Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, αποφυλακίστηκε από τις φυλακές της Λωζάννης στο Παρίσι στις 10 Νοεμβρίου, μετά από απόφαση του δικαστηρίου που έκρινε ότι μπορεί να αφεθεί ελεύθερος ενόσω ασκεί έφεση κατά της καταδίκης του για συνωμοσία με στόχο τη συγκέντρωση χρημάτων από τη Λιβύη.
Ο 70χρονος Σαρκοζί είχε οδηγηθεί στη φυλακή λιγότερο από τρεις εβδομάδες νωρίτερα, για πενταετή κάθειρξη σχετική με φερόμενη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας το 2007 από το λιβυκό καθεστώς.
Σύμφωνα με τους περιοριστικούς όρους που του επιβλήθηκαν, απαγορεύεται να εγκαταλείψει το γαλλικό έδαφος και να έλθει σε επαφή με σειρά προσώπων που συνδέονται με την υπόθεση — μεταξύ των οποίων συγκατηγορούμενοι και μάρτυρες.
Ο Σαρκοζί, που κυβέρνησε τη Γαλλία από το 2007 έως το 2012, είχε φυλακιστεί στις 21 Οκτωβρίου μετά από καταδίκη στις 25 Σεπτεμβρίου, ενώ έγινε ο πρώτος πρώην πρόεδρος της Γαλλίας στη σύγχρονη εποχή που εκτίει ποινή κάθειρξης. Ο ίδιος αρνείται κάθε παρανομία και επιδίωξε αμέσως την πρόωρη αποφυλάκισή του, μόλις τέθηκε υπό κράτηση.
Κατά την ακροαματική διαδικασία στις 25 Σεπτεμβρίου, η πρόεδρος του δικαστηρίου, Ναταλί Γκαβιρίνο, ανέφερε προς τον Σαρκοζί ότι «επιδίωξε πλεονέκτημα κατά την προεκλογική του εκστρατεία του 2007 και σχεδίαζε να διαπράξει πράξη διαφθοράς στο υψηλότερο επίπεδο της εξουσίας, εφόσον εκλεγόταν».
Αν και στη δικάσιμο της 10ης Νοεμβρίου δεν εξετάστηκε η ουσία της καταδίκης του, ο Σαρκοζί επανέλαβε την άρνησή του ότι έλαβε χρήματα από τον εκλιπόντα Λίβυο ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι.
«Δεν θα παραδεχτώ ποτέ κάτι που δεν έκανα», δήλωσε ο Σαρκοζί κατά την ακρόαση, στην οποία συμμετείχε μέσω τηλεδιάσκεψης από τη φυλακή. Απευθυνόμενος στο δικαστήριο, ευχαρίστησε το προσωπικό των φυλακών, που – όπως είπε – τον στήριξε σε αυτήν την οδυνηρή περίοδο.
Στην αίθουσα παρευρέθηκαν η σύζυγός του, τραγουδίστρια και πρώην μοντέλο Κάρλα Μπρούνι-Σαρκοζί, καθώς κι οι δύο από τους γιους του. Μετά την απόφαση του δικαστηρίου, ο μικρότερος γιος του Σαρκοζί, Λουί, ανήρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φωτογραφία της παιδικής του ηλικίας με τον πατέρα του, γράφοντας «Vive La Liberté», δηλαδή «Ζήτω η Ελευθερία».
Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί και η σύζυγός του Κάρλα Μπρούνι-Σαρκοζί φεύγουν από το σπίτι τους, καθώς ο Νικολά Σαρκοζί κατευθύνεται προς τη φυλακή για να εκτίσει την ποινή του για εγκληματική συνωμοσία με σκοπό τη χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας του 2007 με κεφάλαια από τη Λιβύη, στο Παρίσι στις 21 Οκτωβρίου 2025. Thibault Camus/AP
Στη Γαλλία, σύμφωνα με τον νόμο, η προφυλάκιση πριν τη δίκη ή πριν την εξέταση της έφεσης αποτελεί εξαίρεση, με τον κανόνα να είναι η αποφυλάκιση υπό όρους ενόψει της εκδίκασης της έφεσης.
Ο συνήγορος του Σαρκοζί, Κριστόφ Ενγκραίν, χαρακτήρισε την απόφαση «απλή εφαρμογή των αρχών του δικαίου». «Το επόμενο βήμα είναι η δίκη σε δεύτερο βαθμό — προετοιμαζόμαστε πλέον γι’ αυτήν», πρόσθεσε. Η εκδίκαση της έφεσης αναμένεται εντός του επόμενου έτους, πιθανότατα την άνοιξη.
«Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα ζήσω τη φυλακή στα 70 μου», δήλωσε ο Σαρκοζί στο δικαστήριο. «Αυτή η δοκιμασία μου επιβλήθηκε και την έζησα. Είναι δύσκολο, πολύ δύσκολο». Το εφετείο απαγόρευσε επίσης στον Σαρκοζί κάθε επικοινωνία με τον Γάλλο υπουργό Δικαιοσύνης, Ζεράλ Νταρμανέν.
Ο Νταρμανέν, που ξεκίνησε την πολιτική του πορεία υπό τον Σαρκοζί και αργότερα εντάχθηκε στο κεντρο-φιλελεύθερο κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, επισκέφθηκε τον φυλακισμένο Σαρκοζί τον περασμένο μήνα — μια ενέργεια που προκάλεσε την έντονη κριτική δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι επισήμαναν ότι θίγει το κύρος της δικαιοσύνης.
Πέρυσι, το ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας επικύρωσε καταδίκη του Σαρκοζί για διαφθορά και αθέμιτη επιρροή, διατάσσοντας να φορέσει ηλεκτρονικό βραχιολάκι για ένα έτος — πρωτοφανές για πρώην αρχηγό κράτους. Το βραχιολάκι έχει πλέον αφαιρεθεί.
Το ίδιο έτος, εφετείο επικύρωσε και καταδίκη του για παράνομη χρηματοδότηση προεκλογικής εκστρατείας το 2012, με οριστική απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο να αναμένεται εντός του μηνός. Ο Σαρκοζί τελεί υπό επίσημη διερεύνηση και για άλλη υπόθεση, όπου κατηγορείται ως συναυτουργός σε προσπάθεια αλλοίωσης μαρτυρίας.
Το Ηνωμένο Βασίλειο συμφώνησε να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη στο Βέλγιο, μετά από αρκετές ημέρες παραβιάσεων του βελγικού εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ανακοίνωσε στις 9 Νοεμβρίου ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο διοικητής της Βασιλικής Αεροπορίας, σερ Ρίτσαρντ Νάιτον, δήλωσε στο BBC πως είχε επικοινωνία με τον Βέλγο ομόλογό του, ο οποίος ζήτησε τη στήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Ο υπουργός Άμυνας και εγώ συμφωνήσαμε στο τέλος της περασμένης εβδομάδας να αποστείλουμε προσωπικό και εξοπλισμό στο Βέλγιο για να τους βοηθήσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Νάιτον.
Το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε στην πλατφόρμα X ότι ο υπουργός Γκραντ Χίλι ενέκρινε την αποστολή ειδικού τμήματος αντιdrone. «Σε συνεργασία με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε υβριδικές απειλές και να διασφαλίσουμε την ασφάλεια των εναέριων χώρων», σημείωσε το υπουργείο.
Ο Βέλγος υπουργός Άμυνας, Τέο Φράνκεν, έγραψε επίσης στο X την 9η Νοεμβρίου ότι είναι «ευγνώμων στους Βρετανούς φίλους μας για την άμεση υποστήριξή τους και την αλληλεγγύη τους.
Η ανάπτυξη βρετανικής ομάδας καταπολέμησης drones στο Βέλγιο ενισχύει τη συλλογική μας ασφάλεια και καταδεικνύει την ενότητά μας κατά των υβριδικών απειλών», υπογράμμισε.
Η βρετανική συνδρομή ακολουθεί αντίστοιχες ενέργειες από τη Γαλλία και τη Γερμανία. Στις 7 Νοεμβρίου, ο Φράνκεν είχε αναφέρει μέσω X πως η αποστολή γαλλικής ομάδας αντιdrone «ενισχύει τη συλλογική μας ασφάλεια και αναδεικνύει την ευρωπαϊκή ενότητα στην αντιμετώπιση υβριδικών απειλών».
Την προηγούμενη μέρα, η γερμανική αντιπροσωπεία στο ΝΑΤΟ ανακοίνωσε πως μετέφερε προωθημένο κλιμάκιο της Πολεμικής Αεροπορίας στο Βέλγιο, για τον συντονισμό ενεργειών ανίχνευσης και αντιμετώπισης μη επανδρωμένων αεροσκαφών με τους Βέλγους εταίρους τους.
Πολλαπλές παραβιάσεις με drones την περασμένη εβδομάδα
Την προηγούμενη εβδομάδα σημειώθηκαν συχνές παρατηρήσεις drones τα αεροδρόμια της Λιέγης (Λιέγη-Μπερσέτ) και των Βρυξελλών αναγκάστηκαν να διακόψουν πτήσεις και να κλείσουν τον εναέριο χώρο μετά από αναφορές για «Μη Επανδρωμένο Αερόχημα» (ΜΕΑ). Drones εντοπίστηκαν επίσης στις βελγικές στρατιωτικές βάσεις του Κλάινμπρογκελ και της Φλοράνς, στις 4 Νοεμβρίου.
Αυτά τα περιστατικά ακολούθησαν ανάλογες καταγραφές πάνω από το Κλάινμπρογκελ, όπου φυλάσσονται αμερικανικά πυρηνικά όπλα. Ο Φράνκεν είχε δηλώσει μετά το πρώτο περιστατικό στο Κλάινμπρογκελ ότι τα drones ενδέχεται να εμπλέκονται σε επιχείρηση κατασκοπείας, αλλά απέφυγε να αποδώσει ευθύνη σε κάποια συγκεκριμένη ομάδα ή κράτος.
Παρόμοιες πτήσεις drones σημειώνονται το τελευταίο διάστημα και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Σουηδία, η Δανία και η Πολωνία. Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επιρρίψει ευθύνες στη Ρωσία, ωστόσο η Μόσχα αρνείται οποιαδήποτε ανάμειξη.
«Δεν γνωρίζουμε ακόμα τους υπαίτιους»
Ο σερ Ρίτσαρντ Νάιτον απέφυγε να υποδείξει υπαίτιους για τις παραβιάσεις του βελγικού εναέριου χώρου, ακόμη και όταν του προτάθηκε ότι τα drones ενδέχεται να είναι ρωσικής προέλευσης. «Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι: δεν γνωρίζουμε, και ούτε οι Βέλγοι γνωρίζουν ακόμα, την προέλευση αυτών των drones», δήλωσε στο BBC.
Ο Νάιτον αναφέρθηκε στην Επισκόπηση Στρατηγικής Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, η οποία —όπως είπε— «ορίζει ξεκάθαρα ότι το μέλλον (ή και το παρόν) είναι πιο ασταθές, πιο αβέβαιο, και αυξάνονται οι απειλές για τη Συμμαχία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Γι’ αυτό πρέπει να εκσυγχρονιστούμε, να διασφαλίσουμε ότι είμαστε, όπως λέμε, έτοιμοι για πόλεμο, και γι’ αυτό η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για πρωτοφανείς αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες τα επόμενα χρόνια, περισσότερο από κάθε άλλη φορά στην καριέρα μου», σημείωσε.
Προς αύξηση των στρατιωτικών δαπανών σε όλη την Ευρώπη
Νωρίτερα φέτος, σχεδόν όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035. Η κινητοποίηση των ευρωπαϊκών εταίρων για συνεργασία σε δράσεις κατά των drones τοποθετείται στο πλαίσιο του πολέμου Ρωσίας–Ουκρανίας, που εισέρχεται στον τέταρτο χρόνο του.
Τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισήμανε πως η Ευρώπη πρέπει να προετοιμαστεί για νέες μορφές πολέμου, μεταξύ άλλων για δολιοφθορά υποθαλάσσιων καλωδίων, κυβερνοεπιθέσεις και εισβολές drones.
Στις 16 Οκτωβρίου, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε προτάσεις για τέσσερα εμβληματικά αμυντικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας «τείχους drones» και ενίσχυσης των ανατολικών συνόρων της Ευρώπης, έως το 2030.
