Η Κάλυμνος συγκεντρώνει για ακόμη μία χρονιά το ενδιαφέρον της διεθνούς αναρριχητικής κοινότητας, φιλοξενώντας από τις 16 έως τις 19 Οκτωβρίου το Διεθνές Φεστιβάλ Αναρρίχησης 2025. Η διοργάνωση, που έχει πλέον καταξιωθεί παγκοσμίως, έχει συνδέσει άρρηκτα το όνομα του νησιού με την παγκόσμια σκηνή της αναρρίχησης.
Με τη συμμετοχή αθλητών διεθνούς εμβέλειας, προβολές, δράσεις, εκθέσεις και πολιτιστικά δρώμενα, το φεστιβάλ επιστρέφει δυναμικά, υπογραμμίζοντας τον καθιερωμένο ρόλο της Καλύμνου ως σημείου αναφοράς για τους φίλους του αθλήματος. Η φετινή διοργάνωση αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς επανασυνδέει, έπειτα από χρόνια, την τοπική κοινωνία, τους αθλητές και τους επισκέπτες σε ένα κοινό πεδίο δημιουργίας και ανταλλαγής εμπειριών.
Δεκάδες κορυφαίοι αναρριχητές —επαγγελματίες και ερασιτέχνες— καθώς και εκπρόσωποι διεθνών μέσων ενημέρωσης, θα βρεθούν στην Κάλυμνο για να καλύψουν τη διοργάνωση και να αναδείξουν τις ιδιαιτερότητες του τόπου.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει αναρριχητικές εξορμήσεις σε εμβληματικά πεδία του νησιού, φιλικούς αγώνες, προβολές ντοκιμαντέρ, συζητήσεις, εκπαιδευτικά εργαστήρια, μουσικές βραδιές και γαστρονομικές εκδηλώσεις που αναδεικνύουν τον πολιτισμό και τη φιλοξενία της Καλύμνου. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις φυσικές ομορφιές του νησιού και να δοκιμάσουν την τοπική γαστρονομία, που συμπληρώνει την εμπειρία πέρα από την αναρρίχηση.
Ανάμεσα στους προσκεκλημένους, ξεχωρίζει ο Silvo Karo, θρύλος της σλοβενικής ορειβασίας και τιμημένος με το Χρυσό Πιολέ (Piolet d’Or) για τη συνολική του προσφορά. Έχει κατακτήσει περισσότερες από 2.000 διαδρομές σε Παταγονία, Άλπεις και Ιμαλάια, αφήνοντας το αποτύπωμά του σε ορισμένες από τις πιο απαιτητικές κορυφές του κόσμου.
Η Sylvia Loreggian, από την Πάδοβα της Ιταλίας, είναι μία από τις πιο δραστήριες ορειβάτισσες και οδηγούς βουνού. Έχει λάβει μέρος σε αποστολές σε Νεπάλ, Αλάσκα και Πακιστάν και πρόσφατα επιχείρησε την ανάβαση στο K2, το δεύτερο υψηλότερο βουνό στον κόσμο. Όπως σημειώνει, «η Κάλυμνος συνδυάζει την πρόκληση του βράχου με τη ζεστασιά των ανθρώπων».
Ο Marcin Jamkowski, Πολωνός κινηματογραφιστής, συγγραφέας και πρώην αρχισυντάκτης του National Geographic Poland, παρουσιάζει την ταινία του Stronger than Ever, μια συγκινητική ιστορία για την επιστροφή του αναρριχητή Maciej Kubera «Pastor» μετά από σοβαρό ατύχημα. Η ταινία, που έχει διακριθεί σε διεθνή φεστιβάλ, αποτελεί ύμνο στην ανθρώπινη αντοχή και τη δύναμη της κοινότητας των αναρριχητών.
Από την Ελλάδα συμμετέχουν καταξιωμένοι αθλητές και προπονητές που εκπροσωπούν επάξια τη χώρα στη διεθνή σκηνή. Μεταξύ αυτών, ο Κώστας Γραφανάκης, Κρητικός αναρριχητής και προπονητής, με πολυετή εμπειρία στην αγωνιστική και υπαίθρια αναρρίχηση, καθώς και ο Μάνθος Βαλσαμίδης, μέλος της νέας γενιάς Ελλήνων αναρριχητών και ειδικευμένος αναισθησιολόγος, ο οποίος συνδυάζει τη γνώση της ιατρικής με την εμπειρία του βουνού, δίνοντας έμφαση στην ασφάλεια και την πρόληψη.
Η αντιδήμαρχος Τουρισμού Καλλιόπη Κουτούζη Vogelzang σημείωσε:
«Με χαρά καλωσορίζουμε στην Κάλυμνο το Παγκόσμιο Αναρριχητικό Φεστιβάλ, που φέτος ανακτά τη διεθνή του δυναμική μετά από μια περίοδο περιορισμών. Πρόκειται για μια κορυφαία διοργάνωση που δίνει στο νησί τη δυνατότητα να βρεθεί ξανά στο επίκεντρο της παγκόσμιας αναρριχητικής κοινότητας. Η αναρρίχηση δεν είναι μόνο άθλημα· είναι τρόπος ζωής που συνδέει ανθρώπους από όλο τον κόσμο και αποτελεί σημαντικό μοχλό τουριστικής ανάπτυξης για την Κάλυμνο.»
Το φεστιβάλ πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Δήμου Καλυμνίων, τη συνδρομή της CK Strategies, καθώς και τη στήριξη αναρριχητικών συλλόγων, εθελοντών και επιχειρηματιών του νησιού.
Η Κάλυμνος αναδεικνύεται έτσι σε τόπο όπου η φύση, ο άνθρωπος και το άθλημα συνυπάρχουν αρμονικά, προσφέροντας μια αυθεντική εμπειρία αναρρίχησης και φιλοξενίας.
Το ένα βραβείο μετά το άλλο σε διεθνείς διαγωνισμούς κερδίζει η ομάδα EMS of Crete, η οποία απαρτίζεται από επαγγελματίες διασώστες και ιατρούς του προνοσοκομειακού χώρου — στην πλειονότητά τους στελέχη του ΕΚΑΒ Κρήτης. Στόχος τους, όπως αναφέρουν, είναι να βελτιώνονται συνεχώς μέσα από μια διαδικασία που αγαπούν, καθώς για τους περισσότερους η προσφορά τους δεν περιορίζεται απλώς στην εργασία τους.
Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το μέλος της ομάδας Μανώλης Ροκαδάκης, η δημιουργία του EMS of Crete το 2006 βασίστηκε ακριβώς σε αυτήν την αγάπη. «Είμαστε άνθρωποι που αγαπάμε πολύ αυτό που κάνουμε και για εμάς αποτελεί στόχο να βελτιωνόμαστε διαρκώς. Η σκέψη πίσω από τη δημιουργία της ομάδας ήταν να γνωρίσουμε από κοντά άλλες ομάδες, να δούμε πώς λειτουργούν, πώς εφαρμόζουν πρωτόκολλα, τι κάνουν διαφορετικά ή καλύτερα, αλλά και τι κάνουμε εμείς σωστά και τι πρέπει να εξελίξουμε», ανέφερε ο κος Ροκαδάκης, κρατώντας στα χέρια του το τελευταίο βραβείο που έλαβαν στην Κύπρο, χωρίς να κρύβει τη χαρά του.
Πρόκειται για τον 6ο Κυπριακό Διαγωνισμό Πληρωμάτων Ασθενοφόρου (EMS Cyprus Aphrodite Rally 2025), που πραγματοποιήθηκε στο Παραλίμνι από τις 2 έως τις 4 Οκτωβρίου. Οι ομάδες που συμμετείχαν κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ρεαλιστικά σενάρια επείγουσας φροντίδας, με την ομάδα EMS of Crete να κατακτά το πρώτο βραβείο ανάμεσα σε 33 συμμετοχές.
