ΑΛΙΑ ΖΑΕ

Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου, στις 18:00, το Φεστιβάλ Εικονογράφησης Illustradays υποδέχτηκε το αθηναϊκό κοινό στο πιο πολύχρωμο και χαρούμενο φεστιβάλ της πόλης!

Με θεματικό τίτλο «Αχτίδα φωτός» («Βeam of light») και πλούσιο πρόγραμμα, φιλοδοξεί να μας χαρίσει μια πιο φωτεινή ματιά στον κόσμο και να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα την τέχνη της εικονογράφησης.

Το φεστιβάλ αποτελείται από τέσσερεις ενότητες: τις «ιστορίες» (εκθέσεις), τα εργαστήρια, τις ομιλίες και το «κλαμπ».

Illustrastories

Προσκεκλημένη του φεστιβάλ είναι και πάλι η έκθεση «Le immagini della fantasia», από την πόλη Sarmede της Ιταλίας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, Gabriel Pacheco, επιλέγει και παρουσιάζει «σπουδαίους και σπουδαίες εικονογράφους που σχεδιάζουν και αναπτύσσουν τεχνικές και ιδέες που μετατρέπουν τη δημιουργική διαδικασία σε έναν διαφωτιστικό διάλογο. Φιγούρες που ανοίγουν μια συζήτηση με το κοινό, που κάνουν ερωτήσεις, που ψάχνουν νοήματα και εξάπτουν το ενδιαφέρον. Χαρακτήρες που φαίνεται να εξηγούν διαφορετικές θεματικές. Οι ερωτήσεις είναι άλλωστε ένας τρόπος να ρίξουμε φως σε κάτι όσο ταυτόχρονα επεξεργαζόμαστε την ομορφιά της τέχνης. Μια σύγχρονη ποιητική της εικονογράφησης, που ζητά απαντήσεις, αλλάζει τον τρόπο που διαβάζουμε και παρατηρούμε, που μας παρακινεί να συλλογιστούμε…»

 

Παράλληλα, στην έκθεση «Beam of Light» θα δούμε τις ιδέες 34 Ελλήνων και Κυπρίων εικονογράφων για το φως και πώς τις υλοποιούν. Τα έργα που συμμετέχουν επιλέχθηκαν από τον Gabriel Pacheco και την Ίριδα Σαμαρτζή, καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ και βραβευμένη εικονογράφο, και θα διαγωνιστούν για τρία βραβεία.

Η τρίτη έκθεση αποκαλείται «Behind the Book» και παρουσιάζει την προεργασία που κάνουν οι εικονογράφοι για ένα βιβλίο. Storyboard, σκίτσα, σκόρπιες ιδέες στο χαρτί, με χρώμα ή χωρίς, συνοδευόμενες σε κάποιες περιπτώσεις κι από την τελική εικόνα. Δίπλα σε κάθε μακέτα, κρέμεται με ένα σκοινάκι το βιβλίο που προέκυψε, για να το ξεφυλλίσει όποιος θέλει να ανακαλύψει τα μυστικά του.

 

Illustralabs

Εργαστήρια για παιδιά, αλλά και για ενήλικες, από καταξιωμένους Έλληνες και ξένους δημιουργούς θα προσφέρουν στους επισκέπτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν την τέχνη της εικονογράφησης, διάφορες τεχνικές και πράγματα που μπορούν να κάνουν με κομμάτια του παρελθόντος, το φως, την κίνηση και τις πιο παράξενες ιδέες τους!

Περισσότερες πληροφορίες για τα εργαστήρια μπορείτε να βρείτε στο: https://illustradays.gr/programs/2/categories/illustra-labs

Illustratalks

Πλήθος καλλιτεχνών μοιράζονται μαζί μας τις γνώσεις και την εμπειρία τους στον χώρο των βιβλίων και της εικόνας. Οι Gabriel Pacheco, Lina Dudaite, Valerio Vidali, Sam McCullen, Μαριάννα Μίσιου, Ντανιέλα Σταματιάδη, Παναγιώτης Πανταζής, Carnovsky, Μαρία Παγκάλου, Sdeviano & Soteur, Στέφανος Ρόκος, Νέαρχος Ντάσκας, Odd Bleat, Κωστής Παπαθεοδώρου, Jesús Cisneros και Gerda Dendooven μιλούν για την τέχνη τους, όπως επίσης και για το πώς μπορούμε να την φέρουμε στο κοινό.

 

Περισσότερες πληροφορίες για τις ομιλίες μπορείτε να βρείτε στο: https://illustradays.gr/programs/2/categories/illustra-talks

Illustraclub

Το τμήμα της έκθεσης που απευθύνεται περισσότερο στους επαγγελματίες και τους μελλοντικούς επαγγελματίες. Επαγγελματίες εικονογράφοι, εκδοτικοί οίκοι και ο ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου) θα βρίσκονται εκεί για να απαντούν σε ερωτήσεις και για να φωτίσουν όσο μπορούν κάθε σκοτεινό σημείο της χώρας της εικονογράφησης.

Λεπτομέρειες στο https://illustradays.gr/programs/2/categories/illustra-club

Η είσοδος και η συμμετοχή στα περισσότερα εργαστήρια είναι ελεύθερη, αλλά απαιτείται κράτηση θέσης. Για τις ομιλίες θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Για το πλήρες πρόγραμμα των ομιλιών και των εργαστηρίων και για λεπτομέρειες για το ωράριο λειτουργίας και την πρόσβαση στον χώρο, μπορείτε να επισκεφθείτε το https://illustradays.gr/visit

ILLUSTRADAYS 2022

ΠΟΤΕ: 9-18 Σεπτεμβρίου 2022

ΠΟΥ: Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων, Εχελιδών 19 & Πειραιώς 144

Ώρες λειτουργίας: 11:00-20:30 καθημερινά

Την Παρασκευή, 9/9, το φεστιβάλ ανοίγει στις 18:00. Ακολουθεί πάρτυ εγκαινίων στο Rooftop Bar (πλατεία Θεάτρου 18).

Οι imperfect id γεννήθηκαν την εποχή του κορωνοϊού σε μια διευρωπαϊκή συνεργασία των Νίκου Κολιούση (Ελλάδα) και Αχιλλέα Νάσιου (Σουηδία), που παντρεύει τη μουσική με την ποίηση. Σαν ντουέτο έχουν μέχρι σήμερα εκδόσει τρία ψηφιακά άλμπουμ (“Maroon”, “Primer Contacto” και “Ταξιδιώτης του χρόνου”).

Το καλοκαίρι του 2022 εισχώρησαν στο γκρουπ 2 ακόμη μέλη, ο Κώστας Κιλαζόγλου (ντραμς)
και ο Βασίλης Κυβράνογλου (μπάσο).

Με τη νέα τους σύνθεση πρόκειται να παρουσιάσουν το τελευταίο έργο τους “Ταξιδιώτης του
χρόνου”, μια ιστορία για τον Θεό και τον Άνθρωπο πλαισιωμένη από αφήγηση και μουσική,
στην Ηγουμενίτσα το Σάββατο 27 Αυγούστου.

Τα δύο πρώτα άλμπουμ τους μπορείτε να τα ακούσετε στον ακόλουθο σύνδεσμο:
https://imperfectid.bandcamp.com/

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του συγκροτήματος:
https://imperfectid.com/

Πριν από αρκετά χρόνια είχα πάει με τα παιδιά μου να παρακολουθήσουμε μια παιδική παράσταση. Κάποια στιγμή, ένας από τους ηθοποιούς ρωτά έναν μικρό θεατή αν είναι καλό παιδί. Το παιδάκι τα χάνει και δυσκολεύεται να απαντήσει – τι να απαντήσεις άλλωστε σε αυτήν την ερώτηση; Ο ηθοποιός επιμένει, ρωτά πότε είναι ένα παιδί καλό και παίρνει την απάντηση «Όταν ακούει τον μπαμπά και τη μαμά». Ρωτώντας κι άλλα παιδιά, αλλά και μεγάλους, παίρνει από όλους την ίδια απάντηση. Ω, συμφορά! Όλοι οι άνθρωποι λοιπόν εκεί μέσα μπέρδεψαν την καλοσύνη με την υπακοή;

Αυτό ήταν ένα περιστατικό που με είχε στενοχωρήσει πολύ και παρέμενε ζωντανό στη μνήμη μου όλα αυτά τα χρόνια. Όταν λοιπόν ανακάλυψα πριν από μερικούς μήνες ένα παιδικό βιβλίο με τον τίτλο «Καλοσύνη» ενθουσιάστηκα. Κι όταν το ξεφύλλισα και είδα τις εικόνες και το διάβασα και πιο προσεκτικά, ο ενθουσιασμός μου ενισχύθηκε με μια μεγάλη δόση χαράς και ικανοποίησης.

Αυτό που κυρίως με ικανοποίησε ήταν – και είναι – ότι βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι που θεωρούν την καλοσύνη μια τόσο σημαντική αξία ώστε να μπουν στον κόπο να προσπαθήσουν να μεταδώσουν την ουσία της στα παιδιά με όσο πιο απλό, εύληπτο και άμεσο τρόπο μπορούν.

Το δεύτερο στοιχείο που μου έκανε θετική εντύπωση είναι ότι το βιβλίο αυτό είναι προϊόν συνεργασίας πολλών ανθρώπων, με διαφορετικές καταβολές και πεποιθήσεις, που συνδέθηκαν από το κοινό τους όραμα.

