Ταξίδι

Κατά την τελευταία μου επίσκεψη στο Τολέδο, ήταν σαν να μπαίνω σε έναν πίνακα του Ελ Γκρέκο, γεμάτο σκοτεινά σύννεφα που κρέμονταν πάνω από την πόλη.

Κοιτάζοντας τις παλιές μου σημειώσεις, βρίσκω μόνο υπερθετικά: το ρυμοτομικό σχέδιο του Τολέδο είναι το πιο συγκεχυμένο στην Ισπανία, ο καθεδρικός του ναός είναι ο πιο γοτθικός (και ο πιο ισπανικός από όλες τις γοτθικές εκκλησίες), και ο βωμός του καθεδρικού του ναού είναι ο πιο εντυπωσιακός. Το Τολέδο φιλοξένησε κάποτε τον πιο ισχυρό βασιλιά της Ευρώπης, τον Κάρολο Ε’, και οι τοίχοι του καθεδρικού ναού είναι διακοσμημένοι με πίνακες του πιο διάσημου καλλιτέχνη της πόλης, του Ελ Γκρέκο.

Η πρώην πρωτεύουσα της Ισπανίας με τα 2.500 χρόνια περίπλοκης ιστορίας βρίσκεται σε έναν ψηλό βραχώδη λόφο, προστατευμένη από τρεις πλευρές από μία φυσική τάφρο: τον ποταμό Τάχο. Το Τολέδο είναι τόσο καλά διατηρημένο και γεμάτο με πολιτιστικά αξιοθέατα, που η πόλη έχει ανακηρυχθεί εθνικό μνημείο – εδώ δεν επιτρέπονται σύγχρονοι αρχιτεκτονικοί εξωτερικοί χώροι. Για αιώνες, χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι μοιράζονταν αυτή την πόλη. Το παρελθόν του Τολέδο είναι ένα πολύπλοκο μείγμα αυτών των τριών μεγάλων θρησκειών.

Σήμερα, το Τολέδο είναι γεμάτο επισκέπτες που έρχονται για μία μέρα από τη Μαδρίτη, η οποία βρίσκεται 30 λεπτά μακριά με το τρένο. Τα κύρια αξιοθέατά του ανακαινίστηκαν, όταν η πόλη γιόρτασε την 400ή επέτειο από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο το 2014. Τα δύο κύρια αξιοθέατα είναι ο υπέροχος καθεδρικός ναός με το εκπληκτικό εσωτερικό και το σκευοφυλάκιο που είναι διακοσμημένα με έργα του Ελ Γκρέκο, καθώς επίσης το Μουσείο Santa Cruz με τη δική του συλλογή έργων του Ελ Γκρέκο.

Ο καθεδρικός ναός βρίσκεται στο παλιό κέντρο της πόλης και το εσωτερικό του είναι διακοσμημένο με σφυρήλατο σίδερο, πολυτελή ξυλόγλυπτα και πολύχρωμα βιτρό στα παράθυρα 500 ετών. Είναι τόσο μεγαλειώδης, πλούσιος και τεράστιος που οι επισκέπτες δεν μπορούν παρά να νιώθουν δέος. Παρασυρόμενος ανάμεσα στους κίονες, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς μια εποχή που οι λάμπες ήταν κεριά και οι τουρίστες προσκυνητές, όταν κάθε παράθυρο παρείχε όχι μόνο φυσικό αλλά και πνευματικό φως.

Ο εντυπωσιακός επιχρυσωμένος ξύλινος βωμός, φτιαγμένος από Φλαμανδούς, Γάλλους και ντόπιους καλλιτέχνες, είναι ένα από τα ωραιότερα έργα γοτθικής τέχνης στη χώρα. Η περίπλοκη σύνθεση απεικονίζει την ιστορία της ζωής του Ιησού, μεταφέροντας το χριστιανικό μήνυμα της σωτηρίας. Το σκευοφυλάκιο του καθεδρικού ναού είναι ένα μίνι Πράδο που φιλοξενεί αριστουργήματα των Φρανθίσκο Γκόγια, Τιτσιάνο, Ντιέγκο Βελάσκεθ, Καραβάτζιο και Τζιοβάννι Μπελλίνι, για να μην αναφέρουμε 19 πίνακες του θρυλικού Ελ Γκρέκο.

Γεννημένος στην Ελλάδα και με σπουδές στη Βενετία, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (οι φίλοι του τον αποκαλούσαν απλώς ‘ο Έλληνας’, δηλαδή ‘Ελ Γκρέκο’) ήρθε στην Ισπανία για να βρει δουλειά ως καλλιτέχνης. Τη βρήκε στο Τολέδο, όπου ανέπτυξε το μοναδικό του στυλ ζωγραφικής, αναμειγνύοντας πρόσωπα από την πατρίδα του, έντονα χρώματα και ελικοειδείς πόζες από την Ιταλία και μια σχεδόν μυστικιστική πνευματικότητα από την καθολική Ισπανία.

Το Μουσείο Σάντα Κρουζ στο Τολέδο στεγάζει μια θαυμάσια συλλογή από πίνακες του Ελ Γκρέκο, συμπεριλαμβανομένου του εντυπωσιακού «Η Κοίμηση της Θεοτόκου». Ολοκληρώθηκε ένα χρόνο πριν από το θάνατο του καλλιτέχνη και αποτέλεσε το αποκορύφωμα του αμίμητου στυλ του, συνδυάζοντας όλα τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν για να εκφράσει ένα απόκοσμο γεγονός. Κανένας καλλιτέχνης, πριν ή μετά, δεν έχει αποτυπώσει τον κόσμο του υπερφυσικού καλύτερα από τον Ελ Γκρέκο.

