RYAN MORGAN

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 13ης Ιουνίου, ισραηλινές δυνάμεις εκκίνησαν αιφνιδιαστική επίθεση κατά κρίσιμων εγκαταστάσεων και υποδομών του Ιράν, προκειμένου να παρεμποδίσουν ενδεχόμενη κατασκευή πυρηνικού όπλου.

Εκτός από τις μεγάλες στρατιωτικές βάσεις και την πυρηνική υποδομή, στόχευσαν και τη στρατιωτική ηγεσία του Ιράν, καθώς και τους πυρηνικούς επιστήμονες της χώρας.

Με την ονομασία επιχείρηση «Ανατέλλων Λέων», η αρχική αιφνιδιαστική επίθεση του Ισραήλ έχει εξελιχθεί σε μία επιθετική στρατιωτική επιχείρηση που βάλλει καίριους στόχους εντός της εχθρικής χώρας.

Εντός της πρώτης μέρας της επιχείρησης, το Ιράν επιβεβαίωσε τους θανάτους τριών ανωτάτων στρατιωτικών του: του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Αντ/γου Μοχάμαντ Χοσεΐν Μπαγκέρι, του διοικητή του Ισλαμικού Επαναστατικού Στρατού (ΙΕΣ) Αντ/γο Χοσεΐν Σαλάμι, και του Αντ/γου Γκόλαμ Αλί Ρασίντ, επικεφαλής της Κατάμ αλ Ανμπίγια στα κεντρικά γραφεία της, που είναι ένα κέντρο αποστολής διαταγών για τις συνήθεις δυνάμεις του Ιράν καθώς και για τον ΙΕΣ.

Το Ιράν επιβεβαίωσε ότι ο Φερεϊντούν Αμπάσι, κορυφαίος Ιρανός πυρηνικός επιστήμονας, ήταν επίσης μεταξύ αυτών που σκοτώθηκαν από τη στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ.

Σε τηλεοπτική δήλωση, στις 13 Ιουνίου, για τη νέα στρατιωτική επιχείρηση, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε ότι τα χτυπήματα θα συνεχίζονται «για όσες ημέρες χρειαστεί για την εξουδετέρωση της απειλής».

Τα θύματα

Εκτός από την εξουδετέρωση των τριών κορυφαίων Ιρανών στρατιωτικών, οι ισραηλινές δυνάμεις ισχυρίζονται πως τα χτυπήματά τους κατά της ιρανικής στρατιωτικής δομής ηγεσίας συνεχίζονται.

Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων είναι δύσκολο να επαληθευτεί, αλλά Ιρανοί αξιωματούχοι και κρατικά μέσα έχουν αναγνωρίσει ότι αρκετοί στρατιωτικοί επικεφαλής έχουν σκοτωθεί.

Στις 14 Ιουνίου, η ιρανική κρατική τηλεόραση PressTV ανέφερε ότι οι Υπτ/γοι Γκολαμρέζα Μεράμπι και Μέντι Ραμπάνι σκοτώθηκαν από το αρχικό κύμα ισραηλινών χτυπημάτων, τις πρώτες ώρες της 13ης Ιουνίου. Το ιρανικό μέσο περιέγραψε τον Μεράμπι ως τον υποδιευθυντή πληροφοριών για το Γενικό Επιτελείο των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων, και τον Ραμπάνι ως τον υποδιευθυντή για επιχειρήσεις για το Γενικό Επιτελείο των Ιρανικών Ενόπλων Δυνάμεων.

Ο Υπτ/γος Αμίρ Αλί Χατζιζάντε, κεφαλή του τμήματος διαστημικής του ΙΕΣ, σκοτώθηκε επίσης την πρώτη μέρα των ισραηλινών χτυπημάτων, σύμφωνα με την PressTV.

Η PressTV, στις 15 Ιουνίου, ανέφερε ότι ο Υπτ/γος Μοχάμεντ Καζέμι, επικεφαλής του κυρίου τμήματος πληροφοριών του ΙΕΣ, σκοτώθηκε από ισραηλινό χτύπημα μαζί με τον υποδιευθυντή του, Μοχάμαντ Χασάν Μοχάγκεγκ. Από το ίδιο χτύπημα σκοτώθηκε και ο Μοσέν Μπακέρι, για τον οποίον η ισραηλινή κυβέρνηση είπε πως ήταν ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος πληροφοριών που δούλευε για το τμήμα Δύναμης Κουντ του ΙΕΣ.

