Ελλάδα

Η έλλειψη συνεκτικής ρύθμισης της χρήσης Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ-Drones) οδηγεί σε πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια, την προστασία και την ιδιωτικότητα. Επιπλέον, η ταχεία ανάπτυξη της βιομηχανίας ΣμηΕΑ παρουσιάζει οικονομικές ευκαιρίες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης, αλλά αυτές οι ευκαιρίες δεν υλοποιούνται πλήρως λόγω έλλειψης συντονισμένου σχεδιασμού και επενδύσεων.

Σε αυτόν τον άξονα κινείται και η διενέργεια ηλεκτρονικού ανοικτού κάτω των ορίων διαγωνισμού για το έργο «Παροχή Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Εθνικής Στρατηγικής για τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ)» σύμφωνα με τον οποίο αναζητείται ειδικός σύμβουλος, θέση που προκηρύχθηκε από την Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε. (ΚτΠ).

Οι προσφορές υποβάλλονται από τους ενδιαφερόμενους ηλεκτρονικά, μέσω της διαδικτυακής πύλης www.promitheus.gov.gr του ΕΣΗΔΗΣ, μέχρι τις 13 Ιουλίου στη 13:00.

Όπως σημειώνεται στην προκήρυξη, βασικός στόχος της εθνικής στρατηγικής για τα ΣμηΕΑ είναι η θέσπιση ενός σαφούς και συνεκτικού πλαισίου για την ασφαλή, υπεύθυνη και ρυθμιζόμενη ενσωμάτωση τους στον εθνικό εναέριο χώρο.

Συγκεκριμένα, η στρατηγική έχει ως στόχο την:

* Προώθηση της ασφαλούς και υπεύθυνης χρήσης των ΣμηΕΑ μέσω της ανάπτυξης σαφών και συνεπών κανονισμών και κατευθυντήριων γραμμών.

* Ενίσχυση της ασφάλειας και της ιδιωτικότητας των λειτουργιών των ΣμηΕΑ μέσω της εφαρμογής μέτρων όπως ασφαλή συστήματα επικοινωνίας και αναγνώρισης.

* Προώθηση της ανάπτυξης και της ανάπτυξης της βιομηχανίας ΣμηΕΑ με την προώθηση της έρευνας και της ανάπτυξης, την ενθάρρυνση των επενδύσεων και τη στήριξη της ανάπτυξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.

* Προώθηση της χρήσης ΣμηΕΑ προς όφελος της κοινωνίας, μεταξύ άλλων για την αντιμετώπιση καταστροφών, την περιβαλλοντική παρακολούθηση και άλλες εφαρμογές δημόσιου συμφέροντος.

Αντικείμενο της Σύμβασης

Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η γενική γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων εστιάζει στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής για τη χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) και τη θέσπιση ενός σαφούς και συνεκτικού πλαισίου για την ασφαλή, υπεύθυνη και ρυθμιζόμενη ενσωμάτωσή τους στον εθνικό εναέριο χώρο.

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, η εθνική στρατηγική για τα ΣμηΕΑ θα αξιοποιήσει μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει τις ακόλουθες βασικές συνιστώσες:

* Κανονιστικό πλαίσιο: Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού συνόλου κανονισμών και κατευθυντήριων γραμμών για την ασφαλή και υπεύθυνη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εθνικό εναέριο χώρο. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει απαιτήσεις για την εκπαίδευση των χειριστών και την αδρανοποίηση, καθώς και τεχνικά πρότυπα για το σχεδιασμό και τη λειτουργία των ΣμηΕΑ.

* Έρευνα και ανάπτυξη: Ενθάρρυνση και υποστήριξη της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών και εφαρμογών ΣμηΕΑ μέσω ερευνητικών επιχορηγήσεων και χρηματοδοτικών προγραμμάτων.

* Ανάπτυξη της βιομηχανίας: Προώθηση της ανάπτυξης της βιομηχανίας ΣμηΕΑ μέσω της στήριξης της ανάπτυξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων και της ενθάρρυνσης των επενδύσεων στον τομέα.

* Διεθνής συνεργασία: Συνεργασία με διεθνείς εταίρους και ενδιαφερόμενα μέρη για την προώθηση της ασφαλούς και υπεύθυνης ενσωμάτωσης των ΣμηΕΑ στον παγκόσμιο εναέριο χώρο και για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και τεχνικής εμπειρογνωμοσύνης.

Ενδεικτικό Σχέδιο Δράσης

1. Δημιουργία task force για την επίβλεψη της ανάπτυξης και της εφαρμογής της στρατηγικής. Αυτή η ειδική ομάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει εκπροσώπους κυβερνητικών υπηρεσιών, της βιομηχανίας και άλλων σχετικών ενδιαφερόμενων μερών.

2. Διεξαγωγή επανεξέτασης των υφιστάμενων κανονισμών και κατευθυντήριων γραμμών που σχετίζονται με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και εντοπισμός τυχόν κενών ή ασυνεπειών που πρέπει να αντιμετωπιστούν στη νέα στρατηγική.

3. Διενέργεια επαφών/συζητήσεων με εμπειρογνώμονες του κλάδου, ακαδημαϊκούς και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για συγκέντρωση πληροφοριών και ιδεών για τη στρατηγική. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει εργαστήρια, ομάδες εστίασης και διαδικτυακές έρευνες.

4. Ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου κανονιστικού πλαισίου για την ασφαλή και υπεύθυνη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εθνικό εναέριο χώρο. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για την εκπαίδευση και την πιστοποίηση των χειριστών, καθώς και τεχνικά πρότυπα για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

5. Δημιουργία προγράμματος χρηματοδότησης για την υποστήριξη της έρευνας και της ανάπτυξης στον τομέα των ΣμηΕΑ. Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει επιχορηγήσεις για ακαδημαϊκή έρευνα, καθώς και χρηματοδότηση για νεοφυείς και μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

6. Προώθηση της ανάπτυξης της βιομηχανίας ΣμηεΑ μέσω πρωτοβουλιών όπως η προώθηση επενδύσεων, οι εμπορικές εκθέσεις και οι συνεργασίες με βιομηχανικές ενώσεις.

7. Συνεργασία με διεθνείς εταίρους και ενδιαφερόμενα μέρη για την προώθηση της ασφαλούς και υπεύθυνης ενσωμάτωσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον παγκόσμιο εναέριο χώρο και για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και τεχνικής εμπειρογνωσίας.

8. Συστάσεις για την τακτική αξιολόγηση της προόδου και τον αντίκτυπο της εθνικής στρατηγικής για τα ΣμηΕΑ μέσω της χρήσης ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων.

Ενδεικτικοί Τομείς, και Δράσεις

Η εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για τη χρήση ΣμηΕΑ αφορά ένα μεγάλο εύρος τομέων και κλάδων, στους οποίους περιλαμβάνονται ενδεικτικά μεταξύ άλλων οι εξής:

* ‘Αμυνα: Ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών από στρατιωτικές και αμυντικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της επιτήρησης, της συλλογής πληροφοριών και άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την άμυνα.

* Εθνική Ασφάλεια: Αντιμετώπιση των κινδύνων για την εθνική ασφάλεια, μεταξύ άλλων μέσω της θέσπισης απαιτήσεων εξουσιοδότησης ασφαλείας για φορείς εκμετάλλευσης και περιορισμούς στη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε ευαίσθητες περιοχές.

* Γεωργία: Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης ΣμηΕΑ στη γεωργία, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για την παρακολούθηση των καλλιεργειών, την άρδευση και άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με τη γεωργία.

* Συνεργασία με τη βιομηχανία: Συνεργασία με ομάδες του κλάδου και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη για τον εντοπισμό βέλτιστων πρακτικών και την ανάπτυξη κατευθυντήριων γραμμών για την ασφαλή και υπεύθυνη χρήση ΣμηεΑ.

* Ενέργεια: Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης ΣμηΕΑ στη ενέργεια, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για την παρακολούθηση και συντήρηση υποδομών ενέργειας.

* Υγεία: Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης ΣμηΕΑ στον τομέα της υγείας, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για τη μεταφορά υγειονομικού υλικού ή/ και ασθενών.

* Μεταφορές: Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης ΣμηΕΑ στον τομέα των μεταφορών, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών για τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών για διανομή αγαθών και άλλες δραστηριότητες στον τομέα των μεταφορών.

* Ανθρωπιστική βοήθεια: Διερεύνηση των δυνατοτήτων χρήσης ΣμηΕΑ στην υποστήριξη δράσεων ανθρωπιστικής βοήθειας, μεταξύ άλλων μέσω της μεταφοράς και παροχής ανθρωπιστικού υλικού σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές.

* Περιβάλλον και βιωσιμότητα: Διερεύνηση του αντίκτυπου της χρήσης ΣμηΕΑ στο περιβάλλον, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών για θέματα ηχορύπανσης και κατανάλωσης ενέργειας. Υποστήριξη της ανάπτυξης βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και κατάρτιση συστάσεων για μείωση του περιβαλλοντικού αντικτύπου.

Υπηρεσίες

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης υπηρεσίας, ο Ανάδοχος υπό το πρίσμα της εθνικής στρατηγικής για τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ), αναμένεται να:

-Αναλύσει την υφιστάμενη κατάσταση στη χώρα και να βοηθήσει στο σχηματισμό κατευθυντήριων αρχών.

-Αξιολογήσει την οργανωτική και διοικητική δομή του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης & σχήματος διακυβέρνησης ως προς το σχεδιασμό δράσεων για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τα Συστήματα μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ) παρέχοντας απολογιστική έκθεση αξιολόγησης δομών και πρακτικών.

-Εντοπίσει κλάδους της οικονομίας & τομείς πολιτικής που έχουν τη μεγαλύτερη ωριμότητα για να επωφεληθούν από τη χρήση ΣμηΕΑ

-Αναδείξει τους σημαντικότερους τομείς Δημόσιας Διοίκησης οι οποίοι μπορούν να έχουν οφέλη από δράσεις σχετικές με τη χρήση ΣμηΕΑ.

Κ.Π.

