ΚΟΣΜΟΣ

Οι Φιλιππίνες και η Λιθουανία ενισχύουν τις διμερείς αμυντικές τους σχέσεις, με φόντο την αυξανόμενη ένταση στη Νότια Σινική Θάλασσα και τις απειλές από αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Κίνα. Η προσέγγιση επισφραγίστηκε κατά την πρώτη επίσημη επίσκεψη υπουργού Άμυνας της Λιθουανίας στη Μανίλα.

Η υπουργός Άμυνας της Λιθουανίας, Ντοβίλε Σακαλιένιε, επισκέφθηκε την έδρα του Πολεμικού Ναυτικού των Φιλιππινών στις 2 Ιουλίου, λίγες ημέρες αφότου υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης με τις αρχές της χώρας για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας.

Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, μετά τη συνάντησή της με τον αρχηγό του ναυτικού των Φιλιππινών, αντιναύαρχο Χοσέ Εσπελέτα, σημείωσε πως το επίπεδο παρενόχλησης από το κινεζικό ναυτικό στα χωρικά ύδατα των Φιλιππινών είναι «σοκαριστικό». Σύμφωνα με την Σακαλιένιε, οι δύο πλευρές είχαν σε βάθος συζήτηση για κοινές προκλήσεις και πιθανές λύσεις στους τομείς της θαλάσσιας ασφάλειας και των στρατιωτικών προμηθειών.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διεκδικεί σχεδόν ολόκληρη τη Νότια Σινική Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που έχουν αναγνωριστεί ως μέρος της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης των Φιλιππινών. Παρά την απόφαση του Μόνιμου Διαιτητικού Δικαστηρίου της Χάγης το 2016, που απέρριψε τις κινεζικές αξιώσεις ως νομικά και ιστορικά αβάσιμες, το Πεκίνο συνεχίζει να αποστέλλει πλοία και στρατιωτικά αεροσκάφη στις επίμαχες περιοχές, επιτείνοντας τις περιφερειακές εντάσεις.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Μανίλας στις 2 Ιουλίου, οι δύο αξιωματούχοι συζήτησαν το ενδεχόμενο διεξαγωγής κοινών στρατιωτικών ασκήσεων, εκπαίδευσης σε θέματα κυβερνοάμυνας, καθώς και άλλους πιθανούς τομείς διμερούς συνεργασίας. Νωρίτερα την ίδια ημέρα, η Σακαλιένιε εξήρε τη στάση διαφάνειας της Μανίλας, η οποία, όπως ανέφερε, αποκαλύπτει πώς το κινεζικό καθεστώς παρενοχλεί το πολεμικό ναυτικό και τους αλιείς των Φιλιππινών εντός των δικών τους θαλασσίων ζωνών.

Οι φιλιππινέζικες Αρχές συχνά δημοσιοποιούν εικόνες και βίντεο από περιστατικά θαλάσσιας αντιπαράθεσης με κινεζικά σκάφη. Η Λιθουανή υπουργός εκτίμησε πως η δημοσιοποίηση τέτοιου υλικού είναι αποκαλυπτική, καθώς καταρρίπτει την εικόνα της Κίνας ως ειρηνικού και φιλικού γείτονα. Επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν καταγεγραμμένα περιστατικά όπου κινεζικές δυνάμεις κάνουν χρήση εκτοξευτών νερού κατά ειρηνικών αλιέων ή εμβολίζουν φιλιππινέζικα πλοία μέσα στα ίδια τους τα ύδατα, κάτι που — όπως σχολίασε — αποδεικνύει πως η Κίνα δεν έρχεται με ειρηνικές προθέσεις.

Η Σακαλιένιε εξέφρασε επίσης τη στήριξή της στον πρώην γερουσιαστή των Φιλιππινών, Φράνσις Τολεντίνο, σημειώνοντας πως και οι δύο ανήκουν στη «μαύρη λίστα» του Πεκίνου. Όπως ανέφερε, η επιβολή κυρώσεων εις βάρος του Φιλιππινέζου πολιτικού φαίνεται να σχετίζεται με το γεγονός ότι υπήρξε ειλικρινής απέναντι στις ενέργειες της Κίνας. «Καλώς ήρθατε στην ‘παρέα’», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι το Πεκίνο προσπαθεί να αποπροσανατολίσει τη διεθνή κοινότητα, ενώ στην πραγματικότητα παραβιάζει τα δικαιώματα όχι μόνο των δικών του πολιτών, αλλά και των γειτονικών λαών.

