Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε εκτεταμένες μειώσεις δασμών σε αμερικανικά αγροτικά και βιομηχανικά προϊόντα, πλησιάζοντας ένα ακόμη βήμα προς την πλήρη κατάργηση των δασμών και την παροχή προνομιακής πρόσβασης σε σειρά αμερικανικών εξαγωγών.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ανακοινώθηκε στις 28 Νοεμβρίου, ανοίγει τον δρόμο για συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τους κανονισμούς που υλοποιούν πλευρές της Κοινής Δήλωσης ΕΕ–ΗΠΑ της 21ης Αυγούστου, με στόχο τη σταθεροποίηση των διατλαντικών εμπορικών σχέσεων και τη μείωση των εντάσεων.

Σύμφωνα με την πρώτη πρόταση κανονισμού, καταργούνται οι εναπομείναντες δασμοί της Ε.Ε. επί των αμερικανικών βιομηχανικών προϊόντων. Παράλληλα, θεσπίζονται ποσοστώσεις για δασμολογικούς συντελεστές σε αμερικανικά θαλασσινά και μη ευαίσθητα αγροτικά προϊόντα, μεταξύ των οποίων ξηροί καρποί, γαλακτοκομικά, φρούτα, λαχανικά και χοιρινό κρέας.

Δεύτερος κανονισμός επεκτείνει την πενταετή αναστολή δασμών σε ζωντανό και κατεψυγμένο αστακό πέραν της λήξης της τον Ιούλιο του 2025 και διευρύνει το μέτρο για να καλύψει και μεταποιημένο αστακό.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι περιέγραψαν το πακέτο ως κομβικό βήμα για την αποκατάσταση της σταθερότητας στις εμπορικές σχέσεις ΕΕ–ΗΠΑ, που καλύπτουν το 30% του παγκόσμιου εμπορίου, με τις αμοιβαίες επενδύσεις να αγγίζουν τα 5,4 τρισ. δολάρια το 2023.

Σε ανταπόκριση σε σχετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις εισάγουν νέες προστασίες για ευαίσθητους εγχώριους τομείς, συμπεριλαμβανομένου ενός ενισχυμένου μηχανισμού διμερούς προστασίας για ταχεία αντίδραση σε κύματα εισαγωγών, ενώ καλούν την Επιτροπή να καταθέσει έκθεση για τις οικονομικές επιπτώσεις των μέτρων απελευθέρωσης του εμπορίου έως το τέλος του 2028.

Μετά την έγκριση αυτών των εντολών, η Ε.Ε. θα ξεκινήσει τριμερείς διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την οριστικοποίηση της συμφωνίας, πιθανώς στις αρχές του επόμενου έτους. Η πρωτοβουλία αυτή συνιστά μείζονα αναπροσανατολισμό των εμπορικών σχέσεων ΕΕ–ΗΠΑ, με τις δύο πλευρές να επιδιώκουν ταχεία εφαρμογή έπειτα από παρατεταμένες εντάσεις σε πληθώρα θεμάτων.

Το συνολικό πακέτο περιλαμβάνει δεσμεύσεις της Ε.Ε. για κατάργηση δασμών στα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα και επέκταση της πρόσβασης των αγροτικών προϊόντων, καθώς και αμερικανικές δεσμεύσεις για περιορισμό δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα.

Επίσης, οι δύο πλευρές συμφώνησαν να αναζητήσουν κοινές λύσεις σε ζητήματα όπως η παγκόσμια υπερπροσφορά χάλυβα, ενώ η Ε.Ε. αναλαμβάνει να αγοράσει σημαντικές ποσότητες αμερικανικής ενέργειας και τεχνολογικών προϊόντων έως το 2028.

Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ενέκριναν χρηματοδοτικό πακέτο-ρεκόρ ύψους 22,1 δισ. ευρώ για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA), στηρίζοντας ενισχυμένα προγράμματα επιστήμης, ασφάλειας και εξερεύνησης.