«Τα σενάρια προσομοιάζουν πραγματικές συνθήκες και στόχος είναι να αντιμετωπιστούν τα περιστατικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο», τόνισε ο διασώστης Μανώλης Ροκαδάκης, επισημαίνοντας ότι τέτοιες επιτυχίες δίνουν στην ομάδα ώθηση και δύναμη να συνεχίσει. «Είναι μεγάλη χαρά, γιατί πριν από κάθε διαγωνισμό προετοιμαζόμαστε εντατικά. Έτσι, κάθε νίκη αποτελεί για εμάς μια ανταμοιβή για την προσπάθειά μας και μια επιβεβαίωση ότι ο κόπος μας δεν πάει χαμένος», σημείωσε.
Όπως πρόσθεσε, μέσα από αυτές τις διακρίσεις αναδεικνύεται η ποιότητα και το υψηλό επίπεδο των διασωστών και των ιατρών του προνοσοκομειακού χώρου στην Ελλάδα. «Το γεγονός ότι καταφέρνουμε να διακρινόμαστε δείχνει το πολύ καλό επίπεδο που υπάρχει. Έχουμε τη θέληση, τη γνώση και τη δυναμική. Θα ήταν καλό η πολιτεία να το δει αυτό ακόμη πιο σοβαρά και να στηρίξει περαιτέρω την προνοσοκομειακή φροντίδα, τόσο σε εκπαίδευση όσο και σε ιατρονοσηλευτικό εξοπλισμό, ώστε να φτάσουμε τα ευρωπαϊκά πρότυπα», υπογράμμισε.
Από την πλευρά του, ο γιατρός και μέλος της ομάδας Μιχάλης Ζερβόπουλος εξήγησε ότι τέτοιες διακρίσεις μπορούν να λειτουργήσουν ως κίνητρο για περισσότερους επαγγελματίες του χώρου να συμμετάσχουν. «Ανεξάρτητα από το πώς η πολιτεία μπορεί και πρέπει να ενισχύσει τον χώρο της προνοσοκομειακής φροντίδας, μπορούμε και εμείς οι ίδιοι να εξελισσόμαστε, να ενημερωνόμαστε και να επιδιώκουμε να γινόμαστε καλύτεροι», ανέφερε.
Ένα από τα ξεχωριστά στοιχεία της ομάδας είναι η ιστορία της δημιουργίας της και κυρίως των εμπνευστών της — του αείμνηστου διευθυντή του ΕΚΑΒ Κρήτης Δημήτρη Βουρβαχάκη και του αείμνηστου διασώστη Βαγγέλη Κελαράκη, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους στις 12 Δεκεμβρίου 2012, μέσα σε ασθενοφόρο, ενώ κατευθύνονταν προς το Ρέθυμνο για σεμινάριο πρώτων βοηθειών.
«Ο Δημήτρης Βουρβαχάκης και ο Βαγγέλης Κελαράκης υπήρξαν οι εμπνευστές της ομάδας και εκείνοι που οραματίστηκαν τη δημιουργία της. Εμείς συνεχίζουμε αυτό που ξεκίνησαν, στη μνήμη τους, προσπαθώντας να κρατάμε το όραμά τους ζωντανό», προσέθεσε ο κος Ροκαδάκης, επισημαίνοντας ότι τα μέλη της ομάδας αισθάνονται πως οι δύο τους είναι πάντα παρόντες σε κάθε αποστολή.
«Τους έχουμε συνεχώς στο μυαλό μας. Η ημερομηνία που χάθηκαν αναγράφεται πάντα στις στολές μας κατά τη διάρκεια των διαγωνισμών», εξήγησε, σημειώνοντας ότι η αναγνώρισή τους ήταν τόσο μεγάλη παγκοσμίως, ώστε σε ορισμένους διαγωνισμούς —ιδίως στην Κύπρο— απονέμονται ακόμη και σήμερα τιμητικά βραβεία στο όνομά τους ή πραγματοποιούνται ειδικές ασκήσεις αφιερωμένες στη μνήμη τους.
Η ομάδα έχει συμμετάσχει και διακριθεί σε πλήθος διαγωνισμών εκτός από την Κύπρο, όπως στην Τσεχία, την Τουρκία και την Πολωνία, ενώ έχει ήδη δεχθεί προτάσεις για συμμετοχή στη Νορβηγία και την Αγγλία. Όπως διευκρινίζουν τα μέλη της, αυτές οι εμπειρίες τούς βοηθούν να ενημερώνονται για τις διεθνείς εξελίξεις στον χώρο, τα νέα πρωτόκολλα και τις πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλα προνοσοκομειακά συστήματα.
Όπως υπογράμμισε ο Μιχάλης Ζερβόπουλος, «πέρα και πάνω απ’ όλα, στόχος μας είναι να γινόμαστε καλύτεροι. Ουσιαστικά, δεν πρόκειται για ανταγωνισμό, αλλά για έναν διαγωνισμό με τον ίδιο μας τον εαυτό και τη διαρκή επιθυμία να εξελισσόμαστε».
Προχωρούν οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού των νέων κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων (Joint Master ή Dual Master) μεταξύ ελληνικών Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και διακεκριμένων ξένων πανεπιστημίων. Τα 74 συνολικά προγράμματα που έχουν πάρει έγκριση για χρηματοδότηση προχωρούν ώστε να λειτουργήσουν από το ακαδημαϊκό έτος 2026–27.
Για «ουσιαστική μεταρρυθμιστική τομή, που ενισχύει τη θέση των ελληνικών πανεπιστημίων στον διεθνή χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για τους φοιτητές και τους ακαδημαϊκούς μας και καθιστώντας τη χώρα μας σημείο αναφοράς για υψηλού επιπέδου σπουδές στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» έκανε λόγο ο Νίκος Παπαϊωάννου, υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, αρμόδιος για την Ανώτατη Εκπαίδευση, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο υφυπουργός σημείωσε ότι «η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων (σ.σ. έγκρισης χρηματοδότησης) για τα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών αποτελεί μια ακόμη έμπρακτη απόδειξη της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης να επενδύσει στη γνώση, στην εξωστρέφεια και στη διεθνή αναγνώριση των ελληνικών πανεπιστημίων. Με τη στήριξη του Ταμείου Ανάκαμψης και του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων εξασφαλίστηκε χρηματοδότηση ύψους σχεδόν 94 εκατομμυρίων ευρώ για 74 νέα, καινοτόμα προγράμματα που ενώνουν ελληνικά ΑΕΙ με κορυφαία πανεπιστήμια του κόσμου — από το Yale και το Harvard έως το Columbia και το Sorbonne».
Ο κος Παπαϊωάννου προσέθεσε: «Με το έργο ‘Πανεπιστήμια Αριστείας’ αποδεικνύουμε στην πράξη ότι η Ανώτατη Εκπαίδευση είναι στρατηγική μας προτεραιότητα. Επενδύουμε στο ανθρώπινο κεφάλαιο, αναδεικνύουμε τη δυναμική των ελληνικών ΑΕΙ και δημιουργούμε τις συνθήκες ώστε η Ελλάδα να μην εξάγει πια ταλέντο, αλλά να το προσελκύει. Η διεθνοποίηση της Ανώτατης Εκπαίδευσης δεν αποτελεί μόνο εκπαιδευτική πολιτική· είναι όραμα για μια Ελλάδα που πρωταγωνιστεί στη γνώση και την αριστεία».
