Μήνας: Μάιος 2025

Η Γερμανία ενισχύει τη στήριξή της προς την Ουκρανία στον πόλεμο εναντίον της Ρωσίας, δεσμευόμενη για νέο πακέτο βοήθειας ύψους 5,7 δισ. δολαρίων. Παράλληλα, Βερολίνο και Κίεβο κατέληξαν σε συμφωνία για συμπαραγωγή συστημάτων πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, χωρίς τους περιορισμούς που θέτουν οι δυτικοί σύμμαχοι ως προς τη χρήση τους.

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο στις 28 Μαΐου, ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς υπογράμμισε ότι εγκαινιάζεται «μια νέα μορφή βιομηχανικής και αμυντικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών». Βασικό σκέλος της συνεργασίας, η έναρξη παραγωγής πυραύλων σε υφιστάμενες ουκρανικές βιομηχανικές μονάδες, οι οποίες διαθέτουν ήδη την απαραίτητη τεχνογνωσία για την ανάπτυξη προηγμένων οπλικών συστημάτων.

«Βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής για τη στρατιωτική μας βιομηχανία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Μερτς, παρουσιάζοντας τη συμφωνία δίπλα στον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η ανακοίνωση σηματοδοτεί στροφή της γερμανικής πολιτικής, καθώς πλέον επιτρέπεται η ανάπτυξη και παραγωγή πυραύλων χωρίς τους αυστηρούς περιορισμούς που επέβαλλε μέχρι σήμερα η Δύση όσον αφορά την εμβέλεια και τους μηχανισμούς ελέγχου στη χρήση τους. Αυτή η εξέλιξη, όπως σχολιάζουν διπλωματικές πηγές, δίνει επιπλέον εργαλεία στην ουκρανική πλευρά για την άμυνά της έναντι της ρωσικής εισβολής, ενώ ενισχύει αποφασιστικά τον ρόλο της Γερμανίας ως κεντρικού παράγοντα στη στήριξη του Κιέβου.

Οι τσεχικές αρχές ανακοίνωσαν στις 28 Μαΐου ότι το δίκτυο ανοιχτής πρόσβασης του υπουργείου Εξωτερικών έγινε στόχος κυβερνοεπίθεσης από ομάδες χάκερ που συνδέονται με το κινεζικό κράτος. Ειδικότερα, η Πράγα κατηγορεί την ομάδα APT31 – η οποία έχει συνδεθεί με το υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας της Κίνας – ότι έχει εξαπολύσει από το 2022 οργανωμένη εκστρατεία κατασκοπείας. Οι κυβερνοεπιθέσεις επηρέασαν επίσης μια μη κατονομαζόμενη μονάδα που θεωρείται κρίσιμης σημασίας για τις υποδομές της χώρας.

«Η Κίνα εδώ και καιρό προσπαθεί επίμονα να υπονομεύσει την ανθεκτικότητά μας και τη δημοκρατία μας», ανέφερε το υπουργείο Εξωτερικών της Τσεχίας σε ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Με κυβερνοεπιθέσεις, χειραγώγηση πληροφοριών και προπαγάνδα επιχειρεί να παρέμβει στην κοινωνία μας – και οφείλουμε να προστατευτούμε.»

Σε ξεχωριστή τοποθέτησή του, ο Τσέχος υπουργός Εξωτερικών Γιαν Λιπάφσκι γνωστοποίησε ότι κάλεσε τον Κινέζο πρέσβη «για να τονίσει πως τέτοιες εχθρικές ενέργειες έχουν σοβαρές συνέπειες» στις διμερείς σχέσεις. Μετά τις παραβιάσεις, όπως ανακοίνωσε, το υπουργείο εγκατέστησε νέο σύστημα επικοινωνίας με αυξημένα μέτρα ασφάλειας.

