Σε μια σημαντική ενημέρωση των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την πρόληψη του εγκεφαλικού, η Αμερικανική Ένωση κατά των Εγκεφαλικών (American Stroke Association – ASA) ανακοίνωσε την Δευτέρα πως έως και το 80% των 610.000 πρώτων εγκεφαλικών που συμβαίνουν κάθε χρόνο θα μπορούσαν να αποτραπούν μέσω πρώιμου προσυμπτωματικού ελέγχου και αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Με τα εγκεφαλικά να παίρνουν σχεδόν 160.000 ζωές κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της ASA καλούν για μέτρα πρόληψης.
Το εγκεφαλικό συμβαίνει όταν η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο διακόπτεται, προκαλώντας εγκεφαλική βλάβη και πιθανές σοβαρές αναπηρίες που επηρεάζουν την σκέψη, την ομιλία και την κινητικότητα. Ανισότητες στην υγεία καθιστούν ορισμένους πληθυσμούς πιο επιρρεπείς, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ενισχυμένο προσυμπτωματικό έλεγχο και μεθόδους πρόληψης.
Οι ενημερωμένες Κατευθυντήριες Γραμμές για την Πρωτογενή Πρόληψη του Εγκεφαλικού του 2024 (2024 Guideline for the Primary Prevention of Stroke), η πρώτη αναθεώρηση από το 2014, δίνει έμφαση στον προσυμπτωματικό έλεγχο ρουτίνας για σημαντικούς παράγοντες κινδύνου, οι οποίοι περιλαμβάνουν την υψηλή αρτηριακή πίεση, την ανεβασμένη χοληστερίνη, το υψηλό σάκχαρο στο αίμα και την παχυσαρκία.
Αυτές οι συστάσεις στοχεύουν να βοηθήσουν το κοινό να κάνει αλλαγές στον τόπο ζωής που θα μείωνε σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού.
Οι ενημερωμένες κατευθυντήριες γραμμές τονίζουν την πρωτογενή πρόληψης
Οι κατευθυντήριες γραμμές είναι μια ενημερωμένη έκδοση των παλαιότερων, παρουσιάζοντας νέα ευρήματα ερευνών και πρακτικές στρατηγικές για την πρόληψη του πρώτου εγκεφαλικού κατά την διάρκεια ζωής ενός ανθρώπου. Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές αντιμετωπίζουν επίσης τους κοινωνικούς καθοριστικούς παράγοντες υγείας (Social Determinants Of Health – SDOH) – μη ιατρικούς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την έκβαση της υγείας ενός ατόμου και την πρόσβασή του στην υγειονομική περίθαλψη.
«Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να μειώσουμε τις περιπτώσεις εγκεφαλικού καθώς και θανάτου λόγω αυτού είναι να αποτρέψουμε το πρώτο εγκεφαλικό – συχνά αναφερόμενος και ως πρωτογενής πρόληψη», είπε σε δήλωση τύπου η Δρ Σέρυλ Ντ. Μπούσνελ, κλινική ιατρός, ερευνήτρια και πρόεδρος της ομάδας συγγραφής κατευθυντήριων γραμμών της ASA.
«Κάποιοι πληθυσμοί έχουν αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού, είτε λόγω γενετικών, βιολογικών ή παραγόντων του τρόπου ζωής ή/και κοινωνικών καθοριστικών παραγόντων, και σε μερικές περιπτώσεις, οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν τον ανάλογο προσυμπτωματικό έλεγχο για να αναγνωρίσουν τον κίνδυνο τους», πρόσθεσε η Δρ Μπούσνελ.
Σημαντικές ενημερώσεις και συστάσεις
Οι κατευθυντήριες γραμμές αντικατοπτρίζουν τις ιατρικές προόδους που σημειώθηκαν την τελευταία δεκαετία. Μια αξιοσημείωτη προσθήκη είναι η σύσταση των αγωνιστών των υποδοχέων του πεπτιδίου που μοιάζει με τη γλυκαγόνη (GLP-1), φάρμακα εγκεκριμένα από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (Food and Drug Administration-FDA) που μειώνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου σε υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς ή σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2.
«Μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις είναι ότι οι αγωνιστές του υποδοχέα του γλουκαγονικού πεπτιδίου, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για τη μείωση του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη, έχει αποδειχθεί ότι αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά αυτή τη διαταραχή, αλλά οδηγούν επίσης σε σημαντική απώλεια βάρους σε αυτούς τους ασθενείς, η οποία έχει πολλά επακόλουθα οφέλη», δήλωσε η Δρ Μπούσνελ στους Epoch Times.
Εξήγησε ότι αυτά τα συνδυασμένα οφέλη μειώνουν και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων επιπλοκών του διαβήτη.
«Η άλλη κατηγορία φαρμάκων είναι οι αναστολείς PCSK9, οι οποίοι είναι πολύ αποτελεσματικοί στη μείωση της LDL (κακής) χοληστερόλης», συνέχισε. «Αυτά τα φάρμακα έχει επίσης αποδειχθεί ότι μειώνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου».
Οι βασικές συστάσεις που περιγράφονται στη νέα κατευθυντήρια γραμμή περιλαμβάνουν επίσης τακτικές εξετάσεις υγείας και παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής που προάγουν υγιείς συμπεριφορές.