Οι φιλότεχνοι και θαυμαστές του Έλληνα ζωγράφου θα θελήσουν να επισκεφθούν το μικρό Μουσείο «El Greco» που χτίστηκε κοντά στο σπίτι του. Αξίζει να το επισκεφθείτε έστω και μόνο για να δείτε τον πανοραμικό χάρτη της πόλης, που δημιούργησε ο Θεοτοκόπουλος το 1614, όταν του ανατέθηκε να διαφημίσει το Τολέδο μετά τη μετακόμιση του βασιλιά στη Μαδρίτη και την παύση της πρωτεύουσας της Ισπανίας.

Μετά από μία μέρα γεμάτη τέχνη και ρομαντισμό, τα τοπικά εδέσματα είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτα. Τα τυπικά πιάτα του Τολέδο περιλαμβάνουν πέρδικα (perdiz), ελάφι (venado), αγριογούρουνο (jabalí), ψητό γουρουνόπουλο (cochinillo asado) και νεαρό αρνί (cordero). Η Plaza de Zocodover είναι γεμάτη από εστιατόρια που σερβίρουν απλά πιάτα σε προσιτές τιμές και είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να παρατηρήσετε τον κόσμο. Αξίζει επίσης να αφιερώσετε λίγα επιπλέον λεπτά για να εξερευνήσετε τα παράπλευρα δρομάκια του Τολέδο για να βρείτε μέρη για φαγητό με ντόπιους και τουρίστες.

Μπορείτε να ολοκληρώσετε το δείπνο σας με μία νόστιμη λιχουδιά που έχει μείνει από τις μαυριτανικές μέρες του Τολέδο: ένα αμυγδαλωτό φρούτου. Τα μαγαζιά στην πόλη πωλούν μαρζιπάν σε έτοιμα κουτιά δώρου, αλλά μπορείτε να κάνετε τις δικές σας επιλογές και να τα απολαύσετε σε ένα παγκάκι στην Plaza del Ayuntamiento. Στα δεξιά είναι το σιντριβάνι της πλατείας, πίσω το πιο όμορφο δημαρχείο της Ισπανίας και μπροστά ο κεντρικός καθεδρικός ναός της πόλης, που χτίστηκε όταν το Τολέδο ήταν πρωτεύουσα της Ισπανίας, λάμποντας έντονα στον μαύρο νυχτερινό ουρανό.

Μεγαλειώδης, βασιλική και αναμφισβήτητα ιδιόμορφη, η πνευματώδης πρωτεύουσα της Σουηδίας έχει πολλά να προσφέρει. Γενέτειρα των παγκοσμίου φήμης βραβείων Νόμπελ, αλλά και των ABBA, είναι μία πόλη ζωντανή και όμορφη, με πλούσια ιστορία που μπορείτε να ανακαλύψετε περιδιαβαίνοντας τις γειτονιές της.

Το γεγονός ότι αυτή η πόλη του ενός εκατομμυρίου κατοίκων βρίσκεται στην πραγματικότητα σε ένα αρχιπέλαγος εκπλήσσει πολλούς επισκέπτες που έρχονται για πρώτη φορά. Απλωμένη σε συνολικά 14 νησιά στην άκρη της Βαλτικής Θάλασσας, είναι διαθέσιμη για πολιτιστικές, ιστορικές και ναυτικές προσεγγίσεις, με τα μικρά φέρι να σας οδηγούν στα αξιοθέατά της. Ακολουθεί ένας οδηγός για να αξιοποιήσετε στο έπακρο μια μέρα στη σκανδιναβική πρωτεύουσα.

Άφιξη

Η προσγείωση στο αεροδρόμιο Αρλάντα της Στοκχόλμης (ARN) μοιάζει λίγο με την άφιξη σε ένα υπερμεγέθες βόρειο καταφύγιο. Περιβάλλεται από λίμνες και δάση περίπου 37 χλμ βόρεια του κέντρου της πόλης. Οι αεροσταθμοί του διαθέτουν υπέροχα δάπεδα από ξανθό ξύλο, που είναι φαίνονται ακόμα πιο όμορφα χάρη στο φως που μπαίνει από τα μεγάλα παράθυρα.

Πρόκειται για το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Σουηδίας και κόμβο τόσο της Norwegian Air Shuttle όσο και της Scandinavian Airlines (SAS). Η τελευταία λειτουργεί ως εθνικός αερομεταφορέας τριών χωρών – τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία – και τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονται στη Στοκχόλμη. Το αεροδρόμιο συνδέεται άριστα με πρωτεύουσες σε όλη την Ευρώπη, καθώς και με επιλεγμένες πόλεις ανά τον κόσμο, όπως το Τόκιο, το Ντουμπάι, η Μπανγκόκ, η Κωνσταντινούπολη και η Αντίς Αμπέμπα. Ωστόσο, για τη Βόρεια Αμερική, τα περισσότερα απευθείας δρομολόγια είναι εποχιακά, συμπεριλαμβανομένων των απευθείας πτήσεων από τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο και το Μαϊάμι.

