ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ο υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Σκοτ Μπέσεντ, και ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ, αναμένεται να συναντηθούν εντός της εβδομάδας με Κινέζους αξιωματούχους, σε μια περίοδο που το Πεκίνο εμφανίζεται πρόθυμο να επανεκκινήσει τον διάλογο λόγω των πιέσεων στην οικονομία του από τους αμερικανικούς δασμούς.

Την είδηση επιβεβαίωσαν και τα δύο αμερικανικά επιτελεία. Το Υπουργείο Οικονομικών ανέφερε ότι ο Μπέσεντ θα έχει συνάντηση με τον βασικό εκπρόσωπο της Κίνας για οικονομικά ζητήματα, ενώ το γραφείο του Γκριρ γνωστοποίησε ότι εκείνος θα συναντήσει τον ομόλογό του για εμπορικά θέματα.

Οι επαφές θα πραγματοποιηθούν στις 8 Μαΐου, στο πλαίσιο ταξιδιού των δύο Αμερικανών αξιωματούχων στην Ελβετία, όπου θα έχουν επίσης συνάντηση με την πρόεδρο της χώρας, Κάριν Κέλερ-Σούτερ, με αντικείμενο την αμοιβαιότητα στο εμπόριο. Ο Γκριρ πρόκειται επίσης να έχει διαβουλεύσεις με τα στελέχη της αμερικανικής αποστολής στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.

Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε, σύμφωνα με ανακοίνωση, ότι η οικονομική ασφάλεια είναι ταυτόχρονα και εθνική ασφάλεια, προσθέτοντας πως ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ηγείται των προσπαθειών εντός και εκτός ΗΠΑ για μια πιο ισχυρή και ευημερούσα χώρα. Όπως σημείωσε, προσβλέπει σε εποικοδομητικές συνομιλίες με στόχο την εξισορρόπηση του διεθνούς οικονομικού συστήματος υπέρ των συμφερόντων των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε δηλώσει στις 6 Μαΐου ότι το Πεκίνο δείχνει διάθεση επαναπροσέγγισης, καθώς η οικονομία του δέχεται πιέσεις από τους δασμούς. Είχε αναφέρει σε συνομιλία του με δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Καναδό πρωθυπουργό Μαρκ Κάρνεϊ, ότι οι Κινέζοι «θέλουν να συναντηθούν» και ότι «δεν κάνουν καθόλου δουλειές αυτή τη στιγμή». Είχε προσθέσει πως η οικονομία της Κίνας υποφέρει σημαντικά επειδή έχει διακοπεί η εμπορική της δραστηριότητα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η κινητικότητα αυτή ακολουθεί τη δημόσια άρνηση του Πεκίνου να ανταποκριθεί σε προηγούμενο άνοιγμα της Ουάσιγκτον για ενδεχόμενη αποκλιμάκωση ή πάγωμα των δασμών, εφόσον η κινεζική ηγεσία αποδεχθεί την έναρξη διαπραγματεύσεων.

Προηγουμένως, στις 22 Απριλίου, ο πρόεδρος Τραμπ είχε εκφράσει την αισιοδοξία του ότι οι δύο χώρες θα μπορέσουν να συνεργαστούν, δηλώνοντας ότι οι Κινέζοι «θα τα καταφέρουν πολύ καλά», ότι «θα είναι ευχαριστημένοι» και ότι οι δύο πλευρές «θα ζουν αρμονικά» και, ιδανικά, «θα εργαστούν από κοινού».

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι δασμοί που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ σε πολλές κινεζικές εισαγωγές φτάνουν το 145%. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στα ηλεκτρικά οχήματα και τις ιατρικές σύριγγες, οι δασμοί φτάνουν έως και το 245%, λόγω σωρευτικής επιβάρυνσης από δασμούς ανταποδοτικού χαρακτήρα, μέτρα που σχετίζονται με την καταπολέμηση της διακίνησης πρόδρομων ουσιών φαιντανύλης από την Κίνα, και τιμωρητικούς δασμούς βάσει του Άρθρου 301, που τέθηκαν σε ισχύ κατά τις προεδρίες τόσο Τραμπ όσο και Μπάιντεν, με εύρος από 7,5% έως 100%.

Από την πλευρά της, η Κίνα έχει αυξήσει τους δικούς της δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές από 84% σε 125%.

Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται αύξηση της πρακτικής της επαναποστολής προϊόντων μέσω τρίτων χωρών από κινεζικές εταιρείες, προκειμένου να παρακαμφθούν οι αμερικανικοί δασμοί. Ο πρόεδρος Τραμπ έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να κλείσει αυτά τα «παραθυράκια» και έχει καλέσει το Μεξικό να αυξήσει τους δικούς του δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, ώστε να αποτραπεί η χρήση της χώρας ως πύλη εισόδου προς την αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σοβαρές εξελίξεις φέρνει στις ΗΠΑ η ομολογία ενοχής της Credit Suisse Services AG για συνωμοσία με Αμερικανούς φορολογουμένους με στόχο την απόκρυψη περισσότερων από 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε υπεράκτιους λογαριασμούς, με το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης να ανακοινώνει στις 5 Μαΐου ότι η ελβετική εταιρεία θα καταβάλει συνολικές κυρώσεις άνω των 510 εκατ. δολαρίων.

Παράλληλα, η Credit Suisse αποδέχθηκε ότι παραβίασε συμφωνία ενοχής που είχε συνάψει το 2014 με τις αρχές των ΗΠΑ και υπέγραψε ξεχωριστή συμφωνία μη δίωξης με επίκεντρο παρόμοιες πρακτικές στο υποκατάστημα της Σιγκαπούρης.

Η υπόθεση αποτελεί επιστέγασμα πολύχρονης έρευνας για τον ρόλο της Credit Suisse στη συστηματική βοήθεια προς Αμερικανούς πελάτες με μεγάλη ή πολύ μεγάλη περιουσία, προκειμένου να αποκρύψουν εισοδήματα και περιουσιακά στοιχεία από την αμερικανική εφορία (IRS).

Σύμφωνα με τα έγγραφα του δικαστηρίου, από το 2010 έως τον Ιούλιο του 2021, στελέχη της Credit Suisse AG συνεργάζονταν με Αμερικανούς πελάτες και τρίτους ώστε να διατηρούν αδήλωτους υπεράκτιους λογαριασμούς, να νοθεύουν στοιχεία ή να επεξεργάζονται εικονικά έγγραφα – ενέργειες που, όπως ανέφερε το υπουργείο Δικαιοσύνης, επέτρεπαν τη φοροδιαφυγή και την παράκαμψη ομοσπονδιακών υποχρεώσεων καταγραφής.

«Μεταξύ άλλων, τραπεζικά στελέχη της Credit Suisse παραποίησαν δεδομένα, χρησιμοποίησαν εικονικά έγγραφα δωρεών και διαχειρίστηκαν λογαριασμούς άνω του ενός δισεκατομμυρίου, χωρίς καμία τεκμηρίωση φορολογικής συμμόρφωσης», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Δικαιοσύνης.

Οι πρακτικές αυτές όχι μόνο επέτρεψαν στους πελάτες να αποφύγουν τη δήλωση απαραίτητων στοιχείων μέσω του FBAR (ειδική φόρμα για λογαριασμούς εξωτερικού), αλλά και παραβίασαν ξεκάθαρα τους όρους της συμφωνίας του 2014 με τις αμερικανικές αρχές, που προέβλεπε αποχή από περαιτέρω παράνομες ενέργειες.

