EVENTS

Το βράδυ της Αυγουστιάτικης Πανσελήνου, την Πέμπτη 31 Αυγούστου 2023 και ώρα 19:30, στο αρχαίο θέατρο της Πλευρώνας, θα τελεστούν τα εγκαίνια του έργου «Στερέωση, Αποκατάσταση και Ανάδειξη αρχαίου θεάτρου Πλευρώνας», από την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Την τελετή θα πλαισιώνει παρουσίαση του έργου και μουσική εκδήλωση με τη Φωτεινή Δάρρα «Με ένα κομμάτι φεγγαριού στα χέρια».

Όπως πληροφορεί το ΥΠΠΟ σε ανακοίνωσή του, η αρχαία Πλευρώνα με το εντυπωσιακό τείχος της αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αιτωλικές πόλεις. Σε ξεχωριστή θέση και σε επαφή με το τείχος βρίσκεται το μικρό θέατρο, το οποίο αρχικά είχε χρησιμοποιηθεί ως βουλευτήριο. Η πανοραμική θέα προς τη λιμνοθάλασσα, τις απέναντι ακτές της Πελοποννήσου και τις εκβολές του Αχελώου, είναι μοναδική. Το σκηνικό οικοδόμημα σε επαφή με το τείχος και τον αμυντικό πύργο, που χρησιμοποιούνταν και ως αποδυτήρια των ηθοποιών, προσδίδει μία επιπλέον σημαντική κατασκευαστική ιδιαιτερότητα.

Το συγχρηματοδοτούμενο έργο, προϋπολογισμού 900.000,00 ευρώ, υλοποιείται απολογιστικά και δι’ αυτεπιστασίας από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και Λευκάδος και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2023. Εντάχθηκε τον Ιούλιο του 2020 στο Ε.Π. «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ 2014-2020» με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Η σύνταξη της μελέτης αποκατάστασης, επιστημονικά υπεύθυνος της οποίας ήταν ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ Γεώργιος Καραδέδος, έγινε μέσω Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού, της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Όπως προσθέτει το ΥΠΠΟ στην ανακοίνωσή του, με τις προτεινόμενες εργασίες αντιμετωπίζονται αφενός προβλήματα φθοράς του δομικού υλικού του μνημείου αφετέρου επιδιώκεται η αποκατάσταση, σε επιτρεπτά όρια, της μορφής του για λόγους αισθητικούς, διδακτικούς και πρακτικούς, χωρίς να αλλοιώνεται η αυθεντικότητά του. Εκτός από τη συμπλήρωση των εδωλίων του κοίλου με νέα από χυτό υλικό, οι πιο εκτεταμένες και απαιτητικές αναστηλωτικές εργασίες έγιναν στο σκηνικό οικοδόμημα, με τη συμπλήρωση της εσωτερικής παρειάς του τείχους, στην οποία στηρίχθηκαν τα αρχιτεκτονικά μέλη του ορόφου του, φτάνοντας σε συνολικό ύψος 2,50 μ. Παράλληλα, αποκαταστάθηκαν το μεγαλύτερο τμήμα της πυλίδας του πύργου του θεάτρου, η νότια κτιστή κλίμακα που οδηγεί στον όροφο της σκηνής, η αναστήλωση του βόρειου παρασκηνίου και τμήματος του προσκηνίου και του τόξου της βόρειας παρόδου του θεάτρου, το ύψος του οποίου φτάνει τα 3,70 μ.

Η υλοποίηση του έργου αποτελεί το επιστέγασμα των μακροχρόνιων και εκτεταμένων εργασιών ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Πλευρώνας, από το 2002 μέχρι σήμερα, μέσω διαδοχικών συγχρηματοδοτούμενων Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων (Γ΄ Κ.Π.Σ. και Ε.Σ.Π.Α.), που έχουν καταστήσει την αρχαία πόλη έναν από τους πλέον οργανωμένους αρχαιολογικούς χώρους της Αιτωλοακαρνανίας.

Ένα ταξίδι στο χρόνο κάνουν και φέτος, για δέκατη χρονιά, τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Μονής στον δήμο Μαλεβιζίου στο Ηράκλειο, που καλούν μικρούς και μεγάλους, όχι απλά να παρακολουθήσουν, αλλά να συμμετάσχουν ενεργά στο παραδοσιακό αλώνισμα. Αυτό που επιχειρούν μέσα από τη γιορτή, είναι να το διατηρήσουν ζωντανό, ως κομμάτι της παράδοσης του τόπου.

Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αντώνης Βεργετάκης, ανέφερε ότι η προσδοκία και η επιθυμία «να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τις παραδόσεις μας» υπήρξε η κινητήριος δύναμη, ενώ η απροσδόκητη συμμετοχή μικρών και μεγάλων, έγινε η «τροφή» για μια γιορτή, που «κατάφερε να γίνει θεσμός στον τόπο μας».

Με στόχο να καταφέρει να «ξυπνήσει» και να διατηρήσει μνήμες στους παλαιότερους και να αποτελέσει μάθημα για τους νεότερους, η διαδικασία του αλωνίσματος θα αναβιώσει την Κυριακή 2 Ιουλίου στις 17:30, στη θέση «Πλακάλωνα» στο χωριό Μονή, που όπως τόνισε ο κ. Βεργετάκης «ήταν η περιοχή που παραδοσιακά έκαναν το αλώνισμα οι πρόγονοί μας, με τον πιο παραδοσιακό τρόπο».

Χρησιμοποιώντας άλογα και μουλάρια, όπως επισήμανε ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου, οι κάτοικοι της περιοχής τα παλιότερα χρόνια, «κατάφερναν με τη χρήση φυσικών υλικών και με τα χέρια τους, να παρασκευάσουν το αλεύρι τους, το χόντρο τους, τη βάση δηλαδή για να έχουν εκείνες τις δύσκολες εποχές, το ψωμί τους».

Όπως και τότε, έτσι και στη διάρκεια αυτής της «γιορτής για την παράδοση» όπως την χαρακτήρισε ο κ. Βεργετάκης, ο καρπός θα αλεστεί σε παραδοσιακό χειρόμυλο για να γίνει χόντρος και στη συνέχεια οι γυναίκες του χωριού θα μαγειρέψουν τον παραδοσιακό χόντρο, που θα προσφερθεί στους παρευρισκόμενους.

Αν και στην περιοχή οι κάτοικοι συνδέθηκαν επί πολλές δεκαετίες με τα σιτηρά, οπότε και με τη διαδικασία του αλωνίσματος, αυτό κυρίως είχε χαρακτηριστικά λιγότερο επαγγελματικά και περισσότερο οικογενειακά, αφού το μεγαλύτερο μέρος των κατοίκων που καλλιεργούσαν, «το έκαναν για να έχουν τα απαραίτητα στο σπιτικό τους και όχι για να τα διαθέτουν προς πώληση».

Η αναβίωση του αλωνίσματος ως γιορτή, γίνεται με τη στήριξη του δήμου Μαλεβιζίου, και όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος Μενέλαος Μποκέας «τέτοιες πρωτοβουλίες, ενισχύουν την επιθυμία μας που δεν είναι άλλη από το να κρατήσουμε ζωντανή την παράδοση του τόπου μας, που συνδέθηκε παραδοσιακά και άμεσα, με την καλλιέργεια της γης».

Η είσοδος στη γιορτή είναι ελεύθερη για το κοινό, ενώ στόχος και ελπίδα του προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Μονής του δήμου Μαλεβιζίου, είναι «όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος ανάμεσα στον κόσμο που θα μας τιμήσει με την παρουσία του, να είναι και πολλοί νέοι», συμπληρώνοντας ότι όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι νέοι άνθρωποι είχαν ενεργό παρουσία στη διαδικασία.

«Όλα τα προηγούμενα χρόνια, νέοι άνθρωποι που ποτέ δεν είχαν οποιαδήποτε σχέση με το αλώνισμα, με μεγάλη χαρά συμμετείχαν πολύ ενεργά. Είτε στη διαδικασία να φέρουν τα άλογα και τα μουλάρια είτε στο άλεσμα στον χειρόμυλο είτε ακόμη και στο μαγείρεμα του χόντρου, που αποτελεί μια από τις πιο παραδοσιακές συνταγές που διατηρούνται μέχρι και σήμερα», πρόσθεσε ο κ. Βεργετάκης.

