Μέση Ανατολή

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ ζήτησε σήμερα να ασκηθεί «πίεση στο Ισραήλ για να σταματήσει τη σφαγή στη Γάζα», αναφέροντας πως η Ισπανία θα προτείνει το Διεθνές Δικαστήριο «να αποφανθεί» για την πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα.

«Η πολύ σοβαρή ανθρωπιστική κρίση που εκτυλίσσεται στη Γάζα από τον Οκτώβριο του 2023 προκάλεσε περισσότερους από 50.000 θανάτους, 100.000 τραυματίες και δύο εκατομμύρια εκτοπισμένους», υπενθύμισε ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια ομιλίας που εκφώνησε του σε μια Σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου στη Βαγδάτη.

Μπροστά σε αυτά τα «απαράδεκτα» στοιχεία που αψηφούν την «αρχή της ανθρωπιάς», πρέπει να «εντείνουμε την πίεσή μας στο Ισραήλ για να σταματήσει τη σφαγή στη Γάζα, ιδίως μέσω των οδών που μας προσφέρει το διεθνές δίκαιο», συνέχισε ο Σοσιαλιστής ηγέτης.

Για αυτό, η Ισπανία θα «καταθέσει ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών μια πρόταση που θα στοχεύει να ζητήσει από το Διεθνές Δικαστήριο να αποφανθεί για τον σεβασμό, από το Ισραήλ, των διεθνών υποχρεώσεών του στην πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα», συνέχισε ο ίδιος.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Σάντσεθ διευκρίνισε επίσης ότι η Ισπανία θα καταθέσει ένα άλλο σχέδιο ψηφίσματος που θα ζητάει το Ισραήλ να «τερματίσει τον ανθρωπιστικό αποκλεισμό που έχει επιβάλει στη Γάζα» και να εγγυηθεί «μια πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας» στον παλαιστινιακό θύλακα.

Κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας ενώπιον του ισπανικού κοινοβουλίου την 7η Μαΐου, ο Ισπανός πρωθυπουργός είχε ήδη ανακοινώσει πως η Ισπανία θα παρουσίαζε ένα σχέδιο ψηφίσματος με «έκτακτα μέτρα για να σταματήσει η σφαγή αμάχων» και εγγυήσεις για την είσοδο «ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Γάζα.

Εκτός από αυτές τις διαφορετικές πρωτοβουλίες, προτεραιότητα είναι «να υπάρξει πρόοδος σε μια πολιτική λύση» στην περιοχή, επέμεινε σήμερα ο Σάντσεθ, εκτιμώντας πως «η μοναδική οδός προς την ειρήνη στην περιοχή» είναι «η εφαρμογή της λύσης των δύο Κρατών».

Για αυτό, «θα ήθελα εκ νέου να παροτρύνω άλλα κράτη να αναγνωρίσουν το Κράτος της Παλαιστίνης», υπογράμμισε, επισημαίνοντας πως υπολογίζει πολύ στη διεθνή σύνοδο του Ιουνίου στη Σαουδική Αραβία προκειμένου να υπάρξει μια ειρηνική επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύρραξης.

Αυτή η σύνοδος αντιπροσωπεύει μια «ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, όμως θα στεφθεί με επιτυχία μονάχα εάν υπάρξει μια ευρεία αραβική και ευρωπαϊκή συναίνεση που θα οδηγήσει σε μια αποφασιστική δράση εκ μέρους του συνόλου της διεθνούς κοινότητας», τόνισε ο ίδιος.

Η Ισπανία, η οποία αναγνώρισε το Κράτος της Παλαιστίνης την 28η Μαΐου του 2024 ταυτόχρονα με την Ιρλανδία και τη Νορβηγία, έχει αναδειχθεί τους τελευταίους μήνες σε μία από τις πλέον επικριτικές φωνές στους κόλπους της ΕΕ προς την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Α.Σ

Η Qatar Airways υπέγραψε στις 14 Μαΐου μια μεγαλεπήβολη συμφωνία με την αμερικανική Boeing για την απόκτηση 160 επιβατικών αεροσκαφών, σε μια κίνηση που καταγράφεται ως η μεγαλύτερη παραγγελία στα χρονικά της αμερικανικής εταιρείας αεροναυπηγικής.

Η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε στην πολυτελή βασιλική κατοικία στη Ντόχα, παρουσία του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, του διευθύνοντος συμβούλου της Boeing, Κέλι Όρτμπεργκ, και του Εμίρη του Κατάρ, Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι.

