Παρασκευή, 28 Νοέ, 2025

Λόνι Μπεζανσόν: Ο ερευνητής-ντετέκτιβ της ακαδημαϊκής ακεραιότητας

Τον έχουν αποκαλέσει «λευκό ιππότη της ακαδημαϊκής κοινότητας», «ταραχοποιό υπέρ της αλήθειας» και «επίμονο κριτή». Ο Λόνι Μπεζανσόν, επίκουρος καθηγητής Οπτικοποίησης Δεδομένων στο Πανεπιστήμιο Λίντσοπινγκ (Linköping University) στη Σουηδία, είναι κυρίως γνωστός για τις ερευνητικές του προσπάθειες να αποκαλύπτει απάτες σε επιστημονικά άρθρα.

Σε μια περίοδο που η επιστημονική κοινότητα συγκλονίζεται από σκάνδαλα, ο Λόνι Μπεζανσόν θεωρείται ένας από τους πιο δραστήριους επιστημονικούς ντετέκτιβ, καθώς αποφάσισε να αξιοποιήσει την εμπειρία του στην ερευνητική μεθοδολογία και τη στατιστική για να εντοπίζει απάτες, υπερασπιζόμενος τη διαφάνεια.

Μόλις τον περασμένο μήνα, σε μελέτη που εκπονήθηκε ύστερα από ανάθεση από τη Διεθνή Μαθηματική Ένωση (IMU) και τη Γερμανική Μαθηματική Ένωση (DMV), μια διεθνής ομάδα συγγραφέων αποκάλυψε συστηματικές απάτες σε ερευνητικές εργασίες στον τομέα των Μαθηματικών. Η μελέτη αναφέρει μερικά κραυγαλέα παραδείγματα, όπως την αποκάλυψη το 2019 ότι ένα πανεπιστήμιο που παρουσιαζόταν να έχει τον μεγαλύτερο αριθμό ερευνητών παγκόσμιας κλάσης στα μαθηματικά δεν είχε καν τα μαθηματικά ως αντικείμενο σπουδών. Το παραπάνω δεν είναι το μόνο παράδειγμα απάτης που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια. Επιστημονικά άρθρα δημοσιεύονται με παραποιημένα ή ανύπαρκτα δεδομένα, εταιρείες προσφέρουν υπηρεσίες επηρεασμού των ετεροαναφορών και άλλες, γνωστές ως «εργαστήρια παραγωγής ερευνών», γράφουν επιστημονικές μελέτες κατά παραγγελία.

Ο Λόνι Μπεζανσόν, τον οποίο συναντήσαμε στο 12ο Heidelberg Laureate Forum, συμμετείχε σε πάνελ για την επιστημονική ακεραιότητα. Στις αίθουσες και τους διαδρόμους του φόρουμ το θέμα της απάτης σε επιστημονικές έρευνες ήταν συχνό θέμα συζήτησης και το πάνελ δέχθηκε πλήθος ερωτήσεων από το κοινό.

«Το πρόβλημα της ακεραιότητας της έρευνας είναι τεράστιο και νομίζω ότι έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στην κοινωνία, με τρόπους που δεν φανταζόμαστε», λέει ο ίδιος σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Όπως περιγράφει, δεν είναι μόνο η κατασπατάληση εκατομμυρίων από χρηματοδοτήσεις για έρευνες, αλλά και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία: από την απώλεια ευκαιριών για αποτελεσματικότερες θεραπείες για τους ασθενείς μέχρι την προώθηση φαρμάκων ως ασφαλή, τα οποία στην πραγματικότητα μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες στην υγεία.

Επιστημονικές απάτες την περίοδο της πανδημίας

Το τελευταίο συνέβη και κατά την περίοδο της πανδημίας του Covid-19, όταν ο Λόνι Μπεζανσόν μαζί με άλλους ερευνητές και δημοσιογράφους αποκάλυψαν σοβαρά μεθοδολογικά προβλήματα στην πολυσυζητημένη τότε έρευνα του Ινστιτούτου Μεσογειακών Λοιμώξεων της Μασσαλίας (IHU Marseille) και του τότε διευθυντή του, Ντιντιέ Ραούλ, για τη θεραπεία της Covid-19 με το φάρμακο κατά της ελονοσίας υδροξυχλωροκίνη. Το σχετικό επιστημονικό άρθρο που είχε δημοσιευθεί τον Μάρτιο του 2020, υποστηρίζοντας την αποτελεσματικότητα της υδροξυχλωροκίνης, είχε τεράστια απήχηση, με αποτέλεσμα κρατικοί αξιωματούχοι στη Γαλλία, ακόμα και ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να υποστηρίζουν το συγκεκριμένο φάρμακο. Ωστόσο, η μελέτη στηρίχθηκε σε ένα πολύ μικρό δείγμα μόλις 26 ατόμων, από τους οποίους οι έξι αποχώρησαν από τη μελέτη και δεν λήφθηκαν υπ’ όψιν στην ανάλυση. Από αυτούς τους έξι, ένας πέθανε και τρεις μεταφέρθηκαν στην εντατική. Τελικά, το άρθρο αποσύρθηκε τον Δεκέμβριο του 2024, ενώ περαιτέρω διερεύνηση και σε άλλα άρθρα του ίδιου συγγραφέα αποκάλυψε εκτεταμένες παραβιάσεις της ερευνητικής δεοντολογίας.

Η περίπτωση του Ντιντιέ Ραούλ δεν ήταν η μοναδική, καθώς ο Λόνι εντόπισε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και άλλες επιστημονικές έρευνες που αξιολογούνταν από κριτές σε μία μόνο ημέρα ή όπου οι συγγραφείς ήταν και εκδότες του περιοδικού στο οποίο δημοσιεύονταν. Αυτά τα συμβάντα ήταν που τον οδήγησαν στην απόφαση να ασχοληθεί ενεργά, στον ελεύθερο χρόνο του, με τη συστηματική διερεύνηση περιπτώσεων επιστημονικής απάτης.

