Ένα δικαστήριο του Βερολίνου αποφάσισε στις 2 Ιουνίου ότι η επιστροφή αιτούντων άσυλο στα σύνορα της Γερμανίας είναι παράνομη, καταλήγοντας σε πλήγμα στον συνασπισμό υπό την ηγεσία των συντηρητικών του Καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος έχει δεσμευτεί να επιβάλει συνοριακούς ελέγχους.
Το δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ τριών ανώνυμων Σομαλών αιτούντων — δύο άνδρες και μία γυναίκα — οι οποίοι στάλθηκαν πίσω στην Πολωνία από έναν σιδηροδρομικό σταθμό στην ανατολική πόλη της Φρανκφούρτης επί του Όντερ, στα σύνορα της Γερμανίας, με το σκεπτικό ότι είχαν επιχειρήσει να εισέλθουν από μια ασφαλή τρίτη χώρα, σύμφωνα με δικαστική ανακοίνωση.
«Η απόρριψη των αιτούντων ήταν παράνομη», ανέφερε σε ανακοίνωσή του το δικαστήριο του Βερολίνου, προσθέτοντας ότι η αίτηση ασύλου θα έπρεπε να είχε διεκπεραιωθεί από τη Γερμανία σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ.
Το δικαστήριο δήλωσε ότι οι αιτούντες δεν μπορούσαν να απαιτήσουν να εισέλθουν στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας πέρα από τη συνοριακή διέλευση, αλλά ότι η αίτηση θα μπορούσε να διεκπεραιωθεί στα σύνορα ή κοντά σε αυτά.
Στις 7 Μαΐου, την πρώτη ημέρα της διοίκησης Μερτς, ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ εξέδωσε εντολή με την οποία ζητούσε από τις αρχές να επιστρέψουν περισσότερους παράνομους μετανάστες στα σύνορα της χώρας.
Είπε ότι θα αύξανε σταδιακά τον αριθμό των απορρίψεων, εφαρμόζοντας παράλληλα αυστηρότερους ελέγχους στα σύνορα της Γερμανίας.
«Δεν πρόκειται να κλείσουμε τα σύνορα, αλλά θα τα ελέγξουμε πιο αυστηρά, και αυτός ο αυστηρότερος έλεγχος των συνόρων θα οδηγήσει επίσης σε μεγαλύτερο αριθμό απορρίψεων», είχε δηλώσει τότε ο Ντόμπριντ.
Οι στόχοι του Ντόμπριντ ευθυγραμμίζονται με εκείνους άλλων ευρωπαϊκών χωρών που σκληραίνουν τη στάση τους απέναντι στην παράνομη μετανάστευση.
Σύμφωνα με το Σύμφωνο της ΕΕ για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, τα κράτη μέλη μπορούν να συνάψουν συμφωνίες με κράτη εκτός ΕΕ για την εξωεδαφική διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, ενδεχομένως δημιουργώντας κέντρα επεξεργασίας στη Βόρεια Αφρική ή και πέραν αυτής.
Οι παράνομοι μετανάστες εισέρχονται στην ΕΕ κυρίως μέσω διαβάσεων στη Μεσόγειο από τη Βόρεια Αφρική και μέσω χερσαίων οδών μέσω της Πολωνίας και των Βαλκανίων, σύμφωνα με στοιχεία της Frontex, της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.
Υπό την πίεση κομμάτων με πιο σκληροπυρηνικές πλατφόρμες μετανάστευσης, τα πολιτικά κόμματα του κατεστημένου έχουν εγκαταλείψει σταθερά τις κάποτε προοδευτικές θέσεις τους για τη μετανάστευση και έχουν υποστηρίξει την επαναφορά των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων στη Ζώνη Σένγκεν ελεύθερης κυκλοφορίας.
Το 2024, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε τη σύναψη συμφωνιών με χώρες εκτός ΕΕ από τις οποίες προέρχονται οι παράνομοι μετανάστες ή μέσω των οποίων διέρχονται, προκειμένου να τους σταματήσει σε αυτές τις χώρες.
Πρότεινε επίσης την αποστολή όσων δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ σε «κέντρα επιστροφής» σε χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Αίγυπτος, το Μαρόκο, η Αλγερία, η Μαυριτανία, η Σενεγάλη και το Μάλι.
Δεν έχουν ακόμη δημιουργηθεί τέτοιοι κόμβοι.
Στις 31 Μαΐου, ο Ντόμπριντ δήλωσε ότι ελπίζει ότι η ΕΕ θα μπορούσε να καταλήξει σε μια συμφωνία σε επίπεδο μπλοκ για την αποστολή παράνομων μεταναστών σε τρίτες χώρες.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Welt am Sonntag που δημοσιεύθηκε στις 31 Μαΐου, δήλωσε ότι η προσέγγιση της χρήσης τρίτων χωρών θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο εάν υπήρχε πανευρωπαϊκή συναίνεση.
«Χρειαζόμαστε τρίτες χώρες που είναι έτοιμες να δεχτούν μετανάστες που αντικειμενικά δεν μπορούν να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους», δήλωσε στην εφημερίδα. «Κανένα μεμονωμένο κράτος μέλος της ΕΕ δεν μπορεί να δημιουργήσει αυτό το μοντέλο μόνο του: θα πρέπει να συμβεί σε επίπεδο ΕΕ. Προετοιμάζουμε τα θεμέλια για αυτό αυτή τη στιγμή».
Το Ηνωμένο Βασίλειο σχεδιάζει να επενδύσει 15 δισ. λίρες (περίπου 17,77 δισ. ευρώ) σε πυρηνικές κεφαλές και να δημιουργήσει έξι νέες μονάδες παραγωγής οπλισμού, όπως ανακοίνωσε στις 2 Ιουνίου ο πρωθυπουργός Κηρ Στάρμερ, παρουσιάζοντας την επικαιροποιημένη στρατηγική αμυντική ανασκόπηση κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στη Γλασκώβη.
Ο Στάρμερ ανέφερε ότι η κυβέρνηση θα αποδεχθεί και τις 62 συστάσεις της ανασκόπησης, την οποία εκπόνησε ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Τζορτζ Ρόμπερτσον και αναμενόταν να δημοσιευθεί αργότερα την ίδια ημέρα.
Ο ίδιος έκανε λόγο για «ένα κράτος έτοιμο για μάχη, θωρακισμένο, με τις ισχυρότερες συμμαχίες και τις πιο προηγμένες δυνατότητες, κατάλληλο για τις δεκαετίες που έρχονται».
Σε δηλώσεις του, την 1η Ιουνίου, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χήλυ ανέφερε ότι η χώρα θα επεκτείνει τον στόλο των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων της, στο πλαίσιο του ίδιου σχεδίου, με την κατασκευή έως και 12 νέων υποβρυχίων με συμβατικό οπλισμό.
Ο Στάρμερ σημείωσε ότι το ποσό των 15 δισ. λιρών θα διατεθεί σε ένα «κυρίαρχο πρόγραμμα πυρηνικών κεφαλών», με στόχο την ανανέωση της πυρηνικής αποτρεπτικής ισχύος της Βρετανίας, την οποία χαρακτήρισε «απόλυτο εγγυητή της ασφάλειας» της χώρας.
Παρά τον ισχυρισμό περί λειτουργικής ανεξαρτησίας του βρετανικού πυρηνικού οπλοστασίου, το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να εξαρτάται από τις Ηνωμένες Πολιτείες όσον αφορά τη συντήρηση των πυραύλων και την ανάπτυξη των κεφαλών. Ο Σάμιουελ Ράφανελ-Ουίλλιαμς, υπεύθυνος επικοινωνίας της Εκστρατείας για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό στη Σκωτία, είχε δηλώσει τον Απρίλιο στην εφημερίδα The Epoch Times ότι τα βρετανικά υποβρύχια επισκέπτονται τακτικά λιμάνι στη Τζόρτζια των ΗΠΑ για φόρτωση και συντήρηση πυραύλων, προσθέτοντας ότι η άποψη πως το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει «ανεξάρτητη» πυρηνική ικανότητα αποτελεί «φαντασίωση».
Σε δήλωσή του την 1η Ιουνίου, ο υπουργός Άμυνας Τζον Χήλυ ανέφερε ότι η κυβέρνηση ενισχύει τη βιομηχανική βάση της Βρετανίας, προκειμένου να «αποτρέπει αποτελεσματικότερα τους αντιπάλους» της και να ενισχύσει την ασφάλεια της χώρας.
