Κυριακή, 22 Δεκ, 2024

Ένας ακέφαλος Ασσύριος Φύλακας ηλικίας 2.700 ετών επανεμφανίζεται στο Ιράκ

Ο Φύλακας βρισκόταν βαθιά στην άμμο και τα βράχια, στη μέση της ερήμου και της ιρανοκουρδικής σύγκρουσης, για αρκετές δεκαετίες. Το αρχαίο άγαλμα, που τώρα ήταν ακέφαλο, είχε σίγουρα δει και καλύτερες μέρες.

«Η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι απίστευτη», δήλωσε ο Πασκάλ Μπυττερλέν (Pascal Butterlin), καθηγητής αρχαιολογίας της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, που εργάζεται στην ανασκαφή κοντά στο Χορσαμπάντ.

Το παρόν άγαλμα συντηρείται από διεθνείς αρχαιολόγους από τη Γαλλία και τη Γερμανία – ομάδα που περιλαμβάνει και αρχαιολόγους από το Λούβρο και το Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Άψογα σμιλεμένες μπούκλες σχηματίζουν τη γενειάδα του αγάλματος. Ακριβείς γραμμές ορίζουν τα συμπαγή, ανοιγμένα φτερά του, που ξεδιπλώνονται αποκαλύπτοντας περίτεχνες λεπτομέρειες.

 A headless lamassu statue at a dig site in Khorsabad, Iraq. (Courtesy of Mission archéologique française à Khorsabad, P. Butterlin)
Το άγαλμα του ακέφαλου Λαμάσσου, που βρέθηκε σε χώρο ανασκαφής στο Χορσαμπάντ του Ιράκ. (Ευγενική παραχώρηση της γαλλικής αποστολής στο Χορσαμπάντ, P. Butterlin)

 

Αυτή η κολοσσιαία θεότητα, σκαλισμένη σε συμπαγές λευκό αλάβαστρο, είναι ένας Λαμάσσου. Με σώμα ταύρου, φτερά πουλιού και κεφάλι ανθρώπου, οι μονολιθικοί αυτοί φύλακες κάποτε επέβλεπαν όσους περνούσαν τις πύλες της αρχαίας ασσυριακής πρωτεύουσας Ντουρ-Σαρρουκίν, του σημερινού χωριού Χορσαμπάντ στο Ιράκ.

Η ανασκαφή που έφερε στο φως το συγκεκριμένο άγαλμα έλαβε χώρα το 1993, αλλά το εύρημα ακρωτηριάστηκε από πλιατσικολόγους, οι οποίοι αφαίρεσαν το κεφάλι του και το έκοψαν σε κομμάτια, για να το βγάλουν λαθραία από το Ιράκ. Όμως οι κλέφτες πιάστηκαν και το κεφάλι βρίσκεται τώρα στο Μουσείο του Ιράκ.

Ωστόσο, οι περιπέτειες του αποκεφαλισμένου αγάλματος δεν είχαν τελειώσει, καθώς βρισκόταν σε αμφισβητούμενο έδαφος κατά τη διάρκεια του ιρακινοκουρδικού εμφυλίου πολέμου, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, όπου συγκρούονταν σφοδρά οι δύο πλευρές με τανκς και πυροβολικό.

 A headless lamassu in Khorsabad, Iraq. (Courtesy of Mission archéologique française à Khorsabad, P. Butterlin)
Πλαϊνή όψη της Ασσυριακής θεότητας-φύλακα, που βρέθηκε σε χώρο ανασκαφής στο Χορσαμπάντ του Ιράκ. (Ευγενική παραχώρηση της γαλλικής αποστολής στο Χορσαμπάντ, P. Butterlin)

 

Καθώς ο κίνδυνος να καταστραφεί το άγαλμα λόγω των συγκρούσεων ήταν μεγάλος, οι ιρακινές αρχές, περιλαμβανομένου του Κρατικού Συμβουλίου Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αποφάσισαν ότι ο Λαμάσσου χρήζει άμεσης προστασίας.

Τον περιέβαλαν με έναν μικρό τοίχο από λασπότουβλα και τον έθαψαν στην άμμο, διατηρώντας τον ασφαλή από τους βομβαρδισμούς και τις χερσαίες μάχες για αρκετές δεκαετίες. Τώρα έχει αναδυθεί ξανά στην επιφάνεια σχεδόν αλώβητος.

Το μονολιθικό άγαλμα έχει διαστάσεις 3,8 επί 3,9 μέτρα και ζυγίζει 18 τόνους. «Δεν έχω ξαναβρεί ποτέ στη ζωή μου κάτι τόσο μεγάλο», δήλωσε ο κ. Μπυττερλέν, όπως μετέδωσε το France 24. «Συνήθως, μόνο στην Αίγυπτο ή την Καμπότζη βρίσκεις τόσο μεγάλα κομμάτια.»

Οι ασσυριακοί Λαμάσσου προέρχονται από τον 8ο αιώνα π.Χ. Η κατασκευή τους έγινε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σαργών Β΄(722-705 π.Χ.) και η αποστολή τους ήταν να στέκονται ακοίμητοι φύλακες στις πύλες των πόλεων.

 Lamassu statues in the Louvre in Paris. (<a href="https://fr.m.wikipedia.org/wiki/Fichier:Human-headed_Winged_Bulls_Gate_Khorsabad_-_Louvre_02a.jpg">Vania Teofilo</a>/CC BY 3.0)
Αυτοί οι δύο Λαμάσσου φυλάσσονται στο Μουσείο του Λούβρου, στο Παρίσι. (Vania Teofilo/CC BY 3.0)

 

 (Left) Lamassu guardians are featured at the Louvre, Paris; (Right) Lamassus stand in the Assyrian Hall at the Iraqi Museum in Baghdad, Iraq. (Left: <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Human-headed_Winged_Bulls_Gate_-_Louvre.jpg">Poulpy</a>/CC BY 3.0; Right: <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Iraqi_Museum.jpg">MohammadHuzam</a>/CC BY 4.0)
Αριστερά: Εμπρόσθια όψη των Λαμάσσου του Λούβρου (Poulpy/CC BY 3.0). Δεξιά: Δύο Λαμάσσου που φυλάσσονται στην Ασσυριακή Αίθουσα του Ιρακινού Μουσείου στη Βαγδάτη, στο Ιράκ (MohammadHuzam/CC BY 4.0).

 

Αρκετοί Λαμάσσου ανακαλύφθηκαν τον 19ο αιώνα από τον Γάλλο αρχαιολόγο Βικτόρ Πλας (Victor Place) και έγιναν εξέχοντα κομμάτια των συλλογών του Λούβρου και του Βρετανικού Μουσείου.

Εκτός του ιρανοκουρδικού πολέμου, το ακέφαλο άγαλμα επιβίωσε και των επιθέσεων του ISIS στα ασσυριακά τεχνουργήματα, όταν είχε καταλάβει την περιοχή μεταξύ 2014-2017. Εκείνα τα χρόνια, η μουσουλμανική οργάνωση κατέστρεψε δύο από τους τερατόμορφους φύλακες που βρίσκονταν στο Μουσείο της Μοσούλης. Αρκετοί Λαμάσσου καταστράφηκαν και στο Βορειοδυτικό Παλάτι στο Νιμρούντ.

Τώρα που οι εντάσεις έχουν υποχωρήσει και η περιοχή έχει σταθεροποιηθεί, οι αρχαιολόγοι συρρέουν από όλα τα σημεία της υφηλίου για να ανακτήσουν σημαντικά ευρήματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται καλά διατηρημένες ασσυριακές πινακίδες που αποκαλύφθηκαν πέρυσι και Λαμάσσου που βρέθηκαν αυτό τον μήνα στο παλάτι του Εζαρχαντόν.

Τα ιστορικά ευρήματα – περιλαμβανομένου, ίσως, του ακέφαλου Φύλακα του Χορσαμπάντ – προορίζονται για το Μουσείο της Μοσούλη, για την αναπλήρωση της κατεστραμμένης συλλογής του.

Του Michael Wing

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

 

Νέος πρόεδρος της Αργεντινής ο «αντισυστημικός» Χαβιέρ Μιλέι

Ο άκρως φιλελεύθερος Χαβιέρ Μιλέι, 53 ετών, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Αργεντινής, αφού κατήγαγε καθαρή νίκη στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών χθες Κυριακή, εγκαινιάζοντας περίοδο αβεβαιότητας για την 3η οικονομία της Λατινικής Αμερικής, στην οποία εξαγγέλλει πως θα εφαρμόσει θεραπεία σοκ.

Ο κ. Μιλέι, «αντισυστημικός» πολιτικός, που καβάλησε το κύμα της βούλησης μεγάλου μέρους του εκλογικού σώματος να δει «να φεύγουν» οι περονιστές και οι δεξιοί που κυβέρνησαν τη χώρα τα τελευταία είκοσι χρόνια, επικράτησε του απερχόμενου υπουργού Οικονομίας Σέρχιο Μάσα με διαφορά έντεκα και πλέον μονάδων. Εξασφάλιζε το 55,6% των ψήφων, έναντι 44,3% του κεντρώου αντιπάλου του, με το 99% των ψηφοδελτίων να έχει καταμετρηθεί, κατά τα επίσημα αποτελέσματα.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος, που θα αναλάβει τα καθήκοντά του τη 10η Δεκεμβρίου, υποσχέθηκε στην επινίκια ομιλία του «το τέλος της παρακμής» και την «ανοικοδόμηση της Αργεντινής», διαμηνύοντας ταυτόχρονα πως δεν θα υπάρξουν «ημίμετρα».

Έκανε λόγο για «ιστορική βραδιά για την Αργεντινή» μπροστά σε χιλιάδες οπαδούς του σε αγαλλίαση μπροστά στα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του, στο Μπουένος Άιρες.

«Είμαστε αντιμέτωποι με μνημειώδη προβλήματα: τον πληθωρισμό (σ.σ. 143% σε ετήσια βάση), τη στασιμότητα, την έλλειψη αληθινών θέσεων εργασίας, την ανασφάλεια, τη φτώχεια και τη μιζέρια», απαρίθμησε.

«Δεν υπάρχει θέση για χλιαρότητες και ημίμετρα», προειδοποίησε αυτός που εδώ και δυο χρόνια εξαγγέλλει πως θα πετσοκόψει με το «αλυσοπρίονο» τις δημόσιες δαπάνες, για να αλλάξει πορεία το παθολογικά υπερχρεωμένο κράτος όπου το 40% του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας.

Επανέλαβε πως είναι αποφασισμένος να «βάλει σε τάξη» τα δημοσιονομικά και να λύσει τα προβλήματα της κεντρικής τράπεζας, θεσμό στον οποίο έχει πει πως θέλει να βάλει «δυναμίτιδα», να τον καταργήσει.

«Η (σ.σ. πολιτική) κάστα φοβάται», και «ζήτω η ελευθερία ρε γαμώτο», συνθήματα-φετίχ του υποψηφίου Μιλέι, επαναλαμβάνονταν έξω από τα κεντρικά γραφεία της εκστρατείας του.

«Η νεολαία έκανε τη διαφορά»

Ο Νικολάς Πάες, αρχιτέκτονας, 34 ετών, δήλωσε πως η νίκη του Χαβιέρ Μιλέι του δίνει «ελπίδα», ότι «ήταν απαραίτητη η αλλαγή» και πλέον «δεν θέλει να φύγει από τη χώρα», τονίζοντας πως ήταν «η νεολαία αυτή που έκανε τη διαφορά».

«Να φύγουν όλοι, να μη μείνει κανένας!», φώναζε το πλήθος των οπαδών του εκλεγμένου προέδρου, ανεμίζοντας σημαίες της Αργεντινής, γαλάζιες και λευκές, και του κόμματος La Libertad Avanza, κίτρινες, με έμβλημα το λιοντάρι, σύμβολο που παραπέμπει στον ίδιο τον Χαβιέρ Μιλέι. Ηχούσαν κλάξον αυτοκινήτων οπαδών του εκλεγμένου προέδρου.

Το εύρος της νίκης του εξέπληξε. Οι δημοσκοπήσεις του έδιναν ελαφρύ προβάδισμα, ενώ αναλυτές ανέμεναν πως το αποτέλεσμα θα κρινόταν στο νήμα, καθώς η χώρα έμοιαζε διχασμένη όσο ποτέ μετά την επιστροφή της στη δημοκρατία πριν από 40 χρόνια.

Στο εκλογικό σώμα προτάθηκαν δυο διαμετρικά αντίθετα οράματα.

Από τη μια ο κ. Μάσα, υπουργός Οικονομίας τους τελευταίους 16 μήνες, υποσχόταν «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» και σταδιακή θεραπεία της οικονομίας, με υπεράσπιση του κράτους πρόνοιας, παράγοντα απόλυτα κρίσιμου για πολλούς στην Αργεντινή.

Απέναντί του το αουτσάιντερ, ο κ. Μιλέι, που αυτοχαρακτηρίζεται «αναρχοκαπιταλιστής», πολεμιστής αρχικά των τηλεοπτικών πλατό, κατόπιν της πολιτικής αρένας τα τελευταία δυο χρόνια, υποσχόταν να «κομματιάσει» το «κράτος-εχθρό» και να δολαριοποιήσει την οικονομία.

Είπε πως θα τείνει το χέρι σε «όλους τους πολίτες και τους πολιτικούς ηγέτες» που θέλουν να βαδίσουν μαζί του, αλλά προειδοποίησε εναντίον των πιθανών κοινωνικών αντιστάσεων στις μεταρρυθμίσεις που εννοεί να προωθήσει.

Μιλέι όπως Σκαλόνι;

«Ξέρουμε πως υπάρχουν κάποιοι που θα αντισταθούν, που θέλουν να διατηρηθεί αυτό το σύστημα προνομίων για κάποιους, που όμως κάνει φτωχή την πλειοψηφία. Τους λέω: όλα όσα είναι εντός του νόμου επιτρέπονται, αλλά τίποτα εκτός του νόμου».

«Ο Μιλέι έκανε εκστρατεία υποσχόμενος αποτελέσματα γρήγορα. Βλέπουμε όλοι πως αυτό δεν είναι δυνατό, όμως η ιδέα έπεισε το εκλογικό του ακροατήριο: γρήγορη αλλαγή· το αλυσοπρίονο. Δεν πιστεύω πως θα έχει μεγάλη περίοδο χάριτος», συνόψισε η Λάρα Γοϊμπούρου, πολιτολόγος του πανεπιστημίου του Μπουένος Άιρες.

Για τον πολιτολόγο Γκαμπριέλ Βομάρο, του πανεπιστημίου του Σαν Μαρτίν, ο Χαβιέρ Μιλέι, με τον πολεμοχαρή λόγο του, ειδικά έναντι τομέων που αναμένεται να ξεσηκωθούν, ιδίως έναντι των δημοσίων υπαλλήλων, εγείρει κίνδυνο «πολιτικοκοινωνικής σύγκρουσης».

Ο Χαβιέρ Μιλέι «είναι σαν τον (σ.σ. Λιονέλ) Σκαλόνι» -τον προπονητή της εθνικής ποδοσφαίρου της Αργεντινής, που την οδήγησε να κερδίσει το παγκόσμιο κύπελλο το 2022-, «κανένας δεν τον πίστευε, παρ’ όλ’ αυτά σε τελευταία ανάλυση έκανε σωστά πράγματα. Ελπίζουμε πως θα έχει την ίδια πορεία», είπε η Σόνια Ντο Σάντο, εκπαιδευτικός, 36 ετών, εκστασιασμένη, ανάμεσα στο υπόλοιπο πλήθος των υποστηρικτών του εκλεγμένου προέδρου.

Στο εξωτερικό, πολιτικοί με τους οποίους ο κ. Μιλέι έχει ιδεολογικές συγγένειες τον συνεχάρησαν θερμά: «περήφανος γι’ αυτόν», ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε βέβαιος πως θα «μεταμορφώσει» την Αργεντινή, θα «της ξαναδώσει το μεγαλείο της». Για τον πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου, «η ελπίδα λάμπει ξανά» στη Λατινική Αμερική.