«Η στρατηγική στήριξη από την Πολιτεία για τη λειτουργία των κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων αντανακλά την ξεκάθαρη βούληση για διεθνοποίηση», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χρήστος Μιχαλακέλης, πρόεδρος της Study in Greece, της ΑΜΚΕ των ελληνικών δημοσίων ΑΕΙ.
Ωστόσο, τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια έχουν να αντιμετωπίσουν ποικίλες προκλήσεις, τόσο οργανωτικές όσο και σε σχέση με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, προκειμένου να εκταμιευθούν τα χρήματα που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνολικός προϋπολογισμός για τη χρηματοδότηση των νέων κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών ανέρχεται σε 94 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 80 εκατ. προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και τα 12 εκατ. από το Εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, για την κάλυψη του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ).
Πηγές που πρόσκεινται στην ακαδημαϊκή κοινότητα εξέφρασαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ την ανησυχία τους σχετικά με το κατά πόσον θα προλάβουν τα ελληνικά ΑΕΙ στο σύνολό τους να καταρτίσουν συμφωνητικά με τα πανεπιστήμια του εξωτερικού, αλλά και για τον χρόνο που θα απαιτηθεί για τη διαδικασία πιστοποίησης των προγραμμάτων από την ΕΘΑΑΕ.
Η επόμενη πρόκληση που θα αντιμετωπίσουν τα προγράμματα είναι η έγκαιρη προώθησή τους, προκειμένου να προσελκύσουν φοιτητές από το εξωτερικό. «Είναι αναγκαία η συντονισμένη προβολή όλων των ξενόγλωσσων προγραμμάτων, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών, των πανεπιστημίων, ιδιαίτερα τώρα που μπαίνουν σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπως είναι αυτό της διεθνούς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης», τόνισε ο κος Μιχαλακέλης.
Όπως ανέφερε, στο πλαίσιο της διεθνούς προβολής και προώθησης των ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών και ενόψει της λειτουργίας κοινών μεταπτυχιακών προγραμμάτων, η Study in Greece προσφέρει στα ελληνικά πανεπιστήμια ένα ολοκληρωμένο πακέτο υπηρεσιών με στόχο την ενίσχυση της απήχησης και της ελκυστικότητας των προγραμμάτων, καθώς και την προσέλκυση ξένων φοιτητών.
Το παράδειγμα της συνεργασίας ΕΚΠΑ–Yale
Από τα προγράμματα που έχουν προχωρήσει σε διαδικαστικό επίπεδο είναι εκείνο μεταξύ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του πανεπιστημίου Yale (Γέιλ), με τίτλο «Περιβαλλοντικές Επιστήμες και Παγκόσμια Δημόσια Υγεία».
«Υπάρχει συγκεκριμένος προγραμματισμός, τον οποίο ακολουθούμε. Έχουμε ήδη προδιαγράψει τι θα κάνει το κάθε ίδρυμα και προχωράμε», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νίκος Θωμαΐδης, αναπληρωτής πρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης του ΕΚΠΑ και υπεύθυνος καθηγητής του προγράμματος από την πλευρά του ΕΚΠΑ.
Πιο συγκεκριμένα, όπως σημείωσε, έως τις 31 Μαΐου 2025 θα πρέπει όλα τα εγκεκριμένα ΜΠΣ να έχουν καταθέσει φάκελο πιστοποίησης στην ΕΘΑΑΕ. Στη συνέχεια, προκειμένου να λειτουργήσουν τα μεταπτυχιακά τον Σεπτέμβριο του 2026, θα πρέπει να γίνουν οι προσκλήσεις για υποβολή αιτήσεων τον Ιούνιο του 2026. Από πλευράς ΕΚΠΑ υπάρχει ήδη σχεδιασμός δράσεων προβολής του συγκεκριμένου μεταπτυχιακού και των υπολοίπων του πανεπιστημίου νωρίτερα, ώστε να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος για την προσέλκυση φοιτητών.
Όπως επεσήμανε, το συγκεκριμένο κοινό μεταπτυχιακό θα είναι Dual, που σημαίνει ότι τα δύο πανεπιστήμια θα έχουν ταυτόχρονα εισακτέους στο πρώτο έτος. Στο δεύτερο έτος οι εισακτέοι θα μετακινούνται από το πανεπιστήμιο εισαγωγής τους στο δεύτερο πανεπιστήμιο. Προβλέπεται ήδη χορήγηση υποτροφιών σε όσους εισαχθούν στην Ελλάδα, ώστε να υπάρξει επιπλέον κίνητρο για τους φοιτητές.
Συνολικά, προβλέπεται το ΕΚΠΑ να έχει έως 30 εισακτέους, εκ των οποίων οι 20 θα προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και οι 10 από τρίτες χώρες. «Κάθε ένα από τα εγκεκριμένα προγράμματα θα έχει τις δικές του προδιαγραφές και τον δικό του κανονισμό, ωστόσο θα προβλέπεται ποσόστωση Ευρωπαίων και διεθνών φοιτητών», εξήγησε.
Ο χάρτης των συνεργασιών
Εκτός από τη συνεργασία ΕΚΠΑ–Yale, ορισμένα από τα νέα κοινά μεταπτυχιακά προγράμματα που εγκρίθηκαν και αναμένεται να αρχίσουν τη λειτουργία τους από το ακαδημαϊκό έτος 2026–27 είναι τα εξής:
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Harvard University: Εξατομικευμένη Ιατρική στις Πολυπαραγοντικές Οφθαλμικές Παθήσεις μέσω Διεπιστημονικής Προσέγγισης
Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Sorbonne Université: Βιομηχανική Κατάλυση και Βιώσιμη Ενέργεια
Πάντειο Πανεπιστήμιο και Columbia University: Παγκόσμια Κίνα
Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και Boston University: Κρανιοπροσωπική Μηχανική
Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και University College London: Διατροφή και Βιωσιμότητα
Πολυτεχνείο Κρήτης και ETH Zurich: Τεχνολογία Βιώσιμων Υποδομών και Καινοτομία για το Μέλλον
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και Columbia University New York: Ανθρωπιστική Δράση και Συμπεριληπτική Διαχείριση Προκλήσεων της Δημόσιας και Ενιαίας Υγείας
Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Heidelberg University: Τοπία Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Σχεδιασμός
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και Imperial College London: Το Μικροβίωμα στην Υγεία και την Ασθένεια
Μεταξύ των ξένων πανεπιστημίων που θα συνεργαστούν με τα ελληνικά ΑΕΙ συγκαταλέγονται τα: King’s College London, George Mason University, State University of New York, University Paris VIII, York University, Ludwig-Maximilians University, Sibelius Academy, Beijing Language and Culture University, Cyprus University of Technology.
Ο αριθμός συνεργασιών ανά ελληνικό πανεπιστήμιο είναι:
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: 12 Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων: 7 Πανεπιστήμιο Αιγαίου: 6 Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: 5 Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: 4 Ιόνιο Πανεπιστήμιο: 4 Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: 4 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: 3 Πανεπιστήμιο Κρήτης: 3 Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας: 3 Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου: 3 Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών: 3 Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας: 3 Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο Κρήτης: 3 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο: 2 Πανεπιστήμιο Πατρών: 2 Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο: 2 Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος: 2 Πανεπιστήμιο Πειραιώς: 1 Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής: 1 Πάντειο Πανεπιστήμιο: 1
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε σήμερα ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ «κάνει πολλά για την ειρήνη», επικαλούμενος την εκεχειρία στην Μέση Ανατολή ως άμεσο παράδειγμα, αλλά παρατήρησε ότι δεν είναι αρμόδιος να αποφασίσει αν ήταν άξιος του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης ή όχι.
