Παρασκευή, 04 Ιούλ, 2025

ΗΠΑ και Ουκρανία υπέγραψαν συμφωνία για τα ορυκτά

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία υπέγραψαν στις 30 Απριλίου συμφωνία εταιρικής σχέσης που αφορά τα σπάνια μέταλλα και άλλους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, σύμφωνα με δηλώσεις τόσο Αμερικανών όσο και Ουκρανών αξιωματούχων.

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η συμφωνία στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς τη Ρωσία, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης Τραμπ σε μια ειρηνευτική διαδικασία με επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία σε βάθος χρόνου. Παράλληλα, διευκρίνισε πως κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τον ρωσικό πολεμικό μηχανισμό δεν θα έχει δικαίωμα να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Η πρώτη αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, επιβεβαίωσε ότι υπέγραψε τη συμφωνία εκ μέρους της Ουκρανίας στις 30 Απριλίου. Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, σημείωσε ότι η Ουκρανία, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, δημιουργεί ένα Ταμείο που θα προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις στη χώρα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εργάζεται εδώ και μήνες για τη σύναψη μιας συμφωνίας που θα επιτρέπει την πρόσβαση των ΗΠΑ στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις συνάντησαν εμπόδια ήδη από την αρχή, καθώς κατά τη συνάντηση της 28ης Φεβρουαρίου στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι διαφώνησαν μπροστά στα μέσα ενημέρωσης για τον τρόπο επίλυσης του συνεχιζόμενου πολέμου με τη Ρωσία. Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο μερών συνεχίστηκαν και τις εβδομάδες που ακολούθησαν την επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον, με κύριο αντικείμενο τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας.

Αν και ο Μπέσσεντ διαμήνυσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι έτοιμη να οριστικοποιήσει τη συμφωνία, άφησε να εννοηθεί πως υπάρχουν ακόμη διαφορές, καθώς, όπως είπε, η ουκρανική πλευρά προχώρησε το προηγούμενο βράδυ σε αιφνίδιες τροποποιήσεις, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα τις επανεξετάσει.

Νωρίτερα την ίδια ημέρα, ο Ουκρανός πρωθυπουργός, Ντένις Σμιχάλ, ανακοίνωσε μέσω τηλεμαραθωνίου ότι η Σβιριντένκο αναχωρούσε για την Ουάσιγκτον, προκειμένου να υπογράψει τη συμφωνία.

Η συμφωνία αναμένεται πλέον να υποβληθεί προς κύρωση στο ουκρανικό κοινοβούλιο.

Σε διαδοχικές αναρτήσεις της, η Σβιριντένκο επεσήμανε ότι η συμφωνία προβλέπει αμοιβαία επωφελείς όρους για τις δύο χώρες, ενώ οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για μακροπρόθεσμη ειρήνη στην Ουκρανία και αναγνωρίζουν τη συμβολή της στη διεθνή ασφάλεια, μεταξύ άλλων μέσω της απόφασης να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα.

Η ίδια σημείωσε πως η ουκρανική κυβέρνηση θα διατηρήσει την πλήρη κυριότητα και τον έλεγχο των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών επιχειρήσεων.

Το Ταμείο θα λειτουργεί ως ισότιμη εταιρική σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες και δεν θα περιλαμβάνει όρους που να σχετίζονται με χρέη προς τις ΗΠΑ. Η αμερικανική συμμετοχή θα πραγματοποιηθεί μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης (International Development Finance Corp. – DFC).

Όπως ανέφερε η Σβιριντένκο, η συμφωνία ευθυγραμμίζεται με το νομικό πλαίσιο της Ουκρανίας και εντάσσεται στους ευρύτερους στόχους της χώρας για ευρωπαϊκή ενοποίηση. Τόνισε επίσης ότι το κείμενο στέλνει μήνυμα στους διεθνείς εταίρους ότι η μακροπρόθεσμη συνεργασία με την Ουκρανία — σε ορίζοντα δεκαετιών — είναι όχι μόνο εφικτή αλλά και αξιόπιστη.

Η χρηματοδότηση του Ταμείου θα προέρχεται αποκλειστικά από νέες άδειες για εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών, πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ τα έσοδα και οι εισφορές δεν θα φορολογούνται από καμία από τις δύο χώρες. Επιπλέον, προβλέπεται μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογικής υποστήριξης από τις ΗΠΑ, με στόχο την προσέλκυση επιπλέον επενδύσεων.

Οι επενδύσεις θα αφορούν εξορυκτικά έργα, σχετικές υποδομές και επεξεργασία πρώτων υλών, με ρητή πρόβλεψη ότι όλα τα κεφάλαια θα επενδύονται αποκλειστικά εντός της Ουκρανίας.

Η Σβιριντένκο εκτίμησε ότι για την πρώτη δεκαετία, τα έσοδα και τα κέρδη του Ταμείου δεν θα διανέμονται αλλά θα επανεπενδύονται σε νέα έργα ή στην ανοικοδόμηση της χώρας, προσθέτοντας ότι οι συγκεκριμένοι όροι θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω διαπραγματεύσεων.

Πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων στον Λευκό Οίκο ανέφερε στην Epoch Times ότι πρόκειται όχι για ένα αλλά για τρία διαφορετικά έγγραφα, και ότι η ουκρανική πλευρά οφείλει να τα υπογράψει όλα ώστε η κυβέρνηση Τραμπ να θεωρήσει τη συμφωνία πλήρη. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι η Σβιριντένκο είχε λάβει σύσταση να μην αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, εφόσον δεν είχαν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις στο Κίεβο.

Ο Λευκός Οίκος δεν έχει ακόμη δημοσιοποιήσει όλο το περιεχόμενο της συμφωνίας.

Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επανειλημμένα παρουσιάσει τη συμφωνία για τα στρατηγικά ορυκτά ως μέσο μερικής αποζημίωσης των ΗΠΑ για τη στήριξή τους προς την Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Από την πλευρά του, ο Σμιχάλ δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η εν λόγω συμφωνία δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για να καλυφθούν τα κόστη του πολέμου που επωμίστηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Μπαράζ συλλήψεων στελεχών της αντιπολίτευσης στην Κωνσταντινούπολη

Δεκαοκτώ ακόμη δημοτικοί αξιωματούχοι που συνδέονται με την τουρκική αντιπολίτευση οδηγήθηκαν στη φυλακή μετά από απόφαση δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης, καθώς διευρύνεται το κύμα συλλήψεων σε βάρος στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης στη χώρα. Την είδηση επιβεβαίωσε στις 30 Απριλίου το κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Προηγήθηκαν μέσα στο σαββατοκύριακο 47 ακόμη προσαγωγές δημοτικών αξιωματούχων της Κωνσταντινούπολης με παρόμοιες κατηγορίες διαφθοράς, έπειτα από τη σύλληψη του δημάρχου της πόλης Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο Ιμάμογλου, που πρόσκειται στο CHP και ουκ ολίγες φορές έχει θεωρηθεί φαβορί για την προεδρία απέναντι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συνελήφθη πριν έναν μήνα με βαρύτατες κατηγορίες διαφθοράς και διασυνδέσεων με την τρομοκρατία.

