Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που δεν του αρέσουν οι λαχανοντολμάδες, με τη χορταστική τους γέμιση από κρέας και ρύζι και την αυγοκομμένη σάλτσα. Στο Ισραήλ, φτιάχνουν μια διαφορετική εκδοχή: τους κρεμμυδοντολμάδες ή αλλιώς μπατσαλονίμ.
Τα ντολμαδάκια κρεμμυδιού είναι μια πολύ σπάνια λιχουδιά, λίγοι άνθρωποι ξέρουν πώς να τη μαγειρέψουν. Και στο ίδιο το Ισραήλ γίνεται μόνο τις αργίες. Συνήθως την εβραϊκή Πρωτοχρονιά, που γιορτάζεται στις αρχές του φθινοπώρου.
Το μπατσαλονίμ είναι κάτι ανάμεσα στα ντολμαδάκια γιαλαντζί και τους λαχανοντολμάδες μας. Μόνο που αντί για λάχανο ή αμπελόφυλλα χρησιμοποιούν στρώσεις κρεμμυδόφλουδων. Ωστόσο, η γεύση του κρεμμυδιού είναι ανεπαίσθητη, καθώς ψήνεται σε πικάντικη σάλτσα, καραμελώνει και αποκτά ένα ιδιαίτερο άρωμα.
Υλικά
7 κρεμμύδια (μακρόστενα)
2 καρότα
1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο
2 κ.σ. μαγιονέζα
1 κ. γλ. αλάτι
2 κ.σ. κράνμπερι αποξηραμένα
100 γρ. ρύζι
200 ml νερό
1 κ.γλ. ζάχαρη
100 ml ηλιέλαιο ή ελαιόλαδο
3 κ.σ. μαρμελάδα δαμάσκηνο (ή οποιαδήποτε άλλη μαρμελάδα) για τη σάλτσα
1 λεμόνι
Αποξηραμένα βερίκοκα ή δαμάσκηνα
Κυδώνι
2-3 κ.σ. καπνιστή γλυκιά πάπρικα (ή σκέτη)
1 κ. γλ. μαύρο πιπέρι
50-80 γρ. βατόμουρα (προαιρετικά)
καυτερή κόκκινη πιπεριά (προαιρετικά)
Εκτέλεση
Αφήνουμε στην άκρη δύο κρεμμύδια για να τα ψιλοκόψουμε και ξεφλουδίζουμε τα υπόλοιπα πέντε. Στην ίδια τη βάση του κρεμμυδιού κόψτε τη μέση για να διευκολύνετε το διαχωρισμό των στρωμάτων αργότερα. Και κόψτε το κρεμμύδι, αλλά μόνο από τη μία πλευρά (σαν να θέλατε να το κόψετε στη μέση, αλλά αλλάξατε γνώμη). Βάλτε τα κρεμμύδια σε μια σακούλα και ψήστε τα στο φούρνο μικροκυμάτων για 5-6 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν.
Ανακατεύουμε τον κιμά με τριμμένα καρότα, αλάτι, πιπέρι μαύρο, 100 ml νερό και τα δύο κρεμμύδια ψιλοκομμένα. Στη συνέχεια, προσθέτουμε δύο κ.σ. μαγιονέζα και ζυμώνουμε τον κιμά όσο πιο καλά γίνεται. Προσθέτουμε πλυμένο αλλά όχι βρασμένο ρύζι στον κιμά.
Ετοιμάζουμε τη σάλτσα, ανακατεύοντας την πάπρικα, λίγο μαύρο πιπέρι και το φυτικό λάδι.
Ύστερα ξεδιπλώνουμε τα βρασμένα κρεμμύδια, όταν έχουν πια κρυώσει. Αυτό μας διευκολύνει να τα χωρίσουμε σε στρώσεις. Σε κάθε φύλλο κρεμμυδιού τυλίγουμε τον κιμά και φροντίζουμε να κλείσουμε το κρεμμύδι καλά.
Αλείφουμε τον πάτο της κατσαρόλας ή ένα βαθύ τηγάνι με λάδι και μπαχαρικά, μετά βουτάμε το κάθε κρεμμύδι στο λάδι με μπαχαρικά και το βάζουμε στην κατσαρόλα, προσθέτουμε μισό ποτήρι νερό και το χυμό ενός λεμονιού στο υπόλοιπο λάδι, μαρμελάδα και μπορούμε να προσθέσουμε άλλο μισό κουταλάκι του γλυκού μαύρο πιπέρι. Ρίχνουμε τη σάλτσα γύρω από το φαγητό και τοποθετούμε από πάνω αποξηραμένα φρούτα για γεύση, και μερικές σκελίδες κυδώνι που έχουμε ήδη ψήσει στην κατσαρόλα. Είτε στο φούρνο είτε σε χαμηλή φωτιά στο μάτι της κουζίνας, καλύψτε με ένα καπάκι και μαγειρέψτε σε χαμηλή φωτιά για 40 λεπτά. Το εορταστικό μας πιάτο είναι έτοιμο!
Οι Γεωργιανοί αποκαλούν πκαλί οποιαδήποτε σαλάτα φτιάχνεται με βάση τα καρύδια, το σκόρδο και διάφορα λαχανικά και μυρωδικά .
Ορισμένοι μεταφράζουν τον όρο ως πατέ λαχανικών αλλά στην πραγματικότητα, πρόκειται για άλειμμα, κάτι σαν τη δική μας μαϊντανοσαλάτα.
Ένα πολύχρωμο πιάτο που γίνεται συνήθως με ψιλοκομμένο σπανάκι ή παντζάρια – από όπου προκύπτουν και τα χαρακτηριστικά, ζωηρά χρώματα – εξίσου κατάλληλη είναι, όμως, και η μελιτζάνα, τα καρότα, η κολοκύθα, τα φασόλια, τα λάπατα ή ό,τι άλλα λαχανικά έχουμε. Από πάνω προσθέτουμε άφθονο ρόδι, που δίνει όχι μόνο το άρωμα και το χρώμα.
Τι θα χρειαστείτε
2 φλιτζάνια βραστά ή ψητά λαχανικά
Για τη βάση
½ φλιτζάνι (50 γρ.) καρύδια
1 ½ κουτ. σούπας ξίδι από κόκκινο κρασί ή χυμό ροδιού
½ φλιτζάνι ψιλοκομμένο κολίανδρο
1 κουτ. γλυκού κόλιανδρο σκόνη
2 κουτ. σούπας ψιλοκομμένο φρέσκο κρεμμυδάκι ή ξερό λευκό
1 σκελίδα σκόρδο, ψιλοκομμένη
μπούκοβο
1 κουτ. γλυκού αλάτι
Πώς φτιάχνεται
Προετοιμάστε τα λαχανικά
Το βασικό συστατικό είναι τα βραστά ή ψητά λαχανικά, στη συνταγή αυτή θα χρησιμοποιήσουμε σπανάκι.
Οι Γεωργιανοί συνηθίζουν να βράζουν τα λαχανικά μέχρι να μαλακώσουν (5 λεπτά για το σπανάκι αρκούν, τα παντζάρια και οι υπόλοιποι βολβοί χρειάζονται περισσότερο χρόνο). Τα αφήνετε να κρυώσουν και τα στραγγίζετε πολύ καλά, να φύγει η υγρασία.
Στη συνέχεια, ψιλοκόβετε, τρίβετε ή «ζυμώνετε» λιώνοντας με τα χέρια τα λαχανικά ανάλογα με το είδος τους και πώς τα έχετε ψήσει.
Φτιάξτε τη βάση
Για να φτιάξετε τη βάση, χοντροκόψτε τα καρύδια (βεβαιωθείτε ότι είναι φρέσκα και καλής ποιότητας) είτε στη μηχανή του κιμά (όπως κάνουν οι Γεωργιανοί) είτε στο γουδί είτε στο μπλέντερ, και μεταφέρετέ τα σε ένα μέτριο μπολ.
Προσθέστε το αλάτι, το ξίδι από κόκκινο κρασί ή το χυμό ροδιού, τη σκόνη και τον φρέσκο κολίανδρο, το σκόρδο, το μπούκοβο (ανάλογα πόσο επιθυμείτε) και το κρεμμύδι. Συμπληρώστε 1-2 κουτ. σούπας νερό για να έχετε μια παχιά πάστα.
Αναμίξτε τα
Προσθέστε τα λαχανικά και ανακατέψτε καλά με τα χέρια σας προσθέτοντας νερό αν χρειαστεί. Δοκιμάστε για τη γεύση: η πκαλί πρέπει να είναι ξιδάτη, αλμυρούτσικη και με επίγευση σκόρδου. Πλάστε το μείγμα σαν στρογγυλούς ή πλατιούς κεφτέδες και σερβίρετε σε πιατέλα.
Η τελευταία πινελιά
Σχεδιάστε με ένα πιρούνι σταυρωτά μοτίβα και πασπαλίστε με κόκκους ροδιού και καρυδέλαιο. Η πκαλί τρώγεται σε θερμοκρασία δωματίου και είναι καλύτερη τη μέρα που φτιάχνεται.
Ακόμα όμως κι αν μείνει, μπορείτε να βάλετε μια κουταλιά πάνω από πολέντα ή να την αλείψετε στο σάντουιτς ή να την ανακατέψετε με κρύα ζυμαρικά, φτιάχνοντας μια καινούρια σαλάτα.
Την επόμενη Παρασκευή, θα ταξιδέψουμε στο Ισραήλ για να γευτούμε μια σπάνια λιχουδιά: τα μπατσαλονίμ!
Ο μέχρι τώρα κανόνας της ιστορίας της τέχνης αναγνωρίζει ως αρχαιότερα καλλιτεχνικά δείγματα τα γλυπτά των παλαιολιθικών «Αφροδιτών», τη ζωγραφική, τα χαράγματα και τα ανάγλυφα στις παρειές των σπηλαίων, με πιο γνωστά τα σπήλαια του Λασκώ και της Αλταμίρα, όλα έργα του είδους μας, του homo sapiens.
Ωστόσο, αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πριν από την εμφάνιση του homo sapiens, προγονικά είδη κατασκεύαζαν εργαλεία ακολουθώντας την Αχελαία τεχνική παράδοση και επεδίωκαν τη συμμετρία δημιουργώντας δακρυόσχημα και σφαιρικά σχήματα. Κάποιες φορές επέλεγαν εντυπωσιακά πετρώματα, ενίοτε δημιουργούσαν κοφτερές ακμές γύρω από ένα κεντρικό σημείο αναφοράς, εγγενές στην πρώτη ύλη, για παράδειγμα ένα απολίθωμα ή μια κρυσταλλική ατέλεια ή επεδίωκαν τον γιγαντισμό των εργαλείων. Άλλα είδη αναγνώριζαν ανθρωπόμορφες ή ζωόμορφες απεικονίσεις σε πετρώματα και τα μετέφεραν στους καταυλισμούς τους.