«Απάτες συνέβαιναν και πριν από την Covid-19. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας δημοσιεύθηκαν ψευδείς αναλύσεις σε μεγάλα περιοδικά, οπότε είχαν μεγαλύτερο αντίκτυπο. Ξαφνικά υπήρχαν λιγότεροι έλεγχοι και όλα ήταν πιο βιαστικά. Και αυτό είναι κατανοητό, γιατί προσπαθούσαμε να απαντήσουμε στην πανδημία και αναζητούσαμε τρόπους για να ξεφύγουμε από αυτήν. Το αποτέλεσμα ήταν να διαρραγούν ορισμένες από τις δικλείδες ασφαλείας που υπήρχαν και να δημοσιευθούν περισσότερα ανακριβή άρθρα, και αυτό είχε τεράστιο αντίκτυπο στη δημόσια υγεία. Εγκρίθηκαν ή προωθήθηκαν φάρμακα που δεν έπρεπε να είχαν προωθηθεί», επισημαίνει ο κος Μπεζανσόν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Τα προειδοποιητικά σημάδια της απάτης

Υπάρχουν ορισμένα προειδοποιητικά σημάδια που θέτουν σε εγρήγορση τον Λ. Μπεζανσόν και τους άλλους ντετέκτιβ και τους παροτρύνουν να διερευνήσουν περαιτέρω μια επιστημονική δημοσίευση: παραποιημένες από λογισμικά επιστημονικές ορολογίες (tortured phrases), κείμενα γραμμένα από τεχνητή νοημοσύνη, εικόνες που έχουν αντιγραφεί, εξαιρετικά σύντομος χρόνος αξιολόγησης από ομοτίμους ή άρθρα των οποίων οι μέθοδοι βασίζονται μόνο σε εργασίες που έχουν ανακληθεί.

Σε μια πρόσφατη έρευνα, ο Λόνι Μπεζανσόν και οι Γκιγιόμ Καμπανάκ, Σιρίλ Λαμπέ και Αλεξάντερ Μαγκαζίνοφ, ανακάλυψαν μία ακόμα απάτη σε συγκεκριμένα επιστημονικά περιοδικά: μια μέθοδο παραποίησης του αριθμού των ετεροαναφορών. Ειδικότερα, ετεροαναφορές που δεν υπήρχαν μέσα στο άρθρο, προστέθηκαν στα μεταδεδομένα αργότερα, κατά τη διάρκεια της καταχώρησης του μοναδικού ψηφιακού αναγνωριστικού των άρθρων (DOI). Με τον τρόπο αυτό οι ψεύτικες ετεροαναφορές δεν ήταν ορατές στον αναγνώστη, αλλά υπολογίζονταν κανονικά στις βάσεις δεδομένων, αλλοιώνοντας τις μετρήσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ότι μέσα από αυτή την πρακτική ένας ερευνητής έλαβε επιπλέον 3.100 ετεροαναφορές.

Λίγο πριν από τη δημοσίευση, οι συγγραφείς της μελέτης έλαβαν ένα ηλεκτρονικό μήνυμα με απειλές από τον εκδότη των περιοδικών, δεν πτοήθηκαν όμως. Τον περασμένο Αύγουστο, η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Ένωσης για την Επιστήμη της Πληροφορίας και την Τεχνολογία (JASIST) έλαβε το βραβείο Καλύτερης Εργασίας του περιοδικού για το 2025, το οποίο θα απονεμηθεί τον ερχόμενο Νοέμβριο στην ετήσια συνάντηση της Ένωσης στις ΗΠΑ.

«Το βραβείο δείχνει ότι κάναμε τη δουλειά με σωστό τρόπο. Δεν είναι απλώς ότι βρήκαμε κάτι λάθος και το αναφέραμε. Είναι πραγματική έρευνα. Οι άνθρωποι βρίσκουν συνέχεια νέους τρόπους να εξαπατούν, η αποκάλυψη των οποίων ενέχει πολλή δουλειά. Πρέπει να εφαρμόζεις πρωτοποριακές μεθόδους για να μπορέσεις να καταλάβεις τι συμβαίνει», τονίζει ο κος Μπεζανσόν.

Οι επιστημονικοί ντετέκτιβ δεν δέχονται, όμως, μόνο απειλές. Είναι αποδέκτες της κριτικής συναδέλφων τους ότι τέτοιες έρευνες μειώνουν την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στην επιστήμη. Ακόμα και αντιεμβολιαστές έχουν χρησιμοποιήσει τη δουλειά του Λόνι για να δείξουν ότι η επιστήμη δεν είναι αξιόπιστη. «Όμως, δεν το έχω πει ποτέ αυτό», ξεκαθαρίζει. «Αυτό που λέω είναι ότι ορισμένοι επιστήμονες κάνουν απάτες. Όμως συνολικά η επιστημονική μέθοδος είναι το εργαλείο που χρειαζόμαστε για να παίρνουμε δεδομένα σωστά και να παρατηρούμε τα πράγματα με τον λιγότερο υποκειμενικό τρόπο», υπογραμμίζει, και προσθέτει: «Το γεγονός ότι την κρίση αναπαραγωγιμότητας της επιστήμης ανέδειξαν επιστήμονες και τα όσα συμβαίνουν με τα ψεύτικα άρθρα αναδεικνύονται πάλι από επιστήμονες, στην πραγματικότητα δείχνει ότι ενδιαφέρονται για τον τομέα και δεν κάθονται άπραγοι. Συνολικά, οι επιστήμονες έχουν το συμφέρον της κοινωνίας και το συμφέρον της προώθησης της γνώσης στην καρδιά τους και γι’ αυτό προτιμούν να μιλούν δημόσια όταν βλέπουν κάτι να συμβαίνει».

«Να αλλάξουμε το πώς δουλεύει ο ακαδημαϊκός χώρος»

Ο Λόνι Μπεζανσόν εκτιμά ότι το σύστημα που έχει δημιουργηθεί στον ακαδημαϊκό χώρο με την υποχρέωση να έχουν οι επιστήμονες πολλές δημοσιευμένες εργασίες και ετεροαναφορές «δεν είναι βιώσιμο». «Οι άνθρωποι πιέζονται να κάνουν απάτες και θα πρέπει πραγματικά να σκεφτούμε γιατί έχουμε ένα σύστημα που το δημιούργησε αυτό εξαρχής».

Ο ίδιος προτείνει ότι «για να υπάρχει περισσότερη ακεραιότητα στην επιστήμη θα πρέπει να σταματήσουμε να μετράμε, αυτή την καθημερινή τρέλα με τον αριθμό των ετεροαναφορών, τον αριθμό των δημοσιευμένων εργασιών, τον δείκτη απήχησης των περιοδικών». Και καταλήγει, λέγοντας: «Όταν ξεκίνησα το διδακτορικό μου, πίστευα ότι επιστήμη ήταν οι συνεργατικές προσπάθειες μεταξύ όλων των ερευνητών στον κόσμο. Τώρα συνειδητοποιώ ότι ανταγωνίζομαι τους φίλους μου για να βρω χρήματα ώστε να κάνω τη δουλειά μου. Ίσως δεν θα έπρεπε να ανταγωνιζόμαστε. Θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει ο ακαδημαϊκός χώρος».

