Η κινεζικής ιδιοκτησίας εφαρμογή ανταλλαγής βίντεο TikTok απαγορεύτηκε στα δύο μεγαλύτερα θεσμικά όργανα χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προώθηση της ατζέντας του Πεκίνου στο εξωτερικό.
Το TikTok, το οποίο ανήκει στην κινεζική εταιρεία ByteDance, έχει επικριθεί ευρέως για το τοξικό περιεχόμενό του και έχει απαγορευτεί από πολλές χώρες καθώς και από 25 πολιτείες των ΗΠΑ, λόγω ανησυχιών για την ανταλλαγή δεδομένων με το Πεκίνο και την προώθηση της ατζέντας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Ο επικεφαλής της βιομηχανίας της ΕΕ Τιερί Μπρετόν, ο οποίος ανακοίνωσε την απαγόρευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρνήθηκε να πει αν η Επιτροπή είχε αντιμετωπίσει περιστατικά που αφορούσαν το TikTok.
Η κίνηση αυτή έρχεται την ώρα που η Κίνα και η Δύση είναι πιο εμφανώς εγκλωβισμένες σε μια διελκυστίνδα που κυμαίνεται από τα κατασκοπευτικά μπαλόνια μέχρι την παραγωγή τσιπ υπολογιστών.
Η εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η απόφαση θα εφαρμοστεί σε επαγγελματικά και προσωπικά τηλέφωνα και συσκευές.
«Για να αυξήσει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το εταιρικό διοικητικό συμβούλιο της Επιτροπής αποφάσισε να αναστείλει τη χρήση της εφαρμογής TikTok στις εταιρικές συσκευές της και στις προσωπικές συσκευές που είναι εγγεγραμμένες στην υπηρεσία κινητών συσκευών της Επιτροπής», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην προστασία της Επιτροπής από απειλές και ενέργειες κυβερνοασφάλειας που ενδέχεται να αξιοποιηθούν για κυβερνοεπιθέσεις κατά του εταιρικού περιβάλλοντος της Επιτροπής», προστίθεται.
Το TikTok δήλωσε ότι είναι απογοητευμένο από την απαγόρευση.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δήλωσε ότι είναι ενήμερο για την ενέργεια της Επιτροπής και ότι βρίσκεται σε επαφή μαζί της.
«Οι αρμόδιες υπηρεσίες παρακολουθούν και αξιολογούν επίσης όλες τις πιθανές παραβιάσεις δεδομένων που σχετίζονται με την εφαρμογή και θα εξετάσουν την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πριν διατυπώσουν συστάσεις προς τις αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», δήλωσε εκπρόσωπος.
Στη Νορβηγία, η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ των 27, η υπουργός Δικαιοσύνης αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη αυτόν τον μήνα επειδή δεν είχε αποκαλύψει ότι είχε εγκαταστήσει το TikTok στο κυβερνητικό της τηλέφωνο.
Το TikTok δέχεται επίσης πιέσεις από την ΕΕ να συμμορφωθεί με τους επερχόμενους νέους ψηφιακούς κανονισμούς που αποσκοπούν στο να αναγκάσουν τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να καθαρίσουν το τοξικό και παράνομο περιεχόμενο μαζί με τους αυστηρούς κανόνες απορρήτου δεδομένων του μπλοκ.
Άλλες απαγορεύσεις
Το TikTok και δεκάδες άλλες κινεζικές εφαρμογές απαγορεύτηκαν στην Ινδία τον Ιούνιο του 2020, λόγω ανησυχιών σχετικά με την πιθανή επιζήμια δράση τους για την ασφάλεια και την ακεραιότητα της χώρας.
Η Ταϊβάν απαγόρευσε το TikTok και ορισμένες άλλες κινεζικές εφαρμογές σε κρατικές συσκευές και τον Δεκέμβριο του 2022 ξεκίνησε έρευνα σχετικά με την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης για ύποπτες παράνομες δραστηριότητες στο νησί.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον Δεκέμβριο του 2022 νομοσχέδιο για την απαγόρευση του TikTok σε ομοσπονδιακές συσκευές. Το νομοσχέδιο δεν έχει ακόμη υπογραφεί από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Τα πανεπιστήμια Boise State University, University of Oklahoma, University of Texas-Austin και West Texas A&M University είναι μερικά από τα σχολεία που έχουν απαγορεύσει το TikTok σε πανεπιστημιακές συσκευές και δίκτυα Wi-Fi.
Το Τέξας, το Μέριλαντ, η Αλαμπάμα και η Γιούτα συγκαταλέγονται μεταξύ των 25 πολιτειών που έχουν εκδώσει εντολές προς το προσωπικό να μην χρησιμοποιούν το TikTok σε κυβερνητικές συσκευές.
Το Reuters και το Associated Press συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο.
Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα τη δέκατη δέσμη πρόσθετων περιοριστικών μέτρων εις βάρος της Ρωσίας.
Η σημερινή απόφαση επιβάλλει περαιτέρω απαγορεύσεις εξαγωγών σε κρίσιμα τεχνολογικά και βιομηχανικά αγαθά, όπως ηλεκτρονικά, εξειδικευμένα οχήματα, ανταλλακτικά μηχανών, ανταλλακτικά για φορτηγά και κινητήρες αεριωθούμενων, καθώς και αγαθά για τον κατασκευαστικό τομέα που μπορούν να κατευθυνθούν προς τον στρατό της Ρωσίας.
Ο κατάλογος των αντικειμένων που περιορίζονται και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική βελτίωση του τομέα άμυνας και ασφάλειας της Ρωσίας θα περιλαμβάνει πλέον νέα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται σε ρωσικά οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων drones, πυραύλων, ελικοπτέρων, καθώς και συγκεκριμένα υλικά σπάνιων γαιών , ηλεκτρονικά ολοκληρωμένα κυκλώματα και θερμικές κάμερες.
Στοχεύονται επίσης προϊόντα διπλής χρήσης. Η σημερινή απόφαση διευρύνει τον κατάλογο των οντοτήτων που υποστηρίζουν άμεσα το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας κατά 96 επιπλέον οντοτήτων, επιβάλλοντάς τους έτσι αυστηρότερους περιορισμούς στις εξαγωγές.
Για πρώτη φορά, αυτή η λίστα θα περιλαμβάνει επτά ιρανικές οντότητες που κατασκευάζουν στρατιωτικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί από τον ρωσικό στρατό, συμπεριλαμβανομένης της μη στρατιωτικής υποδομής.
Επιπλέον, το Συμβούλιο αποφάσισε να απαγορεύσει τη μεταφορά μέσω της Ρωσίας εξαγόμενων αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης από την ΕΕ, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστρατήγηση.
Τέλος, επιβάλλονται περαιτέρω περιορισμοί στις εισαγωγές αγαθών που αποφέρουν σημαντικά έσοδα για τη Ρωσία, όπως η άσφαλτος και το συνθετικό καουτσούκ.
Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συστηματική, διεθνής εκστρατεία παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας με σκοπό την αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών, της ΕΕ και των κρατών μελών της, το Συμβούλιο ξεκίνησε τη διαδικασία για την αναστολή των αδειών μετάδοσης δύο πρόσθετων μέσων ενημέρωσης: RT Arabic και Sputnik Arabic. Αυτά τα μέσα βρίσκονται υπό τον μόνιμο άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και έχουν χρησιμοποιηθεί από την τελευταία για συνεχείς και συντονισμένες ενέργειες παραπληροφόρησης και πολεμικής προπαγάνδας, που νομιμοποιούν την επιθετικότητα της Ρωσίας και υπονομεύουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία.
Η σημερινή απόφαση περιορίζει τη δυνατότητα των Ρώσων υπηκόων να κατέχουν οποιαδήποτε θέση στα διοικητικά όργανα υποδομών και οντοτήτων ζωτικής σημασίας της ΕΕ, καθώς η επιρροή της Ρωσίας σε αυτούς τους φορείς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την καλή λειτουργία τους και τελικά να αποτελέσει και κίνδυνο για την παροχή βασικών υπηρεσιών στους Ευρωπαίους πολίτες .
