Ευρώπη

Τη δέσμευσή του για παροχή έμπρακτης βοήθειας για την ανάκαμψη της Λωρίδας της Γάζας θα ανακοινώσει σήμερα ο Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου στην ιστορική σύνοδο ειρήνης που πραγματοποιείται στο Σαρμ ελ – Σέιχ της Αιγύπτου. Αυτό ανακοίνωσε η Ντάουνιγκ Στριτ λίγο πριν την αναχώρηση του Κιρ Στάρμερ από το Λονδίνο.

Μεταξύ άλλων η Βρετανία από την μια αναμένεται να χορηγήσει ανθρωπιστική βοήθεια ύψους 20 εκατομμυρίων λιρών και από την άλλη να οργανώσει μια διεθνείς σύνοδο με θέμα την ανοικοδόμηση της Γάζας.

Τα χρήματα θα δοθούν για την παροχή βασικών υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής στους αμάχους της περιοχής, ενώ στην τριήμερη διεθνή σύνοδο θα συμμετέχουν μεταξύ άλλων η Γερμανία, η Ιταλία, η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή. Παράλληλα, θα προσκληθούν διεθνείς οργανισμοί, αναπτυξιακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, αλλά και ιδιώτες που επιθυμούν να επενδύσουν στην περιοχή. Στόχος της συνόδου θα είναι ο συντονισμός των δράσεων για την όσο το δυνατόν γρηγορότερη ανάκαμψη της περιοχής, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η ανακοίνωση του βρετανικού πρωθυπουργικού γραφείου.

«Η σημερινή μέρα σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του πολέμου. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα σταθεί στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας για την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου ειρήνης, ώστε οι άνθρωποι και από τις δύο πλευρές να ζήσουν με ασφάλεια και αξιοπρέπεια», δήλωσε ο Κιρ Στάρμερ.

Με τη σειρά της, η Υπουργός Εξωτερικών Ιβέτ Κούπερ σημείωσε ότι η κατάπαυση του πυρός προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για ουσιαστική ανάκαμψη. «Η Γάζα έχει καταστραφεί ολοσχερώς. Τώρα είναι η στιγμή να καθαριστούν τα ερείπια, να αποκατασταθούν οι υποδομές και να ξαναχτιστούν οι ζωές. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα διαδραματίσει κεντρικό ρόλο, συντονίζοντας δυνάμεις και επενδύσεις για τη στήριξη της προσπάθειας».

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση του γραφείου του βρετανού πρωθυπουργού, το πακέτο των 20 εκατ. λιρών εντάσσεται στη συνολική ανθρωπιστική βοήθεια του Ηνωμένου Βασιλείου προς τον παλαιστινιακό λαό, η οποία για το 2025, φτάνει τα 116 εκατ. λίρες. Ήδη έχουν διατεθεί 74 εκατ. λίρες για βοήθεια σε τρόφιμα, στέγαση και ιατρική περίθαλψη.

Ι.Καριπίδης

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

O πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι εκτίμησε σήμερα ότι η κατάπαυση του πυρός που επιτεύχθηκε στη Γάζα με τη μεσολάβηση του Ντόναλντ Τραμπ θα δώσει «επιπλέον ελπίδα για την ειρήνη» στην Ουκρανία, όπου ο Αμερικανός ηγέτης φιλοδοξεί επίσης να διαδραματίσει έναν ρόλο μεσολαβητή με τη Μόσχα.

«Όταν επιτυγχάνεται η ειρήνη σε ένα μέρος του κόσμου, αυτό φέρνει μεγαλύτερη ελπίδα για την ειρήνη σε άλλες περιοχές», ανέφερε ο Ζελένσκι σε ανάρτησή του στο Facebook.

«Η ηγεσία και η αποφασιστικότητα των παραγόντων της διεθνούς κοινότητας μπορούν μετά βεβαιότητας να λειτουργήσουν υπέρ μας, επίσης στην Ουκρανία», συμπλήρωσε ο ίδιος, αποδίδοντας και χαιρετίζοντας αυτά ακριβώς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά στον Ντόναλντ Τραμπ.

Στο μεταξύ, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς είπε πως θα αναφέρει σήμερα στον Αμερικανό πρόεδρο το θέμα της ουκρανικής σύρραξης, «προκειμένου να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε μαζί για να τερματίσουμε τον πόλεμο».

«Βασιζόμαστε (…) στη διαρκή στήριξη και βοήθεια των ΗΠΑ. Όπως το δείξατε σε αυτήν τη περιοχή (τη Μέση Ανατολή), πρέπει επίσης να το δείξετε μαζί μας στην Ουκρανία και απέναντι στη Ρωσία», δήλωσε ο Μερτς ενώπιον δημοσιογράφων, στο περιθώριο της Συνόδου με τη συμμετοχή του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας, στο Σαρμ ελ Σέιχ, στην Αίγυπτο.

«Εάν η διεθνής κοινότητα συγκροτήσει ένα κοινό μέτωπο, είναι πιθανό» να επιτευχθεί η ειρήνη, υπογράμμισε ο Γερμανός ηγέτης.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Νικολά Σαρκοζί θα φυλακιστεί στις 21 Οκτωβρίου αναφέρουν γαλλικά μέσα ενημέρωσης επικαλούμενα κύκλους της δικαιοσύνης.

Ο Σαρκοζί προσήλθε σήμερα στο δικαστήριο προκειμένου να προσδιοριστεί η ημερομηνία της φυλάκισης του. Πρόκειται για μια ειδική διαδικασία που ακολουθήθηκε στην περίπτωση του Σαρκοζί, ο οποίος υπήρξε πρόεδρος της γαλλικής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες ο Νικολά Σαρκοζί θα φυλακιστεί στις φυλακές «Υγεία», εντός του Παρισιού.

Πρόκειται για φυλακές που αφορούν ειδικές περιπτώσεις ανθρώπων και όπου οι φυλακισμένοι δεν έρχονται σε επαφή με άλλους κρατούμενους.

Αμέσως μετά την φυλάκιση του ο Νικόλα Σαρκοζί έχει το δικαίωμα να υποβάλει αίτηση έκτισης της ποινής εκτός της φυλακής, με ειδικό βραχιολάκι.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Υπό έντονες πιέσεις να παρουσιάσει προϋπολογισμό προκειμένου να σταθεροποιήσει το πολιτικό τοπίο και να αντιμετωπίσει τα ολοένα και οξύτερα οικονομικά προβλήματα της Γαλλίας, ο νεοδιορισθείς –για δεύτερη φορά– πρωθυπουργός, Σεμπαστιέν Λεκορνού, άρχισε την Κυριακή τη συγκρότηση της κυβέρνησής του.