Το νέο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Ολύμπια, Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου «Μαρία Κάλλας», που ξεκινά τον Σεπτέμβριο, εγκαινιάζοντας τη σεζόν 2023-2024, παρουσιάστηκε χθες σε ειδική εκδήλωση στο δημαρχείο της πόλης, από τον δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Θεάτρου, Ολιβιέ Ντεκότ.

Σε συνέχεια της επιτυχημένης χρονιάς, κατά τη διάρκεια της οποίας το Ολύμπια υποδέχθηκε περισσότερους από 30.000 θεατές και έγινε μέλος του «Opera Europa» -του κορυφαίου οργανισμού για το λυρικό θέατρο στην Ευρώπη- το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας φέρνει από τις 27 Σεπτεμβρίου ακόμη περισσότερες επιτυχημένες παραγωγές στο ιστορικό κτίριο-στολίδι της οδού Ακαδημίας.

Το νέο πρόγραμμα που υπογράφει ο Ολιβιέ Ντεκότ και διοργανώνει ο Οργανισμός Αθλητισμού, Πολιτισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) καθιστά το Δημοτικό Μουσικό Θέατρο και πάλι σημείο διεθνούς πολιτιστικής συνάντησης στην «καρδιά» της Αθήνας, θέτοντας στο επίκεντρο τα Μουσικά Σύνολα του Δήμου Αθηναίων: Τη Συμφωνική Ορχήστρα, τη Χορωδία, το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής και τη Big Band. Προβεβλημένοι Έλληνες ερμηνευτές, σολίστες και μαέστροι διεθνούς εμβέλειας, συνθέτουν το πρόγραμμα της νέας σεζόν που αναμένεται συναρπαστική.

Σε δήλωσή του, ο κ. Μπακογιάννης, τόνισε:

«Αυτή θα είναι ακόμη μία εξαιρετική χρονιά για τον πολιτισμό της Αθήνας. Από τον Σεπτέμβριο, η σκηνή του “Ολύμπια” θα λάμψει με πιο πολλές και “δυνατές” παραγωγές στις οποίες -όπως κάθε φορά- πρωταγωνιστούν καταξιωμένοι καλλιτέχνες της ελληνικής και διεθνούς σκηνής. Σε συνέχεια της πολύ επιτυχημένης προηγούμενης περιόδου, ο Δήμος Αθηναίων ετοιμάζεται με το ίδιο όραμα και με ακόμη μεγαλύτερο ενθουσιασμό να προσφέρει στο αθηναϊκό κοινό ένα καθηλωτικό πρόγραμμα διεθνούς ακτινοβολίας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Ολύμπια, Ολιβιέ Ντεκότ, ο οποίος για μία ακόμη φορά επιμελήθηκε με αφοσίωση το πρόγραμμα του Δημοτικού μας Θεάτρου. Καλούμε όλες τις Αθηναίες και τους Αθηναίους να “κλείσουν” και φέτος τις θέσεις τους στο αγαπημένο -πλέον- θέατρο της οδού Ακαδημίας για να απολαύσουν μερικές από τις καλύτερες παραστάσεις της πόλης».

Από την πλευρά του, ο κ. Ντεκότ, ανέφερε: «Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Ολύμπια, Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου “Μαρία Κάλλας” που υπογράφω για τρίτη χρονιά, είναι φέτος, ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη σεζόν, εστιασμένο στην κατεύθυνση που θα θέλαμε: Ανοιχτό προς όλα τα είδη μουσικής δημιουργίας και τέχνης, έχοντας πάντα, όμως, στο επίκεντρο το λυρικό θέατρο. Ευχαριστώ πολύ όλους εκείνους τους καλλιτέχνες, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που αποδέχτηκαν την πρόσκλησή μου να συμμετάσχουν σε παραγωγές του Ολύμπια. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος για τη νέα συνεργασία μας με το Διεθνές Φεστιβάλ Χέντελ του Γκέτινγκεν, αλλά και με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Έως ότου αρχίσει η νέα καλλιτεχνική περίοδος, σας καλούμε να μείνετε μαζί μας μέσα από το κανάλι μας στο YouTube. Το περιεχόμενό του ανανεώνεται, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία και δίνοντάς μας τη δυνατότητα να αφήνουμε το δικό μας στίγμα με πολλές από τις μαγικές παραγωγές που έχουμε διοργανώσει τα τελευταία χρόνια».

Στόχος για τη νέα σεζόν είναι να ενταχθούν στο πρόγραμμα περισσότερες παραγωγές όπερας. Μέσα σε αυτήν θα πραγματοποιηθούν τρεις μεγάλες σκηνικές παραστάσεις λυρικού θεάτρου, τρεις όπερες σε συναυλιακή μορφή, ένα γκαλά όπερας και πολλές συναυλίες που θα έχουν στο επίκεντρο τη φωνή, με τη συμμετοχή διεθνών καλλιτεχνών που εμφανίζονται στα μεγαλύτερα λυρικά θέατρα του κόσμου.

Τι ξεχωρίζει στο νέο πρόγραμμα 

Το πρόγραμμα της νέας περιόδου συνθέτουν, μεταξύ άλλων, σημαντικές παραγωγές όπερας. Ο Δήμος Αθηναίων πραγματοποιεί την πρώτη βασική διεθνή λυρική συμπαραγωγή του με το Internationale Händel-Festspiele Göttingen, το παλαιότερο φεστιβάλ μπαρόκ μουσικής, παγκοσμίως, αφιερωμένο στον Χέντελ.

Ο κορυφαίος Έλληνας μαέστρος με διεθνή λάμψη Γιώργος Πέτρου, καλλιτεχνικός διευθυντής του γερμανικού φεστιβάλ, διευθύνει και σκηνοθετεί την όπερα «Σεμέλη», που γνώρισε τεράστια επιτυχία από κοινό και κριτικούς, τον περασμένο Μάιο. Η Ελβετίδα σοπράνο Marie Lys, το νέο αστέρι της μπαρόκ σκηνής, στον ομώνυμο ρόλο και ένα εξαιρετικό καστ διακεκριμένων καλλιτεχνών, συμπράττουν με τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων και τη Χορωδία Δωματίου Αθηνών.

Η «Σταχτοπούτα» του Rossini, σε σκηνοθεσία Ροδούλας Γαϊτάνου, αναβιώνει στο Ολύμπια σε μουσική διεύθυνση του Γερμανού μαέστρου Nikolas Nägele, εξειδικευμένου στο bel canto, και στον ομώνυμο ρόλο τη νέα μέτζο-σοπράνο Svetlina Stoyanova, τακτική προσκεκλημένη -μεταξύ άλλων- του Teatro alla Scala και της Wiener Staatsoper, η οποία ηγείται ενός διεθνούς καστ αποτελούμενου από σολίστ που εξειδικεύονται στα έργα του Rossini.

Η νέα λυρική παραγωγή του Δήμου Αθηναίων, η δημοφιλής οπερέτα «Οι Απάχηδες των Αθηνών», θα παρουσιαστεί με διπλό καστ εξαιρετικών Ελλήνων τραγουδιστών και ηθοποιών, συμπεριλαμβανομένης της Ζωζώς Σαπουντζάκη ως guest. Τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία του Δήμου Αθηναίων θα διευθύνει ο Κορνήλιος Μιχαηλίδης, που πρόσφατα θριάμβευσε στο Teatro Real της Μαδρίτης, ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Βασίλης Μαυρογεωργίου.

Παράλληλα, στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και όπερες που παρουσιάζονται σε συναυλιακή μορφή, όπως το αριστούργημα του Bellini «I puritani» που ολοκληρώνει το αφιέρωμα του 2023 στη Μαρία Κάλλας, με τους πρωταγωνιστικούς ρόλους να ερμηνεύονται από ένα συναρπαστικό κουαρτέτο ερμηνευτών, ανάμεσα στους οποίους είναι η Ελληνίδα σοπράνο Χριστίνα Πουλίτση και ο Αμερικανός τενόρος John Osborn, που εμφανίζεται σε όλα τα μεγάλα λυρικά θέατρα του κόσμου. Ο Γάλλος αρχιμουσικός Alphonse Cemin διευθύνει την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στην πρώτη συνεργασία της με το Θέατρο Ολύμπια.

Η όπερα «Medgé» του Σπύρου Σαμάρα παρουσιάζεται για πρώτη φορά με ορχήστρα στην Ελλάδα με τη συνεργασία της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών, σε μουσική διεύθυνση και νέα ενορχήστρωση του Βύρωνα Φιδετζή, στο πρωτότυπο γαλλικό λιμπρέτο του Paul Milliet.

Άλλη μία πανελλήνια πρώτη παρουσίαση είναι η όπερα «Πηνελόπη» του Fauré με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, στο πλαίσιο της συνεργασίας της με το Ολύμπια, καθώς και ένα λαμπερό καστ Γάλλων και Ελλήνων ερμηνευτών, ανάμεσα στους οποίους η μεγάλη δραματική σοπράνο Catherine Hunold. Μαζί με τον αρχιμουσικό Pierre Dumoussaud επιστρέφουν, μετά τον θρίαμβο τους στην «Αδελφή Βεατρίκη» του Δημήτρη Μητρόπουλου, στο Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας.

Σπουδαίοι ερμηνευτές, όπως η Γαλλίδα σοπράνο Catherine Hunold, ο Ρώσος τενόρος Dmitry Korchak και ο Ιταλός μπάσος Riccardo Fassi, συμπράττουν με τη Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία Δήμου Αθηναίων υπό την μπαγκέτα του Ιταλού μαέστρου Alessandro Bonato, που θριάμβευσε πέρυσι στη Musikverein της Βιέννης, σε μία μοναδική συναυλία αφιερωμένη στους Ιταλούς συνθέτες που συνέθεσαν αριστουργηματικά έργα στη γαλλική γλώσσα.

Η Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων θα παρουσιάσει και ένα πλούσιο συμφωνικό ρεπερτόριο υπό τη διεύθυνση του μόνιμου μαέστρου της, Ανδρέα Τσελίκα: Δύο μοναδικές συναυλίες που θα μεταφέρουν στο κοινό τον παλμό της φλογερής ισπανικής μουσικής με σολίστ τον βαρύτονο Pablo Gálvez και τον βιολονίστα Χριστόφορο Πετρίδη, αλλά και μία συναρπαστική μουσική βραδιά με τίτλο «Θάλασσα» και σολίστ την Emmanuelle Bertrand, μία από τις σημαντικότερες τσελίστες, διεθνώς.

