Με αφορμή την επέτειο των 80 χρόνων από τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών παρουσιάζει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Σάββατο 3 Μαΐου, στις 20:30, ένα μουσικό αφιέρωμα μνήμης και στοχασμού, υπό τη διεύθυνση του διακεκριμένου μαέστρου και καλλιτεχνικού διευθυντή της, Βύρωνα Φιδετζή. Συμμετέχει η διεθνούς φήμης υψίφωνος Μυρτώ Παπαθανασίου.
Όπως αναφέρουν οι διοργανωτές, η συναυλία περιλαμβάνει έργα που γράφτηκαν εν μέσω του πολέμου ή στη σκιά του, μουσικές σελίδες που δεν αφηγούνται απλώς γεγονότα, αλλά αποτυπώνουν τον ανθρώπινο πόνο, την αντίσταση, τη μοναξιά, την απώλεια και τελικά την ελπίδα. Το «Επικό Τραγούδι» του Θεόδωρου Καρυωτάκη, γραμμένο το 1944, αποτελεί μια συμφωνική εικόνα αφιερωμένη «στη μνήμη των ηρωικών νεκρών του ελληνικού λαού», φέρνοντας στο προσκήνιο τη θυσία και την αξιοπρέπεια του αντιστασιακού αγώνα.
Την ίδια περίοδο, το 1943, ο Τσέχος συνθέτης Μπόχουσλαβ Μαρτινού, συγκλονισμένος από την εξόντωση του χωριού Λίντιτσε από τους ναζιστές, συνθέτει το συμφωνικό ποίημα «Μνημείο στο Λίντιτσε», ένα μουσικό κείμενο-προσευχή στη μνήμη των αθώων που εκτελέστηκαν και του πολιτισμού που αφανίστηκε.
Μέσα στην ελληνική Κατοχή, ο Μανώλης Καλομοίρης μελοποιεί ποιήματα του Κωστή Παλαμά, στο κύκλο τραγουδιών «Πολιτεία και Μοναξιά», ο οποίος παρουσιάζεται για πρώτη φορά στις 27 Φεβρουαρίου 1944, ακριβώς έναν χρόνο μετά τον θάνατο του εθνικού ποιητή. Το έργο είναι φορτισμένο με συναισθήματα που συνθέτουν την ψυχολογία ενός λαού παγιδευμένου ανάμεσα στην καταστροφή και στην ανάγκη για πνευματική ανάταση.
Η μουσική μνήμη επεκτείνεται και στην ψυχροπολεμική περίοδο, με τον Ντμίτρι Σοστακόβιτς να γράφει το 1960 το Κουαρτέτο Εγχόρδων σε ντο ελάσσονα, έργο υπ’ αριθμόν 8, αφιερωμένο «στη μνήμη των θυμάτων του φασισμού και του πολέμου». Το έργο, βαθιά προσωπικό και σπαρακτικό, αποκτά μια νέα διάσταση μέσα από τη μεταγραφή του για μικρό ορχηστρικό σύνολο από τον Κώστα Νικήτα, εκδοχή που θα παρουσιαστεί στη συναυλία.
Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με μια σύνθεση που, παρότι αρχικά είχε εκπαιδευτικό χαρακτήρα, κατέληξε να γίνει σύμβολο ελπίδας και δημιουργίας: οι «Παραλλαγές και Φούγκα πάνω σε ένα θέμα του Πέρσελ» του Μπέντζαμιν Μπρίττεν, γνωστές και ως The Young Person’s Guide to the Orchestra, γραμμένες το 1945, λίγο πριν το τέλος του πολέμου. Το έργο ξεπερνά τον διδακτικό του σκοπό, αποτελώντας ένα λαμπρό παράδειγμα τού πώς η μουσική μπορεί να μεταδώσει χαρά και φως σε σκοτεινούς καιρούς.
Μέσα από αυτά τα έργα, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών καλεί το κοινό σε ένα ταξίδι μνήμης και συναισθημάτων, τιμώντας την ανθεκτικότητα του ανθρώπινου πνεύματος και την ανάγκη για ειρήνη, διαρκή και αδιαπραγμάτευτη.
Περισσότερες πληροφορίες για τη συναυλία στην ανανεωμένη ιστοσελίδα του Μεγάρου.