Επιπλέον, η Credit Suisse Services AG υπέγραψε συμφωνία μη δίωξης με το υπουργείο Δικαιοσύνης και την Εισαγγελία της Ανατολικής Περιφέρειας της Βιρτζίνια για υποθέσεις που αφορούν λογαριασμούς του υποκαταστήματος στη Σιγκαπούρη. Στα χρόνια από το 2014 έως τον Ιούνιο του 2023, η Credit Suisse στη Σιγκαπούρη διαχειρίστηκε λογαριασμούς αξίας άνω των 2 δισ. δολαρίων για Αμερικανούς πελάτες, χωρίς να ελέγχει επαρκώς τις διασυνδέσεις τους με τις ΗΠΑ ή να ταυτοποιεί ικανοποιητικά τους δικαιούχους.

Μετά τη συγχώνευση της Credit Suisse με την UBS το 2023, η νέα διοίκηση της UBS εντόπισε πιθανώς αδήλωτους λογαριασμούς κατά την περίοδο της ενοποίησης των δύο τραπεζών και ενημέρωσε εθελοντικά τις αμερικανικές αρχές, προχωρώντας σε «πάγωμα» λογαριασμών και εσωτερική έρευνα.

Σε δήλωσή της μετά την επίτευξη συμφωνίας, η UBS τόνισε ότι «δεν είχε καμία συμμετοχή στις σχετικές πράξεις» και επανέλαβε τη «μηδενική ανοχή στη φοροδιαφυγή».

«Με τη σημερινή διευθέτηση, η UBS λύνει ακόμη ένα ζήτημα της προηγούμενης διοίκησης της Credit Suisse, συνεχίζοντας να κινείται με ταχύτητα και διαφάνεια, προς όφελος όλων των ενδιαφερόμενων μερών», προσέθεσε χαρακτηριστικά η τράπεζα.

Στο πλαίσιο των συμφωνιών, η Credit Suisse Services AG υποχρεούται να συνδράμει πλήρως τις εν εξελίξει έρευνες και να ενημερώνει για οποιαδήποτε νέα στοιχεία εντοπίσει σχετικά με λογαριασμούς συνδεδεμένους με τις ΗΠΑ.

Συνολικά, η εταιρεία καλείται να καταβάλει ποσά ύψους 510.608.909 δολαρίων, καλύπτοντας πρόστιμα, αποζημιώσεις, δημεύσεις και λοιπές ποινές. Τα 371,9 εκατ. δολάρια σχετίζονται άμεσα με την παραδοχή ενοχής, ενώ τα υπόλοιπα 138,7 εκατ. αφορούν την υπόθεση του παραρτήματος στη Σιγκαπούρη.

Μετά από τρία χρόνια δύσκολων διαπραγματεύσεων, η Ινδία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέληξαν επιτέλους σε μια σημαντική διμερή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, η οποία σηματοδοτεί τη στενότερη συνεργασία των δύο πλευρών στη μετά-Brexit εποχή για το Λονδίνο.

Πρόκειται για τη σημαντικότερη εμπορική συμφωνία της Βρετανίας μετά το Brexit, καθώς ενώνει  δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου – την πέμπτη και την έκτη – με στόχο την αύξηση των διμερών εμπορικών συναλλαγών κατά 30 δισεκατομμύρια λίρες, έως το 2040.

«Σε ένα ιστορικό ορόσημο, η Ινδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ολοκλήρωσαν επιτυχημένα μια φιλόδοξη και αμοιβαία επωφελή συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, παράλληλα με μια συμφωνία για τη διπλή εισφορά», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ινδίας, Ναρέντρα Μόντι, σε ανάρτησή του. «Οι συμφωνίες αυτές θα βαθύνουν περαιτέρω τη στρατηγική συνεργασία μας και θα ενισχύσουν το εμπόριο, τις επενδύσεις, την ανάπτυξη, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την καινοτομία και για τις δύο οικονομίες».

Στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας προβλέπεται σημαντική μείωση δασμών σε μια σειρά προϊόντων, όπως το σκοτσέζικο ουίσκι, ανταλλακτικά προηγμένης τεχνολογίας, αρνί, σολομός, σοκολάτες και μπισκότα. Παράλληλα, η Ινδία συμφώνησε σε χαμηλότερους δασμούς — οι οποίοι συγκαταλέγονται στους υψηλότερους παγκοσμίως — για πολλά βρετανικά προϊόντα, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη δυναμική αγορά της χώρας.

Ενδεικτικά, οι δασμοί στο ουίσκι και το τζιν θα μειωθούν άμεσα από το 150% στο 75%, και στη συνέχεια θα πέσουν στο 40% μέσα σε μια δεκαετία, μία εξέλιξη που ενισχύει σημαντικά τη βρετανική βιομηχανία και καθιστά τα προϊόντα πιο προσιτά στη μεγαλύτερη καταναλώτρια αγορά ουίσκι παγκοσμίως. Επιπλέον, τα τέλη στα εισαγόμενα αυτοκίνητα περιορίζονται στο 10% σε συγκεκριμένη ποσόστωση, από περισσότερες από 100 επιβαρύνσεις που εφαρμόζονταν μέχρι σήμερα.

Η συμφωνία ανοίγει επίσης την ινδική αγορά σε άλλα βρετανικά προϊόντα, όπως καλλυντικά, ιατρικά μηχανήματα, ηλεκτρικές συσκευές, αναψυκτικά και σοκολατοειδή. Αντίστοιχα, το Ηνωμένο Βασίλειο περικόπτει δασμούς για την ινδική ένδυση, τα υποδήματα και τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων και των κατεψυγμένων γαρίδων.

Ιδιαίτερη σημασία αποκτούν οι ρυθμίσεις για τους κανόνες προέλευσης, παρέχοντας στους κατασκευαστές δυνατότητα εκμετάλλευσης χαμηλότερων δασμών ακόμη και όταν χρησιμοποιούν υλικά από τρίτες χώρες. Η συμφωνία περιλαμβάνει διατάξεις για τον τομέα των υπηρεσιών και των δημόσιων συμβάσεων, δίνοντας στις βρετανικές επιχειρήσεις πρόσβαση σε σημαντικά έργα στην Ινδία.

Επιπλέον, τα δύο κράτη καταλήγουν και σε συμφωνία διπλής εισφοράς, όπως τόνισε ο Ινδός υπουργός Εμπορίου Πιγιούς Γκόγιαλ, σύμφωνα με την οποία οι Ινδοί εργαζόμενοι που βρίσκονται προσωρινά στο Ηνωμένο Βασίλειο απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής εθνικών εισφορών για τρία χρόνια – και το ίδιο ισχύει αντίστροφα για τους Βρετανούς εργαζόμενους στην Ινδία.

Η Ινδία, με πληθυσμό που ξεπερνά το 1,4 δισεκατομμύρια, αποτελεί και σημαντική κοινότητα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία απογραφής, περίπου το 3% των πολιτών σε Αγγλία και Ουαλία έχουν ινδική καταγωγή.

«Βρισκόμαστε πλέον σε μια νέα εποχή για το εμπόριο και την οικονομία. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κινηθούμε ταχύτερα και να ενδυναμώσουμε τη βρετανική οικονομία», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός της Βρετανίας, Κηρ Στάρμερ. «Η ενίσχυση των συμμαχιών μας και η μείωση των εμπορικών φραγμών με οικονομίες σε όλο τον κόσμο αποτελεί μέρος του σχεδίου μας για μια ισχυρότερη και πιο ασφαλή εθνική οικονομία».

Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, έγινε γνωστό ότι ο Βρετανός πρωθυπουργός αποδέχθηκε πρόσκληση του Ινδού ομολόγου του για επίσημη επίσκεψη στη χώρα. «Ο πρωθυπουργός Μόντι απηύθυνε πρόσκληση να επισκεφθεί την Ινδία, την οποία ο κύριος Στάρμερ αποδέχθηκε με χαρά και δήλωσε ότι ανυπομονεί να βρεθεί στη χώρα το συντομότερο δυνατό», ανέφερε εκπρόσωπος της Ντάουνινγκ Στρητ.

Η συγκεκριμένη συμφωνία σηματοδοτεί το άνοιγμα των διαχρονικά προστατευμένων ινδικών αγορών, ιδιαίτερα στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, και αποτελεί σχηματικό πρότυπο για το πώς αναμένεται στο μέλλον να διαπραγματευθεί η Ινδία με άλλες δυτικές δυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι συνομιλίες μεταξύ Νέου Δελχί και Λονδίνου ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2022 και ταυτίστηκαν με τη φιλοδοξία της Βρετανίας να χαράξει αυτόνομη εμπορική πολιτική, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι διαπραγματεύσεις διακόπτονταν συχνά, με τη Βρετανία να αλλάζει τέσσερις πρωθυπουργούς και εκλογές να διεξάγονται και στις δύο χώρες το 2024. Ο τελευταίος κύκλος διαπραγματεύσεων ξεκίνησε εκ νέου τον Φεβρουάριο, υπό τη νέα κυβέρνηση των Εργατικών στη Βρετανία.

Οι έξι μεγαλύτερες τράπεζες της Κίνας δημοσίευσαν εκθέσεις πρώτου τριμήνου με σημαντική πτώση τόσο στα έσοδα όσο και στα κέρδη.

Οι ειδικοί ανέφεραν ότι η πτώση των κερδών στον τραπεζικό κλάδο της Κίνας υποδηλώνει μια στασιμότητα της οικονομίας που είναι πιθανό να συνεχίσει να επιδεινώνεται καθώς οι επιπτώσεις του πολέμου δασμών μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών αρχίζουν να γίνονται αισθητές.

Οι έξι μεγάλες κινεζικές τράπεζες, οι οποίες είναι όλες κρατικές — Industrial and Commercial Bank of China, Agricultural Bank of China, Bank of China, China Construction Bank, Bank of Communications και China Postal Savings Bank — δημοσίευσαν τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου στις 29 Απριλίου. Συνολικά, τα καθαρά κέρδη τους που αποδίδονται στις μητρικές εταιρείες μειώθηκαν κατά 7,3 δισεκατομμύρια γιουάν (1 δισεκατομμύριο δολάρια) σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2024 — μια μείωση περίπου 2%.

Μεταξύ αυτών, η Industrial and Commercial Bank of China (ICBC), ο μεγαλύτερος δανειστής στον κόσμο με βάση τα περιουσιακά στοιχεία, σημείωσε πτώση καθαρών κερδών 4% σε ετήσια βάση. Η Τράπεζα της Κίνας σημείωσε μείωση 2,9% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Οι έξι τράπεζες ανέφεραν συνολικά έσοδα 910,2 δισεκατομμυρίων γιουάν (125 δισεκατομμύρια δολάρια) στο πρώτο τρίμηνο, σημειώνοντας μείωση 13,9 δισεκατομμυρίων γιουάν (1,9 δισεκατομμύρια δολάρια) σε ετήσια βάση.

Η ICBC είναι η μόνη μεγάλη κινεζική τράπεζα με έσοδα σε ένα τρίμηνο άνω των 200 δισεκατομμυρίων γιουάν (27,5 δισεκατομμύρια δολάρια), αν και αυτό αντιπροσωπεύει μείωση 3,2% σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2024.

Η China Construction Bank ανέφερε έσοδα 190,07 δισεκατομμυρίων γιουάν (26,1 δισεκατομμύρια δολάρια), μειωμένα κατά 5,4% σε ετήσια βάση.

«Το πρώτο τρίμηνο του 2025, η παγκόσμια οικονομία δεν είχε ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική», ανέφερε η China Construction Bank στην έκθεσή της.

Από τον Ιανουάριο, η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εμπλακεί σε έναν πόλεμο δασμών που έχει πλήξει σοβαρά τις εξαγωγές της Κίνας, επιδεινώνοντας την κινεζική οικονομία, η οποία βρισκόταν ήδη σε διαρκή επιβράδυνση.

Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης επικαλέστηκαν αναλύσεις πολλαπλών οργανισμών, αποδίδοντας την πτώση των κερδών του τραπεζικού τομέα σε διάφορους λόγους: συγκεντρωμένη ανατιμολόγηση δανείων που επιδείνωσε την πίεση του spread των επιτοκίων, επιβράδυνση του ρυθμού επέκτασης των περιουσιακών στοιχείων, αύξηση του συντελεστή φόρου εισοδήματος, εξασθενημένη υποστήριξη από προβλέψεις και αυξημένη μεταβλητότητα στα μη επιτοκιακά έσοδα.

Ο Χένρυ Γου, μακροοικονομολόγος από την Ταϊβάν, δήλωσε στην Epoch Times στις 2 Μαΐου ότι οι εταιρείες της ηπειρωτικής Κίνας έχουν σταματήσει να λαμβάνουν παραγγελίες εξαγωγών ως άμεσο αποτέλεσμα του πολέμου δασμών, «και η οικονομία και η μακροοικονομία της Κίνας έχουν περιέλθει σε ύφεση».

«Σε αυτήν την περίπτωση, οι δραστηριότητες των τραπεζών σίγουρα επηρεάζονται», δήλωσε ο Γου. «Αρχικά, ο σκοπός του τραπεζικού δανεισμού ήταν η δημιουργία διαφορών επιτοκίων, αλλά τώρα, η ζήτηση για κεφάλαια μπορεί να συρρικνωθεί απότομα. Πολλές εταιρείες δεν τολμούν πλέον να επενδύσουν και μπορεί να χρειαστεί να κλείσουν ή ακόμα και να χρεοκοπήσουν. Ως εκ τούτου, οι τραπεζικές δραστηριότητες έχουν συρρικνωθεί λόγω του πολέμου των δασμών. Και αυτό έχει επηρεάσει τη μακροοικονομία».

Ο Ταϊβανέζος οικονομολόγος Έντουαρντ Χουάνγκ δήλωσε ότι ο πόλεμος των δασμών θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στα κέρδη των κινεζικών τραπεζών κατά το δεύτερο τρίμηνο.

«[Η πτώση στο πρώτο τρίμηνο οφείλεται] στο γεγονός ότι η αγορά ακινήτων της Κίνας συνέχισε να μειώνεται, ολόκληρη η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, γεγονός που έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στα κέρδη των κινεζικών τραπεζών. Αυτό οφείλεται σε εγχώριους παράγοντες», είπε.

Αφού οι κινεζικές τράπεζες κατέγραψαν συρρίκνωση των κερδών, οι μετοχές τους υποχώρησαν.

Πεζοί περνούν δίπλα από μια πινακίδα που δείχνει τους αριθμούς του Δείκτη Hang Seng στο Χονγκ Κονγκ στις 8 Οκτωβρίου 2024. (Peter Parks/AFP μέσω Getty Images)

Ο Χουάνγκ είπε ότι τα κέρδη των τραπεζών και οι μετοχές δείχνουν αν η οικονομία μιας χώρας είναι καλή ή κακή, επειδή οι τράπεζες μεταφέρουν κεφάλαια σε όλους τους τομείς μιας χώρας.

«Εάν τα κέρδη των συστημάτων που μεταφέρουν κεφάλαια μειωθούν, τότε αυτό σημαίνει ότι η οικονομική δραστηριότητα επιβραδύνεται, και πρόκειται για μια συνολική επιβράδυνση», είπε.

