Σάββατο, 10 Μαΐ, 2025

Ο SDF και η Δαμασκός συμφωνούν για την επανένταξη των Κούρδων

Οι Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF), που υποστηρίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και κυριαρχούνται από κουρδικά στοιχεία, υπέγραψαν συμφωνία με τη νέα κυβέρνηση της Δαμασκού τη Δευτέρα, επανεντάσσοντας τη βορειοανατολική περιοχή στην υπόλοιπη χώρα.

Ο SDF δημιουργήθηκε το 2015 με την υποστήριξη των ΗΠΑ και συνέβαλε στην ήττα του ISIS στην ανατολική Συρία μέχρι το 2019, δημιουργώντας τελικά μια αυτόνομη περιοχή πλούσια σε πετρέλαιο, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας.

Ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας Άχμεντ αλ Σάρα και ο διοικητής του SDF Μαζλούμ Άμπντι επισημοποίησαν τη συμφωνία τη Δευτέρα, ενώ το κείμενο της συμφωνίας δημοσιεύθηκε στο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Συρίας SANA.

Η παρούσα κυβέρνηση της Δαμασκού σχηματίστηκε από μέλη της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), μιας σουνιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης που έχει χαρακτηριστεί ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η HTS προήλθε από το Μέτωπο αλ Νούσρα (ANF), τον συριακό κλάδο της αλ Κάιντα.

Σύμφωνα με το SANA, η συμφωνία αναγνωρίζει την κουρδική κοινότητα ως αναπόσπαστο μέρος του συριακού κράτους, με την εγγύηση των πολιτικών και συνταγματικών της δικαιωμάτων. Προβλέπει επίσης την ενσωμάτωση όλων των πολιτικών και στρατιωτικών θεσμών της βορειοανατολικής Συρίας στη διοίκηση του συριακού κράτους, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών διαβάσεων, των αεροδρομίων και των πετρελαϊκών και ενεργειακών εγκαταστάσεων. Και οι δύο πλευρές στοχεύουν στην πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας έως το τέλος του 2025.

Οικοδομώντας ένα καλύτερο αύριο

Δεν έχει διευκρινιστεί εάν ο SDF θα διαλυθεί πλήρως, παραδίδοντας τα όπλα, ώστε να ενσωματωθεί σε έναν νέο συριακό στρατό. Ο Άμπντι δήλωσε μέσω της πλατφόρμας X ότι σε αυτήν την κρίσιμη περίοδο, εργάζονται για να διασφαλίσουν μια μεταβατική φάση που θα αντανακλά τις προσδοκίες του λαού τους για δικαιοσύνη και σταθερότητα. Υπογράμμισε ότι δεσμεύονται να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον που θα εγγυάται τα δικαιώματα όλων των Σύρων και θα εκπληρώνει τις επιδιώξεις τους για ειρήνη και αξιοπρέπεια, χαρακτηρίζοντας τη συμφωνία ως πραγματική ευκαιρία για τη δημιουργία μιας νέας Συρίας που θα αγκαλιάζει όλα τα στοιχεία της και θα διασφαλίζει την καλή γειτονία.

Η συμφωνία αυτή επετεύχθη λίγες ημέρες μετά την έκφραση ανησυχίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με τις δολοφονίες μελών της αλαουιτικής μειονότητας στη βορειοδυτική Συρία από τις δυνάμεις της HTS. Στις 9 Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τις συριακές αρχές να αναγκάσουν τους υπεύθυνους για αυτές τις σφαγές να λογοδοτήσουν, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ στέκονται στο πλευρό των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων της Συρίας, συμπεριλαμβανομένων των χριστιανών, των Δρούζων, των Αλαουιτών και των Κούρδων.

Στις 10 Μαρτίου, σε συνέντευξή του στο Reuters, ο αλ Σάρα δήλωσε ότι η Συρία είναι ένα κράτος δικαίου και ο νόμος εφαρμόζεται για όλους. Τόνισε ότι αγωνίστηκαν για να υπερασπιστούν τους καταπιεσμένους και δεν θα επιτρέψουν να χυθεί άδικα αίμα χωρίς τιμωρία ή λογοδοσία, ακόμα και μεταξύ των πιο κοντινών τους ανθρώπων.

Τον Δεκέμβριο, η HTS, με την υποστήριξη του SDF και του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Εθνικού Στρατού της Συρίας (SNA), ανέτρεψε τον υποστηριζόμενο από τη Ρωσία πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ, ο οποίος ανήκει στη μειονότητα των Αλαουιτών και κατέφυγε στη Μόσχα. Ακολούθησαν συγκρούσεις στον βορρά, με τον SNA να καταλαμβάνει την πόλη Μάνμπιτζ από τον SDF.

Η Τουρκία αντιτίθεται εδώ και καιρό στον SDF, λόγω των στενών δεσμών του με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), το οποίο έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα, τις Βρυξέλλες, το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον. Το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης περιγράφει τον SDF ως έναν «πολυεθνικό συνασπισμό Κούρδων, Αράβων και χριστιανών μαχητών», κυριαρχούμενο από τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), οι οποίες ιδρύθηκαν το 2012 από βετεράνους του PKK, συμπεριλαμβανομένου του Μαζλούμ Άμπντι.

Στις 27 Φεβρουαρίου, ο φυλακισμένος ηγέτης του PKK Αμπντουλάχ Οτσαλάν απηύθυνε έκκληση στην οργάνωση να καταθέσει τα όπλα, δηλώνοντας ότι κάθε σύγχρονη κοινότητα και πολιτική οντότητα που δεν έχει κατασταλεί δια της βίας πρέπει να ενταχθεί στο κράτος και την κοινωνία με δική της βούληση και να λάβει σχετική απόφαση. Πρόσθεσε επίσης ότι όλες οι ομάδες πρέπει να καταθέσουν τα όπλα και ότι το PKK πρέπει να διαλυθεί.

SDF εναντίον ISIS

Από την ήττα του ISIS, ο SDF διαδραματίζει βασικό ρόλο στη συνεργασία με τις αμερικανικές δυνάμεις για την καταπολέμηση τζιχαντιστικών στοιχείων στην ανατολική Συρία. Στις 6 Μαρτίου, πραγματοποίησε επιδρομή στην πόλη Σαχίλ, όπου συνέλαβε τον Σαλάχ Μοχάμεντ αλ Αμπντουλάχ, που περιγράφηκε από την κεντρική διοίκηση των ΗΠΑ ως «ηγέτης πυρήνα του ISIS». Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης, κατασχέθηκαν όπλα και πυρομαχικά. Η Centcom τόνισε ότι η επιχείρηση ήταν μέρος της συνεχιζόμενης εκστρατείας για την εξάλειψη του ISIS, με τις αμερικανικές δυνάμεις να παρέχουν τεχνική υποστήριξη και πληροφορίες στον SDF.

Του Chris Summers

Με πληροφορίες από το Reuters

Τραμπ προς Χαμενεΐ: Νέο πυρηνικό συμφωνητικό με το Ιράν

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει να διαπραγματευτεί μια νέα πυρηνική συμφωνία με το Ιράν για να αντικαταστήσει αυτήν από την οποία είχε αποσυρθεί κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας στην προεδρία.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο στις 7 Μαρτίου, ο Τραμπ ανέφερε ότι η εκτίμηση της κυβέρνησής του για την κατάσταση μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν βρίσκεται «σε τελικό στάδιο», υποδηλώνοντας ότι ενδέχεται να υπάρξει είτε συμφωνία για το ιρανικό πετρέλαιο είτε στρατιωτική δράση. Ανέφερε πως το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και ότι κάτι θα συμβεί πολύ σύντομα.