«Βγάλτε τα αεροπλάνα στους αιθέρες. Βγάλτε τα τώρα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας από τον CEO της Boeing, δίνοντας το δικό του στίγμα στη νέα αυτή στρατηγική συνεργασία.

Κατά τη διάρκεια της επίσημης εκδήλωσης ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε επίσης συμφωνία αμυντικής συνεργασίας καθώς και μία ευρύτερη κοινή διακήρυξη με τον Εμίρη του Κατάρ, με τον Ταμίμ να κάνει λόγο για μια νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις.

«Πιστεύω ότι μετά τη σημερινή υπογραφή περνάμε σε ένα νέο επίπεδο στη σχέση Κατάρ-ΗΠΑ», ανέφερε ο ηγέτης του Κατάρ, απευθυνόμενος προς τον Τραμπ. «Θέλω να σας ευχαριστήσω, κύριε πρόεδρε, για αυτή την ιστορική επίσκεψη».

Η είδηση βρίσκεται σε εξέλιξη και θα υπάρξουν νεότερες ενημερώσεις.

Σε συγκρατημένο τόνο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχολίασε στις 6 Μαΐου την όξυνση της έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, έπειτα από τα αεροπορικά πλήγματα που εξαπέλυσε η Ινδία. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, διαβεβαίωσε πως η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τις δύο πλευρές.

Η κυβέρνηση του Πακιστάν απάντησε στρατιωτικά στα πλήγματα της Ινδίας, τα οποία ακολούθησαν μετά από τρομοκρατική επίθεση με 26 θύματα στις 22 Απριλίου, στην ινδικές περιοχή του Κασμίρ – ένα αμφισβητούμενο ορεινό τμήμα μεταξύ Πακιστάν, Ινδίας και Κίνας. Και τα τρία κράτη ελέγχουν τμήματα της στρατηγικής αυτής περιοχής, με Ινδία και Πακιστάν να διεκδικούν την πλήρη κυριαρχία.

Μιλώντας με δημοσιογράφους το βράδυ της Τρίτης στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ χαρακτήρισε «ντροπή» το τελευταίο επεισόδιο μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων: «Μόλις το πληροφορηθήκαμε», ανέφερε. «Φαντάζομαι ότι πολλοί υποψιάζονταν ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε, με βάση το παρελθόν – αυτοί οι λαοί πολεμούν εδώ και πολύ καιρό. Ελπίζω μόνο να τελειώσει πολύ γρήγορα».

Ο Ρούμπιο από την πλευρά του, έγραψε στην πλατφόρμα X ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και ότι η Ουάσιγκτον παραμένει σε διάλογο με Νέο Δελχί και Ισλαμαμπάντ, επιδιώκοντας διπλωματική αποκλιμάκωση.

Σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν ήδη έρθει σε επαφή με ανώτατους αξιωματούχους και των δύο χωρών. Ο Ρούμπιο μίλησε στο ίδιο πνεύμα με τον Τραμπ, εκφράζοντας την ελπίδα για άμεση ειρήνευση και καλώντας Ινδία και Πακιστάν να διατηρήσουν ανοιχτά δίαυλους επικοινωνίας για αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.

Η ινδική κυβέρνηση, με επίσημη ανακοίνωσή της μέσω διαδικτύου, υποστήριξε πως οι αεροπορικές επιχειρήσεις της στόχευσαν αποκλειστικά υποδομές εντός Πακιστάν που συνδέονται με τις ένοπλες οργανώσεις που οργάνωσαν την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση. Τόνισε μάλιστα πως επέδειξε αυτοσυγκράτηση τόσο στην επιλογή των στόχων όσο και στην εκτέλεση της επιχείρησης, προσθέτοντας ότι δεν επλήγησαν πακιστανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Από την πλευρά του Πακιστάν, ο υπουργός Άμυνας Χουαγιάτζα Μουχάμαντ Άσιφ δήλωσε στο πρακτορείο Bloomberg ότι η πολεμική αεροπορία της χώρας κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη. Παράλληλα, αστυνομικές και ιατρικές πηγές της Ινδίας ανέφεραν ότι τουλάχιστον επτά άμαχοι σκοτώθηκαν στην περιοχή από πακιστανικά πυρά.

