Το ενδεχόμενο μείωσης αποδοχών δεν φαίνεται να πείθει τους Ευρωπαίους εργαζομένους να υιοθετήσουν την τηλεργασία, σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας που δημοσιεύθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου.
Το ποσοστό των εργαζομένων στη ζώνη του ευρώ, ηλικίας 20 έως 64 ετών, οι οποίοι δεν είναι αυτοαπασχολούμενοι και εργάζονται έστω και μερικώς από το σπίτι, διπλασιάστηκε από το 11,7% το 2019 στο 22,4% το 2024, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat.
Η ίδια έρευνα καταγράφει πως «το 33,6% των εργαζομένων ανέφερε ότι εργάζεται εξ αποστάσεως τουλάχιστον δύο ημέρες την εβδομάδα από τον Μάιο του 2024».
Η ΕΚΤ σημειώνει, ωστόσο, ότι «η πλειονότητα των εργαζομένων στη ζώνη του ευρώ, ήτοι το 55,7%, εξακολουθεί να μη δουλεύει από το σπίτι». Το υβριδικό μοντέλο εργασίας, δηλαδή εναλλαγή μεταξύ εργασιακού χώρου και οικίας, αποτελεί τη συνηθέστερη μορφή για «το 44,4% όσων κάνουν έστω και εν μέρει τηλεργασία».
Μεταξύ αυτών, «το 11,9% εργάζεται από το σπίτι μία μέρα την εβδομάδα, ενώ το 21,9% για διάστημα δύο έως τεσσάρων ημερών την εβδομάδα». Παράλληλα, «το 10,6% των συμμετεχόντων εργάζεται αποκλειστικά εξ αποστάσεως».
Στο σύνολο, όπως διαπιστώνει η ΕΚΤ, «το υβριδικό μοντέλο φαίνεται να αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή τηλεργασίας, με την πλειονότητα των υβριδικά εργαζομένων να δηλώνει ικανοποιημένη με τη σημερινή της κατάσταση».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο ότι «το 43% των εργαζομένων που εργάζονται πλήρως εξ αποστάσεως θα προτιμούσαν να περνούν λιγότερες μέρες μακριά από το γραφείο». Αυτό καταδεικνύει πως η εξ αποστάσεως εργασία συχνά επιβάλλεται από ανάγκη ή απόφαση του εργοδότη, παρά αποτελεί προσωπική επιλογή.
Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΚΤ, το 70% των εργαζομένων δεν θα δεχόταν καμία μείωση μισθού για να συνεχίσει ή να ξεκινήσει να εργάζεται από το σπίτι. Από αυτούς που θα διαπραγματεύονταν μείωση, το 13% θα δεχόταν περικοπή από 1% έως 5%, ενώ το 8% μείωση από 6% έως 10%.
Ο μέσος όρος της μείωσης στην οποία είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν προκειμένου να δουλέψουν δύο ή τρεις ημέρες την εβδομάδα από το σπίτι ανέρχεται σε 2,6%, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με άλλες έρευνες.
Ενδεικτικά, έρευνα μεταξύ Γερμανών εργαζομένων το 2024 έδειξε ότι θα ήταν πρόθυμοι να δεχτούν μείωση «7,7% των αποδοχών τους για πλήρη τηλεργασία».
Σε ανάλογη έρευνα στον τεχνολογικό κλάδο των Ηνωμένων Πολιτειών, κάποιοι δήλωσαν πρόθυμοι να υποστούν μείωση μισθού κατά 25% για να εργάζονται αποκλειστικά εξ αποστάσεως αντί για εργασία με φυσική παρουσία.
Η ΕΚΤ παρατηρεί πως «όσοι εργάζονται συχνότερα από το σπίτι θα αποδέχονταν και μεγαλύτερη μείωση για να διατηρήσουν το καθεστώς εργασίας τους, ωστόσο η μείωση αυτή δεν ξεπερνά το 4,6%».
Επιπλέον, η έρευνα δείχνει ότι «νεότεροι εργαζόμενοι, γονείς και όσοι διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να μεταβούν στη δουλειά τους εκτιμούν περισσότερο τη δυνατότητα τηλεργασίας». Άλλοι παράγοντες, όπως το εισόδημα, το μορφωτικό επίπεδο ή το φύλο, φαίνεται να έχουν ελάχιστη επίδραση στη σημασία που προσδίδουν οι εργαζόμενοι στην ευέλικτη εργασία.
Οι επιβάτες σε αρκετά ευρωπαϊκά αεροδρόμια βρέθηκαν και χθες αντιμέτωποι με νέα προβλήματα, μετά τη διαδικτυακή επίθεση που επηρέασε τα συστήματα check-in και επιβίβασης το περασμένο σαββατοκύριακο.
Η επίθεση ξεκίνησε το βράδυ της Παρασκευής, προκαλώντας αναστάτωση σε σημαντικούς διεθνείς κόμβους, όπως το Χήθροου του Λονδίνου (το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Ευρώπης), των Βρυξελλών και το Βερολίνο-Βρανδεμβούργο. Μέχρι στιγμής, παραμένει άγνωστο ποιος βρίσκεται πίσω από την επίθεση.
Αρκετές πτήσεις ακυρώθηκαν ή καθυστέρησαν, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες που επηρεάστηκαν αναγκάστηκαν να πραγματοποιήσουν χειροκίνητα τις διαδικασίες του check-in και της επιβίβασης.
Σε ανακοίνωση της Δευτέρας, το αεροδρόμιο Χήθροου ανέφερε: «Συνεχίζουμε τις προσπάθειες αποκατάστασης της δυσλειτουργίας του συστήματος Collins Aerospace, που επηρέασε τη διαδικασία check-in. Ζητούμε συγγνώμη από όσους ταλαιπωρήθηκαν· ωστόσο, σε συνεργασία με τις αεροπορικές εταιρείες, καταφέραμε να διατηρήσουμε τη συντριπτική πλειοψηφία των πτήσεων σε λειτουργία».
Το αεροδρόμιο των Βρυξελλών, που φαίνεται να επλήγη περισσότερο, δήλωσε πως αναμένει αναταραχές και κατά τη διάρκεια της Δευτέρας. Ζήτησε μάλιστα από τις αεροπορικές να ακυρώσουν σχεδόν 140 αναχωρήσεις, δηλαδή περίπου τις μισές από τις 276 προγραμματισμένες για την ημέρα. Οι Αρχές συνεχίζουν την έρευνα.
Εικασίες και προέλευση της επίθεσης
Σε ορισμένους κύκλους εκφράστηκαν υποψίες για ρωσική εμπλοκή, εν μέσω αυξημένης ανησυχίας για την ασφάλεια της ευρωπαϊκής αεροπλοΐας, ιδίως μετά τις πρόσφατες πτήσεις ρωσικών drones στον εναέριο χώρο της Πολωνίας.
Ωστόσο, δεν έχει παρουσιαστεί μέχρι στιγμής κανένα στοιχείο που να επιβεβαιώνει ρωσική ευθύνη. Οι περισσότερες πρόσφατες επιθέσεις, ανάμεσά τους και η σημαντική κυβερνοεπίθεση κατά της βρετανικής αλυσίδας M&S τον Απρίλιο, αποδίδονται σε εγκληματικά κυκλώματα που επιδιώκουν να αποσπάσουν μεγάλα χρηματικά ποσά από μεγάλες εταιρείες μέσω εκβιασμών.
Η Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος του Ηνωμένου Βασιλείου (NCA) απήγγειλε κατηγορίες σε δύο νέους, τον Ταλχά Τζουμπαΐρ, 19 ετών, και τον Όουεν Φλάουερς, 18 ετών, αναφορικά με μεγάλη κυβερνοεπίθεση που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο του 2024 στο δίκτυο των Συγκοινωνιών του Λονδίνου (TFL).
Οι δύο συλληφθέντες αναμένεται να οδηγηθούν στο δικαστήριο τον επόμενο μήνα. Η NCA εκτιμά πως η επίθεση κατά της TFL οργανώθηκε από μέλη της κυβερνοεγκληματικής οργάνωσης «Scattered Spider», ένα δίκτυο που φέρεται να απαρτίζεται κυρίως από άτομα από το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Επίθεση από τρίτο μέρος
Η Υπηρεσία Κυβερνοασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (NSA) επιβεβαίωσε τη Δευτέρα ότι τα προβλήματα προκλήθηκαν από διαδικτυακή επίθεση τρίτου παράγοντα, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η Collins Aerospace, της οποίας τα συστήματα επιτρέπουν στους επιβάτες να πραγματοποιούν μόνοι τους check-in, να τυπώνουν κάρτες επιβίβασης και ετικέτες αποσκευών, αλλά και να αποστέλλουν τις αποσκευές τους αυτόματα, ανέφερε ότι σημειώθηκε δυσλειτουργία που σχετίζεται με την κυβερνοασφάλεια στο λογισμικό πολυχρηστικού περιβάλλοντος σε επιλεγμένα αεροδρόμια.
Η Collins, που ανήκει στον όμιλο RTX Corporation (πρώην Raytheon Technologies), τόνισε: «Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίλυση του προβλήματος και την πλήρη αποκατάσταση των υπηρεσιών το συντομότερο δυνατό. Η επίδραση περιορίζεται στο ηλεκτρονικό check-in και στην αυτόματη διαχείριση αποσκευών, και είναι δυνατή η αντιμετώπισή της με χειροκίνητες διαδικασίες».
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που συμμετέχει στη διαχείριση του ευρωπαϊκού εναερίου χώρου, ανακοίνωσε ότι παρακολουθεί στενά την κατάσταση, διευκρινίζοντας, ωστόσο, ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις πως η επίθεση ήταν εκτεταμένη ή ιδιαίτερα σοβαρή.
Πιέσεις στις μετοχές
Μετά το κύμα αναταραχών, υποχώρησαν οι μετοχές των αεροπορικών εταιρειών που διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου.
Ο όμιλος International Consolidated Airlines Group, στον οποίο ανήκει η British Airways και που διατηρεί κύριες βάσεις στα Χήθροου και Γκάτγουικ, είδε τη μετοχή του να υποχωρεί κατά 1,3% μόλις άνοιξε η εβδομαδιαία συνεδρίαση.
Παρόμοια πτώση σημείωσαν και οι μετοχές των ανταγωνιστικών εταιρειών χαμηλού κόστους EasyJet και Wizz Air, με απώλειες 1,3% και 1,5% αντίστοιχα.
Οι επιβάτες στο Χήθροου συστήνεται να ελέγχουν την κατάσταση της πτήσης τους πριν μεταβούν στο αεροδρόμιο, και να φτάνουν το νωρίτερο τρεις ώρες πριν την αναχώρηση σε περίπτωση υπερατλαντικών πτήσεων, και δύο ώρες για δρομολόγια εντός Ευρώπης.