Ειδικοί: Η Ευρώπη γίνεται πάροχος ασφάλειας
Σύμφωνα με ειδικούς, η ταχύτητα με την οποία κινείται η ΕΕ για την αντιμετώπιση νέων απειλών μπορεί να αναδιαμορφώσει τον τρόπο υπεράσπισης του ευρωπαϊκού εναέριου χώρου και να ενδυναμώσει τον ρόλο της εντός του πλαισίου του ΝΑΤΟ.
Οι Μπάρτος Γκροντέτσκι και Ματσιέι Ρομάνοβ του πολωνικού ινστιτούτου Sobieski δήλωσαν πρόσφατα στην Epoch Times ότι οι σχεδιασμοί των Βρυξελλών αποδεικνύουν πως η Ευρώπη δεν βασίζεται παθητικά στις ΗΠΑ, αλλά επενδύει ενεργά στην άμυνά της.
«Αυτό αυξάνει την αξιοπιστία της Ευρώπης στην Ουάσινγκτον και αποδεικνύει πραγματική δέσμευση για επιμερισμό των βαρών», ανέφεραν. «Η μετατόπιση αυτή αλλάζει τον ρόλο της Ευρώπης, από αποδέκτη σε πάροχο ασφάλειας», πρόσθεσαν οι Γκροντέτσκι και Ρομάνοβ.
Για τις ΗΠΑ, αυτό συνεπάγεται μια πιο ισορροπημένη συνεργασία, με τους Ευρωπαίους συμμάχους να αναλαμβάνουν μέρος των οικονομικών και τεχνολογικών βαρών.
Ως χορτοφάγος, όταν νηστεύετε ή αν θελήσετε να παρεμβάλετε ένα πιάτο χωρίς κρέας στο βαρύ εορταστικό μενού, μπορείτε να καταφύγετε στα κεφτεδάκια από μαύρα φασόλια.
Ζυμωμένα μαζί με κινόα, συν σκόρδο, μπαχαρικά και πικάντικο τυρί, (όπως κάθε καλό ιταλικό κεφτεδάκι), αποτελούν καλή πηγή πρωτεϊνών και πολλών ακόμη θρεπτικών συστατικών. Σερβίρονται τα ως κυρίως γεύμα με κάποιο συνοδευτικό ή ως ορεκτικό, με ζεστή σάλτσα ντομάτας.
Κεφτεδάκια από μαύρα φασόλια και κινόα
Για 16 κεφτεδάκια
Υλικά
400 γρ. μαύρα φασόλια, μαγειρεμένα και στεγνά
1 φλιτζάνι μαγειρεμένη κινόα, σε θερμοκρασία δωματίου
1/3 φλιτζάνι ψιλοκομμένο κρεμμύδι
4 σκελίδες σκόρδο, τριμμένες
2 κ.γλ. αποξηραμένη ρίγανη
1 κ.γλ. γλυκιά πάπρικα
1/2 κ.γλ. τριμμένη κόκκινη πιπεριά
2 κ.σ. τοματοπελτές
2/3 φλιτζανιού (γεμάτο) ψιλοτριμμένο πεκορίνο
2 κ.σ. ψιλοκομμένο μαϊντανό, συν επιπλέον για γαρνιτούρα
1 1/2 κ.γλ. αλάτι
1/4 κ.γλ. φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι
Ελαιόλαδο
Για τη σάλτσα
1 κ.σ. ελαιόλαδο
1 σκελίδα σκόρδο, τριμμένη
1/2 κ.γλ. αποξηραμένη ρίγανη
Μια πρέζα τριμμένη κόκκινη πιπεριά
1 κ.σ. τοματοπολτός
425 γρ. τριμμένες ντομάτες
1/2 κ.γλ. χονδρό αλάτι
Παρασκευή
Ετοιμάστε τα κεφτεδάκια: Ζεστάνετε τον φούρνο στους 175 °C. Απλώστε τα φασόλια σε ένα ταψί με χείλος, στρωμένο με λαδόκολλα. Ψήστε τα μέχρι να στεγνώσουν ελαφρώς και να αρχίσουν να σπάνε, για περίπου 15 λεπτά.
Ζεστάνετε 1 κουταλιά της σούπας λάδι σε ένα μικρό τηγάνι σε μέτρια φωτιά. Προσθέστε το κρεμμύδι και σοτάρετε μέχρι να μαλακώσει, για περίπου 2 λεπτά.
Προσθέστε το σκόρδο, τη ρίγανη, την πάπρικα και τις κόκκινες πιπεριές και σοτάρετε μέχρι να βγάλουν το άρωμά τους, για 15 έως 30 δευτερόλεπτα.
Ανακατέψτε το μείγμα σε ένα μπλέντερ. Χτυπήστε 2-3 φορές για να ανακατευτούν χονδροειδώς. Προσθέστε την κινόα, τον τοματοπολτό, το πεκορίνο, τον μαϊντανό, το αλάτι και το μαύρο πιπέρι. Χτυπήστε 2-3 φορές ακόμα ή μέχρι το μείγμα να αρχίσει να κολλάει, πριν όμως γίνει πολτός.
Πάρτε μια γεμάτη κουταλιά από το μείγμα και σχηματίστε μια μπάλα. Τοποθετήστε σε μια πιατέλα και επαναλάβετε με το υπόλοιπο μείγμα. Ψύξτε τις μπάλες για 30 λεπτά έως 1 ώρα.
Ετοιμάστε τη σάλτσα: Ζεστάνετε το λάδι σε μια μεσαία κατσαρόλα, σε μέτρια φωτιά. Προσθέστε το σκόρδο, τη ρίγανη και την κόκκινη πιπεριά και σοτάρετε μέχρι να βγάλουν το άρωμά τους, για 15 έως 30 δευτερόλεπτα. Προσθέστε τον τοματοπολτό, ανακατέψτε, και στη συνέχεια ρίξτε τις τριμμένες ντομάτες και το αλάτι. Σιγοβράστε σε μέτρια προς χαμηλή φωτιά μέχρι να πήξει ελαφρώς, για περίπου 10 λεπτά. Δοκιμάστε για να ελέγξετε το αλάτι.
Τηγανίστε τα κεφτεδάκια: Ζεστάνετε 1 κουταλιά της σούπας λάδι σε ένα μεγάλο τηγάνι σε μέτρια φωτιά. Προσθέστε τα κεφτεδάκια σε μία στρώση χωρίς να τα στριμώξετε (τηγανίστε σε δόσεις, αν χρειάζεται), πιέζοντας τα απαλά για να απλώσουν λίγο. Μαγειρέψτε μέχρι να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές, γυρίζοντάς τα μία ή δύο φορές, για 8 έως 10 λεπτά.
Σερβίρετε μαζί με τη ζεστή σάλτσα, γαρνιρισμένα με μαϊντανό.
Η πολυπληθής, πολυσύχναστη και ακοίμητη πρωτεύουσα της Ταϊλάνδης είναι μια πόλη που προκαλεί έντονα συναισθήματα στους ανθρώπους. Η Μπανγκόκ είναι μια μοναδική μητρόπολη που σφύζει από ενέργεια, με τα εκατομμύρια κατοίκων της να βρίσκονται σε συνεχή κίνηση. Εκτός, φυσικά, αν έχουν κολλήσει σε ένα από τα διαβόητα μποτιλιαρίσματα της πόλης.
Όταν φτάσετε στην Μπανγκόκ, επιτρέψτε στον εαυτό σας να αφεθεί στο χάος. Βυθιστείτε στα κύματα του πλήθους στις αγορές. Ανεβείτε στο πίσω μέρος ενός του-τουκ και απορροφήστε με όλες σας τις αισθήσεις σας την πόλη: ήχους, εικόνες, μυρωδιές. Και όταν χρειαστείτε ηρεμία, καταφύγετε στους ναούς και στο ποτάμι.
Η Μπανγκόκ (που μερικοί αποκαλούν χαριτολογώντας «το μεγάλο μάνγκο») σίγουρα μπορεί να σας έχει σε κίνηση όλη την ημέρα. Πώς να αξιοποιήσετε καλύτερα αυτές τις 24 ώρες;
Άφιξη
Όταν επισκέπτεστε τη Νοτιοανατολική Ασία, ίσως νιώσετε ότι όλοι οι δρόμοι – και οι αεροπορικές διαδρομές – οδηγούν στη Μπανγκόκ. Ο κύριος αερολιμένας της πόλης, το Διεθνές Αεροδρόμιο Σουβαρναμπχούμι (BKK), είναι ένας από τους δέκα πιο πολυσύχναστους στην Ασία. Εκτός του ότι αποτελεί τον κύριο κόμβο της εθνικής αεροπορικής εταιρείας Thai Airways International, πάνω από εκατό άλλες αεροπορικές εταιρείες προσγειώνονται και απογειώνονται από τους διαδρόμους του.
Από το BKK μπορείτε να φτάσετε σχεδόν οπουδήποτε στη Νοτιοανατολική Ασία. Έχω επισκεφθεί τη Μπανγκόκ καμιά δεκαριά φορές, και πολλές από αυτές τις επισκέψεις ήταν στάσεις μετεπιβίβασης δύο ή τριών ημερών προς άλλες χώρες, όπως η Καμπότζη, το Λάος ή το Βιετνάμ. Το Σουβαρναμπχούμι [Suvarnabhumi] δέχεται πτήσεις μεγάλων αποστάσεων χωρίς ενδιάμεσους σταθμούς από όλον τον κόσμο. Αυτές οι απευθείας διαδρομές περιλαμβάνουν τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καθώς και μερικές πόλεις της Βόρειας Αμερικής, όπως το Βανκούβερ και το Λος Άντζελες.
Αν έχετε χρόνο μέχρι την ώρα που φεύγει η πτήση σας, το Σουβαρναμπχούμι προσφέρει μια σειρά από δραστηριότητες και υπηρεσίες όπως σπα, σαλόνι ομορφιάς και πολλά καλά εστιατόρια.
Το Airport Rail Link (ARL) συνδέει το αεροδρόμιο Σουβαρναμπχούμι με την Μπανγκόκ. (i viewfinder/Shutterstock)
Για να μεταβείτε στην πόλη έχετε αρκετές επιλογές. Αν επιλέξετε να χρησιμοποιήσετε τον αυτοκινητόδρομο, τα ταξί είναι φθηνά για τα δυτικά δεδομένα. Ωστόσο, η καλύτερη επιλογή είναι πιθανώς το Airport Rail Link (ARL), ένα σύγχρονο, κλιματιζόμενο τρένο που περνάει γρήγορα από όλη την κίνηση, μεταφέροντάς σας σε μια σειρά από βολικούς σταθμούς. Το ARL συνδέεται επίσης με το BTS Skytrain, ένα υπερυψωμένο σύστημα μεταφοράς που λειτουργεί σε όλη την πόλη. Τα εισιτήρια μιας διαδρομής με το ARL κοστίζουν μόνο 1,30 ευρώ ή και λιγότερο.
Πρωί
Για να ξεπεράσετε την ταλαιπωρία τού μάλλον πολύωρου ταξιδιού, χρειάζεστε καθαρό αέρα και τη ζεστή αύρα του νερού. Γι’ αυτό βγείτε στον ποταμό Τσάο Πράγια. Αρκετές εταιρείες προσφέρουν εκδρομές, ενώ υπάρχουν και δημόσια πλοιάρια.
Είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να χαλαρώσετε και να δείτε από απόσταση ασφαλείας μια πόλη που ίσως είναι υπερβολικά πολύβουη. Οι στροφές του Τσάο Πράγια είναι μεγάλες και χαλαρές και μπορούν να σας πάνε παντού.
Τα δημόσια πλοιάρια και τα ταχύπλοα σκάφη μεταφέρουν τους επιβάτες κατά μήκος του ποταμού Τσάο Πράγια – ένας από τους καλύτερους τρόπους μεταφοράς μέσα στην πόλη. (Oleh_Slobodeniuk/Getty Images)
Όλα τα είδη σκαφών πλέουν σε αυτά τα νερά, από αυτά που είναι φορτωμένα με φρούτα και λαχανικά έως αλιευτικά σκάφη και επιβατηγά πλοία. Η πλωτή οδός λειτουργεί ως μια είδος υδάτινου αυτοκινητόδρομου. Καθώς πλέετε κατά μήκος του «Ποταμού των Βασιλέων», που έχει μήκος περίπου 370 χλμ και εκβάλλει στον Κόλπο της Ταϊλάνδης, απολαύστε τη μοναδική θέα των ναών και των πολυτελών ξενοδοχείων, καθώς και τον ψηλό, φαινομενικά ατελείωτο ορίζοντα της πόλης.