Ο Τραμπ έστειλε μια επιστολή στον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, αυτή την εβδομάδα, ελπίζοντας να δημιουργηθεί ένα νέο πλαίσιο για να περιοριστεί η ικανότητα της Τεχεράνης να επιταχύνει το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ωστόσο, δεν έχει υπάρξει επίσημη επιβεβαίωση ότι ο Χαμενεΐ έχει λάβει την επιστολή.

Ο Τραμπ ανέφερε την αποστολή της επιστολής σε ένα απόσπασμα συνέντευξης που παραχώρησε στην Fox Business News αυτή την εβδομάδα, η οποία δεν έχει δημοσιευτεί πλήρως. Στη συνέντευξή του ανέφερε ότι είχε γράψει μια επιστολή λέγοντας ότι ελπίζει να διαπραγματευτούν, γιατί αν πρέπει να επέμβουν στρατιωτικά, θα είναι κάτι φρικτό. Πρόσθεσε ότι θα είναι πολύ καλύτερο για το Ιράν, ενώ η άλλη εναλλακτική είναι να κάνουν κάτι, γιατί δεν μπορούν να τους αφήσουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα.

Ο Τραμπ έκανε τις δηλώσεις αυτές καθώς η ηγεσία στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ εξετάζουν το ενδεχόμενο στρατιωτικής παρέμβασης για να αποτρέψουν το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Ιερουσαλήμ έχουν δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψουν ποτέ στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και υπέγραψαν κοινή δήλωση με αυτήν τη δέσμευση υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν το 2022.

Η Τεχεράνη δεν διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής προς το παρόν, αλλά συνεχίζει να εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα κοντά σε αυτά που απαιτούνται για πυρηνικά όπλα, από τότε που ο Τραμπ τερμάτισε μονομερώς τη διμερή πυρηνική συμφωνία το 2018, η οποία είχε θέσει περιορισμούς σε τέτοιες δραστηριότητες.

Υπάρχει ανησυχία ότι το καθεστώς της Τεχεράνης θα μπορούσε να επιταχύνει γρήγορα τη δημιουργία πυρηνικής κεφαλής σε σύντομο χρονικό διάστημα, την οποία θα τοποθετήσει σε πύραυλο. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA), το Ιράν έχει ενισχύσει την παραγωγή ουρανίου κοντά στο όριο που απαιτείται για πυρηνικά όπλα.

Η έκθεση της ΙΑΕΑ αναφέρει ότι το Ιράν διαθέτει περίπου 274 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου σε ποσοστό 60%, το οποίο απέχει μόλις ένα βήμα από το 90% που απαιτείται για την παραγωγή πυρηνικών όπλων. Η ποσότητα αυτή αντιπροσωπεύει αύξηση περίπου 40% από τον περασμένο Αύγουστο. Η έκθεση αναφέρει ότι απαιτούνται περίπου 42 κιλά εμπλουτισμένου ουρανίου σε αυτό το επίπεδο για την παραγωγή μιας πυρηνικής κεφαλής, κάτι που υποδηλώνει ότι η Τεχεράνη μπορεί να παράγει περίπου έξι πυρηνικές κεφαλές, αν το επιθυμεί.

Οι σχέσεις μεταξύ Τραμπ και Χαμενεΐ είναι τεταμένες εδώ και χρόνια, μετά την αποχώρηση του Αμερικανού προέδρου από τη συμφωνία πυρηνικής συμφωνίας και τη δολοφονία του Ιρανού στρατηγού Σολεϊμανί το 2020.

Ο Χαμενεΐ απέρριψε την πρώτη πρόταση του Τραμπ για νέα πυρηνική συμφωνία τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι «δεν πρέπει να υπάρξουν διαπραγματεύσεις με μια τέτοια κυβέρνηση». Είπε ότι «οι Αμερικανοί δεν τήρησαν τη συμφωνία» και πρόσθεσε ότι «το άτομο που είναι στην εξουσία την κατέστρεψε. Είπε ότι θα το κάνει και το έκανε.»

Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε τις δηλώσεις του Τραμπ σχετικά με την επιστολή προς τον Χαμενεΐ αυτή την εβδομάδα, λέγοντας ότι ο Τραμπ έστειλε μια επιστολή στους Ιρανούς ηγέτες ζητώντας να διαπραγματευτεί μια νέα συμφωνία. Ο Τραμπ δήλωσε: «Προτιμώ να διαπραγματευτώ μια συμφωνία. Δεν είμαι σίγουρος αν συμφωνούν όλοι μαζί μου, αλλά μπορούμε να καταλήξουμε σε μια συμφωνία που θα είναι εξίσου καλή όσο αν την κερδίζαμε στρατιωτικά […] Ο χρόνος λιγοστεύει. Κάτι θα συμβεί, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο.»

Η επίσημη θέση του Ιράν είναι ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα έχει ειρηνικούς σκοπούς. Ωστόσο, οι ηγέτες στην Τεχεράνη έχουν απειλήσει ανοιχτά να επιδιώξουν την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων λόγω των υψηλών εντάσεων που σχετίζονται με το καθεστώς κυρώσεων της Ουάσιγκτον και της μάχης της Ιερουσαλήμ κατά των παραστρατιωτικών ομάδων στη Γάζα, το Λίβανο και την Υεμένη, τις οποίες υποστηρίζει το Ιράν.

Δεν είναι γνωστό αν υπάρχει διάθεση για διαπραγματεύσεις στην Τεχεράνη. Ωστόσο, ο Χαμενεΐ είπε σε ομιλία του τον περασμένο Αύγουστο ότι «δεν είναι κακό να συζητάμε με τον εχθρό». Πρόσφατα, όμως, αντέστρεψε αυτές τις δηλώσεις, λέγοντας ότι «δεν είναι έξυπνο, σοφό ή έντιμο» να διαπραγματεύεται κανείς με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Με πληροφορίες από το Associated Press

Οι ΗΠΑ χαρακτηρίζουν τις συνομιλίες με τη Χαμάς «πολύ χρήσιμες»

Ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για θέματα ομήρων, Άνταμ Μπόλερ, δήλωσε στις 9 Μαρτίου ότι οι πρόσφατες συνομιλίες με τη Χαμάς σχετικά με την απελευθέρωση των τελευταίων ομήρων ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες. Ο ίδιος ανέφερε ότι δεν αποκλείει το ενδεχόμενο περαιτέρω συζητήσεων με την τρομοκρατική οργάνωση.

Σύμφωνα με τον Μπόλερ, οι συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες ημέρες επικεντρώθηκαν στον στόχο της Χαμάς να επιτευχθεί τερματισμός των εχθροπραξιών. Μιλώντας στην εκπομπή «State of the Union» του CNN, χαρακτήρισε τις συνομιλίες «πολύ χρήσιμες» και επεσήμανε ότι υπήρξε ουσιαστική ανταλλαγή απόψεων.