Ο Πούτιν σχολίασε επίσης το ειρηνευτικό σχέδιο του Αμερικανού πρόεδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη Γάζα, λέγοντας ότι αν πετύχει, δεν θα είναι «τίποτα λιγότερο από ένα ιστορικό γεγονός».
Πρόσθεσε δε ότι μπορεί να υπάρξει αίτημα για συμμετοχή της Ρωσίας στην ειρηνευτική διαδικασία, δεδομένου ότι έχει σχέσεις εμπιστοσύνης με τις αραβικές χώρες και ιδιαίτερα με τους Παλαιστινίους.
Ο Ρώσος πρόεδρος είπε επίσης ότι η Ρωσία αναπτύσσει νέα όπλα αποτροπής, πράγμα που σημαίνει ότι εάν οι ΗΠΑ δεν θελήσουν να παρατείνουν οικειοθελώς μια βασική συνθήκη ελέγχου των όπλων, αυτή δεν θα ήταν κρίσιμη για τη Ρωσία.
Αναφερόμενος στους πυρηνικούς εξοπλισμούς, ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι η Μόσχα έχει ήδη εμπλακεί σε μια κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών με τις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι ρωσικές πυρηνικές αποτρεπτικές δυνατότητες είναι υψηλότερες από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο, δήλωσε ο Πούτιν.
Ερωτηθείς εάν η Ρωσία θα δοκίμαζε πυρηνικό όπλο εάν το έκαναν οι ΗΠΑ, απάντησε ότι ορισμένες χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο δοκιμών τέτοιων όπλων και ότι η Ρωσία είναι επίσης έτοιμη να πραγματοποιήσει μια δοκιμή εάν την έκαναν και άλλες.
Αναφορικά με την πιθανότητα αποστολής πυραύλων Τόμαχωκ στην Ουκρανία, δήλωσε ότι σε μία τέτοια περίπτωση η Ρωσία θα απαντήσει ενισχύοντας την αντιαεροπορική άμυνά της.
Επίσης, μετά την παραδοχή του χθες προς τον Αζέρο πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ, ότι ρωσικοί πύραυλοι κατέρριψαν επιβατικό αεροσκάφος των αερογραμμών του Αζερμπαϊτζάν τον Δεκέμβριο του 2004, και τη δέσμευσή του στην καταβολή αποζημιώσεων σε όσους επλήγησαν, εξέφρασε σήμερα την ελπίδα ότι η Ρωσία και το Αζερμπαϊτζάν «θα γυρίσουν σελίδα».
Οι πλατφόρμες Snapchat, YouTube, το App Store της Apple και το Google Play, βρίσκονται στο στόχαστρο έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο Τομά Ρενιέ, εκπρόσωπος της Κομισιόν για θέματα τεχνολογίας.
Ο αρμόδιος επίτροπος, αναφέρθηκε σήμερα στο θέμα, από τη Δανία, με αφορμή τα απογοητευτικά στατιστικά της χώρας. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο κος Ρενιέ, «στη Δανία, το 50% των παιδιών ηλικίας 10-11 ετών έχουν πρόσβαση στο Snapchat, κάτι που παραβιάζει τους όρους και προϋποθέσεις της εφαρμογής.
Στη Γαλλία, σχεδόν το 50% των εφήβων ηλικίας 11 ετών έχουν πρόσβαση στο YouTube και το χρησιμοποιούν καθημερινά. Και πάλι, αυτό αντίκειται στους όρους και προϋποθέσεις της πλατφόρμας. Όσον αφορά το App Store της Apple και το Google Play, χρησιμοποιούνται ευρέως από παιδιά κάτω των 13, κάτι που και πάλι αντίθετο με τους όρους χρήσης τους».
Για αυτά τα ζητήματα, ο επίτροπος εξέφρασε την ανησυχία του, αναφέροντας συγκεκριμένα παραδείγματα καθώς και τη συμμόρφωσή τους με τον DSA, τον κανονιστικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποσκοπεί στην ενίσχυση της προστασίας των χρηστών του διαδικτύου και στην καλύτερη ρύθμιση των διαδικτυακών υπηρεσιών.
«Στο Snapchat, τα παιδιά επιτρέπεται να αγοράσουν ατμιστικά προϊόντα. Στο YouTube, τα παιδιά εκτίθενται σε επιβλαβές περιεχόμενο. Στα App Stores, τα παιδιά επιτρέπεται να κατεβάζουν εφαρμογές για τυχερά παιχνίδια ή πορνογραφικές εφαρμογές. Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.»
Η Κομισιόν διεξάγει επίσης έρευνες για άλλες δημοφιλείς πλατφόρμες, όπως το TikTok, το Facebook και το Instagram, και τη συμμόρφωσή τους με τον DSA.
Τουλάχιστον δώδεκα άνθρωποι τραυματίστηκαν, σύμφωνα με τις αρχές, ενώ ξέσπασε φωτιά σε πολυκατοικία και μεγάλα τμήματα της ουκρανικής πρωτεύουσας βυθίστηκαν στο σκοτάδι, μετά από ρωσική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους στο Κίεβο, την Τρίτη 10 Οκτωβρίου.
«Από τους δώδεκα τραυματίες, οι οκτώ χρειάστηκαν νοσηλεία», δήλωσε μέσω του Telegram ο δήμαρχος του Κιέβου, Βιτάλι Κλίτσκο. Επεσήμανε ότι οι ρωσικές επιθέσεις στοχεύουν τις κρίσιμες υποδομές της πόλης και προσέθεσε ότι «διακοπές ρεύματος και προβλήματα στην υδροδότηση καταγράφονται στις συνοικίες της αριστερής όχθης του Δνείπερου».
Ο περιφερειάρχης Κιέβου, Μικόλα Καλάσνικ, ανέφερε στο Telegram ότι «περίπου 110.000 οικογένειες στις περιοχές Μπροβάρι και Μπορισπίλ βρίσκονται χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα». Σχολίασε: «Ο εχθρός είναι ύπουλος. Στόχος του δεν είναι μόνο η καταστροφή ενεργειακών υποδομών, αλλά και να κάμψει την αυτοπεποίθησή μας, να σπείρει πανικό και να διαταράξει το αίσθημα σταθερότητας των πολιτών. Αυτό, όμως, δεν θα συμβεί».
Η υπουργός Ενέργειας, Σβιτλάνα Γκρίντσουκ, σε ανάρτησή της στο Facebook, διαβεβαίωσε ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με διεθνείς εταίρους για την ενίσχυση της προστασίας των ενεργειακών υποδομών και την ενδυνάμωση της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας. Ανακοίνωσε ακόμη ότι τα συνεργεία επισκευών εργάζονται αδιάλειπτα για την αποκατάσταση των ζημιών από τις επιθέσεις.
Ο Τιμίρ Τκατσένκο, επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης του Κιέβου, σημείωσε ότι μη επανδρωμένα και πύραυλοι χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση, προκαλώντας διακοπές στη λειτουργία του μετρό και οδηγώντας τις τοπικές αρχές να επιβάλουν τηλεκπαίδευση σε ορισμένα σχολεία και παιδικούς σταθμούς.