Εννέα χρόνια συμπληρώνει φέτος το Διεθνές Φεστιβάλ της Άνδρου, ενός νησιού με μεγάλη και μακρά παράδοση στις Τέχνες και στα Γράμματα και με σημαντικά πολιτιστικά δρώμενα, που όμως του έλειπε ένας ανοιχτός οργανωμένος χώρος, ο οποίος να πληροί τις προϋποθέσεις και να ανταποκρίνεται στις υψηλές απαιτήσεις μεγάλων παραστάσεων και συναυλιών. Έτσι, όλα ξεκίνησαν με το χτίσιμο του Ανοιχτού Θεάτρου και μετά το ένα έφερε το άλλο, κάνοντας την Άνδρο πολιτιστικό επίκεντρο για ακόμη έναν λόγο…

Το Διεθνές Φεστιβάλ ξεκίνησε το 2015 υπό την αιγίδα του δήμου Άνδρου και γίνεται κάθε χρόνο από τα τέλη Ιουλίου έως τα τέλη Αυγούστου. Παρουσιάζονται κυρίως θεατρικές παραστάσεις, αλλά και συναυλίες κλασικής μουσικής ή τζαζ, καθώς και παραστάσεις χορού. Το Ανοιχτό Θέατρο βρίσκεται στη Χώρα της Άνδρου, έχει χωρητικότητα 870 θέσεων και εμπνευστής, αλλά και βασικός χρηματοδότης, υπήρξε ο Ανδριώτης Αλκιβιάδης Τάττος.

Την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ έχει ο σκηνοθέτης Παντελής Βούλγαρης και ειδικά φέτος έχει προγραμματίσει κι ένα τριήμερο προβολών επιλεγμένων ταινιών μικρού μήκους Ελλήνων σκηνοθετών της γενιάς του.

«Το νησί είχε αντικειμενικές δυσκολίες για τη φιλοξενία τέτοιων παραστάσεων», τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η εκδότρια του πολιτιστικού περιοδικού «Εύανδρος» Ράνια Κωνσταντινίδη, προσθέτοντας: «Η Άνδρος παράγει τέχνη και πολιτισμό, έχει ιστορία στα εικαστικά, στη λογοτεχνία, διαθέτει μουσικά τμήματα και τρεις θεατρικές ομάδες, όμως έλειπαν αυτού του είδους τα πολιτιστικά γεγονότα, γιατί δεν είχε τον χώρο να τα φιλοξενήσει. Το πετρόχτιστο θέατρο έφερε λοιπόν αυτές τις παραστάσεις σ’ ένα Φεστιβάλ που έχει καλλιτεχνικό διευθυντή μια προσωπικότητα σαν τον Παντελή Βούλγαρη».

Το Ανοιχτό Θέατρο ξεκίνησε να χτίζεται το 2014 σε οικόπεδο ιδιοκτησίας του δήμου Άνδρου, πάνω σε μια ειδυλλιακή πλαγιά. Βρίσκεται σε σημείο προστατευόμενο από τον άνεμο και με πανοραμική θέα προς το νότο. Την ιδέα για τη δημιουργία του ανέλαβαν να υλοποιήσουν οι αρχιτέκτονες Κυριακή Κονδυλάτου και Κωνσταντίνος Λούκος, οι οποίοι σχεδίασαν ένα θέατρο και τη σκηνή του, πάνω στα πρότυπα των αρχαίων θεάτρων της κλασσικής περιόδου.

«Είναι πέτρινο από ντόπια πέτρα, χτισμένο σε έδαφος με φυσική κλίση και σε σημείο απάνεμο, δηλαδή σε σημείο ευνοϊκό ως προς το ζήτημα των ανέμων. Μελετήθηκε ιδιαίτερα η ακουστική από συνεργάτες ειδικούς σε αυτό το θέμα και ολοκληρώθηκε το 2015», εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κ. Κονδυλάτου και συνεχίζει: «Δεν υπήρχε χώρος υπαίθριος στην Άνδρο για παραστάσεις. Μόνο ένα μικρό δημοτικό θέατρο 150 θέσεων στη Χώρα και απλώς τα καλοκαίρια κάποιες εκδηλώσεις γίνονταν σε ανοιχτούς χώρους, όπως οι πλατείες. Αυτό άλλαξε το 2015 με τη δημιουργία του Ανοιχτού Θεάτρου. Με την αποπεράτωση τέθηκε το ερώτημα “πώς θα το αξιοποιήσουμε τώρα που το έχουμε” κι έτσι προέκυψε αμέσως η δημιουργία του Φεστιβάλ. Αυτό σημαίνει πως η Άνδρος μπορούσε πια να υποδεχθεί και παραστάσεις υψηλών απαιτήσεων. Είναι τιμή που ανέλαβε καλλιτεχνικός διευθυντής ο κ. Βούλγαρης και πλέον το Διεθνές Φεστιβάλ της Άνδρου έγινε θεσμός. Οι κάτοικοι αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή και το θέατρο και το Φεστιβάλ, το οποίο έφερε κι άλλο κόσμο στην Άνδρο. “Έχουν αλλάξει τα καλοκαίρια στο νησί μας”, λένε οι ίδιοι οι κάτοικοι.»