Η Κίνα επέβαλε κυρώσεις στον Τολεντίνο την 1η Ιουλίου, επικαλούμενη «εξωφρενική συμπεριφορά» σε θέματα που αφορούν την Κίνα. Ο πρώην γερουσιαστής είχε συντάξει δύο βασικούς νόμους που κωδικοποιούν τις θαλάσσιες διεκδικήσεις των Φιλιππινών στη Νότια Σινική Θάλασσα. Σε απάντησή του, χαρακτήρισε τις κινεζικές κυρώσεις «τιμητικό παράσημο», επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή του στην υπεράσπιση της εθνικής κυριαρχίας της χώρας του.

Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών έχει ανακοινώσει από το 2021 κυρώσεις και κατά της Λιθουανής υπουργού, αλλά και άλλων Ευρωπαίων αξιωματούχων, με αφορμή την υποστήριξή τους σε ψηφίσματα που καταδικάζουν τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε βάρος των Ουιγούρων στην επαρχία Σιντζιάνγκ.

Τα τελευταία χρόνια, η Μανίλα έχει προσελκύσει ευρύτερη διεθνή στήριξη, καθώς φέρνει στο φως την κλιμακούμενη επιθετικότητα της Κίνας στη Νότια Σινική Θάλασσα. Ενδεικτικά, το 2023, πλοίο της κινεζικής ακτοφυλακής καταδίωξε σκάφος των Φιλιππινών μετά από σειρά προειδοποιήσεων μέσω ασυρμάτου, αναγκάζοντάς το να εκτελέσει επικίνδυνο ελιγμό για να αποφύγει σύγκρουση. Στο πλοίο επέβαιναν αρκετοί ξένοι δημοσιογράφοι για να καταγράψουν τα γεγονότα, καθώς είναι στρατηγική της Μανίλας να φέρνει στη δημοσιότητα την κινεζική επιθετικότητα.

Του James Xu

Με πληροφορίες από το Associated Press

Εκατοντάδες μέλη σωστικών συνεργείων επανεκκίνησαν σήμερα τις επιχειρήσεις έρευνας, έπειτα από το ναυάγιο πορθμείου που σημειώθηκε το βράδυ της Τετάρτης ανοιχτά του Μπαλί. Σύμφωνα με τις ινδονησιακές αρχές, ο μέχρι στιγμής απολογισμός κάνει λόγο για έξι νεκρούς και τριάντα αγνοούμενους.

Το φέρι, στο οποίο επέβαιναν 65 άτομα — επιβάτες και μέλη πληρώματος — απέπλευσε την Τετάρτη από την Μπανγιουάνγκι της ανατολικής Ιάβας με προορισμό το βόρειο Μπαλί. Ναυάγησε λίγο πριν τα μεσάνυχτα (τοπική ώρα), υπό δυσμενείς καιρικές συνθήκες, σύμφωνα με μαρτυρίες μαρτύρων και δηλώσεις στελεχών των υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης.

Κατά τον νεότερο επίσημο απολογισμό που ανακοινώθηκε το βράδυ της Πέμπτης, τουλάχιστον έξι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ 29 έχουν διασωθεί. Η τύχη 30 ατόμων παραμένει άγνωστη.

Στην περιοχή έχουν αναπτυχθεί ισχυρές χερσαίες και θαλάσσιες δυνάμεις έρευνας και διάσωσης, καθώς και εναέρια μέσα. Όπως ανέφερε ο Ριμπούτ Έκο Σουγιάτνο, επικεφαλής επιχειρήσεων της εθνικής υπηρεσίας έρευνας και διάσωσης, η επιχείρηση επεκτάθηκε και πλέον καλύπτει τόσο τις ακτές της ανατολικής Ιάβας όσο και εκείνες του δυτικού Μπαλί.

Χερσαίες μονάδες πρόκειται να ερευνήσουν την παραλία Κεταπάνγκ στην Ιάβα «από βορρά προς νότο», καθώς και την ακτογραμμή στην περιοχή Γκιλιμανούκ, στο βόρειο άκρο του Μπαλί, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Την Ιάβα και το Μπαλί χωρίζει ένας σχετικά στενός δίαυλος περίπου πέντε χιλιομέτρων. Η θαλάσσια αυτή διαδρομή χρησιμοποιείται καθημερινά από κατοίκους της περιοχής, που χρησιμοποιούν κυρίως το φέρι.

Περισσότερα από 300 μέλη σωστικών συνεργείων έχουν αναπτυχθεί για να συνεχίσουν τις έρευνες, οι οποίες διακόπηκαν το προηγούμενο βράδυ λόγω περιορισμένης ορατότητας. Η επιχείρηση επανεκκίνησε γύρω στις 08:00 τοπική ώρα (03:00 ώρα Ελλάδας), σύμφωνα με την υπηρεσία στη Σουραμπάγια.