Οι υπουργοί των 23 κρατών-μελών και συνεργαζόμενων χωρών της ESA, που συνεδρίασαν στη Βρέμη στις 27 Νοεμβρίου, συμφώνησαν στην υψηλότερη συμβολή που έχει δοθεί ποτέ στην ιστορία του Οργανισμού.

Ο γενικός διευθυντής της ESA, Γιόζεφ Άσμπαχερ, χαρακτήρισε το αποτέλεσμα «μεγάλη επιτυχία για την Ευρώπη και πραγματικά σημαντική στιγμή για την αυτονομία και την ηγεσία μας στην επιστήμη και την καινοτομία». Όπως σημείωσε, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν σε «αύξηση 32% σε σχέση με τις υπουργικές δεσμεύσεις του 2022 ή 17% προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό».

Τόνισε επίσης ότι η συμφωνία αντανακλά τις αυξημένες προσδοκίες των κυβερνήσεων από την ESA να υλοποιεί προγράμματα που θα εδραιώσουν την ευρωπαϊκή πρωτοπορία στο διάστημα και θα ενισχύσουν τις δυνατότητες τόσο στη Γη όσο και στο απώτερο διάστημα.

Ο κ. Άσμπαχερ υπενθύμισε πως η 50ή επέτειος της ESA ανέδειξε τα επιτεύγματα του παρελθόντος, προσθέτοντας ωστόσο ότι «η δουλειά τώρα ξεκινάει».

Οι χρηματοδοτικές αποφάσεις αποτελούν το πρώτο μεγάλο βήμα υλοποίησης της Μακροπρόθεσμης Στρατηγικής 2040 της ESA, η οποία σκιαγραφεί τις ευρωπαϊκές επιστημονικές και βιομηχανικές φιλοδοξίες στο διάστημα και τις αναγκαίες τεχνολογίες για την επίτευξή τους.

Η Γερμανία συνεισέφερε 5,4 δισ. ευρώ, ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύτηκε με 1,7 δισ. λίρες για τα προγράμματα της ESA. Η Γερμανίδα υπουργός Διαστήματος Ντόροθεε Μπαρ δήλωσε στις 27 Νοεμβρίου: «Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της ESA, η οποία πλέον υιοθετεί παραδειγματικό μετασχηματισμό με περισσότερο ανταγωνιστικές, προσανατολισμένες στον χρήστη και στην εφαρμογή προσεγγίσεις. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουμε κυριαρχία στο διάστημα και δημιουργούμε ανταγωνιστικότητα και προστιθέμενη αξία στη γερμανική οικονομία, τόσο στη διαστημική όσο και πέραν αυτής».

Η Βρετανίδα υπουργός Διαστήματος, Λιζ Λόιντ CBE, επεσήμανε: «Ο διαστημικός τομέας αποτελεί βασικό μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και εθνικής ασφάλειας για το Ηνωμένο Βασίλειο».

Σχέδια και προγράμματα της ESA

Η ESA εξασφάλισε ετήσια πραγματική αύξηση 3,5% για την επιστήμη, ενισχύοντας αποστολές όπως LISA και New Athena και ξεκινώντας τεχνολογική προετοιμασία για το φιλόδοξο σχέδιο Voyage 2050, που περιλαμβάνει καιρική αποστολή στον Εγκέλαδο για αναζήτηση ζωής.

Οι υπουργοί ενέκριναν επίσης την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Ανθεκτικότητας από το Διάστημα, με στόχο την αύξηση της διττής χρήσης δορυφορικών δυνατοτήτων για αντιμετώπιση κρίσεων και ασφαλείς επικοινωνίες.

Η αρχική χρηματοδότηση αφορά την ανάπτυξη ενοποιημένου συστήματος δορυφορικής απεικόνισης υψηλής ανάλυσης, καθώς και νέων συστημάτων πλοήγησης χαμηλής τροχιάς (LEO) και υπηρεσιών διασύνδεσης, όπως ανακοίνωσε η ESA.