Τραγωδία σημειώθηκε και στη νοτιοανατολική πόλη Ζαπορίζια, όπου ένα παιδί έχασε τη ζωή του από επίθεση, όπως επιβεβαίωσε ο περιφερειάρχης Ιβάν Φεντόροφ μέσω Telegram.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καταδίκασε τις επιθέσεις σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, χαρακτηρίζοντάς τις «κυνικές και μεθοδευμένες». Επεσήμανε: «Πάνω από 450 μη επανδρωμένα και περισσότεροι από 30 πυραύλους έπληξαν τα θεμέλια της καθημερινής ζωής, όλα όσα οι Ρώσοι θέλουν να μας στερήσουν. Κύριος στόχος της Ρωσίας είναι ακριβώς οι υποδομές πολιτών και ενέργειας, εν όψει της χειμερινής περιόδου».
Απηύθυνε έκκληση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη και την G7 να παραδώσουν συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας και να εφαρμόσουν νέες κυρώσεις, εκφράζοντας παράλληλα συλλυπητήρια στην οικογένεια του νεκρού παιδιού στη Ζαπορίζια.
Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, περιοχές του Ντονέτσκ, Τσερνιχίβ, Τσερκάσι, Χαρκόβου, Σούμι, Πολτάβα, Οδησσού, Δνείπερου, Κιροβοχράντ και Κουρσούν επλήγησαν επίσης από τις ρωσικές επιθέσεις.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δίνει συνέντευξη Τύπου στο Κίεβο. Ουκρανία, 22 Απριλίου 2025. (Tetiana Dzhafarova/AFP μέσω Getty Images)
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε μέσω Telegram ότι οι επιθέσεις αποτελούν απάντηση σε ουκρανικά πλήγματα κατά πολιτικών στόχων στη Ρωσία.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση: «Ως απάντηση στις τρομοκρατικές ενέργειες του καθεστώτος του Κιέβου κατά πολιτικών εγκαταστάσεων στο έδαφος της Ρωσικής Ομοσπονδίας, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ρωσίας πραγματοποίησαν τη νύχτα μαζικό χτύπημα με όπλα ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς, τόσο από αέρος όσο και από εδάφους, συμπεριλαμβανομένων υπερηχητικών βαλλιστικών πυραύλων Κινζάλ και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με στόχο ενεργειακές υποδομές που συνδράμουν τη λειτουργία του ουκρανικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. Οι στόχοι της επίθεσης επιτεύχθηκαν και όλα τα προσδιορισμένα σημεία επλήγησαν».
Τοπικοί αξιωματούχοι της ρωσικής περιφέρειας Μπέλγκοροντ ανέφεραν σε ανάρτηση στις 10 Οκτωβρίου, στο Telegram, ότι μια γυναίκα τραυματίστηκε όταν το αυτοκίνητό της επλήγη από ουκρανικό μη επανδρωμένο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να εξετάζει αν θα εγκρίνει την προμήθεια πυραύλων Τόμαχωκ στην Ουκρανία, διευκρινίζοντας ότι δεν επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου Ρωσίας–Ουκρανίας. Σε δηλώσεις του στις 6 Οκτωβρίου ανέφερε πως έχει λάβει την απόφασή του, χωρίς, ωστόσο, να αποσαφηνίσει το περιεχόμενο αυτής της απόφασης.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε προειδοποιήσει στις 2 Οκτωβρίου ότι η προμήθεια πυραύλων Τόμαχωκ στην Ουκρανία θα συνιστούσε «μια απολύτως νέα, ποιοτικά διαφορετική φάση κλιμάκωσης, και στις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών».
Υποστήριξε ότι η χρήση των πυραύλων αυτών, με εμβέλεια περίπου 1.600 χιλιομέτρων σύμφωνα με τη Raytheon, θα απαιτούσε άμεση συμμετοχή αμερικανικού στρατιωτικού προσωπικού και θα επέτρεπε στην Ουκρανία να χτυπήσει στόχους έως και στη Μόσχα.
Στις 9 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποβολής της Ισπανίας από το ΝΑΤΟ, επικαλούμενος την άρνηση της Μαδρίτης να δεσμευθεί στην αύξηση των αμυντικών δαπανών της στο 5% του ΑΕΠ.
Η επίμαχη δήλωση έγινε κατά τη διάρκεια συνάντησής του στο Οβάλ Γραφείο με τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, όπου κυριάρχησε το θέμα της ενιαίας αύξησης των αμυντικών προϋπολογισμών των χωρών του ΝΑΤΟ.
Ο Τραμπ ανέφερε χαρακτηριστικά στον Στουμπ: «Έπρεπε να το κάνουμε, και εσείς σταθήκατε στο ύψος των περιστάσεων. Η Ισπανία δεν το έκανε. Η Ισπανία είναι αυτή που δεν το έκανε. Οπότε, νομίζω πως πρέπει να αρχίσετε να μιλάτε στην Ισπανία. Η μόνη που δεν το έκανε, η μόνη χώρα του ΝΑΤΟ που δεν το έκανε, είναι η Ισπανία, και εσείς θα καταλάβετε περί τίνος πρόκειται, σωστά;»
Σε μεταγενέστερο σημείο της συζήτησης, ο Τραμπ επανήλθε στο ζήτημα, τονίζοντας: «Είχαμε έναν ουραγό. Ήταν η Ισπανία, η Ισπανία. Πρέπει να τους πάρετε τηλέφωνο να μάθετε γιατί υστερούν, κι όμως τα καταφέρνουν οικονομικά. Δεν έχουν καμία δικαιολογία να μην το κάνουν, αλλά, εντάξει. Ίσως, ειλικρινά, θα έπρεπε να τους πετάξετε έξω από το ΝΑΤΟ».
Η Ισπανία απάντησε άμεσα, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της στη Συμμαχία, με την υπουργό Άμυνας, Μαργαρίτα Ρόμπλες, να επισημαίνει: «Οι δηλώσεις αυτές έγιναν σε συγκεκριμένο πλαίσιο, αλλά γνωρίζω πολύ καλά ότι οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη δέσμευση της Ισπανίας».
Ήδη από τον Ιούλιο, κατά την επίσκεψή της στα κεντρικά του ΝΑΤΟ στη Νάπολη της Ιταλίας, η Ρόμπλες είχε διαβεβαιώσει τους συμμάχους ότι «το ΝΑΤΟ μπορεί να υπολογίζει στην Ισπανία». Σύμφωνα με κυβερνητική ανακοίνωση της 18ης Ιουλίου, η υπουργός παρουσίασε με σαφήνεια τη θέση της χώρας της, τονίζοντας: «Δεν υπάρχουν συζητήσεις ή τοποθετήσεις που να μπορούν να αμφισβητήσουν τη σταθερή δέσμευση και αξιοπιστία της Ισπανίας έναντι του ΝΑΤΟ».
Πίεση για αύξηση δαπανών
Στις 25 Ιουνίου, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Τραμπ υποστήριξε το νέο φιλόδοξο στόχο της αύξησης των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ — ποσοστό υπερδιπλάσιο από το όριο 2% που είχε καθιερωθεί στη Σύνοδο της Ουαλίας το 2014, επιμένοντας στην ανάγκη να αυξήσουν οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι τις δαπάνες τους προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία. Όπως σημειώνει, το συνολικό ΑΕΠ των μη-αμερικανικών χωρών του ΝΑΤΟ πλησιάζει αυτό των ΗΠΑ, όμως οι αμυντικές δαπάνες τους παραμένουν κάτω από το μισό των αντίστοιχων αμερικανικών.
Η ανισορροπία αυτή έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα μετά την κατακόρυφη αύξηση των αμερικανικών στρατιωτικών δαπανών έπειτα από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Κατά την πρώτη προεδρική του θητεία, ο Τραμπ ανέδειξε πολλές φορές αυτή τη διάσταση και το ζήτημα επανήλθε στο προσκήνιο εν όψει των εκλογών του 2024.