Παραμένει προφυλακισμένος και αναμένει τη δίκη του, ενώ ο ίδιος, οι υποστηρικτές του αλλά και πολλές φωνές από την ευρύτερη αντιπολίτευση και κριτικοί του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, τονίζουν ότι οι διώξεις του αποτελούν ξεκάθαρη πολιτική στοχοποίηση.

Η σύλληψη του Ιμάμογλου στις 19 Μαρτίου πυροδότησε το μεγαλύτερο κύμα διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία. Το CHP και άλλα μικρότερα κόμματα συντονίζουν εβδομαδιαίες κινητοποιήσεις στην Κωνσταντινούπολη, απαιτώντας την άμεση αποφυλάκιση και επαναφορά του Ιμάμογλου στο δημαρχιακό αξίωμα. Πάνω από 2.000 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων αρκετοί δημοσιογράφοι, συνελήφθησαν το προηγούμενο διάστημα, παρά την απαγόρευση μαζικών συναθροίσεων που παραμένει σε ισχύ.

Μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου, πλήθος ακόμη στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης που πρόσκεινται στο CHP βρέθηκαν στο στόχαστρο των διωκτικών αρχών. Με αφορμή το πιο πρόσφατο κύμα συλλήψεων, ο Ιμάμογλου επιτέθηκε στο κυβερνών κόμμα, κατηγορώντας το για «ψέματα και συκοφαντίες» με στόχο τον πολιτικό του αφανισμό. «Θα σταθώ μέχρι τέλους στο πλευρό κάθε συνεργάτη μου σε αυτή τη μάχη», διαμήνυσε ο ίδιος μέσω ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα. «Κανείς δεν θα μείνει πίσω. Οι σκοτεινές αυτές μέρες θα περάσουν».

Δημοτικές αρχές υπό διωγμό

Στις τοπικές εκλογές του περασμένου έτους, υποψήφιοι του CHP πέτυχαν σημαντικές νίκες σε κομβικές πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη, αλλά και σε αρκετούς άλλους δήμους ανά τη χώρα. Μέσα στους μήνες που προηγήθηκαν της σύλληψης Ιμάμογλου, άλλοι δύο δήμαρχοι του CHP σε περιοχές της Κωνσταντινούπολης έχασαν το αξίωμά τους μετά την καταδίκη τους για διαφθορά και τρομοκρατική δράση.

Ο ηγέτης του CHP Οζγκιούρ Οζέλ κάθεται δίπλα σε μια άδεια θέση που προορίζεται για τον συλληφθέντα δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου σε έκτακτο συνέδριο του κόμματος στην Άγκυρα στις 6 Απριλίου 2025. Serdar Ozsoy/Getty Images

 

Την ίδια περίοδο, οκτώ δήμαρχοι που ανήκαν στο φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (DEM) σε δήμους της ανατολικής Τουρκίας απομακρύνθηκαν επίσης από τα καθήκοντά τους για παρόμοιες κατηγορίες. Όλοι οι αποπεμφθέντες δήμαρχοι απορρίπτουν τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για πολιτικές διώξεις που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της αντιπολίτευσης.

Τον Φεβρουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο καταδίκασε με ψήφισμά του αυτό που χαρακτήρισε ως «αυθαίρετη απομάκρυνση και φυλάκιση δημοκρατικά εκλεγμένων δημάρχων» από τις τουρκικές αρχές. Η τουρκική κυβέρνηση απέρριψε αμέσως τις επικρίσεις, υποστηρίζοντας πως η Δικαιοσύνη λειτουργεί ανεξάρτητα από την πολιτική εξουσία.

Με την συμβολή του Reuters

 

Σε απότομη πτώση της ηλιακής ενέργειας αποδίδεται το μεγάλο μπλακ αουτ στην Ιβηρική – Αποκλείεται η κυβερνοεπίθεση

Σε αποκλεισμό του ενδεχομένου κυβερνοεπίθεσης ως αιτίας της μεγάλης διακοπής της ηλεκτροδότησης τη Δευτέρα στην Ισπανία, την Πορτογαλία και τμήματα της Γαλλίας προχώρησε η ισπανική διαχειρίστρια του δικτύου, Red Eléctrica de España (REE), αναφέροντας ότι το μπλακ άουτ πιθανότατα προκλήθηκε λόγω της ξαφνικής πτώσης στην παραγωγή ηλιακής ενέργειας.

Όπως δήλωσε ο Εδουάρδο Πριέτο, επικεφαλής των λειτουργιών του συστήματος REE σε συνέντευξη Τύπου στις 29 Απριλίου, το ηλεκτρικό σύστημα υπέστη σοβαρή μείωση παραγωγής στην νοτιοδυτική Ισπανία, προκαλώντας αποσταθεροποίηση και συνεπώς αποσύνδεση από το γαλλικό δίκτυο. Αν και πιθανολογείται ότι το πρόβλημα προήλθε από μονάδες ηλιακής ενέργειας, όπως σημείωσε, είναι ακόμη νωρίς για να επιβεβαιωθεί.

«Καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως δεν υπήρξε καμία παρέμβαση στα συστήματα ελέγχου της Red Eléctrica που να προκάλεσε το συμβάν», δήλωσε ο Πριέτο, σύμφωνα με τη La Vanguardia. «Το γεγονός πως η διακοπή σημειώθηκε στον νοτιοδυτικό τομέα της Ιβηρικής πιθανόν δείχνει πως η απώλεια παραγωγής αφορά σε ηλιακή ενέργεια.»

Τη στιγμή της διακοπής, τα φωτοβολταϊκά (PV) παρήγαν το 59% του ισπανικού ρεύματος, η αιολική ενέργεια το 12%, η πυρηνική σχεδόν το 11% και οι σταθμοί φυσικού αερίου με συνδυασμένο κύκλο το 5%, σύμφωνα με τα στοιχεία της REE. Μέσα σε μόλις πέντε λεπτά, από τις 12:30 έως τις 12:35 το μεσημέρι της Δευτέρας (τοπική ώρα), η μισή ηλιακή παραγωγή κατέρρευσε, πέφτοντας από τα 18 στα 8 γιγαβάτ.

Η αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης στις περισσότερες περιοχές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας ολοκληρώθηκε νωρίς το πρωί της Τρίτης.

Παρά τον αποκλεισμό του ενδεχομένου κυβερνοεπίθεσης από την REE, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας ανακοίνωσε πως ξεκινά προκαταρκτική διερεύνηση για να διαπιστωθεί κατά πόσο πίσω από το μπλακ άουτ κρύβεται κυβερνοεπίθεση. Ο δικαστής Χόρχε Καλάμα ανέφερε πως, αν και η αιτία παραμένει άγνωστη, το σενάριο της κυβερνοτρομοκρατίας παραμένει μεταξύ των εξεταζόμενων.