Οι συνθήκες παραμένουν δυσμενείς, καθώς επικρατεί βροχόπτωση και τα κύματα ξεπερνούν το ένα μέτρο. Παρά ταύτα, ελικόπτερα, πλοία έρευνας και μικρότερα σκάφη επιχειρούν στην περιοχή, όπου ενδέχεται να αναπτυχθούν και επιπλέον μέσα.

Μία εκ των διασωθέντων, η Έκα Τονιανσγιά, δήλωσε σε νοσοκομείο του Μπαλί ότι το φέρι πήρε απότομα κλίση και βυθίστηκε σχεδόν αμέσως. Ανέφερε πως οι περισσότεροι επιβάτες ήταν Ινδονήσιοι και ότι ταξίδευε με τον πατέρα της, ο οποίος, όπως είπε, δεν επέζησε.

Οι αρχές δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει αν επέβαιναν στο σκάφος και αλλοδαποί.

Σύμφωνα με τον κατάλογο επιβατών που επικαλείται η υπηρεσία έρευνας και διάσωσης της Σουραμπάγια, στο πορθμείο βρίσκονταν 53 επιβάτες και 12 μέλη πληρώματος. Ωστόσο, όπως τονίζεται, ενδέχεται ο πραγματικός αριθμός των επιβατών να διαφέρει από τους επίσημους καταλόγους.

Τέσσερα από τα άτομα που διασώθηκαν χρησιμοποίησαν σωστική λέμβο του πλοίου πριν εντοπιστούν από τις ομάδες διάσωσης.

Ναυτικά δυστυχήματα είναι συχνά στην Ινδονησία, αρχιπέλαγος με περίπου 17.000 νησιά, λόγω των ανεπαρκώς εφαρμοζόμενων κανονισμών ασφάλειας και της κακής κατάστασης πολλών πλοίων που εκτελούν τακτικά δρομολόγια.

Τον Μάρτιο, σκάφος που μετέφερε 16 άτομα ναυάγησε εν μέσω κακοκαιρίας στα ανοικτά του Μπαλί. Στο περιστατικό αυτό έχασε τη ζωή της μία Αυστραλή υπήκοος, ενώ τουλάχιστον ένα ακόμη άτομο τραυματίστηκε.

Το 2018, περισσότεροι από 150 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε ναυάγιο πορθμείου στη λίμνη Τόμπα, στη Σουμάτρα, μία από τις βαθύτερες λίμνες στον κόσμο.

Βουλγαρία, Ρουμανία και Τουρκία υπογράμμισαν την ανάγκη ενίσχυσης της αμυντικής τους συνεργασίας προκειμένου να ενδυναμωθεί η περιφερειακή σταθερότητα, σύμφωνα με ανακοίνωση του βουλγαρικού υπουργείου Άμυνας.

Κατόπιν πρόσκλησης του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας της Βουλγαρίας, ναυάρχου Εμίλ Εφτίμοφ, πραγματοποιήθηκε στις 2 Ιουλίου στη Σόφια τριμερής συνάντηση με τη συμμετοχή του αρχηγού ΓΕΕΘΑ της Ρουμανίας, στρατηγού Γκεοργκίτσα Βλαντ, και του αρχηγού ΓΕΕΘΑ της Τουρκίας, στρατηγού Μετίν Γκιουράκ.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι αρχηγοί των επιτελείων εξέτασαν την κατάσταση ασφάλειας στη Μαύρη Θάλασσα και συμφώνησαν ως προς τη σημασία της επαγρύπνησης, της προσαρμοστικότητας και του συντονισμού κοινών δράσεων στην περιοχή. Τόνισαν επίσης την ανάγκη στενότερης στρατιωτικής συνεργασίας, με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας.

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, συζητήθηκαν ποικίλες κοινές πρωτοβουλίες στον ναυτικό τομέα, ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο έργο της Ομάδας Εργασίας Εκκαθάρισης Ναρκών στη Μαύρη Θάλασσα. Παράλληλα, εξετάστηκαν και άλλοι τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, με σκοπό την περαιτέρω εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των τριών χωρών.

Οι αρχηγοί ΓΕΕΘΑ εξέφρασαν, σύμφωνα με το βουλγαρικό υπουργείο Άμυνας, την κοινή τους βούληση να εργαστούν από κοινού για την ενίσχυση της τριμερούς στρατιωτικής συνεργασίας, ώστε να διασφαλιστεί η σταθερότητα στην περιοχή.

Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη του 2024, η Σόφια, η Άγκυρα και το Βουκουρέστι υπέγραψαν συμφωνία για την από κοινού εκκαθάριση παρασυρόμενων θαλάσσιων ναρκών στη Μαύρη Θάλασσα, οι οποίες εντοπίζονται ως συνέπεια του πολέμου στην Ουκρανία. Η πέμπτη ενεργοποίηση της Ομάδας Εργασίας ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες, με τη Ρουμανία να αναλαμβάνει τη διοίκησή της για το επόμενο εξάμηνο.

Ο πνευματικός ηγέτης του Θιβετιανού Βουδισμού, Δαλάι Λάμα, επιβεβαίωσε ότι σκοπεύει να μετενσαρκωθεί και ότι την αποκλειστική αρμοδιότητα για την αναγνώριση της μετενσάρκωσής του έχει το ίδρυμά του, το οποίο εδρεύει στη Ζυρίχη — εξέλιξη που αψηφά ανοιχτά τη θέση του Πεκίνου, το οποίο θεωρεί τον Δαλάι Λάμα αποσχιστική μορφή.

Η ανακοίνωση έγινε μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, λίγες ημέρες πριν από τα 90ά του γενέθλια, από το Νταραμσάλα στη βόρεια Ινδία, όπου διαμένει εξόριστος εδώ και 65 χρόνια, αφότου η κομμουνιστική Κίνα κατέλαβε το Θιβέτ.

Η δήλωση του Δαλάι Λάμα έδωσε τέλος στις εικασίες για το τέλος της διαδοχής μετενσαρκώσεών του,  που αριθμεί πάνω από πέντε αιώνες.

Τόνισε ότι το Ίδρυμα Gaden Phodrang «διατηρεί την αποκλειστική αρμοδιότητα για την αναγνώριση της μελλοντικής μετενσάρκωσης» και υπογράμμισε ότι «κανείς άλλος δεν έχει την εξουσία να παρέμβει σε αυτό το ζήτημα».

Ως απάντηση, η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε ότι το Πεκίνο διατηρεί το δικαίωμα έγκρισης του διαδόχου του Δαλάι Λάμα.

Σύμφωνα με την παράδοση του Θιβετιανού Βουδισμού, οι μετενσαρκωμένοι πνευματικοί ηγέτες αποκαλούνται με σεβασμό «Τούλκου». Σε αντίθεση με τους κοινούς ανθρώπους, θεωρείται ότι οι Τούλκου έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν πότε, πού και σε ποιον θα ξαναγεννηθούν.

Ένας τέτοιος Τούλκου είναι και ο νυν Δαλάι Λάμα, ο οποίος γεννήθηκε ως Λάμο Θόντουπ στις 6 Ιουλίου 1935 και αποτελεί τη 14η μετενσάρκωση.

Σύμφωνα με διαδικασία που ο ίδιος έχει περιγράψει στο παρελθόν, ένας Τούλκου ενδέχεται, πριν τον θάνατό του, να αφήσει επιστολές ή άλλες ενδείξεις για τον τόπο και τις συνθήκες εύρεσης της επόμενης μετενσάρκωσης. Ο εντοπισμός του διαδόχου γίνεται με έναν συνδυασμό μεθόδων, όπως η μαντεία ή η αναγνώριση προσώπων και αντικειμένων της προηγούμενης ζωής.

Ωστόσο, το κινεζικό καθεστώς έχει παρέμβει στο παρελθόν σε διαδικασία αναγνώρισης Τούλκου, συγκεκριμένα στην περίπτωση του 11ου Πάντσεν Λάμα. Το 1995, λίγες ημέρες αφότου ο Δαλάι Λάμα είχε αναγνωρίσει τον τότε εξάχρονο Γκεντούν Τσόεκι Νίμα ως μετενσάρκωση του Πάντσεν Λάμα, οι κινεζικές Αρχές απήγαγαν το παιδί και την οικογένειά του, οι οποίοι έκτοτε δεν έχουν εμφανιστεί ξανά, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το Πεκίνο διόρισε στη συνέχεια ως Πάντσεν Λάμα τον τότε πεντάχρονο Γκιαντσέν Νόρμπου, επιλογή που η εξόριστη θιβετιανή κοινότητα δεν αναγνωρίζει.

Το 2011, ο Δαλάι Λάμα είχε ανακοινώσει ότι ενδέχεται να τερματίσει τον θεσμό της διαδοχής του. Είχε δηλώσει ότι θα συμβουλευτεί ανώτερους Θιβετιανούς μοναχούς, τον λαό και άλλους ακολούθους του Θιβετιανού Βουδισμού, προκειμένου να λάβει την τελική του απόφαση στα 90 του χρόνια.