Ο τότε υποψήφιος αντιπρόεδρός του και νυν αντιπρόεδρος, Τζ. Ντ. Βανς, είχε σχολιάσει: «Ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει ένα ισχυρό ΝΑΤΟ. Θέλει να παραμείνουμε στη Συμμαχία. Αλλά θέλει και οι χώρες-μέλη να αναλάβουν το βάρος που τους αναλογεί στην κοινή άμυνα».
Στη σύνοδο της 25ης Ιουνίου, χώρες όπως η Πολωνία, η Λιθουανία και η Εσθονία τάχθηκαν υπέρ της αύξησης των εθνικών αμυντικών προϋπολογισμών, στηρίζοντας τις αμερικανικές πιέσεις.
Ωστόσο, ο Ισπανός πρωθυπουργός, Πέδρο Σάντσεθ, επεσήμανε πως η Ισπανία είχε διαπραγματευθεί εξαίρεση από το νέο, αυξημένο όριο, δηλώνοντας: «Η Ισπανία δεν θα δαπανήσει το 5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, ωστόσο η συμμετοχή, το ειδικό βάρος και η νομιμότητά της εντός του ΝΑΤΟ παραμένουν ακέραια. Σεβόμαστε πλήρως την απόφαση άλλων κρατών να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, αλλά εμείς δεν θα το κάνουμε». Υπογράμμισε δε ότι η χώρα του μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς το ΝΑΤΟ με προϋπολογισμό στο 2,1% του ΑΕΠ.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, μετά την ολομέλεια της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη. Ολλανδία, 25 Ιουνίου 2025. (Markus Schreiber/AP)
Τα τελευταία στοιχεία του ΝΑΤΟ φέρουν την Ισπανία στις χαμηλότερες θέσεις ως προς τις αμυντικές δαπάνες, οριακά φτάνοντας τον στόχο του 2%, την ώρα που η Πολωνία αναδεικνύεται πρώτη με 4,48%.
Ερωτηθείς για την ισπανική εξαίρεση σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη σύνοδο, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, διευκρίνισε: «Το ΝΑΤΟ δεν προβλέπει εξαιρέσεις ούτε κάνει παράπλευρες συμφωνίες. Τα κράτη-μέλη είναι κυρίαρχα και έχουν την ευελιξία να καθορίζουν το πώς θα υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους έναντι της Συμμαχίας».
Με τη συμβολή των Owen Evans και Chris Summers, και πληροφορίες από το Reuters
Το Ισραήλ ολοκλήρωσε την πρώτη φάση της αποχώρησής του από τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία που σκοπό έχει να τερματίσει τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.
Η έναρξη της κατάπαυσης του πυρός σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση των 72 ωρών για την απελευθέρωση όλων των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, περιλαμβανομένων των σωμάτων των νεκρών. «Αυτή είναι μια συγκινητική στιγμή για τον λαό του Ισραήλ και για τους στρατιώτες που επί δύο χρόνια πολέμησαν και έδρασαν με θάρρος, γενναιότητα και αφοσίωση», δήλωσε ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Δυνάμεων, υποστράτηγος Έφι Ντ. Φριν, σε ανάρτηση στην πλατφόρμα X.
Από τις 12 το μεσημέρι, οι δυνάμεις των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων τοποθετήθηκαν κατά μήκος των νέων γραμμών ανάπτυξης, στη γραμμή που είχε συμφωνηθεί μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη συμφωνία που υπεγράφη στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ-Σέιχ. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει και την πόλη Ράφα της Γάζας, σημείο έντονης αντιπαράθεσης κατά τη διάρκεια του πολέμου. Με τη μερική αυτή αποχώρηση, το Ισραήλ ελέγχει πλέον το 53% της Λωρίδας της Γάζας, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Οι δυνάμεις της Νότιας Διοίκησης των Ισραηλινών Δυνάμεων έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή και θα εξακολουθήσουν να εξουδετερώνουν κάθε επείγουσα απειλή», ανέφερε η ανακοίνωση.
Την Πέμπτη, το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ ενέκρινε την πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός. «Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη εξέλιξη. Πολεμήσαμε τα τελευταία δύο χρόνια για να πετύχουμε τους στρατηγικούς μας στόχους, εκ των οποίων ο σημαντικότερος ήταν η επιστροφή όλων των ομήρων, ζωντανών και νεκρών. Και τώρα είμαστε κοντά σε αυτή την επίτευξη», δήλωσε ο Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου.
«Δεν θα τα είχαμε καταφέρει χωρίς τη σημαντική συνδρομή του προέδρου Τραμπ και της ομάδας του, του Στηβ Γουίτκοφ και του Τζάρεντ Κούσνερ». Ο Νετανιάχου επαίνεσε τα ισραηλινά στρατεύματα για τις επιχειρήσεις τους στη Γάζα και απέδωσε σε διπλωματικές και στρατιωτικές πιέσεις την απομόνωση της Χαμάς.
Ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των ομήρων από τη Χαμάς, το Ισραήλ θα απελευθερώσει περισσότερους από 2.000 κρατουμένους, μεταξύ των οποίων 250 που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 8 Οκτωβρίου ότι Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν στην κατάπαυση του πυρός. «Είμαι πολύ περήφανος που ανακοινώνω ότι Ισραήλ και Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη φάση του ειρηνευτικού μας σχεδίου», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social. «Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν άμεσα, και τα ισραηλινά στρατεύματα θα αποσυρθούν σε μια προσυμφωνημένη γραμμή, κάνοντας το πρώτο βήμα για μια ισχυρή, διαρκή και μόνιμη ειρήνη».
Ο Τραμπ δήλωσε στις 9 Οκτωβρίου ότι θα επισκεφθεί τη Μέση Ανατολή την Κυριακή. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποδεχθεί πρόσκληση να μιλήσει στην Κνεσέτ, το ισραηλινό κοινοβούλιο. Θα είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που θα απευθυνθεί στην Κνεσέτ μετά τον Τζορτζ Μπους.
Έντονη η αντίδραση του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, στα μέτρα που ανακοίνωσε το Πεκίνο αναφορικά με τις εξαγωγές σπάνιων γαιών και προϊόντων τους, αποστέλλοντας επιστολές σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο σχετικά με τα νέα μέτρα. Οι σπάνιες γαίες, απαραίτητες για προϊόντα όπως τα ηλεκτρικά οχήματα και ο στρατιωτικός εξοπλισμός, αποτελούν ακανθώδες ζήτημα στους εμπορικούς διαλόγους Πεκίνου–Ουάσιγκτον.
Ο Αμερικανός πρόεδρος εν πρώτοις ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ματαιώνει την προγραμματισμένη συνάντησή του με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, ενώ προανήγγειλε και αντίμετρα στις εξαγγελίες του Πεκίνου. Χαρακτήρισε δε τις κινήσεις του κινεζικού καθεστώτος «μοχθηρές και εχθρικές».
«Ήταν να συναντήσω τον πρόεδρο Σι σε δύο εβδομάδες, στη σύνοδο της APEC στη Νότια Κορέα, αλλά πλέον δεν φαίνεται να υπάρχει λόγος να το κάνω», δήλωσε, παρατηρώντας: «Συμβαίνουν πολύ παράξενα πράγματα στην Κίνα. Γίνονται όλο και πιο εχθρικοί και στέλνουν επιστολές παγκοσμίως, δηλώνοντας ότι θέλουν να επιβάλουν ελέγχους εξαγωγών σε κάθε στοιχείο της παραγωγής που σχετίζεται με τις σπάνιες γαίες, και πρακτικά σε οτιδήποτε άλλο σκεφτούν, ακόμα κι αν δεν παράγεται στην Κίνα».
