Ετικέτα: Παράδοση

Αρχαίες μέθοδοι για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας

Τρίτη, 09 Ιούλ, 2024Σάββατο, 06 Ιούλ, 2024 Από EPOCH TIMES

Η γύρη που διαχέεται στην ατμόσφαιρα την άνοιξη και νωρίς το καλοκαίρι εντείνει τις διάφορες αλλεργικές καταστάσεις, περιλαμβανομένης και της αλλεργικής ρινίτιδας, οι οποίες προκαλούν μεγάλη ανησυχία σε πολύ κόσμο. Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας, μπορείτε να καταφύγετε σε παραδοσιακές κινέζικες τεχνικές βελονισμού ή ακόμα να τα αντιμετωπίσετε αλλάζοντας τον τρόπο διατροφής σας.

Η εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα, γνωστή και ως αλλεργία στη γύρη, συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα εσφαλμένα εκλαμβάνει άκακες ουσίες όπως η γύρη ως βλαβερούς εισβολείς. Σύμφωνα με την Κλινική Mayo, αυτή η ανοσολογική αντίδραση περιλαμβάνει αντισώματα που δεσμεύονται με τα αλλεργιογόνα σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν το σώμα.

Τα χημικά που απελευθερώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα προκαλούν αλλεργικά συμπτώματα όπως καταρροή, ρινική συμφόρηση, καθώς και φαγούρα και δάκρυα στα μάτια. Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε δύσπνοια και άσθμα.

Εκτεταμένη περίοδος γύρης και αυξημένος αριθμός αυτής

Στην Βόρεια Αμερική, τα δέντρα παράγουν τον μεγαλύτερο όγκο γύρης από τον Μάρτιο έως τον Μάιο. Ωστόσο, έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Περιβαλλοντικές Επιστήμες (Environmental Sciences) βρήκε ότι από το 1990 έως το 2018 η περίοδος της γύρης επιμηκύνθηκε, με αύξηση του όγκου γύρης κατά 21%. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στο Τέξας και στις Μεσοδυτικές Πολιτείες, όπου τα επίπεδα της γύρης αυξήθηκαν περισσότερο από τα φυτά σε άλλες περιοχές.

Σύμφωνα με το Ίδρυμα Άσθματος και Αλλεργιών της Αμερικής (Asthma and Allergy Foundation of America), μόνο το 2021, περίπου 67 εκατομμύρια ενήλικες και 14 εκατομμύρια παιδιά στις Η.Π.Α. υπέφεραν από εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα.

Ο Δρ Γιανγκ Τζίνγκντουαν, ιδρυτής και διευθυντής ιατρικής στο Ινστιτούτο Ολοκληρωτικής Ιατρικής Γιάνγκ και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κέντρου ολοκληρωτικής Ιατρικής της Αριζόνα, εξήγησε στους Epoch Times πως η αλλεργική ρινίτιδα συχνά έχει γενετική προδιάθεση – αν οι γονείς ή τα αδέρφια κάποιου πάσχουν από εποχιακές αλλεργίες, είναι πιο επιρρεπείς στο να αναπτύξουν αλλεργική ρινίτιδα.

Αυτός ο γονιδιακός παράγοντας μπορεί να ενεργοποιήσει τα μαστοκύτταρα (τα οποία βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα) ή να μην διασπάσει επαρκώς την ισταμίνη στο αίμα (η οποία ρυθμίζει τα νεύρα), οδηγώντας σε αλλεργίες του αναπνευστικού συστήματος. Μόλις αναπτυχθούν τα συμπτώματα, τείνουν να είναι πιο σοβαρά, λέει ο Δρ. Γιάνγκ.

Θεραπείες για την αλλεργική ρινίτιδα από την παραδοσιακή κινεζική ιατρική

Ο Ριτσουκάγκου Κεν, ο οποίος ασκεί την παραδοσιακή κινεζική ιατρική στην Κλινική Βελονισμού και Θερμοθεραπείας με Μόξα του Νοσοκομείου Κουρασίκι Χέισεϊ στην Ιαπωνία, είπε στους Epoch Times ότι στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική θεωρείται ότι η αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται κυρίως σε εξασθενημένους πνεύμονες, σπλήνα και νεφρούς, όπως επίσης και σε δυσλειτουργίες των εσωτερικών οργάνων, συνδυασμένες με εξωτερικούς παράγοντες.

Όσον αφορά τις μεθόδους θεραπείας, η παραδοσιακή κινεζική ιατρική χρησιμοποιεί κατά κανόνα ολιστικές θεραπείες, φάρμακα από βότανα και θεραπείες με βελονισμό, μέθοδοι που έχουν αποδειχθεί αρκούντως αποτελεσματικές.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στις Εναλλακτικές Θεραπείες (Alternative Therapies) στο περιοδικό Υγεία και Ιατρική (Health and Medicine) έδειξε πως μετά από οχτώ εβδομάδες θεραπείας κινεζικής βοτανοθεραπείας, τα συμπτώματα ασθενών με εποχιακή αλλεργική ρινίτιδα μειώθηκαν δραματικά, τόσο στη ρινική περιοχή όσο και γενικά, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.

Στην ομάδα της κινεζικής βοτανοθεραπείας, το 60,7% των ασθενών έδειξαν μέτρια έως μεγάλη βελτίωση, συγκριτικά με το 29,6% της ομάδας ελέγχου.

Ο βελονισμός χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες ως μέθοδος θεραπείας στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική. Το ανθρώπινο σώμα έχει αρκετά σημεία βελονισμού που σχετίζονται με τη ρινική κοιλότητα, όπως τα σημεία Γίντανγκ και Γινγκσιάνγκ. Το μασάζ ή ο βελονισμός σε εκείνα τα σημεία μπορεί γρήγορα να ανακουφίσει τα ρινικά συμπτώματα.

Σε γερμανική μελέτη, 41 ασθενείς εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας εκπαιδεύτηκαν στον βελονισμό για να αξιολογήσουν τέσσερα ρινικά συμπτώματα: το φτέρνισμα, τη ρινόρροια (καταρροή στην μύτη), τη ρινική συμφόρηση και τη φαγούρα.

Μετά από τέσσερεις εβδομάδες αυτοθεραπείας με βελονισμό, οι συμμετέχοντες είδαν μείωση και στα τέσσερα ρινικά συμπτώματα συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Το 76% των ασθενών βρήκαν τη θεραπεία με βελονισμό “αποτελεσματική ή πολύ αποτελεσματική”, ενώ το 88% ανέφεραν ότι ήταν “πολύ ικανοποιημένοι ή ικανοποιημένοι” από αυτήν.

Μια άλλη μελέτη έδειξε ότι τα άτομα που εξασκούν αυτοθεραπεία με βελονισμό τη βρήκαν χρήσιμη για την αλλεργική ρινίτιδα και συνέστησαν τη χρήση της ως μέθοδο αυτοφροντίδας. Επιπλέον, η μελέτη δεν βρήκε καμία δυσμενή επίπτωση που να σχετίζεται με τον βελονισμό. Επομένως, οι ερευνητές συμπέραναν πως ο βελονισμός συνιστά μια εφικτή και ασφαλής μέθοδο αυτοθεραπείας για τους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα.

Δύο σημεία βελονισμού για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας

Ο κος Κεν προτείνει μασάζ σε δύο σημεία βελονισμού για σημαντική ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Το σημείο Γινγκσιάνγκ

Το σημείο Γινγκσιάνγκ βρίσκεται στη μικρή εσοχή του εξωτερικού άκρου του ρουθουνιού. Κάνοντας μασάζ σε αυτό το σημείο μπορεί να ανακουφίσει συμπτώματα όπως η ρινική συμφόρηση και η καταρροή.

Χρησιμοποιήστε το δείκτη σας για να πιέσετε και να κάνετε μασάζ στο σημείο μέχρι να νιώσετε πόνο ή πρήξιμο στην περιοχή.
Επαναλάβετε την κίνηση πίεσης και απελευθέρωσης του σημείου για 3 έως 5 λεπτά, δύο με τέσσερεις φορές την ημέρα.

ZoomInImage — Η τοποθεσία του σημείου Γινγκσιάνγκ. (The Epoch Times)

Το σημείο Γίντανγκ

Το σημείο Γίντανγκ βρίσκεται στην εσοχή μεταξύ των φρυδιών. Κάνοντας μασάζ σε αυτή την περιοχή μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση της ρινικής συμφόρησης.

Με τα δύο μεσαία δάκτυλα και των δύο χεριών, πιέστε το σημείο για έξι δευτερόλεπτα και μετά αφήστε το.
Επαναλάβετε την κίνηση 10 φορές.

Ο κος Κεν τονίζει πως η κινεζική βοτανοθεραπεία και ο βελονισμός θα πρέπει να εφαρμόζονται από επαγγελματία της παραδοσιακής κνεζικής ιατρικής, η οποία βασίζεται στις συνθήκες υγείας του εκάστοτε ατόμου.

Τροφές και βότανα που ανακουφίζουν την αλλεργική ρινίτιδα

Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική βασίζεται στην αρχή της ομολογίας των φαρμάκων και της τροφής, δηλαδή τα φαρμακευτικά βότανα θεωρούνται επίσης συστατικά της δίαιτας. Η Υπηρεσία Καρδιοϊατρικής Ζεν (Zen Heart Medicine Service) στην Ταϊβάν παρουσιάζει δύο φαρμακευτικές συνταγές φαγητού και μία τσαγιού, οι οποίες τρέφουν τη σπλήνα και τους νεφρούς, ανακοθφίζοντας έτσι την αλλεργική ρινίτιδα:

Κοτόπουλο Γιου Πινγκ

Υλικά

60 γραμμάρια Αστραγάλου (βότανο – Huangqi)
30 γραμμάρια Ατρακτυλώδες (φυτό – Baizhu)
20 γραμμάρια ρίζα Saposhnikovia (Fangfeng)
1 κοτόπουλο

Εκτέλεση

Καθαρίστε εντελώς το κοτόπουλο, αφαιρώντας τα εσωτερικά όργανα.
Γεμίστε το κοτόπουλο με όλα τα φαρμακευτικά βότανα.
Προσθέστε νερό και σιγοβράστε το κοτόπουλο για μία με δύο ώρες.

Επίδραση: Τρέφει τους νεφρούς και ενδυναμώνει τη σπλήνα.

Κινέζικη πάστα γιαμ

Υλικά

150 γραμμάρια κινέζικο γιαμ (φυτό)
10 κομμάτια φρούτων τζιτζιφιάς

Εκτέλεση

Ξεφλουδίστε και ψιλοκόψτε το κινέζικο γιαμ.
Αφαιρέστε τα κουκούτσια από τα φρούτα της τζιτζιφιάς.
Τοποθετείστε και τα δύο μαζί σε ένα πιάτο, και μαγειρέψτε τα στον ατμό.
Λιώστε τα μαγειρεμένα υλικά μέχρις ότου γίνουν πάστα προτού τα σερβίρετε.

Επίδραση: Ενδυναμώνει τη σπλήνα και τρέφει τους πνεύμονες.

Τσάι από καρύδια και τζίντζερ

Υλικά

3 κομμάτια φρέσκο τζίντζερ
2 γραμμάρια καρυδόψιχα

Εκτέλεση

Βάλτε την καρυδόψιχα σε νερό για να βράσει.
Μόλις αρχίσει να βράζει, μειώστε τη θερμοκρασία και σιγοβράστε για 20 με 30 λεπτά.
Προσθέστε το φρέσκο τζίντζερ και σιγοβράστε για άλλα πέντε λεπτά.
Απομακρύνεται από τη φωτιά και σερβίρετέ το ως τσάι.

Επίδραση: Τρέφει τους νεφρούς και απομακρύνει το κρυολόγημα.

Σημείωση: Κάποια από τα βότανα που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο μπορεί να είναι άγνωστα, αλλά είναι γενικά διαθέσιμα σε καταστήματα υγιεινής διατροφής και στα ασιατικά μαγαζιά. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι μέθοδοι θεραπείας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα το άτομο. Παρακαλώ απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία υγείας για ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα θεραπείας.