Η REE επεσήμανε πως αποκατέστησε το 99,95% της συνολικής ζήτησης, ενώ ο αντίστοιχος διαχειριστής της Πορτογαλίας, REN, διαβεβαίωσε πως το δίκτυο είχε σταθεροποιηθεί πλήρως μέχρι αργά τη Δευτέρα. Η REN υπογράμμισε πως απαιτήθηκε μια σύνθετη επιχείρηση «μαύρης εκκίνησης» (black start), δηλαδή επανεκκίνηση του εργοστασίου φυσικού αερίου Tapada do Outeiro από πλήρη απενεργοποίηση, ώστε να επιστρέψει το ρεύμα στη μεγαλύτερη περιοχή του Πόρτο.

Η διαδικασία black start σημαίνει σταδιακή, αυτόνομη επανεκκίνηση μονάδων παραγωγής και επανασύνδεσή τους στο δίκτυο. «Πρόκειται για μια διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται με ιδιαίτερη προσοχή και προοδευτικότητα για την εξασφάλιση της μέγιστης ασφάλειας και τη διαφύλαξη της σταθερότητας του εθνικού συστήματος ηλεκτροδότησης», τόνισε η REN.

Στη Γαλλία, ο διαχειριστής RTE επιβεβαίωσε ότι χιλιάδες νοικοκυριά στη γαλλική χώρα των Βάσκων έμειναν χωρίς ρεύμα για λίγα λεπτά, πριν αποκατασταθεί η παροχή.

Οι πληγείσες χώρες έχουν συνολικά πληθυσμό πάνω από 50 εκατομμύρια κατοίκους.

Σε ανακοίνωσή της, η βρετανική δεξαμενή σκέψης Net Zero Watch επεσήμανε ότι σύμφωνα με αναλυτές του κλάδου, «υπάρχει σοβαρή πιθανότητα η εξάρτηση του ισπανικού δικτύου σχεδόν αποκλειστικά από ανανεώσιμες [πηγές ενέργειας] την ώρα του μπλακ άουτ να συνέβαλε στην έκταση του φαινομένου».

Όπως σημείωσε η Net Zero Watch, «η σταθερότητα ενός δικτύου βασίζεται στην αποκαλούμενη ‘αδράνεια’, δηλαδή στην αντίσταση σε ταχείες μεταβολές που προσφέρουν οι μεγάλες περιστρεφόμενες γεννήτριες, όπως οι θερμικές μονάδες φυσικού αερίου, και όχι τα αιολικά και τα ηλιακά πάρκα.» Η υπερβολική διείσδυση ΑΠΕ, προσέθεσε, μπορεί να σημαίνει ανεπαρκή αδράνεια — με μια διαταραχή να μεταφέρεται αστραπιαία σε ολόκληρα τα διασυνδεδεμένα δίκτυα, προκαλώντας μπλακ άουτ.

Σε ανάλυσή του, ο ειδικός ενέργειας Τζον Κεμπ επισήμανε πως η Ιβηρική έχει από τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης ΑΠΕ παγκοσμίως, γεγονός που καθιστά το συμβάν «μελέτη περίπτωσης» για τον τρόπο που η αυξημένη παρουσία αιολικών και φωτοβολταϊκών επηρεάζει την αξιοπιστία και την ανάκαμψη του συστήματος έπειτα από γενικευμένες βλάβες.

Ο Κεμπ εκτίμησε πως οι ερευνητές θα χρειαστούν «αρκετούς μήνες» για να καταλήξουν σε πλήρη ανάλυση των αιτίων που οδήγησαν στο μπλακ άουτ. Σημείωσε μάλιστα πως οι ισπανικοί πυρηνικοί σταθμοί τέθηκαν αυτόματα εκτός λειτουργίας, λόγω των παθητικών συστημάτων ασφαλείας που ενεργοποιήθηκαν εξαιτίας της απώλειας τροφοδοσίας από το δίκτυο.

Η Ισπανία διαθέτει επτά πυρηνικούς αντιδραστήρες, που παράγουν περίπου το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Στο πλαίσιο της πολιτικής της σταδιακής εγκατάλειψης της πυρηνικής ενέργειας, οι αντιδραστήρες αυτοί προβλέπεται να απενεργοποιηθούν έως το 2035, με τον πρώτο να σταματά τη λειτουργία του το 2027.

Μπλακ άουτ τέτοιας έκτασης είναι σπάνια στην Ευρώπη. Η τελευταία αντίστοιχη διακοπή σημειώθηκε στην Ιταλία το 2003, όταν σχεδόν ολόκληρη η χώρα έμεινε χωρίς ρεύμα για περίπου 12 ώρες, λόγω προβλήματος με υδροηλεκτρική γραμμή μεταξύ Ιταλίας και Ελβετίας.

Με πληροφορίες από το Reuters

Φον ντερ Λάιεν: Η απειλή της Ρωσίας δεν θα εκλείψει – Πρέπει να κάνουμε περισσότερα για την άμυνά μας

«Η απειλή της Ρωσίας δε θα εκλείψει» και «πρέπει να κάνουμε περισσότερα για την άμυνά μας», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από το Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στη Βαλένθια της Ισπανίας.

Παράλληλα, η φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι οι ΗΠΑ μετατοπίζουν το ενδιαφέρον τους όλο και περισσότερο προς άλλες περιοχές. «Επομένως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, η ειρήνη στην Ευρώπη απαιτεί να αναλάβουμε πολύ μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά μας», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.

Η ίδια υπογράμμισε ότι μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ενός έτους – από το περυσινό συνέδριο του ΕΛΚ στο Βουκουρέστι – η ΕΕ έχει πετύχει πολλά στο θέμα της άμυνας: «Έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις», με τη συμμετοχή των 27 κρατών-μελών και με «νέες αμυντικές συνεργασίες με τη Νορβηγία και σύντομα με το Ηνωμένο Βασίλειο».

«Έχουμε κάνει περισσότερα για την ευρωπαϊκή άμυνα σε ένα μόνο χρόνο από ό,τι σε αρκετές δεκαετίες», παραδέχτηκε η φον ντερ Λάιεν, επισημαίνοντας ότι το ΕΛΚ ήταν πάντα το κόμμα της Ευρωπαϊκής Άμυνας και σήμερα είναι το κόμμα που υλοποιεί την Ευρωπαϊκή Αμυντική Ένωση.

«Αυτό ήταν το όνειρο των Ντε Γκάσπερι, Σουμάν και Αντενάουερ. Και τώρα το όνειρό τους γίνεται πραγματικότητα. Και οι λαοί της Ευρώπης είναι μαζικά υπέρ», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν. Σημείωσε, ωστόσο, ότι η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά ήταν πάντα αντίθετες με αυτήν την ιδέα και «κάποιοι προσπαθούν να μποϊκοτάρουν αυτή την ευρωπαϊκή αφύπνιση». «Λένε ότι η Ρωσία δεν αποτελεί απειλή και η Ευρώπη δεν είναι η απάντηση. Ας είμαι λοιπόν σαφής. Μόνο μια ισχυρή Ευρώπη μπορεί να προστατεύσει την ειρήνη στην ήπειρό μας. Η άκρα αριστερά και η άκρα δεξιά δεν είναι υπέρ της ειρήνης. Είναι απλώς υπέρ του Πούτιν», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής.