Αποβιβαστείτε στο Βατ Αρούν, έναν εμβληματικό ναό που υψώνεται στη δυτική όχθη του ποταμού. Εξερευνήστε τον για λίγο, πριν η μέρα γίνει πολύ ζεστή. Αυτός ο βουδιστικός «Ναός της Αυγής» χτίστηκε τον 17ο αιώνα και είναι αναμφισβήτητα ο πιο όμορφος χώρος λατρείας στην Μπανγκόκ.
Το Βατ Αρούν βρίσκεται στη δυτική όχθη του ποταμού Τσάο Πράγια. Η ονομασία του παραπέμπει στον ινδουιστικό θεό Αρούνα, θεό της ανατολής του ηλίου. (AXP Photography/Pexels)
Το Βατ Αρούν φημίζεται για τον κεντρικό του πύργο, ο οποίος είναι διακοσμημένος με πολύχρωμα πορσελάνινα πλακάκια και κοχύλια. (Tom Lorber/Pexels)
Ανεβείτε στον εμβληματικό και περίτεχνο ‘πορσελάνινο’ πύργο (πρανγκ), ο οποίος υψώνεται σε ύψος άνω των 20 ορόφων. Περπατήστε ανάμεσα στους κίονες της αίθουσας χειροτονίας. Θαυμάστε τα χρυσά αγάλματα του Βούδα στο μοναστήρι.
Καθώς οι επισκέπτες πολλαπλασιάζονται και η θερμοκρασία ανεβαίνει, κάντε τη σύντομη διαδρομή με το πλοιάριο μέχρι την αποβάθρα Ταχ Τιαν [Tah Tian]. Από εκεί, έχετε διάφορες επιλογές, καθώς βρίσκεστε κοντά σε πλήθος αξιοθέατων – αρκετών για να μείνετε απασχολημένοι μέχρι το βράδυ.
Ένα από αυτά είναι το Βατ Φο με τον Ξαπλωμένο Βούδα, που είναι πολύ κοντά, λίγα μόλις λεπτά με τα πόδια, και αξίζει πραγματικά να τα επισκεφθείτε. Το άγαλμα δεν μοιάζει με κανένα άλλο του Βούδα: με μήκος 45,72 μ., τον δείχνει ξαπλωμένο στο πλάι, λίγο πριν την είσοδό του στη Νιρβάνα.
Το Μεγάλο Παλάτι, που εξακολουθεί να χρησιμεύει ως επίσημη κατοικία της ταϊλανδέζικης βασιλικής οικογένειας, βρίσκεται ακριβώς από πίσω. Περιλαμβάνει μια σειρά από μουσεία, καθώς και τον Ναό του Σμαραγδένιου Βούδα, ένα ακόμη μέρος που αξίζει να επισκεφθείτε.
Ο Ξαπλωμένος Βούδας βρίσκεται στο Βατ Φο, έναν από τους παλαιότερους και μεγαλύτερους ναούς της Μπανγκόκ. Το Βατ Φο είναι επίσης γνωστό ως η γενέτειρα του παραδοσιακού ταϊλανδέζικου μασάζ. (f9photos/Getty Images)
Το Μεγάλο Παλάτι αποτελούσε την επίσημη βασιλική κατοικία των μοναρχών της Ταϊλάνδης από το 1782 έως το 1925. Σήμερα, εξακολουθεί να χρησιμοποιείται για κρατικές τελετές. (Preto Perola/Shutterstock)
Απόγευμα
Ώρα να αντιμετωπίσετε την κίνηση και να βρείτε κάποιο μέρος για να φάτε το μεσημεριανό σας.
Για να διασχίσετε την πόλη, ανεβείτε στο πίσω μέρος ενός τουκ-τουκ. Πριν ξεκινήσετε, φροντίστε να δώσετε στον οδηγό να καταλάβει ποιος είναι ο προορισμός σας στον οδηγό και να συμφωνήσετε εκ των προτέρων για μια σταθερή τιμή. Η διαδρομή θα είναι μια αποκάλυψη.
Τα τρίτροχα, μηχανοκίνητα τουκ-τουκ εξελίχθηκαν από τα παλαιότερα ρίκσω που δούλευαν με πετάλια όπως τα ποδήλατα, και είναι δημοφιλή από τα μέσα του 20ού αιώνα. (Martin Péchy/Pexels)
Όλα είναι συναρπαστικά. Προσωρινές αγορές ρούχων και αναμνηστικών ευθυγραμμίζονται στα πεζοδρόμια μαζί με πάγκους με φαγητό, ενώ η μυρωδιά των αρωματικών προϊόντων τους απλώνεται στους γεμάτους δρόμους. Ένα μωσαϊκό ήχων θα σας υποδεχτεί. Κόρνες και κελαηδίσματα πουλιών, καμπάνες ναών και φωνές πλανόδιων πωλητών, που παρακινούν τους περαστικούς να αγοράσουν την πραμάτειά τους, είτε πρόκειται για φρούτα δράκου είτε για ντουριάν.
Τελικά, θα φτάσετε στο MBK Center. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, η περιήγηση στα εμπορικά κέντρα της Μπανγκόκ είναι μια αρκετά ενδιαφέρουσα εμπειρία. Ορισμένα εμπορικά κέντρα, όπως το Siam Paragon, είναι πολυτελή και διαθέτουν μάρκες όπως Gucci και Prada. Άλλα ανεβάζουν τον πήχη με μοναδικές ατραξιόν, όπως η πλωτή αγορά στο ICONSIAM. Το Terminal 21 Asok θα σας ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, με κάθε όροφο να αναπαράγει μια μεγάλη πόλη: Ρώμη, Παρίσι, Τόκυο…
Τα πλωτά μέσα χρησιμοποιούνται ευρέως στην Μπανγκόκ, τόσο για εμπορικούς σκοπούς όσο και για μεταφορά. (Arnie Chou/Pexels)
Οι γαρίδες είναι βασικό συστατικό της ταϊλανδέζικης κουζίνας, χάρη στις εκτεταμένες υδατοκαλλιέργειες της χώρας. (Atlantic Ambience/Pexels)
Αλλά δεν υπάρχει τίποτα που να μοιάζει με το MBK (συντομογραφία του «Ma Boon Khrong»), το οποίο φιλοξενεί περίπου 2.000 καταστήματα, μαγαζιά, πάγκους, καφετέριες και εστιατόρια. Είναι πολύ εύκολο να χαθείς, αν και έχουν διευκολύνει τα πράγματα ομαδοποιώντας διαφορετικά είδη προϊόντων σε συγκεκριμένες ζώνες.
Εδώ έχετε την ευκαιρία να δοκιμάσετε και πιάτα από όλη τη χώρα. Γαρίδες ποταμού, καβούρι τηγανητό και ακόμη και νουντλς με ψαροκεφτέδες, σερβίρονται σε ένα εστιατόριο που έχει αναγνωριστεί από τον οδηγό Michelin ως Bib Gourmand.
Για το υπόλοιπο ενός ζεστού, υγρού απογεύματος, επιστρέψτε στο νερό, αλλά με έναν – διαφορετικό τρόπο. Η Μπανγκόκ αποκαλείται μερικές φορές και Βενετία της Ανατολής, λόγω των πολλών καναλιών που στη διατρέχουν και που δύσκολα τα εντοπίζει ένας περαστικός.
Περπατήστε μερικά τετράγωνα από το MBK μέχρι την αποβάθρα Σάφαν Χούα Τσανγκ [Saphan Hua Chang]. Επιβιβαστείτε σε ένα από τα μακριά, χαμηλά ξύλινα σκάφη που σταματούν για λίγο, ώστε οι επιβάτες (κυρίως ντόπιοι) να επιβιβαστούν και να αποβιβαστούν. Ένας άντρας που κινείται με άνεση πέρα-δώθε στις λεπτές κουπαστές, σαν σχοινοβάτης, θα εισπράξει το αντίτιμο.
Το κόμιστρο είναι μικρό – πιθανότατα θα έχετε αρκετά κέρματα στην τσέπη σας για να το πληρώσετε. Δεν έχει σημασία προς τα πού θα κατευθυνθείτε. Σε κάθε περίπτωση, η βόλτα είναι σαν να βλέπετε μια τομή της πόλης. Υπάρχουν καταπράσινοι κήποι, υπαίθριοι καλλιτέχνες και μικρά εστιατόρια με τραπέζια κάτω από ομπρέλες. Είναι ευχάριστο να καθίσετε και να χαλαρώσετε κάτω από το πανί που προστατεύει τα καθίσματα της βάρκας από τον ήλιο. Στη συνέχεια, απολαύστε τη μυστική, παρασκηνιακή θέα της Μπανγκόκ που σας προσφέρει η βαρκάδα.
Το κανάλι Κλονγκ Νταμνόεν Σαντουάκ [Khlong Damnoen Saduak], που συνδέει τους ποταμούς Μάε Κλονγκ και Τα Τσιν, είναι γεμάτο με ξύλινα σπίτια, κήπους και πλωτές αγορές. (mtreasure/Getty Images)
Βράδυ
Φροντίστε να κρατήσετε λίγη ενέργεια για το βράδυ, γιατί τότε είναι που η Μπανγκόκ, η πραγματική πόλη που δεν κοιμάται ποτέ, πραγματικά φωτίζεται.
Από την αποβάθρα Νάνα Νούα, η οδός Σουκχουμβίτ – ουσιαστικά η κεντρική οδός της πόλης – είναι κοντά. Το ενδιαφέρον εδώ εντοπίζεται στα δεκάδες μικρά δρομάκια, που ονομάζονται «sois», οι οποίες φεύγουν και από τις δύο πλευρές της.
Τα hot pots είναι μια δημοφιλής επιλογή για φαγητό στην Ταϊλάνδη. Συνήθως περιλαμβάνουν λεπτές φέτες κρέατος, θαλασσινά και λαχανικά μαγειρεμένα σε μια μεγάλη κατσαρόλα με ζωμό που σιγοβράζει. (miodrag ignjatovic/Getty Images)
Ένας ντόπιος σεφ μού είπε κάποτε ότι κάθε soi ειδικεύεται σε ένα συγκεκριμένο πιάτο. Αξίζει να ρωτήσετε για να δείτε ποιο σερβίρει ένα γεύμα που να ταιριάζει στη διάθεσή σας. Κατά την επίσκεψή μου, επισκέφθηκα το Soi 8, που διέθετε εξαιρετικά νουντλς. Πάρτε ένα αχνιστό μπολ και καθίστε σε ένα φθηνό πλαστικό τραπέζι.
Για τη συνέχεια, βρείτε μια νυχτερινή αγορά ή επιστρέψτε στον ποταμό Τσάο Πράγια αν θέλετε να δειπνήσετε σε ένα από τα πλοιάρια – οι ναοί κατά μήκος των ακτών είναι ιδιαίτερα όμορφοι έτσι όπως είναι φωτισμένοι τη νύχτα. Ή απλώς χαλαρώστε, πάρτε ένα άλλο παγωμένο ποτό και παρατηρήστε τους ανθρώπους, βαθιά μέσα στα soi αυτής της τεράστιας, άγνωστης πόλης.
Σχετικά με το νόμισμα
Η Μπανγκόκ μπορεί να είναι μια εξαιρετικά προσιτή πόλη, χάρη στην πολύ ευνοϊκή συναλλαγματική ισοτιμία. Ένα ευρώ αντιστοιχεί σε λίγο περισσότερο από 30 ταϊλανδέζικα μπατ (THB), ενώ ένα αξιοπρεπές γεύμα σε ένα καλό τοπικό εστιατόριο κοστίζει συνήθως περίπου 200 μπατ ή και λιγότερο. Ωστόσο, προσέξτε: Αν και οι πιστωτικές κάρτες γίνονται ευρέως δεκτές, καλό είναι να έχετε πάντα τουλάχιστον λίγα μετρητά στην τσέπη σας, για πράγματα όπως ταξί και φαγητό στο δρόμο.