Της Ellen Wan

Μετάφραση: Βλαδίμηρος Αλεξάντρωφ

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Μια μέρα ψαρέματος με μηχανότρατα στη Λέσβο

Σάββατο, 21 Οκτ, 2023 Από NEWSROOM

Ο Νίκος Βαξεβάνης είναι καπετάνιος και συνιδιοκτήτης, μαζί με τον Γιάννη Μπισμπίκα που εργάζεται και αυτός στο καΐκι, του «Ταξιάρχη». Της μεγάλης ξύλινης μηχανότρατας που από την 1η Οκτωβρίου ξανοίχτηκε ξανά από το λιμάνι του Περάματος στην είσοδο του κόλπου της Γέρας, ψαρεύοντας. Μαζί με τον «Ταξιάρχη» και άλλες έξι ανεμότρατες και πέντε γρι γρι.

«Πριν από 50 χρόνια στη Λέσβο, είχαμε πάνω από 50 μηχανότρατες και γρι γρι…», λέει ο κος Βαξεβάνης. «Πολλά καΐκια, πολλά ψάρια… Αλλά έτρωγε και ψάρια ο κόσμος τότε… Τώρα πάει…. Άλλαξαν οι συνήθειες του κόσμου. Λιγόστεψαν και τα καΐκια, λιγόστεψαν και τα ψάρια. Εκεί που ψαρεύαμε 1.000 κιλά ψάρια τη μέρα σήμερα με το ζόρι ψαρεύουμε τα μισά», τονίζει.

Η μηχανότρατα με την οποία ξανοίχτηκε το ΑΠΕ-ΜΠΕ στις νοτιοανατολικές ακτές της Λέσβου παρακολουθώντας μια μέρα ψαρέματος, μια «καλάδα» όπως λένε το μεροκάματο τους οι ψαράδες, είναι ένα ξύλινο σκαρί που ρίχνει στη θάλασσα και σέρνει ένα μεγάλο δίχτυ που καταλήγει σε ένα μακρύ σάκο. Αυτός ο σάκος σέρνεται από δύο συρματόσχοινα δεμένα σε δύο πλάκες, τις πόρτες, που ακουμπάν στο βυθό και κρατάνε το δίχτυ ανοιχτό πιάνοντας τα ψάρια που βρίσκονται εκεί.

Με πλήρωμα τέσσερεις-πέντε το πολύ αλιεργάτες, ο «Ταξιάρχης» ζει με τις ψαριές του κοντά 30 άτομα. Το μαγαζί που αγοράζει τα ψάρια και τα πουλά, τους «μανάβηδες», που αγοράζουν κι αυτοί και πουλούν κομμάτι από την ψαριά.

«Δίνουμε μάχη», λέει ο κος Βαξεβάνης. «Μάχη να κρατηθούμε ζωντανοί. Από την 1η Οκτωβρίου που μας επιτράπηκε να ψαρέψουμε ξανά, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα διπλά σχεδόν έξοδα από αυτά που είχαμε όταν κλειστήκαμε. Στα ύψη τα καύσιμα και όχι μοναχά αυτά, αλλά και ό,τι άλλο χρειαζόμαστε για να δουλέψουμε. Και οι ψαριές, μισές».

Όπως λέει ο κος Βαξεβάνης, τα μέτρα προστασίας των αλιευμάτων που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση επιτρέπουν στους Τούρκους ψαράδες την περίοδο που οι ελληνικές μηχανότρατες είναι δεμένες κυριολεκτικά, να οργώνουν το Αιγαίο. «Όταν βγήκαμε για ψάρεμα, λέει ο κος Βαξεβάνης, «βρήκαμε τους ψαρότοπους κυριολεκτικά αδειανούς. Εμείς προστατεύουμε τις θάλασσες για να τις υπεραλιεύουν οι γείτονές μας. Μερικές φορές με πραγματικά καταστροφικούς τρόπους. Κι εμείς τους βλέπουμε μην μπορώντας να αντιδράσουμε».

Σύμφωνα με τον καπετάνιο του «Ταξιάρχη» τα μέτρα προστασίας των θαλασσών και των αλιευμάτων έπρεπε να είναι κοινά. «Κοινοί περίοδοι που αφήνουμε τη θάλασσα να ξεκουραστεί, κοινά είδη διχτυών, βάθη ψαρέματος, μεγέθη ψαριών… Αν αυτό δεν γίνει ο ένας θα ψαρεύει πολύ κι ο άλλος καθόλου», λέει.

Ο Νίκος Βαξεβάνης είναι από 15 χρόνων στη θάλασσα. Πρώτα στην παράκτια αλιεία και τα τελευταία 10 – 12 χρόνια στη μηχανότρατα. «Πρέπει να παρθούν πρωτοβουλίες να μη σβήσει η αλιεία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου. Οι Τούρκοι ψαρεύουν 11 μήνες τον χρόνο. Ιχθυοαποθέματα που ψαρεύονται από τους Τούρκους και προστατεύονται από τους Έλληνες. Αυτό όμως δεν μπορεί να συνεχιστεί. Σβήνουμε. Τα παιδιά μας πρώτα απ’ όλους, φεύγουν. Οι αγορές των ψαριών δεν ανακάμπτουν. Μια απασχόληση αιώνων σβήνει. Ας γίνει κάτι, έστω την τελευταία στιγμή…».

Επαναφέροντας τη στοιχειώδη ευγένεια στη ζωή μας

Τετάρτη, 18 Οκτ, 2023Τετάρτη, 18 Οκτ, 2023 Από EPOCH TIMES

Υπάρχουν μερικά απλά, βασικά πράγματα που όταν τα εφαρμόζουμε στην καθημερινότητά μας η ποιότητα των σχέσεών μας, τόσο με τους οικείους μας όσο και με τους τρίτους, αναβαθμίζεται με έναν διακριτικό αλλά πολύ αποτελεσματικό τρόπο.

Στον πυρήνα της στοιχειώδους ευγένειας βρίσκεται πάντα η σκέψη για τους άλλους και το πώς να τους βοηθήσουμε ή να τους κάνουμε να νιώσουν πιο όμορφα. Όταν σε μια κοινωνία αυτή η σκέψη υπάρχει στην πλειοψηφία των μελών της, οι καθημερινές μας επαφές γίνονται πιο αρμονικές και αποδοτικές.

Αν και οι βασικοί καλοί τρόποι συμπεριφοράς θα έπρεπε να μας είναι δεύτερη φύση, στην πραγματικότητα ξεχνιόμαστε μερικές φορές, ιδίως τώρα που η καθημερινή ευγένεια σπανίζει. Μια υπενθύμιση ποτέ δεν βλάπτει. Οι κινήσεις δεν χρειάζεται να είναι εξεζητημένες – η αληθινή ευγένεια είναι απλή, εύκολη και δεν κοστίζει τίποτα, εκτός μόνο από το να σκεφτόμαστε λιγότερο τον εαυτό μας και περισσότερο τους άλλους.

Κρατώντας ή ανοίγοντας την πόρτα για τους άλλους

Κατά την είσοδο ή την έξοδο από ένα κτίριο ή δωμάτιο, το να κρατάτε την πόρτα για όποιον έρχεται από πίσω σας ή πρόκειται να μπει, είναι μια απλή αλλά ευγενική κίνηση που εκτιμάται. Ακόμα καλύτερα είναι όταν ανοίγετε την πόρτα και αφήνετε τον άλλον να περάσει πρώτος. Η πράξη αυτή εκτιμάται περισσότερο όταν το άλλο άτομο είναι φορτωμένο ή κρατά ένα μικρό παιδί από το χέρι ή το λουρί του σκύλου. Όταν κρατάμε ή ανοίγουμε την πόρτα για τον άλλον, δείχνουμε ότι τον αναγνωρίζουμε. Όταν δε αυτή η κίνηση συνοδεύεται από ένα χαμόγελο, μπορεί να γίνει πηγή πραγματικής ευφορίας για εκείνον.

Ακούτε περισσότερο, μιλάτε λιγότερο

Είναι ιδιαιτέρως ενοχλητικό, ακόμα και αγενές εκ μέρους σας, αν σε μια συζήτηση δεν αφήνετε τον συνομιλητή σας να πει μια λέξη. Είναι σημαντικό να κρατάμε τις ισορροπίες στις κοινωνικές συναναστροφές μας και να φροντίζουμε να κάνουμε παύσεις στην κουβέντα μας, ώστε να επιτρέπουμε στο άλλο μέρος να μιλήσει εάν θέλει χωρίς να χρειαστεί να μας διακόψει. Με αυτό τον τρόπο, ακόμα και τα ντροπαλά άτομα θα αισθανθούν πιο άνετα και θα μπορέσουν να συμμετάσχουν στη συζήτηση. Δοκιμάστε το και δείτε τους να ανθίζουν – ίσως μάλιστα κερδίσετε και έναν νέο φίλο έτσι.

Οι δύο «μαγικές» λέξεις

Ας μην είμαστε φειδωλοί με τις δύο κατεξοχήν λέξεις ευγενείας, το «παρακαλώ» και το «ευχαριστώ». Όντας ευγενικοί με τον υπάλληλο στο σούπερ μάρκετ, με έναν συνάδελφο ή με τους συνεπιβάτες μας στα μέσα μαζικής μεταφοράς, δίνουμε ένα καλό παράδειγμα που δεν αποκλείεται να γίνει μεταδοτικό.

Κοιτάζοντας τους άλλους στα μάτια

Η οπτική επαφή είναι δείγμα καλής ανατροφής και επίσης ένας πολύ αποτελεσματικός τρόπος για να δημιουργήσετε και να διατηρήσετε έναν στενότερο δεσμό με τους άλλους. Είτε πρόκειται για μια τυχαία συνάντηση με έναν εντελώς άγνωστο στο εμπορικό κέντρο είτε για μια συνομιλία με ένα οικείο σας πρόσωπο, κοιτάζοντας τον στα μάτια τον διαβεβαιώνετε ότι τον προσέχετε και ότι ενδιαφέρεστε για αυτά που σας λέει και δημιουργείτε μια γέφυρα ανάμεσά σας και ένα καλό κλίμα.

Δείξτε σεβασμό

Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για να αγγίξετε κάτι που δεν σας ανήκει, εκτός αν έχετε ρητή άδεια να το κάνετε.

Αυτός ο κανόνας ισχύει τόσο στον χώρο εργασίας, όπου ένας συνάδελφος μπορεί να έχει ένα ενδιαφέρον στυλό ή ένα μπιχλιμπίδι πάνω στο γραφείο του όσο και στο σπίτι κάποιου. Επίσης, οι ευγενικοί άνθρωποι δεν επαναλαμβάνουν τα κουτσομπολιά όσο ενδιαφέροντα κι αν είναι. Τέλος, όταν βρίσκεστε στο χώρο κάποιου άλλου, αποφύγετε να τον αναστατώσετε ή έστω φροντίστε πριν φύγετε να τα αφήσετε όλα όπως τα βρήκατε.

Του Bill Lindsey

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Οι «ιερές συνομιλίες» του Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα

Τρίτη, 25 Φεβ, 2025Σάββατο, 22 Φεβ, 2025 Από Michelle Plastrik

Ο Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα, μια από τις ιδρυτικές μορφές της πρώιμης Ιταλικής Αναγέννησης, κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της τέχνης. Το έργο του εξυμνείται από γνώστες, συναδέλφους καλλιτέχνες και το ευρύ κοινό. Οι θιασώτες του ακολουθούν το «Μονοπάτι Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα», κάνοντας στάσεις στις ιταλικές περιοχές της Τοσκάνης και του Λε Μαρτς για να δουν αξιόλογα έργα στην αρχική τους θέση.

Οι συναρπαστικές τοιχογραφίες και οι πίνακες του ντελλα Φραντσέσκα αιχμαλωτίζουν την προσοχή του θεατή μέσω της αριστοτεχνικής δημιουργίας ενός ψευδαισθησιακού χώρου, των γλυπτικών μορφών, του έντονου φωτός, των ζωηρών χρωμάτων, και της θείας ατμόσφαιρας. Πολλά από τα υπέροχα έργα του απεικονίζουν την Παναγία και το Βρέφος σε ένα θέμα που είναι γνωστό ως «ιερές συνομιλίες».

Ο «μονάρχης» της ζωγραφικής

Εικονογράφηση του Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα από το βιβλίο του Τζόρτζο Βαζάρι «Οι βίοι των πλέον εξαίρετων ζωγράφων, γλυπτών και αρχιτεκτόνων» (*Le vite de più eccellenti architetti, pittori, et scultori* ή απλώς *Vite*), 1648. Αρχείο Διαδικτύου. (Public Domain)

Ο Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα (περ. 1415/20–1492) θεωρούνταν «μονάρχης» της ζωγραφικής όσο ζούσε. Γεννήθηκε στη μικρή πόλη Σανσεπόλκρο της Τοσκάνης, τότε γνωστή ως Μπόργκο Σαν Σεπόλκρο, κοντά στα σύνορα της Ούμπρια. Τον 15ο αιώνα η πόλη γνώρισε σημαντική ακμή, όντας πάνω σε εμπορικές και προσκυνηματικές οδούς.