Είχε επισημάνει δε ότι είναι «ιδιαίτερα ακατάλληλο οι Κινέζοι κομμουνιστές να αποφασίζουν για θέματα μετενσάρκωσης», καθώς, όπως είπε, «οι ίδιοι απορρίπτουν ανοιχτά ακόμη και την ιδέα προηγούμενων και μελλοντικών ζωών, πόσο μάλλον την έννοια των μετενσαρκωμένων Τούλκου».

Προέτρεψε τους ακολούθους του να μην αναγνωρίσουν ή αποδεχθούν κανέναν υποψήφιο που θα επιλεγεί για πολιτικούς σκοπούς από οποιονδήποτε, περιλαμβανομένων των Αρχών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Σχολιάζοντας το 2015 την πιθανότητα κατάργησης του θεσμού του Δαλάι Λάμα, ο Τζου Ουεϊτσούν, τότε αναπληρωτής υπουργός του Τμήματος Εργασίας Ενωμένου Μετώπου του Πεκίνου και στέλεχος της Πολιτικής Συμβουλευτικής Διάσκεψης του κινεζικού λαού, είχε δηλώσει —σύμφωνα με το πρακτορείο Xinhua— ότι οποιαδήποτε διαδικασία μετενσάρκωσης ή αναγνώρισης Δαλάι Λάμα είναι «παράνομη» χωρίς την έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης.

Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι η απόφαση για το αν θα υπάρξει νέα μετενσάρκωση ή αν θα καταργηθεί ο θεσμός ανήκει αποκλειστικά στην κινεζική κεντρική κυβέρνηση και όχι στον ίδιο τον Δαλάι Λάμα ή σε οποιονδήποτε άλλο.

Ο Τζου είχε διατελέσει και πρόεδρος της Επιτροπής Εθνοτικών και Θρησκευτικών Υποθέσεων, η οποία υπάγεται στην Εθνική Επιτροπή της Πολιτικής Συμβουλευτικής Διάσκεψης του κινεζικού λαού.

Σε πρόσφατο κείμενό του με τίτλο «Φωνή για τους Άφωνους», που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο, ο Δαλάι Λάμα δήλωσε ότι η επόμενη μετενσάρκωσή του «θα γεννηθεί στον ελεύθερο κόσμο».

Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) ενδέχεται να ξεκινήσει την παράδοση του οπλισμού του εντός των επόμενων ημερών, στο πλαίσιο μιας ιστορικής συμφωνίας αφοπλισμού που επιτεύχθηκε νωρίτερα φέτος, σύμφωνα με δηλώσεις του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) της Τουρκίας.

Ο εκπρόσωπος του κόμματος Ομέρ Τσελίκ δήλωσε την 1η Ιουλίου ότι δεν μπορεί να δοθεί ακόμη σαφές χρονοδιάγραμμα, αλλά υποστήριξε πως έχουν επιτευχθεί συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην έναρξη του αφοπλισμού «μέσα σε λίγες ημέρες». Επεσήμανε δε ότι το επόμενο διάστημα θα είναι «εξαιρετικά σημαντικό για μια Τουρκία απαλλαγμένη από την τρομοκρατία».

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, το PKK διεξάγει ένοπλη εξέγερση κατά του τουρκικού κράτους, με συγκρούσεις που έχουν προκαλέσει τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, περιλαμβανομένων πολλών αμάχων. Η Άγκυρα, όπως και οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον, θεωρεί την οργάνωση τρομοκρατική.

Τον Φεβρουάριο, ο επί δεκαετίες φυλακισμένος ηγέτης του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, απηύθυνε ιστορικό κάλεσμα στα μέλη της οργάνωσης να παραδώσουν τα όπλα. Λίγες ημέρες αργότερα, η ηγεσία του PKK, που εδρεύει στην οροσειρά Κανδήλι στο βόρειο Ιράκ, ανταποκρίθηκε θετικά, ανακοινώνοντας ότι προτίθεται να σεβαστεί και να εφαρμόσει το κάλεσμα του Οτσαλάν, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός θα διαδραματίσει «πρακτικό ηγετικό ρόλο».

Ο Οτσαλάν ίδρυσε το PKK το 1978, με στόχο τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στην περιοχή. Αργότερα, η οργάνωση αναθεώρησε τη θέση της και προσανατολίστηκε στην απόκτηση αυτονομίας για τους Κούρδους της νοτιοανατολικής Τουρκίας.

Το 1999, ο Οτσαλάν συνελήφθη από τις τουρκικές αρχές και έκτοτε κρατείται σε φυλακή-νησί κοντά στην Κωνσταντινούπολη. Παρά τη μακρόχρονη κράτησή του, εξακολουθεί να θεωρείται ο ντε φάκτο ηγέτης της οργάνωσης.