Ο Γιώργος Πέτρου διευθύνει τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων στη μεγαλειώδη «Τέταρτη Συμφωνία» του Anton Bruckner. Με αφορμή τον εορτασμό του Πάσχα, η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία Δήμου Αθηναίων, ερμηνεύουν στο πλαίσιο του κύκλου Fauré το εμβληματικό Requiem του συνθέτη, με τη συμμετοχή τής σοπράνο Βασιλικής Καραγιάννη και του βαρύτονου Παύλου Πανταζόπουλου, υπό τον Ισραηλινό μαέστρο Yuval Zorn.

Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών υπό τον Βύρωνα Φιδετζή συνεχίζει τη συνεργασία της με το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας και παρουσιάζει μία συναυλία αφιερωμένη σε σπουδαία έργα του διεθνούς ρεπερτορίου που οφείλουν την ύπαρξή τους στον Σαίξπηρ, με τη σοπράνο Χριστίνα Πουλίτση.

Το Εργαστήρι Ελληνικής Μουσικής Δήμου Αθηναίων και ο μαέστρος του, Άγγελος Ηλίας, αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στα αφιερώματα στην έντεχνη ελληνική δημιουργία, φιλοξενώντας σπουδαίους ερμηνευτές όπως οι Βασίλης Λέκκας, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Ανδριάνα Μπάμπαλη, Θοδωρής Κοτονιάς, Σαββέρια Μαργιολά, Θοδωρής Βουτσικάκης, Βασίλης Προδρόμου, Νίκος Πλιός και Μπέττυ Χαρλαύτη. Τις συναυλίες έντεχνης μουσικής έρχεται να συμπληρώσει το μοναδικό αφιέρωμα στον Θάνο Μικρούτσικο με τον Χρήστο Θηβαίο και τη Μαρία Παπαγεωργίου και η συναυλία της Μαρίας Φαραντούρη με τραγούδια από το παγκόσμιο θέατρο σε ποίηση Bertolt Brecht.

Η Big Band Δήμου Αθηναίων, σε καλλιτεχνική επιμέλεια Σάμι Αμίρη, συμπράττει με μία πλειάδα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών -Νίκος Χατζητσάκος, Ελένη-Ερμίνα Σοφού, Δημήτρης Τσάκας, Δημήτρης Καλαντζής, Αθηνά Ρούτση, Τέρη Βακιρτζόγλου, Philipp Weiss, Ειρήνη Κωνσταντινίδη, Δημήτρης Κασσαβέτης, Μάνος Θεοδοσάκης, Marianna Seas, Dat Funk- και μας καλεί να ταξιδέψουμε στον μαγικό κόσμο της τζαζ, αλλά και σε μία συναρπαστική συναυλία αφιερωμένη στο flamenco με τον διεθνή σαξοφωνίστα και ενορχηστρωτή Bernard van Rossum για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Η Χορωδία Δήμου Αθηναίων θα χαρίσει στο κοινό μία μοναδική συναυλία με παραδοσιακά τραγούδια από την Ευρώπη, αλλά και ένα αφιέρωμα στην πλούσια αφρικανική μουσική παράδοση, σε μουσική διεύθυνση Σταύρου Μπερή.

Στο πλαίσιο του κύκλου Fauré, μετά το Requiem και την «Πηνελόπη», η σοπράνο Julie Fuchs μάς προσκαλεί σε ένα αφιέρωμα σε έργα του συνθέτη, συνοδεία του πιανίστα Alphonse Cemin.

Κάτι που αναμφισβήτητα αξίζει μία θέση στην πολιτιστική ατζέντα με τις παραγωγές που ξεχωρίζουν την ερχόμενη σεζόν είναι και η παρουσία του Jo Nesbo στην Αθήνα. Ο Δήμος Αθηναίων και ο ΟΠΑΝΔΑ, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Μεταίχμιο και τη Νορβηγική Πρεσβεία στην Αθήνα, υποδέχονται στο Ολύμπια τον διάσημο συγγραφέα.

Το νεανικό κοινό του Θεάτρου θα απολαύσει την επόμενη σεζόν την πρωτότυπη μουσική παράσταση STILL!, των Σταύρου Σταύρου, Θοδωρή Οικονόμου, Κώστα Σιλβέστρου και Παναγιώτη Τοφή, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2021 στη Λευκωσία, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Λευκωσίας, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές, ενώ ήδη έχει περιοδεύσει σε χώρες όπως η Αρμενία, η Τυνησία και η Λιθουανία.

Το Θέατρο Ολύμπια θα φιλοξενήσει, επίσης, μία μουσική εκδήλωση με τη συμμετοχή του τραγουδιστή Θανάση Βούτσα, τα έσοδα της οποίας θα διατεθούν στο κοινωφελές έργο της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης «Panos & Cressida 4 life» προς ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητάς της, αλλά και την προβολή της κλασικής ταινίας του Fritz Lang «Μetropolis» με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής, σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και τη συμμετοχή της Babylon Orchester Berlin υπό τον Στέφανο Τσιαλή.

Η Δημοτική Αθηναϊκή Χορωδία, η Μαντολινάτα Εξαρχείων-Νεαπόλεως «Ο Διονύσιος Λαυράγκας» και η Αθηναϊκή Εστουδιαντίνα θα πραγματοποιήσουν ένα μουσικοχορευτικό αφιέρωμα στις tango μελωδίες Ελλήνων συνθετών.

Μέσα στο 2024, ο διεθνής χαρακτήρας του Ολύμπια ενισχύεται χάρη στο πρόγραμμα !Viva España!, έναν κύκλο εκδηλώσεων αφιερωμένων στην Ισπανία, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ισπανίας στην Αθήνα και το Ινστιτούτο Θερβάντες. Μεταξύ άλλων, οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν την καταπληκτική παράσταση χορού «Sonoma», εμπνευσμένη από τον Luis Buñuel από την καταλανική ομάδα La Veronal, η οποία έχει προσκληθεί δύο φορές στο περίφημο Cour d’honneur du Palais des papes του Φεστιβάλ της Αβινιόν και έχει ταξιδέψει σε όλον τον κόσμο.

Α.Σ.

Tην Τετάρτη 21 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, επέλεξε ο Δήμος Σίφνου για να απευθύνει μελωδικό κάλεσμα στο ταξιδιωτικό κοινό, μέσα από ένα πρωτότυπο μουσικό εγχείρημα. Οι καλλιτέχνες Πάνος Μπούσαλης και Ηλέκτρα Καράλη επισκέφτηκαν τις ζωντανές εστίες κεραμικής της Σίφνου και ένωσαν τις φωνές τους δίπλα στους κεραμοποιούς εν ώρα της δημιουργίας, με «σύμμαχο» μία κιθάρα. «Αναπλάθοντας το όνομα της Σίφνου από τα συστατικά του γράμματα και προβαίνοντας σε μια γενναία ορθογραφική ατασθαλία, η Σίφνος γίνεται Συν Φως» σχολίασε ο κ. Μπούσαλης.

Τα εκτενή μουσικά βίντεο που δημιουργήθηκαν περιλαμβάνουν τραγούδια από την παράδοση μέχρι και σύγχρονες δημιουργίες, νέες μελοποιήσεις ποιητικών θεμάτων με επίκεντρο τον πηλό και πάνω από όλα αγαπημένα τραγούδια των κεραμιστών που ζήτησαν από τους ερμηνευτές να τους χαρίσουν.

«Η Σίφνος είναι το νησί της αρμονίας και της έμπνευσης. Για τον λόγο αυτό επιλέγουμε πρωτότυπους και καλλιτεχνικούς τρόπους επικοινωνίας με το ταξιδιωτικό κοινό μας. Εφέτος, η τουριστική χρονιά εκτυλίσσεται για την Ελλάδα με ιδιαίτερο και απρόβλεπτο τρόπο, ωστόσο για τον Μάιο σημειώθηκε στη Σίφνο εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 30% στις αφίξεις σε σύγκριση με το 2019 και το 2022», δήλωσε η δήμαρχος Σίφνου Μαρία Ναδάλη.

Λήγει σε λίγες ημέρες η προθεσμία υποβολής αιτήσεων για την παρακολούθηση του εκπαιδευτικού προγράμματος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών «Ιστορία της Δυτικής Μουσικής: Από τον Μεσαίωνα μέχρι τη Σύγχρονη Εποχή», το οποίο ξεκινά στις 20 Μαΐου και θα διαρκέσει όλη την καλοκαιρινή περίοδο.

Σκοπός του προγράμματος είναι η εξοικείωση των εκπαιδευόμενων με την ιστορική εξέλιξη των ειδών και μορφών της έντεχνης δυτικής μουσικής, σε συνάρτηση με τις αντίστοιχες χωρο-χρονικές και πολιτισμικές τους συνάφειες. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευόμενοι θα γνωρίσουν επίσης το μεθοδολογικό πλαίσιο, αλλά και τους ερευνητικούς στόχους της μουσικολογικής επιστήμης σχετικά με ζητήματα ιστοριογραφίας της μουσικής.

Ειδικότερα, η παρουσίαση θα αφορά την ιστορική πορεία της έντεχνης – κοσμικής και θρησκευτικής – Ευρωπαϊκής μουσικής, καλύπτοντας το χρονικό διάστημα από τον Μεσαίωνα έως και τη σύγχρονη εποχή. Πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθούν οι βασικές τάσεις που χαρακτηρίζουν τη μουσική θεωρία, τη σημειογραφία, τις τεχνικές σύνθεσης και τη μουσική πράξη της εκάστοτε εποχής. Ταυτόχρονα, θα αναλυθεί το ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο επώασης και καλλιέργειας των υπό εξέταση μουσικών ειδών. Κατά τη διάρκεια του εν λόγω προγράμματος θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε συγκεκριμένους συνθέτες, οι οποίοι σφράγισαν με την καλλιτεχνική τους δημιουργία την αισθητική και τη φυσιογνωμία της δυτικής μουσικής. Στις επιμέρους ενότητες θα προτείνονται ορισμένα μουσικά-ακουστικά παραδείγματα, με στόχο την ουσιαστική κατανόηση των μουσικών μορφών που θα αναφέρονται.