Το τρίτο, ότι μέσα από την γενική, παγκόσμια αξία της καλοσύνης, συνδέεται και με την τρέχουσα κατάσταση που δοκιμάζει την Ευρώπη, την αύξηση των μεταναστευτικών ροών στις ευρωπαϊκές χώρες, και βοηθά τα παιδιά, αλλά και τους γονείς τους, να ανακαλύψουν μέσα τους τα καλά τους ένστικτα και τα ενθαρρύνει να ενεργοποιήσουν (και) σε αυτήν την περίσταση αρετές όπως η ανεκτικότητα απέναντι στον Άλλο, η εμπιστοσύνη, η καλή προαίρεση. Πώς αλλιώς άλλωστε θα μπορούσε ένας καλύτερος κόσμος να γίνει εφικτός;

Οι εικονογραφήσεις – κάθε σαλόνι (δισέλιδο) έχει ζωγραφιστεί από διαφορετικό εικονογράφο – είναι αστείες, τρυφερές, χαρούμενες και έχουν παραχωρηθεί δωρεάν από τους καλλιτέχνες. Μέρος των εσόδων του βιβλίου προσφέρεται στη φιλανθρωπική οργάνωση Three Peas.

Τι είναι αυτή η καλοσύνη, τέλος πάντων;

Δεν είναι πάντα εύκολο για τους καημένους τους ενήλικες να εξηγήσουν με απλά λόγια σύνθετες και περίπλοκες αφηρημένες έννοιες, ώστε να τις καταλάβουν τα διψασμένα παιδικά μυαλουδάκια. Δεν υπάρχει πάντα η έμπνευση, τι να κάνουμε…Κάθε βοήθεια λοιπόν προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ευπρόσδεκτη!

Ευτυχώς, η καλοσύνη, αν και είναι κι αυτή μια σύνθετη και ευρεία έννοια, που περιλαμβάνει πολλά πράγματα, έχει και την υλική, την πρακτική της πλευρά. Πώς υλοποιείται η καλοσύνη στην καθημερινότητα ενός παιδιού; Τι μπορεί να κάνει ένα μικρό παιδί για να την εκδηλώσει; Μέσα από ποιες πράξεις γινόμαστε καλοί;

Το βιβλίο αυτό μάς παρουσιάζει μια πληθώρα προτάσεων, όλες προσιτές στον κάθε ένα από εμάς. Ξεκινώντας από ένα απλό χαμόγελο – όλοι το έχουμε και μπορούμε να το προσφέρουμε!- μιλά για τις πράξεις συμπαράστασης ή βοήθειας που μπορούμε να κάνουμε προς κάποιον λυπημένο, παραγκωνισμένο, μόνο, ή που βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Πράγματα που αφορούν καταστάσεις που προκύπτουν πάνω στο παιχνίδι ή στη γειτονιά.

Με πίστη στο καλό που κρύβει ο κάθε άνθρωπος μέσα του, με πίστη στην ικανότητα του καθένα να το ανακαλύψει, με πίστη στη δύναμη που έχουν όλες οι πράξεις, ακόμα και η φαινομενικά μικρότερη, με πίστη στο όραμα ότι ένας καλύτερος κόσμος είναι πραγματικά εφικτός, αρκεί όλοι να συμβάλλουμε σε αυτό, το βιβλίο της «Καλοσύνης» κάνει το καλύτερο που μπορεί για να εμπνεύσει αυτήν την πίστη και στα παιδιά μας.

 

Ο Άλλος

Ένας από τους στόχους αυτού του βιβλίου είναι να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά μας απέναντι στους άλλους, τους διαφορετικούς, και ιδιαίτερα σε αυτούς που ήρθαν στη γειτονιά μας πέρα από τις θάλασσες και μέσα από κινδύνους, που έχουν άλλο χρώμα και παίζουν, μιλάνε, ντύνονται, ακόμα και τρώνε διαφορετικά από εμάς.

Μια εύκολη λύση, στην οποία δυστυχώς καταφεύγουν αρκετοί, είναι ο φόβος, η καχυποψία, η επιφύλαξη, η ανοιχτή εχθρότητα. Είναι όμως η μόνη λύση; Και κυρίως, είναι μια καλή λύση;

Όταν νιώθουμε να απειλούμαστε, τα συναισθήματα αυτά είναι πολύ πιθανόν να γεννηθούν. Το βιβλίο προσπαθεί να αποτρέψει τη γέννησή τους. Ενθαρρύνει τα παιδιά να σκεφτούν τους άλλους ως ανθρώπους σαν κι εμάς. Επισημαίνει τα κοινά σημεία και αυτά που μας συνδέουν. Μας βοηθά να θυμηθούμε ότι «όλοι οι καλοί χωράμε». Γιατί όταν η εχθρότητα και η δυσπιστία βασιλεύει στις καρδιές, ένας καλύτερος κόσμος δεν είναι εφικτός.

Steve Anthony, «…Εσείς μπορείτε να πείτε: Υπάρχει μπόλικος χώρος! Ελάτε, περάστε μέσα!»

Η εικονογραφική πολυφωνία συμβάλλει με τον τρόπο της προς αυτήν την κατεύθυνση.

Κάθε δισέλιδο / πρόταση έχει δουλευτεί από διαφορετικό εικονογράφο, και το αποτέλεσμα είναι ένα πολύχρωμο μωσαϊκό σχεδίων, χρωμάτων και στυλ, όπως ακριβώς είναι και οι κοινωνίες μας σήμερα.

Κάποιοι εικονογράφοι είναι ήδη γνωστοί στην Ελλάδα, όπως η Beatrice Allemagna, o Axel Scheffler και ο Benjamin Chaud. Κάποιους άλλους θα έχουμε την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε τώρα μέσα από τη δουλειά που έκαναν για αυτό το θαυμάσιο βιβλίο.

Three Peas

Η Three Peas, όπως συστήνεται η ίδια στο τέλος του βιβλίου, είναι μια μικρή οργάνωση, που ξεκίνησε από μια παρέα φίλων από έξι διαφορετικές χώρες. Λένε «Φανταστείτε να έκανε ο καθένας μας κάτι μικρό για να βοηθήσει. Όλοι μαζί θα μπορούσαμε να πετύχουμε πολλά και να κάνουμε τη διαφορά.»

 

Η οργάνωση βοηθά τους ανθρώπους που αναγκάζονται να αφήσουν την πατρίδα τους και προσπαθούν να ξεκινήσουν εκ νέου τη ζωή τους σε μια καινούρια χώρα. Τους βοηθά σε αυτό το ξεκίνημα με πρακτικούς τρόπους, όπως να βρουν σπίτι, να μάθουν τη γλώσσα, να προμηθευτούν στοιχειώδη πράγματα για να καλύψουν τις καθημερινές τους ανάγκες. Τους βοηθά να ενσωματωθούν στο νέο τους περιβάλλον όσο ταχύτερα γίνεται.

Οι άνθρωποι θέλουν μόνο να ζήσουν όσο πιο ανθρώπινα γίνεται. Να κάνουν οικογένειες, να δουλέψουν, να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο. Να οικοδομήσουν νέες, ασφαλείς ζωές. Αυτήν την πεποίθηση θέλει να μοιραστεί η Three Peas μαζί μας.

Ακολουθήστε μας στο Facebook @epochtimesgreece

 

 

Έγινε γνωστός στη χώρα μας και στο ευρύ κοινό το 2016 με την προβολή στους κινηματογράφους της μεγάλου μήκους (80′) ταινίας του «Η κόκκινη χελώνα» (“The Red Turtle”/”La Tortue Rouge”). Η ταινία αυτή, πολύ ιδιαίτερη ακόμα και για τα δεδομένα του κόσμου του animation, μας αιφνιδίασε, μας μάγεψε αλλά και μας δίχασε ως κοινό. Κυρίως, όμως, μας έδειξε πράγματα και συνδυασμούς, τους οποίους δεν περιμέναμε ότι θα συναντούσαμε σε μια αίθουσα κινηματογράφου.

Πρώτο και κύριο χαρακτηριστικό της το ότι πρόκειται για ταινία κινουμένων σχεδίων. Αν και στα ελληνικά ο όρος «κινούμενα σχέδια» είναι μια γενίκευση που περιλαμβάνει κάθε είδους ταινία που δεν χρησιμοποιεί ζωντανά ηθοποιούς, είτε αυτή είναι φτιαγμένη με πλαστελίνες, είτε στον υπολογιστή είτε οτιδήποτε άλλο, στην περίπτωση της «Κόκκινης χελώνας» ο όρος ισχύει κυριολεκτικά. «Η κόκκινη χελώνα» είναι μια ταινία σχεδίων ζωγραφισμένων με το χέρι.

Το δεύτερο σημαντικό χαρακτηριστικό της είναι η παντελής έλλειψη διαλόγου. Υπάρχει μόνο μουσική σε κάποια σημεία και ήχοι περιβάλλοντος. Αυτό ήταν ένα μεγάλο ρίσκο που αποφάσισε η δημιουργική ομάδα να πάρει, με την υποστήριξη και παρότρυνση των συμπαραγωγών – του στούντιο Γκίμπλι [Ghibli Animation Studio] – ή Τζίμπλι, σύμφωνα με την ιαπωνική παραφθορά που υπέστη αυτή η αραβικής καταγωγής λέξη.