Μιλώντας τη γλώσσα
Η ταϊλανδέζικη γλώσσα δεν είναι εύκολη γλώσσα ούτε για να τη διαβάσουν ούτε για να τη μιλήσουν οι επισκέπτες. Κατάγεται από τα σανσκριτικά και την παλιά γλώσσα χμερ, και έχει μια μοναδική και αρχαία γραφή. Μια λέξη μπορεί να έχει πολλαπλές σημασίες, ανάλογα με τον τόνο. Ευτυχώς, πολλοί άνθρωποι στην Μπανγκόκ, ειδικά εκείνοι που εργάζονται στον τομέα των υπηρεσιών, μιλούν πολύ καλά αγγλικά. Ωστόσο, μάθετε τουλάχιστον να λέτε «ευχαριστώ», που είναι «khàawp khun khráp» (κάαπ κουν κραπ) αν ο ομιλητής είναι άνδρας και «khàawp khun khâ» (κάαπ κουν κρα) αν είστε γυναίκα.
Ακαδημαϊκοί και ειδικοί στην κυβερνοασφάλεια προειδοποιούν ότι ένα νέο κύμα ψευδών επιστημονικών ερευνών, που δημιουργούνται με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ/ΑΙ), περνά αθόρυβα τους ελέγχους λογοκλοπής και καταχωρείται στο επιστημονικό αρχείο. Το φαινόμενο αυτό, όπως σημειώνουν, απειλεί την αξιοπιστία της μελλοντικής επιστημονικής γνώσης, καθώς ενισχύει τη μακροχρόνια πρακτική της λεγόμενης «βιομηχανίας πλαστών μελετών».
Οι «βιομηχανίες πλαστών μελετών» — ψευδείς οργανισμοί που αποκομίζουν κέρδη από πλαστά άρθρα και εξαγορασμένη συγγραφική ιδιότητα — αποτελούν μάστιγα για τους ακαδημαϊκούς εδώ και χρόνια. Πλέον, η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ισχύος για αυτές τις πρακτικές.
Ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι δεν αρκούν πλέον τα ισχυρότερα εργαλεία εντοπισμού λογοκλοπής· απαιτούνται δομικές αλλαγές στον τρόπο που αξιολογείται και δημοσιεύεται η επιστημονική εργασία.
Σύμφωνα με το Nature Portfolio, πάνω από 10.000 επιστημονικά άρθρα αποσύρθηκαν παγκοσμίως το 2023. Μελέτες που κατασκευάζονται με τη χρήση μεγάλων γλωσσικών μοντέλων (LLM) διαδίδονται σε πολλούς επιστημονικούς κλάδους και πλατφόρμες, όπως το Google Scholar, σύμφωνα με το University of Borås στη Σουηδία. Ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο Nature Portfolio έδειξε ότι εργαλεία όπως το ChatGPT, το Gemini και το Claude μπορούν να παράγουν αξιόπιστα κείμενα έρευνας που περνούν με επιτυχία τους συνηθισμένους ελέγχους λογοκλοπής.
Τον Μάιο, ο Διομήδης Σπινέλλης, καθηγητής Πληροφορικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, δημοσίευσε ανεξάρτητη μελέτη για περιπτώσεις ψευδούς απόδοσης στο περιοδικό Global International Journal of Innovative Research, αφού ανακάλυψε ότι το όνομά του είχε χρησιμοποιηθεί ψευδώς σε δημοσίευση.
Ο Σπινέλλης διαπίστωσε ότι μόνο πέντε από τα πενήντα τρία άρθρα που εξέτασε και τα οποία είχαν τις λιγότερες παραπομπές, εμφάνιζαν ενδείξεις ανθρώπινης συγγραφής. Οι δείκτες εντοπισμού τεχνητής νοημοσύνης επιβεβαίωσαν «υψηλές πιθανότητες» παραγωγής περιεχομένου από τεχνητή νοημοσύνη στα υπόλοιπα σαράντα οκτώ (48).
Σε άλλη έρευνα, Σουηδοί επιστήμονες εντόπισαν πάνω από 100 ύποπτα άρθρα στο Google Scholar, που θεωρούνται προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης.
Η Google δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού της Epoch Times.
Ένα άτομο παρακολουθεί παράδειγμα παραποιημένο βίντεο με τεχνητή νοημοσύνη, από ερευνητές του Carnegie Mellon University, στην Ουάσιγκτον, στις 25 Ιανουαρίου 2019. (Alexandra Robinson/AFP μέσω Getty Images)
Οι συγγραφείς της σουηδικής μελέτης υπογράμμισαν ότι ένα από τα κύρια προβλήματα με την έρευνα που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη — είτε με ανθρώπινη βοήθεια είτε χωρίς — είναι ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για «στρατηγική παραπληροφόρηση».
Ο συγγραφέας της μελέτης Μπγιορν Έκστρομ (Björn Ekström) εξήγησε ότι ο κίνδυνος αυτού που αποκαλείται «πειρατεία αποδείξεων» αυξάνεται σημαντικά όταν οι ψευδείς έρευνες διαδίδονται μέσω μηχανών αναζήτησης. Αυτό, πρόσθεσε, μπορεί να έχει πραγματικές συνέπειες, καθώς λανθασμένα αποτελέσματα μπορούν να διαρρεύσουν στην κοινωνία και να επηρεάσουν πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Η ομάδα του πανεπιστημίου επισήμανε ακόμη ότι, ακόμη κι αν τα ψευδή άρθρα αποσυρθούν, το πρόβλημα παραμένει, αφού η ύπαρξή τους επιβαρύνει ένα ήδη πιεσμένο σύστημα αξιολόγησης από ομότιμους.
Σοβαρές επιπτώσεις για την επιστήμη και την κοινωνία
Η Νισάνσι Σούκλα (Nishanshi Shukla), ειδικός στην ηθική της τεχνητής νοημοσύνης στο Western Governors University, δήλωσε στην Epoch Times ότι η μεγαλύτερη ζημιά από την πλημμύρα των ψευδοεπιστημονικών μελετών θα πλήξει τους τομείς που αφορούν άμεσα τους ανθρώπους.
Η Σούκλα εξήγησε ότι όταν η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται για την ανάλυση δεδομένων, η ανθρώπινη επίβλεψη είναι κρίσιμη. Όταν, όμως, ολόκληρη η έρευνα παράγεται από τεχνητή νοημοσύνη, υπάρχει κίνδυνος ομογενοποίησης της γνώσης.
Κατά τη Σούκλα, βραχυπρόθεσμα αυτό σημαίνει ότι η επιστημονική έρευνα επαναλαμβάνει τα ίδια μεθοδολογικά μοτίβα, ενσωματώνοντας τα ίδια σφάλματα και προκαταλήψεις, εξυπηρετώντας τελικά μόνο συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Μακροπρόθεσμα, τόνισε, αυτό οδηγεί σε έναν κυκλικό μηχανισμό παραγωγής γνώσης, χωρίς κριτική ανθρώπινη σκέψη και χωρίς νέα ανακάλυψη.
Ο Μίχαλ Πρυβάτα (Michal Prywata), συνιδρυτής της εταιρείας ερευνών τεχνητής νοημοσύνης Vertus, συμφώνησε ότι η εξάπλωση της ψευδούς επιστήμης αποτελεί σοβαρό πρόβλημα, του οποίου οι συνέπειες είναι ήδη ορατές.
Ο Πρυβάτα ανέφερε ότι αυτό που παρατηρείται σήμερα θυμίζει μια επίθεση άρνησης υπηρεσίας — οι πραγματικοί ερευνητές «πνίγονται στον θόρυβο», οι αξιολογητές υπερφορτώνονται και οι παραπομπές «μολύνονται» με ψευδείς αναφορές, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την αναγνώριση και επικύρωση της πραγματικής επιστημονικής προόδου.
Κατά τον Πρυβάτα, αυτό είναι το προβλέψιμο αποτέλεσμα της αντιμετώπισης της τεχνητής νοημοσύνης ως εργαλείου παραγωγικότητας, χωρίς κατανόηση του τι είναι πραγματικά η νοημοσύνη. Όπως σημείωσε, τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα δεν λειτουργούν όπως το ανθρώπινο μυαλό· είναι μηχανισμοί αντιστοίχισης προτύπων που παράγουν εύλογα κείμενα — ακριβώς αυτό που χρειάζεται μια ψεύτικη μελέτη για να φαίνεται αξιόπιστη.
Ο Νέιθαν Ουένζλερ (Nathan Wenzler), επικεφαλής ασφάλειας πληροφοριών στην εταιρεία Optiv, υποστήριξε ότι διακυβεύεται η ίδια η δημόσια εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Επεσήμανε ότι όσο περισσότερα λανθασμένα ή ψευδή άρθρα που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη εισέρχονται σε έγκριτα περιοδικά και επιστημονικές επιθεωρήσεις τόσο αυξάνεται η διάβρωση της εμπιστοσύνης, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Από την πλευρά της ασφάλειας, ο Ουένζλερ προειδοποίησε ότι τα πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν πλέον μια νέα απειλή· την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας. Ανέφερε στην Epoch Times ότι έχουν καταγραφεί κυβερνοεπιθέσεις από κρατικούς φορείς με στόχο την υποκλοπή ερευνητικών δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια παρουσιάζονται ως προϊόν δικής τους έρευνας.
Κατά τον Ουένζλερ, αυτή η πρακτική θα μπορούσε να έχει τεράστιες οικονομικές επιπτώσεις σε οργανισμούς που βασίζονται σε επιχορηγήσεις για τη χρηματοδότηση νόμιμων ερευνών στην τεχνολογία, την ιατρική και άλλους τομείς.
Περιέγραψε, μάλιστα, ένα πιθανό σενάριο κατά το οποίο η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να τροποποιήσει κλεμμένα δεδομένα ώστε να φαίνονται πρωτότυπα ή για να δημιουργήσει ψευδή αντίθετα δεδομένα που υπονομεύουν τα αυθεντικά ευρήματα. Τόνισε ότι το οικονομικό κόστος θα είναι τεράστιο, αλλά οι επιπτώσεις στην παγκόσμια επιστημονική πρόοδο θα είναι ανυπολόγιστες.
Ερευνητές αναπτύσσουν εμβόλιο με αναπαραγόμενο RNA σε μικροβιολογικό εργαστήριο της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Σηάτλ, ΗΠΑ, 10 Δεκεμβρίου 2020. (Karen Ducey/Getty Images)
Ο Πρυβάτα παρατήρησε ότι ένα μεγάλο μέρος του κοινού ήδη αμφισβητεί την ακαδημαϊκή κοινότητα, προσθέτοντας ότι το φαινόμενο αυτό θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο αυτή την αμφιβολία. «Οι άνθρωποι πλέον βλέπουν αποδείξεις ότι το σύστημα μπορεί να παρακαμφθεί μαζικά», προειδοποίησε, χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη αυτή επικίνδυνη για την κοινωνία.
Η εξάπλωση των ψευδών επιστημονικών εργασιών συμβαίνει τη στιγμή που η εμπιστοσύνη του κοινού στην επιστήμη είναι μικρότερη από ό,τι πριν από την πανδημία COVID-19. Έρευνα του Pew Research Center το 2024 έδειξε ότι μόλις 26% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι πιστεύουν ότι οι επιστήμονες ενεργούν για το κοινό καλό, έναντι 87% το 2020.
Τα ποσοστά των Αμερικανών που πιστεύουν ότι επιστήμονες ενεργούν για το κοινό καλό. (Πηγή: Pew Research Center)
Ταυτόχρονα, σύμφωνα με μελέτη του Brookings Institution, οι Αμερικανοί εμφανίζονται ολοένα πιο δυσπιστοι απέναντι στην πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης, ειδικά όταν αφορά τη γλωσσολογία, την ιατρική ή ακόμη και τις προσωπικές σχέσεις.
Αναζητώντας λύσεις
Η Σούκλα εκτίμησε ότι η πλημμύρα των ψευδών ερευνών που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη οφείλεται εν μέρει στην ακαδημαϊκή πίεση για συνεχείς δημοσιεύσεις. Υποστήριξε ότι όταν ο αριθμός των δημοσιεύσεων και των παραπομπών καθορίζει την επαγγελματική πορεία ενός ερευνητή, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί έναν γρήγορο και εύκολο τρόπο «επιτυχίας».