Το Συμβούλιο εισήγαγε την απαγόρευση παροχής χωρητικότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου (με εξαίρεση το μέρος των εγκαταστάσεων LNG) σε Ρώσους υπήκοους, προκειμένου να προστατευθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ και να αποφευχθεί η χρήση ως όπλου του φυσικού αερίου από τη Ρωσία και οι κίνδυνοι του χειρισμού της αγοράς.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των απαγορεύσεων δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων, το Συμβούλιο αποφάσισε να θεσπίσει πιο λεπτομερείς υποχρεώσεις αναφοράς για κεφάλαια και οικονομικούς πόρους που ανήκουν σε εισηγμένα άτομα και οντότητες που έχουν δεσμευτεί ή υπόκεινται σε οποιαδήποτε κίνηση λίγο πριν από την εισαγωγή. Το Συμβούλιο εισήγαγε επίσης νέες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή σχετικά με τα παγωμένα αποθεματικά και περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Επιπλέον, οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών θα πρέπει να κοινοποιούν τις μη προγραμματισμένες πτήσεις στις εθνικές τους αρμόδιες αρχές, οι οποίες στη συνέχεια θα ενημερώνουν άλλα κράτη μέλη.
Εκτός από τις οικονομικές κυρώσεις, το Συμβούλιο αποφάσισε να εντάξει στις λίστες σημαντικό αριθμό επιπλέον ατόμων και οντοτήτων.
Τρεις ρωσικές τράπεζες προστέθηκαν στον κατάλογο των οντοτήτων που υπόκεινται στο πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και στην απαγόρευση διάθεσης κεφαλαίων και οικονομικών πόρων.
Στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Gujarat στη Βόρεια Ινδία, οι χαρταετοί συχνά υψώνονται στον ουρανό από τις ταράτσες των σπιτιών, λόγω έλλειψης μεγάλων ανοιχτών χώρων. Ενίοτε μάλιστα γίνονται «πολεμιστές», με τους χειριστές τους να καταρρίπτουν ο ένας τον χαρταετό του άλλου, κατά το μεγάλο ετήσιο φεστιβάλ του «Uttarayan». Στη Σέρβια της Βόρειας Ιταλίας, κοντά στη Μπολόνια, ο ουρανός γεμίζει κάθε Απρίλιο με τέχνη. Χαρταετοί κομψοτεχνήματα – ανάμεσα στους οποίους έχει πετάξει και ένας τρικέφαλος δράκος αξίας 100.000 ευρώ, ιπτάμενο θαύμα τέχνης, αεροδυναμικής και κατασκευαστικής δεινότητας – κρατούν τα κεφάλια των ανθρώπων στραμμένα ψηλά στο μεγάλο φεστιβάλ της πόλης της Emilia-Romagna, που τροφοδοτεί την τοπική οικονομία με έσοδα εκατομμυρίων ευρώ, χάρη στους περίπου 300.000 επισκέπτες του, κάθε χρόνο. Στη Νικαράγουα, χαρταετοί-γίγαντες, φτιαγμένοι παραδοσιακά από μπαμπού, συχνά απαιτούν τη συνδρομή 50 ή και 60 ανθρώπων για να μην ξεφύγουν από τον έλεγχο, ενώ στη Μπερκ της Γαλλίας, όπου το φεστιβάλ χαρταετών προσελκύει κάθε χρόνο 800.000 έως και 1 εκατ. επισκέπτες, το πέταγμα του χαρταετού εκφράζεται πιο έντονα τον αθλητικό του χαρακτήρα. Στην Ελλάδα, ο χαρταετός -που γεννήθηκε στην Κίνα και την Ινδία και κατά μία, ανεπιβεβαίωτη, θεωρία έφτασε στην Ελλάδα μέσω μετακινούμενων πληθυσμών από την Ασία- έχει την τιμητική του κάθε Καθαρά Δευτέρα.
Για τον Γιάννη Πρασσά, ιδρυτή του «Kite Parade», ενός άτυπου φορέα που ιδρύθηκε πριν από περίπου επτά χρόνια και που μέσα από διάφορες δωρεάν δράσεις έχει ως στόχο να κρατήσει «ψηλά» τους χαρταετούς στην Ελλάδα, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και το πέταγμά τους είναι πρώτα και κύρια μια μορφή τέχνης -είτε πρόκειται για ένα κομψοτέχνημα 15 εκατοστών, που με κάποιο τρόπο καταφέρνει να ανυψωθεί στον ουρανό της Ιταλίας, είτε για ένα τεράστιο πολύχρωμο χαρταετό σε σχήμα χταποδιού, που τα πλοκάμια του φτάνουν σε μήκος τα 30 μέτρα και εντυπωσιάζει με την πτήση του κόντρα στο λευκό των κυκλαδίτικων σπιτιών. Γεύση αυτής της τέχνης μπορούν να πάρουν όσοι το επιθυμούν την Καθαρά Δευτέρα, από τις 11 το πρωί, στην παραλία της Φρεαττύδας στον Πειραιά, όπου θα πραγματοποιηθεί μια ανοιχτή εκδήλωση, στην οποία παράξενοι, πολύχρωμοι και ευφάνταστοι χαρταετοί θα γεμίσουν τον αττικό ουρανό.
Κόβοντας τα χέρια με την πετονιά στις αλάνες του Χαλανδρίου
«Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τους χαρταετούς όπως οι περισσότεροι στην Ελλάδα. Παιδί, στις αλάνες του Χαλανδρίου, που τότε ήταν αγνώριστο, τρέχοντας και κόβοντας τα χέρια μου με την πετονιά. Στη συνέχεια έχασα την επαφή, γιατί καθώς χάθηκαν οι αλάνες με την ανοικοδόμηση, λιγόστεψαν και οι χαρταετοί, ενώ δεν υπήρχε και πρόσβαση σε πληροφορία για το τι παραπάνω μπορείς να κάνεις με τους χαρταετούς. Διατήρησα όμως σταθερή τη σχέση μου με τον αέρα -άλλωστε το αγαπημένο μου βιβλίο είναι ο “Γλάρος Ιωνάθαν”, που όταν το διάβαζα σκεφτόμουν ότι ο Λίβιγκστον που το έγραψε, δεν είναι απλά ένας καλός χειριστής του λόγου, αλλά ένας άνθρωπος που ξέρει τι σημαίνει “πετάω”. Τα πρώτα χρήματα που κέρδισα δουλεύοντας ως φοιτητής, τα έδωσα για να πετάξω με αιωρόπτερο, μετά ασχολήθηκα με ελεύθερη πτώση και “παραπέντε”. Οι χαρταετοί ξαναμπήκαν στη ζωή μου πριν από περίπου δέκα χρόνια, γιατί χάρη στην τεχνολογία υπήρχαν πλέον πολύ περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτούς, πώς τους φτιάχνεις, πώς τους πετάς, για τα μεγάλα φεστιβάλ και τους θρυλικούς κατασκευαστές τους, όπως ο John Baressi, ο οποίος αργότερα μου έδειξε πώς να πετάω έναν ακροβατικό συλλεκτικό χαρταετό του στο φεστιβάλ της Σέρβια. Ή ο Ray Bethell, χειρουργός, που όταν πέθανε η γυναίκα του βρήκε διέξοδο από το πένθος στην κατασκευή χαρταετών και έκανε θαυμάσια πράγματα και στο πέταγμά τους, δείγμα των οποίων μπορεί να δει κάποιος αναζητώντας το βίντεο με τίτλο “Romancing the Wind”. Τότε σκέφτηκα ότι οι χαρταετοί μπορούσαν να μην είναι για μένα απλά ένα χόμπι, αλλά ένας τρόπος για να παίρνουν περισσότεροι άνθρωποι χαρά. Γιατί πιστεύω πραγματικά ότι το πέταγμα του χαρταετού είναι μια μηχανή χαράς!» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο Γιάννης κυρίως μετασκευάζει και εισάγει χαρταετούς -ελάχιστα κατασκευάζει. Δεν θεωρεί τον εαυτό του κατασκευαστή, γιατί ο τίτλος αυτός υποδηλώνει -όπως λέει- έναν άνθρωπο που έχει βαθιά γνώση της αεροδυναμικής, της αρχιτεκτονικής των χαρταετών, της λεπτοδουλειάς της κατασκευής και της ραφής και των υλικών. Για ένα σύνολο 100 χειροποίητων -ενωμένων μεταξύ τους- χαρταετών που δημιούργησε, συνολικού μήκους 100 μέτρων, ο ίδιος και μια φίλη του χρειάστηκε να επενδύσουν ο καθένας πέντε ώρες εργασίας καθημερινά επί μια εβδομάδα. Για αυτό, εξηγεί, δεν μπορείς εύκολα να βιοποριστείς από την κατασκευή των χαρταετών όταν τους φτιάχνεις ο ίδιος στο χέρι. Απαιτεί πολύ χρόνο και τα έσοδα είναι μικρά. Ωστόσο, δύο Έλληνες κατασκευαστές, ο Αντώνης από τον Πύργο και ο Κώστας από τα Πατήσια, που φτιάχνουν κυρίως premium -και άρα σε υψηλότερη τιμή- χαρταετούς για αθλητική χρήση, διαθέτουν όλη την παραγωγή τους στο εξωτερικό, καθώς η φήμη τους έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας.