Κάτι άλλο που αναγκαστήκαμε να παρατηρήσουμε, σε πείσμα του στερεότυπου που επικρατεί στη χώρα μας για τις ταινίες κινουμένων σχεδίων, ήταν το ότι «Η κόκκινη χελώνα» ΔΕΝ είναι μια παιδική ταινία. Παρόλο που στο «Αθηνόραμα» ήταν στην κατηγορία «Παιδί», παρόλο που η ΕΡΤ2 την παρουσίασε πέρυσι ως «παιδική ταινία», παρόλο που όσοι από εμάς πήγαμε να την δούμε πήραμε μαζί και τα παιδιά μας και δεν το μετανιώσαμε, παρόλα αυτά λοιπόν, δεν μπορέσαμε παρά να δούμε ότι αυτή ήταν μια ξεχωριστή, όχι και τόσο παιδική, ταινία. «Η κόκκινη χελώνα» είναι μια ποιητική, οικουμενική ταινία.

«Η κόκκινη χελώνα», του Michael Dudok de Wit. Παραγωγή Studio Ghibli & Wild Bunch, 2016

 

Δεν είναι τυχαίο ότι κέρδισε πληθώρα βραβείων (όχι μόνο στην κατηγορία Animation) και ακόμα περισσότερες υποψηφιότητες, ακόμα και σε θεσμούς και φεστιβάλ ανώτατης κλάσεως, όπως τα Όσκαρ, τα BAFTA, το φεστιβάλ των Καννών κ.ά. Ο κατάλογος είναι μακρύς. Είναι ευτύχημα ότι η αξία της αναγνωρίστηκε κι έτσι μπόρεσε να διαδοθεί ευρέως αυτό το αριστούργημα που μιλά κατευθείαν στις καρδιές.

Τι είναι αυτό που την κάνει τόσο ιδιαίτερη; Τι είναι αυτό το μικρό κάτι που έβαλε ο δημιουργός της στην καρδιά της και την απογείωσε; Οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες, γιατί, όπως και οι παλιότερες, μικρού μήκους ταινίες του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ, έτσι και «Η κόκκινη χελώνα» αντιστέκεται στις αναλύσεις: η μαγεία της δεν κρύβεται τόσο στα επιμέρους στοιχεία της, αλλά στο σύνολο. Αυτό που βλέπουμε είναι ένα πανέμορφο, αρμονικά δεμένο αποτέλεσμα, και το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να το απορροφήσουμε και να το απολαύσουμε ως τέτοιο. «Το μυστήριο που υπάρχει», λέει ο ίδιος ο ντε Βιτ σε συνέντευξή του στον Ντέιβιντ Πόλαντ το 2016 (David Polland, DP/30), «είναι ένα όμορφο μυστήριο, απολαύστε την ομορφιά του – αν σας λέει και κάτι, ακόμα καλύτερα». Η ανατομία αντενδείκνυται!

Ο δημιουργός

Ίσως όμως μας βοηθήσει να εισχωρήσουμε σε αυτό το μυστήριο μια ματιά στο υπόλοιπο έργο του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ, όπως και κάποιες πληροφορίες για τον ίδιο.

 

Ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής της «Κόκκινης χελώνας» γεννήθηκε στην Ολλανδία το 1953. Παρακολούθησε την Σχολή Καλών Τεχνών της Γενεύης στην Ελβετία και αποφοίτησε από το τμήμα animation του West Surrey College of Art & Design της Αγγλίας.

Επιρροές του εκείνο το διάστημα ήταν ο ταχύτητατα αναπτυσσόμενος χώρος των κόμικς, ο Ακίρα Κουροσάβα και γενικότερα ο ιαπωνικός πολιτισμός, ο Γιούρι Νόρσταϊν [Yuri Norstein, 1941], η αισθητική των ταινιών animation της Κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης αλλά και η επίσκεψή του στο ετήσιο φεστιβάλ animation του Annecy, το μεγαλύτερο της Ευρώπης. Εκεί ο Ντούντοκ ντε Βιτ είχε την ευκαιρία να δει όχι μόνο τις καλύτερες ταινίες animation εκείνης της χρονιάς, αλλά και τους δημιουργούς τους. Η απλότητά τους αλλά και η εργατικότητα και η αφοσίωση στο έργο τους του έδωσαν τη βεβαιότητα ότι και αυτός ανήκε σε εκείνον τον κόσμο.

Η απλότητα είναι μια από τις λέξεις-κλειδιά για τον ντε Βιτ και το έργο του. Η λιτότητα, η απουσία κάθε περιττού στοιχείου, η συγκρατημένη αλλά περιεκτική οικονομία σε κάθε πτυχή των ταινιών του (από τον σχεδιασμό των χαρακτήρων και το σενάριο, μέχρι τα ρευστά, ζωγραφισμένα με ακουαρέλα background και τις κινήσεις των χαρακτήρων, από τους τρόπους έκφρασης των συναισθημάτων και των καταστάσεων μέχρι την ηχητική επένδυση) είναι εμφανή σε όλες του τις ταινίες. Η δεύτερη προσωπική του ταινία, «Ο μοναχός και το ψάρι» [“The Monk & the Fish”/”Le moine et le poisson”, 1994] είχε τις ρίζες της στο απλό σχήμα της φιγούρας του μοναχού, αλλά και στο απλό και αγνό σχήμα της ζωής του.

«Ο μοναχός και το ψάρι», του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ, studio Folimage, 1994

 

Εξίσου εμφανής είναι και η αγάπη του, το πάθος του για αυτό που κάνει, που χαρακτηρίζει ίσως όλους τους δημιουργούς μικρού μήκους ταινιών animation. Δεν υπάρχει άλλωστε και άλλο κίνητρο για μια τέτοια κοπιώδη, χρονοβόρα και μη αποδοτική οικονομικά αποσχόληση. Αυτή η αγάπη είναι φανερή τόσο στην φροντίδα των λεπτομερειών των ταινιών του, όσο και στον τρόπο που μιλά για αυτές και για την τέχνη του animation. Υπάρχει επίσης και η αγάπη του για την ομορφιά, η αναζήτηση της οποίας, όπως ο ίδιος δηλώνει είναι και «το κύριο μέλημα του ως δημιουργού». Εξάλλου, ο ντε Βιτ δεν κάνει μόνο animation, αλλά και εικονογραφήσεις βιβλίων, όπου ξεδιπλώνει τις όμορφες, ποιητικές του εικόνες. Ας το παραδεχτούμε: η ομορφιά συγκινεί, το Κάλλος είναι μια αξία αφεαυτό, όπως γνώριζαν πολύ καλά οι άνθρωποι παλιότερα.

Το άλλο πάθος του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ είναι η μουσική. Την επιλέγει προσεκτικά και υποκαθιστά τους άλλους ήχους και τον διάλογο στις ταινίες του. Συνήθως, επιλέγει τη μουσική στα πρώτα στάδια της δημιουργίας της ταινίας, στη φάση του storyboard, και οι κινήσεις και οι εναλλαγές των πλάνων χορογραφούνται πάνω στη δομή της μουσικής. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το «Άρωμα του τσαγιού» [“The Aroma of Tea”, 2006], που φέρει τη μουσική επένδυση του Concerto Grossi, Op.6, Nos 2 & 12 του Arcangelo Corelli. Η μουσική που δημιουργήθηκε από τον Serge Besset για τον «Μοναχό και το ψάρι» είναι επίσης βασισμένη στη μουσική του Corelli, και συγκεκριμένα στο La Follia.

Σε αντίθεση με τα παραπάνω, στην «Κόκκινη χελώνα» η έμπνευση και η απόφαση για τη μουσική άργησε να έρθει. Εν τέλει, η δημιουργική ομάδα της ταινίας αποφάσισε να υπάρχουν κυρίως φυσικοί ήχοι περιβάλλοντος και η μουσική να υπάρχει σε συγκεκριμένα σημεία, για να τονίσει την ατμόσφαιρα μιας συγκεκριμένης σκηνής ή κατάστασης.

Ένας σαμουράι στο σώμα ενός Ολλανδού animator

Μια άλλη πηγή έμπνευσης για τον Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ, όπως προανέφερα, είναι ο ιαπωνικός πολιτισμός. Στα σχέδιά του μπορούμε να παρατηρήσουμε την χαρακτηριστική μαύρη γραμμή του, γραμμή ιδιαίτερα εκφραστική. «Βρίσκω μια γραμμή όμορφη, η ατέλεια του χεριού προσδίδει ανθρωπιά στο σχέδιο», λέει σε συνέντευξη που παραχώρησε στον γιο του και δημοσιογράφο, ‘Αλεξ Ντούντοκ ντε Βιτ, στο δεύτερο επεισόδιο του “Ask me anything”, παραγωγή των Ευρωπαϊκών Βραβείων Animation [European Animation Awards], τον περασμένο Αυγουστο.