Συνέχισε λέγοντας: «Όλοι έχουμε δει πώς διαπραγματεύεται ο Πούτιν. Μόλις πριν από δύο εβδομάδες, την Κυριακή των Βαΐων, ο Πούτιν εκτόξευσε βαλλιστικούς πυραύλους σε ανθρώπους που πήγαιναν στην εκκλησία. Έχει αποδείξει επανειλημμένα ότι δεν μπορεί να τον εμπιστευτεί κανείς». Πρόσθεσε, επίσης, ότι «πρέπει να συνεχίσουμε να στεκόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας, με περισσότερη στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη, με μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία και με μια σαφή πορεία για την Ουκρανία να ενταχθεί στην ΕΕ». Σημείωσε, τέλος, ότι «το μήνυμά μας προς την Ουκρανία είναι σαφές: η ελευθερία σας είναι δική μας ελευθερία, η ασφάλειά σας είναι δική μας ασφάλεια και το μέλλον σας είναι στην Ένωσή μας».

Η Μόσχα αναμένει απάντηση από το Κίεβο για την τριήμερη κατάπαυση πυρός

Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε την Τρίτη πως η Ουκρανία δεν έχει απαντήσει στη νέα πρόταση του Βλαντιμίρ Πούτιν για άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες, ούτε έχει καταστήσει σαφές αν θα συμμετάσχει στην τριήμερη κατάπαυση πυρός που εξήγγειλε ο Ρώσος πρόεδρος για τον επόμενο μήνα. «Ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν που επανειλημμένα δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη, χωρίς προϋποθέσεις, να ξεκινήσει τη διαδικασία διαπραγματεύσεων», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επικαλούμενος το ρωσικό πρακτορείο ΤΑΣΣ. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακούσει καμία απάντηση από το καθεστώς του Κιέβου».

Ο Πεσκόφ πρόσθεσε πως παραμένει «πολύ δύσκολο να καταλάβουμε» αν το Κίεβο προτίθεται να συμμετάσχει στη σχεδιαζόμενη εκεχειρία. Το βράδυ της Δευτέρας, ο Πούτιν ανακοίνωσε μονομερώς τριήμερη παύση των εχθροπραξιών από τις 8 έως τις 10 Μαΐου, με αφορμή τον εορτασμό των 80 χρόνων από τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί της ναζιστικής Γερμανίας – γεγονός που στη Ρωσία είναι γνωστό ως ο «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος».

Σε ανάρτησή του στο Telegram, το Κρεμλίνο τόνισε: «Κατά διαταγή του ανώτατου διοικητή των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, Βλαντιμίρ Πούτιν, και με γνώμονα ανθρωπιστικά κίνητρα, η ρωσική πλευρά ανακοινώνει κατάπαυση του πυρός με αφορμή τα 80 χρόνια από τη νίκη στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο».

Σύμφωνα με τη ρωσική ανακοίνωση, η εκεχειρία θα διαρκέσει από τα μεσάνυχτα της 8ης Μαΐου έως τα μεσάνυχτα της 11ης Μαΐου (ώρα Μόσχας), με τη ρωσική ηγεσία να διαμηνύει ότι «κάθε στρατιωτική επιχείρηση θα διακοπεί για το διάστημα αυτό». Το Κρεμλίνο κάλεσε και την ουκρανική πλευρά να κάνει το ίδιο, προειδοποιώντας ότι κάθε παραβίαση θα λάβει «άμεση και αναλογική απάντηση» από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.

Από την πλευρά του, το Κίεβο αντέδρασε εκφράζοντας τη δυσφορία του για την άρνηση της Μόσχας να δεχτεί το ουκρανικό αίτημα για πλήρη άμεση κατάπαυση του πυρός διάρκειας ενός μηνός. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απευθύνθηκε στον ουκρανικό λαό κατηγορώντας τη Ρωσία για τακτικές παραπλάνησης: «Η Ρωσία σταθερά απορρίπτει κάθε ειρηνευτική πρόταση και συνεχίζει να παραπλανά τη διεθνή κοινότητα, επιχειρώντας να εξαπατήσει ακόμη και τις ΗΠΑ. Τώρα, για μία ακόμη φορά, επιχείρηση χειραγώγησης: όλοι πρέπει να περιμένουν μέχρι τις 8 Μαΐου για κατάπαυση πυρός, απλώς για να εξασφαλιστεί ηρεμία στην παρέλαση του Πούτιν. Εμείς νοιαζόμαστε για τις ανθρώπινες ζωές, όχι για παρελάσεις».

Ο Ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε ότι η κατάπαυση πυρός δεν μπορεί να περιορίζεται σε μερικές ημέρες, αλλά πρέπει να είναι «άμεση, πλήρης και χωρίς όρους – τουλάχιστον για 30 ημέρες ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η αξιοπιστία της εκεχειρίας».

Το παρασκήνιο των επαφών μεταξύ Κιέβου και Μόσχας τροφοδοτείται και από την αυξανόμενη δυσφορία της αμερικανικής κυβέρνησης. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στις 28 Απριλίου ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι ολοένα και πιο δυσαρεστημένος τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι, επιθυμώντας μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός. «Ο πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει πως θέλει να δει μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία που θα σταματήσει τον θάνατο και την αιματοχυσία. Είναι αισιόδοξος για επίτευξη λύσης, αλλά ρεαλιστής και ζητά να καθίσουν και οι δύο ηγέτες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η νέα ρωσική πρωτοβουλία έρχεται λίγες ημέρες μετά το κάλεσμα του Πούτιν για «πασχαλινή εκεχειρία» στις 19 Απριλίου – μια παύση πυρός που, σύμφωνα με τα δύο στρατόπεδα, παραβιάστηκε αμέσως εκατέρωθεν.

Ο πόλεμος ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία διαρκεί πάνω από τρία χρόνια, με βαρύτατο ανθρώπινο και υλικό κόστος – χιλιάδες νεκρούς και εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την ουκρανική επικράτεια.

Με την συμβολή του Χρις Σάμερς

Γάλλος ΥΠΕΞ: Το συμφέρον της Ευρώπης είναι το Ιράν να μην αποκτήσει ποτέ πυρηνική βόμβα

«Αυτό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ευρώπης είναι το Ιράν να μην αποκτήσει ποτέ πυρηνική βόμβα. Για τον λόγο αυτό, στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τις συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρρό, μιλώντας στους διαπιστευμένους ανταποκριτές του ΟΗΕ, αμέσως μετά την κλειστή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας με θέμα τη «Μη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής», συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων. Στη συνεδρίαση συμμετείχε και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσσι.