Ποιος είναι ο πιο ταιριαστός χαρταετός για τον ουρανό της Ελλάδας;
«Το χταπόδι» απαντά χωρίς πολλή σκέψη. Γιατί; «Διότι το χταπόδι “είναι” Αιγαίο. Κι όταν αυτός ο χαρταετός πετάει, τα πλοκάμια κινούνται στον ουρανό με τον ίδιο τρόπο που θα κινούνταν αν ένα αληθινό χταπόδι κολυμπούσε μέσα στη θάλασσα» λέει. Τι μπορείς να μάθεις πετώντας χαρταετό; «Υπομονή και ψυχραιμία. Ο χαρταετός δεν θα πετάξει όπως θέλεις όταν θέλεις, γιατί η πτήση του εξαρτάται από τον άνεμο και η φύση δεν υπακούει στη θέλησή μας. Αν πέσει, έπεσε και χρειάζεται να προσπαθήσεις ξανά. Επίσης, το πέταγμα του χαρταετού δίνει πολύ μεγάλη ώθηση στη φαντασία. Υψώνεις το κεφάλι προς τον ουρανό, βλέπεις μακριά, αλληλεπιδράς με κάτι που συνδέεται μαζί σου, αλλά βρίσκεται στον αέρα, αναπνέεις σωστά, είσαι 100% παρών σε αυτό που κάνεις» επισημαίνει και προσθέτει ότι, για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρεί το πέταγμα του χαρταετού εξαιρετική δραστηριότητα για παιδιά.
Φοβάται την κλιματική κρίση και το ενδεχόμενο να λιγοστέψουν οι άνεμοι, κρατώντας τους χαρταετούς «γειωμένους»; «Όταν σκέφτομαι ένα δυσάρεστο σενάριο για το μέλλον των χαρταετών, συνήθως μου έρχεται στο μυαλό το γεγονός ότι οι άνθρωποι σιγά-σιγά απομακρυνόμαστε από τη φυσική μας υπόσταση. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε και το κορμί μας για να χαρούμε κι αυτό το είδος της χαράς ίσως έχει αρχίσει να “τεμπελιάζει” μέσα μας. Ίσως στο μέλλον λοιπόν, οι άνθρωποι να μην έχουν πια μέσα τους αυτόν τον μηχανισμό δημιουργίας χαράς, που θα τους παρακινεί να προσπαθήσουν να πετάξουν έναν χαρταετό» λέει.
Τι χρειάζεται να έχουν στον νου τους όσοι θελήσουν να πετάξουν χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα; «Πρώτον, να μην ξεχάσουν στο σπίτι ό,τι χρειάζονται για τον χαρταετό τους, όπως τα σχοινάκια ή την ουρά αν έχει. Δεύτερον, να διαλέξουν έναν ανοιχτό χώρο, μακριά από μεγάλα φυσικά εμπόδια. Τρίτον, να προσέξουν να μην υπάρχουν κτίρια από την πλευρά που έρχεται ο αέρας, γιατί όταν συμβαίνει αυτό δημιουργούνται αναταράξεις που επηρεάζουν την πτήση. Τέταρτον, να διαλέξουν ένα ρούχο με κουκούλα, γιατί ο αυχένας συχνά ταλαιπωρείται όταν πετάς χαρταετό. Πέμπτον, να έχουν ψυχραιμία αν ο χαρταετός πέσει και έκτον, να μην είναι ο πρωταρχικός τους στόχος ο χαρταετός να πάει όσο πιο ψηλά γίνεται» συνιστά και προσθέτει ότι τον χαρταετό πρέπει να τον βλέπεις και να τον νιώθεις και όταν ο στόχος είναι απλά και μόνο το ύψος, χάνεις ένα μεγάλο κομμάτι από την απόλαυση της πτήσης…
* Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Πρασσάς
Κανάλια, υδραγωγεία και πηγάδια που κατασκευάστηκαν πριν από 1.500 χρόνια στο Περού από τον λαό των Νάζκα, χρησιμοποιούνται ακόμα σήμερα για άρδευση και για τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων των ερημικών περιοχών κοντά στη σύγχρονη πόλη Νάζκα.
Οι Νάζκα κατοικούσαν σε πολύ στενές και βραχώδεις κοιλάδες, γι’ αυτό και χρειάζονταν εξελιγμένα υδραυλικά συστήματα για να ποτίζουν τη γη τους και να μπορούν να επιβιώνουν στις σκληρές συνθήκες της περιοχής.
Στα ισπανικά αυτά τα συστήματα ονομάζονται Καντάγιο ή αλλιώς Υδραγωγεία Καντάλοκ. Ως τεχνολογικό επίτευγμα είναι αντάξια ή ακόμα και ξεπερνούν τις διάσημες γραμμές των Νάζκα.
Οι Νάζκα είχαν κατασκευάσει περίπου 30-50 υπόγεια κανάλια, που μετέφεραν για χιλιόμετρα νερό από τα ποτάμια και τις ορεινές πηγές προς τα χωράφια και τις πόλεις τους. Πρώτα έσκαβαν τα κανάλια, έχτιζαν τα τοιχώματά τους με πέτρα και ξύλο και ύστερα τα σκέπαζαν πάλι.
Το σύστημα ύδρευσης περιελάμβανε 17 πηγάδια, με μονοπάτια που κατεβαίνουν σπειροειδώς μέσα στη γη, από όπου συλλέγεται το τρεχούμενο νερό. Οι επιστήμονες εικάζουν ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τα μονοπάτια αυτά για να μπορούν να καθαρίζουν και να επισκευάζουν τα πηγάδια, ιδίως μετά από σεισμούς.
Η ζωή των Νάζκα ήταν αρκετά δύσκολη στην κακοτράχαλη και φτωχή γη τους. Τα σημεία καλλιεργήσιμου εδάφους ήταν λιγοστά, αλλά χάρη στα υδραγωγεία τους μπορούσαν να εκμεταλλεύονται περισσότερα στρέμματα για τα γεννήματά τους. Αυτά ήταν κυρίως πατάτες, καλαμπόκι, φασόλια, βαμβάκι και φρούτα.
Στις μέρες μας, η περιοχή παραμένει όσο πράσινη ήταν και τότε, αφού πολλά από αυτά τα κανάλια και πηγάδια χρησιμοποιούνται ακόμα.
Οι Νάζκα ήταν ένας από τους πολλούς λαούς που ανέπτυξαν τον πολιτισμό τους στη Νότιο Αμερική, πριν από πολλούς αιώνες. Κατάγονταν από τους Παράκας, έναν προγενέστερο, επίσης εξελιγμένο πολιτισμό.
Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε με ειδική άδεια. Μπορείτε να ανατρέξετε στο πρωτότυπο στο Ancient Origins.
Πρεμιέρα για ώρα Ελλάδος: Κυριακή 26 Φεβρουαρίου, 3:00 AM.
H Ακαδημία Τεχνών Fei Tian σας παρουσιάζει κλασικά αγαπημένα κομμάτια από την μπαρόκ, την κλασική και τη ρομαντική περίοδο. Η μουσική κάθε περιόδου έχει το δικό της μοναδικό στυλ, τεχνικές προκλήσεις και εκφραστικά χαρακτηριστικά.
Μετά την πρεμιέρα της συναυλίας, η ηχογράφηση θα είναι διαθέσιμη επί πληρωμή, οπότε μην την χάσετε!
Στην Ακαδημία Τεχνών Fei Tian με έδρα τη Νέα Υόρκη, εκπαιδεύονται οι περισσότεροι από τους χορευτές και τους μουσικούς του Shen Yun.
Οι άνθρωποι περνούν ολοένα και μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους στον ψηφιακό κόσμο. Αλλά κάθε οργανισμός με τον οποίο αλληλοεπιδρούν ψηφιακά, θέλει να κρατήσει κάτι από τους χρήστες, ζητώντας διάφορες πληροφορίες, όπως στοιχεία συνδέσεων (logins), επικοινωνίας, τοποθεσίας, ακόμη και ιστορικό περιήγησης, μεταξύ άλλων για να προσφέρουν πιο εξατομικευμένες εμπειρίες, αλλά και για να αξιοποιήσουν τη σχέση τους με τους χρήστες.
«Όσες περισσότερες ιστοσελίδες και εφαρμογές χρησιμοποιείτε για να μοιραστείτε προσωπικές πληροφορίες και πληροφορίες λογαριασμού, τόσο αυξάνετε την πιθανότητα να παραβιαστούν τα στοιχεία σας, εάν μία από αυτές τις εταιρείες παραβιαστεί ή εάν εσείς γίνετε στόχος επίθεσης» σύμφωνα με τον Phil Muncaster της εταιρίας ψηφιακής ασφάλειας ESET.