Τον Μάιο, κατά τη διάρκεια συνεδρίου του PKK στο βόρειο Ιράκ, η οργάνωση επιβεβαίωσε την πρόθεσή της να εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα και να διαλύσει τη δομή της. Σε ανακοίνωσή της, που μεταδόθηκε από το φιλο-κουρδικό πρακτορείο Firat, αναφέρεται ότι η απόφαση αυτή θέτει «σταθερές βάσεις για διαρκή ειρήνη και δημοκρατική επίλυση».

Σε αντάλλαγμα για τον αφοπλισμό, το PKK και το φιλοκουρδικό κόμμα Δημοκρατία και Ισότητα των Λαών (DEM) ζητούν από την Άγκυρα να προχωρήσει σε πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων. Το DEM, τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην τουρκική Εθνοσυνέλευση, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην προώθηση της διαδικασίας, μεσολαβώντας μεταξύ του Οτσαλάν, της ηγεσίας του PKK στο Ιράκ και των τουρκικών Αρχών.

Η απόφαση του PKK για αφοπλισμό έτυχε θετικής υποδοχής από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και από τις κυβερνήσεις της Τουρκίας, του Ιράκ και του Ιράν. Στα μέσα Μαΐου, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τόμας Πίγκοτ χαρακτήρισε την εξέλιξη «νίκη για τον πολιτισμό», υπενθυμίζοντας ότι οι ΗΠΑ χαρακτήρισαν το PKK ως «ξένη τρομοκρατική οργάνωση» το 1997. Τόνισε ότι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τη σύγκρουση και εξέφρασε την ελπίδα ότι η απόφαση θα συμβάλει στην περιφερειακή σταθερότητα.

Συγκρατημένη αισιοδοξία

Στις 30 Ιουνίου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χαιρέτισε την πρόοδο της διαδικασίας, επισημαίνοντας ότι επιτεύχθηκε σημαντική πρόοδος σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, παρατήρησε ότι «ορισμένα στοιχεία», τόσο εντός Τουρκίας όσο και στο εσωτερικό του PKK, επιχειρούν να υπονομεύσουν την πορεία αυτή και υπογράμμισε ότι το τουρκικό κράτος «δεν θα πέσει σε παγίδες», χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Την 1η Ιουλίου, ο επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραχίμ Καλίν επισκέφθηκε το Ερμπίλ, πρωτεύουσα της αυτόνομης κουρδικής περιοχής του βορείου Ιράκ, όπου συναντήθηκε με αξιωματούχους της περιφερειακής κουρδικής κυβέρνησης, η οποία επίσης στηρίζει τη διαδικασία αφοπλισμού. Σύμφωνα με το Anadolu, οι δύο πλευρές συζήτησαν «επικείμενες κοινές προσπάθειες για την εξάλειψη της τρομοκρατίας από την περιοχή».

Με πληροφορίες από το Reuters

Ο πρόεδρος του Ιράν ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι το καθεστώς σταματά κάθε συνεργασία με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΥΑΕ, IAEA) των Ηνωμένων Εθνών, μετά από τα χτυπήματα των ΗΠΑ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του τον προηγούμενο μήνα.

Ιρανικά κρατικά μέσα είπαν ότι ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν εξέδωσε την εντολή αφότου η Βουλή του Ιράν ανέστειλε την συνεργασία με την υπηρεσία των ΗΕ, ισχυριζόμενη ότι ο διευθυντής της ΔΥΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσσι, ενήργησε μεροληπτικά. Υπό την απόφαση που αναφέρθηκε από την κρατική τηλεόραση PressTV και το Tasnim News, η ΔΥΑΕ δεν μπορεί να εισέλθει στην χώρα εκτός αν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Επίσης, η κρατική τηλεόραση είπε ότι το Ιράν σκέφτεται να απαγορεύσει την είσοδο στην χώρα για τον Γκρόσσι.

Το Ιράν είχε περιορίσει τους ελέγχους της ΔΥΑΕ στις εγκαταστάσεις του στο παρελθόν κατά την διάρκεια διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα.

Η απόφαση του Ιράν προσέλκυσε άμεση αποδοκιμασία από τον υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ Γυδεών Σάαρ. Στα μέσα Ιουνίου, το Ισραήλ άρχισε μια εκστρατεία αεροπορικών χτυπημάτων μεγαλύτερη της μίας εβδομάδας σε διάρκεια, με στόχο το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τους στρατιωτικούς επικεφαλής του και πυρηνικούς επιστήμονες με αποτέλεσμα το Ιράν να απαντήσει με βολές πυραύλων κατά του Ισραήλ.

