Μέση Ανατολή

Η Χαμάς υπενθύμισε χθες Τετάρτη ότι είναι διατεθειμένη να κλείσει συνολική συμφωνία για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, στο πλαίσιο της οποίας θα αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι Ισραηλινοί όμηροι με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων σε ισραηλινά κέντρα κράτησης.

Η ανακοίνωση της παλαιστινιακής τρομοκρατικής οργάνωσης έγινε μετά την απαίτηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αφεθούν ελεύθεροι οι περίπου είκοσι όμηροι που εκτιμάται ότι παραμένουν εν ζωή στον θύλακο.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου επέκρινε αμέσως την ανακοίνωση της Χαμάς, δηλώνοντας: «Δυστυχώς πρόκειται για ακόμη ένα παραμύθι της Χαμάς που δεν περιέχει τίποτε νέο».

Σύμφωνα με το γραφείο του, ο Νετανιάχου επανέλαβε ότι ο πόλεμος θα τερματιστεί μόνο αφού απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι, αφοπλιστεί η Χαμάς, αποστρατιωτικοποιηθεί ο θύλακος, το Ισραήλ αποκτήσει πλήρη έλεγχο ασφαλείας στη Λωρίδα της Γάζας και αναλάβει τη διακυβέρνηση μια «εναλλακτική» πολιτική αρχή, που δεν θα αποτελείται ούτε από τη Χαμάς ούτε από την Παλαιστινιακή Αρχή.

Τον Αύγουστο, η Χαμάς είχε ανακοινώσει ότι αποδέχεται συμφωνία για κατάπαυση του πυρός διάρκειας 60 ημερών, η οποία θα προέβλεπε την επιστροφή ομήρων, δέκα που είναι εν ζωή αλλά και νεκρών, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων.

Πηγή στις αιγυπτιακές υπηρεσίες πληροφοριών ανέφερε ότι η πρόταση που αποδέχθηκε η Χαμάς συμπεριελάμβανε την αναστολή των ισραηλινών επιχειρήσεων για 60 ημέρες και πλαίσιο διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου, που πλησιάζει να συμπληρώσει δύο χρόνια.

Μέρες αργότερα, ο Νετανιάχου διαβεβαίωνε πως η κυβέρνησή του θα άρχιζε «αμέσως» διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση «όλων» των ομήρων και το τέλος του πολέμου με τους όρους του Ισραήλ.

Η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – IAEA) ανακοίνωσε ότι εντόπισε ίχνη ουρανίου στη Συρία, στο πλαίσιο της έρευνας για κτήριο που καταστράφηκε από ισραηλινή αεροπορική επιδρομή το 2007 και το οποίο, σύμφωνα με την Υπηρεσία, ήταν πιθανότατα μη δηλωμένος πυρηνικός αντιδραστήρας.

Η τότε κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Άσαντ είχε υποστηρίξει ότι ο χώρος στη Ντέιρ αλ Ζορ ήταν συμβατική στρατιωτική βάση. Ωστόσο, ήδη από το 2011 η IAEA είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κτήριο ήταν «πολύ πιθανό» να αποτελούσε αντιδραστήρα που κατασκευάστηκε μυστικά και έπρεπε να είχε δηλωθεί.

Σύμφωνα με εμπιστευτική έκθεση που περιήλθε σε γνώση του Reuters, η Υπηρεσία επανέλαβε την προσπάθειά της πέρυσι και κατάφερε να συλλέξει περιβαλλοντικά δείγματα από τρεις άγνωστες τοποθεσίες, οι οποίες φέρονται να σχετίζονταν λειτουργικά με την Ντέιρ αλ Ζορ. Σε μία από αυτές, βρέθηκε «σημαντικός αριθμός σωματιδίων φυσικού ουρανίου», το οποίο, όπως ανέφερε η ανάλυση, είχε ανθρωπογενή προέλευση, δηλαδή είχε παραχθεί μέσω χημικής επεξεργασίας.

Η έκθεση σημείωνε ότι αν και το ουράνιο δεν ήταν εμπλουτισμένο, δεν υπήρξε σαφές συμπέρασμα για το τι μπορεί να σημαίνει η παρουσία του. Οι σημερινές συριακές αρχές ανέφεραν ότι δεν είχαν καμία πληροφορία που να εξηγεί τα ευρήματα, αν και επέτρεψαν εκ νέου στην Υπηρεσία να πραγματοποιήσει δειγματοληψία τον περασμένο Ιούνιο.

Τον ίδιο μήνα, στη συνάντηση του γενικού διευθυντή της IAEA, Ραφαέλ Γκρόσσι, με τον πρόεδρο της Συρίας, Άχμεντ αλ Σαρά, η Δαμασκός εμφανίστηκε διατεθειμένη να συνεργαστεί «με πλήρη διαφάνεια» ώστε να διευκρινιστούν οι παλαιότερες πυρηνικές δραστηριότητες της χώρας.