Μια έξυπνη κίνηση θα ήταν να περιορίσει κανείς τον όγκο των πληροφοριών που μοιράζεται και τις πληροφορίες που δημοσιεύει στο διαδίκτυο. Ακολουθούν, σύμφωνα με την ESET, δέκα τρόποι για να περιορίσετε το ψηφιακό σας αποτύπωμα, με βάση την αρχή της ελαχιστοποίησης των δεδομένων (data minimization):
1. Μην συμπληρώνετε διαδικτυακές έρευνες
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο από διαγωνισμούς και προσφορές βραβείων, συχνά με αντάλλαγμα τη συμπλήρωση διαδικτυακών ερευνών. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για καλυμμένες εκστρατείες μάρκετινγκ για τη δημιουργία λίστας επαφών. Άλλες φορές μπορεί να είναι κακόβουλες ενέργειες με σκοπό την κλοπή των προσωπικών σας πληροφοριών για χρήση σε εκστρατείες ηλεκτρονικού «ψαρέματος» ή/και για πώληση στο σκοτεινό διαδίκτυο.
2. Κρατήστε την τοποθεσία σας μυστική
Μία από τις πιο παρεμβατικές μορφές καταγραφής δεδομένων είναι αυτή που παρακολουθεί την τοποθεσία σας. Από αυτήν, τρίτα μέρη μπορούν να συνθέσουν μια εξαιρετικά ακριβή εικόνα των καθημερινών σας κινήσεων και συνηθειών. Αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο μόνο το ψηφιακό σας απόρρητο, αλλά μπορεί επίσης να θέσει σε κίνδυνο τη σωματική σας ασφάλεια. Φροντίστε να σταματήσετε τις εφαρμογές που παρακολουθούν την τοποθεσία σας.
3. Γίνετε ανελέητοι με τα ψηφιακά newsletters
Οι εμπορικές επωνυμίες ασχολούνται πολύ με τα ψηφιακά newsletters. Πιστεύουν ότι τους δίνεται έτσι η δυνατότητα να επικοινωνούν απευθείας με τους πελάτες τους και να τους παρέχουν εξατομικευμένο περιεχόμενο και προσφορές. Αλλά για πολλούς χρήστες, τα online newsletters δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να γεμίζουν τα εισερχόμενα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αντισταθείτε συνεπώς στην παρόρμηση να κάνετε εγγραφή. Εναλλακτικά, χρησιμοποιήστε μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκλειστικά για τέτοιο σκοπό ή έναν λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μίας χρήσης, ειδικά αν εγγράφεστε σε κάτι που σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε μόνο μία φορά.
4. Κατεβάστε λιγότερες εφαρμογές
Οι εφαρμογές κινητής τηλεφωνίας συχνά απαιτούν από τους χρήστες να δώσουν σημαντικό αριθμό προσωπικών ή/και οικονομικών πληροφοριών για να λειτουργήσουν όπως προβλέπεται. Ενδέχεται επίσης να παρακολουθούν την τοποθεσία, τη δραστηριότητα περιήγησης και άλλες πληροφορίες που στη συνέχεια μοιράζονται με τρίτους. Είναι λογικό ότι όσο λιγότερες εφαρμογές έχετε, τόσο λιγότερο εκτεθειμένες θα είναι οι πληροφορίες σας. Να μην κατεβάζετε πρώτα τις εφαρμογές και να κάνετε ερωτήσεις αργότερα. Κάντε την έρευνά σας προτού αποφασίσετε αν είναι κάτι που πραγματικά χρειάζεστε. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να κάνετε τακτικά ένα «καθάρισμα» των συσκευών σας για να αφαιρείτε τυχόν εφαρμογές που δεν έχετε χρησιμοποιήσει για καιρό. Παράλληλα, ελέγξτε τα δικαιώματα για όσες εφαρμογές αποφασίσετε να κρατήσετε.
5. Δημιουργήστε λιγότερους λογαριασμούς και προχωρήστε στον καθαρισμό όσων ήδη διαθέτετε
Οι εταιρείες δεν θέλουν απλώς την παραγγελία σας. Θέλουν την αφοσίωσή σας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές θα σας ωθήσουν στη δημιουργία λογαριασμών και στην ανταλλαγή πληροφοριών που μπορούν να αξιοποιηθούν με αυτόν τον τρόπο. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, από ένα κατάστημα ηλεκτρονικού εμπορίου μέχρι μια ιστοσελίδα μέσων ενημέρωσης. Αντισταθείτε στον πειρασμό να το κάνετε, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η πληρωμή και άλλες λεπτομέρειες δεν θα αποθηκευτούν την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε το online κατάστημα. Μια μικρή ταλαιπωρία είναι συχνά το τίμημα που πληρώνουμε για μεγαλύτερη ιδιωτικότητα και ασφάλεια. Αν με τα χρόνια έχετε δημιουργήσει διαδικτυακούς λογαριασμούς που δεν χρειάζεστε και δεν χρησιμοποιείτε πια, κλείστε τους.
6. Μη δίνετε ευαίσθητα δεδομένα
Μερικές φορές η ανταλλαγή πληροφοριών είναι αναπόφευκτη για να αποκτήσετε τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που θέλετε. Αλλά προσέξτε τι αποκαλύπτετε. Εκτός αν είναι απολύτως απαραίτητο, μην μοιράζεστε αριθμούς τηλεφώνου, διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και κατοικίας, οικονομικά στοιχεία και αριθμούς κοινωνικής ασφάλισης, τα οποία έχουν μεγάλη ζήτηση στον σκοτεινό κόσμο του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Τα ηλεκτρονικά μηνύματα και οι αριθμοί τηλεφώνου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα για την αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ψαρέματος (phishing). Χρησιμοποιήστε λογαριασμούς επισκεπτών όταν κάνετε αγορές μέσω διαδικτύου για να μειώσετε περαιτέρω τον κίνδυνο.
7. Σκεφτείτε διπλά πριν μοιραστείτε κάτι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σαν ένα ψηφιακό μεγάφωνο. Για πολλούς χρήστες το περιεχόμενο που μοιράζονται θα γίνει «like», θα ξαναμοιραστεί και θα είναι πρακτικά αδύνατο να αφαιρεθεί ή να αποσυρθεί μόλις κυκλοφορήσει στον κυβερνοχώρο. Επομένως, είναι σημαντικό να εξετάσει κανείς πρώτα πώς μπορεί να γίνει δεκτό αυτό το περιεχόμενο από τους άλλους και τους υποψήφιους εργοδότες. Και αν περιέχει ευαίσθητες πληροφορίες σχετικά με την εργασία και την προσωπική ζωή. Επίσης, σκεφτείτε να περιορίσετε το προφίλ σας στους διαδικτυακούς σας φίλους/επαφές και να μην προσθέσετε κανέναν που δεν γνωρίζετε στην πραγματική ζωή. Επανεξετάστε τις προτιμήσεις απορρήτου.
8. Εξασκήστε το δικαίωμα διαγραφής («δικαίωμα στη λήθη»)
Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, μεταξύ αυτών και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το υποκείμενο των δεδομένων μπορεί να ζητήσει τη διαγραφή των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που το αφορούν. Το λεγόμενο «δικαίωμα στη λήθη» καθορίζεται στο πλαίσιο του ΓΚΠΔ (Γενικού Κανονισμού για την Προστασία των Δεδομένων – GDPR) της ΕΕ. Αναζητήστε στο διαδίκτυο το όνομά σας για να δείτε τι υπάρχει εκεί έξω και επικοινωνήστε απευθείας με τους ιδιοκτήτες ιστοσελίδων για να ζητήσετε τη διαγραφή. Στη συνέχεια, επικοινωνήστε με μηχανές αναζήτησης όπως η Google για να κάνετε το ίδιο.
9. Απενεργοποιήστε τα cookies
Τα cookies είναι μικροσκοπικά αρχεία που μεταφορτώνονται στον υπολογιστή ή στη συσκευή σας, όταν επισκέπτεστε μια ιστοσελίδα. Χρησιμοποιούνται από τους ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας για να σκιαγραφούν το προφίλ των επισκεπτών της και να αποθηκεύουν τις προτιμήσεις τους για μελλοντικές επισκέψεις. Ενώ αυτό μπορεί να κάνει την εμπειρία πλοήγησης καλύτερη, πολλοί χρήστες θα προτιμούσαν να μη μοιράζονται αυτού του είδους τις πληροφορίες, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ονόματα χρηστών και κωδικούς πρόσβασης. Εάν σας δοθεί η δυνατότητα επιλογής κατά την επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα, απλά αρνηθείτε να αποδεχτείτε τα cookies. Μπορείτε επίσης να απενεργοποιήσετε την παρακολούθηση από τρίτους πηγαίνοντας στις ρυθμίσεις απορρήτου του προγράμματος περιήγησής σας.
