Σχολιασμός
Η Πολωνία υπερηφανεύεται ότι είναι το μόνο έθνος που έχει κατακτήσει τη Μόσχα και δεν έχει υποχωρήσει – στις αρχές του 17ου αιώνα – αλλά τα τελευταία χρόνια τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι Πολωνοί βλέπουν τη Ρωσία ως απειλή για την ανεξαρτησία τους.
Όταν η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία το 2014, η Πολωνία δαπανούσε το 1,88% του ΑΕΠ της για την άμυνα. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 4,1% πέρυσι και αναμένεται να φτάσει το 4,7% το 2025.
Το υπουργείο Άμυνας της Πολωνίας αναφέρει ότι ο στρατός της χώρας αριθμεί πλέον 207.500 άνδρες, γεγονός που τον καθιστά τον τρίτο μεγαλύτερο στο ΝΑΤΟ από άποψη προσωπικού, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Τουρκία.
Τι σημαίνει η ύπαρξη ενός μεγάλου στρατού στον σύγχρονο πόλεμο; Έχει ξοδέψει η Πολωνία το μεγαλύτερο αμυντικό προϋπολογισμό της με σύνεση;
Ο Τιμ Ρίπλεϋ, αμυντικός αναλυτής και συγγραφέας του βιβλίου «Little Green Men: The Inside Story of Russia’s New Military Power», δήλωσε στην Epoch Times: «Οι πολωνικές ένοπλες δυνάμεις έχουν ένα βαθμό όγκου, όσον αφορά τον αριθμό των ανθρώπων και τον εξοπλισμό, που άλλες ένοπλες δυνάμεις, περιλαμβανομένων των μεγάλων χωρών της Ευρώπης, έχουν χάσει.
»Έχουν επίσης σημαντικές εφεδρικές δυνάμεις τις οποίες εκπαιδεύουν ενεργά, προετοιμάζουν και εξοπλίζουν. Έχουν επίσης μια πολύ μεγάλη οργάνωση για την άμυνα των συνόρων. Έτσι, έχουν πολλούς ανθρώπους και πολλές δυνατότητες.»
Σύμφωνα με τον Ρίπλεϋ, οι πολωνικές ένοπλες δυνάμεις υπερτερούν του βρετανικού στρατού, ο οποίος διαθέτει 73.000 τακτικούς στρατιώτες και 25.000 εφεδρικούς.
Στην ιστοσελίδα του, το πολωνικό υπουργείο Άμυνας αναφέρει ότι οι εφεδρείες του, οι Δυνάμεις Άμυνας Εδάφους (Territorial Defense Forces-TDF), που αριθμούν 50.000 άτομα, είναι «αναπόσπαστο μέρος της άμυνας και του αποτρεπτικού δυναμικού της Πολωνίας».
Το υπουργείο αναφέρει ότι ο ρόλος των εφέδρων είναι να διεξάγουν «υβριδικό και ασύμμετρο πόλεμο» και να παρέχουν υποστήριξη για τη φιλοξενία της υποδοχής άλλων δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Πολωνία.
Η Πολωνία κατήργησε την υποχρεωτική θητεία το 2010, οπότε ο στρατός της είναι αμιγώς επαγγελματικός.
Ο Ρίπλεϋ είπε ότι έχουν επίσης ισχυρό ομαδικό πνεύμα και ότι ο στόχος τους είναι απλώς να κρατούν τον εχθρό εκτός των συνόρων.
«Το σημαντικότερο που πρέπει να θυμάστε σχετικά με την αμυντική πολιτική των πολωνικών ενόπλων δυνάμεων [είναι ότι] όλα αφορούν την εθνική άμυνα. Δεν έχουν καμία από αυτές τις μεγαλεπήβολες φιλοδοξίες που έχουν οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί να γίνουν ‘παγκόσμιοι αστυνόμοι’», εξήγησε.
Επεσήμανε ακόμα ότι οι Πολωνοί στρατιώτες επικεντρώνονται μόνο στην προστασία της πατρίδας τους, σε αντίθεση με τους Αμερικανούς συναδέλφους τους: «Είναι πολύ πιο εύκολο να παρακινηθούν οι στρατιώτες για να υπερασπιστούν τα σπίτια τους από το να πεθάνουν για κάποιο χωριό στο Αφγανιστάν».
Ωστόσο, ο Άλμπερτ Σβιτζίνσκι, διευθυντής αναλύσεων της δεξαμενής σκέψης Strategy & Future με έδρα τη Βαρσοβία, δήλωσε στην Epoch Times ότι το μέγεθος των πολωνικών ενόπλων δυνάμεων είναι παραπλανητικό.