Ο Χήλυ υποστήριξε ότι τα «σκληρά διδάγματα» από την «παράνομη εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία» δείχνουν πως μια στρατιωτική δύναμη είναι τόσο ισχυρή όσο και η βιομηχανία που τη στηρίζει.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια της MBDA Λουίζ Χολμς δείχνει στον Βρετανό υπουργό Άμυνας Τζον Χήλυ έναν πύραυλο Storm Shadow στη γραμμή συναρμολόγησης στο εργοστάσιο της MBDA. Στήβενητζ, Αγγλία, 31 Μαΐου 2025. (Dan Kitwood/AP)
Κατά την επίσκεψή του σε εργοστάσιο συναρμολόγησης πυραύλων Storm Shadow, ο Βρετανός υπουργός ανακοίνωσε ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να δαπανήσει 6 δισ. λίρες τα επόμενα χρόνια για την παραγωγή οπλισμού, με στόχο τη δημιουργία 1.000 θέσεων εργασίας. Όπως είπε, η επένδυση αυτή αφορά «εργοστάσια σαν κι αυτό, που μας επιτρέπουν όχι μόνο να αναπτύσσουμε τις δυνάμεις μας για το μέλλον, αλλά και να δημιουργούμε θέσεις εργασίας σε κάθε γωνιά του Ηνωμένου Βασιλείου».
Η κυβέρνηση γνωστοποίησε επίσης ότι ο πρωθυπουργός δεσμεύεται για επένδυση 1,5 δισ. λιρών με στόχο τη δημιουργία μιας διαρκούς γραμμής παραγωγής οπλισμού — ενός συστήματος συνεχούς τροφοδοσίας των Ενόπλων Δυνάμεων με πυρομαχικά.
Νέα διοίκηση
Το Λονδίνο ανακοίνωσε ακόμη τη σύσταση νέας Διοίκησης Κυβερνοχώρου και Ηλεκτρομαγνητικού Πολέμου, καθώς και επένδυση 1 δισ. λιρών (περίπου 1,18 δισ. ευρώ) σε ψηφιακές δυνατότητες αιχμής, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης.
Υπενθυμίζεται ότι τον Φεβρουάριο, ο Στάρμερ είχε παρουσιάσει τη «μεγαλύτερη και διαρκέστερη αύξηση των αμυντικών δαπανών από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου», ανακοινώνοντας ότι η Βρετανία θα αφιερώσει το 2,5% του ΑΕΠ της στην άμυνα έως το 2027, με στόχο το 3% εντός της επόμενης δεκαετίας.
Σε ραδιοφωνική συνέντευξη, στις 2 Ιουνίου, στην εκπομπή« Today» του BBC Radio 4, ο Στάρμερ απέφυγε να δεσμευθεί ότι οι αμυντικές δαπάνες θα φτάσουν πράγματι το 3% του ΑΕΠ έως το 2034, αφού όπως επεσήμανε δεν γνωρίζει ακόμα «ακριβώς από πού θα προέλθουν τα χρήματα».
Ο Λουκ Πόλαρντ, υφυπουργός Ενόπλων Δυνάμεων, σε ραδιοφωνική συνέντευξη στο Times Radio εξέφρασε την πεποίθηση ότι το ποσοστό αυτό θα επιτευχθεί εντός της επόμενης κοινοβουλευτικής περιόδου, η οποία θα διαρκέσει έως το 2034, δεδομένου ότι οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι προγραμματισμένες για το 2029.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ τον Ιανουάριο ότι σκοπεύει να ζητήσει από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους στο 5% του ΑΕΠ, υποστηρίζοντας ότι «αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούττε δήλωσε σε παράλληλη εκδήλωση πως ο Τραμπ έχει δίκιο να ζητά ελάχιστο όριο 5%, προσθέτοντας ότι το νέο όριο που θα τεθεί στη σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας στην Ολλανδία αργότερα αυτόν τον μήνα αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένο. Ο ίδιος έχει προτείνει ως στόχο το 3,5% του ΑΕΠ.
Ο Ρόμπερτ Τζένρικ, σκιώδης υπουργός της αντιπολίτευσης, κάλεσε την κυβέρνηση να φτάσει το 3% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες έως το 2029, λέγοντας στο Sky News ότι «το 2034 είναι πολύ μακριά, δεδομένης της σοβαρότητας της κατάστασης».
Η ουκρανική επίθεση μεγάλης εμβέλειας σε στρατηγικά αεροδρόμια εντός ρωσικού εδάφους ενδέχεται να έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις όσο και για τη συνολική πορεία του πολέμου. Η επιχείρηση της 1ης Ιουνίου χαρακτηρίστηκε από αναλυτές ως η πιο εκτεταμένη έως σήμερα επίθεση στο εσωτερικό της Ρωσίας, με εκτιμώμενες ζημιές δισεκατομμυρίων ευρώ στον στόλο πυρηνικών βομβαρδιστικών της χώρας.
Σύμφωνα με ουκρανικές πηγές, η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από την Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας υπό την κωδική ονομασία «Ιστός Αράχνης» και τελούσε υπό την επίβλεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος υποστήριξε, στις 2 Ιουνίου, ότι η Ρωσία δεν θα προσέλθει σε σοβαρές διαπραγματεύσεις εκεχειρίας εάν δεν αρχίσει να υφίσταται μεγαλύτερες απώλειες στο εσωτερικό της.
Ο Ζελένσκι φέρεται να δήλωσε πως η Ρωσία πρέπει να νιώσει το πραγματικό κόστος των απωλειών της, εκτιμώντας ότι μόνο έτσι θα στραφεί προς τη διπλωματία.
Μία καλά προετοιμασμένη επιχείρηση
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Κίεβο, η επίθεση σχεδιαζόταν επί ενάμιση χρόνο και περιελάμβανε τη μεταφορά περισσότερων από εκατό drone εντός ρωσικού εδάφους, διαμέσου πολλαπλών ζωνών ώρας. Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και τα εκρηκτικά τους παρέμεναν κρυμμένα σε στέγες ξύλινων παραπηγμάτων, έχοντας μεταφερθεί με φορτηγά σε διάφορες περιοχές της Ρωσίας.
Το πρωί της Κυριακής, οι στέγες αφαιρέθηκαν μέσω μηχανισμού, επιτρέποντας στα drone να απογειωθούν και να πλήξουν τους στόχους τους ταυτόχρονα, παρά τις μεγάλες αποστάσεις μεταξύ των αεροδρομίων.
Ο Ζελένσκι ανέφερε πως χρησιμοποιήθηκαν συνολικά 117 drone για την επίθεση, η οποία στόχευσε τέσσερις στρατιωτικές βάσεις και προκάλεσε σημαντικές ζημιές στον στόλο ρωσικών αεροσκαφών μεταφοράς πυραύλων.
Όπως υποστήριξαν οι ουκρανικές αρχές, η επιχείρηση συντονίστηκε από πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών της Ουκρανίας που δρούσαν εντός Ρωσίας, ενώ περιελάμβανε χτυπήματα σε βομβαρδιστικά σταθμευμένα σε απόσταση άνω των 4.000 χιλιομέτρων από τα ουκρανικά σύνορα.
Μιλώντας τη Δευτέρα στην Ουάσιγκτον, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ, στρατηγός Ράντυ Τζορτζ, επεσήμανε ότι η επίθεση ανέδειξε τη διαρκώς μεταβαλλόμενη φύση του πολέμου και τη σημαντική επίδραση που έχουν πλέον οι διαθέσιμες τεχνολογίες στο πεδίο της μάχης.
Όπως παρατήρησε, η χρήση τέτοιων drone αλλά και η άμεση δημοσιοποίηση βίντεο από την επίθεση δείχνουν πόσο γρήγορα αλλάζουν οι όροι της σύγκρουσης. Χαρακτηριστικά σημείωσε πως όλοι ενημερώθηκαν για την επίθεση μέσα σε λίγα λεπτά, καθώς οι εικόνες διακινήθηκαν άμεσα από ανοικτές πηγές.
Στόχος τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά
Παρά το χαμηλό κόστος των drone, οι στόχοι τους ήταν αεροσκάφη μεγάλης στρατηγικής σημασίας και πολύ υψηλής αξίας για τη ρωσική πυρηνική αποτροπή. Μεταξύ των αεροσκαφών που επλήγησαν περιλαμβάνονται το Tupolev Tu-95 (τετρακινητήριο αεροσκάφος της δεκαετίας του 1950 με ρόλο ανάλογο με αυτόν του αμερικανικού B-52), το Tu-22M (βομβαρδιστικό μέσης εμβέλειας με δυνατότητα ανεφοδιασμού εν πτήσει) και το Beriev A-50 (αεροσκάφος έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου).
Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως η επιχείρηση προκάλεσε ζημιές ή κατέστρεψε 41 στρατηγικά αεροσκάφη, συνολικής αξίας περίπου 6 δισεκατομμυρίων ευρώ, αντιπροσωπεύοντας περίπου το ένα τρίτο του στόλου στρατηγικών βομβαρδιστικών της Ρωσίας.
Η Μόσχα αμφισβήτησε τα παραπάνω στοιχεία, υποστηρίζοντας ότι κάποια αεροσκάφη πράγματι επλήγησαν, αλλά και ότι αρκετά drone καταρρίφθηκαν πριν φτάσουν στους στόχους τους.
Η εφημερίδα The Epoch Times δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τους ισχυρισμούς ούτε του Κιέβου ούτε της Μόσχας.
Σε κάθε περίπτωση, αναλυτές εκτιμούν ότι η Ρωσία υπέστη ένα πλήγμα από το οποίο ενδέχεται να χρειαστεί χρόνια για να ανακάμψει πλήρως, καθώς τα Tu-95 και Tu-22 δεν έχουν κατασκευαστεί από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου και δεν μπορούν να αντικατασταθούν χωρίς την ανάπτυξη νέων πυρηνικών βομβαρδιστικών.
Παρά τις προσπάθειες εκσυγχρονισμού του στόλου, είναι ασαφές πότε θα μπορέσει η Ρωσία να παράγει νέα στρατηγικά αεροσκάφη ώστε ο στόλος της να έχει επάρκεια.
Νέες ισορροπίες
Ο στρατηγός Τζορτζ υποστήριξε επίσης ότι η επίθεση ανέδειξε τη δραματική αλλαγή στη λεγόμενη «καμπύλη κόστους», δηλαδή το συνολικό οικονομικό βάρος μιας πολεμικής τεχνολογίας – από την έρευνα και την ανάπτυξη, έως την απόκτηση, τη συντήρηση και την επιχειρησιακή χρήση.
Όπως σημείωσε, τα drone που χρησιμοποίησε η Ουκρανία κοστίζουν μερικές χιλιάδες ευρώ το καθένα, ενώ η τιμή ενός ρωσικού Tu-95 προσεγγίζει τα 240 εκατομμύρια.
Ο ίδιος σχολίασε πως πρόκειται για χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μια φθηνή τεχνολογία μπορεί να προκαλέσει τεράστιες ζημιές σε υπερσύγχρονα και κοστοβόρα μέσα.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική του Κιέβου, που επιδιώκει να προκαλεί βαριές και δαπανηρές απώλειες στη Ρωσία, στοχεύοντας κρίσιμες και δυσαναπλήρωτες υποδομές. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο του 2022, η Ουκρανία βύθισε το Moskva, ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, ενώ ακολούθησαν επιθέσεις κατά της γέφυρας του Κερτς το 2022 και το 2023, καθώς και στρατιωτική εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ το καλοκαίρι του 2024, κοντά σε έναν από τους μεγαλύτερους ρωσικούς πυρηνικούς σταθμούς.
Η διατήρηση τέτοιων τακτικών φαίνεται πως έχει οδηγήσει σε κινητοποίηση το ρωσικό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, το οποίο βασιζόταν μέχρι πρόσφατα σε παρωχημένες και δαπανηρές μεθόδους διεξαγωγής πολέμου.
Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας των ΗΠΑ, στρατηγός Ντέηβιντ Όλβιν, δήλωσε από την Ουάσιγκτον ότι η ρωσική ηγεσία πιθανόν να επανεξετάσει τη στρατηγική της μετά από ένα τόσο «οικονομικά αποδοτικό, ασύμμετρο αλλά ιδιαίτερα μελετημένο χτύπημα».
Το βραβευμένο ντοκιμαντέρ «State Organs» προβλήθηκε σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στην πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας στις 30 Μαΐου, αφού οι διοργανωτές αναγκάστηκαν να αλλάξουν χώρο τρεις φορές λόγω «εξωτερικών πιέσεων».
Η ταινία αποκαλύπτει μια «τρομακτική επιχείρηση αφαιρέσεων οργάνων από την κυβέρνηση» στην Κίνα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ταινίας. Επί επτά χρόνια, η ομάδα παραγωγής συνέλεγε στοιχεία και έπαιρνε συνεντεύξεις από οικογένειες θυμάτων για να ολοκληρώσει το ντοκιμαντέρ.
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σεούλ Larkspur, μια ετήσια εκδήλωση με επίκεντρο θέματα δικαιοσύνης, ελευθερίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επέλεξε το «State Organs» ως εναρκτήρια ταινία του. Άλλες ταινίες που αναδεικνύουν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και τη Βόρεια Κορέα έχουν επίσης προγραμματιστεί, με τους διοργανωτές να αναφέρουν σημαντική πίεση από ανώνυμες πηγές κατά την οριστικοποίηση της λίστας προβολών.
Η τελετή έναρξης του φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε τελικά στην αίθουσα KBS, στα κεντρικά γραφεία του Κορεατικού Ραδιοτηλεοπτικού Συστήματος στη Σεούλ — αλλά όχι χωρίς εμπόδια.
Ο Τάε Γιονγκ-χο, ένας από τους προσκεκλημένους ομιλητές της εκδήλωσης, επαίνεσε την επιμονή των διοργανωτών και την υποστήριξη του κοινού.
«Νιώθω πραγματικά ελπίδα», είπε ο Τάε στη σκηνή, απευθυνόμενος στην κατάμεστη αίθουσα. «Όταν έλαβα για πρώτη φορά την πρόσκληση, δεν είχα ιδέα πόσοι άνθρωποι θα έρθουν.»
«Παρόλο που δεν έχουμε κυβερνητική υποστήριξη και δεν έχουμε εξασφαλίσει σημαντικές χορηγίες ή δωρεές, θα συνεχίσουμε να μιλάμε για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα», πρόσθεσε ο Τάε.
Πρώην Βορειοκορεάτης διπλωμάτης που αυτομόλησε στη Νότια Κορέα το 2016, ο Τάε υπηρέτησε στην 21η Εθνοσυνέλευση και κατέχει επί του παρόντος τη θέση του Γενικού Γραμματέα στο Συμβούλιο Ειρηνικής Ενοποίησης, ένα δικομματικό προεδρικό συμβουλευτικό όργανο.
Ακυρώσεις της τελευταίας στιγμής
Η ομάδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σεούλ Larkspur αφιέρωσε έναν ολόκληρο χρόνο στην προετοιμασία του πενθήμερου φεστιβάλ, το οποίο πραγματοποιήθηκε από τις 30 Μαΐου έως τις 3 Ιουνίου. Αρχικά, οργάνωσαν προβολές στο CGV, μία από τις κορυφαίες αλυσίδες κινηματογράφου της Κορέας. Μετά την αποχώρηση του CGV, οι διοργανωτές μετέφεραν την εκδήλωση στο MEGABOX Dongdaemun, έναν άλλο μεγάλο φορέα εκμετάλλευσης θεάτρων.
Ωστόσο, την παραμονή της έναρξης του φεστιβάλ, το MEGABOX ακύρωσε μονομερώς όλες τις προβολές, επικαλούμενο την «πολιτική φύση» των ταινιών. Αυτό υποχρέωσε τους διοργανωτές να μεταφέρουν βιαστικά την εκδήλωση, την τελευταία στιγμή.
Ο σκηνοθέτης ζητά έρευνα
Ο Ρέυμοντ Τζανγκ, σκηνοθέτης του «State Organs», δήλωσε στην Epoch Times ότι κατά τη διάρκεια των προβολών στην Ταϊβάν πέρυσι, η ομάδα του έλαβε εκατοντάδες απειλές μέσω email και μέσων κοινωνικής δικτύωσης και αντιμετώπισε διαδικτυακή παρενόχληση από δίκτυα που συνδέονται με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ).
«Ελπίζω ότι οι κορεατικές αρχές θα διερευνήσουν εάν η κινεζική παρέμβαση εμπλέκεται στις ακυρώσεις και ότι θα ανακαλύψουν την αλήθεια», δήλωσε ο Τζανγκ.