Οι συμμετέχοντες, μετά το πέρας του προγράμματος, θα διαθέτουν μία ολοκληρωμένη εικόνα των διαδικασιών εξέλιξης της έντεχνης μουσικής στην Ευρώπη, ενώ ταυτόχρονα θα είναι σε θέση να ερμηνεύουν τους ιστορικούς και πολιτισμικούς παράγοντες που ευνόησαν τις συνθήκες της μουσικής δημιουργίας της εκάστοτε εποχής.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε απόφοιτους Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης/ΤΕΙ της ημεδαπής ή της αλλοδαπής καθώς και σε απόφοιτους Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Ειδικότερα το πρόγραμμα απευθύνεται σε:

•    απόφοιτους σχολών μουσικών και θεατρικών σπουδών και απόφοιτους σχολών καλών τεχνών,
•    απόφοιτους σχολών επικοινωνίας, τέχνης και πολιτισμού,
•    εκπαιδευτικούς μουσικής της δημόσιας καθώς και της ιδιωτικής εκπαίδευσης,
•    στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού και πολιτιστικών φορέων, που αναλαμβάνουν τη διοργάνωση και επίβλεψη καλλιτεχνικών δρώμενων (συναυλιών, φεστιβάλ, θεαμάτων κ.ά.) στον χώρο της έντεχνης δυτικής μουσικής,
•    όσους ασχολούνται επαγγελματικά ή ερασιτεχνικά με τον χώρο της μουσικής,
•    φιλόμουσους, που επιθυμούν να συνδυάσουν την αισθητική απόλαυση της ακρόασης με την βαθύτερη και ουσιαστική γνώση της έντεχνης δυτικής μουσικής.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει τέσσερα μαθήματα, κάθε ένα από τα οποία περιλαμβάνει από δύο έως τέσσερεις ενότητες:

1. Η Ιστορία της Μουσικής ως Επιστήμη
2. Από τον Μεσαίων στην Αναγέννηση
3. Από την Αναγέννηση στο Μπαρόκ
4. Η Μουσική από τα μέσα του 18ου αιώνα έως και την Σύγχρονη Εποχή

Ακαδημαϊκός υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο Αναστάσιος Χαψούλας, Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας-Συστηματικών Μουσικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Georg-August του Göttingen (Γερμανία).

Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα, τον οδηγό σπουδών και το κόστος, μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα του ΕΚΠΑ.

Πηγή: Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ολοκληρώθηκε το μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, που έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την τραγωδία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.

Πλήθος κόσμου κατέκλυσε την πλατεία Συντάγματος και τους γύρω δρόμους, για να τιμήσει τη μνήμη των 57 νεκρών και με αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, ενώ έντονη είναι και η παρουσία των νέων, φοιτητών και μαθητών.

Το συλλαλητήριο ξεκίνησε περίπου στις 11 το πρωί (με προσκλητήριο των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος) ωστόσο από πολύ νωρίς μαζεύονταν πολίτες και φορείς σε διάφορα σημεία προσυγκέντρωσης, ώστε να πορευθούν συντεταγμένα προς το Σύνταγμα.

Σε ένδειξη συμπαράστασης ένα μεγάλο μέρος του εμπορικού κόσμου και της εστίασης παραμένει σήμερα κλειστό και ειδικά στο κέντρο της πόλης σχεδόν τίποτα δεν είναι ανοιχτό. Κλειστά θα παραμείνουν και τα θέατρα, αλλά και γενικότερα οι χώροι πολιτισμού.

Συγκίνηση και παλμό μετέδωσαν οι συγγενείς κι οι ομιλητές στη συγκέντρωση

Ένα ρίγος διαπέρασε τους χιλιάδες συγκεντρωμένους στην Πλατεία Συντάγματος, όταν συμφοιτητές των αδικοχαμένων νέων ανέγνωσαν τα ονόματα των συνολικά 57 νεκρών του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών πριν δυο χρόνια. Σύσσωμη η πλατεία φώναξε “παρών” και “παρούσα” στην ανάγνωσή τους και στο τέλος φώναξε “αθάνατοι”. Στις συγκινησιακά φορτισμένες ομιλίες το πλήθος ανταποκρινόταν με χειροκροτήματα.

Τον λόγο στη συγκέντρωση πήραν πρώτοι από όλους εκπρόσωποι των φοιτητών, καθώς στην πλειονότητά τους τα θύματα ήσαν νέοι, που επέστρεφαν τη μοιραία νύκτα στα σπίτια ή τις σχολές τους. Στις τοποθετήσεις τους όλοι επέμειναν στο αίτημα της γρήγορης απονομής δικαιοσύνης προκειμένου να δικαιωθεί η μνήμη των νεκρών κι ο αγώνας των συγγενών για να χυθεί φως στα αίτια του δυστυχήματος. Οι εκπρόσωποι των φοιτητών δήλωσαν πρόθυμοι να συμπαρασταθούν σε κάθε προσπάθεια.

Ο Βασίλης Ζαβογιάννης εκπρόσωπος του σωματείου των σιδηροδρομικών, όσο κι ο εκπρόσωπος των μηχανοδηγών ΟΣΕ Δ. Κοτσιάφτης, που επίσης μετρούν στον κλάδο τους νεκρούς στο δυστύχημα, εξέφρασαν κι αυτοί τη συμπαράσταση του στον αγώνα των συγγενών για γρήγορη απονομή δικαιοσύνης και επανέλαβαν το αίτημα που βρίσκεται στα χείλη όλων για ασφαλείς μεταφορές και σύγχρονο σιδηρόδρομο.

Ιδιαίτερα φορτισμένες οι στιγμές όταν πήραν τον λόγο γονείς των αδικοχαμένων παιδιών, ο κος Παπαγγελής, η κα Ρούτσι, η κα Λίβα, ο κος Ασλανιδης και κυρίως η κα Καρυστιανού, τόσο στην πλατεία, όσο και στα Τέμπη (με τα οποία υπήρχε απ’ ευθείας σύνδεση) που έγιναν δεκτοί με χειροκροτήματα σεβασμού και συμπαράστασης για το δράμα τους, ευχόμενοι μαζί τους “ποτέ ξανά Τέμπη”.

Ιδιαίτερη μνεία έγινε από όλους τους συγγενείς στους τραυματίες που ακόμη νοσηλεύονται και τους επιζήσαντες που ακόμη πασχίζουν να επουλώσουν τα ψυχολογικά τραύματα από την τραγική τούτη εμπειρία.

Ο κόσμος στην ογκώδη συγκέντρωση τήρησε ευλαβικά την τάξη που επέβαλε η μέγιστη αυτή εκδήλωση σεβασμού και απομόνωσε και αποδοκίμασε μεμονωμένες προσπάθειες ασέβειας μικροομάδων που θέλησαν να διασαλεύσουν την κοσμιότητα που απαιτεί η επέτειος.

«Ποτέ ξανά Τέμπη», είπαν οι γονείς θυμάτων

Μέσα στο “ποτάμι” του κόσμου, που παραβρέθηκε στο σημερινό συλλαλητήριο για τα δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών, παρόντες ήταν και οι γονείς, συγγενείς και φίλοι των θυμάτων.

Ο Ηλίας Παπαγγελής, πατέρας της 19χρονης φοιτήτριας Αναστασίας, είπε: «Ζητάμε δικαιοσύνη, περισσότερο οξυγόνο, να φύγουμε από το σκοτάδι, να βγούμε στο φως. Να υπάρχει περισσότερη διαφάνεια και να γίνονται όλα με ασφάλεια και με τον τρόπο που πρέπει. Να μην έχουμε ποτέ ξανά Τέμπη».

Και ο Παύλος Ασλανίδης, πατέρας του 26χρονου Δημήτρη, τόνισε: «Είναι μια ημέρα μνήμης, τιμούμε τα θύματα και το μήνυμα είναι ότι επιτέλους πρέπει να φτιάξουμε ένα κράτος δικαίου για να μην γίνονται ξανά τέτοιες μαζικές δολοφονίες».

Σε εξέλιξη η πορεία στη Θεσσαλονίκη

Σε εξέλιξη βρίσκεται πορεία που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της σημερινής κινητοποίησης για τα δύο χρόνια από το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, στο οποίο έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι. Η πορεία ξεκίνησε από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό και προχωράει μέσω της Αγίων Πάντων προς το Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης.

Νωρίτερα, από τις 11 το πρωί είχε ξεκινήσει στο άγαλμα του Βενιζέλου, η μαζική συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη, στη μνήμη των θυμάτων του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος. Εκεί βρέθηκαν συγγενείς θυμάτων και εκπρόσωποι σωματείων, ζητώντας πλήρη διερεύνηση του δυστυχήματος, απόδοση ευθυνών «σε φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς» και ασφαλή σιδηρόδρομο.

Η πλατεία Αριστοτέλους είναι γεμάτη από κόσμο, από την παραλιακή μέχρι την πλατεία αρχαίας αγοράς, όπως και η Εγνατία οδός από την Καμάρα μέχρι την οδό Αντιγονιδών, και οι οδοί Φιλίππου και Ολύμπου στο ίδιο ύψος. Με προσωπικό ασφαλείας λειτουργεί ο ΟΑΣΘ, ενώ κλειστοί είναι οι σταθμοί του μετρό από τον σιδηροδρομικό σταθμό ως και το πανεπιστήμιο.