10. Μειώστε τον αριθμό των συσκευών που χρησιμοποιείτε
Τέλος, αναλογιστείτε πόσες συσκευές και υπολογιστές χρησιμοποιείτε. Κάθε μία από αυτές τις συσκευές είναι ένας πιθανός θησαυρός δεδομένων, ο οποίος θα μπορούσε να εκτεθεί σε περίπτωση απώλειας ή κλοπής της συσκευής.
Η G7 θα ζητήσει σήμερα να πάψει η αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στη Ρωσία από τρίτες χώρες, στη διάρκεια διαδικτυακής συνόδου κορυφής που θα πραγματοποιηθεί σήμερα, δήλωσε ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα.
«Με δεδομένη την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στη Ρωσία από τρίτες χώρες, η G7 σκοπεύει να ζητήσει αυτή να σταματήσει», επεσήμανε ο Κισίντα στους δημοσιογράφους λίγες ώρες πριν από την έναρξη της συνόδου κορυφής της, την οποίας θα προεδρεύσει η Ιαπωνία.
Ο Κισίντα δεν αναφέρθηκε σε κάποια συγκεκριμένη χώρα, αν και η Ρωσία έχει χρησιμοποιήσει ιρανικά drones στην Ουκρανία. Πρόσφατα εξάλλου οι ΗΠΑ προειδοποίησαν ότι η Κίνα εξετάζει το ενδεχόμενο να στηρίξει τη στρατιωτική προσπάθεια της Μόσχας. Το Πεκίνο έχει διαψεύσει αυτές τις πληροφορίες.
Παράλληλα ο Ιάπωνας πρωθυπουργός επεσήμανε ότι στη διάρκεια των συνομιλιών που θα διεξαχθούν σήμερα η G7 θα συζητήσει το ενδεχόμενο επιβολής νέων κυρώσεων εναντίον της Μόσχας.
ΗΠΑ και Βρετανία ανακοίνωσαν σήμερα επιπλέον κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας, ενώ η Ιαπωνία αυστηροποίησε τα μέτρα που έχει λάβει εναντίον της Μόσχας.
Καθώς η εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία εισέρχεται στο δεύτερο έτος της, οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να έχουν ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, έχοντας πρόσφατα καταλάβει αρκετές θέσεις-κλειδιά στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ.
Παρ’ όλα αυτά, αυτή την εβδομάδα παρατηρήθηκε μια σπάνια -και απροσδόκητα δημόσια- επίδειξη εσωτερικών διαμάχης μεταξύ των κορυφαίων αξιωματούχων της Ρωσίας και της Wagner Group, μιας ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας με στενούς δεσμούς με το Κρεμλίνο.
Με επικεφαλής τον αμφιλεγόμενο επιχειρηματία Γεβγκένι Πριγκόζιν, η Wagner Group πρωτοστατεί στις μάχες στο Ντονέτσκ, ιδίως στην πόλη Μπαχμούτ (Αρτιομόφσκ στα ρωσικά) και γύρω από αυτήν.
Βασικός κόμβος μεταφορών για τις ουκρανικές δυνάμεις, η Μπαχμούτ παραμένει το επίκεντρο σφοδρών μαχών τους τελευταίους μήνες.
Στα μέσα Ιανουαρίου, μαχητές της Wagner διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κατάληψη της Σολεντάρ, μιας πόλης εξόρυξης αλατιού νοτιοδυτικά της Μπαχμούτ. Ηγήθηκαν επίσης της μάχης για την κοντινή πόλη Παρασκοβίβκα, την οποία οι ρωσικές δυνάμεις ισχυρίστηκαν ότι κατέλαβαν νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Ωστόσο, παρά αυτές τις αναφερόμενες νίκες στο πεδίο της μάχης, ο Πριγκόζιν κατηγόρησε αυτή την εβδομάδα κορυφαίους Ρώσους στρατιωτικούς αξιωματούχους ότι δεν παρείχαν στις μονάδες της Wagner επαρκή πυρομαχικά και εναέρια μεταφορά.
Μιλώντας μέσω Telegram στις 21 Φεβρουαρίου, ο Πριγκόζιν ισχυρίστηκε ότι οι υποτιθέμενες αποτυχίες εφοδιασμού, για τις οποίες κατηγόρησε προσωπικά τον Ρώσο υπουργό Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, ισοδυναμούν με «προδοσία».
Ανέβασε επίσης μια γραφική εικόνα σκοτωμένων μαχητών της Wagner, οι οποίοι, όπως ισχυρίστηκε, σκοτώθηκαν επειδή δεν είχαν επαρκή ανεφοδιασμό σε πυρομαχικά.
Ο Πούτιν παίρνει θέση για τις ενδοκυβερνητικές διαμάχες
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας έσπευσε να απαντήσει στους ισχυρισμούς του Πριγκόζιν με ανακοίνωσή του στις 21 Φεβρουαρίου.
«Όλες οι δηλώσεις που φέρονται να έγιναν εκ μέρους των μονάδων επίθεσης σχετικά με τις ελλείψεις πυρομαχικών είναι απολύτως αναληθείς”, αναφέρει η ανακοίνωση, η οποία δεν αναφέρει ονομαστικά τη Βάγκνερ-ή τον Πριγκόζιν.
«Όλα τα αιτήματα για πυρομαχικά … ικανοποιούνται άμεσα».
Το υπουργείο σημείωσε επίσης ότι 1.660 ρουκέτες, 980 πυρομαχικά αρμάτων μάχης και περισσότερες από 10.000 σφαίρες βαρέως πυροβολικού στάλθηκαν στο μέτωπο τις τελευταίες δύο ημέρες.
Υποστήριξε ότι, μέσα στην ίδια περίοδο, οι ρωσικές δυνάμεις -συμπεριλαμβανομένων των μαχητών της Wagner- είχαν προχωρήσει περισσότερο από 2 1/2 χιλιόμετρα προς τις ουκρανικές θέσεις κοντά στο Μπαχμούτ.
Αυτές οι προωθήσεις «θα ήταν αδύνατες χωρίς υποστηρικτικά πυρά από μονάδες πυροβολικού, τεθωρακισμένα οχήματα και άλλα όπλα», σύμφωνα με το υπουργείο.
Σημείωσε ότι «οι προσπάθειες να μπει σφήνα» μεταξύ διαφόρων τμημάτων των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων «παίζουν στα χέρια του εχθρού».
Ο Πριγκόζιν φάνηκε να υποχωρεί στις 23 Φεβρουαρίου, λέγοντας ότι είχε λάβει διαβεβαιώσεις ότι τα ζητούμενα πυρομαχικά βρίσκονταν καθ’ οδόν. Ευχαρίστησε επίσης «όσους μας βοήθησαν να το κάνουμε αυτό».
«Σώσατε εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες, ζωές των ανδρών που υπερασπίζονται την πατρίδα τους», είπε μέσω του Telegram.
Ο πρώην σύμβουλος του Κρεμλίνου Σεργκέι Μαρκόφ, επίσης μιλώντας στο Telegram, υπέδειξε αργότερα ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν παρενέβη για να σπάσει το αδιέξοδο.
Σε διάγγελμα που εκφώνησε στις 21 Φεβρουαρίου, ο ίδιος ο Πούτιν απηύθυνε έκκληση κατά των «διυπουργικών» εσωκομματικών συγκρούσεων.
«Πρέπει να τερματίσουμε … όλες τις διυπουργικές αντιθέσεις, τις τυπικότητες, τις μνησικακίες, τις παρεξηγήσεις και άλλες ανοησίες», είπε.
«Καμία απόδειξη» για μεγάλη ρωσική επίθεση
Τα δυτικά μέσα ενημέρωσης έχουν επιληφθεί των αναφορών για εσωτερικές διαμάχες στα ανώτατα στρατιωτικά κλιμάκια της Ρωσίας. Στις 22 Φεβρουαρίου, το Newsweek έφτασε στο σημείο να προτείνει ότι ο Πριγκόζιν, με τη δυτική υποστήριξη, θα μπορούσε να προσπαθήσει να αντικαταστήσει τον Πούτιν με ένα «πραξικόπημα».
Την ίδια ημέρα, ωστόσο, ο Πριγκόζιν προέβλεψε ότι οι ρωσικές δυνάμεις θα καταλάβουν σύντομα την πόλη Μπέρκιβκα (περίπου τέσσερα μίλια βορειοδυτικά του Μπαχμούτ), όπου, όπως είπε, οι μονάδες της Wagner προελαύνουν με σταθερούς ρυθμούς.