Σε παρέμβασή του στο κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σαμπάζ Σαρίφ, επεσήμανε πως η αεροπορία της χώρας βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους επιφυλακής, κατηγορώντας την Ινδία ότι επιχειρεί ψευδώς να εμπλέξει το Πακιστάν στην επίθεση της 22ης Απριλίου κατά τουριστών. Επίσης ανέφερε ότι πρότεινε τη διενέργεια διεθνούς έρευνας, χωρίς ωστόσο ο Νέο Δελχί να ανταποκριθεί.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Πακιστάν χαρακτήρισε τα ινδικά πλήγματα «πράξη πολέμου» και «κατάφωρη επιθετικότητα». Με ανακοίνωσή του τόνισε πως «η κατάσταση παραμένει ρευστή» και ότι «το Πακιστάν επιφυλάσσεται του δικαιώματός του να απαντήσει κατάλληλα, σε χρόνο και τόπο της επιλογής του», επικαλούμενο το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Η ένταση μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών – με ιστορικό πυρηνικών εξοπλισμών – κορυφώθηκε με τη νέα τρομοκρατική επίθεση του Απριλίου, την ευθύνη για την οποία η Ινδία επέρριψε στο Πακιστάν, κάτι που η Ισλαμαμπάντ απορρίπτει κατηγορηματικά. Η Ινδία παραμένει στρατηγικός εταίρος της Ουάσιγκτον, ενώ το Πακιστάν, αν και λιγότερο κρίσιμο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν το 2021, εξακολουθεί να καταγράφεται ως σύμμαχος των ΗΠΑ.

Με πληροφορίες από το Associated Press

Tην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Ευρώπη έκανε ο ηγέτης της Συρίας Αχμέτ αλ Σαράα, έπειτα από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ μετά την επιτυχή επίθεση ανταρτών στα τέλη της περασμένης χρονιάς.

Ο αλ Σαράα έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι. Στο επίκεντρο των συνομιλιών τους αναμένεται να βρεθεί το μέλλον της ταλαιπωρημένης από τον πόλεμο Συρίας, η ασφάλεια και κυριαρχία της χώρας, καθώς και η προστασία των μειονοτήτων που έχουν βρεθεί τελευταία στο στόχαστρο ένοπλων επιθέσεων.

Επιπλέον, οι δύο ηγέτες αναμένεται να εξετάσουν τη συνεργασία ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS), όπως και τη δυτική οικονομική στήριξη προς το νέο καθεστώς μετά τον Άσαντ.

Υπενθυμίζεται ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ ανετράπη τον περασμένο Δεκέμβριο από αντάρτικη επίθεση με τη στήριξη της Τουρκίας, υπό την καθοδήγηση της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), οργάνωσης που ξεπήδησε από το δίκτυο της αλ Κάιντα.

Η HTS, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση διεθνώς, ηγείται πλέον της προσωρινής κυβέρνησης της Συρίας. Ο επικεφαλής της, αλ Σαράα, διατελεί μεταβατικός ηγέτης της χώρας.

Παρά το παρελθόν του με την αλ Κάιντα, ο αλ Σαράα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων, όμως για τις ανάγκες της επίσκεψής του στο Παρίσι εξασφάλισε εξαίρεση από τα Ηνωμένα Έθνη.

Η επίσκεψη θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς η προσωρινή κυβέρνηση του αλ Σαράα αναζητά διεθνή κύρος. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Ουάσιγκτον δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση της νέας ηγεσίας στη Δαμασκό.

Οι ΗΠΑ, επιπλέον, διατηρούν σε ισχύ τις κυρώσεις που είχαν επιβάλει από την εποχή Άσαντ, χωρίς μέχρι τώρα να δείχνουν διάθεση άρσης τους.

Λίγο πριν την άφιξη του αλ Σαράα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Νοέλ Μπαρό, ξεκαθάρισε πως το Παρίσι θα κρίνει τη νέα κυβέρνηση της Συρίας από τις πράξεις της. «Δεν δίνουμε λευκή επιταγή», τόνισε χαρακτηριστικά σε τηλεοπτική του τοποθέτηση, θέτοντας ως βασικές προϋποθέσεις την προστασία των μειονοτήτων και την ενεργή συμπόρευση στον αγώνα κατά του ISIS. «Αν η Συρία κατέρρεε σήμερα, θα στρώναμε ουσιαστικά το κόκκινο χαλί στο Ισλαμικό Κράτος», υπογράμμισε ο Μπαρό.