Στις 9 Οκτωβρίου, το κομμουνιστικό καθεστώς της Κίνας επέκτεινε τα μέτρα ελέγχου στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, περιορίζοντας την πρόσβαση ξένων εταιρειών άμυνας και ημιαγωγών σε αυτά τα ζωτικά υλικά. Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι συγκεκριμένες τεχνολογίες και εξοπλισμοί που αφορούν στις σπάνιες γαίες εντάσσονται επίσης στη λίστα ελεγχόμενων προς εξαγωγή προϊόντων, απαιτώντας κυβερνητική έγκριση για την εξαγωγή ορισμένων μπαταριών ιόντων λιθίου και πέντε συγκεκριμένων στοιχείων σπάνιων γαιών.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας, προϊόντα που περιέχουν πάνω από 0,1% σε σπάνιες γαίες κινεζικής προέλευσης θα χρειάζονται ειδικές άδειες εξαγωγής, με τα μέτρα να τίθενται σε ισχύ την 1η Δεκεμβρίου.
Ο Τραμπ προειδοποίησε ακόμη ότι οι κινήσεις της Κίνας θα διαταράξουν τις παγκόσμιες αγορές και θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα σε όλες τις χώρες, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της Κίνας. «Πάντα αισθανόμουν ότι παραμόνευαν, και τώρα, όπως συνήθως, αποδεικνύομαι σωστός», υπογράμμισε. Η Κίνα «κρατά όμηρο τον κόσμο χτίζοντας μονοπωλιακή θέση σε βασικά υλικά όπως οι μαγνήτες και άλλα στοιχεία», συμπλήρωσε, σημειώνοντας ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν ακόμη ισχυρότερες μονοπωλιακές θέσεις από την Κίνα, αλλά μέχρι τώρα δεν τις χρησιμοποίησαν. Πράγματα που ήταν αυτονόητα, δεν είναι πια».
Επιπλέον, μίλησε για την πρόθεσή του να επιβάλει οικονομικά αντίμετρα: «Θα αναγκαστώ, ως πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, να αντιδράσω οικονομικά στην κίνηση αυτή», και υπαινίχθηκε σημαντικές αυξήσεις δασμών και άλλα μέτρα, επισημαίνοντας: «Για κάθε στοιχείο που κατάφεραν να μονοπωλήσουν, εμείς έχουμε δύο».
Τέλος, χαρακτήρισε ιδιαίτερα ατυχές το χρονικό πλαίσιο αποστολής των επιστολών, καθώς συνέπεσε με τη «μέρα που επιτέλους επιτεύχθηκε ειρήνη στη Μέση Ανατολή».
Κατέληξε: «Ποτέ δεν περίμενα να φτάσουμε ως εδώ, αλλά μάλλον – όπως συμβαίνει με όλα – ήρθε η ώρα. Αν και ίσως προσωρινά επώδυνο, θα αποδειχθεί κάτι πολύ θετικό, τελικά, για τις ΗΠΑ».
Το να βλέπεις έναν κόκκινο αριθμό στα αποτελέσματα των ιατρικών σου εξετάσεων μπορεί να είναι σοκαριστικό – και η Μαρία Μπράνυας Μορέρα είχε δει αρκετούς. Η LDL χοληστερόλη της ήταν πάνω από το όριο και το αίμα της έδειχνε γενετική φθορά που συνήθως συνδέεται με ασθένειες και γήρανση.
Ωστόσο, έγινε η πιο γηραιά γυναίκα στον κόσμο, πεθαίνοντας ειρηνικά στον ύπνο της τον Αύγουστο του 2024 σε ηλικία 117 ετών, χωρίς να αναπτύξει ποτέ καρκίνο, καρδιαγγειακή νόσο ή άνοια.
Η περίπτωσή της, που δημοσιεύθηκε στο Cell Reports Medicine, προσφέρει ένα από τα πιο ολοκληρωμένα βιολογικά πορτρέτα ενός υπεραιωνόβιου που έχει καταγραφεί ποτέ. Αμφισβητεί επίσης όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε για τα εργαστηριακά αποτελέσματα που συχνά μας οδηγούν να χορηγήσουμε φαρμακευτική αγωγή.
Εκτός ανώτατου και κατώτατου ορίου
Όταν η Μορέρα ήταν 116 ετών και 74 ημερών, πραγματοποίησαν μια «πολυομική» εξέταση – αναλύοντας το αίμα, το σάλιο, τα κόπρανα και τα ούρα της – για να σαρώσουν τα γονίδιά της, τις πρωτεΐνες, τους μεταβολίτες και τα μικρόβια της, αναζητώντας ενδείξεις για τη μακροζωία της.
Η Μαρία Μπράνυας Μορέρα, το 1925. (Ευγενική παραχώρηση: Μανέλ Εστεγέρ/οικογένεια Μαρίας Μπράνυας μέσω του Ελόυ Σάντος)
Στα χαρτιά, τα αποτελέσματα φαίνονταν ανησυχητικά. Η LDL, η «κακή» χοληστερόλη της, ήταν υψηλή, τα τελομερή της – τα προστατευτικά καλύμματα στα άκρα των χρωμοσωμάτων που μικραίνουν με την ηλικία – ήταν μικρά, το αίμα της περιείχε μεταλλάξεις που συνδέονται με τον καρκίνο και τις καρδιακές παθήσεις, και το ανοσοποιητικό της σύστημα έδειχνε σημάδια παρακμής που σχετίζεται με την ηλικία. Ωστόσο, τελικά, καμία ασθένεια δεν εκδηλώθηκε.
«Μιλούσε πάντα λογικά και θυμόταν πολύ καλά τα γεγονότα του παρελθόντος», θυμάται ο Ελόυ Σάντος, κύριος συγγραφέας της μελέτης, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την εφημερίδα The Epoch Times.
Γεννημένη στο Σαν Φρανσίσκο το 1907, η Μορέρα μετακόμισε στην Καταλονία της Ισπανίας, όπου οι γυναίκες ζουν συνήθως μέχρι τα 86. Τις ξεπέρασε κατά τρεις δεκαετίες, κοιμόταν καλά, ακολουθούσε μεσογειακή διατροφή, έπαιζε μουσική και παρέμενε κοντά στην οικογένειά της. Εκτός από τα συμπληρώματα πρωτεΐνης για την πρόληψη της απώλειας μυϊκής μάζας, δεν έπαιρνε φάρμακα.
Δύναμη κάτω από την επιφάνεια
Ορισμένα από τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων της Μορέρα αποκάλυψαν μια κρυμμένη δύναμη: τα μιτοχόνδρια της – τα «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας του οργανισμού» – παρήγαγαν ενέργεια όπως αυτά ενός ατόμου αρκετές δεκαετίες νεότερου.
63 ετών, το 1970. (Ευγενική παραχώρηση: Μανέλ Εστεγέρ/οικογένεια Μαρίας Μπράνυας μέσω του Ελόυ Σάντος)
Οι δείκτες φλεγμονής της, οι οποίοι συνήθως αυξάνονται με την ηλικία, παρέμεναν σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Το μικροβίωμα του εντέρου της ήταν ποικίλο και νεανικό, με κυρίαρχα τα μπιφιδοβακτηρίδια που τρέφονταν με γιαούρτι, ελαιόλαδο, αυγά και ψάρι. «Αυτός ο βακτηριακός πληθυσμός συνδέεται με χαμηλή φλεγμονή και αυξημένη ανοσολογική λειτουργία», επεσήμανε ο Σάντος.