Λίγα είναι γνωστά για την πρώιμη ζωή και την καλλιτεχνική κατάρτιση του ντελλα Φραντσέσκα. Η προηγμένη χρήση της γραμμικής προοπτικής (ήταν επίσης μαθηματικός) δείχνει ότι πρέπει να είχε εκτεθεί στην τέχνη της ευρύτερης Τοσκάνης, ιδιαίτερα της Φλωρεντίας. Μέχρι το 1439, εργαζόταν στη Φλωρεντία μαζί με τον Ντομένικο Βενετσάνο. Το έργο του ντελλα Φραντσέσκα αντανακλά τόσο την επιρροή του Βενετσάνο όσο και αυτή των Πάολο Ουτσέλο και Λεόν Μπατίστα Αλμπέρτι.

Πιστεύεται ότι ο ντελλα Φραντσέσκα δεν εργάστηκε ποτέ στη Φλωρεντία μετά τη δεκαετία του 1430, αν και η αυξανόμενη φήμη του οδήγησε σε έργα κύρους στις αυλές της Ρώμης, του Ρίμινι, της Φεράρα και του Ουρμπίνο. Χορηγοί του ήταν προσωπικότητες όπως ο πάπας και ο δούκας του Ουρμπίνο. Ωστόσο, ο ντελλα Φραντσέσκα επέστρεφε πάντα στο Σανσεπόλκρο, όπου έζησε, δημιούργησε και πέθανε, το 1492. Το Σανσεπόλκρο εμφανίζεται στο τοπίο του πρώιμου αριστουργήματός του «Η Βάπτιση του Χριστού», του 1437–1445 περίπου.

Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα, «Η Βάπτιση του Χριστού», 1437–1445. Αυγοτέμπερα σε ξύλο λεύκας. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)

Για ένα μεγάλο μέρος του έργου του δεν γνωρίζουμε ούτε την ημερομηνία ούτε το νόημα. Τα έργα του των «ιερών συνομιλιών» δεν αποτελούν εξαίρεση. Ο όρος αφορά ένα έργο για τέμπλο, που παρουσιάζει την Παναγία και το Βρέφος εν μέσω αγίων. Παρά το όνομα του είδους, ήταν σπάνιο τον 15ο αιώνα οι φιγούρες ενός πίνακα να συνομιλούν – συνήθως εμφανίζονταν στοχαστικές, να κοιτάζουν προς τον θεατή. Επιπλέον, ένας από τους αγίους έκανε και μια χειρονομία η οποία προσέλκυε το βλέμμα του θεατή στο κεντρικό τμήμα του πίνακα.

«Η Παρθένος και το Βρέφος» του Κλαρκ

Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα, «Παρθένος και Βρέφος ένθρονοι, με τέσσερεις αγγέλους», περ. 1460–70. Λάδι, ενδεχομένως με λίγη τέμπερα, σε πάνελ και ύφασμα. 108 x 78 εκ. Ινστιτούτο Τέχνης Κλαρκ, Γουίλιαμσταουν, Μασαχουσέτη. (Public Domain)

Το έργο «Παρθένος και Βρέφος ένθρονοι, με τέσσερεις αγγέλους» είναι ένα από τα πιο φημισμένα του ντελλα Φραντσέσκα. Αυτό το μεγάλο, εντελώς άθικτο έργο τέμπλου, που αποτελεί πλέον μέρος της συλλογής του Ινστιτούτου Τέχνης Κλαρκ της Μασαχουσέτης στο Μπέρκσαϊρς, είχε δημιουργηθεί αρχικά για μία εκκλησία ή ιδιωτική κατοικία. Είναι ένα από τα επτά ενυπόγραφα έργα τέχνης του ντελλα Φραντέσκα που ανήκουν σε συλλογή αμερικανικού μουσείο – το ωραιότερο.

Στο κέντρο του βρίσκεται η ένθρονη Παναγία κρατώντας στην αγκαλιά της τον Χριστό, ο οποίος απλώνει τα χέρια Του προς ένα τριαντάφυλλο. Το τριαντάφυλλο συμβολίζει πολλά πράγματα: τη θεϊκή αγάπη, την ανθρώπινη φύση του Χριστού και τα επικείμενα Πάθη Του. Ο Χριστός δεν πτοείται από τη μοίρα του. Τείνει ούτως ή άλλως προς το λουλούδι και η Παναγία δεν το απομακρύνει. Αντίθετα, το κοιτάζει, ίσως έχοντας μια ιδέα του τι προμηνύει. Η σημασία του τριαντάφυλλου τονίζεται από τις σκαλισμένες ροζέτες στο κάτω μέρος του μαρμάρινου θρόνου της Παναγίας.

Το σκηνικό του έργου τέχνης είναι ένας ρηχός χώρος με κλασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως κίονες και κρεμαστή διακόσμηση στην κορυφή των τοίχων – ο ντελλα Φραντσέσκα συνήθιζε να αντλεί από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Η ηρεμία των μορφών είναι σε αρμονία με τον αέρα θείας γαλήνης και αρμονίας που αποπνέει ο πίνακας.

Τέσσερεις άγγελοι περιβάλλουν την Παναγία και το Βρέφος ως κομψά μαρμάρινα αγάλματα με ενδύματα και χρωματιστά φτερά. Στα δεξιά, ο άγγελος με τα κόκκινα κοιτάζει προς τους θεατές δείχνοντας τον Χριστό. Ο άγγελος στα αριστερά, ντυμένος στα λευκά, ρίχνει τη σκιά του στη βάση του θρόνου. Αυτή η λεπτομέρεια έχει οδηγήσει τους επιμελητές να σκεφτούν ότι ο πίνακας ήταν αρχικά κρεμασμένος στα δεξιά ενός παραθύρου και ότι ο καλλιτέχνης ενσωμάτωσε στο έργο την πραγματική πηγή φωτός.

Η δεκαετία του 1450 ήταν μια παραγωγική δεκαετία για τον καλλιτέχνη. Άρχισε να εργάζεται για την Αυλή του Ουρμπίνο, για την οποία πιστεύεται ότι ζωγράφισε το περίφημο «Μαστίγωμα του Χριστού». Ξεκίνησε επίσης την παραγωγή ενός περίφημου κύκλου τοιχογραφιών στην εκκλησία του Σαν Φραντσέσκο στο Αρέτσο, γνωστή ως «Ο Θρύλος του Αληθινού Σταυρού» και ολοκλήρωσε τοιχογραφίες για το παλάτι του Βατικανού. Τις επόμενες δεκαετίες, η σχέση του με τον ηγεμόνα του Ουρμπίνο, δούκα Φεντερίκο ντα Μοντεφέλτρο, βελτιώθηκε και ο ζωγράφος έλαβε σημαντικές παραγγελίες, συμπεριλαμβανομένου ενός διπλού πορτραίτου, του ηγεμόνα και της συζύγου του, το οποίο αποτελεί από τα πλέον θαυμαστά πορτραίτα της περιόδου.

Τέμπλο του Σαν Μπερναρντίνο

Η «sacra conversazione» (ιερή συνομιλία) του ντελλα Φραντσέσκα με τίτλο «Παναγία και Βρέφος με αγγέλους, αγίους και τον Φεντερίκο ντα Μοντεφέλτρο (Τέμπλο του Σαν Μπερναρντίνο)» παρουσιάζει τον δούκα ανάμεσα σε αγίους και αγγέλους. Ανήκει πλέον στην Pinacoteca di Brera στο Μιλάνο. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο Φεντερίκο το παρήγγειλε μετά τη γέννηση του αρσενικού κληρονόμου του και τον θάνατο της συζύγου του, και ότι στον πίνακα υπάρχουν σύμβολα και των δύο γεγονότων. Η Pinacoteca γράφει ότι «το κοιμισμένο παιδί παραπέμπει στη μητρότητα και ταυτόχρονα στον θάνατο».

Για τη δημιουργία του πίνακα χρησιμοποιήθηκε τέμπερα σε πάνελ και χρονολογείται από το 1472 έως το 1474. Είναι πιθανό ότι το τέμπλο προοριζόταν να στεγαστεί στην εκκλησία του Σαν Μπερναρντίνο στο Ουρμπίνο, που χτίστηκε από τον δούκα για να στεγάσει τον δικό του τάφο. Το κλασικό σκηνικό με το καθαρό φως του είναι παρόμοιο με το «Παναγία και Βρέφος ένθρονοι, με τέσσερεις αγγέλους», αν και σε αυτό το έργο υπάρχει θόλος και αψίδα. Στο πίσω μέρος του υπάρχει ένα αναποδογυρισμένο κέλυφος κοχυλιού, από το οποίο κρέμεται ένα αυγό στρουθοκαμήλου – αυτό έχει πολλαπλές έννοιες, όπως πολλά από τα στοιχεία στο έργο του ντελλα Φραντσέσκα. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να ερμηνευθεί ως σύμβολο του κόσμου, της μητρότητας, της Παναγίας, του οικοσήμου της οικογένειας Μοντεφέλτρο, καθώς και ως το Πάθος και η Ανάσταση. Τα δύο τελευταία συμβολίζονται επίσης από το περιδέραιο κόκκινου κοραλλιού που φορά ο Χριστός. Τα περιδέραια κοραλλιών τα φορούσαν πράγματι τότε τα παιδιά, για λόγους προστασίας και οδοντοφυΐας.

Σε ημικύκλιο γύρω από την Παναγία και το Βρέφος είναι, από αριστερά, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο Άγιος Βερναρδίνος, ο Άγιος Ιερώνυμος που χτυπά το στήθος του με μια πέτρα, ο Άγιος Φραγκίσκος που δείχνει το στίγμα, ο Άγιος Πέτρος ο Μάρτυς με πληγή στο κεφάλι και ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής. Πίσω τους βρίσκονται στολισμένοι, ουράνιοι αρχάγγελοι. Ο δούκας φορώντας την πανοπλία του (καθώς ήταν διάσημος για τη στρατιωτική του δύναμη και την προστασία των τεχνών), γονατίζει μπροστά στην ένθρονη Μαντόνα και τον μικρό Ιησού.

Σενιγκαλλία Μαντόνα

Στο Ουρμπίνο, στην Εθνική Πινακοθήκη του Μάρκε, βρίσκεται άλλη μία «sacra conversazione» του ντελλα Φραντσέσκα από την εποχή της εργασίας του στον δούκα ντα Μοντεφέλτρο. Αυτός ο πίνακας είναι μικρότερος και περισσότερο ‘οικείος’. Το έργο «Μαντόνα και Βρέφος με δύο αγγέλους (Σενιγκαλλία Μαντόνα)» είναι ζωγραφισμένο με λάδι και τέμπερα σε πάνελ και χρονολογείται το 1474 ή το 1478. Οι μελετητές πιστεύουν ότι ο δούκας το χάρισε στην κόρη του με την ευκαιρία του γάμου της με τον Τζοβάννι ντελ λα Ρόβερε, τον άρχοντα της Σενιγκαλλία.

Ο πίνακας έχει πολύ στενή σύνθεση. Σε αυτή την εκδοχή, η Παναγία στέκεται κρατώντας το Βρέφος σε μια στάση που θυμίζει αρχαίες εικόνες, με δύο αγγέλους να στέκονται πίσω της ήρεμοι. Οι δύο άγγελοι φορούν μαργαριτάρια στο λαιμό, σύμβολα αγνότητας, ενώ ο Ιησούς φορά ένα μενταγιόν με κοράλλι και κρατά ένα λευκό τριαντάφυλλο. Αντί για σκηνικό παρεκκλησίου, οι φιγούρες βρίσκονται σε ένα εσωτερικό που μοιάζει με το Δουκικό Παλάτι του Ουρμπίνο. Ένα άνοιγμα στα αριστερά δείχνει ένα άλλο δωμάτιο, όμορφα φωτισμένο.

