Κινέζοι ειδικοί στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη μετέβησαν στη Ρωσία για να εργαστούν σε στρατιωτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη για έναν κρατικό κατασκευαστή όπλων που βρίσκεται ήδη υπό δυτικές κυρώσεις, μετέδωσε το Reuters.
Σύμφωνα με το πρακτορείο, οι Κινέζοι ειδικοί επισκέφθηκαν τις εγκαταστάσεις όπλων της IEMZ Kupol περισσότερες από έξι φορές από τα μέσα του 2024, όπως ανέφεραν δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας και έγγραφα της εταιρείας.
Κατά την ίδια περίοδο, η Kupol έλαβε επίσης αποστολές κινεζικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών επίθεσης και επιτήρησης μέσω ενός ρωσικού μεσάζοντα, σύμφωνα με τα έγγραφα και τους αξιωματούχους.
Η εταιρεία συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων – ατόμων και οντοτήτων, που ξεπερνούν τους 150 σε αριθμό – η οποίοι δέχθηκαν κυρώσεις από το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ για την υποστήριξη που έχουν παράσχει στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Συγκεκριμένα, το 2023 εντάχθηκε στη μαύρη λίστα επειδή παρήγαγε αντιαεροπορικό εξοπλισμό και μη επανδρωμένα αεροσκάφη επίθεσης μίας χρήσης.
Η Kupol έχει κατασκευάσει χιλιάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη Garpiya, μια ρωσική παραλλαγή του ιρανικού Shahed. Στις 7 Σεπτεμβρίου, στη «μεγαλύτερη επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη» σε αυτόν τον πόλεμο, όπως χαρακτηριστικά την περιέγραψε η Πολεμική Αεροπορία της Ουκρανίας, η Μόσχα εκτόξευσε 810 από αυτά σε μια και μόνο καταιγιστική επίθεση εναντίον ουκρανικών πόλεων.
Έγγραφο της Kupol που εξετάστηκε από το Reuters έδειξε ότι μια ομάδα Κινέζων ειδικών επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της εταιρείας στην πόλη Ιζέφσκ για να εκπαιδεύσει Ρώσους εργαζόμενους στη συναρμολόγηση και λειτουργία κινεζικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Αν και παρουσιάστηκαν επίσημα ως υπάλληλοι της TSK Vektor – μιας ρωσικής εταιρείας που επίσης έχει δεχθεί κυρώσεις – Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν στο πρακτορείο ότι στην πραγματικότητα προέρχονταν από την κινεζική κατασκευάστρια Sichuan AEE.
Η Kupol φαίνεται επίσης να απέκτησε περισσότερα από δώδεκα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αυτοκτονίας κατασκευής Sichuan AEE. Τα έγγραφα περιελάμβαναν ναυτιλιακά στοιχεία που έδειχναν παραδόσεις στη Ρωσία μέσω της TSK Vektor.
Η συνεργασία αυτή φαίνεται να οδήγησε στην παραγωγή ενός νέου μη επανδρωμένου αεροσκάφους, του Garpiya-3. Το μοντέλο αυτό αναφέρεται ότι είναι πιο εξελιγμένο από τους προκατόχους του, με εμβέλεια 1.200 μιλίων και ωφέλιμο φορτίο 110 λιβρών.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ αποκάλυψε πέρυσι ότι η κινεζική εταιρεία Xiamen Limbach Aircraft Engine Company κατασκεύαζε τους κινητήρες για το Garpiya-3, ενώ άλλα εξαρτήματα, όπως το σύστημα επεξεργασίας δεδομένων, φαίνεται να προέρχονταν επίσης από την Κίνα. Η τελική συναρμολόγηση γινόταν στη Ρωσία, στις εγκαταστάσεις της Kupol.
Πέρα από το μη επανδρωμένο αεροσκάφος αυτοκτονίας, έγγραφα που είδε το Reuters υπέδειξαν ότι η Kupol ενδιαφέρεται για κινεζικά επαναχρησιμοποιούμενα μοντέλα επιτήρησης, ικανά να φέρουν όπλα. Σε μία επιστολή περιγραφόταν ένα κοινό κινεζο-ρωσικό έργο για τη δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας με την ονομασία GA-21, που πιθανότατα βασίζεται στο ιρανικό Shahed-107 και μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για επιτήρηση όσο και για επιθέσεις.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν γνωρίζει τίποτα για αυτή τη συνεργασία στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Το Κίεβο έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει για ξένα εξαρτήματα στην παραγωγή όπλων της Μόσχας. Σε ανάρτησή του στο Telegram στις 21 Σεπτεμβρίου, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν εκτοξεύσει περισσότερα από 1.500 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, 1.280 κατευθυνόμενες βόμβες και 50 πυραύλους μόνο την προηγούμενη εβδομάδα.
Όπλα που ανακτήθηκαν από τις επιθέσεις, είπε, περιείχαν πάνω από 132.000 εξαρτήματα ξένης κατασκευής από την Ευρώπη, την Αμερική, την Κίνα, την Ιαπωνία και δεκάδες άλλες χώρες.
«Αυτές οι τεχνολογίες βοηθούν τη Ρωσία να παράγει όπλα σε μαζική κλίμακα», είπε ο Ζελένσκι. «Όλα αυτά χρησιμοποιούνται για να τρομοκρατείται ο λαός μας».
Ο καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς κάλεσε την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποδεσμεύσει έως και 140 δισ. ευρώ σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, με στόχο τη στήριξη της Ουκρανίας στον πόλεμο με τη Ρωσία.
Σε άρθρο του στους Financial Times, ο Μερτς ανέπτυξε την πρότασή του, την οποία ανέλυσε περαιτέρω και σε αναρτήσεις του στην πλατφόρμα X.
Η πρόταση του Μερτς προβλέπει τη χορήγηση στην Ουκρανία άτοκου δανείου σχεδόν 140 δισ. ευρώ από την ΕΕ, το οποίο θα αποπληρωθεί μόνο όταν η Ρωσία αποζημιώσει την Ουκρανία για τις καταστροφές που προκάλεσε ο πόλεμος. «Μέχρι τότε, τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα, όπως αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Γερμανός καγκελάριος διευκρίνισε ότι η παροχή αυτής της βοήθειας θα απαιτήσει αρχικά δημοσιονομικές εγγυήσεις από τα κράτη-μέλη, ενώ πρότεινε ότι αυτές θα μπορούσαν αργότερα να αντικατασταθούν από συλλογική εγγύηση της ΕΕ, όταν διαμορφωθεί το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της Ένωσης, το 2028.
Τόνισε την ανάγκη για νέα ώθηση στις προσπάθειες, επισημαίνοντας: «Χρειαζόμαστε μια νέα δυναμική που θα ανατρέψει τους υπολογισμούς της Ρωσίας. Τώρα είναι η στιγμή να εφαρμοστεί ένας αποτελεσματικός μοχλός, που θα διαταράξει το κυνικό παιχνίδι του Ρώσου προέδρου με τον χρόνο και θα τον φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Ο Μερτς κάλεσε τους αρχηγούς των κρατών-μελών να δώσουν εντολή, στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής, για την προετοιμασία του απαραίτητου νομικού πλαισίου της πρωτοβουλίας.