Σε άλλες πόλεις της Ελλάδας…

Πάτρα: Μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας και πορεία για το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη – Συλλαλητήρια και σε άλλες πόλεις της Δυτικής Ελλάδας
Ζάκυνθος: Μεγάλη συμμετοχή στο συλλαλητήριο για το δυστύχημα των Τεμπών
Καβάλα: Ηχηρό μήνυμα από χιλιάδες πολίτες σε περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας και της Ξάνθης Χανιά: Συλλαλητήριο για τα θύματα της τραγωδίας των Τεμπών
Ιωάννινα-Ρόδος-Βόλος-Ρέθυμνο: Συγκεντρώσεις πολιτών για τα Τέμπη
Λάρισα-Πάτρα-Ηράκλειο-Λαμία: Συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας για τα Τέμπη

Στο εξωτερικό

Συλλαλητήρια στη μνήμη των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών διοργανώνονται και σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού. Στις Βρυξέλλες, το συλλαλητήριο θα ξεκινήσει στις 6 μ.μ. ώρα Ελλάδος (5 μ.μ. τοπική) στην Place Luxembourg μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ στη Ρώμη, το συλλαλητήριο θα γίνει κοντά στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, με ώρα έναρξης τις 4 μ.μ.. Στο Λονδίνο η συγκέντρωση έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 8 μ.μ. ώρα Ελλάδος (6 μ.μ. τοπική) ενώ αντίστοιχα συλλαλητήρια διοργανώνονται και σε άλλες μεγάλες πρωτεύουσες του εξωτερικού.

Μέλη του Ρουβίκωνα ανέβηκαν στην ταράτσα των γραφείων της Hellenic Train και ανέβασαν πανό

Σε εξέλιξη είναι επιχείρηση από δυνάμεις της ΟΠΚΕ για να απομακρύνουν από τα γραφεία της Hellenic Train μέλη του Ρουβίκωνα που ανέβηκαν στην ταράτσα του κτηρίου και ανέβασαν πανό για τα Τέμπη, που ανέγραφε «δολοφόνοι, μέχρι τέλους».

Παρά το γεγονός πως τα γραφεία της Hellenic Train, που βρίσκονται στην οδό Συγγρού, ήταν από νωρίς περικυκλωμένα από αστυνομικές δυνάμεις για την αποφυγή επεισοδίων, τα μέλη του Ρουβίκωνα κατάφεραν να φτάσουν στο κτήριο από ταράτσα παρακείμενου κτηρίου.

Επεισόδια στην πλατεία Συντάγματος – Κουκουλοφόροι έριξαν μολότοφ

 

Σε εξέλιξη βρίσκονται αυτήν την ώρα επεισόδια στην πλατεία Συντάγματος. Αρχικά, ομάδα αγνώστων, που είχαν καλυμμένα τα χαρακτηριστικά των προσώπων τους, επιτέθηκαν με βόμβες μολότοφ, πέτρες και άλλα αντικείμενα στις αστυνομικές δυνάμεις, που βρίσκονται εντός του προαύλιου χώρου της Βουλής. Στη συνέχεια, τα επεισόδια γενικεύτηκαν γύρω από την πλατεία Συντάγματος όπου κουκουλοφόροι συνέχισαν τις επιθέσεις στους αστυνομικούς, που απάντησαν με χρήση χημικών.

Νωρίτερα, σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΛΑΣ, οι αστυνομικοί, εκτελώντας εντολές του αρχηγείου της ΕΛΑΣ, προκειμένου να μη δημιουργηθεί πρόβλημα στο συγκεντρωμένο πλήθος, απομάκρυναν τους συγκεντρωθέντες από την πλατεία Συντάγματος προς την Ομόνοια και το Χίλτον, για να απομονώσουν τους κουκουλοφόρους.

Στη συνέχεια, οι αστυνομικοί προχώρησαν στη χρήση χημικών και χειροβομβίδων κρότου λάμψης και μέχρι αυτήν την ώρα συνεχίζονται τα επεισόδια γύρω από το Σύνταγμα.

Πέντε τραυματίες διακομίστηκαν σε νοσοκομεία με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ μετά το συλλαλητήριο για τα Τέμπη

Με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ μεταφέρονται σε νοσοκομεία της Αττικής 5 τραυματίες από τα επεισόδια στο Σύνταγμα. Ήδη έχουν διακομιστεί 2 τραυματίες στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» και ένας στο «Ελπίς».

Επίσης, το προσωπικό του ΕΚΑΒ παρείχε πρώτες βοήθειες σε περίπου 20 άτομα.

Βουλή: Εντός του Μεγάρου οι εύζωνοι του Άγνωστου Στρατιώτη

Εντός του μεγάρου του κοινοβουλίου μεταφέρθηκαν μαζί με τους αξιωματικούς τους, οι εύζωνοι – φρουροί του Αγνώστου Στρατιώτη, λόγω της αποπνικτικής ατμόσφαιρας που καταγράφεται στην πλατεία Συντάγματος από τις ρίψεις βομβών μολότοφ και των δακρυγόνων πέριξ της Βουλής. Επίσης ορισμένοι εκ των συγκεντρωθέντων για τα δύο έτη από το δυστύχημα των Τεμπών, ένιωσαν δυσφορία και οδηγήθηκαν στο ιατρείο της Βουλής, όπου τους παρέχονται πρώτες βοήθειες.

Θεσσαλονίκη: Σε εξέλιξη επεισόδια στο ύψος του σιδηροδρομικού σταθμού

Σε εξέλιξη βρίσκονται επεισόδια στο ύψος του σιδηροδρομικού σταθμού που ξεκίνησαν όταν ομάδα ατόμων που βρισκόταν στο τέλος της πορείας που γίνεται στο πλαίσιο της κινητοποίησης για τη συμπλήρωση δύο χρόνων από το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών, κινήθηκε προς τους αστυνομικούς.

Τα άτομα αυτά φορούσαν κουκούλες και άρχισαν να πετούν βόμβες μολότοφ, πέτρες και μπουκάλια στους αστυνομικούς. Εκείνοι απάντησαν με ρίψεις δακρυγόνων και χημικών.

Σε εξέλιξη βρίσκεται το μεγάλο συλλαλητήριο στην Αθήνα, που γίνεται με αφορμή τη συμπλήρωση δύο χρόνων από την τραγωδία του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.

Πλήθος κόσμου έχει κατακλύσει την πλατεία Συντάγματος και τους γύρω δρόμους, για να τιμήσει τη μνήμη των 57 νεκρών και με αίτημα να αποδοθεί δικαιοσύνη. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, ενώ έντονη είναι και η παρουσία των νέων, φοιτητών και μαθητών.

Το συλλαλητήριο ξεκίνησε περίπου στις 11 το πρωί (με προσκλητήριο των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος), ωστόσο από πολύ νωρίς μαζεύονταν πολίτες και φορείς σε διάφορα σημεία προσυγκέντρωσης, ώστε να πορευθούν συντεταγμένα προς το Σύνταγμα.

Σε ένδειξη συμπαράστασης, ένα μεγάλο μέρος του εμπορικού κόσμου και της εστίασης παραμένει σήμερα κλειστό, και ειδικά στο κέντρο της πόλης σχεδόν τίποτα δεν είναι ανοιχτό. Κλειστά θα παραμείνουν και τα θέατρα, και γενικότερα οι χώροι πολιτισμού.

Στο εξωτερικό

Συλλαλητήρια στη μνήμη των θυμάτων του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών διοργανώνονται και σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού. Στις Βρυξέλλες, το συλλαλητήριο θα ξεκινήσει στις 18:00 ώρα Ελλάδος (17:00 τοπική) στην Place Luxembourg μπροστά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ στη Ρώμη, το συλλαλητήριο θα γίνει κοντά στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, με ώρα έναρξης τις 16:00. Στο Λονδίνο, η συγκέντρωση έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 20:00 ώρα Ελλάδος (18:00 τοπική), ενώ αντίστοιχα συλλαλητήρια διοργανώνονται και σε άλλες μεγάλες πρωτεύουσες του εξωτερικού.

Σε συνέντευξη Τύπου, στο κτίριο της ΕΣΗΕΑ, παρουσιάστηκε από τον Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης Αεροπορικών & Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών το πόρισμα της διερεύνησης του πολύνεκρου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023.

Η 180 σελίδων έκθεση παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο του ΕΟΔΑΣΑΑΜ Χρήστο Παπαδημητρίου, τον κο Κώστα Καπετανίδη, προϊστάμενο μονάδας διερευνήσεων ΕΟΔΑΣΑΑΜ, καθώς και τα μέλη της Επιτροπής Διερεύνησης και στελέχη της ERA, Μπαρτ Άκκου και Φαμπρίτσιο Καρπινέλλι.

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, που ξεκίνησε με ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων, όπως τόνισε ο κος Παπαδημητρίου, πρέπει να ζητηθεί μία μεγάλη συγγνώμη στους συγγενείς των νεκρών, οι οποίοι μπήκαν σε έναν μεγάλο αγώνα για να υποκαταστήσουν τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την αναζήτηση της αλήθειας και πρόσθεσε ότι οργανισμός έχει στόχο να αναδείξει τη σειρά αβελτηριών, εγκληματικών λαθών και παραλείψεων, επί σειρά ετών.

Στο επίκεντρο της παρουσίασης τέθηκαν τα αίτια που οδήγησαν στην τραγωδία και αφορούν τα ζητήματα ασφαλείας, τις ανθρώπινες ευθύνες, αλλά και τις διαχρονικές αδυναμίες του σιδηροδρόμου, λόγω των ελλείψεων σε πόρους σε ανθρώπινο δυναμικό αλλά και σε κονδύλια, ενώ βάσει των παρατηρήσεων, όπως υπογραμμίστηκε, δεν υπήρξε ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε την πυρόσφαιρα, γεγονός που οδηγεί την επιτροπή σε περαιτέρω διερεύνηση σε πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού για την ύπαρξη εύφλεκτης ουσίας.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον κο Παπαδημητρίου, η σύμβαση 717 θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από το 2016, γεγονός που θα απέτρεπε το δυστύχημα.

Σημαντική αιτία που οδήγησε στην εθνική τραγωδία ήταν η παρακμή του σιδηροδρομικού συστήματος κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, ενώ τα 17 σημεία που προτείνει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ μπορεί να αποτελέσουν ένα στρατηγικό σχέδιο για την ουσιαστική αναβάθμισή του.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Κατά μέσο όρο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ανά χιλιόμετρο γραμμής έχει 2 εργαζόμενους, ενώ στην Ελλάδα έχει 0.5» και πρόσθεσε ότι «επενδύονται ετησίως 170.000 ευρώ μέσο όρο τον χρόνο ανά χιλιόμετρο γραμμής στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα δαπανήθηκαν 20.000 ευρώ το 2020».