Κυρώσεις, ανοίγματα και η στάση των ΗΠΑ

Η Γαλλία είχε καλωσορίσει την ανατροπή Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο και από τότε επιχειρεί να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με τη νέα, μεταβατική κυβέρνηση. Τον προηγούμενο μήνα, μάλιστα, το Παρίσι διόρισε επιτετραμμένο και μικρή διπλωματική ομάδα στη Δαμασκό, σε μια κίνηση που σηματοδοτεί ένα πρώτο βήμα για πιθανό άνοιγμα της πρεσβείας.

Το 2012, έπειτα από την κλιμάκωση της βίας στη Συρία, το Παρίσι και άλλες δυτικές πρωτεύουσες είχαν διακόψει τις σχέσεις με τη Δαμασκό, καθώς αρκετές αντάρτικες ομάδες τότε λάμβαναν διεθνή υποστήριξη.

Στα επόμενα χρόνια, η Συρία βυθίστηκε στη δίνη του εμφυλίου και των ξένων επεμβάσεων, με την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο να επιβάλουν σκληρές οικονομικές κυρώσεις κατά του καθεστώτος.

Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Άσαντ και του στρατού πριν από έξι μήνες, η ΕΕ έχει ήδη άρει μέρος αυτών των κυρώσεων — ενώ άλλες αναμένεται να λήξουν την 1η Ιουνίου.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά το κόστος της ανοικοδόμησης της Συρίας να ξεπεράσει τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την άρση των κυρώσεων ζήτημα ζωτικής σημασίας για το νέο καθεστώς.

Ωστόσο, η μετα-Άσαντ Συρία είναι αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις: οι διαρκείς εδαφικές πιέσεις από το Ισραήλ και οι επαναλαμβανόμενοι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε θέσεις της παλιάς στρατιωτικής δομής, δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας και στρατηγικής αβεβαιότητας.

Παράλληλα, εκατοντάδες Αμερικανοί στρατιώτες παραμένουν ανεπτυγμένοι στη βορειοανατολική Συρία, συνεργαζόμενοι με κουρδικές δυνάμεις ως μέρος της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Πρόσφατες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων άφησαν να εννοηθεί πως η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο μερικής αποχώρησης αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία μέσα στους επόμενους μήνες. «Ακολουθούμε μια προσεκτική, σταδιακή διαδικασία προσαρμογής, που θα μειώσει τον αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών στη Συρία σε κάτω από χίλιους τους επόμενους μήνες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του στις 18 Απριλίου ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ.

Με πληροφορίες από το Reuters

Με αεροπορικά πλήγματα που πραγματοποιήθηκαν σε μικρή απόσταση από το προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, το Ισραήλ προχώρησε αυτή την εβδομάδα σε μία σαφή επίδειξη ισχύος με την αιτιολογία της προστασίας της θρησκευτικής μειονότητας των Δρούζων. Η επιδρομή πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου, με τις ισραηλινές Αρχές να διευκρινίζουν ότι στόχος ήταν η αποτροπή περαιτέρω επιθέσεων εναντίον των Δρούζων από τη νέα συριακή ηγεσία.

Η Δαμασκός χαρακτήρισε τον βομβαρδισμό «επικίνδυνη κλιμάκωση», σε μια ατμόσφαιρα όπου οι εντάσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ βρίσκονται σε διαρκή άνοδο. Από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο από δυνάμεις ανταρτών, το Ισραήλ έχει εντείνει τη στρατιωτική του δράση επί συριακού εδάφους, χτυπώντας στόχους σε πολλά σημεία της χώρας και στέλνοντας στρατό για να διασφαλίσει βάσεις κοντά στα σύνορα, αποτρέποντας έτσι την κατάληψή τους από εχθρικές παρατάξεις.

Το νέο συριακό καθεστώς συγκροτείται από μέλη της Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ-Σαμ (HTS), μια σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική στη Δύση. Από τότε που ανέλαβαν την εξουσία, πασχίζουν να εμφανιστούν ως ενωτικοί έναντι των εθνοθρησκευτικών μειονοτήτων, την ώρα που επιδιώκουν μεγαλύτερο έλεγχο σε όλα τα εδάφη της χώρας.