Το «Μαντόνα και Βρέφος με Δύο Αγγέλους» ήρθε στην Πινακοθήκη, που στεγάζεται στο παλάτι του Δούκα του Ουρμπίνο, από την εκκλησία της Σάντα Μαρία ντελλε Γκράτσιε στη Σενιγκαλλία, το 1917. Το 1975, ήταν ένας από τους τρεις πίνακες που κλάπηκαν από το Παλάτι, μαζί με άλλο ένα έργο του ντελλα Φραντσέσκα («Το μαστίγωμα του Χριστού») και ένα του Ραφαήλ. Οι κλέφτες εισέβαλαν και έκοψαν τις ζωγραφιές από τα κάδρα τους – η πράξη τους προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και έμεινε γνωστή ως η «ληστεία του αιώνα». Χάρις σε πληροφορίες που έδωσε ένας Ρωμαίος έμπορος παλαιών αντικειμένων, τα έργα ανακτήθηκαν τον επόμενο χρόνο από την ιταλική αστυνομία στο Λοκάρνο της Ελβετίας.

Ο Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα δημιούργησε μερικά από τα πλέον σημαντικά και πρωτότυπα έργα τέχνης της Αναγέννησης. Οι πίνακές του είναι θρυλικοί για την ισορροπία και τη μεγαλοπρεπή λιτότητα της γεωμετρίας και του χρώματος, του δέους και της οδύνης, και αντανακλούν τις νέες τεχνικές της εποχής: τη σχολαστική προοπτική όπως την εξέλιξε η σχολή της Φλωρεντίας, και τον χειρισμό του φωτός, τον ρεαλισμό και τη χρήση των ελαιοχρωμάτων της ολλανδικής τέχνης. Το απαύγασμα των εκλεπτυσμένων έργων του περιλαμβάνει αυτές τις τρεις στοχαστικές «sacra conversazioni».

Παρουσίαση της μουσικής έκδοσης «Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία» αύριο στον «Παρνασσό»

Παρασκευή, 20 Οκτ, 2023Τρίτη, 17 Οκτ, 2023 Από NEWSROOM

Την Τετάρτη, 18 Οκτωβρίου 2023, στις 7 μ.μ., ο Μουσικός Εκδοτικός Οίκος Παπαγρηγορίου-Νάκας θα παρουσιάσει στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσό» (Πλατεία Καρύτση 8) τη μουσική έκδοση «Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία» (Missa Graeca) του αείμνηστου συνθέτη Δημήτρη Παπαποστόλου.

Επιμελητής της έκδοσης είναι ο Ευάγγελος Κατσιναβάκης, γλωσσολόγος (διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών), φιλόλογος και μουσικός, ο οποίος και τη συμπλήρωσε με μουσικολογική μελέτη, όπου σκιαγραφεί τις εξελικτικές τάσεις της ελληνικής παραδοσιακής μουσικής κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων και καθορίζει τη θέση της Συμφωνικής Ορθόδοξης Λειτουργίας εντός του σκιαγραφούμενου πλαισίου. Τονίζει πως ο Δημήτρης Παπαποστόλου συνδύασε με απόλυτη επιτυχία στη Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία μια αυθεντική ελληνική αρμονία με καινοφανή στην ορθόδοξη λειτουργική μουσική ρυθμικά στοιχεία και τη χαρακτηρίζει ως έργο με υψηλό επίπεδο συνθετικής έμπνευσης.

Η έκδοση περιλαμβάνει Εισαγωγικό Σημείωμα του Συνθέτη, ο οποίος, μεταξύ άλλων, επισημαίνει: «Ο ήχος της Συμφωνικής Ορθόδοξης Λειτουργίας εκπορεύεται από την αρχαία ελληνική μουσική, εναγκαλίζεται με το βυζαντινό μέλος, προσπαθεί να καλύψει την πολιτιστική και πολιτισμική στασιμότητα που έφερε στην Ελλάδα η Φραγκοκρατία και Τουρκοκρατία για πέντε και πλέον αιώνες και δημιουργεί γέφυρες για να διαπεράσει τον ελληνικό ήχο μέσα από τις χαμένες για την πατρίδα μας ιστορικές “αναγεννήσεις”… Με αυτή την ευθύνη της συνέχειας, προσπάθησα μέσα στον θρησκευτικό ήχο να διαπεράσω αποχρώσεις και ανταύγειες της δημοτικής μας μουσικής. Προσδοκώ ότι ο πολύπτυχος αρμονικός μανδύας των ηχητικών χρωμάτων και ρυθμών που καθρεφτίζει το ρυθμικό φορτίο των αρχαιοελληνικών κειμένων, δεμένο άρρηκτα με την οκτάηχο, θα ενδύσει τον ψυχισμό του ακροατή».

Το βιβλίο προλογίζει ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, τονίζοντας ότι η Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία του Δημήτρη Παπαποστόλου αγγίζει βαθιά την ψυχή, συγκινεί και ανυψώνει πνευματικά.

Η έκδοση συνοδεύεται από CD της Συμφωνικής Ορθόδοξης Λειτουργίας ερμηνευμένης από την καταξιωμένη διεθνώς Πειραματική Χορωδία του Δ.Π., μαζί με άλλες πέντε χορωδίες από διάφορα μέρη της Ελλάδας και από το οργανικό σύνολο του συνθέτη Pro Arte, αποτελούμενο από μέλη της Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ.

Ομιλητές:

Δημήτρης Παπαδημητρίου, συνθέτης

Άκης Γκολφίδης, μηχανικός ήχου

Ευάγγελος Κατσιναβάκης, γλωσσολόγος PhD, φιλόλογος, μουσικός

Θωμάς Λουζιώτης, Πρόεδρος της Στέγης Ελληνικών Χορωδιών

Συντονιστής: Κωστής Τσιάκαλος, δημοσιογράφος – συγγραφέας

Η ηθοποιός Λουκία Πιστιόλα θα διαβάσει κείμενο του συνθέτη.

Σύγχρονα δαντελωτά θαύματα με τεχνικές του 16ου αιώνα

Παρασκευή, 21 Φεβ, 2025Παρασκευή, 21 Φεβ, 2025 Από EPOCH TIMES

Η Άννα Τσιγκανόκ πλέκει δαντέλες με τον παραδοσιακό τρόπο, ακριβώς όπως γινόταν τον 16ο αιώνα, χρησιμοποιώντας μια σειρά από κουβαρίστρες. Τα χέρια της κινούνται επιδέξια καθώς ακολουθεί το μοτίβο, προσθέτοντας καρφίτσες για να κρατήσει την πλέξη στη θέση της.

«Το πλέξιμο της δαντέλας δεν είναι καθόλου δύσκολο – απλώς δύο ζεύγη κουβαρίστρες με κλωστές μπλέκονται διαδοχικά μεταξύ τους. Η δαντέλα υφαίνεται πάντα σε ζεύγη – δύο μπομπίνες που συνδέονται με μία μόνο κλωστή», εξήγησε η 48χρονη Ρωσίδα στην Epoch Times.

«Οι κινήσεις είναι μόνο δύο: το στρίψιμο και η ύφανση. Από εκεί και πέρα, οι συνδυασμοί τους δίνουν ολόκληρο το μοτίβο της δαντέλας. Η δαντέλα σχηματίζεται σειρά σειρά.»

Μαύρη δαντελωτή τραχηλιά, που μοιάζει περισσότερο με κόσμημα. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Το πλέξιμο δαντέλας με μπομπίνες είναι μια θεραπευτική διαδικασία. Ενώ η Άννα υφαίνει, τα μικρά ξύλινα ραβδιά χτυπούν ένα το άλλο, παράγοντας ένα λεπτό, ρυθμικό θόρυβο. «Όταν μια δαντελοποιός υφαίνει δαντέλες», λέει η Άννα «είναι κάπως σαν διαλογισμός: ένα ευχάριστο κουδούνισμα από κουβαρίστρες συνοδεύει τη διαδικασία, τα χέρια είναι απασχολημένα και πρέπει πάντα να είσαι συγκεντρωμένη και αρκετά προσεκτική για να μην κάνεις λάθη.

»Πρόκειται για μια πολύ ευχάριστη, καταπραϋντική διαδικασία, ειδικά όταν βλέπεις το αποτέλεσμα. Από τα πιο απλά πράγματα, συνηθισμένες λεπτές κλωστές και ξύλινα ραβδιά, προκύπτει κάτι το απίστευτα όμορφο.»

Λευκά μανικέτια και γιακάς, από τα χέρια της Άννα. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Λευκός γιακάς από πλέκτη δαντέλα, της Άννα Τσιγκανόκ. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Η Άννα αναρτά τη δουλειά της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και έχει χιλιάδες ακόλουθους στο Instagram. Η δημιουργικότητά της μοιάζει ανεξάντλητη: γιακάδες και μανσέτες, πετσέτες για το σπίτι, κοσμήματα, ενδύματα (από μπολερό μέχρι φούστες και εσάρπες), καθώς και τραπεζομάντηλα, τσάντες και βεντάλιες από δαντέλα.

Ένα κομψό, βραδινό τσαντάκι δια χειρός Άννα Τσιγκανόκ. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Το ενδιαφέρον της για το πλέξιμο δαντέλας με μπομπίνες γεννήθηκε σε μια επίσκεψή της, το 2016, στο διάσημο Μουσείο Δαντέλας της Βόλογκντα, πόλης της βορειοδυτικής Ρωσία. Όντας ήδη έμπειρη στο κέντημα, το πλέξιμο και τη χειροτεχνία, «γοητεύτηκε και ενθουσιάστηκε» από την ιδέα της ύφανσης με κουβαρίστρες και της δημιουργίας περίπλοκων σχεδίων.

Σετ σκουλαρίκια και βραχιόλι από ασημένια δαντέλα, της Άννα Τσιγκανόκ. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Μετά την εμφάνιση της ύφανσης δαντέλας με μπομπίνες στην Ιταλία του 16ου αιώνα, που προωθήθηκε από την ευρεία εισαγωγή μεταλλικών καρφιτσών, η δαντέλα έγινε γρήγορα αγαπητή μεταξύ της αριστοκρατίας.

«Η δημιουργία δαντέλας απαιτούσε πάντα πολύ χρόνο και προσπάθεια, γι’ αυτό ήταν πάντα πολύ ακριβή. Οι άνθρωποι ξόδευαν περιουσίες για δαντέλες, που υπογράμμιζαν το κύρος και την οικονομική τους επιφάνεια», εξηγεί η Άννα.

Περίτεχνος δίχρωμος γιακάς από χειροποίητη δαντέλα, της Άννας Τσιγκανόκ. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Σύμφωνα με την Άννα, η τεχνική εξαπλώθηκε από την Ιταλία στην Ισπανία, το Βέλγιο, τη Φλάνδρα και τη Νορμανδία, και τελικά εμφανίστηκε στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Μεγάλου Πέτρου, τον 17ο αιώνα. Από τότε, οι μόδες ήρθαν και έφυγαν, αλλά η τέχνη παρέμεινε η ίδια.

«Για να πλέξεις δαντέλα, χρειάζεσαι ένα μαξιλάρι, παραδοσιακά πυκνά γεμισμένο με άχυρο. Δημιουργούμε τη δαντέλα σύμφωνα με ένα σχέδιο που ονομάζεται skolok. Το σχέδιο εκτυπώνεται σε χαρτί, το οποίο επικολλάται σε ένα χοντρό χαρτόνι και στη συνέχεια προσαρμόζεται σε έναν κύλινδρο», λέει η Άννα, επισημαίνοντας ότι κατά την ύφανση, χρησιμοποιείται ένας ζυγός αριθμός μπομπίνων.

«Συνήθως, χρειάζονται εννέα με δέκα ζευγάρια μπομπίνες για τη ρωσική δαντέλα. Η ευρωπαϊκή δαντέλα χρησιμοποιεί περισσότερες μπομπίνες. Μπορεί να φτάσει τις 200 ή και τις 300. Και, φυσικά, χρειάζονται κλωστές – μπορεί να είναι βαμβακερές, λινές, μεταλλικές, από βισκόζη ή μετάξι ή διάφοροι συνδυασμοί τους», εξηγεί η Άννα, προσθέτοντας ότι για να γίνεις ικανός, πρέπει να ξεκινήσεις από τα βασικά.

Υπολογίζει ότι η ύφανση μιας μικρής πετσέτας απαιτεί περίπου οκτώ ώρες εργασίας. Η υπομονή και η συγκέντρωση είναι το κλειδί. Για αυτήν το πιο σημαντικό είναι η διαδικασία και η ικανοποίηση που παίρνει δημιουργώντας όμορφα αντικείμενα.

Πρόσφατα, ενώ δούλευε μια δαντελένια βεντάλια, ο σύζυγός της τη βοήθησε να φτιάξει και να βάψει μια ξύλινη βάση, για να κολλήσει τη δαντέλα.