Ο 39χρονος πολιτικός, που θεωρείται κεντρώος και στενός συνεργάτης του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, είχε παραιτηθεί από τη θέση του στις 6 Οκτωβρίου έπειτα από μόλις 27 ημέρες θητείας, για να επαναπροταθεί από τον Μακρόν την Παρασκευή.

Κυβέρνηση γνωστών και νέων προσώπων

Το νέο υπουργικό σχήμα περιλαμβάνει αρκετά οικεία πρόσωπα από προηγούμενες κυβερνήσεις του Μακρόν και από τον ευρύτερο συντηρητικό χώρο που τον στηρίζει, αλλά και νέα στελέχη εκτός πολιτικής.

Ο Λεκορνού καλείται πλέον να αναζητήσει συμβιβασμούς ώστε να αποφύγει έναν άμεσο κίνδυνο πρότασης μομφής στην ιδιαίτερα κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση.

Ο πρόεδρος στερείται της αναγκαίας πλειοψηφίας, ενώ και η στήριξη εντός της παράταξής του φθίνει, οδηγώντας σε αδιέξοδο ακόμα και για κρίσιμα νομοσχέδια όπως ο προϋπολογισμός.

Ο Λεκορνού, πρώην υπουργός Άμυνας και τέταρτος κατά σειρά πρωθυπουργός της Γαλλίας μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, είχε λάβει το χρίσμα του Μακρόν στις 9 Σεπτεμβρίου.

Οριακή στήριξη στην κυβέρνηση

Το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συσπείρωση και η ριζοσπαστική αριστερά Ανυπότακτη Γαλλία έχουν ανακοινώσει ότι τη Δευτέρα θα καταθέσουν πρόταση μομφής και αίτημα παραίτησης του Μακρόν, καθιστώντας τον πρόεδρο εξαρτημένο από τις ψήφους των Σοσιαλιστών για να παραμείνει η κυβέρνηση.

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του νέου υπουργικού, το συντηρητικό κόμμα των Ρεπουμπλικανών διέγραψε έξι βουλευτές του που αποδέχθηκαν να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση.

Κρίσιμα Υπουργεία – Προκλήσεις εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής

Στις νέες τοποθετήσεις ξεχωρίζει η υπουργοποίηση της Κατρίν Βοτρίν στο Υπουργείο Άμυνας. Η Βοτρίν, με προηγούμενη θητεία στα χαρτοφυλάκια Εργασίας, Υγείας και Οικογένειας, αναλαμβάνει να συντονίσει τη γαλλική στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία στην αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία.

Ο επικεφαλής των αστυνομικών δυνάμεων του Παρισιού, Λοράν Νουνιέζ, με πρόσφατη εμπειρία στη διαχείριση της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024, αναλαμβάνει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο του Υπουργού Εσωτερικών.

Το Υπουργείο Οικονομικών ανατίθεται στον Ρολάν Λεσκιούρ, ο οποίος καλείται να συντάξει προϋπολογισμό ικανό να συγκεντρώσει πλειοψηφία στη Βουλή.

 

Αμετάβλητοι παραμένουν, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νουέλ Μπαρά, ο οποίος συνόδευσε τον Μακρόν στην Αίγυπτο σε διεθνή τελετή για την εκεχειρία στη Γάζα.

Ο Λεκορνού είχε παρουσιάσει τον πρώτο του κυβερνητικό σχηματισμό μόλις πριν μια εβδομάδα, όμως παραιτήθηκε μέσα σε λίγες ώρες υπό την πίεση αντιδράσεων κομβικών συντηρητικών εταίρων, ανοίγοντας τον ασκό της πολιτικής κρίσης.

Έκτοτε, σωματεία και αριστεροί ακτιβιστές κινητοποιήθηκαν κατά των σχεδιαζόμενων περικοπών στις δημόσιες υπηρεσίες, με τριήμερες απεργίες και διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα, μεταξύ των οποίων και το κλείσιμο του Πύργου του Άιφελ στις 2 Οκτωβρίου.

Αντιμέτωπος με το μέτωπο της μεταρρύθμισης συντάξεων

Το ιδιαίτερα αντιδημοφιλές συνταξιοδοτικό, εμβληματική μεταρρύθμιση της δεύτερης θητείας του Μακρόν, ενδέχεται πλέον να ανακληθεί.

Η μεταρρύθμιση, που αυξάνει σταδιακά το όριο συνταξιοδότησης από τα 62 στα 64 έτη, ψηφίστηκε το 2023 χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση και εν μέσω μαζικών διαδηλώσεων.

Οι Σοσιαλιστές θέτουν ως όρο στήριξης την ακύρωσή της και την επιβολή φόρου στον πλούτο, όμως τέτοια μέτρα απορρίπτονται από τα δεξιά κόμματα.

Το αποτέλεσμα της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης

Η τρέχουσα πολιτική αδυναμία Μακρόν σχετίζεται άμεσα με την επιλογή του να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση τον Ιούνιο του 2024, ελπίζοντας να ενισχύσει τη θέση του.

Το στοίχημα απέτυχε: ο συνασπισμός του, Ensemble Pouvoir à la République, απώλεσε 86 έδρες, αφήνοντας τις νομοθετικές πρωτοβουλίες έρμαιο στις διαθέσεις της αντιπολίτευσης.

 

Σήμερα, πρώτος σε δύναμη στο κοινοβούλιο αναδεικνύεται ο Νέο Λαϊκό Μέτωπο, τη στιγμή που η Εθνική Συσπείρωση υπό τον Ζορντάν Μπαρντελά κατέγραψε σημαντική άνοδο στις εκλογές του 2024.

Συνεχίζεται το πολιτικό αδιέξοδο

Η πρώην ηγέτιδα της Εθνικής Συσπείρωσης, Μαρίν Λεπέν, που βρέθηκε κοντά στην επικράτηση επί του Μακρόν στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, δήλωσε: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να ανακοινώσει την εκ νέου διάλυση της Εθνοσυνέλευσης το συντομότερο δυνατόν, ώστε ο γαλλικός λαός να εκφραστεί και να επιλέξει μια νέα πλειοψηφία ρήξης, η οποία, χωρίς αμφιβολία, θα έχει επικεφαλής τον Ζορντάν Μπαρντελά».