Όπως ειπώθηκε, τίθεται θέμα επάρκειας του ανθρώπινου δυναμικού του ΟΣΕ, ενώ δεν υπήρχε μηχανισμός παρακολούθησης της απόδοσης των σταθμαρχών και υπογραμμίστηκε πως «το προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα εργαζόταν με τρόπο πέρα από το ανθρώπινο όριο, με 2 ρεπό το μήνα».

Όπως αναφέρει το πόρισμα, τα περισσότερα θύματα σκοτώθηκαν από τη σύγκρουση, ενώ ο θάνατος 5-7 ατόμων προκλήθηκε από την έκρηξη. Τα σιδηροδρομικά οχήματα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ, μπορούν να προστατεύσουν τους επιβαίνοντες από σύγκρουση με ταχύτητα μέχρι 36χλμ την ώρα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση σε σχέση με την έκρηξη, οι ερευνητές είπαν πως έλαβαν υπόψη τους όλα τα δεδομένα, συνέκριναν τα στοιχεία και θεωρούν «εξαιρετικά απίθανο» τα έλαια σιλικόνης να προκάλεσαν την πυρόσφαιρα, ενώ έχει ζητηθεί περαιτέρω διερεύνηση από εγκεκριμένα πανεπιστήμια.

Για τις στιγμές μετά το δυστύχημα, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ διαπιστώνει πως δεν έγινε εφαρμογή επιχειρησιακής περιμέτρου ούτε σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης, γεγονός που οδήγησε σε απώλεια πληροφοριών απαραίτητων για την κατανόηση των αιτιών και των παραγόντων του ατυχήματος.

Στόχος, σύμφωνα με τα στελέχη του Οργανισμού, είναι το πόρισμα να συμβάλει στην αποτροπή αντίστοιχων δυστυχημάτων στο μέλλον, αλλά και στη δημιουργία ενός σύγχρονου και ασφαλούς σιδηροδρομικού δικτύου στη χώρα μας.

Τα βασικά στοιχεία του πορίσματος

Το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου 2023, η επιβατική αμαξοστοιχία IC-62, με 353 επιβάτες, από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη, αναχώρησε από τον σταθμό Λάρισας στις 23:05, με καθυστέρηση 48 λεπτών. Σχεδόν την ίδια ώρα, η εμπορευματική αμαξοστοιχία 63503 αναχώρησε από τον σταθμό Νέων Πόρων με κατεύθυνση προς Λάρισα, επίσης με καθυστέρηση στο προγραμματισμένο δρομολόγιο. Λίγο μετά τις 23:18, οι δύο αμαξοστοιχίες συγκρούστηκαν μετωπικά, με την εμπορευματική να καταγράφει ταχύτητα περίπου 90 km/h ενώ η επιβατική ταξίδευε με ταχύτητα περίπου 150 km/h, και οι δύο εντός των επιτρεπόμενων ορίων ταχύτητας. Η σύγκρουση ήταν τεράστια. Οι δύο μηχανές της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας κατέληξαν στη διπλανή γραμμή και προσέκρουσαν στον κατακόρυφο τοίχο αντιστήριξης, ενώ η μηχανή και το βαγόνι πρώτης θέσης της επιβατικής αμαξοστοιχίας εκτοξεύτηκαν στην άλλη πλευρά της γραμμής, όπου προσγειώθηκαν σε επίπεδο χαμηλότερο από τη γραμμή του τρένου στο έδαφος, και καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ακολούθως, μια δεύτερη, σχεδόν μετωπική σύγκρουση σημειώθηκε μεταξύ του βαγονιού του εστιατορίου της επιβατικής αμαξοστοιχίας και της πρώτης πλατφόρμας, φορτωμένης με χαλύβδινα ελάσματα, που ήταν τα επόμενα βαγόνια που ακολουθούσαν στην επιβατική και εμπορευματική αμαξοστοιχία αντίστοιχα. Ακολουθώντας την κατεύθυνση των προπορευόμενων βαγονιών, το βαγόνι του εστιατορίου και το επόμενο βαγόνι δεύτερης θέσης της επιβατικής αμαξοστοιχίας κατέληξαν επίσης στο έδαφος, σε χαμηλότερο επίπεδο. Εν τω μεταξύ, σχηματίστηκε μια τεράστια πυρόσφαιρα, η οποία φαινόταν να κινείται με τον επιβατικό συρμό. Στις πυρκαγιές που προκλήθηκαν στο έδαφος, χαμηλότερα, κάηκαν ολοσχερώς το εστιατόριο και το βαγόνι δεύτερης θέσης.

Συνολικά, πενήντα επτά άτομα, εκ των οποίων έντεκα μέλη του προσωπικού ή των υπεργολάβων που εργάζονταν στην Hellenic Train, έχασαν τη ζωή τους στο δυστύχημα, ογδόντα ένα άτομα τραυματίστηκαν σοβαρά και ενενήντα εννέα είχαν ελαφρά τραύματα. Ένας σημαντικός αριθμός ατόμων, που εμπλέκονταν άμεσα ή έμμεσα στο δυστύχημα, υπέστη σοκ ή/και ψυχολογικό τραύμα.

Συμπεράσματα της ανάλυσης

Η σύγκρουση της επιβατικής αμαξοστοιχίας IC-62 και της εμπορευματικής αμαξοστοιχίας 63503 συνέβη επειδή και οι δύο συρμοί κινούνταν σε αντίθετες κατευθύνσεις στην ίδια γραμμή μεταξύ των σταθμών Λάρισας και Νέων Πόρων.

Αιτιώδεις παράγοντες

Ο σταθμάρχης Λάρισας δεν χρησιμοποίησε την αυτοματοποιημένη μέθοδο προκειμένου να ορίσει τη διαδρομή για τον συρμό IC-62 για να φύγει από τον σταθμό Λάρισας προς τα βόρεια, προς Νέους Πόρους, βάσει της οποίας θα είχαν ρυθμιστεί σωστά όλες οι αλλαγές. Αντίθετα, χειρίστηκε τις μεμονωμένες αλλαγές χειροκίνητα και, ενώ το έκανε, ξέχασε να τοποθετήσει τις αλλαγές 118 A/B στην «κύρια» θέση, οδηγώντας έτσι τον συρμό IC-62 προς την αντίθετη κατεύθυνση από την κανονική διαδρομή. Αυτό το λάθος εξακολούθησε να περνάει απαρατήρητο από τον σταθμάρχη μετά από την αναχώρηση του IC-62. 7 Αυτές οι ενέργειες και οι αποφάσεις του σταθμάρχη πρέπει να γίνουν κατανοητές στο δύσκολο επιχειρησιακό πλαίσιο το οποίο είχε να αντιμετωπίσει εκείνο το βράδυ. Δεδομένων των διαθέσιμων στοιχείων, είναι πολύ απίθανο ο σταθμάρχης να είχε την πρόθεση να βάλει τον συρμό IC-62 στην αντίθετη τροχιά.

Ο πίνακας ελέγχου που έπρεπε να χρησιμοποιήσει για τον απομακρυσμένο χειρισμό των αλλαγών μπορεί να είναι εύκολος στη χρήση από πιο έμπειρους σταθμάρχες, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση όταν ο σταθμάρχης δεν είναι αρκετά έμπειρος. Αυτό ίσχυε για τον σταθμάρχη εκείνης της βάρδιας, καθώς ο πίνακας ελέγχου περιείχε χρήσιμες πληροφορίες σε διαφορετικά σημεία, χρησιμοποιήθηκαν εναλλακτικά διαφορετικοί τρόποι λειτουργίας των αλλαγών και δεν υπήρχαν σαφείς γραπτές οδηγίες.

Επιπλέον, ο κανονικός φόρτος εργασίας του επιβαρύνθηκε ιδιαίτερα από μια σειρά πρόσθετων παραγόντων. Υπήρξε μια σειρά από τεχνικές βλάβες, τόσο προσωρινές όσο και πιο μόνιμες, οι οποίες δημιούργησαν πρόσθετες αρμοδιότητες ή δυσχέραναν τα καθήκοντά του. Έπρεπε να αντιμετωπίσει έναν άνευ προηγουμένου αριθμό επικοινωνιών, πολλές από τις οποίες δεν είχαν άμεση σχέση με το καθήκον του να ελέγχει την κυκλοφορία των τρένων. Επιπλέον, ο σχεδιασμός του περιβάλλοντος εργασίας, λόγω της θέσης των διαφόρων μέσων που χρησιμοποιούνται, δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή συνομιλιών και ταυτόχρονα την παρακολούθηση της κυκλοφορίας των τρένων. Τέλος, την προσοχή του και την συναισθηματική του κατάσταση, επηρέασε η διόρθωση ενός λάθους που έκανε, όταν προηγουμένως καθόρισε τη διαδρομή για ένα άλλο εισερχόμενο, τοπικό τρένο. Ακολούθως, η άδεια για την αμαξοστοιχία IC-62, να αναχωρήσει από τον σταθμό Λαρίσης προς βορρά, δόθηκε προφορικά από τον σταθμάρχη Λάρισας και δεν επιβεβαιώθηκε μέσω επανάληψης από τους μηχανοδηγούς της IC-62.

Αυτό έμεινε χωρίς αντίδραση από τον σταθμάρχη, αφήνοντας ασαφές το πώς έγινε κατανοητό το μήνυμα από τους μηχανοδηγούς. Αυτή η αλληλουχία δραστηριοτήτων επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη γενική έλλειψη αυστηρής εφαρμογής της προδιαγεγραμμένης μεθοδολογίας δομημένης επικοινωνίας. Επιπλέον, η μεθοδολογία που ορίζεται στους ελληνικούς κανονισμούς είναι ξεπερασμένη σε σύγκριση με τα πιο πρόσφατα διεθνή πρότυπα. Τέλος, η χρήση ενός ανοιχτού καναλιού ραδιοεπικοινωνίας, όπως συνηθίζεται στους ελληνικούς σιδηροδρόμους, δεν επιτρέπει άμεσες και χωρίς διακοπή επικοινωνίες ασφαλείας μεταξύ σταθμαρχών και μηχανοδηγών.