Της Μαρίας Κουζινοπούλου

Βουλευτικές εκλογές στην Τσεχία: Ο Αντρέι Μπάμπις επιδιώκει να επιστρέψει στην εξουσία

Οι Τσέχοι ψηφίζουν σήμερα κατά τη δεύτερη και τελευταία ημέρα των βουλευτικών εκλογών, που είναι πιθανό να σημάνουν την επιστροφή του λαϊκιστή δισεκατομμυριούχου Αντρέι Μπάμπις στην εξουσία με υποσχέσεις για αύξηση των μισθών, τόνωση της ανάπτυξης και παράλληλα μείωση της βοήθειας για την Ουκρανία.

Η αλλαγή από τη σημερινή κεντροδεξιά κυβέρνηση είναι πιθανό να ενισχύσει το λαϊκιστικό, αντιμεταναστευτικό στρατόπεδο στην Ευρώπη, καθώς και την αντίθεση στους κλιματικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημειώνει το Reuters.

Τα εκλογικά τμήματα άνοιξαν και πάλι σήμερα το πρωί στις 08:00 (09:00 ώρα Ελλάδας), έχοντας κλείσει για τη νύχτα. Οι ψηφοφόροι μπορούν να ψηφίζουν μέχρι τις 14:00 και απόψε αναμένεται να ανακοινωθεί ένα ενδεικτικό προκαταρκτικό αποτέλεσμα. Δεν θα υπάρξουν προβλέψεις βασισμένες σε δημοσκοπήσεις στην έξοδο των εκλογικών τμημάτων.

Οι περισσότεροι από οκτώ εκατομμύρια εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι εκλέγουν την Παρασκευή και το Σάββατο τους βουλευτές της 200μελούς Βουλής, του σημαντικότερου από τα δύο σώματα του κοινοβουλίου της Πράγας.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, το λαϊκιστικό δεξιό αντιπολιτευόμενο κόμμα ANO («Ναι»), με επικεφαλής τον δισεκατομμυριούχο πρώην πρωθυπουργό Αντρέι Μπάμπις, αναμένεται να αναδειχθεί στην ισχυρότερη δύναμη.

Η κεντροδεξιά συμμαχία Spolu («Μαζί») με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Πετρ Φιάλα, από την άλλη, αναμένεται να υποστεί απώλειες.

Ο 71 ετών Μπάμπις δήλωσε χθες ψηφίζοντας στη βιομηχανική πόλη Οστράβα της ανατολικής Τσεχίας ότι έχει στόχο την απόλυτη πλειοψηφία για το κόμμα του. Είναι σύμμαχος του εθνικιστή πρωθυπουργού της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν στην πολιτική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πατριώτες για την Ευρώπη.

Ο Μπάμπις, ο οποίος είχε διατελέσει πρωθυπουργός από το 2017 ως το 2021, έχει υιοθετήσει αμφίσημη γραμμή σχετικά με τη βοήθεια στην Ουκρανία, ενώ ο απερχόμενος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα υποστηρίζει σταθερά το Κίεβο στον πόλεμο που διεξάγει εναντίον του η Ρωσία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Β. Ζελένσκι: Τουλάχιστον 30 τραυματίες από πλήγμα ρωσικών drone σε επιβατηγό τρένο

Ρωσικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξαν επιβατηγό τρένο και σιδηροδρομικό σταθμό στη βόρεια ουκρανική περιφέρεια του Σούμι, προκαλώντας τον τραυματισμό τουλάχιστον τριάντα ανθρώπων, ανακοίνωσε σήμερα ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια «βάρβαρη».

«Αυτή τη στιγμή γνωρίζουμε ότι υπάρχουν τουλάχιστον τριάντα τραυματίες», μεταξύ των οποίων επιβάτες και σιδηροδρομικοί, πρόσθεσε ο Ζελένσκι μέσω του X, σε μήνυμα που συνοδευόταν από βίντεο στο οποίο εικονιζόταν ένα καμένο, κατεστραμμένο βαγόνι. Μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί νεκροί.

«Οι Ρώσοι δεν μπορεί να μην ήξεραν ότι στοχοποιούσαν αμάχους», πρόσθεσε. «Αυτό είναι τρομοκρατία που ο κόσμος δεν έχει μπορεί να αγνοήσει».

Σύμφωνα με τον περιφεριακό κυβερνήτη Όλεχ Χριχόροφ, από την επίθεση επλήγη αμαξοστοιχία που κατευθυνόταν από τη Σόστκα, στην περιφέρεια του Σούμι, προς το Κίεβο.

Το σημείο της επίθεσης βρίσκεται σε απόσταση περίπου 50 χιλιομέτρων από τα ρωσικά σύνορα.

Άλλο κύμα νυκτερινών πληγμάτων από το ρωσικό στρατό προκάλεσε διακοπή της ηλεκτροδότησης σε περίπου 50.000 νοικοκυριά στην περιφέρεια του Τσερνίχιβ, στη βόρεια Ουκρανία.

Από την πλευρά του, ο ουκρανικός στρατός έπληξε ένα σημαντικό διυλιστήριο πετρελαίου στην περιφέρεια του Λένινγκραντ, στη βορειοδυτική Ρωσία, όπως ανακοίνωσε.

ΓΑ

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Χαμάς: Συμφωνία για απελευθέρωση ομήρων με βάση το σχέδιο Τραμπ

Συμφωνεί να απελευθερώσει όλους τους ομήρους, όπως προβλέπει το ειρηνευτικό σχέδιο είκοσι σημείων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε η παλαιστινιακή Χαμάς. Σύμφωνα με δήλωση της ηγεσίας, αποδέχεται τμήματα της πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου με το Ισραήλ, όπως την αποχώρησή της από την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας. Ωστόσο, επισημαίνουν ότι για ορισμένες διατάξεις χρειάζονται περαιτέρω διαβουλεύσεις μεταξύ των Παλαιστινίων.

Ο Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε την ανακοίνωση της Χαμάς μέσω κοινωνικών δικτύων, σημειώνοντας: «Βάσει της δήλωσης που μόλις εξέδωσε η Χαμάς, πιστεύω πως είναι έτοιμοι για μια διαρκή ειρήνη. Το Ισραήλ πρέπει να σταματήσει άμεσα τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, ώστε να καταστεί δυνατή η ασφαλής και ταχεία απελευθέρωση των ομήρων. Πρόκειται για την πολυπόθητη ειρήνη στη Μέση Ανατολή».

Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ ευχαρίστησε τις χώρες της Μέσης Ανατολής που συνεργάστηκαν με τις ΗΠΑ για την επίτευξη της συμφωνίας, μεταξύ αυτών το Κατάρ, την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία και την Αίγυπτο.