Ο Γκρόσσι ζήτησε επίσης τη συνδρομή των συριακών αρχών για επιστροφή στην Ντέιρ αλ Ζορ τους επόμενους μήνες, με στόχο περαιτέρω αναλύσεις, πρόσβαση σε σχετικά έγγραφα και συνομιλίες με πρόσωπα που είχαν εμπλακεί στο πρόγραμμα.

Η Υπηρεσία ανέφερε ότι εξακολουθεί να σχεδιάζει επίσκεψη στην Ντέιρ αλ Ζορ και θα αξιολογήσει τα αποτελέσματα των δειγμάτων που έχουν συλλεγεί από τις άλλες τοποθεσίες. Όπως επισημαίνεται, μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, θα υπάρξει η δυνατότητα να διευκρινιστούν και να κλείσουν τα εκκρεμή ζητήματα ασφαλείας που σχετίζονται με τις παλαιότερες συριακές πυρηνικές δραστηριότητες.

Του Φρανσουά Μέρφι

Η μη κυβερνητική οργάνωση Διεθνής Αμνηστία κατηγορεί, σε έκθεσή της που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα, δυνάμεις της de facto κυβέρνησης της Συρίας και οργανώσεις-συμμάχους τους ότι εκτέλεσαν με συνοπτικές διαδικασίες σαράντα έξι Δρούζους στη Σουάιντα στις 15 και 16 Ιουλίου, και ζητά οι δράστες να προσαχθούν ενώπιον της δικαιοσύνης.

Στη νότια επαρχία Σουάιντα, όπου ζουν κυρίως Δρούζοι, ξέσπασαν στις 13 Ιουλίου εχθροπραξίες ανάμεσα σε Δρούζους μαχητές και Βεδουίνους σουνίτες ενόπλους, προτού επέμβουν δυνάμεις ασφαλείας των νέων αρχών και μέλη φυλών από άλλες περιοχές της Συρίας που ενίσχυσαν τους Βεδουίνους.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων –άλλη ΜΚΟ με έδρα τη Βρετανία, που βασίζεται σε δίκτυο πηγών στη χώρα– ανέφερε την περασμένη εβδομάδα ότι στις συγκρούσεις σκοτώθηκαν περίπου 2.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους 789 Δρούζοι άμαχοι, οι οποίοι, σύμφωνα με την οργάνωση, «εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες» από μέλη των δυνάμεων των υπουργείων Άμυνας και Εσωτερικών.

Στην έκθεσή της, η Αμνηστία σημειώνει ότι κατέγραψε «εσκεμμένα πυρά και εκτελέσεις σαράντα έξι Δρούζων» στη Σουάιντα, κυρίως «σε δημόσια πλατεία, μέσα σε σπίτια, σε σχολείο, σε νοσοκομείο και σε αίθουσα τελετών».

Σύμφωνα με την οργάνωση, τα βίντεο που επαλήθευσε δείχνουν «οπλισμένους άνδρες με στολές του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας, ορισμένους με επίσημα εμβλήματα, να εκτελούν άοπλους ανθρώπους». Η Αμνηστία επαλήθευσε «είκοσι δύο βίντεο και φωτογραφίες» και συγκέντρωσε μαρτυρίες δεκαπέντε ατόμων, συμπεριλαμβανομένων οκτώ που έχασαν συγγενείς τους.

«Όταν μέλη των δυνάμεων του στρατού ή της ασφάλειας διαπράττουν εκ προθέσεως και παράνομα ανθρωποκτονίες ή όταν συμμαχικές δυνάμεις το κάνουν με τη συνέργεια και την έγκριση των δυνάμεων της κυβέρνησης, πρόκειται για εξωδικαστική εκτέλεση, έγκλημα δυνάμει σε επίπεδο Διεθνούς Δικαίου», τόνισε η Ντιάνα Σεμάαν, ερευνήτρια της Αμνηστίας ειδικευμένη στη Συρία.

Η Αμνηστία καλεί τις αρχές να διενεργήσουν «το συντομότερο ανεξάρτητη, αμερόληπτη και διαφανή έρευνα» για τα εγκλήματα και να προσαγάγουν ενώπιον της δικαιοσύνης τους δράστες στο πλαίσιο «δίκαιων δικών» και χωρίς την επιβολή «της ποινής του θανάτου».

Στις 31 Ιουλίου, το υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι συγκρότησε επιτροπή για να ερευνήσει τις παραβιάσεις στο πλαίσιο της βίας μεταξύ κοινοτήτων στη Σουάιντα και να παραπέμψει τους δράστες στη δικαιοσύνη.

Η Διεθνής Αμνηστία ανέφερε ότι ενημέρωσε γραπτώς τις de facto αρχές στις 12 Αυγούστου για τα ευρήματά της, ζητώντας να σχολιάσουν, αλλά δεν έλαβε απάντηση.