Αν και ο Ισραηλινός αξιωματούχος Ρον Ντέρμερ έχει εκφράσει ανησυχίες για την ύπαρξη άμεσων επαφών με τη Χαμάς, ο Μπόλερ διευκρίνισε ότι οι συζητήσεις είχαν σαφή στόχο. Τόνισε δε ότι οι ΗΠΑ δεν δρουν ως αντιπρόσωπος του Ισραήλ, αλλά έχουν δικά τους συμφέροντα που διακυβεύονται, προσθέτοντας ότι υπήρξε επικοινωνία και ανταλλαγή μηνυμάτων με τη Χαμάς.

Ο Μπόλερ υπογράμμισε ότι επεδίωξε να δώσει νέα ώθηση σε διαπραγματεύσεις που βρίσκονταν σε κρίσιμο σημείο και ότι ήθελε να ρωτήσει τη Χαμάς τι επιδιώκει από την πλευρά της.

Η πρωτοβουλία του Μπόλερ να συνομιλήσει με τη Χαμάς έρχεται σε αντίθεση με την πάγια πολιτική της Ουάσιγκτον που αποφεύγει τις διαπραγματεύσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις.

Συνεχίζονται οι συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός

Αυτή την εβδομάδα, Αμερικανοί απεσταλμένοι πρόκειται να ταξιδέψουν στην περιοχή για να συνεχίσουν τις συζητήσεις σχετικά με την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ο Μπόλερ ανέφερε ότι ενδέχεται να υπάρξουν αποτελέσματα εντός των επόμενων εβδομάδων όσον αφορά την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα, χωρίς να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες. Παράλληλα, δήλωσε αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία για την απελευθέρωση όλων των κρατουμένων και όχι μόνο των Αμερικανών ομήρων.

Αναφερόμενος σε ξεχωριστή υπόθεση, ο Μπόλερ δήλωσε ότι δεν είναι βέβαιος αν ο Αμερικανός δημοσιογράφος Όστιν Τάις είναι ζωντανός στη Συρία. Ωστόσο, τόνισε ότι σκοπεύει να μεταβεί εκεί προκειμένου να διερευνήσει την υπόθεση και, εάν διαπιστωθεί ότι βρίσκεται στη χώρα, να προσπαθήσει να τον φέρει πίσω.

Η θέση της Χαμάς για τις συνομιλίες

Στις 9 Μαρτίου, ο Τάχερ αλ Νόνο, πολιτικός σύμβουλος του ηγέτη της Χαμάς, επιβεβαίωσε ότι πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις με εκπροσώπους των ΗΠΑ, διευκρινίζοντας ότι έλαβαν χώρα στην πρωτεύουσα του Κατάρ την προηγούμενη εβδομάδα. Ανέφερε ότι οι συνομιλίες αφορούσαν την απελευθέρωση ενός Αμερικανοϊσραηλινού πολίτη, τον οποίο η Χαμάς κρατά όμηρο στη Γάζα.

Ο αλ Νόνο δήλωσε ότι μέχρι στιγμής έχουν διεξαχθεί αρκετές συναντήσεις στη Ντόχα και ότι η Χαμάς έχει επιδείξει θετική και ευέλικτη στάση, με γνώμονα τα συμφέροντα του παλαιστινιακού λαού. Επιπλέον, ανέφερε ότι οι δύο πλευρές συζήτησαν τρόπους εφαρμογής της επόμενης φάσης μιας συμφωνίας που θα αποσκοπεί στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η Χαμάς ενημέρωσε την αμερικανική αντιπροσωπεία ότι δεν αντιτίθεται στην απελευθέρωση του συγκεκριμένου ομήρου στο πλαίσιο αυτών των συνομιλιών.

Οι ΗΠΑ πιέζουν για την απελευθέρωση του Ένταν Αλεξάντερ

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Στιβ Γουίτκοφ, ειδικός απεσταλμένος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, δήλωσε σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο ότι ύψιστη προτεραιότητα αποτελεί η απελευθέρωση του Ένταν Αλεξάντερ, ενός 21χρονου άνδρα από το Νιου Τζέρσεϊ, ο οποίος θεωρείται ο τελευταίος εν ζωή Αμερικανός όμηρος που κρατείται από τη Χαμάς στη Γάζα.

Ο Αλεξάντερ είχε υπηρετήσει ως στρατιώτης στον ισραηλινό στρατό.

Στις 8 Μαρτίου, Ισραήλ και Χαμάς δήλωσαν ότι εργάζονται προς την επόμενη φάση της εύθραυστης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός 42 ημερών που ξεκίνησε τον Ιανουάριο. Αντιπροσωπεία της Χαμάς είχε συναντήσεις με Αιγύπτιους διαμεσολαβητές τις τελευταίες ημέρες και δήλωσε έτοιμη να διαπραγματευτεί τη δεύτερη φάση της συμφωνίας.

Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι στέλνει αντιπροσωπεία στο Κατάρ στις 10 Μαρτίου για να προωθήσει τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την εκεχειρία με τη Χαμάς. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του γραφείου του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, το Ισραήλ «αποδέχθηκε την πρόσκληση των διαμεσολαβητών που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ», χωρίς να παρέχονται επιπλέον λεπτομέρειες. Οι συζητήσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός επρόκειτο αρχικά να ξεκινήσουν έναν μήνα νωρίτερα.

Ο αλ Νόνο δήλωσε ότι ο Γουίτκοφ έπαιξε «σημαντικό ρόλο» στην εξασφάλιση της εκεχειρίας της 19ης Ιανουαρίου, η οποία οδήγησε σε προσωρινή παύση των εχθροπραξιών στη Γάζα. Τόνισε, επίσης, ότι υπάρχει ελπίδα ο Γουίτκοφ να συμβάλει στην επιτυχία της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας.

Στο πλαίσιο της πρώτης φάσης της συμφωνίας, η Χαμάς έχει μέχρι στιγμής ανταλλάξει 33 Ισραηλινούς ομήρους και πέντε Ταϊλανδούς με περίπου 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους και υπόπτους. Σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές, από τα 59 άτομα που παραμένουν σε κατάσταση ομηρίας, εκτιμάται ότι λιγότεροι από 30 είναι ζωντανοί.

Στις 5 Μαρτίου, ο Ντόναλντ Τραμπ απηύθυνε «τελευταία προειδοποίηση» προς τη Χαμάς, απαιτώντας την άμεση απελευθέρωση των υπόλοιπων ζωντανών ομήρων και την επιστροφή των νεκρών σωμάτων όσων έχασαν τη ζωή τους στην αιχμαλωσία.

Σε ανάρτησή του στην προσωπική του πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social, ο πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε ότι η οργάνωση έχει δύο επιλογές: είτε να απελευθερώσει όλους τους ομήρους άμεσα και να επιστρέψει τα νεκρά σώματα όσων δολοφονήθηκαν είτε να αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες. Δήλωσε, επίσης, ότι προτίθεται να στείλει στο Ισραήλ «ό,τι χρειάζεται για να ολοκληρώσει τη δουλειά» και ότι κανένα μέλος της Χαμάς δεν θα είναι ασφαλές αν η οργάνωση δεν συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του.