Η έκθεση «Οι απαρχές της γλυπτικής. Αρχαιολογικά ευρήματα από τον Παλαιό Κόσμο και τη Λέσβο 2,5 εκατομμύρια έως 50.000 χρόνια πριν από σήμερα» περιλαμβάνει λίθινα αντικείμενα από εκείνα τα χρόνια και υποστηρίζει ότι η αισθητική αφύπνιση εμφανίζεται στην ιστορία του πολιτισμού πολύ νωρίτερα από ό,τι ήταν μέχρι σήμερα αποδεκτό. Εργαλεία, αλλά και «μορφές σε λίθο» που εικονίζουν πτηνά, πρόσωπα και σώματα και προέρχονται από διάφορες θέσεις της Ευρώπης, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Το αρχαιότερο έχει ηλικία γύρω στα 2,5 εκατ. χρόνια και το πιο πρόσφατο είναι μόλις 50.000 ετών.
Η έκθεση βασίζεται στην αντίστοιχη με τίτλο «First Sculpture: From Handaxe to Figure Stone» που διοργανώθηκε από το Nasher Sculpture Center στο Ντάλλας το 2018. Στην αθηναϊκή εκδοχή της έχει εμπλουτιστεί με παλαιολιθικά ευρήματα από τη Λέσβο, την Αφρική και την Ευρασία. Στα εκθέματα περιλαμβάνονται σπάνια παλαιολιθικά εργαλεία και μορφές σε λίθο από τη συλλογή του Tony Berlant στο Ντάλλας, το Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοντολογίας στο Παρίσι, το Μουσείο της ‘Ανω Γαλιλαίας και την αρχαιολογική συλλογή του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ στο Ισραήλ, το Μουσείο Ανθρωπολογίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Προϊστορικής Έρευνας στο Τοταβέλ και το Μουσείο του Βιτβάτερσραντ στο Γιοχάνεσμπουργκ, στη Νότια Αφρική. Δίπλα σε αυτά παρουσιάζονται, για πρώτη φορά στο ελληνικό και παγκόσμιο κοινό, εργαλεία από τη σημαντική θέση στα Ροδαφνίδια της Λέσβου, που ανασκάπτει συστηματικά το Πανεπιστήμιο Κρήτης από το 2012.
Η συνομιλία των ελληνικών ευρημάτων με ευρήματα από άλλα μέρη της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής αναδεικνύει τη σημασία του Αιγαίου ως πύλη εισόδου των πρώτων κατοίκων της Ευρώπης. Ταυτόχρονα, τεκμηριώνει το ειδικό βάρος της ατελώς γνωστής παλαιολιθικής κληρονομιάς του Αιγαιακού Αρχιπελάγους στην ιστορία της τέχνης, του πολιτισμού και των ανθρώπινων ροών στα βάθη της προϊστορίας, σε μια περίοδο πριν από τη γραφή, κατά τη διάρκεια της οποίας τα τεχνολογικά επιτεύγματα και οι αισθητικές αναζητήσεις εγγράφονται στον λίθο.
Την έκθεση επιμελούνται επιστημονικά η Νένα Γαλανίδου, Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και ο Τhomas Wynn, Καθηγητής Γνωσιακής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, ενώ καλλιτεχνικά ο Tony Berlant, εικαστικός καλλιτέχνης. Φιλοξενείται στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού και συνοδεύεται από κατάλογο σε δύο γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά), ξεναγήσεις για το κοινό, ομιλίες ειδικών από όλο τον κόσμο, εκπαιδευτικά προγράμματα απευθυνόμενα σε σχολικά και ειδικά ακροατήρια, παραγωγή κινηματογραφικού υλικού και μια πρωτότυπη απτική εμπειρία για τη διάχυση της γνώσης στο ευρύ κοινό.
Η έκθεση άνοιξε για το κοινό χθες Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 2023 και θα διαρκέσει έως την Κυριακή 7 Ιανουαρίου 2024. Εγκαινιάστηκε την Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Διοργάνωση: Πανεπιστήμιο Κρήτης, Μουσείο Μπενάκη και Περιφέρεια Κρήτης, με τη συμβολή της Γενικής Γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και του Δήμου Δυτικής Λέσβου.
Ειδικοί της εκπαίδευσης αποδίδουν την αύξηση της διασπαστικής συμπεριφοράς των Αυστραλών μαθητών στη μη ικανοποιητική διαχείριση της τάξης από τους εκπαιδευτικούς.
Κατά τη διάρκεια έρευνας του κοινοβουλίου σχετικά με την αναστάτωση στις τάξεις, ο Γκλεν Φάχι, διευθυντής του εκπαιδευτικού προγράμματος του Κέντρου Ανεξάρτητων Μελετών, δήλωσε ότι στις αυστραλιανές αίθουσες διδασκαλίας παρατηρείται η μεγαλύτερη αναστάτωση παγκοσμίως.
Σύμφωνα με τον δείκτη πειθαρχικού κλίματος του ΟΟΣΑ, η Αυστραλία κατατάσσεται στην 69η θέση μεταξύ 76 χωρών.
«Αυτό μας τοποθετεί ουσιαστικά στον πάτο της κλίμακας, ιδίως όταν εξετάζουμε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες και σχολικά συστήματα», δήλωσε ο κος Φάχι.
Ο διευθυντής δήλωσε ότι τα υψηλά επίπεδα αναστάτωσης στην τάξη ανακλώνται και στην πτώση των επιδόσεων των μαθητών της Αυστραλίας.
«Σε επίπεδο τάξης, η αναστάτωση επηρεάζει τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα του διαθέσιμου χρόνου μάθησης», επεσήμανε.
«Όταν υπάρχει αναστάτωση μέσα στην τάξη, ο χρόνος μαθήματος που χάνεται είναι σημαντικός . Ακόμα και φαινομενικά χαμηλού επιπέδου διαταραχές, όπως το χτύπημα του θρανίου, η διάσπαση της προσοχής των μαθητών ή οι προσπάθειες απόσπασης της προσοχής των συμμαθητών τους, ισοδυναμούν με σημαντικό χαμένο χρόνο μάθησης. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο μέσα σε μια τάξη.»
Ο κος Φάχι σημείωσε ότι φαίνεται να υπάρχει ένα διδακτικό κενό στη γνώση και την πρακτική της διαχείρισης μιας τάξης στα σχολεία της Αυστραλίας, το οποίο συντελεί στη διασπαστική συμπεριφορά των μαθητών.
Οι εκπαιδευτικοί δεν διδάσκονται να ελέγχουν την τάξη
Η Τζέννυ Ντόνοβαν, διευθύνουσα σύμβουλος του Αυστραλιανού Οργανισμού Εκπαιδευτικής Έρευνας, δήλωσε στην έρευνα ότι μελέτες έδειξαν ότι η διαχείριση της τάξης ήταν η λιγότερο εφαρμοσμένη πρακτική μεταξύ των εκπαιδευτικών.
Η διευθύνουσα σύμβουλος δήλωσε ότι ενώ το 60% των εκπαιδευτικών του Δημοτικού εφάρμοζαν δίκαια και με συνέπεια τους κανόνες του σχολείου τους στο περιβάλλον της τάξης, μόνο το 38% των εκπαιδευτικών του Γυμνασίου το έκαναν αυτό.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι οι εκπαιδευτικοί είναι πολύ πρόθυμοι να εφαρμόσουν τεκμηριωμένες προσεγγίσεις , αλλά τους λείπει ο χρόνος και τους λείπει η αυτοπεποίθηση», δήλωσε.
Επιπλέον, η κα Ντόνοβαν δήλωσε ότι υπάρχει έλλειψη εκπαιδευτικού περιεχομένου σχετικά με τη διαχείριση της τάξης στο πρόγραμμα σπουδών των υποψήφιων εκπαιδευτικών.
«Σε έρευνες σε φοιτητές αρχικής εκπαίδευσης εκπαιδευτικών, ένα από τα πράγματα που διαπίστωσαν ότι απουσιάζει από την εκπαίδευση σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι η έμφαση στη διαχείριση της τάξης», είπε.
«Εν ολίγοις, δεν προετοιμάζουμε τους εκπαιδευτικούς να είναι έτοιμοι για την τάξη με την ολοκλήρωση των σπουδών τους.»
Μαθητές παίζουν στο διάλειμμα στο δημοτικό σχολείο Λύστερφιλντ στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, στις 26 Μαΐου 2020. (Daniel Pockett/Getty Images)
Εν τω μεταξύ, ο κος Φάχι δήλωσε ότι υπάρχει η τάση να αφήνονται οι δάσκαλοι να αυτοσχεδιάζουν όσον αφορά τη διαχείριση της συμπεριφοράς, αντί να λαμβάνουν τυπική εκπαίδευση.
«Ένα πρόγραμμα σπουδών σχετικά με τη συμπεριφορά στην τάξη θα ήταν ένας αποδοτικός τρόπος, ώστε να τεθούν συνεπή πρότυπα και προσδοκίες σε όλο το σύστημα σχετικά με το τι μπορούμε να περιμένουμε από όλα τα 10χρονα παιδιά να μπορούν να κάνουν με αυτοπεποίθηση χωρίς περαιτέρω καθοδήγηση και τι πράγματα μπορούμε να περιμένουμε από όλα τα 5χρονα παιδιά να μπορούν να κάνουν», είπε.
«Νομίζω ότι θα ήταν χρήσιμο να ορίσουμε στους εκπαιδευτικούς τι είναι πραγματικά σημαντικό για τα παιδιά αναλόγως της ηλικίας τους.»
Ορίζοντας την αποδεκτή συμπεριφορά
Ο κος Φάχι είπε ότι τα πραγματικά αποτελεσματικά σχολεία είχαν σπουδαία διδακτικά μοντέλα για την παροχή δεξιοτήτων διαχείρισης της τάξης, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούσαν σε γενικά καλές μαθητικές επιδόσεις.
Επεσήμανε το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου όλα τα παιδιά διδάσκονται ποια είναι η συμπεριφορά που αναμένεται από αυτά, ακόμη και για τα πιο απλά πράγματα, όπως το πώς να παραταχθούν ή πώς να μεταβούν από τη μία τάξη στην άλλη.
«Τα υψηλής αποτελεσματικότητας σχολεία δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη, όταν πρόκειται για συνήθειες, διαδικασίες και προσδοκίες σχετικά με τη συμπεριφορά, τη διαγωγή και τον τρόπο με τον οποίο οι συμμαθητές αλληλεπιδρούν μεταξύ τους», είπε.