Με πληροφορίες από τα Associated Press και PA Media
Ο Φλωρεντινός ζωγράφος του 16ου αιώνα Τζάκοπο ντα Ποντόρμο (1494–1557) ήταν ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος του μανιερισμού. Αυτό το καλλιτεχνικό ρεύμα, που εμφανίστηκε μεταξύ της Υψηλής Αναγέννησης και της μπαρόκ περιόδου, εμπνεύστηκε από τα μεταγενέστερα έργα του Μιχαήλ Άγγελου και του Ραφαήλ. Δημοφιλής μεταξύ των Ιταλών ηγεμόνων και των διανοουμένων της Αυλής, ο μανιερισμός εξαπλώθηκε αργότερα σε όλη την Ευρώπη.
Η «μανιεριστική» προσέγγιση, αντικατέστησε τις φυσιοκρατικές και αρμονικές απεικονίσεις της Αναγέννησης με το στυλιζάρισμα του εικαστικού χώρου, με εξιδανικευμένες φιγούρες, ζωντανά και ασυνήθιστα χρώματα, κομψές και εκλεπτυσμένες συνθέσεις. Ο Ποντόρμο επικεντρώθηκε κυρίως στα θρησκευτικά θέματα, δημιουργώντας τοιχογραφίες, σχέδια και πορτρέτα. Σήμερα είναι γνωστές μόνο δεκαπέντε προσωπογραφίες του, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τη χαρακτηριστική του ικανότητα να υποδηλώνει με ευαισθησία τον εσωτερικό κόσμο του μοντέλου, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα την εκλεπτυσμένη δημόσια εικόνα του.
Ποντόρμο, «Η επίσκεψη του Καρμινιάνο», 1528. Λάδι σε ξύλο, 202 x 156 εκ. Ενορία των Αγίων Μιχαήλ και Φραγκίσκου, Καρμινιάνο, Ιταλία. (Public Domain)
Η ανάλυση των ελαιογραφιών του Ποντόρμο «Προσωπογραφία αλαβαρδιέρου (Φραντσέσκο Γκουάρντι;)» στο Getty Center του Λος Άντζελες, και «Προσωπογραφία ενός νεαρού άνδρα με κόκκινο καπέλο (Κάρλο Νερόνι;)» σε ιδιωτική συλλογή, αποκαλύπτει τη μεγαλοφυΐα του καλλιτέχνη. Επιπλέον, αυτά τα έργα παρέχουν πληροφορίες για την πολιτική της Φλωρεντίας και τη σύγχρονη αγορά τέχνης.
Ένας Φλωρεντινός μανιεριστής
Ο καλλιτέχνης γεννήθηκε ως Τζάκοπο Καρούτσι στην πόλη Ποντόρμο της Τοσκάνης. Μαθήτευσε κοντά σε δύο γίγαντες της Αναγέννησης, τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και τον Αντρέα ντελ Σάρτο. Εκτός από την επιρροή τους, ο Ποντόρμο απορρόφησε διδάγματα από τα μεταγενέστερα έργα του Μιχαήλ Άγγελου και από καλλιτέχνες της Βόρειας Αναγέννησης, ειδικά από τα χαρακτικά του Άλμπρεχτ Ντύρερ. Αν και η καινοτόμος αισθητική του Ποντόρμο εξελίχθηκε καθώς προχωρούσε η καριέρα του, τα βασικά στοιχεία του στυλ του είναι εμφανή σε όλο το έργο του. Όπως εξηγεί το Getty Center στη βιογραφία του καλλιτέχνη, αυτά ήταν «η ψυχική ενέργεια πάνω από τη σωματικότητα, οι όμορφοι γραμμικοί ρυθμοί, η ασταμάτητη κίνηση, ο αμφίβολος χώρος [και] τα ζωντανά χρώματα. Για τον Ποντόρμο, το έργο τέχνης ήταν διακοσμητικό στοιχείο».
Το έργο «Ο Ιωσήφ με τον Ιακώβ στην Αίγυπτο», που σήμερα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, είναι ένας συναρπαστικός πίνακας με χρώματα που έχουν μια «υπερφυσική ιριδίζουσα λάμψη», που αποτελεί αναφορά στις τοιχογραφίες του Μιχαήλ Αγγέλου στην Καπέλα Σιξτίνα.
Ποντόρμο, «Ο Ιωσήφ με τον Ιακώβ στην Αίγυπτο», 1515–1518. Λάδι σε ξύλο, 95,8 x 109,2 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)
Εκτός από αυτή την αναφορά στον προκάτοχό του, το έργο αυτό αντικατοπτρίζει τη συνέχεια της καλλιτεχνικής παράδοσης. Πιστεύεται ότι απεικονίζεται ο Ανιόλο Μπρονζίνο, μαθητής του Ποντόρμο, ο οποίος εξελίχθηκε σε διάσημο μανιεριστή. Στο προσκήνιο, καθισμένος στο κάτω σκαλοπάτι του παλατιού του Φαραώ, ο νεαρός Μπρονζίνο φοράει ένα μαύρο καπέλο και κρατά κάτω από τη μασχάλη του ένα καλάθι.
Η εικόνα ακολουθά το πρότυπο της συνεχούς αφήγησης, με πολλά διαδοχικά μέρη μιας ιστορίας να απεικονίζονται σε μία σύνθεση. Ο Ποντόρμο παρουσιάζει τέσσερις σκηνές από την ιστορία του Ιωσήφ στην Παλαιά Διαθήκη: ο Ιωσήφ παρουσιάζει τον πατέρα του, τον Ιακώβ, στον Φαραώ, ο Ιωσήφ κάθεται σε άμαξα ενώ ακούει τα θύματα της πείνας, ο Ιωσήφ ανεβαίνει τη σκάλα με τους γιους του για να επισκεφθεί τον ετοιμοθάνατο πατέρα του, και ο Ιακώβ ευλογεί τα εγγόνια του. Αυτός ο πίνακας αποτελεί υπόδειγμα της μοναδικής καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας και της ζωντανής φαντασίας του Ποντόρμο.
Ο Ανιόλο Μπρονζίνο, με καφέ ρούχα, στο έργο του Ποντόρμο «Ο Ιωσήφ με τον Ιακώβ στην Αίγυπτο», 1515–1518. Λάδι σε ξύλο, 96 x 109 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)
Μαχητές για τη δημοκρατία
Τα πορτρέτα του Ποντόρμο είναι ιδιαίτερα περιζήτητα από ιδιώτες συλλέκτες και μουσεία. Το 1989, ένα από τα καλύτερα έργα ζωγραφικής παλαιών δασκάλων σε ιδιωτική αμερικανική συλλογή βγήκε σε δημοπρασία στο Christie’s.
Η «Προσωπογραφία αλαβαρδιέρου (Φραντσέσκο Γκουάρντι;)» έχει μια λαμπρή προέλευση που περιλαμβάνει μια αξιοσημείωτη φλωρεντινή οικογένεια, έναν Γάλλο καρδινάλιο, μια πριγκίπισσα των Βοναπάρτε και μια αμερικανική τραπεζική δυναστεία.
Ποντόρμο, «Προσωπογραφία αλαβαρδιέρου (Φραντσέσκο Γκουάρντι;)», 1529–1530. Λάδι σε ξύλο, 95,2 x 73 εκ. Getty Center, Λος Άντζελες. (Public Domain)
Οι επαγγελματίες του χώρου της τέχνης παρακολούθησαν στενά την πώληση. Πολλοί φοβούνταν ότι ο πίνακας θα χανόταν για άλλη μια φορά σε μια ιδιωτική συλλογή, μακριά από τα μάτια του κοινού. Ωστόσο, ο πίνακας κατακυρώθηκε στο Getty για το εκπληκτικό ποσό των 35,2 εκατομμυρίων δολαρίων, που τότε ήταν ρεκόρ για έναν πίνακα παλαιού δασκάλου. Μεταξύ των πλουσιότερων μουσείων του κόσμου, το Getty ήταν ένα από τα λίγα ιδρύματα που μπορούσαν να αγοράσουν τον πίνακα. Έτσι εξασφάλισε ότι το κοινό θα μπορούσε να απολαύσει αυτό το αριστούργημα.
Την εποχή της δημοπρασίας, ο πίνακας θεωρείτο πορτρέτο του δούκα Κόζιμο Α΄ των Μεδίκων, μέλους της ισχυρής οικογένειας της Φλωρεντίας και ιστορικού ηγεμόνα της πόλης. Αν ήταν έτσι, θα είχε ζωγραφιστεί μετά τη σημαντική νίκη του νεαρού άνδρα στη μάχη του 1537. Οι Μέδικοι, μεγάλοι φιλότεχνοι, ήταν όντως προστάτες του Ποντόρμο, αλλά οι εικασίες για την ταυτότητα του μοντέλου κλίνουν πλέον υπέρ του Φραντσέσκο Γκουάρντι, για τον οποίο λίγα είναι γνωστά.
Αν πρόκειται για τον Γκουάρντι σε ηλικία 14 ή 15 ετών, τότε το πορτρέτο δημιουργήθηκε κάποια στιγμή μεταξύ 1529 και 1530, μια κρίσιμη περίοδο για την πόλη. Εκείνη την εποχή, η Φλωρεντία βρισκόταν υπό πολιορκία. Οι Μέδικοι είχαν εκδιωχθεί από την εξουσία και στη θέση τους είχε ιδρυθεί μια δημοκρατία. Ωστόσο, μετά από μια συμφωνία με τον Πάπα, ο οποίος ήταν μέλος της οικογένειας των Μεδίκων, ο αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας διέθεσε ένα μεγάλο στρατό για την αποκατάσταση των Μεδίκων. Οι στρατιώτες που ήταν πιστοί στη Δημοκρατία της Φλωρεντίας, όπως ο έφηβος Γκουάρντι, την υπερασπίστηκαν γενναία, αλλά ηττήθηκαν και η κυριαρχία των Μεδίκων αποκαταστάθηκε.
Ο νεαρός στην εικόνα στέκεται μπροστά από ένα ακαθόριστο πράσινο τείχος οχύρωσης και κρατά μια αλαβάρδα, ένα όπλο μεταξύ πολεμικού τσεκουριού και δόρατος. Η τραχιά υφή του όπλου έρχεται σε αντίθεση με τα ωραία ρούχα του στρατιώτη. Το κόκκινο καπέλο του φέρει ένα μοντέρνο οβάλ έμβλημα με μια μυθολογική εικόνα από την ιστορία της νίκης του Ηρακλή επί του γίγαντα Ανταίου.
Ο Ποντόρμο απεικόνισε τον αλαβαρδιέρο ως έναν ηρωικό νεαρό με ροδαλά μάγουλα και ευλύγιστο σώμα. Παρά την έλλειψη στρατιωτικής εμπειρίας λόγω της ηλικίας του, ο στρατιώτης εκπέμπει αυτοπεποίθηση, κοιτάζοντας ψύχραιμα τον θεατή με το χέρι στη μέση. Ο Ποντόρμο μεταδίδει με συγκινητικό τρόπο την ευαλωτότητα του μοντέλου.