«Βγήκε πολύ όμορφη!» είπε. «Καμία μηχανή δεν μπορεί να πλέξει δαντέλα όπως μια δαντελοποιός. Όταν υφαίνει δαντέλα με το χέρι, η δαντελοποιός επενδύει τη ζεστασιά των χεριών της – κάθε χειροποίητη δαντέλα είναι μοναδική.»

Βεντάλια από χειροποίητη δαντέλα και χειροποίητη ξύλινη βάση. (Ευγενική παραχώρηση της Άννα Τσιγκανόκ)

Της Anna Mason

Χούνζα, ένας λαός χωρίς ασθένειες

Τετάρτη, 19 Ιούν, 2024Παρασκευή, 14 Ιούν, 2024 Από NEWSROOM

Η κοιλάδα του ποταμού Χούνζα (στα σύνορα Ινδίας και Πακιστάν) ονομάζεται «όαση της νεότητας». Το προσδόκιμο ζωής των κατοίκων αυτής της κοιλάδας είναι 110-120 χρόνια, αλλά οι Χουνζακούτ μπορεί να ξεπεράσουν τα 160 χρόνια – τα 120 χρόνια είναι μόνο το μέσο προσδόκιμο ζωής τους. Σχεδόν ποτέ δεν αρρωσταίνουν και φαίνονται πολύ νεότεροι. Αποτελούν ζωντανό παράδειγμα ενός τρόπου ζωής που προσεγγίζει το ιδανικό, χάρις στον οποίο οι άνθρωποι νιώθουν υγιείς, χαρούμενοι και δε γερνούν, όπως σε άλλες χώρες, μέχρι την ηλικία των 40-50 ετών.

Οι Χούνζα κάνουν μπάνιο σε παγωμένο νερό, ακόμα και στους 15 βαθμούς κάτω από το μηδέν, παίζουν παιχνίδια στην ύπαιθρο μέχρι τα εκατό τους χρόνια, οι 40χρονες γυναίκες τους μοιάζουν με κορίτσια, στα 60 διατηρούν μια λεπτή και χαριτωμένη σιλουέτα και στα 65 εξακολουθούν να γεννούν παιδιά. Το καλοκαίρι τρώνε ωμά φρούτα και λαχανικά, ενώ το χειμώνα λιασμένα βερίκοκα, φύτρα δημητριακών και πρόβειο τυρί.

Ένα ενδιαφέρον σημείο στη ζωή των Χούνζα είναι η λεγόμενη ‘πεινασμένη άνοιξη’. Είναι η περίοδος πριν την ωρίμανση των καρπών, η οποία διαρκεί από δύο έως τέσσερεις μήνες. Τους μήνες αυτούς δεν τρώνε σχεδόν τίποτα και πίνουν μόνο ένα ρόφημα από αποξηραμένα βερίκοκα μια φορά την ημέρα. Αυτή η δίαιτα έχει ανυψωθεί σε λατρεία και τηρείται αυστηρά.

Ο Σκωτσέζος γιατρός ΜακΚάρισον έζησε μαζί με τους Χουνζακούτ στην κοιλάδα Χούνζα για 14 χρόνια και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η διατροφή είναι ο κύριος παράγοντας μακροζωίας αυτού του λαού. Εάν ένα άτομο τρέφεται λανθασμένα, το ορεινό κλίμα δεν θα τον σώσει από τις ασθένειες.
Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι γείτονες των Χούνζα, που ζουν στις ίδιες κλιματολογικές συνθήκες, υποφέρουν από μια μεγάλη ποικιλία ασθενειών και έχουν μόνο τη μισή διάρκεια ζωής.

Η βάση της δίαιτας των Χούνζα είναι τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα φρούτα, κυρίως τα βερίκοκα. Όλον τον χειμώνα και την άνοιξη δεν προσθέτουν τίποτα σε αυτό, αφού δεν υπάρχει και τίποτα να προστεθεί. Λίγες χούφτες κόκκοι σιταριού και βερίκοκα αποτελούν την καθημερινή τροφή τους. Και παρά την πενιχρή διατροφή, μπορούν να διανύσουν 100 χιλιόμετρα στο βουνό χωρίς ξεκούραση!

Τον υπόλοιπο χρόνο, τρώνε κι άλλα φρούτα και ωμά λαχανικά. Καταναλώνουν δημητριακά ολικής αλέσεως (σιτάρι, σίκαλη, βρώμη, κριθάρι, καλαμπόκι, φαγόπυρο, ρύζι, κεχρί, αρακάς, φακές) και ξηρούς καρπούς.

Οι γυναίκες των Χούνζα αλέθουν τους κόκκους σιταριού σε αλεύρι με πέτρες και τους ρίχνουν νερό χωρίς μαγιά. Από τη ζύμη που προκύπτει ετοιμάζουν επίπεδα κέικ σαν τις τηγανίτες μας, τα οποία στεγνώνουν στους τοίχους των σπιτιών τους. Τρώνε επίσης τους κόκκους που κρύβονται μέσα στους σπόρους των βερίκοκων.

Ο ΜακΚάρισον, επιστρέφοντας στην Αγγλία, πραγματοποίησε ενδιαφέροντα πειράματα σε μεγάλο αριθμό ζώων. Ορισμένα τα τάισε με το συνηθισμένο φαγητό μιας οικογένειας εργατικής τάξης του Λονδίνου (λευκό ψωμί, ρέγγα, ραφιναρισμένη ζάχαρη, κονσέρβες και βραστά λαχανικά). Ως αποτέλεσμα, μια μεγάλη ποικιλία «ανθρώπινων ασθενειών» άρχισε να εμφανίζεται σε αυτήν την ομάδα. Άλλα ζώα ακολούθησαν τη δίαιτα των Χούνζα και παρέμειναν απολύτως υγιή καθ’ όλη τη διάρκεια του πειράματος.

Είναι περίεργο ότι οι Χούνζα, σε αντίθεση με τους γειτονικούς λαούς, μοιάζουν πολύ στην εμφάνιση με τους Ευρωπαίους. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, οι ιδρυτές των πρώτων κοινοτήτων Χούνζα ήταν έμποροι και πολεμιστές από τον στρατό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν εδώ κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του στις ορεινές κοιλάδες του ποταμού Ινδού.

Στο βιβλίο «Χούνζα – ένας λαός που δεν γνωρίζει ασθένεια», ο Ρ. Μπίρχερ τονίζει τα ακόλουθα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα του μοντέλου διατροφής αυτού του λαού:

Είναι χορτοφαγικό.
Περιέχει μεγάλη ποσότητα ωμών τροφίμων.
Τα λαχανικά και τα φρούτα κυριαρχούν στην καθημερινή διατροφή.
Τα προϊόντα είναι φυσικά, χωρίς χημικά και παρασκευάζονται έτσι ώστε να διατηρούν όλες τις πολύτιμες θρεπτικές ουσίες τους.
Γίνεται πολύ μετρημένη πρόσληψη αλατιού. Τα προϊόντα που καταναλώνονται καλλιεργούνται στα δικά τους χωράφια.
Περιλαμβάνει τακτικές περιόδους νηστείας.

Καταναλώνουν σπόρους και λάδι βερίκοκου

Οι βερικοκιές είναι μια από τις σημαντικότερες αυτόχθονες καλλιέργειες στην κοιλάδα. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι πυρήνες του βερίκοκου συμβάλλουν στην καταπολέμηση του καρκίνου και άλλων πηγών φλεγμονής στο σώμα, χάρη σε μια ένωση που ονομάζεται αμυγδαλίνη.

Σχεδόν κάθε παραδοσιακό πιάτο Χούνζα περιλαμβάνει λάδι βερίκοκου. Παλαιότερα, η εξαγωγή του λαδιού γινόταν στο χέρι, αλλά τώρα οι ντόπιοι χρησιμοποιούν μηχανήματα για να το εξάγουν από τους κόκκους που συλλέγουν.

Πίνουν παγωμένο νερό

Η κοιλάδα Χούνζα περιβάλλεται από δεκάδες παγετώνες, καθένας από τους οποίους λιώνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το νερό Χούνζα, ένα γυαλιστερό, σκούρο γκρι υγρό, έχει τραβήξει εδώ και καιρό την προσοχή των επιστημόνων.

Σε αντίθεση με άλλες πηγές νερού, το νερό αυτών των παγετώνων φιλτράρεται φυσικά από στρώματα πάγου και πετρωμάτων και περιέχει ευεργετικά μέταλλα. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι το νερό περιέχει μεταλλικά στοιχεία χαλαζία (πυρίτιο) σε κολλοειδή μορφή, τα οποία θεωρούνται ισχυρά αντιοξειδωτικά.

Η απορροή διαρκεί συνήθως από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο κάθε έτους, περίοδος κατά την οποία σερβίρεται νερό σε εστιατόρια και σπίτια. Οι κάτοικοι της περιοχής το θεωρούν καθαρό και το προτιμούν από το φιλτραρισμένο νερό.

Πηγές: dzen.ru, incrussia.ru, tri.kiev.ua

Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ

«Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία» τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα

Δευτέρα, 11 Σεπ, 2023Κυριακή, 03 Σεπ, 2023 Από NEWSROOM

Από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 8 Οκτωβρίου, οι Αθηναίοι θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν την έκθεση «Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία» στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», στην Πλάκα.

Πρόκειται για μοναδική έκθεση, που «ταξίδεψε» από την πανέμορφη Λευκάδα, όπου είχε παρουσιαστεί το περασμένο φθινόπωρο (26/11 έως 9/12/22/2022) , που συνδιοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκαδίων. Η αθηναϊκή εκδοχή που επίκειται είναι εμπλουτισμένη με κεντήματα και λαογραφικά στοιχεία της λευκαδίτικης παράδοσης, εκτός των σύγχρονων δημιουργιών των εμπνευσμένων από την καρσάνικη βελονιά – την παραδοσιακή κεντητική τέχνη του νησιού- που συμμετείχαν στην πρωτότυπη έκθεση της Λευκάδας.

Η επίσημη εκδήλωση για την έκθεση θα γίνει το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου, στις 19:00.

Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία στο Μουσείο «Αγγελική Χατζημιχάλη» - Zougla — Από το αρχείο της Μαυρέττας Αρβανίτη

«Οι δράσεις για την “καρσάνικη” λευκαδίτικη βελονιά ξεκίνησαν από τη Λευκάδα το 2022 και περιελάμβαναν ανοιχτό κάλεσμα καλλιτεχνών, συμπόσιο καλλιτεχνών, ημερίδα και έκθεση έργων σύγχρονης τέχνης. Όλες αυτές οι δράσεις ενισχύθηκαν με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και τιμήθηκαν με την αιγίδα του. Το ενδιαφέρον κοινού και καλλιτεχνών ήταν έντονο και οι δράσεις είχαν μεγάλη επιτυχία. Την ίδια εποχή, με πρωτοβουλία της προέδρου του ΟΠΑΝΔΑ Νίκης Αραμπατζή, που είναι Λευκαδίτισσα, ήρθε η πρόταση να παρουσιαστούν καρσάνικα κεντήματα στον χώρο του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης “Αγγελική Χατζημιχάλη”. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να μεταφερθεί η έκθεση σύγχρονων δημιουργών στο Μουσείο μαζί με κεντήματα αυτή τη φορά και πολλά άλλα λαογραφικά στοιχεία. Μεγάλη τιμή, αλλά και ευθύνη για το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκαδίων αυτή η συνδιοργάνωση – για εμένα προσωπικά διπλό το βάρος, καθώς εκτός από αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου έχω και την επιμέλεια της έκθεσης», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χαρά Σαΐτη, εικαστικός, επιμελήτρια και των δύο εκθέσεων (στην Αθήνα μαζί με τη Σταυρούλα Πισιμίση, Διευθύντρια του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»).