Η APT31 (Advanced Persistent Threat 31) περιγράφεται από το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ως δίκτυο κρατικών Κινέζων αξιωματούχων, συμβασιούχων χάκερ και βοηθητικού προσωπικού, οι οποίοι πραγματοποιούν «κακόβουλες επιχειρήσεις στον κυβερνοχώρο» προς όφελος του κινεζικού καθεστώτος, συγκεκριμένα της Διεύθυνσης Κρατικής Ασφάλειας στη Χουμπέι.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν κατηγορήσει την APT31 για μια αυξανόμενη, εκτεταμένη καμπάνια κατασκοπείας που διαρκεί 14 χρόνια και είχε στο στόχαστρό της ξένους αξιωματούχους, ακαδημαϊκούς, δημοσιογράφους και επιχειρήσεις. Στις 25 Μαρτίου 2024, οι ΗΠΑ μαζί με τη Βρετανία επέβαλαν κυρώσεις σε κινεζική εταιρεία και πρόσωπα με διασυνδέσεις στην ομάδα αυτή.

Στο πλαίσιο της συντονισμένης αντίδρασης, το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε την ίδια μέρα στην απαγγελία κατηγοριών εναντίον επτά Κινέζων υπηκόων για τις κυβερνοκατασκοπευτικές τους δραστηριότητες. Σύμφωνα με τις εισαγγελικές αρχές, ανάμεσα στα θύματα στις ΗΠΑ συγκαταλέγονταν ανώτατοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου, μέλη του Κογκρέσου και στελέχη των υπουργείων Δικαιοσύνης, Εμπορίου, Οικονομικών και Εξωτερικών.

Η συγκεκριμένη ομάδα έχει επίσης στοχεύσει «κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ» που συμμετέχει στη Διακοινοβουλευτική Συμμαχία για την Κίνα – ένα δίκτυο βουλευτών από δημοκρατικές χώρες, που προωθεί έναν συντονισμένο τρόπο αντιμετώπισης των προκλήσεων του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος.

Αντιδράσεις

Η διείσδυση κινεζικών κρατικών παραγόντων στις υποδομές της Τσεχίας προκαλεί έντονη ανησυχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί αύξηση κακόβουλων επιθέσεων προερχόμενων από την Κίνα κατά κρατών-μελών της ΕΕ.

Η Κάλλας καταδίκασε τις επιθέσεις, σημειώνοντας ότι τέτοιες συμπεριφορές αντίκεινται «στον ενδεδειγμένο τρόπο συμπεριφοράς κρατών στον κυβερνοχώρο, όπως τον έχει θέσει ο ΟΗΕ», πρόσθεσε δε: «Καλούμε όλα τα κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, να απόσχουν από τέτοιες πρακτικές, να σέβονται το διεθνές δίκαιο και να τηρούν τους κανόνες και τις αρχές του ΟΗΕ, ειδικά σε ό,τι αφορά τις κρίσιμες υποδομές».

Από την πλευρά του, ο νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, εξέφρασε την αλληλεγγύη της Συμμαχίας προς την Τσεχία, υπογραμμίζοντας ότι το ΝΑΤΟ παραμένει αφοσιωμένο στην αποκάλυψη και αντιμετώπιση της σημαντικής, διαρκούς και εντεινόμενης κυβερνοαπειλής – απειλής που πλήττει όχι μόνο συστήματα αλλά τη λειτουργία της ίδιας της δημοκρατίας και τις κρίσιμες υποδομές της Δύσης.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός πολυδισεκατομμυρίου ευρώ ταμείου που θα στηρίξει την ανάπτυξη τεχνολογικών εταιρειών, επιχειρώντας να μειώσει το υστέρημα της Ευρώπης έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας στην καινοτομία. Το Scaleup Europe Fund, όπως ονομάζεται η πρωτοβουλία, εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική υπό την προεδρία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που θέτει ως προτεραιότητα την ανάσχεση της διαρροής ταλέντων και την ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής οικονομίας μέσα από την επιστημονική καινοτομία.

Ο Στεφάν Σεζουρνέ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής με αρμοδιότητα την ευημερία και τη βιομηχανική στρατηγική, τόνισε ότι οι επιχειρήσεις που γεννιούνται στην Ευρώπη πρέπει να έχουν και την ευκαιρία να αναπτυχθούν εντός των ευρωπαϊκών συνόρων. Με τη νέα στρατηγική για νεοφυείς και αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις, η Κομισιόν στοχεύει να ανοίξει νέους δρόμους για τις πιο υποσχόμενες ευρωπαϊκές εταιρείες, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και διευκολύνοντας την πρόσβασή τους σε κεφάλαια.

Οι ευρωπαϊκές startups συχνά συναντούν σημαντικές δυσκολίες στο δρόμο της εξέλιξής τους, ειδικά στη μετάβαση από το στάδιο της καινοτομίας στην εμπορική εφαρμογή, αλλά ακόμα περισσότερο όταν προσπαθούν να επεκταθούν διεθνώς. Τα στατιστικά δείχνουν ότι σχεδόν το 30% των λεγόμενων «μονόκερων» – δηλαδή νεοφυών επιχειρήσεων που η αξία τους ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο δολάρια – μετέφεραν την έδρα τους εκτός της ΕΕ την περίοδο 2008-2021, αναδεικνύοντας την ανάγκη για πιο ισχυρή τοπική υποστήριξη.

Με το νέο Ταμείο, η Επιτροπή επιδιώκει να ενισχύσει το ευρωπαϊκό οικοσύστημα επιχειρηματικών κεφαλαίων (venture capital) τόσο για τη χρηματοδότηση τεχνολογικών startups όσο και για την περαιτέρω ανάπτυξη των μεσαίων επιχειρήσεων. Το Scaleup Europe Fund φιλοδοξεί να καλύψει τα χρηματοδοτικά κενά που παρεμποδίζουν την εξάπλωση των εταιρειών προηγμένης τεχνολογίας (deep tech) και να αποτελέσει τη βάση για ένα Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Καινοτομίας και Επενδύσεων, που θα προσελκύει θεσμικούς επενδυτές.

Ταυτόχρονα, η Επιτροπή αναγνωρίζει την ανάγκη να επιταχυνθεί η διαδρομή από το εργαστήριο στην αγορά για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Σχεδιάζει τη δημιουργία ευρωπαϊκών κόμβων για startups και scaleups, που θα ενώνουν τα πανεπιστήμια όλης της ηπείρου και θα διευκολύνουν την εμπορική αξιοποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας. Το Ταμείο θα επενδύει κεφάλαια στις πιο ελπιδοφόρες εταιρείες, υπό τη διαχείριση ιδιωτών επενδυτικών επαγγελματιών.

Με ξεκάθαρο όραμα για το μέλλον, η ΕΕ επιδιώκει να διασφαλίσει μια ισχυρή θέση στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, σε μια εποχή όπου η ταχεία καινοτομία – κυρίως στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης και των τεχνολογιών αιχμής – είναι το κλειδί για την οικονομική κυριαρχία.

Η Εθνοσυνέλευση της Γαλλίας άναψε το «πράσινο φως»στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία, κάνοντας ένα αποφασιστικό βήμα προς τη νομιμοποίηση της ιατρικής στήριξης σε ενήλικες με ανίατη ασθένεια που επιλέγουν να τερματίσουν τη ζωή τους με λήψη θανατηφόρου σκευάσματος.

Το σχέδιο νόμου, που υπερψηφίστηκε στις 27 Μαΐου με 305 ψήφους υπέρ έναντι 199 κατά, προβλέπει ότι κάθε Γάλλος πολίτης άνω των 18 ετών με βαριά ή ανίατη πάθηση, η οποία απειλεί τη ζωή και βρίσκεται σε προχωρημένο ή τελικού σταδίου, μπορεί να έχει πλέον το νόμιμο δικαίωμα στην υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Σύμφωνα με τις διατάξεις, ομάδα γιατρών και υγειονομικών θα πρέπει να επιβεβαιώσει ότι ο ασθενής πάσχει από σοβαρή και ανίατη ασθένεια σε προχωρημένο ή τελικό στάδιο και ότι υποφέρει σημαντικά. Όσοι εμποδίσουν την απόφαση ασθενούς για υποβοηθούμενη αυτοκτονία απειλούνται με κάθειρξη έως δύο ετών και πρόστιμο 30.000 ευρώ.

Το επίμαχο και πολυσυζητημένο νομοσχέδιο αναμένεται να συζητηθεί στη συνέχεια στη Γερουσία. «Σήμερα γράφτηκε ιστορία, καθώς η ελευθερία, η ισότητα και η αδελφοσύνη βρίσκουν εφαρμογή και στο δικαίωμα για αξιοπρεπή τέλος», δήλωσε ο βουλευτής του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Φαλρονί, κάνοντας λόγο για μια «μέρα που δεν θα ξεχαστεί ποτέ».

