Την Τρίτη ακυρώθηκε αιφνιδιαστικά η εναρκτήρια συνεδρίαση του νεοεκλεγέντος κοινοβουλίου του Κοσόβου, έπειτα από την αποτυχία των βουλευτών να επικυρώσουν τις εντολές τους και να ορίσουν νέα ηγεσία.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, υπό την προεδρία του γηραιότερου βουλευτή, Αβνί Ντεχάρι, δεν εγκρίθηκε η έκθεση της αρμόδιας επιτροπής για την επαλήθευση των εντολών και της απαιτούμενης απαρτίας.
Παρόλο που στην αίθουσα βρίσκονταν 119 από τους συνολικά 120 βουλευτές, η ψηφοφορία για την επικύρωση των εντολών τους, όπως προβλέπεται από την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, απέτυχε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία. Οι ψήφοι ήταν 52 υπέρ, 46 κατά, ενώ 11 βουλευτές απείχαν, όπως ανέφεραν τοπικά μέσα και η Sarajevo Times.
Το περιστατικό αυτό αναμένεται να οδηγήσει τη χώρα σε μία παρατεταμένη περίοδο νομικών και πολιτικών διεργασιών, πριν καταστεί δυνατός ο σχηματισμός της νέας κυβέρνησης.
Μετά από μια σύντομη καθυστέρηση στην έναρξη της διαδικασίας, η αντιπολίτευση καταψήφισε επίσης την έκθεση που θα ξεκαθάριζε αν ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Άλμπιν Κούρτι και τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου ενήργησαν σύννομα και σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές, καθώς δεν είχαν υποβάλει άμεσα την παραίτησή τους μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου.
Η πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση είχε ως αποτέλεσμα το αριστερό κίνημα «Αυτοδιάθεση» (Vetevendosje!) του Κούρτι να κερδίσει 48 από τις 120 έδρες, αρκετά μακριά από την απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία, σημειώνοντας σημαντική πτώση από το 2021, όταν είχε εξασφαλίσει 58 έδρες.
Μολονότι το κόμμα του Κούρτι κατέθεσε την απαιτούμενη από το Σύνταγμα δήλωση παραίτησης την Τρίτη, η εναρκτήρια συνεδρίαση ματαιώθηκε και ο προσωρινός πρόεδρος του κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι θα γίνουν διαβουλεύσεις με την πρόεδρο του Κοσόβου, Βιόσα Οσμάνι, για τα επόμενα βήματα.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία του Κοσόβου, τα μέλη της υπηρεσιακής κυβέρνησης πρέπει να παραιτηθούν των καθηκόντων τους, ώστε να αναλάβουν κανονικά τις νέες κοινοβουλευτικές τους θέσεις και να προχωρήσει ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης.
Μόλις επικυρωθούν οι εντολές των βουλευτών και εκλεγεί η νέα ηγεσία του Σώματος, η πρόεδρος Οσμάνι θα ζητήσει από το κοινοβούλιο να εγκρίνει τον Άλμπιν Κούρτι, τον οποίο έχει ήδη ορίσει ως υποψήφιο πρωθυπουργό το Vetevendosje!.
Για να σχηματίσει κυβέρνηση, ο κ. Κούρτι χρειάζεται απλή πλειοψηφία 61 βουλευτών, έχει όμως ήδη απορρίψει κάθε συνεργασία με τα άλλα μεγάλα κόμματα: το Δημοκρατικό Κόμμα Κοσόβου (PDK) με 24 έδρες, τη συντηρητική Δημοκρατική Ένωση Κοσόβου (LDK) με 20 έδρες, αλλά και τη δεξιά Συμμαχία για το Μέλλον του Κοσόβου (AAK) που εξασφάλισε 8 έδρες. Και τα τρία κόμματα έχουν επίσης αποκλείσει την οποιαδήποτε συνεργασία με την «Αυτοδιάθεση».
Ως εκ τούτου, οι επιλογές του Κούρτι περιορίζονται στους 10 βουλευτές από τις μειονότητες (πλην των Σέρβων), κάτι που όμως και πάλι δεν του δίνει παρά μόνο 58 συνολικά ψήφους, τουλάχιστον τρεις λιγότερες από τις απαιτούμενες.
Αν ο Κούρτι δεν καταφέρει τελικά να σχηματίσει κυβέρνηση, η πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να απευθυνθεί σε άλλο κόμμα. Εάν ούτε τότε σχηματιστεί κυβέρνηση, το Κόσοβο οδηγείται εκ νέου σε πρόωρες εκλογές.
Η ανάδειξη νέας σταθερής κυβέρνησης κρίνεται απαραίτητη τόσο για την εσωτερική διαχείριση και τη διακυβέρνηση της χώρας, όσο και για να συνεχιστούν οι συνομιλίες διπλωματικής ομαλοποίησης μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου—ένα ζήτημα που εκκρεμεί εδώ και 14 χρόνια με μηδαμινή πρόοδο και ένταση στις διμερείς σχέσεις.
Η ένοπλη σύγκρουση στο Κόσοβο (1998-99) στοίχισε περίπου 11.400 ζωές, κυρίως από την αλβανική εθνοτική πλειονότητα της περιοχής. Οι εχθροπραξίες τερματίστηκαν μέσω της επέμβασης του ΝΑΤΟ που με αεροπορικούς βομβαρδισμούς διάρκειας 78 ημερών εξανάγκασε τις σερβικές δυνάμεις να αποχωρήσουν.
To Κόσοβο κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του από τη Σερβία το 2008, με την πλειονότητα των δυτικών κρατών να την αναγνωρίζουν. Δεκάδες άλλες χώρες ωστόσο, μεταξύ αυτών η Σερβία, η Ρωσία και η Κίνα, συνεχίζουν να μην αναγνωρίζουν την ανεξαρτησία της Πρίστινας.
Η διεθνής κοινότητα ζητάει πλέον επιτακτικά την εφαρμογή των συμφωνιών ανάμεσα σε Κόσοβο και Σερβία, στις οποίες η Πρίστινα έχει δεσμευτεί να ιδρύσει Ένωση Σερβικών Δήμων, και το Βελιγράδι να αναγνωρίσει ντε φάκτο την ανεξαρτησία του Κοσόβου.