(α-δ) Ο συντονιστής της συζήτησης Ρόμαν Μπαλμάκοφ, ο σκηνοθέτης Ρέυμοντ Τζανγκ και ο Γουάνγκ Τζιγιουάν, διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού για τη Διερεύνηση της Δίωξης του Φάλουν Γκονγκ, μιλούν κατά τη διάρκεια συζήτησης μετά την προβολή της ταινίας «State Organs» στο Village East by Angelika, στη Νέα Υόρκη στις 9 Νοεμβρίου 2024. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
«Αυτό το έγκλημα πρέπει να σταματήσει»
Ο Μιν Κιουνγκ-γουκ, πρώην νομοθέτης της Κορέας και εκπρόσωπος της προεδρίας, μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ, δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times:
«Οι μαρτυρίες οικογενειών που αγωνίζονται στον πόνο, οι από πρώτο χέρι μαρτυρίες γιατρών που εμπλέκονται στην [εξαγωγή οργάνων] και οι ομολογίες αστυνομικών και στρατιωτών που κάποτε πραγματοποίησαν διώξεις και βασανιστήρια με άφησαν τόσο σοκαρισμένο που εύχομαι να μην ήταν αλήθεια τίποτα από αυτά.»
Ο Μιν καταδίκασε τις εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων που διαπράττει το ΚΚΚ, με θύματα κυρίως ασκουμένους του Φάλουν Γκονγκ, αποκαλώντας τες «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
«Είναι σχεδόν απίστευτο ότι τέτοιες φρικαλεότητες διαπράττονται συστηματικά για την καταστολή της πίστης, και ότι γίνονται σε επίπεδο κρατικά χρηματοδοτούμενων, βιομηχανικών επιχειρήσεων», είπε.
«Ελπίζω ότι όχι μόνο ο κορεατικός λαός, αλλά και η παγκόσμια κοινότητα θα μάθει την αλήθεια, ώστε αυτά τα εγκλήματα να σταματήσουν το συντομότερο δυνατό.»
Ο Λι Τζε-μπονγκ, καθηγητής στο Τμήμα Παιδείας του Πανεπιστημίου Ουλσάν στη Νότια Κορέα, έχει την ίδια άποψη:
«Πρέπει να σταματήσουμε αυτή τη βάναυση σφαγή. Πρέπει να δώσουμε προσοχή. Πρέπει να δράσουμε», είπε στην Epoch Times αφού παρακολούθησε την ταινία.
«Αν οι Κορεάτες δεν ξυπνήσουν, θα γίνουμε μια άλλη Κίνα»
Ο Ντέινερ Κιμ, ένας γνωστός YouTuber από τη Νότια Κορέα με πάνω από 288.000 συνδρομητές, μίλησε επίσης στην Epoch Times αφού παρακολούθησε την προβολή της ταινίας «State Organs».
Είπε ότι η δίωξη του Φάλουν Γκονγκ και οι αφαίρεσης οργάνων από το ΚΚΚ είναι ευρέως γνωστή, αλλά η εστίαση της ταινίας σε μια μόνο οικογένεια παρουσιάζει αυτή την πραγματικότητα με ένα βάθος που είναι συναισθηματικά καταστροφικό. «Μου άφησε ένα βαθύ αίσθημα θλίψης και αλληλεγγύης», είπε ο Κιμ.
Ο Κιμ καταδίκασε επίσης την ξαφνική ακύρωση πολλών ταινιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο MEGABOX.
«Υπάρχουν δυνάμεις στη Νότια Κορέα που συνεργάζονται με το ΚΚΚ για να μπλοκάρουν οτιδήποτε επικρίνει ή εκθέτει τα εγκλήματά του. Γι’ αυτό βλέπουμε την απόσυρση χορηγιών, την ανάκληση χώρων και την απαγόρευση ταινιών», είπε ο Κιμ σε συνέντευξη μετά την προβολή.
Άλλες ταινίες που επηρεάστηκαν από την ακύρωση της τελευταίας στιγμής είναι οι «Αιώνια Άνοιξη», «Ασίγαστοι» και «Επανάσταση των Καιρών μας». Οι δύο πρώτες απεικονίζουν τον διωγμό του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα, ενώ η τρίτη είναι ένα ντοκιμαντέρ για το κίνημα υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ, του 2019.
Τέλος, προειδοποίησε ότι «αν ο κορεατικός λαός δεν εξοργιστεί — αν δεν ξυπνήσουμε — αυτή η χώρα μπορεί να γίνει μια άλλη Κίνα, ένα έθνος υπό την κυριαρχία του ΚΚΚ.»
Ο Λι, από το Πανεπιστήμιο του Ουλσάν, εξέφρασε βαθιά απογοήτευση για τα εμπόδια που αντιμετώπισε η ταινία στην προβολή της, αποκαλώντας τα «επώδυνα και εξοργιστικά».
«Τι είδους κυρίαρχο έθνος είμαστε αν δεν μπορεί να προβληθεί μια ταινία ελεύθερα;» ρώτησε. «Βλέπουμε σαφείς ενδείξεις ότι το ΚΚΚ έχει διεισδύσει βαθιά σε πολλούς τομείς στη Νότια Κορέα: πολιτική, τέχνες, ακαδημαϊκό χώρο. Είναι σπαρακτικό.»
Ενώ καταδικάζει το ΚΚΚ για την παρέμβασή του στη Νότια Κορέα, ο Λι υπενθυμίζει στους ανθρώπους να διακρίνουν τον κινεζικό λαό από το ΚΚΚ.
«Η ταινία κάνει μια σαφή διάκριση μεταξύ των δύο — αυτό είναι που κάνει αυτήν την ταινία τόσο σημαντική», είπε ο Λι.
«Ο κινεζικός λαός πρέπει να απελευθερωθεί από την καταπίεση του ΚΚΚ και η Νότια Κορέα πρέπει να απελευθερωθεί από την επιρροή του», τόνισε.
Ο μεταμοσχευτικός τουρισμός και η επείγουσα ανάγκη της έκθεσης
Ντοκιμαντέρ του 2017 του τηλεοπτικού καναλιού Chosun της Νότιας Κορέας αποκάλυψε ότι με χαμηλά ποσοστά δωρεάς οργάνων στο εσωτερικό, μόνο το 10% των 32.000 ασθενών που έχουν ανάγκη λαμβάνουν ποτέ μεταμόσχευση. Ως αποτέλεσμα, πολλοί Κορεάτες μεταβαίνουν στην Κίνα, όπου ο χρόνος αναμονής είναι μικρότερος και η πρόσβαση ευκολότερη, παρά την αμφιλεγόμενη προέλευση αυτών των οργάνων.
Το «State Organs» παρουσιάζεται πλέον στον ιστότοπο των Γιατρών κατά της Αφαίρεσης Οργάνων (DAFOH), οργανισμού που ιδρύθηκε από επαγγελματίες υγείας για να αποκαλύψει και να συμβάλει στον τερματισμό της πρακτικής των βίαιων αφαιρέσεων οργάνων. Η ταινία δεν είναι πλέον διαθέσιμη στο διαδίκτυο.
Οι DAFOH περιγράφουν την αφαίρεση οργάνων ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας» και εργάζονται παγκοσμίως για την προώθηση των ιατρικών ηθικών προτύπων και την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Η Σίντυ Σονγκ, μία από τους παραγωγούς του «State Organs», τόνισε τη σημασία του μηνύματος της ταινίας για το κορεατικό κοινό.
«Τα θύματα στην ταινία είναι από το Τσινγκντάο, το οποίο βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Νότια Κορέα», είπε. «Πιστεύω ότι είναι σημαντικό για το κορεατικό κοινό να ακούσει αυτήν την ιστορία.»
Η εμπιστοσύνη των ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα έχει μειωθεί σε ιστορικό χαμηλό, σύμφωνα με ετήσια έρευνα, με τους ερωτηθέντες να επικαλούνται την οικονομική ύφεση της Κίνας και τις αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις.
Στην Έρευνα Επιχειρηματικής Εμπιστοσύνης του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα για το 2025, που δημοσιεύθηκε στις 28 Μαΐου, το 73% των 503 ερωτηθέντων μελών του Επιμελητηρίου δήλωσε ότι είναι πιο δύσκολο να κάνει κανείς επιχειρήσεις στην Κίνα. Η έρευνα διεξήχθη τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, δηλαδή πριν από την κλιμάκωση του δασμολογικού πολέμου, που έγινε τον Απρίλιο.
Μόνο το 5% των εταιρειών της ΕΕ πίστευε ότι η κατάσταση είχε βελτιωθεί, ποσοστό που είναι το χαμηλότερο από την πρώτη διεξαγωγή της έρευνας το 2011.