Η Ευρώπη στηρίζει ενεργά τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν, με στόχο την αποτροπή απόκτησης πυρηνικού όπλου από την Τεχεράνη.

Όπως υπογράμμισε ο κος Μπαρρό, η Ευρώπη βρίσκεται σε άμεσο συντονισμό με φορείς της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, εν όψει της επικείμενης λήξης του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA), προειδοποιώντας ότι οι χώρες που παραμένουν στο πλαίσιο του σχεδίου θα κληθούν έως το καλοκαίρι να αποφασίσουν εάν θα επιβάλουν και πάλι κυρώσεις που είχαν αρθεί πριν από μία δεκαετία.

«Συντονιζόμαστε στενά με τον Μάρκο Ρούμπιο και τον Στηβ Γουίτκοφ, καθώς, όπως γνωρίζετε, πλησιάζουμε κάθε εβδομάδα όλο και περισσότερο στη λήξη του JCPOA», σημείωσε.

Η τελική απόφαση, τόνισε, θα εξαρτηθεί «από τις δεσμεύσεις που το Ιράν θα είναι διατεθειμένο να αναλάβει», προσθέτοντας ότι «αντιλαμβανόμαστε πως υπάρχει βούληση και από τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία για την αποκλιμάκωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος».

Ο κος Μπαρρό κάλεσε το Ιράν να σταματήσει τις αποσταθεροποιητικές του ενέργειες στην ευρύτερη περιοχή και εξέφρασε την ελπίδα «ότι οι συνεχιζόμενες συνομιλίες θα είναι γόνιμες και θα οδηγήσουν σε συγκεκριμένες αποφάσεις».

Σχετικά με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσσι, που έλαβε τον λόγο αμέσως μετά τον Γάλλο ΥΠΕΞ, υπενθύμισε ότι «από το 2022 υπάρχει μόνιμη παρουσία ειδικών του ΔΟΑΕ στον σταθμό, με στόχο την αποτροπή ενός ενδεχόμενου πυρηνικού ατυχήματος, εν μέσω των συνεχιζόμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή».

«Μέχρι να υπάρξει παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, είτε μέσω κατάπαυσης του πυρός είτε μέσω ειρηνευτικής συμφωνίας, ο κίνδυνος θα παραμένει μεγάλος», προειδοποίησε ο κος Γκρόσσι.

Παράλληλα, αναφέρθηκε στις τεχνικές προκλήσεις της ενδεχόμενης επαναλειτουργίας του σταθμού, ο οποίος βρίσκεται σε κατάσταση «ψυχρής απενεργοποίησης», επισημαίνοντας ότι απαιτείται ενδελεχής έλεγχος πριν από οποιαδήποτε επανεκκίνηση.

«Υπάρχει και η πολιτική διάσταση, καθώς ο σταθμός βρίσκεται σε ρωσικά κατεχόμενα εδάφη, γεγονός που απαιτεί σοβαρές διαπραγματεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο ΔΟΑΕ είναι παρών και θα συνεχίσει να διαδραματίζει βασικό ρόλο, ώστε ο σταθμός να συμβάλει εποικοδομητικά στο μέλλον της περιοχής».

Αναφορικά με το Ιράν, ο κος Γκρόσσι διευκρίνισε ότι ο ΔΟΑΕ συνεχίζει να διενεργεί επιθεωρήσεις, αν και παραδέχθηκε ότι η κινητικότητα και η «ορατότητα» της Υπηρεσίας έχουν περιοριστεί σημαντικά, γεγονός που «δυσχεραίνει την επιβεβαίωση της συμμόρφωσης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος».

Τόνισε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με την Τεχεράνη για την επανεγκατάσταση μέσων παρακολούθησης και την αποκατάσταση πλήρους πρόσβασης.

«Λένε ότι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν· δεν αμφιβάλλω ότι υπάρχει πρόθεση, αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», δήλωσε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι συνομιλίες του ΔΟΑΕ με το Ιράν και οι διμερείς διαπραγματεύσεις ΗΠΑ–Ιράν θα κινηθούν παράλληλα και εποικοδομητικά, οδηγώντας σε απτά αποτελέσματα.

Γκρόσσι για πυρηνικό πρόγραμμα Ιράν

«Θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες πράξεις που να επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους. Ελπίζω να πάρουν τη σωστή απόφαση και να μας επιτρέψουν να προχωρήσουμε σε αυτές τις κινήσεις», πρόσθεσε ο κος Γκρόσσι.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας επικεντρώθηκε στις συνεχιζόμενες κρίσεις διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, που καταδεικνύονται από τις συνεχείς παραβιάσεις των ψηφισμάτων του ΟΗΕ από τη Βόρεια Κορέα, την κλιμάκωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, τη συνεχιζόμενη απειλή από μη κρατικούς φορείς που επιδιώκουν πρόσβαση σε τέτοια όπλα, καθώς και την πιθανή κατάχρηση υφιστάμενων και αναδυόμενων τεχνολογιών για τη διάδοσή τους.

Του Γ. Γαραντζιώτη

Η Ρωσία ανακοινώνει ότι ανέκτησε την περιφέρεια Κουρσκ, η Ουκρανία δηλώνει ότι οι μάχες συνεχίζονται στην περιοχή

Η Ρωσία ανακοίνωσε σήμερα ότι ανέκτησε πλήρως τη μεθοριακή περιφέρεια Κουρσκ, με το Κίεβο να χαρακτηρίζει «ψευδή» και «προπαγάνδα» την ανακοίνωση αυτή την ώρα που είναι σε εξέλιξη διπλωματικός πυρετός για το τέλος του πολέμου.

Ο επικεφαλής του ρωσικού γενικού επιτελείου στρατού Βαλέρι Γκεράσιμοφ ανακοίνωσε στον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν πως «σήμερα η τελευταία κοινότητα στην περιοχή της περιφέρειας Κουρσκ, το χωριό Γκορνάλ, απελευθερώθηκε από τις ουκρανικές μονάδες», στη διάρκεια σύσκεψης μέσω βιντεοσύνδεσης που μεταδόθηκε από τη ρωσική κρατική τηλεόραση.

Οι ουκρανικές δυνάμεις εισέδυσαν στην περιφέρεια Κουρσκ τον Αύγουστο του 2024, καταλαμβάνοντας ορισμένους θύλακες.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είχε αφήσει στο παρελθόν να εννοηθεί πως δεν ήταν έτοιμος να διαπραγματευθεί για το τέλος του πολέμου, που ξέσπασε με την εισβολή των δυνάμεών του στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, όσο οι ουκρανικές δυνάμεις δεν εκδιώκονταν πλήρως από την περιφέρεια Κουρσκ.

Εδώ και αρκετές εβδομάδες, τα ουκρανικά στρατεύματα υποχωρούσαν από αυτήν την περιοχή του μετώπου, με τον ρωσικό στρατό να ανακτά λίγο λίγο την περιοχή.

Από τον Αύγουστο του 2024 είχαν καταλάβει αρχικά εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, προτού ο θύλακας υπό τον έλεγχό τους μειωθεί σε μια μκρή έκταση τις τελευταίες ημέρες.