Όπως δήλωσε: «Θα δούμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Πρέπει να υπάρξει οριστική, ξεκάθαρη συμφωνία. Ανυπομονώ να δω τους ομήρους να επιστρέφουν στις οικογένειές τους. Ήταν μία πολύ ιδιαίτερη και ίσως πρωτοφανής ημέρα. Η επιθυμία να λήξει αυτός ο πόλεμος και να έρθει η ειρήνη στη Μέση Ανατολή τούς είχε ενώσει όλους. Είμαστε πολύ κοντά στον στόχο. Σας ευχαριστώ όλους και διαβεβαιώνω ότι όλοι θα αντιμετωπιστούν δίκαια».

Τελεσίγραφο του Τραμπ όριζε την 5η Οκτωβρίου ως προθεσμία αποδοχής της συμφωνίας και απελευθέρωσης όλων των ομήρων που συνελήφθησαν στην αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Στις 3 Οκτωβρίου, ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει μέσω Truth Social: «Αν δεν καταλήξουμε σε αυτήν την ύστατη συμφωνία, θα ξεσπάσει κόλαση πάνω στη Χαμάς, όπως ποτέ στο παρελθόν. Ειρήνη θα υπάρξει στη Μέση Ανατολή, είτε έτσι είτε αλλιώς».

Στην ίδια ανάρτηση, υπογράμμισε και το βαρύτατο κόστος για τη Χαμάς: «Ως αντίποινα για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, έχουν ήδη σκοτωθεί πάνω από 25.000 μαχητές της. Οι περισσότεροι από τους υπολοίπους είναι περικυκλωμένοι και εγκλωβισμένοι στρατιωτικά, απλώς περιμένοντας το ‘πράσινο φως’ για να εξοντωθούν. Όσοι απομείνουν, γνωρίζουμε ποιοι και πού είναι· θα εντοπιστούν και θα εξοντωθούν κι αυτοί».

Η Χαμάς τόνισε ότι είναι έτοιμη να απελευθερώσει όλους τους εν ζωή ομήρους και να παραδώσει τις σορούς όσων έχασαν τη ζωή τους, καθώς και να εμπλακεί σε διαδικασία διαπραγματεύσεων με τη μεσολάβηση τρίτων για την οριστικοποίηση των λεπτομερειών, αναφέροντας ότι υπάρχουν ορισμένα σημεία στα οποία θέλει διευκρινήσεις.

Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϋ Γκρέιαμ εξέφρασε την απογοήτευσή του για τη στάση της Χαμάς, χαρακτηρίζοντάς την «προβλέψιμη». Όπως δήλωσε: «Η πρόσφατη απάντηση της Χαμάς στο σχέδιο Τραμπ, το οποίο το Ισραήλ έχει αποδεχθεί, ήταν η αναμενόμενη: ένα τυπικό ‘ναι, αλλά’, χωρίς αφοπλισμό, με επιμονή για παλαιστινιακό έλεγχο της Γάζας και σύνδεση της απελευθέρωσης των ομήρων με περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Ουσιαστικά πρόκειται για απόρριψη της πρότασης Τραμπ, δεχτείτε το ή όχι».

Από την πλευρά του, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Τζον Φέτερμαν σχολίασε: «Η Χαμάς πρέπει να επιλέξει μεταξύ  της ειρήνης και της καταστροφής της. Επιστρέψτε αμέσως τους ομήρους. Παρά τις πολιτικές διαφορές, εύσημα στο ειρηνευτικό σχέδιο Τραμπ για τη σημερινή ενθαρρυντική πρόοδο».

Το σχέδιο ειρήνης των είκοσι σημείων του Τραμπ παρουσιάστηκε στους Άραβες ηγέτες στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη.

Το Ισραήλ έδωσε την έγκρισή του κατά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, ενώ ηγέτες της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης εξέφρασαν τη στήριξή τους.

Η συμφωνία προβλέπει αποχώρηση του Ισραήλ έως τα συμφωνηθέντα όρια, αναστολή των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα και απελευθέρωση 250 κρατουμένων, καθώς και 1.700 Παλαιστινίων που συνελήφθησαν μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023. Επισημαίνεται πως το Ισραήλ δεν θα καταλάβει ούτε θα προσαρτήσει τη Λωρίδα της Γάζας.

Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης τη δυνατότητα παλαιστινιακής αυτοδιάθεσης και την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους μετά την ολοκλήρωση προγράμματος μεταρρυθμίσεων από την Παλαιστινιακή Αρχή. Παράλληλα, επιδιώκει την αποριζοσπαστικοποίηση της Γάζας, δημιουργώντας μια ζώνη χωρίς τρομοκρατία και αποτρέποντας μελλοντικές απειλές, ενώ θα αποσταλεί πλήρης ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας μόλις σταματήσουν οι εχθροπραξίες.

Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Νετανιάχου διευκρινίζουν ότι η Χαμάς δεν θα αναλάβει κανένα ρόλο στη διακυβέρνηση της Γάζας. Το σχέδιο προβλέπει την πλήρη καταστροφή στρατιωτικών και τρομοκρατικών υποδομών, περιλαμβανομένων του δικτύου σηράγγων και των εργαστηρίων οπλισμού. Διευκρινίζεται ότι κανείς δεν θα εξαναγκαστεί να αποχωρήσει από τη Γάζα, με δικαίωμα ελεύθερης εξόδου και επιστροφής για όποιον το επιθυμεί.

Σε επίσημη τοποθέτηση, η Χαμάς διαβεβαίωσε ότι προηγήθηκαν εκτενείς διαβουλεύσεις με τις παλαιστινιακές οργανώσεις, διαμεσολαβητές και συμμάχους, ώστε να καταλήξει σε υπεύθυνη στάση απέναντι στην πρόταση Τραμπ.

Όπως επισημαίνουν: «Μετά τις διαβουλεύσεις, η Χαμάς συμφωνεί στην απελευθέρωση των ομήρων σύμφωνα με το πλαίσιο ανταλλαγής που περιλαμβάνει το ειρηνευτικό σχέδιο, υπό την προϋπόθεση ότι θα ικανοποιηθούν οι απαραίτητοι όροι για την ανταλλαγή».

Παράλληλα, η οργάνωση δηλώνει έτοιμη να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις για την οριστικοποίηση της διαδικασίας ανταλλαγής και συναινεί στην παράδοση της διακυβέρνησης της Γάζας σε παλαιστινιακή αρχή που θα προκύψει κατόπιν ευρείας συναίνεσης υποστηριζόμενης από αραβικά και ισλαμικά κράτη.

Διευκρινίζουν ότι ζητήματα που αφορούν το μέλλον της περιοχής θα τεθούν σε πλαίσιο εθνικού διαλόγου, με τη Χαμάς να συμμετέχει και να αναλαμβάνει ευθύνη.