Η αμερικανική κυβέρνηση επίσης «συνεχάρη» τον Χαβιέρ Μιλέι για τη νίκη του, με τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν να χαιρετίζει τη «μεγάλη συμμετοχή» και την «ειρηνική διεξαγωγή» της διαδικασίας και τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας Τζέικ Σάλιβαν να διαβεβαιώνει πως η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν «ανυπομονεί» να οικοδομήσει σθεναρή σχέση με την επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, βασισμένη «στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις δημοκρατικές αξίες και στη διαφάνεια».

Ο κεντροαριστερός βραζιλιάνος πρόεδρος Λούλα – τον οποίο ο Χαβιέρ Μιλέι έχει χαρακτηρίσει «διεφθαρμένο κομμουνιστή», απειλώντας να διακόψει τις σχέσεις με την κυβέρνησή του, όπως και με αυτή της Κίνας – ευχήθηκε «καλή τύχη και καλή επιτυχία» στην επόμενη κυβέρνηση της Αργεντινής, αποφεύγοντας να αναφερθεί ονομαστικά στον εκλεγμένο ομόλογό του.

Κουζίνα Ευβοίας – Κατσικάκι Καρύστου γεμιστό στη γάστρα

Η Εύβοια είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί μετά την Κρήτη και έχει άφθονες εναλλαγές τοπίου, με πολλές εκπλήξεις, συνδυάζοντας το  βουνό με τη θάλασσα, τον κάμπο και με τ’ αμπέλια.

Πικάντικο τουλουμίσιο τυρί, τραχανάς με καπνιστό χοιρινό, σεσκουλόπιτα, κατσικάκι Καρύστου γεμιστό, μπακλαβάς κουμιώτικος… Αυτές είναι μονάχα μερικές από τις πολλές χαρακτηριστικές γεύσεις της Εύβοιας, που μας προσκαλούν να ανακαλύψουμε ολόκληρο τον γαστρονομικό της πλούτο.

Οι γεύσεις ενός τόπου χαρακτηρίζονται από τις πρώτες ύλες που δίνει η γη του και η Εύβοια είναι ευλογημένη σε αυτό. Μεγάλη ποικιλία από αγνά προϊόντα κτηνοτροφικά (τυρί, γάλα, μυζήθρες, κρέας), αγροτικά (λάδι, κρασί, κηπευτικά, σύκα), προϊόντα αλλίευσης, αρωματικά βότανα και πολλά ακόμη. Ξηρά σύκα από τον Ταξιάρχη και την Κύμη, βιολογικές ελιές από τις Ροβιές, μανιτάρια από τη Δίρφυ και λιαστό κρασί από την Κάρυστο. Όλα αυτά συνδυάζονται με την πολιτισμική ταυτότητα και την παράδοση του νησιού. H Εύβοια είναι μια αποκάλυψη για τον ταξιδιώτη.

notia-evoia

Κεντρική Εύβοια

Αφετηρία για τον εξερευνητή του νησιού είναι η κοσμοπολίτικη Χαλκίδα και στην ευρύτερη παράκτια περιοχή. Οι Ν. Αρτάκη, Πολιτικά, Αυλί­δα, Ν. Λάμψακος, Λευκαντί, Ερέτρια και Αμάρυνθος είναι γνωστές για τα ουζερί, τις ψαροταβέρνες τους και τη νυχτερινή ζωή.

Ανακαλύψτε παραδοσιακές συνταγές για μπι­φτέκια μανιταριών, κόκορα στιφάδο, λιλίκια, καλαμαράκια γεμιστά με σοτέ λάπαθο, τυροπιτάρι, αμυγδαλόπιτα, αχαμνόπιτα (γαλατόπιτα), κέικ με λιαστή ντομάτα Δύστου και ελιές, κουλίκια, μουστοκούλουρα.

Το όρος Δίρφη προσφέρει απλό­χερα τα φημισμένα αρωματικά βότα­να και αυτοφυή και καλλιεργούμενα μανιτάρια του.

Βόρεια Εύβοια

Ταξιδεύοντας, θα γνωρίσετε δασοσκεπή βουνά, πλούσια χλω­ρίδα και πανίδα, ποτάμια και πηγές, όμορφες και πολλές ακρογιαλιές, που δί­νουν λάδι, ελιές, σύκα, θαλασσινά και κρασί εν αφθονία στο βόρειο κομμάτι της Εύβοιας.

Γνωστά τοπικά πιάτα είναι η γαλίπα (ψαροκεφτέδες με θαλάσσια ανε­μώνη) και οι λωλοί χταποδιού.

Στην Κύμη και στην ευρύτερη περιοχή μέχρι το Αλιβέρι, συναντάμε συνταγές που περνούν από γενιά σε γενιά. Η περιοχή φημί­ζεται για τα αποξηραμένα σύκα της (προϊόν με προστατευόμενη ονομα­σία προέλευσης), τα παραδοσιακά γλυκά της όπως ο μπακλαβάς, τα αμυγδαλωτά, τα γλυκά από μούστο (π.χ. σουτζούκια και χαϊμαλιά), καθώς και για τα κηπευτικά που δίνει η περιοχή της λίμνης Δύστου. Κόκορας με γκόγκιλιες, ψαρόσουπα, μελιτζάνες με τραχανά, ρεβυθομάνεστρο, ντολμαδάκια με κιμά, ραβανί με πετιμέζι, καρυδόπιτα, μπακλαβάς κουμιώτικος, σπα­νακόπιτα, τηγανόψωμο και παστέλι, είναι μερικά από τα τοπικά γλυκά και πιάτα που αξίζει να δοκιμάσετε.

Νότια Εύβοια

Κυρίαρχη θέση στην οικονομική ζωή της άγονης Νότιας Εύβοιας (Κάρυστος, Μαρμάρι, Στύρα) είχε ανέκαθεν η κτηνοτροφία. Νόστιμα κρέατα από ζώα μεγαλωμένα στις βουνοπλαγιές της Όχης. Εδώ βρίσκουμε το πικάντικο τουλουμίσιο τυρί, το ανθότυρο, την κεφαλογραβιέρα, αλλά και εξαιρετικό αρωματισμένο μέλι που είναι από τα πιο φημισμένα προϊόντα του νησιού. Αποτέλεσμα, λαχταριστές επιλογές στο τραπέζι, κουρκουμπίνες, τραχανάς με καπνιστό χοιρινό, ψαρόσουπα, κατσικάκι Καρύστου γεμιστό στη γάστρα, βουλωτό αρνάκι ή κατσικάκι Καρύστου. Από γλυκά, μυζηθροχαλβάς, κιουνεφέ, ραβανί Καρύστου και καρυδόπιτα.

Τρία είναι τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα της νότιας Εύβοιας, όπου τον τόνο δίνει η αρβανίτικη κουζίνα: το τυροπιτάρι, τα κουρκουμπίνια και το βουλωτό αρνί.

Το τυροπιτάρι (μισοφέγγαρο, με πιο λεπτό φύλλο) ή τηγανόψωμο (στρογγυλό, με πιο χοντρό φύλλο) είναι ένα ζυμάρι με προζύμι ή μαγιά ανοιγμένο σε φύλλο και γεμιστό με το λευκό, μαλακό, αιγοπρόβειο τουλουμοτύρι –της Καρύστου είναι διάσημο. Τα κουρκουμπίνια θεωρούνται ως χαρακτηριστικό ζυμαρικό της αρβανίτικης κουζίνας, οπότε θα τα βρείτε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπου τα λένε γκόγκλες ή τζόλια. Και το βουλωτό φτιάχνεται με αρνί καρυκευμένο με σκόρδο και αλατοπίπερο, το οποίο σιγοψήνεται για ώρες σε γάστρα (ή σε κατσαρόλα κλεισμένη πολύ καλά τριγύρω με ζυμάρι), μέχρι να γίνει λουκούμι.

Κατσικάκι Καρύστου γεμιστό στη γάστρα

Υλικά

  • 1 κατσικάκι 5 κιλών ή δύο μπροστινά
  • 1½ ποτήρι νερού ρύζι Kαρολίνα
  • 2 μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα
  • 1 ματσάκι δυόσμο ψιλοκομμένο
  • 250 γρ. φρέσκο ανάλατο τυρί Καρύστου ή κασέρι
  • 1 κ. γ. πελτέ ντομάτα
  • 1 γαλέτα τριμμένη
  • αλάτι θαλασσινό
  • φρεσκοτριμμένο πιπέρι
  • 1 κιλό πατάτες κομμένες κυδωνάτες
  • χυμό από 2 λεμόνια
  • 1 κ. σ. μουστάρδα πικάντικη
  • 1 ποτήρι κρασιού ελαιόλαδο

Εκτέλεση

1. Πασπαλίζουμε το κατσικάκι με αλάτι και πιπέρι και το αφήνουμε στην άκρη.

2. Σε κατσαρόλα σοτάρουμε σε ελαιόλαδο το κρεμμύδι μέχρι «να γυαλίσει».

3. Προσθέτουμε 1½ ποτήρι ζεστό νερό, το ρύζι, το δυόσμο και τον πελτέ ντομάτας. Μόλις βράσει η γέμιση (περίπου 25 λεπτά), την κατεβάζουμε από τη φωτιά και πασπαλίζουμε με το τυρί και τη γαλέτα ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα.

4. Γεμίζουμε με το μείγμα την κοιλιά τού κατσικιού. Εναλλακτικά, ανοίγουμε με το μαχαίρι διαχωρίζοντας το κρέας από τα κόκκαλα ώστε να υπάρχει χώρος να βάλουμε τη γέμιση.

5. Πιέζουμε τη γέμιση και ράβουμε με σακοράφα και χοντρή κλωστή το κρέας.

6. Σε μπολάκι αναμειγνύουμε τον χυμό λεμονιού, τη μουστάρδα και το ελαιόλαδο μέχρι να ομογενοποιηθούν.

7. Βάζουμε σε πήλινη γάστρα το κατσικάκι και τις πατάτες και τα περιχύνουμε με τη σάλτσα μουστάρδας και το σκεπάζουμε.

8. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 200οC για 90 λεπτά. Αργότερα, χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία στους 180οC και ψήνουμε για 1 ώρα ακόμα .

9. Βγάζουμε τη γάστρα από τον φούρνο και αφήνουμε να κρυώσει λίγο το κρέας πριν το κόψουμε σε μερίδες.

Πηγές: Πρώτο Θέμα, Γαστρονόμος, Αιρετικά

ΚΚΚ: Ο άσπονδος φίλος του Ισραήλ (μέρος β΄)

Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή που αναγνώρισε την κομμουνιστική Κίνα, έξι μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), καλλιεργώντας οικονομικές και στρατηγικές σχέσεις μαζί της. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν ουκ ολίγες μεταφορές στρατιωτικής τεχνολογίας  από το Ισραήλ στην Κίνα, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο κύριος στόχος της ισραηλινής διπλωματίας ήταν να δεσμεύσει το ΚΚΚ ώστε να μην παράσχει βοήθεια στους εχθρούς του Ισραήλ στην Εγγύς Ανατολή.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η Κίνα δέχθηκε τα οφέλη της συνεργασίας με το Ισραήλ, δεν δίστασε να προσφέρει τη στήριξή της στις αραβικές χώρες που αντιμετωπίζουν εχθρικά το εβραϊκό κράτος, όπως το Ιράν και το Ιράκ, καθώς και στις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις.

Στο α΄μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι σχέσεις του ΚΚΚ με τις προαναφερθείσες χώρες και οργανώσεις και το είδος της βοήθειας που εκείνες έλαβαν από το κράτος του Μάο Τσετούνγκ, τόσο σε υλικοτεχνικό όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο.

Η κινεζική εισβολή στο Ισραήλ

Η κινεζική αρωγή προς τους Παλαιστίνιους και τις γειτονικές μουσουλμανικές χώρες δεν εμπόδισαν το Ισραήλ να συνάψει επίσημες διπλωματικές σχέσεις με το ΚΚΚ το 1992, συνεχίζοντας τις πωλήσεις τεχνολογίας στην Κίνα και βαθαίνοντας τη συνεργασία των δύο χωρών. Καμία από τις ισραηλινές κυβερνήσεις δεν θεώρησε ότι υπήρχε πρόβλημα με αυτό, παρά το ότι οι ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990 ισχυρίστηκαν ότι το Ισραήλ είχε παραβιάσει τους όρους για τη χρήση της τεχνολογίας πυραύλων Patriot χωρίς τη συγκατάθεσή τους, καθώς και της αμερικανικής τεχνολογίας που είχε εγκατασταθεί στα αεροπλάνα του Λιονταριού, την ανάπτυξη των οποίων είχαν χρηματοδοτήσει οι ΗΠΑ. [23]

Το 1999, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έφθασαν σε σημείο βρασμού όταν το Ισραήλ θέλησε να πουλήσει στην Κίνα τρία προηγμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη τύπου Falcon, με εγκατεστημένα συστήματα ραντάρ αμερικανικής τεχνολογίας. [24]

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν αντιρρήσεις, το Ισραήλ αποζημίωσε το ΚΚΚ με 350 εκατομμύρια δολάρια και η συμφωνία ακυρώθηκε. Εν τούτοις, το Ισραήλ δεν δίστασε ούτε στιγμή και συνέχισε να πουλάει τεχνολογία στην Κίνα. Το 2005 έγινε γνωστό ότι το Ισραήλ συμφώνησε να αναβαθμίσει τα UAV τύπου Harpy που είχε πουλήσει στην Κίνα μια δεκαετία νωρίτερα. Το Harpy είναι ένα πιλοτικό όχημα που εκρήγνυται στα συστήματα ραντάρ του εχθρού. Οι ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκαν και πάλι, κατηγορώντας το Ισραήλ για απάτη, και απείλησαν να αποχωρήσουν από τη συνεργασία τους για το σχέδιο ανάπτυξης του αεροσκάφους F-35. [25]

Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ ακύρωσε τη συμφωνία Harpy και ανακοίνωσε ότι στο εξής όλες οι στρατιωτικές συμφωνίες και η διπλή τεχνολογία προς την Κίνα θα υπόκεινται στην έγκριση των ΗΠΑ. [26]

Η κρίση της Harpy ώθησε επίσης το Ισραήλ να περάσει το «Defense Export Control Law» (Νόμος για τον Έλεγχο των Εξαγωγών Αμύνης) το 2007, νόμος που επέβαλε πρόσθετους περιορισμούς στις εξαγωγές στρατιωτικών και διπλών τεχνολογιών. [27]

Για να προωθήσει το ΚΚΚ τα σχέδιά του, το 2006 άλλαξε τη στρατηγική του και ανακοίνωσε ένα «εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στην Κίνα», σύμφωνα με το οποίο θα έστελνε κυβερνητικές και ιδιωτικές εταιρείες στη Δύση για να αποκτήσουν τεχνολογίες και να τις φέρουν πίσω στην Κίνα με στόχο «την παροχή επιστημονικής-τεχνολογικής υποστήριξης για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας αρμονικά σοσιαλιστικής», όπως γράφει το πρόγραμμα. [28]

Η ιδέα ήταν να καταστεί η Κίνα κέντρο τεχνολογικής ανάπτυξης (περιλαμβανομένων των γεωργικών τεχνολογιών). Δεδομένου ότι οι ίδιοι δεν διέθεταν αρκετές γνώσεις ή εξειδικευμένο προσωπικό, κρίθηκε απαραίτητο να σταλούν άτομα και επιχειρήσεις στη Δύση, όπου θα αποκτούσαν τις απαραίτητες γνώσεις ακόμα και με αθέμιτα μέσα, και να προσληφθεί προσωπικό για να εργαστεί στην Κίνα.