Σύμφωνα με την Αμνηστία, τουλάχιστον «τέσσερις ένοπλοι με στρατιωτικές στολές που εμφανίζονται σε επαληθευμένα βίντεο έφεραν μαύρο έμβλημα […] που συνδέεται γενικά με το Ισλαμικό Κράτος». Τρεις από αυτούς φαίνονται να επιχειρούν στο πλευρό μελών των συριακών δυνάμεων ασφαλείας. Το Ισλαμικό Κράτος δεν ανέλαβε την ευθύνη για καμία από τις επιθέσεις στη Σουάιντα.

Μέλη συριακών μειονοτήτων εκφράζουν ανησυχίες μετά την πτώση τον Δεκέμβριο του πρώην προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ, που παρουσιαζόταν ως προστάτης τους μέχρι την ανατροπή του από συμμαχία ισλαμιστικών παρατάξεων.

Φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου που βρέθηκε στη Σουάιντα μετά την αποχώρηση κυβερνητικών δυνάμεων κατέγραψε δεκαπέντε πτώματα σε κεντρικούς δρόμους, τα οποία, σύμφωνα με τον ανταποκριτή, φαίνονταν να είχαν παραμείνει εκεί για ημέρες.

Η Αμνηστία συνεχίζει την έρευνα για «αξιόπιστες πληροφορίες» σχετικά με απαγωγές μεταξύ 17 και 19 Ιουλίου, που αποδίδονται σε ένοπλες οργανώσεις Δρούζων και μαχητές φυλών Βεδουίνων.

Οι βουλευτικές εκλογές στη Συρία, οι πρώτες υπό τη νέα ισλαμιστική ηγεσία της χώρας και προγραμματισμένες για τον Σεπτέμβριο, δεν θα διεξαχθούν στην ταραγμένη επαρχία Σουέιντα, στη νότια Συρία, ούτε στις επαρχίες Ράκκα και Χασάκα στη βορειοανατολική χώρα, όπως δήλωσαν Σύροι αξιωματούχοι.

Σύμφωνα με το συριακό πρακτορείο ειδήσεων Ekhbariya, που επικαλέστηκε εκπρόσωπο της εκλογικής επιτροπής, η ψηφοφορία στις τρεις επαρχίες θα αναβληθεί μέχρι να διαμορφωθούν «κατάλληλες συνθήκες». Τον περασμένο μήνα, ο επικεφαλής της επιτροπής είχε δηλώσει στο κρατικό πρακτορείο SANA ότι οι εκλογές για την ανάδειξη των 210 μελών της Λαϊκής Συνέλευσης θα πραγματοποιηθούν μεταξύ 15 και 20 Σεπτεμβρίου.

Η Σουέιντα έχει γνωρίσει τις τελευταίες εβδομάδες επαναλαμβανόμενα επεισόδια σεχταριστικής βίας, με εκατοντάδες νεκρούς. Η περιοχή φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συγκέντρωση Δρούζων στη Μέση Ανατολή, μιας μειονοτικής θρησκευτικής κοινότητας που συνδέεται με κλάδο του σιιτικού Ισλάμ.

Η βία ξέσπασε στα μέσα Ιουλίου, όταν σουνίτες ένοπλοι συγκρούστηκαν με Δρούζους μαχητές, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση στην αποστολή δυνάμεων ασφαλείας για να περιορίσουν την ένταση. Ωστόσο, οι μάχες γρήγορα επεκτάθηκαν ανάμεσα στις κυβερνητικές δυνάμεις και τους Δρούζους που αντιτάχθηκαν στην ανάπτυξη στρατού στην επαρχία.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτίμησε ότι οι νεκροί ξεπέρασαν τους 1.500, μεταξύ αυτών 720 κάτοικοι και τουλάχιστον 430 άνδρες των κυβερνητικών δυνάμεων.

Ύστερα από τρεις ημέρες συγκρούσεων, το υπουργείο Άμυνας της Συρίας ανακοίνωσε κατάπαυση του πυρός μετά από διαβουλεύσεις με Δρούζους ηγέτες. Παράλληλα, το Ισραήλ – όπου επίσης ζει κοινότητα Δρούζων – πραγματοποίησε επιθέσεις εναντίον συριακών κυβερνητικών θέσεων, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων του υπουργείου Άμυνας, με το αιτιολογικό της «προστασίας» της μειονότητας.

Στις αρχές Αυγούστου, περιορισμένες συγκρούσεις ξανάρχισαν στη Σουέιντα, όταν η Δαμασκός κατηγόρησε πολιτοφυλακές Δρούζων για επιθέσεις κατά κυβερνητικών στόχων.

Την περασμένη εβδομάδα, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Γκέιρ Πέντερσεν προειδοποίησε ότι η βία μπορεί να αναζωπυρωθεί ανά πάσα στιγμή, παρά την εύθραυστη εκεχειρία. Μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας, τόνισε ότι «η απειλή αναζωπύρωσης των συγκρούσεων παραμένει παρούσα, όπως και οι πολιτικές φυγόκεντρες δυνάμεις που απειλούν την κυριαρχία, την ενότητα, την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας».