Με ικανοποίηση αντέδρασε και η Ένωση για το Δικαίωμα σε Αξιοπρεπή Θάνατο (ADMD), σημειώνοντας σε ανακοίνωσή της: «Για όσους οραματίζονται έναν αξιοπρεπή θάνατο, απαλλαγμένο από ανείπωτα βάσανα, αυτή η εξέλιξη φέρνει ελπίδα και ανακούφιση».

Όπως αναφέρεται στη δημόσια διαδικτυακή πύλη Vie-Publique, το νέο πλαίσιο δίνει στους ασθενείς τη δυνατότητα να επιλέξουν οι ίδιοι την ημερομηνία του θανάτου τους, να έχουν δίπλα τους τους συγγενείς ή φίλους που επιθυμούν και να επιλέξουν τον τόπο, εκτός δημόσιων χώρων όπως δρόμοι, πάρκα, παραλίες ή δάση, όπου η πράξη θα απαγορεύεται.

Μετά τη χορήγηση του θανατηφόρου σκευάσματος, ο γιατρός ή ο νοσηλευτής δεν υποχρεούται να παραμείνει διαρκώς στο πλευρό του ασθενούς, οφείλει όμως να βρίσκεται κοντά και σε οπτική επαφή ώστε να μπορεί να επέμβει αν χρειαστεί. Το κόστος της διαδικασίας θα καλύπτεται πλήρως από το εθνικό σύστημα υγείας.

Οι επαγγελματίες υγείας διατηρούν το δικαίωμα της «αντίρρησης συνείδησης», ωστόσο υποχρεούνται να παραπέμπουν τον ασθενή σε άλλον ειδικό αν αρνούνται να συμμετάσχουν.

Άλλοι βουλευτές εξέφρασαν έντονες αντιρρήσεις. Ο Εντί Καστερμάν από το κόμμα Ταυτότητα-Ελευθερίες καταψήφισε το νομοσχέδιο, κάνοντας λόγο για «επικίνδυνη κατηφόρα». Όπως τόνισε σε σχετική ανάρτηση, η πρόταση «δεν διασφαλίζει ηθικές εγγυήσεις, δεν προβλέπει δυνατότητα ένστασης από τις οικογένειες και δεν παρέχει ουσιαστικές εναλλακτικές. Αντίθετα, υπάρχει ο κίνδυνος να ασκηθούν σιωπηρές πιέσεις στους πιο ευάλωτους».

Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε ομιλία του στη Μεγάλη Στοά της Γαλλίας στις 5 Μαΐου, χαρακτήρισε την υποβοηθούμενη αυτοκτονία ως «το μικρότερο κακό», ευχαριστώντας τους Τέκτονες για τον καθοριστικό ρόλο τους στη δημόσια συζήτηση για το τέλος της ζωής. Οι καθολικοί επίσκοποι της χώρας αντέδρασαν έντονα, δηλώνοντας: «Όχι, κύριε Πρόεδρε, η επιλογή του να σκοτώσεις ή να βοηθήσεις να σκοτώσει κάποιος δεν είναι το μικρότερο κακό».

Αντίδραση υπήρξε και από άλλους θρησκευτικούς ηγέτες αλλά και την Διάσκεψη των Θρησκευτικών Αρχηγών της Γαλλίας, που εκπροσωπεί πολλές θρησκευτικές κοινότητες και επέκρινε το νέο πλαίσιο, υποστηρίζοντας ότι «αναγορεύει την ατομική αυτονομία υπεράνω των οικογενειακών και κοινωνικών δεσμών».

Επί χρόνια, Γάλλοι ασθενείς που επιθυμούσαν να θέσουν τέλος στη ζωή τους αναζητούσαν διέξοδο στο εξωτερικό, κυρίως στο Βέλγιο και τις Κάτω Χώρες, όπου η ευθανασία επιτρέπεται ήδη από το 2002. Η Ισπανία επικύρωσε τη σχετική νομοθεσία το 2021 και η Πορτογαλία ακολούθησε το 2023. Στη Βρετανία, το ζήτημα συζητείται εκ νέου μετά την έγκριση σχεδίου νόμου για την υποβοηθούμενη αυτοκτονία.

Με πληροφορίες από το Reuters