Εν τω μεταξύ, ο δείκτης υπευθύνων αγορών (PMI) της Κίνας για τον μεταποιητικό τομέα μειώθηκε στο 49 τον Απρίλιο, φτάνοντας σε χαμηλό 16 μηνών, καθώς τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι, αυστηροί δασμοί της κυβέρνησης Τραμπ στα κινεζικά προϊόντα.

Ο PMI αποτελεί δείκτη της επικρατούσας κατεύθυνσης των οικονομικών τάσεων στους τομείς της μεταποίησης και των υπηρεσιών. Μια ένδειξη χαμηλότερη από 50 υποδηλώνει οικονομική συρρίκνωση.

Ο Χουάνγκ προβλέπει ότι οι εξαγωγές της Κίνας θα μειωθούν περαιτέρω το δεύτερο τρίμηνο και ότι η κινεζική οικονομία θα συνεχίσει να παρουσιάζει στασιμότητα.

«Όσο για το πόσο σοβαρή είναι η στασιμότητα μετά τον πόλεμο των δασμών, πιθανότατα μπορούμε να δούμε μια ένδειξη παρατηρώντας τα κέρδη των κινεζικών τραπεζών το δεύτερο τρίμηνο», είπε.

Ο Χουάνγκ προβλέπει επίσης ότι το κυβερνών Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας μπορεί να λάβει μέτρα όπως η μείωση των επιτοκίων και των συντελεστών υποχρεωτικών αποθεματικών για να αντιμετωπίσει την οικονομική επιβράδυνση.

«Για τους απλούς ανθρώπους, θα δουν μείωση των τραπεζικών τους επιτοκίων, και για τις τράπεζες, το περιθώριο κέρδους θα μειωθεί», είπε ο Χουάνγκ.

Δεδομένης της οικονομικής κατάστασης, ο Γου είπε ότι «οι τράπεζες μπορεί να μην τολμήσουν να δανείσουν χρήματα από φόβο αθέτησης υποχρεώσεων και η πιστοληπτική ικανότητα των τραπεζών θα αρχίσει να συρρικνώνεται, γεγονός που θα προκαλέσει περαιτέρω ψύξη και επιδείνωση της μακροοικονομίας».

Όταν οι τράπεζες δεν δανείζουν χρήματα, «πολλές εταιρείες δεν μπορούν να αποπληρώσουν τα προηγούμενα δάνειά τους και στη συνέχεια αθετούν τα δάνειά τους», είπε.

Το Πεκίνο πρόσφατα ενέτεινε τους ελέγχους εξαγωγών σε ορισμένα κρίσιμα στοιχεία σπάνιων γαιών, εντείνοντας την δασμολογική του αντιπαράθεση με την Ουάσινγκτον. Μονοπωλώντας περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας σπάνιων γαιών, η Κίνα έχει από καιρό κρατήσει αυτά τα 17 στοιχεία ως στρατηγικό σημείο στραγγαλισμού.

Οι αναλυτές λένε ότι οι νέοι κανόνες αδειοδότησης εξαγωγών του Πεκίνου — που φαινομενικά ισχύουν για όλες τις χώρες, αλλά στοχεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες — είναι πιθανώς μια τακτική για να πιέσει την Ουάσινγκτον σε εμπορικές παραχωρήσεις.

«Πρόκειται για μια κλασική διαπραγμάτευση με χρήση όπλου», δήλωσε στην Epoch Times ο Ντέιβυ Τ. Γουόνγκ, οικονομολόγος με έδρα τις ΗΠΑ. Έχει σχεδιαστεί για να κάνει το Κογκρέσο και τη βιομηχανία να ασκήσουν πιέσεις για την ανακούφιση από τους δασμούς των ΗΠΑ, τους ελέγχους εξαγωγών και τους περιορισμούς των εξερχόμενων επενδύσεων, είπε.

Η τακτική είναι επικίνδυνη και θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα, είπε.

Εάν οι έλεγχοι εξαγωγών του Πεκίνου παραμείνουν σε ισχύ, θα μπορούσαν να αναγκάσουν τη Δύση να αποσυνδεθεί, να επιβαρύνουν τις εγχώριες βιομηχανίες λόγω υπερπροσφοράς και να διαβρώσουν το σχεδόν μονοπώλιο στην επεξεργασία σπάνιων γαιών που έχτισε για δεκαετίες, πρόσθεσε.

Οι κανόνες, που ανακοινώθηκαν από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) στις 4 Απριλίου, καλύπτουν μαγνήτες και επτά στοιχεία σπάνιων γαιών —συμπεριλαμβανομένων του σαμαρίου, του γαδολινίου, του τερβίου, του δυσπρόσιου, του λουτησίου, του σκάνδιου και του υττρίου— που χρησιμοποιούνται σε τεχνολογίες που σχετίζονται με κρίσιμους τομείς όπως η άμυνα και η ενέργεια.

Οι αποστολές έχουν ανασταλεί, ενώ οι εξαγωγείς υποβάλλουν αίτηση για ειδικές άδειες — μια αναθεώρηση που μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες ή μήνες, αυξάνοντας τον κίνδυνο διαταραχής της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού.

Οι περιορισμοί εξαγωγών του κινεζικού καθεστώτος θα μπορούσαν να λάβουν τη μορφή «μη αυτόματης αδειοδότησης», δήλωσε σε podcast στις 14 Απριλίου η Γκρέισλιν Μπασκαράν, διευθύντρια του Προγράμματος Ασφάλειας Κρίσιμων Ορυκτών στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.

Το Πεκίνο θα μπορούσε να εγκρίνει λίγες, αν όχι καθόλου, άδειες για αγοραστές από τις ΗΠΑ, ενώ «οι χώρες που είναι πρόθυμες να συνεχίσουν να ενθαρρύνουν ισχυρότερη συνεργασία με την Κίνα δεν επηρεάζονται από αυτούς τους περιορισμούς», δήλωσε η Μπασκαράν.

 

Σημείωσε ότι 15 αμερικανικές αμυντικές και αεροδιαστημικές εταιρείες έχουν προστεθεί στον κατάλογο απαγόρευσης του Πεκίνου. Έτσι, ακόμη και αν χορηγηθούν άδειες για την εξαγωγή σπάνιων γαιών, δεν θα μπορούν να συνεργαστούν με κινεζικές εταιρείες που κατασκευάζουν κρίσιμη τεχνολογία.

Ο Γουόνγκ δήλωσε ότι ο άμεσος στόχος του κινεζικού καθεστώτος είναι η αλυσίδα εφοδιασμού της άμυνας των ΗΠΑ — ιδιαίτερα τα μαχητικά αεροσκάφη έκτης γενιάς όπως το F-47 — και άλλα όπλα υψηλής τεχνολογίας που εξαρτώνται από μαγνήτες σπάνιων γαιών.

Σύμφωνα με την Μπασκαράν, ένα μαχητικό αεροσκάφος F-35 περιέχει περίπου 400 κιλά σπάνιων γαιών, ένα αντιτορπιλικό κλάσης Arleigh Burke περιέχει περίπου 2.300 κιλά και ένα υποβρύχιο κλάσης Virginia περιέχει περίπου 4.000 κιλά.

Για το Πεκίνο, μπορεί να είναι «βραχυπρόθεσμο κέρδος, μακροπρόθεσμη αιμορραγία», δήλωσε ο Γουόνγκ, προβλέποντας ότι οι Κινέζοι παραγωγοί σύντομα θα αντιμετωπίσουν διακυμάνσεις τιμών, μη πωλήσιμα αποθέματα και αυξανόμενα οικονομικά προβλήματα.