Εν τέλει ξεπεράστηκε το πιθανό (χρονικό) όριο, στο οποίο οι μηχανοδηγοί του IC-62 θα μπορούσαν να αντιδράσουν στις αντικρουόμενες πληροφορίες μεταξύ της θέσης των αλλαγών και της χορηγηθείσας άδειας κυκλοφορίας. Αν και ήταν αναμενόμενο να σταματήσουν μπροστά από τις λανθασμένα ρυθμισμένες αλλαγές 118 A/B και να επικοινωνήσουν με τον σταθμάρχη για να λάβουν σαφείς οδηγίες, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι οι μηχανοδηγοί της αμαξοστοιχίας IC-62 αντέδρασαν στη θέση των αλλαγών, η οποία δεν ήταν συμβατή με τη ληφθείσα εντολή. Ο κύριος παράγοντας που μπορεί να το εξηγήσει αυτό, είναι ότι ήταν συνηθισμένο φαινόμενο να κατευθύνονται οι μηχανοδηγοί στην αντίθετη γραμμή. Αυτό είχε συμβεί και νωρίτερα την ίδια ημέρα στο επίμαχο τμήμα, μεταξύ Λάρισας και Νέων Πόρων. Επίσης, οι εμπλεκόμενοι μηχανοδηγοί οδήγησαν στην αντίθετη γραμμή για να φτάσουν στο σταθμό Λαρίσης από το Παλαιοφάρσαλο.

Υποκείμενοι παράγοντες

Ο ελληνικός σιδηροδρομικός τομέας υπέφερε πολύ από τις οικονομικές κρίσεις που ξεκίνησαν στα τέλη του 2009 και κορυφώθηκαν το 2010. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την κακή συντήρηση και την όλο και πιο υποβαθμισμένη υποδομή και μια διαρθρωτική έλλειψη προσωπικού απαραίτητου για να συνεχίσει να παρέχει τις συνήθεις υπηρεσίες. Το σιδηροδρομικό σύστημα δεν είχε ανακάμψει από αυτή την κατάσταση μέχρι τις αρχές του 2023.

Ο διαχειριστής υποδομής ΟΣΕ δεν προβαίνει σε προληπτική συντήρηση των υποδομών ελέγχου, τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης. Παρεμβάσεις πραγματοποιούνται όταν αποτυγχάνουν (κρίσιμα) στοιχεία, ακόμη και για έργα ανάταξης που παραδίδονται εν μέρει σε χρήση. Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο ο ΟΣΕ διαχειρίζεται τις ικανότητες των σταθμαρχών του δεν εγγυάται ότι είναι ικανοί για τις εργασίες που σχετίζονται με την ασφάλεια για τις οποίες είναι υπεύθυνοι και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες.

Επίσης, δεν είχε πραγματοποιηθεί μεθοδευμένη παρακολούθηση της απόδοσης κανενός από τους σταθμάρχες, με αποτέλεσμα ο ΟΣΕ να μην έχει εικόνα για την όποια επιδείνωση στην ποιότητα εκτέλεσης εργασιών που σχετίζονται με την ασφάλεια. Δεν λαμβάνονταν υπόψη από τον ΟΣΕ οι απαραίτητες αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων και άλλων στοιχείων ενός κοινωνικοτεχνικού συστήματος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο χρησιμοποιούμενος εξοπλισμός, οι απαιτούμενες εργασίες, το διαθέσιμο περιβάλλον εργασίας και οι γενικές οργανωτικές ρυθμίσεις να εξαντλούν τα όρια του επιχειρησιακού προσωπικού πέρα από αυτό που είναι ανθρωπίνως αποδεκτό με βιώσιμο τρόπο.

Επικρατούσε μια ισχυρή πεποίθηση ότι όλοι οι λειτουργικοί κίνδυνοι μπορούν να ελεγχθούν με την αυστηρή εφαρμογή κανόνων, υπό όλες τις συνθήκες. Αυτό είχε επίσης αντίκτυπο στους μηχανοδηγούς, οι οποίοι αντιμετώπιζαν αλλαγές λόγω συνεχών εργασιών στη γραμμή ή/και βλαβών σε καθημερινή βάση, κάτι που απαιτούσε συνεχή εγρήγορση και υψηλό επίπεδο ανθεκτικότητας.

Στο πλαίσιο αυτό, η Hellenic Train δεν μπόρεσε να αποδείξει ότι παρείχε συνεχή εκπαίδευση στους μηχανοδηγούς της, ιδίως για επικοινωνίες που σχετίζονται με την ασφάλεια και για σχετικές μη τεχνικές ικανότητες (δεξιότητες, συμπεριφορές ή στάσεις). Επίσης, δεν ήταν διαθέσιμη κάποια διαδικασία εντός της Hellenic Train για τη συστηματική παρακολούθηση της απόδοσης των μηχανοδηγών σχετικά με την ποιότητα των επικοινωνιών που σχετίζονται με την ασφάλεια ή άλλες κρίσιμες για την ασφάλεια δραστηριότητες.

Τέλος, λόγω της έλλειψης Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης για τη διεξαγωγή της ανεξάρτητης ανάλυσης ατυχημάτων και συμβάντων, η ικανότητα του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα να διδαχθεί από αυτά βασιζόταν εξ ολοκλήρου στις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τους φορείς εκμετάλλευσης ως μέρος του Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας τους. Αυτές οι εσωτερικές έρευνες, ωστόσο, με το να εστιάζουν στα λάθη που έκανε μεμονωμένα το προσωπικό πρώτης γραμμής, δεν είχαν συστηματικά το απαραίτητο βάθος για την εισαγωγή βιώσιμων αλλαγών, περιορίζοντας έτσι τις δυνατότητες μάθησης στο ελάχιστο. Αυτό το πρόβλημα ενισχύθηκε περαιτέρω από τον τρόπο που η ΡΑΣ εστίαζε -κατά τις έρευνες, τις αναλύσεις και τις συστάσεις της- (μόνο) στη μη συμμόρφωση.

Παράγοντες που επηρέασαν τη σοβαρότητα των συνεπειών

Τα περισσότερα από τα θύματα αυτού του ατυχήματος οφείλονται στις επιπτώσεις της σύγκρουσης των δύο τρένων. Τα σιδηροδρομικά οχήματα δεν είναι σχεδιασμένα για σύγκρουση με ταχύτητα άνω των 36 km/h, επομένως πρέπει να λαμβάνονται μέτρα ενεργητικής ασφάλειας για τη μείωση της σοβαρότητας των συνεπειών. Φαίνεται ότι δεν υπήρχε κανένα κριτήριο ή κανόνας στον ΟΣΕ για την προσαρμογή της μέγιστης επιτρεπόμενης ταχύτητας ανάλογα με την κατάσταση του συστήματος σηματοδότησης.

Βάσει των παρατηρήσεων που μπορούσαν να γίνουν, δεν υπάρχει ένδειξη ότι ο τεχνικός εξοπλισμός του εμπλεκόμενου τροχαίου υλικού προκάλεσε το σχηματισμό και την επέκταση της τεράστιας πυρόσφαιρας που προέκυψε μετά την σύγκρουση, η οποία στη συνέχεια προκάλεσε δευτερεύουσες πυρκαγιές.

Με τα υπάρχοντα στοιχεία είναι αδύνατο να προσδιοριστεί τι ακριβώς προκάλεσε αυτό το φαινόμενο, αλλά προσομοιώσεις και εκθέσεις ειδικών υποδεικνύουν την πιθανή παρουσία ενός άγνωστου μέχρι στιγμής καυσίμου. Παρόλο που δεν υπήρχε ρητή νομική υποχρέωση για τον εξοπλισμό του τροχαίου υλικού με καλύτερα αντιπυρικά υλικά, μένει να αξιολογηθεί εάν αυτό θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην πιθανότητα επιβίωσης των λίγων θυμάτων που είχαν επιζήσει από την αρχική σύγκρουση και έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά.

Υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει υψηλός κίνδυνος επιδείνωσης των αρχικών συνεπειών της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (PTSD), ειδικά για όλους όσους δεν είχαν τη δυνατότητα έγκαιρης πρόσβασης σε σχετική υποστήριξη. Σημειώνουμε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν τουλάχιστον 22 άτομα με «σοβαρό» επίπεδο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες και άνω, όπως προέκυψε από έρευνα που διεξήγαγε η ομάδα διερεύνησης (πάνω από το 25% των ερωτηθέντων οι οποίοι συμπλήρωσαν σχετικό ερωτηματολόγιο).

Παρατηρήσεις ασφαλείας

Αν και δεν συνδέεται με τα αίτια του ατυχήματος ή τη σοβαρότητα των συνεπειών, η έρευνα εντόπισε μια σειρά πρόσθετων στοιχείων που σχετίζονται με την ασφαλή διαχείριση συμβάντων στους ελληνικούς σιδηροδρόμους.

Δεν υπήρξε πραγματικός συντονισμός, σε επιχειρησιακό ή σε στρατηγικό επίπεδο, των διαφόρων υπηρεσιών στον τόπο της σύγκρουσης. Κάθε υπηρεσία συνέχισε να λειτουργεί υπό τις δικές της εντολές, πρωτοβουλίες και προσωπικό, χωρίς αλληλεπίδραση σε οργανωτικό επίπεδο.

Αποτέλεσμα αυτού είναι το γεγονός ότι δεν έγινε σωστή χαρτογράφηση του χώρου διερεύνησης του ατυχήματος. Η γνώση για τη σωστή εφαρμογή του «Σχεδίου Διαχείρισης Ανθρώπινων Απωλειών» έλειπε σε αρκετές από τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης. Δεν είχαν ποτέ διοργανωθεί ασκήσεις για την προετοιμασία της συντονισμένης εφαρμογής του σε σιδηροδρομικό πλαίσιο, ούτε αναλήφθηκε κάποια πρωτοβουλία εκ των υστέρων για διδαχή από την εμπειρία του ατυχήματος των Τεμπών.

Η αρχική συλλογή αποδεικτικών στοιχείων για μια περαιτέρω διερεύνηση ανέδειξε αρκετά ελαττώματα, με αποτέλεσμα την απώλεια πληροφοριών δυνητικά ζωτικής σημασίας, απαραίτητων για την κατανόηση των αιτίων και των υποκείμενων παραγόντων του ατυχήματος και για τη βελτίωση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού συστήματος.