Ποντόρμο, προπαρασκευαστικό σχέδιο του αλαβαρδιέρου, δεκαετία του 1530. Πινακοθήκη Ουφίτσι, Φλωρεντία. (Public Domain)
Ένα εξαιρετικό σχέδιο με κόκκινη κιμωλία που έκανε ο Ποντόρμο ως μελέτη για τον πίνακα βρίσκεται στην Πινακοθήκη Ουφίτσι στη Φλωρεντία. Σε σχέση με το τελικό έργο, το σχέδιο δείχνει τον αλαβαρδιέρο σε πιο μετωπική θέση.
Ένα ακόμη γνωστό πορτρέτο ενός νεαρού μαχητή υπέρ της δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Φλωρεντίας είναι η «Προσωπογραφία νεαρού άνδρα με κόκκινο καπέλο (Κάρλο Νερόνι;)», που χρονολογείται γύρω στα 1530. Για πάνω από 200 χρόνια, το πρωτότυπο έργο θεωρούνταν χαμένο και οι ειδικοί το γνώριζαν μόνο από έγγραφα και χαρακτικά.
Το 2008, ανακαλύφθηκε ξανά στην ιδιωτική συλλογή του Βρετανού αριστοκράτη Νίκολας Αλεξάντερ, κόμη του Κάλεντον, ο οποίος συμφώνησε να το εκθέσει στη Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου με μακροχρόνια δανειοδότηση.
Ποντόρμο, «Προσωπογραφία νεαρού άνδρα με κόκκινο καπέλο (Κάρλο Νερόνι;)», περίπου 1530. Λάδι σε ξύλο, 92 x 73 εκ. Ιδιωτική συλλογή. (Public Domain)
Το 2015, ο κόμης πούλησε το έργο στον Αμερικανό επενδυτή Τζ. Tόμιλσον Χιλ. Ο Χιλ, γνωστός συλλέκτης έργων τέχνης παλαιών και σύγχρονων καλλιτεχνών, είχε δει για πρώτη φορά το έργο στο μουσείο και είχε ενημερωθεί από έναν έμπορο τέχνης ότι ο ιδιοκτήτης ήθελε να το πουλήσει. Όπως ισχυρίζεται, αγόρασε το έργο για 48 εκατομμύρια δολάρια και, στη συνέχεια, υπέβαλε αίτηση για άδεια εξαγωγής.
Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου ήταν απογοητευμένη που ένα τόσο σπάνιο έργο όπως ένα πορτρέτο του Ποντόρμο θα έφευγε από το Ηνωμένο Βασίλειο. Τον Δεκέμβριο του 2015, η βρετανική κυβέρνηση επέβαλε προσωρινή απαγόρευση εξαγωγής του πίνακα, δίνοντας στο μουσείο χρόνο να συγκεντρώσει τα χρήματα για να καλύψει την τιμή αγοράς του Χιλ. Η απαγόρευση παρατάθηκε αρκετές φορές και σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, η Πινακοθήκη είχε συγκεντρώσει, σε λίρες, το ποσό που είχε πληρώσει ο Χιλ. Ωστόσο, μέχρι τότε είχε ήδη ξεκινήσει η μετά-Brexit εποχή.
Η μετατροπή του ποσού σε μετρητά, που ήταν το νόμισμα αγοράς που είχε χρησιμοποιήσει ο Χιλ, ήταν μόνο 37,35 εκατομμύρια δολάρια. Ο Χιλ αρνήθηκε να πουλήσει, καθώς αυτό θα σήμαινε απώλεια περίπου 10 εκατομμυρίων δολαρίων. Η κατάσταση του πίνακα παραμένει αβέβαιη. Ο Χιλ είναι ο επίσημος ιδιοκτήτης, αλλά δεν μπορεί να υποβάλει αίτηση για μόνιμη άδεια εξαγωγής μέχρι το 2027.
Μια προσωρινή συμφωνία εξαγωγής επέτρεψε στον πρόσφατα αποκατεστημένο πίνακα να ταξιδέψει σε εκθέσεις στη Φλωρεντία, τη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες. Η έκθεση στο Λος Άντζελες πραγματοποιήθηκε στο Getty, επιτρέποντας στους επισκέπτες να δουν τον «Κάρλο Νερόνι (;)» μαζί με τον «Φραντσέσκο Γκουάρντι (;)». Και στις δύο περιπτώσεις, λίγα είναι γνωστά για τα μοντέλα.
Υπάρχουν στυλιστικές ομοιότητες μεταξύ των δύο πινάκων, όπως το ότι και οι δύο νέοι απεικονίζονται ως υπερήφανοι αριστοκράτες σε πλάγια στάση, με το χέρι στο ισχίο και κόκκινο καπέλο στο κεφάλι. Στο δελτίο Τύπου της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου που ανακοίνωνε την αποτυχία της αγοράς του πίνακα του Χιλ, το μουσείο εξήρε το έργο:
«Εκτελεσμένη με τολμηρό ελεύθερο σχέδιο, η «Προσωπογραφία νεαρού άνδρα με κόκκινο καπέλο» μεταδίδει τον χαρακτήρα και τα ιδανικά του μοντέλου μέσω της σύνθεσης, της στάσης και της δεξιοτεχνικής χρήσης του χρώματος. Η πινελιά εφαρμόζεται με γρήγορες, ενεργητικές κινήσεις.»
Ενώ ο στρατιώτης στην εικόνα του Getty έχει το όπλο του σε ετοιμότητα, ο άλλος πίνακας δείχνει τον νεαρό άνδρα να κρατά ένα μυστηριώδες γράμμα. Αναρωτιέται κανείς αν θέλει να δείξει την αλληλογραφία ή αν προσπαθεί να την κρύψει. Ίσως είναι ένα ερωτικό γράμμα. Σε συνδυασμό με το δαχτυλίδι στο άλλο του χέρι, μπορεί να ερμηνευτεί ως σημάδι ενός αρραβώνα. Πράγματι, ο Νερόνι παντρεύτηκε την κόρη ενός πλούσιου Φλωρεντινού τραπεζίτη το 1530. Οι ιστορικοί της τέχνης υποθέτουν ότι ο γάμος τους μπορεί να ήταν ο λόγος για την παραγγελία του πορτρέτου.
Ο Τζόρτζιο Βαζάρι, ιστορικός της τέχνης της Αναγέννησης και ζωγράφος, έγραψε ότι όταν ο Μιχαήλ Άγγελος είδε ένα πρώιμο έργο του νεαρού Ποντόρμο, είπε: «Αυτός ο νεαρός, κρίνοντας από ό,τι φαίνεται εδώ, θα γίνει τέτοιος που, αν ζήσει και συνεχίσει, θα υψώσει αυτή την τέχνη στους ουρανούς». Στις δύο προσωπογραφίες των νεαρών δημοκρατικών το ιδιαίτερο ταλέντο του καλλιτέχνη είναι ομοίως εμφανές. Το γεγονός ότι και οι δύο δημιουργήθηκαν σε μια περίοδο μεγάλων κοινωνικών αναταραχών, δείχνει την ικανότητα της τέχνης να ανθίζει ακόμα και στις χειρότερες συνθήκες.
Πριν από την έλευση των επεξεργασμένων τροφίμων, ό,τι τρώγαμε καλλιεργούνταν στη φύση, συγκομιζόταν και καταναλωνόταν αποκλειστικά και μόνο με σκοπό την ικανοποίηση της πείνας. Σήμερα, ωστόσο, ένα μεγάλο μέρος των τροφίμων που τρώμε περιέχει τεχνητά συστατικά και πρόσθετα σάκχαρα που όχι μόνο παρέχουν μια αίσθηση πληρότητας, αλλά προκαλούν και λιγούρες.
Το 2007, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπορντώ στη Γαλλία διεξήγαγαν ένα πείραμα στο οποίο αρουραίοι είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο ανταμοιβές: κοκαΐνη ή νερό με ζάχαρη σακχαρίνης. Παρόλο που η κοκαΐνη είναι άκρως εθιστική, το 94% των ποντικών επέλεγαν τη σακχαρίνη, γεγονός που υποδηλώνει την εθιστικότητα της έντονης γλυκύτητας. Οι επιλογές τους διατηρήθηκαν ακόμη και όταν αυξήθηκε η δόση της κοκαΐνης.
Στους αρουραίους προσφέρθηκαν δύο τύποι ανταμοιβών – κοκαΐνη και νερό με σακχαρίνη – που λάμβαναν όταν πατούσαν έναν μοχλό. Ήδη από τη δεύτερη ημέρα, οι αρουραίοι επέλεγαν το ζαχαρούχο νερό αντί της κοκαΐνης. Τελικά, το 94% των αρουραίων επέλεξε τη σακχαρίνη. (Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
«Τα ευρήματά μας αποδεικνύουν σαφώς ότι η έντονη γλυκύτητα μπορεί να είναι πιο ισχυρή ανταμοιβή από την κοκαΐνη, ακόμη και σε άτομα με ευαισθησία στα ναρκωτικά και εθισμένα σε αυτά», έγραψαν οι ερευνητές.
Μια ανασκόπηση του 2013 ανέλυσε έρευνες που συνέκριναν εθιστικά ναρκωτικά όπως η κοκαΐνη και τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα όπως η σακχαρόζη, για να αξιολογήσει την εγκυρότητα αυτής της θεωρίας. Οι ερευνητές κατέληξαν στο εξής συμπέρασμα: «Σε νευροβιολογικό επίπεδο, τα νευρωνικά υποστρώματα της ανταμοιβής της ζάχαρης και του γλυκού φαίνεται να είναι πιο ισχυρά από εκείνα της κοκαΐνης».
Ο άμεσος τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλός μας ανταποκρίνεται στη ζάχαρη και τα γλυκά τρόφιμα μπορεί να είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να σταματήσουν να τα τρώνε.
Οι δύο κορυφές της ντοπαμίνης
Η τροφή μάς παρέχει κάτι περισσότερο από ενέργεια. Η κατανάλωση αυξάνει το επίπεδο της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, ορμόνης που μας κάνει να αισθανόμαστε ευτυχισμένοι. Συνεπακόλουθα, το σύστημα ντοπαμίνης είναι ένας κρίσιμος μεσολαβητής που ελέγχει τη διατροφική μας συμπεριφορά.