Στο στόχαστρο βρίσκεται ιδιαίτερα η κοινότητα των Δρούζων, που ακολουθεί δική της θρησκευτική παράδοση με ρίζες στον ισλαμικό κόσμο, αν και οι πιστοί της δεν αυτοπροσδιορίζονται ως μουσουλμάνοι. Η νέα ηγεσία στη Συρία επιχειρεί να ενισχύσει τον έλεγχό της επί των Δρούζων, εντάσσοντας τις δικές τους δυνάμεις ασφάλειας υπό άμεση κρατική εποπτεία και τοποθετώντας μη-Δρούζους αξιωματούχους στην περιοχή τους, νότια της Δαμασκού.

Τις τελευταίες εβδομάδες, βίντεο που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταγράφουν επιθέσεις των συριακών δυνάμεων ασφαλείας εναντίον μελών της μειονότητας των Αλαουιτών, με την οποία οι Δρούζοι διατηρούσαν χαλαρές συμμαχίες επί εποχής Άσαντ. Τα επεισόδια αυτά έχουν οδηγήσει σε εκατοντάδες νεκρούς και έχουν εντείνει τους φόβους ότι οι κυρίαρχες ισλαμιστικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν να καταστείλουν τις μειονότητές τους.

Ανησυχία προκάλεσε και το πρόσφατο αιματηρό επεισόδιο στην επαρχία Σουέιντα, περιοχή όπου ζει η πλειονότητα των Δρούζων της Συρίας, με τις συγκρούσεις να αφήνουν πίσω τους αρκετούς νεκρούς. Το γραφείο του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, είχε ήδη από τον Μάρτιο επισημάνει πως το Ισραήλ θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τους Δρούζους από διώξεις, ενώ έχει ήδη πραγματοποιήσει επιχειρήσεις και αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας προς αυτή την κατεύθυνση.

Μετά τα χτυπήματα της Παρασκευής, ο Νετανιάχου μαζί με τον υπουργό Άμυνας, Ισραέλ Κατζ, δήλωσαν ότι η ενέργεια αυτή «στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς το συριακό καθεστώς: Δεν θα επιτρέψουμε την ανάπτυξη συριακών δυνάμεων νότια της Δαμασκού, ούτε να απειληθεί η κοινότητα των Δρούζων». Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ο ηγέτης Γιαΐρ Λαπίντ υπογράμμισε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να εγκαταλείψει τους Δρούζους, τους οποίους θεωρεί συμμάχους.

Παράλληλα, μέλη της δρουζικής κοινότητας στο Ισραήλ που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις εξέφρασαν την επιθυμία τους να συνδράμουν ενεργά τους ομοθρήσκους τους στη νότια Συρία, δηλώνοντας έτοιμοι να λάβουν μέρος σε αποστολές προστασίας. Ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς αντιλαμβάνεται η ίδια η δρουζική μειονότητα τις ισραηλινές παρεμβάσεις. Ο γνωστός δρουζικός ηγέτης, Λαΐθ αλ-Μπαλούους, δήλωσε στην κρατική συριακή τηλεόραση: «Η Συρία είναι η μητέρα πατρίδα μας, δεν έχουμε εναλλακτική χώρα», απορρίπτοντας εμμέσως την ιδέα ότι η κοινότητά του χρειάζεται προστασία από εξωτερικές δυνάμεις.

Με πληροφορίες από το Reuters

Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς ονόμασε σήμερα τον έμπιστο συνεργάτη του Χουσέιν αλ Σέιχ αναπληρωτή και πιθανό διάδοχό του, όπως ανακοίνωσε η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (ΟΑΠ), ένα βήμα που θεωρείται ευρέως πως ήταν απαραίτητο προκειμένου να αμβλύνει τις διεθνείς ανησυχίες για την παλαιστινιακή ηγεσία.

Ο 89χρονος Αμπάς ηγείται της ΟΑΠ και της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) μετά τον θάνατο του βετεράνου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ το 2004 αλλά αντιστεκόταν επί χρόνια σε εσωτερικές αλλαγές περιλαμβανομένου του ορισμού ενός διαδόχου.

Ο Σέιχ, που γεννήθηκε το 1960, είναι βετεράνος της Φάταχ, της κυριότερης παράταξης της ΟΑΠ, η οποία ιδρύθηκε από τον Αραφάτ και της οποίας ηγείται τώρα ο Αμπάς. Θεωρείται ευρέως ρεαλιστής με πολύ στενές σχέσεις με το Ισραήλ.