Ωστόσο, κι έχει τη σημασία του αυτό, το Ανοιχτό Θέατρο της Άνδρου έγινε χώρος πολιτιστικών δρώμενων και των τοπικών καλλιτεχνικών φορέων. «Μα το θέατρο έγινε κατ’ αρχήν για τους Ανδριώτες», τονίζει η κ. Κονδυλάτου, συνεχίζοντας: «Στον χώρο αυτό εκφράζεται και το τοπικό στοιχείο, οι χορωδίες της Άνδρου, η Φιλαρμονική, τα χορευτικά τμήματα, αλλά και παραστάσεις των τοπικών θεατρικών ομάδων. Άλλωστε ο δήμος Άνδρου το χρησιμοποιεί και όταν δεν γίνεται το Φεστιβάλ κι έτσι το Ανοιχτό Θέατρο παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους ένας χώρος ζωντανός και ενεργός».

Το 9ο Διεθνές Φεστιβάλ

Το Διεθνές Φεστιβάλ της Άνδρου θα διεξαχθεί αυτό το καλοκαίρι από τις 30 Ιουλίου έως και τις 25 Αυγούστου. Η πρεμιέρα θα γίνει με τον Μανώλη Μητσιά και την Καρυοφυλλιά Καραμπέτη σε μια συναυλία με τον τίτλο «Οι ποιητές μας τραγουδούν» (30/7).

Στο Ανοιχτό Θέατρο θα φιλοξενηθούν οι παραστάσεις «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού» του Ντάριο Φο, σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα (9/8), η «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ, σε σκηνοθεσία Μαρίας Πρωτόπαππα (16/8), ο «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Σίμου Κακάλα (18/8), παιδικό θέατρο με το έργο «Το θαυμαστό ταξίδι του Νιλς Χόλγκερσον» σε σκηνοθεσία Δημήτρη Αδάμη (20/8), ο «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα (23/8) και ο «Αγαμέμνων» του Αισχύλου, από τον Ερασιτεχνικό Θίασο Άνδρου σε σκηνοθεσία Θεώνης Ριντ (25/8).

Επίσης, η συναυλία «Έλα γι’ απόψε» με τη Χορωδία Δωματίου Κοζάνης, τη Μικτή Χορωδία Μουσικού Συλλόγου Άνδρου και την Ορχήστρα του Ωδείου Δ. Δημόπουλου, με αφηγητή τον Γρηγόρη Βαλτινό (1/8), η συναυλία «Στα μονοπάτια της όπερας» με σολίστ τους Κάτια Πάσχου, Νίκο Στεφάνου και με τη Φιλαρμονική του Μουσικού Συλλόγου Άνδρου (6/8), η συναυλία κλασικής μουσικής «Στα όρια του ρομαντισμού» με τον Γιώργο Εμμανουήλ Λαζαρίδη στο πιάνο και τον Χρήστο Γρίμπα στο βιολοντσέλο (11/8), συναυλία με τον Στέφανο Κορκολή (13/8) και άλλη μια με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη (22/8).

Τέλος, το τριήμερο με την προβολή ταινιών μικρού μήκους, που επιμελήθηκε ο Παντελής Βούλγαρης κι έχει τον γενικό τίτλο «Παλιοί Φίλοι-Πρώτες εικόνες», θα γίνει στο «Σινέ Αυλή» της Κινηματογραφικής Λέσχης Άνδρου στις 3-4-5 Αυγούστου.

Δημ. Βασιλόπουλος