«Η περιπέτεια του καθεστώτος του Κιέβου απέτυχε πλήρως», απάντησε αμέσως ο Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Η πλήρης αποχώρηση του εχθρού (…) δημιουργεί τους όρους για περαιτέρω επιτυχείς ενέργειες των δυνάμεών μας σε άλλες σημαντικές ζώνες του μετώπου» πρόσθεσε ο Πούτιν.

Σύμφωνα με τον ηγέτη του Κρεμλίνου, η πλήρης ανάκτηση της ρωσικής περιφέρειας Κουρσκ και «οι τεράστιες απώλειες» που υπέστησαν οι Ουκρανοί «θα επηρεάσουν σίγουρα το σύνολο της γραμμής επαφής».

Ο ουκρανικός στρατός έκανε γρήγορα λόγο για «ψευδείς» πληροφορίες, διαβεβαιώνοντας ότι οι μάχες «συνεχίζονται» στην περιοχή.

«Οι δηλώσεις των ηγετών του εχθρού όσον αφορά την ‘ήττα’ των ουκρανικών δυνάμεων δεν είναι τίποτα άλλο από ελιγμούς προπαγάνδας», ανέφερε σε μια ανακοίνωση.

«Δεν υπάρχει καμία απειλή περικύκλωσης των δυνάμεών μας», ανέφερε, κάνοντας ωστόσο λόγο για μια «δύσκολη» κατάσταση.

Εξάλλου, ο αρχηγός του ρωσικού γενικού επιτελείου στρατού Βαλέρι Γκεράσιμοφ χαιρέτησε στην ομιλία του τον «ηρωισμό» των Βορειοκορεατών μαχητών που κινητοποιήθηκαν για την ανάκτηση της περιφέρειας Κουρσκ, στην πρώτη επίσημη επιβεβαίωση της Μόσχας για τη «συμμετοχή», όπως είπε, των στρατιωτών της χώρας αυτής στις εχθροπραξίες στη ζώνη.

«Οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί του βορειοκορεατικού στρατού, που πολέμησαν στο πλευρό των Ρώσων στρατιωτών, επέδειξαν μεγάλο επαγγελματισμό, ψυχικό σθένος, θάρρος και ηρωισμό για να απωθήσουν την ουκρανική εισβολή», είπε, εκφράζοντας ικανοποίηση για τη «σημαντική βοήθεια» που προσέφεραν.

Εδώ και αρκετούς μήνες, το Κίεβο, οι Νοτιοκορεάτες και οι Δυτικοί μιλούσαν για συμμετοχή πολλών χιλιάδων Βορειοκορεατών στρατιωτών στις μάχες, την οποία η Μόσχα και η Πιονγκγιάνγκ αρνούνταν να παραδεχθούν.

Η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα υπέγραψαν τον Ιούνιο του 2024 συμφωνία στρατηγικής σύμπραξης που προβλέπει «αμοιβαία» στρατιωτική βοήθεια σε περίπτωση επίθεσης εναντίον της μίας από τις δύο χώρες.

«Ξεκάθαρη δέσμευση» ζητά η Μελόνι από τη Μόσχα για την επιδίωξη ειρήνης στην Ουκρανία

Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, κάλεσε τη Ρωσία να επιδείξει «σαφείς και συγκεκριμένες ενδείξεις» προθυμίας για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στην Ουκρανία, μετά τη συνάντησή της με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στη Ρώμη, στις 26 Απριλίου 2025. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της κηδείας του Πάπα Φραγκίσκου, η οποία αποτέλεσε ευκαιρία για διπλωματικές επαφές παγκόσμιων ηγετών.

Εκκλήσεις για εκεχειρία

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, η Μελόνι τόνισε την «επείγουσα ανάγκη για άμεση και άνευ όρων εκεχειρία», καλώντας τη Μόσχα να δείξει έμπρακτη δέσμευση για ειρήνη. Επανέλαβε τη σταθερή υποστήριξη της Ιταλίας προς την Ουκρανία, η οποία περιλαμβάνει ανθρωπιστική και στρατιωτική βοήθεια, καθώς και υποστήριξη στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση της σύγκρουσης, που έχει προκαλέσει τεράστιες ανθρωπιστικές συνέπειες.

Το γεωπολιτικό πλαίσιο

Η συνάντηση έρχεται σε μια περίοδο που οι διπλωματικές προσπάθειες για ειρήνη στην Ουκρανία παραμένουν στάσιμες. Η Ρωσία επιμένει σε διαπραγματεύσεις με όρους που περιλαμβάνουν την αναγνώριση των κατεχόμενων εδαφών, κάτι που η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοι απορρίπτουν κατηγορηματικά. Χώρες όπως η Τουρκία έχουν προτείνει μεσολαβήσεις, αλλά χωρίς επιτυχία. Η στάση της Μελόνι αντικατοπτρίζει την ευρύτερη ευρωπαϊκή γραμμή, που ζητά πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων και αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας.

Η στάση της Ιταλίας

Η Ιταλία, υπό την ηγεσία της Μελόνι, έχει υιοθετήσει μια φιλοουκρανική πολιτική από την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022. Παρά τις εσωτερικές πιέσεις, όπως οι υψηλές τιμές ενέργειας λόγω των κυρώσεων, η Ρώμη συνεχίζει να παρέχει βοήθεια στην Ουκρανία και να συμμετέχει ενεργά στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες. Η συνάντηση με τον Ζελένσκι ενισχύει το διπλωματικό προφίλ της Μελόνι, τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη, όπου επιδιώκει να εδραιωθεί ως ισχυρή ηγέτιδα.

«Εποικοδομητική και χρήσιμη» η συνάντηση Πούτιν – Γουίτκοφ, σύμφωνα με το Κρεμλίνο

Ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε στις 25 Απριλίου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα, στο πλαίσιο τρίωρης συνομιλίας με βασικό θέμα το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τη συνάντηση παραγωγική και χρήσιμη για τη γεφύρωση των θέσεων των δύο πλευρών.

Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Γιούρι Ουσακόφ, δήλωσε ότι η συζήτηση ήταν «εποικοδομητική και αρκετά χρήσιμη», προσθέτοντας ότι επέτρεψε σε Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες να φέρουν τις θέσεις τους πιο κοντά όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για άλλα διεθνή ζητήματα.

Ο Ουσακόφ επιβεβαίωσε επίσης πως εξετάστηκε το ενδεχόμενο επανεκκίνησης των άμεσων συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, οι οποίες έχουν παγώσει από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, το 2022.

Ο Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων και ειδικός εκπρόσωπος για την οικονομική συνεργασία, χαρακτήρισε και εκείνος τη συνάντηση παραγωγική, σημειώνοντας πως καταγράφεται πρόοδος.