Ονομάστηκε αντιπρόεδρος της ΟΑΠ μετά την έγκριση του διορισμού του από τον Αμπάς, από την εκτελεστική επιτροπή της οργάνωσης, ανέφερε σε μια ανακοίνωση η ΟΑΠ.

Η μεταρρύθμιση της ΠΑ, η οποία ασκεί περιορισμένη αυτονομία στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη, είναι προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις μοναρχίες του Κόλπου με την ελπίδα ότι μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο στην επίλυση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης.

Η πίεση για αλλαγή εντάθηκε αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος στη Γάζα, όπου η κύρια αντίπαλος της ΟΑΠ, η Χαμάς, πολεμά το Ισραήλ για περισσότερους από 18 μήνες.

Οι ΗΠΑ προωθούν την ιδέα μιας μεταρρυθμισμένης ΠΑ που θα κυβερνά τη Γάζα μετά τον πόλεμο. Οι μοναρχίες του Κόλπου, που θεωρούνται η πιο πιθανή πηγή χρηματοδότησης της ανοικοδόμησης της Γάζας μετά τον πόλεμο, θέλουν επίσης μεγάλες μεταρρυθμίσεις στην ΠΑ.

Έκκληση στη Χαμάς να αφοπλιστεί

Διακηρυγμένος στόχος του Ισραήλ στη Γάζα είναι η καταστροφή της Χαμάς, όμως έχει επίσης αποκλείσει το ενδεχόμενο να δώσει στην ΠΑ οποιοδήποτε ρόλο στην κυβέρνηση εκεί. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει πει πως αντιτίθεται στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.

Η Χαμάς, που ακολουθεί μια μαχητική ισλαμιστική ιδεολογία, ελέγχει τη Γάζα από το 2007 όταν νίκησε την ΠΑ σε έναν σύντομο εμφύλιο πόλεμο μετά τη νίκη της στις εκλογές την προηγούμενη χρονιά. Διαθέτει επίσης μεγάλη παρουσία στη Δυτική Όχθη.

Σε συνεδρίαση του Κεντρικού Συμβουλίου της ΟΑΠ την Τετάρτη και την Πέμπτη, που ενέκρινε τη θέση του αντιπροέδρου χωρίς να ορίζει κάποιον για τον θώκο, ο Αμπάς έκανε την πιο σαφή μέχρι σήμερα έκκληση στη Χαμάς να αφοπλιστεί εντελώς και να παραδώσει τα όπλα της –και την ευθύνη για τη διακυβέρνηση στη Γάζα– στην ΠΑ.

Η εκτεταμένη διαφθορά, η έλλειψη προόδου προς ένα ανεξάρτητο κράτος και οι αυξανόμενες ισραηλινές έφοδοι στη Δυτική Όχθη υπονόμευσαν τη δημοφιλία της ΠΑ μεταξύ των Παλαιστινίων.

Η ΠΑ ελέγχεται από τη Φάταχ αφότου σχηματίστηκε στις Συμφωνίες του Όσλο με το Ισραήλ το 1993 και διεξήγαγε για τελευταία φορά βουλευτικές εκλογές το 2005.

Ο Σέιχ, που φυλακίστηκε από το Ισραήλ για τις δραστηριότητές του εναντίον της κατοχής την περίοδο 1978-89, εργάστηκε ως ο κύριος σύνδεσμος της ΠΑ με την ισραηλινή κυβέρνηση υπό τον Αμπάς.

Το 2022 ορίστηκε γενικός γραμματέας της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΟΑΠ. Είναι επίσης επικεφαλής του τμήματος διαπραγματεύσεων της οργάνωσης, ένα ευαίσθητο χαρτοφυλάκιο που δείχνει την εγγύτητά του με τον Αμπάς.

Ο τελευταίος τον διόρισε επίσης πρόσφατα επικεφαλής μιας επιτροπής για τις παλαιστινιακές διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.

Μια τεράστια έκρηξη σε λιμάνι του Ιράν προκάλεσε τον θάνατο τουλάχιστον πέντε ανθρώπων και τον τραυματισμό περισσότερων από 700.

Η έκρηξη σημειώθηκε στις 26 Απριλίου στο λιμάνι Σαχίντ Ρατζαεΐ, στα Στενά του Ορμούζ, συγκλονίζοντας τη βιομηχανική ζώνη γύρω από την εγκατάσταση και στέλνοντας πυκνές στήλες καπνού με κόκκινες και μαύρες αποχρώσεις στον ουρανό.