29% των ερωτηθέντων ήταν αισιόδοξοι για τις προοπτικές ανάπτυξής τους στην Κίνα τα επόμενα δύο χρόνια, ενώ μόνο το 12% των ερωτηθέντων είναι αισιόδοξοι για μελλοντική κερδοφορία στην Κίνα τα επόμενα δύο χρόνια, μειωμένο κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες από πέρυσι. Και οι δύο αριθμοί είναι ιστορικά χαμηλά.
Εν τω μεταξύ, το 49% των ερωτηθέντων εξέφρασε απαισιοδοξία για τη μελλοντική κερδοφορία στην Κίνα τα επόμενα δύο χρόνια.
Επιπλέον, το 60% των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα εξέφρασε απαισιοδοξία για τη μελλοντική ανταγωνιστική πίεση, υποδεικνύοντας ότι η κινεζική αγορά δεν είναι πια τόσο ελκυστική για τις επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό.
«Η αβεβαιότητα που προκύπτει από την κλιμάκωση των εμπορικών και γεωπολιτικών εντάσεων, οι ανησυχίες για την εγχώρια οικονομία της Κίνας και ο επίμονος αποπληθωρισμός των τιμών παραγωγού βαραίνουν τόσο τις ευρωπαϊκές όσο και τις κινεζικές εταιρείες», δήλωσε ο Γενς Έσκελουντ, πρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κίνα, σχετικά με τα αποτελέσματα της έρευνας.
Το 63% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι έχασαν επιχειρηματικές ευκαιρίες στην Κίνα πέρυσι λόγω περιορισμών πρόσβασης στην αγορά και κανονιστικών φραγμών.
Μεταξύ των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα, το 44% πίστευε ότι ήταν δύσκολο να επιτευχθεί δίκαιος ανταγωνισμός μεταξύ ξένων και ντόπιων εταιρειών, γεγονός που υποδηλώνει ότι η θεσμική ανισότητα εξακολουθεί να είναι σοβαρή στην Κίνα.
Η έκθεση περιγράφει την κινεζική αγορά ως «μία οικονομία, δύο συστήματα». Συγκεκριμένα, σε τομείς όπως η τεχνολογία πληροφοριών, τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα και η νομική, οι ξένες εταιρείες περιορίζονται εδώ και καιρό από τις απαιτήσεις τοπικής προσαρμογής και τις αβεβαιότητες συμμόρφωσης. Επιπλέον, τα μέλη του Εμπορικού Επιμελητηρίου της ΕΕ εκφράζουν γενικά ανησυχίες ότι οι πολιτικές δημοσίων συμβάσεων της Κίνας έχουν προσανατολισμό στην αγορά εγχώριων προϊόντων, συμπιέζοντας περαιτέρω τον λειτουργικό χώρο των ξένων εταιρειών, σύμφωνα με την έκθεση της έρευνας.
«Το βασικό μας μήνυμα προς τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής είναι ότι η απόκλιση μεταξύ της αύξησης της προσφοράς και της ζήτησης διαβρώνει τόσο τα κέρδη όσο και την επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Η επίτευξη καλύτερης ισορροπίας όχι μόνο θα ωφελήσει τις εταιρείες και θα ξανακάνει την Κίνα ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μείωση των εμπορικών εντάσεων», δήλωσε ο Έσκελουντ.
Ο οικονομολόγος με έδρα τις ΗΠΑ, Ντέηβυ Τ. Γουόνγκ, δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι η έρευνα του Εμπορικού Επιμελητηρίου της ΕΕ αποκαλύπτει «μια βαθιά μείωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης των ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, η οποία πρόκειται ουσιαστικά για μια κατάρρευση της συστημικής εμπιστοσύνης», η οποία οφείλεται κυρίως στην «αυξανόμενη έλλειψη προβλεψιμότητας του κανονιστικού και πολιτικού περιβάλλοντος της Κίνας», καθώς οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν γνωρίζουν «αν οι σημερινοί κανόνες θα εξακολουθούν να ισχύουν αύριο».
Εκτός από την αυξανόμενη κανονιστική αδιαφάνεια του κινεζικού καθεστώτος, ο Γουόνγκ είπε ότι «η αυξανόμενη πολιτική ευθυγράμμιση με αυταρχικά καθεστώτα όπως η Ρωσία, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα» και οι «απειλές για την πνευματική ιδιοκτησία και την ηγεσία στην ενεργειακή μετάβαση» έχουν επίσης συμβάλει στη μείωση της εμπιστοσύνης των εταιρειών της ΕΕ στην ανάπτυξη επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Κίνα.
Ο Φρανκ Σιε, καθηγητής επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας Aiken, δήλωσε στην Epoch Times, στις 28 Μαΐου, ότι «οι ξένες εταιρείες χάνουν την εμπιστοσύνη τους επειδή η κινεζική οικονομία χειροτερεύει».
Σημείωσε ότι, σε αντίθεση με τις αμερικανικές εταιρείες που παράγουν αγαθά στην Κίνα, τα οποία στέλνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, «πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες έρχονται να παράγουν και να πωλούν αγαθά στην Κίνα».
«Έτσι, η Ευρώπη εξαρτάται κάπως από την Κίνα ως χώρα παραγωγής αλλά και ως αγορά εξαγωγών», είπε ο Σιε.
Εργαζόμενοι σε γραμμή συναρμολόγησης, για την ολοκλήρωση της κατασκευής ηλεκτρικών οχημάτων, στο εργοστάσιο SAIC Volkswagen MEB, στη Σαγκάη. Κίνα, 8 Νοεμβρίου 2019. (Aly Song/Reuters)
Είπε ότι «η ζήτηση στην κινεζική αγορά μειώνεται και η κινεζική οικονομία παρακμάζει, και δεν είναι πλέον τόσο εύκολο για τις ευρωπαϊκές εταιρείες να βγάλουν χρήματα στην Κίνα, επομένως έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους.»
«Σιωπηλή αποσύνδεση»
Υπήρξαν περισσότερες εταιρείες της ΕΕ που έχουν ήδη αποσύρει τις υπάρχουσες επενδύσεις ή έχουν αποφασίσει να αποσυρθούν, φτάνοντας το 17% και 16% αντίστοιχα, που είναι 4 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερες από πέρυσι, σύμφωνα με την έρευνα.
Ωστόσο, η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι το 26% των ερωτηθέντων ανέφεραν περαιτέρω μεταφορά των αλυσίδων εφοδιασμού τους στην Κίνα, η οποία αντιπροσωπεύει αύξηση 5% σε ετήσια βάση.
Ο Γουόνγκ είπε ότι αυτή η κίνηση του 26% των ερωτηθέντων εταιρειών «δεν πρέπει να ερμηνεύεται λανθασμένα ως ψήφος ανανεωμένης εμπιστοσύνης».
«Μάλλον αντικατοπτρίζει μια τακτική αναπροσαρμογής», είπε.
Είπε ότι «η επανατοποθέτηση στην Κίνα προσφέρει βραχυπρόθεσμα πλεονεκτήματα κόστους και αποδοτικότητας, τα οποία λειτουργούν ως σύστημα προστασίας για την παγκόσμια αστάθεια». Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, πρόσθεσε, «σηματοδοτεί μια ενοποίηση πριν από την έξοδο — μια επανατοποθέτηση, όχι επανεπένδυση».
Όπως επισημαίνει, η έρευνα δείχνει ότι «ο πραγματικός μετασχηματισμός που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι μια σιωπηλή αποσύνδεση».
«Οι εταιρείες δεν ‘φεύγουν εντελώς από την Κίνα’, αλλά υιοθετούν μια πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική: την Κίνα για τα έσοδα, τη Νοτιοανατολική Ασία για τη μεταποίηση και την Ευρώπη για την πνευματική ιδιοκτησία και τη γεωπολιτική απομόνωση.»
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, γνωστοποίησε ότι έχει λάβει κάποια από τα πρώτα στοιχεία της πρότασης των Ηνωμένων Πολιτειών για μια νέα συμφωνία με στόχο τον περιορισμό των πυρηνικών φιλοδοξιών της χώρας του.
Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, στις 31 Μαΐου, ο Αραγτσί ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ αλ-Μπουσαΐντί, ο οποίος έχει διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή στις πρόσφατες συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν, πραγματοποίησε σύντομη επίσκεψη στην Τεχεράνη, κατά την οποία μετέφερε τα διαθέσιμα στοιχεία της αμερικανικής πρότασης.