Σε μια χώρα όπου λίγα πράγματα είναι φθηνά, οι υπηρεσίες ταξί από το ARN στο κέντρο της Στοκχόλμης δεν είναι και τόσο ακριβές. Η διαδρομή διαρκεί 30 έως 45 λεπτά, ανάλογα με την κίνηση και τον ακριβή προορισμό σας, και κοστίζει από 30 έως 60 ευρώ. Αλλά το τρένο Αρλάντα Εξπρές είναι μάλλον η καλύτερη επιλογή. Το σλόγκαν τους «Ναι, το τρένο είναι πιο γρήγορο», είναι πέρα ως πέρα αληθινό, καθώς συνδέει τους τρεις υπόγειους σταθμούς του αεροδρομίου με τον κεντρικό σταθμό της Στοκχόλμης σε μόλις 18 λεπτά. Το εισιτήριο μιας διαδρομής θα σας κοστίσει 340 σουηδικές κορώνες (λίγο πάνω από 30 ευρώ), τιμή που μειώνεται αν είστε άνω των 65 ετών ή κάτω των 25 ετών.

Πρωί

Μόλις φτάσετε στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, κατευθυνθείτε προς το Δημαρχείο της Στοκχόλμης. Στα περισσότερα μέρη, μια επίσκεψη στον πυρήνα της δημοτικής γραφειοκρατίας δεν αποτελεί πρωταρχικό τουριστικό αξιοθέατο. Όμως αυτό το κτήριο είναι πραγματικά πολύ όμορφο, από κόκκινο τούβλο, χτισμένο στο εθνικό ρομαντικό στυλ της Σουηδίας, με έναν ψηλό πύργο στον οποίο μπορείτε να ανεβείτε τους θερμούς μήνες.

Το σημαντικότερο εδώ είναι τα βραβεία Νόμπελ, με κύρος που έχει επιβληθεί σε όλον τον κόσμο. Το δημαρχείο είναι το μέρος όπου οι βραβευθέντες στη χημεία, τη φυσική, την ιατρική και τη λογοτεχνία παραλαμβάνουν το χρυσό μετάλλιο των 24 καρατίων (μαζί με μια σημαντική χρηματική αμοιβή). Το κάνουν με στυλ. Δείτε την Μπλε Αίθουσα, όπου πραγματοποιείται το επίσημο δείπνο των βραβείων Νόμπελ. Επισκεφθείτε τη Χρυσή Αίθουσα, επιχρυσωμένη με 18 εκατομμύρια χρυσά ψηφιδωτά πλακάκια, όπου οι νικητές και άλλοι διακεκριμένοι καλεσμένοι διασκεδάζουν τη νύχτα της βράβευσης χορεύοντας.

Από εκεί, μπορείτε να περπατήσετε μέχρι την Gamla Stan (Παλιά Πόλη). Η πιο γρήγορη διαδρομή διαρκεί λιγότερο από 15 έως 20 λεπτά με τα πόδια. Αν έχετε όρεξη για μια μικρή παράκαμψη, περπατήστε λίγο ανατολικά και στη συνέχεια νότια, διασχίζοντας τις τρεις καμάρες του Norrbro, μια νεοκλασική πέτρινη γέφυρα που χτίστηκε το 1797.

 

 

Θα φτάσετε γρήγορα στο Χέλγκεαντσχόλμεν, ένα μικρό, αλλά πολύ σημαντικό νησάκι στη μέση του Νόρστρομ, ενός από τα μικρότερα ποτάμια της Ευρώπης. Τεντώστε τα πόδια σας στα μονοπάτια του πάρκου Ρίκσπλαν. Στη συνέχεια, αφιερώστε λίγο χρόνο για να περπατήσετε μπροστά από το Ρικσντάγκσουσετ (Riksdagshuset), το εθνικό κοινοβούλιο της Σουηδίας. Αν είστε λάτρης της πολιτικής ή σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα το σύστημα της συνταγματικής μοναρχίας της, προσφέρουν δωρεάν 55λεπτες ξεναγήσεις στο κτήριο. Παρέχουν επίσης μια ξεχωριστή ξενάγηση στα 4.000 έργα τέχνης που βρίσκονται στο εσωτερικό του – αν και μόνο στα σουηδικά.

Η Γκάμλα Σταν είναι ό,τι πρέπει να είναι μια παλιά πόλη. Χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και βρίσκεται στο νησί Σταντσόλμεν. Αν και το πρόγραμμα της μονοήμερης αυτής επίσκεψης είναι γεμάτο, αφιερώστε τουλάχιστον λίγο χρόνο για να περιπλανηθείτε στα δαιδαλώδη, πλακόστρωτα δρομάκια, περνώντας από χαριτωμένα, καλοδιατηρημένα κτίρια του 16ου και 17ου αιώνα.

Μετά τη βόλτα, θα θελήσετε σίγουρα να συμμετάσχετε στη σουηδική παράδοση του φίκα. Φαινομενικά, πρόκειται για ένα διάλειμμα για καφέ. Αλλά αυτό είναι ένα πατροπαράδοτο κοινωνικό τελετουργικό από τότε που ο καφές έφτασε στη χώρα τον 18ο αιώνα. Η λέξη φίκα είναι ένας αναγραμματισμός του «καφί», της απαρχαιωμένης δηλαδή λέξης για τον καφέ.