Μια ειρηνευτική συμφωνία ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ μετά τα χτυπήματα των ΗΠΑ σε τρεις ιρανικές εγκαταστάσεις.

«Το Ιράν εξέδωσε μόλις μια σκανδαλώδη ανακοίνωση περί αναστολής συνεργασίας με την ΔΥΑΕ», είπε ο Σάαρ σε ανάρτηση στο Χ, σύμφωνα με μια μετάφραση. «Αυτό είναι πλήρης άρνηση όλων των διεθνών πυρηνικών του υποχρεώσεων και δεσμεύσεων.»

Ο Σάαρ προέτρεψε τα ευρωπαϊκά κράτη που ήταν μέρη της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν το 2015 να εφαρμόσουν τον έτσι λεγόμενο κανονισμό παράβασης. Αυτό θα επέβαλλε και πάλι κυρώσεις στο Ιράν που είχαν αρθεί από την πυρηνική συμφωνία με παγκόσμιες δυνάμεις, αν ένα από τα Δυτικά μέρη ανακοινώσει ότι το ιρανικό καθεστώς δεν τήρησε κάποια δέσμευση.

Η ΔΥΑΕ είπε ότι το Ιράν εμπλουτίζει το ουράνιό του στο 60%, στην δομή Φορντό που οι ΗΠΑ βομβάρδισαν στα τέλη Ιουνίου. Τον προηγούμενο μήνα, εν τω μεταξύ, η ΔΥΑΕ είπε ότι είχε ανησυχίες για τα σχεδόν 400 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου, σημειώνοντας ότι υπό την συμφωνία του 2015, στο Ιράν επιτρεπόταν ο εμπλουτισμός ουρανίου σε λιγότερο από 4%.

Ισραηλινοί και Αμερικανοί αξιωματούχοι έλεγαν από καιρό ότι το Ιράν χρησιμοποιεί το πυρηνικό του πρόγραμμα σε μια προσπάθεια δημιουργίας πυρηνικών όπλων. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Βενιαμίν Νετανιάχου είπε τον Ιούνιο ότι τα χτυπήματα της χώρας του είχαν σκοπό την αποτροπή της γρήγορης απόκτησης τέτοιου όπλου από το καθεστώς.

Μετά τα χτυπήματα, ο υπουργός Άμυνας Πητ Χέσγκσεθ, κορυφαίοι αξιωματούχοι πληροφοριών των ΗΠΑ, και ο Τραμπ είπαν ότι οι δυνατότητες πυρηνικού εμπλουτισμού του Ιράν υποβαθμίστηκαν σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό.

Το σαββατοκύριακο, ο Γκρόσσι είπε στο CBS News ότι οι εγκαταστάσεις υπέστησαν «σοβαρότατη ζημία» αλλά «όχι ολική καταστροφή» κατά την διάρκεια των αμερικανικών χτυπημάτων μια εβδομάδα πριν.

«Το Ιράν έχει τις δυνατότητες εκεί, βιομηχανικές και τεχνολογικές δυνατότητες. Έτσι αν το επιθυμούν, θα είναι ικανοί να αρχίσουν να το κάνουν και πάλι», είπε.

Η κίνηση του Ιράν να αναστείλει την συνεργασία με την ΔΥΑΕ έρχεται καθώς ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αράγκτσι υπονόησε σε πρόσφατη συνέντευξη στο CBS News ότι η Τεχεράνη ακόμα θα ήταν πρόθυμη να συνεχίσει διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Για τα σχόλια του Τραμπ ότι οι ομιλίες θα μπορούσαν να αρχίσουν ακόμα και αυτήν την εβδομάδα, ο Αράγκτσι είπε: «Δεν νομίζω ότι οι διαπραγματεύσεις θα αρχίσουν τόσο νωρίς.»

Ωστόσο, πρόσθεσε: «Οι θύρες της διπλωματίες δεν θα κλείσουν ποτέ τελείως.»

Υπουργοί εξωτερικών από την συμμαχία της Τετράδας συμφώνησαν την 1 Ιουλίου να συνεργαστούν για την διασφάλιση και διασπορά των αλυσίδων εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών εν μέσω προσπαθειών να αντιμετωπίσουν προκλήσεις στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.

Η ομάδα των τεσσάρων κρατών—που περιλαμβάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Αυστραλία, την Ιαπωνία, και την Ινδία—ανακοίνωσε την εκκίνηση του «Προγράμματος Κρίσιμων Ορυκτών της Τετράδας» μετά από συνάντηση στην Ουάσιγκτον.