Ο Μακρόν εξελέγη για δεύτερη θητεία το 2022, με τις επόμενες προεδρικές εκλογές να είναι προγραμματισμένες για τον Απρίλιο του 2027.

Κανένας πρόεδρος της Γαλλίας δεν έχει αποπεμφθεί πρόωρα με προκήρυξη εκλογών από την έναρξη της Πέμπτης Δημοκρατίας, το 1958.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η Γαλλία ταλανίζεται από την αδυναμία των μειοψηφικών κυβερνήσεων να πετύχουν μείωση του ελλείμματος σε ένα κοινοβούλιο διχασμένο σε τρία ιδεολογικά μπλοκ.

Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης αντιμετωπίζει οξυμένη κρίση χρέους, προκαλώντας ανησυχία στο εσωτερικό, αλλά και στις διεθνείς αγορές και τους εταίρους της Ε.Ε.

Δύσκολη παρακαταθήκη στο Ματινιόν

Ο προκάτοχος του Λεκορνού, Φρανσουά Μπαϊρού, έχασε τη θέση του σε ψηφοφορία δυσπιστίας στις 8 Σεπτεμβρίου, παρά το ότι είχε διοριστεί μόλις τον Δεκέμβριο του 2024 από τον Μακρόν.

Ο Λεκορνού παραδέχθηκε το Σάββατο πως οι υποψήφιοι για την πρωθυπουργία είναι ελάχιστοι και πως με τις βαθιές πολιτικές διαίρεσεις, ενδεχομένως η θητεία του να αποδειχθεί βραχύβια.

«Αν πάψουν εκ νέου να πληρούνται οι όροι, θα αποχωρήσω» δήλωσε στη «La Tribune de Manche». «Δεν πρόκειται να κάνω πίσω σε όλα». Άφησε, πάντως, ανοιχτό το ενδεχόμενο αναθεώρησης της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, τονίζοντας: «Όλοι οι διάλογοι είναι δυνατοί, αρκεί να παραμένουν ρεαλιστικοί».

Αν δεν εξασφαλίσει τη στήριξη της Βουλής, η Γαλλία θα χρειαστεί προσωρινές διατάξεις έκτακτης ανάγκης για τη χρηματοδότηση του κράτους από 1ης Ιανουαρίου 2026, με την ελπίδα ότι ως τότε θα έχει ψηφιστεί ο νέος προϋπολογισμός.

Με την συμβολή των Associated Press, Reuters και Κρις Σάμερς

Σε μια ιδιαίτερα ασυνήθιστη κίνηση, η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε στις 12 Οκτωβρίου πως αναλαμβάνει τον έλεγχο της εταιρείας παραγωγής μικροκυκλωμάτων Nexperia, επικαλούμενη ανησυχίες για ενδεχόμενη μεταφορά κρίσιμης τεχνολογίας προς την κινεζική μητρική της, Winjitec.

Η Nexperia, με έδρα την Ολλανδία και δραστηριότητα στην κατασκευή ημιαγωγών για οχήματα και ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας κατανάλωσης, ανήκει πλήρως στη Wingtech, η οποία εδρεύει στην Τζιαξίνγκ της Κίνας και διατηρεί δεσμούς με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας.

Το Υπουργείο Οικονομικών Υποθέσεων της Ολλανδίας χαρακτήρισε την παρέμβαση «εξαιρετικά σπάνια» και υπογράμμισε πως πυροδοτήθηκε από «άμεσα σημάδια σοβαρών διοικητικών ελλείψεων και ενεργειών στη Nexperia».

Σε σχετική ανακοίνωση για την ενεργοποίηση του Νόμου Διαθεσιμότητας Εμπορευμάτων, στις 30 Σεπτεμβρίου, αναφέρεται πως η παρέμβαση παρέχει στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να ακυρώνει ή να μπλοκάρει αποφάσεις διοίκησης που θεωρούνται επιζήμιες.

Το Υπουργείο σημείωσε πως διαπιστώθηκαν ενδείξεις ότι «…απειλήθηκε η συνέχεια και η διασφάλιση κρίσιμων τεχνολογικών γνώσεων και δυνατοτήτων σε ολλανδικό και ευρωπαϊκό έδαφος».

Αυτή η ενδεχόμενη απώλεια τεχνογνωσίας, προστίθεται στην ανακοίνωση, θα μπορούσε να απειλήσει την οικονομική ασφάλεια της Ολλανδίας και της Ευρώπης και η ενέργεια αυτή «…αποσκοπεί στην αποτροπή του κινδύνου».

Η τακτική παραγωγή στη Nexperia θα επιτραπεί να συνεχιστεί, ενώ η εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα να προσφύγει στα ολλανδικά δικαστήρια.

Μετά την ανακοίνωση της ολλανδικής κυβέρνησης, η μετοχή της Wingtech υποχώρησε κατά 10% στο Χρηματιστήριο της Σανγκάης.

Σε απάντησή της, η Wingtech εξέφρασε εντονότατη αντίδραση, δηλώνοντας πως «…αντιτίθεται σθεναρά στην πολιτικοποίηση εμπορικών θεμάτων» και χαρακτήρισε αβάσιμες τις ανησυχίες ασφαλείας της ολλανδικής κυβέρνησης.

Παράλληλα, τόνισε πως η ενέργεια αυτή «παραβιάζει σοβαρά τη διαχρονική στάση της Ε.Ε. υπέρ της οικονομίας της αγοράς, του θεμιτού ανταγωνισμού και των κανόνων του διεθνούς εμπορίου» και κατέληξε «…εκφράζουμε ισχυρή διαμαρτυρία για αυτή τη διακριτική μεταχείριση σε βάρος κινεζικών επιχειρήσεων».

Εκπρόσωπος της Nexperia υπογράμμισε ότι η εταιρεία τηρεί στο ακέραιο όλους τους ισχύοντες νόμους και κανονισμούς, συμπεριλαμβανομένων των ελέγχων εξαγωγών και των κυρώσεων.

Η Nexperia έχει καταξιωθεί διεθνώς ως ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς βασικών ηλεκτρονικών εξαρτημάτων, όπως δίοδοι και τρανζίστορ, ενώ ταυτόχρονα σημειώνει πρόοδο σε πιο προηγμένες τεχνολογίες που στοχεύουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας των μπαταριών.