«Θεωρητικά, ακούγεται όντως εντυπωσιακό. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι πρόκειται περισσότερο για πολιτικό στόχο, παρά για στρατιωτικό», υποστήριξε, προσθέτοντας ότι παρόλο που η Ρωσία αντιπροσωπεύει όντως μια «υπαρξιακή απειλή», οι Πολωνοί πολιτικοί «μεγαλοποιούν τα πράγματα».
«Μετρούν ανθρώπους που έχουν πολύ μικρή σχέση με την πολεμική μάχη», δήλωσε ο Σβιτζίνσκι.
Επιπλέον, είπε, αγόραζαν στρατιωτικό εξοπλισμό αντί να σκέφτονται τη σωστή δομή των δυνάμεων.
«Το να αγοράζεις πολύ εξοπλισμό και να λες ότι έχεις πολλά στρατεύματα δεν αρκεί για να τα καταστήσεις μάχιμη δύναμη», τόνισε ο Σβιτζίνσκι.
Τον Οκτώβριο, ο αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων δήλωσε ότι η Πολωνία θα χρειαστεί ακόμη μεγαλύτερο στρατό. Είπε ότι μπορεί να είναι δύσκολο να προσληφθούν αρκετοί στρατιώτες, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη γήρανση του πληθυσμού της χώρας.
«Όλα δείχνουν ότι εμείς είμαστε η γενιά που θα πάρει τα όπλα για να υπερασπιστεί την πατρίδα. Και ούτε εγώ ούτε κανείς από εσάς σκοπεύει να χάσει αυτόν τον πόλεμο», δήλωσε ο στρατηγός Βίσουαβ Κούκουλα σε ακροατήριο στο University of Land Forces (Πανεπιστήμιο Χερσαίων Δυνάμεων) στο Βρότσλαβ.
«Θα νικήσουμε, θα επιστρέψουμε και θα συνεχίσουμε να οικοδομούμε την Πολωνία, αλλά κάτι πρέπει να γίνει. Πρέπει να δημιουργήσουμε ένοπλες δυνάμεις προετοιμασμένες για τέτοιου είδους δράση.»
Ο Κούκουλα δήλωσε ότι η δημογραφική κρίση θα βλάψει τη στρατολόγηση, αλλά πρέπει να γίνει.
«Το δυναμικό του αντιπάλου είναι τόσο μεγάλο που πρέπει να οικοδομήσουμε έναν πολύ μεγαλύτερο στρατό, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει επίσης να εφαρμόσουμε το μοντέλο της γενικής υπηρεσίας.»
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε πρόσφατα από τις χώρες του ΝΑΤΟ να χρησιμοποιήσουν το 5% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες – μέχρι στιγμής, μόνο η Λιθουανία και η Εσθονία έχουν συμφωνήσει να πετύχουν αυτόν τον στόχο.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 22 Ιανουαρίου ότι «δεν πρέπει να εκνευρίζονται» με το αίτημα του Τραμπ για το 5%.
«Κάποιοι θεωρούν ότι είναι υπερβολικό ή ότι πρόκειται για βάναυση ή κακόβουλη προειδοποίηση», δήλωσε ο Τουσκ. «Θα ήθελα να σας πω ότι αυτή είναι μια εποχή που η Ευρώπη δεν έχει την πολυτέλεια να κάνει οικονομία στην ασφάλεια.»
Δεν αποτελεί επιβάρυνση για την οικονομία
Ο Ρίπλεϋ δήλωσε ότι η Πολωνία έχει κάνει μια συντονισμένη προσπάθεια να παράγει το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού της η ίδια, για να ενισχύσει την οικονομία της.
«Δεν θεωρείται ότι αποτελεί επιβάρυνση για την οικονομία, διότι τα χρήματα επιστρέφουν πίσω, δημιουργούνται θέσεις εργασίας, παράγονται φορολογικά έσοδα κλπ», δήλωσε ο Ρίπλεϋ.
Ο Σβιτζίνσκι επεσήμανε ότι, αν και η Πολωνία παράγει πολύ στρατιωτικό υλικό στο εσωτερικό της, εξακολουθεί να προμηθεύεται τη συντριπτική πλειοψηφία κοστοβόρου εξοπλισμού στο εξωτερικό, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα.