Οι δυο επιμελήτριες κατάφεραν να εντάξουν στην έκθεση της Αθήνας νέα στοιχεία, τόσο από την παράδοση της Λευκάδας όσο και σύγχρονα εικαστικά έργα, στο απαιτητικό περιβάλλον του Μουσείου, ακολουθώντας μια πρωτοποριακή μουσειολογική προσέγγιση, που ενώνει το παλιό με το καινούργιο, προβάλλοντας την παράδοση μέσα από τη σύγχρονη αισθητική. «Πρόκειται για έναν καταπληκτικό χώρο. Μάλιστα θυμάμαι ότι και ως φοιτήτρια Ιστορίας της Τέχνης είχα ασχοληθεί διεξοδικά με την αρχιτεκτονική του κτίσματος, που συνδυάζει παραδοσιακά στοιχεία από όλη την Ελλάδα με μια μοντέρνα αρχιτεκτονική αντίληψη. Έτσι, λοιπόν, αποδείχθηκε ο καλύτερος χώρος για να φιλοξενήσει αριστουργήματα της λευκαδίτικης παράδοσης μαζί με σύγχρονα εικαστικά έργα», τονίζει η κ. Σαΐτη για την επιλογή του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» του δήμου Αθηναίων, που αναδεικνύει με άριστο τρόπο τον γόνιμο διάλογο μεταξύ κεντημάτων, εικαστικών έργων και μόνιμων συλλογών.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, εκτίθενται αυθεντικά δείγματα κεντημάτων «καρσάνικης βελονιάς», καθώς και σύγχρονες δημιουργίες εμπνευσμένες από την παραδοσιακή λευκαδίτικη κεντητική τεχνική. Τι έκανε στην ίδια περισσότερο εντύπωση από αυτή τη «συνομιλία» του χτες με το σήμερα;

«Πρόκειται για μια αληθινή αποκάλυψη! Όταν είχα ξεκινήσει να δουλεύω πάνω σε αυτήν την ιδέα, ποτέ δεν είχα φανταστεί αυτό το αποτέλεσμα! Τα κεντήματα έντυσαν τον απαιτητικό χώρο του Μουσείου με τη φινέτσα και τη χάρη τους. Τα έργα προσαρμόστηκαν στο νέο περιβάλλον τους και εντάχθηκαν με αφοπλιστική φυσικότητα στον χώρο, δίνοντας την εντύπωση ότι αποτελούν μέρος του. Έχει κανείς την εντύπωση ότι το ένα συμπληρώνει το άλλο, ότι το ένα είναι συνέχεια του άλλου, μια ιστορική και καλλιτεχνική αδιάσπαστη πορεία στον χρόνο, μέσα από τον ανθρώπινο μόχθο, την έμπνευση, τη φαντασία.»

ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ | ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ | ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ | ΜΟΥΣΕΙ ΤΕΧΝΗΣ | https://www.opanda.gr/ — Ένας από τους εσωτερικούς χώρους του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» στην Πλάκα.

«Σημαντική η συμβολή της Διευθύντριας του Μουσείου Σταυρούλας Πισιμίση, που γνωρίζει άριστα την αισθητική και τις απαιτήσεις του χώρου. Τελικό αποτέλεσμα, μια πρωτότυπη μουσειολογική προσέγγιση, που νομίζω είναι καινοφανής και πρωτοπόρος για τα ελληνικά δεδομένα. Ίσως για πρώτη φορά η παράδοση συνομιλεί με το σήμερα και αξιοποιείται με σεβασμό και βλέμμα στο μέλλον. Μεγάλη εντύπωση μου έκανε, επίσης, η συμμετοχή εικαστικών από όλη την Ελλάδα και όχι μόνο από τη Λευκάδα, που συγκινήθηκαν και εμπνεύστηκαν από την ιστορία, τη μορφή, την τεχνική και τις ιστορικοκοινωνικές επεκτάσεις του λευκαδίτικου παραδοσιακού κεντήματος», τονίζει η κ. Σαΐτη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Προσθέτει επίσης τις θερμές ευχαριστίες της προς «τη Νίκη Αραμπατζή για την πρωτοβουλία και την πρόταση συνδιοργάνωσης, τη Σταυρούλα Πισιμίση για τη συνεπιμέλεια, το προσωπικό του ΟΠΑΝΔΑ και του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης “Αγγελική Χατζημιχάλη” για την αμέριστη βοήθεια, καθώς και τους καλλιτέχνες για την ανταπόκριση και την εμπνευσμένη συμμετοχή». Επίσης ευχαριστεί «για τη γενναιοδωρία και την εμπιστοσύνη τους, τις άξιες κεντήστρες που εμπιστεύτηκαν τα έργα των χειρών τους στα χέρια μου κι έγιναν έτσι πρέσβειρες του λευκαδίτικου πολιτισμού: Ρένα Κατηφόρη, Αναστασία Γλένη, Μαρία Ραυτοπούλου, Πάτρα Αργύρη, και οικογένεια Μπένου».

Όλα τα κορίτσια του χωριού κεντάνε πλέον και δημιουργούνται έτσι εκατοντάδες – ή και χιλιάδες – αριστουργήματα που, κατά κύριο λόγο, προστίθενται στα προικιά των κοριτσιών. (ellas2.wordpress.com)

Η παρουσίαση διαρθρώνεται σε δύο ενότητες, οι οποίες αναπτύσσονται στους μουσειακούς χώρους με τις μόνιμες συλλογές αντικειμένων λαϊκής τέχνης. Στην πρώτη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζονται χαρακτηριστικά δείγματα κεντημάτων «καρσάνικης βελονιάς», της παραδοσιακής λευκαδίτικης κεντητικής τεχνικής, τεκμηριωμένης το 2019 στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, υπό την αιγίδα της UNESCO. Στη δεύτερη ενότητα εκτίθενται 30 σύγχρονα εικαστικά έργα τέχνης νέων καλλιτεχνών, εμπνευσμένα από την καρσάνικη βελονιά.

Η καρσάνικη βελονιά πιθανόν έχει τις καταβολές της στην περίοδο της Ενετοκρατίας στα Επτάνησα (14ος-18ος αιώνας), ωστόσο στη Λευκάδα απέκτησε αναγνωρίσιμο ύφος. Τα μοτίβα του καρσάνικου κεντήματος διακρίνονται για την αυστηρότητα, την ισορροπία και τη δωρικότητα των συνθέσεων, την αυτοσυγκράτηση των χρωματικών επιλογών, την εσωτερική αρμονία των γεωμετρικών αντιθέσεων, την αρχιτεκτονική ποιητική διάσταση, τις ευφάνταστες παραλλαγές και τη συμμετρία και λεπτότητα της σύλληψης μέσα από την έκφραση της λαϊκής ψυχής.

Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και τα σύγχρονα εικαστικά έργα, καθώς δημιουργήθηκαν μέσα από τη διαδικασία της αλληλεπίδρασης τόσο μεταξύ των δημιουργών όσο και με την τοπική κοινωνία. Οι καλλιτέχνες κατανοούν, εμπνέονται, ερμηνεύουν και διερευνούν τη σχέση της σύγχρονης τέχνης με την παραδοσιακή χειροτεχνία, διεισδύουν στα μυστικά της σύνθεσης, ανακαλύπτουν σχέσεις και αναλογίες με μορφές και στοιχεία της φύσης, υπογραμμίζουν συσχετισμούς με άλλους πολιτισμούς και άλλες εποχές, προσπαθούν να ισορροπήσουν την σύγχρονη τεχνολογία με την προβιομηχανική πρακτική, παρουσιάζοντας έναν ενδιαφέροντα διακαλλιτεχνικό και γόνιμο προβληματισμό.

Μαρία Ματάλα / Maria Matala — Έργο της Μαρίας Ματάλα για την έκθεση «Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία». (mariamatala)

Στην έκθεση δίνεται, τέλος, έμφαση στις καινοτόμες, βιώσιμες και ολοκληρωμένες προτάσεις από νέους που δραστηριοποιούνται στους τομείς του κοσμήματος, της ένδυσης, της υπόδησης, του interior design κλπ, οι οποίοι με σεβασμό στην παράδοση καταφέρνουν να την επανεντάξουν στη σύγχρονη καθημερινότητα. Στην έκθεση συμμετέχουν οι Γιάννα Αλεξοπούλου, Ρένα Ανούση-Ηλία, Κωνσταντία Βλαχίδου, Γιάννης Βρακάς, Μαρία Γενιτσαρίου, Μαρία Γεωργιάδη, Έλενα Γκώγκου, Χριστίνα Δημητρά, Σπυριδούλα Ζαβιτσάνου, Δήμητρα Κανέλλη, Βάλια Καραπιδάκη, Ελένη Κατηφόρη, Βασιλική Κολιπέτσα, Σοφία Κουκουλιώτη, Μάριος Λουριδάς, Ιωάννα Μαργέλη, Μαρία Ματάλα, Δημήτρης Νικολούλιας, Χρήστος Παλαμίδης, Λίνα Παπαγεωργίου, Μαρίνα Παπαδημητρίου, Χαρά Σαΐτη, Μαρία Στραγαλινού, Κωνσταντίνα Συλίκου, Καίτη Τουρτούρα, Ξανθή Τουτουντζόγλου, Καίτη Τσαβαρή, Ανδρέας Τσάλας, Στέλιος Τσιμογιάννης, Κυριακή Χριστακοπούλου, Ελευθερία Λογοθέτη από την οικοτεχνία «Ελίχρυσο» και Γεωργία Καψοκώστα από τη «ΛΕVKA».

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Της Ελένης Μάρκου

Ευρωπαϊκή πορσελάνη: Ο ‘λευκός χρυσός’ του 18ου αιώνα

Κυριακή, 16 Ιούν, 2024Σάββατο, 08 Ιούν, 2024 Από Michelle Plastrik

Η ιστορία της πορσελάνης ξεκίνησε στην Κίνα πριν από δύο περίπου χιλιάδες χρόνια. Η πορσελάνη είναι ένα υαλώδες, ημιδιαφανές λευκό κεραμικό που συνήθως κατασκευάζεται από καολίνη, ένα είδος πηλού, και πετούντσι, ένα είδος ορυκτού που ψήνεται σε υψηλές θερμοκρασίες.

Εμφανίστηκε στη Δύση πολύ αργότερα. Η κινεζική πορσελάνη μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα.

Οι Ευρωπαίοι γοητεύτηκαν από το εύθραυστο αλλά ανθεκτικό υλικό που αποκαλούσαν «λευκό χρυσό» και η αριστοκρατία συγκέντρωσε τεράστιες συλλογές. Αργότερα, θέλησαν να φτιάχνουν οι ίδιοι επιτραπέζια σκεύη και διακοσμητικά από πορσελάνη. Μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα, κανένας Ευρωπαίος δεν είχε μπορέσει να βρει τη μέθοδο παραγωγής πραγματικής πορσελάνης, γνωστής ως πορσελάνη dura.

Τα δύο μεγαλύτερα ευρωπαϊκά εργοστάσια πορσελάνης του 18ου αιώνα βρίσκονταν στο Μάισσεν και τις Σέβρες (αρχικά Vincennes). Ο εθνικισμός ενέτεινε τον ανταγωνισμό μεταξύ τους: Το Μάισσεν (Meissen) βρισκόταν στη Σαξονία (μέρος της σύγχρονης Γερμανίας) και οι Σέβρες (Sèvres) στη Γαλλία.

‘Πορσελανίτις’

Ο ηγεμόνας της Σαξονίας Αύγουστος Β’ είχε σχεδόν εμμονή με την πορσελάνη. Ο Εκλέκτορας, περισσότερο γνωστός ως Αύγουστος ο Ισχυρός, διέγνωσε στον εαυτό του Porzellankrankheit – ‘πορσελανίτιδα’. Κατά τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωσε περισσότερα από 35 χιλιάδες κομμάτια.

Ο Αύγουστος επέβαλλε στον αλχημιστή Γιόχαν Φρήντριχ Μπότγκερ [Johann Friedrich Böttger] να παραμείνει στη Δρέσδη, την πρωτεύουσα της Σαξονίας, για να πειραματιστεί με διάφορες συνταγές πορσελάνης. Οι προσπάθειές του στέφθηκαν με επιτυχία και ο Μπότγκερ και οι συνεργάτες του ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να αναπαράγουν πραγματική πορσελάνη στη Δύση. Το εργαστήριο Meissen ιδρύθηκε το 1710 υπό τη βασιλική αιγίδα του Αύγουστου Β΄.

Οι πορσελάνες Meissen κυριάρχησαν στην Ευρώπη για τα επόμενα 40 χρόνια έως ότου εμφανίστηκαν οι πορσελάνες του βασιλικού εργαστηρίου του Λουδοβίκου ΙΕ΄ της Γαλλίας.