Αναβολή στη Ράκκα και τη Χασάκα

Στη βορειοανατολική Συρία, οι επαρχίες Ράκκα και Χασάκα, όπου επίσης ανεστάλη η εκλογική διαδικασία, βρίσκονται κυρίως υπό τον έλεγχο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (Syrian Democratic Forces – SDF), μιας κουρδικής συμμαχίας που υποστηρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις από τη Δημοκρατική Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας (Democratic Autonomous Administration of North and East Syria – DAANES), η οποία λειτουργεί παράλληλα με τις SDF και δηλώνει ότι ενεργεί ανεξάρτητα από την κεντρική κυβέρνηση.

Σε ανακοίνωσή της στις 24 Αυγούστου, υποστήριξε ότι οι εκλογές «δεν είναι δημοκρατικές και δεν εκφράζουν σε καμία περίπτωση τη βούληση των Σύρων», προσθέτοντας ότι «δεν αποτελούν παρά συνέχεια μιας πολιτικής περιθωριοποίησης και αποκλεισμού».

Η διοίκηση τόνισε επίσης ότι οι επαρχίες Ράκκα και Χασάκα είναι «σχετικά ασφαλείς» σε σύγκριση με άλλες περιοχές της χώρας.

Τον περασμένο Δεκέμβριο, το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ ανατράπηκε από επίθεση αντικαθεστωτικών δυνάμεων με την υποστήριξη της Τουρκίας, υπό την ηγεσία της οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), μιας σουνιτικής ένοπλης ομάδας με παλαιότερες διασυνδέσεις με την Αλ Κάιντα.

Από τον Ιανουάριο, επικεφαλής της μεταβατικής συριακής κυβέρνησης είναι ο ηγέτης της HTS, Αχμέντ αλ Σαρά, γνωστός στο παρελθόν ως Μοχάμεντ αλ Γκολανί. Τον Φεβρουάριο ο Σαρά, ο οποίος έχει δεσμευθεί για την προστασία των θρησκευτικών μειονοτήτων της χώρας, είχε εκτιμήσει ότι η Συρία θα χρειαστεί έως και πέντε χρόνια πριν μπορέσει να πραγματοποιήσει την πρώτη προεδρική εκλογή μετά την εποχή Άσαντ.

Με πληροφορίες από Reuters και Associated Press

Ο ηγέτης του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, απέρριψε την προοπτική άμεσων συνομιλιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, χαρακτηρίζοντας την παρούσα κατάσταση «άλυτη».

Η απόφαση αυτή έπεται της αναστολής των διαπραγματεύσεων με την Ουάσιγκτον μετά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα του Φορντό στις 21 και 22 Ιουνίου, όταν βομβαρδιστικά B-2 έπληξαν την περιοχή με βόμβες διάτρησης σκυροδέματος βάρους 13,6 τόνων.

Σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο IRNA, ο Χαμενεΐ, σε ομιλία του στις 24 Αυγούστου, υποστήριξε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν το Ιράν να υπακούσει στις εντολές τους», προσθέτοντας ότι ο ιρανικός λαός «αισθάνεται βαθιά προσβεβλημένος από αυτή τη σοβαρή ύβρη και θα σταθεί με όλες του τις δυνάμεις απέναντι σε όσους τρέφουν μια τέτοια λανθασμένη προσδοκία». Όσους εισηγούνται άμεσες διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον τους χαρακτήρισε «επιπόλαιους».

Ο 86χρονος αγιατολάχ, που βρίσκεται στην ηγεσία από το 1989, επανέλαβε ότι «το ζήτημα αυτό είναι άλυτο».

Τα σχόλια αυτά έγιναν λίγο μετά τη συμφωνία της Τεχεράνης, στις 22 Αυγούστου, να ξαναρχίσει συνομιλίες με τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία για τον εμπλουτισμό ουρανίου. Στις 15 Ιουλίου, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρρό είχε προειδοποιήσει ότι οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες επιφυλάσσονται του δικαιώματός τους να επαναφέρουν τις κυρώσεις εάν δεν επιτευχθεί συμφωνία για ένα μακροπρόθεσμο πλαίσιο στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Στις 22 Αυγούστου, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεπουλ ανακοίνωσε ότι οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν στις 26 Αυγούστου και προειδοποίησε ότι οι λεγόμενες «κυρώσεις επαναφοράς» του ΟΗΕ θα τεθούν σε ισχύ, εάν δεν υπάρξει επαληθεύσιμη και διαρκής συμφωνία για το ιρανικό πρόγραμμα.

Η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι επιδιώκει την ανάπτυξη πυρηνικής ενέργειας για ειρηνικούς σκοπούς, αρνούμενη πως κατασκευάζει όπλα. Ωστόσο, στις 12 Ιουνίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency – IAEA) κατέληξε ότι το Ιράν δεν συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του στο πλαίσιο της «Συνθήκης Μη Διάδοσης Πυρηνικών Όπλων».