Η ισχύς του ωστικού κύματος ήταν τόσο μεγάλη που έσπασε τζάμια σε μεγάλη ακτίνα και η έκρηξη ακούστηκε ακόμη και σε νησί που βρίσκεται 16 μίλια νότια του λιμανιού, όπως μετέδωσαν τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης.

Η ηγεσία στην Τεχεράνη δεν έχει ακόμη δώσει επίσημη εξήγηση για τα αίτια της έκρηξης στο λιμάνι, το οποίο βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη Μπαντάρ Αμπάς, διευκρινίζοντας πάντως ότι το περιστατικό δεν σχετίζεται με τη βιομηχανία πετρελαίου της χώρας.

Ο Μεχντάντ Χασανζαντέχ, τοπικός αξιωματούχος διαχείρισης καταστροφών, δήλωσε στα κρατικά μέσα ενημέρωσης ότι τα σωστικά συνεργεία προσπαθούσαν να προσεγγίσουν την περιοχή, ενώ άλλες ομάδες επιχειρούσαν την εκκένωση του χώρου.

Ο Χοσεΐν Ζαφαρί, εκπρόσωπος του ιρανικού οργανισμού διαχείρισης κρίσεων, συνέδεσε την έκρηξη με κακές συνθήκες αποθήκευσης χημικών ουσιών που βρίσκονταν σε κοντέινερ του λιμανιού.

Παραμένει ασαφές τι ακριβώς προκάλεσε την έκρηξη. Ωστόσο, το λιμάνι είχε προγραμματιστεί να παραλάβει δύο φορτία με υλικό που χρησιμοποιείται στην κατασκευή καυσίμων για ρουκέτες από την Κίνα τους τελευταίους μήνες, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times τον Ιανουάριο.

Τα φορτία αυτά μετέφεραν περίπου 1.000 τόνους υπερχλωρικού νατρίου το καθένα, ενός βασικού συστατικού για την παραγωγή καυσίμου βαλλιστικών πυραύλων, σύμφωνα με ανάλυση του Ιδρύματος για την Άμυνα των Δημοκρατιών, δεξαμενής σκέψης με έδρα την Ουάσιγκτον, η οποία δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο.

Ένα από τα πλοία που μετέφεραν το υλικό είχε σταθμεύσει στο Μπαντάρ Αμπάς τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με διαθέσιμα δεδομένα παρακολούθησης ναυσιπλοΐας, αν και το Ιράν δεν έχει παραδεχτεί επισήμως την παραλαβή των φορτίων.

Τα δεδομένα έδειχναν ότι και τα δύο πλοία βρίσκονταν ανοιχτά του Μπανγκλαντές τη στιγμή της έκρηξης του Σαββάτου.

Τα φορτία αυτά εκτιμάται ότι προορίζονταν για την αναπλήρωση των ιρανικών αποθεμάτων πυραύλων, τα οποία είχαν μειωθεί μετά τις απευθείας επιθέσεις της Τεχεράνης κατά του Ισραήλ πέρυσι, σε υποστήριξη της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς.

Η κομμουνιστική Κίνα έχει μακροχρόνια συνεργασία με το ισλαμιστικό καθεστώς της Τεχεράνης, βοηθώντας το Ιράν να παρακάμπτει τις διεθνείς κυρώσεις μέσω ανταλλαγής επενδύσεων σε υποδομές με ιρανικό πετρέλαιο.

Επιπλέον, Κινέζοι πολίτες έχουν κατηγορηθεί τα τελευταία χρόνια από το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης για λαθρεμπόριο εξαρτημάτων που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής προς το Ιράν.

Μέχρι στιγμής, παραμένει ασαφές τι ακριβώς προκάλεσε την ανάφλεξη του καυσίμου. Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί είχε δηλώσει νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα ότι οι ιρανικές υπηρεσίες ασφαλείας βρίσκονται σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού για ενδεχόμενες ενέργειες σαμποτάζ και δολοφονίες.

Η έκρηξη του Σαββάτου σημειώθηκε ενώ ειδικοί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ιράν συναντιούνταν στο Ομάν για να διαπραγματευτούν τις λεπτομέρειες νέας συμφωνίας που θα περιορίζει την ικανότητα του Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα.

Το υπουργείο Εσωτερικών του Ιράν έχει αναλάβει τη διερεύνηση της υπόθεσης.

Με την συμβολή των Associated Press και Reuters.