Οι επαγγελματίες υγείας της πρωτοβάθμιας περίθαλψης ενθαρρύνονται να εκπαιδεύουν τους ασθενείς σχετικά με τους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα και η υψηλή χοληστερόλη, και πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν.
Έμφαση στη διατροφή
Η διατροφή παίζει ζωτικής σημασίας ρόλο στις ενημερωμένες κατευθυντήριες γραμμές. Η ASA συνιστά στους ανθρώπους να υιοθετήσουν ένα Μεσογειακό διατροφικό μοτίβο, το οποίο είναι γνωστό ότι μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού. Η Μεσογειακή δίαιτα δίνει έμφαση στα σιτηρά ολικής άλεσης, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα υγιή λιπαρά, τα όσπρια, τους ξηρούς καρπούς, τα ψάρια και την μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών και αλκοόλ ενώ ταυτόχρονα τονίζει τον περιορισμό των επεξεργασμένων τροφών.
Η Δρ Μπούσνελ πρόσθεσε ότι άλλες νέες συστάσεις δίνουν έμφαση όχι μόνο στη σωματική δραστηριότητα αλλά και στην αποφυγή της καθιστικής συμπεριφοράς κατά τις ώρες εγρήγορσης. Οι κατευθυντήριες οδηγίες προσθέτουν «μια νέα σύσταση για τον έλεγχο της καθιστικής συμπεριφοράς και τη συμβουλευτική των ασθενών για την αποφυγή της καθιστικής συμπεριφοράς», είπε.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές επιβεβαιώνουν επίσης την ανάγκη για σωματική δραστηριότητα, προτείνοντας τουλάχιστον 150 λεπτά μέτρια έντασης αεροβικής δραστηριότητας κάθε εβδομάδα.
«Η εφαρμογή των συστάσεων σε αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές καθιστά δυνατή την σημαντική μείωση του κινδύνου του πρώτου εγκεφαλικού για τους ανθρώπους», δήλωσε η Μπούσνελ. «Οι περισσότερες στρατηγικές που προτείνουμε για την πρόληψη του εγκεφαλικού θα βοηθήσουν επίσης στην μείωση της άνοιας, άλλης μιας σοβαρής κατάστασης υγείας που σχετίζεται με αγγειακά θέματα στον εγκέφαλο.»
Η ενημέρωση παρουσιάζει συγκεκριμένες συστάσεις για τις γυναίκες, μιλώντας για παράγοντες όπως την υψηλή πίεση λόγω εγκυμοσύνης και τον κίνδυνο εγκεφαλικού που συνδέεται με τα αντισυλληπτικά που λαμβάνονται δια του στόματος.
Αυτές οι συστάσεις περιλαμβάνουν τη μείωση της αρτηριακής πίεσης εάν είναι υψηλή σε έγκυες γυναίκες, τον έλεγχο για επιπλοκές της εγκυμοσύνης και τον έλεγχο για πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (πολύ πρώιμη εμμηνόπαυση πριν από την ηλικία των 40 ετών), πρώιμη εμμηνόπαυση (πριν από την ηλικία των 45 ετών) και ενδομητρίωση (μια φλεγμονώδης κατάσταση που προκαλείται από ενδομητρικό ιστό που βρίσκεται εκτός της μήτρας), δήλωσε η Δρ Μπούσνελ.
«Το κοινό πρέπει να κατανοήσει ότι οι παράγοντες του τρόπου ζωής [όπως] η διατροφή, η σωματική αδράνεια, η παχυσαρκία, ο ύπνος, το κάπνισμα, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και ελπίζουμε ότι οι πάροχοι θα μιλήσουν στους ασθενείς τους για την αλλαγή αυτών των συμπεριφορών», δήλωσε.
«Η εφαρμογή των συστάσεων αυτής της κατευθυντήριας γραμμής θα καταστήσει δυνατή τη σημαντική μείωση του κινδύνου εμφάνισης πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου στους ανθρώπους», δήλωσε η Δρ Μπούσνελ. «Οι περισσότερες στρατηγικές που συνιστούμε για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου θα βοηθήσουν επίσης στη μείωση του κινδύνου άνοιας, μιας άλλης σοβαρής κατάστασης υγείας που σχετίζεται με αγγειακά προβλήματα στον εγκέφαλο.»
Για να βοηθήσουν τους πάροχους υγειονομικής περίθαλψης στην αξιολόγηση του κινδύνου των ασθενών, οι κατευθυντήριες γραμμές παρουσιάζουν τον υπολογιστή κινδύνου Πρόγνωσης Κινδύνου Γεγονότων Καρδιαγγειακών Ασθενειών (Predicting Risk of cardiovascular disease EVENTS – PREVENT), ο οποίος εκτιμά τον κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιακής νόσου ενός ατόμου από την ηλικία των 30 ετών.
Καθώς η ASA συνεχίζει να υποστηρίζει τις αποτελεσματικές προληπτικά μέτρα, υπενθυμίζει στο κοινό την αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών του εγκεφαλικού που είναι η πάρεση του προσώπου (μερική παράλυση συνήθως του μισού προσώπου δεξιά ή αριστερά), αδυναμία άνω άκρου, δυσκολία στην ομιλία και τονίζει την άμεση ανάγκη για βοήθεια καλώντας την Άμεση Δράση ή το 166.