Οι εικασίες έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες ότι η πρώτη επέτειος της σύγκρουσης στις 24 Φεβρουαρίου θα μπορούσε να συμπέσει με νέες ρωσικές επιθέσεις κατά μήκος της μετωπικής γραμμής μήκους 600 μιλίων.
Ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Μπεν Γουάλας δήλωσε στους Financial Times την περασμένη εβδομάδα ότι «δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα στοιχεία» για μια μεγάλη ρωσική επίθεση.
Ωστόσο, ο Γουάλας παραδέχθηκε ότι οι ρωσικές δυνάμεις προωθούνται στο Ντονέτσκ, αν και «σε μέτρα, όχι σε χιλιόμετρα».
Η Wagner Group του Πριγκόζιν είναι στόχος πολλών κυρώσεων από την Ουάσινγκτον, η οποία την κατηγορεί για παραβιάσεις δικαιωμάτων και «εκβιασμό φυσικών πόρων» στην Αφρική.
Τον περασμένο μήνα, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε την Wagner Group «σημαντική διεθνική εγκληματική οργάνωση», επικαλούμενο την «διηπειρωτική απειλή» που φέρεται να αποτελεί η ομάδα.
Η ελληνική διατροφή είχε τα βασικά χαρακτηριστικά της μεσογειακής διατροφής ήδη από την αρχαιότητα, γεγονός που εξασφάλιζε στους προγόνους μας, για τα δεδομένα της εποχής τους, ευζωία και μακροζωία. Αρκετοί άνθρωποι ήταν χορτοφάγοι για λόγους υγείας ή ιδεολογίας, ενώ η διαλειμματική (περιοδική) δίαιτα ήταν συνήθεια καθιερωμένη στο Βυζάντιο και ιδίως στα μοναστήρια. Επισημαίνουμε ότι η κακή διατροφή μας σήμερα σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από άλλους παράγοντες, ενώ καταστρέφει το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα.
Υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στο σύγχρονο και το αρχαίο ελληνικό διαιτολόγιο. Σύμφωνα με παλαιότερη διπλωματική εργασία του Μαρίνου – Παναγιώτη Τσετσενέκου, το αρχαιοελληνικό τραπέζι, γενικότερα, δεν έμοιαζε και τόσο με το σημερινό. Άγνωστα τότε το ρύζι, η ζάχαρη το καλαμπόκι, ο καφές, οι ντομάτες, οι μελιτζάνες, οι πιπεριές, οι μπάμιες και φυσικά οι πατάτες ήταν άγνωστα τότε.
Οι αρχαίοι Έλληνες έτρωγαν συνήθως τρία γεύματα την ημέρα. Το πρώτο από αυτά (ακρατισμός) αποτελούταν από κριθαρένιο ψωμί βουτηγμένο σε κρασί αδιάλυτο (άκρατος οίνος) και συνοδευόμενο από σύκα ή ελιές. Το δεύτερο (άριστον) λάμβανε χώρα το μεσημέρι ή νωρίς το απόγευμα. Το τρίτο (δείπνον), το οποίο ήταν και το σημαντικότερο της ημέρας. Σε αυτά μπορεί να προστεθεί ένα επιπλέον ελαφρύ γεύμα (εσπέρισμα) αργά το απόγευμα. Τέλος το αριστόδειπνον ήταν ένα κανονικό γεύμα που μπορούσε να σερβιριστεί αργά το απόγευμα στη θέση του δείπνου.
Κάποιες φορές, τα γεύματα ήταν μόνο δύο. Το πρώτο απαρτιζόταν από ψάρια, όσπρια, ή πρόχειρα φαγητά όπως ψωμί, τυρί, ελιές, αυγά, ξηρούς καρπούς και φρούτα, ενώ βασικό στοιχείο του δεύτερου ήταν η συντροφιά.
Συνηθισμένες πρωινές τροφές ήταν τα ξερά σύκα, τα αμύγδαλα, τα καρύδια και άλλοι ξηροί καρποί. Το πρωινό ρόφημα ήταν ο κυκεών, ένα μείγμα κρασιού, τριμμένου τυριού και κριθάλευρου, το γάλα (κυρίως κατσικίσιο), καθώς και ένα είδος υδρόμελου που το παρασκεύαζαν από χλιαρό νερό και μέλι.
Το μεσημέρι συνήθιζαν να τρώνε ψάρια, όπως τσιπούρες, μπαρμπούνια, σαρδέλες και χέλια, όσπρια – κυρίως φακές, φασόλια, ρεβίθια, μπιζέλια και κουκιά – ψωμί, τυρί, ελιές, αυγά, ξηρούς καρπούς και φρούτα. Μια ακόμα αντίθεση με τη σημερινή εποχή παρατηρείται και σε ό,τι αφορά το δείπνο, καθώς αν και σήμερα οι γιατροί συμβουλεύουν να είναι ιδιαίτερα ελαφρύ, οι πρόγονοί μας το θεωρούσαν το πιο σημαντικό και μεγάλο γεύμα της ημέρας. Συνοδευόταν και από επιδόρπια, τα λεγόμενα τραγήματα, που μπορεί να ήταν φρούτα φρέσκα ή ξηρά, κυρίως σύκα, καρύδια και σταφύλια ή γλυκά με μέλι.
Το βραδινό, το οποίο αποτελούσε και το κύριο γεύμα, ήταν αυτό του συμποσίου και της φιλικής συντροφιάς, διότι στους αρχαίους Έλληνες δεν άρεσε να τρώνε μόνοι τους. Η επικρατούσα άποψη ήταν ότι το να τρώει κανείς μόνος του δε σημαίνει ότι γευματίζει, αλλά ότι απλά γεμίζει το στομάχι του.
Οι αρχαίοι έδειχναν ιδιαίτερη προτίμηση στο χοιρινό και το μοσχάρι, ενώ σπανιότερα έτρωγαν κατσίκι και αρνί. Επίσης αγαπούσαν πολύ και το κυνήγι, κυρίως τις τσίχλες, τα ορτύκια και τα ελάφια. Αγαπούσαν όμως και τα σαλιγκάρια, τα οποία οι Κρητικοί έτρωγαν από την εποχή του Μίνωα. Μπορεί τα φρούτα και τα λαχανικά να είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στο καθημερινό τους τραπέζι, ωστόσο δεν υπήρχε τόσο μεγάλη ποικιλία όσο σήμερα. Μπορεί να μην υπήρχαν φρούτα όπως τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια, τα ροδάκινα και οι μπανάνες, αλλά μεγάλη ζήτηση είχαν τα αχλάδια, τα ρόδια, τα μήλα, τα σύκα, τα μούρα, τα κεράσια και τα δαμάσκηνα.
Όσον αφορά τα λαχανικά, τα καλλιεργούσαν στους κήπους τους και είχαν ιδιαίτερη αγάπη στους βολβούς, τα μαρούλια, τα αγγούρια, τον αρακά, τις αγκινάρες, τα βλήτα, το σέλινο, τον άνηθο και το δυόσμο. Άλλα πάλι, όπως τα μανιτάρια, το μάραθο, τα σπαράγγια, ακόμα και τις τρυφερές τσουκνίδες και πολλά άλλα ακόμα που τρώμε και σήμερα, τα αναζητούσαν στις ακροποταμιές και τα χωράφια. Μεγάλη αγάπη είχαν και στο ψωμί, αφού συνήθιζαν μάλιστα να φτιάχνουν αρκετά είδη, από λαγάνες, σιμιγδαλένιους άρτους και ψωμί από χοντράλευρο μέχρι ψωμί από κεχρί.
Ο «πλακούντας» ήταν η πιο γνωστή πίτα της αρχαιότητας και φτιαχνόταν στην οικία ή σε εργαστήρι «πλακουντοποιού». Είχε ως βάση μια ζύμη από άριστης ποιότητας αλεύρι και νερό, στην οποία προστίθεντο διάφορα υλικά (π.χ. γάλα, τυρί, αυγά, λάδι, λίπος, άνηθος, μάραθο, κύμινο, πιπέρι, καρύδια, αμύγδαλα, σταφίδες κ.λπ.) δημιουργώντας έτσι ποικίλες πίτες (π.χ. ο «αρτότυρος» ή «τυρών άρτος», ήτοι η σημερινή τυρόπιτα). Παρασκεύαζαν και άλλες γλυκές πίτες, όπως τη μελόπιτα («μελιτούττα»), ένα γλύκισμα από ζύμη, σουσάμι και μέλι («όμωρο»), άλλο από λιναρόσπορο και μέλι («χρυσόκολλα»), ένα άλλο από αλεύρι, τυρί και κρασί μελωμένο («έκχυτο»), άλλο από αλεύρι ή σιμιγδάλι, νερό και ώριμους χουρμάδες («εγκρυφιάς»), αλλά και τηγανίτες («εγκρίδες»).