Είναι το ίδιο είδος γραμμής που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινέζικη και ιαπωνική ζωγραφική, η οποία οφείλει να περιγράφει και να εκφράζει ταυτόχρονα, με απόλυτη συνέπεια, το θέμα που αποτυπώνει. Πχ, οι γραμμές που απεικονίζουν τους Ταοϊστές μοναχούς οφείλουν να μεταφέρουν και την Ταοϊστική φιλοσοφία. Οι γραμμές που χρησιμοποιούνται για ένα κομψό, ευλύγιστο πουλί, οφείλουν να έχουν αυτές τις ιδιότητες. Είναι γραμμές που, χωρίς να προσπαθούν να κρύψουν το γεγονός ότι είναι γραμμές, μοιάζει να μας λένε «κοιτάξτε τι μπορεί να γίνει αν μας τοποθετήσετε με αυτόν τον τρόπο».

Στον ιαπωνικό πολιτισμό βρίσκουμε επίσης και τα στοιχεία της αφαίρεσης των περιττών πραγμάτων, την εστίαση στα ουσιώδη, και την επιδίωξη της καλαισθησίας, της ευγένειας και της διακριτικότητας, κάτι που υπάρχει στην καρδιά της φιλοσοφικής τους σκέψης, αλλά εκφράζεται και στις τέχνες τους. Αυτές είναι άλλωστε οι ιδιότητες που ο ντε Βιτ συνάντησε στους ανθρώπους του ιαπωνικού στούντιο Τζίμπλι.

«Το άρωμα του τσαγιού», του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ. Παραγωγή Willem Thijssen, 2006

 

Αυτή η αφαίρεση επιτρέπει στον θεατή να συμπληρώσει τα κενά με τη φαντασία του. Δεν πρόκειται για τυχαία αφαίρεση, που μας αποπροσανατολίζει, αλλά για αφαίρεση που δεν προδίδει το θέμα της, μένει πιστή στην αλήθεια του – με αυτό τον τρόπο, εισχωρεί ευκολότερα στην καρδιά του θεατή και μπορεί να αγγίξει μέσα του περιοχές απρόσιτες στην περιγραφική αληθοφάνεια.

Το «Άρωμα του τσαγιού», ζωγραφισμένο με συμπυκνωμένο τσάι, ονομάζεται και «Μικρή σφαίρα που ταξιδεύει μέσα από τοπία» [“Small sphere travels through landscapes”]. Πραγματικά, οι αφαιρετικές εικόνες που ζωγράφισε ο ντε Βιτ για τα background αυτής της ταινίας θυμίζουν ακριβώς αυτό: τοπία, ιδωμένα από απόσταση. Πρόκειται μάλλον για την ταινία που φανερώνει εντονότερα τη σύνδεση και την αγάπη του δημιουργού της για την Ιαπωνία και τον πολιτισμό της. «Είμαι εγώ», είπε ο ντε Βιτ στην συνέντευξη στον γιο του. Ίσως να ήταν αυτή η πνευματική συγγένεια που έκανε τόσο πετυχημένη και αρμονική τη συνεργασία του με το στούντιο Τζίμπλι.

Η επιθυμία

Επιθυμία, λαχτάρα. Η βαθιά λαχτάρα του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ. Ο μοναχός επιθυμεί το ψάρι. Η κόρη επιθυμεί να ξαναβρεί τον πατέρα. Ο ναυαγός επιθυμεί να φύγει από το νησί, ο γιος του επιθυμεί τη ζωή στη θάλασσα…Επιθυμίες που (σχεδόν όλες) πραγματοποιούνται, χαρίζοντάς μας τη γλυκύτητα της τελικής εκπλήρωσης. Ο μοναχός συναντά και συνδέεται με το ψάρι, η κόρη ξαναβρίσκει τον πατέρα της έστω και μετά θάνατον, ο γιος ξανοίγεται με τις χελώνες-φίλους παίρνοντας μια τολμηρή, παράλογη απόφαση.

Η λαχτάρα και η επιθυμία του ντε Βιτ να εκφράσει αυτό το συναίσθημα συνειδητά οδήγησαν στη δημιουργία του «Πατέρας και κόρη» [“Father & Daughter”, 2000], την ταινία που ακολούθησε τον «Μοναχό και το ψάρι». Εδώ, η ατμόσφαιρα αλλάζει. Τα φωτεινά χρώματα εγκαταλείπονται για χάρη μιας σχεδόν ασπρόμαυρης παλέτας. Το τοπίο και η ατμόσφαιρα είναι χαρακτηριστικά ολλανδικά. Το mise-en-scene επίσης: ένα θαλάσσιο φράγμα είναι ο τόπος όπου παρακολουθούμε την ιστορία να ξετυλίγεται. Ο αέρας που φυσά, η βροχή που πέφτει, η μονοτονία της ρόδας του ποδήλατου του κοριτσιού που γυρνά με τον ίδιο ρυθμό σε κάθε καιρό, σε κάθε εποχή μέσα στο πέρασμα των χρόνων.

«Πατέρας και κόρη», του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ. Παραγωγή Willem Thijssen & Claire Jennings, 2000

 

Το κορίτσι δεν παύει να περιμένει τον γυρισμό του πατέρα που την άφησε όταν ήταν μικρή, ούτε όταν γίνεται κοπέλα, ούτε όταν κάνει δική της οικογένεια, ούτε όταν φτάνουν στα βαθιά γεράματα, αυτή και το ποδήλατο που τη συντροφεύει. Ο θάνατος της είναι αυτός που της προσφέρει επιτέλους την ικανοποίηση της επιθυμίας που δεν την εγκατέλειψε ποτέ, χαρίζοντάς της τη συνάντηση με τον πατέρα που τόσο ποθούσε.

Οι αλληγορίες και τα μέσα που χρησιμοποιεί ο ντε Βιτ για να υποδηλώσει την απώλεια του πατέρα, την προσμονή της κόρης και τελικά τον θάνατό της είναι τόσο τρυφερά και διακριτικά, που τα συνήθως δυσάρεστα συναισθήματα, που γεννιούνται από αυτές τις δύσκολες καταστάσεις, γίνονται ευκολότερα αποδεκτά και η συγκίνηση αναδύεται αβίαστα. Στο τέλος, είναι πολλοί οι θεατές που δεν συγκρατούν τα δάκρυά τους.

«Φτιάχνω ταινίες που θα ήθελα να δω. Κάνω πράγματα που δεν με καταθλίβουν», λέει ο δημιουργός στη ζωντανή συνέντευξή του στον Άλεξ.

Φυσικοί νόμοι ενός παράλληλου σύμπαντος

«Από τη φύση του το animation συνδέεται με τη μαγεία”, λέει στην ίδια συνέντευξη. “Οι άνθρωποι την αποδέχονται πιο εύκολα».

Πραγματικά, υπάρχουν άπειρα παραδείγματα ταινιών animation, όπου η μαγεία, τα αφύσικα πράγματα είναι αναπόσπαστο μέρος της ιστορίας και των εικόνων. Δεν είναι κάτι ασυνήθιστο για το είδος. Αλλά ο τρόπος που τη χρησιμοποιεί ο ντε Βιτ έχει την προσωπική του σφραγίδα.

Στον «Μοναχό και το ψάρι», στο «Πατέρας και κόρη», στην «Κόκκινη χελώνα», η μαγεία του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ εμφανίζεται με διακριτικότητα, αλλά και αιφνιδιαστικά, σε έναν κόσμο που μοιάζει τόσο με τον δικό μας, αλλά τελικά δεν είναι. Ή είναι; Με αυτό τον τρόπο, μας κλείνει λίγο το μάτι κι είναι σαν να μας προτείνει να σκεφτούμε με άλλους όρους, να μετακινήσουμε το σκεπτικό μας από τις γνωστές ατραπούς του. Μας προτείνει ένα μυστήριο, όπως είπαμε και στην αρχή, αλλά με τέτοια φυσικότητα και ομορφιά, που μας είναι δύσκολο να το απορρίψουμε. Μας είναι επίσης αρκετά αδιάφορο να το ερμηνεύσουμε ή να το αιτιολογήσουμε και σε αυτό μας παρασύρει η στάση του ίδιου του δημιουργού.

Δεν μας δίνει στοιχεία για τους ήρωες, δεν χτίζει σχέσεις αιτίου και αιτιατού. Δεν δημιουργεί υπόνοιες για το παρελθόν τους ή για τα κίνητρα τους, που θα μας βοηθούσαν να ερμηνεύσουμε την πλοκή. Διατηρώντας ο ίδιος αυτή την αδιαφορία για τέτοιου λεπτομέρειες, μας καλεί να ακολουθήσουμε το παραδειγμά του και, αντί να εκτρέψουμε το νου μας συναρμολογώντας περίπλοκα οικοδομήματα πληροφοριών, να «εστιάσουμε στο γίγνεσθαι». Σε αυτή τη διαδικασία βοηθά η έλλειψη διαλόγων, που, με τη βοήθεια της μουσικής, μας ενθαρρύνει να παρασυρθούμε από την εικόνα.

Στην «Κόκκινη χελώνα», οι μη-φυσικοί νόμοι έχουν υφανθεί με εξαιρετική τέχνη μαζί με τους φυσικούς, με περίπλοκους, αξεδιάλυτους δεσμούς. Η χελώνα που γίνεται γυναίκα και στο τέλος πάλι χελώνα…Ο άνθρωπος που πηγαίνει να ζήσει στον ωκεανό…Η έντονη αποτύπωση της φύσης, η κυριαρχία της φύσης στην ταινία δημιουργεί μια πολύ ενδιαφέρουσα αντίστιξη με τα αφύσικα συμβάντα, ένα έντονο κοντράστ, ανάλογο των φωτοσκιάσεών του. Η φύση στην «Κόκκινη χελώνα» είναι κι αυτή ένας πρωταγωνιστής, που υπάρχει όπως και οι υπόλοιποι κι αυτό μας κάνει να νιώσουμε κάτι παραπάνω από αγάπη για αυτήν: μας μεταδίδει την «αίσθηση πως και εμείς είμαστε μέρος της. Είμαστε και εμείς φύση».