Για τρεις δεκαετίες, το ΚΚΚ διατηρούσε τις τιμές τεχνητά χαμηλές μέσω κρατικής υπερπαραγωγής, υψηλών επιδοτήσεων και παρεμβάσεων στην αγορά που οδήγησαν πολλούς διεθνείς ανταγωνιστές εκτός αγοράς.

Ο Γουόνγκ είπε ότι, δίνοντας αβεβαιότητα αντί να επιβάλει πλήρη απαγόρευση, το κινεζικό καθεστώς ελπίζει τώρα ότι οι Αμερικανοί κατασκευαστές θα ζητήσουν μια εμπορική συμφωνία.

Το Πεκίνο κάνει ένα τέχνασμα, ελπίζοντας ότι μόνο ο φόβος θα επιτύχει τους στόχους του. Ωστόσο, ο κίνδυνος είναι ότι ο κόσμος μπορεί τελικά να συμβιβαστεί με μια εναλλακτική παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού, είπε ο Γουόνγκ.

 

Το σημείο συμφόρησης, οι εναλλακτικές και οι προκλήσεις

Τα ορυκτά σπάνιων γαιών «δεν είναι στην πραγματικότητα σπάνια», δήλωσε η Μπασκαράν στο podcast. «Βρίσκονται παντού, αλλά τείνουν να βρίσκονται σε πολύ μικρές ποσότητες».

Η παραγωγή σπάνιων γαιών συνήθως αποτελείται από τρία κύρια στάδια: εξόρυξη του μεταλλεύματος, χημική επεξεργασία του και κατασκευή τελικών προϊόντων, όπως μαγνήτες και κράματα.

Η Κίνα αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 60% της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών και επεξεργάζεται περίπου το 90% της παγκόσμιας προσφοράς, καθιστώντας την «κρίσιμη ευπάθεια» για τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με την Μπασκαράν.

 

Ο πιο στενός έλεγχος του ΚΚΚ δεν αφορά πλέον την εξόρυξη μεταλλευμάτων — αλλά τα στάδια επεξεργασίας και κατασκευής που ακολουθούν, μετατρέποντας το μετάλλευμα σε χρησιμοποιήσιμο υλικό. Αυτό το βήμα επεξεργασίας περιλαμβάνει μεθόδους όπως η τήξη για την απομόνωση του μετάλλου από το μετάλλευμα. Το βήμα κατασκευής περιλαμβάνει μεθόδους όπως η δημιουργία κράματος, η διαμόρφωση και η θερμική επεξεργασία.

Τα τελικά προϊόντα περιλαμβάνουν μέταλλα υψηλής καθαρότητας, προηγμένα κράματα και μόνιμους μαγνήτες που τροφοδοτούν ηλεκτρικά οχήματα (EV), ανεμογεννήτριες, smartphones και κατευθυνόμενους πυραύλους.

Ακόμα κι αν διερευνηθούν εναλλακτικές πηγές μεταλλευμάτων, ο κόσμος θα εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει έλλειψη διυλιστηρίων και μονάδων πυροσυσσωμάτωσης, χωρίς την Κίνα.

Η Ουάσινγκτον, η Καμπέρα, η Οττάβα και οι Βρυξέλλες έχουν αρχίσει να χρηματοδοτούν το «χαμένο μέσο» — το κενό στην επεξεργασία και την κατασκευή σπάνιων γαιών — με στόχο τη δημιουργία ενός βασικού δικτύου εφοδιασμού εντός πέντε έως δέκα ετών, δήλωσε ο Γουόνγκ.

Άλλα έθνη, συμπεριλαμβανομένων της Βραζιλίας και του Βιετνάμ, κατέχουν σημαντικά αποθέματα και διερευνούν τρόπους αύξησης της παραγωγής.

 

Τα περιβαλλοντικά εμπόδια παραμένουν μια πρόκληση. Τα μεταλλεύματα σπάνιων γαιών περιέχουν ποικίλες ποσότητες θορίου και ουρανίου και ο διαχωρισμός τους παράγει τοξικά απόβλητα και λύματα. Οι αυστηρότεροι κανονισμοί στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη θα αυξήσουν το κόστος, εκτός εάν υιοθετηθούν πιο αποτελεσματικές τεχνικές έκπλυσης και ανάκτησης βαρέων μετάλλων επί τόπου.

Ωστόσο, οι υψηλότερες τιμές και οι κρατικές επιχορηγήσεις θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν το κόστος εάν υπόσχονται στρατηγική ανεξαρτησία, δήλωσε ο Γουόνγκ.

Μια τακτική που έχει ξαναδεί ο κόσμος

Το ΚΚΚ εφάρμοσε μια παρόμοια τακτική το 2010, σταματώντας τις εξαγωγές σπάνιων γαιών στην Ιαπωνία για επτά εβδομάδες κατά τη διάρκεια μιας εδαφικής διαμάχης.
Η αντίδραση του Τόκιο ήταν άμεση: σύναψε σημαντικές συμφωνίες προμήθειας με τον αυστραλιανό γίγαντα εξόρυξης Lynas, διέθεσε επιχορηγήσεις σε μη κινεζικά κοιτάσματα στην Ινδία και το Βιετνάμ και ξεκίνησε την ανακύκλωση σπάνιων γαιών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ακολούθησαν την επαναλειτουργία του ορυχείου Mountain Pass στην Καλιφόρνια, αποθηκεύοντας κρίσιμες σπάνιες γαίες και επενδύοντας στην έρευνα για υποκατάστατα σπάνιων γαιών.

Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο της Κίνας στην παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γαιών μειώθηκε από 97,7% το 2010 σε περίπου 63% μέχρι το 2019, σύμφωνα με έκθεση του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών που επικαλείται δεδομένα από την Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ, ακόμη και όταν η ζήτηση συνέχιζε να αυξάνεται.

Ο Γουόνγκ είπε ότι το περιστατικό έδωσε επίσης σήμα στον κόσμο ότι οι σπάνιες γαίες είχαν γίνει γεωπολιτικό όπλο και οποιαδήποτε απειλή διακοπής του εφοδιασμού θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευρύτερες διπλωματικές επιπτώσεις.

 

Η Νότια Κορέα, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη του ASEAN ήδη καταρτίζουν σχέδια μείωσης του κινδύνου για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις κινεζικές σπάνιες γαίες, σημείωσε.

Κάθε φορά που το Πεκίνο χρησιμοποιεί το μοχλό, η αξιοπιστία του ως αξιόπιστου προμηθευτή μειώνεται, είπε.

Επενδυτές από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα υποστηρίζουν ήδη την Lynas της Αυστραλίας, την MP Materials των Ηνωμένων Πολιτειών και μια σειρά από καναδικά και σκανδιναβικά έργα που κάποτε θεωρούνταν περιθωριακά.

Οι εταιρείες που δεν μπορούν να εξάγουν αξιόπιστα σπάνιες γαίες εντός της Κίνας θα μετεγκατασταθούν ή θα διαφοροποιηθούν.

Από την άλλη πλευρά, τα υποκατάστατα σπάνιων γαιών και η ανακύκλωση είναι επίσης επιλογές.

Οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες General Motors και Stellantis επενδύουν σε υποκατάστατα, όπως μαγνήτες με βάση το νιτρίδιο του σιδήρου χωρίς σπάνιες γαίες για ηλεκτρικά οχήματα. Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ προωθεί και χρηματοδοτεί την ανακύκλωση μεγάλης κλίμακας των απορριπτόμενων εξαρτημάτων ανεμογεννητριών και μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων.

Η Tesla, για παράδειγμα, έχει μειώσει τη χρήση σπάνιων γαιών στο σύστημα μετάδοσης κίνησης του Model 3 κατά 25% από το 2017.