Το δώρο του Αρχέστρατου
Οι αρχαίοι μας πρόγονοι όφειλαν τις μαγειρικές τους γνώσεις σε έναν ποιητή και φιλόσοφο. Το πρώτο βιβλίο μαγειρικής που γράφτηκε ποτέ στην Ελλάδα είχε τον τίτλο «Ηδυπάθεια» και χρονολογείται περίπου στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ. Συγγραφέας ήταν ο Συρακούσιος ποιητής και φιλόσοφος Αρχέστρατος. Ο Αρχέστρατος θεωρείται ο πατέρας της γαστρονομίας και μάλιστα είναι ο πρώτος που αναφέρει τη συγκεκριμένη λέξη στο βιβλίο του και ο πρώτος που θεώρησε τη μαγειρική τέχνη.
Ουσιαστικά, η «Ηδυπάθεια» (ή «Δειπνολογία» ή «Γαστρονομία») είναι ένα ποιητικό έργο από το οποίο διασώζονται μόνο 300 στίχοι. Σε αυτό το έργο, ο Αρχέστρατος αφιερώνει εκτενή κεφάλαια στα όσπρια, το ψάρι και το κρασί και ταυτόχρονα καταγράφει τους κανόνες της μαγειρικής, δίνοντας στην κουζίνα της εποχής του ορισμένα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που αποτελούν διαχρονικά χαρακτηριστικά της ελληνικής κουζίνας.
Επιπλέον, ως γνήσιος λάτρης του καλού φαγητού συμβουλεύει τον αναγνώστη του πού θα βρει τα καλύτερα προϊόντα και πώς θα τα γευτεί όπως πρέπει. Μαθαίνουμε λοιπόν, ότι η Αθήνα διέθετε την καλύτερη και φρεσκότερη μαρίδα, η Μυτιλήνη φημιζόταν για τα χτένια, η λίμνη Αμβρακία και η Καλυδωνία για την πέρκα και η Καρχηδόνα για τα τήθεα (θαλασσινά όστρακα). Ο Συρακούσιος ποιητής αναφέρει ακόμη ότι το αττικό μέλι αναδεικνύει τη γεύση οποιασδήποτε πίτας, ο γόνος είναι ένας εξαιρετικός μεζές αν τηγανιστεί με τσουκνίδες και μυρωδικά και ότι ο καρχαρίας είναι εκλεκτή τροφή, χαρακτηρίζοντάς τον ως ανθό του νέκταρ. Παράλληλα, συμβουλεύει να μην καταναλώνουμε νερό πριν το φαγητό, γιατί καταστρέφουμε τις τροφές που τρώμε. Το έργο του Αρχεστράτου έχει τόση χάρη, σαν το ύφος των παλαιών διδακτικών ποιητών, γι’ αυτό και ο ποιητής επεκλήθη ο «Ησίοδος ή ο Θέογνις των οψοφάγων»…
Εμείς σας δίνουμε τη συνταγή του Αρχέστρατου για σαρδέλες γεμιστές, προσαρμοσμένη στη δική μας εποχή.
Σαρδέλες γεμιστές στον φούρνο
Υλικά
36 φρέσκιες, μεγάλες σαρδέλες
3 σκελίδες σκόρδο
2 κ.σ. ψιλοκομμένος μαϊντανός
3 αυγά
175 γρ. ψίχα ψωμιού
1/2 κ.γλ. αλάτι
18 φύλλα δάφνης
40 γρ. φρέσκο βούτυρο σε θερμοκρασία δωματίου
Εκτέλεση
Πλένουμε τις σαρδέλες, τις καθαρίζουμε και κόβουμε την ουρά και το κεφάλι. Λιώνουμε το σκόρδο και το ανακατεύουμε με τον μαϊντανό, τα αυγά, πέντε κ.σ. ψίχα ψωμιού και το αλάτι. Μόλις γίνει ένα ομοιόμορφο μείγμα, γεμίζουμε με αυτό τις σαρδέλες. Βουτυρώνουμε ένα ταψί και τοποθετούμε τις σαρδέλες τη μία δίπλα στην άλλη. Κάθε δυο σαρδέλες τις σκεπάζουμε με ένα φύλλο δάφνης. Τις πασπαλίζουμε με την υπόλοιπη ψίχα και περιχύνουμε με το φρέσκο βούτυρο. Ψήνουμε στους 200οC για 20 λεπτά περίπου και τις σερβίρουμε ζεστές ή κρύες.
Σε κάθε περίπτωση, οι αρχαίοι κατανάλωναν μεγάλη ποικιλία τροφών, αλλά σε πολύ μικρές ποσότητες, καθώς θεωρούσαν ότι στόχος του φαγητού ήταν να τέρψει τον ουρανίσκο και όχι να χορτάσει το στομάχι. Οι Σπαρτιάτες, από την άλλη, είχαν διαφορετική φιλοσοφία και ακολουθούσαν τη λακωνική λιτότητα ακόμα και στη διατροφή τους. Το καθημερινό τους διαιτολόγιο να συνίστατο σε μια κούπα «μέλανα ζωμό» και ένα κομμάτι ψωμί, ενώ σε ιδιαίτερες περιστάσεις και γιορτές απολάμβαναν το βραστό χοιρινό, λίγο κρασί και πίτες.
Δεν είναι τυχαία η πεποίθηση ότι ένα υγιές και καλό μυαλό πρέπει να βρίσκεται μέσα σε ένα υγιές σώμα.
Δηλαδή όσο σημαντική θεωρούσαν την πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου τόσο σημαντική θεωρούσαν και την καλή και σωστή διατροφή.
Στο επόμενο άρθρο, θα μιλήσουμε για τη Ζέα, το δίκοκκο σιτάρι, και θα δοκιμάσουμε να ζυμώσουμε ψωμί από αλεύρι Ζέας.
Ποτέ, λένε, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι η … “τρέλα” τους όχι μόνο θα τις έκανε επιχειρηματίες που καινοτομούν, αλλά θα αποτελούσε το θεμέλιο λίθο για να κυκλοφορήσει από την αποσταγματοποιία/ποτοποιία Δωροδούλη (Dorodouli Distillery) το πρώτο ρούμι φτιαγμένο 100% στην Ελλάδα, με φυσικά συστατικά που βρίσκονται στην ελληνική γη.
«Όταν συναντιούνται άνθρωποι με κοινό παρανομαστή την αγάπη για την Ελλάδα, την ελληνική γη και την παράδοση, το σίγουρο είναι ότι όλα είναι δυνατά και, παρά τα εμπόδια που πολλές φορές μοιάζουν ανυπέρβλητα, ακόμη και τα θαύματα πραγματοποιούνται», λέει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής της Dorodouli Distillery, Μαρία Δωροδούλη, αναφερόμενη στη συνεργασία της με το δυναμικό της ΚΟΙΝΣΕΠ Πετιμέζι Γενισέας.
Το…κομπόδεμα για τα γεράματα που επενδύθηκε στο ζαχαροκάλαμο
«Κάναμε την “τρέλα” μας, αλλά ευτυχώς απέδωσε. Επενδύσαμε το κομπόδεμα που κρατούσαμε για τα γεράματά μας, προκειμένου να φέρουμε ξανά στο προσκήνιο το ζαχαροκάλαμο και να το αφήσουμε προίκα στον τόπο και τα παιδιά μας», υπογραμμίζει η πρόεδρος της ΚΟΙΝΣΕΠ Πετιμέζι Γενισέας, Αναστασία Αμανατίδου.
Χαρακτηρίζοντας δυναμική την καλλιέργεια ζαχαροκάλαμου, η ίδια δηλώνει “δικαιωμένη, περήφανη και χαρούμενη” που μετά από 20-25 χρόνια η ίδια μαζί με άλλες έξι γυναίκες, ηλικίας από 50 έως και 70 χρόνων, επέστρεψε στο χωράφι και σημειώνει: «Ζούμε την πραγματικότητα με το παραμύθι ταυτόχρονα. Ξεκινήσαμε την ενασχόλησή μας με το ζαχαροκάλαμο για να αναβιώσουμε την καλλιέργεια μετά από 60 χρόνια στην Ελλάδα και αφότου εγκαταλείφθηκε λόγω οικονομικής ευμάρειας».