Ο Ιρανός αξιωματούχος δεν αποκάλυψε συγκεκριμένες λεπτομέρειες του σχεδίου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει «κατάλληλα, με βάση τις αρχές, τα εθνικά συμφέροντα και τα δικαιώματα του ιρανικού λαού».
Το Σάββατο, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, επιβεβαίωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Στηβ Γουίτκοφ, είχε μεταφέρει «μια λεπτομερή και αποδεκτή πρόταση στο ιρανικό καθεστώς», τονίζοντας πως η αποδοχή της «είναι προς το συμφέρον τους».
Η ιρανική ηγεσία επαναλαμβάνει ότι δεν επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικών όπλων, αν και εξακολουθεί να εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλά επίπεδα καθαρότητας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζει ότι το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και ζητά σίγουρες εγγυήσεις για την αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχομένου. Ωστόσο, φέρεται να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών ως προς το κατά πόσο το Ιράν μπορεί να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου.
Η πυρηνική συμφωνία του 2015, από την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν το 2018, επί της πρώτης προεδρίας Τραμπ, περιόριζε τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 3,67%, επαρκές επίπεδο για την παραγωγή ενέργειας. Ένα από τα βασικά σημεία της κριτικής του Τραμπ ήταν ότι η εν λόγω συμφωνία καθυστερούσε μεν δεν απέτρεπε δε την πιθανότητα το Ιράν να φτάσει στον εμπλουτισμό της τάξης του 90%, που απαιτείται για στρατιωτική χρήση.
Έκτοτε, το Ιράν έχει αυξήσει σταδιακά τα επίπεδα εμπλουτισμού. Τον Φεβρουάριο, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – ΙΑΕΑ) εκτίμησε ότι η χώρα είχε συγκεντρώσει περίπου 274,8 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%.
Στη δήλωσή της, η Λέβιτ επανέλαβε τη θέση Τραμπ ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω πληροφορίες για την τελευταία πρόταση που έχει αποσταλεί στην Τεχεράνη.
Ο Αραγτσί ηγείται της ιρανικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες ξεκίνησαν στις 12 Απριλίου. Αντίστοιχα, ο Γουίτκοφ ηγείται της αμερικανικής αποστολής. Τρεις από τους πέντε μέχρι στιγμής γύρους διαπραγματεύσεων έχουν πραγματοποιηθεί στο Ομάν και δύο στην Ιταλία.
Η αμερικανική πρόταση διατυπώθηκε πριν από την αναμενόμενη ανακοίνωση ενός έκτου γύρου συνομιλιών, για τον οποίο δεν έχει ακόμη οριστεί ημερομηνία ή τοποθεσία.
Μετά τον τελευταίο γύρο συνομιλιών, που διεξήχθη στη Ρώμη στις 23 Μαΐου, ο Αραγτσί είχε δηλώσει ότι οι δύο πλευρές είχαν καταλήξει σε «καλύτερη και σαφέστερη κατανόηση των εκατέρωθεν θέσεων» και ότι «οι προτάσεις και οι ιδέες που κατατέθηκαν έχουν μεταφερθεί στις αντίστοιχες πρωτεύουσες για περαιτέρω εξέταση».
Η Ουκρανία εξαπέλυσε μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη την 1η Ιουνίου, χτυπώντας πολλές ρωσικές αεροπορικές βάσεις, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας. Ήταν η πρώτη επίθεση της Ουκρανίας σε απόσταση μεγαλύτερη των 4.000 χιλιομέτρων από τις πρώτες γραμμές.
Την 1η Ιουνίου, η Ρωσία εξαπέλυσε επίσης τη μεγαλύτερη, από την εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022, επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στην Ουκρανία, στέλνοντας 472 drone σε ουκρανικό έδαφος, σύμφωνα με την ουκρανική πολεμική αεροπορία. Ο Γιούρι Ιγκνάτ, επικεφαλής επικοινωνιών της πολεμικής αεροπορίας, δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις έστειλαν επίσης επτά πυραύλους μαζί με το σμήνος μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Οι επιθέσεις σκότωσαν τουλάχιστον 12 Ουκρανούς στρατιώτες, σύμφωνα με επιστολή παραίτησης του Μιχαήλ Ντραπάτι, πρώην διοικητή των επίγειων δυνάμεων των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας.
Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Ουκρανίας έπληξαν αεροδρόμια στις περιοχές Μούρμανσκ, Ιρκούτσκ, Ιβάνοβο, Ριαζάν και Αμούρ, επιβεβαίωσε το ρωσικό υπουργείο Άμυνας στο Telegram.
«Στις περιοχές Μούρμανσκ και Ιρκούτσκ, ως αποτέλεσμα της εκτόξευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών FPV από την περιοχή που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τα αεροδρόμια, αρκετές μονάδες αεροσκαφών έπιασαν φωτιά», ανέφερε το υπουργείο σε ανακοίνωσή του.
Η Ουκρανική Υπηρεσία Ασφαλείας, SBU, επιβεβαίωσε ότι είχε χτυπήσει τα ρωσικά αεροδρόμια.
«7 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Αυτό είναι το εκτιμώμενο κόστος της στρατηγικής αεροπορίας του εχθρού, η οποία χτυπήθηκε σήμερα ως αποτέλεσμα της ειδικής επιχείρησης της SBU», έγραψε η SBU σε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X. «Το 34 [τοις εκατό] των στρατηγικών αεροπλανοφόρων κρουζ στα κύρια αεροδρόμια της Ρωσικής Ομοσπονδίας χτυπήθηκαν.»
Νωρίτερα την ίδια μέρα, δύο γέφυρες σε διαφορετικές ρωσικές περιοχές που συνορεύουν με την Ουκρανία ανατινάχθηκαν, σκοτώνοντας τουλάχιστον επτά άτομα και τραυματίζοντας 69, δήλωσαν Ρώσοι αξιωματούχοι.
Η σειρά επιθέσεων έλαβε χώρα μόλις μία ημέρα πριν η κυβέρνηση των ΗΠΑ μεσολαβήσει ώστε και οι δύο πλευρές να συναντηθούν για διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου, ο οποίος έχει σκοτώσει και τραυματίσει τουλάχιστον 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους.
Το βράδυ της 31ης Μαΐου, περίπου στις 22:50 τοπική ώρα, μια γέφυρα αυτοκινητοδρόμου στην περιοχή Μπριάνσκ χτυπήθηκε την ώρα που ένα τρένο με 388 επιβάτες και προορισμό τη Μόσχα περνούσε από κάτω, σύμφωνα με Ρώσους ερευνητές.
Ειδικοί των υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης συγκεντρώνονται κοντά σε ένα από τα κατεστραμμένα βαγόνια του επιβατηγού τρένου που εκτροχιάστηκε, μετά την κατάρρευση οδικής γέφυρας πάνω από τις σιδηροδρομικές γραμμές, στην περιοχή Μπριάνσκ. Ρωσία, 1η Ιουνίου 2025. (Stringer/Reuters)
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι μόλις τέσσερις ώρες αργότερα, μια σιδηροδρομική γέφυρα πάνω από έναν αυτοκινητόδρομο χτυπήθηκε στην περιοχή Κουρσκ. Η έκρηξη προκάλεσε κομμάτια ενός εμπορικού τρένου να κατακλύσουν τον δρόμο από κάτω.
Τα περιστατικά συνδέθηκαν και επιβεβαιώθηκαν ως δύο εκρήξεις γεφυρών, σύμφωνα με την Ερευνητική Επιτροπή της Ρωσίας, η οποία διερευνά σοβαρά εγκλήματα.
Εικόνες και βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν επιβάτες να προσπαθούν να βγουν από κατεστραμμένα βαγόνια στο σκοτάδι στην περιοχή Μπριάνσκ. Τμήματα του συντετριμμένου επιβατηγού τρένου ήταν ορατά κάτω από μια κατεστραμμένη οδική γέφυρα με κατεστραμμένα βαγόνια σκορπισμένα γύρω από τις σιδηροδρομικές γραμμές.
Ο Αλεξάντερ Μπογκομάζ, κυβερνήτης της περιοχής, δήλωσε στη ρωσική τηλεόραση: «Η γέφυρα ανατινάχθηκε ενώ το τρένο Κλίμοβο-Μόσχα περνούσε με 388 επιβάτες».