Ο μύθος της Αθηνάς και της Αράχνης σε πορσελάνη Meissen

Ένα αριστούργημα της πρώιμης περιόδου του Meissen είναι ένα επιτραπέζιο ρολόι με εκκρεμές με την Αράχνη και την Αθηνά, το οποίο ανήκει πλέον στο Rijksmuseum. Αυτό το κομμάτι έχει πολύπλοκο διακοσμητικό σχέδιο και προέλευση. Οι μελετητές πιστεύουν ότι μπορεί να είχε κατασκευαστεί αρχικά για τον ίδιο τον Αύγουστο. Τον 19ο αιώνα άλλαξε πολλούς ιδιοκτήτες, πριν καταλήξει στη συλλογή του ζεύγους Φραντς και Μάργκαρετ Οπενχάιμερ από το Βερολίνο.

Οι Οπενχάιμερ εγκατέλειψαν την πατρίδα τους μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και κατέφυγαν στη Βιέννη, αλλά αργότερα αναγκάστηκαν να φύγουν και από εκεί. Πριν ξεφύγουν από τη δίωξη στη Βιέννη, πούλησαν τη συλλογή τους από πορσελάνες Meissen σε έναν Ολλανδό συλλέκτη, ο οποίος πέθανε αμέσως μετά και η συλλογή αγοράστηκε από τους Ναζί. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ιδιοκτησία της συλλογής πέρασε στο ολλανδικό κράτος, το οποίο τη μετέφερε στο Rijksmuseum.

Το 2019, το ολλανδικό κράτος επέστρεψε τη συλλογή στους κληρονόμους των Οπενχάιμερ. Δύο χρόνια αργότερα, ο Sotheby’s την έβγαλε σε δημοπρασία για λογαριασμό τους και το Rijksmuseum αγόρασε περισσότερα από τα μισά κομμάτια, συμπεριλαμβανομένου αυτού του ρολογιού, που ήταν το εξέχον έργο της δημοπρασίας. Με αρχική αξία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα 200.000 με 400.000 ευρώ, πουλήθηκε για λίγο λιγότερο από 1,5 εκατομμύριο.

Ο κατάλογος του Sotheby’s περιγράφει το ρολόι ως εξής:

«Η ευκρινώς διαμορφωμένη αρχιτεκτονική μορφή ενισχύεται περαιτέρω από ένα εξαιρετικό θησαυρό διακοσμητικών τεχνικών, που περιλαμβάνει πληθωρικά ζωγραφισμένα εικονιστικά τμήματα, εμπλουτισμένα είτε με πορφυρό και σιδηρόχρωμο φυλλωτό περίγραμμα είτε με γαλάζια πλαίσια είτε με επίχρυσες σινουαζερί, πάνω από σμάλτο Μπότγκερ.»

Το γυαλιστερό σμάλτο είναι ένα ροζ-λιλά χρώμα που εφευρέθηκε από τον Μπότγκερ. Χρησιμοποιήθηκε συχνά στις πορσελάνες Meissen με σινουαζερί, μοτίβα δηλαδή και τεχνοτροπίες που μιμούνταν τα θέματα της Ανατολικής Ασίας, προσαρμόζοντάς τα στις ευρωπαϊκές προτιμήσεις.

Οι φιγούρες στην κορυφή του θολωτού τρούλου της θήκης του ρολογιού παραπέμπουν στον μύθο της Αθηνάς και της Αράχνης, από την ελληνική μυθολογία. Στην ιστορία, η Αράχνη, μια νεαρή υφάντρα, καυχιόταν ότι οι ικανότητές της στην ύφανση ήταν υψηλότερες από αυτές της Αθηνάς. Όταν η θεά παρουσιάστηκε μπροστά της, όχι μόνο η Αράχνη τόλμησε να διαγωνιστεί μαζί της, αλλά και απεικόνισε στο υφαντό της υβριστικά για τους θεούς θέματα. Παρά την τεχνική τελειότητα του έργου της, την οποία θαύμασε η Αθηνά, η ύβρις της κοπέλας εξόργισε τη θεά, η οποία έσκισε το υφαντό και μεταμόρφωσε την Αράχνη στο ομώνυμο έντομο, καταδικασμένη να υφαίνει διαρκώς έργα – ιστούς – που δε θα θεωρούνταν πλέον θαυμαστά αλλά οχληρά και θα καταστρέφονταν εσαεί από τους ανθρώπους.

Η έμπνευση του ρολογιού πιθανότατα προήλθε από τα αρχαία και σύγχρονα γλυπτά που επίσης συνέλεγε ο Αύγουστος, σημειώνει η ιστορικός τέχνης Μωρήν Κάσσιντυ-Γκάιγκερ στο άρθρο του Sotheby’s «Provenance and Prestige: The Collection of Margaret and Franz Oppenheimer». Ο πρώτος καλλιτέχνης που εργάστηκε στη θήκη του ρολογιού ήταν ο Γκέοργκ Φρίσε, μέχρι που ήρθε ο γλύπτης Γιόχαν Γκότλιμπ Κίρχνερ να αναλάβει τη διακόσμηση, ο οποίος στη συνέχεια φιλοτέχνησε μερικές από τα πιο διάσημα κομμάτια Meissen.

Τα πορσελάνινα λουλούδια της Vincennes

Η επιτυχία της Σαξονίας και του εργαστηρίου Meissen στην παραγωγή πορσελάνης παρακίνησε τη Γαλλία να προσπαθήσει να την ξεπεράσει. Το 1740, δημιουργήθηκε το εργοστάσιο Vincennes (Βενσέν) σε ένα βασιλικό κάστρο ανατολικά του Παρισιού. Το διηύθυνε ένας πρώην ξυλουργός που τελειοποίησε τη δημιουργία πιο λευκής, πιο γυαλιστερής πορσελάνης από μαλακή πάστα. Στόχος της εταιρείας ήταν να παράγει πορσελάνη που θα μπορούσε να συναγωνιστεί αυτή του Meissen. Στην αρχή, έκανε συχνά αντίγραφα δημοφιλών προϊόντων Meissen. Πέντε χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ εξέδωσε βασιλικό ένταλμα για το Vincennes.

Η επιλογή των αντικειμένων που στεγάζονται στο Getty Center του Λος Άντζελες αντικατοπτρίζει αυτή την περίοδο ανταγωνισμού στην παραγωγή ευρωπαϊκής πορσελάνης. Το ζευγάρι των σύνθετων βάζων με λουλούδια θυμίζει τα βάζα Meissen που δημιουργήθηκαν πριν από το 1733. Τα πορσελάνινα βάζα φέρουν ζωγραφισμένα λουλούδια και έντομα. Για να ενισχυθεί η ρεαλιστική εντύπωση, έχουν ζωγραφιστεί και οι σκιές τους. Σύμφωνα με το Getty, «ο καλλιτέχνης τοποθέτησε προσεκτικά ορισμένα μικρά ζωύφια για να κρύψει τις ατέλειες στην πορσελάνη».

Τα βάζα Meissen, τα οποία φέρουν ζωγραφισμένο με μπλε χρώμα με το μονόγραμμα του Αύγουστου του Ισχυρού (AR), εισήχθησαν στη Γαλλία γύρω στο 1745. Κατά την άφιξή τους στο Παρίσι, ο έμπορος τα τοποθέτησε σε επιχρυσωμένες μπρούτζινες βάσεις. Στη συνέχεια, οι τεχνίτες προσάρτησαν λουλούδια από πορσελάνη Vincennes σε επιχρυσωμένους μπρούντζινους μίσχους, δημιουργώντας όμορφα μπουκέτα που συμπλήρωναν τα βάζα Meissen.

Το εργοστάσιο πορσελάνης Vincennes έγινε διάσημο για τα νατουραλιστικά του χρώματα, τα οποία είχαν ιδιαίτερη επιτυχία μεταξύ των κομψών και ευγενών Παριζιάνων της δεκαετίας του 1740. Οι θιασώτες τους έφταναν να έχουν συλλογές από χιλιάδες λουλούδια, που αντιστοιχούσαν σε πολλά διαφορετικά φυσικά είδη. Χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση εσωτερικών χώρων και ενίοτε περιχύνονταν με άρωμα, για να επαυξάνεται η ομοιότητά τους με τις ζωντανές συνθέσεις.

Το 1756 το εργαστήριο μετακόμισε σε ειδικά κατασκευασμένες εγκαταστάσεις στις Σέβρες, μια περιοχή νοτιοδυτικά του Παρισιού και τα προϊόντα του έγιναν γνωστά με το όνομα της νέας του διεύθυνσης. Τρία χρόνια αργότερα, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ έγινε ο μοναδικός ιδιοκτήτης του και τα προϊόντα του εργαστηρίου προορίζονταν κυρίως για τη γαλλική βασιλική οικογένεια και τους αυλικούς, όπως συνέβαινε με αυτά του Meissen επί Αύγουστου του Ισχυρού.

Το ροζ της κυρίας ντε Πομπαντούρ

Ένα ιδιόρρυθμο ζευγάρι βάζα με κεφάλια ελέφαντα, που βρίσκονται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και τα οποία χρονολογούνται περί το 1758, αποτελούν εκπληκτικά δείγματα ροζ εγκεκριμένου από την κυρία ντε Πομπαντούρ. Σε αυτήν την περίοδο, χάρη στην τεχνική εφευρετικότητα και τα πληθωρικά διακοσμητικά σχέδια, οι Σέβρες είχαν γίνει το κορυφαίο ευρωπαϊκό εργαστήριο μαλακής πορσελάνης. Η σκληρή πορσελάνη άρχισε να παράγεται μόλις το 1769, δύο χρόνια μετά την ανακάλυψη της καολίνη στη Λιμόζ, επίσης πόλη της Γαλλίας.

Οι Σέβρες (Sèvres) σύντομα σταμάτησαν να βασίζονται σε κομμάτια Meissen για έμπνευση. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν τα διακοσμητικά βάζα των Σεβρών, με τα πλούσια χρώματα και την άφθονη επιχρύσωση, ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της εταιρείας. Το συμμετρικό ροζ ζευγάρι, που εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, έγινε από τον Ζαν-Κλωντ Ντουπλεσί (Jean-Claude Duplessis), έναν ιταλικής καταγωγής χρυσοχόο που πήγε στην εταιρεία των Σεβρών το 1748 και εισήγαγε νέες γλυπτικές φόρμες.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1750 δημιουργήθηκαν μερικά από τα πιο εκπληκτικά σχέδια βάζων των Σεβρών, τα οποία ήταν εξαιρετικά περίτεχνα και κοστοβόρα. Τα βάζα με κεφάλια ελέφαντα, των οποίων οι προβοσκίδες χρησίμευαν ως κηροπήγια, είχαν μεγάλη απήχηση μεταξύ των βασιλιάδων και της γαλλικής αριστοκρατίας. Η Madame de Pompadour είχε τουλάχιστον τρία ζευγάρια.

«Οι ελέφαντες ασκούσαν μεγάλη γοητεία στην πρώιμη σύγχρονη Ευρώπη», γράφει ο επιμελητής του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης Βολφ Μπύρχαρντ στον κατάλογό του «Inspiring Walt Disney: Animation of the French Decorative Arts» (Εμπνέοντας τον Γουώλτ Ντίσνεϋ: Το animation και οι διακοσμητικές τέχνες της Γαλλίας).

Τα βάζα του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης αγοράστηκαν αρχικά από τον Λουδοβίκο Ιωσήφ των Βουρβώνων, πρίγκιπα του Κοντέ, σε αποκλειστική πώληση στα ιδιωτικά διαμερίσματα του Λουδοβίκου ΙΕ΄ στις Βερσαλλίες. Ο πρίγκιπας αγόρασε πέντε βάζα. Η συνολική τιμή τους ήταν 4.320 λίβρες, ποσό που ξεπερνούσε τον ετήσιο μισθό ενός επαγγελματία εργάτη. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι μόνο 22 αγγεία με κεφάλια ελέφαντα έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα.

Μετά τη Γαλλική Επανάσταση, η ιδιοκτησία του εργαστηρίου των Σεβρών πέρασε στη γαλλική κυβέρνηση. Συνεχίζει την παραγωγή του και συχνά συνεργάζεται με σύγχρονους καλλιτέχνες. Το εργοστάσιο Meissen συνεχίζει επίσης την παραγωγή του και ανήκει πλέον στο κρατίδιο της Σαξονίας. Αν και τώρα δεν αποτελεί προτεραιότητα για τα δύο κράτη να ξεπερνούν το ένα το άλλο στην παραγωγή πορσελάνης, οι «πόλεμοι της πορσελάνης» του 18ου αιώνα είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μερικών από τα πιο όμορφα ευρωπαϊκά διακοσμητικά αντικείμενα.