Επιπλέον, ενισχύεται η προσπάθεια απεξάρτησης από μη ευρωπαϊκές τεχνολογίες, η υποστήριξη των Ariane 6 και Vega-C, καθώς και η περαιτέρω ενδυνάμωση των εμπορικών προγραμμάτων. Περίπου 3,6 δισ. ευρώ προορίζονται για συγχρηματοδοτούμενα έργα, ενώ συνεχίζεται η ανάπτυξη των νέας γενιάς δορυφόρων Copernicus και τα ερευνητικά προγράμματα Παρατήρησης της Γης.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διαστημική εξερεύνηση, με προτεραιότητες όπως το ρόβερ Rosalind Franklin για τον Άρη το 2028, η σεληνιακή γεωπλατφόρμα Argonaut και τεχνολογίες για επιχειρήσεις χαμηλής τροχιάς. Τα ευρωπαϊκά κράτη επαναβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους στην εξερεύνηση: το ρόβερ Rosalind Franklin, σε συνεργασία με τη Roscosmos, χρηματοδοτείται πλέον για εκτόξευση προς Άρη το 2028, ενώ η γεωπλατφόρμα Argonaut θα στηρίξει τη διαρκή παρουσία στη Σελήνη.

Η ESA ανακοίνωσε επίσης δύο δοκιμαστικές πτήσεις υπηρεσίας επιστροφής φορτίου από χαμηλή τροχιά, σχεδιασμένες να συνδεθούν με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό πριν την προγραμματισμένη απόσυρσή του το 2030. Προβλέπεται ενδιάμεση υπουργική ανασκόπηση πριν το 2028 για επανεκτίμηση των διεθνών συνεργασιών.

Το χαρτοφυλάκιο της ESA για την ασφάλεια στο διάστημα επικεντρώνεται σε τρεις αποστολές: Ramses, που θα αναχαιτίσει τον αστεροειδή Άποφις το 2029, το παρατηρητήριο διαστημικής μετεωρολογίας Vigil και την αποστολή RISE για συντήρηση σε τροχιά και μείωση διαστημικών απορριμμάτων.

Τέλος, ο Οργανισμός εξετάζει τη δημιουργία νέων κέντρων στην Πολωνία για εφαρμογές ασφάλειας και στη Νορβηγία για διαστημικές επιχειρήσεις στην Αρκτική.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, υπογράμμισε στις 28 Νοεμβρίου ότι η ανάγκη να χρησιμοποιηθούν τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση της πολεμικής προσπάθειας της Ουκρανίας καθίσταται «όλο και πιο επείγουσα».

Σε συνέντευξη Τύπου στο Βερολίνο με τον Σλοβένο πρωθυπουργό Ρόμπερτ Γκόλουμπ, σημείωσε: «Βλέπω αυτή την ανάγκη ως ολοένα και πιο επιτακτική. Η Ουκρανία χρειάζεται τη στήριξή μας. Οι ρωσικές επιθέσεις εντείνονται. Ο χειμώνας πλησιάζει — ή μάλλον, έχουμε ήδη μπει στον χειμώνα. Υπό αυτό το πρίσμα, ελπίζω πως θα καταλήξουμε σε κοινή λύση εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Αντίστοιχο μήνυμα έστειλε και ο Γκόλουμπ, χαρακτηρίζοντας τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως «το ισχυρότερο όπλο που διαθέτει η Ε.Ε. για να επιτύχει ειρήνη στην Ουκρανία», σύμφωνα με τη σλοβενική εφημερίδα Delo.

Η Ε.Ε. έχει δεσμεύσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας έως και 250 δισ. δολαρίων από την επιβολή κυρώσεων κατά της Κεντρικής Τράπεζας και του Υπουργείου Οικονομικών της Ρωσίας, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Μέχρι στιγμής, αξιοποιείται μόνο ο τόκος που παράγεται από τα δεσμευμένα αυτά κεφάλαια.