Αξιοσημείωτο είναι ότι για πρώτη φορά ο Μερτς στηρίζει ανοιχτά ένα σχέδιο διάθεσης των περίπου 210 δισ. ευρώ παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων της ΕΕ υπέρ της Ουκρανίας, χωρίς πλήρη κατάσχεση – ζήτημα που συνεχίζει να προκαλεί έντονες διαφωνίες σε πολλές χώρες-μέλη και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Αντίστοιχα, ο υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, σημείωσε: «Χρειάζεται [να ασκηθεί] η μέγιστη δυνατή πίεση στον Πούτιν, ώστε να τερματιστεί αυτός ο βάρβαρος πόλεμος κατά της Ουκρανίας. Η αιματοχυσία πρέπει να σταματήσει. Γι’ αυτό είναι σωστό να αξιοποιήσουμε περισσότερο τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια».
Ο Κλίνγκμπαϊλ προσέθεσε ότι «η Γερμανία είναι έτοιμη να διερευνήσει νέες, νομικά εφικτές και υπεύθυνες οδούς» και διαβεβαίωσε ότι θα συνεχιστούν οι σχετικές συζητήσεις στους κύκλους των υπουργών Οικονομικών της G7 και της ΕΕ, ώστε να ενισχυθεί η άμυνα της Ουκρανίας και να διασφαλιστεί ότι «ο Πούτιν θα αναγκαστεί να πληρώσει για τις καταστροφές που προκάλεσε ο πόλεμός του».
Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει αξιοποιήσει μόνο τους τόκους που παράγουν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δεσμεύτηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Η Γερμανία, η οποία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατιωτικός υποστηρικτής της Ουκρανίας, είχε δηλώσει στο παρελθόν τις νομικές της επιφυλάξεις ως προς την πλήρη δέσμευση αυτών των κεφαλαίων.
Η παρέμβαση του Μερτς συνέπεσε με την ανακοίνωση του προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πως είναι διατεθειμένος να παραιτηθεί μετά τη λήξη του πολέμου.
Σε συνέντευξή του στις 25 Σεπτεμβρίου, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι θα προκηρύξει εκλογές και ότι δεν θα είναι υποψήφιος εάν έχει επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα σε Ουκρανία και Ρωσία.
«Αν τελειώσουμε τον πόλεμο με τους Ρώσους, ναι, είμαι έτοιμος να σταματήσω, γιατί δεν είναι οι εκλογές ο στόχος μου», τόνισε ο Ζελένσκι σε βιντεοσυνέντευξή του στο Axios. «Ήθελα πολύ, σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, να είμαι δίπλα στη χώρα μου, να τη βοηθήσω. Στόχος μου είναι να τελειώσει ο πόλεμος».
Με ευρεία πλειοψηφία στην Εθνική της Συνέλευση, η Σλοβακία προχώρησε την Παρασκευή σε τροποποίηση του συντάγματος της, η οποία ορίζει ότι το κράτος αναγνωρίζει μόνο δύο φύλα, το «αρσενικό» και το «θηλυκό».
Η συνταγματική αναθεώρηση, που συντάχθηκε από την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, απαιτούσε πλειοψηφία τριών πέμπτων και ψηφίστηκε από 90 βουλευτές εκ των 150.
Σύμφωνα με το νέο άρθρο, η Μπρατισλάβα διατηρεί την κυριαρχία της σε ζητήματα εθνικής ταυτότητας, με ιδιαίτερη έμφαση σε θεμελιώδη πολιτισμικά και ηθικά θέματα.
Επιπλέον, απαγορεύεται η παρένθετη μητρότητα και αυστηροποιούνται τα κριτήρια για υιοθεσία παιδιών, δίνοντας σαφές προβάδισμα στα έγγαμα ζευγάρια.
Σημειώνεται ότι το σύνταγμα της χώρας ήδη όριζε τον γάμο ως «μοναδική ένωση άνδρα και γυναίκας». Άλλες διατάξεις της τροποποίησης περιλαμβάνουν την υποχρέωση γονικής συγκατάθεσης για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, καθώς και την καθιέρωση της ισότητας αμοιβών για άνδρες και γυναίκες στο ανώτατο νομικό κείμενο της χώρας.
Κατά τη διάρκεια σχετικής συνέντευξης Τύπου την Παρασκευή, ο Ρόμπερτ Φίτσο ευχαρίστησε τους βουλευτές που ψήφισαν υπέρ, δηλώνοντας: «Αυτή δεν είναι απλώς μια νίκη για το κόμμα μου, το Smer – Δημοκρατία της Κοινωνίας, αλλά μια νίκη για τη Σλοβακία. Δημιουργήσαμε μια ασπίδα – ένα παράδειγμα προς μίμηση για άλλες χώρες. Ο φιλελευθερισμός και ο προοδευτισμός καταστρέφουν την Ευρώπη. Ας είμαστε περήφανοι για όσα καταφέραμε».
Ο πρωθυπουργός συμπλήρωσε: «Αυτή είναι νίκη της Σλοβακίας, όχι του Smer. Η Σλοβακία έδειξε στην Ευρώπη και τον κόσμο ότι υπάρχει, όπως υπήρχε ανέκαθεν, και ότι μπορεί να πει το δικό της ‘όχι’ στην πίεση των Βρυξελλών για τρίτο, τέταρτο ή πέμπτο φύλο».
Αντιδράσεις από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Από την άλλη πλευρά, η οργάνωση Διεθνής Αμνηστία καταδίκασε τη συνταγματική αλλαγή, χαρακτηρίζοντας την ψήφιση «καταστροφική είδηση». Ο Ράντο Σλόμποντα, διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας Σλοβακίας, τόνισε: «Αντί για μέτρα προστασίας των δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, παιδιών και γυναικών, το κοινοβούλιο ενέκρινε διατάξεις που θέτουν το Σύνταγμα σε άμεση σύγκρουση με το Διεθνές Δίκαιο. Σήμερα είναι άλλη μια σκοτεινή μέρα για τη Σλοβακία, που ήδη βρίσκεται αντιμέτωπη με συνεχείς επιθέσεις κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Η πολιτεία οφείλει να διασφαλίσει τη νομική προστασία όλων των οικογενειών, την ισότητα στον γάμο και τα δικαιώματα των τρανς και μη δυαδικών ατόμων, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην υγεία και στη νομική αναγνώριση φύλου – όχι να επιτίθεται στα δικαιώματα».
Ο Σλόμποντα επεσήμανε ακόμη ότι η Σλοβακία ακολουθεί το παράδειγμα της Ουγγαρίας, η οποία έχει υιοθετήσει παρόμοια νομοθεσία, απαγορεύοντας ουσιαστικά και τις παρελάσεις «pride» των ΛΟΑΤΚΙ και αναγνωρίζοντας μόνο δύο φύλα.
Ο επίτροπος του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μάικλ Ο’Φλάχερτυ, είχε ήδη καλέσει τους Σλοβάκους βουλευτές να απορρίψουν τις τροποποιήσεις, υποστηρίζοντας ότι αρνούνται την πραγματικότητα των τρανς και διεμφυλικών ατόμων, υπονομεύοντας θεμελιώδεις εγγυήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στη νομική αναγνώριση φύλου.
«Η προσπάθεια αποκλεισμού συγκεκριμένων δικαιωμάτων με πρόσχημα την εθνική ταυτότητα είναι ασυμβίβαστη με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Σλοβακικής Δημοκρατίας», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας κατηγόρησε το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι έχουν κηρύξει πόλεμο στη Ρωσία και χρησιμοποιούν την Ουκρανία ως μέσο διεξαγωγής του, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από δυτικούς διπλωμάτες και ηγέτες του ΝΑΤΟ, οι οποίοι χαρακτήρισαν τους ισχυρισμούς ως διαστρέβλωση της πραγματικότητας και υπογράμμισαν πως η Μόσχα είναι αυτή που επανέφερε τον πόλεμο στην Ευρώπη.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ προέβη στις σχετικές δηλώσεις ενώπιον συναδέλφων του στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της Ομάδας των 20 (G20) στα Ηνωμένα Έθνη, στη Νέα Υόρκη, στις 25 Σεπτεμβρίου.
