Ξένες χώρες επιχειρούν συστηματικά να στρατολογήσουν εκλεγμένους αξιωματούχους, δημόσιους υπαλλήλους, στρατιωτικούς, ακαδημαϊκούς και επιχειρηματίες στην Αυστραλία, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφάλειας Πληροφοριών της Αυστραλίας (Australian Security Intelligence Organisation – ASIO), Μάικ Μπέρτζες.
Κατά τη διάρκεια της 26ης Annual Hawke Lecture, ο Μπέρτζες προειδοποίησε ότι χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν, αλλά και πολλές άλλες, προσπαθούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες, ακόμη και μη διαβαθμισμένες, εφόσον αυτές προσφέρουν στρατηγικό ή τακτικό πλεονέκτημα.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως σημείωσε, παρουσιάζουν οι πληροφορίες που σχετίζονται με τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Αυστραλία, και ειδικά όσες αφορούν τη στρατηγική συμφωνία ασφαλείας AUKUS. Σύμφωνα με τον ίδιο, ξένες υπηρεσίες πληροφοριών δείχνουν «ανθυγιεινό ενδιαφέρον» για τις δυνατότητες που σχετίζονται με τη συμμαχία AUKUS, επιδιώκοντας να συλλέξουν δεδομένα για τεχνολογίες, υποδομές και προσωπικό.
Ο Μπέρτζες ανέφερε ότι καταβάλλονται επίσης προσπάθειες υποκλοπής ερευνητικού έργου και πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ στόχος αποτελούν και πρόσωπα με πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες που θα μπορούσαν να στρατολογηθούν.
Ανησυχητική είναι, όπως προσθέτει, και η προσπάθεια χαρτογράφησης των κρίσιμων υποδομών της χώρας από ξένες δυνάμεις, ώστε να καταστούν ευάλωτες σε περίπτωση σύγκρουσης. Στο στόχαστρο βρίσκονται ακόμη η στρατιωτική ισχύς της Αυστραλίας, η επιστημονική έρευνα, η έρευνα για την Ανταρκτική, η «πράσινη» τεχνολογία, ακόμη και πρωτοβουλίες του ιδιωτικού τομέα.
Ο επικεφαλής της ASIO ανέφερε ότι η απόκτηση των πληροφοριών αυτών μπορεί να γίνει είτε μέσω φυσικής επαφής – με πειθώ, εξαναγκασμό ή παραπλάνηση εκ των έσω – είτε μέσω τεχνολογίας και δη κυβερνοκατασκοπείας. Συχνά, σημείωσε, τα δύο μέσα συνδυάζονται: η παραβίαση συστημάτων διευκολύνει την προσωπική διείσδυση και αντίστροφα.
Είκοσι τέσσερις επιχειρήσεις αποτροπής σε τρία χρόνια
Η ASIO, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, έχει αποτρέψει 24 μεγάλες επιχειρήσεις κατασκοπείας και ξένης παρέμβασης την τελευταία τριετία. Σε μία περίπτωση, υπάλληλος του δημοσίου με διαβάθμιση ασφαλείας πιάστηκε να διανέμει επίσημα έγγραφα σχετικά με διαπραγματεύσεις ελεύθερου εμπορίου. Σε άλλη υπόθεση, υπηρεσία ξένης χώρας προσπάθησε να τοποθετήσει δικό της άνθρωπο σε μέσο ενημέρωσης με στόχο τον επηρεασμό της κάλυψης.
Ξένες δυνάμεις επιχείρησαν επίσης να αγοράσουν γη κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ σε μία περίπτωση, επισκέπτης ακαδημαϊκός με σχέσεις με ξένη κυβέρνηση παραβίασε τεχνολογικό εργαστήριο περιορισμένης πρόσβασης και κατέγραψε το εσωτερικό του.
Ο Μπέρτζες ανέφερε ότι ορισμένες από τις υποθέσεις αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε ποινικές διώξεις, χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Χαρακτήρισε τις υποθέσεις αυτές ως «κορυφή του παγόβουνου».
Ανεπαρκής προστασία ευαίσθητων πληροφοριών
Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσε και το γεγονός ότι, όπως ισχυρίζεται, πολλοί εργαζόμενοι που έχουν πρόσβαση σε ευαίσθητες πληροφορίες διευκολύνουν άθελά τους την κατασκοπεία μέσω αναρτήσεων στα κοινωνικά δίκτυα. Ο Μπέρτζες σημείωσε ότι μόνο σε μία επαγγελματική πλατφόρμα, περισσότεροι από 35.000 Αυστραλοί φαίνεται να έχουν πρόσβαση σε ευαίσθητες ή και διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Αναφέρθηκε σε περίπου 7.000 προφίλ που συνδέονται με τον αμυντικό τομέα, με σαφή αναφορά σε έργα, ομάδες και κρίσιμες τεχνολογίες. Σχεδόν 400 άτομα δηλώνουν ρητά ότι εργάζονται στο AUKUS, ενώ ο αριθμός ξεπερνά τους 2.000 αν συνυπολογιστούν οι γενικότερες αναφορές σε «υποβρύχια» και «πυρηνικά».
Πάνω από 2.000 άτομα δηλώνουν ότι διαθέτουν διαβάθμιση ασφαλείας, ενώ περίπου 1.300 αναφέρουν ότι εργάζονται στον τομέα της εθνικής ασφάλειας. Ο Μπέρτζες εξέφρασε την απορία του για το γεγονός ότι άτομα με τέτοιο προφίλ δεν αντιλαμβάνονται την απειλή, λέγοντας ότι η δημόσια έκθεση τέτοιων στοιχείων δεν είναι απλώς αφέλεια αλλά «ανεύθυνη πρόσκληση» σε ξένες υπηρεσίες πληροφοριών.
Στόχευση μέσω διαδικτύου και οικονομική ζημία
Ο επικεφαλής της ASIO προειδοποίησε ότι ξένοι κατάσκοποι προσεγγίζουν πιθανούς στόχους προσφέροντας ευκαιρίες συμβουλευτικής συνεργασίας με υψηλές αμοιβές για εκθέσεις που αφορούν το εμπόριο, την πολιτική, την οικονομία, την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της Αυστραλίας. Αν υπάρξει ανταπόκριση, η επικοινωνία συχνά μεταφέρεται σε κρυπτογραφημένες εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, με ορισμένους να δέχονται ακόμη και προσκλήσεις για ταξίδια στο εξωτερικό.
Το είδος αυτό της κατασκοπείας, όπως σημείωσε, είναι «χαμηλού κόστους, χαμηλού ρίσκου, απαιτεί μικρή προσπάθεια» και εκτελείται μαζικά, με εκατοντάδες αιτήματα φιλίας να αποστέλλονται ημερησίως.
Οικονομικά, οι επιπτώσεις είναι σημαντικές: μόνο το 2024, η αυστραλιανή οικονομία φέρεται να έχασε σχεδόν 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε εμπορικά μυστικά και πνευματική ιδιοκτησία εξαιτίας κυβερνοκατασκοπείας.
Ο Μπέρτζες κάλεσε το κοινό να επιδείξει «κοινή λογική» και να αποφεύγει την προβολή της πρόσβασής του σε ευαίσθητα δεδομένα, να ενημερώνει τακτικά το λογισμικό του και να αποφεύγει απλοϊκούς κωδικούς, όπως η λέξη «password».