Του Jacob Burg

Με τη συμβολή του Travis Gillmore και  πληροφορίες από το Associated Press και το Reuters

Το Ισραήλ διακόπτει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στη Γάζα μετά την αναστολή της ανθρωπιστικής βοήθειας

Το Ισραήλ ανακοίνωσε στις 9 Μαρτίου ότι διακόπτει την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στη Γάζα, στο πλαίσιο της άσκησης πίεσης στη Χαμάς, προκειμένου η τρομοκρατική οργάνωση να αποδεχθεί τους όρους του για την παράταση της εκεχειρίας.

Η ανακοίνωση αυτή έγινε λίγες ημέρες μετά την αναστολή κάθε ανθρωπιστικής βοήθειας και αποστολής αγαθών στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία τελεί υπό τον έλεγχο της Χαμάς. Η απόφαση αυτή είχε ως στόχο να αναγκάσει την οργάνωση να αποδεχθεί την παράταση της πρώτης φάσης της ισχύουσας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Στις 4 Μαρτίου, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι ήταν διατεθειμένος να κλιμακώσει την πίεση, μη αποκλείοντας το ενδεχόμενο διακοπής της ηλεκτροδότησης εάν η Χαμάς δεν συμμορφωνόταν.

Η πρώτη φάση της εκεχειρίας έληξε την 1η Μαρτίου και το Ισραήλ έχει προτείνει τη διαπραγμάτευση μιας μόνιμης ανακωχής, υπό την προϋπόθεση ότι η Χαμάς θα απελευθερώσει το ήμισυ των υπόλοιπων ομήρων που κρατούνται ακόμη στη Γάζα από την τρομοκρατική επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Αντιθέτως, η Χαμάς επιδιώκει την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη δεύτερη, πιο φιλόδοξη φάση της εκεχειρίας, η οποία θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των ομήρων με αντάλλαγμα την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων και τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, 24 όμηροι εξακολουθούν να είναι ζωντανοί, ενώ 35 νεκρά σώματα ομήρων παραμένουν στα χέρια της Χαμάς.

Στις 9 Μαρτίου, η τρομοκρατική οργάνωση ανέφερε ότι ολοκλήρωσε έναν γύρο διαπραγματεύσεων με τους Αιγύπτιους μεσολαβητές χωρίς να αλλάξει τη θέση της, και ζήτησε την ταχεία έναρξη της δεύτερης φάσης της εκεχειρίας. Η Χαμάς προειδοποίησε επίσης ότι η διακοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας και της ενέργειας στη Γάζα θα έχει επιπτώσεις και στους ομήρους.

Ο Νετανιάχου είχε προειδοποιήσει για το ενδεχόμενο διακοπής της ηλεκτροδότησης και, σύμφωνα με επιστολή του Ισραηλινού υπουργού Ενέργειας προς την Ισραηλινή Ηλεκτρική Εταιρεία, η εταιρεία διατάχθηκε να σταματήσει την πώληση ενέργειας στη Γάζα.

Η Γάζα, η οποία έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές από τον πόλεμο που ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, διαθέτει ελάχιστες υποδομές, ενώ οι κάτοικοι χρησιμοποιούν γεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες για να καλύψουν μέρος των ενεργειακών τους αναγκών. Μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχεται από το Ισραήλ χρησιμοποιείται για τις αντλίες αφαλάτωσης, οι οποίες παρέχουν νερό για πόση και υγιεινή.

Το Γραφείο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ καταδίκασε την απόφαση του Ισραήλ στις 7 Μαρτίου, αναφέροντας ότι οποιαδήποτε άρνηση πρόσβασης σε βασικά αγαθά για τον άμαχο πληθυσμό μπορεί να συνιστά συλλογική τιμωρία.

Στις 9 Μαρτίου, ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου για τους ομήρους, Άνταμ Μπόλερ, δήλωσε ότι οι πρόσφατες συνομιλίες με τη Χαμάς, που αποτέλεσαν μια σπάνια εξαίρεση στην πάγια πολιτική της Ουάσιγκτον να μην διαπραγματεύεται με τρομοκρατικές οργανώσεις, ήταν ιδιαίτερα χρήσιμες. Ο ίδιος σημείωσε ότι, αν και κατανοεί τις επιφυλάξεις του Ισραηλινού αξιωματούχου Ρον Ντέρμερ για την ύπαρξη άμεσων επαφών με τη Χαμάς, οι συνομιλίες αυτές είχαν έναν σαφή στόχο.

Ο Μπόλερ τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν λειτουργούν ως αντιπρόσωπος του Ισραήλ, αλλά έχουν δικά τους συμφέροντα στην υπόθεση και ότι οι συζητήσεις είχαν ως στόχο να δώσουν ώθηση στις διαπραγματεύσεις, που βρίσκονταν σε κρίσιμη κατάσταση. Ο ίδιος ανέφερε ότι ήθελε να κατανοήσει ποιο θα ήταν το επιθυμητό τελικό αποτέλεσμα για τη Χαμάς.

Του Jacob Burg

Με πληροφορίες από το Associated Press

Ισραήλ-Γάζα: Δέκα όμηροι, εκ των οποίων οι τέσσερις είναι νεκροί, αναμένεται να επιστρέψουν στο Ισραήλ αυτήν την εβδομάδα

Το Ισραήλ θα παραλάβει τις σορούς τεσσάρων ομήρων από τη Λωρίδα της Γάζας την Πέμπτη και εργάζεται για την επιστροφή έξι ζωντανών ομήρων το Σάββατο, ανέφερε σήμερα ένας αξιωματούχος των υπηρεσιών ασφαλείας.

Εάν ολοκληρωθούν επιτυχώς και οι δύο επιχειρήσεις, θα απομένουν στον παλαιστινιακό θύλακα μόνο τέσσερις όμηροι όλοι τους πιστεύεται ότι είναι νεκροί– από τους 33 που επρόκειτο να απελευθερωθούν κατά την πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός που συμφωνήθηκε τον περασμένο μήνα μεταξύ του Ισραήλ και της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς.

Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου, άντεξε παρά τα προσωρινά κωλύματα και τις αλληλοκατηγορίες περί παραβίασής της. Η Χαμάς κατηγορεί το Ισραήλ ότι μπλοκάρει την παράδοση οικοδομικού υλικού για τους δεκάδες χιλιάδες Γαζαίους που είναι αναγκασμένοι να ζουν ανάμεσα στα ερείπια που άφησαν πίσω τους οι βομβαρδισμοί των τελευταίων 15 μηνών.

Το Ισραήλ αρνήθηκε την κατηγορία, ωστόσο ο Ζέεβ Έλκιν, μέλος του συμβουλίου ασφαλείας του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, επιβεβαίωσε ότι ένας αριθμός προκατασκευασμένων σπιτιών βρίσκονται στα σύνορα. Είπε ότι το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει «κάθε πλεονέκτημα» που έχει για να διασφαλίσει την επιστροφή και των 33 ομήρων από τη Γάζα.

Μέχρι στιγμής, έχουν απελευθερωθεί 19 Ισραηλινοί όμηροι και πέντε Ταϊλανδοί. Η Χαμάς λέει ότι οι 25 από τους 33 ομήρους είναι ακόμη ζωντανοί.