Η Αλία Ζάε είναι απόφοιτος του Surrey Institute of Art & Design (BA Hons στο Animation), ζει στην Αθήνα και εργάζεται ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων.

Σε τι διαφέρει η Epoch Times από άλλες εφημερίδες;

Η Epoch Times είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανεξάρτητη εφημερίδα στην Αμερική. Είμαστε διαφορετικοί από άλλους οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης επειδή δεν επηρεαζόμαστε από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Ο μόνος μας στόχος είναι να φέρουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι στο κοινό.
Δεν ακολουθούμε την ανθυγιεινή τάση στο σημερινό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας που έχει μια ατζέντα, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε τις αρχές μας Αλήθεια και Παράδοση ως πυξίδα.

Αν εκτιμάτε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία μας, βοηθήστε μας να συνεχίσουμε. Στηρίξτε την αλήθεια και την παράδοση.

[give_form id=”3924″]

Ονομάστηκαν έτσι από την όαση Φαγιούμ, λίγο έξω από το Κάιρο, στην οποία πρωτοανακαλύφθηκαν το 1615 από τον Ιταλό περιηγητή Πιέτρο ντελλα Βάλλε. Πολύ αργότερα, τον 19ου αιώνα, αγγλικές και γαλλικές αρχαιολογικές ανασκαφές σε αιγυπτιακές νεκροπόλεις, όπως η  Χαουάρα και η Μέμφιδα, έφεραν στο φως περισσότερα.

Αν και χρονολογούνται από τους τρεις πρώτους αιώνες μ.Χ., είναι ταυτόχρονα έργα απολύτως σύγχρονα. Αν και προορίζονταν για ταφική χρήση, εντυπωσιάζουν με τη ζωντάνια τους.

Τα πορτραίτα Φαγιούμ, ζωγραφικές απεικονίσεις σε ξύλο νεκρών προσώπων, φιλοτεχνήθηκαν είτε πριν από το θάνατο του μοντέλου είτε αμέσως μετά.

Η χρήση τους συνδέεται με τα ταφικά έθιμα της Αιγύπτου, που απαιτούσαν τη συντήρηση του νεκρού σώματος, προκειμένου ο νεκρός να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει και στον άλλο κόσμο.

 

Όσο κι αν τα έθιμα αυτά θεωρούνταν βάρβαρα από τους Πτολεμαίους και αργότερα από τους Ρωμαίους, που κυριάρχησαν στη χώρα τους τρεις τελευταίους π.Χ. και τους τρεις πρώτους μ.Χ. αιώνες αντίστοιχα και που προσπάθησαν να τα καταπολεμήσουν, οι πιστοί της Ίσιδας και του Σεράπιδος συνέχιζαν να τα τηρούν με ευλάβεια.

Δεν ήταν ασυνήθιστο τα πορτραίτα να φιλοτεχνούνται εκ του φυσικού, ενώ ο εικονιζόμενος βρισκόταν εν ζωή, να καδράρονται και να κοσμούν το σπίτι. Με το θάνατό του, η κορνίζα αφαιρούνταν και το πορτραίτο ενσωματωνόταν στη μούμια.

 

Τοποθετούνταν σε εμφανές σημείο στη μούμια του νεκρού σώματος, περίπου εκεί όπου θα έπρεπε να βρίσκεται το κεφάλι. Παλαιότερα, στη θέση τους έμπαινε μια μάσκα στυλιζαρισμένη σύμφωνα με την αιγυπτιακή τεχνοτροπία. Σιγά σιγά η επιρροή της ελληνιστικής τέχνης αυξήθηκε και οι μάσκες αντικαταστάθηκαν από ρεαλιστικές απεικονίσεις των προσώπων. Απόηχο της αιγυπτιακής τέχνης αποτελούν τα τονισμένα μάτια.

 

Πράγματι, το πιο έντονο και χαρακτηριστικό στοιχείο των Φαγιούμ είναι τα μάτια και το βλέμμα τους. Είναι μαγνητικό και βαθύ. Επιστεγασμένο από χοντρές γραμμές φρυδιών, δεν μπορείς να το αγνοήσεις. Είναι κυρίως αυτό το βλέμμα που συνδέει τα πορτραίτα Φαγιούμ με το τώρα και με τους σύγχρονους θεατές τους.

Η Άγκαθα Κρίστι συμπύκνωσε με μεγάλη ακρίβεια τα χαρακτηριστικά των πορτραίτων Φαγιούμ, περιγράφοντας μια Ισπανίδα σε κάποιο βιβλίο της: «Μαύρα μαλλιά, μελαψό δέρμα, μάτια βαθιά, σκοτεινά σαν τη νύχτα… τα θλιμμένα και περήφανα μάτια των Μεσογειακών».

 

Μια καλλιτεχνική γέφυρα

Η καλλιτεχνική αξία των Φαγιούμ είναι μεγάλη, αν και δεν είχε αναγνωριστεί από την αρχή ως τέτοια, και σαν ζωγραφικά έργα καθεαυτά, αλλά και σαν συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ελληνική ζωγραφική της αρχαιότητας και τη βυζαντινή αγιογραφία, που αποτυπώνουν και μεταφέρουν την ελληνικότητα διαμέσου των αιώνων.

Πολλά από τα έργα αυτά είναι μικρά αριστουργήματα τεχνικής και καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο τρόπος που δουλεύτηκαν οι λεπτομέρειες, που αποδίδεται ο εσωτερικός κόσμος του κάθε μοντέλου, τα διακοσμητικά στοιχεία και η μεγάλη αισθαντικότητα των ζωγράφων, που πέτυχαν να δώσουν τέτοια ζωντάνια στα έργα τους, δείχνει υψηλότατο καλλιτεχνικό επίπεδο.

 

Η τεχνική που χρησιμοποιούταν ήταν κυρίως η εγκαυστική σε ξύλο, όπου το χρώμα αναμειγνύεται με λιωμένο κερί και κατόπιν απλώνεται στη ζωγραφική επιφάνεια. Η όλη διαδικασία απαιτεί ταχύτητα, για να μην προλάβει να κρυώσει το κερί. Είναι μια δύσκολη τεχνική, η οποία όμως χαρίζει αθανασία στη λαμπρότητα των χρωμάτων.

 

Τα ιδιαίτερα στοιχεία της ελληνιστικής ζωγραφικής παράδοσης, όπως ο ρεαλισμός, η όψη των τριών τετάρτων, οι φωτοσκιάσεις και η αίσθηση του όγκου, που είχε φέρει στην Αίγυπτο ο ζωγράφος Απελλής τον 4ο π.Χ. αιώνα, μετουσιώθηκαν με την πάροδο του χρόνου και την αλλαγή του πνευματικού υπόβαθρου που έφερε η διάδοση και σταδιακή επικράτηση του Χριστιανισμού.

Οι καλλιτέχνες άρχισαν να δέχονται όλο και περισσότερες παραγγελίες από χριστιανούς και για ένα διάστημα τα Φαγιούμ και οι χριστιανικές εικόνες συνυπήρχαν. Τον 4ο όμως αιώνα μ.Χ., όταν ο Θεοδόσιος Α΄ ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου, άρχισαν διώξεις των «εθνικών» και των ειδωλολατρών στην Αίγυπτο και τη Συρία και πολλοί ναοί καταστράφηκαν. Οι διώξεις έπαυσαν μετά από τέσσερα χρόνια, κατά τα οποία όμως ο Χριστιανισμός είχε ισχυροποιήσει τη θέση του και είχε επιβληθεί ως επίσημη θρησκεία.

 

Το 1998 διοργανώθηκε στο Ηράκλειο έκθεση και Συμπόσιο με τίτλο «Από τα Πορτραίτα του Φαγιούμ στις Απαρχές της Τέχνης των Βυζαντινών Εικόνων». Η έκθεση παρουσιάστηκε στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου για έναν μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Φιλοξενούσε εκθέματα από την εποχή του Χριστού έως τον 7ο αιώνα μ.Χ. από μουσεία της Βρετανίας, της Ουκρανίας και της Ελλάδας και από ιδιωτικές συλλογές και σκοπός της ήταν να καταδείξει ότι τα πορτραίτα Φαγιούμ κατάγονται από την αρχαία ελληνική τέχνη και ότι είναι προάγγελοι της βυζαντινής ζωγραφικής.

 

Η επίδραση των Φαγιούμ είναι εμφανής και σε κατοπινούς Έλληνες καλλιτέχνες που είχαν μελετήσει τη βυζαντινή αγιογραφία, όπως ο Γκρέκο την Αναγέννηση ή πιο σύγχρονοι όπως ο Κόντογλου και ο μαθητής του Τσαρούχης. Κοινός παρονομαστής, η ελληνικότητα.

