Τετάρτη, 23 Ιούλ, 2025

Έπεσε η κυβέρνηση της Πορτογαλίας

Έπειτα από μόλις ένα χρόνο στην εξουσία, η συντηρητική κυβέρνηση μειοψηφίας της Πορτογαλίας κατέρρευσε χθες Τρίτη, καθώς δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο.

Ο πρωθυπουργός υπό παραίτηση Λουίς Μοντενέγκρου υπέστη καθαρή ήττα στην πορτογαλική εθνική αντιπροσωπεία, έπειτα από εβδομάδες καταγγελιών της αντιπολίτευσης για σύγκρουση συμφερόντων λόγω δοσοληψιών οικογενειακής επιχείρησης.

Η Πορτογαλία οδηγείται έτσι στις τρίτες βουλευτικές εκλογές σε ισάριθμα χρόνια.

Στη θεωρία, ο πρόεδρος Μαρσέλου Χεμπέλου ντε Σόουζα θα μπορούσε να αναθέσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε κάποιον άλλο πολιτικό της κυβερνώσας Δημοκρατικής Συμμαχίας ή στον επικεφαλής της αντιπολίτευσης Πέντρου Νούνου Σάντους του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Αναμένεται να έχει συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς αργότερα σήμερα το πρωί.

Ωστόσο, το πιο πιθανό σενάριο μοιάζει να είναι πως ο αρχηγός του κράτους θα διαλύσει τη Βουλή και θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές, που θα μπορούσαν να διεξαχθούν την 11η ή τη 18η Μαΐου.

Η πολιτική κρίση ήταν απρόσμενη για αρκετούς αναλυτές, καθώς η υγεία της οικονομίας της Πορτογαλίας κρίνεται καλή, η ανάπτυξη καταγράφει ρεκόρ και η ανεργία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά παρότι συνεχίζουν να εφαρμόζονται μέτρα λιτότητας.

Η αντιπολίτευση καταγγέλλει πως η εταιρεία Spinumvira, που ίδρυσε ο κος Μοντενέγκρου το 2021, επωφελήθηκε από το ότι ανέλαβε επικεφαλής της κυβέρνησης του κράτους της Ιβηρικής και έκλεισε συμβάσεις με διάφορες ιδιωτικές εταιρείες.

Ο απερχόμενος πρωθυπουργός αρνείται πως έγινε οτιδήποτε παράνομο και τονίζει πως πλέον η επιχείρηση ανήκει στους γιους του. Ωστόσο, απέφυγε να δώσει οποιαδήποτε πληροφορία για το πελατολόγιο της εταιρείας.

Ο Λουίς Μοντενέγκρου κατάφερε να ξεπεράσει δυο προτάσεις μομφής αφού ξέσπασε το σκάνδαλο πριν από τη χθεσινή ψηφοφορία. Εννοεί μολαταύτα να είναι εκ νέου υποψήφιος, παρά τον σάλο. Δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν εξάλλου ότι η Δημοκρατική Συμμαχία μπορεί να εξασφαλίσει καλύτερο αποτέλεσμα από ό,τι τον Μάρτιο του 2024.

Η Αυστραλία απαντά στις ρωσικές προειδοποιήσεις για την Ουκρανία

Μία μέρα μετά την προειδοποίηση της ρωσικής πρεσβείας στην Καμπέρα προς την Αυστραλία να μην εμπλακεί στη σύγκρουση με την Ουκρανία, το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε με σθένος ότι δεν πρόκειται να πτοηθεί.

«Το μήνυμά μας προς τη Ρωσία είναι: σταματήστε την παράνομη εισβολή σας στην Ουκρανία. Δεν θα μας αποτρέψετε από το να εργαζόμαστε για μια δίκαιη ειρήνη για τον λαό της Ουκρανίας», δήλωσε το υπουργείο στην εφημερίδα The Epoch Times.

Εκπρόσωπος του υπουργείου τόνισε ότι η Αυστραλία έχει μία περήφανη παράδοση στην υποστήριξη της ειρήνης, με 80 χρόνια συμμετοχής σε διεθνείς αποστολές ειρηνευτικής φύσεως.

«Η Αυστραλία έχει πει ότι, αν λάβουμε αίτημα για στήριξη με αποστολή ειρηνευτικής δύναμης, θα το εξετάσουμε», σημείωσε ο εκπρόσωπος.

Η ρωσική πρεσβεία εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας την Αυστραλία να μην προχωρήσει σε περαιτέρω συνεισφορές στον πόλεμο στην Ουκρανία — η χώρα έχει ήδη στείλει βοήθεια αξίας άνω του 1,5 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων όπλων και εξοπλισμού.

«Σε όσους τείνουν να ερμηνεύσουν τα παραπάνω ως απειλή: δεν είναι. Είναι προειδοποίηση. Η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να βλάψει Αυστραλούς», ανέφερε η πρεσβεία.

«Η Καμπέρα μπορεί εύκολα να αποφύγει τα μπλεξίματα, αρκεί να απέχει από ανεύθυνες περιπέτειες στη ζώνη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης.»

Τον Δεκέμβριο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι 43.000 Ουκρανοί έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου 2022.

Ο Αλμπανέζε ανοιχτός σε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία

Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα εξετάσει το ενδεχόμενο αποστολής προσωπικού για την υποστήριξη αποστολών ειρήνευσης.

«Έχω πει ξεκάθαρα, δημόσια και επανειλημμένα ότι θα εξετάσουμε τη συμμετοχή μας σε οποιαδήποτε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία», είπε ο Αλμπανέζε στους δημοσιογράφους στις 9 Μαρτίου.

«Δεν μπορείς να έχεις ειρηνευτικές δυνάμεις χωρίς ειρήνη. Γι’ αυτό, κοιτάζοντας μπροστά, είναι σημαντικό να γίνει προγραμματισμός και η Αυστραλία θα συμμετάσχει σε αυτή τη συνάντηση».

Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ενταχθεί στην ευρωπαϊκή «συμμαχία των προθύμων» κατά της ρωσικής επιθετικότητας.

Ο Αλμπανέζε σημείωσε ότι είναι νωρίς για αποφάσεις σχετικά με στρατεύματα, αλλά έχει ήδη στείλει εκπρόσωπο να συζητήσει στρατηγικές ασφάλειας για την Ουκρανία σε συνάντηση Ευρωπαίων αρχηγών άμυνας.

Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Πίτερ Ντάτον, απέρριψε την ιδέα αποστολής αυστραλιανών στρατευμάτων στην Ουκρανία, λέγοντας: «Πιστεύω ότι είναι καθήκον των Ευρωπαίων […] όπως είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν περισσότερα για την άμυνα της Ευρώπης», δήλωσε στο ABC News.

Ο Ντάτον είχε ζητήσει στο παρελθόν περισσότερη στρατιωτική στήριξη της Αυστραλίας προς την Ουκρανία, όπως εξοπλισμό, προμήθειες και βοήθεια.

Μαζί με τους Ντέιβιντ Κόλμαν και Άντριου Χέιστι, είχαν επικρίνει την ανταπόκριση της κυβέρνησης Αλμπανέζε ως αργή και ανεπαρκή.

Η επίδραση της ανθρώπινης συνείδησης στη μοριακή δομή του νερού: Το έργο του Μασάρου Έμοτο

Ο Ιάπωνας ερευνητής Δρ Μασάρου Έμοτο, γεννημένος στις 22 Ιουλίου 1943 στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας, απέκτησε διεθνή αναγνώριση για τις μελέτες και τα πειράματά του σχετικά με την επίδραση της ανθρώπινης συνείδησης στη μοριακή δομή του νερού. Παρόλο που η έρευνά του συχνά χαρακτηρίζεται ως ψευδοεπιστήμη από την επιστημονική κοινότητα, οι θεωρίες του έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων παγκοσμίως.

Ακαδημαϊκό υπόβαθρο και πρώιμη καριέρα

Ο Δρ Έμοτο κατείχε πτυχίο Διεθνών Σχέσεων από το Δημοτικό Πανεπιστήμιο της Γιοκοχάμα και διδακτορικό στην Εναλλακτική Ιατρική που απέκτησε το 1992. Το 1986 ίδρυσε τη «International Health Medical» και το 1989 του παραχωρήθηκαν αποκλειστικά δικαιώματα για την εμπορία του «Magnetic Resonance Analyzer», μιας συσκευής που κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Ρόναλντ Γουάνστοκ. Η συσκευή αυτή μπορούσε να ανιχνεύσει μαγνητικά πεδία γύρω από μια ανθρώπινη τρίχα και να διαγνώσει σχεδόν οποιαδήποτε ασθένεια.

Την ίδια χρονιά, μετονόμασε τη συσκευή σε «Vibrationometer» και άρχισε να συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος μας αποτελείται από δονήσεις διαφορετικών συχνοτήτων – μια ιδέα που συμμερίζονταν και άλλοι, όπως ο Νίκολα Τέσλα, ο οποίος είχε πει: «Αν θέλετε να βρείτε τα μυστικά του σύμπαντος, σκεφτείτε με όρους ενέργειας, συχνότητας και δόνησης».