Κατά την ίδια, το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του φαινομένου είναι η αποδέσμευση των πανεπιστημίων από την πίεση των δημοσιεύσεων και η υιοθέτηση καλύτερων δεικτών για την αξιολόγηση της ακαδημαϊκής επιτυχίας. Επεσήμανε ακόμη τη σημασία της ενημέρωσης σχετικά με τις έρευνες που δημιουργούνται από τεχνητή νοημοσύνη, καθώς και τη διατήρηση αυστηρών προτύπων διαφάνειας και αυθεντικότητας στις δημοσιεύσεις.
Το Διεθνές Επιστημονικό Συμβούλιο ανέφερε ότι η επιδίωξη των δημοσιεύσεων καθορίζει την πανεπιστημιακή κατάταξη και την επαγγελματική ανέλιξη, χαρακτηρίζοντας αυτή την «αδιάκοπη πίεση» βασικό παράγοντα αύξησης των περιπτώσεων απάτης. Όπως σημείωσε, εάν αυτό δεν αλλάξει, ολόκληρος ο ερευνητικός κόσμος κινδυνεύει να στραφεί προς χαμηλότερα επιστημονικά πρότυπα, με σημαντικές συνέπειες σε κρίσιμους τομείς όπως η ιατρική, η τεχνολογία και η κλιματική επιστήμη.
Ο Πρυβάτα προειδοποίησε ότι όταν δημοσιεύονται ψευδή δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί από τεχνητή νοημοσύνη, στη συνέχεια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπαίδευση νέων μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο παραπληροφόρησης.
Αίθουσα διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Ώστιν, ΗΠΑ, 22 Φεβρουαρίου 2024. (Brandon Bell/Getty Images)
Προς το παρόν, υπάρχουν ελάχιστα αντικίνητρα που να αποτρέπουν τους ακαδημαϊκούς από το να δημοσιεύουν όσο το δυνατόν περισσότερες εργασίες. Η έμφαση που δίνεται στον όγκο των δημοσιεύσεων σε πανεπιστημιακό επίπεδο συνδέεται εδώ και καιρό με την επαγγελματική ασφάλεια και την πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις ερευνητικών προγραμμάτων.
Κατά τον Πρυβάτα, η λύση δεν βρίσκεται σε πιο εξελιγμένα εργαλεία ανίχνευσης, τα οποία θεωρεί «αγώνα δρόμου που έχει ήδη χαθεί», αφού ήδη αναπτύσσονται εργαλεία ικανά να ξεγελούν τους ανιχνευτές τεχνητής νοημοσύνης.
Πρότεινε, αντ’ αυτού, την αναθεώρηση του συστήματος κινήτρων στην ακαδημαϊκή κοινότητα, ώστε ερευνητές και ιδρύματα να φέρουν οικονομική ευθύνη για ψευδείς δημοσιεύσεις. «Πρέπει να σταματήσει η επιβράβευση του όγκου και να στηριχθεί η ποιότητα και ο πραγματικός αντίκτυπος των εργασιών», τόνισε.
Ο Ουένζλερ από την πλευρά του υπογράμμισε ότι, παρότι η αξιολόγηση από ομοτίμους παραμένει ο «χρυσός κανόνας» για την επικύρωση της έρευνας, απαιτείται επένδυση χρόνου και τεχνολογίας από τους οργανισμούς που τη διεξάγουν. Προσέθεσε δε ότι χρειάζεται ευρύτερη συνεργασία μεταξύ ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και κυβερνητικών φορέων για τη διασφάλιση της ακεραιότητας της έρευνας.
Ωστόσο, το ίδιο το σύστημα αξιολόγησης αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις — ο αυξανόμενος όγκος περιεχομένου και η κόπωση των αξιολογητών δυσχεραίνουν τη διαδικασία. Σύμφωνα με το Nature Portfolio, η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται πλέον και στην ίδια τη διαδικασία αξιολόγησης, γεγονός που προκαλεί περαιτέρω ανησυχίες στην επιστημονική κοινότητα.
Ο Πρυβάτα πρότεινε την καθιέρωση ζωντανής αξιολόγησης με δημοσιοποίησης της ταυτότητας των αξιολογητών, καθώς και τη θεσμοθέτηση αμειβόμενης αξιολόγησης, ώστε να πάψει να θεωρείται απλή εθελοντική εργασία.
Ο Ντέιβιντ Μάτας, κορυφαίος ερευνητής της αφαίρεσης οργάνων στην Κίνα, δεν επισκέπτεται συχνά την Αυστραλία· ωστόσο, κάθε φορά που το κάνει, βρίσκεται στο στόχαστρο ξένης παρέμβασης – από απειλές θανάτου μέχρι και πυροβολισμούς από διερχόμενο αυτοκίνητο.
Ο Καναδός δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μέλος του Τάγματος του Καναδά και υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης το 2010, ανέφερε ότι έχουν γίνει επανειλημμένες προσπάθειες να του απαγορευτεί να παρουσιάσει το έργο του στους Αυστραλούς.
Μαζί με τον αείμνηστο πρώην υπουργό της καναδικής κυβέρνησης Ντέιβιντ Κίλγκουρ, δημοσίευσε την πρώτη μεγάλη ερευνητική έκθεση σχετικά με τις εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων από ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ –μιας πνευματικής και διαλογιστικής άσκησης που υφίσταται εδώ και 25 χρόνια βάναυση δίωξη από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ).
Συνεχείς ανατροπές στην παρουσίαση για τη δεοντολογία των μεταμοσχεύσεων
Τον περασμένο μήνα, ο Μάτας υπέβαλε περίληψη για συμμετοχή στο ετήσιο συνέδριο της Ένωσης Νοσηλευτών Μεταμοσχεύσεων Αυστραλίας (Australian Transplant Nurses Association), το οποίο θα διεξαγόταν στο Μπρίσμπεϊν στις 23–24 Οκτωβρίου.
Η πρότασή του αρχικά εγκρίθηκε για παρουσίαση πόστερ στο περιθώριο του συνεδρίου, αλλά αργότερα αναβαθμίστηκε σε κανονική ομιλία 20 λεπτών στη βασική σκηνή. Ωστόσο, λίγο μετά, η πρόσκληση ανακλήθηκε.
Σε ηλεκτρονικό μήνυμα προς τον Μάτας, η Ένωση εξήγησε ότι, για λόγους «ισότητας και δικαιοσύνης», δεν μπορούσαν να του δοθεί ξεχωριστός χρόνος, καθώς οι υπόλοιποι παρουσιαστές πόστερ δεν είχαν ανάλογη μεταχείριση.
Τελικά του ζητήθηκε να περιοριστεί στην αρχική μορφή παρουσίασης, δηλαδή να εκθέσει πόστερ με περίληψη της έρευνάς του σε ειδικό χώρο, ώστε οι συμμετέχοντες να μπορούν να συνομιλήσουν μαζί του.
Επιπλέον, του ζητήθηκε να αποστείλει το υλικό της παρουσίασής του «προς έλεγχο» πριν από την εκδήλωση, ώστε να διασφαλιστεί ότι τηρεί τις «οδηγίες ένταξης». Όταν ζήτησε να του σταλεί σύνδεσμος με τις συγκεκριμένες οδηγίες, δεν έλαβε καμία απάντηση.
Παρά ταύτα, συνέταξε το πόστερ και το απέστειλε στους διοργανωτές, ζητώντας επιβεβαίωση αν απαιτούνται αλλαγές —και πάλι χωρίς ανταπόκριση. Μόλις έφθασε στο Μπρίσμπεϊν, ενημερώθηκε τελικά ότι του επιτρεπόταν να παρουσιάσει, υπό τον όρο να μη διανείμει κανένα άλλο έντυπο ή υλικό.
Ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ντέιβιντ Μάτας μπροστά από το Κοινοβούλιο στην Καμπέρα, στην Αυστραλία, στις 28 Οκτωβρίου 2025. (Wang Nan/NTD)
Σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το οποίο είδε η εφημερίδα The Epoch Times, ο Μάτας ανέφερε: «Τα μόνα έντυπα που επιτρέπονται είναι αντίγραφα του πόστερ —απολύτως τίποτε άλλο. Δεν επιτρέπουμε τη χρήση του εθνικού μας συνεδρίου για πολιτικές επιδείξεις. Αυτό δεν θα γίνει ανεκτό.»
Ο Μάτας, που έχει παρουσιάσει σε πολλά συνέδρια, τόνισε ότι ουδέποτε έχει διανείμει επιπλέον υλικό ή έχει προβεί σε «πολιτική επίδειξη». Σε στρογγυλή τράπεζα στο Κοινοβούλιο στην Καμπέρα, στις 28 Οκτωβρίου, δήλωσε ότι οι προειδοποιήσεις αυτές δεν βασίζονταν στη συμπεριφορά του στο παρελθόν.
Επικοινώνησε με πέντε ακόμη παρουσιαστές για να διαπιστώσει αν είχαν δεχθεί ανάλογες απαιτήσεις ή οδηγίες για το περιεχόμενο των ομιλιών τους· όλοι απάντησαν αρνητικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, έγινε σαφές ότι η αιτιολογία περί «ίσης μεταχείρισης» ήταν ψευδής.
«Με αντιμετώπισαν διαφορετικά», είπε. «Η απόσυρση της πρόσκλησης είχε κάποια άλλη, αδιευκρίνιστη εξήγηση.»
Η Epoch Times απευθύνθηκε στην Ένωση Νοσηλευτών Μεταμοσχεύσεων Αυστραλίας για σχόλιο, αλλά δεν έλαβε απάντηση.
Πυροβολισμοί, ακυρώσεις και απειλές θανάτου
Οι επισκέψεις του Καναδού νομικού στην Αυστραλία συνοδεύονται σχεδόν πάντα από εμπόδια. Το 2008, ήταν προγραμματισμένο να μιλήσει στο Πανεπιστήμιο Bond στο Γκολντ Κόουστ, όμως λιγότερο από μία εβδομάδα πριν από την εκδήλωση, οι διοργανωτές ενημερώθηκαν μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ότι ο χώρος δεν ήταν πλέον διαθέσιμος. Ο πρύτανης, όταν επικοινώνησαν μαζί του, απάντησε ότι η απόφαση ήταν τελική, χωρίς να σχολιάσει το περιεχόμενο της ομιλίας.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης —που τελικά πραγματοποιήθηκε αλλού— ένας διαδικτυακός συμμετέχων τον ρώτησε αν φοβάται τον θάνατο, κατηγορώντας τον ότι «παρεμβαίνει βάναυσα στις εσωτερικές πολιτικές του Κόμματός μας» και απειλώντας τον με εκδίκηση. Ο Μάτας είπε ότι ο άνδρας ήταν αξιωματούχος της αστυνομίας του ΚΚΚ.
Δύο χρόνια αργότερα, το 2010, πριν από προγραμματισμένη ομιλία του στο Μπρίσμπεϊν, τα γραφεία της κινεζικής έκδοσης της Epoch Times, που θα φιλοξενούσε σχετική συζήτηση, έγιναν στόχος πυροβολισμών από διερχόμενο αυτοκίνητο.
Το μπροστινό παράθυρο των γραφείων της εφημερίδας The Epoch Times στο Σάνιμπανκ του Μπρίσμπεϊν μετά την ένοπλη επίθεση από διερχόμενο όχημα. Αυστραλία, στις 28 Οκτωβρίου 2010. (The Epoch Times)
Το 2018, χώρος που είχε δεσμευθεί στο Πανεπιστήμιο Βικτώρια της Μελβούρνης για προβολή ντοκιμαντέρ σχετικά με τα Ινστιτούτα Κομφούκιος που ελέγχονται από το Πεκίνο, ακυρώθηκε δέκα ημέρες πριν από το γεγονός —αν και την ημέρα εκείνη ο χώρος παρέμενε κενός.