Εκτός από τους θανάτους των στρατιωτικών, το Ιράν μετρά απώλειες και μεταξύ των πυρηνικών επιστημόνων του: ιρανικά κρατικά μέσα επιβεβαίωσαν τους θανάτους εννέα πυρηνικών ερευνητών από τις 13 Ιουνίου, συμπεριλαμβανομένου του Αμπάσι.

Οι υπόλοιποι οκτώ είναι οι: Αμπντόλ-Χαμίντ Μινουσέρ, Μοχάμαντ Μέντι Τεχράντσι, Αχμάντ Ρέζα Ζολφαγκάρι, Σεγιέντ Αμίρ Χοσεΐν Φεκχί, Μανσούρ Ασκάρι, Σαϊντέ Μπόργι, Ακμπάρ Μοταλεμπιζάντε και Αλί Μπακουέι Κατρίμι.

Το αμφιλεγόμενο πυρηνικό ιρανικό πρόγραμμα

Αν και το Ισραήλ διατείνεται ότι η επιχείρηση κατά του Ιράν έχει ως στόχο την αποτροπή του από την απόκτηση πυρηνικών όπλων, ο Ιρανός επικεφαλής Αλί Χαμενεΐ υποστηρίζει εδώ και χρόνια πως το Ιράν δεν εμπλουτίζει ουράνιο για να κατασκευάσει πυρηνικά, αλλά μόνο για πολιτικούς σκοπούς.

Διεθνείς παρατηρητές έχουν δώσει μια πιο σύνθετη αξιολόγηση για τις πυρηνικές φιλοδοξίες του Ιράν.

Σύμφωνα με τις ετήσιες αξιολογήσεις του Αμερικανικού Γραφείου Εθνικών Πληροφοριών, το Ιράν δεν επιδιώκει επί του παρόντος την κατασκευή πυρηνικών όπλων αλλά συνεχίζει να εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλά επίπεδα καθαρότητας.

Στην τελευταία του ετήσια αξιολόγηση, τον Μάρτιο, το εν λόγω Γραφείο έγραψε ότι ο Χαμενεΐ «δεν συνεχίζει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων που σταμάτησε το 2003, αν και πιθανώς λόγω πιέσεων».

Ωστόσο, το Ισραήλ κατηγόρησε το Ιράν για τη συνέχιση του προγράμματος πυρηνικών όπλων το 2011, το οποίο όπως λέει συνεχίζεται έως σήμερα.

Το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας έχει ξεκινήσει την επανεξέταση της τριμερούς εταιρικής σχέσης ασφαλείας με τη Βρετανία και την Αυστραλία, γνωστής ως AUKUS, όπως ανέφερε αξιωματούχος του Πενταγώνου στην εφημερίδα The Epoch Times.

Σύμφωνα με τον ίδιο αξιωματούχο, η αναθεώρηση της συμφωνίας, η οποία συγκροτήθηκε κατά τη διάρκεια της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, αποσκοπεί στην αξιολόγηση της συμβατότητάς της με τη σημερινή ατζέντα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Όπως δήλωσε, το ζητούμενο είναι «η διασφάλιση της υψηλότερης δυνατής επιχειρησιακής ετοιμότητας των ενόπλων δυνάμεων των ΗΠΑ, η πλήρης συμμετοχή των συμμάχων στη συλλογική άμυνα και η ανταπόκριση της αμυντικής βιομηχανίας στις ανάγκες της χώρας». Η ίδια πηγή ανέφερε ότι στόχος της επανεξέτασης είναι να επιβεβαιωθεί ότι η πρωτοβουλία πληροί αυτά τα «κριτήρια κοινής λογικής που βασίζονται στην αρχή ‘Πρώτα η Αμερική’».

Η AUKUS συγκροτήθηκε το 2021, με αρχική έμφαση στη μεταφορά τεχνογνωσίας για πυρηνοκίνητα υποβρύχια στην Αυστραλία, τεχνολογία που διαθέτουν τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η ενίσχυση της Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια θεωρείται ότι θα μπορούσε να ενδυναμώσει τη ναυτική της ισχύ και να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας έναντι επιθετικών ενεργειών στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, κυρίως εκ μέρους της Κίνας.