Σε κοινή δήλωση, οι υπουργοί είπαν ότι το πρόγραμμα θα επεκτείνει την συνεργασία στην ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού για κρίσιμα ορυκτά ώστε να ενισχύσει την οικονομική ασφάλεια ενώπιον αυξανόμενων απειλών στον Ινδο-Ειρηνικό.

Ήγειραν ανησυχίες για τους κινδύνους της συνεργασίας με μόνο μία χώρα για επεξεργασία και εξευγενισμό κρίσιμων ορυκτών, λέγοντας ότι μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομικό εκβιασμό, κακόβουλη μεταβολή τιμών, και αναστάτωση στην αλυσίδα εφοδιασμού.

Η Κίνα έχει προς το παρόν μια κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού κρίσιμων ορυκτών, παρέχοντας το 60% με 90% των επεξεργασμένων ορυκτών του κόσμου.

«Ανησυχούμε βαθιά για τον απότομο περιορισμό και την μελλοντική αξιοπιστία κρίσιμων αλυσίδων εφοδιασμού, ειδικά για κρίσιμα ορυκτά», είπαν οι υπουργοί σε κοινή δήλωση.

«Αυτό περιλαμβάνει την χρήση πολιτικών και πρακτικών ξένων προς την ελεύθερη αγορά για κρίσιμα ορυκτά, ορισμένα παράγωγα προϊόντα, και τεχνολογία επεξεργασίας ορυκτών», πρόσθεσαν.

Τα κράτη της Τετράδας επίσης προσπαθούν να προωθήσουν την ανάκαμψη και επαναεπεξεργασία κρίσιμων ορυκτών από ηλεκτρονικά απορρίματα ως μέρος του προγράμματος, σύμφωνα με έγγραφο που εξέδωσε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών. Η ομάδα θα εργαστεί με συνεργάτες του ιδιωτικού τομέα για να διευκολύνει περισσότερες επενδύσεις σε αυτήν την προσπάθεια, δήλωσε.

Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη τύπου, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο είπε ότι έως και 40 εταιρείες από τα κράτη της Τετράδας θα συναντιούνταν στην Ουάσιγκτον την 1 Ιουλίου για να συζητήσουν την συνεργασία.

Η συνάντηση με εταιρείες θα εστιαζόταν στην διασπορά της αλυσίδας εφοδιασμού για κρίσιμα ορυκτά σε περισσότερες χώρες, περιλαμβανομένης πρόσβασης σε πρώτες ύλες και την ικανότητα επεξεργασίας και εξευγενισμού των κρίσιμων ορυκτών, πρόσθεσε ο Ρούμπιο.

«Είναι κρίσιμο για όλες τις τεχνολογίες και όλες τις βιομηχανίες», είπε. «Και έτσι το να έχουμε μια ευρεία και αξιόπιστη παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού γι΄αυτά είναι μόνο ένα παράδειγμα από πολλά που μπορούμε να εξετάσουμε και να ενισχύσουμε και να κάνουμε πραγματική πρόοδο σε αυτά.»

Ο Ινδός υπουργός Εξωτερικών Σουμπραμάνιαμ Τζαϊσάνκαρ περιέγραψε την συνάντηση ως «πολύ αποδοτική», λέγοντας ότι επικεντρώθηκαν στο να κάνουν την ομάδα «πιο εστιασμένη και δυνατή σε σύγχρονες ευκαιρίες και προκλήσεις.»

«Η σημερινή συνάντηση θα ενισχύσει την στρατηγική σταθερότητα στον Ινδο-Ειρηνικό και θα τον κρατήσει ελεύθερο και ανοιχτό», είπε ο Τζαϊσάνκαρ στην πλατφόρμα Χ.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Τετράδας δεσμεύτηκαν επίσης να ενισχύσουν την θαλάσσια και διεθνή ασφάλεια, την οικονομική σταθερότητα, και να στηρίξουν την ανθρωπιστική βοήθεια ανά την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, σύμφωνα με την κοινή δήλωση.

Η Αυστραλή υπουργός Εξωτερικών Πέννυ Γουόνγκ είπε στο Χ ότι η πρόσφατη συνάντηση της Τετράδας τονίζει «την σημασία της συνεργασίας μας και την αμεσότητα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε.»

«Συμφωνήσαμε ότι ποτέ δεν ήταν πιο κρίσιμο να λάβουμε χειροπιαστές δράσεις που υποστηρίζουν την ειρήνη, την σταθερότητα, και την ευημερία στον Ινδο-Ειρηνικό», είπε η Γουόνγκ.