Κρίσιμη κλιμάκωση στη Συρία: Οι σφοδρότερες συγκρούσεις μετά την ανατροπή Άσαντ

Η Συρία βιώνει τις σφοδρότερες συγκρούσεις μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο, με τον αριθμό των νεκρών να ανέρχεται σε τουλάχιστον 231 άτομα σύμφωνα με τα στοιχεία του Συριακού Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Αιματηρές συγκρούσεις στις παράκτιες περιοχές

Οι μάχες επικεντρώνονται στη βορειοδυτική Συρία, κυρίως στην επαρχία Λαττάκεια, παραδοσιακό προπύργιο της μειονότητας των Αλαουιτών, στην οποία ανήκει η οικογένεια του έκπτωτου προέδρου. Ιδιαίτερα έντονες συγκρούσεις αναφέρονται στην πόλη Τζάμπλα (Γάβαλα στα αρχαία ελληνικά) και σε γειτονικά χωριά, όπου δυνάμεις πιστές στον πρώην πρόεδρο Άσαντ συγκρούονται με τις δυνάμεις ασφαλείας της de facto κυβέρνησης.

«Εξαπολύοντας καλά σχεδιασμένη και προμελετημένη επίθεση, ομάδες ενόπλων οπαδών του Άσαντ εφόρμησαν εναντίον θέσεών μας και σημείων ελέγχου μας, στοχοποιώντας μεγάλο αριθμό περιπόλων μας στην περιοχή της Τζάμπλα», δήλωσε ο Μούσταφα Κινιφάτι, αξιωματικός των δυνάμεων ασφαλείας των μεταβατικών αρχών στη Λαττάκεια.

Ανησυχητικές καταγγελίες για εκτελέσεις αμάχων

Σύμφωνα με αναφορές, τουλάχιστον 136 άμαχοι, μέλη της μουσουλμανικής μειονότητας των Αλαουιτών, φέρεται να εκτελέστηκαν από τις συριακές δυνάμεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια της επιχείρησης εναντίον των πιστών στον Άσαντ μαχητών. Οι μεταβατικές αρχές της Συρίας χαρακτήρισαν τα περιστατικά ως «μεμονωμένες βιαιοπραγίες».

Η κατάσταση έχει οδηγήσει στην επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας στη Λαττάκεια, την Ταρτούς και τη Χομς, περιοχές όπου κατοικούν κυρίως μέλη της μειονότητας των Αλαουιτών.

Σημαντικές συλλήψεις

Κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων, οι δυνάμεις ασφαλείας συνέλαβαν τον Ιμπραήμ Χαουέιτζα, πρώην αρχηγό της υπηρεσίας πληροφοριών της Πολεμικής Αεροπορίας επί προεδρίας Χάφεζ αλ Άσαντ. Ο Χαουέιτζα, που διετέλεσε επικεφαλής της υπηρεσίας από το 1987 έως το 2002, «κατηγορείται πως διέπραξε εκατοντάδες δολοφονίες» κατά τη διάρκεια της θητείας του, σύμφωνα με το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων SANA.

Οι δυνάμεις ασφαλείας αναφέρουν επίσης συγκρούσεις με ομάδες που φέρονται να ανήκουν στον Σουχάιλ αλ Χασάν, γνωστό ως «τίγρη», ο οποίος ήταν επικεφαλής των ειδικών δυνάμεων και συχνά περιγραφόταν ως ο «στρατιώτης που προτιμούσε» ο πρώην πρόεδρος Άσαντ.

Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχίες για χημικά όπλα

Η Γερμανία κάλεσε όλες τις πλευρές να αποφύγουν την κλιμάκωση της βίας. «Έχουμε σοκαριστεί από τον αριθμό των θυμάτων στις επαρχίες της δυτικής Συρίας. Καλούμε όλες τις πλευρές να αναζητήσουν ειρηνικές λύσεις, την εθνική ενότητα, έναν συμπεριληπτικό πολιτικό διάλογο για να ξεπεράσουν την κλιμάκωση της βίας και του μίσους», ανέφερε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Παράλληλα με τις συγκρούσεις, εκφράζονται διεθνείς ανησυχίες για την ύπαρξη «μη δηλωθέντων ή μη επαληθευμένων χημικών όπλων στη Συρία», σύμφωνα με την Ύπατη Εκπρόσωπο για τον Αφοπλισμό του ΟΗΕ Ιζούμι Νακαμίτσου. Ωστόσο, η ίδια εξέφρασε αισιοδοξία για τη «βούληση της [de facto κυβέρνησης] να συνεργαστεί με τον OPCW».

Η θέση της Ελλάδας

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία για τις πρόσφατες συγκρούσεις στην παράκτια περιοχή της Συρίας» και κάλεσε την de facto κυβέρνηση «να προστατεύσει όλους τους αμάχους, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων».

«Η Ελλάδα καταδικάζει με τον πιο έντονο τρόπο κάθε χρήση χημικών όπλων, από οποιοδήποτε κράτος ή μη, οπουδήποτε και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και τονίζει την ανάγκη να λογοδοτήσουν όλοι όσοι θα χρησιμοποιούσαν τέτοια όπλα», ανέφερε ο Έλληνας διπλωμάτης.

Έκκληση για ειρηνική μετάβαση

Ο Ειδικός Απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών στη Συρία, Γκίαρ Πέντερσεν, εξέφρασε βαθιά ανησυχία για τα γεγονότα και τόνισε την «άμεση ανάγκη για αυτοσυγκράτηση από όλα τα μέρη και πλήρη σεβασμό της προστασίας των αμάχων».

«Αυτήν την εποχή η συμφιλίωση και η ειρηνική πολιτική μετάβαση θα πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα. Μετά από δεκατέσσερα χρόνια συγκρούσεων, οι Σύροι αξίζουν βιώσιμη ειρήνη, ευημερία και δικαιοσύνη», σημείωσε ο Εκπρόσωπος Τύπου του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Στεφάν Ντουζαρίκ.

Η αποκατάσταση της ασφάλειας σε όλη τη Συρία παραμένει η πιο επείγουσα πρόκληση για τις νέες αρχές, που βρίσκονται στην εξουσία από τις 8 Δεκεμβρίου, όταν συμμαχία οργανώσεων τζιχαντιστών και ανταρτών με επικεφαλής τη Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ) ανέτρεψε τη δυναστεία των Άσαντ μετά από 50 χρόνια διακυβέρνησης.

Νέο κύμα βίας στη Συρία: Πάνω από 1.000 νεκροί σε 48 ώρες – Το 70% άμαχοι

Περισσότεροι από 1.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε διάστημα μόλις 48 ωρών, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καθώς νέο κύμα συγκρούσεων ξέσπασε στη Συρία μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και υποστηρικτών του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ. Το 70% των θυμάτων είναι άμαχοι πολίτες, με την πλειοψηφία τους να ανήκουν στην Αλαουιτική κοινότητα.

Επίκεντρο και χαρακτήρας των συγκρούσεων

Οι συγκρούσεις ξεκίνησαν το απόγευμα της Πέμπτης 6 Μαρτίου στην περιοχή της Τζαμπλέ στη Λαττάκεια, όταν δυνάμεις πιστές στον πρώην πρόεδρο Άσαντ επιτέθηκαν σε κυβερνητικές μονάδες. Η βία εξαπλώθηκε ταχύτατα στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, τα βουνά του Ανσαρίγια και τις πόλεις Χομς και Ταρτούς.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, οι ανθρώπινες απώλειες ανέρχονται σε 1.018 νεκρούς, εκ των οποίων:

  • 745 άμαχοι πολίτες
  • 125 στρατιώτες
  • 148 μαχητές προσκείμενοι στον Άσαντ

Ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός ενδέχεται να ξεπερνά τους 1.200, καθώς πολλά περιστατικά σε απομακρυσμένες περιοχές δεν έχουν καταγραφεί επίσημα.