Η έρευνα του Έμοτο για τη δομή του νερού

Η έρευνα του Δρος Έμοτο επικεντρώθηκε στο πώς οι δονήσεις και οι ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των σκέψεων και των συναισθημάτων, επηρεάζουν τις φυσικές ιδιότητες του νερού. Υπέθεσε ότι τα μόρια του νερού μπορούν να αποθηκεύσουν και να μεταδώσουν πληροφορίες, και ότι αυτές οι πληροφορίες μπορούν να επηρεαστούν από εξωτερικά ερεθίσματα, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης συνείδησης.

Σε ένα από τα πιο γνωστά πειράματά του, ο Έμοτο εξέθεσε αποσταγμένο νερό σε διαφορετικά είδη μουσικής. Στη συνέχεια πάγωσε τα δείγματα ώστε να μπορέσει να αναλύσει την κρυσταλλική δομή των μορίων του νερού με μικροσκόπιο. Παρατήρησε ότι τα δείγματα νερού που εκτέθηκαν σε κλασική μουσική είχαν όμορφες και συμμετρικές κρυσταλλικές δομές, ενώ τα δείγματα που εκτέθηκαν σε heavy metal και άλλα είδη «αρνητικής» μουσικής είχαν παραμορφωμένες και χαοτικές δομές.

Σε ένα άλλο πείραμα, το αποσταγμένο νερό εκτέθηκε σε λέξεις με θετική και αρνητική σημασία. Ο Δρ Έμοτο έγραψε λέξεις όπως «αγάπη» και «ευγνωμοσύνη» σε φιάλες με νερό, και λέξεις όπως «μίσος» και «φόβος» σε άλλες φιάλες. Διαπίστωσε ότι τα μόρια νερού που εκτέθηκαν σε θετικές λέξεις σχημάτισαν όμορφους, συμμετρικούς και τακτοποιημένους κρυστάλλους, ενώ τα μόρια νερού που εκτέθηκαν σε αρνητικές λέξεις σχημάτισαν παραμορφωμένους, άσχημους και ασύμμετρους κρυστάλλους.

Περαιτέρω διαφορές εντοπίστηκαν μεταξύ των νερών από φιάλες με την ίδια σημασία αλλά με επισήμανση σε διαφορετικές γλώσσες, υποδεικνύοντας ότι διαφορετικές κρυσταλλικές δομές βρέθηκαν στα δείγματα νερού της φιάλης με την ιαπωνική και την αγγλική αντιστοιχία της λέξης «αγάπη».

Το πείραμα του ρυζιού

Ένα άλλο ενδιαφέρον πείραμα του Έμοτο είναι το «πείραμα του ρυζιού», το οποίο ο καθένας μπορεί εύκολα να δοκιμάσει στο σπίτι. Για αυτό το πείραμα, χρειάζεται μαγειρεμένο ρύζι, διαιρεμένο σε βάζα με ετικέτες διαφορετικών θετικών και αρνητικών λέξεων, τα οποία στη συνέχεια σφραγίζονται. Αποθηκευμένα στο ίδιο μέρος υπό τις ίδιες συνθήκες, με την πάροδο του χρόνου, το ρύζι θα αλλάξει διαφορετικά στο βάζο ανάλογα με το αν φέρει ετικέτες με θετικές ή αρνητικές λέξεις. Το ρύζι στο βάζο με τη λέξη «αγάπη» παρέμεινε εμφανώς όμορφο, ενώ το ρύζι στο βάζο με τη λέξη «μίσος» μούχλιασε.

Η επίδραση των προσευχών στη δομή του νερού

Η έρευνα του Έμοτο περιελάμβανε επίσης τη μελέτη της επίδρασης της προσευχής και της πρόθεσης στο νερό. Διαπίστωσε ότι η έκθεση του νερού σε θετικές προθέσεις και προσευχές μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα νερού, ενώ οι αρνητικές προθέσεις μπορούν να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα.

Σε ένα πείραμα, ο καθηγητής Έμοτο πήρε ένα δείγμα νερού από μια λίμνη και πάγωσε ένα μέρος του. Τα παγωμένα μόρια ήταν αρκετά άμορφα και ακανόνιστα. Όταν ένας ιερέας προσευχήθηκε δίπλα σε ένα μέρος του ίδιου δείγματος νερού, μετά το πάγωμα του δείγματος, ένα τέλεια κανονικό και όμορφο κρυσταλλικό πλέγμα εμφανίστηκε κάτω από το μικροσκόπιο.

Επιστημονική κριτική και κληρονομιά

Το έργο του Δρος Έμοτο έχει επικριθεί από πολλούς επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι τα πειράματά του στερούνται επιστημονικής αυστηρότητας. Οι ισχυρισμοί του δεν υποστηρίζονται από την επικρατούσα επιστήμη, και οι θεωρίες του για τις ιδιότητες του νερού δεν έχουν γίνει αποδεκτές από την επιστημονική κοινότητα.

Παρά τις κριτικές αυτές, το έργο του Δρος Έμοτο έχει επηρεάσει σημαντικά τη λαϊκή κουλτούρα και οι ιδέες του έχουν εμπνεύσει πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πολλοί άνθρωποι έχουν υιοθετήσει τις θεωρίες και τις πρακτικές του, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης και χρήσης νερού με θετικές λέξεις στα μπουκάλια νερού και της αναπαραγωγής κλασικής μουσικής για τη βελτίωση της ποιότητας του νερού στα σπίτια τους.

Συγγραφικό έργο και κοινωνική δράση

Εκτός από την έρευνά του για το νερό, ο Δρ Έμοτο ήταν επίσης παραγωγικός συγγραφέας, γράφοντας αρκετά βιβλία για τις θεωρίες και τα ευρήματά του. Μεταξύ των πιο δημοφιλών βιβλίων του είναι τα «The Hidden Messages in Water», «The True Power of Water» και «The Miracle of Water».

Το 2005, ίδρυσε το «Emoto Peace Project», έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό αφιερωμένο στην προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης μέσω της δύναμης της θετικής σκέψης και πρόθεσης. Ο οργανισμός ενθάρρυνε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να στέλνουν θετικές προθέσεις και προσευχές για ειρήνη σε πηγές νερού, με την ελπίδα ότι η επίδραση της ειρήνης και της αρμονίας θα εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.

Ο Δρ Μασάρου Έμοτο απεβίωσε στις 17 Οκτωβρίου 2014, αλλά το έργο και οι ιδέες του συνεχίζουν να εμπνέουν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η κληρονομιά του αποτελεί μαρτυρία της δύναμης της ανθρώπινης συνείδησης και του δυναμικού της φύσης να θεραπεύσει και να μεταμορφώσει τη ζωή μας.

Οι ΗΠΑ επαναφέρουν τη στρατιωτική βοήθεια καθώς η Ουκρανία συμφωνεί σε 30ήμερη εκεχειρία

Το Κίεβο συμφώνησε να προχωρήσει σε 30ήμερη εκεχειρία με τη Μόσχα, στο πλαίσιο προσπαθειών για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Αντιπροσωπείες από την Ουάσιγκτον και το Κίεβο εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση στις 11 Μαρτίου, στην οποία ανακοινώθηκε η προτεινόμενη 30ήμερη παύση των εχθροπραξιών, έπειτα από έναν εκτεταμένο γύρο συνομιλιών στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας.

Τις Ηνωμένες Πολιτείες εκπροσώπησαν ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, και ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Μάικ Ουόλτζ. Από την πλευρά της Ουκρανίας, στις συνομιλίες συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών, Αντρίι Συμπίχα, ο προεδρικός σύμβουλος, Αντρίι Γερμάκ, και ο υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ.

Η συμφωνία της Τζέντας προβλέπει αρχικά μια 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, με τη δυνατότητα παράτασης, εφόσον οι δύο πλευρές επιδιώξουν μια πιο μακροπρόθεσμη ειρηνευτική συμφωνία.

«Θα μεταφέρουμε τώρα αυτή την πρόταση στους Ρώσους και ελπίζουμε να πουν ναι», δήλωσε ο Ρούμπιο σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση.

ΗΠΑ και Ουκρανία επαναφέρουν τη συνεργασία τους

Η συνάντηση της Τρίτης έδωσε την ευκαιρία σε Ουάσινγκτον και Κίεβο να επανεκκινήσουν τις δια ζώσης διαπραγματεύσεις, μετά από μια έντονη αντιπαράθεση στις 28 Φεβρουαρίου, στο Οβάλ Γραφείο, μεταξύ του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ουκρανού ομολόγου του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η διαφωνία αφορούσε την προθυμία της Ουκρανίας να διαπραγματευτεί και να κάνει συμβιβασμούς με τη Ρωσία.

Στις ημέρες που ακολούθησαν, ο Τραμπ διέταξε την αναστολή κάθε αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών.

Ωστόσο, μετά τις συνομιλίες στην Τζέντα, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία ανακοίνωσαν ότι η Ουάσινγκτον θα άρει το «πάγωμα» στη διαμοίραση πληροφοριών και θα επαναφέρει τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο.

«Το πιο σημαντικό είναι να φύγουμε από εδώ με την ισχυρή αίσθηση ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να πάρει δύσκολες αποφάσεις», δήλωσε ο Ρούμπιο στις 10 Μαρτίου, καθ’ οδόν προς τη συνάντηση.

Ο ίδιος τόνισε ότι και η Ρωσία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για δύσκολες αποφάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία.