Η εξαγορά της Nexperia από τη Wingtech πραγματοποιήθηκε το 2018 έναντι περίπου 3,63 δισ. δολαρίων. Πιο πρόσφατα, το Δεκέμβριο του 2024, η Nexperia εντάχθηκε στη λίστα οντοτήτων των ΗΠΑ (U.S. Entity List) ως κίνδυνος για την εθνική ασφάλεια.

Παράλληλα, οι ΗΠΑ επέκτειναν πρόσφατα τους κανόνες της λίστας, ώστε να περιλαμβάνονται αυτόματα και τις θυγατρικές στις οποίες οι εισηγμένες εταιρείες έχουν μερίδιο τουλάχιστον 50%, διευρύνοντας έτσι τους περιορισμούς και στη Nexperia.

Οι εξελίξεις αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο της αυξανόμενης ανησυχίας στις Ηνωμένες Πολιτείες για τον παγκόσμιο χάρτη παραγωγής ημιαγωγών, καθώς τα πλέον προηγμένα microchip παράγονται στην Ταϊβάν, η οποία απειλείται στρατιωτικά από το Πεκίνο.

Τον Αύγουστο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την επιβολή δασμών έως και 100% στα εισαγόμενα ημιαγωγά και μικροτσίπ.

«Θα επιβάλουμε δασμό περίπου 100% στα τσιπ και τα ημιαγωγά», δήλωσε ο Τραμπ, διευκρινίζοντας όμως ότι «εάν παράγονται εντός των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν επιβάλλεται κανένα πρόστιμο».

Επιπλέον, τον Σεπτέμβριο, η κυβέρνηση Τραμπ εξέφρασε την επιθυμία η Ταϊβάν να μεταφέρει το ήμισυ της παραγωγής ημιαγωγών στις ΗΠΑ.

Ο υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ ανέφερε σε συνέντευξη στη NewsNation, στις 27 Σεπτεμβρίου, ότι οι συζητήσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ταϊβάν για ισόποση παραγωγή ημιαγωγών που να καλύπτει τις αμερικανικές ανάγκες βρίσκονται σε εξέλιξη.

Ο Λάτνικ τόνισε: «Οι Κινέζοι έχουν δηλώσει ότι θα καταλάβουν την Ταϊβάν», επισημαίνοντας το άμεσο των γεωπολιτικών ανησυχιών.

Ο κρίσιμος ρόλος της Ταϊβάν στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών, μέσα από κολοσσούς όπως η Taiwan Semiconductor Manufacturing Company, θεωρείται μέσο αποτροπής κινεζικής στρατιωτικής επέμβασης – μια στρατηγική γνωστή ως «ασπίδα σιλικόνης».

Την ίδια αντίληψη συμμερίζονται και ευρωπαϊκές φωνές – τον Σεπτέμβριο, η συμμαχία Semicon της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη συμμετοχή και των 27 κρατών-μελών, τόνισε την ανάγκη για κοινή, προληπτική στήριξη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας ημιαγωγών.

Όπως υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση της συμμαχίας, «Οι ημιαγωγοί αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ψηφιακής οικονομίας και των κρίσιμων τεχνολογιών, δίνοντας ζωή στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, των τηλεπικοινωνιών, της υγείας, της ενέργειας, της άμυνας και της τεχνητής νοημοσύνης».

Επισημαίνεται δε η σημασία συλλογικής δράσης για τη μείωση των τρωτών σημείων και την ενίσχυση της τεχνολογικής πρωτοπορίας στον σχεδιασμό, την παραγωγή και την καινοτομία.

Επιβάτες σε ευρωπαϊκά αεροδρόμια, λιμάνια και χερσαία σύνορα ενδέχεται να αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις, καθώς στις 12 Οκτωβρίου τίθεται σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα ασφαλείας με καταγραφή δακτυλικών αποτυπωμάτων, το οποίο θα αντικαταστήσει τις παραδοσιακές σφραγίδες διαβατηρίων.

Οι αρχές θα αρχίσουν να συλλέγουν βιομετρικές φωτογραφίες και δακτυλικά αποτυπώματα από άτομα που εισέρχονται ή εξέρχονται από τις χώρες της Ζώνης Σένγκεν, καθώς το πολυαναμενόμενο και επανειλημμένα καθυστερημένο Σύστημα Εισόδου–Εξόδου (Entry-Exit System/EES) θα τεθεί σταδιακά σε λειτουργία μέσα στους επόμενους έξι μήνες.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), το νέο σύστημα αποσκοπεί στον εντοπισμό ατόμων που παραμένουν πέραν της προβλεπόμενης διάρκειας της βίζας τους, καθώς το υφιστάμενο σύστημα χειροκίνητης σφράγισης διαβατηρίων δεν επιτρέπει τον αυτόματο εντοπισμό όσων υπερβαίνουν το δικαίωμα παραμονής.

Το μέτρο θα εφαρμοστεί από τις 29 χώρες της Ζώνης Σένγκεν, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και τέσσερις μη μέλη της ΕΕ—η Ελβετία, η Ισλανδία, η Νορβηγία και το Λίχτενσταϊν.

Ποιες χώρες επηρεάζονται 

Το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και εκτός ΕΕ και Ζώνης Σένγκεν, θα επηρεαστεί. Οι ταξιδιώτες που χρησιμοποιούν τη Σήραγγα της Μάγχης ή τα πλοία θα υπόκεινται σε ελέγχους στα σύνορα στην Αγγλία, ενώ όσοι φθάνουν αεροπορικώς από το Ηνωμένο Βασίλειο προς την ηπειρωτική Ευρώπη θα περνούν τους ελέγχους στα τοπικά αεροδρόμια.

Οι νέοι έλεγχοι δεν θα ισχύουν για άτομα που διαθέτουν διαβατήρια, άδειες παραμονής ή βίζες για παραμονή άνω των 90 ημερών σε οποιαδήποτε από τις 29 χώρες της Ζώνης Σένγκεν. Οι υπήκοοι του Μονακό, της Ανδόρας, του Αγίου Μαρίνου και του Βατικανού εξαιρούνται επίσης.

Τα παιδιά κάτω των 12 ετών θα φωτογραφίζονται, αλλά δεν θα δίνουν δακτυλικά αποτυπώματα, ενώ όσα είναι άνω των 12 θα πρέπει να παρέχουν τέσσερα δακτυλικά αποτυπώματα, τα οποία θα αποθηκεύονται για τέσσερα χρόνια σε κεντρική βάση δεδομένων της ΕΕ που διαχειρίζεται ο οργανισμός eu-LISA, υπεύθυνος για τα πληροφοριακά συστήματα στους τομείς δικαιοσύνης και εσωτερικών υποθέσεων.