Έτσι, μια νέα εποχή ξεκίνησε. Οι κινεζικές εταιρείες εισέβαλαν στη Δύση, φτάνοντας τελικά και στο Ισραήλ. Οι δύο πρώτες καταγεγραμμένες συναλλαγές ήταν το 2011, όταν η κινεζική εταιρεία Kamchina (που ανήκει στο ΚΚΚ) αγόρασε την εταιρεία Makhteshim Agan, η οποία παράγει φυτοπροστατευτικά υλικά, ενώ η Horizons Ventures με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών του Κινέζου δισεκατομμυριούχου Λι Κα-σινγκ, ο οποίος συνδέεται με την κορυφή του ΚΚΚ, επένδυσε στην εταιρεία Magisto που αναπτύσσει αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της επεξεργασίας βίντεο.

Ο Κινέζος μεγιστάνας Λι Κα-Σινγκ έχει επενδύσει έκτοτε σε περίπου 20 επιπλέον ισραηλινές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένου του Technion – του ακαδημαϊκού-τεχνολογικού κέντρου γνώσης του Ισραήλ. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα «αντίγραφο του Technion» στην Κίνα [29].

Η κινεζική στρατηγική ήταν απλή. «Στέλνουν ομάδες στις δυτικές χώρες για να συνδεθούν με τους δυτικούς εταίρους τους και να δημιουργήσουν νέες συνεργασίες», μας είπε ένας ανώτερος σύμβουλος μεγάλων κινεζικών εταιρειών, ο οποίος συνεργάζεται στενά με υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους του ΚΚΚ.

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι ομάδες έρχονται για να μάθουν πιο άμεσα την τέχνη του εμπορίου και των επιχειρήσεων, όπως εφαρμόζεται στις δυτικές εταιρείες, «για να την κλέψουν και να τη μεταφέρουν στην Κίνα».

Ορισμένες από τις κλοπές γίνονται στο πλαίσιο σχεδίων των κινεζικών υπηρεσιών πληροφοριών και του κινεζικού στρατού. Το σχέδιο 863, για παράδειγμα, σχετίζεται με την κλοπή από βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας [30]. Το 973 σχετίζεται με την έρευνα και την ανάπτυξη και το 211 χρησιμοποιείται από τους Κινέζους σε πανεπιστήμια. Μερικές φορές η κλοπή συνδυάζεται με επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η κλοπή δεν αφορά μόνο την υψηλή τεχνολογία, αλλά και όλα όσα μπορούν να διδάξουν στους Κινέζους πώς να διοικούν μια επιτυχημένη εταιρεία – επιχειρηματικά μοντέλα, μοντέλα διαχείρισης, στρατηγικές μάρκετινγκ και πολλά άλλα.

Για να μιλήσουμε με αριθμούς, το 2005 στις ΗΠΑ το ΚΚΚ λειτουργούσε μεταξύ 2.000 και 3.000 εταιρειών των οποίων ο μοναδικός λόγος ύπαρξης ήταν να κλέβουν και να χρησιμοποιούν αμερικανική τεχνολογία , όπως προειδοποίησε η Λίζα Μπρόνσον, ανώτερη αξιωματούχος στο Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Πέντε χρόνια αργότερα, το FBI αναθεώρησε τον αριθμό σε 3.200 εταιρείες. [31]

«Πρόκειται για εταιρείες-βιτρίνες. Μπορεί να είναι εγγεγραμμένες σε χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν ή το Χονγκ Κονγκ. Είναι εγγεγραμμένες εκεί για λόγους απόκρυψης, αλλά όλες εργάζονται για το κινεζικό καθεστώς», μου είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος της βιομηχανίας, ο οποίος γνωρίζει σε βάθος τις συναλλαγές στην Κίνα. «Αυτό επιτρέπει στην κινεζική κυβέρνηση να απλώνει τα πλοκάμια της και να συγχρονίζει τις δραστηριότητές της χωρίς αυτό να γίνεται γνωστό. Αυτό που είναι σημαντικό για τον ‘κινεζικό δράκο’ είναι να αποκτήσει τεχνολογίες – στα τρόφιμα, το νερό, την υγεία, την επικοινωνία και τις υποδομές. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση, όπως στο σκάκι. Αποκτούν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα και το εκμεταλλεύονται. Πρώτα, προσπαθούν να αποκτήσουν την τεχνολογία με νόμιμο τρόπο. Εάν δεν τα καταφέρουν, θα την κλέψουν. Αν δεν είναι καλή, θα την καταστρέψουν.»

Από τον Οκτώβριο του 2011 έως τον Αύγουστο του 2012, Κινέζοι χάκερ προσπαθούσαν να εισέλθουν στα συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών της Rafael, της Israel Aerospace Industries και της Elishra που συμμετείχαν στην ανάπτυξη και κατασκευή του Iron Dome. και υπάρχουν υποψίες ότι κατάφεραν να κλέψουν έγγραφα που αφορούσαν τη λειτουργία του «Σιδερένιου Θόλου», καθώς και τη λειτουργία άλλων ισραηλινών αμυντικών συστημάτων, όπως το Arrow. Η εταιρεία ασφαλείας CyberESI, που ακολούθησε τους χάκερ, αποκάλυψε την υπόθεση στο τεχνολογικό ιστολόγιο του Μπράιαν Κρεμπς (Brian Krebs) στο διαδίκτυο. Η εκπρόσωπος της Aerospace Industries επιβεβαίωσε στον Κρεμπς ότι όντως είχε πραγματοποιηθεί μια τέτοια επίθεση, αλλά ισχυρίστηκε ότι μόνο μη απόρρητο πολιτικό δίκτυο της βιομηχανίας είχε παραβιαστεί. [32]

Το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού

Το ΚΚΚ δεν επαναπαύτηκε και το 2013 πρόσθεσε ένα νέο επίπεδο στη στρατηγική του: την πρωτοβουλία «Μία ζώνη και ένας δρόμος» ή – ανεπίσημα – το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού. Οι βάσεις για το έργο είχαν τεθεί μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν το ΚΚΚ είχε πείσει εταιρείες όπως η HP και η Dell να μεταφέρουν μέρος της παραγωγής τους σε εσωτερικές και σχετικά φτωχές περιοχές της Κίνας, όπως η Τσόντσινγκ, με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αύξηση των μισθών στην περιοχή. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα: οι υψηλής τεχνολογίας εταιρείες ανακάλυψαν ότι δεν είχαν τρόπο να εξάγουν αποτελεσματικά τα προϊόντα τους στο εξωτερικό – οι περιοχές αυτές δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα και τα αεροδρόμια σε αρκετές περιπτώσεις δεν λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε.

Η λύση που σκέφτηκε το ΚΚΚ ήταν οι σιδηροδρομικές γραμμές – από το κέντρο της Κίνας προς την Ευρώπη.

Μεταξύ του 2008 και του 2013, κατασκευάστηκαν σχεδόν 40 γραμμές, που συνδέουν 16 πόλεις στην Κίνα με 15 πόλεις στην Ευρώπη, τις οποίες η HP και η Dell χρησιμοποίησαν για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό στο μισό χρόνο από ό,τι χρειάζεται για να γίνει αυτό με θαλάσσια μέσα.

Αλλά αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να λυθεί το πρόβλημα της φτώχειας στις εσωτερικές περιοχές της Κίνας, γρήγορα έγινε ο «νέος μεταξωτός βραχίονας» του ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος αντιλήφθηκε ότι ένα καλά οργανωμένο σύστημα σιδηροδρομικών γραμμών ωφελεί και στην επίτευξη μεγαλύτερων στόχων. Έτσι προέκυψε το σχέδιο «Μία ζώνη και ένας δρόμος».

Επιφανειακά, φαινόταν ότι το ΚΚΚ έχτιζε σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα που συνέδεαν την Κίνα με ασιατικές και ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να εκπληρώσει το παλιό κινεζικό όνειρο της διανομής αγαθών από την Κίνα στον κόσμο μέσω του περίφημου Δρόμου του Μεταξιού. Ωστόσο, το έργο εξυπηρετούσε και έναν άλλο σκοπό: κάθε φορά που το ΚΚΚ αντιλαμβανόταν ότι μια χώρα που βρίσκεται στον ιστορικό Δρόμο του Μεταξιού είχε οικονομικό ή διπλωματικό πρόβλημα, το Πεκίνο τής προσέφερε οικονομική, πολιτική, ακόμη και στρατιωτική βοήθεια για να βγει από τη δύσκολη θέση της, συνδέοντάς την επίσημα με το πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού.

Με αυτόν τον τρόπο, η χώρα αυτή βρισκόταν είτε να χρωστά στην Κίνα είτε να εξαρτάται από εκείνη, κάτι που το ΚΚΚ εκμεταλλευόταν για να ασκεί πολιτική πίεση όποτε χρειαζόταν.

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία το 2014, το ΚΚΚ προσέφερε στη Ρωσία 15 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας, καθώς και συνεργασία στον τομέα του διαστήματος, της επιστήμης και των οικονομικών βιομηχανιών – και φυσικά την ένταξή της στο Πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού. Αυτό δημιούργησε μια σχετική εξάρτηση της Ρωσίας από το ΚΚΚ, το οποίο έχει επίσης διεισδύσει στη διαστημική και την επιστημονική βιομηχανία της.

Το ΚΚΚ εισχώρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν διαπίστωσε τα διπλωματικά ρήγματα που είχαν δημιουργηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα οποία σήμαιναν σημαντικές οικονομικές ζημίες για τους Βρετανούς. Πρότεινε, λοιπόν, να κατασκευάσει μια εγκατάσταση για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας), μια επιχειρηματική λεωφόρο στο Λονδίνο (επένδυση 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων), έναν ουρανοξύστη και μια σιδηροδρομική γραμμή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κίνας.

Η Ελλάδα, όταν βρισκόταν σε σοβαρή οικονομική κρίση, έλαβε επίσης ένα ‘δώρο’ – τον Απρίλιο του 2016, ένας βραχίονας του κόμματος αγόρασε το 67% του λιμανιού του Πειραιά. Εν κατακλείδι, το ΚΚΚ κατάφερε να προωθηθεί στους κεντρικούς άξονες περίπου 60 διαφορετικών χωρών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, όπως έδειξαν στοιχεία του Economist. [33]

Το Ισραήλ μπήκε στο στόχαστρο το 2013, όταν το ΚΚΚ παρατήρησε ότι βρισκόταν υπό την απειλή ενός οικονομικού μποϊκοτάζ. Στα τέλη του 2012, τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία την αποδοχή της Παλαιστινιακής Αρχής ως κράτος-παρατηρητή στα Ηνωμένα Έθνη. Σε απάντηση, το Ισραήλ αποφάσισε να εγκρίνει την κατασκευή χιλιάδων κατοικιών σε όλη την Πράσινη Γραμμή. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα αντέδρασε σκληρά κατά του Νετανιάχου και άρχισαν να σχηματίζονται διεθνείς εταιρείες σε όλο τον κόσμο που επέβαλαν οικονομικό εμπάργκο στο Ισραήλ [34], [35]. Το ΚΚΚ εκμεταλλεύτηκε την ατμόσφαιρα του αναδυόμενου μποϊκοτάζ και προσφέρθηκε να ‘υποστηρίξει’ το Ισραήλ και να του ανοίξει τις πόρτες για την αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος το μποϊκοτάριζε. Ταυτόχρονα, θα συνέδεε το Ισραήλ με τον Δρόμο του Μεταξιού – μια πρόταση που περιελάμβανε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από το Εϊλάτ στο λιμάνι του Ασντόντ.

Το Ισραήλ ενέδωσε στον πειρασμό. Το υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον Ναφτάλι Μπένετ, έκλεισε τα οικονομικά παραρτήματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη για να ανοίξει γραφεία στην Κίνα [36], ενώ ο πρωθυπουργός Νετανιάχου πήγε σε επίσημη επίσκεψη στην Κίνα τον Μάιο για συναντήσεις με κορυφαία στελέχη του ΚΚΚ και με επιχειρηματίες. «Η Κίνα ενδιαφέρεται για τρία πράγματα: την ισραηλινή τεχνολογία, την ισραηλινή τεχνολογία και την ισραηλινή τεχνολογία», δήλωσε όταν επέστρεψε [37]. Μετά από αυτό, η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε το ψήφισμα 251 σχετικά με την «ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με την Κίνα».

Δεν επρόκειτο για μια θεωρητική απόφαση, αλλά για ένα πρακτικό σχέδιο που δημιουργήθηκε για να προωθήσει και να επεκτείνει τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών [38]. Το πρόγραμμα περιελάμβανε διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με το ΚΚΚ, την ενίσχυση των δεσμών στους τομείς των σπουδών και της έρευνας μεταξύ των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και μεταξύ των Ισραηλινών και Κινέζων ερευνητών, την οργάνωση αποστολών, τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, την υποστήριξη μεγάλων ισραηλινών επιχειρηματικών σχεδίων που θα πραγματοποιούνταν με κινεζικούς φορείς στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των τεχνολογιών νερού και άλλων, τη διευκόλυνση των Θεωρήσεων Εισόδου (visas) για Κινέζους επιχειρηματίες, την ενθάρρυνση επενδύσεων από σημαντικές κινεζικές εταιρείες στον ισραηλινό τεχνολογικό τομέα κτλ., κτλ. Το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Κατασκευών και Στέγασης μπήκαν επίσης στην εικόνα, προσπαθώντας να φέρουν κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες και Κινέζους εργάτες στο Ισραήλ.

Φάνηκε ότι το σχέδιο του ΚΚΚ αφορούσε κυρίως δύο μέτωπα: πρώτον, τη διείσδυση στην ισραηλινή υψηλή τεχνολογία, με την ενθάρρυνση της ισραηλινής κυβέρνησης, προκειμένου να τροφοδοτήσει το σχέδιό της του 2006 για τη μεταφορά γνώσεων στην Κίνα. Και, δεύτερον, την ένταξη του Ισραήλ στον Δρόμο του Μεταξιού, που δημιουργεί εξάρτηση του Ισραήλ από αυτόν, επιτρέποντας έτσι στο ΚΚΚ να ασκεί πολιτική πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση όταν απειλούνται τα συμφέροντά του. Πρώτη απόδειξη αυτού δόθηκε την ίδια εκείνη τη χρονιά, όταν το ΚΚΚ ανάγκασε το Ισραήλ να αποσύρει μια αγωγή που είχε καταθέσει εναντίον της Τράπεζας της Κίνας – μιας τράπεζας του ΚΚΚ – η οποία χρησίμευε ως κεντρικός αγωγός για τη μεταφορά κεφαλαίων στη Χαμάς.

Το 2005, η Μοσάντ ανακάλυψε ότι οι ηγεσίες της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ στο Ιράν και τη Συρία μετέφεραν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων στη Γάζα και το Γιοσέ μέσω της Τράπεζας της Κίνας, τροφοδοτώντας τις δυνατότητες των τρομοκρατικών οργανώσεων να πραγματοποιούν επιθέσεις [39]. Παρά το γεγονός αυτό, η τράπεζα συνέχισε να επιτρέπει τις μεταφορές κεφαλαίων προς τις τρομοκρατικές οργανώσεις. «Τελικά, το 2007, οι Κινέζοι ανακοίνωσαν επίσημα ότι δεν διαπίστωσαν καμία παραβίαση της κινεζικής νομοθεσίας, ότι η Κίνα δεν θεωρεί τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ τρομοκρατικές οργανώσεις στην Κίνα και ότι δεν παρατήρησαν ασυνήθιστη δραστηριότητα», μας είπε η δικηγόρος Νιτσάνα Νταρσάν Λάιτνερ, ιδρύτρια της οργάνωσης «Οι Γραμμές της Δικαιοσύνης», η οποία συστήθηκε για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων με νομικά μέσα [40].