Προς το παρόν, εντός της Ε.Ε. βρίσκονται σε εξέλιξη συζητήσεις σχετικά με τους τρόπους χρήσης των «παγωμένων» ρωσικών πόρων για τη στήριξη της άμυνας και ανοικοδόμησης του Κιέβου, χωρίς την πλήρη κατάσχεσή τους, λόγω νομικών εμποδίων.

Ο Μερτς είχε παρουσιάσει από τον Σεπτέμβριο την πρότασή του: η Ε.Ε. να παράσχει στην Ουκρανία άτοκο δάνειο σχεδόν 140 δισ. ευρώ. Αν και αρκετές χώρες στηρίζουν το εν λόγω σχέδιο, άλλες — όπως το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και η Ουγγαρία, μαζί με θεσμούς όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα — εκφράζουν επιφυλάξεις.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, βασικός πολέμιος του σχεδίου, ζήτησε από την Ε.Ε. τρεις εγγυήσεις πριν δώσει τη συγκατάθεσή του: πλήρη αμοιβαιοποίηση του κινδύνου (με ρητή ανάληψη από κάθε κράτος-μέλος της υποχρέωσης αποπληρωμής) και συντονισμένη δράση όλων των χωρών όπου υπάρχουν δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Την παραμονή, 27 Νοεμβρίου, το Financial Times μετέδωσε ότι ο Ντε Βέβερ διαμήνυσε στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πως η προώθηση αυτού του δανειακού σχήματος θα μπορούσε να υπονομεύσει κάθε προοπτική ειρηνευτικής συμφωνίας.

«Η βεβιασμένη προώθηση του προτεινόμενου σχεδίου αποζημιώσεων θα είχε ως παράπλευρη απώλεια ότι, ως Ε.Ε., ουσιαστικά θα εμποδίζαμε το ενδεχόμενο ειρηνευτικής συμφωνίας», ανέφερε στην επιστολή του.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε στις 28 Νοεμβρίου ότι έλαβε την επιστολή Ντε Βέβερ και ότι οι εντατικές διαβουλεύσεις, ιδίως με το Βέλγιο, συνεχίζονται.

Εκπρόσωπος της Κομισιόν, Πάουλα Πίνιο, δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητα νερά· είναι φυσικό να τίθενται ερωτήματα, να εκφράζονται ανησυχίες, και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να υπάρξει ικανοποιητική απάντηση».

Σχολιάζοντας τις ενστάσεις Βελγίου και Βερολίνου, ο Μερτς ανέφερε πως συνομίλησε με τον Ντε Βέβερ και κατανοεί τις ανησυχίες του, αλλά υπογράμμισε, σύμφωνα με τη Delo, ότι «είναι απαραίτητη η χρήση των ‘παγωμένων’ ρωσικών περιουσιακών στοιχείων». Τόνισε δε ότι οποιαδήποτε απόφαση πρέπει να ληφθεί ομόφωνα.

Η Ρωσία έχει επανειλημμένως προειδοποιήσει ότι η αξιοποίηση των δεσμευμένων κεφαλαίων της υπέρ της Ουκρανίας θα θεωρηθεί κλοπή, αφήνοντας να εννοηθεί πως θα απαντήσει αναλόγως εάν η Ε.Ε. επιμείνει. Στις 20 Νοεμβρίου, η ρωσική Δούμα ενέκρινε ψήφισμα που ζητά λήψη μέτρων κατά του Βελγίου, της Euroclear και άλλων «μη φιλικών επενδυτών» σε περίπτωση που τα περιουσιακά στοιχεία κινητοποιηθούν.

Με τη συμβολή του Reuters

Η Ουκρανία έπληξε σήμερα σημαντικό σταθμό θέρμανσης και ηλεκτρικής ενέργειας στην περιφέρεια της Μόσχας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones), με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πυρκαγιά και να διακοπεί η παροχή θέρμανσης σε χιλιάδες νοικοκυριά σε μια από τις μεγαλύτερες έως τώρα επιθέσεις του Κιέβου σε σταθμό παραγωγής ενέργειας βαθιά στο έδαφος της Ρωσίας.