Στη Θεσσαλονίκη η έκθεση «Κύπρος, 1974. Η μνήμη είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων»

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και η Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας σε συνεργασία με την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών παρουσίασαν το απόγευμα την έκθεση «Κύπρος, 1974. Η μνήμη είναι η μόνη πατρίδα των ανθρώπων» στην Πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, στη Θεσσαλονίκη.

Η μνήμη της τουρκικής εισβολής του 1974 ανιχνεύεται μέσα από εξαιρετικά μεγάλο αριθμό εκθεμάτων που έχουν αναζητηθεί και παραχωρηθεί από πολλούς φορείς και ιδιώτες.

Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να δουν στην έκθεση εικόνες της κυπριακής τοπογραφίας, φωτογραφίες, κρατικά έγγραφα, βιβλία, αφίσες, γραμματόσημα, αντικείμενα και κειμήλια, ιστορικές, λογοτεχνικές και μουσικές αφηγήσεις, έργα τέχνης, κινηματογραφικές αναπαραστάσεις, καθώς και μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τα γεγονότα.

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν από τον Β΄ Αντιπρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων, Γιώργο Γεωργαντά, ο οποίος επεσήμανε πως «βλέποντας την έκθεση αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση. Δεν αποτυπώνει μόνο την εισβολή, αλλά την προσφυγιά και τον αγώνα για αξιοπρέπεια. Θερμές ευχαριστίες αξίζουν σε όσους συνέβαλαν στην υλοποίησή της».

Από πλευράς της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας παρευρέθη ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Χάρης Γεωργιάδης, ο οποίος επεσήμανε ότι «δίνεται στους πολίτες της συμπρωτεύουσας η ευκαιρία να δουν μια ιστορική έκθεση. Ο κυπριακός ελληνισμός δεν έσκυψε το κεφάλι. Μέσα από τις στάχτες ανέλαβε έναν αγώνα αποκατάστασης. ‘Ομως η αδικία και η θλίψη παραμένουν ακόμη και σήμερα. Τα οδοφράγματα είτε είναι ανοικτά είτε κλειστά αποτελούν ένα όριο κατοχής».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Βασίλειος Πάππας, δήλωσε μεταξύ άλλων: «Η εταιρεία φιλοξενεί μια σπουδαία έκθεση, υψηλού συμβολισμού. Συνδέουμε τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυση της Εταιρείας με την έκθεση με θέμα την Κύπρο».

Τέλος, ο καθηγητής Πανεπιστημίου, Ευάνθης Χατζηβασιλείου, τόνισε πως «αυτή την έκθεση τη χρωστάμε στην Κύπρο. Δεν μιλάει μόνο για το κυπριακό πρόβλημα, αλλά για το βίωμα της προσφυγιάς, της εμπειρίας των ανθρώπων. Το 1974 η Κύπρος δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα. Μόλις 14 χρόνια από την ίδρυση του κυπριακού κράτους. Αν και αρκετοί πίστευαν ότι δεν θα αντέξει αυτό το πλήγμα, αυτή άντεξε και κατάφερε να διαπρέψει σε πολλούς τομείς».

Μετά το τέλος των ομιλιών, υπήρξε ξενάγηση των παρευρισκομένων στα έργα της έκθεσης.

* * * * *

Πινακοθήκη Ε.Μ.Σ.: Ν. Γερμανού 1, 6ος όροφος, Θεσσαλονίκη. Τηλ.: 2310 238 601
Διάρκεια έκθεσης: 4 Οκτωβρίου 2025–25 Ιανουαρίου 2026
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα–Πέμπτη: 11:00-14:00 & 17:00-21:00
Παρασκευή & Κυριακή: 11:00-14:00
Σάββατο: κλειστά

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μπ. Νετανιάχου : Η Χαμάς θα αφοπλιστεί «είτε με τη διπλωματία είτε με στρατιωτικά μέσα»

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε απόψε ότι ζήτησε από τους διαπραγματευτές της χώρας του να μεταβούν στο Κάιρο για συνομιλίες με αντικείμενο την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας. Δεν διευκρίνισε το πότε θα γίνουν αυτές οι συνομιλίες, πρόσθεσε όμως ότι ελπίζει πως όλοι οι όμηροι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους εντός των επόμενων ημερών.

«Ελπίζω ότι εντός των επόμενων ημερών θα μπορέσουμε να φέρουμε πίσω όλους τους ομήρους μας […] κατά τη διάρκεια της γιορτής του Σουκότ», σημείωσε, παρατηρώντας ότι «η στρατιωτική και διπλωματική πίεση» ανάγκασαν τη Χαμάς να τους απελευθερώσει.

Η εβραϊκή γιορτή Σουκότ (Σκηνοπηγία) ξεκινά το βράδυ της Δευτέρας, 6 Οκτωβρίου και διαρκεί επτά ημέρες, μέχρι τις 13 του μηνός.

Ο Νετανιάχου προειδοποίησε επίσης ότι θα αφοπλίσει τη Χαμάς, είτε μέσω του σχεδίου των είκοσι σημείων του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είτε με στρατιωτικά μέσα.

«Η Χαμάς θα αφοπλιστεί […] αυτό θα γίνει είτε με τη διπλωματία, μέσω του σχεδίου Τραμπ, είτε στρατιωτικά από εμάς. Το έχω πει και στην Ουάσιγκτον. Αυτό θα γίνει· εύκολα ή δύσκολα, θα γίνει», υπογράμμισε.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

ΗΠΑ: Σύλληψη και φυλάκιση για καύση της σημαίας

Στις 3 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι, εφ’ εξής, όποιος καίει την αμερικανική σημαία μπορεί να συλλαμβάνεται άμεσα, αντιμετωπίζοντας ποινή φυλάκισης έως και ενός έτους, στη βάση εκτελεστικού διατάγματος που υπέγραψε στις 25 Αυγούστου.

Μέσω ανάρτησης στο Truth Social, ο Τραμπ απηύθυνε μήνυμα προς τις αστυνομικές Αρχές και τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, τονίζοντας: «Προς την ICE, τη Συνοριοφυλακή, τις αρχές επιβολής του νόμου και τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ: Σύμφωνα με το εκτελεστικό μου διάταγμα της 25ης Αυγούστου 2025, να γνωρίζετε ότι από τώρα και στο εξής όποιος καίει την αμερικανική σημαία θα υπόκειται σε ποινή φυλάκισης ενός έτους. Η σύλληψη θα είναι άμεση».

Στο εκτελεστικό διάταγμα της 25ης Αυγούστου, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη σημαία ως «το ιερότερο και πολυτιμότερο σύμβολο των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της αμερικανικής ελευθερίας, ταυτότητας και ισχύος […] Η εθνική σημαία αντιπροσωπεύει όλους τους Αμερικανούς [ιδίως τους] χιλιάδες Αμερικανούς πατριώτες που πολέμησαν, μάτωσαν και θυσιάστηκαν για να κυματίζουν περήφανα τα αστέρια και οι ρίγες. Η προσβολή της είναι ασύγκριτα προσβλητική και προκλητική».