 

 

Τα περισσότερα πορτραίτα Φαγιούμ σήμερα βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και σε μουσεία του εξωτερικού: στο Λονδίνο (Βρετανικό Μουσείο), το Παρίσι (Λούβρο), το Βερολίνο (Altes Museum), τη Μόσχα (Μουσείο Πούσκιν) και τη Νέα Υόρκη (Μετροπόλιταν). Στην Ελλάδα, υπάρχουν μόνο δυο στο Μουσείο Μπενάκη και ένα στο Αρχαιολογικό Μουσείο.

 

 

ΠΗΓΕΣ

https://projects.ics.forth.gr/isl/fayum/

http://users.sch.gr/izogakis/ta-portreta-fagioum-ke-i-techniki-tou/ 

https://www.theepochtimes.com/egyptian-blue-hides-in-these-mummy-portraits_1737798.html?utm_source=ai&utm_medium=search 

https://www.theepochtimes.com/unraveling-the-mystery-of-the-bearded-man_918265.html?utm_source=ai&utm_medium=search

https://sites.google.com/site/nikosmpalaskasalimedon/istoria/2-istoria-tes-mesaionikes-elladas/3-protobyzantine-periodos-330-610-m-ch 

https://commons.wikimedia.org/wiki/Fayum_mummy_portraits

https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/corpora/corpora/content.html?t=1,1186&h=1083&l=27025#pinpoint 

 

Είπε ο Προφήτης, «Υπάρχουν κάποιοι που με βλέπουν

όπως τους βλέπω κι εγώ.

Έχουμε την ίδια φύση.

Χωρίς αναφορά σε οποιαδήποτε σκέλη

γενεαλογίας, χωρίς αναφορά σε κείμενα ή παραδόσεις,

πίνουμε το νερό της ζωής μαζί».

 

Αυτή είναι μια ιστορία για το κρυμμένο μυστήριο:

Οι Έλληνες και οι Κινέζοι διαφωνούσαν για το ποιοι ήταν οι καλύτεροι καλλιτέχνες.

 

Είπε ο Βασιλιάς,

«Θα διευθετήσουμε το ζήτημα με τη συζήτηση».

Άρχισαν οι Κινέζοι να μιλούν, αλλά οι Έλληνες δεν έλεγαν τίποτα.

Έφυγαν.

Τότε, πρότειναν οι Κινέζοι

να τους δοθεί από ένα δωμάτιο, που θα το δούλευαν

με την τέχνη τους, δυο δωμάτια αντικρυστά

και χωρισμένα με μια κουρτίνα.

 

Ζήτησαν οι Κινέζοι από τον Βασιλιά

εκατό χρώματα, όλες τις αποχρώσεις,

και κάθε πρωί έρχονταν και έπαιρναν

όλες τις μπογιές.

 

Οι Έλληνες δεν πήραν χρώματα.

«Δεν είναι μέρος της δουλειάς μας.»

 

Πήγαν στο δικό τους δωμάτιο

και άρχισαν να καθαρίζουν και να γυαλίζουν τους τοίχους.

Όλη μέρα, κάθε μέρα, έκαναν αυτούς τους τοίχους αγνούς και καθαρούς

σαν τον ανέφελο ουρανό.

 

Υπάρχει ένας δρόμος που οδηγεί από όλα τα χρώματα

στο άχρωμο. Ξέρε ότι η θαυμαστή ποικιλία

των σύννεφων και του καιρού προέρχεται από

την απόλυτη απλότητα του ήλιου και της σελήνης.

Οι Κινέζοι τελείωσαν και ήταν πολύ χαρούμενοι.

Χτύπησαν τα τύμπανα με τη χαρά της ολοκλήρωσης.

Ο Βασιλιάς μπήκε στο δωμάτιό τους

και μαγεύτηκε από τα υπέροχα χρώματα και τις λεπτομέρειες.

 

Τότε, οι Έλληνες τράβηξαν την κουρτίνα που χώριζε τα δωμάτια.

Οι κινέζικες φιγούρες με λαμπρότητα καθρεφτίστηκαν

στους καθαρούς ελληνικούς τοίχους. Έζησαν εκεί ,

ακόμα ομορφότερες, πάντα

αλλάζοντας στο φως.

 

Η ελληνική τέχνη είναι ο δρόμος των Σούφι.

Δεν μελετούν βιβλία φιλοσοφικής σκέψης.

 

Κάνουν την αγάπη τους όλο και καθαρότερη.

Χωρίς επιθυμία, χωρίς θυμό. Σε αυτή την αγνότητα

δέχονται και αντανακλούν τις εικόνες της κάθε στιγμής,

από εδώ, από τα αστέρια, από το κενό.

Τα λαμβάνουν

σάμπως να έβλεπαν

με τη Φωτισμένη Διαύγεια

που βλέπει αυτούς.

Λίγα λόγια για τον ποιητή

 

Ο Τζελαλαντίν Ρουμί (Τζελαλαντίν Μοχάμετ Μπαλκί) γεννήθηκε το 1207 στο Μπαλχ του Χορασάν, μια σπουδαία μητρόπολη του ισλαμικού πολιτισμού κοντά στα σύνορα της Περσίας (σημερινό Αφγανιστάν). Ο πατέρας του, Μπάχα Βαλάντ, ηγέτης των ορθόδοξων θεολόγων του ισλαμικού νόμου (Σουλτάν αλ Ουλεμά) μύησε από νωρίς τον γιο του στη θρησκευτική παράδοση και την πνευματικότητα. Το όνομα που του έδωσε σημαίνει «η δόξα της θρησκείας».

Όταν ο Ρουμί ήταν δώδεκα ετών, η οικογένειά του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Μπαλχ, εξαιτίας της προέλασης των μογγολικών στρατευμάτων. Περιπλανήθηκαν για αρκετά χρόνια, πηγαίνοντας όλο και δυτικότερα, από τη Νισαπούρ στη Βαγδάτη, και ύστερα στη Μέκκα, στη Δαμασκό, στην Αρμενία, και αλλού, μέχρι που τέλος εγκαταστάθηκαν οριστικά στο Ικόνιο της Μικράς Ασίας.

Στο Ικόνιο συνάντησαν πολλούς ακόμα Πέρσες, ποιητές, διανοούμενους, θεολόγους και καλλιτέχνες, που είχαν επίσης εκπατριστεί λόγω των Μογγόλων. Ο τότε σουλτάνος των Σελτζούκων τούς υποδέχτηκε με τιμές και ανέθεσε στον Μπάχα Βαλάντ τη διεύθυνση του νέου κορανικού σχολείου.

Ο νεαρός Ρουμί στο Ικόνιο είχε την ευκαιρία να συναναστραφεί με πνευματικούς ανθρώπους και μύστες διαφόρων θρησκειών και να μελετήσει από τα ιερά του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού μέχρι τους Έλληνες φιλοσόφους. Εκείνη την εποχή, μυείται και στη μυστική διδασκαλία των Σούφι. Είναι περίπου 24 ετών, με πολλές γνώσεις, πλατιά μόρφωση, και η φήμη του έχει ήδη απλωθεί στους κύκλους των διανοούμενων αλλά και στους απλούς ανθρώπους. Αργότερα, μετά τον θάνατο του πατέρα του, ανέλαβε τη διεύθυνση του κορανικού σχολείου και του αποδόθηκε η προσφώνηση «Μεβλανά», δηλαδή ο Δάσκαλός μας.

Η ένωση με το θείο

Ως Σούφι, ο Ρουμί επιδίωκε την ένωση με τον Θεό, μια απευθείας εμπειρία, και αναζητούσε να δει τον «Αγαπημένο». Το 1244, στο πρόσωπο του περιπλανώμενου ηλικιωμένου δερβίση από την Ταυρίδα Σαμς-ι-Ταμπρίζ, ο Ρουμί είδε το «πρόσωπο» του Θεού και μέσω αυτού βυθίστηκε στην «εμπειρία του αόρατου κόσμου»*.

Ο Σαμς πίστευε ότι μέσα από αυτόν μιλούσε η ίδια η φωνή του Θεού και με τη φλόγα της πίστης του συνέπαιρνε το ακροατήριό του, όταν τους έλεγε για τη ματαιότητα των υλικών αναγκών, για την ανάγκη του ανθρώπου να φτάσει στη θεία φώτιση και για την υπέρτατη αξία της θεϊκής αγάπης. Ο Ρουμί αφοσιώθηκε ψυχή τε και σώματι σε αυτόν τον «ιπτάμενο» (παράντα) δερβίση. Εγκατέλειψε το κορανικό σχολείο και ακολούθησε τον Σαμς στον δρόμο που οδηγούσε στον Αγαπημένο. «Έλιωσε σαν τη ζάχαρη, στον απέραντο ωκεανό της μυστικής αφοσίωσης.»*

Μετά από δυο χρόνια, ο Σαμς εξαφανίστηκε, αφήνοντας τον Ρουμί μόνο και απελπισμένο. Ο Ρουμί αντιμετώπισε την απώλεια του δασκάλου του με απομόνωση και ποίηση. Συνθέτει συνέχεια στίχους (ωδές = γκαζάλ) αφιερωμένους στον Σαμς, αυτούς που γίνονται το Ντιβάν-ι-Σαμς-ι-Ταμπρίζ. Αυτό το μεγάλο έργο αποτελείται από 21.336 διπλούς στίχους, που συνθέτουν 2.073 ωδές και 1791 τετράστιχα Ρουμπαγιάτ*, γεμάτα λυρισμό και θείο έρωτα. Ακούγοντας τη μουσική του καλαμένιου αυλού (νέι), ο Ρουμί στροβιλιζόταν ακατάπαυστα σε κατάσταση έκστασης, ψιθυρίζοντας τους στίχους του και αναζητώντας τον Αγαπημένο.