Η κα Νταρσάν Λάιτνερ κίνησε δικαστική διαδικασία κατά της τράπεζας για λογαριασμό 22 οικογενειών που επλήγησαν από τρομοκρατικές επιθέσεις που οργανώθηκαν χάρη σε χρήματα που πέρασαν από την Τράπεζα της Κίνας. Στον πυρήνα της αγωγής βρισκόταν η μαρτυρία της Ούζι Σαϊά, πρώην μέλους της υπηρεσίας ασφαλείας. Όταν η αγωγή υπέπεσε στην αντίληψη του ΚΚΚ, ασκήθηκε πίεση στον πρέσβη του Ισραήλ στην Κίνα. Το Ισραήλ υπέκυψε στην πίεση, εμπόδισε την κα Σαϊά να καταθέσει και η αγωγή κατέρρευσε.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

23. P.R. Kumaraswamy, “Israel-China Relations and the Phalcon Controversy,” Middle East Policy, Vol. 12, No. 2, Winter 1996, pp. 93–103

24. Despite the American claims, Israel claims to this day that this is an entirely Israeli technology

25. Yitzhak Shichor, “The U.S. Factor in Israel’s Military Relations with China,” China Brief, Vol. 5, No. 12, May 24, 2005

26. Yoram Evron, “Between Beijing and Washington: Israel’s Technology Transfers to China,” Journal of East Asian Studies, Vol. 13, No. 3, December 2013

27. AP , “Defense Export Control Law”, website of the Defense Export Control Division, 2007-5677

28. The State Council – The People’s Republic of China, “The National Medium and Long-Term Program for Science and Technology Development (2006-2020)”, www.itu.int

29. Detal , Orpaz, “Huge donation to the Technion: Li Ka-shing will transfer 130 million dollars for the establishment of a branch in China”, The Marker, September 2013

30. Eyal Levinter, “We’re being stolen, but we don’t know it yet”, Epoch Magazine, November 2016

31. Dallas Boyd, “Advanced technology acquisition strategies of the people’s republic of china”, Defense Threat Reduction Agency, September 2010

32. Joe Miller, “Israeli Iron Dome firms ‘infiltrated by Chinese hackers”, BBC News, 31 July 2014

33. www.eiu.com/topic/one-belt-one-road

34. Way -Net, “Obama: Israel does not understand what is good for it”, January 15, 2013

35. Avital Lahav, “Do Obama’s words foreshadow an economic boycott against Israel?”, Ynet, January 19, 2013

36. Azoulai , “Want to work abroad: 2,200 applicants for 12 commercial annex jobs”, Globes, December 2013

37. Prime Minister’s Office, “PM Netanyahu’s Remarks at Israeli Presidential Conference,” press release, June 20, 2013

38. The Prime Minister’s Office

39. Ariel Kahana, “Due to the connection with China: security personal testimony is avoided”, first source, July 11, 2013

40. From an article in Epoch magazine, “The Chinese are coming. What do they want?”, March 9, 2014

Του Eyal Levinter

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η άνοδος των σοσιαλιστών στη Λατινική Αμερική δίνει στέγη σε τρομοκρατικές ομάδες

Το νέο κύμα αριστερών κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική, μαζί με την ολοένα και πιο θρασύτατη στάση της Τεχεράνης, έχει δώσει στο Ιράν και στις τρομοκρατικές ομάδες που το εκπροσωπούν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για να αναμειχθούν με το οργανωμένο έγκλημα, να διασχίσουν τα σύνορα ατιμώρητα και να συμμετάσχουν σε πιο άμεσες κρατικές συναλλαγές, λένε οι αναλυτές.

«Πάντα υπήρχε ένα ορισμένο επίπεδο, όχι μόνο δικτύων, αλλά και επιρροής τόσο από τη Χεζμπολάχ όσο και από το Ιράν, πίσω από τη Χεζμπολάχ, στην περιοχή», δήλωσε ο Έβαν Έλις, πρώην αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ερευνητής καθηγητής Λατινοαμερικανικών Σπουδών στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών του U.S. Army War College.

«Αυτό αυξήθηκε σε σχέση με την από κράτος σε κράτος ιρανική εμπλοκή σε μεγάλο βαθμό μέσω λαϊκιστικών παραγόντων στα μέσα της δεκαετίας του 2000, με μια νέα σοδειά αριστερών λαϊκιστών ηγετών: Ο Ούγκο Τσάβες, ο Έβο Μοράλες στη Βολιβία και σίγουρα ο Ραφαέλ Κορέα στο Εκουαδόρ, μεταξύ άλλων».

Ο χάρτης απεικονίζει τους πολιτικούς προσανατολισμούς των κυβερνήσεων στη Λατινική Αμερική. (The Epoch Times)

 

Η κίνηση αυτή περιλαμβάνει την πρόσφατη αναφερόμενη είσοδο πρακτόρων του Ιράν και της Χεζμπολάχ στην περιοχή μέσω της Βενεζουέλας, όπως αποδεικνύεται από ένα περιστατικό του 2022, κατά το οποίο ένα αεροπλάνο καθηλώθηκε και κατασχέθηκε στην Αργεντινή κατόπιν αιτήματος των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο κρατικό αεροσκάφος επέβαιναν πέντε Ιρανοί υπήκοοι. Αξιωματούχοι της Παραγουάης καθώς και άλλοι ισχυρίστηκαν ότι συνδέονταν με την Quds Force, η οποία έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αργεντινή διέψευσε τις αναφορές ότι τα μέλη του πληρώματος συνδέονταν με την Quds.

Η κατάσχεση συνέπεσε με την επιστροφή στην περιοχή πολλών από τους ίδιους λαϊκιστικούς παράγοντες. «Ουσιαστικά, μεταφέρουν πράκτορες της Quds και προσωπικό που συνδέεται με τη Χεζμπολάχ σε όλη την περιοχή», δήλωσε ο κ. Έλις.

«Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται επίσης μια διεύρυνση αυτής της ιρανικής εμπλοκής με ένα ταξίδι στη Νικαράγουα για να μιλήσει για συμφωνίες πετρελαίου. Και πιο πρόσφατα, ένα ταξίδι τριών χωρών από τον πρόεδρο [Εμπραχίμ] Ραΐσι, συνοδευόμενο από αρκετούς υπουργούς, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας του, στη Βενεζουέλα, καθώς και στη Νικαράγουα και στην Κούβα, όπου υπεγράφησαν αρκετές συμφωνίες σε κάθε μέρος».

Οι ιρανικοί δεσμοί στην περιοχή έχουν γίνει πιο εμφανείς εν μέσω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς. Στις 8 Νοεμβρίου, δύο φερόμενοι ως πράκτορες της Χεζμπολάχ συνελήφθησαν στη Βραζιλία για σχεδιασμό επιθέσεων στη χώρα. Και οι προειδοποιήσεις για τρομοκρατική απειλή στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αυξηθεί, ιδίως σε σχέση με τα νότια σύνορά της.

Η Χιλή και η Κολομβία, αμφότερες με νεοεκλεγμένες αριστερές κυβερνήσεις, ανακάλεσαν τους πρεσβευτές τους στο Ισραήλ στις 31 Οκτωβρίου και επέκριναν την επίθεση της εβραϊκής χώρας κατά των τρομοκρατών της Χαμάς που υποστηρίζονται από το Ιράν.

Η Βολιβία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με το Τελ Αβίβ την ίδια ημέρα -η χώρα είχε υπογράψει συμφωνία με το Ιράν τον Ιούλιο για την ενίσχυση της «συνεργασίας στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας». Τότε, ο υπουργός Άμυνας του Ιράν δήλωσε ότι τα έθνη της Λατινικής Αμερικής κατέχουν «ιδιαίτερη θέση στις στρατηγικές προοπτικές του Ιράν» και ότι η συνεργασία με τη Βολιβία θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο για περισσότερες χώρες της περιοχής.

Ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραΐσι αποβιβάζεται μετά την προσγείωσή του στο διεθνές αεροδρόμιο Σιμόν Μπολίβαρ της Βενεζουέλας, στις 12 Ιουνίου 2023. (STR/AFP via Getty Images)

 

Ο Κάρλος Μπερζάιν, πρώην υπουργός Άμυνας της Βολιβίας και νυν επικεφαλής του Ινστιτούτου Διαμερικανικής Δημοκρατίας, δήλωσε ότι κάθε χώρα της Λατινικής Αμερικής που κυβερνάται υπό τον “σοσιαλισμό του 21ου αιώνα” «μετατρέπεται δημοσίως σε εχθρό των Ηνωμένων Πολιτειών – υιοθετώντας τη ρητορική που ακολουθεί η Κούβα εδώ και σχεδόν 65 χρόνια – με πολύ σοβαρές πολιτικές συνέπειες και συνέπειες για την ασφάλεια».

Ο όρος “σοσιαλισμός του 21ου αιώνα” χρησιμοποιείται συνήθως από τη σοσιαλιστική δικτατορία της Βενεζουέλας και άλλους για να χαρακτηρίσει την ιδεολογία τους.

Ο κ. Μπερζάιν δήλωσε ότι η πατρίδα του αποτελεί παράδειγμα μιας από τις χώρες που ανακτήθηκαν από τους σοσιαλιστές (στα τέλη του 2020) μετά από ένα σύντομο πέρασμα της αντιπολίτευσης στην εξουσία.

«Σήμερα, η Βολιβία, ως δικτατορία, εξαρτάται από την ηγεσία της δικτατορίας της Κούβας και αυτό το δείχνει η εξωτερική της πολιτική», δήλωσε στους Epoch Times.

«Είναι στην υπηρεσία άλλων δικτατορικών καθεστώτων, όπως το Ιράν, η Ρωσία και η Κίνα, με τα οποία δεν υπάρχει κανένα παραδοσιακό ή νόμιμο συμφέρον στο είδος των σχέσεων που διατηρούν. Αυτές θεμελιώνονται στη διαφθορά … στην κατάσταση της Βολιβίας ως ναρκοκράτος και στην ευνοϊκή μεταχείριση εγκλημάτων όπως η τρομοκρατία με μια “αντιιμπεριαλιστική” ρητορική».

Ο κορυφαίος αναλυτής του Ιράν Εμανουέλε Οτολένγκι, ανώτερος συνεργάτης στο Ίδρυμα για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας με έδρα τις ΗΠΑ, δήλωσε ότι τα τρομοκρατικά δίκτυα έχουν αυξηθεί.

«Στη Βραζιλία, η κυβέρνηση του Λουίς Ιγνάσιο Λούλα ντα Σίλβα επέτρεψε στη Χεζμπολάχ και τα ιρανικά μέτωπα να επεκταθούν αθόρυβα με μικρό κίνδυνο ελέγχου από τις αρχές», γράφει ο κ. Οτολένγκι σε άρθρο του στις 28 Οκτωβρίου.

Υποστηρικτές της Χεζμπολάχ παρακολουθούν τηλεοπτική ομιλία του ηγέτη της Χασάν Νασράλα (όχι στη φωτογραφία) στη Βηρυτό του Λιβάνου, στις 3 Νοεμβρίου 2023. (PAHMAD AL-RUBAYE/AFP via Getty Images)

 

«Στη Χιλή, με μια ισχυρή και ριζοσπαστική παλαιστινιακή διασπορά, οι Ιρανοί πράκτορες και τα δίκτυα της Χεζμπολάχ έχουν διεισδύσει στην κυβέρνηση, τα μέσα ενημέρωσης και τον ακαδημαϊκό χώρο, εκτός από τη λειτουργία παράνομων οικονομικών δικτύων».

Η μακρά και εκτεταμένη δραστηριότητα του Ιράν και των εντολοδόχων του στη Λατινική Αμερική αυξάνει περαιτέρω τις ανησυχίες για ένα φιλόξενο πολιτικό περιβάλλον.

Η τρομοκρατική ομάδα Χεζμπολάχ έχει διαδραματίσει εξέχοντα ρόλο στην περιοχή. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι το Ιράν δίνει στην ομάδα εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια ετησίως, όπλα και πολλά άλλα.

«Για δεκαετίες, η Χεζμπολάχ έχει οικοδομήσει υπομονετικά έναν παγκόσμιο ιστό δικτύων, έχει εμπλακεί σε παράνομες οικονομικές δραστηριότητες και έχει υποστηρίξει τρομοκρατικές συνωμοσίες», γράφει ο κ. Οτολένγκι.

Είπε ότι οι περισσότερες χώρες της περιοχής δεν θεωρούν τη Χεζμπολάχ τρομοκρατική οργάνωση, γεγονός που καθιστά δυσκολότερη την παρακολούθηση και τον περιορισμό των δραστηριοτήτων της.

«Λόγω της δεκαετούς εμπλοκής της με το οργανωμένο έγκλημα -ένα κρίσιμο στοιχείο της στρατηγικής χρηματοδότησης της Χεζμπολάχ- η ομάδα έχει εκτεταμένες διασυνδέσεις με τοπικά συνδικάτα εγκλήματος», δήλωσε ο κ. Οτολογένγκι.

«Αυτές οι διασυνδέσεις παρέχουν πρόσβαση σε όπλα, εκρηκτικά, πλαστογραφίες και, το πιο κρίσιμο, διεφθαρμένους δημόσιους υπαλλήλους σε θέσεις-κλειδιά στις μεταναστεύσεις, τα τελωνεία και τις πύλες εισόδου».

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει αρκετές συλλήψεις στη Λατινική Αμερική που συνδέονται με τη Χεζμπολάχ.

«Το 2017, οι αμερικανικές αρχές συνέλαβαν τον Σαμίρ ελ Ντεμπέκ, έναν άλλο πράκτορα της Χεζμπολάχ, ο οποίος, όπως αποκαλύπτουν δικαστικά έγγραφα, είχε ανιχνεύσει πιθανούς στόχους που περιλάμβαναν την ισραηλινή και την αμερικανική πρεσβεία στον Παναμά, καθώς και τη διώρυγα του Παναμά», δήλωσε ο κ. Οτολένγκι.

«Το 2021, πράκτορες της Χεζμπολάχ επιχείρησαν να δολοφονήσουν Αμερικανούς και Ισραηλινούς υπηκόους στην Κολομβία».

Παρά τις λίγες συλλήψεις, η δραστηριότητα του Ιράν και του εντολοδόχου της Χεζμπολάχ συνεχίζεται στην περιοχή και παραμένει σε μεγάλο βαθμό «ανενόχλητη», δήλωσε ο κ. Οτολένγκι.

Συνενοχή και στενοί δεσμοί

Η διευκόλυνση της παράνομης δραστηριότητας από τις αριστερές κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής και η άμεση εγκληματική εμπλοκή τους με το Ιράν έχουν αναφερθεί εκτενώς.

Σημαντικοί κρατικοί παράγοντες έχουν διευκολύνει τη διακρατική τρομοκρατική δραστηριότητα παρέχοντας σε εγκληματίες, οι οποίοι καταζητούνται από την Ιντερπόλ, μεταφορές με κρατικές αεροπορικές εταιρείες, καθώς και πραγματικά διαβατήρια με ψεύτικα ονόματα.

«Η ταχύτητα και η ευκολία με την οποία οι πράκτορες της Χεζμπολάχ είναι σε θέση να εξασφαλίσουν πλαστά έγγραφα στη Λατινική Αμερική δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη», δήλωσε ο Μάθιου Λέβιτ σε ακρόαση της Βουλής των Αντιπροσώπων για την Εσωτερική Ασφάλεια το 2013. Εκείνη την εποχή, ο κ. Λέβιτ ήταν διευθυντής αντιτρομοκρατίας και πληροφοριών στο Ινστιτούτο Εγγύς Ανατολής της Ουάσινγκτον.

«Σύμφωνα με τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, η χρήση τέτοιων διαβατηρίων από τους πράκτορες της Χεζμπολάχ είναι ευρέως διαδεδομένη και τα έγγραφα χρησιμοποιούνται από τους ακτιβιστές της οργάνωσης στα ταξίδια τους σε όλο τον κόσμο».