«Ένα ακόμη ξεκάθαρο παράδειγμα είναι η κρίση στην Ουκρανία, που προκλήθηκε από τη Δύση, μέσω της οποίας το ΝΑΤΟ και η ΕΕ έχουν ήδη κηρύξει έναν πραγματικό πόλεμο κατά της χώρας μου και συμμετέχουν άμεσα σε αυτόν», δήλωσε ο Λαβρόφ.
Ο ίδιος και άλλοι Ρώσοι διπλωμάτες έχουν διατυπώσει παρόμοιους ισχυρισμούς στο παρελθόν, κατηγορώντας τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ πως επιχειρούν να καταστήσουν την Ουκρανία οχυρό κατά μήκος των ρωσικών συνόρων και να φέρουν τη στρατιωτική συμμαχία ακόμα πιο κοντά στη Μόσχα, γεγονός που το Κρεμλίνο αντιλαμβάνεται ως απειλή.
Το ΝΑΤΟ έχει επανειλημμένα διαψεύσει ότι τρέφει εχθρικές προθέσεις προς τη Ρωσία, αντιστρέφοντας τις κατηγορίες και υποστηρίζοντας ότι η Μόσχα επιχειρεί να διευρύνει τη σφαίρα επιρροής της στην περιοχή μέσω της επιθετικής της πολιτικής.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούττε τόνισε, απευθυνόμενος στις 25 Σεπτεμβρίου προς σπουδαστές της στρατιωτικής ακαδημίας West Point: «Η Ρωσία επανέφερε τον πόλεμο στην Ευρώπη και έχει συμμαχήσει με την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν προκειμένου να ενισχύσει τις δυνατότητές τους και την ικανότητά τους να ασκούν επιρροή. Η ιστορία όμως δείχνει πως η συνεργασία μεταξύ Βορείου Αμερικής και Ευρώπης αποτελεί νικηφόρο συνδυασμό. Οι αντίπαλοί μας το γνωρίζουν. Η αταλάντευτη δέσμευσή μας στο Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ, σύμφωνα με το οποίο επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων, στέλνει ισχυρό μήνυμα. Κάθε επιτιθέμενος οφείλει να γνωρίζει πως μπορούμε και πως θα ανταποδώσουμε με μεγαλύτερη ισχύ».
Στη συνάντηση στα Ηνωμένα Έθνη όπου μίλησε ο Λαβρόφ, η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Υβέτ Κούπερ απάντησε επικριτικά στις ρωσικές δηλώσεις, τονίζοντας: «Όσο και να διαστρεβλώνει την πραγματικότητα, όσο και να διασπείρει παραπληροφόρηση και προπαγάνδα ο Ρώσος εκπρόσωπος σχετικά με τα αίτια του πολέμου, δεν θα πείσει κανέναν», ενώ καταδίκασε για ακόμη μία φορά τον, όπως τον χαρακτήρισε, απρόκλητο και επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής τον Φεβρουάριο του 2022, τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταφέρει να θέσουν υπό έλεγχο περίπου το 20% της Ουκρανίας, χωρίς να διαφαίνονται ενδείξεις αποκλιμάκωσης.
Η αρχηγός της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλλας απηύθυνε έκκληση στη διεθνή κοινότητα να ασκήσει πιέσεις στη Ρωσία, σημειώνοντας: «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο στόχος της Ρωσίας για υποταγή της Ουκρανίας έχει αλλάξει».
Ο Λαβρόφ απέφυγε να σχολιάσει τις δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ανέφερε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να περάσει στην αντεπίθεση εναντίον της Ρωσίας και να ανακτήσει όλα τα υπό κατοχή εδάφη.
Ο Τραμπ, σε ανάρτησή του στις 23 Σεπτεμβρίου στην πλατφόρμα Truth Social, έγραψε: «Αφού έμαθα και κατανόησα πλήρως τη στρατιωτική και οικονομική κατάσταση Ουκρανίας και Ρωσίας και διαπίστωσα τα οικονομικά προβλήματα που προκαλεί στη Ρωσία, πιστεύω ότι η Ουκρανία, με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκεται σε θέση να αγωνιστεί και να ανακτήσει ολόκληρη την Ουκρανία στην αρχική της μορφή», προσθέτοντας: «Ο Πούτιν και η Ρωσία αντιμετωπίζουν μεγάλα οικονομικά προβλήματα και τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να δράσει η Ουκρανία». Επεσήμανε δε την αδυναμία της Ρωσίας να πετύχει μια γρήγορη νίκη, αποκαλώντας τη «χάρτινη τίγρη».
Οι χαρακτηρισμοί αυτοί προκάλεσαν αιχμηρή αντίδραση του εκπροσώπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος παρατήρησε ότι «η Ρωσία δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί τίγρης. Πιο συχνά συνδέεται με την αρκούδα. Και χάρτινη αρκούδα δεν υπάρχει – η Ρωσία είναι πραγματική αρκούδα», συμπληρώνοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να συνεχίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ανάρτηση του Τραμπ έγινε μετά από συνάντησή του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, στη διάρκεια της οποίας δημοσιογράφοι ρώτησαν τον Αμερικανό πρόεδρο εάν θεωρεί πως μια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ θα πρέπει να καταρρίπτει ρωσικό αεροσκάφος που εισέρχεται στον εναέριο χώρο της, με τον εκείνον να απαντά καταφατικά.
Οι ερωτήσεις αυτές έγιναν στο πλαίσιο της παραβίασης του εναέριου χώρου ευρωπαϊκών χωρών, όπως της Εσθονίας, η οποία κατήγγειλε την περασμένη εβδομάδα πως τρία ρωσικά μαχητικά MiG-31 παραβίασαν τον εναέριο χώρο της για 12 λεπτά, προτού απογειωθούν μαχητικά του ΝΑΤΟ για να τα αναχαιτίσουν και να τα απομακρύνουν.
Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο Πεσκόφ αντέδρασε στις δηλώσεις Τραμπ την 26η Σεπτεμβρίου, χαρακτηρίζοντας άκρως απερίσκεπτες, ανεύθυνες και επικίνδυνες τις δηλώσεις περί κατάρριψης ρωσικών αεροσκαφών.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου διέψευσε επίσης ότι υπήρξε παραβίαση εναέριου χώρου, αποκαλώντας τις καταγγελίες αβάσιμες σε μαγνητοσκοπημένη του δήλωση: «Δεν παρουσιάστηκαν πειστικά στοιχεία. Επιμένουμε πως τα ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη πραγματοποιούν όλες τους τις πτήσεις σε πλήρη συμμόρφωση με τους διεθνείς κανόνες».
Περίπου 13.000 θέσεις εργασίας σχεδιάζει να περικόψει έως το 2030 η γερμανική Bosch, η οποία πλήττεται από την κρίση στην αυτοκινητοβιομηχανία. Η εταιρία είχε ήδη πέρυσι ανακοινώσει μείωση 10.000 θέσεων εργασίας.