Δήλωσε ακόμα ότι η Πολωνία διαθέτει ακόμη μερικά μαχητικά αεροσκάφη MIG-29, τα οποία αγοράστηκαν τη δεκαετία του 1980, και σχεδιάζει να τα βγάλει στη σύνταξη το 2026, αφού οι συνομιλίες για τη μεταφορά τους στην Ουκρανία κατέρρευσαν.
Το 2020, η Πολωνία υπέγραψε συμφωνία ύψους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά αεροσκαφών F-35 Lightning II από τη Lockheed Martin και αποκάλυψε το πρώτο από αυτά τον Αύγουστο του 2024.
Αποκαλύπτοντας το αεροπλάνο κατά την επίσκεψή του στα κεντρικά γραφεία της Lockheed Martin στο Fort Worth, ο αναπληρωτής υπουργός Άμυνας της Πολωνίας Πάβελ Μπέιντα δήλωσε: «Αντιμετωπίζοντας τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου μας, τις κυβερνοεπιθέσεις και άλλες προκλήσεις πρέπει να δεσμεύσουμε τους κατάλληλους πόρους προκειμένου να αμυνθούμε ενάντια σε αυτές τις άμεσες απειλές».
«Χαίρομαι που οι αμυντικές δαπάνες τυγχάνουν λαϊκής αποδοχής. Οι δαπάνες αυτές μας επιτρέπουν να ακολουθήσουμε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα εκσυγχρονισμού και μετασχηματισμού των πολωνικών ενόπλων δυνάμεων», δήλωσε.
Το 2022, η Βαρσοβία υπέγραψε συμφωνία ύψους 4,75 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά 250 αρμάτων μάχης M1A2 Abrams. Αργότερα, υπέγραψε συμφωνία ύψους 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την απόκτηση 116 παλαιότερων M1A1.
Είτε αγοράζονται από το εξωτερικό είτε παράγονται τοπικά, όλα αυτά κοστίζουν τεράστια χρηματικά ποσά. Ο ετήσιος αμυντικός προϋπολογισμός της Πολωνίας ανέρχεται σε 35 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στις 4 Φεβρουαρίου, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Organization for Economic Co-operation and Development-OECD) δήλωσε ότι οι υψηλές αμυντικές δαπάνες της Πολωνίας, μαζί με τις αυξημένες δαπάνες για την υγεία και την κοινωνική περίθαλψη, απαιτούν συνεχή δημοσιονομική προσαρμογή για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος.
Σε έκθεση της 4ης Φεβρουαρίου , ο OECD προέβλεψε ότι η οικονομία της Πολωνίας θα αναπτυχθεί κατά 3,4% το 2025 και 3% το 2026. Ωστόσο, σύμφωνα με την έκθεση, «τα μέτρα δημοσιονομικής στήριξης, σε συνδυασμό με πρόσθετες δαπάνες για κοινωνικές πολιτικές, υγεία και άμυνα, έχουν ανοίξει ένα σημαντικό δημοσιονομικό έλλειμμα».
Η επιθετικότητα της Ρωσίας προς την Ουκρανία – που ξεκίνησε με την προσάρτηση της Κριμαία το 2014, και κλιμακώθηκε σε πλήρη εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022 και κατάληψη ενός μεγάλου τμήματος της χώρας στα νότια και ανατολικά – έχει σαφώς τρομάξει την Πολωνία, τις χώρες της Βαλτικής και αρκετές άλλες χώρες, οι οποίες μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1990 βρίσκονταν στη σφαίρα επιρροής της Μόσχας.
Ο Ρίπλεϋ δήλωσε ότι η κύρια απειλή για την Πολωνία προέρχεται από τη Ρωσία και τη σύμμαχό της, τη Λευκορωσία.
Είπε ότι τα σύνορα Λευκορωσίας-Πολωνίας εμποδίζονται από πυκνά αρχέγονα δάση, τα οποία δεν είναι εύκολο να διασχίσει κανείς.
Αν πέσει η Βαρσοβία, πέφτει η Πολωνία
Ωστόσο, ο Σβιτζίνσκι πιστεύει ότι η Πολωνία είναι πολύ ευάλωτη επειδή τα σύνορα με τη Λευκορωσία απέχουν μόλις 200 χιλιόμετρα και τρεις ώρες οδικώς από τη Βαρσοβία, με καλό οδικό δίκτυο.
«Ιστορικά, ο τρόπος που λειτουργεί είναι βασικά ότι μόλις πέσει η Βαρσοβία ο πόλεμος τελειώνει. Είναι το κέντρο του συστήματος και μόλις καταρρεύσει, ο πόλεμος τελειώνει. Είναι μόνο 200 χιλιόμετρα, χωρίς εδαφικά εμπόδια», εξηγεί ο Σβιτζίνσκι.