Η Ιρλανδία και η Κύπρος, αν και μέλη της ΕΕ, δεν ανήκουν στη Ζώνη Σένγκεν και επομένως δεν θα επηρεαστούν. Οι επιβάτες προς και από τις χώρες αυτές θα συνεχίσουν να λαμβάνουν σφραγίδες διαβατηρίων.

Σταδιακή εφαρμογή

Το νέο σύστημα είχε εγκριθεί ήδη από το 2017, αλλά η εφαρμογή του καθυστέρησε επανειλημμένα λόγω ανησυχιών ότι τα πληροφοριακά συστήματα δεν ήταν έτοιμα και ότι οι ταξιδιωτικές ροές θα διαταράσσονταν. Τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και οι σιδηροδρομικοί σταθμοί χρειάστηκε να εγκαταστήσουν νέο εξοπλισμό για τη διενέργεια των ελέγχων.

Οι συμμετέχουσες χώρες συμφώνησαν να εφαρμόσουν το νέο σύστημα σταδιακά μέσα στους επόμενους έξι μήνες, ώστε να είναι πλήρως λειτουργικό έως τις 10 Απριλίου 2026.

Το σύστημα λειτουργεί παρόμοια με τις ηλεκτρονικές πύλες (e-gates) που υπάρχουν εδώ και χρόνια σε πολλά αεροδρόμια, ωστόσο οι αρχές αναμένουν πιθανές διαμαρτυρίες επιβατών για καθυστερήσεις, καθώς η αρχική καταχώριση των βιομετρικών δεδομένων θα απαιτεί περισσότερο χρόνο από τους επόμενους ελέγχους.

 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε σε ανακοίνωση της 8ης Οκτωβρίου ότι το EES αποτελεί μέρος των δράσεων στο πλαίσιο της Ένωσης Ασφαλείας (Security Union) και συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Ευρωπαϊκής Ατζέντας για την Ασφάλεια και της Ευρωπαϊκής Ατζέντας για τη Μετανάστευση, ιδίως όσον αφορά τη διαχείριση των συνόρων και την πρόληψη του διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.

Η ίδια ανακοίνωση πρόσθετε ότι τα νέα μέτρα θα επιτρέψουν «ευρύτερη χρήση των αυτόματων ελέγχων συνόρων και των συστημάτων αυτοεξυπηρέτησης, τα οποία είναι ταχύτερα και πιο άνετα για τους επιβάτες». Οι χώρες θα ξεκινήσουν την εφαρμογή των ελέγχων σε επιλεγμένα συνοριακά περάσματα ή για συγκεκριμένες κατηγορίες ταξιδιωτών.

Η Γερμανία θα ξεκινήσει τους βιομετρικούς ελέγχους στο αεροδρόμιο του Ντίσελντορφ στις 12 Οκτωβρίου, ακολουθούμενη από τα αεροδρόμια Φρανκφούρτης και Μονάχου, και στη συνέχεια από λιμάνια και άλλα περάσματα. Η Ολλανδία θα αρχίσει το νέο σύστημα στα λιμάνια IJmuiden και Eemshaven, ενώ στο μεγαλύτερο αεροδρόμιό της, το Σίπχολ του Άμστερνταμ, οι έλεγχοι θα ξεκινήσουν στις 3 Νοεμβρίου.

Πιθανές καθυστερήσεις

Σε σημεία όπου οι έλεγχοι διαβατηρίων πραγματοποιούνται μέσα στα οχήματα, το νέο σύστημα απαιτεί οι ταξιδιώτες να σταθμεύουν σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους και να εξέρχονται από το όχημά τους για να ολοκληρώσουν τον έλεγχο — διαδικασία που, σύμφωνα με την Eurotunnel, θα διαρκεί περίπου δύο λεπτά ανά επιβάτη.

Η Eurotunnel θα ξεκινήσει αρχικά ελέγχους μόνο για οδηγούς φορτηγών, με στόχο να επεκτείνει σταδιακά το σύστημα και στους υπόλοιπους επιβάτες γύρω στα Χριστούγεννα, ώστε να αποφευχθούν σοβαρές καθυστερήσεις από μια αιφνίδια μετάβαση στο νέο καθεστώς.

Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Getlink, Γιαν Λερρίς, ανέφερε ότι οι επιβάτες δεν θα παρατηρήσουν καθυστερήσεις, καθώς η εισαγωγή του EES θα γίνει σταδιακά, προσθέτοντας πως οι αρχές θα μπορούν να αναστέλλουν προσωρινά τους ελέγχους αν οι χρόνοι επεξεργασίας αυξηθούν υπερβολικά.

Παρά τις διαβεβαιώσεις αυτές, η βρετανική κυβέρνηση συνέστησε στους ταξιδιώτες να υπολογίζουν περισσότερο χρόνο στα ταξίδια τους καθώς το νέο σύστημα εδραιώνεται, ενώ η Ένωση Οδικών Μεταφορών της Βρετανίας (Road Haulage Association) προειδοποίησε για πιθανές καθυστερήσεις σε ώρες αιχμής.

 

Στο λιμάνι του Ντόβερ, στο τερματικό της Eurotunnel στο Φόλκστοουν, καθώς και στον σιδηροδρομικό σταθμό Eurostar του Λονδίνου St Pancras, η εγγραφή στο EES θα απαιτείται κατά την αναχώρηση από το Ηνωμένο Βασίλειο, υπό την εποπτεία Γάλλων συνοριακών υπαλλήλων. Οι ταξιδιώτες που φτάνουν στον προορισμό τους δεν θα χρειάζεται να επαναλάβουν τον έλεγχο μέχρι την επόμενη αναχώρησή τους.

Οι τερματικοί σταθμοί της Eurostar θα διαθέτουν περίπτερα πριν από το check-in, όπου οι επιβάτες θα απαντούν σε ερωτήσεις όπως αν έχουν κάνει κράτηση διαμονής, αν διαθέτουν εισιτήριο επιστροφής και αν έχουν επαρκή οικονομικά μέσα για τη διαμονή τους. Όσοι απαντήσουν «όχι» σε κάποια από αυτές τις ερωτήσεις θα παραπέμπονται σε συνοριακό υπάλληλο. Το σύστημα θα ξεκινήσει αρχικά με τους επιβάτες επιχειρηματικής θέσης.

