Παρασκευή, 31 Οκτ, 2025

Στη Ρόδο το 40ό Ευρωπαϊκό Κύπελλο Συλλόγων Σκακιού, με τη Σταυρούλα Τσολακίδου

Στον ιστορικό Προμαχώνα του Παλατιού του Μεγάλου Μαγίστρου στην Παλιά Πόλη της Ρόδου πραγματοποιήθηκε το βράδυ του Σαββάτου η επίσημη τελετή έναρξης του κορυφαίου διασυλλογικού σκακιστικού γεγονότος της Ευρώπης. Το 40ό Ευρωπαϊκό Κύπελλο Συλλόγων Σκακιού (European Chess Club Cup – ECCC) και το 29ο Ευρωπαϊκό Κύπελλο Συλλόγων Σκακιού Γυναικών (European Women’s Chess Club Cup), γνωστά ως το «Champions League του σκακιού», φέρνουν στο νησί των Ιπποτών 122 ομάδες, 900 σκακιστές και 500 τιτλούχους παίκτες από όλη την Ευρώπη, με την κορυφαία Ελληνίδα σκακίστρια  Σταυρούλα Τσολακίδου να πρωταγωνιστεί στην τελετή έναρξης και να αγωνίζεται για τον Ιππότη Ρόδου.​

Η 25χρονη IM Σταυρούλα Τσολακίδου από την Καβάλα, η Νο1 Ελληνίδα σκακίστρια με βαθμολογία 2428, κατέχει κεντρικό ρόλο στη φετινή διοργάνωση. Στην τελετή έναρξης του πρώτου γύρου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Σκακιστικής Ένωσης (ECU) Ζουράμπ Αζμαϊπαρασβίλι [Zurab Azmaiparashvili], ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Σκακιστικής Ομοσπονδίας Στάθης Ευσταθόπουλος πραγματοποίησαν την πρώτη τελετουργική κίνηση στην παρτίδα μεταξύ της Τσολακίδου και της WFM Ανούσα Σουμπραμανιάν [Anusha Subramanian].​

Η Τσολακίδου αγωνίζεται με την ομάδα γυναικών του Ιππότη Ρόδου, μιας από τις έξι ελληνικές ομάδες που συμμετέχουν στο τουρνουά. Η παρουσία της στη διοργάνωση αποτελεί σημαντική ενίσχυση για την ελληνική εκπροσώπηση, καθώς η Τσολακίδου είναι τρεις φορές παγκόσμια πρωταθλήτρια στις νεανικές κατηγορίες (U14, U16 και U18) και κατατάσσεται στην 28η θέση παγκοσμίως μεταξύ των γυναικών σκακιστριών.​

Η Σταυρούλα Τσολακίδου γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 2000 και κατέχει τους τίτλους του International Master (IM) και του Woman Grandmaster (WGM). Το WGM της απονεμήθηκε το 2016 και το IM τον Απρίλιο του 2018, καθιστώντας την την κορυφαία Ελληνίδα σκακίστρια.​

Η πορεία της στα νεανικά πρωταθλήματα είναι εντυπωσιακή. Το 2013 κέρδισε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα U14 Κορασίδων, κερδίζοντας τον τίτλο του Woman FIDE Master. Το 2015 κατέκτησε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα U16 Κορασίδων, και το 2016 ολοκλήρωσε το hat-trick κατακτώντας το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα U18 Κορασίδων.​

Το 2025 διατηρεί βαθμολογία 2428 στο κλασικό σκάκι, 2358 στο rapid και 2412 στο blitz, με την κορυφαία της βαθμολογία να είναι 2451 τον Δεκέμβριο του 2024. Η συνολική της απόδοση σε 1.160 παρτίδες από το 2010 έως το 2025 είναι εντυπωσιακή: 557 νίκες (48%), 267 ήττες (23%) και 336 ισοπαλίες (29%), με συνολικό σκορ 63%.​

Λίγους μήνες πριν από το European Chess Club Cup, η Τσολακίδου διέπρεψε στο Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Γυναικών, που διεξήχθη επίσης στη Ρόδο από τις 31 Μαρτίου έως τις 11 Απριλίου 2025. Tερμάτισε στην όγδοη θέση με 7,5 βαθμούς, διεκδικώντας μέχρι τον τελευταίο γύρο την κατάκτηση ενός μεταλλίου.​

Στον τελικό γύρο, πίεσε για νίκη με τα μαύρα εναντίον της ισχυρής Ρουμάνας σκακίστριας Ιρίνα Μπουλμάγκα [Irina Bulmaga], η οποία κατάφερε τελικά να κρατήσει την ισοπαλία. Η τελική της θέση τής έδωσε πρόκριση για το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών (FIDE Women’s World Cup), που διεξήχθη τον Ιούλιο 2025 στο Μπατούμι της Γεωργίας.​​

Η φετινή διοργάνωση, που διεξάγεται από τις 18 έως τις 26 Οκτωβρίου 2025, χαρακτηρίζεται από άνευ προηγουμένου συμμετοχή. Οι 122 ομάδες κατανέμονται σε 102 στην ανοιχτή κατηγορία και 20 στη γυναικεία, αντιπροσωπεύοντας τους ισχυρότερους σκακιστικούς συλλόγους από 35 χώρες της ήπειρου.​

Ο Ζουράμπ Αζμαϊπαρασβίλι, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Σκακιστικής Ένωσης (ECU), υπογράμμισε στον χαιρετισμό του: «Αυτή η επετειακή διοργάνωση σηματοδοτεί μια πραγματικά ιστορική στιγμή για το ευρωπαϊκό σκάκι. Η εντυπωσιακή προσέλευση αντικατοπτρίζει τη διαρκώς αυξανόμενη δύναμη και δημοφιλία των σκακιστικών συλλόγων σε όλη την ήπειρό μας».​

​Φωτογραφία: Αντρέας Κοντοκάνης (Public Domain)

Η αλήθεια πίσω από τα δημοσιεύματα για το INS Trikand και την Τουρκία

Αυτόν τον Σεπτέμβριο, η ινδική φρεγάτα INS Trikand πραγματοποίησε ιστορικές ναυτικές ασκήσεις με την Ελλάδα στη Μεσόγειο, σηματοδοτώντας μια νέα φάση στην ινδική ναυτική διπλωματία. Όμως λίγες εβδομάδες αργότερα, αναδύθηκαν ισχυρισμοί για ένα δραματικό ναυτικό επεισόδιο μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας που φέρεται να συνέβη στην Ανατολική Μεσόγειο. Μια ερευνητική ανάλυση των διαθέσιμων πληροφοριών αποκαλύπτει ένα πολύπλοκο πλέγμα επιβεβαιωμένων γεγονότων, αβάσιμων αφηγήσεων και γεωπολιτικών εντάσεων.

Τα επιβεβαιωμένα γεγονότα

Η παρουσία του INS Trikand στη Μεσόγειο τον περασμένο μήνα είναι πλήρως τεκμηριωμένη από επίσημες κυβερνητικές πηγές. Το υπουργείο Άμυνας της Ινδίας επιβεβαίωσε ότι η φρεγάτα, τάξης Talwar με δυνατότητες stealth, έφτασε στον κόλπο της Σαλαμίνας στην Ελλάδα στις 13 Σεπτεμβρίου 2025 για τη διεξαγωγή της πρώτης διμερούς ναυτικής άσκησης μεταξύ της Ινδίας και της Ελλάδας. Η άσκηση διήρκησε από τις 13 έως τις 18 Σεπτεμβρίου, με φάση λιμένα στη Σαλαμίνα και θαλάσσια φάση στο Μυρτώο Πέλαγος και το κεντρικό Αιγαίο.​

Το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού της Ελλάδας επιβεβαίωσε την άσκηση, αναφέροντας ότι συμμετείχαν το ελληνικό HS Themistokles, το HS Pipinos και μια μονάδα Ειδικών Δυνάμεων. Οι ασκήσεις περιελάμβαναν επιχειρήσεις VBSS (Visit, Board, Search and Seizure) κατά τη διάρκεια της νύχτας, αντιυποβρυχιακό πόλεμο, πυροβολισμούς και διασταυρούμενες επιχειρήσεις ελικοπτέρων. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στις ινδοελληνικές αμυντικές σχέσεις, που ακολούθησε την επίσκεψη του πρωθυπουργού Μόντι στην Ελλάδα το τρέχον έτος.​