Λίγες ώρες μετά την απόφαση αυτή, το Ισραήλ ξεκίνησε αεροπορικές επιθέσεις σε πυρηνικές εγκαταστάσεις και άλλους στόχους εντός του Ιράν, που διήρκεσαν δώδεκα ημέρες. Η Τεχεράνη απάντησε με επιθέσεις πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών εναντίον του Ισραήλ, ενώ στις 24 Ιουνίου συμφωνήθηκε εκεχειρία, μετά από συμβολικό πλήγμα του Ιράν σε αμερικανική στρατιωτική βάση στο Κατάρ, ως αντίποινα για τον βομβαρδισμό του Φορντό.

Στις 30 Ιουνίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι δεν σχεδιάζει να προσφέρει οτιδήποτε στο Ιράν και ότι δεν προτίθεται να συμμετάσχει σε συνομιλίες με το καθεστώς της Τεχεράνης.

Ο Χαμενεΐ τόνισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν εχθρική στάση απέναντι στο Ιράν από το 1979, όταν ανατράπηκε ο Σάχης και εγκαθιδρύθηκε το θεοκρατικό καθεστώς. Όπως είπε, οι αιτίες της εχθρότητας αυτής συχνά καλύπτονται με προσχήματα όπως η τρομοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η θέση της γυναίκας και η δημοκρατία. Κατά τον ίδιο, η τρέχουσα αμερικανική διοίκηση έχει ξεκαθαρίσει τον πραγματικό της στόχο, που είναι να καταστήσει το Ιράν υπάκουο.

Ο Ιρανός ηγέτης υποστήριξε ότι η χώρα παραμένει ενωμένη και ότι το ισλαμικό σύστημα δεν μπορεί να καμφθεί με τον πόλεμο. Αναφερόμενος στην κατάσταση στη Γάζα, μίλησε για «πρωτοφανή ιστορικά δεινά» των Παλαιστινίων και επέκρινε τις φραστικές καταδίκες του Ισραήλ από δυτικές κυβερνήσεις ως ανεπαρκείς.

Για το Ισραήλ, ο Χαμενεΐ το χαρακτήρισε «κακοήθη καρκίνο» και εξέφρασε την ελπίδα ότι «ο Θεός θα ευλογήσει τον αγώνα του ιρανικού έθνους και των αληθινών αναζητητών της δικαιοσύνης παγκοσμίως ώστε να ξεριζωθεί».

Παράλληλα, το ιρανικό καθεστώς, αφού επιβίωσε της στρατιωτικής πίεσης από το Ισραήλ, εμφανίζεται να ανανεώνει τις απειλές του κατά αντιφρονούντων και επικριτών στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική. Στις 31 Ιουλίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς και δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες εξέδωσαν κοινή δήλωση, καταδικάζοντας τον «αυξανόμενο αριθμό κρατικών απειλών» από τις ιρανικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Στη δήλωση τονιζόταν ότι «υπάρχει ενιαία αντίθεση στις απόπειρες των ιρανικών υπηρεσιών να δολοφονήσουν, να απαγάγουν και να παρενοχλήσουν άτομα στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, σε κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας μας». Υπογραμμιζόταν επίσης ότι στόχοι των ιρανικών επιχειρήσεων είναι «δημοσιογράφοι, αντιφρονούντες, εβραϊκές κοινότητες, καθώς και νυν και πρώην αξιωματούχοι στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική».

Του Chris Summers

Με πληροφορίες από το Reuters

Πέντε δημοσιογράφοι, ορισμένοι από τους οποίους συνεργάζονταν με το Al Jazeera, το Reuters και το Associated Press, σκοτώθηκαν σήμερα το πρωί από ισραηλινά πλήγματα σε νοσοκομείο στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, που προκάλεσαν τον θάνατο είκοσι ανθρώπων συνολικά», όπως ανακοίνωσε η Πολιτική Προστασία του παλαιστινιακού θύλακα· η Ένωση Ξένου Τύπου στην Ιερουσαλήμ (FPA) απαίτησε «εξηγήσεις» εκ μέρους των ισραηλινών αρχών μετά την ανακοίνωση του θανάτου πέντε δημοσιογράφων σε πλήγματα σε νοσοκομείο στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Ισραήλ: Ο αρχηγός του στρατού καλεί τον Μπ. Νετανιάχου να αποδεχθεί την προτεινόμενη συμφωνία για τους ομήρους

Το δίκτυο Al Jazeera από το Κατάρ, το καναδοβρετανικό πρακτορείο ειδήσεων Reuters και το αμερικανικό πρακτορείο ειδήσεων Associated Press εξέφρασαν σε χωριστές ανακοινώσεις συγκλονισμό και θλίψη για τον θάνατο συνεργατών τους.