Επιβάτης περιμένει στην ουρά με το διαβατήριό του πριν από την πτήση από το διεθνές αεροδρόμιο Ο’Χέαρ του Σικάγο στο Σικάγο, στις 23 Ιανουαρίου 2007. (JEFF HANES/AFP via Getty Images)

Στους κρατικούς υποστηρικτές συγκαταλέγονται ο πρώην πρόεδρος Ούγκο Τσάβες και ο διάδοχός του, ο εν ενεργεία Νικολά Μαδούρο, ο οποίος προηγουμένως ήταν υπουργός Εξωτερικών, σύμφωνα με πρώην αξιωματούχους της Βενεζουέλας και αναφορές των μυστικών υπηρεσιών.

Ο πρώην υπάλληλος της πρεσβείας της Βενεζουέλας στο Ιράκ, Μισαέλ Λόπεζ, βγήκε στη δημοσιότητα το 2017 καταγγέλλοντας ένα σύστημα πώλησης διαβατηρίων και βίζας με βάση την πρεσβεία στο Καράκας, το οποίο, όπως ανέφερε στο CNN, ήταν ευρέως διαδεδομένο και με κρατική έγκριση.

Ο κ. Λόπεζ συνεργάστηκε με έρευνα του CNN που είχε πρόσβαση σε απόρρητο έγγραφο των μυστικών υπηρεσιών που συνέδεε τον πρώην αντιπρόεδρο της Βενεζουέλας Ταρέκ Ελ Αϊσάμι με 173 διαβατήρια και ταυτότητες της Βενεζουέλας που είχαν εκδοθεί σε άτομα από τη Μέση Ανατολή. Η έρευνα αποκάλυψε ότι σε αυτά περιλαμβάνονταν άτομα που συνδέονταν με τη Χεζμπολάχ.

Πρώην αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών της Βενεζουέλας ισχυρίζονται επίσης ότι ο κ. Ελ Αϊσάμι στρατολόγησε πράκτορες για τη Χεζμπολάχ και εργάστηκε για την επέκταση των δικτύων κατασκοπείας και διακίνησης στη Λατινική Αμερική, σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times.

Το 2021, η εφημερίδα Israel Hayom δημοσίευσε πληροφορίες που είχαν χακαριστεί από τη Στρατιωτική Υπηρεσία Αντικατασκοπείας της Βενεζουέλας, σύμφωνα με τις οποίες το καθεστώς Μαδούρο έδινε καταφύγιο σε πράκτορες της Χεζμπολάχ που εμπλέκονται στη διακίνηση ναρκωτικών και όπλων, στο ξέπλυμα χρήματος και άλλα με σκοπό τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Σηματοδοτώντας το βάθος της ιρανικής επιρροής στη χώρα, ένα ακαδημαϊκό κέντρο στην πρωτεύουσα της Βενεζουέλας Καράκας πήρε το όνομά του από τον διοικητή της Δύναμης Quds, Κασέμ Σουλεϊμανί – έναν Ιρανό τρομοκράτη που σκοτώθηκε στη Βαγδάτη το 2020 με εντολή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Άνθρωποι περπατούν μπροστά από μια τοιχογραφία που απεικονίζει τον δολοφονημένο Ιρανό στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί (Α) μαζί με τον εκλιπόντα πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες (Δ), στο Καράκας της Βενεζουέλας, στις 4 Ιανουαρίου 2023. (FEDERICO PARRA/AFP via Getty Images)

 

Παρόμοιοι δεσμοί οικοδομούνται με τη Βολιβία, σύμφωνα με τον κ. Μπερζέν.

«[Ο Βολιβιανός πρόεδρος Λουίς] Άρτσε έχει … υπογράψει μια στρατιωτική συμφωνία που καθιστά τη Βολιβία πλατφόρμα τρομοκρατίας για τον Νότιο Κώνο λόγω της γεωπολιτικής της θέσης», είπε, αναφερόμενος στο νότιο μισό της Νότιας Αμερικής, που περιλαμβάνει τη Χιλή, την Αργεντινή, την Ουρουγουάη, την Παραγουάη και μέρος της Βραζιλίας.

«Εδώ και πολύ καιρό υπάρχουν κατηγορίες για Ιρανούς που ταυτοποιούνται με βολιβιανά διαβατήρια. Η ιρανική συμμετοχή σήμερα είναι ενεργή και αυξάνεται», είπε.

Ο κ. Μπερζέν δήλωσε ότι ο πρόεδρος Άρτσε συνεχίζει το έργο του μέντορά του, του πρώην σοσιαλιστή προέδρου Έβο Μοράλες.

«Στη Βολιβία, ο Μοράλες παραχώρησε εμπορικές ζώνες στο Ιράν, χορήγησε άδεια για ένα τηλεοπτικό κανάλι και άλλα μέσα ενημέρωσης και επέτρεψε την πολιτιστική και θρησκευτική διείσδυση», δήλωσε ο κ. Μπερζέν. Όπως ανέφερε, η αντιιμπεριαλιστική σχολή Alba της Βολιβίας προσκάλεσε στα εγκαίνια τον Ιρανό Αχμάντ Βαχιντί, ο οποίος φέρεται να εμπλέκεται στη βομβιστική επίθεση στην AMIA.

Ένα ιρανικό προπαγανδιστικό κανάλι, το “Hispan TV”, μεταδίδει στα ισπανικά σε πολλές χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Βολιβίας, του Ισημερινού, της Κούβας, της Γουατεμάλας, της Νικαράγουας, της Κολομβίας και της Χιλής, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του.

Ο κ. Μπερζέν είπε ότι «οι κυβερνήσεις που εργάζονται για να εξυπηρετήσουν δικτατορίες» όπως το Ιράν περιλαμβάνουν το Μεξικό υπό τον πρόεδρο Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, τη Χιλή υπό τον πρόεδρο Γκαμπριέλ Μπόριτς, την Κολομβία υπό τον πρόεδρο Γκουστάβο Πέτρο και τη Βραζιλία υπό τον πρόεδρο Λούλα ντα Σίλβα.

«Η αντίδρασή τους … στις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ δείχνει την εκτίμησή τους και την προσήλωσή τους στην τρομοκρατία με όλα τα άλλοθι και τις προφάσεις τους», δήλωσε ο κ. Μπερζέν.

ΚΚΚ: Ο άσπονδος φίλος του Ισραήλ (μέρος α΄)

Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή που αναγνώρισε την κομμουνιστική Κίνα. Αυτό συνέβη τον Ιανουάριο του 1950, περίπου έξι μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) [1]. Δεν επρόκειτο για επίσημες διπλωματικές σχέσεις, αλλά για εμπιστευτικές. Η πρώτη τους τεκμηρίωση εμφανίστηκε το 1979, όταν το Ισραήλ μετέφερε μυστικά αμυντικές τεχνολογίες στην Κίνα [2]. Και στις επόμενες δύο δεκαετίες, όταν το Ισραήλ πραγματοποίησε περισσότερες από 60 συναλλαγές μεταφοράς στρατιωτικής τεχνολογίας στη ΜΚS συνολικής αξίας 1 έως 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι συμφωνίες περιελάμβαναν τεχνολογίες για την αναβάθμιση αρμάτων μάχης, συστήματα νυχτερινής όρασης, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, πυραύλους αέρος-αέρος και άλλα [3]. «Το κίνητρο του Ισραήλ ήταν πρωτίστως οικονομικό, αλλά σε δεύτερο επίπεδο αφορούσε και την ασφάλεια και τη στρατηγική. Το Ισραήλ ήλπιζε ότι χάρη στη βοήθεια που παρείχε [στην Κίνα], η Κίνα θα συμπεριελάμβανε τα συμφέροντα ασφαλείας του Ισραήλ στο σύνολο των πολιτικών-ασφαλιστικών της εκτιμήσεων», ανέφερε ο Εφραΐμ Χαλεβί (Ephraim Halevi), πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, σε γνωμοδότηση που συνέταξε για το Κέντρο Shasha Στρατηγικών Ερευνών.

«Το Ισραήλ επιθυμούσε διακαώς να μην ενισχύσει η Κίνα τους χειρότερους εχθρούς του σε διάφορους τομείς. [Ωστόσο] αυτές οι ελπίδες είχαν ήδη διαψευστεί εκείνη την εποχή. Από την άλλη πλευρά, οι ανάγκες της Κίνας, οι οποίες ήταν τόσο η ασφάλεια όσο και η οικονομία, ικανοποιήθηκαν.» [4]

Ήδη από τη δεκαετία του 1970, το ΚΚΚ καλλιεργούσε εκτεταμένους στρατιωτικούς δεσμούς με το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν.

Η πιο ουσιαστική σύνδεση ήταν η μεταφορά δύο τόνων χαμηλής ποιότητας εμπλουτισμένου ουρανίου από έναν κινεζικό στρατιωτικό πυρηνικό αντιδραστήρα στον Σαντάμ [5]. Τον Αύγουστο του 1980, σε μια ιδιαίτερα βίαιη ομιλία του, ο Σαντάμ απείλησε να καταστρέψει το κράτος του Ισραήλ. Έναν χρόνο αργότερα, ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εξαφάνισαν μέσα σε δευτερόλεπτα το όνειρό του να αποκτήσει πυρηνική βόμβα, βομβαρδίζοντας τον ιρακινό αντιδραστήρα.

Ιράν-Κίνα

Ένας ακόμα ‘παιδότοπος’ για το ΚΚΚ ήταν το Ιράν, στο οποίο το κινεζικό καθεστώς παρείχε μια εγκατάσταση για την παραγωγή ουρανίου. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το Ισραήλ έμαθε ότι η Κίνα σκόπευε να παράσχει στο Ιράν μία εγκατάσταση UF6 – εξαφθοριούχο ουράνιο 6, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό κάθε προγράμματος που έχει σχεδιαστεί για την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου», έγραψε ο Χαλεβί. «Πρόκειται για ένα βασικό συστατικό για την παραγωγή πυρηνικού υλικού για την παραγωγή όπλων».

«Ο χειρισμός αυτού του θέματος ενώπιον του κινεζικού συστήματος δεν απέφερε θετικά αποτελέσματα», συνέχισε ο Χαλεβί. «Ο υπουργός Άμυνας Γιτζάκ Ράμπιν αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την επίσκεψη που επρόκειτο να πραγματοποιήσει στην Κίνα για να θέσει το θέμα αυτό στο υψηλότερο επίπεδο της κινεζικής πλευράς. Συνοδευόταν από τον επικεφαλής της Μοσάντ Σαμπτί Σαβίτ, στον οποίο είχε ανατεθεί το θέμα αυτό στο ανώτατο εκτελεστικό επίπεδο. Το θέμα τέθηκε με όλη του τη σοβαρότητα από τον Γιτζάκ Ράμπιν, μεταξύ άλλων και σε μια ολιγομελή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με την κινεζική ηγεσία. Οι λεπτομέρειες αυτής της συνάντησης δεν έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα, απ’ όσο γνωρίζω, αλλά αυτό που είναι σημαντικό να σημειωθεί είναι ότι δεν έγιναν κινεζικές κινήσεις μετά την επίσκεψη που να υποδηλώνουν ότι το αίτημα του Ισραήλ ικανοποιήθηκε.

»Κάποιοι πιστεύουν ότι η εγκατάσταση μεταφέρθηκε ως έχει από την Κίνα στο Ιράν, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που διατείνονται ότι μόνο τα σχέδια παραδόθηκαν στο Ιράν.

»Η εγκατάσταση έγινε στο Ισφαχάν του Ιράν και χωρίς αυτήν τα σχέδια των Ιρανών δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν. Καμία άλλη οντότητα δεν ήταν πρόθυμη να δώσει στους Ιρανούς αυτήν τη δυνατότητα και δεν γνωρίζουμε αν θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρώσει μια παρόμοια κατασκευή μόνο με τις δικές τους μηχανικές και επιστημονικές γνώσεις.»

Το παράδειγμα που αναφέρει ο Χαλεβί είναι μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό των μυστικών στρατιωτικών συμφωνιών που υπογράφηκαν μεταξύ της Κίνας και του Ιράν, οι οποίες περιελάμβαναν τη μεταφορά τεχνολογίας για την παραγωγή πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων, χημικών όπλων, βιολογικών όπλων και προηγμένων συμβατικών όπλων. Ο επικεφαλής της CIA, ο ναύαρχος Ουίλλιαμ Όλιβερ Στάντμαν (William Oliver Studman), έγραψε το 1993 ότι «η Κίνα έχει καθιερωθεί ως ο κύριος προμηθευτής πυρηνικής τεχνολογίας του Ιράν». [6]

Όσον αφορά τα βιολογικά όπλα, η κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών γνωρίζει ότι κινεζικές εταιρείες έχουν μεταφέρει εξοπλισμό βιολογικού πολέμου στο Ιράν, όπως αποκάλυψε τον Ιανουάριο του 1997 η Μαντλήν Ωλμπράιτ (Madeleine Albright), η οποία ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, απαντώντας σε ερώτηση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ [7].

Κινεζικές εταιρείες επίσης «πούλησαν στο Ιράν ολόκληρα εργοστάσια για την παραγωγή θανατηφόρων αερίων», αποκάλυψε η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών [8]. Με την πάροδο των ετών, μάθαμε για δεκάδες ακόμα στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ Κίνας και Ιράν, παρέχοντας από βαλλιστικούς πυραύλους που μπορούν να μεταφέρουν κάθε είδους αιχμή βέλους, μέχρι την τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφόρων τύπων συμβατικών όπλων. «Είναι προφανές εδώ και χρόνια ότι η Κίνα παρέχει σημαντική υποστήριξη, μερικές φορές μαζικά, στους πιο εξτρεμιστές από τους εχθρούς μας», έγραψε ο Χαλεβί.

Το ενδιαφέρον της Κίνας για τη στρατιωτική και τεχνολογική υποστήριξη των εχθρών μας δεν ήταν μόνο οικονομικό. Οι δεσμοί του ΚΚΚ με τους μεγάλους εχθρούς του Ισραήλ ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960, όταν ο Μάο Τσετούνγκ αποφάσισε να δημιουργήσει ένα «ενιαίο μέτωπο» μη δυτικών χωρών που θα αντιτασσόταν στον «δυτικό ιμπεριαλισμό». Από την άποψη του ΚΚΚ, οι αραβικές χώρες της Ασίας, περιλαμβανομένων του Ιράν, της Συρίας, του Πακιστάν και του Αφγανιστάν, έπαιζαν ένα σημαντικό ρόλο στο πρόγραμμα αντίστασης στον ιμπεριαλισμό – του οποίου αιχμή του δόρατος εκείνη την εποχή ήταν ο Σιωνισμός.

Το ΚΚΚ εξοπλίζει τους Παλαιστίνιους

Οι Παλαιστίνιοι συμπεριελήφθησαν επίσης σε αυτό το σχέδιο. Από τη δεκαετία του 1960, οι σχέσεις μεταξύ του ΚΚΚ και των Παλαιστινίων αναθερμάνθηκαν όταν ο κινεζικός στρατός άρχισε να προμηθεύει μεγάλες ποσότητες όπλων και πυρομαχικά στις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις.

Ο Χανί αλ Χασάν, ειδικός πολιτικός σύμβουλος του Αραφάτ, δήλωσε ότι μεταξύ 1964 και 1970 οι Παλαιστίνιοι πολεμούσαν με όπλα κατασκευασμένα στην Κίνα, υπονοώντας ότι το ΚΚΚ ήταν ο κύριος προμηθευτής των Παλαιστινίων. Ωστόσο, η Σοβιετική Ένωση παρείχε επίσης όπλα. [9]

Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες εκτίμησαν ότι η αξία των όπλων που μεταφέρθηκαν από την Κίνα στους Παλαιστίνιους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανερχόταν στα πέντε εκατομμύρια δολάρια (περίπου 30 εκατ. δολάρια σήμερα ή 27 εκατ. ευρώ) [10]. Όπλα, χειροβομβίδες, πυρίτιδα, νάρκες και άλλα εκρηκτικά κατέφθαναν με αποστολές από την Κίνα. Το ΚΚΚ παρείχε επίσης ιδεολογική καθοδήγηση και στρατιωτική εκπαίδευση στα μέλη της PLO, που είχε  προσκαλέσει σε ένα «στρατόπεδο εκπαίδευσης» στην Κίνα. [11]

Η ιστορικός Δρ Λίλλιαν Κραιγκ Χάρρις (Dr. Lillian Craig Harris) το περιέγραψε αυτό λεπτομερώς το 1977 σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στο Journal of Palestinian Studies για λογαριασμό του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Ινστιτούτου Παλαιστινιακών Σπουδών στη Βηρυτό. Η κα Χάρρις έγραψε ότι η σχέση μεταξύ του ΚΚΚ και των παλαιστινιακών ανταρτικών οργανώσεων ήταν πάντα στενή.