Τώρα, ο καφές είναι τόσο βαθιά ριζωμένος στην κουλτούρα, ώστε οι επαφές εργασίας περιλαμβάνουν διαλείμματα φίκα ως απαραίτητη ρήτρα. Στο Καφέ Σβάιτσερ θα απολαύσετε ένα αχνιστό φλιτζάνι και ένα γλυκό – ίσως ένα στρούντελ μήλου, μια από τις σπεσιαλιτέ του. Όντας ένα ιστορικό σημείο που φιλοξενεί το φίκα στην ίδια τοποθεσία από το 1920, το Σβάιτσερ διαθέτει επίσης πλούσια γεύματα για τους πρωινούς του πελάτες, όπως ομελέτα και καπνιστό σολομό.

 

 

Απόγευμα

Ίσως κάποιοι σκέπτονται τη Σουηδία ως ένα μικρό σκανδιναβικό έθνος γεμάτο με πράους ανθρώπους που παράγουν ποιοτικά Volvo και αντικείμενα ΙΚΕΑ σε καλές τιμές – και, φυσικά, με πολύ καλούς παίκτες χόκεϊ. Αλλά η Στοκχόλμη ήταν κάποτε η καρδιά της σουηδικής αυτοκρατορίας, μιας μεγάλης δύναμης που κυριαρχούσε στην περιοχή της Βαλτικής και κατείχε υπερπόντια εδάφη. Είχαν ιδρύσει ακόμη και μία αποικία, τη «Νέα Σουηδία», στον Νέο Κόσμο, σε τμήματα του σημερινού Νιου Τζέρσεϊ, του Ντέλαγουερ και της Πενσυλβάνια, αν και η διάρκεια ζωής της δεν ξεπέρασε τα 20 χρόνια.

Ο πλούτος και η επιρροή της είναι ακόμη εμφανή στο Βασιλικό Παλάτι. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά παλάτια, το Κούνγκλιγκα Σλότεν εξακολουθεί να είναι η πραγματική οικογενειακή κατοικία και ο καθημερινός χώρος εργασίας της βασιλικής δυναστείας, επικεφαλής της οποίας είναι η Αυτού Μεγαλειότητά του Κάρολος Γουσταύος ΙΣΤ΄, βασιλιάς της Σουηδίας, ρόλος σε μεγάλο βαθμό τελετουργικός πλέον.

Φτάστε εγκαίρως για την αλλαγή φρουράς, η οποία πραγματοποιείται στις 12:15 ή στη 13:15, ανάλογα με την ημέρα. Στη συνέχεια ξεναγηθείτε σε ένα από τα μεγαλύτερα παλάτια της Ευρώπης, ένα επιβλητικό και εντυπωσιακό κτήριο ιταλικής μπαρόκ αρχιτεκτονικής με 600 δωμάτια, 11 ορόφους και πέντε μουσεία.

 

Θα μπορούσατε να περάσετε μια ολόκληρη εβδομάδα στο εσωτερικό του και να μην τα δείτε όλα. Ελλείψει χρόνου, περιορίστε την επίσκεψή σας στα σημαντικότερα σημεία: τα βασιλικά διαμερίσματα, την Αίθουσα του Κράτους και τον ασημένιο θρόνο της βασίλισσας Κριστίνα.

Τέλος, ήρθε πλέον η ώρα για μια βόλτα με το φέρι μποτ. Ειλικρινά, το να περπατήσετε μέχρι το Μουσείο Βάσα είναι μάλλον πιο εύκολο. Σε λίγο περισσότερο από μισή ώρα με τα πόδια, θα φτάσετε εκεί. Αλλά είναι πιο διασκεδαστικό να κατεβείτε στο Σλούσεν, κοντά στα φημισμένα ομώνυμα κανάλια που συνδέουν τη λίμνη Μάλαρεν με τη Βαλτική Θάλασσα. Στη συνέχεια, επιβιβαστείτε στη γραμμή 82 του φέρι μποτ. Η διαδρομή, μέσα από ήρεμες εσωτερικές υδάτινες οδούς, είναι σαν μια πολύ φθηνή μίνι κρουαζιέρα.

 

Στο Μουσείο Βάσα θα δείτε το Βάσα, ένα βασιλικό πολεμικό πλοίο γεμάτο χάλκινα κανόνια, το οποίο παρήγγειλε ο βασιλιά Γουσταύος Αδόλφος στο πλαίσιο του πολέμου με την Πολωνία-Λιθουανία, και το οποίο πραγματοποίησε το παρθενικό του ταξίδι το 1628. Κακοσχεδιασμένο, με ένα βαρύ και προχειροφτιαγμένο κατάστρωμα, έπλευσε μερικές εκατοντάδες μέτρα και έπειτα βυθίστηκε στο λιμάνι της Στοκχόλμης.

Ως εκ θαύματος, τα αλμυρά νερά του λιμανιού διατήρησαν το τρικάταρτο ξύλινο σκάφος των 68 μ. Και 333 χρόνια αργότερα, το 1961, το μεγαλοπρεπές σκάφος ανεσύρθη και στεγάστηκε στο ομώνυμο μουσείο, που σήμερα είναι ένα από τα πιο επισκέψιμα μουσεία στη Σκανδιναβία. Το πλοίο παραμένει κατά 98% αυθεντικό.

 

Λιγότερο από 10 λεπτά με τα πόδια βρίσκεται το Μουσείο ABBA. Το διάσημο τετραμελές ποπ συγκρότημα έκανε την εμφάνισή του στην παγκόσμια σκηνή το 1974, όταν το τραγούδι τους, «Βατερλώ», έγινε το πρώτο σουηδικό κομμάτι που κέρδιζε στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision.