Η Bosch, ο μεγαλύτερος προμηθευτής της αυτοκινητοβιομηχανίας παγκοσμίως, ανακοίνωσε νωρίτερα απόψε σχέδιο εξοικονόμησης πόρων και περικοπής θέσεων εργασίας, κυρίως σε γραμμές παραγωγής εντός Γερμανίας. «Πρέπει επειγόντως να εργαστούμε για την ανταγωνιστικότητά μας στον τομέα της κινητικότητας και να συνεχίσουμε να μειώνουμε σε μόνιμη βάση τα έξοδά μας. Για να το πετύχουμε αυτό χρησιμοποιούμε πολλά μέσα. Δυστυχώς, δεν μπορούμε να αποφύγουμε περαιτέρω περικοπές θέσεων εργασίας πέρα από το ήδη ανακοινωθέν επίπεδο. Αυτό είναι πολύ οδυνηρό για εμάς, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να το παρακάμψουμε», δήλωσε ο διευθυντής του τμήματος Εργατικού Δυναμικού της Bosch Στέφαν Γκρος.
Στο τέλος του 2024 η εταιρία απασχολούσε σχεδόν 417.900 εργαζόμενους παγκοσμίως – σχεδόν 11.600 λιγότερους από ό,τι στο τέλος του 2023. Στη Γερμανία, ο αριθμός των εργαζομένων μειώθηκε κατά λίγο περισσότερο από 4.500 σε πάνω από 129.600 (-3,4%).
Η Σλοβακία αντιτέθηκε στις πιέσεις του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για περιορισμό των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου, ευθυγραμμιζόμενη με την Ουγγαρία.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Σλοβακίας, Γιούραϊ Μπλιναρ, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 24 Σεπτεμβρίου:
«Δεν έχουμε άλλες επιλογές που να είναι βιώσιμες και ταυτόχρονα λογικές ως προς το κόστος. Χρειάζεται χρόνος για να διαφοροποιήσουμε τις πηγές. Γι’ αυτό ζητάμε μια κάποια κατανόηση».
Ο Μπλιναρ επεσήμανε ότι οι κυρώσεις δεν έχουν καταφέρει να αλλάξουν τη ροή του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, που ξεκίνησε το 2022. Έκτοτε, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από την ενέργεια της Μόσχας, όμως δεν έχει διακόψει πλήρως τις ροές.
Η Ουγγαρία και η Σλοβακία είναι τα δύο κράτη-μέλη της ΕΕ που παραμένουν κατά κύριο λόγο εξαρτημένα από το ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο διακινείται μέσω του αγωγού Ντρουζμπά. Και οι δύο χώρες επιδιώκουν να διατηρήσουν τις ρωσικές προμήθειες, παρά τις προσπάθειες των Βρυξελλών για απεξάρτηση.
Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο Interfax, το 2024 η Ρωσία προμήθευσε την Ουγγαρία με 4,78 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου μέσω του νότιου κλάδου του αγωγού Ντρουζμπά και με 956.000 τόνους τον Ιανουάριο-Φεβρουάριο 2025.
Κατά την ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στις 23 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ επέκρινε τα μέλη του ΝΑΤΟ για τη συνέχιση των ενεργειακών συναλλαγών με τη Ρωσία, δηλώνοντας:
«Ασυγχώρητα, ακόμη και χώρες του ΝΑΤΟ δεν έχουν διακόψει σε σημαντικό βαθμό την αγορά ρωσικής ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων. Σκεφτείτε το: χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον τους».
Σύμφωνα με τον ουγγρικό ειδησεογραφικό ιστότοπο Telex, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τραμπ στις 25 Σεπτεμβρίου για το ρωσικό πετρέλαιο και άλλα ζητήματα. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σιγιάρτο, δήλωσε στις 24 Σεπτεμβρίου ότι η χώρα του δεν θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο:
«Είμαστε μια περίκλειστη χώρα», ανέφερε ο Σιγιάρτο σε συνέντευξή του στη τηλεόραση ATV το βράδυ της Τρίτης από τη Νέα Υόρκη, όπου παρευρίσκονταν στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. «Θα ήταν υπέροχο αν είχαμε πρόσβαση στη θάλασσα. Θα μπορούσαμε να χτίσουμε ένα διυλιστήριο ή ένα τερματικό LNG στις ακτές και να καλύψουμε ολόκληρη την παγκόσμια αγορά. Όμως αυτό δεν ισχύει».
Η ΕΕ δηλώνει αποφασισμένη να επιταχύνει την ενεργειακή της αποδέσμευση από τη Μόσχα. Προηγούμενα σχέδια προέβλεπαν τη σταδιακή διακοπή μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2028, όμως ο Τραμπ επανειλημμένα καλεί τις Βρυξέλλες να τερματίσουν τις αγορές ρωσικής ενέργειας ακόμη πιο άμεσα.
Η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάγια Κάλλας, ανέφερε στις 19 Σεπτεμβρίου στην πλατφόρμα X ότι η νέα πρόταση αποσκοπεί στην επιτάχυνση της απεξάρτησης από το ρωσικό υγροποιημένο φυσικό αέριο μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2027.
Την ίδια μέρα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, έγραψε ότι η ΕΕ θέλει να βάλει οριστικό τέλος στην ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία: «Έτσι, απαγορεύουμε τις εισαγωγές ρωσικού LNG στις ευρωπαϊκές αγορές. Ήρθε η ώρα να κλείσουμε τελείως τη στρόφιγγα. Είμαστε έτοιμοι. Στο εξής στοχεύουμε όσους τροφοδοτούν τον πολεμικό μηχανισμό της Ρωσίας, αγοράζοντας πετρέλαιο παραβιάζοντας τις κυρώσεις. Στρέφουμε τους ελέγχους σε διυλιστήρια, εμπορικές επιχειρήσεις πετρελαίου, πετροχημικές εταιρείες σε τρίτες χώρες, ακόμη και στην Κίνα».
Ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ ανέφερε στις 24 Σεπτεμβρίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μακράν ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου και είναι απολύτως «υπέρ της ενέργειας»
«Η Ευρώπη υπήρξε ένας μεγάλος παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου», είπε. «Όμως περιόρισε την ίδια της την παραγωγή, αύξησε τις τιμές, ώθησε εκτός τις βιομηχανίες της και τελικά εξαρτήθηκε από τη Ρωσία και άλλους για τους δικούς της πόρους. Τουλάχιστον θα έπρεπε να είχε βασιστεί στις ΗΠΑ ή στους συμμάχους. Εμείς στις ΗΠΑ υποστηρίζουμε την αύξηση της ενέργειας, εντός και εκτός της χώρας μας».
Η Epoch Times επικοινώνησε με τις κυβερνήσεις της Σλοβακίας και της Ουγγαρίας για σχόλια, χωρίς όμως να λάβει απαντήσεις έως τη δημοσίευση του ρεπορτάζ.
Η Δανία εξετάζει την ενεργοποίηση του Άρθρου 4 του ΝΑΤΟ έπειτα από παραβιάσεις του εναέριου χώρου της από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με αποτέλεσμα το προσωρινό κλείσιμο δύο αεροδρομίων και επιπτώσεις σε στρατιωτικές βάσεις, το βράδυ της Τετάρτης.
Τα αεροδρόμια λειτούργησαν ξανά το πρωί της Πέμπτης, έπειτα από νυχτερινή διακοπή εξαιτίας της ταυτόχρονης παρουσίας αγνώστου ταυτότητας μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Το περιστατικό αυτό είναι το δεύτερο που συμβαίνει στη Δανία την ίδια εβδομάδα.