Ωστόσο, σύμφωνα με ανησυχίες Αμερικανών αξιωματούχων, παραμένει αβέβαιο το κατά πόσον το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ διαθέτει επαρκή αριθμό πολεμικών πλοίων. Όπως επισημαίνεται σε έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου, στόχος είναι η αύξηση του στόλου από 295 πλοία σε 390 έως το 2054. Πλην όμως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο αριθμός των σκαφών προβλέπεται να μειωθεί στα επόμενα πέντε έτη προτού αρχίσει να αυξάνεται.

Ο υφυπουργός Άμυνας για θέματα πολιτικής, Έλμπριτζ Κόλμπυ, έχει εκφράσει σκεπτικισμό για τη συμφωνία AUKUS, ιδίως όσον αφορά το σκέλος που αφορά την ενίσχυση της Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια.

Ο Κόλμπυ δήλωσε τον Αύγουστο ότι δεν απορρίπτει εκ των προτέρων την AUKUS, εφόσον η συμφωνία μπορεί να συμβάλει στην παράδοση περισσότερων υποβρυχίων εντός χρονοδιαγράμματος που να επιτρέπει την αποτροπή σύγκρουσης με την Κίνα. Όπως επεσήμανε, όμως, αυτό αποτελεί «πραγματολογικό και χειροπιαστό ερώτημα – όχι φιλοσοφικό».

Αμφιβολίες για την υλοποίηση της συμφωνίας έχουν εκφραστεί και στην Αυστραλία. Τον Μάρτιο, ο πρώην πρωθυπουργός της χώρας, Μάλκολμ Τέρνμπουλ, υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να προμηθευτεί η Αυστραλία τα υποβρύχια που της είχαν υποσχεθεί, δεδομένης της κατάστασης της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας. Όπως ανέφερε, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αλλάξουν δραστικά τον ρυθμό παραγωγής τους – και δεν υπάρχει ένδειξη ότι αυτό είναι εφικτό – «δεν πρόκειται να παραλάβουμε ποτέ τα υποβρύχια που μας υποσχέθηκαν».

Τον Απρίλιο, ο πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικά διατάγματα με σκοπό την ενίσχυση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας.

Κατά τη διάρκεια ακρόασης στη Βουλή των Αντιπροσώπων, στις 10 Ιουνίου, ο υπουργός Άμυνας Πητ Χέγκσεθ ανέφερε ότι το Πεντάγωνο διεξάγει «ειλικρινείς συζητήσεις» με τους ομολόγους του από την Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο ίδιος τόνισε ότι παραμένει αφοσιωμένος σε μια συνεργασία που να ωφελεί και τις τρεις χώρες. «Δεν θέλουμε να στηριζόμαστε μόνο στον σχεδιασμό της προηγούμενης κυβέρνησης», ανέφερε, προσθέτοντας ότι αναζητούνται «νέα προγράμματα που να εξυπηρετούν και τους τρεις εταίρους, δημιουργώντας διαδικασίες και δυνατότητες προμήθειας συστημάτων απαραίτητων για τις μελλοντικές συγκρούσεις».

Την αντίθεσή τους στην απόφαση πέντε δυτικών χωρών να επιβάλουν κυρώσεις σε δύο υπουργούς της ισραηλινής κυβέρνησης εξέφρασαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, καλώντας σε αναθεώρηση της απόφασης, την οποία χαρακτήρισαν «αντιπαραγωγική» εν μέσω των συνεχιζόμενων εντάσεων στη Μέση Ανατολή.

Συγκεκριμένα, στις 10 Ιουνίου, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία και η Νορβηγία ανακοίνωσαν την επιβολή κυρώσεων στον Ισραηλινό υπουργό Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και στον υπουργό Οικονομικών Μπετσαλέλ Σμότριτς. Σε κοινή τους ανακοίνωση, οι πέντε κυβερνήσεις κατηγόρησαν τους δύο αξιωματούχους για υποκίνηση βίας κατά παλαιστινιακών κοινοτήτων, ιδίως στη Δυτική Όχθη.