Συγκεκριμένα, τόνισε ότι η καύση της σημαίας εκφράζει «περιφρόνηση, εχθρότητα και βία κατά της πατρίδας, και την πιο σαφή εναντίωση στην πολιτική ένωση που διαφυλάσσει τα δικαιώματά μας, την ελευθερία και την ασφάλεια».

Το εκτελεστικό διάταγμα δίνει εντολή στη Γενική Εισαγγελέα Παμ Μπόντι να ασκεί διώξεις σε περιπτώσεις προσβολής της σημαίας, εκμεταλλευόμενη στο έπακρο τα όρια που επιτρέπει το Σύνταγμα.

Παράλληλα, παραχωρεί στην Μπόντι την αρμοδιότητα να ζητήσει αποσαφηνίσεις σχετικά με το εύρος των εξαιρέσεων που προβλέπει η Πρώτη Τροπολογία όσον αφορά παρόμοιες υποθέσεις.

Επιπλέον, η ίδια, ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και η υπουργός Εσωτερικής Ασφάλειας Κρίστι Νόεμ μπορούν να αρνούνται ή να ανακαλούν μεταναστευτικά προνόμια σε όσους καταδικάζονται για προσβολή της σημαίας.

Η πρακτική της καύσης της αμερικανικής σημαίας ως μορφή πολιτικής διαμαρτυρίας πήρε ιδιαίτερη δημοσιότητα στη διάρκεια του Πολέμου του Βιετνάμ και οδήγησε στην ψήφιση του Νόμου για την Προστασία της Σημαίας το 1968, ο οποίος απαγόρευε την καύση, επιδείνωση ή αλλοίωση του εθνικού συμβόλου.

Το 1989, ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο, με την απόφαση Τέξας κατά Τζόνσον, έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο, αναγνωρίζοντας την προσβολή της σημαίας ως μορφή συμβολικού λόγου που προστατεύεται από την Πρώτη Τροπολογία.

Παρ’ όλα αυτά, το διάταγμα Τραμπ υποστηρίζει ότι οι ερμηνείες του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν καλύπτουν πράξεις προσβολής της σημαίας που ενδέχεται να προκαλέσουν άμεση παράνομη δράση ή χαρακτηρίζονται ως εριστικός λόγος. Ο πρόεδρος δεσμεύεται να «επανεγκαθιδρύσει τον σεβασμό και την ιερότητα της αμερικανικής σημαίας και να διώξει εκείνους που υποκινούν τη βία με κάθε διαθέσιμη αρμοδιότητα».

Με τη συμβολή του Travis Gilmor

«Campus Queen» στο Χάρβαρντ: Το φαινόμενο LaWhore Vagistan

Το Χάρβαρντ γκρεμίζει τα ακαδημαϊκά όρια. Το ιστορικό πανεπιστήμιο που για αιώνες θεωρούνταν σύμβολο ακαδημαϊκής αριστείας, βρέθηκε ξανά στο προσκήνιο όχι για μια νέα επιστημονική ανακάλυψη ή για τη διάκριση ενός διακεκριμένου ερευνητή, αλλά για την απόφασή του να προσλάβει έναν drag performer στην έδρα του.

Η πρόσληψη drag performer (άντρα που παρουσιάζει σόου ντυμένος ως γυναίκα) ως επισκέπτη καθηγητή προκαλεί συζητήσεις για τα όρια της ακαδημαϊκής ελευθερίας και το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης.

Το Χάρβαρντ ανακοίνωσε την απρόσμενη – και αμφιλεγόμενη – προσθήκη στο διδακτικό του δυναμικό: τον Καρήμ Κουμπτσαντανί (Kareem Khubchandani), γνωστό με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο ΛαΧόρ Βατζιστάν (LaWhore Vagistan), ως επισκέπτη καθηγητή από το πανεπιστήμιο Ταφτς (Tufts), στο Πρόγραμμα Σπουδών Φύλου και Σεξουαλικότητας (Studies of Gender and Sexyality). Πρόκειται για μια περσόνα που οι ακαδημαϊκοί έχουν καταστήσει αναπόσπαστο μέρος της παιδαγωγικής τους πρακτικής.

Σχετικά με την επιλογή του ψευδωνύμου του, είχε πει τα εξής, σε συνέντευξή του, το 2015, στο John Hopkins University Press: «Διάλεξα το όνομα ‘LaWhore’ επειδή η οικογένειά μου έχει τις ρίζες της στο Πακιστάν: η Λαχόρη είναι μια σημαντική πόλη στο Πακιστάν. Και το Βατζιστάν επειδή βλέπω την υποήπειρο ως ένα μεγάλο, όμορφο Βαγκιστάν», αναφερόμενος μεταφορικά στην υποήπειρο της Νότιας Ασίας με την Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές ως αναφορά στο γυναικείο σώμα, το οποίο παρουσιάζει συμβολικά ως «χώρο μετάβασης και δυνατοτήτων». [1] Επίσης, σε εκείνη τη συνέντευξη, συζήτησε την «ταυτότητα φύλου στην τάξη, τη φυλή και την εκπροσώπηση στην ερμηνεία, καθώς και τους σεξουαλικά ενεργούς χαρακτήρες της Disney».

Η θητεία του θα περιλαμβάνει δύο μαθήματα: Το «Εθνογραφία των Κουήρ» (Queer Ethnography) στο φθινοπωρινό εξάμηνο, μια εισαγωγή στην εθνογραφία με έμφαση στο σώμα, την απόλαυση, τη δύναμη και τη σεξουαλικότητα., και το «RuPaulitics; Drag, Race, and Desire» στο εαρινό εξάμηνο, που αποτελεί ανάλυση της πολιτικής και πολιτισμικής δυναμικής του φαινομένου RuPaul’s Drag Race (διάσημη τηλεοπτική επιτυχία που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2009 με drag performer), της drag κουλτούρας και της διαπλοκής της με φυλή, σεξουαλικότητα και ταυτότητα.