Ο ισραηλινός στρατός παραδέχθηκε ότι εξαπέλυσε «πλήγμα στην περιοχή του νοσοκομείου Νάσερ» και ανακοίνωσε έρευνα. Εκφράζοντας λύπη για «τυχόν σωματική βλάβη που προκλήθηκε σε μη εμπλεκόμενα άτομα», δήλωσε ότι «δεν θέτει επί τούτου στο στόχαστρο τους δημοσιογράφους».

Ο εκπρόσωπος της υπηρεσίας πρώτων βοηθειών Μαχμούντ Μπασάλ αναθεώρησε προς τα πάνω τον πρώτο απολογισμό, ανακοινώνοντας 20 θανάτους εκ των οποίων «πέντε δημοσιογράφοι» – έναντι τεσσάρων προηγουμένως – «και ένα μέλος της Πολιτικής Προστασίας».

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο, το νοσοκομείο Νάσερ της Χαν Γιουνίς επλήγη δύο φορές από τον ισραηλινό στρατό, αρχικά από εκρηκτικό μη επανδρωμένο εναέριο όχημα (drone) και στη συνέχεια από αεροπορικό βομβαρδισμό την ώρα που απομακρύνονταν οι τραυματίες.

Δεδομένων των περιορισμών που επιβάλλει στα ΜΜΕ το Ισραήλ στη Γάζα και των δυσκολιών πρόσβασης στο πεδίο, το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως δεν είναι σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τους απολογισμούς και τις δηλώσεις είτε της Πολιτικής Προστασίας είτε του ισραηλινού στρατού.

Το Al Jazeera ανακοίνωσε τον θάνατο επί τόπου ενός φωτοειδησεογράφου και φωτορεπόρτερ του, του Μοχαμάντ Σαλάμα, δύο εβδομάδες αφότου έχασε τέσσερις δημοσιογράφους και δύο συνεργάτες, σε στοχευμένο πλήγμα του ισραηλινού στρατού κατά δημοσιογράφου τον οποίο θεωρούσε ηγετικό στέλεχος της παλαιστινιακής Χαμάς. Η τρομοκρατική οργάνωση είχε απορρίψει αυτόν τον ισχυρισμό.

«Με θλίψη μάθαμε για τον θάνατο του Χόσαμ αλ Μάσρι, συνεργάτη του Reuters, καθώς και για τον τραυματισμό ενός άλλου συνεργάτη μας, του Χάτεμ Χάλεντ, από τα ισραηλινά πλήγματα εναντίον του νοσοκομείου Νάσερ», ανέφερε σε μια ανακοίνωση εκπρόσωπος του καναδοβρετανικού πρακτορείου ειδήσεων.

Από την πλευρά του, το Associated Press εξέφρασε συγκλονισμό και θλίψη για τον θάνατο της Μαριάμ Ντάγκα, 33 ετών, ανεξάρτητης φωτοειδησεογράφου η οποία συνεργαζόταν με το πρακτορείο από την έναρξη του πολέμου. Η δημοσιογράφος δεν ήταν σε αποστολή για το πρακτορείο την ώρα των γεγονότων», διευκρίνισε.

Το συνδικάτο Παλαιστινίων δημοσιογράφων ανακοίνωσε ότι άλλα δύο θύματα ήταν ο Μοάζ Αμπού Τάχα και ο Άχμαντ Αμπού Αζίζ.

Σύμφωνα με δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου στη Γάζα, ο τελευταίος εργαζόταν για παλαιστινιακά και διεθνή μέσα ενημέρωσης.

 

Πριν από την ανακοίνωση αυτών των θανάτων, η Επιτροπή για την Προστασία των Δημοσιογράφων (CPJ) και οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα (RSF) είχαν καταγράψει σχεδόν 200 δημοσιογράφους οι οποίοι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στη Γάζα, που πυροδοτήθηκαν από την άνευ προηγουμένου πολυαίμακτη επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Ο Μπασάλ σημείωσε επίσης τον θάνατο ενός νοσηλευτή μεταξύ των θυμάτων αυτών των πληγμάτων.

Το νοσοκομείο Νάσερ είναι μία από τις τελευταίες δομές υγείας που εξακολουθούν να λειτουργούν εν μέρει στη Λωρίδα της Γάζας. Αυτό το νοσοκομειακό σύμπλεγμα κτηρίων έχει τεθεί κατ΄επανάληψη στο στόχαστρο του Ισραήλ αφότου ξεκίνησε ο πόλεμος.

Η Πολιτική Προστασία είχε καταγράψει συνολικά είκοσι οκτώ θανάτους τις πρώτες απογευματινές ώρες από πυρά ή πλήγματα του ισραηλινού στρατού σήμερα στο σύνολο του μικροσκοπικού παράκτιου παλαιστινιακού θύλακα, που έχει καταστραφεί έπειτα από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου, ο οποίος έχει προκαλέσει τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και ανθρωπιστική καταστροφή.