Η θρησκευτική διάσταση της σύγκρουσης

Οι εξελίξεις φέρνουν στο προσκήνιο τη βαθιά θρησκευτική και εθνοτική διαίρεση που χαρακτηρίζει τη συριακή κοινωνία. Η αλαουίτικη κοινότητα, μια σιιτική μουσουλμανική ομάδα που αποτελεί το 10-12% του πληθυσμού της Συρίας, βρίσκεται στο επίκεντρο των επιθέσεων.

Παρά το γεγονός ότι πολλοί Αλαουίτες αντιτάχθηκαν στο καθεστώς Άσαντ, η συλλογική τους ταυτότητα έχει συνδεθεί με αυτό λόγω της καταγωγής του πρώην προέδρου. Αυτό έχει καταστήσει την κοινότητα στόχο αντιποίνων, με το 80% των αμάχων θυμάτων να προέρχονται από αυτή.

Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι αναφορές για εκτελέσεις γυναικών και παιδιών σε σπίτια και δημόσιους χώρους, καθώς και βίντεο που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα και δείχνουν μαχητές με κυβερνητικά διακριτικά να εκτελούν αιχμαλώτους.

Ανθρωπιστική κρίση και διεθνείς αντιδράσεις

Ο Ερυθρός Σταυρός έχει εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για την κατάρρευση των υγειονομικών δομών στη Λαττάκεια. Τα νοσοκομεία λειτουργούν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και βασικά φάρμακα, ενώ οι δυνάμεις ασφαλείας φέρονται να εμποδίζουν την πρόσβαση ανθρωπιστικών οργανώσεων, αφήνοντας εκατοντάδες τραυματίες χωρίς ιατρική περίθαλψη.

Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τις αναφορές «βαθύτατα ανησυχητικές» και ζήτησε άμεση κατάπαυση του πυρός και σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Παράλληλα, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ECHO) ανακοίνωσε την αποστολή πέντε ειδικών αεροσκαφών με ιατροφαρμακευτικό εξοπλισμό, αλλά η κυβέρνηση της Δαμασκού αρνείται να χορηγήσει άδεια προσγείωσης.

Η τοποθέτηση του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά

Στο πλαίσιο των διεθνών αντιδράσεων, ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας Αντώνης Σαμαράς εξέδωσε γραπτή δήλωση με την οποία προειδοποιεί την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον ρόλο της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας και άμυνας, με αφορμή τις πρόσφατες συγκρούσεις στη Συρία.

Στη δήλωσή του, ο κος Σαμαράς επισημαίνει: «Η ανατροπή του Άσαντ καλωσορίστηκε από την Ευρώπη και τη Δύση, γιατί εκπροσωπούσε ένα αυταρχικό καθεστώς. Όμως, η ΕΕ και η Δύση όφειλε να γνωρίζει ότι όταν αντικαθιστάς το κακό με το χείρον, τον αυταρχικό ηγέτη με ένα ηγετικό στέλεχος της Αλ Κάιντα, ενεργούμενο της Τουρκίας του Ερντογάν και του Φιντάν, τότε νομοτελειακά οδηγούμαστε σε σφαγές χιλιάδων αμάχων και σκηνές βαρβαρότητας που δεν αντέχει η ανθρωπότητα τον 21ο αιώνα».

Ο πρώην πρωθυπουργός χαρακτηρίζει τα γεγονότα στη Συρία ως «νεοοθωμανικής εμπνεύσεως» που «υλοποιείται δια χειρός των τρομοκρατών του Αχμέντ αλ-Σάρα», προσθέτοντας πως η Ευρωπαϊκή Ένωση «οφείλει να αντιληφθεί το ρόλο της Τουρκίας του Ερντογάν σε αυτό το εν εξελίξει έγκλημα».

Επιπλέον, ο κος Σαμαράς καλεί την ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλία ώστε η ΕΕ να καταδικάσει το νέο καθεστώς της Δαμασκού και να επαναφέρει τις κυρώσεις, τονίζοντας ότι  «πρώτα [έρχονται] οι μεταρρυθμίσεις και η τήρησή τους στην πράξη και μετά η άρση των κυρώσεων».

Πολιτικό πλαίσιο και προοπτικές

Η πτώση του Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, μετά από 13 χρόνια εμφύλιου πολέμου, είχε δημιουργήσει ελπίδες για μια νέα αρχή στη χώρα. Ωστόσο, οι πρόσφατες εξελίξεις αποκαλύπτουν τις βαθιές διαιρέσεις που εξακολουθούν να υπάρχουν.

Ο νέος πρόεδρος Αχμέντ αλ-Σάρα έχει υποσχεθεί «αυστηρή τιμωρία» σε όσους διαπράττουν εγκλήματα κατά αμάχων. Ωστόσο, αναλυτές επισημαίνουν ότι οι ενέργειες των κυβερνητικών δυνάμεων υπονομεύουν αυτήν τη ρητορική, ενώ η συνεχιζόμενη παρουσία ανεξέλεγκτων πολιτοφυλακών – παρά την επίσημη διάλυσή τους – αποτελεί κρίσιμο παράγοντα αστάθειας.

Η διεθνής κοινότητα εκφράζει φόβους ότι η τρέχουσα κλιμάκωση μπορεί να οδηγήσει σε νέο κύκλο εμφύλιας σύγκρουσης. Ήδη παρατηρείται αυξημένη κινητικότητα στα σύνορα, με την Τουρκία και το Ιράν να ενισχύουν τις στρατιωτικές τους εγκαταστάσεις, ενώ ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη έχουν εντοπιστεί στον συριακό εναέριο χώρο.

Ζελένσκι και Ρούμπιο στη Σαουδική Αραβία – Κρίσιμες συνομιλίες για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δηλώνει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να κατανοήσουν τη θέση της Ουκρανίας για την επίλυση του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων πιθανών παραχωρήσεων που ενδέχεται να είναι διατεθειμένη να κάνει.

Συνάντηση κορυφής στην Τζέντα

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έφτασαν στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, εν όψει συνομιλιών υψηλού επιπέδου μεταξύ των αντιπροσωπειών τους με στόχο τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Ο Ζελένσκι ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συναντήθηκε με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τη Δευτέρα για να συζητήσουν «διμερή ζητήματα και τη συνεργασία με άλλους εταίρους».

Ο Ουκρανός ηγέτης δήλωσε ότι είχαν μια «λεπτομερή συζήτηση» σχετικά με τα βήματα και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επίλυση του πολέμου και την επίτευξη διαρκούς ειρήνης. Τόνισε ότι η Σαουδική Αραβία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διευκόλυνση της διπλωματίας.

«Έδωσα ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της απελευθέρωσης των αιχμαλώτων και της επιστροφής των παιδιών μας, που θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό βήμα στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις διπλωματικές προσπάθειες», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Σημαντικό μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε στις μορφές των εγγυήσεων ασφαλείας.»

Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία θα παραμείνει στην Τζέντα για συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους που έχουν προγραμματιστεί για την Τρίτη, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της Ουκρανίας για εποικοδομητικό διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι αμερικανικές θέσεις

Ο Ρούμπιο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτς επίσης συναντήθηκαν με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας και τον ευχαρίστησαν για τη φιλοξενία των επικείμενων συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.

Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Τάμι Μπρους δήλωσε ότι η διμερής συνάντηση επικεντρώθηκε στην απειλή που θέτουν οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, την κατάσταση στη Συρία και την ανοικοδόμηση στη Γάζα. Ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε τη θέση των ΗΠΑ ότι «καμία λύση για την κατάσταση στη Γάζα δεν πρέπει να περιλαμβάνει τη Χαμάς».

Πριν φτάσει στη Σαουδική Αραβία, ο Ρούμπιο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να κατανοήσουν τη θέση της Ουκρανίας για την επίλυση του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πιθανών παραχωρήσεων που θα μπορούσε να προσφέρει στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.

«Αυτό που θέλουμε να μάθουμε είναι εάν ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν κάποιου είδους ειρηνευτική συζήτηση και ποιες είναι οι γενικές γραμμές των πραγμάτων που θα μπορούσαν να εξετάσουν, αναγνωρίζοντας ότι ήταν ένας δαπανηρός και αιματηρός πόλεμος για τους Ουκρανούς», δήλωσε ο Ρούμπιο σε στρατιωτικό αεροπλάνο με προορισμό την Τζέντα.

«Έχουν υποφέρει πολύ και ο λαός τους έχει υποφέρει πολύ, και είναι δύσκολο μετά από κάτι τέτοιο να μιλάμε ακόμη και για παραχωρήσεις. Αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να τελειώσει αυτό και να αποτραπεί περισσότερη ταλαιπωρία», τόνισε.

Ο Ρούμπιο τόνισε ότι οι δύο πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε κατανόηση προτού μπορέσουν να προχωρήσουν προς μια ειρηνευτική συμφωνία.

«Δεν θα θέσω καμία προϋπόθεση για το τι πρέπει ή χρειάζεται να κάνουν. Νομίζω ότι θέλουμε να ακούσουμε μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν και να το συγκρίνουμε με αυτό που θέλουν οι Ρώσοι και στη συνέχεια να δούμε πόσο μακριά είμαστε πραγματικά», είπε.

Η στάση του Τραμπ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει διακόψει προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Ουκρανία στο πλαίσιο της προώθησης μίας ειρηνευτικής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου. Ο διευθυντής της CIA Τζον Ράτκλιφ ανακοίνωσε στις 5 Μαρτίου ότι ο Τραμπ είχε επίσης διατάξει παύση της συνεργασίας στον τομέα των πληροφοριών με την Ουκρανία.

Οι πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών από αμερικανικούς στρατιωτικούς δορυφόρους, βοηθούσαν την Ουκρανία να παρακολουθεί τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων και να επιλέγει στόχους. Ο Ράτκλιφ δήλωσε ότι η παύση «στο στρατιωτικό μέτωπο και στο μέτωπο των πληροφοριών» είναι προσωρινή.

Η αναστολή της βοήθειας ήρθε μετά από μια αποτυχημένη συνάντηση στις 28 Φεβρουαρίου στο Οβάλ Γραφείο σχετικά με τη συμφωνία για τα ορυκτά μεταξύ ΗΠΑ-Ουκρανίας, η οποία έμεινε σε εκκρεμότητα. Η συνάντηση αποσκοπούσε στην υπογραφή της συμφωνίας για αμερικανικές επενδύσεις στην Ουκρανία για την από κοινού ανάπτυξη των τεράστιων πόρων σπάνιων γαιών του έθνους, ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική βοήθεια που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Μετά τη δημόσια διαφωνία των δύο προέδρων, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 9 Μαρτίου ότι πιστεύει ότι οι συνομιλίες αυτής της εβδομάδας μεταξύ των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας για τον τερματισμό της σύγκρουσης με τη Ρωσία θα «σημειώσουν πρόοδο». Όταν ρωτήθηκε αν θα εξέταζε το ενδεχόμενο να τερματίσει την αναστολή της ανταλλαγής πληροφοριών με την Ουκρανία, ο Τραμπ είπε: «Σχεδόν το έχουμε κάνει… Σχεδόν το έχουμε κάνει».

Νεκρός ο πρόεδρος του Ιράν και άλλοι αξιωματούχοι της χώρας λόγω δυστυχήματος

Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί βρέθηκε νεκρός στον τόπο συντριβής του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε τη Δευτέρα, μετά από πολύωρη έρευνα σε μια ομιχλώδη, ορεινή περιοχή στα βορειοδυτικά της χώρας, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA. Ο κος Ραϊσί ήταν 63 ετών.

Μαζί με τον κο Ραϊσί ταξίδευαν ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, ο κυβερνήτης της ιρανικής επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν και άλλοι αξιωματούχοι και σωματοφύλακες.

Νωρίς το πρωί της Δευτέρας, οι τουρκικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα αυτό που περιέγραψαν ως υλικό από drone που έδειχνε κάτι που φαινόταν να είναι φωτιά στην ερημιά και το οποίο «υποπτεύθηκαν ότι ήταν συντρίμμια ελικοπτέρου». Οι συντεταγμένες που αναφέρονταν στο υλικό τοποθετούσαν τη φωτιά περίπου 20 χιλιόμετρα νότια των συνόρων Αζερμπαϊτζάν-Ιράν στην πλευρά ενός απότομου βουνού.

Πλάνα που κυκλοφόρησαν από το IRNA νωρίς τη Δευτέρα έδειχναν αυτό που το πρακτορείο περιέγραψε ως το σημείο συντριβής, απέναντι από μια απότομη κοιλάδα σε μια πράσινη οροσειρά. Στρατιώτες που μιλούσαν την τοπική αζερική γλώσσα είπαν: «Εκεί είναι, το βρήκαμε».

Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι οι εικόνες από το σημείο έδειχναν το αεροσκάφος να προσκρούει σε μια βουνοκορφή, αν και δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση για την αιτία της συντριβής.

Το IRNA ανέφερε ότι ο κος Ραϊσί πετούσε με ένα ελικόπτερο Bell 212 αμερικανικής κατασκευής.

Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος κατέχει την απόλυτη εξουσία και έχει τον τελευταίο λόγο για την εξωτερική πολιτική και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προσπάθησε να καθησυχάσει τους Ιρανούς, λέγοντας ότι δεν θα υπάρξει καμία διαταραχή στις κρατικές υποθέσεις.

Σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, αν ο πρόεδρος πεθάνει, αναλαμβάνει καθήκοντα ο πρώτος αντιπρόεδρος του Ιράν με τη συγκατάθεση του Χαμενεΐ και προκηρύσσονται νέες προεδρικές εκλογές εντός 50 ημερών. Ο πρώτος αντιπρόεδρος Μοχάμαντ Μοχμπέρ είχε ήδη αρχίσει να δέχεται τηλεφωνήματα από αξιωματούχους και ξένες κυβερνήσεις κατά την απουσία του κου Ραϊσί, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

A mobile phone screen shows the crash site of the helicopter that carried Iranian President Ebrahim Raisi, in East Azerbaijan Province, Iran, on May 20, 2024. (Pool via WANA via Reuters/Screenshot via The Epoch Times)
Οθόνη λάπτοπ όπου φαίνεται το σημείο συντριβής του ελικοπτέρου που μετέφερε τον Ιρανό πρόεδρο Εμπραχίμ Ραϊσί, στην επαρχία του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν του Ιράν, στις 20 Μαΐου 2024. (Pool μέσω WANA μέσω Reuters/Screenshot μέσω The Epoch Times)

 

Έρευνες

Οι ομάδες διάσωσης έπρεπε να παλέψουν με χιονοθύελλες και δύσβατα εδάφη όλη τη νύχτα για να φτάσουν στα συντρίμμια τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.