Ποιος είναι ο Καρήμ Κουμπτσαντανί / ΛαΧόρ Βατζιστάν

Ο Κουμπτσαντανί είναι ακαδημαϊκός, αναπληρωτής καθηγητής στα τμήματα θεάτρου, χορού και στις σπουδές Φυλής, Αποικιοκρατίας και Διασποράς στο Πανεπιστήμιο Ταφτς. Έχει επίσης δημιουργήσει την περσόνα ΛαΧόρ Βατζιστάν, έναν χαρακτήρα που συνδυάζει αφήγηση, stand-up, χορό και πρόζα. Ο Κουμπτσαντανί έχει γράψει πολλά βιβλία με επίκεντρο τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα· το νέο του βιβλίο, με τίτλο «Lessons in Drag», ασχολείται με τη διασταύρωση του ακαδημαϊκού χώρου και της drag performance. Ειδικεύεται δηλαδή στις σπουδές περφόρμανς, στις κουήρ σπουδές και στις σπουδές Νότιας Ασίας.

Ο ευγενής στόχος του είναι να φέρει «το νυχτερινό κέντρο διασκέδασης στην τάξη και αντίστροφα, διδάσκοντας κριτική θεωρία φυλής, μετααποικιακή θεωρία και θεωρία φύλου μέσω του συγχρονισμού χειλιών και διαλέξεων.

Στα έργα του – π.χ. στα βιβλία «Ishtyle: Accenting Gay Indian Nightlife» και «Decolonize Drag» ασχολείται με το πώς η κουλτούρα του drag και οι νυχτερινές κοινότητες μεταναστών συνδέονται με ταυτότητα, πολιτική και αυτοαποικιοποίηση.

Αντιδράσεις και προβληματισμοί

Καθώς η είδηση διαδόθηκε με ταχύτητα αστραπής, η ιστοσελίδα LBGTQ Pink News ανακοίνωσε την πρόσληψη, γράφοντας ότι «οι δεξιοί είναι έξαλλοι» γι’ αυτό. Αντιθέτως, οι περισσότεροι δεξιοί το βρήκαν «απίστευτα αστείο» και το έλεγξαν ξανά για να βεβαιωθούν ότι είναι αλήθεια. Τα μαθήματα που θα διδάσκει «μοιάζουν περισσότερο με προσφορές σε ένα κοινοτικό κέντρο LBTQ στο Πόρτλαντ, όχι στο πιο έγκριτο πανεπιστήμιο της χώρας». ‘Η πρώην έγκριτο πανεπιστήμιο, κάποτε γνωστό για την ακαδημαϊκή του αυστηρότητα και αριστεία.

Κριτικές λένε ότι αυτό το είδος διδασκαλίας και θεματολογίας υποσκάπτει τα ακαδημαϊκά στάνταρ ή ότι εκτρέπει σε επιπόλαιες θεματικές. Μιλούν για εκφυλισμό των ακαδημαϊκών σπουδών, υποστηρίζοντας ότι η πανεπιστημιακή αίθουσα μετατρέπεται σε θέατρο και ότι η αριστεία αντικαθίσταται από θεάματα.

Από την άλλη, υποστηρικτές τη θεωρούν πρωτοποριακή προσέγγιση που ενώνει τέχνη, θεωρία και εμπειρία, μια μορφή «μάθησης επί σκηνής» όπου η παράσταση και η θεωρία αλληλοτροφοδοτούνται.

‘Εχει επίσης προκύψει πολιτικό πλαίσιο. Όταν έγινε η πρόσληψη, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντ. Τραμπ, είχε ήδη συμφωνήσει να αποδεσμεύσει σημαντικά ομοσπονδιακά κονδύλια προς το Χάρβαρντ, ενώ γενικότερα αυτή την περίοδο, η ανώτατη εκπαίδευση στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται στο επίκεντρο πολιτικών και κοινωνικών αντιπαραθέσεων. Για ορισμένους, η απόφαση του Χάρβαρντ αποτελεί παράδειγμα του πώς τα κορυφαία πανεπιστήμια υιοθετούν πλέον πολιτιστικά και ιδεολογικά πρότζεκτ που απομακρύνονται από τον πυρήνα της κλασικής ακαδημαϊκής έρευνας.

Το ζήτημα δεν αφορά μόνο το αν ένα μάθημα για το drag έχει θέση στο Χάρβαρντ. Θέτει ευρύτερα ερωτήματα, όπως για το πού βρίσκονται τα όρια της ακαδημαϊκής ελευθερίας, πότε η πανεπιστημιακή διδασκαλία γίνεται πολιτικό ή πολιτιστικό ακτιβιστικό εργαλείο, και ακόμα για το ποια είναι τελικά η αποστολή των κορυφαίων πανεπιστημίων: η αναζήτηση γνώσης ή η προβολή ιδεολογικών και καλλιτεχνικών τάσεων;

Η υπόθεση ΛαΧόρ Βατζιστάν δείχνει πως η συζήτηση για το μέλλον της ανώτατης εκπαίδευσης μόλις ξεκινά.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Η επιλογή του ονόματος δεν είναι τόσο αθώα όσο δηλώνει ο κάτοχός του, αφού για τους ομιλούντες την αγγλική οι ηχητικές και ορθογραφικές σεξουαλικές συνυποδηλώσεις είναι παραπάνω από εμφανείς: whore σημαίνει πόρνη, ενώ vagina γυναικείος κόλπος.

Η σχέση μεταξύ διεμφυλισμού και βίας 

Σύμφωνα με ειδικούς, ένας συνδυασμός ιδεολογίας, κοινωνικών δικτύων, ψυχικών διαταραχών και φαρμακευτικής αγωγής ενδέχεται να επηρεάζει τις πρόσφατες τάσεις βίας και ριζοσπαστικοποίησης μεταξύ ατόμων που αυτοπροσδιορίζονται ως διεμφυλικά.

Ο νευροψυχολόγος από το Φορτ Γουόρθ, Κ. Άλαν Χόουπγουελ (C. Alan Hopewell), ανέφερε ότι το φαινόμενο φαίνεται να αυξάνεται, όχι εξαιτίας ενός μόνο παράγοντα, αλλά λόγω της σύμπτωσης πολλών παραγόντων που ενισχύονται από την πολιτική ρητορική.

Ο Χόουπγουελ εξήγησε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι όταν άνθρωποι που παλεύουν με την ταυτότητα φύλου τους λαμβάνουν ορμόνες για να αλλάξουν το σώμα τους, αυτό επηρεάζει τον τρόπο που σκέφτονται. Υπογράμμισε ότι ο συνδυασμός ορμονών, φαρμάκων και έντονης πίεσης από το διαδίκτυο μπορεί να δημιουργήσει μια επικίνδυνη κατάσταση.

Πλήθος επιθέσεων τα τελευταία χρόνια

Από το 2018, τουλάχιστον έξι περιπτώσεις ένοπλων επιθέσεων σε σχολεία και επιχειρήσεις περιελάμβαναν δράστες που αυτοπροσδιορίζονταν ως διεμφυλικοί ή περιγράφονταν ως άτομα με σύγχυση γύρω από το φύλο τους.