Το περιοδικό «Επιθεώρηση του Πεκίνου» είχε παραθέσει κάποτε τα λόγια του προέδρου της PLO Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος φέρεται να είχε πει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει τη «μεγαλύτερη επιρροή στην υποστήριξη της επανάστασης και την ενίσχυση της επιμονής μας».

Πιο ριζοσπαστικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, έχουν εκφραστεί πιο άμεσα. «Ο ηγέτης του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Τζορτζ Χάμπας (George Habas), δήλωσε το 1970: “Ο καλύτερος φίλος μας είναι η Κίνα. Η Κίνα θέλει το Ισραήλ να σβηστεί από το χάρτη, επειδή όσο υπάρχει το Ισραήλ, δεν θα υπάρχουν επιθετικά ιμπεριαλιστικά φυλάκια σε αραβικά εδάφη”», γράφει η Χάρρις. [12]

Η Χάρρις παραθέτει επίσης τον Μάο Τσετούνγκ, ο οποίος δήλωσε το 1965: «Ο ιμπεριαλισμός φοβάται την Κίνα και τους Άραβες. Το Ισραήλ και η Φορμόζα (ιστορική ονομασία της Δημοκρατίας της Ταϊβάν) είναι βάσεις του ιμπεριαλισμού στην Ασία. Εσείς [οι Παλαιστίνιοι] είστε η πύλη της μεγάλης ηπείρου και εμείς [οι Κινέζοι] είμαστε η πίσω πλευρά της. Αυτοί [οι ιμπεριαλιστές] δημιούργησαν το Ισραήλ για εσάς και τη Φορμόζα για εμάς. Ο σκοπός τους είναι ο ίδιος και στις δύο περιπτώσεις». [13]

Παρόμοια πράγματα είπε τον Μάρτιο του 1970 ο Κινέζος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Λι Σιάνιαν, ο οποίος συναντήθηκε στο Πεκίνο με αντιπροσωπεία της Φατάχ:

«Οι παρατεταμένοι αγώνες έκαναν τον παλαιστινιακό λαό και τους λαούς όλων των αραβικών χωρών να καταλάβουν ακόμα καλύτερα ότι η επιμονή του λαού στον ένοπλο αγώνα είναι ο σωστός τρόπος για τους Άραβες να νικήσουν τους επιτιθέμενους και να κερδίσουν την εθνική απελευθέρωση και ότι μόνο μέσα από τον ένοπλο αγώνα είναι δυνατόν να νικήσουν τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές και τους Ισραηλινούς επιτιθέμενους, να ανακτήσουν τα χαμένα εδάφη τους και να πετύχουν την πραγματική ανεξαρτησία και απελευθέρωση». [14]

Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, ένας εκπρόσωπος της Φατάχ στάθηκε στο πλευρό του Μάο Τσετούνγκ στο Πεκίνο, κατά τη διάρκεια πομπής για την 21η επέτειο της ίδρυσης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. [15]

Η επιρροή του ΚΚΚ στους Παλαιστίνιους ήταν επίσης ιδεολογική. Το Νέο Πρακτορείο Ειδήσεων του ΚΚΚ ανέφερε αρκετές φορές εκείνη την εποχή ότι οι Παλαιστίνιοι βλέπουν τα πολιτικά και στρατιωτικά έργα του Μάο ως «μία απεριόριστη πηγή καθοδήγησης στον αγώνα για την απελευθέρωση της γης τους και την επιστροφή στα σπίτια τους» [16]. Το «Κόκκινο Βιβλίο» του Μάο, που περιέχει τα αποφθέγματα του δικτάτορα, καθώς και άλλα γραπτά του, όπως τα «Στρατηγικά προβλήματα στον επαναστατικό πόλεμο της Κίνας» και «Στρατηγικά προβλήματα στον ανταρτοπόλεμο κατά της Ιαπωνίας», έγινε συνιστώμενο ανάγνωσμα μεταξύ των μελών της Φατάχ στη δεκαετία του 1970.

Από τη σκοπιά του ΚΚΚ, ο αγώνας κατά του Ισραήλ παρείχε επίσης στους Παλαιστίνιους την ευκαιρία να εφαρμόσουν μια σημαντική αρχή του μαρξισμού: τον ένοπλο αγώνα μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών στρωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση, όχι μεταξύ του προλεταριάτου και των αστών, αλλά μεταξύ των αδύναμων (Παλαιστινίων) και των Ισραηλινών «κατακτητών».

Όπως έγραψε ο Χαλεβί, ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, οι προσπάθειες του Ισραήλ να περιορίσει την κινεζική υποστήριξη προς τους εχθρούς του δεν ευοδώθηκαν και το ΚΚΚ συνέχισε να εξοπλίζει το Ιράν και τη Συρία.

Αποστολές πυραύλων από την Κίνα έφτασαν επίσης στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Δύο κινεζικοί πύραυλοι είναι γνωστοί στο πυραυλικό οπλοστάσιο της Χαμάς: ένας πύραυλος 107 χιλιοστών (Sarukh 107) με μέγιστο βεληνεκές 8 χιλιομέτρων, που εκτοξεύτηκε για πρώτη φορά στο Ισραήλ το 2006 και δεν είναι σαφές αν είναι σε χρήση τώρα. Και ένας πύραυλος WS-1E (πύραυλοι Grad) με βεληνεκές περίπου 40 χλμ, ικανός να πλήξει το Ασντόντ και το Μπέ’ερ Σεβά. Ο πύραυλος, του οποίου η επίσημη ονομασία είναι «Γουέι-Σεχ» («Ο Φύλακας»), αναπτύχθηκε από την SCAIC Corporation (η Αεροπορική Βιομηχανία της MAC Sichuan) και χρησιμοποιήθηκε στην επιχείρηση χυτού μολύβδου στα τέλη του 2008. Είναι γνωστό ότι χρησιμοποιήθηκε από τη Χαμάς και το 2018.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ακόμη πληροφορίες για το 2021. [17]

Όσον αφορά τη Χεζμπολάχ, είναι γνωστό ότι ο πύραυλος που εκτόξευσε η τρομοκρατική οργάνωση κατά του ισραηλινού πλοίο «Hanit» στον Δεύτερο Πόλεμο του Λιβάνου, μια επίθεση στην οποία σκοτώθηκαν τέσσερεις Ισραηλινοί στρατιώτες, ήταν ένας κινεζικού τύπου πύραυλος C-802. [18]

Τον Μάρτιο του 2013, επίσημη κινεζική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε το «Μουσείο της Νίκης» που ίδρυσε η τρομοκρατική οργάνωση στο Νότιο Λίβανο και το προώθησε. Το μουσείο εκθέτει εξοπλισμό των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων που συνέλεξε η Χεζμπολάχ από τον Δεύτερο Πόλεμο του Λιβάνου και βίντεο με «νίκες» της Χεζμπολάχ. Ένα από τα μέλη της αντιπροσωπείας, ο Γιανγκ Φου-τσανγκ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, ο οποίος εκείνες τις ημέρες διατελούσε αντιπρόεδρος της Σινο-Αραβικής Ένωσης Φιλίας CAFA (China-Arab Friendship Association) – η οποία αποτελεί βραχίονα του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών – δήλωσε ότι η αντίσταση του Λιβάνου είναι «γενναία» και ότι «οι θυσίες είναι απαραίτητες, αλλά στο τέλος η αντίσταση θα νικήσει». [19]

Η κινεζική πρεσβεία στο Λίβανο δεν αρνείται τους δεσμούς της με τη Χεζμπολάχ, αλλά ισχυρίζεται ότι δεν παραβιάζει τις διεθνείς συμβάσεις και ότι δεν πουλά όπλα στην τρομοκρατική οργάνωση. Εάν έγινε κάποια πώληση όπλων, έγινε πειρατικά από κινεζικές εταιρείες. [20]

Ωστόσο, η πρεσβεία δεν λέει ότι αυτός ακριβώς είναι ο μηχανισμός που έχει καθιερωθεί από το ΚΚΚ για να να παρακάμψει τη διεθνή εποπτεία. Όπως είναι γνωστό στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών και τεκμηριώνεται περισσότερες από μία φορές γραπτώς, το σύστημα πωλήσεων όπλων του ΚΚΚ λειτουργεί από θυγατρικές του κινεζικού στρατού και των εταιρειών με τις οποίες συνεργάζεται, οι οποίες εισπράττουν δισεκατομμύρια δολάρια από αυτό.

Ο Έντουαρντ Τίμπερλεϊκ, αναλυτής του κινεζικού στρατού για τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου «Red Dragon Rising» («Το ξύπνημα του κόκκινου δράκου», 2002), δίνει παραδείγματα τέτοιων εταιρειών και συμφωνιών στο βιβλίο του. «Οι εταιρείες έχουν ονόματα που ακούγονται εξωτικά σε ένα μη κινεζικό αυτί», γράφει. Για παράδειγμα, η εταιρεία Πόλυ («Πολυ-πολυτεχνολογίες», της οποίας το κινεζικό όνομα σημαίνει «Κρατήστε τα κέρδη») ή οι εταιρείες «Ουράνιο Τόξο στον Ουρανό», «Βιομηχανίες Σινικού Τείχους», «999» κ.ο.κ. [21]

Οι εταιρείες μεσολαβούν μεταξύ του κινεζικού στρατού και διαφόρων χωρών και τους πωλούν πυραύλους, πυρηνικές τεχνολογίες, βιολογικά όπλα, δηλητηριώδη αέρια και ατομικά όπλα κάθε είδους. Ο κινεζικός στρατός συνεργάζεται επίσης με μη στρατιωτικές εταιρείες που κατασκευάζουν σχεδόν τα πάντα, από στρατιωτικές στολές έως πυραύλους. Σε αντίθεση με τους εργολάβους όπλων σε πολλές δημοκρατικές χώρες, οι περισσότερες πολιτικές εταιρείες ανήκουν στην κινεζική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της Norinco, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής όπλων στον κόσμο, με περισσότερους από ένα εκατομμύριο εργαζόμενους.

Γνωστές εταιρείες όπως η COSCO, η οποία έχει αρχίσει να παρέχει υπηρεσίες θαλάσσιας μεταφοράς όπλων, εμφανίστηκαν επίσης στην εικόνα, ισχυρίζεται ο Τίμπερλεϊκ, καθώς και η κινεζική επενδυτική εταιρεία CITIC, προσθέτει, η οποία επιτρέπει σε Κινέζους στρατιωτικούς και πράκτορες να ταξιδεύουν στο εξωτερικό με πολιτικά ρούχα, ως υπάλληλοι της CITIC.

Η υποστήριξη του ΚΚΚ προς τους εχθρούς του Ισραήλ αντανακλάται επίσης στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου η Κίνα ψηφίζει πάντα κατά του Ισραήλ. Ακόμη και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η Κίνα υποστηρίζει συστηματικά την πολιτική και τις αποφάσεις κατά του Ισραήλ. Το 2018, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ διατύπωσαν μια πρόταση για την καταδίκη της Χαμάς για την εκτόξευση ρουκετών και τη χρήση τρομοκρατικών τούνελ κατά του Ισραήλ. Η πρόταση απορρίφθηκε, καθώς δεν συγκεντρώθηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία. Η Κίνα ψήφισε κατά της καταδίκης.

«Δεν υπάρχει τίποτα πιο αντισημιτικό από το να λέμε ότι η τρομοκρατία κατά του Ισραήλ δεν μπορεί να καταδικαστεί», είχε δηλώσει η τότε πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Νίκκι Χέιλυ. [22]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Yitzhak Shichor, “Hide and Seek: Sino-Israeli Relations in Perspective”, Israel Affairs, Vol. 1, No. 2, 1994, p-188–208

2. Yaakov Katz and Amir Bohbot, “How Israel Used Weapons and Technology to Become an Ally of China”, Newsweek, May 11, 2017

3. Yoram Evron, “Between Beijing and Washington: Israel’s Technology Transfers to China”, Journal of East Asian Studies, Vol. 13, No. 3, December 2013, p-503–528

4. Ephraim Halevi, “China’s involvement in the train line to Eilat: Is it desirable for the State of Israel?”, Shasha Center for Strategic Studies, October 2013

5. Nucleonics Week, May 7, 1991

6. Letter of August 27, 1993, from Admiral William O. Studeman, acting director of the Central Intelligence Agency, to Senator John Glenn (D-Ohio), chairman of the Senate Committee on Governmental Affairs, printed in Senate Hearing 103-208, 185

7. Question submitted for the record to the Senate Foreign Relations Committee, January 8, 1997; see also Deseret News, January 24, 1997, and Washington Times, January 24, 1997

8. Jeffrey Smith, “CHINESE FIRMS SUPPLY IRAN WITH GAS FACTORIES, U.S. SAYS”, The Washington Post, March 8, 1996

9. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1, 1977, p-136

10. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1, 1977, p-136

11. Shaina Oppenheimer, “Weapons and Ideology: Files Reveal How China Armed and Trained the Palestinians”, Haaretz.com, 4 August 2019

12. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-123-154

13. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-127

14. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-137-138

15. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-138

16. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-126

17. MDAA (missile Defense Advocacy Alliance) website

18. Mark Mazzetti, “Striking Deep Into Israel, Hamas Employs an Upgraded Arsenal”, New York Times, 31 December 2008

19. MemriTV, “Chinese Delegation Visits Hizbullah Museum in Lebanon”, memri.org, 19 Mars 2013

20. An interview with the Chinese ambassador to Lebanon, in the Lebanese newspaper rabhka-la, interview Wu Zexian, May 4, 2012

21. Timperlake & Triplett, “Red Dragon Rising: Communist China’s Military Threat to America”, 2002, Kindle edition location 1019

22. Itamar Eichner, “The majority in the UN to condemn Hamas was not enough to approve the decision”, Ynet, December 2018

Του Eyal Levinter

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Ο Αρκτούρος, η νέα μετάλλαξη του Όμικρον, εκδηλώνεται και με συμπτώματα επιπεφυκίτιδας

Μια νέα παραλλαγή του COVID-19, ο Όμικρον XBB 1.16, ο επονομαζόμενος Αρκτούρος, ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο του 2023.

Ένα σημάδι μόλυνσης από τη νέα μετάλλαξη είναι η επιπεφυκίτιδα, γνωστή ως ροζ μάτι. Εξαπλώνεται γρήγορα σε πολλές χώρες, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστραλίας, της Σιγκαπούρης, της Κίνας και της Ινδίας.

Ο Αμερικανός ιολόγος Σων Λιν δήλωσε στο πρόγραμμα Healht 1+1 ότι η εμφάνιση νέων παραλλαγών του COVID-19 είναι αναπόφευκτη. Συστήνει στο κοινό επιφυλακή αλλά όχι πανικό, αν και είναι δύσκολο να προβλεφθεί η τάση του ιού και η παθογένειά του.

Η εμφάνιση και η εξάπλωση του Αρκτούρου

Τον Νοέμβριο του 2021, το στέλεχος SARS-CoV-2, παραλλαγή B.1.1.529, την οποία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ονόμασε αργότερα Όμικρον (Omicron), εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Νότια Αφρική. Αυτό το στέλεχος εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλο τον κόσμο.

Από τότε, ο Όμικρον συνέχισε να μεταλλάσσεται, δημιουργώντας τον Όμικρον BA. 2, Β.Α. 5, Β.Α. 2,75, BQ. 1.1 και το στέλεχος XBB.