Οι ταξιδιώτες θα ερωτώνται επίσης αν διαθέτουν ταξιδιωτική ασφάλιση, αν και αυτό δεν αποτελεί νομική προϋπόθεση για την είσοδο σε χώρες της Ζώνης Σένγκεν.

Το EES αποτελεί προπομπό ενός ακόμη πιο εξελιγμένου συστήματος, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφόρησης και Άδειας Ταξιδίου (European Travel Information and Authorisation System – ETIAS), το οποίο θα απαιτεί από πολίτες εκτός της Ζώνης Σένγκεν να καταβάλλουν τέλος πριν από το ταξίδι τους.

Της Rachel Roberts

Στις 9 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποβολής της Ισπανίας από το ΝΑΤΟ, επικαλούμενος την άρνηση της Μαδρίτης να δεσμευθεί στην αύξηση των αμυντικών δαπανών της στο 5% του ΑΕΠ.

Η επίμαχη δήλωση έγινε κατά τη διάρκεια συνάντησής του στο Οβάλ Γραφείο με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, όπου κυριάρχησε το θέμα της ενιαίας αύξησης των αμυντικών προϋπολογισμών των χωρών του ΝΑΤΟ.

Ο Τραμπ ανέφερε χαρακτηριστικά στον Στουμπ: «Έπρεπε να το κάνουμε, και εσείς σταθήκατε στο ύψος των περιστάσεων. Η Ισπανία δεν το έκανε. Η Ισπανία είναι αυτή που δεν το έκανε. Οπότε, νομίζω πως πρέπει να αρχίσετε να μιλάτε στην Ισπανία. Η μόνη που δεν το έκανε, η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν το έκανε, είναι η Ισπανία, και εσείς θα καταλάβετε περί τίνος πρόκειται, σωστά;»

Σε μεταγενέστερο σημείο της συζήτησης, ο Τραμπ επανήλθε στο ζήτημα, τονίζοντας: «Είχαμε έναν ουραγό. Ήταν η Ισπανία, η Ισπανία. Πρέπει να τους πάρετε τηλέφωνο να μάθετε γιατί υστερούν, κι όμως τα καταφέρνουν οικονομικά. Δεν έχουν καμία δικαιολογία να μην το κάνουν, αλλά, εντάξει. Ίσως, ειλικρινά, θα έπρεπε να τους πετάξετε έξω από το ΝΑΤΟ».

Η Ισπανία απάντησε άμεσα, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της στη Συμμαχία, με την υπουργό Άμυνας, Μαργαρίτα Ρόμπλες, να επισημαίνει: «Οι δηλώσεις αυτές έγιναν σε συγκεκριμένο πλαίσιο, αλλά γνωρίζω πολύ καλά ότι οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη δέσμευση της Ισπανίας».

Ήδη από τον Ιούλιο, κατά την επίσκεψή της στα κεντρικά του ΝΑΤΟ στη Νάπολη της Ιταλίας, η Ρόμπλες είχε διαβεβαιώσει τους συμμάχους ότι «το ΝΑΤΟ μπορεί να υπολογίζει στην Ισπανία». Σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση της 18ης Ιουλίου, η υπουργός παρουσίασε με σαφήνεια τη θέση της χώρας της, τονίζοντας: «Δεν υπάρχουν συζητήσεις ή τοποθετήσεις που να μπορούν να αμφισβητήσουν τη σταθερή δέσμευση και αξιοπιστία της Ισπανίας έναντι του ΝΑΤΟ».

Πίεση για αύξηση δαπανών

Στις 25 Ιουνίου, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Τραμπ υποστήριξε το νέο φιλόδοξο στόχο της αύξησης των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ — ποσοστό υπερδιπλάσιο από το όριο 2% που είχε καθιερωθεί στη Σύνοδο της Ουαλίας το 2014, επιμένοντας στην ανάγκη να αυξήσουν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι τις δαπάνες τους προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία. Όπως σημειώνει, το συνολικό ΑΕΠ των μη-αμερικανικών χωρών του ΝΑΤΟ πλησιάζει αυτό των ΗΠΑ, όμως οι αμυντικές δαπάνες τους παραμένουν κάτω από το μισό των αντίστοιχων αμερικανικών.

Η ανισορροπία αυτή έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την κατακόρυφη αύξηση των αμερικανικών στρατιωτικών δαπανών έπειτα από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Κατά την πρώτη προεδρική του θητεία, ο Τραμπ ανέδειξε πολλές φορές αυτή τη διάσταση και το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο εν όψει των εκλογών του 2024.

Ο τότε υποψήφιος αντιπρόεδρός του και νυν αντιπρόεδρος, Τζ. Ντ. Βανς, είχε σχολιάσει: «Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει ένα ισχυρό ΝΑΤΟ. Θέλει να παραμείνουμε στη Συμμαχία. Αλλά θέλει και οι χώρες-μέλη να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί στην κοινή άμυνα».

Στη σύνοδο της 25ης Ιουνίου, χώρες όπως η Πολωνία, η Λιθουανία και η Εσθονία τάχθηκαν υπέρ της αύξησης των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών, στηρίζοντας τις αμερικανικές πιέσεις.

Ωστόσο, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, επεσήμανε πως η Ισπανία είχε διαπραγματευθεί εξαίρεση από το νέο, αυξημένο όριο, δηλώνοντας: «Η Ισπανία δεν θα δαπανήσει το 5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, ωστόσο η συμμετοχή, το ειδικό βάρος και η νομιμότητά της εντός του ΝΑΤΟ παραμένουν ακέραια. Σεβόμαστε πλήρως την απόφαση άλλων κρατών να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά εμείς δεν θα το κάνουμε». Υπογράμμισε δε ότι η χώρα του μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς το ΝΑΤΟ με προϋπολογισμό στο 2,1% του ΑΕΠ.

 

Τα τελευταία στοιχεία του ΝΑΤΟ φέρουν την Ισπανία στις χαμηλότερες θέσεις ως προς τις αμυντικές δαπάνες, οριακά φτάνοντας τον στόχο του 2%, την ώρα που η Πολωνία αναδεικνύεται πρώτη με 4,48%.

Ερωτηθείς για την ισπανική εξαίρεση σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη σύνοδο, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, διευκρίνισε: «Το ΝΑΤΟ δεν προβλέπει εξαιρέσεις ούτε κάνει παράπλευρες συμφωνίες. Τα κράτη-μέλη είναι κυρίαρχα και έχουν την ευελιξία να καθορίζουν το πώς θα υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους έναντι της Συμμαχίας».