Αν και ο Σαμς επέστρεψε για λίγο, δεν άργησε να χαθεί και πάλι, αυτήν τη φορά οριστικά. Μια πιθανή ερμηνεία για την εξαφάνισή του είναι ότι δολοφονήθηκε από τους μαθητές του Ρουμί. Ο θάνατος του Σαμς συντάραξε τον Ρουμί. Έγινε ασκητής, μεθυσμένος από το κρασί της αγάπης. Με τον καιρό βρήκε τη γαλήνη, βρίσκοντας τον Αγαπημένο μέσα στον ίδιο του τον εαυτό:

Όταν άκουσα για την αγάπη Του, σκέφτηκα

«Για να βρω τον Αγαπημένο

πρέπει να ψάξω με το σώμα, τον νου και την ψυχή».

Αλλ’ όχι, για να βρεις τον Αγαπημένο

πρέπει να γίνεις ο Αγαπημένος.

Ο Μεβλανά Ρουμί έζησε μέχρι το 1273. Για να τον αποχαιρετήσουν, συγκεντρώθηκαν, εκτός από τους μουσουλμάνους, και Χριστιανοί και Εβραίοι, γιατί η ποίηση και η θρησκευτικότητα του μεγάλου Δασκάλου διαπνεόταν από αγάπη και ανεκτικότητα, ξεπερνούσε τα δόγματα και αγκάλιαζε όλους τους ανθρώπους.

Η σορός του τοποθετήθηκε σε πολυτελές μαυσωλείο, το ετήσιο μνημόσυνό του ονομάστηκε «η νυφική νύχτα» και ο ίδιος λατρεύεται και προσκυνάται από χιλιάδες πιστούς από όλο τον κόσμο ως Άγιος Μεβλανά.

Το έργο του

Δεν είναι εύκολο να μεταφράσει κανείς τους λυρικούς, μελωδικούς στίχους του Τζελαλαντίν Ρουμί. Η απώλεια της ομορφιάς και του αρώματός τους είναι δεδομένη. Μένει όμως το νόημα και το όραμα του της Αλήθειας, που ο ποιητής πάσχισε να μας μεταδώσει, κι αυτά δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα.

Στα ελληνικά μπορούμε να βρούμε ένα μικρό μέρος του Ντιβάν-ι-Σαμς-ι-Ταμπρίζ, μεταφρασμένο από την Καδιώ Κολύμβα με τη βοήθεια του Πέρση ποιητή Φερεϋντούν Φαριάντ, με τον τίτλο «Ο Αγαπημένος» (εκδ. Αρμός 1997, σειρά Μούσες).

Ένα άλλο σημαντικό και ογκώδες έργο του Ρουμί, που έγραψε μετά από παράκληση του μαθητή του Χαλαμπί Χουσαμεντίν, είναι το «Μεσνεβί», το επονομαζόμενο και «Κοράνι της περσικής γλώσσας». Πρόκειται για ένα κλασικό και πολυμεταφρασμένο έργο, έναν «ωκεανό μυστικής φιλοσοφίας», που περιέχει χιλιάδες αλληγορικές συζητήσεις και παραβολές, αλλά και νεοπλατωνικά και γνωστικά στοιχεία. Στη γλώσσα μας κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σιδέρη (2006), σε μετάφραση Λιάνας Μυστακίδου.

Υπάρχουν, ακόμα, οι διάλογοι Φιχί-μα-Φιχί («Σε Αυτό ό,τι και σε Εκείνο»), μέρος των οποίων βρίσκεται στη συλλογή «Τζαλαλεντίν Ρουμί – ο μεγάλος Σούφι Δάσκαλος», εκδ. Dharma 2018, σε μετάφραση Τσάκαλη Ανδρέα.

Πέραν του ποιητικού του έργου, ο Ρουμί ήταν και ο ιδρυτής του τάγματος των Μεβλεβήδων δερβίσηδων. Όπως και οι άλλοι Σούφι, πιστεύουν ότι το ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από τη θέληση του Θεού, και ότι όλοι δρόμοι και οι διάφορες παραδόσεις οδηγούν στη μία και μοναδική Αλήθεια.

Υπάρχει μέσα σου μια δύναμη που σου δίνει ζωή.

Αυτήν ψάξε.

Υπάρχει στο σώμα σου ένα ανεκτίμητο πετράδι.

Αυτό ψάξε.

Ω, περιπλανώμενε Σούφι

αν θέλεις να βρεις τον μεγαλύτερο θησαυρό

μην κοιτάς έξω,

κοίταξε μέσα σου

κι αυτό ψάξε.

 

Η απόδοση του ποιήματος «Η κινέζικη τέχνη και η ελληνική τέχνη» στα ελληνικά έγινε από την αγγλική μετάφραση από το The Essential Rumi, Translations by Coleman Barks with John Moyne.

Τα άλλα δύο ποιήματα προέρχονται από τον «Αγαπημένο» (εκδ. Αρμός 1997, σειρά Μούσες).

Το επίσημο site της οικογένειας του Ρουμί: https://www.mevlana.net/

* από την Εισαγωγή και το Σημείωμα της Καδιώς Κολύμβα, που έκανε και την μετάφραση στα ελληνικά, στον «Αγαπημένο» (εκδ. Αρμός 1997, σειρά Μούσες).

Πώς διαφέρει η Epoch Times από άλλες εφημερίδες;

Η Epoch Times είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανεξάρτητη εφημερίδα στην Αμερική. Είμαστε διαφορετικοί από άλλους οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης επειδή δεν επηρεαζόμαστε από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Ο μόνος μας στόχος είναι να φέρουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι στο κοινό.
Δεν ακολουθούμε την ανθυγιεινή τάση στο σημερινό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας που έχει μια ατζέντα, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε τις αρχές μας Αλήθεια και Παράδοση ως πυξίδα. Στηριζόμαστε αποκλειστικά στους αναγνώστες μας για να συνεχίζουμε να λειτουργούμε την ελληνική Epoch Times.

Αν εκτιμάτε την ανεξάρτητη δημοσιογραφία μας, βοηθήστε μας να συνεχίσουμε. Στηρίξτε την αλήθεια και την παράδοση.

[give_form id=”3924″]

 

Όταν αναφερόμαστε στο μασάζ, πιστεύω ότι ο νους των περισσότερων ανθρώπων πηγαίνει σε μια θεραπευτική διαδικασία και πρακτική, την οποία δεχόμαστε από έναν επαγγελματία, συνήθως όταν παρουσιαστεί πρόβλημα σε κάποιο σημείο του σώματός μας. Ή ίσως το σκεφτόμαστε σαν μια μικρή πολυτέλεια, ένα δώρο που προσφέρουμε πότε πότε στον εαυτό μας, για τη χαλάρωση, την ανακούφιση και την απόλαυση που μας προσφέρει. Κάποιοι άλλοι, πάλι, μπορεί να σκέφτονται τελείως διαφορετικά.

Πόσοι όμως από εμάς νιώθουμε και δεχόμαστε το μασάζ, όχι σαν μια προσωρινή πολυτέλεια ή θεραπεία, αλλά σαν μια καθημερινή ανάγκη, που ρυθμίζει και οργανώνει το σώμα μας και το προετοιμάζει να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις της ημέρας ή, αντίθετα, στο τέλος, το απαλλάσσει από αυτές; Η Σιλβί Γκιγιέμ, πρώτη χορεύτρια παγκοσμίως για πολλά χρόνια, αυτό κάνει – αλλά εμείς δεν είμαστε Σιλβί Γκιγιέμ.

Παρόλα αυτά, το μασάζ μπορεί πραγματικά να έχει έναν τέτοιο ωφέλιμο ρόλο στη ζωή μας – και στη ζωή του μωρού μας μπορεί να έχει έναν ακόμα σημαντικότερο. Κι αν και οι περισσότεροι από εμάς ίσως δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να το προσφέρουμε τακτικά στον εαυτό μας, στο μωρό μας μπορούμε να το χαρίζουμε καθημερινά με όλη μας την αγάπη. Και όση περισσότερη αγάπη δίνουμε, με τόσο περισσότερη γεμίζουμε, έτσι ώστε το «κύπελλο της καρδιά μας»* δεν αδειάζει ποτέ.

Μια διαφορετική τέχνη

Το βρεφικό μασάζ είναι μια πρακτική πολύ διαφορετική από το μασάζ που απευθύνεται στα ενήλικα άτομα και αυτό όχι μόνο λόγω των σωματικών διαφορών και αναγκών που υπάρχουν ανάμεσα στους ενήλικους και τα βρέφη.

Στο βρεφικό μασάζ δεν ισχύει σχεδόν τίποτα από όσα αναφέραμε στην πρώτη παράγραφο. ΔΕΝ είναι μια θεραπευτική πρακτική, ΔΕΝ το εφαρμόζει κάποιος έμπειρος επαγγελματίας, και το μωρό ΔΕΝ το δέχεται παθητικά, μπρούμυτα ξαπλωμένο και χαμένο σε ρεμβασμούς που το μισοκοιμίζουν.