Στον τέταρτο χρόνο της πλέον πολυαίμακτης σύγκρουσης στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ρωσία σφυροκοπά τις υποδομές ηλεκτροδότησης και θέρμανσης της Ουκρανίας ενώ το Κίεβο έχει έως τώρα επικεντρωθεί κυρίως στα διυλιστήρια, τους τερματικούς σταθμούς αργού και τους αγωγούς της Ρωσίας.

Ωστόσο, νωρίς σήμερα, ουκρανικά drones έπληξαν σήμερα τον σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Σατούρα, που βρίσκεται περίπου 120 χλμ. ανατολικά της ρωσικής πρωτεύουσας, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιφέρειας της Μόσχας Αντρέι Βορομπιόφ.

«Κάποια από τα drones καταστράφηκαν από τις δυνάμεις αντιαεροπορικής άμυνας. Αρκετά έπεσαν στον χώρο του σταθμού. Στη μονάδα ξέσπασε πυρκαγιά», δήλωσε ο Βορομπιόφ.

Σε βίντεο που αναρτήθηκε στο Telegram, του οποίου η αυθεντικότητα δεν έχει επαληθευτεί, ακούγονται ισχυροί κρότοι και φαίνονται φλόγες και καπνός να υψώνονται στον ουρανό.

Ο Βορομπιόφ δήλωσε ότι στην περιοχή, όπου επικρατούν πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, ενεργοποιήθηκαν εφεδρικά ενεργειακά συστήματα.

«Καταβάλλονται όλες οι προσπάθειες για να αποκατασταθεί άμεσα η παροχή θέρμανσης», δήλωσε ο Βορομπιόφ. Η πόλη Σατούρα έχει πληθυσμό περίπου 33.000 κατοίκων.

Δεν υπήρξε άμεσα σχόλιο από την ουκρανική πλευρά.

Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε σήμερα ότι κατέρριψε 75 ουκρανικά drones, συμπεριλαμβανομένων 36 στη Μαύρη Θάλασσα και αρκετών στην περιφέρεια της Μόσχας. Στο ρωσικό αεροδρόμιο Βνούκοβο ανεστάλησαν οι πτήσεις.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε στις 21 Νοεμβρίου πως η χώρα του διανύει μία από τις δυσκολότερες περιόδους της ιστορίας της, υπογραμμίζοντας σε διάγγελμα προς το έθνος ότι το Κίεβο δέχεται πρωτοφανή πίεση να αποδεχθεί αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο 28 σημείων. Το σχέδιο αυτό προβλέπει ριζικές αλλαγές στην αμυντική πολιτική της Ουκρανίας, αναχάραξη των συνόρων και οριστική απαγόρευση ένταξης της χώρας στο ΝΑΤΟ.

«Η Ουκρανία βρίσκεται υπό τη σφοδρότερη πίεση που έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ», ανέφερε ο Ζελένσκι, εξηγώντας στους συμπατριώτες του πως η χώρα ενδέχεται να εξαναγκαστεί να αποδεχθεί μια συμφωνία με ιδιαίτερα δύσκολους όρους, προκειμένου να επιτευχθεί ειρήνη.

«Ή θα χάσουμε την αξιοπρέπειά μας ή θα διακινδυνεύσουμε να χάσουμε τον βασικό μας σύμμαχο», είπε, αναφερόμενος στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Είτε αποδεχόμαστε ένα δύσκολο σχέδιο 28 σημείων, είτε βαδίζουμε προς έναν ακραία βαρύ χειμώνα, τον δυσκολότερο μέχρι σήμερα, με περαιτέρω κινδύνους. Ζωή χωρίς ελευθερία, χωρίς αξιοπρέπεια, χωρίς δικαιοσύνη».