Σε μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale και του Ινστιτούτου Max Planck για την Έρευνα του Μεταβολισμού στη Γερμανία, δεκατρείς υγιείς συμμετέχοντες φυσιολογικού βάρους έλαβαν μια διατροφική παρέμβαση: σε ορισμένους δόθηκε ένα μιλκσέικ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και ζάχαρη, στους άλλους ένα άγευστο διάλυμα, σε ένα ελεγχόμενο και διασταυρούμενο σχέδιο.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το φαγητό προκαλεί στον εγκέφαλο διπλή απελευθέρωση ντοπαμίνης. Σε σύγκριση με την άγευστη εκδοχή, η κατανάλωση του μιλκσέικ προκάλεσε σημαντικά μεγαλύτερο αριθμό εγκεφαλικών περιοχών που παρουσίασαν απόκριση ντοπαμίνης. Η πρώτη τέτοια απόκριση εμφανίστηκε αμέσως μετά την κατανάλωση και η δεύτερη περίπου 5-10΄ αφότου το μιλκσέικ είχε τελειώσει.
Μόλις η τροφή εισέλθει στο στόμα, η γεύση μεταδίδεται γρήγορα μέσω των στοματικών νεύρων σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη γεύση, προκαλώντας περαιτέρω απόκριση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Από δεκατρείς ενήλικες, ορισμένοι έλαβαν ένα μιλκσέικ, άλλοι ένα άγευστο διάλυμα. Σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά ειδικά μετά την κατανάλωση των μιλκσέικ, ο εγκέφαλός τους απελευθέρωσε ντοπαμίνη δύο φορές – μία αμέσως μετά την κατανάλωση και κατόπιν 5-10′ μετά αφού είχαν πιει το ρόφημα. (Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
Επιπλέον, οι μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου έδειξαν ότι σε σύγκριση με τον έλεγχο χωρίς γεύση, το μιλκσέικ αύξησε την απελευθέρωση ντοπαμίνης σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου κατά 50-120%, γεγονός που δείχνει ότι η υψηλή πρόσληψη λιπαρών και η υψηλή πρόσληψη ζάχαρης ενεργοποιούν τις περιοχές που σχετίζονται με την ντοπαμίνη.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα λιπαρά, ζαχαρούχα τρόφιμα όχι μόνο ενισχύουν εύκολα το σύστημα ντοπαμίνης του εγκεφάλου, αλλά και αλλάζουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου.
Το φαγητό απελευθερώνει οπιοειδή
Η πρόσληψη τροφής προκαλεί επίσης την απελευθέρωση οπιοειδών στον εγκέφαλο. Αυτές οι χημικές ουσίες που προκαλούν ευεξία παίζουν σημαντικό ρόλο στους ανθρώπινους εθισμούς, ενισχύοντας την κατανάλωση τροφής βάσει γεύσης.
Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Neuroscience, οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας έναν παράγοντα αντίθεσης που αναδεικνύει τους υποδοχείς οπιοειδών στον εγκέφαλο, σάρωσαν δέκα υγιείς άνδρες τρεις φορές: μετά την κατανάλωση ενός εύγευστου γεύματος, μετά την κατανάλωση ενός μη εύγευστου γεύματος και μετά από ολονύκτια νηστεία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το φαγητό οδήγησε σε σημαντική απελευθέρωση οπιοειδών. Διαπιστώθηκε επίσης ότι η ενεργοποίηση της αντίδρασης των οπιοειδών εντός 100 λεπτών από την κατανάλωση ενός γεύματος μπορεί να σχετίζεται με τον κίνδυνο επανάκτησης βάρους σε παχύσαρκα άτομα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism.
Συνοψίζοντας την έρευνα, το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου λαμβάνει σήματα από φυσικά οπιοειδή και ντοπαμίνη και στη συνέχεια στέλνει μηνύματα στον υποθάλαμο για να βοηθήσει στον έλεγχο της όρεξης. Όταν τρώμε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα με πρόσθετα σάκχαρα και λίπη, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να αισθανθούμε χορτάτοι· έτσι, αυξάνεται η πιθανότητα να φάμε περισσότερο φαγητό από όσο χρειαζόμαστε, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους και παχυσαρκία.
Επιδημία εθισμού στα τρόφιμα
Ζούμε σε έναν αγχωτικό κόσμο όπου η εργασία, τα οικονομικά, η οικογένεια και οι προκλήσεις για την υγεία καταπονούν το μυαλό και το σώμα μας. Οι πιεστικές σωματικά και συναισθηματικά καταστάσεις οδηγούν τους ανθρώπους στην αναζήτηση ευχαρίστησης και ανακούφισης. Το φαγητό που προκαλεί αυξημένη απελευθέρωση ντοπαμίνης και οπιοειδών στον εγκέφαλο μας κάνει να αισθανόμαστε καλύτερα βραχυπρόθεσμα μεν, αλλά συνήθως έχει επιζήμια αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη δεν είναι εγγενώς κακά – τα προβλήματα προκύπτουν όταν οι άνθρωποι χάνουν τον έλεγχο και τα χρησιμοποιούν ως μέσο ανακούφισης από το στρες, καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες. Η συχνή πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό, που βλάπτει τόσο τον εγκέφαλο όσο και το σώμα μας.
Επειδή ο εθισμός στα υπέρ-επεξεργασμένα τρόφιμα έχει αποδεδειγμένα σχέση με τη λειτουργία του εγκεφάλου, έχει αναγνωριστεί ότι ορισμένα φάρμακα κατά του εθισμού δύνανται να συμβάλουν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας. Ακολουθούν δύο παραδείγματα:
Η βουπροπιόνη είναι ένα φάρμακο που συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων ορισμένων χημικών ουσιών του εγκεφάλου, όπως η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη, που βελτιώνουν τη διάθεση και μειώνουν τις λιγούρες.
Η ναλτρεξόνη προσκολλάται σε συγκεκριμένους υποδοχείς οπιοειδών στον εγκέφαλο, εμποδίζοντας την επίδραση των φυσικών χημικών ουσιών που ονομάζονται β-ενδορφίνες, οι οποίες σχετίζονται με τα συναισθήματα ευχαρίστησης και ανταμοιβής. Ως αποτέλεσμα, συμβάλλει στη μείωση της επιθυμίας για υπερκατανάλωση τροφής.
Πέρα από τα φάρμακα, υπάρχουν και φυσικοί, ολιστικοί τρόποι για να σπάσετε αυτούς τους τύπους εθισμού.
Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλές μελέτες έχουν δείξει τα νευρολογικά, νοητικά και μεταβολικά οφέλη δύο τεχνικών διαλογισμού: του παραδοσιακού καθιστού διαλογισμού και της σύγχρονης εκπαίδευσης ενσυνειδητότητας. Ο καθιστός διαλογισμός περιλαμβάνει την εστίαση στην παρούσα στιγμή, ενώ η εκπαίδευση ενσυνειδητότητας βοηθά στην πλήρη επίγνωση των δραστηριοτήτων στις οποίες εμπλέκεται ένα άτομο.
Μια συστηματική ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Obesity Reviews συνόψισε 18 δημοσιευμένες μελέτες σχετικά με την επίδραση των παρεμβάσεων που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα (MBI) στο σωματικό βάρος. Μετά την εξάσκηση ενσυνειδητότητας, διαπιστώθηκε ότι οι συμμετέχοντες είχαν χάσει κατά μέσο όρο 6,8 κιλά μετά τη θεραπεία, γεγονός που αντιπροσωπεύει μια μέση απώλεια 3,3% του αρχικού σωματικού βάρους. Κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης, η μέση απώλεια βάρους των συμμετεχόντων αυξήθηκε σε 7,5 κιλά.
«Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι η άσκηση ενσυνειδητότητας είναι μέτρια αποτελεσματική για την απώλεια βάρους», έγραψαν οι ερευνητές, «και σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματική στη μείωση των διατροφικών συμπεριφορών που σχετίζονται με την παχυσαρκία».
Ο διαλογισμός έχει συνδεθεί με την υψηλότερη ολοκλήρωση των εγκεφαλικών δικτύων, προσφέροντας τη δυνατότητα να ομαλοποιηθεί η μη φυσιολογική απελευθέρωση ντοπαμίνης σε άτομα με εθιστική συμπεριφορά.
Σε μια ευρωπαϊκή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Cognitive Brain Research, οκτώ υγιείς άνδρες, δάσκαλοι διαλογισμού από την Κοπεγχάγη της Δανίας, οι οποίοι ασκούσαν καθημερινά διαλογισμό για επτά έως είκοσι έξι χρόνια, σαρώθηκαν δύο φορές, μία φορά κατά την εκτέλεση του διαλογισμού και μία φορά όταν δεν εκτελούσαν διαλογισμό.
Τα αποτελέσματα έδειξαν 65% αύξηση των επιπέδων ντοπαμίνης σε μια περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται κοιλιακό ραβδωτό σώμα κατά τη διάρκεια του διαλογισμού. Οι εξετάσεις ΗΕΓ έδειξαν ενδείξεις μιας βαθιάς χαλαρωτικής λειτουργίας, που εκδηλώθηκε με αυξημένο κύμα θήτα και μειωμένο κύμα άλφα.
Το κοιλιακό ραβδωτό σώμα είναι ένα τμήμα του εγκεφάλου που μας βοηθά να νιώθουμε ευχαρίστηση και μας παρακινεί να αναζητούμε ανταμοιβές. Συχνά αποκαλείται «κέντρο ευχαρίστησης» επειδή παίζει βασικό ρόλο στην καθοδήγηση της συμπεριφοράς μας προς πράγματα που μας κάνουν ευτυχισμένους.
Οι εγκέφαλοι υγιών ανδρών δασκάλων διαλογισμού σαρώθηκαν δύο φορές, μία φορά ενώ διαλογίζονταν και μία ενώ ήταν σε φυσική κατάσταση. Τα αποτελέσματα έδειξαν αύξηση των επιπέδων ντοπαμίνης στο κοιλιακό ραβδωτό σώμα κατά 65% ενώ διαλογίζονταν. (Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
Η αύξηση της ντοπαμίνης μέσω του διαλογισμού είναι μια πιο φυσική προσέγγιση, απαλλαγμένη από τις δυσμενείς συνέπειες που σχετίζονται με τα φάρμακα κατά της παχυσαρκίας που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του εθισμού στο φαγητό.
Το 2013, επιστήμονες με επικεφαλής τον Μάικλ Χάγκερτι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ντέηβις απέδειξαν ότι ο διαλογισμός μπορεί να ενεργοποιήσει το σύστημα ανταμοιβής της ντοπαμίνης μας απουσίᾳ οποιουδήποτε φαρμάκου ή ευχάριστου εξωτερικού ερεθίσματος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν το στρες και τα συμπτώματα στέρησης του εθισμού.
Η ενσυνειδητότητα έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στη μείωση της επιθυμίας μεταξύ των νοσηλευόμενων χρηστών ναρκωτικών ουσιών, στη μείωση της επιστροφής στις ουσίες, στη δυνητική αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου στη μέση και του εθισμού στα οπιοειδή και στην ανακούφιση της επιθυμίας για αλκοόλ.