Τα αντίθετα είναι αυτά που ισχύουν. Ο έμπειρος μασέρ αντικαθίσταται από τον έμπειρο γονιό: έμπειρο στο μωρό του όσο κανείς άλλος. Εκτός από τον γονιό, μασάζ μπορεί να κάνει στο βρέφος και κάποιο άλλο άτομο που εμφανίζεται σταθερά στο οικείο του περιβάλλον – μια γιαγιά ίσως ή μια νταντά. Το σημαντικό είναι το άτομο που προσφέρει το μασάζ να μην έχει παροδική παρουσία στη ζωή του βρέφους.

Επίσης, το βρεφικό μασάζ δεν εφαρμόζεται για θεραπευτικούς σκοπούς, παρόλο που μπορεί να προσφέρει ανακούφιση και να βοηθήσει σε περιπτώσεις κολικών και αερίων, ρινικής και πνευμονικής συμφόρησης και πυρετού. Ο κύριος λόγος που προσφέρουμε το μασάζ στο μωρό μας είναι η επικοινωνία και η ενίσχυση του μεταξύ μας δεσμού.

Και για αυτήν ακριβώς την αιτία, κάνουμε το μασάζ όταν το μωρό μας είναι ξύπνιο, χορτάτο και αρκετά ήρεμο ώστε να μπορεί να αφιερώσει την προσοχή του και να το απολαύσει μαζί μας, σαν μια ευχάριστη κοινή δραστηριότητα.

Ενισχύοντας το δεσμό

Ο δεσμός με τους γονείς είναι το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή του βρέφους. Είναι ένας συντονισμός των υπάρξεων μεταξύ τους, αυτό που τους επιτρέπει να νιώθουν ο ένας τον άλλον και αυτό που εγγυάται τη συναισθηματική υγεία τους.

Η φυσική εγγύτητα, όπως και οι κοινές θετικές εμπειρίες και δραστηριότητες είναι βασικοί παράγοντες για τη δημιουργία του δεσμού, αν και όχι για τη συντήρησή του. Οι πέντε αισθήσεις μας – όραση, ακοή, όσφρηση, γεύση και αφή – είναι οδοί μέσω των οποίων το ένα μέρος λαμβάνει το άλλο και το μασάζ μια κεντρική λεωφόρος, όπου το άγγιγμα είναι κυρίαρχο.

 

Η επαφή, το άγγιγμα, είναι ένα από τα πιο ισχυρά στοιχεία στο δέσιμο μεταξύ δυο ανθρώπων. Η αφή είναι η πρώτη αίσθηση που αναπτύσσεται, ήδη πριν από την όγδοη εβδομάδα της κύησης, και το δέρμα μας το μεγαλύτερο αισθητήριο όργανο που διαθέτουμε, το οποίο μας μεταφέρει, εκτός από τα απαραίτητα αντισώματα, και πλήθος πληροφοριών για το περιβάλλον μας. Στους γονείς, το άγγιγμα είναι αυτό που ενεργοποιεί τις μητρικές (και πατρικές) ορμόνες. Κατά τη διάρκεια του μασάζ, ο γονέας μέσω των ζεστών και απαλών του χεριών και των ρυθμικών τους κινήσεων, έχει την ευκαιρία να μεταφέρει στο μωρό του όλα τα τρυφερά του συναισθήματα και τις αγαθές του σκέψεις, προσφέροντάς του μια καθ’ όλα ευεργετική εμπειρία.

Εγώ σ’ ακούω, εσύ μ’ ακούς;

Η επικοινωνία μεταξύ των δύο -του γονέα και του βρέφους- είναι ένα δομικό στοιχείο του βρεφικού μασάζ, γιατί είναι και ένα στοιχείο που συμμετέχει στη δημιουργία του δεσμού μεταξύ της.

Η επικοινωνία επιτυγχάνεται τόσο μέσω των αισθήσεων, όσο και μέσω της διάθεσης και της ικανότητας του γονέα να αποκωδικοποιήσει τα σήματα και τη γλώσσα του μωρού του.

Μέσω των αισθήσεων μεταφέρονται της πληροφορίες από τον έναν στον άλλον.

Εκτός από την αφή, για την οποία μιλήσαμε νωρίτερα, η όραση είναι και αυτή μια πολύ σημαντική και ισχυρή αίσθηση, που φαινομενικά τουλάχιστον κυριαρχεί στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον του. Δεν μεταφέρει της μόνο εικόνες της τα μέσα. Μεταφέρει και τα εσωτερικά της μηνύματα, της σκέψεις και τα συναισθήματά της, της τα έξω. Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, της σοφά λέγεται, ένα σημαντικό όργανο επικοινωνίας. Όταν κάνουμε μασάζ στο μωρό της επιδιώκουμε την οπτική επαφή και αν αυτό την αποφεύγει είναι πιθανόν να της λέει ότι δεν είναι η κατάλληλη ώρα για μασάζ.

Η φωνή της είναι και αυτή ένα όργανο επικοινωνίας. Καθησυχάζουμε ή ζωηρεύουμε το μωρό της με της κατάλληλους τόνους (τα βρέφη τείνουν να προτιμούν της υψηλούς), τραγουδάμε ή αφηγούμαστε ιστορίες. Δίνουμε λέξεις στα πράγματα που κάνουμε εμείς και το μωρό της, βοηθώντας το να απορροφήσει τη γλώσσα που μιλάμε και να συνδέσει την ύλη με το πνεύμα.

 

Καίριο ρόλο στην επιτυχημένη επικοινωνία μεταξύ γονέα και βρέφους παίζει η στάση του πρώτου απέναντι στη γλώσσα του δεύτερου. Το μωρό δεν κατέχει ακόμα τη λεκτική επικοινωνία. Χρησιμοποιεί λοιπόν άλλα μέσα για να «πει» αυτά που θέλει, της όλο του το σώμα, το κλάμα, της γκριμάτσες, τα μάτια του, διάφορους ήχους, και άλλα μέσα, φτιάχνοντας μια μοναδική, δική του γλώσσα. Επαφίεται στον γονέα μετά να προσέξει αυτά τα σήματα, να τα ερμηνεύσει σωστά και να αντιδράσει ανάλογα εδραιώνοντας την κοινή της γλώσσα. Μια επιτυχημένη επικοινωνία του βρέφους με τον γονιό του, το γεμίζει με εμπιστοσύνη για τον εαυτό του και το περιβάλλον του και το βοηθά μεγαλώνοντας να καλλιεργεί αγαθές και ανοικτές σχέσεις με της της. Και ο γονέας της υποστηρίζεται στο ρόλο του και στα γονεϊκά του καθήκοντά από την καλή επικοινωνία με το μωρό και αργότερα παιδί του. Και είναι κάτι που μπορεί να βοηθήσει τη σχέση της να διατηρηθεί στο χρόνο και να αντέξει της της μεταμορφώσεις από της οποίες έχουν να περάσουν και οι δυο.

Η καλή επικοινωνία βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό και στην αναγνώριση της ετερότητας του άλλου. «Είσαι έτοιμος/η για ένα μασαζάκι;», θα ρωτήσει ο γονιός πριν ξεκινήσει, και πρέπει να περιμένει να δει τα σημάδια που του απαντούν καταφατικά!

* από το βιβλίο της Vimala McClure, “Infant Massage: A Handbook for Loving Parents”, Bantam Books (Βίμαλα Μακλιούρ, «Βρεφικό Μασάζ: ένα εγχειρίδιο για στοργικούς γονείς»)

** οι φωτογραφίες προέρχονται από τα Unsplash, Pexels και Pixabay.

Η Αλία Ζάε είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια βρεφικού μασάζ από τον Διεθνή Σύνδεσμο για το Βρεφικό Μασάζ (International Association of Infant Massage, IAIM). Επιπλέον, έχει παρακολουθήσει το εκπαιδευτικό και θεραπευτικό πρόγραμμα της Ήπιας Βιο-Ενεργειακής της Εύα Ράιχ για τρία χρόνια, και το πρόγραμμα για τη διδασκαλία του Μασάζ Άγγιγμα της Πεταλούδας της Εύα Ράιχ. Έχει σπουδάσει κλασικό animation και εργάζεται ως εικονογράφος παιδικών βιβλίων.

Πώς διαφέρει η Epoch Times από άλλες εφημερίδες;

Η Epoch Times είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ανεξάρτητη εφημερίδα στην Αμερική. Είμαστε διαφορετικοί από άλλους οργανισμούς μέσων μαζικής ενημέρωσης επειδή δεν επηρεαζόμαστε από καμία κυβέρνηση, εταιρεία ή πολιτικό κόμμα. Ο μόνος μας στόχος είναι να φέρουμε στους αναγνώστες μας ακριβείς πληροφορίες και να είμαστε υπεύθυνοι στο κοινό.
Δεν ακολουθούμε την ανθυγιεινή τάση στο σημερινό περιβάλλον των μέσων ενημέρωσης, της δημοσιογραφίας που έχει μια ατζέντα, και αντ’ αυτού χρησιμοποιούμε τις αρχές μας Αλήθεια και Παράδοση ως πυξίδα.

[give_form id=”3924″]