Ο υπουργός Άμυνας της Δανίας, Τρολς Λουντ Πόλσεν, χαρακτήρισε το συμβάν «υβριδική επίθεση», δηλώνοντας ότι οι πτήσεις φαίνεται να έγιναν μελετημένα και όχι τυχαία, αν και απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Το Άρθρο 4 της Βορειοατλαντικής Συνθήκης προβλέπει ότι τα κράτη-μέλη θα διαβουλεύονται μεταξύ τους όταν, κατά την άποψή τους, η εδαφική ακεραιότητα, η πολιτική ανεξαρτησία ή η ασφάλεια οποιουδήποτε μέλους απειλείται. Η δανική κυβέρνηση, σύμφωνα με τον Πόλσεν, πραγματοποιεί εσωτερικές και ενδονατοϊκές συζητήσεις για το κατά πόσο θα πρέπει να ζητηθεί η επίσημη ενεργοποίηση του άρθρου.
Από την πλευρά της, η ρωσική πρεσβεία στην Κοπεγχάγη απέρριψε κατηγορηματικά κάθε υπόνοια ρωσικής εμπλοκής, κάνοντας λόγο για «σκηνοθετημένο συμβάν».
Σε ανακοίνωσή της ανέφερε: «Είναι προφανές πως τα υποτιθέμενα ταραχώδη γεγονότα στα δανικά αεροδρόμια αποτελούν σκηνοθετημένη πρόκληση. Αναμφισβήτητα, θα χρησιμοποιηθούν ως πρόσχημα για περαιτέρω ένταση, προς όφελος δυνάμεων που επιδιώκουν να παρατείνουν με κάθε τρόπο τη σύγκρουση στην Ουκρανία και να την επεκτείνουν και σε άλλες χώρες. Η ρωσική πλευρά απορρίπτει κατηγορηματικά τις παράλογες εικασίες περί εμπλοκής μας».
Η παρουσία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών οδήγησε στο κλείσιμο δύο αεροδρομίων, σύμφωνα με τη δανική Αστυνομία. Το μεν Μπίλλουντ, δεύτερο μεγαλύτερο της χώρας, έκλεισε για μία ώρα, ενώ το Άαλμποργκ, που εξυπηρετεί τόσο εμπορικές όσο και στρατιωτικές πτήσεις, για τρεις.
Μη επανδρωμένα εντοπίστηκαν επίσης στα αεροδρόμια Έσμπιεργκ και Σόντερμποργκ, καθώς και στη στρατιωτική βάση Σκρύντστρουπ, όπου σταθμεύουν μαχητικά F-16 και F-35 της Δανίας. Και τα πέντε αεροδρόμια βρίσκονται στη χερσόνησο της Γιουτλάνδης, στη δυτική Δανία.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντρικσεν, σχολιάζει τη δραστηριότητα των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, στις 23 Σεπτεμβρίου 2025. (Emil Nicolai Helms/Ritzau Scanpix μέσω AP)
Οι Αρχές ανέφεραν πως δεν μπόρεσαν να εξουδετερώσουν τα drone, τόνισαν ωστόσο ότι δεν υπήρξε απειλή για τον πληθυσμό. Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Πέτερ Χούμελγκααρντ, σημείωσε ότι ο στόχος των υπερπτήσεων ήταν να σπείρουν φόβο και διχασμό.
«Η χώρα μας θα επιδιώξει επιπλέον τρόπους εξουδετέρωσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, συμπεριλαμβανομένης της προώθησης νομοθεσίας που επιτρέπει στους ιδιοκτήτες υποδομών να τα καταρρίπτουν», ανέφερε.
Τα μη επανδρωμένα πετούσαν γύρω από τα αεροδρόμια με αναμμένα φώτα, αλλά η αστυνομία αποφάσισε να μην τα καταρρίψει. Οι δανικές αρχές παρατήρησαν ότι το «μοτίβο» που ακολούθησαν τα ΜΕΑ ήταν παρόμοιο με εκείνο που προκάλεσε διακοπή πτήσεων στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης το βράδυ της Δευτέρας και τα ξημερώματα Τρίτης, κινήσεις αντίστοιχες με περιστατικά στο Όσλο της Νορβηγίας.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντρικσεν, χαρακτήρισε το περιστατικό στην Κοπεγχάγη «τη σοβαρότερη επίθεση κατά κρίσιμων υποδομών της χώρας μέχρι σήμερα» και το συνέδεσε με μια σειρά ύποπτων ρωσικών πτήσεων μη επανδρωμένων αεροσκαφών και άλλες παρεμβολές σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αν και δεν παρουσίασε αποδεικτικά στοιχεία.
Η δανική αστυνομία και η δανική υπηρεσία ασφάλειας και πληροφοριών (PET) βρίσκονται στο DSB στο Kystvejen, κοντά στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης, στις 23 Σεπτεμβρίου 2025. (Steven Knap/Ritzau Scanpix μέσω AP)
Αν η Δανία τελικά επικαλεστεί το Άρθρο 4, θα είναι η δεύτερη φορά τον τρέχοντα μήνα, καθώς είχε προηγηθεί η προσφυγή του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ στις 10 Σεπτεμβρίου, ύστερα από κατάρριψη μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, την οποία απέδωσε σε «ευρείας κλίμακας πρόκληση από τη Ρωσία».
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι τα drone πραγματοποίησαν επίθεση κατά στρατιωτικών στόχων στη δυτική Ουκρανία, διαψεύδοντας κάθε πρόθεση πλήγματος εντός Πολωνίας.
Το Άρθρο 4 είχε ενεργοποιηθεί επίσης τον Φεβρουάριο του 2022, όταν χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και η Βουλγαρία και η Τσεχία, ζήτησαν διαβουλεύσεις μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Τα περιστατικά στα δανικά αεροδρόμια προστίθενται σε μια σειρά διακοπών λειτουργίας ευρωπαϊκών αεροδρομίων το τελευταίο διάστημα, για διάφορους λόγους, όπως η κυβερνοεπίθεση που ξεκίνησε στις 19 Σεπτεμβρίου και έπληξε βασικές αεροπορικές πύλες, μεταξύ των οποίων των Βρυξελλών, το Βερολίνο-Μπράντενμπουργκ και το αεροδρόμιο Χήθροου του Λονδίνου.
Για συμμετοχή στην κυβερνοεπίθεση, η National Crime Agency συνέλαβε έναν ύποπτο στην Αγγλία, στις 23 Σεπτεμβρίου.
Με πληροφορίες από τα PA Media και Associated Press
Αφήνοντας το σπίτι του στο Τεννεσσί, ο πρώην επιχειρηματικός διευθυντής Άντριου Πάζντερ εγκαταστάθηκε στις Βρυξέλλες ως ο νέος πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Εργάζεται για να βρει κοινό έδαφος με τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο και μακροχρόνιο σύμμαχο της Αμερικής, παρά τις πρόσφατες διαμάχες για θέματα όπως οι δασμοί, η λογοκρισία και οι στρατιωτικές δαπάνες.
Ο Πάζντερ επικυρώθηκε στη θέση του τον Αύγουστο και ξεκίνησε επίσημα την υπηρεσία του στις 11 Σεπτεμβρίου. Ως συνταξιοδοτημένος διευθύνων σύμβουλος της CKE Restaurants και ένθερμος υποστηρικτής των ελεύθερων αγορών, η επιχειρηματική του εμπειρία μπορεί να του φανεί χρήσιμη, καθώς το εμπόριο και η οικονομία βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας.