Η συγκεκριμένη συνάντηση ήταν η δεύτερη μέσα σε δύο εβδομάδες και η τέταρτη από την αρχή του έτους για τους Πούτιν και Γουίτκοφ. Η προηγούμενη είχε πραγματοποιηθεί στις 11 Απριλίου στην Αγία Πετρούπολη και διήρκεσε τέσσερις ώρες. Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει τις επισκέψεις Γουίτκοφ ως μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας «διαμεσολαβητικής διπλωματίας», ενώ ο εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ ανέφερε πως οι απευθείας συνομιλίες επιτρέπουν πιο ακριβή ανταλλαγή θέσεων.

Δεν υπήρξε άμεσο σχόλιο από την πλευρά του Γουίτκοφ μετά τις συνομιλίες της Παρασκευής, οι οποίες συνέπεσαν χρονικά με τον θάνατο ανώτατου Ρώσου αξιωματικού σε βομβιστική επίθεση κοντά στη Μόσχα.

Ο Γουίτκοφ διαδραματίζει πλέον κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ για διαμεσολάβηση υπέρ μιας εκεχειρίας στον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας, έναν πόλεμο που εισέρχεται πλέον στον τέταρτο χρόνο του και έχει χαρακτηριστεί ως η φονικότερη σύρραξη στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρόσφατο ταξίδι του πραγματοποιήθηκε εν μέσω εντεινόμενων αντιδράσεων από ηγεσίες της Ουκρανίας και ευρωπαϊκών χωρών απέναντι σε βασικά σημεία της νέας ειρηνευτικής πρότασης των ΗΠΑ, με αιχμή τις προβλέψεις για το ΝΑΤΟ και το καθεστώς των κατεχόμενων από τη Ρωσία εδαφών.

Παρότι ο Λευκός Οίκος δεν έχει δώσει επίσημα στη δημοσιότητα τις λεπτομέρειες της πρότασης, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς ανέφερε πως αυτή προβλέπει «πάγωμα» των σημερινών γραμμών του μετώπου, διατηρώντας τα υπάρχοντα εδαφικά κέρδη και σταματώντας τις εχθροπραξίες.

Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time που δημοσιεύθηκε στις 25 Απριλίου, ο Τραμπ επανέλαβε τη θέση ότι η φιλοδοξία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ήταν βασικός παράγοντας για την έναρξη του πολέμου, ενώ εξέφρασε την άποψη πως η Κριμαία θα πρέπει να παραμείνει υπό ρωσικό έλεγχο. Φέρεται μάλιστα να δήλωσε ότι «η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία», προσθέτοντας πως τόσο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και «όλοι το καταλαβαίνουν αυτό».

Ο Ουκρανός πρόεδρος, ωστόσο, έχει απορρίψει κατηγορηματικά οποιαδήποτε συμφωνία που θα αναγνώριζε ρωσική κυριαρχία επί της Κριμαίας ή άλλων περιοχών που καταλήφθηκαν μετά το 2014, τονίζοντας ότι τέτοιες υποχωρήσεις είναι αντισυνταγματικές και απαράδεκτες. Σε απάντηση στο σχέδιο των ΗΠΑ, η Ουκρανία και αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παρουσίασαν δική τους πρόταση, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, σταδιακή άρση κυρώσεων σε συνάρτηση με τη ρωσική συμμόρφωση και αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Βανς έχουν προειδοποιήσει πως, εάν δεν υπάρξει σύντομα συμφωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να αποσυρθούν από τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Ο Βανς δήλωσε σχετικά, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ινδία στις 23 Απριλίου, ότι «υποβάλαμε μια απολύτως σαφή πρόταση σε Ρώσους και Ουκρανούς, και έχει έρθει η στιγμή να πουν ‘ναι’ — διαφορετικά, οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τη διαδικασία».

Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του προς αμφότερες τις πλευρές. Σε ανάρτησή του την 24η Απριλίου, με αφορμή νέες ρωσικές επιθέσεις στο Κίεβο, φέρεται να έγραψε: «Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος με τις ρωσικές επιθέσεις στο Κίεβο. Δεν ήταν απαραίτητες και είναι τρομερά κακή χρονική συγκυρία. Βλαντίμιρ, ΣΤΑΜΑΤΑ! 5.000 στρατιώτες την εβδομάδα χάνουν τη ζωή τους. Ας ΚΑΝΟΥΜΕ αυτή την ειρηνευτική συμφωνία!».

Παράλληλα, επέκρινε τη συνεχιζόμενη άρνηση του Ζελένσκι να αποδεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις, χαρακτηρίζοντάς την εμπόδιο για τις διαπραγματεύσεις. Σε σχετική ανάρτηση, σημείωσε ότι «είναι δηλώσεις σαν του Ζελένσκι που δυσκολεύουν αφάνταστα την επίτευξη συμφωνίας για τον τερματισμό του Πολέμου», ενώ πρόσθεσε πως «η κατάσταση για την Ουκρανία είναι κρίσιμη — είτε θα έχει Ειρήνη είτε θα συνεχίσει να πολεμά άλλα τρία χρόνια, μέχρι να χάσει ολόκληρη τη χώρα».

Ηλεκτρονική ασφάλεια ανηλίκων: Υποχρεωτικός έλεγχος περιεχομένου σε ιστοσελίδες και εφαρμογές του Ηνωμένου Βασιλείου

Με τη σφραγίδα της πρώτης στο είδος της νομοθεσίας παγκοσμίως, οι εταιρείες διαδικτυακών υπηρεσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν πλέον νομική υποχρέωση να εμποδίζουν την πρόσβαση ανηλίκων σε «επιβλαβές περιεχόμενο», βάσει νέου πλαισίου για την ασφάλεια στο διαδίκτυο.

Ο αποκαλούμενος Νόμος για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο (Online Safety Act – OSA), που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2023, χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση ως τομή στην προστασία των χρηστών. Ωστόσο, οι διατάξεις που αφορούν τα μέτρα ασφάλειας για παιδιά θα τεθούν σε ισχύ τον ερχόμενο Ιούλιο.

Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή, Ofcom, ανακοίνωσε στις 24 Απριλίου πως πρόκειται να εισαγάγει περισσότερα από 40 πρακτικά μέτρα που επιβάλλουν στις τεχνολογικές εταιρείες να προστατεύουν τους ανηλίκους από ιδιαίτερα επιβλαβές περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως η αυτοκτονία, η αυτοτραυματική συμπεριφορά, οι διατροφικές διαταραχές και η πορνογραφία.

Οι πάροχοι ψηφιακών υπηρεσιών με επισκέπτες ανήλικους από το Ηνωμένο Βασίλειο καλούνται έως τις 24 Ιουλίου να έχουν ολοκληρώσει και καταγράψει την εκτίμηση του κινδύνου που σχετίζεται με τις υπηρεσίες τους για τα παιδιά.

Στη πράξη, αυτό σημαίνει πως πλατφόρμες όπως τα κοινωνικά δίκτυα θα πρέπει να φιλτράρουν αποτελεσματικά το περιεχόμενο στα feed των ανηλίκων και να προστατεύουν τους χρήστες από ανεπιθύμητη επικοινωνία με αγνώστους.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα νέα καθήκοντα, η Ofcom μπορεί να επιβάλει πρόστιμα ή, σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις, να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για να διακοπεί η πρόσβαση σε ιστοσελίδα ή εφαρμογή στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όπως δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ofcom, Μέλανι Ντόους «πρόκειται για επανεκκίνηση της διαδικτυακής παρουσίας των παιδιών».