Τα υποκατάστατα δεν είναι τέλεια, είπε ο Γουόνγκ, «αλλά η τάση είναι σαφής και οι επενδύσεις αυξάνονται».

Εγχώρια, το Πεκίνο θα πρέπει να μετριάσει το πλήγμα, επεσήμανε.

 

Μπορεί να αγοράσει αποθέματα, να διοχετεύσει επιδοτήσεις για να διατηρήσει ανοιχτά τα ορυχεία ή να πιέσει για έναν ακόμη γύρο ενοποίησης, επιτρέποντας σε μεγάλους κρατικούς ομίλους να απορροφήσουν μικρότερες επιχειρήσεις, είπε. Επιπλέον, οι τοπικές κυβερνήσεις μπορούν να προσφέρουν φορολογικές ελαφρύνσεις και φθηνά δάνεια, αλλά δεν μπορούν να προκαλέσουν ξένη ζήτηση, πρόσθεσε.

Βραχυπρόθεσμα, οι Κινέζοι εξαγωγείς μπορεί να απολαύσουν ευρύτερα περιθώρια κέρδους καθώς οι τιμές αυξάνονται, είπε ο Γουόνγκ. Μεσοπρόθεσμα, η διαφοροποίηση των ορυχείων, τα νέα διυλιστήρια και η ανακύκλωση θα μειώσουν την κυριαρχία του Πεκίνου, πρόσθεσε.

Ορισμένοι ξένοι κατασκευαστές μαγνητών μπορεί ακόμη και να δημιουργήσουν εργοστάσια στην Κίνα για να εξασφαλίσουν πρώτες ύλες, αλλά οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και οι κανόνες των ΗΠΑ για τις εξερχόμενες επενδύσεις πιθανότατα θα περιορίσουν αυτή την τάση, δήλωσε ο Γουόνγκ.

Το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι μια αναδιαρθρωμένη αγορά όπου η Κίνα παραμένει σημαντικός παράγοντας αλλά δεν έχει πλέον τον έλεγχο, είπε.

Εάν συμβεί αυτό, το Πεκίνο θα έχει ανταλλάξει μια στιγμή διαπραγματευτικής μόχλευσης με ένα μόνιμο πλήγμα στη βιομηχανική του κυριαρχία, είπε, και μια τέτοια κίνηση θα επιτάχυνε μόνο τις παγκόσμιες προσπάθειες για τη μείωση της εξάρτησης από αυτά τα υλικά.

του Σον Τσενγκ

Ανάλυση Ειδήσεων

Οι πρόσφατες διπλωματικές επαφές του Πεκίνου με χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας—περιλαμβανομένης της περιοδείας του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ σε Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη—οδήγησαν σε ανταλλαγές και δεσμεύσεις για εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας. Ωστόσο, οι προσπάθειες του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) να οικοδομήσει κοινό μέτωπο κατά των αυστηρότερων εμπορικών πολιτικών των ΗΠΑ έχουν αποδώσει λιγότερο.

Κατά την πρώτη του διεθνή περιοδεία για το 2025, από τις 14 έως τις 18 Απριλίου, ο Σι υπέγραψε δεκάδες συμφωνίες με τις χώρες που επισκέφθηκε. Πολλές από αυτές ήταν μνημόνια συνεργασίας σε τομείς όπως οι υποδομές, η τεχνητή νοημοσύνη, η γεωργία και το εμπόριο.

Ταυτόχρονα, κυβερνήσεις της Νοτιοανατολικής Ασίας προχωρούν σε κινήσεις για τη σύναψη συμφωνιών με την Ουάσιγκτον, μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει για τρεις μήνες την εφαρμογή των αμοιβαίων δασμών που αφορούν δεκάδες χώρες παγκοσμίως.

Πέραν της ενίσχυσης των δικών τους βιομηχανικών βάσεων, οι χώρες της περιοχής έχουν καταστεί ελκυστικοί προορισμοί για Κινέζους κατασκευαστές που επιδιώκουν να παρακάμψουν τους αμερικανικούς δασμούς. Οι κατασκευαστές αυτοί εξάγουν προϊόντα και πρώτες ύλες στις χώρες αυτές, οι οποίες στη συνέχεια μεταπωλούν τα αγαθά στις ΗΠΑ μέσω διαδικασίας γνωστής ως «μεταφόρτωση».

Ο όγκος εμπορίου μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας έφτασε τα 476,8 δισ. δολάρια το 2024, εκ των οποίων τα 124,6 δισ. δολάρια αντιστοιχούν σε αμερικανικές εξαγωγές, σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά, το διμερές εμπόριο μεταξύ Κίνας και Νοτιοανατολικής Ασίας αυξήθηκε στα 982,3 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Ωστόσο, έκθεση του Asia Society Policy Institute που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο σημειώνει ότι, παρότι οι κινεζικές εξαγωγές προς την περιοχή συνεχίζουν να αυξάνονται, οι εισαγωγές αγαθών από τις χώρες αυτές παραμένουν σχεδόν στάσιμες.

Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για το φαινόμενο της μεταφόρτωσης, το οποίο εντάθηκε μετά την επιβολή δασμών στις κινεζικές εισαγωγές κατά την πρώτη θητεία Τραμπ. Το ζήτημα αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών αμερικανικών προϊόντων, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις χώρες της περιοχής.

Μακρινό το ενδεχόμενο αντι-αμερικανικού άξονα

Ο καθηγητής Σουν Κούο-σιάνγκ, από το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Νανχουά στην Ταϊβάν, δήλωσε στην κινεζική έκδοση της Epoch Times ότι οι κινήσεις του ΚΚΚ αποσκοπούν στο να καλλιεργήσουν ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στις ΗΠΑ και να καθιερώσουν την Κίνα ως κυρίαρχη δύναμη στη Νοτιοανατολική Ασία.

Οι αμερικανικοί δασμοί στα προϊόντα από Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη είχαν αρχικά καθοριστεί στο 46%, 24% και 49% αντίστοιχα, αλλά μειώθηκαν στο γενικό επίπεδο του 10% στις 9 Απριλίου.

 

Σε συνέντευξη Τύπου στις 17 Απριλίου, ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου, Χε Γιαντόνγκ, αποφεύγοντας άμεση αναφορά στους αμερικανικούς δασμούς, ανέφερε ότι η περιοδεία του Σι αποτέλεσε ευκαιρία για ενίσχυση της συνεργασίας με γειτονικές χώρες και για την οικοδόμηση ισχυρότερων αλυσίδων εφοδιασμού.

Παρότι ο Σι έτυχε θερμής υποδοχής, ο καθηγητής Σουν εκτιμά ότι η προσπάθεια του Πεκίνου να συγκροτήσει «κάποιου είδους αντι-αμερικανική συμμαχία» δύσκολα θα ευδοκιμήσει, καθώς οι χώρες της περιοχής «προτιμούν να κρατούν αποστάσεις από την Κίνα και να υιοθετούν μια πραγματιστική διπλωματική στάση» βασισμένη στα θεμελιώδη εθνικά τους συμφέροντα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας αποδίδουν μεγαλύτερη αξία στις εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και στις ευκαιρίες που απορρέουν από αυτές, προσεγγίζοντας με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα τις πρωτοβουλίες του Πεκίνου. Όπως τόνισε, «ανησυχούν μήπως μια υπερβολικά φιλοκινεζική στάση προκαλέσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ» και δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν την οικονομική τους διαπραγματευτική ισχύ για να εξυπηρετήσουν τους στρατηγικούς στόχους του ΚΚΚ.