Ανάγκη διερεύνησης
Οι περιπτώσεις αυτές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο που ανησυχεί τις δυτικές κυβερνήσεις: την διακρατική καταστολή που υποκινεί το ΚΚΚ, δηλαδή μια πιο επιθετική μορφή ξένης παρέμβασης, με σκοπό να επηρεάσει πολιτικά συστήματα και να ελέγξει αντιφρονούντες, θρησκευτικές ομάδες ή υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εξωτερικό.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου Φάλουν Ντάφα Αυστραλίας, Λούσυ Τζάο, δήλωσε στο NTD TV ότι αν το ΚΚΚ μπορεί σήμερα να καταπιέζει τους ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ, αύριο θα μπορούσε να στοχοποιήσει οποιαδήποτε ομάδα ή άτομο θεωρεί ανεπιθύμητο. Αυτό, είπε, απειλεί τις θεμελιώδεις ελευθερίες της χώρας και κάλεσε την αυστραλιανή κυβέρνηση να λάβει άμεσα μέτρα για να σταματήσει αυτή τη διακρατική καταστολή.
Ο Μάτας επισήμανε ότι το ΚΚΚ διαθέτει ποικίλα εργαλεία για τέτοιες επιχειρήσεις —από απειλές και εκφοβισμό μέχρι παρενόχληση μέσω της κινεζικής διασποράς ή εκβιασμό συγγενών στην Κίνα. Τόνισε ότι όταν οι αρχές δεν αναγνωρίζουν τέτοιες ενέργειες ως διακρατική καταστολή, συχνά τις υποτιμούν, αγνοώντας το σύνολο των περιστατικών.
Κατά τον Μάτας, η αυστραλιανή κυβέρνηση θα έπρεπε να διεξαγάγει επίσημη έρευνα. «Η κατανόηση της έκτασης και της βλάβης που προκαλεί η διακρατική καταστολή αποτελεί το πρώτο βήμα για την αντιμετώπισή της», σημείωσε.
Ασκούμενοι του Φάλουν Ντάφα κρατούν πανό για την ενημέρωση του κοινού σχετικά με τις εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων και για την προσαγωγή του Τζιάνγκ Ζεμίν στη δικαιοσύνη. Μελβούρνη, Αυστραλία, στις 14 Ιουλίου 2018. (Daniel Cameron/NTD)
Σε απάντηση, το αυστραλιανό υπουργείο Εσωτερικών υπογράμμισε μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times ότι δεν σχολιάζει μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά τόνισε πως «η ξένη παρέμβαση και η κατασκοπεία απειλούν ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε στη χώρα μας —τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή και την ελευθερία σκέψης και έκφρασης».
Το υπουργείο πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση και οι υπηρεσίες ασφαλείας εργάζονται αδιάκοπα για την προστασία της αυστραλιανής κοινωνίας, αναλαμβάνοντας «άμεση και κατάλληλη δράση» για την αποτροπή ξένης παρέμβασης και διώκοντας, όπου είναι δυνατό, όσους ευθύνονται.
Σε πλήρη εξαίρεση από τις αμερικανικές κυρώσεις που επιβάλλονται στη ρωσική ενέργεια προχώρησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για την Ουγγαρία, κατά τη συνάντησή του στις 7 Νοεμβρίου στον Λευκό Οίκο με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν.
Όπως δήλωσε στα ουγγρικά μέσα ενημέρωσης ο Ορμπάν, μετά το πέρας των συνομιλιών, η εξαίρεση καλύπτει πλήρως το ρωσικό φυσικό αέριο που διοχετεύεται μέσω του αγωγού TurkStream και το πετρέλαιο που προέρχεται από τον αγωγό Drasba.
«Ζητήσαμε από τον πρόεδρο να αρθούν οι κυρώσεις», ανέφερε ο Ορμπάν. «Συμφωνήσαμε και ο πρόεδρος έλαβε τη σχετική απόφαση λέγοντας ότι οι κυρώσεις δεν θα εφαρμοστούν στους δύο αυτούς αγωγούς».
Στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων, η Ουγγαρία συμφώνησε να προμηθευτεί αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, όπως ανακοίνωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, υπογραμμίζοντας με ενημερωτικό σημείωμα ότι αναμένεται να υπογραφούν συμβόλαια ύψους περίπου 600 εκατ. δολαρίων.
Οι δύο χώρες αποφάσισαν επίσης να ενισχύσουν τη συνεργασία τους στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων, ενώ η Ουγγαρία θα προμηθευτεί πυρηνικά καύσιμα από την αμερικανική εταιρεία Westinghouse Electric Company, όπως αποκάλυψε ο Ορμπάν.
Ανώτατος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου επιβεβαίωσε στο πρακτορείο Reuters ότι στην Ουγγαρία χορηγήθηκε απαλλαγή ενός έτους από τις αμερικανικές κυρώσεις, ώστε να συνεχίσει να χρησιμοποιεί ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ως ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη, η Ουγγαρία έχει αποτελέσει σημαντική πρόκληση για τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Πριν από τις δηλώσεις του Ορμπάν, ο Τραμπ είχε ανοίξει το ενδεχόμενο απαλλαγής της Ουγγαρίας από τις κυρώσεις. «Το εξετάζουμε», είχε πει στους δημοσιογράφους. «Είναι πολύ δύσκολο για τον ίδιο να βρει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από άλλες περιοχές. Δεν έχουν το πλεονέκτημα της θάλασσας», εξήγησε.
Ήταν η πρώτη διμερής συνάντηση στην Ουάσιγκτον μεταξύ των δύο συμμάχων από την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. «Είναι σπουδαίος ηγέτης», δήλωσε ο Τραμπ για τον Ορμπάν, προσθέτοντας ότι ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες τον ζηλεύουν: «Αυτοί οι ηγέτες αποδείχτηκαν ότι έχουν άδικο», είπε ο Τραμπ, υπογραμμίζοντας την αυστηρή προσέγγιση της Ουγγαρίας στο μεταναστευτικό. «Στην Ευρώπη έχουν κάνει τεράστια λάθη με τη μετανάστευση», σχολίασε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Ορμπάν εξήγησε ότι η εξαίρεση από τις αμερικανικές κυρώσεις είναι αναγκαία, καθώς η Ουγγαρία – μια περίκλειστη χώρα – εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο.
Τόνισε ότι η διακοπή της τροφοδοσίας με ρωσική ενέργεια θα είχε σοβαρές επιπτώσεις στον ουγγρικό λαό και στην οικονομία: «Τροφοδοτούμαστε μέσω αγωγών. Ο αγωγός δεν είναι ιδεολογικό ή πολιτικό ζήτημα, αλλά φυσική αναγκαιότητα. Είναι ζωτικής σημασίας για εμάς», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στις 22 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση Τραμπ είχε ανακοινώσει αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Μόσχας, μεταξύ άλλων στους δύο μεγαλύτερους ρωσικούς πετρελαϊκούς κολοσσούς, Lukoil και Rosneft, με στόχο να περιοριστεί η χρηματοδότηση του πολέμου στην Ουκρανία.
Η κίνηση αυτή ενδεχομένως να εκθέσει και άλλες χώρες-αγοραστές, όπως η Κίνα, η Ινδία και ευρωπαϊκά κράτη, σε δευτερογενείς κυρώσεις. Ο Ορμπάν είχε δηλώσει νωρίτερα πως αναζητά τρόπους παράκαμψης των αμερικανικών κυρώσεων.
Ο Τραμπ σημείωσε πως, πέραν των θεμάτων ενέργειας και εμπορίου, οι ηγέτες θα συζητήσουν και την κατάσταση στην Ουκρανία.
Ο Ορμπάν δήλωσε ότι θα παρουσιάσει προτάσεις για τη λήξη του πολέμου. Παράλληλα, επέκρινε κακή εκτίμηση των υπολοίπων μελών της ΕΕ, υποστηρίζοντας πως πολλοί πιστεύουν λανθασμένα ότι η Ουκρανία μπορεί να κερδίσει στο πεδίο της μάχης. «Είναι ένα περίπλοκο θέμα», σημείωσε. Όταν ο Τραμπ τον ρώτησε αν θεωρεί πως η Ουκρανία δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο, ο Ορμπάν απάντησε: «Ένα θαύμα μπορεί να συμβεί».
Στηλίτευσε ακόμη τους Ευρωπαίους ηγέτες επειδή επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στην Ουγγαρία, λόγω της άρνησής της να δεχθεί μετανάστες. «Στην Ουγγαρία, ο αριθμός των παράνομων μεταναστών είναι μηδενικός, επειδή έχουμε απολύτως σαφές σύστημα», δήλωσε ο Ορμπάν. Πέρυσι, το ανώτατο δικαστήριο της ΕΕ αποφάσισε να επιβάλει στην Ουγγαρία πρόστιμο 1 εκατ. ευρώ ημερησίως, μέχρι να συμμορφωθεί με τους κανόνες της Ένωσης για τους πρόσφυγες.
«Τους είπα ότι πρέπει να σέβονται αυτόν τον άνθρωπο», είπε ο Τραμπ αναφερόμενος στον Ορμπάν. Η κυβέρνηση Μπάιντεν διατήρησε ψυχρές σχέσεις με την κυβέρνηση Ορμπάν, επικαλούμενη ζητήματα διαφθοράς, υπονόμευσης της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, πιέσεις σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, αλλά και οπισθοδρόμησης της δημοκρατίας, ενώ επέκρινε και τις στενές σχέσεις της Βουδαπέστης με τη Μόσχα και το Πεκίνο.
Με την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο το 2025, οι διμερείς σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ουγγαρίας άρχισαν να βελτιώνονται σημαντικά. Ο Ορμπάν χαρακτήρισε αυτή τη νέα περίοδο ως την αρχή μιας «χρυσής εποχής» των διμερών σχέσεων και είπε στον Τραμπ πως επί κυβέρνησης Μπάιντεν «όλα ήταν ουσιαστικά μπλοκαρισμένα, κατεστραμμένα και ακυρωμένα» μεταξύ των δύο χωρών.
Στις 6 Νοεμβρίου, ο Ρεπουμπλικάνος βουλευτής Νιλ Νταν φιλοξενήθηκε στην εκπομπή «American Thought Leaders» του Τζαν Γιεκιέλεκ, αρχισυντάκτη της Epoch Times, για να συζητήσουν ένα από τα σοβαρότερα εγκλήματα της εποχής μας: τη εξαναγκαστική και κρατικά ελεγχόμενη αφαίρεση οργάνων που πραγματοποιείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.
«Είμαι από τα λίγα μέλη του Κογκρέσου που έχουν πραγματοποιήσει μεταμοσχεύσεις στη ζωή τους», δήλωσε ο Νταν. «Αυτό το θέμα το γνωρίζω καλά και με αγγίζει προσωπικά. Η ιδέα ότι κάποιος δολοφονεί έναν άνθρωπο για να του αφαιρέσει τα όργανά του και να τα δώσει σε άλλον είναι τόσο αποτρόπαια όσο και τα μεγαλύτερα εγκλήματα της ιστορίας. Είναι στο ίδιο επίπεδο με τους Ναζί και το Ολοκαύτωμα».
Ως γιατρός χειρουργός και μέλος της Ειδικής Επιτροπής της Βουλής για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, ο Νταν έχει θέσει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση του φαινομένου της αναγκαστικής αφαίρεσης οργάνων.
Στη συνέντευξή του ανέλυσε το σκεπτικό πίσω από το νομοσχέδιο «Block Organ Transplant Purchases from China Act of 2025», γνωστό και ως «Block Act», το οποίο στοχεύει να διασφαλίσει ότι κανένας Αμερικανός πολίτης ή ίδρυμα δεν θα συμμετάσχει, άμεσα ή έμμεσα, ούτε θα επωφεληθεί από τη βιομηχανία μεταμοσχεύσεων οργάνων στην Κίνα.
«Μιλάμε για ένα έγκλημα που συμβαίνει μπροστά στα μάτια όλων. Εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες τα στοιχεία όλο και πληθαίνουν ότι κρατούμενοι συνείδησης, κυρίως ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ— μια πνευματική πρακτική που διώκεται συστηματικά στην Κίνα από το 1999—δολοφονούνται κατά παραγγελία για τα όργανά τους. Ανεξάρτητα δικαστήρια, ερευνητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ιατρικοί εμπειρογνώμονες έχουν καταγράψει χιλιάδες τέτοιες περιπτώσεις, εκτιμώντας ότι δεκάδες χιλιάδες μεταμοσχεύσεις γίνονται κάθε χρόνο χωρίς κανέναν εθελοντή δότη. Πλέον διαφημίζουν ανοιχτά ότι μπορείς να κλείσεις ραντεβού από την Αμερική για μεταμόσχευση καρδιάς ή πνευμόνων στην Κίνα. Εγώ αυτό θέλω να το κάνω απαγορεύσω», τόνισε ο Νταν.
Με βάση το νομοσχέδιο, οι Αμερικανοί που θα ταξιδέψουν για να λάβουν όργανα τα οποία έχουν αφαιρεθεί με τη βία ή χωρίς ηθικά κριτήρια θα αντιμετωπίζουν αστικές και ποινικές κυρώσεις, με πρόστιμα και φυλάκιση.
Παράλληλα, το σχέδιο νόμου προβλέπει την απαγόρευση πρόσβασης σε μετεγχειρητική φροντίδα στις ΗΠΑ για όσους υποβλήθηκαν σε τέτοιου είδους μεταμοσχεύσεις, καθώς και την απαγόρευση εισαγωγών ιστών και βιολογικού υλικού, όπως οστικά μοσχεύματα και κερατοειδείς, που συνδέονται με ανήθικες πρακτικές προέλευσης.
«Είναι εφικτό να διατηρηθούν όργανα που αφαιρούνται αμέσως μετά τον θάνατο, όπως μοσχεύματα οστών, πλακούντες, κερατοειδείς. Δεν θέλω να εισάγονται τέτοια παραγόμενα προϊόντα στην αγορά μεταμοσχεύσεων των ΗΠΑ», υπογράμμισε.
Ωστόσο, η αντιμετώπιση του ζητήματος στο Κογκρέσο αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολη.
Η πολιτική παράλυση και η συζήτηση ταμπού
Παρά την αυξανόμενη διακομματική ανησυχία για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, ο Νταν παραδέχεται ότι η εξαναγκαστική αφαίρεση οργάνων παραμένει ένα από τα πλέον δύσκολα ζητήματα προς διαχείριση.
«Είναι δύσκολο να μιλήσεις για αυτό με οποιονδήποτε, ακόμα και στο Κογκρέσο», ανέφερε. «Ο λόγος είναι ότι πρόκειται για ένα τρομακτικό θέμα. Οι άνθρωποι αποστρέφουν το βλέμμα, σωπαίνουν, νιώθουν αποστροφή και δεν θέλουν να το συζητήσουν καν».
Παρόλα αυτά, ο ίδιος πιστεύει ότι η κατάσταση αλλάζει σταδιακά. Τα τελευταία τρία χρόνια, έχει παρατηρήσει εντονότερη ευαισθητοποίηση του κοινού αλλά και μεγαλύτερη διάθεση των νομοθετών να ασχοληθούν με το ζήτημα.
«Ξεπερνούν τη φυσιολογική αποστροφή, αλλά απαιτεί πραγματική βούληση», είπε. Η Βουλή έχει ήδη εγκρίνει το νομοσχέδιο «Stop Forced Organ Harvesting Act» και το «Falun Gong Protection Act», που στοχεύουν στην αποκάλυψη και τιμωρία όσων εμπλέκονται σε αυτά τα εγκλήματα. Η πρόταση Νταν έρχεται να ενισχύσει το πλαίσιο επιβάλλοντας απτά ποινικά μέτρα.
Εστίαση στην λειτουργία του κινεζικού καθεστώτος
Η θέση του Νταν δεν πηγάζει μόνο από την ιατρική του εμπειρία, αλλά και από τη γενικότερη αντίληψή του ότι η πρακτική της αφαίρεσης οργάνων αποκαλύπτει τον ηθικό πυρήνα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
«Δεν αποδίδουν καμία αξία σε αυτές τις ανθρώπινες ζωές», σχολίασε. «Αν είσαι μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος θα τα πας καλά. Αν ανήκεις στο Φάλουν Γκονγκ, είσαι απλά ένας περιφερόμενος “λαβύρινθος” από νεφρά, καρδιά, πνεύμονες—ό,τι χρειαστούν θα στο πάρουν».
Ο Γιεκιέλεκ, που έχει ερευνήσει εκτενώς το θέμα, επισήμανε πως η εξαναγκαστική αφαίρεση οργάνων αποτελεί μεγεθυντικό φακό για την κατανόηση της λειτουργίας του κινεζικού καθεστώτος, άποψη με την οποία ο Νταν συμφώνησε.
«Κρατούν κυριολεκτικά τους ανθρώπους στη ζωή μόνο και μόνο για να τους σκοτώσουν τη στιγμή που θα χρειαστούν τα όργανά τους», ανέφερε ο Νταν. «Αυτό είναι εντελώς ασύμβατο με κάθε αμερικανική αξία, προκαλεί φυσική αποστροφή».
Ο Νταν συνέδεσε απευθείας την περιφρόνηση της Κίνας προς την ανθρώπινη ζωή με τη συνολικότερη εικόνα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από την δίωξη θρησκευτικών μειονοτήτων έως τη μαζική κράτηση πληθυσμών στη Σιντζιάνγκ.
Από την απομόνωση στη δράση
Παρά την επιστημονική του κατάρτιση και το δημόσιο βήμα του Κογκρέσου, ο Νταν παραδέχεται ότι η ενασχόληση με τόσο σκοτεινά ζητήματα συνεπάγεται μοναξιά.
«Δεν μπορώ να πάω στο σπίτι και να συζητήσω για αφαίρεση οργάνων με τη γυναίκα και τα παιδιά μου», ομολογεί. «Πολλοί με απομονώνουν. Είναι σημαντικό να υπάρχουν άνθρωποι που βρίσκουν το θάρρος να αντιμετωπίσουν τα σκοτεινά πράγματα της ζωής. Αυτό το ηθικό θάρρος πρέπει πλέον να διαμορφωθεί σε πολιτική».
Σύμφωνα με τον Νταν, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες εκτιμούν ότι έως και 100.000 άνθρωποι ετησίως σκοτώνονται για τα όργανά τους στην Κίνα— αριθμός που συμφωνεί με ανεξάρτητες διεθνείς έρευνες.
Για τον Νταν, το ζήτημα δεν είναι μόνο νομοθετικό—είναι ζήτημα ηθικής τάξεως, ανθρώπινων δικαιωμάτων με όλη τη βαρύτητα του όρου» όπως είπε, «έχουμε αρχίσει πλέον να σφίγγουμε το στομάχι μας και να βρίσκουμε το κουράγιο να το αντιμετωπίσουμε κατάματα».
Φανταστείτε να διαβάζετε ανάποδα σε μια ξεχασμένη διάλεκτο της Αναγέννησης τεχνικές οδηγίες διάσπαρτες σε πλήθος βιβλίων και στη συνέχεια να δίνετε ζωή σε μηχανές που σχεδιάστηκαν πριν από 500 χρόνια.
Αυτό είναι το έργο τριών γενεών Ιταλών τεχνιτών, που όχι μόνο έμαθαν να διαβάζουν την «κατοπτρική» γραφή του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, αλλά υλοποιούν όσα εκείνος οραματίστηκε, και τα μοιράζονται με όλο τον κόσμο.
Γεννημένος στην Ιταλία το 1452, ο Ντα Βίντσι, εκτός από ζωγράφος, ήταν και γνωστός εφευρέτης, μηχανικός, επιστήμονας και ανατόμος.
Μία από τις πιο περίεργες κληρονομιές που άφησε στον κόσμο, ήταν τα σημειωματάριά του, γεμάτα ιδέες και σχέδια για μηχανές τόσο παράξενες που μοιάζει σαν να είχε ρίξει μια ματιά στο μέλλον και ύστερα άφησε τα σκίτσα του για τις επερχόμενες γενιές. Τα σχέδια περιλαμβάνουν ιδέες για ελικόπτερα, άρματα μάχης, ρομπότ και ποδήλατα αιώνες πριν αυτά γίνουν μέρος της καθημερινής μας ζωής.
Το αυτοκινούμενο καροτσάκι του Λεονάρντο ντα Βίντσι κατασκευάστηκε από το Μουσείο Λεονάρντο ντα Βίντσι στη Φλωρεντία σύμφωνα με τις οδηγίες και τα σχέδια που ο δάσκαλος της Αναγέννησης έκανε εκατοντάδες χρόνια προτού εμφανιστεί το πρώτο αυτοκίνητο. Εδώ παρουσιάζεται σε έκθεση στο Μουσείο Redcliffe, στο Κουήνσλαντ. Αυστραλία, 16 Αυγούστου 2025. (Daniel Y. Teng/The Epoch Times)
Τον Αύγουστο, οι κατασκευές αυτές ταξίδεψαν στην Αυστραλία, όπου φιλοξενήθηκαν από το Μουσείο Redcliffe στο Κουήνσλαντ. Η έκθεση οργανώθηκε από την «Artisans of Florence», μια εταιρεία παγκόσμιων περιοδικών εκθέσεων που συνεργάζεται με το Μουσείο Λεονάρντο ντα Βίντσι στην Ιταλία, ενώ παράλληλα διοργανώνει και ξεχωριστές εκθέσεις για την αρχαία ρωμαϊκή τεχνολογία και τις ανακαλύψεις του Γαλιλαίου.
Αρχής γενομένης από το 2004, η περιοδεία έχει φτάσει σε περισσότερες από 50 χώρες και έχει προσελκύσει πάνω από 20 εκατομμύρια άτομα.
Ο διευθυντής Τομ Ρίτσο [Tom Rizzo], που εδρεύει στη Μελβούρνη και ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο με την έκθεση, μιλά για τον αντίκτυπο που έχει μέχρι στιγμής η έκθεση στον κόσμο.
«Έχω εκπλαγεί από την ανταπόκριση σε χώρες όπου δεν περίμενα να υπάρχει μεγάλη λατρεία για τον Ντα Βίντσι, όπως η Κίνα, η Ιαπωνία, η Κορέα, ναι, και η Ινδία», δήλωσε στην Epoch Times. «Ο Ντα Βίντσι είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο και νομίζω ότι αυτό οφείλεται στην ικανότητά του να καινοτομεί σε τόσους διαφορετικούς τομείς. Το γεγονός ότι ήταν ανατόμος, αρχιτέκτονας, βοτανολόγος, στρατιωτικός μηχανικός, αεροδιαστημικός μηχανικός, ζωγράφος… η λίστα είναι ατελείωτη».
Στην Ιαπωνία, ιδίως, έχουν «μανία με τον Ντα Βίντσι», σύμφωνα με τον Ρίτσο, και οι σχετικές εκθέσεις σε πολυτελή πολυκαταστήματα προκαλούν μεγάλο ενθουσιασμό.
Οι μηχανές κατασκευάζονται στη Φλωρεντία από τη δεκαετία του 1960. (Ευγενική παραχώρηση του Τομ Ρίτσο, Artisans of Florence)
Ο Ρίτσο γοητεύτηκε από την έκθεση όταν βοήθησε κάποτε εθελοντικά στη Μελβούρνη, . «Ενθουσιάστηκα όταν συνειδητοποίησα ότι όλα αυτά τα σκίτσα και οι εικόνες από την Αναγέννηση, που νόμιζα ότι ανήκαν σε δεκάδες ή εκατοντάδες επιστήμονες και καλλιτέχνες της Αναγέννησης, στην πραγματικότητα ήταν όλα του Ντα Βίντσι», είπε. «Με εντυπωσίασε πολύ το εύρος και η εμβέλεια του έργου του».
Πολύ μπροστά από την εποχή του
Πολλά από τα οράματα του Ντα Βίντσι αποτελούν μέρος της σύγχρονης πραγματικότητας.
«Το γεγονός ότι επινόησε τον πρόδρομο του ελικοπτέρου, τη στολή κατάδυσης, το αλεξίπτωτο πλαγιάς (παραπέντε) – και ότι όλα αυτά εφευρέθηκαν ανεξάρτητα εκατοντάδες χρόνια αργότερα – είναι κάτι που ιντριγκάρει έντονα τους ανθρώπους», σημειώνει ο Ρίτσο. «Ήταν καλός στο να βρίσκει παλιές τεχνολογίες και να τις ανανεώνει, επαναφέροντάς τες σε κοινή χρήση, όπως π.χ. τη βίδα του Αρχιμήδη για την άντληση νερού.