Όσον αφορά την εκπαίδευση των διδασκόντων, ο κος Φάχι είπε ότι η Αυστραλία θα μπορούσε να διδαχθεί από το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου οι εκπαιδευτικές αρχές διόρισαν έναν σύμβουλο συμπεριφοράς για να διασφαλίσει ότι όλοι οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν την κατάλληλη εκπαίδευση.
«Αυτού του είδους η έμφαση και η αποτίμηση της συμπεριφοράς στη διαχείριση της τάξης δεν έχει λάβει ακόμη επαρκή προσοχή στην προετοιμασία των εκπαιδευτικών ή την επαγγελματική ανάπτυξη στην Αυστραλία», είπε.
Εν τω μεταξύ, οι επιδόσεις των μαθητών της Αυστραλίας μειώνονται σταθερά.
Μια εθνική ανασκόπηση της σχολικής μεταρρύθμισης έδειξε ότι η προσοχή στην τάξη μειώθηκε από πάνω από 80% σε 76% μεταξύ 2015 και 2019 για τους μαθητές του Δημοτικού και από 74% σε 68% για τους μαθητές του Γυμνασίου.
Η σχολική φοίτηση μειώθηκε επίσης κατά 4% για τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και κατά 10% για τους μαθητές Γυμνασίου.
Εν τω μεταξύ, τον Αύγουστο, η αυστραλιανή Αρχή Προγραμμάτων Σπουδών, Αξιολόγησης και Αναφοράς αποκάλυψε ότι 1 στους 3 μαθητές που συμμετείχαν στις αξιολογικές εξετάσεις NAPLAN (National Assessment Program-Literacy and Numeracy – Εθνικό Πρόγραμμα Αξιολόγησης των γλωσσικών και των μαθηματικών γνώσεων) απέτυχε να ανταποκριθεί στα νέα κριτήρια αναφοράς στην ανάγνωση και την αριθμητική.
Είναι Τρίτη, ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα στη Βιρτζίνια, και η Σίσι με ξεναγεί στη βιβλιοθήκη της. Πάνω στο γραφείο βρίσκονται τα δύο βιβλία που διαβάζει αυτή τη στιγμή, το «Betsy-Tacy and Tib» της Μωντ Χαρτ Λάβλεϊς και το «Happy Little Family» της Ρεμπέκα Κώντιλ. «Αυτό εδώ μιλάει για πέντε παιδιά και τη μητέρα και τον πατέρα τους», λέει και στη συνέχεια διαβάζει δυνατά το κείμενο στο οπισθόφυλλο, γλιστρώντας αβίαστα πάνω σε λέξεις όπως φαντασία, αιχμές βελών και κροταλίας.
Στη συνέχεια, με οδηγεί σε ένα άλλο ράφι, που φιλοξενεί μια συλλογή με ιστορίες για λίγο μεγαλύτερους αναγνώστες, μεταξύ των οποίων και αρκετές από τον εκδοτικό οίκο εκλεκτής λογοτεχνίας για νέους Bethlehem Books. Στη συνέχεια μπαίνουμε στην κρεβατοκάμαρα για τους ξένους, όπου ένα ράφι της βιβλιοθήκης είναι αφιερωμένο στη σειρά «Η παιδική ηλικία διάσημων Αμερικανών», μυθιστορηματικές βιογραφίες που αποτελούσαν και δικό μου αγαπημένο ανάγνωσμα πριν από πολύ καιρό στο δημοτικό σχολείο. Είναι και μερικές από τις αγαπημένες της Σίσι, επίσης. «Μου αρέσουν γιατί είναι αληθινές», λέει, «και μου μαθαίνουν πολλά πράγματα που δεν ξέρω και μπορώ να μάθω την ιστορία της Αμερικής. Η πρώτη που διάβασα ήταν της Άμπιγκεϊλ Άνταμς. Είναι πολύ διασκεδαστικό να μαθαίνεις γι’ αυτήν». Όταν αναρωτιέμαι φωναχτά πόσες από αυτές τις βιογραφίες έχει στην κατοχή της – και τις έχει διαβάσει όλες – λέει «Αφήστε με να τις μετρήσω» και μετράει 20 τίτλους με τον δείκτη του χεριού της.
Η Σίσι είναι 6 ετών – «Του χρόνου θα πάω στη δευτέρα», μου λέει – και διδάσκεται στο σπίτι. «Η μαμά μου άρχισε να μου μαθαίνει να διαβάζω όταν ήμουν τεσσάρων ετών.»
Τι λέει η μαμά
«Χρησιμοποιήσαμε το βιβλίο “Μάθε το παιδί σου να διαβάζει σε 100 εύκολα μαθήματα”», λέει η μητέρα της Σίσι, η Μπέκκα, μια ευχάριστη, δραστήρια μητέρα τεσσάρων παιδιών. «20 λεπτά την ημέρα ήταν το μόνο που χρειαζόταν. Προς το τέλος, τα μαθήματα έγιναν μεγαλύτερα, οπότε τα χωρίσαμε στη μέση». Κάνει μια παύση για λίγο, και στη συνέχεια προσθέτει ότι συμπλήρωσαν αυτά τα μαθήματα με μερικά από τα βιβλία εργασιών «Explode the Code», τα οποία «τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιούν μόνα τους πολύ εύκολα”. Ακόμα και πριν η Σίσι τελειώσει τα «100 Εύκολα Μαθήματα», μου λέει η Μπέκκα, μπορούσε να διαβάσει τα πρώτα αναγνωστικά, όπως τα βιβλία «Βάτραχος και Φρύνος».
Όταν τη ρωτάω αν η Σίσι διαβάζει ποτέ φωναχτά, η Μπέκκα απαντά καταφατικά. «Μου διαβάζει από τα βιβλία της ιστορίας και των θρησκευτικών για να εξασκηθεί στην προφορά της». Και στη συνέχεια, προσθέτει: «Και είτε ο Σαμ είτε εγώ διαβάζουμε στα παιδιά. Αυτή τη στιγμή διαβάζουμε το ‘Νησί των γαλάζιων δελφινιών’».
Σε κάποιο σημείο της συζήτησής μας, η Μπέκκα παρατηρεί: «Δεν βλέπουμε πολύ τηλεόραση». Εννοείται ότι τα παιδιά δεν παίζουν παιχνίδια στο τηλέφωνο ή στον υπολογιστή της μαμάς.
Αν και το τελευταίο σχόλιο της Μπέκκα ήταν τυχαίο, επισφραγίζει τη φόρμουλα για τη δημιουργία ενός αναγνώστη. Μοιραστείτε βιβλία και ιστορίες που διαβάζονται δυνατά με τα παιδιά, βρείτε και χρησιμοποιήστε ένα πρόγραμμα ανάγνωσης στο οποίο ανταποκρίνονται καλά, αφιερώστε λίγα λεπτά κάθε μέρα για να βάλετε σε εφαρμογή αυτό το πρόγραμμα και περιορίστε την πρόσβαση στην τηλεόραση και τις ηλεκτρονικές συσκευές: αυτός είναι ο δρόμος που θα οδηγήσει το παιδί σας στην ανάγνωση.
Πρόσθετα οφέλη
Όταν ρωτάω τη Σίσι τι της αρέσει στο διάβασμα, μου λέει ότι είναι διασκεδαστικό και στη συνέχεια λέει: «Είναι κάτι που μπορούν να κάνουν τα χέρια μου και κάτι που μπορώ να κάνω όταν βαριέμαι». Η παρατήρησή της για τα χέρια της ήταν εντελώς καινούργια για μένα, ένα χαρακτηριστικό της ανάγνωσης που δεν είχα ακούσει ποτέ πριν να αναφέρεται και το νόημα του οποίου ακόμα απασχολεί σποραδικά τις σκέψεις μου. Το σχόλιό της για την καταφυγή στα βιβλία όταν βαριέται, ωστόσο, αξίζει κάποια προσοχή.
Όταν η Σίσι έγινε αναγνώστρια, όχι μόνο άνθισε μπροστά της ένας ατελείωτος κήπος από λουλούδια, αλλά το νέο της ταλέντο αποδείχθηκε σπουδαία βοήθεια για τους πολυάσχολους γονείς της. Δεν χρειάζεται συνεχή ψυχαγωγία ή προσοχή εκ μέρους τους – έχει τα βιβλία. Ενώ η μητέρα της βοηθάει την 4χρονη αδελφή της με τις σχολικές εργασίες, η Σίσι διαβάζει μόνη της. Επιπλέον, μερικές φορές διαβάζει στην αδελφή της ή στον 2χρονο αδελφό της, απελευθερώνοντας τη μαμά για να ασχοληθεί με τις δουλειές του σπιτιού και να φροντίσει τις ανάγκες του μωρού της οικογένειας.
Φυσικά, το διάβασμα χαρίζει επίσης το δώρο της αυτομάθησης. Από τα βιβλία «Παιδική ηλικία διάσημων Αμερικανών», η Σίσι δηλώνει μεν ότι δεν θυμάται όλα όσα έμαθε από αυτά, αλλά τα ονόματά τους – Άμπιγκεϊλ Άνταμς, Ρόμπερτ Η. Λη, Μπέτσυ Ρος και οι υπόλοιποι – έχουν κατατεθεί στην τράπεζα μνήμης της. Σιγά σιγά, όπως συμβαίνει με κάθε εκπαίδευση, θα συσσωρεύονται περισσότερα γεγονότα και εντυπώσεις για αυτές τις μορφές της ιστορίας.
Ξεκινώντας
Όπως πολλοί άλλοι, η Μπέκκα χρησιμοποιεί τα δοκιμασμένα στο χρόνο «100 Εύκολα Μαθήματα». Η εταιρεία ταχυδρομικών παραγγελιών για το σπίτι που κάποτε είχαμε εγώ και η σύζυγός μου, η Saints and Scholars, παρουσίαζε αυτό το βιβλίο καθώς και άλλους παρόμοιους οδηγούς, αυτούς που είχαμε χρησιμοποιήσει με τα δικά μας παιδιά ή που είχαν συστηθεί από άλλους γονείς. Ψάξτε στο διαδίκτυο για ένα «πρόγραμμα σπουδών ανάγνωσης και φωνητικής» και θα βρείτε πληθώρα επιλογών και κριτικές πελατών.
Εκτός αν ένα παιδί πάσχει από κάποια διαταραχή των αναγνωστικών του ικανοτήτων, όπως είναι π.χ. η δυσλεξία, οι γονείς, οι παππούδες, οι γιαγιάδες κλπ. διαθέτουν την ικανότητα να διδάξουν ανάγνωση ή να βοηθήσουν τους νέους τους με τα μαθήματα ανάγνωσης από το σχολείο. Τα εργαλεία υπάρχουν και η προσπάθεια, ο χρόνος και το κόστος είναι αμελητέα – η ανταμοιβή, ωστόσο είναι ένα δώρο που διαρκεί για μια ολόκληρη ζωή.