Από την εισβολή της Ρωσίας το 2022, οι περιοχές της που συνορεύουν με την Ουκρανία έχουν δεχθεί συχνά επιθέσεις από την Ουκρανία, με κάθε πλευρά να κατηγορεί την άλλη ότι στοχεύει αμάχους. Και οι δύο πλευρές αρνούνται αυτούς τους ισχυρισμούς.
Η Ουκρανία δεν σχολίασε άμεσα τα περιστατικά.
Η στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών της Ουκρανίας επιβεβαίωσε, την 1η Ιουνίου, ότι μια έκρηξη εκτροχίασε ένα ρωσικό στρατιωτικό τρένο που μετέφερε βυτιοφόρα καυσίμων και φορτίο κοντά στον οικισμό Γιακιμίβκα, σε ρωσικό ελεγχόμενο τμήμα της περιοχής Ζαπορίζια της Ουκρανίας. Ωστόσο, η υπηρεσία δεν ανέλαβε την ευθύνη για την έκρηξη ούτε κατηγόρησε κανέναν.
Στο παρελθόν, η Ουκρανία είχε αναλάβει την ευθύνη για επιθέσεις σε εσωτερικά ρωσικά εδάφη.
Οι Ρώσοι πολιτικοί κατηγόρησαν αμέσως την Ουκρανία για τις επιθέσεις, υπονοώντας ότι είχαν ως στόχο να εμποδίσουν τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
«Αυτό είναι σίγουρα έργο των ουκρανικών ειδικών υπηρεσιών», δήλωσε ο Αντρέι Καρταπόλοφ, πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Κάτω Βουλής του Ρωσικού Κοινοβουλίου, στο κανάλι SHOT Telegram.
«Όλα αυτά στοχεύουν στη σκλήρυνση της θέσης της Ρωσικής Ομοσπονδίας και στην υποκίνηση της επιθετικότητας πριν από τις διαπραγματεύσεις. Και επίσης στον εκφοβισμό του λαού. Αλλά δεν θα πετύχουν.»
Το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας και το υπουργείο Εκτάκτων Αναγκών ενημέρωσαν τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για τις εκρήξεις στη γέφυρα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ο Πούτιν επικοινώνησε επίσης με τον Μπογκομάζ.
Οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας ενθαρρύνθηκαν από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απείλησε να αποχωρήσει εάν δεν πραγματοποιηθούν.
Στις 28 Μαΐου, ο Τραμπ προειδοποίησε τον Πούτιν ότι είχε δύο εβδομάδες για να επιδείξει μια γνήσια δέσμευση για τον τερματισμό του πολέμου και απείλησε να επιβάλει πρόσθετες κυρώσεις στη Μόσχα. «Είμαι πολύ απογοητευμένος», είχε δηλώσει ο Τραμπ στις 28 Μαΐου.
Παρά τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός μεταξύ των δύο εθνών, ο πόλεμος μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας έχει κλιμακωθεί πρόσφατα, με τις δύο πλευρές να εξαπολύουν σμήνη drone και ρωσικά στρατεύματα να βαδίζουν σε κρίσιμα σημεία κοντά στο μέτωπο της ανατολικής Ουκρανίας.
Η Ουκρανία δεν είχε επιβεβαιώσει προηγουμένως εάν θα συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες στην Τουρκία, υπονοώντας ότι θα πρέπει πρώτα να δει τις προτάσεις της Ρωσίας.
Ωστόσο, την 1η Ιουνίου, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι ο υπουργός Άμυνας Ρουστέμ Ούμεροφ θα μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για τον δεύτερο γύρο ειρηνευτικών συνομιλιών με Ρώσους αξιωματούχους στις 2 Ιουνίου.
Αμερικανοί νομοθέτες έχουν προειδοποιήσει τη Ρωσία ότι θα μπορούσε να αντιμετωπίσει νέες κυρώσεις από τις ΗΠΑ εάν δεν προχωρήσει καλή τη πίστει.
Το σχήμα συνεργασίας 3+1 μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί μια στρατηγική συμμαχία με στόχο την ενίσχυση της ασφάλειας, της ενεργειακής συνεργασίας και της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Πρόσφατα, εξετάζεται η ενδεχόμενη συμμετοχή της Ινδίας, γεγονός που θα μπορούσε να διευρύνει περαιτέρω το γεωπολιτικό αποτύπωμα της συμμαχίας.
Ιστορικό και εξέλιξη του σχήματος «3+1»
Η συνεργασία ξεκίνησε το 2016 ως τριμερής σύμπραξη μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, με επίκεντρο την ενέργεια, τον τουρισμό και την ασφάλεια. Το 2019, οι Ηνωμένες Πολιτείες προστέθηκαν ως τέταρτος εταίρος δημιουργώντας το σχήμα 3+1, με στόχο την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας και την προώθηση της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η εταιρική αυτή σχέση 3+1 είχε υποστηριχθεί από την κυβέρνηση Μπάιντεν και τον υπουργό Εξωτερικών Μπλίνκεν.
Η μορφή 3+1 είχε αδρανήσει σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια, η δε αναβίωσή της θεωρείται μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας παράκαμψης της Τουρκίας στις περιφερειακές υποδομές και τις διπλωματικές ρυθμίσεις.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου, Γιώργος Γεραπετρίτης, Γεδεών Σάαρ και Κωνσταντίνος Κόμπος τονίζουν την ετοιμότητά τους να συνεργαστούν στενότερα με την Ουάσιγκτον σε κρίσιμους τομείς όπως η ενεργειακή ασφάλεια, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η καινοτομία, η ψηφιακή τεχνολογία, η πολιτική προστασία και η κυβερνοασφάλεια. Σε επιστολή τους που απηύθυναν στον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της στρατηγικής εμπλοκής των ΗΠΑ στην περιοχή, περιγράφουν την μορφή 3+1 ως πλατφόρμα για την προώθηση ενός «μοντέλου συνεργατικής ασφάλειας» και περιφερειακής συνδεσιμότητας, καθώς και την προσδοκία ότι αυτός ο μηχανισμός θα είναι καταλυτικός για τη σταθερότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Ασία.
Τι είπαν οι Αμερικανοί βουλευτές
Οι Αμερικανοί βουλευτές Νικόλ Μαλλιωτάκη και Μάικ Λόλερ μοιράστηκαν τις σκέψεις τους για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ και τη σταθερότητα και ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο σε άρθρο γνώμης τους: « Η εταιρική σχέση ΗΠΑ-Ελλάδας παραμένει ακρογωνιαίος λίθος της σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο», «βασιζόμενοι στην ιστορική μας συμμαχία και τη συνεχιζόμενη στρατηγική μας συνεργασία, πρόσφατα εισαγάγαμε τον HR 2510 – τον αμερικανο-ελληνο-ισραηλινό νόμο του 2025 για την Αντιτρομοκρατία και τη Ναυτική Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο – για να ενισχύσουμε το κρίσιμο πλαίσιο 3+1 μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Κύπρου. Αυτό το νομοσχέδιο θεσπίζει εξειδικευμένα προγράμματα εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένου του CERBERUS στο κέντρο CYCLOPS της Κύπρου και του TRIREME στον κόλπο της Σούδας , που έχουν σχεδιαστεί για να βελτιώσουν τη διαλειτουργικότητα και την ετοιμότητα μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων των εθνών μας… Σε ένα ολοένα και πιο ασταθές γεωπολιτικό τοπίο, η στρατηγική συνεργασία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας, ενισχυμένη από το ισχυρό πλαίσιο 3+1, είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση των σημερινών πιεστικών απειλών και την οικοδόμηση ενός σταθερού μέλλοντος. Η ψήφιση του HR 2510 καταδεικνύει την ακλόνητη δέσμευση της Αμερικής στη δημοκρατία, ενισχύει τις συλλογικές άμυνες έναντι της επιθετικότητας και διασφαλίζει διαρκή ασφάλεια και ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο. Προτρέπουμε τους συναδέλφους μας να υποστηρίξουν αυτήν τη ζωτικής σημασίας νομοθεσία όχι μόνο για να τιμήσουν μια ιστορική συμμαχία, αλλά και για να διαφυλάξουν τα αμοιβαία συμφέροντα και τις αξίες μας για τις επόμενες γενιές.»