Τα τραγούδια τους παρακινούν ακόμη και τους χειρότερους χορευτές (όπως εγώ) να σηκωθούν και να (προσπαθήσουν να) χορέψουν λίγο. Μελωδίες όπως το «Mamma Mia» και το «Dancing Queen» αποτέλεσαν τη βάση τόσο για χολυγουντιανές επιτυχίες όσο και για παραστάσεις στο Μπρόντγουεϊ. Στο μουσείο θα δείτε τα κοστούμια από τις συναυλίες τους, τα όργανα, τους χρυσούς δίσκους τους και άλλα αναμνηστικά, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού ελικοπτέρου που φωτογραφήθηκε για ένα από τα εξώφυλλα των άλμπουμ τους. Θα έχετε επίσης τη δυνατότητα να ηχογραφήσετε τη δική σας εκδοχή των επιτυχιών τους. Μπορείτε ακόμη και να ανεβείτε στη σκηνή και να χορέψετε μαζί με τις σιλουέτες των μελών του συγκροτήματος!

 

Βράδυ

Μετά από μία τόσο γεμάτη μέρα, μπορείτε να απολαύσετε ένα χαλαρό βράδυ στο SoFo, όπου ένα ταξί θα σας πάει σε 15 με 20 λεπτά από το Μουσείο ABBA. Εναλλακτικά, μπορείτε να πάτε συνδυάζοντας το περπάτημα με ένα λεωφορείο, πλοίο ή tunnelbana (μετρό).

Η καλλιτεχνική αυτή γειτονιά βρίσκεται στο νησί Σόντερμαλμ. Η ονομασία του, που σημαίνει «νότια της Φολκουνγκάγκαταν», δεν θυμίζει τυχαία το Soho του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. Είναι φανκ, δροσερό και χαλαρό και γεμάτο με απίστευτα μαγαζάκια.

 

Θα βρείτε καταστήματα vintage, καθώς και καταστήματα ρούχων, κοσμημάτων και μουσικής, και πολλά άλλα. Υπάρχει ακόμα κι ένα κατάστημα που επινοεί και παράγει τα δικά του επιτραπέζια παιχνίδια. Επίσης, μια μπουτίκ αθλητικών παπουτσιών με ένα μυστικό δωμάτιο, σε στιλ speakeasy, όπου παρουσιάζονται πανάκριβα παπούτσια σε σοβαρούς συλλέκτες.

Περιπλανηθείτε, ανακαλύψτε και ψωνίστε. Μετά, φάτε. Όλες οι εκλεκτικές επιρροές του SoFo συγκλίνουν στην πλατεία Νίτοργκετ, η οποία είναι γεμάτη με μπαρ και εστιατόρια (πολλά από αυτά διαθέτουν υπαίθριες βεράντες τους ζεστούς μήνες). Το μπαρ Agrikultur είναι το αγαπημένο των ντόπιων, με τη ζεστή του ατμόσφαιρα και την έμφαση στα εποχικά σουηδικά υλικά. Καταχωρημένο ως εστιατόριο Michelin Bib Gourmand, θα πρέπει να έχετε κάνει κράτηση αρκετά νωρίτερα. Αλλά μπορεί και να σταθείτε τυχεροί – πάντα κρατάνε μερικές θέσεις για όσους έρχονται κατά τύχη.

Μετά, η νύχτα είναι δική σας. Η Στοκχόλμη έχει μια εκπληκτικά ζωντανή τζαζ σκηνή. Αν έχετε ακόμα δυνάμεις, ανεβείτε ξανά στην Παλιά Πόλη για να περάσετε από το Stampen, έναν θρυλικό χώρο από τη δεκαετία του 1960, τη σκηνή του οποίου έχουν τιμήσει καλλιτέχνες όπως η Έρθα Κιτ και ο Ντίζι Γκιλέσπι. Παραγγείλετε ένα ποτό, καθίστε και αφήστε τη μουσική να ντύσει τις αναμνήσεις σας που συλλέξατε αυτή τη μέρα στην πολυσύχναστη πρωτεύουσα της Σουηδίας.

Ο χαλαρός τρόπος ζωής στη Γαλλική Πολυνησία, το χαλαρό χρονοδιάγραμμα και το μεγαλείο της φύσης ευνοούν την περισυλλογή. Ο ουρανός είναι καταγάλανος και τα λευκά σύννεφα χαϊδεύουν τα υψώματα, ρίχνοντας τη φευγαλέα σκιά τους στις βραχώδεις επιφάνειες του νησιού Φάτου Χίβα των Νήσων Μαρκέζες.

Έξι ιστιοπλοϊκά βρίσκονται αγκυροβολημένα στα ανοιχτά νερά μπροστά μας, σαν σιωπηλοί φρουροί που προστατεύουν τον βραχώδη κόλπο των Παρθένων και το χωριουδάκι Χάνα Βέιβ, γεμάτο με ηφαιστειακούς κρατήρες. Οι συστάδες από κοκοφοίνικες, συνωστισμένοι στις απότομες πλαγιές των λόφων, λικνίζονται με χάρη στο απογευματινό αεράκι της Πολυνησίας.