Οι χώρες εξέφρασαν ανησυχία για την επέκταση των ισραηλινών εποικισμών στην αμφισβητούμενη περιοχή, αλλά και για περιστατικά βίαιων επιθέσεων από εποίκους. Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι ενέργειες αυτές είναι απαράδεκτες και ότι, παρά τις εκτεταμένες συνομιλίες με την ισραηλινή κυβέρνηση, οι δράστες συνεχίζουν να δρουν ατιμώρητοι. Σύμφωνα με τις πέντε χώρες, αυτή ήταν η αιτία λήψης των μέτρων, με στόχο να αποδοθούν ευθύνες σε όσους θεωρούνται υπαίτιοι.

Η βρετανική κυβέρνηση γνωστοποίησε ότι θα παγώσει τα περιουσιακά στοιχεία των Μπεν-Γκβιρ και Σμότριτς και θα τους απαγορεύσει να διοικούν ή να διαχειρίζονται επιχειρήσεις με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Αντίστοιχα, η κυβέρνηση της Αυστραλίας ανακοίνωσε ότι θα παγώσει τα περιουσιακά τους στοιχεία και θα τους απαγορεύσει την είσοδο στη χώρα, ενώ η Νέα Ζηλανδία έκανε γνωστό ότι οι κυρώσεις της επίσης περιλαμβάνουν την απαγόρευση εισόδου των δύο Ισραηλινών υπουργών στο έδαφός της.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, σε δήλωσή του το απόγευμα της Τρίτης, καταδίκασε τις κυρώσεις, υποστηρίζοντας ότι οι πέντε χώρες θα έπρεπε να εστιάσουν την κριτική τους στην τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς. Όπως ανέφερε, οι ΗΠΑ απορρίπτουν κάθε εξίσωση μεταξύ των δύο πλευρών, χαρακτηρίζοντας τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση που έχει διαπράξει φρικαλεότητες, συνεχίζει να κρατά ομήρους αμάχους και στερεί από τους Παλαιστίνιους της Γάζας τη δυνατότητα να ζουν ειρηνικά. Παράλληλα, ζήτησε από τις πέντε χώρες να ανακαλέσουν άμεσα τις κυρώσεις τους.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμμυ Μπρους, χαρακτήρισε επίσης τις κυρώσεις «εξαιρετικά αντιπαραγωγικές» κατά την τακτική ενημέρωση των δημοσιογράφων. Υπενθύμισε ότι έξι Βρετανοί πολίτες και 46 Αμερικανοί σκοτώθηκαν στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, ενώ τα πτώματα τεσσάρων Αμερικανών παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας.

Οι πέντε χώρες που ανακοίνωσαν τις κυρώσεις υπογραμμίζουν στην κοινή τους δήλωση ότι δεν έχουν ξεχάσει την επίθεση της Χαμάς, η οποία και πυροδότησε την τρέχουσα σύρραξη στη Γάζα. Τονίζουν δε ότι τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν υπονομεύουν την σταθερή υποστήριξή τους στην ασφάλεια του Ισραήλ και ότι συνεχίζουν να καταδικάζουν τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου.

Επιπλέον, επαναλαμβάνουν ότι η λύση των δύο κρατών παραμένει, κατά την άποψή τους, η καλύτερη προοπτική για την ασφάλεια τόσο των Ισραηλινών όσο και των Παλαιστινίων.

Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ κατέλαβε τη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας μετά τον πόλεμο του Ιουνίου του 1967 και έκτοτε Ισραηλινοί έποικοι συνεχίζουν να εγκαθίστανται σε περιοχές της Δυτικής Όχθης, παρά τις διεθνείς επικρίσεις.

Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση των πέντε χωρών, τα μέτρα στοχεύουν συγκεκριμένα πρόσωπα που, κατά την άποψή τους, υπονομεύουν την ίδια την ασφάλεια του Ισραήλ και τη διεθνή του εικόνα.

Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γεδεών Σάαρ χαρακτήρισε τις κυρώσεις «σκανδαλώδεις και απαράδεκτες» και ευχαρίστησε τον Ρούμπιο για την υποστήριξή του.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, γνωστοποίησε ότι έχει λάβει κάποια από τα πρώτα στοιχεία της πρότασης των Ηνωμένων Πολιτειών για μια νέα συμφωνία με στόχο τον περιορισμό των πυρηνικών φιλοδοξιών της χώρας του.