Στρατηγικοί στόχοι και τομείς συνεργασίας
Η συνεργασία επικεντρώνεται σε:
Ενεργειακή συνεργασία, το μεγάλο ενεργειακό διασυνδετικό δίκτυο
Ένα από τα σημαντικότερα έργα της συνεργασίας είναι ο Great Sea Intercooler (πρώην EuroAsia Interconnector), ένα υποθαλάσσιο καλώδιο υψηλής τάσης που θα συνδέει τα ηλεκτρικά δίκτυα του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας μέσω της Κρήτης. Το έργο αυτό, με μήκος 1.208 χλμ και δυναμικότητα 2.000 MW, έχει ως στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας με ανανεώσιμες πηγές ενάργειας και τη μείωση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, δήλωσαν κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
Η Ελλάδα ολοκλήρωσε πρόσφατα ένα σημαντικό έργο υποθαλάσσιας καλωδιακής σύνδεσης, μεταξύ της ηπειρωτικής χώρας και της Κρήτης, ενισχύοντας την ενεργειακή της υποδομή και προετοιμάζοντας το έδαφος για περαιτέρω διασυνδέσεις με την Κύπρο και το Ισραήλ.
Η σύνδεση, αξίας 1 δισεκατομμυρίου ευρώ (1,14 δισεκατομμύρια δολάρια) και μήκους 330 χιλιομέτρων, τέθηκε σε λειτουργία το Σάββατο και αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία αυτό το καλοκαίρι, δήλωσε ο διαχειριστής του ελληνικού δικτύου.
«Η Κρήτη αναδεικνύεται σε κεντρικό πυλώνα για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας», δήλωσε ο υπουργός ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου.
«Προχωράμε με την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου ηλεκτρικών διασυνδέσεων, ενισχύοντας τη χώρα μας ως στρατηγικό ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο.»
Ασφάλεια και αντιτρομοκρατική συνεργασία
Το σχήμα 3+1 ενισχύει τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, με έμφαση στην αντιτρομοκρατία και την ασφάλεια στη θάλασσα. Φέτος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, όπως προαναφέρθηκε, ενέκριναν το νομοσχέδιο HR 2510 για την Αντιτρομοκρατία και τη Συνεργασία για τη Ναυτική Ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο, που ενισχύει τη συνεργασία με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ σε θέματα ασφάλειας και εκπαίδευσης.
Ενδεχόμενη συμμετοχή της Ινδίας
Η Ινδία έχει εκφράσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στο σχήμα 3+1, με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας και τη σύνδεση με την πρωτοβουλία IMEC (India-Middle East-Europe Economic Corridor ). Η συμμετοχή της Ινδίας θα μπορούσε να διευρύνει τη γεωπολιτική επιρροή της συμμαχίας και να ενισχύσει τις εμπορικές και ενεργειακές διασυνδέσεις μεταξύ Ασίας, Μέσης Ανατολής και Ευρώπης.
Πλεονεκτήματα για την Ελλάδα
Η συμμετοχή της Ελλάδας στο σχήμα 3+1 προσφέρει πολλαπλά οφέλη:
Ενεργειακή πύλη: Η Ελλάδα καθίσταται βασικός κόμβος για τη μεταφορά ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
Αμυντική συνεργασία: H ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ συμβάλλει στην αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της Ελλάδας και στην ενίσχυση της αποτρεπτικής της ισχύος (αποτροπή αντιπάλου από το να επιχειρήσει εχθρική ενέργεια, επειδή το κόστος θα είναι μεγάλο όπως π.χ. παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, επιθετική ενέργεια στο Αιγαίο ή στην Ανατολική Μεσόγειο).
Διπλωματική ενίσχυση: H ενεργή συμμετοχή σε ένα τέτοιο σχήμα ενισχύει τη διεθνή θέση της Ελλάδας και της επιτρέπει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί δήλωσε απόψε ότι ο ομόλογός του από το Ομάν παρουσίασε «στοιχεία» αμερικανικής πρότασης για συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον κατά τη διάρκεια σύντομης επίσκεψής του σήμερα στην Τεχεράνη.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ αλ Μπουσάιντι, «μετέβη σήμερα στην Τεχεράνη για να παρουσιάσει στοιχεία από αμερικανική πρόταση στην οποία (το Ιράν) θα απαντήσει με κατάλληλο τρόπο», δήλωσε ο Αραγτσί σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X.
Ο Αραγτσί γράφει ότι η Τεχεράνη «θα απαντήσει στην πρόταση των ΗΠΑ σύμφωνα με τις αρχές, τα εθνικά συμφέροντα και τα δικαιώματα του λαού του Ιράν».
Η δήλωση του επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας έγινε πριν τον αναμενόμενο έκτο κύκλο συνομιλιών μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, με τη διαμεσολάβηση του Ομάν, για την επίλυση μιας δεκαετούς διαμάχης σε σχέση με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Η ημερομηνία και ο τόπος των συνομιλιών δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη.
Ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών Φαϊσάλ μπεν Φαρχάν δήλωσε σήμερα από τη Δαμασκό ότι η χώρα του θα είναι στην πρώτη γραμμή για να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Συρίας και στην ανάκαμψη της οικονομίας της, διευκρινίζοντας ότι το Ριάντ και η Ντόχα θα προσφέρουν οικονομική υποστήριξη στον δημόσιο τομέα.
Η Σαουδική Αραβία είναι ένας από τους μεγαλύτερους περιφερειακούς υποστηρικτές της νέας συριακής κυβέρνησης, η οποία προέρχεται από οργανώσεις ισλαμιστών ανταρτών που ανέτρεψαν τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024.
Στα μέσα Μαΐου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σε επίσκεψή του στο Ριάντ, προκάλεσε έκπληξη ανακοινώνοντας την άρση των οικονομικών κυρώσεων κατά της Συρίας. «Βεβαιώνουμε ότι το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή των χωρών που στέκονται στο πλευρό της Συρίας για την ανοικοδόμηση και την οικονομική ανάκαμψη», δήλωσε ο μπεν Φαρχάν κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου.
Υπογραμμίζοντας το ενδιαφέρον των Σαουδαράβων επενδυτών για τη Συρία, ο υπουργός πρόσθεσε ότι η χώρα του «θα προσφέρει, από κοινού με το κράτος του Κατάρ, οικονομική στήριξη στους εργαζομένους του δημοσίου τομέα».
Ο μπεν Φαρχάν ανακοίνωσε επίσης ότι σαουδαραβικές οικονομικές αντιπροσωπείες θα μεταβούν προσεχώς στη Δαμασκό και ότι συνομιλίες είναι σε εξέλιξη για να εξεταστούν «οι τρόποι υποστήριξης στις επενδύσεις και στην οικονομική και εμπορική συνεργασία».
Ο υπουργός, ο οποίος ηγείται μεγάλης οικονομικής αντιπροσωπείας της χώρας του, συνάντησε επίσης τον Σύρο πρόεδρο Άχμαντ αλ Σάρα και επισκέφτηκε, συνοδευόμενος από τον Σύρο ομόλογό του Άσααντ αλ Σαμπάνι, το Τέμενος των Ομεϋαδών στη Δαμασκό όπου προσευχήθηκε.
Ο Σαμπάνι ευχαρίστησε τη Σαουδική Αραβία, κυρίως για τον ρόλο της «στην άρση των κυρώσεων» των ΗΠΑ.
Ανακοίνωσε επίσης την είσοδο των δύο χωρών «σε ένα ισχυρό στάδιο οικονομικής συνεργασίας και επενδύσεων» κάνοντας λόγο για «στρατηγικές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην ανοικοδόμηση των υποδομών, την αναβίωση της γεωργίας, την επανενεργοποίηση της οικονομίας και τη δημιουργία πραγματικών ευκαιριών απασχόλησης για τους Σύρους».
Η Σαουδική Αραβία ήταν η πρώτη ξένη χώρα στην οποία μετέβη ο Σάρα μετά την άνοδό του στην εξουσία τον Δεκέμβριο.
Πρόσφατα, το Ριάντ διευθέτησε, μαζί με τη Ντόχα, άλλο σύμμαχο των νέων αρχών, το χρέος της Συρίας προς την Παγκόσμια Τράπεζα, ύψους σχεδόν 15 εκατομμυρίων δολαρίων.
Μετά την άρση των δυτικών κυρώσεων, κυρίως των αμερικανικών, η Δαμασκός βασίζεται στην υποστήριξη των συμμάχων της και της διεθνούς κοινότητας για να αρχίσει τη διαδικασία οικονομικής ανάκαμψης και ανοικοδόμησης, έπειτα από 14 χρόνια καταστροφικού πολέμου που άφησε πίσω του περισσότερο από μισό εκατομμύριο νεκρούς.