Μετά την ολοκλήρωση της άσκησης με την Ελλάδα, το INS Trikand πραγματοποίησε επίσκεψη λιμένα στη Λεμεσό της Κύπρου, από τις 21 έως τις 24 Σεπτεμβρίου. Η επίσκεψη περιελάμβανε επαγγελματικές ανταλλαγές με το Κυπριακό Ναυτικό, υποδοχές και ένα γεγονός γιόγκα για επισκέπτες. Στη συνέχεια, το πλοίο προχώρησε στο Ταράντο της Ιταλίας, όπου έφτασε στις 28 Σεπτεμβρίου. Όλες αυτές οι κινήσεις έχουν τεκμηριωθεί με επίσημες ανακοινώσεις του υπουργείου Άμυνας της Ινδίας και των αντίστοιχων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων.​

Οι ισχυρισμοί του στρατηγού Μπάκσι 

Στις 13 Οκτωβρίου, ο απόστρατος Ταξιάρχος Γκάγκαν Ντηπ Μπάκσι [Gagan Deep Bakshi] εμφανίστηκε στο ινδικό κανάλι Republic World και παρουσίασε μια δραματική αφήγηση για φερόμενο θερμό επεισόδιο μεταξύ της INS Trikand και τουρκικών πολεμικών πλοίων. Σύμφωνα με την περιγραφή του Μπάκσι, ενώ το INS Trikand επέστρεφε από τις ασκήσεις με την Ελλάδα, τρία τουρκικά πολεμικά πλοία το περικύκλωσαν, ισχυριζόμενα ότι βρισκόταν σε «τουρκική ζώνη ασφαλείας» και απαιτώντας να δηλώσει τις προθέσεις του και να επιτρέψει επιθεώρηση.​

Ο Μπάκσι ισχυρίστηκε ότι ο Ινδός καπετάνιος απάντησε λέγοντας: «Βρίσκομαι σε διεθνή ύδατα, κρατήστε απόσταση»· ωστόσο, τα τουρκικά πλοία συνέχισαν να πλησιάζουν. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τη δήλωσή του, η Ινδία έδωσε στην Άγκυρα τελεσίγραφο οκτώ ωρών να αποσύρει τα πλοία της, απείλησε με «δικαίωμα αυτοάμυνας», κατέθεσε διαμαρτυρία στον ΟΗΕ και ενεργοποίησε ένα ινδικό πυρηνοκίνητο υποβρύχιο μαζί με τρία πλοία από την Αραβική Θάλασσα για ενίσχυση. Ο απόστρατος στρατηγός προχώρησε σε ακόμη πιο εντυπωσιακούς ισχυρισμούς, αναφέροντας ότι η Ινδία χρησιμοποίησε κυβερνοπολεμικά και ηλεκτρονικά μέτρα για να ‘κλείσει’ τις επικοινωνίες των τρίων τουρκικών πλοίων, να διακόψει τουρκικούς αγωγούς πετρελαίου και να προκαλέσει blackout σε ηλεκτρικά δίκτυα γύρω από την Άγκυρα.​

Η αφήγηση αυτή, παρά την εντυπωσιακή της φύση, στερείται επιβεβαίωσης από οποιαδήποτε επίσημη πηγή.

Καμία επίσημη επιβεβαίωση

Η πιο κρίσιμη παρατήρηση σε αυτή την έρευνα είναι η πλήρης έλλειψη επίσημων κυβερνητικών ανακοινώσεων που να επιβεβαιώνουν το φερόμενο επεισόδιο. Ούτε το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας ούτε το υπουργείο Άμυνας της Ινδίας ούτε το Ινδικό Ναυτικό έχουν εκδώσει οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με μια τέτοια σύγκρουση στη Μεσόγειο αυτόν ή τον περασμένο μήνα.

Ομοίως, ούτε το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας έχει εκδώσει καμία ανακοίνωση σχετικά με ένα τέτοιο συμβάν. Οι επίσημες ανακοινώσεις του τουρκικού υπουργείου κατά το διάστημα Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου επικεντρώνονται σε θέματα όπως η Γάζα, η Συρία και οι διπλωματικές επισκέψεις, χωρίς καμία αναφορά σε ναυτικό επεισόδιο με την Ινδία.​

Ούτε το ΝΑΤΟ, για το οποίο ο Μπάκσι ισχυρίζεται ότι ασκούνταν στην περιοχή και από το οποίο η Τουρκία φέρεται να ζήτησε βοήθεια, έχει εκδώσει καμία ανακοίνωση σχετικά με ένα τέτοιο συμβάν. Οι διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ, όπου η Ινδία φέρεται να κατέθεσε διαμαρτυρία σύμφωνα με τη δήλωση Μπάκσι, δεν έχουν δημόσια αρχεία τέτοιας καταγγελίας.

Η Ελλάδα, που είχε μόλις ολοκληρώσει κοινές ασκήσεις με το INS Trikand και θα είχε ενδιαφέρον να τονίσει τυχόν συμβάν τουρκικής επιθετικότητας, δεν έχει κάνει καμία επίσημη δήλωση για ένα τέτοιο επεισόδιο.​

Ο Ταξιάρχος Γκ. Ντ. Μπάκσι (εν αποστρατεία) είναι τακτικός παρουσιαστής στα ινδικά μέσα ενημέρωσης, ιδιαίτερα στο Republic TV, όπου παρουσιάζει την εκπομπή «The Grand Strategy». Το στρατιωτικό ιστορικό του περιλαμβάνει συμμετοχή στον πόλεμο του Μπαγκλαντές και τον πόλεμο του Καργκίλ, ενώ έχει χάσει τον αδελφό του σε στρατιωτική σύγκρουση το 1965. Έχει γίνει γνωστός για τις έντονα εθνικιστικές του θέσεις και τις δηλώσεις του υπέρ στρατιωτικής απάντησης κατά του Πακιστάν και άλλων αντιπάλων της Ινδίας. Οι δημόσιες δηλώσεις του έχουν συχνά χαρακτηριστεί ως υπερβολικά επιθετικές. ​

Σε παλαιότερες συνεντεύξεις, ο Μπάκσι έχει κάνει παρόμοιους δραματικούς ισχυρισμούς, όπως τον περασμένο Μάιο, όταν δήλωσε ότι η Ινδία είναι «πυρηνική και διαστημική δύναμη [που μπορεί να] καταστρέψει την κόλαση της Τουρκίας αν χρειαστεί».​

Σημαντικό είναι ότι η συνέντευξη στο Republic World, στις 13 Οκτωβρίου, φέρει τον τίτλο «Erdogan Risking Turkey’s Downfall By Irking India» (Ο Ερντογάν ριψοκινδυνεύει την πτώση της Τουρκίας, παρενοχλώντας την Ινδία) και παρουσιάζεται ως ανάλυση των γεωπολιτικών εντάσεων μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας, παρά ως αναφορά επιβεβαιωμένων γεγονότων. Το κανάλι Republic World, που ανήκει και διευθύνεται από τον Αρνάμπ Γκοσβάμι [Arnab Goswami], είναι γνωστό για το εντυπωσιακό στυλ δημοσιογραφίας του και τις εθνικιστικές θέσεις του.​

Οι πραγματικές γεωπολιτικές εντάσεις

Αν και το συγκεκριμένο ναυτικό επεισόδιο παραμένει αβέβαιο, οι γεωπολιτικές εντάσεις μεταξύ Ινδίας και Τουρκίας είναι πραγματικές και τεκμηριωμένες. Η Τουρκία  συνεχώς στηρίζει το Πακιστάν στο ζήτημα του Κασμίρ, με τον πρόεδρο Ερντογάν να αναφέρει επανειλημμένα το θέμα σε διεθνή φόρουμ, συμπεριλαμβανομένης της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2025. Η Ινδία έχει χαρακτηρίσει αυτές τις δηλώσεις ως «απαράδεκτες» και ως «αντικειμενικές παρεμβάσεις» στα εσωτερικά της θέματα.​

Κατά την «Operation Sindoor» τον Μάιο – την ινδική στρατιωτική απάντηση σε τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ – υπήρχαν αναφορές ότι η Τουρκία προμήθευσε μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο Πακιστάν. Αυτό επιδείνωσε τις ινδοτουρκικές σχέσεις, οδηγώντας σε οικονομικά μποϊκοτάζ από Ινδούς πολίτες και την αναστολή της τελετής διαπιστευτηρίων του νέου Τούρκου πρέσβη στην Ινδία. Η Ινδία ανακάλεσε επίσης την άδεια ασφαλείας της τουρκικής εταιρείας Çelebi Aviation Holding τον Μάιο.​

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ινδία έχει προχωρήσει σε μια στρατηγική «περικύκλωσης» της Τουρκίας, ενισχύοντας τις σχέσεις με την Αρμενία, την Ελλάδα και την Κύπρο – χώρες που έχουν δικές τους διαμάχες με την Άγκυρα. Η Ινδία έχει προσφέρει πυραύλους BrahMos στην Κύπρο, συστήματα Akash στην Αρμενία και συζητά για την παροχή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς στην Ελλάδα.​

Ένας από τους ισχυρισμούς του Μπάκσι που μπορεί να εξεταστεί είναι η τεχνική ικανότητα του INS Trikand να πραγματοποιήσει ηλεκτρονικό πόλεμο. Το INS Trikand είναι πράγματι εξοπλισμένο με το ρωσικό σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου TK-25E-5, το οποίο περιλαμβάνει ένα ευρυζωνικό σύστημα ηλεκτρονικής υποστήριξης και έναν πολυλειτουργικό jammer. Το σύστημα είναι σχεδιασμένο να εντοπίζει και να παρεμποδίζει εχθρικά ραντάρ και συστήματα επικοινωνίας.​

Ωστόσο, η ύπαρξη αυτών των τεχνολογικών δυνατοτήτων δεν επιβεβαιώνει το αν χρησιμοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο περιστατικό. Η χρήση επιθετικών μέτρων ηλεκτρονικού πολέμου κατά πλοίων μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ σε διεθνή ύδατα θα αποτελούσε σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο που θα απαιτούσε επίσημες κυβερνητικές ανακοινώσεις.​

Ανεξάρτητα από την αλήθεια του συγκεκριμένου επεισοδίου, η ινδική ναυτική παρουσία στη Μεσόγειο αντιπροσωπεύει μια πραγματική στρατηγική εξέλιξη. Η Ινδία έχει επεκτείνει τη ναυτική της διπλωματία πέρα από τον Ινδικό Ωκεανό, με το INS Trikand να συμμετέχει σε ασκήσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ιταλία κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής του το 2025.​

Αυτή η επέκταση αντικατοπτρίζει τα ευρύτερα ινδικά συμφέροντα στη Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένου του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (India-Middle East-Europe Economic Corridor – IMEC), των ενεργειακών ασφαλειών θαλάσσιων οδών και της αντίστασης στην επιρροή της κινεζικής πρωτοβουλίας «Μία ζώνη, ένας δρόμος». Η Ινδία έχει επίσης συμφέρον να υποστηρίξη συμμάχους όπως το Ισραήλ και η Ελλάδα, που έχουν δικές τους γεωπολιτικές προκλήσεις με την Τουρκία.​

Η τουρκική επιθετικότητα στη Μεσόγειο, που ενσωματώνεται στο δόγμα «Mavi Vatan» (Γαλάζια Πατρίδα), έχει δημιουργήσει εντάσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Η Τουρκία διεκδικεί μεγάλα τμήματα της υφαλοκρηπίδας και των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) στην Ανατολική Μεσόγειο, θέσεις που αμφισβητούνται από τους γείτονές της και είναι αντίθετες στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.​

Επανεκκινούν τα επιστημονικά σεμινάρια επιγραφικής στο Επιγραφικό Μουσείο

Την Τετάρτη 29 Οκτωβρίου επανεκκινεί το «Επιγραφικό Εργαστήριο» του Επιγραφικού Μουσείου (ΕΜ), σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ/ΙΙΕ) και η Γαλλική Σχολή Αθηνών (EFA), ύστερα από μία μεγάλη διακοπή πέντε σχεδόν ετών.

Πρόκειται για σειρά σεμιναρίων επιγραφικής που θα πραγματοποιούνται μία φορά τον μήνα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Επιγραφικού Μουσείου, κατά τα οποία μελετητές και μελετήτριες θα παρουσιάζουν νέο αδημοσίευτο επιγραφικό υλικό σε προχωρημένο στάδιο μελέτης, λαμβάνοντας κατόπιν από τους και τις συναδέλφους τους ανατροφοδότηση για την ολοκλήρωση των μελετών τους σε κλίμα επιστημονικής συνεργασίας.

Τον νέο κύκλο θα εγκαινιάσει, στις 29/10, ώρα 15:00, η ομιλία του Ιωάννη Καλλιοντζή, Επίκουρου Καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ιονίου Πανεπιστημίου, ο οποίος θα παρουσιάσει μία νέα επιγραφή από την Αιδηψό, η οποία πρόκειται να δημοσιευθεί σε συνεργασία με τον Άγγελο Ριτσώνη.

Σχετικά με το αντικείμενο της ομιλίας του, ο κος Καλλιοντζής σημειώνει τα εξής, σε email του προς την Epoch Times:

«Η επιγραφή, χαραγμένη σε μαρμάρινη βάση που βρέθηκε το 2008 στο κέντρο της Αιδηψού, φέρει αναθηματικό επίγραμμα σε ελεγειακά δίστιχα και αποτελεί νέα μαρτυρία για το ιερό του Ηρακλέους στη βόρεια Εύβοια. Η βάση έφερε μαρμάρινο άγαλμα, πιθανότατα πολεμικό ανάθημα προς τον θεό, και χρονολογείται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ.

»Το επίγραμμα μνημονεύει τον Εὔδικο, γιο του Τηλεφάνη, ο οποίος αφιέρωσε το άγαλμα ‘πρῶτος ἁπάντων Ἑλλήνων’ ως ἀκροθίνια στον Ηρακλή, σε ένδειξη ευχαριστίας για τη βοήθειά του στη μάχη. Το κείμενο, με έντονα ποιητικά και ιδεολογικά στοιχεία, εντάσσεται στο πλαίσιο των ελληνιστικών πολεμικών αναθημάτων και φωτίζει τη λατρεία του Ηρακλέους στην Αιδηψό, γνωστή ήδη από τις μαρτυρίες του Στράβωνα και από αρχαιολογικά ευρήματα,

»Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά στον Ηρακλή ως γιο του Διός και η χρήση εκφράσεων που απαντούν σε επιγράμματα της  ελληνιστικής περιόδου. Το ιστορικό και θρησκευτικό πλαίσιο επιτρέπει να υποτεθεί ότι το τιμώμενο πρόσωπο θα μπορούσε να συνδέεται με τη μακεδονική παρουσία στη βόρεια Εύβοια, ίσως ακόμη και με τον Αλέξανδρο, χωρίς ωστόσο η ταύτιση αυτή να μπορεί να θεωρηθεί βέβαιη.

»Η παρουσίαση θα εστιάσει στη φιλολογική και ιστορική ανάλυση του επιγράμματος, στη μορφή και λειτουργία της βάσης, και στη σημασία της νέας μαρτυρίας για τη μελέτη της λατρείας του Ηρακλέους στην Εύβοια κατά τους ύστερους κλασικούς και πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους.»

Σχέδιο της tabula Chigi, μικρού αναγλύφου που βρέθηκε στη Ρώμη και το οποίο πιθανώς συνδέεται με τη μαρμάρινη βάση όπου ήταν χαραγμένη η επιγραφή που θα παρουσιάσει ο Ιωάννης Καλλιοντζής την Τετάρτη, 29 Οκτωβρίου, στο Επιγραφικό Μουσείο. (Ευγενική παραχώρηση του Ιωάννη Καλλιοντζή)

 

Ο Ιωάννης Καλλιοντζής έχει ηγηθεί επιστημονικού προγράμματος που είχε ως στόχο την επανέκδοση του corpus των επιγραφών της Βοιωτίας σε συνεργασία με τις Inscriptiones Graecae της Ακαδημίας του Βερολίνου (2015-2018), έχει διατελέσει επισκέπτης ερευνητής στο Center for Hellenic Studies της Ουάσιγκτον (2019) και στο Institute for Advanced Study του Πρίνστον (2021), και έχει διδάξει στα Πανεπιστήμια Paris IV-Sorbonne, Θεσσαλίας και ΑΠΘ. Έχει δημοσιεύσει πολυάριθμα άρθρα σχετικά με την ιστορία και τις επιγραφές διαφόρων περιόδων από την αρχαϊκή περίοδο έως την ύστερη αρχαιότητα, ενώ το βιβλίο του, με τίτλο Contribution à l’épigraphie et à l’histoire de la Béotie hellénistique: De la destruction de Thèbes à la bataille de Pydna («Συμβολή στις επιγραφές και την ιστορία της Βοιωτίας κατά την ελληνιστική περίοδο: Από την καταστροφή της Θήβας έως τη μάχη της Πύδνας») εκδόθηκε από τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, το 2021.

* * * * *

Επιγραφικό Μουσείο

Τοσίτσα 1, 106 82 Αθήνα

210 8232950, 210 8847576

E-mail: ema@culture.gr

https://www.epigraphicmuseum.gr

Νέος αλγόριθμος της Google ενισχύει τις δυνατότητες των κβαντικών υπολογιστών

Η Google δημοσίευσε στο περιοδικό Nature τον νέο αλγόριθμο κβαντικού υπολογιστή «Quantum Echoes», ο οποίος εκτελείται στο κβαντικό τσιπ Willow έως και 13.000 φορές ταχύτερα από τον καλύτερο κλασικό αλγόριθμο στον ισχυρότερο υπερυπολογιστή του κόσμου και, για πρώτη φορά, παρέχει επαληθεύσιμα αποτελέσματα. Η έρευνα αυτή θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για σημαντικές επιστημονικές ανακαλύψεις και, σύμφωνα με τον πρόσφατα βραβευμένο με Νόμπελ Φυσικής Μισέλ Ντεβορέ, «αποτελεί ένα νέο βήμα προς τον κβαντικό υπολογισμό πλήρους κλίμακας».

Οι κβαντικοί υπολογιστές έχουν τη δυνατότητα να επιλύουν προβλήματα που οι κλασικοί υπερυπολογιστές και η τεχνητή νοημοσύνη που λειτουργεί σε αυτούς αδυνατούν να αντιμετωπίσουν. Ο αλγόριθμος «Quantum Echoes» για το κβαντικό τσιπ Willow της Google θεωρείται ότι ανοίγει τον δρόμο για την πρώτη πραγματική εφαρμογή κβαντικού υπολογισμού, καθώς μπορεί να μετρήσει τη δομή ενός πραγματικού μορίου — κάτι που οι κλασικοί υπολογιστές δεν μπορούν να υπολογίσουν με ακρίβεια σε μοριακό επίπεδο.

«Με έναν κβαντικό υπολογιστή μπορούμε να μιλήσουμε τη γλώσσα της φύσης και να αντιμετωπίσουμε την πολυπλοκότητά της», παρατήρησε ο Χάρτματ Νέβιν, ιδρυτής και επικεφαλής της ομάδας Κβαντικής Τεχνητής Νοημοσύνης της Google (Google Quantum AI), κατά τη διάρκεια παρουσίασης του αλγορίθμου σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, με τη συμμετοχή του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του νέου αλγορίθμου είναι ότι, για πρώτη φορά, οι προβλέψεις του μπορούν να επαληθευτούν είτε από άλλον κβαντικό υπολογιστή είτε μέσω πειραμάτων στη φύση.

Σε ένα ξεχωριστό πείραμα πειραματικής απόδειξης της αρχής, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ —που θα αναρτηθεί αργότερα σήμερα στο arXiv— οι ερευνητές της Google Quantum AI εκτέλεσαν τον αλγόριθμο στο τσιπ Willow για να παρατηρήσουν λεπτομέρειες της δομής δύο οργανικών μορίων. Τα αποτελέσματα από τον κβαντικό υπολογιστή της Google αντιστοιχούσαν σε εκείνα του Πυρηνικού Μαγνητικού Συντονισμού (NMR), το οποίο λειτουργεί ως ισχυρό μοριακό μικροσκόπιο, και μάλιστα αποκάλυψαν πληροφορίες που συνήθως δεν είναι διαθέσιμες μέσω του NMR. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της Google, ένα NMR ενισχυμένο από κβαντικούς υπολογιστές θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ισχυρό εργαλείο για την ανακάλυψη νέων φαρμάκων, βοηθώντας στον προσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο πιθανά φάρμακα δεσμεύονται στους στόχους τους, καθώς και για τον χαρακτηρισμό της μοριακής δομής νέων υλικών. Ο Χάρτματ Νέβιν εκτίμησε ότι τέτοιες εφαρμογές θα μπορούσαν να υλοποιηθούν μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.

Μ. Ντεβορέ: «Εξαιρετικά τιμητικό το βραβείο Νόμπελ»

Ο βραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής 2025, Μισέλ Ντεβορέ, επικεφαλής επιστήμονας της Google Quantum AI για το Κβαντικό Υλικό (Quantum Hardware), έθεσε πριν από τέσσερις δεκαετίες, μαζί με συνεργάτες του, τα θεμέλια για τα υπεραγώγιμα qubits (κβαντικά bits) που χρησιμοποιούνται σήμερα στην κβαντική πληροφορική. Ο Ντεβορέ βρίσκεται πίσω από την ολοκληρωμένη προσέγγιση της Google στον τομέα αυτό, συμπεριλαμβανομένου του κβαντικού τσιπ Willow.

«Είναι εξαιρετικά τιμητική η ανακοίνωση ότι η έρευνα που έκανα τη δεκαετία του ’80 λαμβάνει βραβείο Νόμπελ, και είναι διπλά τιμητικό ότι αυτό συμβαίνει τη χρονιά που σηματοδοτεί την εκατονταετηρίδα από τη γέννηση της Κβαντικής Μηχανικής», ανέφερε ο Μισέλ Ντεβορέ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου. Πρόσθεσε επίσης ότι «είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον το γεγονός πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι ασχολούνται με την κατασκευή κβαντικών υπολογιστών και πως προς το παρόν δεν φαίνεται να υπάρχει όριο στον αριθμό των υπεραγώγιμων qubits που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για υπολογισμούς μεγάλης κλίμακας».

Η παρουσίαση του αλγορίθμου αποτελεί συνέχεια της απόδειξης της Google το 2019 ότι ένας κβαντικός υπολογιστής μπορούσε να λύσει ένα πρόβλημα που ο ταχύτερος κλασικός υπερυπολογιστής θα χρειαζόταν χιλιάδες χρόνια για να επιλύσει, καθώς και της παρουσίασης του τσιπ Willow στα τέλη του 2024, το οποίο επέδειξε δραστική μείωση σφαλμάτων, επιλύοντας ένα μακροχρόνιο πρόβλημα της κβαντικής υπολογιστικής.

Όπως διευκρίνισε ο Ντεβορέ, «η έρευνα στη Google που οδήγησε στον αλγόριθμο Quantum Echoes ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν και δεν σχετίζεται με την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ πριν από μία εβδομάδα. Η δημοσίευση θα γινόταν ανεξάρτητα από τη βράβευση· βρίσκομαι εδώ ως επικεφαλής επιστήμονας της Google».

Ο Τομ Ο’ Μπράιεν, ερευνητής της Google, χαρακτήρισε πρόκληση την αύξηση της ακρίβειας του αλγορίθμου. Όπως εξήγησε, «όταν εκτελέσαμε το πρώτο μας κβαντικό πείραμα το 2019, μόλις το 0,1% των δεδομένων που ελήφθησαν ήταν σωστό. Για να έχουμε όμως έναν επαληθεύσιμο αλγόριθμο και να διατηρήσουμε την κβαντική υπεροχή, μόνο το 0,1% των δεδομένων μπορεί να είναι λανθασμένο. Έπρεπε, λοιπόν, να αντιστρέψουμε αυτούς τους αριθμούς και να περάσουμε από το 0,1% σωστό σε 0,1% πιθανότητα αποτυχίας. Αυτό δείχνει την τεράστια πρόοδο που έχει επιτευχθεί τα τελευταία έξι χρόνια και τη σημερινή δυναμική του τσιπ Willow».

Σύνδεσμος για τη δημοσίευση του Quantum Echoes:
https://www.nature.com/articles/s41586-025-09526-6

Της Μαρίας Κουζινοπούλου

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Αιφνιδιαστικοί έλεγχοι της Επιτροπής Ανταγωνισμού στον κλάδο των ταξί

Αιφνίδιο επιτόπιο έλεγχο σε εγκαταστάσεις εταιρειών και ενώσεων του κλάδου μεταφορών με Επιβατηγά Αυτοκίνητα Δημόσιας Χρήσης (ΕΔΧ) πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού (ΕΑ). Ο έλεγχος αφορά επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολάβησης για τη μεταφορά επιβατών με ΕΔΧ (ταξί), καθώς και ίδιες εταιρείες παροχής τέτοιων υπηρεσιών, στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας και σχετικής αυτεπάγγελτης έρευνας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΑ, η έρευνα εξετάζει ενδεχόμενες οριζόντιες ή κάθετες συμφωνίες, εναρμονισμένες πρακτικές ή αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, οι οποίες μπορεί να έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού. Ερευνάται επίσης πιθανή καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης, κατά παράβαση των άρθρων 1 και 2 του νόμου 3959/2011 περί «Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού» και των άρθρων 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).

Η Επιτροπή διευκρινίζει ότι οι έλεγχοι πραγματοποιούνται σε επιχειρήσεις από τις οποίες μπορεί να συλλεχθούν στοιχεία για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές και δεν σημαίνει ότι οι ελεγχόμενες εταιρείες έχουν παραβεί τη νομοθεσία ούτε προδικάζεται το αποτέλεσμα της έρευνας.

Υπενθυμίζεται ότι η ΕΑ, ως θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ. Τα σχετικά άρθρα του νόμου απαγορεύουν τόσο τις συμπράξεις που περιορίζουν τον ανταγωνισμό όσο και την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Το άρθρο 1Α, που προστέθηκε πρόσφατα, απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη ή ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προς ανταγωνιστές.

Η Επιτροπή επισημαίνει ότι θα συνεχίσει να παρεμβαίνει με προτεραιότητα όπου κρίνεται αναγκαίο, εξετάζοντας κάθε υπόθεση που υποβάλλεται μέσω καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμης πληροφόρησης μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος. Σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά, θα επιβάλλονται οι προβλεπόμενες διοικητικές κυρώσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101 και 102 ΣΛΕΕ.

Το πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ

Η συμμετοχή στο πρόγραμμα επιείκειας της Επιτροπής Ανταγωνισμού παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα σε επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων και φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπλακεί σε μυστικές συμφωνίες — δηλαδή σε κρυφές συμπράξεις μεταξύ ανταγωνιστών που αποσκοπούν στον καθορισμό τιμών, ποσοτήτων, κατανομή πελατών ή μεριδίων αγοράς, ή στη νόθευση διαγωνισμών.

Η διαπίστωση συμμετοχής σε τέτοιες πρακτικές μπορεί να οδηγήσει σε υψηλά πρόστιμα από την ΕΑ, ποινικές κυρώσεις για τα υπεύθυνα φυσικά πρόσωπα και αποκλεισμό των εμπλεκομένων από δημόσιους διαγωνισμούς ή συμβάσεις παραχώρησης για διάστημα τριών ετών.

Η υπαγωγή στο πρόγραμμα επιείκειας, ωστόσο, μπορεί να εξασφαλίσει:

  • ολική ή μερική απαλλαγή από διοικητικά πρόστιμα

  • εξάλειψη του αξιοποίνου ή μειωμένη ποινή για τα φυσικά πρόσωπα

  • πλήρη απαλλαγή από άλλες διοικητικές κυρώσεις

  • και μη αποκλεισμό από δημόσιους διαγωνισμούς ή συμβάσεις παραχώρησης

Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία υπαγωγής στο πρόγραμμα επιείκειας στην ιστοσελίδα της Επιτροπής, ενώ για την υποβολή ανώνυμων πληροφοριών μπορούν να επισκεφθούν τη σελίδα epant.gr/whistleblowing.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Κάρτα Αναπηρίας γίνεται επίσημο δικαιολογητικό εξαίρεσης φοιτητών από διαγραφή

Με μια σημαντική θεσμική αλλαγή, η ελληνική πολιτεία προχωρά σε ένα ουσιαστικό βήμα για την προστασία των φοιτητών με αναπηρία.

Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β’ 5629/20.10.2025. άρθρο 8), οι φοιτητές που διαθέτουν πιστοποιημένη αναπηρία ίση ή άνω του 50% εξαιρούνται πλέον από τη διαγραφή λόγω υπέρβασης της ανώτατης διάρκειας φοίτησης.

Η απόφαση αυτή συνιστά ιστορική δικαίωση για χιλιάδες φοιτητές με αναπηρία, που τα τελευταία χρόνια αντιμετώπιζαν κίνδυνο διαγραφής, παρά τις δυσκολίες και τις ιδιαίτερες συνθήκες που καθιστούσαν συχνά αδύνατη την ολοκλήρωση των σπουδών τους εντός των προβλεπόμενων χρονικών ορίων.

Με το νέο πλαίσιο, η Κάρτα Αναπηρίας αναγνωρίζεται ως πλήρες και ισότιμο αποδεικτικό αναπηρίας και μπορεί να επιδεικνύεται αντί της γνωμάτευσης ΚΕΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι η ψηφιακή κάρτα, η οποία εκδίδεται μέσω του Ψηφιακού Μητρώου Ατόμων με Αναπηρία, λειτουργεί πλέον ως επίσημο δικαιολογητικό για την εφαρμογή του δικαιώματος εξαίρεσης.

Οι γραμματείες των ΑΕΙ είναι υποχρεωμένες να επαληθεύουν την εγγραφή του κατόχου στο Μητρώο, χωρίς να ζητούν επιπλέον βεβαιώσεις ή ιατρικά έγγραφα. Με αυτό τον τρόπο η διαδικασία απλοποιείται, η γραφειοκρατία μειώνεται, και οι φοιτητές με αναπηρία απαλλάσσονται από ένα χρόνιο διοικητικό βάρος.

Ο Ανδρέας Μπαρδάκης, δημιουργός της διαδικτυακής κοινότητας «Συνήγορος των ΑμεΑ» και γνωστός για την πολυετή του δράση ως ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ΑμεΑ, δήλωσε: «Η φωνή μας εισακούστηκε και η δικαιοσύνη βρήκε θέση στο ΦΕΚ. Η συμπερίληψη της Κάρτας Αναπηρίας ως αποδεικτικού δεν είναι χάρη, είναι δικαίωμα. Είναι μια νίκη για κάθε φοιτητή που πάλεψε να μείνει στο όνειρό του».

Η δήλωση αυτή αντικατοπτρίζει το συναίσθημα ανακούφισης και ικανοποίησης που επικρατεί στην κοινότητα των ατόμων με αναπηρία, καθώς η συγκεκριμένη ρύθμιση αποτελεί αποτέλεσμα πολυετούς πίεσης και τεκμηριωμένων προτάσεων προς το υπουργείο Παιδείας.

Πρακτικά οφέλη και κοινωνική σημασία

Η θεσμοθέτηση της Κάρτας Αναπηρίας ως επίσημου δικαιολογητικού έχει πολλαπλά οφέλη:

— Προστατεύει τους φοιτητές με αναπηρία από αυθαίρετες ή άδικες διαγραφές. Κανένας φοιτητής με αναπηρία ίση ή άνω του 50% δεν μπορεί να διαγραφεί λόγω υπέρβασης χρόνου φοίτησης.

— Απλουστεύει τη διαδικασία πιστοποίησης αναπηρίας μέσω ψηφιακών μέσων.

— Ενισχύει τη διοικητική συνέπεια και τη διαφάνεια στα πανεπιστήμια. Οι πανεπιστημιακές γραμματείες αποκτούν σαφή οδηγία, τερματίζοντας χρόνια γραφειοκρατικά εμπόδια.

— Καλλιεργεί ένα νέο υπόδειγμα προσβασιμότητας και σεβασμού στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Πέρα από τη διοικητική διάσταση, η αλλαγή αυτή έχει και βαθιά κοινωνική και ηθική σημασία. Στέλνει το μήνυμα ότι η ανώτατη εκπαίδευση ανήκει σε όλους, χωρίς αποκλεισμούς. Πρόκειται για ένα μέτρο που συνδυάζει διοικητική λογική, κοινωνική ευαισθησία και τεχνολογική καινοτομία, στοιχεία που αντανακλούν μια σύγχρονη πολιτεία με επίκεντρο τον άνθρωπο.

Το επόμενο βήμα: Καθολική πρόσβαση στην Κάρτα Αναπηρίας

Η διεκδίκηση δεν σταματά εδώ. Ο Ανδρέας Μπαρδάκης τονίζει πως ο επόμενος στόχος είναι η καθολική έκδοση της Κάρτας Αναπηρίας: «Κανένα ΑμεΑ χωρίς Κάρτα Αναπηρίας».

Η εξασφάλιση αυτής της πρόσβασης θεωρείται καθοριστικής σημασίας, ώστε κάθε πολίτης με αναπηρία να μπορεί να απολαμβάνει τα δικαιώματα και τις διευκολύνσεις που απορρέουν από την πολιτεία.

Ανησυχητικά τα στοιχεία για αλκοόλ, καπνό και τυχερά παιχνίδια στους 16χρονους στην Ελλάδα

Μεγάλο ποσοστό 16χρονων μαθητών στην Ελλάδα και στην Ευρώπη κάνει χρήση ουσιών, καταναλώνει αλκοόλ ή καπνίζει, ενώ πολλοί παρουσιάζουν αυξημένη ενασχόληση με τυχερά παιχνίδια, ηλεκτρονικά παιχνίδια και μέσα κοινωνικής δικτύωσης — συμπεριφορές που θέτουν σε κίνδυνο τη σωματική και ψυχοκοινωνική τους υγεία.

Αυτό είναι το συμπέρασμα της έρευνας ESPAD 2024, η οποία πραγματοποιείται σε 37 χώρες σε συνεργασία με τον Οργανισμό της ΕΕ για τα Ναρκωτικά (EUDA). Στην Ελλάδα, την έρευνα υλοποιεί το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας, Νευροεπιστημών και Ιατρικής Ακριβείας «Κώστας Στεφανής» (ΕΠΙΨΥ), και το 2024 επαναλήφθηκε για έβδομη συνεχή τετραετία.

Συγκριτικά με τις άλλες χώρες που συμμετέχουν στην πανευρωπαϊκή έρευνα, τα ποσοστά στην Ελλάδα το 2024 είναι υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο:

  • στη χρήση κάνναβης, καθώς και στην αντίληψη της «εύκολης πρόσβασης» σε αυτή

  • στην κατανάλωση αλκοόλ, με εξαίρεση τη μέθη όπου η Ελλάδα κινείται κοντά στον μέσο όρο

  • στο κάπνισμα παραδοσιακών και ηλεκτρονικών τσιγάρων
  • στην ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, με εξαίρεση τον δείκτη πιθανού εθισμού

Διαχρονικά, τα ποσοστά για την Ελλάδα είναι αυξημένα σε όλους σχεδόν τους δείκτες που αφορούν τη χρήση ουσιών, την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, τα τυχερά παιχνίδια, αλλά και την ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Χρήση ουσιών

Ένας στους οκτώ (13%) 16χρονους στην Ελλάδα έχει κάνει έστω και μία φορά χρήση κάποιας παράνομης ουσίας, κυρίως κάνναβης (11%). Ένας στους τρεις (34%) θεωρεί ότι θα του ήταν «αρκετά» ή «πολύ εύκολο» να τη βρει εάν το θελήσει. Πολύ πρόσφατη χρήση (εντός των τελευταίων 30 ημερών) αναφέρει το 6,2% των εφήβων, ενώ 2% δηλώνουν χρήση σε πολύ μικρή ηλικία (έως 13 ετών). Μεταξύ όσων έκαναν χρήση το τελευταίο έτος, το 4,2% παρουσιάζει προβληματική χρήση.

Χρήση άλλων ουσιών πέραν της κάνναβης αναφέρει το 4,8% των εφήβων. Συνολικά, το ποσοστό των 16χρονων που έχουν κάνει χρήση κάποιας παράνομης ουσίας αυξήθηκε από 9,4% το 2019 σε 13% το 2024 — το υψηλότερο της τελευταίας 25ετίας.

Εισπνεόμενες ουσίες

Ένας στους εννέα (11%) 16χρονους στην Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει κάποια εισπνεόμενη ουσία που κυκλοφορεί νόμιμα στο εμπόριο (όπως κόλλα, βενζίνη ή σπρέι) για να αλλάξει τη διάθεσή του. Παρά το σχετικά υψηλό ποσοστό, η χρήση αυτών των ουσιών εμφανίζει πτωτική τάση, καταγράφοντας το 2024 τα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 12ετίας — κυρίως στα αγόρια. Παρ’ όλα αυτά, το ποσοστό των Ελλήνων εφήβων (11%) παραμένει υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (7,5%).

Ψυχοδραστικά φάρμακα

Ένας στους επτά (15%) 16χρονους έχει κάνει μη ιατρική χρήση συνταγογραφούμενου ψυχοδραστικού φαρμάκου, όπως ηρεμιστικών, υπνωτικών ή ισχυρών οπιοειδών παυσίπονων. Ένας στους δέκα (10%) έχει κάνει χρήση οπιοειδούς και ένας στους δεκατρείς (7,8%) ηρεμιστικού ή υπνωτικού, ενώ το 26% θεωρεί εύκολη την πρόσβαση σε τέτοια φάρμακα.

Το ποσοστό των εφήβων που ανέφεραν μη ιατρική χρήση ηρεμιστικών/υπνωτικών αυξήθηκε σημαντικά, από 3,5% το 2019 σε 7,8% το 2024, με παρόμοια ποσοστά σε αγόρια και κορίτσια. Συνολικά, η Ελλάδα (15%) κινείται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (14%).

Οινοπνευματώδη

Για το 92% των 16χρονων στην Ελλάδα είναι «αρκετά» ή «πολύ εύκολο» να βρουν αλκοόλ. Το 86% έχει καταναλώσει οινοπνευματώδη, ενώ το 59% αναφέρει κατανάλωση τον τελευταίο μήνα. Ένας στους τρεις (37%) έχει πιει υπερβολικά (πέντε ή περισσότερα ποτά στη σειρά), και ένας στους οκτώ (13%) έχει μεθύσει το ίδιο διάστημα.

Αν και η συνολική κατανάλωση αλκοόλ μειώθηκε διαχρονικά (από 94% το 2015, σε 89% το 2019 και 86% το 2024), τα ποσοστά υπερβολικής κατανάλωσης και μέθης αυξήθηκαν την τελευταία πενταετία. Σχεδόν όλοι οι δείκτες για το αλκοόλ παραμένουν υψηλότεροι στην Ελλάδα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Κάπνισμα

Περισσότεροι από τους μισούς (54%) 16χρονους στην Ελλάδα έχουν καπνίσει παραδοσιακό ή/και ηλεκτρονικό (vape) τσιγάρο. Ένας στους τρεις (36%) κάπνισε τον τελευταίο μήνα και ένας στους πέντε (19%) καπνίζει καθημερινά. Οι δύο στους τρεις (65%) θεωρούν εύκολη την πρόσβαση σε παραδοσιακά τσιγάρα, ενώ το 77% δηλώνει το ίδιο για τα ηλεκτρονικά.

Το ποσοστό των εφήβων που έχουν καπνίσει αυξήθηκε από 43% το 2019 σε 54% το 2024. Η Ελλάδα υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (48%) στους περισσότερους δείκτες καπνίσματος.

Τυχερά παιχνίδια

Περισσότεροι από ένας στους τρεις (36%) 16χρονους έχουν παίξει ή στοιχηματίσει χρήματα σε τυχερά παιχνίδια το τελευταίο έτος. Από αυτούς, το 92% έπαιξε σε φυσικό κατάστημα και το 72% διαδικτυακά. Ένας στους δεκατέσσερις (7%) θεωρείται πιθανώς εθισμένος, σύμφωνα με ειδική κλίμακα.

Το ποσοστό των εφήβων που ασχολούνται με τυχερά παιχνίδια αυξήθηκε από 33% το 2019 σε 36% το 2024. Η Ελλάδα βρίσκεται σημαντικά πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (22%).

Ηλεκτρονικά παιχνίδια

Σχεδόν τρεις στους τέσσερις (71%) 16χρονους στην Ελλάδα παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, κυρίως τα σαββατοκύριακα (69%) αλλά και τις καθημερινές (59%). Ένας στους έντεκα (9,2%) αφιερώνει τέσσερις ή περισσότερες ώρες την ημέρα σε παιχνίδια κατά τη διάρκεια της σχολικής εβδομάδας, ενώ ένας στους πέντε (21%) παίζει την ίδια διάρκεια τα σαββατοκύριακα ή τις αργίες.

Το 21% των εφήβων — και 30% των αγοριών — δηλώνει ότι αντιμετωπίζει προβλήματα από την υπερβολική ενασχόληση με τα παιχνίδια. Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί από 59% το 2019 σε 71% το 2024, κυρίως στα κορίτσια. Ωστόσο, η Ελλάδα βρίσκεται κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στους περισσότερους σχετικούς δείκτες.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Σχεδόν οι μισοί (48%) 16χρονοι στην Ελλάδα δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν προβλήματα λόγω της υπερβολικής ενασχόλησής τους με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης — όπως δυσκολία αποσύνδεσης, ευερεθιστότητα ή παράπονα από το οικογενειακό περιβάλλον.

Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε σημαντικά την τελευταία δεκαετία (από 36% το 2015, σε 44% το 2019 και 48% το 2024) και αφορά εξίσου αγόρια και κορίτσια. Παρόμοια ποσοστά καταγράφονται και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες (47% το 2024).

Συμπέρασμα

Παρά τις μειώσεις σε ορισμένους δείκτες, η Ελλάδα εξακολουθεί να εμφανίζει υψηλότερα ποσοστά χρήσης ουσιών, καπνίσματος και ενασχόλησης με τυχερά παιχνίδια από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τα στοιχεία της ESPAD 2024 υπογραμμίζουν την ανάγκη ενίσχυσης των προγραμμάτων πρόληψης και ενημέρωσης στα σχολεία, αλλά και της έγκαιρης παρέμβασης σε συμπεριφορές που ενδέχεται να οδηγήσουν σε εξάρτηση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μερτς: Ζήτημα προκύπτει από όσους δεν έχουν δικαίωμα παραμονής, δεν εργάζονται και δεν σέβονται τους κανόνες μας

Αποσαφηνίζοντας προηγούμενη τοποθέτησή του σχετικά με το «αστικό τοπίο» που, όπως είχε αναφέρει, επιβαρύνεται από μετανάστες, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρήντριχ Μερτς διευκρίνισε ότι ζήτημα δημιουργείται με όσους δεν έχουν καθεστώς παραμονής, δεν εργάζονται και δεν τηρούν τους κανόνες της χώρας, επισημαίνοντας ότι πολλοί πολίτες φοβούνται να κυκλοφορήσουν σε δημόσιους χώρους.

Ο Μερτς εξήγησε ότι ο προβληματισμός αφορά τους μετανάστες χωρίς δικαίωμα παραμονής και θέση εργασίας, καθώς και όσοι δεν τηρούν τους κανόνες που ισχύουν στη Γερμανία. Όπως υποστήριξε, και η συγκεκριμένη ομάδα αποτελεί μέρος της δημόσιας εικόνας στις πόλεις, επηρεάζοντας χώρους όπως οι σιδηροδρομικοί σταθμοί, το μετρό, ορισμένα πάρκα και ολόκληρες γειτονιές, και δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στις αστυνομικές αρχές.

Μιλώντας από το Λονδίνο στο περιθώριο της Διάσκεψης για τα Δυτικά Βαλκάνια, ο Μερτς παρατήρησε ότι η Γερμανία, όπως και άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα εξακολουθήσει να χρειάζεται μετανάστες στο μέλλον, κυρίως για λόγους οικονομικούς, καθώς αποτελούν απαραίτητο κομμάτι της αγοράς εργασίας, επισημαίνοντας ότι η χώρα δεν μπορεί πλέον να τα καταφέρει χωρίς αυτούς, ανεξαρτήτως προέλευσης, χρώματος δέρματος ή γενιάς μετανάστευσης, είτε πρόκειται για πρώτης, δεύτερης, τρίτης ή τέταρτης γενιάς.

Τις τελευταίες ημέρες, ο Μερτς έχει προκαλέσει  εκτεταμένες αντιδράσεις με τις δηλώσεις του για τη μετανάστευση. Ο ίδιος υποστήριξε ότι, παρότι οι αφίξεις έχουν μειωθεί σημαντικά, εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα στο αστικό τοπίο. Όταν κλήθηκε να ανασκευάσει, αρνήθηκε να το πράξει, σημειώνοντας ότι όποιος έχει κόρες γνωρίζει καλά την κατάσταση, ιδιαίτερα όταν έχει σκοτεινιάσει. Το βράδυ της Τρίτης περίπου 2.000 άτομα διαδήλωσαν έξω από τα κεντρικά γραφεία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο Βερολίνο, φωνάζοντας το σύνθημα «Είμαστε οι κόρες», ενώ αντίστοιχες συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν και σε άλλες πόλεις.

Στις δηλώσεις του καγκελάριου αντέδρασαν εκπρόσωποι των Πρασίνων και του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD), καθώς και στελέχη του CDU. Κριτική διατυπώθηκε και από τον επιχειρηματικό κόσμο: ο επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW), Μαρσέλ Φράτσερ, ανέφερε στην εφημερίδα Handelsblatt ότι το μήνυμα του καγκελάριου αποδυναμώνει την κουλτούρα φιλοξενίας της Γερμανίας και ενδέχεται να επιδεινώσει την έλλειψη εξειδικευμένων εργαζομένων τα επόμενα χρόνια.

Αντίστοιχα, ο Ρούντιγκερ Σουχ, εκ μέρους της οργάνωσης «Διακονία», υπογράμμισε ότι οι μετανάστες αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του αστικού τοπίου εδώ και δεκαετίες και ότι αποτελούν μέρος της κοινωνίας, είτε ως επιχειρηματίες είτε ως εργαζόμενοι είτε ως γείτονες και συμπαίκτες σε αθλητικούς συλλόγους. Επεσήμανε δε ότι τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται με πολιτικές βασισμένες σε γεγονότα, χωρίς πολεμική, και με αμοιβαίο σεβασμό.

Στη συζήτηση παρενέβη και ο αντικαγκελάριος και αρχηγός του SPD, Λαρς Κλινγκμπάιλ, ο οποίος τόνισε ότι οι πολιτικοί οφείλουν να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ως προς το είδος του δημόσιου διαλόγου που εκκινούν όταν χωρίζουν τους ανθρώπους σε «εμείς» και «αυτοί». Εξέφρασε την άποψη ότι η Γερμανία πρέπει να παραμείνει μια χώρα όπου η αποδοχή των ανθρώπων δεν εξαρτάται από την εμφάνιση ή την εθνοτική τους καταγωγή.

Ακόμη και στο εσωτερικό του CDU εκφράστηκαν επικρίσεις για τις δηλώσεις του καγκελάριου. Ο πρώην αρχηγός του κόμματος Άρμιν Λάσετ έκανε λόγο για πολύ γενικές τοποθετήσεις που χρειάζονται περαιτέρω εξήγηση, ενώ ο χριστιανοδημοκράτης δήμαρχος του Βερολίνου, Κάι Βέγκνερ, υπογράμμισε ότι η πρωτεύουσα είναι μια ποικιλόμορφη, διεθνής και κοσμοπολίτικη πόλη, γεγονός που αντικατοπτρίζεται και στο αστικό τοπίο της. Ο Βέγκνερ προσέθεσε ότι τα προβλήματα με τη βία, τα σκουπίδια και την εγκληματικότητα δεν μπορούν να αποδοθούν σε καμία εθνικότητα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σουδάν: Το αεροδρόμιο του Χαρτούμ γίνεται στόχος επίθεσης για τρίτη συνεχή ημέρα

Μη επανδρωμένα αεροσκάφη επιτέθηκαν σήμερα, για τρίτη συνεχή ημέρα, στο Χαρτούμ, πρωτεύουσα του Σουδάν, καθώς και στο αεροδρόμιό του, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες που μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).

Κάτοικος του νότιου Ομντουρμάν ανέφερε ότι στις 4 τα ξημερώματα, άκουσε τον ήχο πυρών της αντιαεροπορικής άμυνας κοντά στη στρατιωτική ταξιαρχία και την ιατρική μονάδα.

Άλλος κάτοικος των νοτίων προαστίων του Χαρτούμ είπε ότι είδε μη επανδρωμένα αεροσκάφη να κατευθύνονται προς το αεροδρόμιο. «Μετά τις 4, ο ήχος των μη επανδρωμένων ήταν δυνατός. Τα είδα να κατευθύνονται προς το αεροδρόμιο και άκουσα εκρήξεις», σημείωσε.

Από την Τρίτη, το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας —που βρίσκεται εκτός λειτουργίας εδώ και δύο χρόνια και επρόκειτο να επαναλειτουργήσει— δέχεται επανειλημμένες επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Οι επιθέσεις αποδίδονται στις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), οι οποίες από τον Απρίλιο του 2023 βρίσκονται σε σύγκρουση με τον τακτικό στρατό για τον έλεγχο της εξουσίας.

Η επαναλειτουργία του αεροδρομίου είχε προγραμματιστεί για χθες, Τετάρτη, αλλά ανεστάλη «μέχρι νεωτέρας», σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο που μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Παρότι ο σουδανικός στρατός ανέκτησε την άνοιξη τον έλεγχο του Χαρτούμ, μεγάλο μέρος της πόλης παραμένει κατεστραμμένο. Οι διακοπές ηλεκτροδότησης είναι συχνές, όπως και τα πλήγματα με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εξαπολύουν οι ΔΤΥ.

Περισσότερο από ένα εκατομμύριο εκτοπισμένοι έχουν επιστρέψει στο Χαρτούμ τους τελευταίους δέκα μήνες, σύμφωνα με την Υπηρεσία Μετανάστευσης του ΟΗΕ.

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι σουδανικές αρχές προσπαθούν να αποκαταστήσουν βασικές υποδομές στην πρωτεύουσα, μεταξύ των οποίων και το αεροδρόμιο, προκειμένου να επαναφέρουν εκεί την κυβέρνηση και τις υπηρεσίες της που είχαν μεταφερθεί στο Πορτ Σουδάν μετά το ξέσπασμα του πολέμου.

Από τον πόλεμο στο Σουδάν έχουν σκοτωθεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, έχουν εκτοπιστεί περίπου 12 εκατομμύρια και έχει προκληθεί «η χειρότερη ανθρωπιστική κρίση παγκοσμίως», σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μπέσσεντ: Οι ΗΠΑ εξετάζουν περιορισμούς στις εξαγωγές λογισμικού προς την Κίνα

Ο υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Σκοτ Μπέσσεντ, επιβεβαίωσε στις 22 Οκτωβρίου ότι η Ουάσιγκτον εξετάζει την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές λογισμικού και κινητήρων αεροσκαφών προς την Κίνα, σε περίπτωση που το Πεκίνο δεν δεχθεί να τροποποιήσει τις πολιτικές του στις επερχόμενες εμπορικές συνομιλίες.

Ο Μπέσσεντ δήλωσε σε δημοσιογράφους του Λευκού Οίκου ότι όλες οι επιλογές βρίσκονται επί τάπητος, τονίζοντας πως οι ΗΠΑ προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις με καλές προθέσεις και σεβασμό προς την κινεζική πλευρά.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε θέσει πρώτος το ενδεχόμενο να περιοριστεί η πρόσβαση της Κίνας σε κρίσιμα λογισμικά, αφού το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι θα επιβάλει εκτεταμένους περιορισμούς στις εξαγωγές προϊόντων που περιέχουν σπάνιες γαίες οι οποίες εξορύσσονται ή υφίστανται επεξεργασία στην Κίνα. Το μέτρο αυτό αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις σε πολλούς βιομηχανικούς κλάδους, καθώς η Κίνα ευθύνεται για περισσότερο από το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας σπάνιων γαιών.

Ο Μπέσσεντ επεσήμανε ότι αν το Πεκίνο δεν ανακαλέσει τους νέους αυτούς περιορισμούς, η απάντηση δεν θα προέλθει μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και από τους διεθνείς συμμάχους τους. Όπως ανέφερε, οι κινεζικές αρχές επέβαλαν αυτούς τους περιορισμούς όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο και, εφόσον εφαρμοστούν αντίμετρα σε τομείς όπως το λογισμικό ή οι κινητήρες, αυτό πιθανότατα θα γίνει σε συντονισμό με τους συμμάχους της G7.

Το στρατηγικό πλεονέκτημα των ΗΠΑ

Οι αμερικανικές εταιρείες διατηρούν μονοπωλιακή θέση σε ένα ευρύ φάσμα λογισμικών, κάτι που –όπως αναγνωρίζει και το Πεκίνο– αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα. Για τον λόγο αυτό, το κινεζικό καθεστώς έχει καλέσει τη δική του τεχνολογική βιομηχανία να αναπτύξει εγχώρια υποκατάστατα.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη επιβάλει παρόμοιους περιορισμούς στη Ρωσία, απαγορεύοντας τις πωλήσεις λογισμικού διαχείρισης επιχειρήσεων και σχεδίασης/παραγωγής, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία.

Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επίσης αναφερθεί στο ενδεχόμενο να περιοριστεί η πρόσβαση της Κίνας σε κινητήρες αεροσκαφών, έναν τομέα όπου οι αμερικανικές εταιρείες κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά.

Επί του παρόντος, τα κινεζικά προϊόντα που εξάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες υπόκεινται σε δασμούς 55%, οι οποίοι θα αυξηθούν στο 155% από την 1η Νοεμβρίου, εκτός αν το Πεκίνο τροποποιήσει την πολιτική του για τις σπάνιες γαίες.

Ο Τραμπ σημείωσε ότι οι δασμοί είναι πολύ πιο ισχυροί από τους περιορισμούς στις σπάνιες γαίες, υπογραμμίζοντας πως έχει δεχθεί αρκετά τηλεφωνήματα σχετικά με την προμήθεια αυτών των πρώτων υλών.

Παρά τις εντάσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος εξέφρασε αισιοδοξία ότι οι δύο χώρες μπορούν να καταλήξουν σε μια καλή συμφωνία. Όπως είπε, αναμένει από την Κίνα να δεσμευτεί σε αγορά σόγιας και να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης της φαιντανύλης, περιορίζοντας τις εξαγωγές πρόδρομων ουσιών. Η μείωση των δασμών θα εξαρτηθεί από αυτές τις κινήσεις, τόνισε.

Ο Τραμπ επεσήμανε ότι η κινεζική οικονομία δεν θα αντέξει για πολύ ακόμη τους υψηλούς δασμούς: «Πληρώνουν ένα απίστευτο ποσό χρημάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες […] Πιθανότατα δεν μπορούν να πληρώνουν τόσο πολύ». Πρόσθεσε πως είναι διατεθειμένος να μειώσει τους δασμούς, αλλά μόνο αν το Πεκίνο συναινέσει σε ανταλλάγματα.

Καταλήγοντας, οΤραμπ δήλωσε ότι επιθυμεί να βοηθήσει την Κίνα, αλλά υπό την προαναφερθείσα προϋπόθεση: «Πρέπει κι εκείνοι να μας προσφέρουν κάτι».