«Αν χάσουμε έδαφος, αν χάσουμε πάρα πολύ, τότε η Βαρσοβία απειλείται», είπε.
«Εν τέλει, τι είδους πόλεμο θα κάνετε; Μια σύγκρουση με τη Ρωσία; Αυτό δεν είναι αρκετό.»
Ο Σβιτζίνσκι είπε ότι οι Ουκρανοί κινδύνεψαν πραγματικά, τους πρώτους μήνες του πολέμου, να χάσουν το Κίεβο.
Είπε ότι αν οι Ρώσοι είχαν καταλάβει το αεροδρόμιο Χόστομελ, στα περίχωρα του Κιέβου, τον Φεβρουάριο του 2022, θα μπορούσαν να μεταφέρουν με μεγάλα μεταγωγικά αεροπλάνα στρατεύματα και εξοπλισμό, και πιθανότατα να καταλάβουν την ουκρανική πρωτεύουσα.
«Οι Ρώσοι έφτασαν πολύ κοντά. Έφτασαν εξαιρετικά κοντά. Ήταν κορώνα γράμματα. Ήταν ατυχία [για αυτούς], χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υποτιμούμε τους Ουκρανούς», δήλωσε ο Σβιτζίνσκι.
Ισχυρίστηκε ακόμα ότι η Πολωνία ίσως σφάλλει υποθέτοντας ότι οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ θα έρθουν αμέσως να την υπερασπιστούν.
Επεσήμανε το άρθρο 5 του καταστατικού χάρτη του ΝΑΤΟ που λέει ότι θα βοηθήσουν τη χώρα που δέχεται την εισβολή, «λαμβάνοντας τα μέτρα που κρίνονται απαραίτητα, περιλαμβανομένης της χρήσης ένοπλης βίας, για την αποκατάσταση και τη διατήρηση της ασφάλειας της βορειοατλαντικής περιοχής».
Ανέφερε ότι η «δράση που κρίνεται απαραίτητη» μπορεί να μη σημαίνει την αποστολή στρατευμάτων, και πρόσθεσε ότι «θα χρειαστεί αρκετός χρόνος, ακόμη κι αν υπάρχει πολιτική βούληση μεταξύ όλων των μελών του ΝΑΤΟ».
Κατά τη γνώμη του, η Πολωνία έκανε λάθος που επένδυσε τόσο πολύ σε άρματα μάχης, τα οποία αποδείχθηκαν κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης στην Ουκρανία ευάλωτα στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Επεσήμανε ότι η Πολωνία διέθετε μόνο 96 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και αυτά ήταν κυρίως μεγάλα μη επανδρωμένα αεροσκάφη Reaper, ενώ η Ουκρανία είχε κατασκευάσει χιλιάδες και τα χρησιμοποιούσε με μεγάλη αποτελεσματικότητα.
Το γενικό επιτελείο των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων δήλωσε στις 7 Φεβρουαρίου, σε ανάρτηση στο Facebook, ότι είχε καταστρέψει 24.815 ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την έναρξη του πολέμου.
«Δεν έχουμε σκεφτεί για τον πόλεμο που πρόκειται να πολεμήσουμε και δεν έχουμε μάθει από τον αγώνα των Ουκρανών. Τα τανκς δεν πρόκειται να κερδίσουν έναν πόλεμο», δήλωσε ο Σβιτζίνσκι.
Εκπρόσωπος του πολωνικού υπουργείου Άμυνας είπε, σε δήλωση που εστάλη στην Epoch Times μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών της χώρας είναι «μια επένδυση στην ειρήνη και την ευημερία μέσω της αποτροπής».
«Μέσω αυτών των δαπανών, η Πολωνία αναγνωρίζει το ρόλο της ως σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ τόσο για την περιοχή όσο και για την ήπειρο στο σύνολό της», ανέφερε.
«Αποτελεί παράδειγμα για τους εταίρους μας ότι η ασφάλεια δεν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνη της.
»Πρέπει να αλλάξουμε σκεπτικό, εστιάζοντας στα οφέλη της επένδυσης για τη διατήρηση της ειρήνης, της αναζωογόνησης των βιομηχανιών, της ενίσχυσης μέσω της συνεργασίας με τους εταίρους μας και της πραγματικής δέσμευσης στις αξίες μας.»
Του Chris Summers
Με πληροφορίες από το Reuters