Ο ρόλος των ελεγκτικών αρχών

Στις αρχές του 2023, όπως και την προηγούμενη δεκαετία, η Ελλάδα δεν είχε εν λειτουργία Εθνικό Οργανισμό Διερεύνησης, ο οποίος θα μπορούσε να διερευνήσει με ανεξάρτητο τρόπο τα σιδηροδρομικά ατυχήματα και συμβάντα. Ως αποτέλεσμα, λόγω της έλλειψης ανεξάρτητων ερευνών, δεν αντλήθηκαν διδάγματα για ολόκληρο τον σιδηροδρομικό τομέα από προηγούμενα ατυχήματα και συμβάντα. Αυτό επιτείνεται από τη γενικά αποδεκτή πεποίθηση ότι η ασφαλής λειτουργία του σιδηροδρομικού συστήματος, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, μπορεί να επιτευχθεί με αυστηρή συμμόρφωση με τους κανόνες, ακόμη και αν δεν υπάρχει υποστηρικτικός εξοπλισμός ή συστήματα προστασίας.

Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας (ΡΑΣ) κατά την έκδοση της εξουσιοδότησης ασφαλείας για τον ΟΣΕ, δεν εντόπισε τις παραπάνω κρίσιμες αδυναμίες στο Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας. Αρκετές από αυτές τις αδυναμίες στην εφαρμογή του Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας του ΟΣΕ εντοπίστηκαν αργότερα, κατά τη φάση της εποπτείας και κοινοποιήθηκαν στον ΟΣΕ για διορθωτικά μέτρα, χωρίς να οδηγήσουν σε κάποια αισθητή αλλαγή.

Σχετικά ζητήματα εντοπίστηκαν και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων, είτε κατά την πιστοποίηση ασφαλείας των σιδηροδρομικών επιχειρήσεων είτε κατά τον έλεγχο των δραστηριοτήτων της Εθνικής Αρχής Ασφάλειας. Η απαραίτητη βελτίωση δεν πραγματοποιήθηκε αρκετά γρήγορα, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων μακροπρόθεσμα.

Συστάσεις ασφαλείας

Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης, εκδόθηκε από τον ΕΟΔΑΣΑΑΜ μια επείγουσα σύσταση ασφάλειας, με σκοπό να αντιμετωπιστεί ο συνδυασμένος κίνδυνος μηνυμάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια τα οποία στερούνται δομής και μεθοδολογίας, καθώς και η χρήση ενός ανοιχτού συστήματος επικοινωνίας όπου οι επικοινωνίες που σχετίζονται με την ασφάλεια δεν μπορούν να έχουν προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων επικοινωνιών.

Επιπλέον, ως αποτέλεσμα της διερεύνησης του ατυχήματος των Τεμπών ο EOΔAΣAAM εκδίδει 17 συστάσεις ασφαλείας.

Πολλές από αυτές τις συστάσεις υπερβαίνουν τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες των μεμονωμένων οργανισμών και επομένως δεν μπορούν να εφαρμοστούν χωρίς την υποστήριξη της ελληνικής κυβέρνησης. Ως εκ τούτου, συνιστάται στο Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών να συνεχίσει και να βελτιώσει την εφαρμογή του υφιστάμενου Σχεδίου Δράσης. Έτσι θα δημιουργηθεί ένα πλαίσιο στο οποίο οι διάφοροι αρμόδιοι σιδηροδρομικοί φορείς θα έχουν στη διάθεσή τους τα ανθρώπινα, οικονομικά και οργανωτικά μέσα για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις για την ανάπτυξη και τη διατήρηση ενός βιώσιμου και ασφαλούς σιδηροδρομικού συστήματος.

Ο ΟΣΕ πρέπει να κατανοήσει καλύτερα τους κινδύνους που σχετίζονται με την πραγματικότητα της λειτουργίας του τρέχοντος σιδηροδρομικού συστήματος στην Ελλάδα και να βελτιώσει τον τρόπο με τον οποίο ελέγχει αυτούς τους κινδύνους. Επιπλέον, ο ΟΣΕ πρέπει να βελτιστοποιήσει την απόδοση και την αξιοπιστία των στοιχείων της υποδομής και να διαχειρίζεται τους κινδύνους ασφάλειας που συνδέονται με αυτά, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους.

Ο ΟΣΕ πρέπει να αξιολογεί τακτικά την ικανότητα του προσωπικού που εκτελεί καθήκοντα που σχετίζονται με την ασφάλεια και να εξασφαλίζει την διατήρησή τους. Αυτό περιλαμβάνει το σύνολο των ικανοτήτων που σχετίζονται με μη-τεχνικές δεξιότητες αλλά και σχετικά με τη σωματική και ψυχολογική ικανότητα, όχι μόνο κατά την πρόσληψη νέου προσωπικού αλλά και κατά τη διάρκεια ολόκληρης της σταδιοδρομίας του.

Ο ΟΣΕ θα πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα παρακολούθησης της απόδοσης, ώστε να αντιλαμβάνεται τυχόν επιδείνωση της εκτέλεσης εργασιών που σχετίζονται με την ασφάλεια από τους Σταθμάρχες ή άλλο προσωπικό που εκτελεί καθήκοντα κρίσιμα για την ασφάλεια. Επιπλέον, πρέπει να δημιουργηθεί η δυνατότητα του ΟΣΕ να εξάγει διδάγματα από περιστατικά και ατυχήματα. Αυτό θα οδηγήσει στην εφαρμογή μέτρων διαρθρωτικής βελτίωσης που μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που θα υποστηρίζει το έργο του επιχειρησιακού προσωπικού. Τέλος, ο ΟΣΕ θα πρέπει να μεγιστοποιήσει τη διαθεσιμότητα καταγεγραμμένων δεδομένων που θα μπορούν να βοηθήσουν στην ανάλυση ατυχημάτων και συμβάντων και θα πρέπει να εξετάσει τη δυνατότητα χρήσης αυτών των τεχνολογιών για τη συνεχή παρακολούθηση των επιδόσεων ασφαλείας, σε ένα πλαίσιο χωρίς κατηγορίες ενοχής.

Στην Hellenic Train συνιστάται να ενισχύσει το σύστημα διαχείρισης των ικανοτήτων της, προκειμένου να διασφαλίσει ότι οι μηχανοδηγοί (και το λοιπό προσωπικό, όποτε χρειάζεται) που εκτελούν εργασίες που σχετίζονται με την ασφάλεια είναι ανάλογα προετοιμασμένοι, ότι η ικανότητά τους αξιολογείται και διατηρείται τακτικά και ότι τα καθήκοντα εκτελούνται αναλόγως.

Επιπλέον, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα σύστημα παρακολούθησης της απόδοσης των μηχανοδηγών, ώστε να δημιουργηθεί η ικανότητα βάσει της οποίας γίνεται αντιληπτή οποιαδήποτε επιδείνωση στην εκτέλεση των εργασιών που σχετίζονται με την ασφάλεια.

Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας (ΡΑΣ) θα πρέπει να αναπτύξει ένα σύστημα αναφοράς περιστατικών για να ενισχυθεί η δυνατότητα του ελληνικού σιδηροδρομικού τομέα να διδαχθεί από ανεπιθύμητα συμβάντα Αυτό το σύστημα πρέπει να παρέχει την απαραίτητη δομή και ταξινόμηση για την υποχρεωτική αναφορά περιστατικών που σχετίζονται με την ασφάλεια από τον διαχειριστή υποδομής και όλες τις σιδηροδρομικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στο ελληνικό δίκτυο. Τουλάχιστον εξίσου σημαντική και ακόμη πιο επείγουσα είναι η ανάγκη της ΡΑΣ να ενισχύσει την ικανότητά της για εποπτεία με στόχο τη δημιουργία άποψης για το επίπεδο επιδόσεων ασφάλειας του ελληνικού σιδηροδρομικού συστήματος.

Στον Οργανισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Σιδηροδρόμους συνιστάται να λάβει μέτρα για την ταχύτερη εφαρμογή των σχεδίων δράσης, αφενός για τα Ενιαία Πιστοποιητικά Ασφαλείας και, αφετέρου, για τις εντοπισμένες ελλείψεις που εμποδίζουν την Εθνική Αρχής Ασφάλειας να παρακολουθήσει αποτελεσματικά τα Συστήματα Διαχείρισης Ασφάλειας των σιδηροδρομικών εταιρειών. Σε σχέση με αυτό, συνιστάται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εφαρμόσει ένα πλαίσιο που θα επιβάλλει στα κράτη μέλη να ικανοποιούν επαρκώς και έγκαιρα τις απαιτήσεις της ΕΕ σχετικά με τη χάραξη πολιτικής ασφάλειας, τη λειτουργία των Εθνικών Αρχών Ασφάλειας και των Εθνικών Οργανισμών Διερεύνησης και το σύστημα εθνικών κανόνων.

Επιπλέον, θα πρέπει να δημιουργηθεί εικόνα για την καταλληλότητα της εφαρμογής των κανόνων επιχειρησιακής ασφάλειας που καθορίζονται από την ΕΕ στο εθνικό πλαίσιο των κρατών μελών, σε όλα τα επίπεδα. Τέλος, συνιστάται στο ελληνικό Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας να αναπτύξει, σε συνεργασία με τις διάφορες υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης (Πυροσβεστική, Ιατρική και Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη, Αστυνομία, Πολιτική Προστασία) και βάσει διεθνώς αναγνωρισμένων ορθών πρακτικών, λεπτομερείς οδηγίες για ένα Σχέδιο Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης και Διαχείρισης Κρίσεων που θα επιτρέψει ταχεία, συντονισμένη βοήθεια κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης ανάγκης.

Το σχέδιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει σαφείς οδηγίες για το συντονισμό καταστάσεων έκτακτης ανάγκης σε επιχειρησιακό και στρατηγικό επίπεδο διαχείρισης, για τον καθορισμό των περιμέτρων, για την επαρκή χαρτογράφηση του τόπου του ατυχήματος και για την πρόληψη και τη μείωση των κινδύνων της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες.

Του Ηλία Παλιαλέξη

Το πόρισμα επισυνάπτεται

https://www.amna.gr/files/202502/porismatempi.pdf