Ο μικρός ορειβάτης, που ξεκίνησε να σκαρφαλώνει σε κορυφές από την ηλικία των 3 ετών, ακολουθώντας τη μητέρα του στη δουλειά της, έγινε φέτος ο νεότερος Βρετανός που κατακτά το βουνό των θεών.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, σκαρφαλώνει τακτικά τα βουνά στη Λίμνη Ντίστρικτ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, μαζί με τη μαμά του, Μπάσια ΜακΜίλαν, 39 ετών, η οποία τον έβαλε στο άθλημα από μικρό παιδί.
Ο Φράνκι ανέβηκε στο Σκάφελ Πάικ σε ηλικία μόλις 4 ετών και σε όλα τα 214 Γουέινραϊτ στο Εθνικό Πάρκο της Λίμνης Ντίστρικτ.
Αυτόν τον Σεπτέμβριο, ήρθε με τη μητέρα του στην Ελλάδα έχοντας ως στόχο την κορυφή του Ολύμπου, στα 2.918 μ.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, στην κορυφή του Ολύμπου, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. (SWNS)
Το δίδυμο μητέρας και γιου ανέβηκε μέσα σε δύο ημέρες το βουνό με έναν τοπικό οδηγό, φτάνοντας στην κορυφή στις 2 Σεπτεμβρίου και κατεβαίνοντας στις 3 Σεπτεμβρίου.
Η κα ΜακΜίλαν είχε περάσει μήνες ανταλλάσσοντας μηνύματα και τηλεφωνήματα με τους διοργανωτές της πεζοπορίας, τους οποίους έπρεπε να πείσει ότι ο Φράνκι θα μπορούσε να φτάσει στην κορυφή.
«Είμαι πολύ περήφανος για τον εαυτό μου, είναι το μεγαλύτερο ύψος που έχω φτάσει», δήλωσε ο Φράνκι, που κατάγεται από το Γκόσφορθ της Κάμπρια.
«Στην αναρρίχηση μού αρέσει που περνάω χρόνο με την οικογένειά μου, βγαίνω στην ύπαιθρο, κοιτάζω τη θέα και βρίσκω θησαυρούς. Αλλά πάνω απ’ όλα μου αρέσει το σκαρφάλωμα των βράχων.»
(αριστερά) Ο Φράνκι ΜακΜίλαν μετά την κατάκτηση των 214 Wainwrights του Εθνικού Πάρκου της Λίμνης Ντίστρικτ στο Ηνωμένο Βασίλειο – (δεξιά) Ο Φράνκι ετοιμάζεται να αναρριχηθεί στον Όλυμπο, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. (SWNS)
Οι φίλοι του Φράνκι στο σχολείο τον σέβονται και τον θεωρούν καταπληκτικό, όπως λέει ο ίδιος. Τον παρακολούθησαν στην τηλεόραση και τον συνεχάρησαν για το επίτευγμά του.
«Δεν τους αρέσει να σκαρφαλώνουν σε βουνά όσο σε εμένα, γιατί τα πόδια τους κουράζονται, αλλά εμένα μου αρέσει», είπε.
«Θα ήθελα να ανέβω στην κορυφή του Έβερεστ, αλλά είμαι πολύ μικρός, οπότε ίσως μπορέσω να ανέβω στο όρος Ουράνιο Τόξο στο Περού ή στο Τουμπκάλ στο Μαρόκο ή στο Στρατόπεδο Βάσης του Έβερεστ, αν με αφήσει η μαμά μου.»
Η κα ΜακΜίλαν, επαγγελματίας οδηγός βουνού, «ανησυχεί λίγο» για το αν θα τα καταφέρει ή όχι.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, σε μερικά από τα τεχνικά μέρη της ανάβασης στον Όλυμπο, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. (SWNS)
«Αλλά με έκανε περήφανη – δεν υπήρξε ούτε ένα δευτερόλεπτο που να παραπονέθηκε ή να ήθελε να ξεκουραστεί», είπε, προσθέτοντας ότι «αν μη τι άλλο, ήταν καλύτερος από μένα».
«Απλώς ρουφούσε την εμπειρία – μερικές φορές ακόμη και ο οδηγός έπρεπε να του πει να επιβραδύνει.
»Τα πήγε πάρα πολύ καλά.
»Είναι τόσο ξεχωριστό.»
Από τότε που ήταν μικρός, η μητέρα του πάντα του έλεγε ότι μια μέρα θα μετακινούσε βουνά.
«Ήξερα ότι μπορούσε να το κάνει, βέβαια ανησυχούσα, γιατί ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος», είπε η κα Μακμίλαν. «Αλλά όταν φτάσαμε στην κορυφή, ήμουν τόσο περήφανη.
»Ήταν μια πολύ χαρούμενη εμπειρία να τον βλέπω να αγγίζει την κορυφή μετά από όλο τον προγραμματισμό και τις ανησυχίες.»
Στη δουλειά της πηγαίνει ανθρώπους στις κορυφές της Λίμνης Ντίστρικτ. Λέει ότι ο Φράνκι πάντα ήθελε να πάει μαζί της.
«Ο Φράνκι πάντα με έβλεπε να ανεβοκατεβαίνω και πάντα ήθελε να έρθει μαζί μου. Όταν ήταν τριών ετών, τον πήρα», είπε η κα ΜακΜίλαν.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, και η μητέρα του Μπάσια, 39 ετών, στην κορυφή του Ολύμπου, στις αρχές Σεπτεμβρίου 2023. (SWNS)
«Και το έκανε μόνος του. Νόμιζα ότι θα γύριζε πίσω, αλλά έφτασε μέχρι την κορυφή και από τότε ζητάει όλο και περισσότερα.
«Ήθελε να πάει να παίξει ποδόσφαιρο αφού ανεβήκαμε στο Σκάφελ Πάικ.»
Η τελική ανάβαση στον Όλυμπο είναι πολύ «τεχνική», αλλά η κα ΜακΜίλαν λέει ότι αυτό ήταν που ενθουσίασε περισσότερο τον Φράνκι.
«Προσπαθήσαμε να βρούμε κάτι όσο το δυνατόν υψηλότερο, αλλά εντός του ορίου», είπε. «Τα 2.500 μέτρα θεωρούνται ένα καλό αρχικό υψόμετρο για την ανάβαση.»
Σε αυτή την ηλικία, αυτό ήταν το υψηλότερο σημείο που μπορούσαν να πάνε, αλλά ο Φράνκι πραγματικά απολαμβάνει τα τεχνικά μέρη της αναρρίχησης.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, ανεβαίνει σε μια βραχώδη κορυφογραμμή που καλύπτεται από ομίχλη. (SWNS)
«Το τελευταίο χιλιόμετρο είναι πολύ τεχνικό στον Όλυμπο και ήταν πολύ ενθουσιασμένος με αυτό το κομμάτι, καθώς είναι μια σχεδόν κάθετη ανάβαση όπου χρειάζονται τα σχοινιά», είπε η μητέρα του.
Τώρα που ο Όλυμπος έχει κατακτηθεί, ο Φράνκι έχει στρέψει την προσοχή του στο όρος Τουμπκάλ στο Μαρόκο – με απώτερο στόχο να κατακτήσει μια μέρα το Έβερεστ.
«Ρωτούσε πότε είναι οι επόμενες σχολικές διακοπές για την επόμενη περιπέτειά του», είπε η κα ΜακΜίλαν. «Και έφτιαξε μια λίστα με τα μέρη που θέλει να πάει: Μαρόκο, Νεπάλ, Περού και Εκουαδόρ.»
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, κοιτάζει τη θέα κατά τη διάρκεια μιας εκδρομής στο βουνό. (SWNS)
«Έτσι, είτε θα είναι το Μαρόκο τον Νοέμβριο είτε θα περιμένουμε μέχρι τον Απρίλιο για να δοκιμάσουμε το Στρατόπεδο Βάσης του Έβερεστ.»
Το τελευταίο ταξίδι δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς περιλαμβάνει 15 ημέρες περπάτημα.
«Νομίζω ότι έχει αποδείξει ότι μπορεί να το κάνει, αλλά πραγματικά πιστεύω ότι και τεχνικά θα μπορέσει να το κάνει και αυτό θα είναι πιο κοντά στο όνειρό του – οπότε θα δούμε», είπε η μητέρα του.
Η κοινωνία, προς όφελος ή εις βάρος της, περιστρέφεται γύρω από τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών όπως η πόρτα στους μεντεσέδες της.
Στο μεγάλο αφηγηματικό ποίημά του «Ειδύλλια του βασιλιά», το οποίο αποτελεί μια διασκευασμένη εξιστόρηση των θρύλων γύρω από τον βασιλιά Αρθούρο, ο μεγάλος βικτωριανός ποιητής Άλφρεντ, Λόρδος Τέννυσον διερευνά αυτή τη σχέση από διάφορες οπτικές γωνίες. Αν και διαδραματίζονται στη θρυλική, ομιχλώδη ηρωική εποχή της Βρετανίας, οι ιστορίες που αφηγείται ο Τέννυσον περιέχουν θησαυρούς μεγάλης σοφίας και ομορφιάς, που είναι άκρως κατάλληλες για τον σύγχρονο αναγνώστη.
Με εξαίσιους και γεμάτους θαύματα στίχους, ο Τέννυσον δραματοποιεί οικουμενικές πραγματικότητες σχετικά με το πώς οι άνδρες και οι γυναίκες σχετίζονται μεταξύ τους, ιδίως στον γάμο, και πώς η φύση αυτών των σχέσεων επιφέρει είτε την πλήρη άνθηση της ανθρώπινης ζωής είτε την πλήρη διάλυση της κοινωνίας, ανάλογα με τις αρετές που ασκούνται ή παραμελούνται εντός τους.
Πατέρες και κόρες, μητέρες και γιοι
Στις δύο πρώτες ενότητες του ποιήματός του, ο Τέννυσον περιγράφει δύο πολύ διαφορετικά ζευγάρια γονέων-παιδιών.
Στον «Ερχομό του Αρθούρου», διαβάζουμε για την πρώτη συνάντηση του Αρθούρου με την Γκουίνεβιρ. Καθώς περνούσε κάτω από τις επάλξεις του κάστρου της, «ένιωσε το φως των ματιών της τη ζωή του / να χτυπάει ξαφνικά». Και η ζωή του άλλαξε για πάντα. Ονειρεύεται να την πάρει ως βασίλισσά του για να τον βοηθήσει στο όραμά του να φέρει την τάξη, την ιπποσύνη και την ευγένεια σε έναν θυελλώδη και βάρβαρο κόσμο.