Εντατικοί έλεγχοι σε «μεταφορτώσεις» κινεζικών προϊόντων

Οι χώρες που επισκέφθηκε ο Σι Τζινπίνγκ εμφανίστηκαν διστακτικές στο να επαναλάβουν τη ρητορική του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) κατά των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στις 18 Απριλίου, τελευταία ημέρα της περιοδείας του Κινέζου ηγέτη, ο Βιετναμέζος πρωθυπουργός Φαμ Μιν Τσιν υπογράμμισε τον «ιδιαίτερο δεσμό» της χώρας του με τις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι το Ανόι έχει «σε μεγάλο βαθμό ανταποκριθεί στις ανησυχίες των ΗΠΑ» μειώνοντας φόρους και αυξάνοντας τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων. Όπως αναφέρεται σε ανάρτηση της κυβέρνησης του Βιετνάμ, η χώρα δηλώνει πρόθυμη να συνεχίσει τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις.

Σε οδηγία του υπουργείου Εμπορίου του Βιετνάμ, την οποία επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η κυβέρνηση δίνει εντολή για πάταξη της μεταφόρτωσης προϊόντων και άλλων μορφών «εμπορικής απάτης», προειδοποιώντας ότι τέτοιες πρακτικές περιπλέκουν τις προσπάθειες αποφυγής κυρώσεων σε βάρος ξένων προϊόντων. Αν και στην οδηγία δεν κατονομάζονται ρητά η Κίνα ή οι ΗΠΑ, το άρθρο της 22ας Απριλίου σημειώνει ότι σχεδόν το 40% των εισαγωγών του Βιετνάμ προέρχονται από την Κίνα και ότι η Ουάσιγκτον έχει ανοιχτά κατηγορήσει το Πεκίνο για χρήση του Βιετνάμ ως διαμετακομιστικού κόμβου ώστε να παρακαμφθούν οι αμερικανικοί δασμοί.

Η οδηγία φέρει ημερομηνία 15 Απριλίου, την ημέρα που ο Σι αναχώρησε από το Βιετνάμ για τη Μαλαισία.

Το Bloomberg ανέφερε στις 18 Απριλίου ότι το Βιετνάμ ήταν από τις πρώτες χώρες που προσέγγισαν τις ΗΠΑ, με τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Το Λαμ να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Τραμπ στις 4 Απριλίου, δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση δασμού 46% στα βιετναμέζικα προϊόντα στο πλαίσιο των λεγόμενων δασμών της «Liberation Day» («Ημέρας Απελευθέρωσης»).

 

Το Βιετνάμ προμηθεύει πολλές δυτικές εταιρείες στην περιοχή, ενώ εξαρτάται σημαντικά από εισαγόμενες κινεζικές πρώτες ύλες. Σύμφωνα με τα τελωνειακά στοιχεία του Βιετνάμ, το εμπορικό του πλεόνασμα με τις ΗΠΑ το 2024 ανήλθε σε 123 δισ. δολάρια. Στο πρώτο τρίμηνο του 2025, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 31,4 δισ. δολάρια, ενώ οι κινεζικές εισαγωγές προς το Βιετνάμ διαμορφώθηκαν στα 30 δισ. δολάρια.

Αντίστοιχα, και η Καμπότζη—αν και θεωρείται πιο στενά συνδεδεμένη με την Κίνα από το Βιετνάμ—έχει προβεί σε μέτρα περιορισμού της μεταφόρτωσης κινεζικών προϊόντων. Σύμφωνα με την εφημερίδα Cambodia China Times, που εκδίδεται στην κινεζική γλώσσα, η κυβέρνηση της Καμπότζης εξέδωσε αναθεωρημένο ρυθμιστικό πλαίσιο αμέσως μετά την επιστροφή του Σι στην Κίνα, με σκοπό την αποτροπή της χρήσης της χώρας ως «κόμβου μεταφόρτωσης» κινεζικών προϊόντων.

Στις 16 Απριλίου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σουν Τσαντόλ ηγήθηκε αντιπροσωπείας σε τηλεδιάσκεψη με τον Αμερικανό εκπρόσωπο Εμπορίου Τζέιμσον Γκριρ. Στο πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων εξετάστηκαν και οι νέες ρυθμίσεις για τη μεταφόρτωση, καθώς η Πνομ Πενχ προσπαθεί να πετύχει μείωση ή κατάργηση του επικείμενου δασμού 49% από τις ΗΠΑ.

Ισορροπίες στις σχέσεις με τις υπερδυνάμεις

Όπως και το Βιετνάμ, η Καμπότζη έχει δεχθεί επικρίσεις από την κυβέρνηση Τραμπ για διευκόλυνση της παράκαμψης δασμών από κινεζικούς παραγωγούς.

Αναφερόμενος στη συνεργασία Καμπότζης–Κίνας, ο πρωθυπουργός Χουν Μανέτ τόνισε ότι οι «παντός καιρού» σχέσεις που ενίσχυσε με τον Σι βασίζονται στην ισότητα και το αμοιβαίο όφελος. Παράλληλα, απέρριψε τις αιτιάσεις περί απώλειας κυριαρχίας ή ελέγχου από την Κίνα. Υποστήριξε ότι, μολονότι η ναυτική βάση του Ρεάμ αναβαθμίστηκε με κινεζική υποστήριξη και πραγματοποιήθηκαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μετά την επίσκεψη του Σι, η βάση δεν προορίζεται αποκλειστικά για χρήση από την Κίνα. Στις 19 Απριλίου, δύο ιαπωνικά πολεμικά πλοία κατέπλευσαν στη βάση, τα πρώτα ξένα πλοία που την επισκέπτονται. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι αναμένονται επίσης πλοία από το Βιετνάμ, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.

Η Μαλαισία, η οποία αντιμετωπίζει χαμηλότερο δασμό 24%, ανακοίνωσε στις 25 Απριλίου ότι θα αυξήσει τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, κίνηση που, σύμφωνα με άρθρο της South China Morning Post, καταδεικνύει τη χαλάρωση οποιουδήποτε ενιαίου μετώπου στην περιοχή απέναντι στις πιέσεις του εμπορικού πολέμου.

Ο Χουάνγκ Τσουνγκ-τινγκ, ερευνητής της πολιτικής και στρατιωτικής στρατηγικής του ΚΚΚ στο Ινστιτούτο Εθνικής Άμυνας και Ερευνών Ασφαλείας της Ταϊβάν, δήλωσε στο Radio France Internationale ότι, παρότι οι δασμοί θα επηρεάσουν τη μεταφόρτωση κινεζικών προϊόντων, θα χρειαστεί χρόνος για να μειώσουν οι χώρες της περιοχής την εξάρτησή τους από κρίσιμες κινεζικές πρώτες ύλες.

Αν και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας επιλέγουν να «στηρίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες» για τις εμπορικές τους σχέσεις, ο Χουάνγκ εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να προσφέρει επιπλέον κίνητρα ώστε να αποφευχθεί μια περαιτέρω στροφή προς την Κίνα.

Ο σχολιαστής κινεζικών υποθέσεων Τανγκ Τζινγκγιουάν δήλωσε στην Epoch Times ότι οι περισσότερες συμφωνίες που υπεγράφησαν μεταξύ Πεκίνου και των τριών χωρών ήταν μονομερείς παραχωρήσεις εκ μέρους του ΚΚΚ—όπως εξαγωγές σιδηροδρομικής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης—χωρίς να σηματοδοτούν ουσιαστική εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Στην Καμπότζη, ο Σι υποσχέθηκε να χρηματοδοτήσει την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς φράγματος αξίας άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Στις 21 Απριλίου, μετά την επιστροφή του Σι, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου δήλωσε ότι το Πεκίνο «αντιτίθεται σθεναρά σε οποιαδήποτε συμφωνία εις βάρος των κινεζικών συμφερόντων», τονίζοντας πως «ο κατευνασμός δεν φέρνει ειρήνη και οι συμβιβασμοί δεν χαίρουν σεβασμού».