Της Michelle Plastrik

Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε

Η γαλλική κυβέρνηση απαγορεύει τη μουσουλμανική αμπάγια στα κρατικά σχολεία

Σάββατο, 02 Σεπ, 2023 Από EPOCH TIMES

Λίγο πριν από την έναρξη της νέας σχολικής περιόδου, η γαλλική κυβέρνηση εξέδωσε απαγόρευση για τις μαθήτριες των κρατικών σχολείων, σύμφωνα με την οποία δεν θα μπορούν να προσέρχονται στον σχολικό χώρο φορώντας ισλαμική ενδυμασία.

Το εν λόγω ένδυμα, η αμπάγια, είναι ένα φαρδύ, ριχτό φόρεμα με ψηλό ντεκολτέ και μακριά μανίκια, που φτάνει μέχρι τους αστραγάλους και το οποίο φορούν παραδοσιακά οι μουσουλμάνες.

Την απαγόρευση ανακοίνωσε σε συνέντευξή του στο γαλλικό τηλεοπτικό κανάλι TF1 ο υπουργός Παιδείας Γκαμπριέλ Αττάλ, στις 28 Αυγούστου.

Η απόφασή του αποτελεί την πιο πρόσφατη κίνηση της γαλλικής κυβέρνησης να περιορίσει την ισλαμική ενδυμασία σε δημόσιους χώρους.

Ο κος Αττάλ διορίστηκε υπουργός Παιδείας από τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν τον Ιούλιο.

Κρατώντας σταθερά τη θρησκεία έξω από τα σχολεία

Η κίνηση του υπουργείου Παιδείας έρχεται μετά από μήνες συζητήσεων σχετικά με τη χρήση των εν λόγω ενδυμάτων στα γαλλικά σχολεία, όπου οι μαθήτριες απαγορεύεται να φορούν μουσουλμανικές μαντίλες εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες.

Το υπουργείο είχε ήδη εισάγει σχετική εγκύκλιο τον Νοέμβριο του 2022, η οποία έθετε επίσης στην ίδια κατηγορία τα κεφαλομάντηλα και τις μακριές φούστες εάν φοριούνται με ανοιχτά θρησκευτικό τρόπο, σύμφωνα με τον τηλεοπτικό σταθμό France 24.

Ο προκάτοχος του κου Αττάλ Παπ Ντιαγέ (Pap Ndiaye) είχε διστάσει να μην επιβάλει κυρώσεις για τη χρήση αυτών των ενδυμάτων, λέγοντας στη Γερουσία ότι «η αμπάγια δεν είναι εύκολο να οριστεί, νομικά … θα μας οδηγούσε στο διοικητικό δικαστήριο, όπου θα χάναμε».

Ο νέος υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι «τα σχολεία της Δημοκρατίας είναι χτισμένα πάνω σε πολύ ισχυρές αξίες και αρχές, ιδίως στη laïcité», όρος που αναφέρεται στον αυστηρό διαχωρισμό κράτους και θρησκείας.

«Αποφάσισα ότι η αμπάγια δεν θα πρέπει πλέον να φοριέται στα σχολεία», δήλωσε ο κος Αττάλ στη συνέντευξη του στο TF1.

«Όταν μπαίνεις σε μια τάξη, δεν θα πρέπει να μπορείς να αναγνωρίζεις τη θρησκεία των μαθητών απλώς κοιτάζοντάς τους», είπε.

«Κοσμικότητα σημαίνει την ελευθερία να χειραφετηθεί κανείς μέσω του σχολείου», συνέχισε, περιγράφοντας την αμπάγια ως «μια θρησκευτική πράξη, που αποσκοπεί στο να δοκιμάσει την αντίσταση της δημοκρατίας απέναντι στο κοσμικό άσυλο που πρέπει να αποτελεί το σχολείο».

Η γαλλική εφημερίδα Le Monde ανέφερε ότι ο κος Αττάλ θα δώσει «σαφείς κανόνες σε εθνικό επίπεδο» στους διευθυντές των σχολείων μόλις οι μαθητές επιστρέψουν στα σχολεία σε όλη τη Γαλλία, στις 4 Σεπτεμβρίου.

Το 2004, η Γαλλία απαγόρευσε στις μαθήτριες να φορούν μαντήλες στα σχολεία της, καθώς και άλλα θρησκευτικά σύμβολα, συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων σταυρών και των εβραϊκών κιπά.

Αργότερα, το Παρίσι απαγόρευσε τη δημόσια χρήση της μαντήλας προσώπου το 2010 και επέβαλε πρόστιμο 160 ευρώ σε όσες τις χρησιμοποιούσαν.

Η Δανία και οι Κάτω Χώρες έχουν έκτοτε και αυτές ψηφίσει παρόμοιες απαγορεύσεις.

Μάχη για τα φορέματα και τις μαντήλες

Η Γαλλία τηρεί μια αυστηρή πολιτική δημόσιας εκκοσμίκευσης όσον αφορά τη θρησκεία στα κρατικά σχολεία για πάνω από έναν αιώνα, αφότου η Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία σταμάτησε την επιρροή της Καθολικής Εκκλησίας στη δημόσια εκπαίδευση.

Από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ανανεώσει τις κατευθυντήριες γραμμές της, προκειμένου να αντιμετωπίσει μια όλο και πιο ισχυρή μουσουλμανική μειονότητα, η οποία σήμερα αριθμεί εκατομμύρια άτομα και αυξάνεται.

Η μάχη για την κοσμικότητα στα σχολεία έχει έκτοτε ενταθεί μετά τον αποκεφαλισμό του καθηγητή ιστορίας Σαμουέλ Πατί από ισλαμιστή Τσετσένο μετανάστη κοντά στο σχολείο του σε προάστιο του Παρισιού το 2020.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας προεκλογικής περιόδου των προεδρικών εκλογών στη Γαλλία το 2022, το ζήτημα της μουσουλμανικής θρησκευτικής ενδυμασίας έγινε αντικείμενο έντονων συζητήσεων.

Οι δεξιοί αντίπαλοι του κου Μακρόν, όπως η Μαρίν Λεπέν του Εθνικού Συναγερμού, έκαναν εκστρατεία για την απαγόρευση της μαντήλας στη χώρα.

Πέρυσι, οι Γάλλοι νομοθέτες υποστήριξαν την απαγόρευση της χρήσης του χιτζάμπ και άλλων «εμφανών θρησκευτικών συμβόλων» σε αθλητικούς αγώνες.

Το νομοσχέδιο, το οποίο προτάθηκε από το συντηρητικό γκωλικό κόμμα της αντιπολίτευσης Les Républicains υποστήριζε ότι το χιτζάμπ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια των αθλητών που το φορούσαν ενώ αθλούνταν.

Μια προηγούμενη απαγόρευση του νικάμπ – της κάλυψης του προσώπου που φορούν ορισμένες μουσουλμάνες – επικρίθηκε από την Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών το 2018 ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Το 2014, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε ήδη απορρίψει την προσφυγή μιας μουσουλμάνας που διαμαρτυρήθηκε ότι η απαγόρευση της Γαλλίας παραβίαζε τα δικαιώματά της.

Μια απόφαση που διχάζει

Η απαγόρευση της αμπάγια στα σχολεία έχει ευρεία υπεράσπιση από τα μέλη της Δεξιάς, τα οποία ανησυχούν για την άνοδο του ισλαμισμού στη Γαλλία, αλλά και από τα μέλη της Αριστεράς, τα οποία θεωρούν ότι υπερασπίζονται τις δημοκρατικές αξίες του διαχωρισμού μεταξύ εκκλησίας και κράτους.

Από τη Δεξιά, ο Ερίκ Τσοτό, επικεφαλής των Les Républicains, δήλωσε στα γαλλικά μέσα ενημέρωσης: «Ζητήσαμε πολλές φορές την απαγόρευση της αμπάγια στα σχολεία μας», αναφέρει ο Independent.

Παρόλα αυτά, υπήρξαν και πολλοί από την αριστερά οι οποίοι υποστήριξαν ότι η απαγόρευση αποτελεί καταπάτηση των ατομικών ελευθεριών.

Η Κλεμεντίν Ωτέν του αριστερού αντιπολιτευόμενου κόμματος France Unbowed επέκρινε αυτό που αποκάλεσε «αστυνόμευση της ένδυσης», χαρακτηρίζοντας την κίνηση «αντισυνταγματική» και ουσιαστικά επίθεση στις κοσμικές αξίες του έθνους.

Το Γαλλικό Συμβούλιο Μουσουλμανικής Πίστης (CFCM), ένας εθνικός φορέας που περιλαμβάνει αρκετές μουσουλμανικές ενώσεις στη Γαλλία, καταδίκασε τον νέο κανόνα.

«Η αμπάγια δεν είναι θρησκευτική ενδυμασία, είναι ένας τρόπος ντυσίματος», δήλωσε ο Αμπνταλλάχ Ζεκρί, αντιπρόεδρος του CFCM, στην τηλεόραση BFM.

Ο υπουργός Παιδείας ρωτήθηκε κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του αν οι κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με το χιτζάμπ θα εφαρμοστούν στα σχολεία, αλλά απέφυγε να σχολιάσει το θέμα αυτό και επικεντρώθηκε στην αμπάγια.

«Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών μου με (τους διευθυντές των σχολείων) αυτό το καλοκαίρι, είχα αισθανθεί την ανάγκη τους για έναν σαφή κανόνα σε εθνικό επίπεδο σχετικά με το θέμα των αμπάγια. Αυτός ο κανόνας υπάρχει τώρα», δήλωσε ο κος Αττάλ, σύμφωνα με το CNN.

Ο Μπρούνο Μπόμπκιεβιτς, γενικός γραμματέας ενός γαλλικού συνδικάτου εκπαιδευτικών, χαιρέτισε την ανακοίνωση, μετέδωσε το France 24.

«Οι οδηγίες δεν ήταν σαφείς, τώρα είναι και αυτό το καλωσορίζουμε», δήλωσε.

Ο κος Αττάλ, μαζί με τον υπουργό Εσωτερικών Ζεράλ Νταρμανέν, θεωρούνται ανερχόμενα αστέρια που θα μπορούσαν ενδεχομένως να διαδεχθούν τον κο Μακρόν το 2027, σύμφωνα με το France 24.

Του Bryan Jung, με τη συμβολή του Reuters

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Αρχαίες μέθοδοι για την ανακούφιση από τα συμπτώματα της εποχιακής αλλεργικής ρινίτιδας

Εκτεταμένη περίοδος γύρης και αυξημένος αριθμός αυτής

Θεραπείες για την αλλεργική ρινίτιδα από την παραδοσιακή κινεζική ιατρική

Δύο σημεία βελονισμού για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας

Τροφές και βότανα που ανακουφίζουν την αλλεργική ρινίτιδα

Μια μέρα ψαρέματος με μηχανότρατα στη Λέσβο

Επαναφέροντας τη στοιχειώδη ευγένεια στη ζωή μας

Κρατώντας ή ανοίγοντας την πόρτα για τους άλλους

Ακούτε περισσότερο, μιλάτε λιγότερο

Οι δύο «μαγικές» λέξεις

Κοιτάζοντας τους άλλους στα μάτια

Δείξτε σεβασμό

Οι «ιερές συνομιλίες» του Πιέρο ντελλα Φραντσέσκα

Ο «μονάρχης» της ζωγραφικής

«Η Παρθένος και το Βρέφος» του Κλαρκ

Τέμπλο του Σαν Μπερναρντίνο

Σενιγκαλλία Μαντόνα

Παρουσίαση της μουσικής έκδοσης «Συμφωνική Ορθόδοξη Λειτουργία» αύριο στον «Παρνασσό»

Σύγχρονα δαντελωτά θαύματα με τεχνικές του 16ου αιώνα

Χούνζα, ένας λαός χωρίς ασθένειες

«Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία» τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα

Ευρωπαϊκή πορσελάνη: Ο ‘λευκός χρυσός’ του 18ου αιώνα

‘Πορσελανίτις’

Ο μύθος της Αθηνάς και της Αράχνης σε πορσελάνη Meissen

Τα πορσελάνινα λουλούδια της Vincennes

Το ροζ της κυρίας ντε Πομπαντούρ

Η γαλλική κυβέρνηση απαγορεύει τη μουσουλμανική αμπάγια στα κρατικά σχολεία

Κρατώντας σταθερά τη θρησκεία έξω από τα σχολεία

Μάχη για τα φορέματα και τις μαντήλες

Μια απόφαση που διχάζει

36 ΧΩΡΕΣ, 22 ΓΛΩΣΣΕΣ

Copyright © 2020