Αναζητώντας συμβιβασμό: Τι περιμένει η Ουάσιγκτον από το Κίεβο

Όταν ρωτήθηκε ποιες είναι οι συγκεκριμένες δύσκολες αποφάσεις που η κυβέρνηση Τραμπ αναμένει από την Ουκρανία, ο Ρούμπιο απάντησε ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η σύγκρουση δεν μπορεί να επιλυθεί με στρατιωτικά μέσα.

«Οι Ρώσοι δεν μπορούν να κατακτήσουν ολόκληρη την Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Ουκρανία, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, να απωθήσει τους Ρώσους πίσω στα σύνορα του 2014», εξήγησε ο Ρούμπιο.

Προς το παρόν, μένει να φανεί πώς θα απαντήσει η Μόσχα στην πρόταση.

Επιθέσεις και από τις δύο πλευρές λίγο πριν τις συνομιλίες

Λίγες μόλις ώρες πριν από την έναρξη των συνομιλιών, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν εκατοντάδες επιθετικά drones σε 10 διαφορετικές ρωσικές περιοχές. Οι ρωσικές αρχές ανέφεραν ότι κατέρριψαν 343 από αυτά, αλλά τρία άτομα σκοτώθηκαν και 18 τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους και τρία παιδιά.

Σε ξεχωριστό περιστατικό, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ρωσία εξαπέλυσε 126 επιθετικά drones και έναν βαλλιστικό πύραυλο Iskander-M εναντίον της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία ανέφερε ότι κατέρριψε τον βαλλιστικό πύραυλο και 79 από τα drones, ενώ άλλα 35 drones δεν έφτασαν στους στόχους τους για αδιευκρίνιστους λόγους.

Απόλλων και Διόνυσος: Η αιώνια μάχη λογικής και πάθους

Στον 20ό και τον 21ο αιώνα, ο δυτικός πολιτισμός έχει να επιδείξει άφθονη διονυσιακή συμπεριφορά. Ένα από τα βασικά στοιχεία της λατρείας του Διονύσου είναι η κατανάλωση κρασιού και η έκσταση που τη συνοδεύει. Σύμφωνα με τους μύθους, ο Διόνυσος ταξίδευε στον κόσμο, συχνά συνοδευόμενος από την άγρια ακολουθία του, που αποτελούνταν από σάτυρους και μαινάδες, οι οποίοι παραδίδονταν στη θεϊκή μανία. Αν αυτό σας θυμίζει μια περιοδεία ροκ εν ρολ, δεν είναι τυχαίο – είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα.

Απόλλων εναντίον Διονύσου

Τον 19ο αιώνα, ο φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε ανέπτυξε την αντίθεση μεταξύ των θεών Διονύσου και Απόλλωνα σε αρκετά έργα του, ξεκινώντας από τη «Γέννηση της τραγωδίας». Αυτή η αντίθεση μπορεί να ευθύνεται για πολλά δεινά του επόμενου αιώνα. Ανεξάρτητα από το πόσο επηρεάστηκαν ο Χίτλερ και οι συνεργάτες του από τις διδαχές του Νίτσε –είτε παρερμηνεύοντας είτε εκμεταλλευόμενοί τις – η διχοτομία που ο Νίτσε ανέδειξε μεταξύ του Απόλλωνα, του θεού της τάξης, της λογικής, της αρμονίας, της ατομικότητας και της εύτακτης ομορφιάς και του Διονύσου, που συμβολίζει το χάος, το πάθος, το συναίσθημα, την παραφροσύνη και τη συλλογική ενότητα, παραμένει αληθινή.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Νίτσε παρατήρησε ένα ιστορικό φαινόμενο: ο 18ος αιώνας, με την έναρξη του Διαφωτισμού, χαρακτηριζόταν από μια απολλώνια προσέγγιση. Ωστόσο, ακόμη και η λογική, η τάξη και η δομή φαίνεται ότι κουράστηκαν και έχασαν τη ζωντάνια τους. Για να ανανεωθεί η ζωή, έπρεπε να έρθει το χάος του Διονύσου. Έτσι, ως αντίδραση στον Διαφωτισμό, αναδύθηκε το ρομαντικό κίνημα (το οποίο ξεκίνησε δυναμικά στην Αγγλία το 1798 με τη δημοσίευση των «Λυρικών ωδών» του Ουίλιαμ Γουέρντσγουορθ και του Σάμιουελ Κόλεριτζ), σαρώνοντας τον θεό της λογικής και αντικαθιστώντας τον με τον θεό του συναισθήματος και της παραφροσύνης.

Η γέννηση του Διονύσου

Σε αντίθεση με την ξεκάθαρη προέλευση του Απόλλωνα, η γέννηση του Διονύσου είναι ασαφής και αντιφατική. Η πιο διαδεδομένη εκδοχή αναφέρει ότι είναι γιος του Δία και της θνητής πριγκίπισσας της Θήβας Σεμέλης. Η Ήρα, ζηλεύοντας τη σχέση αυτή, πείθει τη Σεμέλη να ζητήσει από τον Δία να της φανερωθεί με τη θεϊκή του μορφή. Μην μπορώντας να αντέξει το θεϊκό φως, η Σεμέλη καταστρέφεται, αλλά ο Δίας σώζει το αγέννητο παιδί τους ράβοντάς το στον μηρό του, απ’ όπου αργότερα «ξαναγεννιέται» – γι’ αυτό και ο Διόνυσος ονομάζεται «διγενής».

Εράσμους Κουελλίνους Β’, «Δίας, Σεμέλη και Ήρα», 17ος αιώνας. (Marquisdeposa/CC BY-SA 4.0)

 

Ωστόσο, άλλες εκδοχές αναφέρουν ότι είναι γιος του Δία και της Περσεφόνης, βασίλισσας του Κάτω Κόσμου, και ότι διαμελίστηκε από τους Τιτάνες πριν αναγεννηθεί. Αυτή η αναγέννηση τον συνδέει με τις ορφικές παραδόσεις, οι οποίες δίνουν έμφαση στον θάνατο και την ανάστασή του, συμβολίζοντας τον κύκλο της φύσης και τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου.

Μεταξύ των δύο αφηγήσεων, υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία: πρώτον, η σύνδεσή του με τον υπέρτατο θεό, τον Δία, κάτι που υποδηλώνει ότι ο Διόνυσος αντιπροσωπεύει μία θεμελιώδη δύναμη του σύμπαντος και της ζωής. Δεύτερον, και οι δύο αφηγήσεις τον συνδέουν με τον θάνατο και την απελευθέρωση από αυτόν. Ο ψυχολόγος Τζέιμς Χίλμαν, στο βιβλίο του «Η δύναμη του χαρακτήρα», αναφέρει ότι αφού οι Τιτάνες διαμέλισαν τον Διόνυσο, η γιαγιά του, η Ρέα, συγκέντρωσε τα κομμάτια του και τον ανέστησε. Αυτή η ιστορία αντικατοπτρίζει και τον αιγυπτιακό μύθο του Όσιρι, ο οποίος επίσης διαμελίστηκε, επανασυνδέθηκε (από τη σύζυγό του) και κατέληξε να κυβερνά τον Κάτω Κόσμο. Ο Χίλμαν επισημαίνει: «Αυτή η διονυσιακή ζωτική δύναμη, που εμφανίζεται συνοδευόμενη από σάτυρους και μαινόμενους πιστούς, ταυτίζεται επίσης με τον Άδη, τον αόρατο θεό των ψυχών του κάτω κόσμου».

Η θέση του χάους στον κόσμο

Αν το σύμπαν χρειάζεται το χάος, πώς εκδηλώνεται με τρόπους που φέρνουν ισορροπία αντί για υπερβολή;

Το χάος παίζει καίριο ρόλο στο θέατρο. Ο Διόνυσος ήταν ο προστάτης της θεατρικής τέχνης, και οι διονυσιακές γιορτές — ιδιαίτερα τα Μεγάλα Διονύσια στην Αθήνα — οδήγησαν στη γέννηση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και κωμωδίας. Ο Νίτσε πίστευε ότι οι μεγαλύτεροι τραγικοί ποιητές, ο Αισχύλος και ο Σοφοκλής, κατάφεραν να ισορροπήσουν δύο αντίθετες δυνάμεις: το διονυσιακό στοιχείο της έντονης συγκίνησης και του χορού και το απολλώνιο στοιχείο της δομημένης πλοκής και του διαλόγου. Αντίθετα, θεωρούσε ότι ο Ευριπίδης και η ελληνική ορθολογική φιλοσοφία αποδυνάμωσαν το διονυσιακό πνεύμα προς όφελος της καθαρής λογικής, φέρνοντας την παρακμή της τραγωδίας.

Αυτή η ιδέα επεκτείνεται σε όλες τις μορφές τέχνης και, ίσως, σε κάθε μεγάλο επίτευγμα. Ο σύγχρονος αγιογράφος Έινταν Χαρτ, στο βιβλίο του «Ομορφιά, πνεύμα, ύλη: Εικόνες στον σύγχρονο κόσμο», αναφέρει ένα εγχειρίδιο κινεζικής ζωγραφικής του 17ου αιώνα, στο οποίο σημειώνεται: «Το να μην έχεις μέθοδο είναι αξιοκατάκριτο, αλλά το να εξαρτάσαι πλήρως από τη μέθοδο είναι χειρότερο». Τι σημαίνει αυτό; Η έλλειψη μεθόδου είναι διονυσιακή, ενώ η προσήλωση στη μέθοδο απολλώνια. Η ισορροπία μεταξύ των δύο είναι απαραίτητη.

Με απλά λόγια, οι καλλιτέχνες που ακολουθούν μόνο κανόνες παράγουν κατώτερα έργα, όπως και εκείνοι που δεν ακολουθούν κανέναν κανόνα δημιουργούν χαοτικά και συχνά άχρηστα έργα. Σύμφωνα με την κινεζική φιλοσοφία, «το υπερβολικό γιν είναι πρόβλημα, αλλά το ίδιο ισχύει και για το υπερβολικό γιανγκ». Ή αλλιώς «μέτρον άριστον».

Η δομή και η υπέρβασή της

Το πνεύμα της δημιουργικότητας απαιτεί μια δόση διονυσιακής ωμότητας. Χρειάζεται τη θεϊκή μανία ή έκσταση που χαρακτηρίζει τους ποιητές και τους προφήτες. Αλλά ταυτόχρονα απαιτεί και σαφή κατανόηση των κανόνων, της δομής και της τάξης. Μόνο ο αληθινός δάσκαλος μπορεί να υπερβεί τη δομή και τους κανόνες.

Στο εγκώμιό του προς τον Σαίξπηρ, ο Τζον Μίλτον έγραψε: «Ο γλυκύτερος Σαίξπηρ, παιδί της φαντασίας, τραγουδά τα άγρια δασικά του άσματα». Στα δικά μας αυτιά, αυτό ακούγεται ίσως συγκαταβατικό, αλλά αναγνωρίζει κάτι σημαντικό—τα «άγρια δασικά άσματα»—που και ο ίδιος ο Μίλτον εφάρμοσε.

Η αρχή του αριστουργήματος του Μίλτον «Χαμένος Παράδεισος» έχει τη δική του διονυσιακή στιγμή. Γενικά, το έπος είναι γραμμένο σε ανομοιοκατάληκτο στίχο, με δέκα συλλαβές ανά στίχο σε ιαμβικό μέτρο. Το ιαμβικό μέτρο ακολουθεί ένα μοτίβο πέντε τονισμένων συλλαβών, καθεμία από τις οποίες προηγείται από μια άτονη συλλαβή. Αυτός είναι ο κανόνας.

Ωστόσο, ο πρώτος από τους 10.000 στίχους λέει:

Of man’s first disobedience and the fruit (Από την πρώτη ανυπακοή του ανθρώπου και τον καρπό [του απαγορευμένου δέντρου])

Η λέξη first εισβάλλει στη ροή και αμέσως διαταράσσει το ιαμβικό μοτίβο. Η λέξη and τονίζεται, αλλά ασθενώς. Δηλαδή, έξι συλλαβές τονίζονται σε έναν στίχο που υποτίθεται ότι έχει πέντε τονισμένες συλλαβές.

Η ιδιοφυΐα αυτής της παραβίασης είναι ότι είναι μιμητική: η πρώτη ανυπακοή του Αδάμ (και, συνεκδοχικά, της ανθρωπότητας) σπάει το μοτίβο του στίχου—ένα αρχέγονο αμάρτημα, θα λέγαμε. Ο Διόνυσος εισέρχεται στο πλαίσιο, διότι χωρίς αυτή τη ρήξη του μοτίβου, χωρίς μια μικρή δόση χάους, το ποίημα θα ήταν μονότονο και λιγότερο σημαντικό.

Και έτσι, είτε πρόκειται για ποίηση, τέχνη, θέατρο, μουσική, κηπουρική, μαγειρική, ανάγνωση ή ακόμα και έναν απλό περίπατο με τον σκύλο, ίσως είναι καιρός να αρχίσουμε να  σκεφτόμαστε την ισορροπία των δύο καταστάσεων, βάζοντας τη δημιουργικότητα στη ζωή μας χωρίς όμως να αφηνόμαστε στη διονυσιακή μέθη, που μόνη της οδηγεί στην πραγματική τρέλα.

Μαρία Άννα Μότσαρτ: Το ξεχασμένο παιδί-θαύμα

Όλοι γνωρίζουν την ιδιοφυΐα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. Συγκριτικά λίγοι, όμως, γνωρίζουν ότι είχε μια μεγαλύτερη αδελφή, που ήταν επίσης εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός.

Στα νεανικά τους χρόνια, και τα δύο παιδιά γυρνούσαν μαζί την Ευρώπη και έδιναν παραστάσεις ενώπιον των υψηλών και ισχυρών. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, η Μαρία Άννα Μότσαρτ επισκιάστηκε από τον λαμπρό αδελφό της. Το ταλέντο της αγνοήθηκε και, μέχρι πρόσφατα, ήταν σχεδόν ξεχασμένη. Τι συνέβη;

Δύο ταλαντούχα αδέλφια

Ο Λεοπόλδος Μότσαρτ (1719-87) και η σύζυγός του Άννα Μαρία (1720-78) απέκτησαν επτά παιδιά, αλλά τα πέντε πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Από τα δύο επιζώντα παιδιά, η μοίρα του ενός είναι παγκοσμίως γνωστή. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος Βόλφγκανγκ Θεόφιλος Μότσαρτ, πιο γνωστός ως Βόλφγκανγκ Αμαντέους (1756-91), μεγάλωσε και έγινε ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες όλων των εποχών.

Πέντε χρόνια νωρίτερα, είχε γεννηθεί ένα άλλο παιδί: Η Μαρία Άννα Βαλμπούργκα Ιγκνάτια Μότσαρτ (1751-1829) ή, όπως την αποκαλούσε η οικογένειά της, Νάνερλ. Ο Λεοπόλδος, αυλικός συνθέτης, άρχισε να τη διδάσκει τσέμπαλο όταν ήταν 7 ετών και μάλιστα έφτιαξε γι’ αυτή μία συλλογή συνθέσεων, ταξινομημένες κατά σειρά δυσκολίας. Ο νεαρός «Βόλφερλ» (το παιδικό παρατσούκλι του Βόλφγκανγκ) παρακολουθούσε τα μαθήματα από την κούνια του, απορροφώντας το πρότυπο της αδελφής του. Όταν άρχισε και ο ίδιος να επιδεικνύει μουσικό ταλέντο, ο Λεοπόλδος αποφάσισε να αξιοποιήσει την εκπαίδευσή τους.

ZoomInImage
Πορτραίτο της Μαρίας Άννας σε παιδική ηλικία, το 1763. (Public Domain)

 

Περιοδεία στην Ευρώπη

Το καλοκαίρι του 1763, ολόκληρη η οικογένεια Μότσαρτ έκανε μία μεγάλη περιοδεία στην Ευρώπη, με εμφανίσεις σε πολλές μεγάλες πρωτεύουσες. Η Νάνερλ ήταν σχεδόν 12 ετών και ο Βόλφγκανγκ 7 ετών. Για να περνούν την ώρα τους στις μεγάλες διαδρομές με τις άμαξες, τα παιδιά δημιούργησαν ένα φανταστικό βασίλειο που ονόμασαν Das Konigreich Riicken (σε ελεύθερη απόδοση «Το Ανάποδο Βασίλειο» ή «Το Βασίλειο του Πίσω»).

Αυτός ο φανταστικός κόσμος δημιούργησε πολλές ιστορικές εικασίες. Τι ακριβώς ήταν αυτό το Ανάποδο Βασίλειο; Δυστυχώς, λίγες συγκεκριμένες λεπτομέρειες έχουν φτάσει σε εμάς πέρα από ένα ασαφές περίγραμμα. Όπως το περιγράφει η Τζέιν Γκλόβερ στο βιβλίο της «Οι γυναίκες του Μότσαρτ: Η οικογένειά του, οι φίλοι του, η μουσική του», γνωρίζουμε ότι επρόκειτο για ένα βασίλειο το οποίο συγκυβερνούσαν ως βασιλιάς και βασίλισσα ο Βόλφερλ και η Νάνερλ. Ο υπηρέτης τους Σεμπάστιαν έκανε μερικές φορές σχέδια γι’ αυτούς, εμπνευσμένα από όλα τα παλάτια, τα βασιλικά δικαιώματα και τη χλιδή που συναντούσαν στη μεγάλη τους περιοδεία. Προφανώς, ήταν μια διέξοδος για τα παιδιά από το απαιτητικό πρόγραμμα των δημόσιων εμφανίσεών τους.

ZoomInImage
Καρμοντέλ, «Η οικογένεια Μότσαρτ σε περιοδεία: Λεοπόλδος, Βόλφγκανγκ και Νάνερλ», γύρω στο 1763. Υδατογραφία. (Public Domain)

 

Καθώς ταξίδευαν σε όλη την Ευρώπη, τα αδέλφια έπαιζαν μπροστά σε ακροατήρια πλούσιων τραπεζιτών, ευγενών και βασιλιάδων. Έδωσαν παραστάσεις για την αυτοκράτειρα Μαρία Τερέζα της Αυστρίας, τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΕ’  της Γαλλίας και τον βασιλιά Γεώργιο Γ΄ της Μεγάλης Βρετανίας. Στο Λονδίνο, ο πατέρας τους τους διαφήμισε και τους δύο ως «θαύματα της φύσης». Εκεί, έπαιξαν ακόμη και για κοινό της μεσαίας τάξης, στην ταβέρνα του Κόρνχιλ.