Το υπουργείο προειδοποίησε ότι εφόσον υπογραφούν εμπορικές συμφωνίες που θίγουν τα συμφέροντα του ΚΚΚ, «η Κίνα δεν θα τις αποδεχθεί ποτέ και θα προβεί αποφασιστικά σε αντίμετρα».

Ο καθηγητής Σουν Κούο-σιάνγκ, σε εκπομπή της 22ας Απριλίου του NTD News (αδερφού μέσου της Epoch Times), υποστήριξε ότι το ΚΚΚ «στερείται αξιοπιστίας και ελκυστικότητας». Αντιθέτως, όπως είπε, «οι τιμωρητικοί δασμοί του Τραμπ είναι απτοί και άμεσοι και καταδεικνύουν ότι η ικανότητα της Κίνας να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη υπολείπεται της πραγματικής ισχύος».

Στο ηλεκτρονικό «δίχτυ» της Εφορίας θα βρεθούν από το καλοκαίρι όλα ανεξαιρέτως τα ακίνητα της χώρας, ανεξάρτητα με το εάν είναι ιδιόκτητα, ενοικιαζόμενα ή κενά. Πρόκειται για το νέο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ) από την ΑΑΔΕ, το οποίο προανήγγειλε πρόσφατα ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, αλλά και παλαιότερα ο προκάτοχός του και νυν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης.

Στη συγκεκριμένη βάση, θα κληθούν όλοι οι ιδιοκτήτες να δηλώσουν εκ νέου τα στοιχεία των ακινήτων και τη χρήση τους, ήτοι εάν κατοικούν σε αυτά, εάν τα εκμισθώνουν ή εάν είναι κενά. Από την πλευρά τους, και οι ενοικιαστές θα δηλώσουν τα ακίνητα που μισθώνουν.

Έτσι, η ΑΑΔΕ θα δημιουργήσει για κάθε ακίνητο έναν ατομικό φάκελο με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες: Την επιφάνεια, τη θέση, τον όροφο, εάν είναι ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές, κενό, νοικιασμένο, ή δωρεάν παραχωρημένο. Επίσης, τα στοιχεία που υπάρχουν στο Κτηματολόγιο και κυρίως οι Κωδικοί Αριθμοί Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ), οι Αριθμοί Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) από το αρχείο του Taxisnet που σχηματίστηκε από τις δηλώσεις του Ε9, οι αριθμοί παροχής ηλεκτρικού ρεύματος από τον ΔΕΔΔΗΕ, οι αριθμοί παροχής νερού από τις εταιρείες ύδρευσης- αποχέτευσης, στοιχεία για πολεοδομικές άδειες που υπάρχουν στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, στοιχεία από τα δικαστήρια, τα υποθηκοφυλακεία και τα κτηματολογικά γραφεία που αφορούν σε ακίνητα στα οποία υπάρχει αμφισβήτηση της ιδιοκτησίας με αγωγές ή άλλα ένδικα μέσα, οι αριθμοί ασφαλιστηρίων συμβολαίων των κτισμάτων, καθώς και στοιχεία για τους αποδέκτες των αγροτικών επιδοτήσεων που καταβάλλονται για καλλιεργούμενες εκτάσεις.

Ειδικότερα, για το ΜΙΔΑ, η δημιουργία του οποίου έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, η όλη διαδικασία θα έχει τα εξής τέσσερα βήματα:

-Η ΑΑΔΕ θα μεταφέρει στο μητρώο τα πλήρη στοιχεία για τις ιδιοκτησίες των ακινήτων που διαθέτει στην πλατφόρμα του περιουσιολογίου στο Taxisnet, από τις δηλώσεις των Ε2 και Ε9 των φορολογουμένων – βάσει των οποίων υπολογίζεται και ο ΕΝΦΙΑ – και θα αντιστοιχιστούν με τα ΑΦΜ των ιδιοκτητών.

-Επίσης, θα μεταφερθούν όλα τα δεδομένα των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στην ΑΑΔΕ ότι είναι μισθωμένα.

-Στη συνέχεια, η ΑΑΔΕ θα καλέσει τους φορολογούμενους, είτε είναι φυσικά είτε είναι νομικά πρόσωπα, να μπουν στην πλατφόρμα του ΜΙΔΑ μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία, προκειμένου να ελέγξουν την ορθότητα των στοιχείων που έχουν μεταφερθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή. Εάν υπάρχουν λάθη ή παραλείψεις, θα υποχρεούνται να τα διορθώσουν και να αποκαταστήσουν τη σωστή εικόνα των δικαιωμάτων τους. Την ευθύνη για την ορθότητα των περιουσιακών στοιχείων που εμφανίζονται στο ΜΙΔΑ, θα έχει ο φορολογούμενος.

-Την επιβεβαίωση της ορθότητας των στοιχείων θα υποχρεωθούν να κάνουν και οι εκμισθωτές και οι ενοικιαστές ακινήτων, ώστε να ταυτιστούν τα ακίνητα που ενοικιάζονται με τους ιδιοκτήτες και τους ενοικιαστές.

Το αρχείο θα ενημερώνεται αυτόματα για τις αλλαγές στην περιουσιακή κατάσταση κάθε φορολογούμενου (αγορές, μεταβιβάσεις, κλπ) από την εφαρμογή myPROPERTY, το αρχείο με την εκμίσθωση ακινήτων κλπ. Ταυτόχρονα, το Μητρώο θα διασυνδεθεί με το ηλεκτρονικό αρχείο των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, προκειμένου τα εισοδήματα που αποκτούν οι ιδιοκτήτες από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας τους να προσυμπληρώνονται από την ΑΑΔΕ στα έντυπα Ε1, Ε2 και Ε3 των φορολογικών δηλώσεών τους. Οι δαπάνες των ενοικιαστών για τις πληρωμές των μισθωμάτων θα προσυμπληρώνονται στα δικά τους έντυπα Ε1.

Με την ολοκλήρωση του νέου Μητρώου, θα ακολουθήσει η σύνδεσή του με το Κτηματολόγιο και η διασταύρωση των στοιχείων των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στις δύο πλατφόρμες. Στόχος είναι ο εντοπισμός και η διόρθωση αποκλίσεων στα περιγραφικά στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλωθεί σε αυτές τις πλατφόρμες.

Εάν διαπιστωθεί ότι υπάρχουν ακίνητα που έχουν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, αλλά δεν είναι δηλωμένα στην Εφορία ή τα εμβαδά των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Taxisnet είναι μικρότερα σε σχέση με εκείνα που είναι δηλωμένα στο Κτηματολόγιο, θα «παρεμβαίνει» η ΑΑΔΕ. Οι ιδιοκτήτες θα καλούνται από την Εφορία για εξηγήσεις και εάν διαπιστωθεί ότι τα στοιχεία των ακινήτων που έχουν δηλωθεί στο Taxisnet είναι ελλιπή, τότε θα καταλογιστούν αναδρομικά οι αναλογούντες φόροι (π.χ. ΕΝΦΙΑ) και τα τέλη ή ακόμη και πρόστιμα. Και όπως έχει δηλώσει ο κος Πιερρακάκης, «πλέον θα έχουμε ένα ψηφιακό ‘μάτι’ για ηλεκτρονικές διασταυρώσεις, σαρώνοντας τα στοιχεία 7 εκατομμυρίων ιδιοκτητών ακινήτων».

Του Ομήρου Εμμανουηλίδη