Ξεπεράστε την κατανάλωση τροφής ως αντίδραση στο στρες
Μια ομάδα Γερμανών νευρολόγων και νευροακτινολόγων μελέτησε 66 άτομα που έτειναν προς την υπερκατανάλωση τροφής όταν είχαν άγχος. Ορισμένοι εκπαιδεύτηκαν στον διαλογισμό ενσυνειδητότητας, ενώ άλλοι έλαβαν κανονική εκπαίδευση υγείας, η οποία περιελάμβανε παρακολούθηση βίντεο ενημερωτικών για την υγεία, καθώς και ηχητικών κλιπ από δημοφιλή δίκτυα επιστημονικών εκπομπών.
Μετά την εκπαίδευση ενσυνειδητότητας, τα άτομα ανέφεραν χαμηλότερη επιθυμία για φαγητό και σημαντικά μικρότερη ανάγκη για φαγητό σε καταστάσεις πίεσης. Τα υποκείμενα της ομάδας εκπαίδευσης για την υγεία, ωστόσο, δεν ανέφεραν τις ίδιες αλλαγές.
Οι σαρώσεις του εγκεφάλου των συμμετεχόντων έδειξαν επίσης αλλαγές στις νευρικές συνδέσεις που σχετίζονται με περιοχές που ρυθμίζουν τις ανταμοιβές, τα συναισθήματα και την αυτογνωσία.
Ο διαλογισμός βοηθά επίσης στα αρνητικά συναισθήματα. Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο CNS Neuroscience & Therapeutics, ερεύνησε την επίδραση ενός διαλογισμού ενσυνειδητότητας διάρκειας οκτώ εβδομάδων σε υγιείς και καταθλιπτικούς ανθρώπους. Και οι δεκαπέντε συμμετέχοντες, οι οποίοι είχαν συμπτώματα κατάθλιψης, παρουσίασαν σημαντική μείωση στις βαθμολογίες κατάθλιψης και άγχους, φτάνοντας σε ένα επίπεδο κοντά στο φυσιολογικό.
Επιπλέον, παρουσίασαν βελτιωμένο μεταβολισμό και μειωμένο ουρικό οξύ, ολική χοληστερόλη και γλυκόζη στο αίμα, όλα σημάδια βελτίωσης της υγείας.
Βρίσκοντας μια νέα ισορροπία: Μια προσωπική σημείωση
Από τότε που μετακόμισα στη Νέα Υόρκη το 2022, ζω σε ένα θορυβώδες, πολυάσχολο και αγχωτικό περιβάλλον. Η ζωή μου έχει αποκτήσει γρήγορους ρυθμούς και η ατζέντα μου είναι συνεχώς γεμάτη.
Με μια ευρεία διατροφική γκάμα να είναι εύκολα διαθέσιμη, δυσκολεύομαι να αντισταθώ στον πειρασμό να χρησιμοποιήσω το φαγητό ως αντίδοτο στο άγχος.
Ευτυχώς, με τη βοήθεια φίλων, ανέπτυξα σταδιακά μια νέα συνήθεια: να διαλογίζομαι το πρωί πριν πάω στη δουλειά. Αυτό μού χάρισε μια καλύτερη ισορροπία αυτών των μικρών μορίων ντοπαμίνης στον εγκέφαλό μου και των θορυβωδών ορμονών του στρες στο σώμα μου.
Τις ημέρες που διαλογίζομαι το πρωί, ελέγχω καλύτερα την επιθυμία μου για φαγητό, το οποίο το διαχειρίζομαι περίπου όπως όταν ζούσα σε μια μικρή ελβετική πόλη με πολύ λιγότερους στρεσογόνους παράγοντες.
Αν και μου λείπει η ήσυχη ζωή εκεί, η συνήθεια του τακτικού πρωινού διαλογισμού αναδιαρθρώνει το εγκεφαλικό μου δίκτυο, δίνοντάς μου τη δυνατότητα να χειρίζομαι καλύτερα τις δυσκολίες και τις δοκιμασίες της ζωής.
Οι περισσότεροι φίλοι μου που κάνουν διαλογισμό με συνέπεια και συχνά φαίνονται αδύνατοι και δραστήριοι. Παρεμπιπτόντως, το ότι καθόμαστε ακίνητοι δεν σημαίνει ότι το σώμα μας είναι στατικό. Κάθε άλλο. Τα γονίδια, οι πρωτεΐνες και άλλα κυτταρικά μόρια εκμεταλλεύονται την περίοδο αυτή για να επιδιορθώσουν το σώμα μας σε μικροσκοπικό επίπεδο.
Εφόσον ακολουθούμε την παραδοσιακή σοφία και αφήνουμε το σώμα μας να θεραπευτεί φυσικά, ίσως μπορούμε να ξεπερνάμε πιο εύκολα τις προκλήσεις της σύγχρονης ζωής. Ανακτώντας συνήθειες και αξίες που σήμερα αποτελούν παρελθόν, ίσως μια μέρα και τα τρόφιμά μας να ξαναγίνουν αληθινά τρόφιμα.
Η Μαρία Καρυστιανού, πρόεδρος του Συλλόγου Θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών, βρέθηκε την Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου στην πλατεία Συντάγματος δίπλα στον Πάνο Ρούτσι, ο οποίος πραγματοποιεί απεργία πείνας από τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου απαιτώντας την εκταφή του 22χρονου γιου του Ντένις για να διερευνηθούν τα πραγματικά αίτια του θανάτου του.
Ο κος Ρούτσι παραμένει έξω από τη Βουλή, υποβάλλοντας το σώμα του σε μία έντονη δοκιμασία προκειμένου να ασκήσει πίεση στην ελληνική Δικαιοσύνη, η οποία έως σήμερα έχει αρνηθεί την άδεια εκταφής.
Κάποια στιγμή, η κα Καρυστιανού αγκάλιασε τον πατέρα του θύματος και δήλωσε: «Πείτε μου για μια χώρα στην Ευρώπη ή στην Αμερική που να κάθεται γονέας που έχει θάψει το παιδί του, που του το σκότωσε το κράτος, να ξεκινά απεργία πείνας να διακινδυνεύει τη ζωή του, για το δικαίωμα της εκταφής. Γιατί έχουμε δικαίωμα σε εκταφή και υποχρέωση να κάνουμε εκταφή, γιατί δεν ξέρουμε τι έχουμε θάψει».
Παράλληλα, υπογράμμισε την ανάγκη άμεσης παρέμβασης ευρωπαϊκών θεσμών, επισημαίνοντας ότι έχουν κατατεθεί καταγγελίες στην PETI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για παραβιάσεις του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να έχει υπάρξει μέχρι στιγμής ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Η πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που κατηγορεί το Ισραήλ για γενοκτονία στη Γάζα έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και αναδεικνύει ζητήματα αμεροληψίας που πλήττουν τον διεθνή οργανισμό εδώ και χρόνια. Η ανάλυση των τριών επιτρόπων που συνέταξαν την έκθεση, οι οποίοι υπέβαλαν την παραίτησή τους τον Ιούλιο, αποκαλύπτει ένα πολύπλοκο πλαίσιο προκαταλήψεων και αντισημιτικών δηλώσεων που υπονομεύει την αξιοπιστία της έκθεσης.
Η Ανεξάρτητη Διεθνής Επιτροπή Έρευνας για την Κατεχόμενη Παλαιστινιακή Επικράτεια συμπέρανε στις 16 Σεπτεμβρίου 2025 ότι το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία εναντίον των Παλαιστινίων στη Γάζα. Η έκθεση των 72 σελίδων υποστηρίζει ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει «τέσσερις από τις πέντε γενοκτονικές πράξεις» που ορίζει η Σύμβαση για τη Γενοκτονία του 1948.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών απέρριψε κατηγορηματικά την έκθεση, χαρακτηρίζοντάς τη «διαστρεβλωμένη και ψευδή» και κατηγορώντας τους συντάκτες της ότι αποτελούν «εντολοδόχους της Χαμάς».
Επίτροποι βεβαρυμένοι με ιστορικό αντισημιτικών δηλώσεων και διασυνδέσεων
Ο Μιλούν Κοταρί [Miloon Kothari], Ινδός πρώην αρμόδιος του ΟΗΕ, έγινε το επίκεντρο διεθνούς καταδίκης το 2022 όταν σε συνέντευξή του στον αντι-ισραηλινό ιστότοπο Mondoweiss αναφέρθηκε στο «εβραϊκό λόμπι», ισχυριζόμενος ότι ελέγχει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Συγκεκριμένα, δήλωσε: «Είμαστε πολύ απογοητευμένοι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε ελέγχονται από το εβραϊκό λόμπι είτε από συγκεκριμένες ΜΚΟ, πολλά χρήματα ρίχνονται για να μας δυσφημήσουν».
Ο Κοταρί προχώρησε ακόμη περισσότερο, αμφισβητώντας το δικαίωμα του Ισραήλ να είναι μέλος του ΟΗΕ: «Θα έφτανα στο σημείο να θέσω το ερώτημα γιατί είναι καν μέλος των Ηνωμένων Εθνών». Αυτές οι δηλώσεις καταδικάστηκαν από 18 κράτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, του Καναδά, της Ολλανδίας, της Ιταλίας και της Αυστραλίας.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρρες εξέδωσε δήλωση τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει χώρος για αντισημιτισμό στο έργο του ΟΗΕ». Ακόμη και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Φεντερίκο Βιγιέγας [Federico Villegas ]απέρριψε τις δηλώσεις του Κοταρί, λέγοντας ότι «θα μπορούσαν εύλογα να ερμηνευτούν ως στιγματισμός του εβραϊκού λαού… [κάτι] που βρίσκεται στην καρδιά κάθε έκφρασης του αντισημιτισμού».
Ο Κρις Σιντότι [Chris Sidoti], συνταξιούχος αριστερός Αυστραλός δικηγόρος, υπήρξε μέλος του συμβουλίου του Αυστραλιανού Κέντρου για τη Διεθνή Δικαιοσύνη (ACIJ), οργανισμού που χαρακτηρίζει το Ισραήλ ως «αποικιοκρατικό καθεστώς απαρτχάιντ» και υποστηρίζει το κίνημα «Μποϊκοτάζ, Αποεπενδύσεων και Κυρώσεων» (BDS). Το ACIJ έχει δηλώσει ότι «η Αυστραλία πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα του καθεστώτος απαρτχάιντ του Ισραήλ» και καλεί για στοχευμένες κυρώσεις κατά των υπευθύνων για το «έγκλημα του απαρτχάιντ».