Τζον Κόλλιερ, «H βασίλισσα Γκουίνεβιρ γιορτάζει την Πρωτομαγιά», 1900. Λάδι σε καμβά. Cartwright Hall Art Gallery, Μπράντφορντ, Αγγλία. (Public Domain)
Έτσι, ζητάει από τον πατέρα της το χέρι της. Ο βασιλιάς Ληοντόγκραν, ο πατέρας της Γκουίνεβιρ, βλέπει στην κόρη του τη «μοναδική του απόλαυση». Έτσι, καθυστερεί την απάντησή του, όπως πρέπει να κάνει ένας καλός πατέρας, προσπαθώντας να μάθει ό,τι μπορεί για τον Αρθούρο και για το αν θα ήταν κατάλληλος σύζυγος για το παιδί του. Η καταγωγή του Αρθούρου περιβάλλεται από μυστήριο, ωστόσο όλες οι μαρτυρίες τον δείχνουν ως τον ευγενέστερο άνθρωπο και ο Ληοντόγκραν τελικά συναινεί.
Ο ερχομός της Γκουίνεβιρ στο θρόνο θέτει σε κίνηση τόσο την άνοδο όσο και την πτώση του βασιλείου του Αρθούρου και του οράματός του.
Ο επόμενος γονέας που παρουσιάζεται στο ποίημα, η μητέρα του Σερ Γκάρεθ, δείχνει λιγότερη σοφία από τον Ληοντόγκραν. Ο Γκάρεθ έχει φτάσει στον προθάλαμο της ανδρικής ηλικίας και λαχταρά να ενταχθεί στην αυλή του Αρθούρου και να κάνει μεγάλα έργα. Όμως η μητέρα του, η Μπέλισεντ, θέλει να τον κρατήσει στο σπίτι.
Αναγνωρίζουμε αμέσως σε αυτήν έναν τύπο γονέα που εξακολουθεί να υπάρχει στις μέρες μας και χωρίς αμφιβολία θα υπάρχει δια παντός: την υπερπροστατευτική μητέρα. Η Μπέλισεντ προσπαθεί να πείσει τον γιο της ότι αντί να ρισκάρει τη ζωή του στη μάχη ή σε αποστολές για τον Αρθούρο, είναι καλύτερα να πάει για κυνήγι. Και μάλιστα θα του βρει και μία «νύφη πλούσια και ωραία».
Έντμουντ Λέιτον, «Ένας μικρός πρίγκιπας που θα ευλογήσει εγκαίρως έναν βασιλικό θρόνο (ή Vox Populi)», 1904. Λάδι σε καμβά. Ιδιωτική συλλογή. (Public Domain)
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι αν ο Γκάρεθ πρόκειται να γίνει άντρας, δεν μπορεί να παραμείνει «άνετος”, επιτρέποντας στη μητέρα του να κανονίζει τα πάντα γι’ αυτόν. Και το ξέρει.
Ανδρας έχω γίνει, ανδρική δουλειά πρέπει να κάνω. Να ακολουθήσω το ελάφι; Να ακολουθήσω τον Χριστό, τον Βασιλιά, Να ζήσω αγνά, να μιλώ αληθινά, να διορθώσω το λάθος, να ακολουθήσω τον Βασιλιά – Αλλιώς, γιατί γεννήθηκα;
Το να γίνεις άντρας και να κάνεις την δουλειά ενός άντρα εμπεριέχει κινδύνους, είναι αλήθεια. Αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να πάει μια ζωή χαμένη. Η άστοχη μητρική φροντίδα της Μπέλισεντ κοντεύει να πνίξει τον ανδρισμό του Γκάρεθ. Τελικά, όμως, η μητέρα το καταλαβαίνει αυτό.
Σύζυγοι
Τζέημς Άρτσερ, «Σερ Λάνσελοτ και βασίλισσα Γκουίνεβιρ», 1861-1868. Λάδι σε καμβά. Ιδιωτική συλλογή. (Public Domain)
Η απιστία της Γκουίνεβιρ προς τον Αρθούρο διατρέχει σαν δηλητήριο τις φλέβες όλων των ιστοριών των «Ειδυλλίων του Βασιλιά». Οι ψίθυροι της ντροπής της Γκουίνεβιρ και του Λάνσελοτ αρχίζουν να αντηχούν στους διαδρόμους του Κάμελοτ, φήμες που αποτελούν την πρώτη ρωγμή στο οικοδόμημα της τάξης και του πολιτισμού που ο Αρθούρος έχτιζε μια ζωή. Κατά τη διάρκεια του ποιήματος, αυτή η ρωγμή θα διευρυνθεί, ανοίγοντας την πόρτα σε περισσότερα κακά, προδοσίες, υποψίες, απιστίες και, τελικά, στην κατάρρευση του βασιλείου.
Στο «Γκεράιντ και Ήνιντ», οι φήμες για την Γκουίνεβιρ και τον Λάνσελοτ καταλήγουν να απειλούν έναν άλλο γάμο.
Ο σερ Γκεράιντ, ένας από τους ιππότες του Αρθούρου, και η σύζυγός του Ήνιντ είναι αφοσιωμένοι ο ένας στον άλλον με πάθος – μέχρι που η φιλία της Ήνιντ με την Γκουίνεβιρ κάνει τον Γκεράιντ να υποψιάζεται ότι μπορεί να έχει υποπέσει στο ίδιο σφάλμα με τη βασίλισσα.
Η αβάσιμη ζήλια του, η θλίψη και ο θυμός του, τον κάνουν να παραμελεί τα καθήκοντά του και την επιδίωξη της τιμής, μια συμπεριφορά που ο Τέννυσον αποκαλεί «θηλυπρέπεια». Στη συνέχεια, αναγκάζει την Ήνιντ να τον συνοδεύσει στο δάσος φορώντας το χειρότερο φόρεμά της, με την εντολή να μην του μιλήσει σε καμία περίπτωση. Η Ήνιντ, που παραμένει διορατική και συγκεντρωμένη στο καλό του συζύγου της, παλεύει ανάμεσα στο να υπακούσει στην εντολή του και στο να σπάσει τη σιωπή για να προειδοποιήσει τον σύζυγό της για τους ληστές που παραμονεύουν μπροστά τους. Ο Γκεράιντ, αποτραβηγμένος στον εαυτό του, αγνοεί τους κινδύνους του δρόμου. Φυσικά, η Ήνιντ τον προειδοποιεί εγκαίρως για να σώσει τη ζωή του (και τη δική της), αλλά δέχεται ελάχιστες ευχαριστίες γι’ αυτό.
Ρόουλαντ Γουίλραϊτ: «Ήντιντ και Γκεράιντ», 1907. Λάδι σε καμβά. (Κέντρο Ανανέωσης Τέχνης/Art Renewal Center)
Πολλές φορές, ο Γκεράιντ παραλίγο να ξεσπάσει και να εκφράσει το παράπονό του στην Ήνιντ. Αλλά δεν το κάνει, τα κρατάει όλα μέσα του και η ψυχολογική τους απόσταση μεγαλώνει, κάτι που εκδηλώνεται με απτό τρόπο όταν την αναγκάζει να πηγαίνει μπροστά του και όχι στο πλευρό του. Οι εικόνες του Τέννυσον είναι τέλειες εδώ: το ζευγάρι ιππεύει χωριστά μέσα σε επικίνδυνα εδάφη, διακινδυνεύοντας τη ζωή και των δύο. Παρομοίως, ο γάμος είναι ένα ταξίδι μέσα από τα «επικίνδυνα μονοπάτια» της ζωής και αν οι σύζυγοι είναι διχασμένοι και χωρισμένοι, ο κόσμος μπορεί εύκολα να τους συντρίψει.
Η Ήνιντ θα μπορούσε να είχε διαλύσει τις αμφιβολίες του Γκεράιντ στη στιγμή, αλλά εκείνος αρνείται να της ανοιχτεί. Στο τέλος, ο Γκεράιντ συνέρχεται και επιστρέφει σε εκείνη, αλλά θα πρέπει να διαβάσετε το ποίημα για να μάθετε πώς.
Όταν ο σύζυγος και η σύζυγος είναι ενωμένοι στην κοινή επιδίωξη της καλοσύνης και της αλήθειας, ούτε όλοι οι πειρασμοί και οι τρικυμίες της ζωής δεν μπορούν να τους νικήσουν. Αντιθέτως, θα είναι εκείνοι που, έστω και με κάποιο μικρό τρόπο, θα κατακτήσουν τον κόσμο. Έτσι, ο Τέννυσον βάζει τον βάρδο να τραγουδήσει για τον Αρθούρο:
Κι αν έβρισκε / Μια γυναίκα στη γυναικεία της φύση τόσο σπουδαία / Όσο ήταν αυτός στην ανδρική του φύση, τότε … Οι δυο μαζί τον κόσμο θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Ο ίδιος ο Αρθούρος, όταν συναντά για πρώτη φορά τη μελλοντική του βασίλισσα, αναλογίζεται την αδυναμία του να ολοκληρώσει μόνος του το ευγενές όραμά του για τη ζωή και το βασίλειό του:
Εάν μαζί της / Δεν ενωθώ, που είναι η ωραιότερη κάτω από τον ουρανό, φαίνομαι σαν ένα τίποτα στον πανίσχυρο κόσμο / Και δεν μπορώ να θελήσω το θέλημά μου, ούτε να κάνω το έργο μου / Ολοκληρωτικά, ούτε να γίνω νικητής και άρχοντας στο δικό μου βασίλειο.
Αλλά ονειρεύεται τη δόξα που θα αποκτούσε αν παντρευόταν μαζί της:
Αλλά αν ήμουν ενωμένος μαζί της / Τότε θα μπορούσαμε να ζήσουμε μαζί σαν μια ζωή / Και βασιλεύοντας με μια θέληση σε όλα, / Να έχουμε δύναμη σε αυτή τη σκοτεινή τη γη να τη φωτίσουμε / Και δύναμη σε αυτό τον κόσμο τον νεκρό για να τον κάνουμε να ζήσει.
Οι δυνατότητες του γάμου
Αυτό που περιγράφει εδώ ο Τέννυσον είναι, υπό μία έννοια, το δυναμικό κάθε γάμου. Μπορεί να μην είμαστε όλοι βασιλιάδες και βασίλισσες, αλλά είμαστε όλοι βασιλιάδες και βασίλισσες των σπιτιών μας, της μικρής μας γωνιάς του κόσμου. Και αν ένα κοινό όραμα ενώνει τους δύο συζύγους, έχουν τη δύναμη να μεταμορφώσουν αυτό τον κόσμο με τρόπους που ίσως ούτε οι ίδιοι δεν μπορούν να φανταστούν.