Ο Ουκρανός πρόεδρος τόνισε ότι στις διαρκείς διαβουλεύσεις με Ουάσιγκτον και Ευρώπη θα προτείνει εναλλακτικές για τα πιο αμφισβητούμενα σημεία του σχεδίου, δεσμευόμενος πως δεν θα προδώσει τον όρκο του για την υπεράσπιση της ανεξαρτησίας της χώρας.

«Ανάμεσα σε όλα τα σημεία του σχεδίου, τουλάχιστον δύο δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αγνοηθούν: η ουκρανική αξιοπρέπεια και η ουκρανική ελευθερία», επισήμανε. «Οφείλουμε να κάνουμε τα πάντα ώστε αυτό που θα ακολουθήσει να είναι το τέλος του πολέμου και όχι το τέλος της Ουκρανίας».

Αν και οι λεπτομέρειες του σχεδίου δεν έχουν ανακοινωθεί επισήμως, η πρότασή του έχει επιβεβαιωθεί από την κυβέρνηση Τραμπ. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, δήλωσε στην Epoch Times ότι το πλαίσιο στοχεύει να προσφέρει εγγυήσεις ασφαλείας και αποτροπής για Ουκρανία, Ευρώπη και Ρωσία, αλλά και να δημιουργήσει ευκαιρίες ανασυγκρότησης για την Ουκρανία και επανένταξης της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία.

Όπως τόνισε: «Το σχέδιο σχεδιάστηκε βάσει των πραγματικοτήτων που δημιούργησε ο παρατεταμένος, καταστροφικός πόλεμος, αναζητώντας το καλύτερο δυνατό σενάριο, όπου και οι δύο πλευρές αποκομίζουν περισσότερα απ’ όσα καλούνται να παραχωρήσουν».

Αντιπροσωπεία υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων συναντήθηκε με τον Ζελένσκι στο Κίεβο στις 20 Νοεμβρίου για συζητήσεις σχετικά με ειρηνευτική συμφωνία. Ο Αμερικανός πρέσβης στην ουκρανική πρωτεύουσα και ο επικεφαλής επικοινωνίας του στρατού, που συνόδευσαν την αποστολή, χαρακτήρισαν τις συνομιλίες επιτυχείς, αναφέροντας στο Reuters ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν ταχύ χρονοδιάγραμμα για την έγκριση της συμφωνίας από το Κίεβο.

Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε να επιβεβαιώνει αυτό το χρονοδιάγραμμα σε εκπομπή του Μπράιαν Κιλμίιντ, χαρακτηρίζοντας την ερχόμενη Πέμπτη, Ημέρα των Ευχαριστιών, ως «κατάλληλη ημερομηνία για να αποδεχθεί ο Ζελένσκι το πλαίσιο της εκεχειρίας». Όπως είπε ο Τραμπ: «Έχω βάλει πολλές προθεσμίες, αλλά όταν λειτουργεί κάτι καλά, συνήθως τις παρατείνεις… Ωστόσο, η Πέμπτη μας φαίνεται κατάλληλη στιγμή».

Παρότι το πλήρες κείμενο της πρότασης δεν έχει δημοσιοποιηθεί, προσχέδια που διέρρευσαν σε Ουκρανούς βουλευτές και δημοσιεύθηκαν από το Associated Press, περιγράφουν ένα ευρύ φάσμα υποχρεώσεων και παραχωρήσεων.

Το σχέδιο εκπονήθηκε από τον ειδικό απεσταλμένο για την ειρηνευτική αποστολή, Στιβ Γουίτκοφ και τον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, οι οποίοι σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο εργάζονταν με μυστικότητα πάνω στο πλαίσιο όλο τον προηγούμενο μήνα.

Τα πρώτα σημεία επιβεβαιώνουν την κυριαρχία της Ουκρανίας και προτείνουν συνολική συνθήκη μη επιθετικότητας μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας και Ευρώπης, με την προσδοκία πως η Μόσχα θα σταματήσει τη στρατιωτική επιθετικότητα εναντίον των γειτόνων της.