«Όταν ανακαλύφθηκε το σημείο της συντριβής, δεν υπήρχαν σημάδια ζωής μεταξύ των επιβατών του ελικοπτέρου», δήλωσε ο επικεφαλής της Ερυθράς Ημισελήνου του Ιράν Πιρχοσεΐν Κολιβάντ στην κρατική τηλεόραση.

Το βίντεο έδειξε μια ομάδα διάσωσης με φωτεινά μπουφάν και φακούς κεφαλής να συνωστίζεται γύρω από μια συσκευή GPS καθώς έψαχναν πεζοί σε μια κατάμαυρη βουνοπλαγιά μέσα στη χιονοθύελλα.

Πολλές χώρες είχαν εκφράσει την ανησυχία τους και είχαν προσφέρει βοήθεια.

Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε ενημερωθεί για τις αναφορές σχετικά με τη συντριβή, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε τεχνολογία δορυφορικής χαρτογράφησης έκτακτης ανάγκης.

Η θητεία του Εμπραχίμ Ραϊσί

Ο κος Ραϊσί ήταν ένας σκληροπυρηνικός πολιτικός, ο οποίος παλαιότερα ήταν επικεφαλής του δικαστικού σώματος της χώρας.

Βρισκόταν στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν νωρίς την Κυριακή για να εγκαινιάσει ένα φράγμα με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ. Πρόκειται για το τρίτο φράγμα που κατασκευάζουν οι δύο χώρες στον ποταμό Αράς. Η επίσκεψη έγινε παρά τις ψυχρές σχέσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, που οφείλονται μεταξύ άλλων στην ένοπλη επίθεση στην πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη το 2023 και στις διπλωματικές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ, το οποίο η σιιτική θεοκρατία του Ιράν θεωρεί ως τον κύριο εχθρό της στην περιοχή.

Ο κος Ραϊσί κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2021, μια ψηφοφορία στην οποία σημειώθηκε η χαμηλότερη συμμετοχή στην ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Ο κος Ραϊσί υπόκειτο σε κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εν μέρει λόγω της εμπλοκής του στη μαζική εκτέλεση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων τα χρόνια μετά την επανάσταση του 1979.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του κου Ραϊσί, το Ιράν εμπλούτισε ουράνιο σχεδόν σε οπλικό επίπεδο, παρεμποδίζοντας παράλληλα τις διεθνείς επιθεωρήσεις. Το Ιράν εξόπλισε τη Ρωσία στον πόλεμο με την Ουκρανία και εξαπέλυσε μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κατά του Ισραήλ εν μέσω του πολέμου του Ισραήλ κατά της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Επίσης, συνέχισε να εξοπλίζει τρομοκρατικές ομάδες αντιπροσώπων στη Μέση Ανατολή, όπως οι Χούτι της Υεμένης και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου.

Οι μαζικές διαμαρτυρίες στη χώρα μαίνονται εδώ και χρόνια.

Η πιο πρόσφατη αφορούσε τον θάνατο της Μαχσά Αμινί το 2022, μιας γυναίκας που είχε συλληφθεί νωρίτερα επειδή φέρεται να παραβίασε τις αυστηρές απαιτήσεις της χώρας για το χιτζάμπ (τη μαντίλα). Η πολύμηνη βίαιη καταστολή του καθεστώτος που ακολούθησε τις διαδηλώσεις είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότεροι από 500 άνθρωποι και να συλληφθούν περισσότεροι από 22.000.

Τον Μάρτιο, μια ερευνητική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε ότι το Ιράν ήταν υπεύθυνο για τη «σωματική βία» που οδήγησε στον θάνατο της κας Αμινί.

Από το Web Staff, με πληροφορίες από το Associated Press και το Reuters

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

23 επιθέσεις σε δύο εβδομάδες υπέστησαν δυνάμεις των ΗΠΑ σε Ιράκ και Συρία

Δυνάμεις των ΗΠΑ και συμμάχων τους που έχουν αναπτυχθεί σε βάσεις στο Ιράκ και στη Συρία έγιναν στόχοι 23 επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή/και με ρουκέτες μέσα στις τελευταίες δυο εβδομάδες, δήλωσε χθες Δευτέρα ανώτερος αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.

Οι επιθέσεις εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων και συμμάχων τους στον διεθνή αντιτζιχαντιστικό συνασπισμό στο Ιράκ και στη Συρία αυξάνονται από την 7η Οκτωβρίου και το ξέσπασμα του πολέμου του Ισραήλ και της Χαμάς – της παλαιστινιακού ισλαμιστικής οργάνωσης που κυβερνά τη Λωρίδα της Γάζας και τα τελευταία χρόνια θεωρείται ότι πρόσκειται στην Τεχεράνη.

«Μεταξύ της 17ης και της 26ης Οκτωβρίου, οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του συνασπισμού έγιναν στόχος επιθέσεων 14 φορές στο Ιράκ και άλλες 9 στη Συρία», είπε ο Αμερικανός αξιωματούχος.

Οι επιθέσεις, που έγιναν με μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή/και ρουκέτες, «στην πλειονότητά τους απέτυχαν να πλήξουν τους στόχους τους χάρη στις ισχυρές άμυνές μας», πρόσθεσε.

Η Ουάσιγκτον κατηγορεί το Ιράν ότι εμπλέκεται στις ενέργειες αυτές και ότι ουσιαστικά πρόκειται για ιρανικές επιθέσεις «δι’ αντιπροσώπων», καθώς αεροσκάφη των ΗΠΑ εξαπέλυσαν την περασμένη εβδομάδα πλήγματα εναντίον δυο εγκαταστάσεων στην ανατολική Συρία που χρησιμοποιούν οι Φρουροί της Επανάστασης, επίλεκτο σώμα του στρατού του Ιράν, και άλλες «οργανώσεις συνδεόμενες με αυτούς», σύμφωνα με τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Λόυντ Ώστιν.

Την Παρασκευή, το Πεντάγωνο έκανε λόγο για 21 στρατιώτες που τραυματίστηκαν ελαφρά στις επιθέσεις αυτές, ενώ ένας Αμερικανός πολίτης, υπεργολάβος, υπέκυψε εξαιτίας καρδιακής ανακοπής που υπέστη ενώ καλυπτόταν λόγω απειλής επίθεσης που αποδείχθηκε ψευδής.

Ο Αμερικανός αξιωματούχος είπε χθες πως δεν υπήρξαν άλλα θύματα.

Η Ουάσιγκτον διατηρεί ανεπτυγμένους κάπου 900 στρατιωτικούς της στη Συρία και άλλους σχεδόν 2.500 στο Ιράκ στο πλαίσιο των επιχειρήσεων εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος.