Οι απόψεις διίστανται έντονα σχετικά με την πρωτοβουλία του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ να προωθήσει την υποθαλάσσια εξόρυξη ορυκτών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή μπαταριών, ηλεκτρονικών ειδών και χάλυβα, τα οποία θεωρούνται κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Στις 24 Απριλίου, ο Τραμπ εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα για την «απελευθέρωση των κρίσιμων ορυκτών της Αμερικής σε υπεράκτιες περιοχές», το οποίο θα επιτάχυνε τη διαδικασία έγκρισης για την εξερεύνηση και εξόρυξη ορυκτών μέσω εξόρυξης σε βαθιά νερά.
«Τεράστιες περιοχές του υπεράκτιου βυθού περιέχουν κρίσιμα ορυκτά και ενεργειακούς πόρους», αναφέρει το διάταγμα. «Αυτοί οι πόροι είναι κρίσιμοι για την ενίσχυση της οικονομίας μας, την εξασφάλιση του ενεργειακού μας μέλλοντος και τη μείωση της εξάρτησης από ξένους προμηθευτές για κρίσιμα ορυκτά».
Οι υποστηρικτές της εξόρυξης βαθέων υδάτων λένε ότι η εξόρυξη των ωκεανών του κόσμου είναι ένας φθηνότερος και καθαρότερος τρόπος για την εξαγωγή βασικών ορυκτών, συμπεριλαμβανομένου του χαλκού, του κοβαλτίου, του νικελίου, του ψευδαργύρου, του αργύρου, του χρυσού και των σπάνιων γαιών, μειώνοντας την εξάρτηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Κίνα στη διαδικασία.
Οι επικριτές λένε ότι η εξόρυξη βαθέων υδάτων δεν είναι εμπορικά βιώσιμη και θα προκαλέσει μόνιμη βλάβη στις τελευταίες ανέγγιχτες περιοχές του κόσμου, καταστρέφοντας υδρόβιους οργανισμούς που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί από τον άνθρωπο.
«Τίποτα δεν ευχαριστεί τους ξένους αντιπάλους μας όπως την Κίνα περισσότερο από την παράδοση της Αμερικής σε ριζοσπαστικούς υποστηρικτές της διατήρησης, ΜΚΟ και ξένους χρηματοδοτούμενους δωρητές που διεξάγουν νομικές διαδικασίες κατά ορθών πολιτικών διαχείρισης πόρων πολλαπλών χρήσεων», δήλωσε ο βουλευτής Πωλ Γκόσαρ (Ρ-Αρ.) στους συμμετέχοντες σε ακρόαση της Επιτροπής Φυσικών Πόρων της Βουλής στις 29 Απριλίου.
Επικαλούμενος τον έλεγχο της Κίνας σε περίπου 60% της παγκόσμιας παραγωγής κρίσιμων ορυκτών και το 90% της επεξεργασίας, ο Γκόσαρ δήλωσε ότι «αυτή η εξωτερική, υπερβολικά μεγάλη παγκόσμια επιρροή επέτρεψε στην Κίνα να περιορίσει την πρόσβαση της Αμερικής σε κρίσιμα ορυκτά αυθόρμητα».
Ένας αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι η υποθαλάσσια εξόρυξη μόνο στα παράκτια ύδατα των ΗΠΑ θα μπορούσε να προσθέσει 300 δισεκατομμύρια δολάρια στο ΑΕΠ των ΗΠΑ σε διάστημα 10 ετών και να δημιουργήσει 100.000 θέσεις εργασίας. Και οι εταιρείες εξόρυξης λένε ότι η εξόρυξη ορυκτών από τους βυθούς θα είναι σημαντικά λιγότερο επιβλαβής για το περιβάλλον από την εξόρυξη στην ξηρά.
Κάτω από τη θάλασσα, τα περιζήτητα ορυκτά «περιέχονται σε πολυμεταλλικά ‘οζίδια’ που σχηματίζονται αργά, σε μέγεθος πατάτας, καθώς και σε πολυμεταλλικά σουλφίδια (μεγάλα κοιτάσματα που αποτελούνται από ενώσεις θείου και άλλων μετάλλων που σχηματίζονται γύρω από υδροθερμικές πηγές) και σε φλοιούς πλούσιους σε μέταλλα σε υποθαλάσσια βουνά», σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Πόρων στις 23 Απριλίου.
Χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την αποφυγή της υποθαλάσσιας ζωής
Οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις έχουν καταστήσει δυνατή την εξόρυξη των βυθών χρησιμοποιώντας υποβρύχια οχήματα που αιωρούνται πάνω από κοιτάσματα με μια συσκευή αναρρόφησης που λειτουργεί σαν ηλεκτρική σκούπα, εξάγοντας οζίδια μαζί με τα ιζήματα και τα οργανικά υλικά και μεταφέροντάς τα σε ένα επιφανειακό δοχείο για επεξεργασία. Μόλις διαχωριστούν τα ορυκτά κοιτάσματα, τα υπόλοιπα ιζήματα και η οργανική ύλη θα αντλούνται πίσω στον πυθμένα του ωκεανού.
«Τα υποβρύχια ρομπότ μας αιωρούνται για να συλλέξουν τα πλούσια σε ορυκτά οζίδια από τον πυθμένα της θάλασσας», δήλωσε στους συμμετέχοντες στην ακρόαση ο Όλιβερ Γκουνασεκάρα, Διευθύνων Σύμβουλος και συνιδρυτής της Impossible Metals. «Μέσω μιας επιλεκτικής συγκομιδής που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη, συλλέγουμε τις μονάδες ξεχωριστά, αποφεύγοντας κάθε ορατή ζωή και αφήνοντας το 60% των μονάδων ανέπαφο για να διατηρήσουμε τη θαλάσσια βιοποικιλότητα».
Η Impossible Metals, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της, ολοκλήρωσε με επιτυχία μια δοκιμαστική λειτουργία απόδειξης της ιδέας το 2022 του κατοχυρωμένου με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αυτόνομου υποβρύχιου οχήματος (AUV) που ονομάζεται Eureka I, συλλέγοντας επιλεκτικά υποθαλάσσια πετρώματα. Το AUV δεύτερης γενιάς της εταιρείας, Eureka II, ολοκλήρωσε μια δοκιμαστική λειτουργία σε βαθιά νερά τον Απρίλιο του 2024.
«Σήμερα, ένα νέο χερσαίο ορυχείο στις ΗΠΑ χρειάζεται 29 χρόνια», δήλωσε ο Γκουνασεκάρα. «Η εξόρυξη στον βυθό είναι η ζωτική εναλλακτική λύση. Μπορούμε να παραδώσουμε κρίσιμα ορυκτά σε εμπορική κλίμακα σε μόλις τρία χρόνια, 10 φορές πιο γρήγορα, 10 φορές φθηνότερα, 10 φορές με λιγότερες επιπτώσεις και χωρίς να βασιζόμαστε στην Κίνα».
Μέχρι τη δεκαετία του 1970, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν «μια δύναμη εξόρυξης και επεξεργασίας», αλλά έκτοτε έχουν παραδώσει αυτό το καθεστώς στην Κίνα, «αφήνοντας την Αμερική επικίνδυνα εξαρτημένη από αντιπάλους», δήλωσε ο Τζέραρντ Μπάρρον, Διευθύνων Σύμβουλος και πρόεδρος της Metals Company, στην ακρόαση του Κογκρέσου.
«Η εξάρτηση της Αμερικής από ορυκτά είναι αναστρέψιμη», δήλωσε ο Μπάρρον. «Και μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό χωρίς να θυσιάσουμε τα αμερικανικά τοπία ή τις κοινότητες».
Η Metals Company υποβάλλει επί του παρόντος αιτήσεις για άδειες εξερεύνησης και εξόρυξης στην ανοιχτή θάλασσα, οι οποίες θα εξεταστούν από την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) βάσει του ισχύοντος κώδικα εξόρυξης του βυθού των ΗΠΑ.
«Τέσσερις ημέρες με πλεύση από το Σαν Ντιέγκο βρίσκεται η Ζώνη Clarion-Clipperton, όπου πολυμεταλλικοί όζοι βρίσκονται σε βάθος 2,5 μιλίων στον πυθμένα της θάλασσας και είναι πλούσιοι σε νικέλιο, κοβάλτιο, μαγγάνιο και χαλκό», δήλωσε ο Μπάρρον.
«Αυτοί οι όζοι περιέχουν περισσότερα από αυτά τα τέσσερα ορυκτά από όλα τα γνωστά χερσαία αποθέματα μαζί και μόνο 1 δισεκατομμύριο τόνοι από τους 21 δισεκατομμύρια τόνους όζων στην [ζώνη Clarion-Clipperton] θα μπορούσαν να καλύψουν πάνω από 450 χρόνια αναγκών των Ηνωμένων Πολιτειών σε μαγγάνιο, 150 χρόνια αναγκών σε κοβάλτιο και 80 χρόνια αναγκών σε νικέλιο, τα οποία αναπτύχθηκαν σε διάστημα 20 ετών».
Ενώ ορισμένα πολύτιμα κοιτάσματα ορυκτών μπορούν να βρεθούν στα παράκτια ύδατα των ΗΠΑ, πολλά από αυτά βρίσκονται σε διεθνή ύδατα, όπως η Ζώνη Clarion-Clipperton, μια περιοχή στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό που εκτείνεται σε 3.100 μίλια με βάθη από 12.000 έως 18.000 πόδια.
«Αυτή η πλούσια σε ορυκτά περιοχή φιλοξενεί ήδη συμβόλαια εξερεύνησης για 17 εργολάβους εξόρυξης βαθέων υδάτων, με τις συνδυασμένες περιοχές εξερεύνησής τους να καλύπτουν περίπου 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα (περίπου την ίδια έκταση με την Αίγυπτο)», αναφέρει το Παγκόσμιο Ινστιτούτο Πόρων.
Οι επικριτές λένε ότι «τα μαθηματικά δεν δίνουν αποτέλεσμα»
Οι επικριτές της εξόρυξης βαθέων υδάτων υποστηρίζουν ότι η τεχνολογία δεν είναι αποδεδειγμένη, δεν είναι εμπορικά βιώσιμη και ότι η υποθαλάσσια εξόρυξη θα βλάψει τα εύθραυστα υδάτινα περιβάλλοντα.
«[Η εξόρυξη βαθέων υδάτων] ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τους ωκεανούς και τις κοινότητές μας χωρίς αξιόπιστα στοιχεία απόδοσης της επένδυσης», δήλωσε η βουλευτής Μαξίν Ντέξτερ (Δ-Ορε.) στην ακρόαση του Κογκρέσου.
«Οι υποστηρικτές της εξόρυξης σε βαθιά νερά υποστηρίζουν ότι θα καλύψει μια επείγουσα ζήτηση για ορυκτά όπως το κοβάλτιο, το νικέλιο, ο χαλκός και το μαγγάνιο — που είναι επί του παρόντος απαραίτητα για τα ηλεκτρικά οχήματα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας — αλλά οι μαθηματικοί υπολογισμοί απλά δεν ισχύουν».
Η Ντέξτερ υποστήριξε ότι η Κίνα διακόπτει τη χρήση κοβαλτίου σε μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων (EV), καθώς οι αυτοκινητοβιομηχανίες εξετάζουν το ενδεχόμενο μετάβασης σε μπαταρίες χωρίς κοβάλτιο, και ότι οι εταιρείες εξόρυξης έχουν υπερεκτιμήσει τον όγκο και την ποικιλία των κρίσιμων ορυκτών που μπορούν να εξάγουν από τους βυθούς.
«Οι ισχυρισμοί ότι η εξόρυξη σε βαθιά νερά θα λύσει τις ανάγκες της αλυσίδας εφοδιασμού για στοιχεία σπάνιων γαιών ή κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια υλικά είναι υπερβολικοί και κατάφωρα παραπλανητικοί», είπε.
«Αυτά τα ορυκτά δεν βρίσκονται σε σημαντικές ποσότητες στον πυθμένα του ωκεανού και η εξόρυξή τους από οζίδια είναι αναποτελεσματική και περιβαλλοντικά καταστροφική».
Ο Ντάνκαν Κάρρι, νομικός σύμβουλος στο Κέντρο Διατήρησης Βαθιάς Θάλασσας, κατέθεσε ότι η υποθαλάσσια εξόρυξη είναι «περιττή» επειδή μόνο τέσσερα μέταλλα — χαλκός, κοβάλτιο, νικέλιο και μαγγάνιο — μπορούν πρακτικά να εξαχθούν μέσω εξόρυξης βαθέων υδάτων και η αγορά αυτών των ορυκτών είναι ασταθής, με τις τιμές να βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε χαμηλό σημείο.
«Οι μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων στρέφονται γρήγορα στην τεχνολογία ιόντων λιθίου-φωσφορικού άλατος, η οποία δεν χρησιμοποιεί κοβάλτιο ή νικέλιο», δήλωσε ο Κάρρι.
«Οι χερσαίες αποθέσεις θα καλύψουν τις μελλοντικές απαιτήσεις, ειδικά καθώς οι τεχνολογικές εξελίξεις στις χημικές ουσίες των μπαταριών συνεχίζουν να απομακρύνονται από κρίσιμα ορυκτά.
«Θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή η κατασκευή όλων των πλοίων, του εξοπλισμού εξόρυξης και των συστημάτων παρακολούθησης που είναι απαραίτητα για αυτήν τη βιομηχανία [εξόρυξης βαθέων υδάτων]. «Οι νεότερες εταιρείες που έχετε μπροστά σας σήμερα έχουν αδύναμη χρηματοδότηση και μικρή ικανότητα παραγωγής, μη αποδεδειγμένη τεχνολογία στην οποία δεν μπορείτε να βασιστείτε».
Ορισμένοι αναλυτές είναι βέβαιοι ότι, παρά τις αντιρρήσεις, η τεχνολογία εξόρυξης βαθέων υδάτων είναι το κύμα του μέλλοντος.
«Η εμπορική εξόρυξη σε μεγάλα βάθη βρίσκεται επί του παρόντος σε εξερευνητική φάση, αλλά είναι βέβαιο ότι θα συμβεί λόγω της αναμενόμενης ανάγκης για ορυκτά που εξαντλούνται ραγδαία από τις χερσαίες πηγές», αναφέρει μια έκθεση που συνυπέγραψε ο βιολόγος του Εργαστηρίου Υποθαλάσσιας Έρευνας της Χαβάης, Κρίστοφερ Κέλλυ, και δημοσιεύθηκε τον Απρίλιο από την NOAA.
«Η βαθιά θάλασσα είναι μια πλούσια πηγή αυτών των ορυκτών, τα οποία μπορούν να βρεθούν στον πυθμένα με τη μορφή πολυμεταλλικών οζιδίων, πολυμεταλλικών σουλφιδίων και πλούσιων σε κοβάλτιο φλοιών σιδηρομαγγανίου (Fe-Mn).»
Ωστόσο, οι ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις παραμένουν.
«Ο βαθύς πυθμένας του Ειρηνικού Ωκεανού είναι μια από τις λιγότερο εξερευνημένες περιοχές στη Γη, με πολύ λίγα να είναι γνωστά για τα βενθικά ζώα που ζουν πέρα από τα 1.000 μέτρα (3.000 πόδια) στην [ζώνη] PCZ», αναφέρει η έκθεση.
«Πρόσφατες έρευνες για τις περιοχές φλοιού στο Εθνικό Θαλάσσιο Μνημείο Παπαχαναμοκουάκεα στα Βορειοδυτικά Νησιά της Χαβάης έχουν βρει πυκνά στρώματα κοραλλιών, σφουγγαριών και άλλων ασπόνδυλων που ζουν σε φλοιούς σε αυτά τα βάθη, πολλά από τα οποία είναι καινούργια στην επιστήμη και θεωρούνται μακρόβια και εύθραυστα».
Ωστόσο, ο Γκουνασεκάρα δήλωσε στους παρευρισκόμενους στην ακρόαση ότι οι εναλλακτικές λύσεις στην εξόρυξη, όπως η ανακύκλωση, δεν θα επαρκούσαν για την κάλυψη των αναγκών παραγωγής των ΗΠΑ, καθώς η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά επιταχύνεται.
«Μπορούμε να καλύψουμε το έλλειμμα, αλλά μόνο με νέα ορυκτά, επειδή η ανακύκλωση, η υποκατάσταση ή η μείωση της ζήτησης δεν καλύπτουν τις ανάγκες της Αμερικής», είπε.
«Απλώς δεν υπάρχει αρκετό υλικό σε κυκλοφορία για την ανακύκλωση για να κινηθεί η βελόνα τα επόμενα 25 χρόνια… η μόνη εναπομένουσα επιλογή θα ήταν μια μειωμένη οικονομία».