Στο μεταξύ, η Ένωση Ξένου Τύπου στην Ιερουσαλήμ (FPA) απαίτησε σήμερα «εξηγήσεις» από τις ισραηλινές αρχές, μετά την ανακοίνωση του θανάτου των πέντε δημοσιογράφων.

«Η FPA είναι αγανακτισμένη και συγκλονισμένη», αναφέρει ανακοίνωση της οργάνωσης, στην οποία εκπροσωπείται το Γαλλικό Πρακτορείο, σημειώνοντας πως δεν υπήρξε «καμία προειδοποίηση πριν από αυτά τα πλήγματα».

«Απαιτούμε άμεσες εξηγήσεις από [τον ισραηλινό στρατό] και το γραφείο του πρωθυπουργού», προστίθεται στην ανακοίνωση, η οποία καλεί το Ισραήλ να «εγκαταλείψει μια και καλή την αχρεία πρακτική του να θέτει στο στόχαστρο δημοσιογράφους», υπογραμμίζοντας πως «πολλοί δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί στη Γάζα χωρίς την παραμικρή δικαιολογία».

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών κήρυξε επίσημα τη Λωρίδα της Γάζας σε κατάσταση λιμού χθες Παρασκευή, με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου να εξεγείρεται, καταγγέλλοντος το «ξεδιάντροπο ψέμα», την ώρα που η κυβέρνησή του απειλεί να καταστρέψει ολοσχερώς την πόλη της Γάζας αν η Χαμάς δεν αποδεχτεί ειρήνη με τους όρους που θέτει.

Ο «λιμός της Γάζας» θα «μπορούσε να είχε αποφευχθεί» αν δεν υπήρχε «η συστηματική παρεμπόδιση του Ισραήλ», τόνισε στη Γενεύη ο επικεφαλής των ανθρωπιστικών επιχειρήσεων των Ηνωμένων Εθνών, Τομ Φλέτσερ.

«Το Ισραήλ δεν έχει πολιτική (πρόκλησης) λιμού. Το Ισραήλ έχει πολιτική πρόληψης του λιμού», αντέτεινε ο Νετανιάχου, αποδίδοντας τις ελλείψεις, που δεν είναι παρά «προσωρινές» κατ’ αυτόν, στη «συστηματική κλοπή της βοήθειας» από τη Χαμάς, της οποίας η άνευ προηγουμένου έφοδος στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 υπήρξε έναυσμα του συνεχιζόμενου πολέμου.

Έπειτα από μήνες προειδοποιήσεων του ΟΗΕ και ανθρωπιστικών ΜΚΟ, το ολοκληρωμένο πλαίσιο κατάταξης ως προς την επισιτιστική ασφάλεια (IPC), υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών με έδρα τη Γενεύη, επιβεβαίωσε πως βρίσκεται σε εξέλιξη λιμός στην περιφέρεια της Γάζας (βόρεια).

Η Χαμάς κάλεσε για λήψη «άμεσης δράσης από τον ΟΗΕ», για να σταματήσει ο πόλεμος και να «ανοίξουν χωρίς περιορισμούς τα σημεία διέλευσης» εν όψει της «επείγουσας και συνεχούς εισόδου τροφίμων, φαρμάκων, νερού και καυσίμων».

Σύμφωνα με ειδικούς του ΟΗΕ, πάνω από μισό εκατομμύριο κάτοικοι της Γάζας αντιμετωπίζουν «καταστροφικές» συνθήκες, το υψηλότερο επίπεδο διατροφικής κατάστασης κινδύνου του IPC, που χαρακτηρίζεται από λιμό και θάνατο.

Ο Ερυθρός Σταυρός κάλεσε το Ισραήλ, ως δύναμη κατοχής, να αναλάβει την ευθύνη για την κάλυψη «των βασικών αναγκών» των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας. Το Λονδίνο στηλίτευσε το «ηθικό σκάνδαλο».

«Δεν υπάρχει λιμός στη Γάζα», αντέτεινε το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών, κατηγορώντας το IPC πως συνέταξε «κατασκευασμένη έκθεση ‘ακριβώς στα μέτρα’ που ήθελε η Χαμάς».

Καθημερινά, δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου στη Λωρίδα της Γάζας βλέπουν πλήθη Παλαιστινίων κάθε ηλικίας να πηγαίνουν, ωθούμενοι από την απόγνωση, σε σημεία όπου διανέμεται βοήθεια, με τις χαοτικές και φονικές σκηνές γύρω τους να είναι συχνές.

Σύμφωνα με το IPC, ο λιμός απειλείται να εξαπλωθεί στις περιφέρειες Ντέιρ αλ Μπάλα (κεντρικά) και Χαν Γιουνίς (νότια) μέσα σε μερικές εβδομάδες, ως τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Ο ΟΗΕ εκτιμά σε σχεδόν ένα εκατομμύριο ανθρώπους τον πληθυσμό στην περιφέρεια της Γάζας (της πόλης της Γάζας και των περιχώρων της), ενώ σχεδόν μισό εκατομμύριο πολίτες βρίσκονται στη Ντέιρ αλ Μπάλα κι άλλο μισό εκατομμύριο και πλέον στη Χαν Γιουνίς.