Με τη συμβολή των Owen Evans και Chris Summers, και πληροφορίες από το Reuters

Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να απαγορεύσει τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από ανηλίκους κάτω των 15 ετών, επικαλούμενη αύξηση περιστατικών κατάθλιψης και άγχους μεταξύ των νέων λόγω της ψηφιακής κουλτούρας.

Η δήλωση αυτή έγινε στις 7 Οκτωβρίου, κατά την έναρξη των εργασιών του κοινοβουλίου (Φόλκετινγκ).

«Τα κινητά τηλέφωνα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλέβουν την παιδική ηλικία των παιδιών μας», τόνισε η Φρεντέρικσεν απευθυνόμενη στους βουλευτές.

Κατηγόρησε τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και τη χρήση των κινητών για την απώλεια της παιδικότητας, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση θα λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις.

Αν και δεν διευκρίνισε ποιες πλατφόρμες θα στοχεύσει η νέα νομοθεσία, ανέφερε πως τα μέτρα θα καλύψουν αρκετά δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και άλλες χώρες, όπως η Νορβηγία, η οποία επιδιώκει να αυξήσει το ελάχιστο όριο ηλικίας για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, και η Αυστραλία, που σχεδιάζει απαγόρευση για ανήλικους κάτω των 16 ετών μέχρι τον Δεκέμβριο.

Η Φρεντέρικσεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να δοθεί στους γονείς η δυνατότητα να επιτρέπουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τα 13, παρότι οι περισσότερες πλατφόρμες ήδη θέτουν ως ελάχιστο όριο ηλικίας τα 13 έτη.

Σημείωσε, ωστόσο, χαρακτηριστικά: «Το 94% των Δανών παιδιών είχε ήδη δημιουργήσει προφίλ σε κάποια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης πριν καν φτάσει στην εφηβεία».

Η υπουργός Ψηφιοποίησης της Δανίας, Καρολίνα Στάγκε, επανέλαβε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης: «Υπήρξαμε υπερβολικά αφελείς. Αφήσαμε τις ψηφιακές ζωές των παιδιών στα χέρια πλατφορμών που ποτέ δεν είχαν ως προτεραιότητα την ευημερία τους».

Και πρόσθεσε: «Πρέπει να περάσουμε από την ψηφιακή αιχμαλωσία στην κοινότητα. Τα παιδιά και οι νέοι μας συμμετείχαν, χωρίς να το γνωρίζουν, σε ένα τεράστιο πείραμα, όπου αλγόριθμοι και εθιστικές λειτουργίες διαμορφώνουν την καθημερινότητά τους. Αυτό πρέπει να σταματήσει εδώ. Για αυτό καθιερώνουμε εθνικό όριο ηλικίας τα 15 έτη. Πρόκειται για την ευημερία των παιδιών, για την ελευθερία τους και για το θεμελιώδες δικαίωμα σε μια παιδική ηλικία που να ορίζεται από την περιέργεια και τις υγιείς κοινωνικές σχέσεις, όχι από ειδοποιήσεις και «likes»».

Ορισμένα εμπόδια παραμένουν, καθώς η Δανία οφείλει να διεξαγάγει τις επόμενες βουλευτικές εκλογές πριν από την 1η Νοεμβρίου 2026, γεγονός που ενδέχεται να μεταθέσει ή και να ματαιώσει την ψήφιση του σχετικού νόμου, αν δεν προχωρήσει εγκαίρως.

 

Η νέα πολιτική της Κοπεγχάγης ακολουθεί τις επικαιροποιημένες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που επιτρέπουν στα κράτη–μέλη να θεσπίσουν εθνικά όρια ηλικίας για τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Στην Αυστραλία, βρίσκεται σε εξέλιξη αντίστοιχη νομοθετική πρωτοβουλία, με προγραμματισμένη απαγόρευση σε πλατφόρμες όπως τα Facebook, Snapchat, TikTok και YouTube για χρήστες κάτω των 16 ετών· οι παραβάτες θα αντιμετωπίζουν υψηλά πρόστιμα.

Το μέτρο, ωστόσο, έχει προκαλέσει αντιδράσεις από οργανώσεις υπεράσπισης των ψηφιακών δικαιωμάτων, που εκφράζουν ανησυχίες για τα προσωπικά δεδομένα.

 

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έχει ζητήσει πανευρωπαϊκή απαγόρευση της χρήσης κοινωνικών δικτύων από ανηλίκους κάτω των 15 ετών, έπειτα από βίαια περιστατικά με αφορμή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πιέζοντας τις Βρυξέλλες να αναλάβουν δράση.

Άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Ελλάδα, εξετάζουν διαφορετικές προσεγγίσεις στη διαδικτυακή αλληλεπίδραση των παιδιών, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο έχει θεσπίσει αυστηρότερα μέτρα επαλήθευσης ηλικίας μέσω του νέου Νόμου για την Ψηφιακή Ασφάλεια.

Την ίδια στιγμή, αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ υιοθετούν παρόμοιους περιορισμούς, αντανακλώντας μια παγκόσμια τάση για αυστηρότερη ρύθμιση της πρόσβασης των ανηλίκων στις ψηφιακές πλατφόρμες.

Η γερμανική αστυνομία θα αποκτήσει σύντομα την εξουσία να καταρρίπτει μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drone), υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Στην προσπάθεια της κατά παρόμοιων απειλών θα αξιοποιήσει και νέα, υπερσύγχρονα τεχνικά μέσα.

Μετά τα πρόσφατα περιστατικά με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που προκάλεσαν χάος στα αεροδρόμια του Μονάχου και του Αμβούργου, το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε σήμερα ότι στο εξής η ομοσπονδιακή αστυνομία «θα μπορεί να λαμβάνει μέτρα για την άμυνα κατά των drone».

Σε αυτό το πλαίσιο, η αστυνομία θα έχει τη δυνατότητα «να χρησιμοποιεί φυσικά μέσα και να ελέγχει την αναχαίτιση και την κατάρριψή τους», δήλωσε νωρίτερα σήμερα ο ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ και διευκρίνισε ότι στην προσπάθεια αντιμετώπισης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα χρησιμοποιούν υπερσύγχρονα τεχνικά μέσα, όπως ηλεκτρομαγνητικοί παλμοί και παρεμβολές GPS, οι οποίες θα διακόπτουν τη σύνδεση του drone με τον χειριστή του.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Κομισιόν ανακοίνωσε στις 7 Οκτωβρίου νέα μέτρα για τον χάλυβα, διπλασιάζοντας τους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα και περιορίζοντας στο μισό τα ανώτατα επιτρεπτά όρια χωρίς επιβάρυνση, σε μια προσπάθεια προστασίας των δοκιμαζόμενων ευρωπαίων παραγωγών από την παγκόσμια υπερπροσφορά.

Ο Επίτροπος Βιομηχανίας, Στεφάν Σαζουρν, τόνισε πως οι αλλαγές αποσκοπούν στην άμυνα των ευρωπαϊκών χαλυβουργείων και εργαζομένων. «Για να σώσουμε τα ευρωπαϊκά μας εργοστάσια χάλυβα και τις θέσεις εργασίας, περιορίζουμε στο μισό τις εισαγόμενες ποσότητες. Διπλασιάζουμε τους τελωνειακούς δασμούς», δήλωσε. «Αυτή είναι η νέα ρήτρα διασφάλισης στον χάλυβα. Αυτή είναι η επαναβιομηχάνιση της Ευρώπης.»

Βάσει της πρότασης, οι αδασμολόγητες εισαγωγές περιορίζονται σε 18,3 εκατ. τόνους ετησίως — κατά 47% λιγότερες από το 2024 — ενώ το πρόστιμο στις ποσότητες που υπερβαίνουν το όριο αυξάνεται στο 50%. Θεσπίζονται επίσης αυστηρότεροι κανόνες ιχνηλασιμότητας, με απαίτηση αποδείξεων προέλευσης ώστε να αποτρέπονται παρακάμψεις.

Το ευρωπαϊκό σχέδιο ανακοινώθηκε λίγους μήνες μετά τη σχετική αύξηση δασμών στις Ηνωμένες Πολιτείες, όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανέβασε από 4 Ιουνίου τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο στο 50%, με τον Λευκό Οίκο να εξηγεί πως το μέτρο στοχεύει σε πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της υπερπροσφοράς φθηνών μετάλλων στην αμερικανική αγορά.

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ένωση Χάλυβα, η Κίνα παρήγαγε πέρυσι πάνω από 1 δισ. μετρικούς τόνους χάλυβα, αφήνοντας μακράν πίσω τη δεύτερη Ινδία με 149 εκατ. τόνους. Οι ΗΠΑ κατέλαβαν την τέταρτη θέση, ενώ η μοναδική χώρα της ΕΕ στη δεκάδα ήταν η Γερμανία, που βρέθηκε στην έβδομη θέση.

Έκκληση φον ντερ Λάιεν για άμεση έγκριση

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπογράμμισε την ανάγκη ταχείας αντίδρασης από το μπλοκ για την προστασία ενός κλάδου-κλειδί για την οικονομία και την ασφάλεια της Ευρώπης.

«Ένας ισχυρός, απανθρακοποιημένος τομέας χάλυβα είναι ζωτικής σημασίας για την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική ασφάλεια και τη στρατηγική αυτονομία της Ένωσης», δήλωσε. «Η παγκόσμια υπερπροσφορά πλήττει τη βιομηχανία μας. Πρέπει να δράσουμε τώρα· καλώ το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να κινηθούν άμεσα.»

Το μέτρο, που απαιτεί ακόμη έγκριση από τα κράτη-μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, θα αντικαταστήσει το ισχύον καθεστώς διασφάλισης το οποίο λήγει τον Ιούνιο του 2026.

Η Επιτροπή κατέθεσε ότι το καλοκαίρι διαβουλεύτηκε με τον κλάδο και τους εμπλεκόμενους φορείς, καταγράφοντας γενική στήριξη υπέρ αυστηρότερων περιορισμών.

Νορβηγία, Ισλανδία και Λιχτενστάιν εξαιρούνται βάσει υφιστάμενων εμπορικών συμφωνιών, ενώ η Επιτροπή εξετάζει ειδική μεταχείριση υπέρ της Ουκρανίας λόγω των συνθηκών ασφαλείας.

Η βιομηχανία υπό πίεση

Ο χάλυβας αποτελεί πυλώνα της ευρωπαϊκής οικονομίας, με παρουσία στη βιομηχανία κατασκευών, αυτοκινήτου και άμυνας.

Η Ένωση είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός παγκοσμίως, με περίπου 300.000 εργαζόμενους άμεσα και 2,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας να εξαρτώνται έμμεσα από τον κλάδο.

Ωστόσο, η παραγωγή υφίσταται έντονες πιέσεις από τον διεθνή ανταγωνισμό, το υψηλό ενεργειακό κόστος και τη χαμηλή ζήτηση.

Από το 2007, οι ευρωπαϊκές χαλυβουργίες έχασαν περίπου 65 εκατ. τόνους σε δυναμικότητα και μειώθηκαν κατά 90.000 έως 100.000 οι θέσεις εργασίας, σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής.

Η αξιοποίηση της πλεονάζουσας δυναμικότητας υποχώρησε πέρυσι στο 67%, έναντι του 80% που θεωρείται υγιές όριο, ενώ ο κλάδος κατέγραψε ιστορικές απώλειες.

Ο Άξελ Έγκερτ, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χάλυβα, καλωσόρισε τις προτάσεις και προειδοποίησε ότι οι ευρωπαϊκές εγκαταστάσεις λειτουργούν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, της τάξης του 65%, οδηγώντας σε κλείσιμο εργοστασίων και απολύσεις. «Το ένα τρίτο της ζήτησης καλύπτεται από εισαγωγές χαμηλού κόστους και υψηλής έντασης άνθρακα», επισήμανε.

H ΕΕ εκφράζει την προσδοκία ότι τα νέα μέτρα θα προσφέρουν σταθερότητα στον κλάδο, δίνοντας ανάσες για επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες που είναι αναγκαίες για την οικολογική μετάβαση του μπλοκ.

Η Επιτροπή δεσμεύθηκε επίσης να συνεχίσει διαβουλεύσεις στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και το Παγκόσμιο Φόρουμ Υπερπροσφοράς Χάλυβα, με στόχο, όπως αναφέρει, την αντιμετώπιση των βασικών αιτιών της υπερπαραγωγής.

«Το ζήτημα της υπερπροσφοράς είναι παγκόσμιο πρόβλημα που απαιτεί ισχυρή, συντονισμένη και ειλικρινή συνεργασία από όλους τους εταίρους», σημείωσε η Επιτροπή σε ανακοίνωσή της.