Ο Σιντότι, όπως και ο Κοταρί, καταδικάστηκε για αντισημιτικές δηλώσεις το 2023. Κατά τη διάρκεια επίσημης διαδικασίας του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κατηγόρησε τους Εβραίους ότι «πετάνε κατηγορίες για αντισημιτισμό σαν ρύζι σε γάμο». Αυτό το σχόλιο χαρακτηρίστηκε ως εξαιρετικά προσβλητικό και αντισημιτικό.
Η Νάβι Πιλλάυ [Navi Pillay], πρώην Ύπατη Αρμόστρια για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του ΟΗΕ (2008-2014), έχει μακρύ ιστορικό κατηγοριών εναντίον του Ισραήλ. Η Νοτιοαφρικανή, ινδικής καταγωγής, δικαστής και πρώην ακτιβίστρια του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για «κλοπή οργάνων Παλαιστινίων», «γενοκτονία», «στοχοποίηση παιδιών» και για το ότι αποτελεί «καθεστώς απαρτχάιντ».
Η επιλογή της Πιλλάυ ως προέδρου της επιτροπής ήταν ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη, καθώς το UN Watch είχε καταθέσει νομική αίτηση 30 σελίδων για την απομάκρυνσή της, λόγω προκατάληψης. Πριν από τον διορισμό της, η Πιλλάυ είχε συμβουλέψει κυβερνήσεις να «επιβάλουν κυρώσεις στο Ισραήλ του απαρτχάιντ».
Οι πρόσφατες δηλώσεις της Πιλλάυ αποκαλύπτουν περαιτέρω την προκατάληψή της, καθώς ανέφερε ότι «στις 7 Οκτωβρίου 2023 το Ισραήλ εξαπέλυσε τη στρατιωτική του επίθεση στη Γάζα» – δήλωση που αγνοεί εντελώς την επίθεση της Χαμάς η οποία και προκάλεσε την ισραηλινή απάντηση.
Διεθνής καταδίκη
Η επιτροπή έχει χαρακτηριστεί «δικαστήριο-φάρσα» (kangaroo court) από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία, την Αυστραλία, την Ιταλία και άλλες χώρες λόγω της «ανοιχτής εντολής» της και της «δυσανάλογης εστίασής» της στο Ισραήλ εν μέσω άλλων παγκόσμιων ανθρωπιστικών κρίσεων. Το 2023, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ, μαζί με 25 χώρες, καταδίκασαν τη φύση της ανοιχτής εντολής της έρευνας του ΟΗΕ και «τη μακροχρόνια, δυσανάλογη προσοχή που δίνεται στο Ισραήλ στο συμβούλιο».
Το 2022, επιστολή 68 γερουσιαστών των ΗΠΑ προς τον υπουργό Εξωτερικών Άντονυ Μπλίνκεν ζητούσε από τη διοίκηση Μπάιντεν να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να καταργήσει την έρευνα, προειδοποιώντας ότι ήταν «επιβλαβής» και «πιθανόν να τροφοδοτούσε περαιτέρω τον αντισημιτισμό παγκοσμίως».
Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (UNHRC )έχει καταδείξει συστηματική προκατάληψη κατά του Ισραήλ. Από το 2006, το UNHRC υιοθετεί από τέσσερα έως οκτώ ψηφίσματα που καταδικάζουν το Ισραήλ ετησίως. Σύμφωνα με βάση δεδομένων του UN Watch, το Ισραήλ αποτέλεσε το επίκεντρο 103 από 280 καταδικαστικά ψηφίσματα (37%) που υιοθετήθηκαν από το HRC από το 2006 έως τον Μάιο 2023.
Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα που υπόκειται σε ξεχωριστό θέμα ημερήσιας διάταξης του HRC: το Θέμα Ημερήσιας Διάταξης 7, με τίτλο «Κατάσταση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Παλαιστίνη και άλλες κατεχόμενες αραβικές περιοχές». Κάθε άλλη κατάσταση ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξετάζεται υπό το Θέμα Ημερήσιας Διάταξης 4.
Και οι τρεις επίτροποι υπέβαλαν τις παραιτήσεις τους τον Ιούλιο 2025, μία κίνηση που πολλοί θεωρούν ότι σχεδιάστηκε για να αποφύγουν τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Η χρονική συγκυρία των παραιτήσεων ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτική: η Πιλλάυ παραιτήθηκε στις 8 Ιουλίου, μία ημέρα πριν οι ΗΠΑ επιβάλουν κυρώσεις στη Φραντσέσκα Αλμπανέζε [Francesca Albanese], την Ειδική Εισηγήτρια του ΟΗΕ για την Παλαιστίνη.
Ο διευθυντής του UN Watch, Χιλλέλ Νόυερ [Hillel Neuer], σχολίασε: «Αυτή την εβδομάδα, τα ντόμινο πέφτουν. Πρώτα, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο πήρε την ιστορική απόφαση να επιβάλει κυρώσεις στη Φραντσέσκα Αλμπανέζε… Τώρα οι αρχιτέκτονες της αντι-ισραηλινής ‘Ιεράς Εξέτασης’ του ΟΗΕ εγκαταλείπουν το πλοίο».
Οι παραιτήσεις έχουν καθυστερημένη ισχύ – της Πιλλάυ και του Σιντότι στις 3 Νοεμβρίου, του Κοταρί στις 31 Οκτωβρίου 2025 – γεγονός που εξηγεί τη χρονική στιγμή της ‘ανεξάρτητης έκθεσης’ τους.
Παρά τις καταδικαστικές δηλώσεις και τις προκαταλήψεις που έχουν τεκμηριωθεί, η επιτροπή συνέχισε να λειτουργεί με την υποστήριξη ορισμένων κρατών-μελών του ΟΗΕ. Ωστόσο, η διεθνής πίεση αυξανόταν συνεχώς. Το 2023, δεκαπέντε διεθνείς εβραϊκές οργανώσεις απέστειλαν επιστολή στον πρόεδρο του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Φεντερίκο Βιγιέγας, απαιτώντας την απομάκρυνση των μελών της επιτροπής λόγω μισαλλόδοξων δηλώσεων.
Η διοίκηση Μπάιντεν αντιτάχθηκε στη δημιουργία της επιτροπής, χαρακτηρίζοντάς την «εγγενώς μεροληπτική» κατά του Ισραήλ και «εμπόδιο στην ειρήνη». Παρόμοια, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις σε αξιωματούχους που συνεργάζονταν με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Η αμφιλεγόμενη έκθεση και οι παραιτήσεις των επιτρόπων υπογραμμίζουν τη βαθύτερη κρίση που αντιμετωπίζει το σύστημα του ΟΗΕ στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η επανειλημμένη στόχευση του Ισραήλ, παρά τις σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται σε άλλες περιοχές του κόσμου, έχει υπονομεύσει την αξιοπιστία και τη νομιμότητα του UNHRC.
Οι κυρώσεις των ΗΠΑ κατά αξιωματούχων του ΟΗΕ αποτελούν πρωτόγνωρη κλιμάκωση που θέτει υπό αμφισβήτηση το μέλλον της πολυμερούς συνεργασίας στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι αυτές οι ενέργειες ήταν αναγκαίες για να αντιμετωπιστεί η συστηματική προκατάληψη που έχει πλήξει τον οργανισμό.
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανακοίνωσε ότι, σε ενάμιση μήνα, ένστολοι με ειδική εκπαίδευση οι οποίοι υπάγονται στο «Ελληνικό FBI», θα εγκατασταθούν εντός των καταυλισμών Ρομάκαι θα αναλάβουν καθημερινές περιπολίες για την τήρηση της νομιμότητας. Το μέτρο στοχεύει στην άρση τής, όπως τη χαρακτήρισε, ακατανόητης ανοχής δεκαετιών και στην αποτροπή κάθε προσπάθειας αποφυγής του νόμου.
Κύριοι άξονες της πρωτοβουλίας
Μόνιμη Παρουσία
Οι αστυνομικοί θα έχουν έδρα εντός των οικισμών και θα περιπολούν στις συνοικίες και τις γειτονιές, στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν υπάρχει «άβατο»
Υπαγόμενοι στο «Ελληνικό FBI»
Η επιλογή αυτή αποσκοπεί στην επιτάχυνση επιχειρησιακών διαδικασιών και την αντιμετώπιση τόσο της βαριάς όσο και της μικρής εγκληματικότητας
Προληπτική και Διαμεσολαβητική Προσέγγιση
Παράλληλα με την επιχειρησιακή δράση, προβλέπονται θεσμικά πλαίσια συνεργασίας με εκπροσώπους κοινοτήτων Ρομά, αξιοποιώντας καλές πρακτικές όπως το πρόγραμμα PROACTIVE, όπου αστυνομικοί και κοινωνικοί διαμεσολαβητές Ρομά συνεκπαιδεύονται σε θέματα πρόληψης και κοινωνικής ένταξης
Στην Ελλάδα κατοικούν περίπου 117.500 Ρομά, ποσοστό 1,13% του συνολικού πληθυσμού. Οι περιοχές διαβίωσής τους εντοπίζονται και στις 13 Περιφέρειες της χώρας, με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση στην Αττική (25%), την Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (17%) και τη Θεσσαλία (14%).
Υπάρχουν συνολικά 462 περιοχές Ρομά, εκ των οποίων 266 χαρακτηρίζονται ως οικισμοί τύπου I, II και III (με ελλιπείς ή καθόλου υποδομές) και 196 περιοχές διάσπαρτης εγκατάστασης.
Σε οικισμούς τύπου I, οι συνθήκες διαβίωσης είναι χαμηλού επιπέδου, με πρόχειρες καλύβες και απουσία βασικών υποδομών
Οι οικισμοί τύπου II διαθέτουν στοιχειώδη δίκτυα ύδρευσης, ηλεκτροδότησης και οδοποιίας
Εγκληματικότητα και κοινωνική ένταξη
Μολονότι το βαρύ οργανωμένο έγκλημα έχει χτυπηθεί από το ελληνικό FBI (1.400 συλλήψεις, 500 προφυλακίσεις σε 6 μήνες), η μικρή εγκληματικότητα (κλοπές, ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών) εξακολουθεί να πλήττει τις γειτονιές, με σοβαρό πρόβλημα σε καταυλισμούς Ρομά.
Εκθέσεις της ΕΛ.ΑΣ. δείχνουν ότι το 86% των εμπλεκομένων σε κλοπές και διαρρήξεις ήταν Ρομά, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη ολοκληρωμένων πολιτικών κοινωνικής ένταξης και πρόληψης.
Μια ιστορική στιγμή για τη φύση στην Αγγλία σηματοδότησε το τέλος εποχής 200 χρόνων. Το Αύγουστο του 2025, επιστήμονες ανακάλυψαν αυτό που πολλοί θεώρησαν αδύνατο: έναν νεαρό Ατλαντικό σολομό να κολυμπά στα νερά του ποταμού Ντον στο Σέφιλντ. Δεν ήταν απλά ένας ενήλικας επισκέπτης, αλλά ένας γηγενής – το πρώτο άγριο γεννημένο ψάρι που επιβεβαιώνει ότι οι σολομοί αναπαράγονται ξανά στον ποταμό για πρώτη φορά από το 18ο αιώνα.