Το Αρανούι 5

Το φορτηγό-κρουαζιερόπλοιο, που σάλπαρε από το Παπέτε της Ταϊτής, προσφέρει τον ρομαντισμό της επιβίβασης σε ένα φορτηγό πλοίο για τον Νότιο Ειρηνικό, αλλά με άνετες καμπίνες και καλό φαγητό. Η Air Tahiti Nui προσφέρει την ευκολία των απευθείας πτήσεων από το Λος Άντζελες και το Σηάτλ, με ευγενικά πολυνησιακά πληρώματα.

Το πλοίο μας λέγεται Αρανούι 5 – το οποίο μεταφράζεται ως «Το Μεγάλο Μονοπάτι» – και έχει χαμηλή και επίπεδη πλώρη, στην οποία βρίσκονται τα εμπορευματοκιβώτια μεταφοράς και δύο κίτρινοι γερανοί, και πρύμνη γεμάτη μπαλκόνια, ακριβώς όπως ένα κρουαζιερόπλοιο.

 

Πολυνησιακή καταγωγή και αυθεντικότητα

«Είμαι μέλος της οικογένειας που ξεκίνησε τη ναυτιλιακή εταιρεία και τη γραμμή κρουαζιέρας», δήλωσε ο Έρικ Γουόνγκ εκτελεστικός αντιπρόεδρος για τη Βόρεια Αμερική σε επαγγελματικό ταξίδι από την Καλιφόρνια, λίγο πριν το πλοίο αποπλεύσει από το λιμάνι του Παπέτε. «Το Αρανούι αφορούσε πάντα τους ανθρώπους της Γαλλικής Πολυνησίας, τους οποίους βοηθά να αναπτύξουν την τοπική οικονομία των νησιών τους.»

Το περασμένο έτος ήταν αξέχαστο για τις κρουαζιέρες Αρανούι. Την 40ή επέτειό της, η εταιρεία κέρδισε το Βραβείο Conde Nast Readers’ Choice Award  στην κατηγορία των μικρών πλοίων και οι Νήσοι Μαρκέζες ανακηρύχθηκαν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η κρουαζιέρα με το Αρανούι 5 είναι ένα ταξίδι στην καρδιά και την ψυχή της Γαλλικής Πολυνησίας: μια αυθεντική αποστολή πάνω στο φορτηγό πλοίο που αποτελεί σανίδα σωτηρίας για τα νησιά, μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσουμε τους κατοίκους τους και μια διαλεκτική επαφή με τον ιστορικό τόπο και τον αρχαίο του πολιτισμό.

Σταγόνες γης στη μοναξιά του Ειρηνικού

Εννιακόσια μίλια βορειοανατολικά της Ταϊτής, με πληθυσμό περίπου 9.000 κατοίκους, οι Μαρκέζες είναι από τα πιο απομακρυσμένα νησιωτικά συμπλέγματα του κόσμου. Κατά τη διάρκεια της αποστολής του 1907 με  το ιστιοπλοϊκό του στις Μαρκέζες, ο Τζακ Λόντον έγραφε: «Εδώ και πολλά χρόνια, κανένα ιστιοφόρο δεν είχε επιχειρήσει αυτή τη διαδρομή – είμαστε στη μέση μιας από τις πιο έρημες μοναξιές του Ειρηνικού … Δεν είδαμε κανένα πανί … ούτε τον καπνό ενός ατμόπλοιου πάνω από τον ορίζοντα. Ένα χαλασμένο σκάφος θα μπορούσε να παρασύρεται για χρόνια σε αυτή την έρημη έκταση, χωρίς καμία ελπίδα διάσωσης».

Η σύζυγός μου Μαρία κι εγώ επιβιβαστήκαμε πρόσφατα για μια 12ήμερη κρουαζιέρα με το Αρανούι με επιστροφή στο Παπέτε. Το δρομολόγιο των εννέα νησιών περιλαμβάνει την Μπόρα Μπόρα, τις ατόλες Τουαμότου Φακαράβα και Ρανγκιρόα και τα έξι κατοικημένα νησιά Μαρκέζας: Νουκού Χίβα, Ουά Που, Χίβα Οα, Φατού Χίβα, Ταχουάτα και Ουά Χούκα.

Οι Μαρκέζες είναι ηφαιστειογενή νησιά με απόκρημνες ακτές και κρυστάλλινους κόλπους, καταπράσινα βουνά και πυκνά δάση, απόκρημνους βράχους και καταρράκτες, και πλούσιες κοιλάδες γεμάτες όμορφα άνθη και κελαηδίσματα πουλιών.

«Είναι το ταμπλό πάνω στο οποίο οι ταξιδιώτες μπορούν να ζωγραφίσουν τις φαντασιώσεις τους», εκμυστηρεύτηκε ο Πολ Θερού το 1992 στο ταξιδιωτικό του βιβλίο «Οι ευτυχισμένες νήσοι της Ωκεανίας».

Ο καιρός στις Μαρκέζες είναι ήπιος λόγω των ανατολικών ανέμων, με αλλαγές δύο βαθμών της μέσης θερμοκρασίας από μήνα σε μήνα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Οι βροχές είναι συνήθως σύντομες νεροποντές ή καταιγίδες και είναι λιγότερο συχνές από τον Σεπτέμβριο έως τον Δεκέμβριο.