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, στις 31 Μαΐου, ο Αραγτσί ανέφερε ότι ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ αλ-Μπουσαΐντί, ο οποίος έχει διαδραματίσει ρόλο μεσολαβητή στις πρόσφατες συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν, πραγματοποίησε σύντομη επίσκεψη στην Τεχεράνη, κατά την οποία μετέφερε τα διαθέσιμα στοιχεία της αμερικανικής πρότασης.

Ο Ιρανός αξιωματούχος δεν αποκάλυψε συγκεκριμένες λεπτομέρειες του σχεδίου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει «κατάλληλα, με βάση τις αρχές, τα εθνικά συμφέροντα και τα δικαιώματα του ιρανικού λαού».

Το Σάββατο, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, επιβεβαίωσε ότι ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ, Στηβ Γουίτκοφ, είχε μεταφέρει «μια λεπτομερή και αποδεκτή πρόταση στο ιρανικό καθεστώς», τονίζοντας πως η αποδοχή της «είναι προς το συμφέρον τους».

Η ιρανική ηγεσία επαναλαμβάνει ότι δεν επιδιώκει την κατασκευή πυρηνικών όπλων, αν και εξακολουθεί να εμπλουτίζει ουράνιο σε υψηλά επίπεδα καθαρότητας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζει ότι το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και ζητά σίγουρες εγγυήσεις για την αποτροπή ενός τέτοιου ενδεχομένου. Ωστόσο, φέρεται να υπάρχουν διαφωνίες μεταξύ των δύο πλευρών ως προς το κατά πόσο το Ιράν μπορεί να συνεχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου.

Η πυρηνική συμφωνία του 2015, από την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν το 2018, επί της πρώτης προεδρίας Τραμπ, περιόριζε τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 3,67%, επαρκές επίπεδο για την παραγωγή ενέργειας. Ένα από τα βασικά σημεία της κριτικής του Τραμπ ήταν ότι η εν λόγω συμφωνία καθυστερούσε μεν δεν απέτρεπε δε την πιθανότητα το Ιράν να φτάσει στον εμπλουτισμό της τάξης του 90%, που απαιτείται για στρατιωτική χρήση.

Έκτοτε, το Ιράν έχει αυξήσει σταδιακά τα επίπεδα εμπλουτισμού. Τον Φεβρουάριο, η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – ΙΑΕΑ) εκτίμησε ότι η χώρα είχε συγκεντρώσει περίπου 274,8 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60%.

Στη δήλωσή της, η Λέβιτ επανέλαβε τη θέση Τραμπ ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω πληροφορίες για την τελευταία πρόταση που έχει αποσταλεί στην Τεχεράνη.

Ο Αραγτσί ηγείται της ιρανικής αντιπροσωπείας στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες ξεκίνησαν στις 12 Απριλίου. Αντίστοιχα, ο Γουίτκοφ ηγείται της αμερικανικής αποστολής. Τρεις από τους πέντε μέχρι στιγμής γύρους διαπραγματεύσεων έχουν πραγματοποιηθεί στο Ομάν και δύο στην Ιταλία.

Η αμερικανική πρόταση διατυπώθηκε πριν από την αναμενόμενη ανακοίνωση ενός έκτου γύρου συνομιλιών, για τον οποίο δεν έχει ακόμη οριστεί ημερομηνία ή τοποθεσία.

Μετά τον τελευταίο γύρο συνομιλιών, που διεξήχθη στη Ρώμη στις 23 Μαΐου, ο Αραγτσί είχε δηλώσει ότι οι δύο πλευρές είχαν καταλήξει σε «καλύτερη και σαφέστερη κατανόηση των εκατέρωθεν θέσεων» και ότι «οι προτάσεις και οι ιδέες που κατατέθηκαν έχουν μεταφερθεί στις αντίστοιχες πρωτεύουσες για περαιτέρω εξέταση».

Με πληροφορίες από το Reuters

Η Ρωσία προσφέρει στήριξη στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν στην Καμπούλ για την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους (ISIS), την ώρα που η Μόσχα εξετάζει τρόπους ενίσχυσης της οικονομικής της παρουσίας στο Αφγανιστάν.

Ο Ζαμίρ Καμπούλοφ, ειδικός απεσταλμένος του Ρώσου προέδρου για το Αφγανιστάν, ανέφερε σε συνέντευξή του στο κρατικό ρωσικό πρακτορείο Ria Novosti στις 2 Μαΐου ότι η Ρωσία ενδέχεται να συνεργαστεί στενότερα με το καθεστώς των Ταλιμπάν. Όπως δήλωσε, το Ισλαμικό Κράτος παραμένει κοινός εχθρός για τη Μόσχα και την Καμπούλ.