Φυσικά, η μεγάλη τραγωδία της ιστορίας του Αρθούρου είναι ότι η Γκουίνεβιρ πέφτει. Και με την πτώση της, ματαιώνει τις μεγαλειώδεις δυνατότητες που είχε η σχέση τους. Όταν η σχέση της με τον Λάνσελοτ γίνεται γεγονός αδιαμφισβήτητο, κλονίζει το βασίλειο μέχρι τον πυρήνα του, διχάζει τους ιππότες και δίνει την ευκαιρία στον Μόρντρεντ να προσπαθήσει να ανατρέψει τον Αρθούρο.
Σε αυτή την ιστορία, μπορούμε να διακρίνουμε μια διαχρονική αλληγορία, που μας λέει ότι όταν το βασικό δομικό στοιχείο του πολιτισμού, ο γάμος, καταρρέει, τότε ολόκληρη η κοινωνία αναπόφευκτα θα καταρρεύσει επίσης.
Συντετριμμένος και έτοιμος να βαδίσει στην τελευταία του μάχη, ο Αρθούρος λέει στη βασίλισσά του:
Δεν έκανες τη ζωή μου τόσο γλυκιά για μένα, / Ώστε εγώ ο βασιλιάς να νοιάζομαι πολύ να ζήσω, / Γιατί εσύ χάλασες τον σκοπό της ζωής μου.
Ωστόσο, παρ’ όλα αυτά, ο Αρθούρος την αγαπά μέχρι το τέλος και η Γκουίνεβιρ μαθαίνει και αυτή – πολύ αργά – να αγαπά τον Αρθούρο.
Στον αποχαιρετισμό του προς τη Γκουίνεβιρ, ο Αρθούρος περιγράφει για άλλη μια φορά τον έντιμο ιπποτικό του κώδικα και τονίζει τη μεγάλη δύναμη που έχει μια γυναίκα να εμπνέει σε έναν άντρα την αγάπη για υψηλά ιδανικά και αντρικά επιτεύγματα:
Έβαλα [τους ιππότες] να βάλουν τα χέρια τους στα δικά μου και να ορκιστούν / Να σέβονται τον βασιλιά, σαν να ήταν η συνείδησή τους, και τη συνείδησή τους σαν τον βασιλιά τους, / Να συντρίβουν τους ειδωλολάτρες και να υποστηρίζουν τον Χριστό, / Να ιππεύουν μέχρι μακριά αποκαθιστώντας ανθρώπινες αδικίες, / Να μη λένε συκοφαντίες, όχι, ούτε να τις ακούνε, / Να τιμούν τον δικό τους λόγο σαν να ήταν του Θεού τους, / Να ζουν γλυκές ζωές με την αγνότερη αγνότητα, / Να αγαπούν μόνο μια κοπέλα, να προσκολλώνται σε αυτήν / Και να τη λατρεύουν με χρόνια ευγενών πράξεων / Μέχρι να την κερδίσουν, γιατί πράγματι δεν ήξερα / Κανέναν καλύτερο δάσκαλο κάτω από τον ουρανό από το κοριτσίστικο πάθος μιας κοπέλας, / Όχι μόνο για να κρατάει χαμηλά την ευτέλεια στον άντρα, αλλά και για να διδάσκει την υψηλή σκέψη και τα ευγενικά λόγια / Και την ευγένεια και την επιθυμία της φήμης / Και την αγάπη για την αλήθεια και όλα όσα κάνουν τον άντρα.
Οι καλοκαιρινές διακοπές μόλις τελείωσαν για τους περισσότερους κι αυτό που βλέπουμε μπροστά μας είναι ένας μακρύς χειμώνας με το χριστουγεννιάτικο διάλειμμά του. Προγραμματίζοντας την επόμενη, χειμερινή απόδραση, ίσως μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε με περισσότερο κέφι τη φθινοπωρινή επιστροφή στη ρουτίνα. Αν και η Ελλάδα είναι μια χώρα χωρίς βαρύ χειμώνα, με πολλά μέρη που προσφέρονται για απολαυστικές χειμερινές διακοπές χωρίς πολύ κρύο, η εκτός τουριστικής σεζόν εποχή είναι κατάλληλη και για πιο μακρινά ταξίδια – είτε στη γειτονιά της Μεσογείου είτε και πέρα από τον Ατλαντικό.
Λισαβόνα, Πορτογαλία
Γιατί
Όποιος νομίζει ότι οι ακτές του Ατλαντικού είναι καλές μόνο για τις καλοκαιρινές αύρες τους, ας το ξανασκεφτεί. Η πρωτεύουσα της Πορτογαλίας απολαμβάνει τον ηλιόλουστο, ήπιο χειμώνα για τον οποίο είναι γνωστή η περιοχή της Μεσογείου και, αν και μες τον χειμώνα μάλλον δεν θα σας τραβήξουν οι παραλίες, σίγουρα θα είναι πιο ζεστό από τα βόρεια κλίματα. Η δυτικότερη πρωτεύουσα της Ευρώπης έχει μια μακρά και πλούσια ιστορία, απίστευτες θέες, εκλεπτυσμένες επιλογές σε φαγητό και κρασί και μια τάση για έντονη νυχτερινή ζωή.
Φαγητό
Η πρώτη σας παραγγελία πρέπει να είναι ένα φρέσκο, ζεστό pastel de nata. Μια αφράτη, κρεμώδης τάρτα, γεμιστή με κρέμα αυγών και πασπαλισμένη με κανέλα ή ζάχαρη άχνη, η οποία θα έπρεπε να συγκαταλέγεται στους εθνικούς θησαυρούς. Το Castro είναι ένα αρτοποείο-κόσμημα, όπου μπορείτε εύκολα να συνοδεύσετε δύο γλυκά με ένα ποτήρι πόρτο ή τζιντζίνια (λικέρ κεράσι) και στη συνέχεια να πάρετε μια εξάδα για το σπίτι. Για μια γενική επισκόπηση του πορτογαλικού φαγητού και των εστιατορίων της Λισαβόνας ειδικότερα, δοκιμάστε το Time Out Market Lisboa, μια τεράστια γκαλερί τροφίμων, με 26 πάγκους φαγητού και οκτώ μπαρ (καθώς και δώδεκα καταστήματα), που αντιπροσωπεύουν ό,τι πιο επίκαιρο υπάρχει στην τοπική κουζίνα.
Σεφ από μερικά από τα πιο δημοφιλή εστιατόρια της πόλης βρίσκονται εδώ, οπότε μπορείτε να δοκιμάσετε τις δημιουργίες τους πριν αποφασίσετε πού θα πάτε το επόμενο βράδυ για δείπνο. Μια τέτοια σεφ, η Σουσάνα Φελισιντάτζι, έχει εστιατόριο στο Μουσείο Φαρμακευτικής. Στο Pharmacia Felicidade, το arroz de Lingueirão, το ρύζι με «ξυράφια του Ειρηνικού», είναι μια σπεσιαλιτέ που πρέπει οπωσδήποτε να δοκιμάσετε. Ο χλοοτάπητας AstroTurf του, με εκπληκτική θέα στον ποταμό Τάγο, είναι ένα μέρος που πρέπει να δείτε όταν δύει ο ήλιος. Για μια πιο επίσημη βραδινή έξοδο, δοκιμάστε το Plano, με τα δύο μενού γευσιγνωσίας πέντε ή εννέα πιάτων. Εμπνευσμένα από τις παραδόσεις της βόρειας Πορτογαλίας, από όπου κατάγεται ο σεφ Βίτορ Αντάου, τα εκλεπτυσμένα υλικά χρησιμοποιούνται με προσοχή και τα κρασιά συνδυάζονται με ακρίβεια. Μιλώντας για κρασί, ενημερωθείτε για τα κρασιά στο Wines of Portugal Tasting Room, που βρίσκεται στην Πράσα ντου Κομέρσιο, μια από τις πιο γνωστές πλατείες της Λισαβόνας.
Η συμβουλή μας
Η Λισαβόνα είναι μικρή και περπατήσιμη – εφόσον δεν πτοείστε από τις απότομες ανηφόρες. Οι λόφοι της κάνουν δύο μέρη που φαίνονται κοντά το ένα στο άλλο στο χάρτη, μπορεί να υπάρχει ένας εντυπωσιακός αριθμός σκαλοπατιών ανάμεσά τους. Όταν δεν έχετε όρεξη για τόση γυμναστική – ή όταν φοράτε παπούτσια που κάνουν έναν απλό περίπατο επικίνδυνο – αναζητήστε στο διαδίκτυο τα ερασιτεχνικά ταξί («κοινές διαδρομές»). Είναι απίστευτα γρήγορα και φθηνά. (Τα παραδοσιακά τρόλεϊ, που είναι περισσότερο χαριτωμένα παρά πρακτικά, είναι μια άλλη επιλογή).
Τελ Αβίβ, Ισραήλ
Γιατί
Θορυβώδες και γοητευτικό, όμορφο και παλλόμενο, το Τελ Αβίβ βρίσκεται στην άλλη άκρη της Μεσογείου, αλλά μοιράζεται τη θαλασσινή ζωντάνια της Λισαβόνας. Επιλέξτε να το επισκεφθείτε προς τα τέλη του χειμώνα ή στις αρχές της άνοιξης, όταν η «υγρή» περίοδος έχει τελειώσει και η πόλη βρίσκεται σε πλήρη άνθιση. Είναι η ιδανική εποχή για μνημειώδεις περιπάτους, που θα σας επιτρέψουν να απολαύσετε τις τεράστιες αντιθέσεις της πόλης. Περπατήστε κατά μήκος της κατάλληλης για σερφ παραλίας και της λωρίδας των ξενοδοχείων της, από τη νέα περιοχή του λιμανιού στα νότια μέχρι την αρχαία Γιάφα στα βόρεια. Ή προς τα μέσα, στο κέντρο της πόλης, αφήνοντας πίσω σας την χολιγουντιανή αρχιτεκτονική στα παράλια για να περιπλανηθείτε σε λαβυρινθώδεις αγορές στη σκιά των σύγχρονων ουρανοξυστών.
Φαγητό
Μια λέξη: πρωινό. Η Εγγύς Ανατολή στο σύνολό της αντιμετωπίζει το πρώτο γεύμα της ημέρας με ευλάβεια και το Τελ Αβίβ δεν αποτελεί εξαίρεση – ειδικά στα ξενοδοχεία με την αφθονία των μπουφέδων, όπου τα φρέσκα λαχανικά βρίσκονται στο επίκεντρο, οι χυμοί είναι φρεσκοστιμμένοι και μπορείτε να δοκιμάσετε καπνιστό σολομό με επτά διαφορετικούς τρόπους. Το Τελ Αβίβ είναι επίσης γνωστό για τις αγορές του, και η Σουκ ΧαΚαρμέλ ίσως είναι η πιο διάσημη. Στριμωχτείτε στο πλήθος και δοκιμάστε μια πανδαισία από φρέσκα μούρα, ένα κομμάτι καρυδάτου χαλβά από ταχίνι και μια πιατέλα με ψάρι και πατάτες. Ή τσιμπολογήστε το ψιλοκομμένο φύλλο κναφέχ, εφοδιαστείτε με ταχίνι Σαμαρείτη και εγκαταλείψτε τις επιφυλάξεις σας παραγγέλνοντας έναν δίσκο γεμάτο τάκος.
Τη νύχτα, ώρα που η συνοικία ησυχάζει, ένα κρεοπωλείο μετατρέπεται σε εστιατόριο. Στο M25 επιλέξτε το κομμάτι που θέλετε από τον πάγκο για να σας το μαγειρέψουν ή παραγγείλτε από ένα μικρό μενού με επίκεντρο το κρέας. Το παραδοσιακό παλαιστινιακό πιάτο αράις, μια πίτα γεμιστή με αρνίσιο κιμά και ψημένη στο γκριλ, είναι μια αποκάλυψη. Για μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, το Sarona Market είναι μια κλειστή αίθουσα για φαγητό, με 60 πάγκους και καταστήματα που διαθέτουν τα καλύτερα ισραηλινά τρόφιμα και συγκεντρώνει μερικούς από τους πιο διάσημους εστιάτορες του Τελ Αβίβ. Το Miznon του σεφ Εγιάλ Σάνι έχει ένα παράρτημα εδώ (πάρτε το σάντουιτς με μελιτζάνα), το ίδιο και τα αγαπημένα φαλάφελ HaKosem.
Αργότερα, κρυμμένοι σε ένα σοκάκι στο αρχαίο λιμάνι της Γιάφα, δοκιμάστε τα ισραηλινά κρασιά στο εξαιρετικά ατμοσφαιρικό Hagafen Wine Courtyard. Το Τελ Αβίβ είναι επίσης μια πόλη που αγαπά τα κοκτέιλ, έχοντας πολλά κομψά σαλόνια όπου η τέχνη της ανάμειξης αποκτά ενδιαφέρον. Το Bellboy, κρυμμένο σε ένα μπουτίκ ξενοδοχείο, παίζει με ήσυχη μουσική και ασυνήθιστα υλικά, όπως κονιάκ με μπλε τυρί, σαντιγί σέλινου και φυστικοβούτυρο.
Η συμβουλή μας
Το Τελ Αβίβ είναι μια φιλελεύθερη πόλη, αλλά πολλά καταστήματα εξακολουθούν να τηρούν την αργία του Σαμπάτ, το Σάββατο. Από τη δύση του ηλίου της Παρασκευής έως τη δύση του ηλίου του Σαββάτου, αρκετά καταστήματα μπορεί να είναι κλειστά, οπότε φροντίστε να ελέγξετε τα δρομολόγια ή να έχετε αρκετές επιλογές για ψώνια και φαγητό το Σαββατοκύριακο σε εστιατόρια που δεν ακολουθούν τους θρησκευτικούς κανόνες.
Μπωφόρ, Νότια Καρολίνα
Γιατί
Αυτή η μικρή νότια πόλη στα νότια και παραλιακά μέρη της Νότιας Καρολίνας βρίσκεται σε ένα τοπίο τόσο μαγευτικό, που έχει αποτελέσει σκηνικό για ταινίες όπως το «Forrest Gump» και το «The Big Chill». Ο κεντρικός δρόμος της πόλης είναι διάσπαρτος με γκαλερί, καταστήματα και εστιατόρια σε απόσταση μόλις λίγων μέτρων από την ακτογραμμή, ενώ η ιεροχλόη διαχέει στην περιοχή το σαγηνευτικό άρωμά της. Οι λάτρεις της ιστορίας θα εκτιμήσουν τα μεγαλοπρεπή παλαιά αρχοντικά και την πλούσια κουλτούρα Γκούλα, με τα έντονα αφρικανικά στοιχεία.
Βρίσκεται ανάμεσα στο Τσάρλεστον και τη Σαβάνα, όπου οι επισκέπτες μπορούν να πάνε εύκολα με το αυτοκίνητο – είναι μια άνετη διαδρομή σε ένα μέρος όπου ο χρόνος κυλάει πιο αργά.
Φαγητό
Το φαγητό στο Μπωφόρ (Beaufort) σημαίνει ψητό κρεάς, φρέσκα θαλασσινά και χαμηλές νότιες τιμές. Ξεκινήστε τη μέρα σας από την αγορά Lowcountry Produce και το καφενείο, όπου σερβίρεται καθημερινά δεκατιανό. Το μενού προσφέρει τα πάντα, από φρέσκα ντόνατς μέχρι σάντουιτς με τηγανητό κοτόπουλο με μπλε τυρί και τσάτνεϊ ροδάκινου. Μην ξεχάσετε να παραγγείλετε πράσινες ντομάτες τουρσί και τυρί pimento για το τραπέζι. Αν προτιμάτε πιο ελαφρύ φαγητό, επισκεφθείτε το Herban Market & Café. Βρείτε μια θέση στο προστατευμένο αίθριο και μελετήστε τις προσφορές για μεζέδες όπως το καπνιστό Reuben με παντζάρια ή το σάντουιτς με bagel και λουκάνικο λαχανικών. Αν θέλετε να δοκιμάσετε το πραγματικό μπάρμπεκιου της Καρολίνας, περάστε από τη νέα τοποθεσία του Island Bistro & Bar. Τα παϊδάκια που λιώνουν στο στόμα σας δεν μοιάζουν με κανένα άλλο και η πουτίγκα μπανάνας θα σας μεταφέρει στον παράδεισο. Ολοκληρώστε το ταξίδι σας με μια γευστική εμπειρία στο Blacksheep. Έχοντας ξεκινήσει τη λειτουργία του κατά τη διάρκεια της πανδημίας και καθιερώνοντας ένα «φτιάξε-μόνος-σου-το-μενού-σου» σκόπιμα μικρό, οι κρατήσεις φεύγουν γρήγορα. Πρόκειται για ένα εστιατόριο όνειρο.
Η συμβουλή μας
Ο ρυθμός ζωής είναι σκόπιμα αργός, οπότε μην περιμένετε να φτάσετε οπουδήποτε ή να κάνετε οτιδήποτε γρήγορα. Περπατήστε ή κάντε μια εκδρομή με άλογο για να απολαύσετε πλήρως το μέρος.
Παλμ Σπρινγκς, Καλιφόρνια
Γιατί
Είναι μια πόλη που ζει στους εξωτερικούς χώρους, όπου κυριαρχεί η αρχιτεκτονική του 1950-60, με όλη την αίγλη και την άνεση της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Η πόλη γίνεται όλο και νεότερη, αλλά πηγαίνοντας εκεί μοιάζει σαν να δοκιμάζετε τη συνταξιοδότηση μόνο και μόνο για διασκέδαση. Αν αγαπάτε τον Φρανκ Σινάτρα, τον Λιμπεράτσε και τα Χρυσά Κορίτσια, θα βρείτε πολλά ακόμα να αγαπήσετε σε αυτή την όαση της ερήμου.
Φαγητό
Ξεκινήστε τη μέρα σας στον κήπο του Farm για ένα χαλαρό πρωινό στην ύπαιθρο. Παραγγείλτε ένα κρουασάν βουτύρου με αυγά, που σερβίρονται με μια φωτεινή και τραγανή σαλάτα, πριν περιπλανηθείτε στα κοντινά καταστήματα. Μια άλλη επιλογή: Το Wilma & Frieda’s για ένα μοντέρνο δεκατιανό. Κανένα ταξίδι στο Παλμ Σπρινγκς δεν είναι πλήρες χωρίς ένα μιλκσέικ από χουρμάδες, όπως αυτό στο Ace Hotel που σερβίρεται στο espresso bar του. Για δείπνο, ακολουθήστε το πλήθος στο Rooster and the Pig. Κρυμμένο στο πλάι ενός εμπορικού κέντρου, το εσωτερικό του μοιάζει με μια οικεία, ρουστίκ καμπίνα, ενώ το μενού είναι μια άσκηση στη ζωντάνια με φρέσκα βότανα και φωτεινές και πικάντικες σάλτσες, ευγενική προσφορά ενός σύγχρονου βιετναμέζικου μενού. Είναι καλύτερο να πάτε με φίλους που τους αρέσει να μοιράζονται, παραγγέλνοντας όσο το δυνατόν περισσότερα. Ξεκινήστε με το καλαμάρι. Θα μπορούσατε να μείνετε όλη μέρα στο ξενοδοχείο The Rowan, δοκιμάζοντας κοκτέιλ (υπάρχουν σημειωτέον και εξαιρετικές μη αλκοολούχες επιλογές) δίπλα στην πισίνα στον τελευταίο όροφο. Το εστιατόριο 4 Saints διαθέτει όχι μόνο ένα εντυπωσιακό μενού μοντέρνου steakhouse, αλλά και μερικές από τις πιο προσεγμένες υπηρεσίες στην πόλη. Για ποτά μέχρι αργά το βράδυ, μπείτε στο ισπανικό αποικιακό περιβάλλον του Del Rey για τάπας και μια κανάτα σανγκρία. Ή πηγαίνετε στο Parker Palm Springs, σχεδιασμένο από τον Τζόναθαν Άντλερ (προσέξτε το χαλί εισόδου σε στιλ “Shining”) και ελέγξτε το πίσω μπαρ για εξαιρετικές προσφορές κρασιών.
Η συμβουλή μας
Η πρώτη ακμή του Παλμ Σπρινγκς ήρθε όταν έγινε η παιδική χαρά παλιών αστέρων του Χόλιγουντ, όπως η Λουσίλ Μπολ με τον Ντέζι Αρνάζ και ο Μπομπ Χόουπ. Η απίστευτη αρχιτεκτονική του 1950-60 και το κιτς παραμένουν, αλλά υπάρχει και μια ανανέωση. Αφιερώστε μια μέρα για να περιπλανηθείτε στην κεντρική οδό με τις γκαλερί και τα παλαιοπωλεία της. Μπορεί να βρείτε ένα πορτρέτο ποπ-αρτ της Μπεα Άρθουρ ή ένα καφτάνι με παγιέτες.
«Γνώση είναι να ξέρεις ότι η ντομάτα είναι φρούτο. Σοφία είναι να μην την βάζεις στη φρουτοσαλάτα.»
O παραπάνω αφορισμός, που αποδίδεται στον Βρετανό δημοσιογράφο και χιουμορίστα Μάιλς Κίνγκτον (1941-2008), συνοψίζει πολύ εύγλωττα τη διάκριση μεταξύ γνώσης και σοφίας.
Σε αντίθεση με τη γνώση, η σοφία είναι μία από τις τέσσερεις βασικές αρετές, οι οποίες αποκτώνται με την πρακτική και τη συνήθεια και όχι απλώς διαβάζοντας ένα εγχειρίδιο ή ακούγοντας τα λόγια ενός δασκάλου.
Οι περισσότεροι σχολιαστές συμφωνούν ότι, σε αντίθεση με τα μαθηματικά ή τη γεωγραφία, η σοφία δεν μπορεί να διδαχθεί σε μια τάξη. Ωστόσο, μπορεί να ενθαρρυνθεί η ανάπτυξή της. Δύο από τους μεγαλύτερους δασκάλους της ιστορίας, για παράδειγμα, ο Σωκράτης και ο Ιησούς, προσπάθησαν να εμπνεύσουν την αναζήτηση της σοφίας, ο μεν πρώτος με τις ερωτήσεις του και ο Ιησούς με τις παραβολές του. Πιο κοντά στην εποχή μας, αρκετοί συγγραφείς του 19ου αιώνα είχαν έναν παρόμοιο στόχο, μεταγγίζοντας παραδόσεις, ηθικές αρχές και αξίες μέσω των έργων τους.
Δεδομένης της συχνά αναφερόμενης σύγχυσης και της ψυχικής δυσφορίας μεταξύ των παιδιών και των νέων μας σήμερα, θα ήταν καλό να ακολουθήσουμε τα παραδείγματα των παλαιών δασκάλων και να βοηθήσουμε τους νέους να καλλιεργήσουν την ικανότητά τους για διάκριση και αντίληψη, που ίσως τους βοηθήσουν στην κατάκτηση της σοφίας.
Εδώ, σας προτείνω έξι «εργαλεία» κατάλληλα για αυτό τον σκοπό.
Λογοτεχνία και Ιστορία
Οι μύθοι του Αισώπου, οι ιστορίες της Λούσι-Μωντ Μοντγκόμερι για την «Άννα των Αγρών», οι διασκευασμένες για νέους ή παιδιά βιογραφίες προσωπικοτήτων όπως ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, η Αμέλια Έρχαρτ και ο Θεόδωρος Ρούσβελτ, τα μυθιστορήματα της Τζέην Ώστεν, του Ντίκενς, του Τολστόη και τα θεατρικά έργα του Σαίξπηρ είναι λίγες μόνο από τις χιλιάδες ιστορίες που προσφέρουν πληθώρα μαθημάτων που βοηθούν στην όξυνση της κρίσης.
Τέτοια βιβλία αποτελούν ένα εργαστήριο ανθρώπινης συμπεριφοράς, ένα μέρος όπου οι νέοι μπορούν να παρατηρήσουν την αρετή και την αχρειότητα, το καλό και το κακό, με σχετική ασφάλεια. Μπορεί να μην το συνειδητοποιούν, αλλά διαβάζοντας αυτά τα κλασικά βιβλία, απορροφούν σημαντικά μαθήματα για τη ζωή και την ηθική, δημιουργώντας ένα “απόθεμα” σοφίας.
Η πείρα των μεγαλυτέρων
Τα τελευταία 60 χρόνια, η κοινωνία μας βίωσε την κατάρρευση του γάμου και της οικογένειας, την άνοδο της νεανικής κουλτούρας και τη ραγδαία τεχνολογική πρόοδο, ιδίως στην επικοινωνία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η συνέπεια; Οι μέντορες των νέων μας είναι πιο συχνά οι συνομήλικοί τους, έφηβοι ή εικοσάρηδες, ακριβώς όπως οι ίδιοι.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η καταστροφική τάση, θα πρέπει να ενθαρρύνουμε τους νέους να συνδέονται περισσότερο με τους γονείς τους, τους παππούδες και τις γιαγιάδες και με ενήλικες μέντορες, όπως οι δάσκαλοι, οι προπονητές και οι εργοδότες. Ένας θείος, που έχει ζήσει λίγο παραπάνω, θα είναι πιθανότατα πολύ πιο λογικός για το πώς να αντιμετωπίζει κανείς τα πράγματα από ό,τι ένας «φίλος» από το λύκειο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η τέχνη της παύσης
Ένα συνηθισμένο σημάδι σοφίας είναι η ικανότητα, όταν αντιμετωπίζει κανείς ένα πρόβλημα, να σκέπτεται πριν ενεργήσει, εξετάζοντας πρώτα τις πιθανές λύσεις και τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες συνέπειές τους. Ωστόσο, πολλοί ενήλικες, από εξέχοντα πρόσωπα μέχρι απλούς ανθρώπους, δεν έχουν ούτε οι ίδιοι την ικανότητα να διαβλέπουν το μέλλον. Παραμένουν εσαεί στην εφηβεία, μπερδεύουν τη λάμψη με το χρυσάφι και αντιδρούν παρορμητικά χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τις συνέπειες των πράξεών τους.
Με το παράδειγμα και τα λόγια μας, μπορούμε να διδάξουμε στους νέους να αφιερώνουν χρόνο για να σκεφτούν προτού δράσουν.
Η αξία του λάθους
Κανένας γονιός δεν θέλει να δει το παιδί του να αποτυγχάνει. Κάποιοι γονείς γκρινιάζουν στους γιους και τις κόρες τους, όταν είναι πια στο Λύκειο, να αφήσουν τα τηλέφωνά τους στην άκρη και να διαβάσουν για το διαγώνισμα της βιολογίας της επόμενης ημέρας. Άλλοι ακούνε με συμπάθεια τις δικαιολογίες ενός εφήβου που παραιτήθηκε από μια καλοκαιρινή δουλειά μετά από δύο μόνο ημέρες. Κάποιοι μπορεί ακόμα και να καλέσουν έναν καθηγητή κολεγίου για να διαμαρτυρηθούν για τον κακό βαθμό που πήρε ο γιος ή η κόρη τους σε ένα διαγώνισμα.
Όταν προσπαθούμε πάντα να εξομαλύνουμε και να διευκολύνουμε τον δρόμο των παιδιών μας, ουσιαστικά τα εμποδίζουμε να προετοιμαστούν για να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες που θα συναντήσουν ως ενήλικες. Προστατεύοντάς τα από την εμπειρία της αποτυχίας ή του λάθους, τα στερούμε από τις ευκαιρίες να αποκομίσουν πολύτιμα μαθήματα που οδηγούν στη σοφία. Όταν τα παιδιά μας πέφτουν κάτω, είτε κυριολεκτικά είτε μεταφορικά, μπορούμε να τα σηκώνουμε, να τα τινάζουμε και να τους προσφέρουμε τη συμπάθεια και τις συμβουλές μας, έχοντας πάντα κατά νου ότι είναι αυτές οι μικρές “ήττες” της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας που θα τους δώσουν τη δύναμη, την ανθεκτικότητα και την οξυδέρκεια να ξεπερνούν αργότερα τις πιο σοβαρές προκλήσεις της ενήλικης ζωής.
Τα πρότυπα για μια καλή ζωή
Η πρώιμη εκπαίδευση σε αρετές όπως η ειλικρίνεια, η καλοσύνη, η επιμονή και το θάρρος γεννά σοφία. Διδάσκοντας αυτά τα θετικά γνωρίσματα του χαρακτήρα στα παιδιά μας και αποτελώντας εμείς οι ίδιοι ζωντανό παράδειγμα, τα βοηθάμε στην επίπονη ανάβασή τους προς τη σοφία. Για παράδειγμα, η καλοσύνη μάς καθιστά ικανούς να σκεφτόμαστε και δείχνουμε κατανόηση στους άλλους. Ή η ικανότητα να αντιμετωπίζουμε με γενναιότητα τα προβλήματα αντί να το βάζουμε στα πόδια, δημιουργεί δυνατούς και άξιους ανθρώπους, πολύτιμους σε κάθε περίσταση.
Ένα ταπεινό πνεύμα
Η προσευχή της γαλήνης συμπυκνώνει την ταπεινότητα που συνοδεύει απαραιτήτως τη σοφία: «Θεέ μου, δώσε μου τη γαλήνη να αποδέχομαι τα πράγματα που δεν μπορώ να αλλάξω, το θάρρος να αλλάζω τα πράγματα που μπορώ και τη σοφία να γνωρίζω τη διαφορά». Η αναγνώριση των ορίων μας, ένα ακόμη εργαλείο στην άσκηση της ορθής κρίσης, είναι γνώρισμα των σοφών και μας επιτρέπει να απολαμβάνουμε την ηρεμία που αναφέρεται στην προσευχή.
Υπάρχουν πολλές ιστορίες, ακόμη και αστεία, για ασκητές που ζουν σε κορυφές βουνών. Το βουνό αντιπροσωπεύει μια επίπονη και ακόμη και επικίνδυνη ανάβαση. Ο ασκητής αντιπροσωπεύει τη σοφία.
Όταν ενθαρρύνουμε τους νέους μας να αναζητήσουν τη σοφία από νωρίς, τους δίνουμε μια ώθηση για να ανέβουν σε αυτό το βουνό.
Συγκέντρωση σχολικών ειδών πραγματοποιούν τα Παιδικά Χωριά SOS για τα παιδιά στη Θεσσαλία και τον Έβρο, όπου τα τελευταία 15 χρόνια λειτουργούν ένα Παιδικό Χωριό SOS και ένα Κέντρο Ημέρας για ΑΜΕΑ.
Όσοι επιθυμούν, με ένα κλικ εδώ γεμίζουν τις σχολικές τσάντες των παιδιών ή προσφέρουν σε είδος: σχολικές τσάντες, κασετίνες, τετράδια, μολύβια, στυλό, μαρκαδόρους, ξυλομπογιές, μπλοκ ζωγραφικής, στα σημεία συγκέντρωσης: όλα τα Κέντρα Στήριξης Παιδιού και Οικογένειας των Παιδικών Χωριών SOS σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Καλαμάτα, Ιωάννινα, Πάτρα, Κομοτηνή, Ηράκλειο (Κρήτη), Μυτιλήνη, Σάπες.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, με αφορμή τη νέα σχολική χρονιά, τα Παιδικά Χωριά SOS πραγματοποίησαν κάλεσμα συγκέντρωσης σχολικών ειδών για τα παιδιά που υποστηρίζονται από τα Χωριά τους και τα Κέντρα τους, που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα και ευχαρίστησαν τον κόσμο που, με την πολύτιμη ανταπόκρισή του, βοήθησε τα παιδιά να καταφέρουν να ξεκινήσουν τη σχολική χρονιά με τα απαραίτητα σχολικά είδη.
:max_bytes(150000):strip_icc()/2703201_Beaufortdowntown_4926-2000-debabe203b8949e6baf302aa42f3d0f5.jpg)