Η ΚΟΙΝΣΕΠ Πετιμέζι Γενισέας, σήμερα καλλιεργεί 20 στρέμματα με ζαχαροκάλαμο, παράγοντας δύο τόνους πετιμέζι ετησίως, ενώ το εγχείρημα ξεκίνησε το 2014, με τις γυναίκες να καλλιεργούν τέσσερα στρέμματα χωρίς καν να διαθέτουν τα απαιτούμενα εργαλεία.
Δυο χρόνια πειραματισμοί και δοκιμές
Η αποσταγματοποιία/ποτοποιία Δωροδούλη (Dorodouli Distillery) δίνει το «παρών» στη φετινή Detrop-Οenos (18-20/2), συστήνοντας για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό το πρώτο 100% ελληνικό ρούμι, που είναι έτοιμο να κάνει το ντεμπούτο του στην αγορά μετά την επιτυχή ολοκλήρωση των βιομηχανικών πειραμάτων που υλοποιήθηκαν με τη συνεργασία του Γενικού Χημείου του Κράτους.
«Η υλοποίηση των βιομηχανικών πειραμάτων κράτησε δύο χρόνια, πριν από ένα μήνα άναψε το “πράσινο φως” για την απόσταξη ρούμι στην Ελλάδα και, με τη θέσπιση της απαιτούμενης νομοθεσίας, το πρώτο 100% ελληνικό ρούμι θα μπορεί να κυκλοφορήσει στις αγορές όλου του κόσμου», τονίζει η κ. Δωροδούλη προσθέτοντας: «Δεν ξέρω να υπάρχει άλλο αντίστοιχο ποτό που να φτιάχνεται από φυσικό χυμό ζαχαροκάλαμου και γι’ αυτό στόχος μας είναι να κατοχυρωθεί ως ελληνικό προϊόν».
Η παραγωγή του πρώτου ρούμι στην Ελλάδα γίνεται με την αξιοποίηση ζαχαροκάλαμου και μελάσας που παράγεται στη Γενισέα Ξάνθης και αποστάσσεται στη Θεσσαλονίκη στους τεχνολογικά προηγμένους άμβυκες της Dorodouli Distillery με τη διαδικασία της κλασματικής απόσταξης.
«Το πρώτο ρούμι φτιαγμένο 100% στην Ελλάδα με φυσικά συστατικά που βρίσκονται στην ελληνική γη είναι ένα μοναδικό προϊόν της αποσταγματοποιίας Δωροδούλη, που συνδυάζει την παραδοσιακή μέθοδο απόσταξης ρούμι με τη σύγχρονη τεχνολογία. Δημιουργήσαμε μια αυθεντική τριλογία ρουμιών στη συλλογή μας που προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία», τονίζει.
Αρχικά, θα διατεθεί περιορισμένος αριθμός φιαλών για τους λάτρεις του ρούμι «που θα θέλουν να ανήκουν στην ομάδα μας», σημειώνει η ίδια χαρακτηριστικά και τονίζει ότι «άλλωστε πρόκειται για μια καινοτομία που θέλουμε να μοιραστούμε με όλους τους Έλληνες και γι’ αυτό τους καλούμε να παρακολουθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της εταιρείας μας, όπου σύντομα θα ανακοινωθεί μια διαδραστική δημοσκόπηση. Σ’ αυτήν, όσοι το επιθυμούν, θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στον σχεδιασμό της ταυτότητας του πρώτου ελληνικού ρούμι», επισημαίνει.
Εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες στην αποσταγματοποιία/ποτοποιία Δωροδούλη
Εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες της Ελλάδας, από Γερμανούς, Βέλγους και Αυστριακούς μέχρι Βρετανούς και Ισραηλινούς, είναι όσοι έχουν…πετάξει στις “πτήσεις” που πραγματοποιεί το αποσταγματοποιείο Dorodouli Distillery που ιδρύθηκε το 2016 και είναι επισκέψιμο από το 2018.
Οι “πτήσεις” (flights) στο αποσταγματοποιείο «είναι εμπειρίες με ξεναγό που προσφέρουν δοκιμή αποσταγμάτων σε γευσιγνωσία στο αποστακτήριο», επισημαίνει η κ. Δωροδούλη και αναφέρει ότι εκτός από τις έξι κύριες θεματικές επιλογές σε περιηγήσεις, προσφέρονται και μια σειρά από άλλες εμπειρίες που μπορεί να απολαύσει κάποιος, κάνοντας κράτηση μεμονωμένα ή ως μέρος ενός πακέτου.
Κάθε “πτήση” από την εταιρεία περιλαμβάνει ξενάγηση στον χώρο παραγωγής και παλαίωσης των αποσταγμάτων και στην αίθουσα infographic. Η καινοτόμος αποσταγματοποιία/ποτοποιία Δωροδούλη, τα προϊόντα της οποίας βρίσκονται σε όλη τη νησιωτική και ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ εξάγονται και σε χώρες της Ευρώπης, την Αυστραλία και σύντομα και στον Καναδά, «αντλεί έμπνευση από την οικογενειακή παράδοση», σημειώνει η κ. Δωροδούλη. Στην εταιρεία, εφαρμόζονται οι πιο σύγχρονες τεχνικές, ενώ στρατηγικός της στόχος είναι να επαναπροσδιορίσει τα ελληνικά αποστάγματα.
Το αποσταγματοποιείο/ποτοποιείο, εξειδικεύεται στην απόσταξη μπράντι και τσίπουρου (απόσταγμα στέμφυλων σταφυλής), ενώ ετησίως διαθέτει 120.000 μπουκάλια, έχοντας τη δυνατότητα να «το κάνουμε αυτό επί πέντε φορές ακόμη», τονίζει.
Η ομάδα Δωροδούλη, όπως μας λέει η ιδρύτρια, δημιουργήθηκε από ανήσυχα άτομα, αναζητητές του τέλειου αποστάγματος, ενώ το μοντέλο παραγωγής της βασίζεται στις αρχές της βιομηχανίας 4.0 και της διαχείρισης μηδενικών αποβλήτων και ορίζεται από «το πάθος για τα γνήσια αλκοολούχα ποτά από τους πιο εκλεκτούς καρπούς της Βορειοελλαδικής γης. Όλα τα αποστάγματα παρασκευάζονται φυσικά, χωρίς ζάχαρη και χωρίς πρόσθετα», επισημαίνει η κ. Δωροδούλη.
Η τέχνη της απόσταξης
Χρειάστηκαν δύο χρόνια έρευνας και 120 δείγματα, για να καταλήξει η εταιρεία στις 15 καλύτερες συνταγές από ποικιλίες σταφυλιών της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής.
Οι συνταγές των ποικιλιών των σταφυλιών ζυμώνονται σε ανοξείδωτες δεξαμενές σε αίθουσα ελεγχόμενης θερμοκρασίας και υγρασίας. Οι συνταγές δημιουργούνται για να διανύσουν ένα ισορροπημένο ταξίδι με έντονο, ανθεκτικό άρωμα, σε αρμονικό συνδυασμό από συγκεκριμένες ποικιλίες μέσω της καινοτόμου διαδικασίας προ-ομογενοποίησης με ανάδευση και ελεγχόμενη ζέστη σε ειδικά σχεδιασμένη δεξαμενή.
Το απόσταγμα γίνεται με 0% χρωματικά ή άλλα πρόσθετα, ξεκουράζεται για τουλάχιστον 12 μήνες σε ανοξείδωτες δεξαμενές, σε αίθουσα ελεγχόμενης θερμοκρασίας. Τα παλαιωμένα αποστάγματα ωριμάζουν σε βαρέλια 500 λίτρων και κατόπιν σε μικρότερα βαρέλια για να δημιουργηθεί η φυσική τους ισορροπία. Από τον τύπο του ξύλου που χρησιμοποιείται πηγάζει η γεύση και το χρώμα του τελικού αποστάγματος.
Οι κολεξιόν της εταιρείας είναι οι: «Alchemestes», μια συλλογή brandy, που προέρχεται από μεθοδική έρευνα στην απόσταξη σταφυλιών και φρούτων, «Classico», που ζωντανεύει για να ικανοποιήσει όσους αγαπούν το τσίπουρο και έχουν απαιτητικούς… ουρανίσκους και η «Nostalgia», το τσίπουρο της Θεσσαλονίκης, που αναβιώνει την ιστορία της απόσταξης στη Νύμφη του Βορρά. Η «Nostalgia» είναι το τσίπουρο που αναβιώνει από την ιστορία της απόσταξης στην Θεσσαλονίκη και εντάσσεται στην υψηλή γαστρονομία της Θεσσαλονίκης, αφού ταιριάζει με την κουλτούρα της πόλης και συνδυάζεται με μεζέδες, ψητό ψάρι, μέχρι και κοτόπουλο», αναφέρει η κ. Δωροδούλη.