 

Το μικροσκοπικό νησιωτικό σύμπλεγμα διαθέτει καλό βιοτικό επίπεδο – βασίζεται στη γεωργία, την αλιεία και τον τουρισμό, που ενισχύεται από τις 19 ετήσιες επισκέψεις του Αρανούι. Το αρχιπέλαγος επωφελείται από το γεγονός ότι αποτελεί μέρος του γαλλικού κυβερνητικού και οικονομικού συστήματος, διατηρώντας παράλληλα τη δική του κληρονομιά. Ο πολιτισμός και η μητρική γλώσσα ηλικίας 2.000 ετών διαφέρουν από της υπόλοιπης Πολυνησίας.

Η Τζάνετ Οπενχάιμερ, επιβάτις από το Σικάγο, μας μίλησε για τους κατοίκους και τον τρόπο ζωής τους: «Δίνεται μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση, με τα παιδιά να πηγαίνουν σε οικοτροφείο στην Ταϊτή – η γλώσσα των Μαρκέζων έχει διατηρηθεί και ομιλείται από τους κατοίκους των νησιών. Είναι ιδιαίτερα θρήσκοι, υπάρχει τουλάχιστον μία εκκλησία σε κάθε νησί, έχουν στενή σχέση με τη φύση και η σημασία της οικογένειας είναι τεράστια. Η ζωή τους φαίνεται να είναι αρκετά ευτυχισμένη και χαλαρή και μάλλον δεν παθαίνουν έλκος».

Μυστικιστικές Μαρκέζες

Οι Μαρκέζες εξυμνούνται στην τέχνη και τη λογοτεχνία. Στο μυθιστόρημά του «Typee» του 1846 («Περιπέτειες στη χώρα των κανιβάλων», όπως αποδόθηκε στα ελληνικά), ο Χέρμαν Μέλβιλ περιέγραψε «παράξενα οράματα αλλόκοτων πραγμάτων», όπως «άλση από κοκοφοίνικες, κοραλλιογενείς υφάλους, τατουάζ αρχηγών και ναούς από μπαμπού, ηλιόλουστες κοιλάδες φυτεμένες με αρτοφόρα δέντρα, σκαλιστά κανό που χορεύουν στα γαλάζια νερά και άγρια δάση που φυλάσσονται από φρικτά είδωλα».

Οι μετα-ιμπρεσιονιστικοί πίνακες του Πωλ Γκογκέν από τις Μαρκέζες απεικονίζουν χρυσαφένιους ιθαγενείς και ειδυλλιακά σκηνικά με ζωηρά χρώματα. Ο Γάλλος ζωγράφος, που πέθανε το 1903, είναι θαμμένος κοντά στον Βέλγο τροβαδούρο Ζακ Μπρελ, σε ένα κοιμητήριο στην κορυφή ενός λόφου με θέα στον ωκεανό, κοντά στην πόλη Aτουόνα στη Χίβα Οα.

 

Πολιτιστική ταπισερί

Οι επιβάτες ενθαρρύνονται να εντρυφήσουν στο πλούσιο μωσαϊκό που υφαίνεται στον πολιτισμό της Γαλλικής Πολυνησίας μέσω των ελκυστικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που διοργανώνονται στο πλοίο: μαθήματα παραδοσιακής μουσικής και χορού, μαθήματα μαγειρικής, πολύγλωσσες διαλέξεις για την ιστορία και τα έθιμα, καθώς και διαδραστικά εργαστήρια για την τέχνη των ιθαγενών.

 

Κάθε νησί διακρίνεται για τις μοναδικές τέχνες του, οι οποίες παρουσιάστηκαν σε αρκετές από τις περιηγήσεις μας. Η Ταχουάτα είναι γνωστή για τα κοσμήματά της με θέμα το τίκι και τα στολίδια που έχουν δημιουργηθεί από σκελετούς αγελάδας και ξιφία, τα οποία έχουν εκτεθεί στο Λούβρο του Παρισιού. Οι χωρικοί της Φάτου Χίβα χτυπάνε το φλοιό των αρτόδεντρων για να φτιάξουν ύφασμα τάπα και πλέκουν λουλουδένια στολίδια για τα μαλλιά από φύλλα πάνδανου και πλουμέριας (ινδικό φούλι).

Ένας από τους ομιλητές του Αρανούι ήταν ο Ντιντιέ Μπενατάρ, ο οποίος μετακόμισε στην Ταϊτή με την οικογένειά του από τη Γαλλία όταν ήταν 15 ετών και έκανε σπουδές για την πρωτόγονη τέχνη στο Παρίσι στη Σχολή του Λούβρου.

«Εκεί ανέπτυξα το ενδιαφέρον μου για την ιστορία και τον πολιτισμό των Μαρκέζων», είπε. «Τα νησιά διαθέτουν μερικές από τις πιο σημαντικές και κρυφές τοποθεσίες τίκι (μικρά ειδώλια από ξύλο, πέτρα ή νεφρίτη) στον κόσμο».

 

Γαστρονομικές απολαύσεις και ιερά σύμβολα

Τροπικές συνθέσεις λουλουδιών και πολύχρωμα τραπεζομάντιλα κοσμούν τη φωτεινή και φιλόξενη τραπεζαρία με τους χαμογελαστούς σερβιτόρους. Ο μπουφές του πρωινού είναι πλούσιος, το γεύμα και το δείπνο είναι γαστρονομικές απολαύσεις. Τα γαλλικά και πολυνησιακά κυρίως πιάτα που σερβίρονται με κόκκινα και λευκά κρασιά συχνά περιλαμβάνουν φρέσκα θαλασσινά και τοπικά καλλιεργημένα φρούτα και λαχανικά, που ολοκληρώνονται με νόστιμα γλυκά.