Από την οικολογική καταστροφή στη φυσική αναγέννηση
Η ιστορία του ποταμού Ντον είναι μια σπάνια περίπτωση επιστημονικής αποκατάστασης τριάντα ετών. Μέχρι τη δεκαετία του 1970, ο ποταμός είχε χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο μολυσμένους ποταμούς της Ευρώπης. Η βιομηχανική ρύπανση από τη χαλυβουργία, την εξόρυξη άνθρακα και τις βιοτεχνίες, σε συνδυασμό με εκατοντάδες φράγματα και αναχώματα, είχαν μετατρέψει έναν άλλοτε πλούσιο σε σολομούς ποταμό σε έναν οικολογικά νεκρό υδάτινο χώρο.
Στον 18ο αιώνα, ο Ντον θεωρούνταν ένας από τους καλύτερους ποταμούς σολομού στην Αγγλία. Oι σολομοί ήταν τόσο άφθονοι που αποτελούσαν βασικό μέρος της τοπικής διατροφής, και οι μαθητευόμενοι στο κέντρο του Σέφιλντ παραπονιόντουσαν ότι αναγκάζονταν να τρώνε σολομό κάθε μέρα. Ωστόσο, η κατασκευή φραγμάτων για την τροφοδοσία των μύλων και η ταχεία βιομηχανική ρύπανση οδήγησαν στην εξαφάνιση των σολομών μέχρι το 1796.
Η επιστημονική προσπάθεια αποκατάστασης άρχισε στη δεκαετία του 1990, όταν οι πρώτοι σολομοί εντοπίστηκαν στο κάτω τμήμα του ποταμού κοντά στο Ντόνκαστερ. Αυτό ήταν το σημάδι ότι η ποιότητα του νερού άρχισε να βελτιώνεται και έδωσε το έναυσμα για μια φιλόδοξη συμμαχία οργανώσεων.
Το Don Catchment Rivers Trust (DCRT), σε συνεργασία με την Yorkshire Water, την Environment Agency και τις τοπικές αρχές, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εγκατάστασης διόδων για ψάρια σε όλο το μήκος του ποταμού. Έως σήμερα, έχουν κατασκευαστεί δίοδοι ψαριών σε 18 προηγουμένως απροσπέλαστα φράγματα, ανοίγοντας για πρώτη φορά σε 200 χρόνια μια πλήρη μεταναστευτική διαδρομή από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τις περιοχές ωοτοκίας στο Σέφιλντ.
Οι δίοδοι ψαριών που εγκαταστάθηκαν περιλαμβάνουν προηγμένα συστήματα όπως το Larinier fish pass στο φράγμα Niagara και το Masbrough fish pass στο Rotherham, το οποίο ολοκληρώθηκε το 2020. Αυτές οι κατασκευές επιτρέπουν στα ψάρια να παρακάμπτουν τα εμπόδια χωρίς να διακόπτεται η λειτουργία των υπαρχουσών υποδομών.
Επιπλέον, αφαιρέθηκαν εντελώς ορισμένα παλαιότερα φράγματα, όπως αυτό στο Stocksbridge το 2023, ανοίγοντας 7,5 χιλιόμετρα επιπλέον τμήμα του ποταμού και επαναφέροντας τη φυσική ροή του νερού.
Η ανακάλυψη του salmon parr (νεαρού σολομού) κατά τη διάρκεια έρευνας που διεξήχθη από εθελοντές του DCRT τον Αύγουστο του 2025 αποτελεί το κομβικό σημείο της αποκατάστασης. Αυτό το μικρό ψάρι αποδεικνύει ότι οι ενήλικοι σολομοί που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια όχι μόνο φτάνουν στις περιοχές ωοτοκίας, αλλά αναπαράγονται επιτυχώς.
Για να ωοτοκήσουν οι σολομοί, χρειάζονται καθαρά, καλά οξυγονωμένα νερά και ειδικού τύπου χαλίκια. Η παρουσία αυτού του νεαρού ψαριού δείχνει ότι ο ποταμός έχει φτάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο ποιότητας για να υποστηρίξει τον πλήρη κύκλο ζωής των σολομών.
Ένα παράδειγμα για την Ευρώπη
Η επιτυχία του ποταμού Ντον αντικατοπτρίζει μια ευρύτερη ευρωπαϊκή τάση αποκατάστασης των ποταμών. Από τη γιγαντιαία αφαίρεση φραγμάτων στον ποταμό Κλάμαθ στις ΗΠΑ μέχρι τα έργα στον ποταμό Ντέργουεντ στο Ντερμπισάιρ, οι επιστήμονες παγκοσμίως αναγνωρίζουν τη σημασία της αποκατάστασης της ποταμικής συνδεσιμότητας.
Το Great Yorkshire Rivers (GYR) partnership στοχεύει να αντιμετωπίσει όλα τα τεχνητά εμπόδια που επηρεάζουν αρνητικά τους πληθυσμούς ψαριών στο Γιορκσάιρ μέχρι το 2043, αποδεικνύοντας ότι η εμπειρία του Ντον μπορεί να επαναληφθεί.
Η επιστροφή των σολομών στον Ντον δεν είναι μόνο μια επιστημονική επιτυχία – είναι ένα σύμβολο της ανθεκτικότητας της φύσης όταν της παρέχουμε την ευκαιρία να αναρρώσει. Το Σέφιλντ έχει ήδη εγκαταστήσει ένα γλυπτό 2,1 μέτρων από ατσάλι που απεικονίζει έναν σολομό σε άλμα, κατασκευασμένο από 1.533 κουτάλια και άλλα μεταλλικά υλικά της πόλης, ως μνημείο αυτής της ιστορικής επιστροφής.
Αυτή η επιτυχία του ποταμού Ντον αποδεικνύει ότι με επιστημονική προσέγγιση, διεθνή συνεργασία και μακροπρόθεσμο όραμα, ακόμη και οι πιο κατεστραμμένοι οικότοποι μπορούν να αναγεννηθούν. Τα παιδιά που σήμερα περπατούν στις όχθες του Ντον έχουν την ευκαιρία να δουν κάτι που οι παππούδες τους θεώρησαν χαμένο για πάντα: τους άγριους σολομούς να κολυμπούν ελεύθερα στο κέντρο μιας από τις πιο βιομηχανικές πόλεις της Αγγλίας.
Ο Αντώνης Τσαπατάκης χάρισε στη χώρα μας το πρώτο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Παρακολύμβησης 2025, που διεξάγεται στη Σιγκαπούρη, κατακτώντας το χάλκινο στα 100μ. πρόσθιο SB4 με χρόνο 1:39.73.
Από τα προκριματικά είχε ήδη φανερώσει εξαιρετική φόρμα, σημειώνοντας τη δεύτερη καλύτερη επίδοση, γεγονός που προμήνυε την πανίσχυρη εμφάνισή του στον τελικό. Στον μεγάλο αγώνα, ο Έλληνας Παραολυμπιονίκης κράτησε σταθερό ρυθμό και τερμάτισε τρίτος, ανεβαίνοντας στο βάθρο δίπλα σε πρωταθλητές από τη Ρωσία και την Κολομβία.
Αυτή η επίδοση προσθέτει ακόμη ένα σημαντικό κατόρθωμα στην πλούσια καριέρα του Τσαπατάκη, ο οποίος έχει ήδη κατακτήσει μετάλλια σε Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα, καθώς και το χάλκινο στους Παραολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο.
Μετά τον αγώνα, ο Τσαπατάκης με ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τόνισε ότι στόχος του ήταν να εμπνεύσει τους νεότερους αθλητές, δείχνοντας πως η προσπάθεια και η επιμονή συνιστούν την πραγματική νίκη.
Στις υπόλοιπες ελληνικές συμμετοχές, ο Γιάννης Κωστάκης τερμάτισε τέταρτος στη σειρά του στα 50μ. πρόσθιο SB2 (9ος συνολικά), ενώ η Μαρία Φανουρία Τζιβελέκη κατετάγη 9η στα 50μ. ελεύθερο S5.
Η εμφάνιση του Τσαπατάκη αποτελεί εθνική υπερηφάνεια και δυναμική εκκίνηση για την ελληνική αποστολή στη διοργάνωση, που συνεχίζεται έως τις 27 Σεπτεμβρίου στο OCBC Aquatic Centre της Σιγκαπούρης.
Καθώς οι σχολικές αίθουσες παρέμεναν κλειστές από το 2020 έως το 2022, και στη συνέχεια επιβλήθηκαν μάσκες και υποχρεωτικοί εμβολιασμοί, οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας κατέληξαν σε ένα επιχείρημα που υποτίθεται πως θα δικαιολογούσε την πρακτική: «Τα παιδιά είναι ανθεκτικά». Το έλεγαν ξανά και ξανά, μήνα με τον μήνα. Γιατί πίστευαν ότι αυτό θα λειτουργούσε ως κάλυψη για τη βαρβαρότητα που εκτυλισσόταν; Πιθανότατα επειδή κανείς δεν θέλει να πει «Το παιδί μου δεν είναι ανθεκτικό».
Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση αποκάλυψε όλο το παιχνίδι. Ο ρόλος των ενηλίκων δεν είναι να δημιουργούν κακοποιητικά περιβάλλοντα που τα παιδιά θα πρέπει να ξεπεράσουν αργότερα. Με αυτό τον τρόπο, η κοινωνία αποτύγχανε στο πιο θεμελιώδες καθήκον της: τη φροντίδα των νέων. Ήταν μια ψυχρή περίοδος κατά την οποία οι υπεύθυνοι ενήλικοι αποφάσισαν ότι η επόμενη γενιά απλώς δεν είχε τόση σημασία. Αν υπήρξε ποτέ σαφής ένδειξη ενός διαλυμένου πολιτισμού, αυτή ήταν.
Σε όλη αυτή την περίοδο, τα παιδιά παραμελούνταν, αγνοούνταν και απορρίπτονταν. Καταδικάστηκαν στη βαρεμάρα, τρέφονταν με ψηφιακό περιεχόμενο και στερήθηκαν τη φιλία. Το καλύτερο που μπόρεσαν να σκεφτούν οι ενήλικες ήταν ότι «η ζωή είναι σκληρή» και «θα τα καταφέρουν». Στην πραγματικότητα, δεν τα κατάφεραν. Μια γενιά έχασε δύο χρόνια εκπαίδευσης και δεν έχει καλύψει το χαμένο έδαφος. Επιπλέον, τραυματίστηκαν από την παραμέληση, τους είπαν ότι τα ψηφιακά εργαλεία είναι επαρκής υποκατάστατο της ανθρώπινης επαφής.