Από τον Απρίλιο του 2023, το στέλεχος XBB.1.5, απόγονος του Όμικρον XBB, εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο και μια νέα παραλλαγή του XBB, ο 1.16 (ή αλλιώς Αρκτούρος) μεταδίδεται ήδη από χώρα σε χώρα.

Ο Δρ Λιν ισχυρίζεται ότι ο Αρκτούρος είναι 36 φορές πιο μολυσματικός από τον Β.1.1.

Σε εργαστηριακές μελέτες, αυτό το στέλεχος είχε μια πρόσθετη μετάλλαξη στην πρωτεΐνη ακίδας, η οποία ήταν πιο μολυσματική.

Παγκόσμιοι κίνδυνοι

Στις 3 Μαΐου 2023, μια μελέτη που διεξήχθη στο Ινστιτούτο Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Τόκυο στην Ιαπωνία δημοσιεύθηκε στο Lancet Infectious Diseases.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι ο XBB.1.16 παρουσιάζει τη δυνατότητα μεγαλύτερης ανάπτυξης στον ανθρώπινο πληθυσμό από τους XBB.1 και XBB.1.5. Ωστόσο, όπως ο XBB.1 και ο XBB.1.5, ο XBB.1.16 επιδεικνύει σημαντικές δυνατότητες ανοσοδιαφυγής.

Ιάπωνες ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι ο Αρκτούρος έχει ισχυρή αντίσταση σε διάφορα νέα αντισώματα COVID-19.

Στις 20 Απριλίου, το Κεντρικό Κέντρο Επιδημίας του Εθνικού Κέντρου Διοίκησης Υγείας της Ταϊβάν πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου για το νέο στέλεχος.

Ο Λο Γι-τσουν (Lo Yi-chun), εκπρόσωπος του κέντρου, είπε ότι μια ανάλυση των παγκόσμιων μεταλλάξεων έδειξε ότι το κύριο στέλεχος του ιού εξακολουθεί να είναι το XBB, το οποίο αντιπροσωπεύει το 77% όλων των παραλλαγών του COVID-19.

Ανάμεσά τους και το XBB. 1,5, το οποίο ανήλθε σε 47,9%. Το μερίδιο του Αρκτούρου αυξήθηκε από 1% σε 4%, με την αναπτυξιακή τάση να παρατηρείται στις ΗΠΑ.

Αυτή η παραλλαγή ήταν ακόμα υπό επιτήρηση τον Μάιο του 2023.

Τα συμπτώματα του Αρκτούρου

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονόλαιμο, ρινική καταρροή, πόνους στο σώμα, διάρροια, κόπωση και δύσπνοια.

Σε σοβαρές περιπτώσεις, παρατηρήθηκε υποξικός κορεσμός και σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας.

Πυρετός, βήχας και επιπεφυκίτιδα παρατηρήθηκαν επίσης σε προσβεβλημένα παιδιά.

Ο Βιπίν Βασίσθα (Vipin Vashistha), παιδιατρικός διευθυντής και σύμβουλος στο Mangel Hospital and Research Center και πρώην μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τα εμβόλια και τις πρακτικές ανοσοποίησης στην Ινδική Παιδιατρική Ακαδημία, έγραψε στο Twitter τον Απρίλιο σχετικά με τις εκδηλώσεις σε παιδιατρικές περιπτώσεις.

Έχουν αυξηθεί τα περιστατικά φαγούρας επιπεφυκίτιδας ή κολλώδους εκκρίματος των ματιών στα παιδιά, που συνοδεύονται από συμπτώματα πυρετού, βήχα και γρίπης. Μερικά από αυτά τα συμπτώματα δεν είχαν παρατηρηθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ευάλωτα τα παιδιά στη νέα μετάλλαξη

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO), η επιπεφυκίτιδα ή ροζ μάτι είναι ένα ύποπτο σύμπτωμα της υπομεταβλητής Αρκτούρος, ειδικά στα παιδιά.

Εάν τα μάτια του παιδιού σας έχουν φαγούρα και κόκκινα, η AAO συμβουλεύει τους γονείς να μην πανικοβάλλονται, καθώς αυτή είναι μια κοινή πάθηση των ματιών σε οποιαδήποτε ηλικία και μπορεί να σχετίζεται με αλλεργίες. Ωστόσο, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν τα παιδιά τους εξετάσεις για νουκλεϊκό οξύ για να είναι σίγουροι.

Οι επιπτώσεις του Αρκτούρου στη δημόσια υγεία

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications τον Δεκέμβριο του 2022 έδειξε τις αρνητικές επιπτώσεις του ιού COVID-19 στα μάτια.

Οι ερευνητές παρατήρησαν ποντίκια μολυσμένα με τον ιό COVID-19 και διαπίστωσαν ότι το πάχος του αμφιβληστροειδούς των ποντικών αυξήθηκε σημαντικά – κατά 1,62 φορές.

Η μελέτη έδειξε ότι ο SARS-CoV-2 θα μπορούσε να εξαπλωθεί στον εγκέφαλο και τα μάτια μέσω του τριδύμου και των οπτικών νεύρων, με αποτέλεσμα τη φλεγμονή του αμφιβληστροειδούς, την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτταροκινών και τη μείωση της αντίληψης του βάθους.

Διαθέσιμα εμβόλια σε σύγκριση με εναλλακτικά

Ο Δρ Λιν είπε ότι τα άτομα με μακροχρόνιο COVID θα πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση σχετικά με τη νέα μεταδοτική παραλλαγή.

Ο Αρκτούρος έχει ισχυρές αντιστάσεις στα πολυαντισώματα και αυτά τα αντισώματα θα είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι αυτού του στελέχους.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες παρατηρήσεις, τα μονοκλωνικά αντισώματα έχουν χάσει τη σύνθετη επίδρασή τους στον XBB. 1.5 και τον Αρκτούρο. Έτσι, είναι προφανές ότι η ανάπτυξη του νέου ιού ξεπερνά την πρόοδο των υπαρχόντων εμβολίων.

«Οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί στο παρελθόν με τον Όμικρον μπορεί να έχουν διαφορετικά αντισώματα που μπορεί να λειτουργήσουν ενάντια στην τρέχουσα παραλλαγή», είπε ο Δρ Λιν.

Τόνισε ότι ο Αρκτούρος, μαζί με τον XBB.1.5, επέδειξαν σημαντική αντοχή σε πολλά αντισώματα. Δεδομένων των σημερινών συνθηκών, τα μονοκλωνικά αντισώματα δεν είναι πλέον αποτελεσματικά έναντι αυτών των παραλλαγών και δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την εξέλιξη του ιού.

Επιπλέον, ο Δρ Λιν επεσήμανε ότι άτομα που είχαν μολυνθεί στο παρελθόν με την παραλλαγή Όμικρον μπορεί να έχουν διαφορετικά αντισώματα στα αρχικά στάδια, που να εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά έναντι της τρέχουσας παραλλαγής.

Υπό το φως αυτών των ευρημάτων, ο Δρ Λιν συμβούλεψε τα άτομα με μακροχρόνιο COVID-19 να προσέχουν και να λαμβάνουν πρόσθετα μέτρα για την προστασία της υγείας τους.

Πώς να αποτρέψετε τον Αρκτούρο

Ο Δρ Λιν συνιστά την ιβερμεκτίνη για την πρόληψη του νέου στελέχους. Είπε ότι η ιβερμεκτίνη βοηθά στη μείωση της πιθανότητας μόλυνσης, παρέχοντας καλύτερα αποτελέσματα θεραπείας και ωφελώντας άτομα με ψυχιατρικά συμπτώματα. Ινδικά δεδομένα δείχνουν ότι η ιβερμεκτίνη μειώνει τα ποσοστά μόλυνσης μεταξύ των εργαζομένων στον τομέα της υγείας.

Ο γιατρός διευκρίνισε ότι η ιβερμεκτίνη δεν προωθήθηκε αρχικά λόγω εμπορικών συμφερόντων. Ωστόσο, αυτό το φάρμακο δεν είναι μόνο προσιτό, αλλά επίσης αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως κατάλληλο για την πρόληψη και τη θεραπεία του COVID-19.

Ο Σατόσι Ομούρα, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κιτασάτο της Ιαπωνίας, έλαβε το Νόμπελ Ιατρικής για την εφεύρεση της ιβερμεκτίνης.

Ο Δρ Λιν πρότεινε ότι η ιβερμεκτίνη, αν ήταν διαθέσιμη στην αγορά, θα αύξανε την ανοσία έναντι του ιού κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Της Ellen Wan

 

Νετανιάχου: Οποιοσδήποτε θάνατος αμάχου στη Γάζα είναι μια «τραγωδία»

Το Ισραήλ κάνει ό,τι μπορεί ώστε να μην πάθουν κακό οι άμαχοι στη Λωρίδα της Γάζας κατά τις επιχειρήσεις του εναντίον της Χαμάς, όπως το να ρίχνει φυλλάδια για να τους προειδοποιήσει να φύγουν, αλλά οι προσπάθειές του να περιορίσει τον αριθμό των θυμάτων «δεν ήταν επιτυχημένες», δήλωσε χθες Πέμπτη ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS των ΗΠΑ ο Νετανιάχου ρωτήθηκε αν οι θάνατοι χιλιάδων Παλαιστινίων στο πλαίσιο της ισραηλινής επιχείρησης εναντίον της Χαμάς ενδέχεται να τροφοδοτήσουν με μίσος τη νέα γενιά.

«Οποιοσδήποτε θάνατος αμάχου είναι μια τραγωδία. Και δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένας (θάνατος) διότι κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην πάθουν κακό οι άμαχοι, ενώ η Χαμάς κάτι ό,τι μπορεί για να πάθουν κακό», απάντησε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.

«Στέλνουμε φυλλάδια, τους παίρνουμε τηλέφωνο στα κινητά τους και τους λέμε: ‘φύγετε’. Και πολλοί έφυγαν», εξήγησε.

Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι στόχος της στρατιωτικής του επιχείρησης στη Λωρίδα της Γάζας είναι να εξαλείψει τη Χαμάς.

«Το άλλο πράγμα που μπορώ να πω είναι ότι θα προσπαθήσουμε να ολοκληρώσουμε την επιχείρηση με τα λιγότερα δυνατά θύματα μεταξύ των αμάχων. Αυτό προσπαθούμε να πετύχουμε: τις λιγότερες δυνατές απώλειες μεταξύ των αμάχων. Αλλά, δυστυχώς, δεν το καταφέρνουμε», σημείωσε ο Νετανιάχου.

Στη συνέχεια ο Ισραηλινός πρόεδρος δήλωσε ότι θέλει να κάνει έναν παραλληλισμό με τη Γερμανία, αλλά ο δημοσιογράφος του CBS τον διέκοψε ρωτώντας τον για την ασφάλεια της Λωρίδας της Γάζας μετά τον πόλεμο.

Τα δύο τρίτα των 2,4 εκατ. κατοίκων του θύλακα έχουν μείνει άστεγοι λόγω του πολέμου. Χθες Πέμπτη η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία έριξε φυλλάδια σε τέσσερις πόλεις της νότιας Γάζας –περιοχές στις οποίες μέχρι πρότινος το Ισραήλ τους είχε πει ότι θα είναι ασφαλείς– ζητώντας από τους Παλαιστίνιους να απομακρυνθούν για την ασφάλειά τους.

Επίσης το Ισραήλ έχει ρίξει φυλλάδια στο βόρειο τμήμα της Γάζας ζητώντας την απομάκρυνση των αμάχων. Εκατοντάδες χιλιάδες έχουν μετακινηθεί προς τον νότο.

«Ο χαμένος Λεονάρντο»: Ένας θεϊκός πίνακας σε έναν βρώμικο κόσμο

«Το μέγα ζητούμενο της τέχνης είναι να αποκαταστήσει την παρακμή που επέφερε στην ανθρώπινη φύση η Πτώση, αποκαθιστώντας την τάξη», έγραφε ο Άγγλος κριτικός Τζον Ντέννις το 1704.

Ο πίνακας «Salvator Mundi» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, ήδη από τον τίτλο του – ο οποίος στα λατινικά σημαίνει «Σωτήρας του κόσμου» – εκπληρώνει την περιγραφή του Ντέννις για τη μεγάλη τέχνη. Στον πίνακα, ο Χριστός με το δεξί του χέρι ευλογεί, ενώ στο αριστερό κρατά μια διαφανή σφαίρα που αναπαριστά το σύμπαν. Είναι ένας πίνακας που έχει αντιγραφεί πολλάκις, αλλά το πρωτότυπο θεωρούνταν προ πολλού χαμένο.

Είναι ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με τη διακεκριμένη συντηρήτρια έργων τέχνης Ντάιαν Ντουάιερ Μοντεστίνι (Dianne Dwyer Modestini), κανένα γνωστό τεκμήριο από τη ζωή του Λεονάρντο δεν αναφέρει τον εν λόγω πίνακα, αν και γνωρίζουμε ότι είχε κάνει δύο μελέτες του Χριστού ως Σωτήρα του κόσμου.

 Dianne Dwyer Modestini and Ashok Roy inspecting the Naples copy of "Salvator Mundi" in 2019. (Adam Jandrup/Courtesy of Sony Pictures Classics/The Lost Leonardo)
Η Ντάιαν Ντουάιερ Μοντεστίνι και ο Ασόκ Ρόυ επιθεωρούν το αντίγραφο του «Salvator Mundi» στη Νάπολη το 2019. (Adam Jandrup/ευγενική παραχώρηση της Sony Pictures Classics/The Lost Leonardo)

 

Το ντοκιμαντέρ της Sony Pictures Classics με τίτλο «Ο χαμένος Λεονάρντο» (“The Lost Leonardo”), που κυκλοφόρησε πρόσφατα, παρουσιάζει την εμφάνιση του διάσημου πίνακα στο προσκήνιο, από τη στιγμή που βρέθηκε το έργο μέχρι την αποκατάσταση και την απόδοσή του, τις αντικρουόμενες γνώμες των ειδικών και τις διαδικασίες για τις μετέπειτα πωλήσεις του.

Ο «Χαμένος Λεονάρντο» είναι ένα καλοφτιαγμένο, συναρπαστικό ντοκιμαντέρ που δεν θέλω να ξαναδώ. Αν σας αρέσει να μαθαίνετε για την πολιτική και τις επιχειρήσεις που βρίσκονται πίσω από τη μεγάλη τέχνη, τότε αυτή η ταινία είναι φτιαγμένη για εσάς. Αλλά αν εκτιμάτε τον Λεονάρντο και την ιερή τέχνη καθεαυτήν, η ταινία μπορεί να σας απογοητεύσει, καθώς εκθέτει τη σκοτεινή πλευρά του κόσμου της τέχνης.

 The poster for "The Lost Leonardo," directed by Andreas Koefoed. (Sony Pictures Classics)
Η αφίσα της ταινίας «Ο χαμένος Λεονάρντο», σε σκηνοθεσία του Andreas Koefoed. (Sony Pictures Classics)

 

Σκοτεινή τέχνη

Με επικεφαλής τον Δανό σκηνοθέτη Αντρέα Κόφοντ (Andreas Koefoed), η ομάδα του ντοκιμαντέρ πέρασε τρία χρόνια συγκεντρώνοντας συναρπαστικές συνεντεύξεις εμπειρογνωμόνων, οι οποίες συνδέονται επιδέξια μεταξύ τους επιτρέποντας στο κοινό να πάρει μια γεύση από το μουντό καλλιτεχνικό σύμπαν.