Το Αρανούι 5 φιλοξενεί 230 επιβάτες σε 103 καμπίνες. Η μοντέρνα και ευρύχωρη καμπίνα μας ήταν μια πολυτελής σουίτα με διαχωρισμένο καθιστικό και ιδιωτικό μπαλκόνι. Οι ανέσεις και οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν πισίνα, μπουτίκ, γυμναστήριο, μασέρ και καλλιτέχνη τατουάζ. Τα περίτεχνα πολυνησιακά σχέδια τατουάζ είναι προσαρμοσμένα στην προσωπικότητα του κάθε επιβάτη. Για τους Μαρκέζους, τα τατουάζ είναι ιερά σύμβολα που ενσαρκώνουν την ταυτότητα και την κληρονομιά τους.

Ένας μεγάλος ελιγμός και μία παρτίδα σκάκι

Η Μαρία και εγώ σταθήκαμε σε ένα ανώτερο κατάστρωμα, λίγο μετά την ανατολή του ήλιου στο Ουά Χούκα, για να παρακολουθήσουμε τον καπετάνιο να εκτελεί τον λεγόμενο «μεγάλο ελιγμό», μέσα σε ένα στενό κανάλι, ανάμεσα σε βράχους που δεν ξεπερνούσαν σχεδόν το μήκος του πλοίου. Ο καπετάνιος έκανε μια αξιοσημείωτη περιστροφή 180 μοιρών προτού ρίξει άγκυρα στην είσοδο του «αόρατου κόλπου» του Βαϊπαΐ.

Σε κάθε λιμάνι, οι λιμενεργάτες αναλάμβαναν δράση. Τα περονοφόρα μετακινούσαν τα εμπορεύματα εδώ κι εκεί για να ελευθερώσουν χώρο και να αναδιατάξουν τα εμπορεύματα από πάνω και κάτω από τα καταστρώματα. Γερανοί ξεφόρτωναν στοίβες ξυλείας, κιβώτια με μπετόν, βαρέλια με βενζίνη, κιβώτια με τρόφιμα, κιβώτια με μπύρα Tahitian Hinano, ακόμα και φορτηγά Toyota. Το εμπόρευμα για τους νησιώτες φορτώθηκε σε παλέτες γεμάτες με κόπρα (σπόρους καρύδας), εσπεριδοειδή, ψάρια και βαρέλια γεμάτα μέχρι το χείλος με φρούτα νόνι.

«Το φόρτωμα είναι στο DNA μας», δήλωσε ο Γουόνγκ. «Οι επιβάτες γοητεύονται βλέποντας πώς λειτουργεί ένα φορτηγό πλοίο. Είμαστε σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή.»

 

Ο χορός των πολεμιστών 

Το Ταϊόχαε είναι η διοικητική πρωτεύουσα του αρχιπελάγους και βρίσκεται στο Νούκου Χίβα, το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο νησί: 29 χλμ μήκος και 14 χλμ πλάτος, με περίπου 3.000 κατοίκους. Μια ομάδα οδηγών συνάντησε το πλοίο και μας συνόδευσαν με τα τετρακίνητα οχήματά τους κατά μήκος του ελικοειδούς ορεινού δρόμου του νησιού προς τον αρχαιολογικό χώρο Καμουιχέι, ο οποίος είναι αξιοσημείωτος για τα αρχαία πετρογλυφικά του και τα δέντρα μπάνυαν ηλικίας 600 ετών. Φορώντας περιδέραια από χαυλιόδοντες αγριογούρουνου και φτέρες, απειλητικοί χορευτές-πολεμιστές έκαναν άγριες γκριμάτσες και γρύλιζαν μια τραχιά ψαλμωδία, χτυπώντας τα γυμνά τους πόδια στον ρυθμό του τυμπάνου, μπροστά από ένα τεράστιο δέντρο.

Μετά την παράσταση, το γεύμα σερβιρίστηκε σε ένα εστιατόριο στο χωριό Χατιχέου. Γευτήκαμε ψωμί, χοιρινό, κατσικάκι και μικρές κόκκινες μπανάνες που ψήνονταν αργά σε έναν ούμου, υπόγειο φούρνο. Το γεύμα των Μαρκέζων περιελάμβανε επίσης ωμό ψάρι σε γάλα καρύδας, τηγανητό κοτόπουλο σε γλυκιά σάλτσα σόγιας και πο’ε, μια μαστιχωτή πουτίγκα από μπανάνα και καρύδα.

Τραγούδια του νησιού και του Θεού

Το τελευταίο λιμάνι που επισκεφτήκαμε ήταν η Γαλλική Πολυνησία των ονείρων σας με τις λευκές παραλίες και την τυρκουάζ θάλασσα. Στην Μπόρα Μπόρα κολυμπήσαμε με καρχαρίες και σαλάχια και αποδράσαμε σε ένα ιδιωτικό νησί. Ένα εορταστικό μπάρμπεκιου περιελάμβανε το συνηθισμένο τραγούδι των Μαρκέζων.

«Πολλά από τα τραγούδια μας μιλούν για τη φύση, την οικογένεια, τον πολιτισμό και, πολύ σημαντικό, για τον Θεό», δήλωσε ο ξεναγός του πλοίου Σπένσερ Αβατάι. «Δεν έχει σημασία από ποιο νησί είμαστε – είμαστε όλοι τραγουδιστές.»

Των David και Maria Coulson