Ήταν η πρώτη γενιά που βίωσε αυτόν τον «γενναίο νέο κόσμο». Τον μίσησαν. Έχουν σημαδευτεί, ίσως μόνιμα. Τα ψυχοφάρμακα είναι διαδεδομένα ως δήθεν λύση στην κατάθλιψη. Τα ποσοστά αυτοκτονίας είναι υψηλά. Ο αναλφαβητισμός δεν υπήρξε ποτέ τόσο εκτεταμένος. Σπασμένα συναισθήματα, σπασμένες οικογένειες, σπασμένη εμπιστοσύνη — αυτά είναι τα χαρακτηριστικά της Γενιάς Ζ, της γενιάς της COVID-19, που τώρα πασχίζει να εισέλθει στην ενηλικίωση.
Ήταν και παραμένουν πειράματα. Ήταν τα ποντίκια σε ένα παιχνίδι σχεδιασμένο από επιστήμονες και σχεδιαστές της ελίτ. Κανείς δεν γνωρίζει καλύτερα από αυτούς τους νέους ότι αυτό δεν λειτούργησε. Κοιτούν το μέλλον τους και συνειδητοποιούν βαθιά ότι τους περιμένει μια ζωή λιγότερο ελπιδοφόρα από εκείνη των γονιών τους.
Οι οικονομικές τους προοπτικές είναι ζοφερές, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στη ζωντανή μνήμη. Μέσα σε μία γενιά, η απόκτηση κατοικίας πέρασε από το είναι δύσκολη στο να είναι αδύνατη. Ξεκινούν τις καριέρες τους με περισσότερα χρέη από κάθε άλλη γενιά στην ιστορία, ήδη επιβαρυμένοι και δεμένοι στις οικονομικές τους επιλογές. Οι επιλογές τους στην αγορά εργασίας είναι ολοένα και πιο περιορισμένες, σε ένα τοπίο γεμάτο ψεύτικες αγγελίες και πνιγμένο από τη γραφειοκρατία.
Έχουν ελάχιστα μέσα στη διάθεσή τους πέρα από τα υποβαθμισμένα πτυχία τους: καμία επαγγελματική εμπειρία, λίγες δεξιότητες και μικρή επίγνωση του πραγματικού κόσμου των ενηλίκων. Και το χειρότερο, τα πτυχία τους δεν σημαίνουν καν μόρφωση, εκτός αν σχετίζονται με συγκεκριμένο κλάδο, όπως η μηχανική ή η λογιστική. Οι κάτοχοί τους δεν είναι στην πραγματικότητα μορφωμένοι αλλά άτομα που έχουν υποστεί πλύση εγκεφάλου.
Ο κόσμος της εργασίας στον οποίο εισέρχονται, αν σταθούν αρκετά τυχεροί ώστε να μπουν, μοιάζει με φυλακή στις απαιτήσεις και τις εντολές του, έχοντας λιγότερη σχέση με την ικανότητα και περισσότερη με την απλή συμμόρφωση. Είναι αποχαυνωνιτκός για τη δημιουργικότητα, κυρίως λόγω του φόβου νομικών κινδύνων, των τμημάτων ανθρώπινου δυναμικού, των προτεραιοτήτων «διαφορετικότητας, ισότητας και ένταξης» και των ατελείωτων επιπέδων διοίκησης. Η γκρίζα μουντάδα του τοπίου δεν είναι συναρπαστική ούτε εμπνευστική, αλλά καταθλιπτική και βαρετή.
Οι μικρές επιχειρήσεις θα μπορούσε να είναι μια θαυμάσια επιλογή, αλλά η πορεία των βιομηχανικών δομών δίνει προτεραιότητα στις εξαγορές και όχι στη δημιουργία. Ο στόχος είναι να σε απορροφήσει κάτι μεγαλύτερο. Η μικρή επιχείρηση που χτίζεται οργανικά και με ακεραιότητα είναι είδος υπό εξαφάνιση. Οι εργαζόμενοι πρέπει να ακολουθήσουν, καθώς οι θέσεις τους αλλάζουν χέρια από τον έναν ιδιοκτήτη στον άλλο, όπου η εμπορική ταυτότητα και η εταιρική πίστη είναι εύπλαστες, ανάλογα με το ποιο ιδιωτικό επενδυτικό κεφάλαιο είναι διατεθειμένο να απορροφήσει τα βουνά του εταιρικού χρέους.
Αυτός είναι ένας νέος κόσμος, που γεννήθηκε κυρίως τις δύο τελευταίες δεκαετίες μηδενικών επιτοκίων και ανεξέλεγκτης πιστωτικής επέκτασης, που έκανε τον φυσιολογικό ανταγωνισμό στην τιμή και την ποιότητα αδύνατο. Αυτή η φτιαχτή μηχανή χρησιμοποιεί τους εργαζομένους ως αναλώσιμο υλικό.
Βεβαίως, τα παιδιά έχουν άφθονα ψηφιακά παιχνίδια. Έχουν κινητά που εμφανίζουν περιεχόμενο που παράγει ντοπαμίνη. Είναι ελεύθερα να παρακολουθούνται, να εντοπίζονται, να ελέγχονται και να κατεβάζουν χιλιάδες εφαρμογές για δανεισμό χρημάτων και πληρωμές σε εταιρείες. Μπορούν να κάνουν τραπεζικές συναλλαγές διαδικτυακά. Μπορούν να παρακολουθούν τα βήματά τους. Μπορούν να πατούν «μου αρέσει» και να κάνουν βιντεοκλήσεις. Μπορούν να παρακολουθούν ταινίες και να ακούν μουσική μέσω διαδικτύου. Είναι περικυκλωμένα από ήχους, ειδοποιήσεις και καμπανάκια.
Με άλλα λόγια, αυτή η γενιά έχει απεριόριστες ευκαιρίες για ψυχαγωγία. Ήδη έχουν σιχαθεί όλα αυτά. Είναι εξαντλημένοι από το καμάρι και την προσποίηση στα κοινωνικά δίκτυα, τις επιταγές μόδας από άτομα επιρροής, το τοξικό περιεχόμενο της πολιτικής αντιπαράθεσης και την υπερφόρτωση πληροφοριών που στερείται σοφίας και νοήματος.
Αυτό που τους λείπει είναι ουσιαστικές ευκαιρίες να ζήσουν ζωές με σημασία και επιτεύγματα μέσω της δικής τους βούλησης. Τα εμπόδια φαίνονται σχεδόν αδύνατο να ξεπεραστούν. Τα χρέη τους αφαιρούν επιλογές αλλά ταυτόχρονα τους πιέζουν σε υπηρεσία — και για ποιο λόγο; Αυτό δεν είναι σαφές. Πού είναι η κατεύθυνση, το νόημα, η ανταμοιβή;
Η ζωή για τους γονείς τους ήταν καλύτερη. Η ζωή για τους παππούδες τους ακόμη καλύτερη. Οι προπαππούδες τους είχαν το ιδανικό. Οι ευκαιρίες απασχόλησης ήταν παντού. Τα σχολεία ήταν καλά και ελεγχόμενα από την κοινότητα. Το μεσοαστικό σπίτι στηριζόταν σε ένα μέτριο εισόδημα — του εργαζόμενου πατέρα — που αρκούσε για ιδιοκτησία, εκπαίδευση και καλή ζωή για αρκετά παιδιά.
Αυτό μοιάζει τώρα αδιανόητο. Είναι αλήθεια ότι εκείνη η γενιά δεν είχε TikTok, αλλά είχε αυτό που θέλουν οι άνθρωποι: μια καλή ζωή, καλές οικογένειες, ασφαλείς κοινότητες, συνεκτικές κουλτούρες και ελευθερία. Συγκρίνουμε αυτό με τις αποτυχημένες πόλεις, την κατεστραμμένη υποδομή, την απειλή του εγκλήματος και τη ριζική οικονομική αβεβαιότητα.
Το πιο πικρό στοιχείο αυτής της συμφωνίας είναι ότι η Γενιά Ζ έκανε ό,τι τους είπαν πως έπρεπε να κάνουν. Πήγαν στην τάξη. Πήραν καλούς βαθμούς. Ήταν ευγενικοί και έπαιξαν το πολιτικό παιχνίδι. Αποστήθισαν όλα τα κλισέ. Έμειναν στον μεταφορικό ιμάντα που έχτισαν οι ενήλικες, ο οποίος υποσχόταν κάποιο σπουδαίο αποτέλεσμα στο τέλος.
Το τέλος έφτασε, και δεν υπάρχει τίποτα για αυτούς. Και πολλοί από αυτή τη γενιά δεν βλέπουν πραγματική διέξοδο. Διψούν να ζήσουν μια καλή ζωή, αλλά δεν μπορούν να την αντέξουν οικονομικά και βλέπουν ελάχιστες ευκαιρίες για να αλλάξουν την προοπτική τους.
Ας προτείνουμε ορισμένους πιθανούς δρόμους διαφυγής. Χρειάζεται να τους δοθεί κάποιο προβάδισμα στην αγορά εργασίας. Θα μπορούσε να προταθεί η πλήρης κατάργηση του φόρου εισοδήματος και των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για όλους κάτω των 30 ετών. Επιπλέον, χρειάζονται νέες ρυθμίσεις έξω από τους νόμους περί κατώτατου μισθού και περιορισμών στην ασφάλιση υγείας. Η προσφορά κατοικίας μπορεί να αυξηθεί δραματικά μέσω εκτεταμένης απορρύθμισης και χαλάρωσης των περιορισμών στη χωροταξία.
Οι επιχειρήσεις εκτός του εξοντωτικού εταιρικού ανταγωνισμού πρέπει να απορρυθμιστούν πλήρως, και αυτό περιλαμβάνει τομείς όπως η γεωργία, η εκπαίδευση και οι υπηρεσίες κάθε είδους. Η οικονομία παραμένει στάσιμη λόγω κανονισμών, φόρων και εργατικής νομοθεσίας. Είναι μια καταστροφή.
Ο πληθωρισμός πρέπει να σταματήσει, κάτι που σημαίνει αποσύνδεση της «μηχανής χρήματος».
Αυτό που έχει γίνει στη Γενιά Ζ ισοδυναμεί πραγματικά με ηθική εγκατάλειψη σε σημείο που αγγίζει την εγκληματικότητα. Η κοινωνία οφείλει σε αυτά τα παιδιά μια καλύτερη ζωή και ένα πιο ευτυχισμένο μέλλον, και πρέπει να ξεκινήσει τώρα. Ο κόσμος που προσπαθούμε να βελτιώσουμε σήμερα είναι αυτός που θα κληρονομήσουν και θα μεταδώσουν στα παιδιά τους, τα οποία, ελπίζουμε, θα τα πάνε καλύτερα.
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι απόψεις του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της εφημερίδας The Epoch Times.