Ο Καμπούλοφ, ο οποίος έχει διατελέσει και πρέσβης της Ρωσίας στο Αφγανιστάν, εκτίμησε πως οι προσπάθειες των Ταλιμπάν στην καταπολέμηση του παραρτήματος του ISIS στο Αφγανιστάν είναι αξιόλογες. Σύμφωνα με τον ίδιο, η οργάνωση αποτελεί «κοινό εχθρό για τη Ρωσία και το Αφγανιστάν» και η Μόσχα σκοπεύει να παράσχει «κάθε δυνατή βοήθεια στις αφγανικές αρχές μέσω εξειδικευμένων δομών».

Από την πτώση της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ κυβέρνησης  στο Αφγανιστάν το καλοκαίρι του 2021, οι Ταλιμπάν προσπαθούν να εδραιώσουν τον έλεγχό τους στη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκονται συχνά σε σύγκρουση με το τοπικό παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους, γνωστό ως ISIS-Khorasan ή ISIS-K.

O ISIS έχει αναλάβει ευθύνη και για επιθέσεις εντός της Ρωσίας, μεταξύ των οποίων και η πολύνεκρη επίθεση στον συναυλιακό χώρο Crocus City Hall, τον Μάρτιο του 2024, κατά την οποία ένοπλοι άνοιξαν πυρ εναντίον του πλήθους και προκάλεσαν πυρκαγιές, με απολογισμό 145 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.

Παρά τις αρχικές ρωσικές υποψίες περί ουκρανικής εμπλοκής στην επίθεση, το Κρεμλίνο έχει εντείνει τις εκκλήσεις για συνεργασία με την Καμπούλ με στόχο την αντιμετώπιση του ISIS.

Η Ρωσία είχε εντάξει στο παρελθόν τους Ταλιμπάν στον κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων, ωστόσο αφαίρεσε τον χαρακτηρισμό τον προηγούμενο μήνα, εξέλιξη που ανοίγει τον δρόμο για στενότερη συνεργασία. Σε σχετική ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ στις 17 Απριλίου επισημάνθηκε ότι η άρση του χαρακτηρισμού «δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την καθιέρωση μιας πλήρους εταιρικής σχέσης με την Καμπούλ, προς όφελος των λαών της Ρωσίας και του Αφγανιστάν».

Αναφορικά με το ενδεχόμενο πλήρους διπλωματικής αναγνώρισης του καθεστώτος των Ταλιμπάν, ο Καμπούλοφ σημείωσε ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών «συνεχίζεται ντε φάκτο», υπονοώντας ότι η απομάκρυνση των τελευταίων εμποδίων – όπως η άρση του χαρακτηρισμού της τρομοκρατικής οργάνωσης – μπορεί να οδηγήσει σε εξομάλυνση των σχέσεων.

Ο Καμπούλοφ αναφέρθηκε επίσης σε ενδεχόμενη διεύρυνση των εξαγωγών καυσίμων από τη Ρωσία προς το Αφγανιστάν, σημειώνοντας ότι το ζήτημα αυτό, καθώς και άλλες οικονομικές σχέσεις, θα βρεθούν στο επίκεντρο του Russia–Islamic World Kazan Forum, αργότερα εντός του μήνα.

Η Μόσχα φαίνεται να επιδιώκει και πρόσβαση στους φυσικούς πόρους του Αφγανιστάν, καθώς η χώρα διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα σπάνιων γαιών και άλλων πολύτιμων ορυκτών. Ο Καμπούλοφ επεσήμανε ότι στο αφγανικό υπέδαφος υπάρχουν «υδρογονάνθρακες, πολύτιμοι λίθοι και σπάνιες γαίες», αλλά είναι πρόωρο να συζητηθούν συγκεκριμένες επενδυτικές προοπτικές χωρίς πρώτα να ολοκληρωθούν οι γεωλογικές έρευνες.

Υπογράμμισε επίσης ότι η εξόρυξη λιθίου, μεταξύ άλλων, απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού – κάτι που δεν αφθονεί στο Αφγανιστάν.