Ένα από τα πιο «πικρά» σημεία για το Κίεβο είναι η μόνιμη εγκατάλειψη της φιλοδοξίας ένταξης στο ΝΑΤΟ, μέσω συνταγματικής κατοχύρωσης της ουδετερότητας της χώρας, την ώρα που το ΝΑΤΟ επίσημα δεσμεύεται να μην αποδεχθεί ποτέ την Ουκρανία ως μέλος στο μέλλον.

Το σχέδιο επίσης περιορίζει τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις σε 600.000 στρατιώτες και απαιτεί το Κίεβο να αποδεχθεί τον ντε φάκτο ρωσικό έλεγχο στην Κριμαία, το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ. Η γραμμή του μετώπου σε Χερσώνα και Ζαπορίζια θα «παγώσει», με συνέπεια το Κίεβο να αναγνωρίζει τη ρωσική κατοχή στα σημερινά όρια. Παράλληλα όμως, διατηρείται το ενδεχόμενο ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον πληροί τα σχετικά κριτήρια.

Σε οικονομικό επίπεδο, το πλαίσιο προβλέπει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ανασυγκρότησης με χρηματοδότηση 100 δισ. δολαρίων από την Ευρώπη και άλλων 100 δισ. από δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, ενώ παράλληλα προσφέρει ανοιχτό δρόμο για επιστροφή της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, συμπεριλαμβανομένης της επιστροφής της στο G8. Οι κυρώσεις κατά της Μόσχας θα αίρονται σταδιακά και υπό την προϋπόθεση συμμόρφωσης.

Ανώτατος Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε στην Epoch Times πως το ειρηνευτικό σχέδιο εκπονήθηκε μετά από διαβουλεύσεις με τον Ρουστάμ Γιουμάροφ, γραμματέα του ουκρανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας, ο οποίος φέρεται να αποδέχθηκε την πλειονότητα των σημείων και να το παρουσίασε στον Ζελένσκι.

Ο ίδιος ο Γιουμάροφ, ωστόσο, έδωσε διαφορετική χροιά στο ρόλο του, τονίζοντας σε δήλωσή του στο Telegram ότι η συμμετοχή του στις συνομιλίες είχε καθαρά τεχνικό χαρακτήρα και δεν διέθετε εξουσιοδότηση να εγκρίνει οποιοδήποτε σημείο της πρότασης. Σε νέα ανάρτησή του, σημείωσε πως οι διαβουλεύσεις για το σχέδιο συνεχίζονται στο Κίεβο.

«Συζητήσαμε τρόπους επίτευξης δίκαιης ειρήνης, τη σειρά των επόμενων βημάτων και ρεαλιστικές μορφές περαιτέρω διαλόγου», ανέφερε ο Γιουμάροφ. Επεσήμανε ότι «η Ουκρανία μελετά επισταμένως κάθε πρόταση των εταίρων και εκφράζει ξεκάθαρα τη δική της θέση. Καμία απόφαση δεν υφίσταται, ούτε μπορεί να υπάρξει, εκτός των ορίων της εθνικής μας κυριαρχίας, της ασφάλειας του λαού μας και των κόκκινων γραμμών μας».

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρενέβη την Παρασκευή στη συζήτηση για το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης, επισημαίνοντας σε τηλεοπτικές δηλώσεις προς ανώτερους αξιωματούχους ότι η πρόταση θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για διευθέτηση της σύγκρουσης.

Όπως είπε ο Ρώσος πρόεδρος, «Πιστεύω πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για οριστική ειρηνική λύση», συμπληρώνοντας πως η Μόσχα έχει λάβει γνώση του σχεδίου, αλλά δεν έχει ακόμα συζητήσει λεπτομερώς μαζί με τη Ρωσία. Υπογράμμισε τέλος πως οι ρωσικές δυνάμεις εξακολουθούν να προελαύνουν στην Ουκρανία και θα συνεχίσουν, εκτός κι αν η Ουκρανία συμφωνήσει σε ειρήνη.