Από την αρχή σχεδόν της ταινίας, συνειδητοποίησα ότι, παρόλο που το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στον πίνακα, η συγκίνηση που προκάλεσε η εμφάνισή του δεν πηγάζει τόσο από την αγάπη του κοινού για την τέχνη όσο από τα πάθη που ταλανίζουν την ανθρώπινη φύση. Η στάση που κράτησαν πολλά από τα εμπλεκόμενα μέρη στο πανηγύρι της επανεύρεσης ενός χαμένου Ντα Βίντσι, γύρω από τα ζητήματα της γνησιότητας, της προώθησης και των εμπορικών συναλλαγών για την πώλησή του, δείχνουν εύγλωττα πόσο χαμηλά έχει πέσει η ανθρωπότητα.

Δυστυχώς, αυτό που βλέπουμε να επικρατεί δεν είναι η καλή πλευρά της ανθρώπινης φύσης, αλλά η παρακμή, η απληστία για φήμη και χρήμα και οι ύπουλες συναλλαγές – ανάλογα βέβαια με το τι σκέπτεστε για την επιχειρηματική εθιμοτυπία.

Η ταινία αναδεικνύει σημαντικά θέματα στον κόσμο της τέχνης. Δείχνει την επίδραση των απόψεων των διάσημων εμπειρογνωμόνων τέχνης, των οίκων δημοπρασιών, των γκαλερί και των μουσείων και αφήνει αιχμές για τις ατζέντες που μπορεί να επηρεάζουν τις αποφάσεις τους.

Η ανακάλυψη

Στις πρώτες σκηνές της ταινίας, βλέπουμε τον εμπειρογνώμονα τέχνης Αλεξάντερ Πάρις (Alexander Parish) σε μια αποθήκη που φαίνεται να είναι γεμάτη από έργα τέχνης όλων των μεγεθών και σχημάτων στοιβαγμένα στους τοίχους. Ο Πάρις είναι ένας «sleeper hunter», ένας κυνηγός άγνωστων αριστουργημάτων, ένας ντετέκτιβ τέχνης ο οποίος μελετά σχολαστικά τα έργα τέχνης που πρόκειται να βγουν «στο σφυρί». Ο απώτερος στόχος και ελπίδα του είναι να ανακαλύψει ένα έργο το οποίο δημιουργήθηκε από έναν πιο σημαντικό καλλιτέχνη από αυτόν στον οποίο αποδίδεται το έργο στον κατάλογο της δημοπρασίας.

 "Sleeper hunter" Alexander Parish. (Adam Jandrup/Courtesy of Sony Pictures Classics)
Ο κυνηγός αριστουργημάτων Αλεξάντερ Πάρις. (Adam Jandrup/ευγενική παραχώρηση της Sony Pictures Classics)

 

Ο Πάρις και ο έμπορος έργων τέχνης Ρόμπερτ Σάιμον ήταν αυτοί που ανακάλυψαν τον «Salvator Mundi», τον λεγόμενο χαμένο Λεονάρντο, σε έναν οίκο δημοπρασιών της Νέας Ορλεάνης το 2005. Τον αγόρασαν για μόλις 1.175 δολάρια. Το πρόσωπο του Χριστού είχε επιζωγραφιστεί, αλλά οι δύο ειδικοί ενδιαφέρθηκαν για τα μέρη του πίνακα που είχαν παραμείνει ανέπαφα. Θα μπορούσαν αυτά τα απείραχτα σημεία να έχουν ζωγραφιστεί από το χέρι του ίδιου του Λεονάρντο;

Είναι σχεδόν πρωτοφανές να εμφανίζεται με τέτοιο τρόπο πίνακας παλαιού Δασκάλου. Υπάρχουν λιγότεροι από 20 πίνακες που αποδίδονται στον Λεονάρντο. Είναι το είδος του ισχυρισμού που θέτει σε κίνδυνο την επαγγελματική υπόληψή του εμπειρογνώμονα.

Οι Πάρις και Σάιμον προσέλαβαν την παγκοσμίου φήμης συντηρήτρια έργων τέχνης Ντάιαν Ντουάιερ Μοντεστίνι, η οποία  επιβεβαίωσε τις υποψίες τους.

 World-renowned art restorer Dianne Dwyer Modestini. (Adam Jandrup/Courtesy of Sony Pictures Classics/The Lost Leonardo)
Η παγκοσμίου φήμης συντηρήτρια έργων τέχνης Dianne Dwyer Modestini. (Adam Jandrup/ευγενική παραχώρηση της Sony Pictures Classics/The Lost Leonardo)

 

 Restoring the crack of the cleaned “Salvator Mundi” in 2006. (Robert Simon/Courtesy of Sony Pictures Classics)
Αποκαθιστώντας τη ρωγμή του καθαρισμένου «Salvator Mundi» το 2006. (Robert Simon/ευγενική παραχώρηση της Sony Pictures Classics)

 

Αν παρακολουθείτε τακτικά την τέχνη ή την επικαιρότητα, ίσως θυμάστε ότι το 2017 ο ίδιος πίνακας, αποκατεστημένος, πουλήθηκε από τον Οίκο Christie’s στη Νέα Υόρκη ως «Salvator Mundi» του Λεονάρντο ντα Βίντσι, έναντι 450,3 εκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που αποτελεί παγκόσμιο ρεκόρ.

Ωστόσο, η επανεύρεση του «Salvator Mundi» του Λεονάρντο αμαυρώθηκε και συνεχίζει να αμαυρώνεται από τις διαμάχες. Πολλοί ειδικοί εξακολουθούν να αμφισβητούν αν το έργο ζωγραφίστηκε από τον Λεονάρντο ή αν συνέβαλλε έστω στη δημιουργία του. Το ντοκιμαντέρ «Ο χαμένος Λεονάρντο» παρουσιάζει και τις δύο πλευρές της ιστορίας.

Οι παίκτες

Ο «Χαμένος Λεονάρντο» είναι ένα είδος αστυνομικού μυστηρίου, που περιλαμβάνει περισσότερες ανατροπές κι από ένα μυθιστόρημα του Νταν Μπράουν. Θα σας κάνει να αμφισβητήσετε κι εσείς την πατρότητα του έργου.

Αυτοί που εμπλέκονται στην πώληση του πίνακα θα μπορούσαν επίσης να είναι χαρακτήρες στα βιβλία του Μπράουν: ένας Σαουδάραβας πρίγκιπας, ένας Ρώσος δισεκατομμυριούχος, ένας Ελβετός επιχειρηματίας, ακόμη και ένας πρώην επαγγελματίας παίκτης πόκερ (οι παίκτες του πόκερ κλείνουν εξαιρετικές επιχειρηματικές συμφωνίες).

Μαζί με τους ειδικούς της τέχνης, μέλη της κοινότητας των μυστικών υπηρεσιών και δημοσιογράφοι ερευνητές παρακολουθούν εντατικά τη διαδικασία πώλησης του πίνακα.

Τα κυριότερα ιδρύματα που ενεπλάκησαν με τον πίνακα – το Λούβρο, ο Οίκος Christie’s, ο Οίκος Sotheby’s, η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και το Υπουργείο Πολιτισμού της Σαουδικής Αραβίας – αρνήθηκαν κάθε αίτημα για σχολιασμό του ντοκιμαντέρ.

Μια κονσέρβα με σκουλήκια 

Η απόδοση της πατρότητας του πίνακα στον Λεονάρντο άνοιξε την παροιμιώδη κονσέρβα με τα σκουλήκια. «Κάθε φορά που εμπλέκονται πολλά χρήματα, ο κόσμος γίνεται σαν ένα μάτσο σκουλήκια που μπλέκονται μεταξύ τους, [όπως] όταν σηκώνεις μια πέτρα», λέει ο κριτικός τέχνης και συγγραφέας Κέννυ Σάχτερ (Kenny Schachter) στην ταινία.

Οι γνώμες των εμπειρογνωμόνων διχάστηκαν (και εξακολουθούν να διχάζονται) σχετικά με την πατρότητα.

«Οι προσδοκίες είναι επικίνδυνες – καταλήγεις να βλέπεις αυτό που θέλεις να δεις», λέει στην ταινία ο ειδικός στον Λεονάρντο ντα Βίντσι Μάρτιν Κεμπ (Martin Kemp) από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος δηλώνει ότι φρόντισε να έχει ανοιχτό μυαλό όταν είδε τον πίνακα για πρώτη φορά το 2008.

Ο Κεμπ ήταν ένας από τους πέντε εμπειρογνώμονες που προσκλήθηκαν από τον επιμελητή Λουκ Σάισον (Luke Syson), ο οποίος εργαζόταν για την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου, για να δουν ανεπίσημα το «Salvator Mundi». Κατά παράδοξο τρόπο, ο Σάισον αποκάλυψε τον πίνακα στην έκθεση του 2011 ως υπογεγραμμένο από τον Λεονάρντο. Ωστόσο, θα πρέπει να παρακολουθήσετε την ταινία για να καταλάβετε γιατί μια τέτοια απόφαση ήταν παράδοξη.

Στην ταινία μαθαίνουμε ότι οι Πάρις και Σάιμον απέτυχαν να πουλήσουν τον πίνακα σε παγκοσμίου φήμης ιδρύματα τέχνης. Το Μουσείο Τέχνης του Ντάλλας προσπάθησε να αυξήσει την τιμή. Ένα άλλο ίδρυμα που προσέγγισαν οι Πάρις και Σάιμον ήταν η Gemäldegalerie στο Βερολίνο. Ο πρώην διευθυντής της Μπερντ Λίντεμαν (Βernd Lindemann) δήλωσε στην ταινία: «Δεν είναι ο ρόλος των μουσείων να παρουσιάζουν έναν πίνακα που έχει γίνει αντικείμενο τόσο μεγάλης συζήτησης”.

Τελικά, ο Ελβετός επιχειρηματίας Ύβ Μπουβιέ (Yves Bouvier) αγόρασε τον πίνακα για λογαριασμό του Ρώσου δισεκατομμυριούχου Ντμίτρι Ριμπολόβλεφ (Дмитрий Рыболовлев). Χωρίς να το γνωρίζει ο Ριμπολόβλεφ, ο Μπουβιέ κέρδισε από την πώληση 44 εκατομμύρια δολάρια. Ο τολμηρός Μπουβιέ εμφανίζεται στο ντοκιμαντέρ και μιλά για το τίμημα που πληρώνει μετά την αποκάλυψή του. Οι δικαστικές υποθέσεις είναι ακόμη ενεργές.

Το 2017, ο Οίκος Christie’s ξεκίνησε τις διαδικασίες για την πώληση του πίνακα με έντονη διαφήμιση και παρουσιάσεις του στο Λονδίνο, το Χονγκ Κονγκ, το Σαν Φρανσίσκο και τη Νέα Υόρκη, παρά την αντίθεση της Μοντεστίνι.

 Christie's previews Leonardo da Vinci's "Salvator Mundi" at Christie's on Oct. 24, 2017, in London before it is auctioned in New York on Nov. 15. (Carl Court/Getty Images)
Ο Οίκος Christie’s παρουσιάζει το έργο του Λεονάρντο ντα Βίντσι «Salvator Mundi» στον Οίκο Christie’s στις 24 Οκτωβρίου 2017 στο Λονδίνο, πριν δημοπρατηθεί στη Νέα Υόρκη στις 15 Νοεμβρίου. (Carl Court/Getty Images)

 

Το αποτέλεσμα της πώλησης το γνωρίζουμε. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλά μυστήρια για το «Salvator Mundi» εκτός από την καταγωγή του. Εικάζεται ότι το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας αγόρασε τον πίνακα για να αυξήσει τον τουρισμό στη χώρα. Μια άλλη πτυχή συνδέει τον Σαουδάραβα πρίγκιπα, τον Γάλλο πρόεδρο και το Λούβρο.

Είναι άγνωστο πού φυλάσσεται σήμερα ο πίνακας. Κάποιοι λένε ότι βρίσκεται σε έναν από τους ελεύθερους λιμένες του κόσμου, μια σειρά από θησαυροφυλάκια αποθήκευσης έργων τέχνης στα αεροδρόμια όπου οι πλούσιοι αποθηκεύουν πολύτιμα έργα τέχνης κατά τη διέλευσή τους, χωρίς φόρους.

«Ο χαμένος Λεονάρντο» μπορεί να είναι απλώς ένας προφητικός τίτλος για την παραδοσιακή τέχνη στον σύγχρονο κόσμο μας. Η μεγάλη τέχνη πράγματι, όπως λέει ο Ντέννις, καθοδηγεί την ανθρώπινη φύση. Αν κρίνουμε από το χρηματιστήριο γύρω από το «Salvator Mundi» του Λεονάρντο, μπορεί να έχουμε χάσει πρακτικά τον πίνακα (αν έχει εγκλωβιστεί σε μία αποθήκη). Αλλά ακόμη πιο σημαντικό φαίνεται να είναι ότι πολλοί από αυτούς που εμφανίζονται στην ταινία δείχνουν να έχουν χάσει την κατανόηση του θέματος του πίνακα και του γιατί ο Λεονάρντο τον ζωγράφισε: για να μας συνδέσει με το θείο και να μας βοηθήσει να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.

Προσωπικά, θα προτιμούσα να συνδεθώ με τον θεϊκό πίνακα του μεγάλου Δασκάλου παρά να ξαναδώ αυτό το καλοφτιαγμένο ντοκιμαντέρ για τον σκοτεινό κόσμο της τέχνης.

‘The Lost Leonardo’ – Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Andreas Koefoed
Διάρκεια: 1 ώρα και 40 λεπτά
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 13 Αυγούστου 2021
Βαθμολογία: 3.5 / 5

Της Lorraine Ferrier

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Έρευνα για το ατύχημα που οδήγησε στη διακοπή λειτουργίας μονάδας του πυρηνικού σταθμού στην περιφέρεια Λένινγκραντ

Πτερύγια τουρμπίνας που έσπασαν, υπό αδιευκρίνιστες μέχρι στιγμής συνθήκες, προκάλεσαν την Κυριακή τη διακοπή της λειτουργίας μονάδας του πυρηνικού σταθμού στην περιφέρεια Λένινγκραντ, ανακοίνωσε η κρατική υπηρεσία διαχείρισης των πυρηνικών σταθμών στη Ρωσία, η Rosenergoatom. Στον συγκεκριμένο σταθμό έχουν εγκατασταθεί πυρηνικοί αντιδραστήρες ίδιου τύπου με εκείνους που κατασκευάζει η Ρωσία στην Τουρκία και σχεδιάζονται επίσης για την Ουγγαρία.

Προτεραιότητα κατά τον επικεφαλής της Rosenergoatom Αλεξάντερ Σούτικοφ είναι «να εξακριβωθούν τα αίτια της καταστροφής των πτερυγίων», κάτι που χαρακτήρισε πρωτόγνωρο. Εκτίμησε πως οι επισκευές θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου.

Η μονάδα όπου σημειώθηκε το ατύχημα κατασκευάστηκε το 2018 και φιλοξενεί προηγμένο αντιδραστήρα VVER 1200 τελευταίας γενιάς. Αντίστοιχους έχει προμηθευτεί η Λευκορωσία και επίσης κατασκευάζονται από τη Ρωσία στο Άκουγιου της Τουρκίας και σχεδιάζονται για τον πυρηνικό σταθμό Paks-2 στην Ουγγαρία.

Ο Σούτικοφ είπε ότι τα σπασμένα πτερύγια αποτελούσαν τμήμα ατμοτουρμπίνας ισχύος 1,2MW που κατασκευάστηκε από την εταιρία Power Machines του Αλεξέι Μορντασόφ.

Η Rosatom, η ρωσική υπηρεσία ατομικής ενέργειας στην οποία ανήκει η Rosenergoatom, ανέφερε ότι παρόμοια μοντέλα τουρμπίνων υπάρχουν επίσης στον πυρηνικό σταθμό που βρίσκεται στην περιφέρεια Βαρόνιες.

Δεδομένου ότι οι τουρμπίνες δεν επηρεάζουν τη λειτουργία του πυρηνικού αντιδραστήρα, η Rosatom υπογραμμίζει ότι «η δυσλειτουργία τους δεν έχει καμία επίπτωση στην πυρηνική ασφάλεια», καθώς ο μηχανισμός του αντιδραστήρα λειτουργεί όπως προβλέπεται.