Ο Βόλφερλ θαύμαζε τη μεγαλύτερη αδελφή του, αλλά οι ικανότητές του ξεπερνούσαν τις δικές της και ο ίδιος κέρδιζε το πιο ενθουσιώδες χειροκρότημα. Του έβαζαν διάφορες δοκιμασίες, όπως το να παρέχει τη γραμμή του μπάσου σε μια δεδομένη μελωδία ή να αναγνωρίζει τους τόνους των κουδουνιών και των ρολογιών (εκτός από τα πιο συνηθισμένα όργανα). Αν και οι θεατές θαύμαζαν τις ικανότητες της Νάνερλ στα πλήκτρα, μαγεύονταν κυριολεκτικά από τον Βόλφγκανγκ.

Όταν η οικογένεια Μότσαρτ επέστρεψε τελικά στο Σάλτσμπουργκ, τρία χρόνια μετά την αναχώρησή της, η Νάνερλ παρέμεινε εκεί. Ήταν πλέον έφηβη, έχοντας ξεφύγει από την κατηγορία του «παιδιού-θαύματος». Στο Λονδίνο, ο Λεοπόλδος την έκανε να μοιάζει μικρότερη, έτσι ώστε ο κόσμος να εντυπωσιάζεται περισσότερο. Αλλά το παιχνίδι είχε πλέον τελειώσει.

Αποσύρεται από το προσκήνιο

Καθώς η φήμη του Βόλφγκανγκ μεγάλωνε, οι ικανότητες της Νάνερλ περνούσαν στην αφάνεια. Εκείνη και η μητέρα της διάβαζαν με φθόνο τα γράμματα του Λεοπόλδου και του Βόλφγκανγκ.

Στην αλληλογραφία μεταξύ του Βόλφγκανγκ και της Μαρίας Άννα εμφανίζονται περιστασιακά αναφορές στο Βασίλειο του Πίσω. Σε μια επιστολή με ημερομηνία 14 Αυγούστου 1773, ο Βόλφγκανγκ αποκαλεί τη Νάνερλ «βασίλισσά του».

Καθώς περνούσαν τα χρόνια, όμως, αυτός ο φανταστικός κόσμος γινόταν όλο και πιο μακρινός για τη Νάνερλ. Η πραγματικότητα είχε εδραιωθεί για τα καλά. Περιορίστηκε να παραδίδει μαθήματα τσέμπαλου, να παίζει και να συνθέτει τα δικά της κομμάτια ιδιωτικά στο Σάλτσμπουργκ. Και όταν ο Βόλφγκανγκ βρήκε νέο σπίτι στη Βιέννη, έχασε το παιδικό της σύντροφο και συγκυβερνήτη του Ανάποδου Βασιλείου.

Όταν η μητέρα τους πέθανε το 1778, ο μόνος της σύντροφος ήταν ο γκρινιάρης Λεοπόλδος. Πάντα ήταν ευερέθιστη, αλλά τώρα ξέσπαγε σε κλάματα και φωνές συνεχώς. Το 1784 παντρεύτηκε έναν μεγαλύτερο της, τον χήρο Ιωάννη Βαπτιστή Φραγκίσκο φον Μπέρχτολντ τσου Ζόνενμπουργκ., ο οποίος είχε ήδη πέντε παιδιά του, και πήγε να ζήσει μαζί τους στο αυστριακό χωριό όπου ο σύζυγος της υπηρετούσε ως νομάρχης. Έτσι, σε ηλικία 33 ετών εξαφανίστηκε από την ιστορία της οικογένειας Μότσαρτ.

ZoomInImage
Πορτραίτο του συζύγου της Νάνερλ, Ιωάννη Βαπτιστή Φραγκίσκου φον Μπέρχτολντ τσου Ζόνενμπουργκ, από άγνωστο καλλιτέχνης, τέλη 18ου αιώνα. Μουσείο του Σάλτσμπουργκ. (Public Domain)

 

Νάνερλ η συνθέτις

Ωστόσο, επανεμφανίστηκε την επόμενη δεκαετία. Όταν πέθανε ο αδερφός της, την πλησίασαν οι βιογράφοι του, για να τους δώσει τις επιστολές και τις καταχωρήσεις ημερολογίου που είχε στην κατοχή της. Είναι χάρη στη Νάνερλ που γνωρίζουμε τόσες λεπτομέρειες για την πρώιμη ζωή του Βόλφγκανγκ , συμπεριλαμβανομένου του μυστηριώδους Βασιλείου του Πίσω.

Γνωρίζουμε επίσης ότι και η ίδια η Νάνερλ έγραψε μουσική, αφού ο Βόλφγκανγκ είχε επαινέσει τις συνθέσεις της σε ορισμένες από τις επιστολές του. Σε ένα γράμμα, με ημερομηνία 7 Ιουλίου 1770, την ενθάρρυνε, έχοντας λάβει το τραγούδι «Ψέματα» που εκείνη είχε γράψει: «Αγαπητή μου αδερφή! Με έκπληξη ανακαλύπτω ότι μπορείς να συνθέτεις τόσο απολαυστικά. Με μια λέξη, το τραγούδι σου «Ψέματα» είναι πολύ όμορφο. Πρέπει να συνθέτεις πιο συχνά.»

Ούτε αυτό το τραγούδι ούτε καμία άλλη μουσική που έγραψε δεν έχει επιβιώσει. Πρόσφατα, όμως, ένας Αυστραλός καθηγητής μουσικής, ο Μάρτιν Τζάρβις, κατέληξε σε διαφορετικό συμπέρασμα. Αφού διεξήγαγε σχολαστικές επιστημονικές αναλύσεις των χειρογράφων του Μότσαρτ, ισχυρίστηκε ότι δύο από τα πέντε κοντσέρτα για βιολί του Βόλφγκανγκ, με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα, μπορεί να γράφτηκαν από τη Νάνερλ.

Η Νάνερλ στα μυθιστορήματα

Δυστυχώς, πιθανότατα δεν θα μάθουμε ποτέ πώς ακουγόταν η μουσική της Νάνερλ. Και ενώ δεν υπάρχουν βιογραφίες της Μαρίας Άννας Μότσαρτ, υπήρξαν αρκετές μυθιστορηματικές μεταφορές της ζωής της, ακόμη και μια ταινία.

Το πιο πρόσφατο από αυτά τα μυθιστορήματα, και το πιο ιδιαίτερο, είναι το «Το Βασίλειο του Πίσω» (The Kingdom of Back) της Μαρί Λου. Γράφοντας από την οπτική του Νάνερλ, η Λου επικεντρώνει την ιστορία της γύρω από τον φανταστικό κόσμο που τα δύο παιδιά-θαύματα δημιούργησαν μαζί:

«Θα πρέπει να δώσουμε ένα όνομα στο βασίλειο», ανακοίνωσε ο Βόλφερλ. […] «Ας το ονομάσουμε «Το Βασίλειο του Πίσω», δήλωσε.

«Τι περίεργο όνομα», ψιθύρισα. «Γιατί;»

Ο  Βόλφερλ φαινόταν ευχαριστημένος με τον εαυτό του. «Επειδή είναι όλα ανάποδα, έτσι δεν είναι;» απάντησε. «Τα δέντρα στέκονται στα κεφάλια τους, το φεγγάρι βρίσκεται που έπρεπε να έχει ήλιο.»

ZoomInImage
Η ιστορική μυθοπλασία της Μαρί Λου, για την αδερφή του Μότσαρτ, Νάνερλ.

 

Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, πραγματικά ιστορικά γεγονότα συνυφαίνονται με έναν όλο και πιο περίτεχνο κόσμο φαντασίας, «ένα όνειρο με ομίχλη και αστέρια, πρίγκιπες των νεράιδων και βασίλισσες της νύχτας». Καθώς η «άλλη Μότσαρτ» παραγκωνίζεται από το ταλέντο του αδελφού της, το «Βασίλειο του Πίσω» αναλαμβάνει να συμβολίσει τις εσωτερικές της συγκρούσεις, αντανακλώντας τους αγώνες και τις επιθυμίες της.

Οι φανταστικές αφηγήσεις της Λου και άλλων μυθιστοριογράφων είναι η πληρέστερη εικόνα που μπορούμε να έχουμε πιθανότατα για τα επιτεύγματα και τους εσωτερικούς αγώνες της Μαρίας Άννας Μότσαρτ. Αλλά παρόλο που η ιστορία της παραμένει ένα από τα μεγάλα «Και αν…;», τα επιτεύγματα της αναγνωρίζονται επιτέλους στην εποχή μας. Δεν είναι πια ένα ξεχασμένο θαύμα.

Του Andrew Benson Brown

Η Ρωσία καταρρίπτει 337 ουκρανικά drone στη μεγαλύτερη επίθεση με UAV του πολέμου

Η Ρωσία κατέρριψε 337 ουκρανικά drone πάνω από 10 περιοχές της χώρας κατά τη διάρκεια της νύχτας, ανακοίνωσαν την Τρίτη στρατιωτικοί αξιωματούχοι, σε αυτό που φαίνεται να είναι η μεγαλύτερη ουκρανική επίθεση με drone στη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου.

Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και 18 τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων τριών παιδιών, σύμφωνα με τους αξιωματούχους, λίγες ώρες πριν την έναρξη των συνομιλιών Ουκρανίας-ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία.

Μία υψηλόβαθμη ουκρανική αντιπροσωπεία επρόκειτο να συναντηθεί με τον κορυφαίο Αμερικανό διπλωμάτη στη Σαουδική Αραβία για να συζητήσουν τον τερματισμό του τριετούς πολέμου με τη Ρωσία.

Ούτε το Κίεβο ούτε η Ουάσιγκτον έχουν σχολιάσει ακόμη την επίθεση.

Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, 126 από τα drone που εκτοξεύθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας καταρρίφθηκαν πάνω από την περιοχή του Κουρσκ στα σύνορα με την Ουκρανία, τμήματα της οποίας ελέγχουν οι δυνάμεις του Κιέβου, ενώ 91 καταρρίφθηκαν πάνω από την περιοχή της Μόσχας.

Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν δήλωσε ότι περισσότερα από 70 drone στόχευαν την πρωτεύουσα και καταρρίφθηκαν καθώς πλησίαζαν, στη μεγαλύτερη μεμονωμένη επίθεση στην πόλη από την έναρξη του πολέμου.

Άλλες περιοχές που στοχοποιήθηκαν περιλαμβάνουν το Μπέλγκοροντ, το Μπριάνσκ και το Βορονέζ στα σύνορα με την Ουκρανία, καθώς και ορισμένες βαθύτερα στη ρωσική επικράτεια, όπως η Καλούγκα, το Λιπέτσκ, το Νίζνι Νόβγκοροντ, το Οριόλ και το Ριαζάν, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Ο κυβερνήτης της περιοχής της Μόσχας, Αντρέι Βορομπιόφ, δήλωσε ότι η επίθεση προκάλεσε ζημιές σε αρκετά κτήρια κατοικιών και αυτοκίνητα.

Ένα άλλο άτομο τραυματίστηκε σε αυτοκινητόδρομο στην περιοχή του Λιπέτσκ, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιοχής Ιγκόρ Αρταμόνοφ.

Ο Σομπιάνιν δήλωσε επίσης ότι η στέγη ενός κτιρίου στη Μόσχα υπέστη ζημιές, τις οποίες περιέγραψε ως «ασήμαντες».

Πλάνα που δημοσίευσε το RIA Novosti έδειξαν ένα καμένο σημείο στην πρόσοψη ενός πολυώροφου κτιρίου κοντά στη στέγη.

Οι πτήσεις περιορίστηκαν προσωρινά σε έξι αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένων των Ντομοντέντοβο, Βνούκοβο, Σερεμέτιεβο και Ζουκόφσκι ακριβώς έξω από τη Μόσχα, καθώς και σε κόμβους στις περιοχές Γιαροσλάβ και Νίζνι Νόβγκοροντ.

Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η επίθεση με drone είναι ένδειξη ότι τα ρωσικά στρατεύματα κερδίζουν στο πεδίο της μάχης, όπως ανέφερε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS:

«Αυτό αποδεικνύει την τρομοκρατική φύση [του Κιέβου] και, φυσικά, αποδεικνύει ότι στο πεδίο της μάχης οι άνθρωποί μας κερδίζουν.»

Το TASS ανέφερε επίσης ότι η Ζαχάροβα είπε: «Αυτό είναι ένα σήμα προς τη διεθνή κοινότητα, προς τη συλλογική Δύση, που είναι συλλογική μόνο επιφανειακά και εντελώς κατακερματισμένη στην πράξη, ότι τώρα θα αντιμετωπίσει την αχαλίνωτη τρέλα του τέρατος που ανέθρεψε, έθρεψε, εξόπλισε χωρίς έλεγχο και περιέλουσε με χρήματα».

Την ίδια νύχτα, οι δυνάμεις του Κρεμλίνου επιτέθηκαν στην Ουκρανία με έναν βαλλιστικό πύραυλο και 126 drone, βάζοντας φωτιά σε μία εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και τραυματίζοντας τουλάχιστον δύο άτομα σε διαφορετικά μέρη της χώρας, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.

Η ουκρανική πολεμική αεροπορία δήλωσε ότι κατέρριψε τον βαλλιστικό πύραυλο Iskander-M και 79 από τα drone, ενώ άλλα 35 drone δεν έφτασαν στους στόχους τους, πιθανώς λόγω μέτρων ηλεκτρονικού πολέμου.

Η πολεμική αεροπορία του Κιέβου δεν ανέφερε τι συνέβη με τα υπόλοιπα 12 drone.

Εν τω μεταξύ, στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και η αντιπροσωπεία του, συμπεριλαμβανομένου του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς, ετοιμάζονταν να συναντηθούν με την ουκρανική διαπραγματευτική ομάδα.

Κατά την πτήση του προς την Τζέντα, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η αμερικανική αντιπροσωπεία δεν θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την εξασφάλιση του τερματισμού της σύγκρουσης, αλλά ήθελε να ακούσει από την Ουκρανία τι θα ήταν διατεθειμένη να εξετάσει.

«Δεν πρόκειται να θέσω όρους για το τι πρέπει ή τι χρειάζεται να κάνουν», είπε ο Ρούμπιο στους δημοσιογράφους.

«Νομίζω ότι θέλουμε να ακούσουμε μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν και στη συνέχεια να συγκρίνουμε αυτό με το τι θέλουν οι Ρώσοι και να δούμε πόσο απέχουμε πραγματικά.»

Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η συμφωνία για σπάνιες γαίες και κρίσιμα ορυκτά θα μπορούσε να υπογραφεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά τόνισε ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση για τις Ηνωμένες Πολιτείες για να προχωρήσουν σε συζητήσεις είτε με το Κίεβο είτε με το Κρεμλίνο.

Είπε ότι στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο λογικό να αφιερωθεί χρόνος για τη διαπραγμάτευση των λεπτομερειών της συμφωνίας, η οποία είναι τώρα ένα ευρύ μνημόνιο κατανόησης που παραλείπει πολλές λεπτομέρειες.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συναντήθηκε με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τη Δευτέρα για να συζητήσουν «διμερή ζητήματα και συνεργασία με άλλους εταίρους».

Οι ρωσικές δυνάμεις διατηρούν την ορμή στο πεδίο της μάχης για περισσότερο από ένα χρόνο και πιέζουν σε επιλεγμένα σημεία κατά μήκος της γραμμής του μετώπου των 965 χιλιομέτρων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Ντονέτσκ.

Ο Τσέζαρε Μπεκαρία και η επιρροή του στην απονομή της δικαιοσύνης

Αναφορές γύρω από τις έννοιες της «δικαιοσύνης» και του «δικαιώματος» εμφανίζονται από την απαρχή της ιστορίας. Φιλόσοφοι του μακρινού παρελθόντος καταπιάστηκαν με θέματα που απασχολούσαν την κοινωνία και διαπίστωσαν ότι για τη διατήρηση της, θα έπρεπε να υπάρχουν κάποιοι κοινοί κανόνες που να ακολουθούνται από όλους και να τιμωρείται όποιος δεν συμμορφώνεται με αυτούς. Αργότερα, αρκετοί από αυτούς τους κανόνες ονομάστηκαν νόμοι και όποιος τους παραβίαζε θεωρούνταν «παραβάτης του νόμου».

Το φαινόμενο της εγκληματικότητας, ανεξαρτήτως της εποχής και της κοινωνίας, παραμένει αντικείμενο ανησυχίας και μελέτης. Αυτό που αλλάζει είναι το τι ορίζουν οι διαφορετικές κοινωνίες, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους ως έγκλημα και τι τρόπους χρησιμοποιούν για την αντιμετώπιση του. Η απονομή της δικαιοσύνης πήρε διάφορες μορφές ανά την ιστορία.

Στην ομηρική εποχή, την αποκαλούμενη «χρυσή εποχή» του θύματος, η ποινή είχε περισσότερο ανταποδοτικό χαρακτήρα και η οικογένεια και οι φορείς της πολιτείας είχαν καθοριστικό ρόλο στην επίλυση των ιδιωτικών διαφορών, (χωρίς την έλλειψη, βέβαια, άλλων συμφιλιωτικών και εναλλακτικών λύσεων). Προχωρώντας στα χρόνια του Μεσαίωνα, οι έννοιες αμαρτία και εγκληματική συμπεριφορά χρησιμοποιούνταν ως συνώνυμες, αντιμετωπίζονταν «στη βάση των «επιτιμίων» και σε κάθε μία εγκληματική πράξη αντιστοιχούσε μία ποινή ανάλογα με τη βαρύτητα της».

Περνώντας στην Αναγέννηση, το βλέμμα στρέφεται στον εγκληματία. Μελέτες γύρω από την εξωτερική εμφάνιση του εγκληματία έρχονται στην επιφάνεια. Την ίδια περίοδο (16ος αιώνας), ο Τόμας Μορ [Thomas More, 1478-1535], μέσα από το έργο του «Ουτοπία», «αφ’ ενός αναδεικνύει τον κοινωνικό και τον οικονομικό παράγοντα ως εγκληματογόνους και αφ’ ετέρου ασκεί κριτική στην αγγλική δικαιοσύνη της εποχής του».

«Σε επίπεδο δικαιοσύνης, κατά την Αναγέννηση, τίθενται σε ισχύ σε διάφορες χώρες ποικίλοι ποινικοί νόμοι και διατάξεις με χαρακτηριστικότερη την Constitutio Criminalis Carolina, που προβλέπει τη δημόσια τιμωρία όλων των εγκλημάτων – για την ακρίβεια, την επαναφέρει – και θέτει απάνθρωπες ποινές».

Τέλος, φτάνοντας στον Διαφωτισμό, τον 18ο αιώνα, «έρχονται στο προσκήνιο αντιλήψεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τα δικαιώματα των φορέων της κρατικής εξουσίας (με χαρακτηριστικότερο το δικαίωμα της τιμωρίας)». Παρακάτω, θα μιλήσουμε για την κλασική σχολή του ποινικού δικαίου των Τσέζαρε Μπεκαρία [Cesare Beccaria, 1738-1794] και Τζέρεμι Μπένθαμ [Jeremy Bentham, 1748-1832], και πιο συγκεκριμένα για τις ιδέες που ανέπτυξε ο Τσέζαρε Μπεκαρία και το κατά πόσο η επιρροή του διαρκεί μέχρι σήμερα.

Οι ποινές την εποχή του Διαφωτισμού είχαν κυρίως τιμωρητικό χαρακτήρα και τα βασανιστήρια ως μέσο για την απόσπαση ομολογίας. Η θανατική ποινή χρησιμοποιούταν συχνά, ενώ το κράτος και οι φορείς του είχαν την εξουσία να δώσουν αυθαίρετα όποια ποινή ήθελαν. Χαρακτηριστικό της εποχής αυτής, πέρα από την βιαιότητα των ποινών και την κρατική αυθαιρεσία, ήταν η αοριστία που διέκρινε τους νόμους. Οι δικαστές καλούνταν όχι μόνο να τους εφαρμόσουν, αλλά και να τους ερμηνεύσουν.

Ο Μπεκαρία, μελετητής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολέμιος της θανατικής ποινής, έκρινε ως υποκρισία του κράτους να ισχυρίζεται ότι νοιάζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ώρα που παραβιάζει το βασικότερο, «το δικαίωμα της ζωής», και χρησιμοποιεί τον βασανισμό για να αποσπάσει μία ομολογία από τον κατηγορούμενο. Οι απόψεις του είχαν απήχηση κυρίως στην τότε ανερχόμενη αστική τάξη.

Επηρεασμένος από την εποχή την οποία έζησε, θεωρούσε τον άνθρωπο ως ένα ορθολογικό ον με ελεύθερη βούληση. Άρα, ως κάποιον που μπορεί να κάνει συνειδητές επιλογές βάσει του προσωπικού του συμφέροντος και ο οποίος φέρει ευθύνη για τις επιλογές αυτές. Ακόμη, επηρεασμένος από το «κοινωνικό συμβόλαιο» του Ρουσώ, μίλησε για την αναγκαιότητα του κοινωνικού ελέγχου στην κοινωνία και για το δικαίωμα της να απαντάει αναλόγως στις πράξεις που απειλούν να βλάψουν την ύπαρξη της. Τόνισε επίσης το ότι η ποινή θα πρέπει να είναι ανάλογη του εγκλήματος που διαπράχτηκε (δίκαιη), να είναι ταχεία, να υπάρχει συγκεκριμένη ποινή για το κάθε έγκλημα, να δίνεται η μικρότερη δυνατή ποινή που μπορεί να δοθεί και, τέλος, ότι για να είναι κατασταλτική θα πρέπει να έχει διάρκεια και όχι ένταση. Με αυτά τα χαρακτηριστικά, η ποινή μπορεί να έχει αποτρεπτική λειτουργία τόσο για τον εγκληματία (σωφρονισμός) όσο και για την ίδια την κοινωνία (γενική και ειδική πρόληψη).

Ο Μπεκαρία έθεσε επίσης ως θέμα το ότι «οι δικαστές δεν θα πρέπει να ερμηνεύουν αλλά να εφαρμόζουν τον νόμο» και το ότι οι νόμοι πρέπει να είναι ακριβείς, κατανοητοί και δημόσιοι. Σημαντικό είναι να έχουμε υπ’ όψιν μας ότι μέχρι εκείνη την εποχή το ίδιο δικαστήριο μπορούσε να τιμωρήσει το ίδιο ακριβώς έγκλημα με διαφορετικό τρόπο και ότι θα ήταν δύσκολο για κάποιον να κατανοήσει εάν μία πράξη θεωρείτο εγκληματική ή όχι. Το να είναι γνωστοί και κατανοητοί οι κανόνες μιας κοινωνίας μπορεί να θεωρηθεί ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της πρόληψης του εγκλήματος.

Η επιρροή του Τσέζαρε Μπεκαρία στο ποινικό σύστημα δικαιοσύνης φτάνει μέχρι σήμερα, με την κατάργηση της θανατικής ποινής και των βασανιστηρίων σε πολλές χώρες, με τους «κανόνες εξέτασης μάρτυρα», με το δικαίωμα δίκης από ενόρκους στα λαϊκά δικαστήρια, με την «ταχεία απονομή της δικαιοσύνης», με τη δημοσιότητα των νόμων, με την αρχή της επιείκειας κ.ά.

Ως προς το εάν όλα όσα είπε ο Μπεκαρία είναι εφαρμόσιμα στη σύγχρονη κοινωνία, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι η εποχή στην οποία έζησε ήταν πολύ διαφορετική από τη δική μας και προβλήματα όπως η πολυνομία, η οποία καθιστά αναγκαία την ερμηνεία των νόμων από τον δικαστή (το ποινικό σύστημα προβλέπει κάποιες «δικλίδες ασφαλείας» για την αποφυγή ερμηνευτικών λαθών) δεν απασχολούσαν την εποχή του.

* * * * *

ΠΗΓΕΣ

· Crime vs Social Control

· «Στοιχεία εγκληματολογίας», Ιάκωβος Φαρσεδάκης. Νομική βιβλιοθήκη.

· «Ποινική δικαιοσύνη και θύμα από τις παρυφές της προϊστορίας έως τον 21ο αιώνα», Βίκυ Βλάχου. Νομική βιβλιοθήκη.

· Σημειώσεις από τις διδασκαλίες της κας Βίκυς Βλάχου, καθηγήτριας του Παντείου Πανεπιστημίου.

Κυβερνοεπίθεση από το κινεζικό κράτος: Η Epoch Times στο στόχαστρο

Το αμερικανικό Υπουργείο Δικαιοσύνης (DOJ) απήγγειλε κατηγορίες σε 12 χάκερ και αξιωματούχους συνδεδεμένους με το κινεζικό κράτος, οι οποίοι συμμετείχαν σε εκτεταμένη εκστρατεία κυβερνοεπιθέσεων, στοχεύοντας μεταξύ άλλων και την εφημερίδα The Epoch Times, καθώς και συστήματα της αμερικανικής κυβέρνησης και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

Σύμφωνα με το DOJ, οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν υπό την καθοδήγηση δύο αξιωματούχων του κινεζικού Υπουργείου Δημόσιας Ασφάλειας, οι οποίοι επίσης κατηγορούνται από τις αμερικανικές αρχές. Οι χάκερ κατηγορούνται για επιθέσεις που προκάλεσαν προσωρινή διακοπή λειτουργίας της ιστοσελίδας της Epoch Times, καθώς και για υποκλοπή ηλεκτρονικών μηνυμάτων του αρχισυντάκτη και του αντιπροέδρου της εφημερίδας. Επιπλέον, εντόπισαν διευθύνσεις IP από την Κίνα που είχαν πρόσβαση στον ιστότοπο, προκειμένου να προσδιορίσουν τη θέση αντιφρονούντων, σύμφωνα με τις αρχές.

Ο ανώτερος αντιπρόεδρος της Epoch Times Σάμιουελ Ζου ανέφερε ότι δεν εξεπλάγη από το γεγονός πως το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) στοχοποίησε την εφημερίδα, καθώς είναι το μέσο ενημέρωσης που φοβάται περισσότερο. Σύμφωνα με τον ίδιο, το ΚΚΚ διεξάγει μια επιθετική και αδιάκοπη εκστρατεία για να πλήξει την εφημερίδα, αλλά αυτές οι ενέργειες δεν την αποθαρρύνουν. Τόνισε πως η Epoch Times θα συνεχίσει την αποστολή της, να αποκαλύπτει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις προσπάθειες του ΚΚΚ να υπονομεύσει τις δυτικές κοινωνίες.

Ο Ζου σημείωσε επίσης ότι το κινεζικό καθεστώς αντιλαμβάνεται τον αμερικανικό τρόπο ζωής ως απειλή για την αυταρχική διακυβέρνησή του και προσπαθεί να τον αλλοιώσει. Αναφέρθηκε στις συνεχιζόμενες προσπάθειες του κινεζικού κράτους να φιμώσει τους αντιφρονούντες στις Ηνωμένες Πολιτείες, επισημαίνοντας ότι η Epoch Times θα συνεχίσει να αποκαλύπτει τέτοιες δραστηριότητες, προκειμένου να εκπληρώσει την ευθύνη της απέναντι στην κοινωνία και να προάγει την ελευθερία του Τύπου.

Η εφημερίδα, που ιδρύθηκε το 2000 στην Ατλάντα από Κινέζους αντιφρονούντες με σκοπό την παροχή ανεξάρτητων ειδήσεων για την Κίνα, ήταν από τα πρώτα μέσα που ανέφεραν τη θανατηφόρα επιδημία του SARS στις αρχές της δεκαετίας του 2000, την οποία το κινεζικό καθεστώς προσπάθησε να συγκαλύψει. Έκτοτε, η Epoch Times συνεχίζει να εστιάζει σε ζητήματα που το Πεκίνο θεωρεί ευαίσθητα, όπως οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ειδικότερα  η δίωξη και οι εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων από ασκούμενους της πνευματικής πρακτικής Φάλουν Γκονγκ.

Οι επιθέσεις που αναφέρονται στα δικαστικά έγγραφα, συμπεριλαμβανομένης της επίθεσης στα τέλη του 2016 τύπου DDoS (Distributed Denial of Service, ένας τύπος κυβερνοεπίθεσης κατά την οποία ένας μεγάλος αριθμός συσκευών στέλνει μαζικά αιτήματα σε έναν διακομιστή, με σκοπό να τον υπερφορτώσει και να καταστήσει την υπηρεσία του μη διαθέσιμη στους χρήστες), αποτελούν μόνο μία από τις πολλές που έχει δεχθεί η εφημερίδα. Το περασμένο έτος, η Epoch Times κατέγραψε δύο μαζικές κυβερνοεπιθέσεις που προκάλεσαν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της ιστοσελίδας της.

Το μέσο έχει αναφέρει, επίσης, μια σειρά σαμποτάζ εκ μέρους του κινεζικού καθεστώτος, όπως πιέσεις προς επιχειρηματικούς εταίρους και διαφημιστές του να αποσύρουν τη στήριξή τους. Επιπλέον, Κινέζοι αξιωματούχοι φέρονται να έχουν παρενοχλήσει μέλη των οικογενειών κορυφαίων στελεχών της εφημερίδας στην Κίνα, ενώ διπλωμάτες της χώρας στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιχειρήσει να παρέμβουν στη δημοσιογραφική της δραστηριότητα.

Σε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό, Κινέζοι διπλωμάτες προσπάθησαν να εμποδίσουν ρεπόρτερ της Epoch Times να καλύψει εκδηλώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες στις οποίες παρίστατο ο τότε Κινέζος πρωθυπουργός Γουέν Τζιαμπάο. Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, Κινέζοι αξιωματούχοι προσπάθησαν επίσης να αποτρέψουν έναν Αμερικανό πολίτη από το να συμμετάσχει σε συνεντεύξεις με το αδελφό μέσο της Epoch Times, το NTD.

Το τυπογραφείο της εφημερίδας στο Χονγκ Κονγκ έχει δεχθεί επανειλημμένες επιθέσεις, οι οποίες αποδίδονται σε άτομα με διασυνδέσεις με το κινεζικό καθεστώς. Σε ένα περιστατικό, άγνωστοι εισέβαλαν και έβαλαν φωτιά στον εκτυπωτικό εξοπλισμό.

Η βουλευτής Νταϊάνα Χαρσμπάργκερ (R-Tenn.), σχολιάζοντας τις πρόσφατες αποκαλύψεις, χαρακτήρισε τις κινεζικές κυβερνοεπιθέσεις «τρελές» και «απίστευτες», εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το Πεκίνο δεν έχει όρια στις δραστηριότητές του.

Η Epoch Times παραμένει μη προσβάσιμη στην Κίνα χωρίς εργαλεία παράκαμψης της διαδικτυακής λογοκρισίας. Οι πρώτοι ρεπόρτερ της εφημερίδας στην Κίνα συνελήφθησαν, με δύο από αυτούς να καταδικάζονται σε δεκαετή κάθειρξη.

Ο Ζου δήλωσε ότι το κινεζικό καθεστώς επιχειρεί να αποσπάσει κάθε πιθανή πληροφορία που μπορεί να πλήξει τη λειτουργία της εφημερίδας. Ευχαρίστησε τους αναγνώστες για την εμπιστοσύνη τους, διαβεβαιώνοντάς τους πως το μέσο δεν αποθηκεύει ευαίσθητα δεδομένα πελατών, όπως αριθμούς πιστωτικών καρτών, διασφαλίζοντας έτσι την ασφάλεια των πληροφοριών τους.

Με τη συμβολή του Nathan Worcester

Παλαιολιθικό σεμινάριο: «Τα στολίδια μας και αυτά των άλλων: στολίδια και πολιτισμικές παραδόσεις στο Φράγχθι»

Μια … ιδιότυπη σταθερότητα στον τύπο κοσμημάτων, που χρησιμοποιούσαν οι προϊστορικοί κάτοικοι του Σπηλαίου Φράγχθι στην Αργολίδα, ανοίγει νέες προοπτικές στην έρευνα. Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κατρίν Περλέ, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Παρί-Ναντέρ στη Γαλλία, σε αντίθεση με τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες άλλων περιοχών του ελλαδικού χώρου που προτιμούσαν μεγαλύτερη ποικιλία στολιδιών, οι παλαιολιθικοί και μεσολιθικοί κάτοικοι στο Φράγχθι χρησιμοποιούσαν το ίδιο περιορισμένο εύρος τύπων κοχυλιών «για σχεδόν 20 χιλιετίες».

«Δεδομένων των επαναλαμβανόμενων μεταβολών σε όλα τα υπόλοιπα – κλίμα, περιβάλλον, οικονομική βάση, κατάσταση σπηλαίου και λίθινα εργαλεία – αυτή η σταθερότητα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή. Το γεγονός αυτό ανοίγει νέες προοπτικές για την πιθανή διάρκεια των πολιτιστικών παραδόσεων στο απώτερο παρελθόν και με οδηγεί να αμφισβητήσω την κλασική χρήση λίθινων εργαλείων και όπλων για τον ορισμό πολιτιστικών ενοτήτων της Παλαιολιθικής ή της Μεσολιθικής Εποχής», επισημαίνει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή την ομιλία που θα πραγματοποιήσει την Πέμπτη 13 Μαρτίου, στο πλαίσιο του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου 2025, το οποίο διεξάγεται στο Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα (Χαιρεφώντος 16, Πλάκα). Η διάλεξή της έχει τίτλο «Τα στολίδια μας και αυτά των άλλων: στολίδια και πολιτισμικές παραδόσεις στο Φράγχθι».

Και τι μπορεί να σημαίνει αυτή η … ιδιότυπη σταθερότητα στο Φράγχθι; «Δεν βλέπω κανένα άλλο πιθανό νόημα πέρα από τη ‘δήλωση’ μιας συγκεκριμένης παράδοσης και ταυτότητας: ‘Εμείς είμαστε αυτοί, οι άλλοι είναι εκείνοι – και θέλουμε να δείξουμε τη διαφορά’. Όμως ακόμη και με περιορισμένο αριθμό τύπων κόσμησης, ανάλογα με την τοποθέτησή τους μπορούσαν να παραχθούν ποικίλα διακοσμητικά μοτίβα», εξηγεί η κα Περλέ.

«Η ομιλία μου αφορά στα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά των στοιχείων κόσμησης στο Παλαιολιθικό και Μεσολιθικό Φράγχθι, που είναι, πρώτον, ο εξαιρετικός πλούτος τους ως προς τον αριθμό των στοιχείων, δεύτερον, η πολύ περιορισμένη επιλογή ειδών κοχυλιών και, τρίτον, η σταθερότητα αυτών των επιλογών για σχεδόν 20 χιλιετίες», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Και τι πληροφορίες μπορούν να δώσουν αυτά τα μικροσκοπικά, συνήθως, τεκμήρια για τους ανθρώπους του τόσο μακρινού παρελθόντος;

«Τα προϊστορικά στοιχεία κόσμησης αναλύονται συχνότερα ως δείκτες στάτους και ταυτότητας. Στο Φράγχθι, καθώς δεν έχουμε κάποια περίτεχνη ταφή που να συσχετίζει το φύλο και την ηλικία ενός νεκρού με τα στολίδια του, τα τελευταία είναι προτιμότερο να μελετούνται σε επίπεδο κοινότητας τόσο ως προς τις τεχνικές όσο και ως προς τις πολιτιστικές παραδόσεις. Όλα μαζί τα αποτελέσματα ήταν εντελώς απροσδόκητα: Εκεί που είχαμε υποθέσει ότι θα βρίσκαμε ασυνέχεια στις παραδόσεις – κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή – εντοπίσαμε συνέχεια, και όπου περιμέναμε συνέχεια – Νεολιθική – βρήκαμε ισχυρές ενδείξεις για έντονες ασυνέχειες», υπογραμμίζει η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Και σε συνάρτηση με τη θεματική του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου, που είναι αφιερωμένο στην προϊστορία της ένδυσης, της κόσμησης και της νηματουργίας;

«Σε σχέση με το σεμινάριο, είναι σαφές ότι τόσο οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες όσο και οι γεωργοί που έζησαν στον σπήλαιο Φράγχθι λάτρευαν να διακοσμούν τον εαυτό τους και τα ρούχα τους με στολίδια. Εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία που τους δόθηκε από την παράκτια θέση του σπηλαίου για να παράγουν μεγάλες ποσότητες χαντρών και περιδέραιων από όστρακα, που πιθανότατα αντάλλασσαν σε οικισμούς της ενδοχώρας. Ωστόσο, τη Νεολιθική εποχή επικράτησε μια διαφορετική αντίληψη για τα στολίδια, που οδήγησε στο να επικεντρωθούν περισσότερο σε χάντρες και περιδέραια από λίθους», καταλήγει η κα Περλέ, που υποστηρίζει «πλήρως την πρωτοβουλία του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου».

Το Παλαιολιθικό Σεμινάριο 2025 διοργανώνουν η καθηγήτρια Νένα Γαλανίδου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και ο Ανδρέας Ντάρλας από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας του υπουργείου Πολιτισμού.