Ο Πάζντερ είπε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι η Αμερική χρειάζεται μια Ευρώπη ισχυρή οικονομικά, επειδή θέλει έναν ισχυρό εμπορικό εταίρο, μια Ευρώπη που να μπορεί να αμυνθεί και μια Ευρώπη που ίσως να είναι σε θέση να βοηθήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε διάφορες εστίες κρίσης ανά τον κόσμο.
Πρώτο θέμα στην ατζέντα του είναι η οριστικοποίηση εμπορικών και επιχειρηματικών συμφωνιών μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και ΕΕ, στη βάση του πλαισίου που είχε διαπραγματευτεί τον Ιούλιο. Αυτό περιλαμβάνει ανώτατο όριο 15% στους περισσότερους δασμούς των ευρωπαϊκών εξαγωγών, με ειδική μεταχείριση για εξαρτήματα αεροσκαφών και ορισμένα χημικά, φάρμακα και φυσικούς πόρους, καθώς και μια συμφωνία για την από κοινού προστασία της αμερικανικής και ευρωπαϊκής βιομηχανίας χάλυβα, χαλκού και αλουμινίου από αθέμιτο ανταγωνισμό.
Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης δέσμευση της ΕΕ να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικές βιομηχανίες. Ο Πάζντερ σημείωσε ότι πρόκειται για μια πολύ καλή εμπορική συμφωνία και για τις δύο πλευρές, επισημαίνοντας ότι η Αμερική κέρδισε εμφανώς, αλλά και ότι οι Ευρωπαίοι διαπραγματεύτηκαν καλά και εξασφάλισαν μια καλή συμφωνία.
Πέρα από τους δασμούς, ο Πάζντερ τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιδρούν σε ευρωπαϊκούς νόμους που, σύμφωνα με Αμερικανούς αξιωματούχους, στοχοποιούν άδικα τις αμερικανικές εταιρείες. Σε αυτούς περιλαμβάνονται διατάξεις του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act), που περιορίζει τη διαδικτυακή «ρητορική μίσους» και την «παραπληροφόρηση», καθώς και του Νόμου για τις Ψηφιακές Αγορές (Digital Markets Act), που έχει επιβάλει αντιμονοπωλιακά πρόστιμα σε αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας όπως η Meta, η Apple και η Google.
Εξήγησε ότι παρότι ο νόμος φαίνεται ουδέτερος επειδή ισχύει για εταιρείες με συγκεκριμένα επίπεδα εσόδων, στην πραγματικότητα πλήττει κυρίως αμερικανικές επιχειρήσεις.
Οι Αμερικανοί έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι τέτοιοι ευρωπαϊκοί νόμοι όχι μόνο θα περιορίσουν την ελευθερία του λόγου στην Ευρώπη, αλλά θα αναγκάσουν τις εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ να εφαρμόσουν τα ίδια κριτήρια και στους Αμερικανούς χρήστες.
Ο Άντριου Πάζντερ, με τη σύζυγό του Ντεάνα δίπλα του, ορκίζεται πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. (Ευγενική παραχώρηση από τον Λευκό Οίκο)
Ο Πάζντερ επεσήμανε ότι όταν εταιρείες όπως το Facebook ή το X αλλάζουν τον αλγόριθμό τους υπό την πίεση αυτών των νόμων, αυτό μπορεί να επηρεάσει τα δικαιώματα ελεύθερης έκφρασης των Αμερικανών, κάτι που δεν μπορεί να γίνει ανεκτό. Τόνισε μάλιστα ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν πρόκειται να επιτρέψει σε ξένη κυβέρνηση να περιορίσει δικαιώματα ελευθερίας λόγου Αμερικανών πολιτών με τρόπους που ούτε η ίδια η αμερικανική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να επιβάλει.
Η Ευρώπη αντιμέτωπη με σκληρές επιλογές
Η Ευρώπη, γνωστή για τα εκτεταμένα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας προγράμματα – συμπεριλαμβανομένης της περίθαλψης, της φροντίδας παιδιών, της οικογενειακής άδειας, της στέγασης, των πανεπιστημιακών διδάκτρων, της ανεργίας και των συντάξεων – αντιμετωπίζει πλέον ένα μέλλον όπου αυτά τα συστήματα αρχίζουν να καταρρέουν, σύμφωνα με οικονομολόγους και κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ.
Μέχρι το 2040, το εργατικό δυναμικό της Ευρώπης προβλέπεται να μειώνεται κατά περίπου 2 εκατομμύρια εργαζόμενους ετησίως, σύμφωνα με έκθεση του 2024 από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας και πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι. Σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανάπτυξη, αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει κρίσιμες αποφάσεις.
Ο Ντράγκι έγραψε ότι αν η Ευρώπη δεν γίνει πιο παραγωγική, δεν θα μπορέσει να αποτελέσει ταυτόχρονα ηγέτιδα δύναμη σε νέες τεχνολογίες, φόρο κλιματικής ευθύνης και ανεξάρτητο παίκτη στη διεθνή σκηνή. Επίσης, δεν θα μπορεί να χρηματοδοτεί το κοινωνικό της μοντέλο.
Τον Αύγουστο, ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς προειδοποίησε ότι το κράτος πρόνοιας όπως το γνωρίζουμε δεν μπορεί πλέον να χρηματοδοτηθεί με την τρέχουσα οικονομική παραγωγή.
Παρά το γεγονός ότι η ανάπτυξη στην Ευρώπη αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια, ουσιαστικά παρέμεινε εντελώς στάσιμη από το 2008 έως το 2020, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Το ΑΕΠ μεταξύ 2008 και 2024 δείχνει ένα διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Πηγή: Παγκόσμια Τράπεζα, Εικονογράφηση: The Epoch Times)
Με επικεφαλής βιομηχανικά έθνη όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, το ΑΕΠ της ΕΕ ήταν μεγαλύτερο από αυτό της Αμερικής το 2008. Σήμερα είναι κατά 30% μικρότερο συνυπολογίζοντας το Ηνωμένο Βασίλειο, και κατά 50% μικρότερο χωρίς αυτό, σημείωσε ο Πάζντερ.
Σύμφωνα με τον Πάζντερ, η Γερμανία έχει πλέον κατά κεφαλήν ΑΕΠ χαμηλότερο από την πολιτεία της Δυτικής Βιρτζίνια, ενώ η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν χαμηλότερο από την πολιτεία του Μισσισσιπί. Παρότι η Δυτική Βιρτζίνια και το Μισσισσιπί έχουν σήμερα το χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ, υπερτερούν της πλειονότητας των ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά την ευημερία των πολιτών τους, σύμφωνα με ανάλυση στοιχείων του ΔΝΤ που δημοσιεύθηκε στο Euronews.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς μιλά σε συζήτηση για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό του 2026 στη γερμανική Βουλή. Βερολίνο, 24 Σεπτεμβρίου 2025. (Maja Hitij/Getty Images)
Ο Πάζντερ υπογράμμισε ότι η Ευρώπη δεν παρουσιάζει την ανάπτυξη που χρειάζεται ούτε δημιουργούνται νέες μεγάλες επιχειρήσεις. Παρ’ όλα αυτά, θεωρεί ότι με τις κατάλληλες πολιτικές μπορεί να αλλάξει πορεία, εκφράζοντας εμπιστοσύνη στην παρούσα ευρωπαϊκή ηγεσία.
Αναζητώντας λύση στην «απλοποίηση»
Ο Πάζντερ σημείωσε ότι η έκθεση Ντράγκι είχε αντίκτυπο, καθώς στην ΕΕ υπάρχει κατανόηση ότι η επιβράδυνση της οικονομίας έχει επηρεάσει τόσο το συνολικό ΑΕΠ όσο και το κατά κεφαλήν.
Επεσήμανε ότι γίνονται προσπάθειες για «απλοποίηση» – τη μείωση της γραφειοκρατίας και την άρση περιορισμών για τις επιχειρήσεις.
Αναλυτές εκτιμούν ότι η υπερβολική ρύθμιση αποτελεί βασικό πρόβλημα. Σύμφωνα με έκθεση του 2024 του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τη Διεθνή Πολιτική Οικονομία, η συσσώρευση νέων κανονισμών τα τελευταία χρόνια υπήρξε τεράστια. Το ίδιο επεσήμανε και ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, δηλώνοντας ότι η ΕΕ «ρυθμίζει υπερβολικά και επενδύει ανεπαρκώς».
Σε αυτά προστίθενται και οι ευρωπαϊκές ενεργειακές δεσμεύσεις, στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων του 2015, για τη μετάβαση από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα σε αιολική και ηλιακή ενέργεια, ενώ χώρες όπως η Γερμανία έκλεισαν και τα πυρηνικά τους εργοστάσια.
Ο Πάζντερ σχολίασε ότι η Ευρώπη απομακρύνεται από καύσιμα που στηρίζουν την ανάπτυξη σε ΗΠΑ και Κίνα, σημειώνοντας ότι η Κίνα χρησιμοποιεί κάθε διαθέσιμη πηγή ενέργειας για να είναι ανταγωνιστική στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να προσθέσουν 100 γιγαβάτ ενέργειας κατά τη διάρκεια της θητείας του Τραμπ.
Ανεμογεννήτριες μπροστά από τον σταθμό ηλεκτροπαραγωγής Drax, που λειτουργεί από την Drax Group Plc, στο Έρμιν. Αγγλία, 20 Ιουλίου 2025. (Dan Kitwood/Getty Images)
Εντούτοις, η ενεργειακή μετάβαση αύξησε την εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Στις 23 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ μιλώντας στον ΟΗΕ επέκρινε τη συνεχιζόμενη χρηματοδότηση της Ρωσίας μέσω πωλήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου, ακόμα και από συμμάχους του ΝΑΤΟ.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να τερματίσει τις εισαγωγές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) έως την 1η Ιανουαρίου 2027. Για την ανακούφιση από τις υψηλές τιμές, οι ΗΠΑ θα προμηθεύσουν την Ευρώπη με προϊόντα LNG, πετρελαίου και πυρηνικής ενέργειας αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Παρότι ορισμένες χώρες αποφεύγουν τη χρήση πυρηνικής ενέργειας, άλλες, όπως η Γαλλία, εξακολουθούν να βασίζονται σε αυτήν και πλέον αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως «καθαρή» πηγή λόγω των χαμηλών εκπομπών CO2.
Ο Πάζντερ παρατήρησε ότι η Ευρώπη δεν έχει καταφέρει ακόμη να στηρίξει μια βιομηχανική οικονομία μόνο με ανανεώσιμες πηγές, αλλά με την προσθήκη της πυρηνικής ενέργειας ίσως στο μέλλον να το επιτύχει.
Αναζητώντας κοινό έδαφος
Παρά τις διαφωνίες, υπάρχουν πολλοί τομείς όπου ΗΠΑ και Ευρώπη συγκλίνουν, όπως η λήξη του πολέμου στην Ουκρανία –που αποτελεί «μία από τις κορυφαίες προτεραιότητες του προέδρου», σύμφωνα με τον Πάζντερ – καθώς και οι ανησυχίες για την Κίνα.
Εξήγησε ότι πολλές από τις απειλές που αντιμετωπίζει η Αμερική είναι ίδιες με αυτές που αντιμετωπίζει η Ευρώπη από την Κίνα, την οποία χαρακτήρισε μερκαντιλιστική δύναμη που χρησιμοποιεί την οικονομική της ισχύ για να επιβάλει συμπεριφορές, αδιαφορώντας για τους κανόνες.
Ανέφερε το παράδειγμα της απόφασης της Κίνας να σταματήσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών και σχετικών μαγνητών, ζωτικών για αυτοκινητοβιομηχανία, αεροναυπηγική, ημιαγωγούς και στρατιωτική βιομηχανία, γεγονός που οδήγησε σε αναστολή παραγωγής σε ευρωπαϊκά εργοστάσια.
Τόνισε ότι η Κίνα θα αποσταθεροποιήσει οικονομίες αν αυτό την εξυπηρετεί, θα ρίξει προϊόντα στην Ευρώπη αν δεν μπορεί να τα ρίξει στις ΗΠΑ, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα τη Ρωσία στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Το πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων CMA CGM Jacques Saade δένει στο λιμάνι της Χάβρης. Γαλλία, 21 Ιανουαρίου 2021. (Sameer Al-doumy/AFP μέσω Getty Images)
Αναλαμβάνοντας τον νέο του ρόλο, ο Πάζντερ ανέφερε ότι η κοινή επιχειρηματική εμπειρία που μοιράζεται με τον Τραμπ σημαίνει ότι συνεργάζονται εύκολα στις διαπραγματεύσεις.
Επεσήμανε ότι βρίσκει τον Αμερικανό πρόεδρο εύκολο στη συνεργασία, ειλικρινή και πρόθυμο να ακούσει, να κατανοήσει και να στηρίξει, όταν χρειάζεται, και τον περιέγραψε ως άνθρωπο ο οποίος παραμένει ο ίδιος είτε στον Λευκό Οίκο είτε σε μια συνέντευξη είτε σε μια προσωπική στιγμή, χαρακτηρίζοντάς τον «πολύ ειλικρινή και πολύ καλό».
Ένας άνδρας, 40 ετών, συνελήφθη στο Δυτικό Σάσεξ στο πλαίσιο έρευνας για την κυβερνοεπίθεση που δέχθηκε η εταιρεία Collins Aerospace την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε η Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος ( NCA) του Ηνωμένου Βασιλείου.
Το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στο λογισμικό της εταιρείας που είναι υπεύθυνη για το check in των επιβατών και των αποσκευών, είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες πτήσεις να καθυστερήσουν και δεκάδες να ακυρωθούν στα αεροδρόμια: Χίθροου του Λονδίνου, το διεθνές αεροδρόμιο των Βρυξελών και το αεροδρόμιο Βρανδεμβούργο του Βερολίνου.
Σύμφωνα με τις βρετανικές αρχές ο άντρας συνελήφθη την Τρίτη με την υποψία αδικημάτων που ορίζει ο νόμος για την κακή χρήση υπολογιστών, αλλά αφέθηκε ελεύθερος την Τετάρτη με περιοριστικούς όρους.
«Παρόλο που αυτή η σύλληψη αποτελεί ένα θετικό βήμα, η έρευνα για το περιστατικό αυτό βρίσκεται στα αρχικά της στάδια και συνεχίζεται», δήλωσε ο Πολ Φόστερ, επικεφαλής της εθνικής μονάδας καταπολέμησης κυβερνοεγκλήματος της NCA.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά το γεγονός πως βρέθηκαν πρακτικές λύσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα που παρουσιάστηκε στο λογισμικό της Collins Aerospace , κάποιες αεροπορικές εταιρείες εξακολουθούν να έχουν καθυστερήσεις καθώς η αυτοματοποιημένη διαδικασία του check- in γίνεται ακόμη χειροκίνητα. Υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί άλλη μια εβδομάδα μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως το πρόβλημα.
Τέλος σύμφωνα με την υπηρεσία κυβερνοασφάλειας της ΕΕ η επίθεση αυτή ανήκει στην κατηγορία ransomware. Πρόκειται για μορφή κυβερνοεπίθεσης όπου οι δράστες «κλειδώνουν» ή κρυπτογραφούν τα δεδομένα ενός υπολογιστή ή συστήματος και στη συνέχεια απαιτούν λύτρα (ransom), συνήθως σε κρυπτονομίσματα, για να τα ξεκλειδώσουν ή να επιτρέψουν ξανά την πρόσβαση στο σύστημα.
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, καταδικάζοντας αυτό που χαρακτήρισε ως «ατζέντα παγκοσμιοποίησης» για τη μετανάστευση και την πράσινη ενέργεια, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατηγόρησε τις χώρες του ΝΑΤΟ ότι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ρωσικό αέριο και πετρέλαιο, χρηματοδοτώντας, όπως είπε, έναν πόλεμο εναντίον τους.
Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση, που αποτελείται κυρίως από μέλη του ΝΑΤΟ, έχει καταφέρει να μειώσει σημαντικά την ενεργειακή της εξάρτηση από την Μόσχα, χωρίς όμως να την έχει διακόψει πλήρως.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία για τη συνεχιζόμενη χρήση ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου από τις χώρες του ΝΑΤΟ, αλλά και για τα «παραθυράκια» που παραμένουν ανοιχτά.
Η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία
Για δεκαετίες, το ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα στηριζόταν σχεδόν αποκλειστικά στις ρωσικές προμήθειες. Πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία το 2022, η Ρωσία παρείχε περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Ε.Ε., καθώς και σημαντικές ποσότητες αργού πετρελαίου και άνθρακα.
Αγωγοί όπως ο Nord Stream 1 τροφοδοτούσαν τη βαριά βιομηχανία της Γερμανίας, ενώ χώρες όπως η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία είχαν καταστεί άρρηκτα συνδεδεμένες με τη ρωσική ενέργεια.
Παρά τα δύο χρόνια πολέμου, οι ρωσικοί υδρογονάνθρακες εξακολουθούν να ρέουν προς τις οικονομίες του ΝΑΤΟ, τόσο μέσω άμεσων όσο και έμμεσων διαύλων.
Πόση ποσότητα συνεχίζει να ρέει;
Η Ε.Ε. έχει δεσμευτεί να μηδενίσει τις αγορές ρωσικής ενέργειας έως το 2028, αν και η Ουάσιγκτον πιέζει για ταχύτερη απεξάρτηση, επιδιώκοντας παράλληλα να αυξήσει τις δικές της εξαγωγές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, το δεύτερο τρίμηνο του 2025, το μερίδιο της Ρωσίας στις εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της Ε.Ε. διαμορφώθηκε στο 12,9%, ενώ το ρωσικό αέριο αγωγών κάλυψε το 12% των αναγκών, με τη Νορβηγία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αλγερία να υποκαθιστούν μεγάλο μέρος των ρωσικών ποσοτήτων.
Μετά την απαγόρευση της θαλάσσιας μεταφοράς ρωσικού αργού πετρελαίου τον Δεκέμβριο του 2022, οι μόνες νόμιμες εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου προς την Ε.Ε. πραγματοποιούνται μέσω του νότιου κλάδου του αγωγού Ντραζμπά, που εξυπηρετεί Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία στο πλαίσιο εξαιρέσεων.
Η «κερκόπορτα» του LNG
Ενώ η Ε.Ε. έχει σχεδόν απαγορεύσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και άνθρακα, δεν έχει επιβάλει πανευρωπαϊκές κυρώσεις στη ρωσική αγορά φυσικού αερίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καλέσει τα κράτη-μέλη να περιορίσουν τις εισαγωγές για να πάψει, όπως υποστηρίζει, να ενισχύεται οικονομικά το Κρεμλίνο. Φέτος, υιοθετήθηκε μέτρο που απαγορεύει τη μεταφόρτωση ρωσικού LNG μεταξύ πλοίων σε ευρωπαϊκά λιμάνια με στόχο τη διακοπή περαιτέρω παραδόσεων.
Ποιες χώρες του ΝΑΤΟ εξακολουθούν να βασίζονται στη ρωσική ενέργεια;
Το μήνυμα του Τραμπ απευθυνόταν προς το ΝΑΤΟ και όχι αποκλειστικά στην Ε.Ε., συμπεριλαμβάνοντας και χώρες όπως η Τουρκία, η οποία παραμένει μεγάλος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου.
Πέρυσι, το 41% των τουρκικών εισαγωγών φυσικού αερίου προήλθε από τη Ρωσία, σύμφωνα με ανάλυση της Όρα Σαμπάντους, ανώτερης ενεργειακής αναλύτριας της ICIS.
Το Βέλγιο, η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό LNG, όπως ανέφερε έκθεση του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα τον Απρίλιο.
Στις 24 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας Πέτερ Σιγιάρτο, στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, δήλωσε πως η χώρα του δεν θα σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
«Είμαστε μια περίκλειστη χώρα», ανέφερε στην τηλεόραση ATV από τη Νέα Υόρκη, όπου συμμετείχε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. «Εάν είχαμε πρόσβαση στη θάλασσα, θα μπορούσαμε να χτίσουμε δικό μας διυλιστήριο ή τερματικό σταθμό LNG και να καλύψουμε όλη την παγκόσμια αγορά. Αυτό όμως δεν ισχύει για εμάς.»
Οι δηλώσεις Τραμπ
Στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ο Τραμπ επέκρινε τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ επειδή συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσική ενέργεια, επιτείνοντας έτσι τις πολεμικές δαπάνες τους.
«Ακόμα και τώρα, παράλογα, χώρες του ΝΑΤΟ δεν έχουν διακόψει ουσιαστικά την προμήθεια ρωσικής ενέργειας και ενεργειακών προϊόντων», δήλωσε. «Σκεφτείτε το, χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον τους.»
Επιτάχυνση της απεξάρτησης
Η Ε.Ε. επιδιώκει να ταχύνει τον ρυθμό απεξάρτησής της από τη ρωσική ενέργεια. Ενώ αρχικά είχε θέσει ως στόχο τον Ιανουάριο του 2028, ο Τραμπ πιέζει επανειλημμένως να διακοπούν ταχύτερα οι εισαγωγές πριν προβεί σε νέα μέτρα πίεσης προς τη Μόσχα.
Στις 19 Σεπτεμβρίου, η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Κάγια Κάλλας ανέφερε στην πλατφόρμα X ότι η νέα πρόταση επιδιώκει να επισπεύσει το τέλος στις εισαγωγές ρωσικού LNG έως την 1η Ιανουαρίου 2027.
Την ίδια ημέρα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε πως η Ένωση θέλει να απαλλαγεί οριστικά από τη ρωσική ενέργεια. «Απαγορεύουμε τις εισαγωγές ρωσικού LNG στις ευρωπαϊκές αγορές. Ήρθε η ώρα να κλείσουμε τη στρόφιγγα. Είμαστε έτοιμοι για αυτό», έγραψε.
«Στοχεύουμε πλέον σε όσους συνεχίζουν να τροφοδοτούν τον πολεμικό μηχανισμό της Ρωσίας παρακάμπτοντας τις κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένων διυλιστηρίων, εταιρειών εμπορίας πετρελαίου και πετροχημικών τρίτων χωρών, ακόμα και της Κίνας.»