«Το να επιβάλεται λιμός για στρατιωτικούς σκοπούς είναι έγκλημα πολέμου», θύμισε ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Φόλκερ Τουρκ.

Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρρες ζήτησε για άλλη μια φορά «άμεση κατάπαυση του πυρός, την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων και πλήρη ανθρωπιστική πρόσβαση».

Στις αρχές Μαρτίου, οι αρχές του Ισραήλ επέβαλαν απόλυτο αποκλεισμό στη Λωρίδα της Γάζας, απαγορεύοντας τη διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας, προκαλώντας πολύ σοβαρή έλλειψη τροφίμων.

Χαλάρωσε εν μέρει τον αποκλεισμό στα τέλη Μαΐου, όμως η διεθνής βοήθεια που επιτρέπει να εισέρχεται στον θύλακο έκτοτε κρίνεται εντελώς ανεπαρκής από τον ΟΗΕ και ανθρωπιστικές οργανώσεις, κάτι που αντικρούει η κυβέρνηση Νετανιάχου.

Στο μεταξύ χθες ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ απείλησε πως η πόλη της Γάζας θα καταστραφεί ολοσχερώς αν η Χαμάς δεν δεχτεί την ειρήνη με τους όρους του Ισραήλ.

«Σύντομα, θα ανοίξουν οι πύλες της κολάσεως» ωσότου η Χαμάς δεχτεί «τους όρους» του Ισραήλ για τον τερματισμό του πολέμου, κυρίως «την απελευθέρωση όλων των ομήρων και τον αφοπλισμό» της τρομοκρατικής οργάνωσης, ανέφερε ο υπουργός Κατζ μέσω X.

Το βράδυ της Πέμπτης, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου διέταξε την έναρξη διαπραγματεύσεων «για την απελευθέρωση όλων των ομήρων» και το τέλος του πολέμου «με όρους που αποδέχεται το Ισραήλ».

Η τρέχουσα πρόταση των μεσολαβητών – Κατάρ, Αίγυπτος, ΗΠΑ – για νέα εκεχειρία στον θύλακο προβλέπει, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές, κατάπαυση του πυρός 60 ημερών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα αφεθούν ελεύθεροι όμηροι – μένουν 49, από τους οποίους οι 27 έχουν κηρυχτεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό – σε δυο χρόνους, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ.

Ο ισραηλινός στρατός, που ελέγχει το 75% της Λωρίδας της Γάζας κατά δημοσιεύματα, είδε να εγκρίνεται αυτή την εβδομάδα το σχέδιο επίθεσης στη μεγαλύτερη πόλη του θυλάκου και να ανακοινώνεται η επιστράτευση 60.000 εφέδρων.

Έκτοτε σφίγγει τον κλοιό στην πόλη της Γάζας.

Η πολιτική προστασία έκανε λόγο χθες για 57 νεκρούς στον θύλακο σε βομβαρδισμούς ή από πυρά του Ισραήλ.

Έχοντας υπ’ όψιν των περιορισμών που επιβάλλει το Ισραήλ στα μέσα ενημέρωσης στη Λωρίδα της Γάζας και τις δυσκολίες της πρόσβασης στο πεδίο εν μέσω πολέμου, το Γαλλικό Πρακτορείο σημειώνει πως δεν είναι σε θέση να επαληθεύσει με ανεξάρτητο τρόπο οποιονδήποτε απολογισμό ανακοινώνεται.

«Είναι λες και βρισκόμαστε στην κόλαση. Τρελαίνομαι», είπε η Ουμ Ιμπραχίμ Γιούνις, 43χρονη μητέρα τεσσάρων παιδιών, που βρίσκεται στα συντρίμμια του σπιτιού της στη Γάζα.

«Περιμένουμε τον θάνατο, έχουμε φτάσει στο σημείο να τον ευχόμαστε», πέταξε η Νιβίν Άχμεντ, 47χρονη μητέρα πέντε παιδιών, μαζί με τα οποία ζει σε σκηνή δυτικά της πόλης.

Στην έφοδο της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023 έχασαν τη ζωή τους στην ισραηλινή πλευρά 1.219 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα δεδομένα.

Στις ευρείας κλίμακας ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις αντιποίνων έκτοτε έχουν χάσει τη ζωή τους τουλάχιστον 62.192 Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τους πιο πρόσφατους αριθμούς του υπουργείου Υγείας που ελέγχεται από τη Χαμάς. Αν και οι αριθμοί χαρακτηρίζονται αξιόπιστοι από τον ΟΗΕ, δεν έχουν επαληθευτεί ανεξάρτητα, και δεν κάνουν διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχομένων.