Δευτέρα, 15 Σεπ, 2025

Ο Τραμπ ορίζει νέους δασμούς και παρατείνει την προθεσμία – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Το βράδυ της 31ης Ιουλίου, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο επιβάλλει δασμούς στις εισαγωγές από δεκάδες χώρες.

Αυτοί οι δασμοί, οι οποίοι κυμαίνονται από 10% έως 41%, έχουν προγραμματιστεί να τεθούν σε ισχύ στις 7 Αυγούστου. Το διάταγμα καλύπτει 66 χώρες· μεταξύ αυτών την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ταϊβάν και τα αυτοδιοικούμενα Νησιά Φώκλαντ του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ταυτόχρονα, υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο αυξάνει τους δασμούς στα καναδικά προϊόντα που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, από 25% σε 35%.

Το εν λόγω διάταγμα, το οποίο συνδέεται με την αναχαίτιση της ροής παράνομων ναρκωτικών από τον Καναδά, προσθέτει δασμό 40% σε οποιαδήποτε αγαθά διαπιστωθεί ότι μεταφορτώνονται μέσω του Καναδά για την αποφυγή δασμών.

Νέοι δασμοί

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ανακοινώσει τον Απρίλιο έναν ευρύ δασμολογικό πίνακα που αφορούσε σχεδόν κάθε χώρα στον κόσμο.

Ωστόσο, οι περισσότεροι από εκείνους τους δασμούς σύντομα επανήλθαν σε ένα λεγόμενο βασικό επίπεδο 10%, συνοδευόμενοι από τελεσίγραφο του Λευκού Οίκου προς τις ενδιαφερόμενες χώρες για σύναψη νέων διμερών εμπορικών συμφωνιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες ή αντιμετώπιση του υψηλού δασμολογικού συντελεστή.

Μετά τη λήξη της προθεσμίας την 1η Αυγούστου, οι δασμολογικοί συντελεστές έχουν πλέον καθοριστεί και θα τεθούν σε ισχύ εντός μιας εβδομάδας από την υπογραφή του διατάγματος, σύμφωνα με το εκτελεστικό διάταγμα.

Σε ανακοίνωσή του, ο Λευκός Οίκος ανέφερε ότι ορισμένες χώρες έχουν συνάψει επίσημη εμπορική συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ή βρίσκονται «στα πρόθυρα να συμφωνήσουν σε ουσιαστικές εμπορικές συμφωνίες και συμφωνίες ασφαλείας, ωστόσο οι περισσότερες χώρες που αρχικά στοχοποιήθηκαν για «αθέμιτες εμπορικές πρακτικές», σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, δεν το έχουν κάνει».

Το εκτελεστικό διάταγμα της 31ης Ιουλίου όρισε νέους συντελεστές που κυμαίνονταν από 10% έως 41%, ανάλογα με τη χώρα και τη φύση των εισαγωγών.

Σε αυτήν την οριστική ενέργεια κατέληξαν οι ΗΠΑ, σύμφωνα με τη δήλωση, επειδή ορισμένες χώρες είτε δεν υπέβαλαν ικανοποιητική προσφορά κατά τη διάρκεια των τεσσάρων μηνών από την αρχική ανακοίνωση των δασμών είτε «δεν διαπραγματεύτηκαν καθόλου».

Ο βασικός δασμός, σύμφωνα με το εκτελεστικό διάταγμα, για χώρες που δεν αναφέρονται συγκεκριμένα στο διάταγμα είναι 10%, ενώ συγκεκριμένες χώρες αντιμετωπίζουν υψηλότερους συντελεστές λόγω εμπορικών ανισορροπιών και άλλων οικονομικών παραγόντων.

Η Ινδία είναι ένας από τους αξιοσημείωτους εξαγωγείς προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, που αντιμετωπίζει νέους ή προσαρμοσμένους δασμούς. Ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία φάνηκαν να είναι κοντά σε συμφωνία τον Ιούλιο, αυτή τελικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ, με αποτέλεσμα τα ινδικά προϊόντα να εισάγοντα στις ΗΠΑ με δασμό 25%.

Τα ευρωπαϊκά έθνη που δεν είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζουν δασμούς από 15% έως και 39%. Η Ελβετία αντιμετωπίζει δασμούς 39%, ενώ η Σερβία θα πληρώνει δασμούς 35%.

Ο Λευκός Οίκος επέβαλε δασμό 10% στα βραζιλιάνικα προϊόντα στις 31 Ιουλίου, με αποτέλεσμα ο συνολικός δασμολογικός συντελεστής στα βραζιλιάνικα προϊόντα να φτάσει το 50%.

Στις 30 Ιουλίου, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που επιβάλλει δασμολογικό συντελεστή 40% στη Βραζιλία για τη δίωξη του πρώην προέδρου της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο και άλλα ζητήματα τα οποία ο Λευκός Οίκος θεωρεί «απειλή για την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών».

Η Κίνα δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των εθνών που έλαβαν νέο δασμολογικό συντελεστή.

Το εκτελεστικό διάταγμα ανέφερε ότι η Ουάσιγκτον διατηρεί τους όρους της συμφωνίας που διαπραγματεύθηκαν τον Μάιο οι Ηνωμένες Πολιτείες και το κινεζικό καθεστώς, το οποίο επιτρέπει και στις δύο χώρες να επαναδιαπραγματευτούν εν καιρώ μια δεσμευτική διμερή εμπορική συμφωνία. Ανώτεροι Αμερικανοί αξιωματούχοι συναντήθηκαν με κορυφαίους Κινέζους αξιωματούχους στα τέλη Ιουλίου.

Στοχοποιούνται οι μεταφορτώσεις

Στο διάταγμα για τα καναδικά προϊόντα, ο Λευκός Οίκος εξουσιοδότησε την Τελωνειακή και Συνοριακή Υπηρεσία να εφαρμόσει δασμό 40% σε αγαθά που διαπιστώνει ότι μεταφορτώθηκαν μέσω του Καναδά από άγνωστες άλλες χώρες για την αποφυγή δασμών.

Σε δήλωσή του, ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ δήλωσε ότι η Οττάβα είναι απογοητευμένη από την ανακοίνωση των δασμών.

«Ο Καναδάς αντιπροσωπεύει μόνο το 1% των εισαγωγών φαιντανύλης [στις Ηνωμένες Πολιτείες] και εργάζεται εντατικά για την περαιτέρω μείωση αυτών των όγκων», δήλωσε ο Κάρνεϊ.

Η διακοπή των μεταφορτώσεων, οι οποίες συχνά χρησιμοποιούνται από τους εισαγωγείς για να αποφύγουν τους δασμούς σε προϊόντα που παράγονται στην Κίνα, αποτελεί βασικό στοιχείο της εμπορικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ.

Ορισμένοι ειδικοί είναι επιφυλακτικοί ως προς το αν ο κανόνας μεταφόρτωσης θα επιτύχει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

«Η επιβολή είναι πιθανό να είναι δύσκολη και, ακόμη και αν μειωθεί η πλήρης αναδρομολόγηση, η εκτροπή του εμπορίου θα συνεχίσει να μειώνει τον αντίκτυπο των δασμών [των Ηνωμένων Πολιτειών] στη συνολική εξαγωγική απόδοση της Κίνας», δήλωσε σε ερευνητικό σημείωμα της 1ης Αυγούστου η Λία Φέυ, οικονομολόγος για την Κίνα στην Capital Economics.

Εμπορικές συμφωνίες που επιτεύχθηκαν μέχρι τώρα

Πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου, η κυβέρνηση Τραμπ κατέληξε σε μια σειρά εμπορικών συμφωνιών με αρκετές χώρες, που εξασφάλισαν μείωση ή αναβολή επιβολής υψηλότερων δασμολογικών συντελεστών.

Σε ανάρτησή του στο Truth Social, στις 31 Ιουλίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι μίλησε με την πρόεδρο του Μεξικού Κλαούντια Σέινμπαουμ και οι δυο τους συμφώνησαν να ξεκινήσουν μια περίοδο διαπραγματεύσεων 90 ημερών, διατηρώντας παράλληλα τον τρέχοντα δασμολογικό συντελεστή 25% στα μεξικανικά προϊόντα.

Το Μεξικό, το οποίο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών, «θα συνεχίσει να πληρώνει δασμό 25% στη φαιντανύλη, 25% στα αυτοκίνητα και 50% στον χάλυβα, το αλουμίνιο και τον χαλκό», ανέφερε η ανάρτηση στο Truth Social. «Επιπλέον, το Μεξικό συμφώνησε να τερματίσει αμέσως τα μη δασμολογικά εμπορικά εμπόδια, τα οποία ήταν πολλά».

Την τελευταία εβδομάδα πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου, επιτεύχθηκαν επίσης ορισμένες συμφωνίες της τελευταίας στιγμής, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να καταλήγει σε συμφωνία για τον καθορισμό δασμών στα προϊόντα της στο 15%.

Δήλωση του Λευκού Οίκου ανέφερε ότι ως μέρος της συμφωνίας, η ΕΕ πρόκειται να αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και να πραγματοποιήσει νέες επενδύσεις ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες έως το 2028.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες σύναψαν επίσης διμερείς εμπορικές συμφωνίες, οι οποίες έχουν οριστικοποιηθεί ή εκκρεμούν με την Ινδονησία, την Ιαπωνία, τις Φιλιππίνες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στις 31 Ιουλίου, στην εκπομπή του Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον κατέληξε σε συμφωνία και με τη Νότια Κορέα και το Πακιστάν.

Το ίδιο βράδυ, οι Αρχές του Μπαγκλαντές, της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης δήλωσαν ότι είχαν επίσης καταλήξει σε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αποτρέψουν υψηλότερους δασμούς. Το Μπαγκλαντές, ειδικότερα, βασίζεται στις εξαγωγές ενδυμάτων προς τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Νωρίς την 1η Αυγούστου, ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, δήλωσε ότι το νησιωτικό έθνος κατέληξε σε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να αποφύγει δασμούς έως και 39%. Ο δασμός 20% χαρακτηρίστηκε από τον Λάι «προσωρινός», καθώς αναμένεται να μειωθεί στην πορεία των διαπραγματεύσεων.

Η Ταϊβάν είναι βασικός εξαγωγέας ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται στην τεχνολογία διεθνώς.

Κλείσιμο ενός εμπορικού κενού

Σε μια σχετική κίνηση, η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε το τέλος της μακροχρόνιας απαλλαγής de minimis για τις εισαγωγές χαμηλής αξίας. Η απαλλαγή de minimis είχε σχεδιαστεί αρχικά για να διευκολύνει την τελωνειακή επεξεργασία για αποστολές αξίας κάτω των 800 δολαρίων.

Με ισχύ από τις 29 Αυγούστου, όλα τα αγαθά που εισάγονται στις Ηνωμένες Πολιτείες αξίας 800 δολαρίων ή και λιγότερο θα υπόκεινται σε δασμούς και τελωνειακούς δασμούς, ανεξαρτήτως προέλευσης.

Αυτό επεκτείνει μια παρόμοια πολιτική που θεσπίστηκε τον Μάιο και είχε ήδη αναστείλει την εξαίρεση για αποστολές που προέρχονται από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ.

Στις 30 Ιουλίου, ο Λευκός Οίκος περιέγραψε το μέτρο ως κλείσιμο ενός «καταστροφικού παραθύρου» που χρησιμοποιείται για την αποφυγή δασμών και τη διοχέτευση επικίνδυνων συνθετικών οπιοειδών και μη ασφαλών αγαθών στη χώρα.

Η πολιτική στοχεύει στην αποτροπή της κατάχρησης από τους λιανοπωλητές που αποστέλλουν δέματα χαμηλής αξίας, συχνά απευθείας από την Κίνα, τα οποία προηγουμένως απέφευγαν τους δασμούς και τον κανονιστικό έλεγχο.

Η Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων ανέφερε ότι περισσότερες από 1,3 δισεκατομμύρια αποστολές de minimis εισήλθαν στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2024. Ο όγκος του δε αυξήθηκε σημαντικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.

Σύμφωνα με τους όρους της εντολής, οι διεθνείς ταχυδρομικές αποστολές θα υπόκεινται είτε σε ποσοστιαίους δασμούς είτε σε ένα σταθερό τέλος που κυμαίνεται από 80 έως 200 δολάρια, ανάλογα με την προέλευση, με την επιλογή τέλους να είναι διαθέσιμη μόνο για έξι μήνες πριν όλα τα δέματα πρέπει να αξιολογηθούν με βάση το ποσοστό.

Οι προσωπικές εξαιρέσεις για ταξιδιώτες και μικρά δώρα παραμένουν αμετάβλητες βάσει της νέας εκτελεστικής εντολής.

Ο Καναδάς ανανεώνει πρόγραμμα υποτροφιών με την Κίνα που απαιτεί πίστη στο Κομμουνιστικό Κόμμα

Η κυβέρνηση του Καναδά ανανέωσε τη χρηματοδότηση διμερούς προγράμματος υποτροφιών ανταλλαγής με την Κίνα, το οποίο προϋποθέτει από τους Κινέζους υποψηφίους να δηλώνουν αφοσίωση στο Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) και προσήλωση στο «σοσιαλιστικό σύστημα» της χώρας.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Καναδά, Ντέηβιντ Μόρρισον, υπέγραψε στις 30 Ιουλίου συμφωνία με τον Κινέζο ομόλογό του, Μα Τζαοσού, για την ανανέωση του Προγράμματος Ανταλλαγής Υποτρόφων Καναδά-Κίνας. Μέσω του προγράμματος, η Οττάβα χρηματοδοτεί Κινέζους επισκέπτες ερευνητές για παραμονή σε καναδικά πανεπιστήμια διάρκειας 4 έως 12 μηνών.

Τις υποτροφίες διαχειρίζονται από κοινού το Συμβούλιο Υποτροφιών της Κίνας και η καναδική πρεσβεία στο Πεκίνο. Όπως είχε αποκαλύψει η εφημερίδα The Epoch Times το προηγούμενο έτος, στην επίσημη ιστοσελίδα του κινεζικού Εθνικού Ταμείου Σπουδών στο Εξωτερικό, ως πρώτη προϋπόθεση για συμμετοχή αναφέρεται η υποστήριξη στην ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Οι υποψήφιοι, κατά την περιγραφή της σχετικής προϋπόθεσης, καλούνται να «υποστηρίζουν την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας και το σοσιαλιστικό σύστημα με κινεζικά χαρακτηριστικά, να αγαπούν την πατρίδα, να διαθέτουν καλή ηθική, να συμμορφώνονται με τον νόμο και να έχουν αίσθημα ευθύνης απέναντι στη χώρα, την κοινωνία και τον λαό, καθώς και ορθή κοσμοθεωρία, αντίληψη ζωής και αξίες».

Άλλες προϋποθέσεις περιλαμβάνουν την κινεζική υπηκοότητα, τη σωματική και ψυχική υγεία, τη γνώση ξένων γλωσσών και ηλικία κάτω των 50 ετών.

Το διμερές πρόγραμμα προβλέπει επίσης υποτροφίες που χρηματοδοτεί η Κίνα για Καναδούς υποψηφίους, ώστε να σπουδάσουν ή να διεξάγουν έρευνα σε κινεζικά πανεπιστήμια. Η προϋπόθεση πίστης στο Κόμμα αναφέρεται και στην προκήρυξη του προγράμματος για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025.

Μετά τα σχετικά δημοσιεύματα, ο βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος και εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικής πολιτικής Μάικλ Τσονγκ χαρακτήρισε την απαίτηση «απαράδεκτη», κατηγορώντας την καναδική κυβέρνηση ότι χρηματοδοτεί με χρήματα των φορολογουμένων πρόγραμμα που απαιτεί υποστήριξη της ιδεολογίας του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Παρόμοιες επιφυλάξεις εξέφρασε και ο συντηρητικός βουλευτής Μάικλ Κούπερ, ο οποίος έκανε λόγο για «σκανδαλώδη» προϋπόθεση και υποστήριξε πως η καναδική κυβέρνηση οφείλει να σταματήσει τη χρηματοδότηση του προγράμματος.

H Epoch Times απευθύνθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών για σχόλιο, αλλά δεν έλαβε απάντηση μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου.

Το πρόγραμμα περιγράφεται ως το μακροβιότερο διμερές εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Καναδά. Ιδρύθηκε το 1973 στο πλαίσιο συμφωνίας μεταξύ του τότε πρωθυπουργού Πιερ Έλλιοτ Τρυντώ και του Κινέζου ομολόγου του, Τζόου Ενλάι, με στόχο την προώθηση της «αμοιβαίας κατανόησης, της ακαδημαϊκής συνεργασίας και της πολιτισμικής ανταλλαγής», σύμφωνα με την επίσημη περιγραφή του.

Για τους Κινέζους υποψηφίους, το πρόγραμμα απευθύνεται σε ακαδημαϊκό προσωπικό, μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς απόφοιτους, αλλά και επαγγελματίες σε ανώτερες θέσεις στον δημόσιο τομέα – όπως δικαστές, δημοσιογράφους και οικονομολόγους – με έμφαση στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες και στις Καναδικές Σπουδές.

Η καναδική πλευρά καλύπτει τα έξοδα διαβίωσης και ασφάλισης των Κινέζων συμμετεχόντων, ενώ το κινεζικό Εθνικό Ταμείο καταβάλλει τα έξοδα μετακίνησης.

Αντίστοιχα, για τους Καναδούς υποψηφίους, το πρόγραμμα αφορά φοιτητές, ερευνητικό και διδακτικό προσωπικό, καθώς και μεσαίας βαθμίδας επαγγελματίες, για σπουδές, έρευνα ή εκμάθηση της κινεζικής γλώσσας. Το Πεκίνο καλύπτει τα έξοδα διαμονής και ασφάλισης, ενώ το καναδικό υπουργείο αναλαμβάνει τα έξοδα μετακίνησης.

Κατά την ανακοίνωση της ανανέωσης του προγράμματος, ο Ντέηβιντ Μόρρισον ανήρτησε στο Χ στις 31 Ιουλίου ότι χάρηκε που υποδέχθηκε τον Κινέζο ομόλογό του στην Οττάβα, υπογραμμίζοντας πως «ο τακτικός και ανοιχτός διάλογος σε όλα τα επίπεδα είναι θεμελιώδης για τις διπλωματικές σχέσεις». Το υπουργείο Εξωτερικών σημείωσε ότι η επίσκεψη αποτέλεσε ευκαιρία για να συζητηθούν προκλήσεις και να προωθηθεί εποικοδομητικός διάλογος γύρω από τα συμφέροντα του Καναδά.

Προβληματισμοί

Η πρώην πρόεδρος της καναδικής οργάνωσης Canada-Hong Kong Link και υπέρμαχος της δημοκρατίας, Γκλόρια Φανγκ, εξέφρασε την άποψη ότι το πρόγραμμα ανταλλαγής έρχεται σε αντίθεση με τις δημοκρατικές αξίες του Καναδά και ενισχύει την επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

Όπως υποστήριξε, το πρόγραμμα δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Καναδά, αλλά διευκολύνει το ΚΚΚ να στέλνει πράκτορές του στον ακαδημαϊκό και επιχειρηματικό κόσμο του Καναδά, ενώ παράλληλα προσφέρει ευκαιρίες προπαγάνδας προς Καναδούς φοιτητές που μεταβαίνουν στην Κίνα. Συμπλήρωσε ότι οι Καναδοί φορολογούμενοι δεν θα έπρεπε να επιδοτούν φοιτητές από απολυταρχικά καθεστώτα, τονίζοντας ότι τέτοια προγράμματα ανταλλαγών θα έπρεπε να περιορίζονται μεταξύ «δημοκρατιών που έχουν παρόμοια ιδεολογία».

Υπενθυμίζεται ότι ο Καναδάς έχει στο παρελθόν εκφράσει ανησυχίες για τους κινδύνους εθνικής ασφάλειας που απορρέουν από επιστημονικές συνεργασίες με κινεζικούς φορείς που συνδέονται με τις στρατιωτικές και κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας του Πεκίνου. Το 2023, η Οττάβα διέκοψε τη χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων στα οποία εμπλέκονταν ερευνητές συνδεδεμένοι με πανεπιστήμια ή ιδρύματα κρατικής ασφαλείας κρατών που θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια.

Η απόφαση αυτή ακολούθησε αναφορές για συνεργασίες Καναδών επιστημόνων από περίπου 50 πανεπιστήμια με κορυφαία στρατιωτικά ιδρύματα της Κίνας σε τομείς όπως η κβαντική κρυπτογραφία, η φωτονική και η διαστημική τεχνολογία.

Ο δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ντέηβιντ Μάτας είχε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξή του στην Epoch Times ότι η απαίτηση υποστήριξης της ηγεσίας του Κόμματος συνεπάγεται έμμεση υποστήριξη της εξωτερικής του δραστηριότητας. Όπως επεσήμανε, όποιος δηλώνει υποστήριξη στην κομμουνιστική ηγεσία σημαίνει ότι είναι πρόθυμος να συμμορφωθεί με τις εντολές της. Σε περίπτωση που του ζητηθεί να κατασκοπεύσει και αρνηθεί, δεν θεωρείται πλέον υποστηρικτής, σημείωσε.

Υπενθύμισε, τέλος, ότι η Κίνα διαθέτει νομοθεσία περί εθνικής κατασκοπείας, η οποία υποχρεώνει όλους τους πολίτες και οργανισμούς να συνεργάζονται με το κράτος για λόγους συλλογής πληροφοριών, εφόσον τους ζητηθεί.

Της Carolina Avendano

Η «αθέατη» πλευρά της εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ – Τα μη δασμολογικά εμπόδια και τα αγροτικά προϊόντα

Η ανάλυση και η κριτική που ασκήθηκε στην εμπορική συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ εστίασε κυρίως στον δασμολογικό συντελεστή 15% για τις περισσότερες εξαγωγές των 27 χωρών-μελών της (εκτιμάται ότι αφορά στο 70% της συνολικής αξίας τους).

Ο συντελεστής αυτός είναι πολύ υψηλότερος από τον μέσο δασμό 2,5% που επιβαρύνονταν τα ευρωπαϊκά προϊόντα πριν την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναμορφώσει το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, επικαλούμενος τα υψηλά ελλείμματα στο εμπορικό ισοζύγιο και την αποβιομηχάνιση της χώρας του. Σε σύγκριση, πάντως, με το καθεστώς που ίσχυε από τις 9 Απριλίου, όταν ανεστάλη ο συντελεστής 20% που είχε ανακοινωθεί μία εβδομάδα πριν και επιβλήθηκε ένας πρόσθετος οριζόντιος δασμός 10%, η διαφορά είναι μικρή, καθώς στον συντελεστή 15% θα ενσωματωθούν και οι προϋπάρχοντες δασμοί (κατά μέσο όρο εκτιμώνται σε 2,5%). Επίσης, ο συντελεστής 15% είναι χαμηλότερος από το 20% και το 30% που είχε ανακοινώσει ο Αμερικανός πρόεδρος στις αρχές Ιουλίου, αν και αυτά ήταν μέσα στη διαπραγματευτική τακτική που ακολούθησε.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο συντελεστής 15% θα μειώσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων στην αμερικανική αγορά, με πιθανές συνέπειες τη μείωση των εξαγωγών τους ή/και τη μείωση της κερδοφορίας τους, στον βαθμό που έχουν τα περιθώρια να επωμισθούν μέρος του αυξημένου κόστους. Η σημαντική ανατίμηση του ευρώ το τελευταίο εξάμηνο – η οποία περιορίστηκε πάντως μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας – αποτελεί έναν πρόσθετο παράγοντα διάβρωσης της ανταγωνιστικότητας.

Ωστόσο, η εμπορική συμφωνία έχει και άλλες πτυχές, οι οποίες είναι σημαντικές για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οικονομίες, αλλά δεν έχουν ξεκαθαριστεί ακόμη βασικές λεπτομέρειές τους ώστε να υπάρξει μία καλύτερη και συνολική αξιολόγηση της συμφωνίας. Οι πρώτες εκδοχές της συμφωνίας, όπως καταγράφηκαν σε ενημερωτικά σημειώματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφενός και του Λευκού Οίκου αφετέρου, έχουν διαφορές μεταξύ τους, ενώ και οι δύο πλευρές συμφωνούν ότι η διαπραγμάτευση θα συνεχισθεί για να υπάρξει μία πιο ξεκάθαρη εικόνα.

Μία βασική πτυχή της συμφωνίας αφορά στο άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς σε αμερικανικά προϊόντα, κάτι που επιθυμεί διακαώς η Ουάσιγκτον. Αυτό που φαίνεται να έχει ξεκαθαρίσει είναι ότι η ΕΕ θα καταργήσει και τους υπάρχοντες χαμηλούς δασμούς – κατά μέσο όρο 1% – σε βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ.

Η κατάσταση είναι πιο συγκεχυμένη αναφορικά με τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ. Στην ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρεται ότι θα υπάρξει καλύτερη πρόσβαση για περιορισμένες ποσότητες αμερικανικών αλιευτικών προϊόντων, αναφέροντας ότι θα μπορούν να εισάγονται χωρίς δασμούς μέχρι μίας ορισμένης ποσότητας (tariff rate quotas), μεταξύ άλλων, μπακαλιάρος από την Αλάσκα, σολωμός από τον Ειρηνικό και γαρίδες, «με όφελος για τη μεταποιητική βιομηχανία της ΕΕ».

Αναφέρει, επίσης, ότι θα υπάρχει καλύτερη πρόσβαση «για ορισμένες μη ευαίσθητες αγροτικές εξαγωγές των ΗΠΑ αξίας 7,5 δισ. ευρώ», που αφορούν σε προϊόντα όπως η σόγια, φυτικοί σπόροι, δημητριακά ή ξηροί καρποί καθώς και κατεργασμένα τρόφιμα – κέτσαπ, κακάο και μπισκότα – με βάση ποσοστώσεις, «μειώνοντας το κόστος για τους αγρότες και μεταποιητές μας και προστατεύοντας παράλληλα τις αγροτικές ευαισθησίες της ΕΕ». Σε άλλο σημείο, η Κομισιόν αναφέρει ότι «η συμφωνία προστατεύει ευαίσθητους τομείς της γεωργίας της ΕΕ, όπως το θέμα του βοδινού κρέατος ή των πουλερικών».

Μία άλλη σημαντική πτυχή της συμφωνίας αφορά στα λεγόμενα μη δασμολογικά εμπόδια, όπως είναι οι προδιαγραφές που πρέπει να πληρούν προϊόντα τρίτων χωρών για να μπορούν να πωληθούν στην ευρωπαϊκή αγορά. Στο θέμα αυτό υπάρχει μάλλον η μεγαλύτερη ασάφεια σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι. Στο ενημερωτικό σημείωμα του Λευκού Οίκου αναφέρεται ότι «οι ΗΠΑ και η ΕΕ σκοπεύουν να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν μη δασμολογικά εμπόδια που επηρεάζουν το εμπόριο σε τρόφιμα και αγροτικά προϊόντα, περιλαμβανομένου του εξορθολογισμού των απαιτήσεων για υγειονομικά πιστοποιητικά σχετικά με το αμερικανικό χοιρινό κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα».

Η Κομισιόν αναφέρει από την πλευρά της για το θέμα αυτό ότι θα μειωθούν τα μη δασμολογικά εμπόδια, «μεταξύ άλλων μέσω συνεργασίας για τα πρότυπα των αυτοκινήτων και με τη διευκόλυνση της αμοιβαίας αναγνώρισης αξιολογήσεων συμμόρφωσης (με τα πρότυπα) και σε άλλους βιομηχανικούς κλάδους». Τονίζει, όμως, ότι «η συμφωνία σέβεται πλήρως την κυριαρχία της ΕΕ στον καθορισμό του ρυθμιστικού πλαισίου». Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ, σημείωσε ότι η Κομισιόν έδωσε κατά τη διαπραγμάτευση ιδιαίτερη έμφαση στην προστασία του αγροτικού τομέα της ΕΕ, όπως και του τομέα των φαρμάκων και των ημιαγωγών.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το κεφάλαιο της συμφωνίας για τα ευρωπαϊκά προϊόντα που θα εξαιρούνται από τον συντελεστή 15%, το οποίο, όμως, επίσης πρέπει να αποσαφηνισθεί. Στο ενημερωτικό σημείωμα της Κομισιόν αναφέρεται ότι «από την 1η Αυγούστου, οι αμερικανικοί δασμοί στα αεροπλάνα και τα ανταλλακτικά τους, σε ορισμένα χημικά, ορισμένα γενόσημα φάρμακα ή εθνικούς πόρους θα επανέλθουν στα προ του Ιανουαρίου επίπεδα. […] Αυτό θα προσφέρει άμεση ελάφρυνση για βασικές βιομηχανίες της ΕΕ, ενώ η ΕΕ και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να συνεχίσουν να εργάζονται για να ενταχθούν και άλλα προϊόντα στη λίστα αυτή». Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι κατά την προφορική ενημέρωση που έγινε από ευρωπαϊκής πλευράς για τη συμφωνία είχαν περιληφθεί στη λίστα των προϊόντων στα οποία δεν θα επιβαλλόταν δασμός 15% και «ορισμένα αγροτικά προϊόντα». Είχε αναφερθεί μάλιστα ότι υπάρχουν συζητήσεις για εξαίρεση του κρασιού και γενικότερα των οινοπνευματωδών ποτών. Ωστόσο, όπως είπε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν την Πέμπτη, δεν έχει υπάρξει ακόμη συμφωνία για αυτό και δεν αναμενόταν να συμπεριληφθούν τα προϊόντα αυτά στην πρώτη ομάδα εξαιρέσεων που θα ανακοίνωναν οι ΗΠΑ.

Του Άκη Χαραλαμπίδη

ΗΠΑ επιβάλλουν νέες κυρώσεις στο ιρανικό ναυτιλιακό δίκτυο

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε την Τετάρτη νέες κυρώσεις σε περισσότερα από 115 πρόσωπα, εταιρείες και πλοία συνδεόμενα με το Ιράν, επιβεβαιώνοντας την ενίσχυση της πολιτικής «μέγιστης πίεσης» της κυβέρνησης Τραμπ μετά τις αεροπορικές επιδρομές τον Ιούνιο σε σημαντικές πυρηνικές εγκαταστάσεις της Τεχεράνης.

Οι κυρώσεις στοχεύουν ευρέως τις ναυτιλιακές δραστηριότητες του Μοχάμαντ Χοσέιν Σαμχνανί, γιου του Αλί Σαμχνανί, ο οποίος είναι σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών χαρακτήρισε αυτή την κίνηση τη σημαντικότερη που σχετίζεται με το Ιράν από το 2018, δηλαδή από την πρώτη θητεία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με το υπουργείο, ο Μοχάμαντ Χοσέιν Σαμχνανί ελέγχει ένα εκτεταμένο δίκτυο εμπορικών πλοίων και δεξαμενόπλοιων μέσω περίπλοκων μεσαζόντων, που διακινούν ιρανικό και ρωσικό πετρέλαιο και άλλα προϊόντα σε όλο τον κόσμο.

Οι ΗΠΑ τον κατηγορούν ότι αξιοποιεί προσωπικές διασυνδέσεις και διαφθορά στην Τεχεράνη, αποκομίζοντας δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια κέρδη, πολλά από τα οποία χρησιμοποιούνται για τη στήριξη του ιρανικού καθεστώτος.

Συνολικά, οι νέες κυρώσεις στοχεύουν 15 ναυτιλιακές εταιρείες, 52 πλοία, 12 φυσικά πρόσωπα και 53 άλλες οντότητες που εμπλέκονται σε παραβίαση κυρώσεων σε 17 χώρες, από τον Παναμά μέχρι την Ιταλία και το Χονγκ Κονγκ.

Αμερικανός αξιωματούχος ανέφερε ότι οι κυρώσεις θα δυσχεράνουν σημαντικά τις προσπάθειες του Ιράν να πουλήσει το πετρέλαιό του, προσθέτοντας όμως ότι δεν αναμένεται μακροχρόνια διατάραξη των παγκόσμιων αγορών πετρελαίου.

Ο ίδιος αξιωματούχος επισήμανε ότι οι ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου έχουν ήδη μειωθεί στα περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, από 1,8 εκατομμύρια στην αρχή του έτους, μετά τις προηγούμενες κυρώσεις της αμερικανικής κυβέρνησης.

«Συνεχίζουμε να λαμβάνουμε επιπλέον μέτρα για να μειώσουμε ακόμη περισσότερο αυτό το νούμερο», δήλωσε, σημειώνοντας πως η πίεση από τις κυρώσεις κατά την πρώτη θητεία Τραμπ είχε ήδη περιορίσει τις ροές πετρελαίου στα μερικές εκατοντάδες χιλιάδες βαρέλια ημερησίως.

Από την πλευρά του, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών χαρακτήρισε τις κυρώσεις ως «ξεκάθαρο παράδειγμα της εχθρότητας της Αμερικής προς το ιρανικό έθνος», σύμφωνα με το ιρανικό ειδησεογραφικό δίκτυο Student News Network.

Ο Ισμαΐλ Μπαγκάι πρόσθεσε πως οι κυρώσεις κατά του πετρελαίου αποτελούν «κακόβουλη ενέργεια με στόχο να βλάψει την οικονομική ανάπτυξη του Ιράν και την ευημερία του λαού του».

Η Κίνα παραμένει ο κορυφαίος αγοραστής ιρανικού πετρελαίου.

Τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ήδη επιβάλει κυρώσεις στον Σαμχνανί, επικαλούμενη τον ρόλο του στο εμπόριο ρωσικού πετρελαίου.

Αμερικανός αξιωματούχος τόνισε πως η κίνηση της Τετάρτης θα επηρεάσει τόσο τη Ρωσία όσο και το Ιράν, όμως η κύρια εστίαση ήταν το Ιράν.

«Από την πλευρά μας, λαμβάνοντας υπόψη τη θέση αυτού του προσώπου, τη σχέση του με τον Ανώτατο Ηγέτη και τις προηγούμενες κυρώσεις που αφορούσαν τον πατέρα του, καθώς και τις ιρανικές αρμοδιότητες, είναι κρίσιμο να υπογραμμιστεί ότι πρόκειται για μια σημαντική και με μεγάλη επίδραση δράση κατά του Ιράν», πρόσθεσε.

Ο Αλί Σαμχνανί, πατέρας του Μοχάμαντ Χοσέιν Σαμχνανί, είχε ήδη επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ το 2020.

Η ανακοίνωση των νέων κυρώσεων έγινε σε μια περίοδο όπου οι προοπτικές ανανέωσης της διπλωματίας ΗΠΑ-Ιράν παραμένουν αμφίβολες μετά τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις τον περασμένο μήνα.

Ο πρόεδρος Τραμπ προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι θα διατάξει νέες επιθέσεις σε περίπτωση που η Τεχεράνη επιχειρήσει να επανεκκινήσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις που έχουν ήδη πληγεί.

Επίσης, ανέφερε πως το Ιράν έχει στείλει «άσχημα μηνύματα» και πως κάθε προσπάθεια επανέναρξης του πυρηνικού προγράμματος θα κατασταλεί αμέσως.

Προηγουμένως, οι ΗΠΑ είχαν πραγματοποιήσει πέντε γύρους διαπραγματεύσεων με το Ιράν πριν από τις επιδρομές του Ιουνίου, τις οποίες ο Τραμπ χαρακτήρισε ως την «καταστροφή» ενός προγράμματος που, σύμφωνα με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, αποσκοπούσε στην ανάπτυξη πυρηνικού όπλου.

Ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν την έκταση της ζημιάς, ενώ το Ιράν αρνείται ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο.

Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ανέφερε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Ουάσιγκτον είναι ανοιχτή σε απευθείας συνομιλίες με το Ιράν, όμως Ευρωπαίοι και Ιρανοί διπλωμάτες εκτιμούν πως δεν υπάρχουν προς το παρόν προοπτικές για επανέναρξη διαλόγου.

Των Gram Slattery και Ryan Patrick Jones

Λ. Ραπτάκης, πρόεδρος ΠαΔΕΕ: Η σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ είναι μία αμφίδρομη σχέση

Το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο συνιστά «το μεγαλύτερο ανέκδοτο» της υφηλίου, το οποίο μπορεί να διακρίνει ακόμη και ένας μαθητής νηπιαγωγείου, δηλώνει ο Λεωνίδας Ραπτάκης, γερουσιαστής της πολιτείας Rhode Island των ΗΠΑ και πρόεδρος της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠαΔΕΕ), η γενική συνέλευση της οποίας πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα.

Κατά τη διάρκεια αποκλειστικής συνέντευξής του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με την ευκαιρία της παρουσίας στην Ελλάδα περισσότερων από 50 ελληνικής καταγωγής βουλευτών και γερουσιαστών-μελών της ΠαΔΕΕ, ο βετεράνος Ελληνοαμερικανός πολιτικός αναφέρεται στους στόχους και τον ρόλο της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού, τονίζοντας ότι οργανώσεις όπως αυτή διαδραματίζουν ρόλο γέφυρας μεταξύ της Ελλάδας και των κέντρων λήψης αποφάσεων παγκοσμίως.

Σε αυτό το πλαίσιο εκθειάζει τον ρόλο της χώρας μας ως συμμάχου στο ΝΑΤΟ, τονίζοντας την καίρια σημασία που αποδίδουν οι ΗΠΑ τόσο στον κόμβο του FSRU στην Αλεξανδρούπολη όσο και στις εγκαταστάσεις του λιμένος στη Σούδα. «Δίχως τη Σούδα στην Κρήτη δεν ξέρω τι θα έκαναν οι ΗΠΑ την τελευταία πενταετία», σημειώνει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας όμως ότι είναι μία «αμφίδρομη οδός», αναφερόμενος στον ρόλο των ΗΠΑ ως συμμάχου χώρας στην προάσπιση των ελληνικών συνόρων.

Ακολουθούν τα κυριότερα σημεία της συνέντευξης που παραχώρησε ο κος Ραπτάκης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Ν. Γ. Δρόσο.

Ποιος είναι ο σκοπός της παρούσας επίσκεψής σας στην Ελλάδα;

Κάθε δύο χρόνια πραγματοποιούμε τη γενική συνέλευση της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού (ΠαΔΕΕ), ώστε να συγκεντρωθούν όλοι οι νομοθέτες σειράς χωρών με ελληνική καταγωγή και να εργαστούν σε πολλά θέματα που μας απασχολούν.

Αυτή τη χρονιά συναντηθήκαμε με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση δια θαλάσσης (GSI), με το FSRU στην Αλεξανδρούπολη, καθώς και για τα ζητήματα σχετικά με το τουρκο-λιβυκό (σ.σ. μνημόνιο) δηλαδή τα ψευδή (θαλάσσια) σύνορα, όπως τα αποκαλούμε, τα μη αναγνωρισμένα σύνορα.

Ο τομέας της Ενέργειας διαδραματίζει ρόλο-κλειδί. Όπως επίσης και τα ζητήματα της Άμυνας, και για αυτό επισκεπτόμαστε το Πεντάγωνο. Το να γνωρίζουμε, να εκπαιδεύουμε τους νομοθέτες ελληνικής καταγωγής, τα μέλη μας, είναι σημαντικό ώστε να είναι σε θέση να μεταφέρουν τα κατάλληλα μηνύματα και αυτοί με τη σειρά τους στους συναδέλφους τους βουλευτές και μέλη κυβερνήσεων στις πρωτεύουσες όπου εδρεύουν, και να προωθούν τα ελληνικά και τα κυπριακά συμφέροντα. Συναντηθήκαμε επίσης με τους Γενικούς Γραμματείς Δικαιοσύνης, Καινοτομίας, και άλλους, ώστε να βρούμε κοινό έδαφος συνεννόησης σε σειρά ζητημάτων. Για παράδειγμα, για την εκστρατεία επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα. Σήμερα έχουμε συναντήσεις στον τομέα της Εκπαίδευσης, για την ελληνική γλώσσα, καθώς και με εκπροσώπους σειράς αμερικανικών σχολείων που εδρεύουν στην Ελλάδα, όπως το Αμερικανικό Κολλέγιο Αθηνών, το American Community School και άλλα. Αρχίζουμε από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και προχωρούμε στη δευτεροβάθμια και την τριτοβάθμια εκπαίδευση, και εξετάζουμε τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ενισχυθεί η γνώση στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης, η ελληνική γλώσσα και η ιστορία του τόπου.

Επίσης, στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής συναντηθήκαμε με στελέχη της πολιτικής ηγεσίας, ώστε να τους φέρουμε σε επαφή με τα μέλη μας και ιδίως τα νεότερα, ώστε να αποκτήσουν γνώσεις στα ζητήματα που απασχολούν την Ελλάδα.

Κάθε δυο χρόνια λοιπόν, έχουμε τη γενική μας συνέλευση και προσπαθώ να πείσω το Ελληνικό Κοινοβούλιο – και νομίζω ότι έχω κατορθώσει να πείσω τον πρόεδρο της Βουλής, Νικήτα Κακλαμάνη – να διευκολύνει το έργο μου. Του χρόνου εορτάζουμε την 30η επέτειο της Παγκόσμιας Διακοινοβουλευτικής Ένωσης Ελληνισμού.

Αναφερθήκατε στον τομέα της ενέργειας. Ποιους τομείς εντοπίζετε ως τους πλέον δόκιμους για συνεργασία μεταξύ αμερικανικών και ελληνικών εταιρειών;

Ξεκάθαρα είναι η Αλεξανδρούπολη. Η ενέργεια είναι ο υπ’ αριθμόν ένα τομέας. Το FSRU στην Αλεξανδρούπολη διαδραματίζει δύο ρόλους. Πρώτον, προστατεύει την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας, στον Βορρά, στα σύνορα Ελλάδος-Τουρκίας και δεύτερον αναδεικνύει την Ελλάδα ως ενεργειακό κόμβο των Βαλκανίων. Είδατε τι συνέβη όταν σταμάτησε η ροή του ρωσικού αερίου κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία. Η Ελλάδα καθίσταται πρωτοπόρος, επίσης, στην ηλιακή και την αιολική ενέργεια.

Άλλοι τομείς ενδιαφέροντος, είναι ο τουρισμός και ο αμυντικός τομέας. Κατ’ εμέ, ωστόσο, ο πλέον σημαντικός τομέας που θα έπρεπε να μας απασχολεί είναι πώς η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να βοηθήσει τον ελληνικό λαό. Απογοητεύομαι όταν ακούω για την άνοδο των ενοικίων σε σχέση με το επίπεδο των εισοδημάτων. Για νέους ανθρώπους που αρχίζουν την καριέρα τους ο μισθός είναι της τάξης των 800-1000 ευρώ μηνιαίως, κάτι που δεν μπορεί να είναι αποδεκτό.

Υπό το φως των συζητήσεων για τους δασμούς μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, πόσο πιθανό εκτιμάτε ότι είναι να ενισχυθούν οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δυο πλευρών;

Η Ελλάδα είναι τμήμα της ΕΕ, αλλά είναι μία μικρή οικονομία. Εάν θα μπορούσε η Ελλάδα να τύχει ορισμένων εξαιρέσεων στο ζήτημα των δασμών θα ήταν ευτυχές.

Κάνοντας ένα βήμα πίσω στη συζήτησή μας, αναφερθήκατε στον τομέα της άμυνας ως πιθανό πεδίο συνεργασίας σε εταιρικό επίπεδο. Τι βλέπετε εκεί;

Υπάρχουν πολλές εταιρίες των ΗΠΑ που συνεργάζονται με ελληνικές εταιρίες, όπως η Harris, η Lockheed Martin, η Raytheon, ενώ υπάρχει συνεργασία και σε συγκεκριμένα προγράμματα, όπως τα ελικόπτερα Black Hawk με τη Lockheed Martin. Υπήρχαν επίσης συζητήσεις σχετικά με την παραχώρηση στην Ελλάδα ορισμένων φρεγατών από τις ΗΠΑ, αλλά η Ελλάδα προτίμησε να προχωρήσει με τις γαλλικές, σεβαστό. Η Ελλάδα είναι επίσης στο πρόγραμμα των F-35 και υπάρχει και μία σειρά τεχνολογικών ζητημάτων επί των οποίων η Ελλάδα συνεργάζεται με αμερικανικές εταιρείες, όπως η τεχνολογία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε συνεργασία με το Ισραήλ. Είναι πολλά. Το σημαντικό, όμως, είναι ότι υπάρχει αυτή η συνεργασία και ότι νέοι άνθρωποι, οι οποίοι είτε βρίσκονται εδώ είτε είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα για να εργαστούν στο εξωτερικό, στις ΗΠΑ, μπορούν πλέον να επιστρέψουν και να αναλάβουν τα ηνία αυτών των τεχνολογικών τμημάτων και των προγραμμάτων. Αυτή είναι η βασική μας στόχευση. Να προωθήσουμε αμερικανικές εταιρίες να έρθουν στην Ελλάδα και επίσης ελληνικές εταιρίες να επεκταθούν στις ΗΠΑ και αυτό συμβαίνει. Για παράδειγμα, έχουμε μία εταιρεία από την Αργυρούπολη, που άνοιξε γραφείο στο Ουαιόμινγκ, την D.P.M. Technologies, οι οποίοι κατασκευάζουν ακίδες για μία σειρά από όπλα, και έτσι γίνεται το επιχειρείν. Εμείς ως νομοθέτες σε πολιτειακό επίπεδο φροντίζουμε να φέρνουμε σε επαφή τις δυο πλευρές με αξιωματούχους στις ΗΠΑ ώστε να διευκολύνουμε αυτές τις επαφές. Έχουμε 50 Ελληνοαμερικανούς ομογενείς εκλεγμένους σε 22 Πολιτείες. Αυτή είναι σημαντική ισχύς.

Σχετικά πρόσφατα η Intracom Defence εξαγοράστηκε από ισραηλινά συμφέροντα. Βλέπετε αντίστοιχες διεργασίες με αμερικανικές εταιρείες που «κοιτούν» ελληνικές εταιρίες του αμυντικού τομέα;

Υπάρχουν ορισμένες αξιόλογες ελληνικές εταιρίες του αμυντικού τομέα και κοιτάμε να φέρουμε σε επαφή τις διοικήσεις τους προσβλέποντας σε τέτοιες συνεργασίες. Η Metlen ήδη συνεργάζεται τόσο με αμυντικό κατασκευαστικό έργο στην Ελλάδα ενώ επενδύει και στον Καναδά, κοιτάζοντας παράλληλα και την Πολιτεία του Ουαιόμινγκ. Στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας υπάρχει συνεργασία. Εμείς κτίζουμε γέφυρες μεταξύ των δυο πλευρών.

Πέραν του ρόλου που διαδραματίζουν στο επιχειρείν, πώς θα συγκρίνατε τη σχετική ισχύ ελληνικών ομογενειακών οργανώσεων σε σχέση με τον Λευκό Οίκο και τον σημερινό του ένοικο;

Είμαστε διαχωρισμένοι ισομερώς μεταξύ Δημοκρατών και Ρεπουμπλικανών. Όταν ο Λευκός Οίκος κατοικείται από τους Δημοκρατικούς προωθούμε τα μέλη μας από το Δημοκρατικό Κόμμα και αντιστρόφως. Δεν μας ενδιαφέρει ποιος είναι στον Λευκό Οίκο. Εμείς υποστηρίζουμε τον πρέσβη. Αυτό που λέμε στα μέλη μας είναι ότι δεν μας ενδιαφέρει εάν είστε με το Δημοκρατικό ή το Ρεπουμπλικανικό κόμμα. Εμείς στηρίζουμε την πρέσβη Γκιλφόιλ, η τοποθέτηση της οποίας μόλις επικυρώθηκε. Εμείς είμαστε η γέφυρα μεταξύ της χώρας μας και της Ελλάδας. Δουλεύουμε από κοινού με την αμερικανική πρεσβεία, με τον ή την πρέσβη, και όποιος κι αν είναι στον Λευκό Οίκο, εργαζόμαστε από κοινού. Τα κόμματα δεν έχουν σημασία. Εάν υπάρχει ένα θέμα, οι Ρεπουμπλικανοί είναι οι πρώτοι που θα βοηθήσουν την Ελλάδα.

Πόσο επιτυχείς πιστεύετε ότι είναι οργανώσεις όπως η δική σας στην επίτευξη των στόχων τους και σε σχέση με αντίστοιχες οργανώσεις, όπως για παράδειγμα το ισραηλινό ή εβραϊκό λόμπι, πώς συγκρίνεστε;

Το εβραϊκό λόμπι είναι πολύ ισχυρό στις ΗΠΑ. Είμαστε ξεχωριστοί από αυτό το λόμπι αλλά συνεργαζόμαστε, όπως συνεργαζόμαστε και με άλλες ομογενειακές οργανώσεις. Εμείς είμαστε μία ξεχωριστή οντότητα επειδή είμαστε εκλεγμένοι εκπρόσωποι σε νομοθετικές και κυβερνητικές θέσεις και προσπαθούμε να διατηρούμε τους εαυτούς μας χώρια, είτε στο Πολιτειακό είτε στο Ομοσπονδιακό επίπεδο· ωστόσο, συνεργαζόμαστε με όλες τις ομάδες. Μαθαίνουμε, εκπαιδευόμαστε από αυτές τις ομάδες, ομογενειακές και άλλες, επί ορισμένων ζητημάτων. Το Ισραήλ, για παράδειγμα, έχει ένα πρόγραμμα το οποίο ονομάζεται «50 πολιτείες + μία, το Ισραήλ», στο οποίο με προσκαλούν να μεταβώ στο Ισραήλ, όπως [προσκαλούν] και ακόμη 200 πολιτειακούς και άλλους νομοθέτες να επισκεφτούν το Ισραήλ. Η ισραηλινή κυβέρνηση έχει κάνει πολύ καλή δουλειά για την προώθηση των θεμάτων του Ισραήλ και αυτό θέλουμε να κάνουμε και εμείς. Η ελληνική κυβέρνηση, το ελληνικό κοινοβούλιο, έχουν μικρό προϋπολογισμό και δεν περιμένουμε κινήσεις τέτοιου εύρους, όμως αυτή είναι η κατεύθυνση για να προωθήσουμε τους στόχους μας.

Στη διάρκεια των τελευταίων ετών παρατηρούνται αλλαγές στο παγκόσμιο γεωπολιτικό status quo και στην επικράτηση του νόμου του ισχυροτέρου αντί του Διεθνούς Δικαίου. Συμφωνείτε με αυτήν την εκτίμηση;

Η ισχύς είναι σημαντική, αλλά πρέπει πάντα να προηγείται το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θαλάσσης. Το πρόβλημα είναι ότι οι ΗΠΑ όπως και η Τουρκία δεν έχουν υπογράψει τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θαλάσσης. Όμως όταν ο (πρόεδρος) Τραμπ αποκαλεί τον Κόλπο του Μεξικού ως Κόλπο των ΗΠΑ, αναγνωρίζει την ακεραιότητα των συνόρων. Κατά τον ίδιο τρόπο θα έπρεπε επίσης να υποστηρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας, και η πλέον ωμή παραβίασή τους αφορά στο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο και στην οριοθέτηση που αυτό καθορίζει. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ανέκδοτο στην υφήλιο, με τον Ερντογάν να πιέζει τώρα τη Λιβύη να πλημμυρίσει την Ελλάδα με πρόσφυγες στα νότια της Ελλάδας, στην Κρήτη. Ακόμη και ένας μαθητής νηπιαγωγείου μπορεί να το δει αυτό.

Όπως αντίστοιχα αντιβαίνει τη λογική η διεκδίκηση των οριοθετημένων υδάτων της Κύπρου από την Τουρκία. Για αυτούς ακριβώς τους λόγους είναι σημαντική η συνεργασία «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) και ελπίζω ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα στηρίξει την Ελλάδα και μέσω της ισχύος και μέσω των συνόρων. Όπως, αντίστοιχα, η ΕΕ θα έπρεπε να κάνει το ίδιο.

Είμαι ιδιαίτερα απογοητευμένος με την ΕΕ. Η ΕΕ θα έπρεπε να είχε σταθεί στο πλευρό της Ελλάδος το 2015, είτε στα σύνορα στον Έβρο είτε στα σύνορα μεταξύ Σάμου και Τουρκίας, και θα έπρεπε να υπάρχουν πολεμικά αεροσκάφη και πολεμικά πλοία να περιπολούν τα ελληνικά σύνορα, τα ευρωπαϊκά σύνορα, όταν η Ελλάδα χρειαζόταν βοήθεια, και θα έπρεπε να είναι εδώ και τώρα λέγοντας στην Τουρκία ότι αυτά είναι τα σύνορα της ΕΕ και της Ελλάδος. Τελεία και παύλα. Η ΕΕ είναι μία αδύναμη οντότητα και θα πρέπει να έχει ισχυρότερη ηγεσία στο μέλλον.

Προτίθενται οι ΗΠΑ να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο στην Ανατ. Μεσόγειο;

Νομίζω ότι το έχουν ήδη κάνει. Βλέπουμε ότι η Κύπρος είναι τώρα στο ‘παιχνίδι’ με τις ΗΠΑ. Ποτέ δεν είχαμε τόσο καλές συμφωνίες με την Κύπρο. Για αυτό μαχόμαστε εμείς, ως νομοθέτες.

Ο πρόεδρος της Κύπρου μάς ζήτησε δυο τινά. Πρώτον, για το visa waiver και δεύτερον την άρση του εμπάργκο όπλων από έναν χρόνο σε ίσως 3 ή και 5 χρόνια. Και το κάναμε αυτό. Το υποστηρίξαμε. Αντίστοιχα υποστηρίξαμε τα αιτήματα της Ελλάδας στο Κογκρέσο και τη Γερουσία. Είναι μία αμφίδρομη οδός. Δίχως τη Σούδα στην Κρήτη δεν ξέρω τι θα έκαναν οι ΗΠΑ την τελευταία πενταετία. Αντίστοιχα, η Αλεξανδρούπολη είναι μία εξαιρετική πλατφόρμα για τις ΗΠΑ, για μεταφορές, για εκπαίδευση και ασκήσεις, να εργαστούν με άλλα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, και να είναι ένας κόμβος-κλειδί για την άμυνα της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα έχει αποδειχθεί σύμμαχος και με το Αρχηγείο του ΝΑΤΟ στη Λάρισα και άλλες εγκαταστάσεις, όπως στην Καλαμάτα. Ως νομοθέτες, υποστηρίζουμε τα συμφέροντα της Ελλάδος. Όταν η Τουρκία αποφασίσει να απειλήσει τα ελληνικά σύνορα, η (σ.σ. αμερικανική) κυβέρνηση, όποιος κι αν είναι [πρόεδρος], μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο στον Λευκό Οίκο, και να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στον πρόεδρο Ερντογάν: «Κάνε πίσω».

Mετακίνηση πυρηνικών υποβρυχίων διατάσσει ο Τραμπ μετά από δηλώσεις του Μεντβέντεφ

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι διέταξε τη μετακίνηση δύο πυρηνικών υποβρυχίων των Ηνωμένων Πολιτειών, ως απάντηση σε δηλώσεις του πρώην προέδρου της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, τις οποίες χαρακτήρισε «ιδιαίτερα προκλητικές».

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε ότι έδωσε εντολή για την τοποθέτηση των υποβρυχίων σε «κατάλληλες περιοχές», εκφράζοντας την ανησυχία του ότι τα σχόλια του Μεντβέντεφ ίσως δεν ήταν απλώς ρητορικά. Όπως έγραψε, «τα λόγια έχουν σημασία και μπορούν συχνά να οδηγήσουν σε ακούσιες συνέπειες», προσθέτοντας ότι ελπίζει να μην πρόκειται για μία τέτοια περίπτωση.

Δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη γεωγραφική τοποθέτηση των υποβρυχίων ή για το αν θα κατευθυνθούν πλησιέστερα προς τη Ρωσία.

Η ανάρτηση έγινε μία ημέρα αφότου ο Τραμπ εξαπέλυσε επίθεση εναντίον του Μεντβέντεφ, με αφορμή επικρίσεις του Ρώσου αξιωματούχου για την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Ο Τραμπ ανέφερε ότι δεν τον ενδιαφέρει τι κάνει η Ινδία με τη Ρωσία και ότι, κατά την άποψή του, οι δύο χώρες μπορούν να «καταρρεύσουν οικονομικά μαζί». Επεσήμανε δε ότι οι ΗΠΑ έχουν περιορισμένες εμπορικές σχέσεις με την Ινδία, υποστηρίζοντας πως οι ινδικοί δασμοί είναι από τους υψηλότερους στον κόσμο.

Στην ίδια ανάρτηση, τόνισε ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ουσιαστικές οικονομικές σχέσεις ούτε με τη Ρωσία και κάλεσε τον Μεντβέντεφ να προσέχει τα λόγια του, διότι «εισέρχεται σε πολύ επικίνδυνη περιοχή».

Ο Τραμπ επανέλαβε την πρόθεσή του να επιβάλει δασμούς 25% στην Ινδία, ως απάντηση για την αγορά ρωσικών όπλων και φυσικού αερίου, στο πλαίσιο προσπάθειας για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας στον πόλεμο Ουκρανίας-Ρωσίας. Παράλληλα, δήλωσε ότι προτίθεται να επισπεύσει την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας, μειώνοντας το σχετικό χρονοδιάγραμμα από 50 σε 10 ημέρες, όπως δήλωσε σε άτυπη ενημέρωση Τύπου στη Σκωτία.

Απαντώντας, ο Μεντβέντεφ επέκρινε τον Τραμπ ότι επιχειρεί να θέσει τελεσίγραφα στο Κρεμλίνο. Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, υποστήριξε ότι ο Τραμπ «παίζει το παιχνίδι των τελεσιγράφων με τη Ρωσία» και του συνέστησε να θυμάται ότι η Ρωσία «δεν είναι ούτε Ισραήλ ούτε Ιράν» και ότι κάθε νέο τελεσίγραφο αποτελεί απειλή και βήμα προς έναν πόλεμο – όχι με την Ουκρανία, αλλά με τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Νωρίτερα, ο Μεντβέντεφ είχε χαρακτηρίσει τις δηλώσεις του Τραμπ «θεατρικές» και είχε υποστηρίξει ότι η Ρωσία δεν τις λαμβάνει σοβαρά υπ’ όψιν.

Την ίδια στιγμή, ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, δήλωνε ότι η Μόσχα εξακολουθεί να επιθυμεί την επανέναρξη ειρηνευτικών συνομιλιών με την Ουκρανία, τονίζοντας όμως ότι η δυναμική του πολέμου είναι προς το παρόν υπέρ της Ρωσίας.

Όπως ανέφερε, «κάθε απογοήτευση προκύπτει από υπερβολικές προσδοκίες» και ότι για να επιτευχθεί ειρηνική διευθέτηση, είναι απαραίτητες ήρεμες και εμπιστευτικές διαπραγματεύσεις, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Από την πλευρά της, η Ουκρανία ζητά επί μήνες άμεση κατάπαυση του πυρός, ενώ η Ρωσία δηλώνει ότι επιδιώκει μια τελική και διαρκή συμφωνία και όχι μια προσωρινή ανακωχή. Από τότε που ξεκίνησαν οι συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη τον Μάιο, η Μόσχα έχει εξαπολύσει ορισμένες από τις σφοδρότερες αεροπορικές επιθέσεις της στον πόλεμο, κυρίως κατά του Κιέβου, πρωτεύουσας της χώρας.

Με πληροφορίες από το Reuters

Ναυτικές ασκήσεις Κίνας-Ρωσίας εν μέσω αυξανόμενης διεθνούς ανησυχίας για τη στρατηγική τους σύμπλευση

Η Κίνα και η Ρωσία ξεκίνησαν την 1η Αυγούστου κοινές ετήσιες ναυτικές ασκήσεις διάρκειας μίας εβδομάδας στη Θάλασσα της Ιαπωνίας, κοντά στο Βλαδιβοστόκ. Η άσκηση, με την ονομασία «Maritime Interaction 2025», αποτελεί την έκτη στη σειρά και θα διαρκέσει έως τις 5 Αυγούστου. Την προηγούμενη χρονιά είχε διεξαχθεί στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας.

Οι ασκήσεις πραγματοποιούνται σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης διεθνούς ανησυχίας για τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου. Παρά ταύτα, οι δύο πλευρές διαβεβαίωσαν ότι η επιχείρηση έχει αμυντικό χαρακτήρα και δεν στρέφεται εναντίον τρίτων χωρών.

Σύμφωνα με το κρατικό μέσο ενημέρωσης China Daily, Κινέζοι αξιωματούχοι χαρακτήρισαν τις ασκήσεις «πρακτικό μέτρο για την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών και την ενίσχυση της συνεργασίας» μεταξύ των δύο κρατών. Αντίστοιχα, το ρωσικό κρατικό πρακτορείο TASS μετέδωσε ότι ο Ρώσος αντιναύαρχος Ντένις Μπερεζόφσκι υπογράμμισε τον «αμυντικό και ειρηνευτικό» προσανατολισμό των στρατιωτικών ασκήσεων.

Η κινεζική ναυτική δύναμη περιλαμβάνει προηγμένα πολεμικά και υποστηρικτικά σκάφη, όπως τα αντιτορπιλικά καθοδηγούμενων πυραύλων τύπου 052D, CNS Shaoxing και CNS Urumqi, εξοπλισμένα με πυραύλους κρουζ YJ-18 και υπερηχητικούς πυραύλους YJ-21. Στη σύνθεση περιλαμβάνονται επίσης το πλοίο ανεφοδιασμού CNS Qiandao Lake τύπου 903 και το πλοίο διάσωσης CNS Xihu, σύμφωνα με το China Daily.

Στην άσκηση συμμετέχουν επίσης μονάδες αεροπορίας και πεζοναυτών του κινεζικού πολεμικού ναυτικού, ενισχύοντας τα σκέλη της αντιαεροπορικής άμυνας και των αμφίβιων επιχειρήσεων.

Όπως ανέφερε το TASS, οι ασκήσεις πραγματοποιούνται σε ξηρά και θάλασσα υπό την ηγεσία του Μπερεζόφσκι και του Κινέζου αντιναυάρχου Λιου Τζιτζού. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει επιχειρήσεις ανθυποβρυχιακού πολέμου, βολές με πραγματικά πυρά και συντονισμένες αποστολές έρευνας και διάσωσης.

Το πλαίσιο στο οποίο λαμβάνουν χώρα οι ασκήσεις είναι ευρύτερο και περιλαμβάνει την ενισχυμένη εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στον Ινδο-Ειρηνικό, καθώς και την παγκόσμια επιτήρηση της στρατηγικής σύμπλευσης Κίνας-Ρωσίας.

Η χρονική στιγμή, η τοποθεσία και η σύνθεση των συμμετεχουσών δυνάμεων θεωρείται ότι αναδεικνύουν τη σύσφιξη των δεσμών μεταξύ Πεκίνου και Μόσχας, καθώς οι δύο χώρες φαίνεται να επιδιώκουν την εξισορρόπηση της αμερικανικής επιρροής στην περιοχή.

Η Κίνα εξακολουθεί να παρέχει ουσιαστική στήριξη στη Ρωσία απέναντι στις δυτικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Την περασμένη εβδομάδα, Ευρωπαίοι ηγέτες κάλεσαν εκ νέου το Πεκίνο να αξιοποιήσει την επιρροή του ώστε να πιέσει τη Μόσχα να τερματίσει τον πόλεμο, ο οποίος έχει εισέλθει πλέον στο τέταρτο έτος του. Ωστόσο, δεν υπήρξε ανταπόκριση από την κινεζική πλευρά.

Το υπουργείο Άμυνας της Ιαπωνίας, σε ετήσια έκθεσή του τον Ιούλιο, επεσήμανε ότι η αυξανόμενη στρατιωτική συνεργασία Κίνας και Ρωσίας εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την περιφερειακή ασφάλεια.

Εξάλλου, τον Ιούνιο, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ στην Αυστραλία δήλωσε σε ομιλία του στο National Press Club, στην Καμπέρα, ότι η Ευρώπη ανησυχεί πως η ευθυγράμμιση Πεκίνου και Μόσχας ενδέχεται να απειλήσει τη σταθερότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.

Της Olivia Li

Με πληροφορίες από το Associated Press

Φοιτητές, τουρίστες, επενδυτές: Οι νέοι πρωταγωνιστές στην αγορά κατοικίας

Η ελληνική αγορά κατοικίας κινείται το καλοκαίρι του 2025 σε τρεις παράλληλους άξονες: τη ραγδαία αύξηση των ενοικίων φοιτητικής κατοικίας, την ενίσχυση της αξίας των εξοχικών σε τουριστικά νησιά και τη σταθερή εισροή ξένων κεφαλαίων για την αγορά και εκμετάλλευση θερινών κατοικιών. Οι πιο πρόσφατες μετρήσεις και αναλύσεις αποτυπώνουν τις βασικές τάσεις μιας αγοράς που επηρεάζεται από τη ζήτηση φοιτητών, τον τουρισμό, την περιορισμένη προσφορά και τη μετατροπή των κατοικιών σε εργαλεία οικονομικής απόδοσης. Η έρευνα του Spitogatos δείχνει πως οι τιμές φοιτητικών κατοικιών αυξήθηκαν σε όλη την επικράτεια. Η Geoaxis καταγράφει για όγδοη συνεχή χρονιά αυξήσεις στη ζήτηση και στις τιμές των θερινών εξοχικών, με έμφαση στα νησιά των Κυκλάδων. Η Elxis παρουσιάζει το μακροπρόθεσμο οικονομικό αποτύπωμα της πώλησης εξοχικής κατοικίας σε ξένους αγοραστές, αναδεικνύοντας όχι μόνο την αγοραία αξία αλλά και την επενδυτική απόδοση για την τοπική και εθνική οικονομία. Η Premier Realty Greece αναδεικνύει την αλλαγή των χαρακτηριστικών του Έλληνα αγοραστή και την ενίσχυση του ρόλου της αγοράς ως επένδυση.

Αυτές οι 4 έρευνες, όταν διαβαστούν μαζί, προσφέρουν ένα πολυεπίπεδο πορτρέτο της ελληνικής αγοράς ακινήτων: μια αγορά που δοκιμάζεται από τη ζήτηση και ταυτόχρονα μετασχηματίζεται.

Φοιτητικές κατοικίες – Έρευνα Spitogatos (Ιούλιος 2025)

Η περίοδος εύρεσης φοιτητικής κατοικίας έχει ξεκινήσει μετά την ανακοίνωση των βαθμολογιών των Πανελλήνιων εξετάσεων. Το Spitogatos Insights κατέγραψε την εξέλιξη των μέσων ζητούμενων τιμών (ΜΖΤ) ενοικίασης φοιτητικών κατοικιών. Η κτηματαγορά κατά το 2ο τρίμηνο του 2025 κατέγραψε αύξηση στα ζητούμενα ενοίκια της τάξης του 7,2%, ενώ η ΜΖΤ φοιτητικής κατοικίας σημείωσε αύξηση 7,4%. Στην αναζήτηση φοιτητικής κατοικίας, τα σημαντικότερα κριτήρια είναι ο όροφος, η επίπλωση και ο αριθμός υπνοδωματίων, ενώ αυξανόμενο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η ενεργειακή κλάση και ο κλιματισμός.

Στην Αττική, η ΜΖΤ αυξήθηκε κατά 5,4% σε σχέση με το 2024. Η χαμηλότερη ΜΖΤ εντοπίζεται στη Νίκαια (9 ευρώ/τ.μ.), όπου ένα σπίτι κάτω των 65 τ.μ. έχει τιμή περίπου 500 ευρώ. Αντίθετα, σε περιοχές όπως Μετς, Κουκάκι και Κολωνάκι, η ΜΖΤ φτάνει τα 13 έως 16,5 ευρώ/τ.μ. Στην περιοχή Ζωγράφου, η ΜΖΤ για φοιτητικό σπίτι κάτω των 65 τ.μ. φτάνει τα 534 ευρώ.

Στη Θεσσαλονίκη σημειώθηκε αύξηση 10,9% της ΜΖΤ το 2ο τρίμηνο του 2025. Οι χαμηλότερες τιμές εντοπίζονται στη Σταυρούπολη και τον Εύοσμο, ενώ οι υψηλότερες στο κέντρο και τις 40 Εκκλησιές-Ευαγγελίστρια. Στην υπόλοιπη Ελλάδα, προσιτές ΜΖΤ εντοπίζονται σε Δράμα, Λαμία και Καστοριά, ενώ υψηλές τιμές εμφανίζονται σε τουριστικές πόλεις όπως Χανιά, Κέρκυρα και Ρέθυμνο. Μεγάλες αυξήσεις στη ΜΖΤ καταγράφηκαν σε Φλώρινα, Σπάρτη και Χανιά.

Θερινές εξοχικές κατοικίες – Έρευνα Geoaxis (2ο τρίμηνο 2025)

Σε πέντε δημοφιλή νησιά παρατηρείται για όγδοη συνεχόμενη χρονιά αύξηση των διάμεσων ζητούμενων τιμών πώλησης εξοχικών κατοικιών. Μεγάλη είναι η διαφορά τιμών μεταξύ πολυτελών και τυπικών κατοικιών. Στη Μύκονο και τη Σαντορίνη μια πολυτελής κατοικία κοστίζει έως και 5,6 φορές περισσότερο από μια τυπική. Στη Σέριφο ο αντίστοιχος δείκτης είναι 2,4 φορές. Σημαντικό ερώτημα για τις Κυκλάδες είναι αν και πότε η αλόγιστη ανάπτυξη, ο υπερτουρισμός και τα προβλήματα υποδομών θα επιφέρουν αλλαγές στο οικοσύστημα.

Οι μεγαλύτερες θερινές κατοικίες καταγράφονται σε Μύκονο, Πάρο και Κέα (περίπου 240 τ.μ.). Στη Σαντορίνη η διάμεση επιφάνεια είναι 170 τ.μ. και στη Σέριφο 120 τ.μ. Η διάμεση ηλικία των ακινήτων σε Μύκονο, Πάρο και Κέα είναι 7 έτη, ενώ στα υπόλοιπα νησιά πάνω από 15. Οι αυξήσεις των τιμών σε σχέση με πέρυσι: Μύκονος +5,71% (16.000 ευρώ/τ.μ.), Σαντορίνη +5,49% (13.292 ευρώ), Πάρος +4,53% (9.499 ευρώ), Κέα +6,31% (6.216 ευρώ), Σέριφος +5,78% (3.827 ευρώ). Στη Μύκονο η ανώτατη τιμή φτάνει τα 25.000 ευρώ/τ.μ. και στη Σαντορίνη τα 20.000 ευρώ/τ.μ. Στην Πάρο, αν και η ανώτατη τιμή είναι 20.000 ευρώ, η διάμεση είναι 9.466 ευρώ, υποδηλώνοντας μεγάλη διακύμανση. Πιο «προσγειωμένη» είναι η εικόνα στις λιγότερο κοσμοπολίτικες Κυκλάδες. Στη Σέριφο, η ανώτατη τιμή φτάνει τα 5.267 ευρώ και στην Κέα τα 16.000 ευρώ/τ.μ., με σημαντικές διαφορές μεταξύ διάμεσης και ανώτατης τιμής.

Η Μύκονος έχει τη μεγαλύτερη αύξηση τιμών σε δεκαετία με +32%, ενώ η Σέριφος τη μικρότερη (+19%). Παρότι η τουριστική περίοδος ξεκίνησε μουδιασμένα (σεισμοί, γεωπολιτικά), οι αξίες δεν επηρεάστηκαν ακόμα λόγω υψηλής αγοραστικής δύναμης. Αναμένεται συνέχιση της ανόδου, με ηπιότερο ρυθμό, εκτός αν προκύψει σοβαρό αρνητικό γεγονός.

Οικονομικό αποτύπωμα από αγορές εξοχικών – Ανάλυση Elxis (Ιούλιος 2025)

Σύμφωνα με την Elxis-At Home in Greece, η πώληση μίας νεόδμητης εξοχικής κατοικίας σε ξένο αγοραστή μπορεί να αποφέρει στην ελληνική οικονομία όφελος 1.090.000 ευρώ σε βάθος δεκαετίας. Υπολογίζονται τόσο το αρχικό τίμημα και τα έξοδα αγοράς (440.040 ευρώ), όσο και οι καταναλωτικές δαπάνες και το κόστος συντήρησης (651.500 ευρώ). Το μοντέλο βασίζεται σε εξοχική μονοκατοικία 120 τ.μ., με πισίνα και κήπο 500 τ.μ.

Το αρχικό κόστος αγοράς είναι 400.000 ευρώ. Ο φόρος μεταβίβασης φτάνει τα 12.360 ευρώ, ενώ το τέλος κτηματογράφησης και τα έξοδα συμβολαιογράφου προσθέτουν άλλα 8.800 ευρώ. Η αμοιβή δικηγόρου είναι 4.000 ευρώ και η μεσιτική αμοιβή (3%) φτάνει τα 14.880 ευρώ. Έτσι, το συνολικό ποσό από την αγορά ανέρχεται σε 440.040 ευρώ.

Σύμφωνα με τον CEO της Elxis, Γιώργο Γαβριηλίδη, πολλοί ξένοι επιλέγουν και την εκμετάλλευση του ακινήτου. Η χρήση υπολογίζεται σε περίπου επτά μήνες, με δώδεκα εβδομάδες εκμίσθωσης τον χρόνο. Οι δαπάνες διαμονής επισκεπτών φτάνουν τα 29.400 ευρώ, ενώ 21.250 ευρώ είναι τα ετήσια έξοδα του ιδιοκτήτη (κατανάλωση, διασκέδαση), 10.000 ευρώ για τεχνική συντήρηση και 4.500 ευρώ για διαχείριση ακινήτου. Έτσι, οι ετήσιες εισροές στην τοπική οικονομία ξεπερνούν τα 65.000 ευρώ ή 650.000 ευρώ σε μία δεκαετία.

Το αποτύπωμα είναι σημαντικό είτε πρόκειται για Κρήτη, Ρόδο, Πελοπόννησο είτε για λιγότερο τουριστικά μέρη. Εμπλέκονται πολλές ειδικότητες: οικοδόμοι, εργολάβοι, τεχνικοί, εστιάτορες, λιανικό εμπόριο, καύσιμα, καθαρίστριες, ξεναγοί, μεσίτες, συμβολαιογράφοι, μηχανικοί.

Η αγορά πολυτελών κατοικιών ωριμάζει

Τα τελευταία χρόνια, ο Έλληνας αγοραστής πολυτελών κατοικιών μεταβάλλεται. Από συναισθηματικός, γίνεται πιο στρατηγικός, επιλέγοντας ακίνητα με προστιθέμενη αξία και επενδυτική λογική. Όπως αναφέρει η Κορίνα Σαΐα (Premier Realty Greece), η πολυτελής κατοικία δεν αποτελεί πλέον μόνο σύμβολο status αλλά και επιλογή ζωής. Ο ενδιαφερόμενος αξιολογεί το ακίνητο από την τοποθεσία και την ενεργειακή του απόδοση έως τις πιθανές αποδόσεις. Στα βόρεια προάστια, η Κηφισιά, η Πολιτεία και η Εκάλη διατηρούν την υπεραξία τους. Στα νότια, Βούλα, Βουλιαγμένη και Ελληνικό βρίσκονται στο επίκεντρο λόγω αναπλάσεων. Στις Κυκλάδες, τα ακίνητα συνδυάζουν ιδιοκατοίκηση και υψηλές αποδόσεις.

Οι περισσότερες αγορές κυμαίνονται από 800.000 ευρώ έως 2.000.000 ευρώ, με πολλές κατοικίες να ξεπερνούν τα 2,5 εκατομμύρια. Οι αποδόσεις φτάνουν το 4%-6%, ανάλογα με την τοποθεσία και τη χρήση. Αυξανόμενη εγχώρια ζήτηση καταγράφεται τα τελευταία χρόνια. Οι Έλληνες επενδύουν με γνώση και διάρκεια, αναζητώντας ασφάλεια σε ένα αβέβαιο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον. Η πολυτελής κατοικία λειτουργεί ευέλικτα: κύρια ή εξοχική κατοικία, τουριστικό κατάλυμα ή μελλοντικό στήριγμα για τα παιδιά. Το 2025, η αγορά πολυτελών κατοικιών είναι ώριμη. Οι Έλληνες δεν αγοράζουν απλώς ακίνητο αλλά επενδύουν στο μέλλον τους.

Συμπερασματικά η εικόνα της αγοράς κατοικίας το καλοκαίρι του 2025 είναι πολυεπίπεδη και δυναμική. Η αύξηση στα φοιτητικά ενοίκια αποτυπώνει την πίεση στις πόλεις και τη δυσκολία εξεύρεσης προσιτής στέγης. Η άνοδος των τιμών εξοχικών στα νησιά ενισχύει τον επενδυτικό χαρακτήρα. Η παρουσία ξένων αγοραστών προσθέτει εισροές αλλά και προκλήσεις για τη βιωσιμότητα. Η κατοικία από κοινωνικό αγαθό γίνεται επενδυτικό προϊόν και η ισορροπία αυτών των τάσεων θα κρίνει τις εξελίξεις των επόμενων ετών.

Α. Λ.

Επιδιώκοντας την εξαίρεση ελληνικών προϊόντων από τους αμερικανικούς δασμούς

Την επισημοποίηση της συμφωνίας ΕΕ-ΗΠΑ για τους δασμούς αναμένουν στο οικονομικό επιτελείο, προκειμένου στη συνέχεια, μέσω διμερών συζητήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να επιτευχθεί η εξαίρεση ελληνικών προϊόντων. Πρόκειται κυρίως για το ελαιόλαδο, τη φέτα, το γιαούρτι, το κρασί και τις ελιές που αποτελούν προϊόντα ΠΟΠ και στηρίζουν, συν τοις άλλοις, το εξαγωγικό «αποτύπωμα» της χώρας, και ήδη μελετώνται όλες οι πτυχές των επόμενων κινήσεων.

Εξάλλου, εκτός από την αποφυγή πληγμάτων στους Έλληνες παραγωγούς, στόχος είναι να μην καταστεί ελλειμματικό το ισοζύγιο με τις ΗΠΑ, το οποίο σήμερα είναι ελαφρά πλεονασματικό, καθώς οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν πέρυσι σε 2,4 δισ. ευρώ, ενώ οι αμερικανικές εισαγωγές διαμορφώθηκαν σε 2,16 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, η κυβέρνηση στρέφει το βλέμμα της και σε νέους εναλλακτικούς προορισμούς, με την Ινδία και τη Μέση Ανατολή να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα. Με κυβερνητικούς παράγοντες να αναφέρουν ότι η χώρα δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στις αποφάσεις που θα ληφθούν στις Βρυξέλλες, όπου όλα τα κράτη-μέλη θα δώσουν τον ατομικό «υπέρ πάντων αγώνα» για τα δικά τους προϊόντα (π.χ. η Γαλλία για τη σαμπάνια).

Το «στίγμα» για τις κυβερνητικές σκέψεις έδωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, ο οποίος κατ’ αρχάς ανέφερε ότι η συμφωνία «αποτρέπει έναν εμπορικό πόλεμο με αλυσιδωτές συνέπειες» και «εξασφαλίζει τη διατλαντική ενότητα». Ωστόσο, πρόσθεσε με έμφαση ότι «η Ελλάδα θα ήθελε ένα χαμηλότερο ποσοστό δασμών, ιδανικά μηδενικό. Το 15% είναι μεν χαμηλότερο από το αρχικό σχέδιο, αλλά εξακολουθεί να βαραίνει».

Ο υπουργός έστειλε και μήνυμα προς το εσωτερικό της Ευρώπης, δηλώνοντας ότι «δεν γίνεται να μιλάμε για ενιαία αγορά και να έχουμε ακόμη εσωτερικά εμπόδια που λειτουργούν σαν ενδοευρωπαϊκοί δασμοί. Στη μεταποίηση φτάνουν το 45% και στις υπηρεσίες το 110%. Αυτά είναι εμπόδια που πρέπει να καταρρεύσουν», παραπέμποντας και σε σχετικές αναφορές του Μάριο Ντράγκι.

Την ίδια ώρα, το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή εκπόνησε ειδική μελέτη για τις επιπτώσεις από τους αμερικανικούς δασμούς. Το κείμενο εργασίας επικεντρώνεται σε 20 κλάδους με εξαγωγές προς τις ΗΠΑ για το διάστημα 2000-2024. Μάλιστα, πέρυσι, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ των συγκεκριμένων κλάδων κάλυπταν το περίπου 76% της συνολικής αξίας των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ για το συγκεκριμένο έτος.

Για την περίοδο 2000-2024, η μέση ετήσια αξία των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ ανά κατηγορία προϊόντων είχε ως εξής (εντός παρένθεσης η αξία σε εκατ. ευρώ): αλιεύματα-Ψάρια (18,4), λαχανικά (1), φρούτα (14), ροφήματα (1), ελαιώδεις καρποί (2), παρασκευασμένα λαχανικά, φρούτα εκτός από ελιές (60), κρασιά (10), τσιμέντα υδραυλικά (65), ορυκτά καύσιμα (320), φαρμακευτικά (2), υλικά (23), χάλυβας (7), τεχνουργήματα από χάλυβα (74), αργίλιο (80), μηχανήματα (28,3), ηλεκτρικές συσκευές (71,8), αεροπλοΐα (57,5), ελιές (100), ελαιόλαδο (30) και τυρί φέτα (27).

Το Γραφείο Προϋπολογισμού προτείνει, εξάλλου, να στηριχθούν στοχευμένα οι εξαγωγικοί κλάδοι που είναι πιο ευάλωτοι σε δυσμενείς εμπορικές διαταραχές, να υπάρξει ανακατεύθυνση των εξαγωγών προς νέες διεθνείς αγορές, παρότι αυτή συνεπάγεται κόστος, και να εξεταστούν προσωρινά μέτρα ανακούφισης των πληττόμενων εξαγωγέων, όπως μειώσεις μη μισθολογικού κόστους ή ενέργειας, με στόχο την άμεση ελάφρυνσή τους, τη διατήρηση της απασχόλησης και της επιχειρησιακής συνέχειας, καθώς και να υλοποιηθούν πρωτοβουλίες κατάρτισης για την ενίσχυση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού.

Του Ομήρου Εμμανουηλίδη

Θεματικές περιηγήσεις στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, με ελεύθερη είσοδο, το βράδυ της Πανσελήνου

Το Σάββατο 9 Αυγούστου, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο θα υποδεχθεί την πανσέληνο, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, από τις 20:00 έως τα μεσάνυχτα και με θεματικές περιηγήσεις από αρχαιολόγους του Μουσείου.

Από τις 20:00 έως τις 24:00, τα βλέμματα, οι σκέψεις και τα βήματα των επισκεπτών θα οδηγηθούν σε επιλεγμένα εκθέματα των μονίμων και των περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου και σε έναν νυχτερινό περίπατο γύρω από αυτό, με ιστορίες που θα ξεδιπλώσουν οι ακόλουθοι αφηγητές:

Δρ Κωνσταντίνος Νικολέντζος, προϊστάμενος Διεύθυνσης Συλλογών και Εκθέσεων

«Ιστορίες λάμψης και μυστηρίου στην Προϊστορία: Χρυσός και κεχριμπάρι αλλιώς»

Αίθουσες 5 και 4

Από τις 20:00 έως τις 21:00

Αριθμός συμμετεχόντων 20

Απαραίτητες οι δηλώσεις συμμετοχής, κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης (τηλ.: 213 214 4856).

Δρ Κάτια Μαντέλη, προϊσταμένη Τμήματος Προϊστορικών και Ανατολικών Αρχαιοτήτων

«Οι φάσεις της σελήνης στη ζωή των νεολιθικών κοινωνιών»

Αίθουσα 5

Από τις 21:15 έως τις 22:00

Αριθμός συμμετεχόντων 20

Απαραίτητες οι δηλώσεις συμμετοχής, κατόπιν τηλεφωνικής συνεννόησης (τηλ.: 213 214 4856).

Δρ Κωνσταντίνος Πασχαλίδης, αρχαιολόγος Τμήματος Εκπαίδευσης, επιμελητής Αρχαιοτήτων

«Ιστορικός περίπατος γύρω από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Το περιπετειώδες χρονικό δύο αιώνων σε ένα σημείο της πόλης»

Συνάντηση στα σκαλιά του Μουσείου επί της οδού Πατησίων.

Από τις 20:30 έως τις 22:00

Η συμμετοχή είναι ελεύθερη. Οι περιηγήσεις θα πραγματοποιηθούν στα ελληνικά. Έναρξη δηλώσεων συμμετοχής στις 2/8/2025. Ώρα έναρξης εισόδου επισκεπτών στις 20:00. Ώρα τελευταίας εισόδου επισκεπτών στις 23:45. Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου θα είναι επισκέψιμοι έως τις 24:00.

Ε. Μ.