Ανάπτυξε ακόμη και ένα αυτοκίνητο με ελατήρια, και ένα ποδήλατο.
Το ποδήλατο του Λεονάρντο ντα Βίντσι, όπως κατασκευάστηκε από το Μουσείο Λεονάρντο ντα Βίντσι στη Φλωρεντία σύμφωνα με τις οδηγίες και τα σχέδια που ο δάσκαλος της Αναγέννησης έκανε εκατοντάδες χρόνια προτού εμφανιστεί το πρώτο ποδήλατο. Εδώ παρουσιάζεται σε έκθεση στο Μουσείο Redcliffe, στο Κουήνσλαντ. Αυστραλία, 16 Αυγούστου 2025. (Daniel Y. Teng/The Epoch Times)
«Όλα προμήνυαν τις σύγχρονες εφευρέσεις. Το πρώτο του ποδήλατο είναι αρκετά παρόμοιο με ένα σύγχρονο ποδήλατο σε διαστάσεις, σε αντίθεση με το penny farthing με τον τεράστιο μπροστινό τροχό και τον μικρό πίσω τροχό».
Μετά το θάνατό του το 1519, ο Ντα Βίντσι είχε παράξει περισσότερα από 2.000 τεχνικά σχέδια, τα οποία διέσπασε και χώρισε σε θέματα ένας έμπορος τέχνης της εποχής.
Ένα ρομπότ, όπως το σχεδίασε ο Ντα Βίντσι. (Ευγενική παραχώρηση του Τομ Ρίτσο, The Artisans of Florence)
Το ‘παζλ’ που προέκυψε αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τους ιστορικούς, αφού ένα σκίτσο για μια μηχανή μπορεί να βρίσκεται σε ένα βιβλίο, ενώ ένα σκίτσο για ένα άλλο μέρος της ίδιας μηχανής βρίσκεται σε ένα άλλο.
«Χρειάζεται καθολική γνώση όλων των σκίτσων και των μηχανισμών του Ντα Βίντσι, ώστε να μπορούμε να τα ξανασυναρμολογήσουμε και να αναδημιουργήσουμε πιστά μερικές από αυτές τις μηχανές», εξηγεί ο Ρίτσο.
Πολλά τμήματα σύγχρονων μηχανημάτων είναι εμπνευσμένα από τις δημιουργίες του Ντα Βίντσι. (Ευγενική παραχώρηση του Τομ Ρίτσο, The Artisans of Florence)
Ξετυλίγοντας τον κώδικα Ντα Βίντσι
Μια άλλη πρόκληση είναι η ιδιόμορφη, κατοπτρική γραφή του Ντα Βίντσι, ο οποίος έγραφε ανάποδα, από δεξιά προς τα αριστερά.
«Αυτά τα κείμενα διαβάζονται εύκολα με τη χρήση ενός καθρέφτη. Οι τεχνίτες μας έχουν δουλέψει με αυτά τα έγγραφα τόσο πολύ που μπορούν να τα διαβάσουν χωρίς καθρέφτη», αναφέρει ο Ρίτσο.
Η έκθεση είναι συναρπαστική για μικρούς και μεγάλους. (Ευγενική παραχώρηση του Τομ Ρίτσο, The Artisans of Florence)
Ευτυχώς, πολλοί από τους τεχνίτες που εργάζονται στις μηχανές του Ντα Βίντσι είναι Φλωρεντίνοι, κάτι απαραίτητο δεδομένου ότι η αρχαϊκή φλωρεντινή διάλεκτος που χρησιμοποιούσε ο Ντα Βίντσι είχε πολλούς ιδιωματισμούς και πολλοί από τους όρους που εμφανίζονται στον Ατλαντικό του Κώδικα [Codex Atlanticus] θα ήταν δύσκολο να κατανοηθούν από όσους δεν είναι από την περιοχή.
Η προσπάθεια ξεκίνησε από τον Κάρλο Νικολάι, ο οποίος αποφάσισε να μετατρέψει το εργαστήριό του και μαζί με τον γιο του άρχισε το επίμοχθο έργο της κατασκευής των μηχανών του Ντα Βίντσι από ξύλο, τη δεκαετία του 1960.
Το αλεξίπτωτο πλαγιάς του Λεονάρντο ντα Βίντσι κατασκευάστηκε από το Μουσείο Λεονάρντο ντα Βίντσι στη Φλωρεντία σύμφωνα με τις οδηγίες και τα σχέδια που ο δάσκαλος της Αναγέννησης έκανε εκατοντάδες χρόνια προτού εμφανιστεί το πρώτο παραπέντε. Εδώ παρουσιάζεται σε έκθεση στο Μουσείο Redcliffe, στο Κουήνσλαντ. Αυστραλία, 16 Αυγούστου 2025. (Daniel Y. Teng/The Epoch Times)
Πώς όμως βρέθηκε μια σημαντική ευρωπαϊκή έκθεση σε ένα μικρό μουσείο της Αυστραλίας, έξω από τις κυριότερες πόλεις; Ειδικά όταν τα μεταμοντέρνα και μοντέρνα έργα κυριαρχούν στους χώρους των μεγάλων γκαλερί και μουσείων.
«Έχουμε κάνει μια ειδική συμφωνία με το μουσείο της Φλωρεντίας, ώστε [η έκθεση] να μπορεί να διατεθεί για μια περιοδεία σε απομακρυσμένες και περιφερειακές περιοχές της Αυστραλίας», λέει ο Ρίτσο. «Καταφέραμε να εξασφαλίσουμε ευνοϊκές οικονομικές συνθήκες, ώστε να γίνει διαθέσιμη σε όσο το δυνατόν περισσότερους χώρους.
»Θέλουμε να δει πολύς κόσμος αυτή τη συλλογή, ειδικά οι απομακρυσμένες και μειονεκτικές κοινότητες που δεν θα είχαν ποτέ την ευκαιρία να δουν μια παγκόσμιας κλάσης περιοδεύουσα έκθεση στην πόλη τους. Πολλοί από τους ντόπιους μπορεί να μην έχουν ποτέ τη δυνατότητα να ταξιδέψουν στη Φλωρεντία για να τη δουν στο μουσείο της πόλης. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για εμάς ως μέρος της αποστολής μας».
Η τελευταία έκθεση θα πραγματοποιηθεί στην περιοχή Μόρτον Μπέυ του Κουήνσλαντ, βόρεια του Μπρίσμπεϊν, σε τέσσερις χώρους, μέχρι τις 9 Νοεμβρίου. Ωστόσο, τα περισσότερα κομμάτια βρίσκονται στο Μουσείο Ρέντκλιφ και στο Μουσείο Κληρονομιάς Πάιν Ρίβερς [Pine Rivers Heritage Museum].
Ομοσπονδιακές αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών εξέδωσαν προειδοποιήσεις προς δεκαοκτώ (18) ιστοσελίδες που φέρονται να πωλούν απομιμήσεις ή μη εγκεκριμένες εκδοχές του Botox και άλλων παρόμοιων ενέσιμων φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη λείανση των ρυτίδων.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (Food and Drug Administration – FDA) ανέφερε την Τετάρτη ότι οι προειδοποιητικές επιστολές στάλθηκαν έπειτα από αναφορές περιστατικών τραυματισμών που συνδέονται με τη χρήση αυτών των προϊόντων, μεταξύ των οποίων και περιπτώσεις τοξικών παρενεργειών.
Το Botox [μπότοξ, από τo Botulinum toxin, αλλαντική τοξίνη] παρασκευάζεται από καθαρισμένη και αραιωμένη μορφή της τοξίνης αλλαντίασης – μιας από τις πιο τοξικές ουσίες που είναι γνωστές στην επιστήμη. Δρα ως ενέσιμο αντιρυτιδικό, μπλοκάροντας προσωρινά τα νευρικά σήματα ώστε να χαλαρώσουν οι στοχευμένοι μύες.
Πέρα από τις αισθητικές του εφαρμογές, το Botox έχει εγκριθεί και για ιατρική χρήση σε διάφορες παθήσεις, όπως οι χρόνιες ημικρανίες, η μυϊκή δυσκαμψία και η υπερδραστήρια ουροδόχος κύστη.
Τα εγκεκριμένα από τον FDA προϊόντα που περιέχουν αλλαντική τοξίνη φέρουν ειδική «προειδοποίηση σε μαύρο πλαίσιο» – τη σοβαρότερη που εκδίδει ο Οργανισμός. Η προειδοποίηση επισημαίνει ότι το Botox ενέχει σημαντικό κίνδυνο σοβαρών ή και απειλητικών για τη ζωή παρενεργειών.
Τρισδιάστατο μοντέλο κορδέλας της νευροτοξίνης αλλαντίασης ορότυπου Α (botox) από PDB 3BTA. Αναφ.: Lacy, D.B., Tepp, W., Cohen, A.C., DasGupta, B.R., Stevens, R.C. (1998). (Public Domain)
Σύμφωνα με τον FDA, το Botox μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα που μοιάζουν με αλλαντίαση, μια σπάνια αλλά επικίνδυνη πάθηση που οδηγεί σε μυϊκή αδυναμία, δυσκολία στην αναπνοή και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και σε θάνατο.
Σε κάθε μία από τις προειδοποιητικές επιστολές που απέστειλε, ο FDA τόνισε ότι οι επίμαχες ιστοσελίδες πωλούσαν μη εγκεκριμένες ή εσφαλμένα σεσημασμένες εκδοχές φαρμάκων τύπου Botox.
Ο επίτροπος του FDA, Μάρτυ Μακάρυ, δήλωσε ότι «τα μη εγκεκριμένα και παραπλανητικά προϊόντα Botox εγκυμονούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία» και πρόσθεσε πως ο Οργανισμός λαμβάνει μέτρα «για την προστασία των Αμερικανών καταναλωτών και την αποτροπή διαδικτυακών οντοτήτων από την πώληση αυτών των επικίνδυνων προϊόντων».
Τον Απρίλιο του 2024, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) είχαν ήδη προειδοποιήσει το κοινό για απομιμήσεις του Botox, ύστερα από περιστατικά γυναικών σε εννέα Πολιτείες που είχαν επιβλαβείς αντιδράσεις μετά από ενέσεις.
Σε μεταγενέστερη ενημέρωση, τα CDC ανέφεραν ότι και οι δεκαεπτά ασθενείς είχαν λάβει ενέσεις αλλαντικής τοξίνης από άτομα χωρίς άδεια ή εκπαίδευση, σε μη ιατρικούς χώρους όπως σπίτια ή ινστιτούτα αισθητικής. Οι γυναίκες ήταν ηλικίας από 25 έως 67 ετών, και οι δεκαπέντε από αυτές έκαναν τις ενέσεις για αισθητικούς λόγους.
Τα CDC κάλεσαν όσους ενδιαφέρονται να κάνουν ενέσεις Botox να βεβαιώνονται ότι ο πάροχος είναι αδειοδοτημένος και έχει την κατάλληλη εκπαίδευση, είτε πρόκειται για ιατρικό χώρο είτε για κέντρο αισθητικής. Συνέστησε επίσης στους καταναλωτές να ρωτούν εάν το προϊόν αλλαντικής τοξίνης που χρησιμοποιείται είναι εγκεκριμένο από τον FDA και αν προήλθε από αξιόπιστη πηγή.
Στην ιστοσελίδα τους, τα CDC σημείωσαν χαρακτηριστικά ότι «αν υπάρχει αμφιβολία, καλύτερα να μη γίνει η ένεση».
Όσοι εμφανίσουν συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά της αλλαντίασης πρέπει να ζητήσουν αμέσως ιατρική βοήθεια ή να μεταβούν στο πλησιέστερο τμήμα επειγόντων περιστατικών, σύμφωνα με τις οδηγίες των CDC.
Τα προειδοποιητικά σημάδια περιλαμβάνουν θολή ή διπλή όραση, πτώση των βλεφάρων, δυσκολία στην κατάποση ή στην αναπνοή και μυϊκή αδυναμία – συμπτώματα που προκαλούνται από παράλυση των μυών λόγω της τοξίνης. Εάν δεν αντιμετωπιστούν, ενδέχεται να οδηγήσουν σε πλήρη παράλυση των μυών που είναι απαραίτητοι για την αναπνοή και την κίνηση.