Όλα αυτά τα στοιχεία συνθέτουν την εικόνα ενός σώματος που γερνάει ακανόνιστα – φθαρμένο σε ορισμένα σημεία, αλλά ανθεκτικό στο σύνολό του. Το επιγενετικό της προφίλ, το οποίο αντανακλά τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων και όχι τα ίδια τα γονίδια, φαινόταν 15 έως 20 χρόνια νεότερο από την πραγματική της ηλικία.
Ο Σάντος ονόμασε το φαινόμενο δυαδικότητα: νεανική υγεία μαζί με αδιαμφισβήτητα σημάδια φθοράς.
«Ήταν σαν ένα πολύ παλιό αυτοκίνητο», είπε – λειτουργούσε ομαλά από πολλές απόψεις, αλλά είχε και μέρη που αναπόφευκτα φθείρονταν.
Σαν ένα νόμισμα από έναν πολιτισμό του παρελθόντος
Ο Ρίτσαρντ Φάραγκερ, καθηγητής βιολογικής γεροντολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπράιτον, παρομοίασε το προφίλ της Μορέρα με «νόμισμα από έναν εξαφανισμένο πολιτισμό».
Οι αιωνόβιοι, είπε στην Epoch Times, φτάνουν σε τόσο μεγάλη ηλικία με έναν από τους τρεις ακόλουθους τρόπους: ασυνήθιστη γενετική, επιβίωση κατά τύχη σε συνθήκες που άλλοι δεν θα ξεπερνούσαν ή λανθασμένη αναφορά ηλικίας.
«Ποτέ μην παίρνετε συμβουλές υγείας από εκατοντάχρονους», πρόσθεσε. Πολλοί καπνίζουν, δεν πηγαίνουν στον γιατρό ή ζουν με τρόπους που θα κατέστρεφαν τους περισσότερους ανθρώπους, είπε. Είναι οι εξαιρέσεις στον κανόνα, όπως ο στρατιώτης που διασχίζει ένα πεδίο μάχης χωρίς να πάθει τίποτα.
Ωστόσο, ο Δρ Νικ Νόρβιτς, γιατρός με εκπαίδευση στο Χάρβαρντ και διδακτορικό στον μεταβολισμό από την Οξφόρδη, υποστήριξε ότι ακόμη και μια εξαίρεση μπορεί να είναι διδακτική. «Μια περίπτωση δεν μπορεί να αποδείξει τι μας κάνει να ζούμε περισσότερο, αλλά μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση αυτό που νομίζουμε ότι γνωρίζουμε», είπε στην Epoch Times.
Μαρία Μπράνυας Μορέρα, 2023. (Ευγενική παραχώρηση: Μανέλ Εστεγέρ/οικογένεια Μαρίας Μπράνυας μέσω του Ελόυ Σάντος)
Αν λέμε ότι τα μακριά τελομερή είναι απαραίτητα, τα κοντά τελομερή της Μορέρα μάς διαψεύδουν. Αν πιστεύουμε ότι η LDL πρέπει να είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, το υψηλό επίπεδο της Μαρίας πάλι μάς διαψεύδει.
Οι περισσότερες μελέτες βιοδεικτών βασίζονται σε ασθενείς πληθυσμούς. Η επιβίωση της Μορέρα υποδηλώνει ότι αυτό που φαίνεται επικίνδυνο για τον μέσο ασθενή μπορεί να έχει μικρή σημασία για τους εξαιρετικά υγιείς.
«Το ερώτημα είναι», πρόσθεσε ο Νόρβιτς, «τι είναι θεμελιωδώς σημαντικό για την υγεία μας και αν το ιατρικό σύστημα είναι ευθυγραμμισμένο με αυτό ή με τους δείκτες που γνωρίζουμε πώς να επιτύχουμε με φάρμακα;»
Από τη γοητεία στη δράση
Η γοητεία που ασκούν σε εμάς άνθρωποι όπως η Μορέρα λέει πολλά για εμάς όσο και για αυτούς. Κάθε φορά που κάποιος ζει πάνω από 100 χρόνια, κάνουμε τις ίδιες ερωτήσεις – «Τι έτρωγε; Ποιο ήταν το μυστικό του;» – αναζητώντας μια φόρμουλα που μπορούμε να ακολουθήσουμε, κάποιους παράγοντες που μπορούμε να ελέγξουμε.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι παραδέχονται ότι ο θάνατος είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Αλλά κατά βάθος κανείς δεν θέλει μια ημερομηνία λήξης», παρατηρεί ο Νόρβιτς.
Ιστορίες όπως αυτή της Μορέρα μας υπενθυμίζουν ότι οι απαντήσεις που ζητάμε σπάνια λένε όλη την αλήθεια.
Η μακροζωία δεν βασίζεται σε αριθμούς ούτε στη μίμηση της διατροφής ενός αιωνόβιου. Εξαρτάται από τη δύναμη ολόκληρου του οργανισμού μας, από την ανθεκτικότητα. Η ανθεκτικότητα δεν χτίζεται ακολουθώντας εύκολες λύσεις, αλλά με καλές, βαθιές συνήθειες:
Κίνηση: Η Μορέρα παρέμεινε ενεργή μέχρι τα τελευταία της χρόνια, παίζοντας μουσική και διατηρώντας έναν καθημερινό ρυθμό. Έρευνες δείχνουν ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα συμβάλλει στην παράταση του προσδόκιμου ζωής.
Ύπνος: Κοιμόταν βαθιά, μια συνήθεια που συνδέεται με τη μακροζωία. Σε μια μελέτη με περισσότερους από 172.000 ενήλικες, οι άνθρωποι που κοιμόντουσαν καλά ζούσαν περισσότερο – οι άνδρες σχεδόν πέντε χρόνια περισσότερο, οι γυναίκες περίπου δυόμισι χρόνια περισσότερο.
Διατροφή: Τα γεύματά της έτειναν προς τη μεσογειακή διατροφή, με ελαιόλαδο, γιαούρτι, αυγά και ψάρι. Αυτά τα τρόφιμα θρέφουν το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο στην περίπτωσή της φαινόταν δεκαετίες νεότερο από την πραγματική της ηλικία.
Αισιοδοξία: Η Μορέρα παρέμεινε αισιόδοξη, ένα χαρακτηριστικό που επίσης συνδέεται με μακρά ζωή. Μελέτες υποδηλώνουν ότι η αισιοδοξία μειώνει τα ορμονικά επίπεδα του στρες και τις φλεγμονές, βοηθώντας το σώμα να αναρρώσει πιο εύκολα από ασθένειες.
Σχέσεις: Η Μορέρα ζούσε ανάμεσα στην οικογένειά της. Οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί, είτε με συγγενικά πρόσωπα είτε εντός εκκλησιαστικών κοινοτήτων ή μέσω της συμμετοχής σε διάφορους συλλόγους, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ποιότητα και το μήκος της ζωής μας.
Πίστη: Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι έχουν θρησκευτικούς δεσμούς ζουν πέντε έως εννέα χρόνια περισσότερο, εν μέρει λόγω της κοινότητας, εν μέρει λόγω του νοήματος και του σκοπού.
Η περίπτωση της Μορέρα δεν αποκαλύπτει κάποια μαγικά φόρμουλα για την αθανασία – μας δείχνει όμως ότι η υγεία και η μακροζωία δεν έχουν να κάνουν μόνο με τους αριθμούς.
«Δεν είναι όλα στη ζωή μας θέμα γενετικής, αλλά και τρόπου ζωής», σημείωσε ο Σάντος. «Μπορεί να μην μοιραζόμαστε τις γενετικές της παραλλαγές, αλλά μπορούμε ακόμα να προσθέσουμε χρόνια υψηλής ποιότητας ζωής υιοθετώντας υγιεινές συνήθειες».