Οι υπηρεσίες που κρίνονται ως οι «πιο επικίνδυνες»– με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου – οφείλουν να εφαρμόσουν προηγμένα, αποτελεσματικά μέτρα επαλήθευσης ηλικίας, διατηρώντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των ενηλίκων στην πρόσβαση σε νόμιμο περιεχόμενο.

Η Ofcom έχει παρουσιάσει ποικίλες μεθόδους, θεωρώντας τες ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Ορισμένες από αυτές είναι: η διασταύρωση στοιχείων μέσω open banking, η αντιστοίχιση με ταυτότητα, η αναγνώριση ηλικίας μέσω προσώπου, ο έλεγχος ηλικίας από παρόχους κινητής τηλεφωνίας, από πιστωτικές κάρτες, από ψηφιακά πορτοφόλια καθώς και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Η ρυθμιστική αρχή ξεκαθάρισε: «Βρισκόμαστε στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά οι κανόνες αφορούν κάθε πλατφόρμα που έχει επισκέπτες στη χώρα, ανεξαρτήτως έδρας».

Η μη εφαρμογή των αναγκαίων διαδικασιών μέχρι την 25η Ιουλίου συνεπάγεται παραπομπή στην ομάδα επιβολής της Ofcom, που μπορεί να επιβάλει πρόστιμα ως και το 10% των παγκόσμιων εσόδων μιας εταιρείας ή μέχρι 18 εκατομμύρια λίρες (περίπου 24 εκατομμύρια δολάρια), όποιο ποσό είναι μεγαλύτερο.

Παράλληλα, η Ofcom δύναται να προσφύγει σε δικαστήριο αιτούμενη εντολή που υποχρεώνει τρίτους (όπως τράπεζες ή παρόχους διαδικτύου) να διακόψουν υπηρεσίες (π.χ. διαφήμιση, πληρωμές) ή ακόμη και να μπλοκάρουν την πρόσβαση στη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

Φόρουμ και κοινότητες: Υπό το βάρος των νέων κανόνων

Σύμφωνα με τον νόμο, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και κάθε υπηρεσία με αλληλεπίδραση μεταξύ χρηστών οφείλουν πλέον να εποπτεύουν ενεργά το περιεχόμενο των σελίδων τους.

Οι ιστοσελίδες που επιτρέπουν δραστηριότητα χρηστών, συμπεριλαμβανομένων των φόρουμ, κλήθηκαν να διενεργήσουν αξιολόγηση των κινδύνων για έκνομη δραστηριότητα.

Ωστόσο, για δεκάδες μικρές βρετανικές ιστοσελίδες– από ποδηλατικά φόρουμ και κοινότητες χόμπι, μέχρι ομάδες υποστήριξης διαζευγμένων πατέρων – η πολλαπλότητα των κανόνων οδηγεί πολλούς διαχειριστές στη λύση του οριστικού «λουκέτου», με φόρουμ που λειτουργούσαν για δεκαετίες να ανακοινώνουν το κλείσιμό τους.

Οι ιδιοκτήτες αυτών των ιστοσελίδων – συχνά ιδιώτες – υποχρεούνται πλέον να διατηρούν γραπτά αρχεία με αξιολογήσεις κινδύνου, να καταγράφουν τα επίπεδα κινδύνου και να εξετάζουν «τη φύση και τη σοβαρότητα της ενδεχόμενης βλάβης για κάθε χρήστη».

Ενώ αδικήματα όπως η τρομοκρατία ή η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων είναι σαφή και εύκολα αναγνωρίσιμα, περιπτώσεις όπως η καταναγκαστική συμπεριφορά ή τα εγκλήματα μίσους αποδεικνύονται πολύ πιο δύσκολες στη διαχείριση, ειδικά σε φόρουμ με χιλιάδες μέλη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το δημοφιλές ποδηλατικό φόρουμ «London Fixed Gear and Single Speed», το οποίο έκλεισε τον Δεκέμβριο του 2024. «Τελειώσαμε… βρισκόμαστε ξεκάθαρα εντός πεδίου εφαρμογής και δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγουμε», έγραφε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα.

Όπως τονίζεται, ο νόμος «καθιστά τον διαχειριστή υπεύθυνο για κάθε τι που γράφεται από οποιονδήποτε στη σελίδα του».

Παρά τις διακηρύξεις για προστασία ενηλίκων, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, η υπερβολικά γενική διατύπωση της νομοθεσίας, σε συνδυασμό με το ότι η κοινότητα εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν αφήνει κανένα περιθώριο.

Παράλληλα, ιστότοποι από τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκλείουν πλέον πρόσβαση σε χρήστες του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω των νέων απαιτήσεων. Το γνωστό φόρουμ «Kiwifarms» ενημέρωσε πως έλαβε και αυτό σχετική επιστολή από την Ofcom.

Σήμερα, οι Βρετανοί που επιχειρούν να το επισκεφθούν αντικρίζουν το μήνυμα: «Προσπαθείτε να αποκτήσετε πρόσβαση από το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν είναι καλή ιδέα». Στη σχετική ενημέρωση επισημαίνεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο διεκδικεί αρμοδιότητα σε κάθε ιστότοπο με «σημαντικό αριθμό Βρετανών χρηστών» – ένας ορισμός τόσο ασαφής, που θα μπορούσε να καλύπτει σχεδόν όλο το διαδίκτυο.

Οργανώσεις για τα ψηφιακά δικαιώματα αντιδρούν, καλώντας την κυβέρνηση να εξαιρέσει τις μικρές διαδικτυακές κοινότητες από το αυστηρό πλαίσιο.

Όπως αναφέρει ο Τζέιμς Μπέικερ, υπεύθυνος του προγράμματος «δύναμη πλατφόρμας» στην οργάνωση Open Rights Group, «η Ofcom έχει εκδώσει πάνω από 1.600 σελίδες οδηγιών, διαχωρισμένες σε 17 PDF, σχετικά με τις απαιτήσεις συμμόρφωσης με τον νέο νόμο».

«Μόνο οι πολύ μεγάλες εταιρείες μπορούν να αντεπεξέλθουν πρακτικά σε τόσο εκτενείς κανονισμούς, εδραιώνοντας στην ουσία τη δεσπόζουσα θέση τους», υπογραμμίζει.

«Ορισμένες μικρές ιστοσελίδες ήδη κλείνουν υπό το βάρος του φόβου αδυναμίας συμμόρφωσης, ωθώντας τους χρήστες στις μεγάλες πλατφόρμες που συχνά έχουν προκαλέσει τα συγκεκριμένα προβλήματα. Πολλές άλλες κοινότητες δεν έχουν ακόμη πλήρη επίγνωση του τι σημαίνει ο νόμος για τις ίδιες».