Δύο από αυτές χαρακτηρίστηκαν ως μαζικές επιθέσεις — ο όρος που, σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Πρόληψη του Εγκλήματος (Crime Prevention Research Center), αφορά δολοφονίες τεσσάρων ή περισσότερων ανθρώπων σε ένα μόνο περιστατικό που δεν σχετίζεται με συμμορίες ή άλλο έγκλημα.

Το 2022, ο Άντερσον Λι Όλντριτς, άνδρας που αυτοπροσδιορίζεται ως μη δυαδικός, καταδικάστηκε σε 55 ισόβια για τη δολοφονία πέντε ανθρώπων σε νυχτερινό κέντρο για άτομα ΛΟΑΤ στο Κολοράντο Σπρινγκς.

Το 2023, η 28χρονη Όντρεϊ Χέιλ, γυναίκα που αυτοπροσδιορίζεται ως άνδρας, άνοιξε πυρ στο σχολείο Covenant στο Νάσβιλ, σκοτώνοντας τρία εννιάχρονα παιδιά και τρεις ενήλικες, προτού σκοτωθεί από την αστυνομία.

Τον Αύγουστο του 2025, ο 23χρονος Ρόμπερτ Γουέστμαν, ο οποίος είχε αλλάξει το όνομά του σε Ρόμπιν, σκότωσε δύο παιδιά και τραυμάτισε 21 άτομα πριν αυτοκτονήσει στην Καθολική Εκκλησία του Ευαγγελισμού στη Μινεάπολη. Ο δράστης άφησε πίσω του ένα μανιφέστο όπου ανέφερε ότι είχε κουραστεί να είναι τρανς και είχε γράψει αντιχριστιανικά μηνύματα, καθώς και τις λέξεις «σκοτώστε τον Ντόναλντ Τραμπ», πάνω στα όπλα του.

Εμπλοκή ομάδων και δικτύων

Ανάλογες αναφορές υπήρξαν και για μέλη της ομάδας των «Zizians», η οποία περιγράφεται ως σεχτοειδής λατρευτική ομάδα αποτελούμενη κυρίως από τρανσέξουαλ άτομα. Η ομάδα έχει συνδεθεί με τον θάνατο μιας γυναίκας κατά την επίθεση σε ιδιοκτήτη ακινήτου στην Καλιφόρνια τον Νοέμβριο του 2022, με τη μετέπειτα δολοφονία του ιδιοκτήτη και με τις δολοφονίες ενός ζευγαριού στην Πενσυλβάνια.

Πιο πρόσφατα, οι «Zizians» συνδέθηκαν με ανταλλαγή πυροβολισμών σε αυτοκινητόδρομο στο Βερμόντ, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο ενός πράκτορα της Συνοριοφυλακής των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στο Τέξας, ο Κάμερον Άρνολντ (γνωστός και ως Ότομ Χιλ) και ο Μπράντφορντ Μόρις (γνωστός και ως Μέγκαν Μόρρις) κατηγορήθηκαν για απόπειρα δολοφονίας ομοσπονδιακών πρακτόρων μετά από ενέδρα εναντίον πράκτορα της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) στην εγκατάσταση Prairieland τον Ιούλιο.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας (Department of Homeland Security), και οι δύο ύποπτοι ήταν μέλη ομάδας που συνδεόταν με την Αντίφα και αυτοπροσδιορίζονταν ως διεμφυλικός.

Παράλληλα, οι δικαστικές διαδικασίες αποκάλυψαν ότι ο άνδρας που συνελήφθη για τον φερόμενο σχεδιασμό δολοφονίας του δικαστή του Ανώτατου Δικαστηρίου, Μπρετ Κάβανο, το 2022, αυτοπροσδιορίζονταν ως γυναίκα.

Η υπόθεση Ρόμπινσον και η διαδικτυακή ριζοσπαστικοποίηση

Ο Τάιλερ Ρόμπινσον, ο φερόμενος ως δολοφόνος του συντηρητικού σχολιαστή της Turning Point USA, Τσάρλι Κερκ, στις 10 Σεπτεμβρίου, φέρεται να είχε ερωτική σχέση με διεμφυλικό σύντροφο, η φωτογραφία του οποίου με στολή «furry» έχει διαδοθεί ευρέως στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με δηλώσεις του κυβερνήτη της Γιούτα, Σπένσερ Κοξ, στις 14 Σεπτεμβρίου, φίλοι του Ρόμπινσον είχαν αναφέρει ότι ο τελευταίος είχε βυθιστεί σε μια «σκοτεινή» διαδικτυακή κουλτούρα.

Τα μηνύματα που ήταν γραμμένα πάνω στα φυσίγγια ενός όπλου, το οποίο εντοπίστηκε από την αστυνομία σε δασική περιοχή μετά τη δολοφονία του Κερκ, έδωσαν στοιχεία για τα κίνητρα του δράστη.

Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα, ένα από τα φυσίγγια περιείχε αναφορά στην διαδικτυακή κουλτούρα των «furry» και των παιχνιδιών ρόλων, ενώ ένα άλλο έγραφε «Έι φασίστα! Πιάσε!» και είχε σύμβολα βελών που πιθανώς αναφέρονταν σε ακολουθία κινήσεων χειριστηρίου για την ενεργοποίηση βόμβας στο βιντεοπαιχνίδι Helldivers 2.

Η μητέρα του Ρόμπινσον είπε στους ερευνητές ότι τον τελευταίο χρόνο οι πολιτικές του απόψεις είχαν μετατοπιστεί προς τα αριστερά, «καθώς προσανατολιζόταν περισσότερο υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων και των διεμφυλικών», όπως αναφέρεται στα έγγραφα.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου ότι «φαίνεται πως ριζοσπαστικοποιήθηκε μέσω του διαδικτύου».

Το FBI διερευνά τυχόν άλλους συνεργούς στη δολοφονία του συντηρητικού σχολιαστή.

Ιδεολογία και βία

Όταν ρωτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου αν το FBI θα πρέπει να διερευνήσει τον διεμφυλικό εξτρεμισμό, ο πρόεδρος Τραμπ απάντησε ότι φαίνεται πως «κάτι συμβαίνει», αλλά δεν μπορεί ακόμη να γίνει οριστική δήλωση, επισημαίνοντας πως το ζήτημα εξετάζεται «πολύ προσεκτικά».

Στο επίκεντρο της δημόσιας προσοχής έχουν βρεθεί ομάδες όπως οι Armed Queers of Salt Lake City και η Trans Army. Η πρώτη, μια μαχητική αντιφασιστική οργάνωση, εξαφάνισε το αποτύπωμά της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τη δολοφονία του Τσάρλι Κερκ.

Η οργάνωση Armed Queers είχε μιλήσει για τη λεγόμενη «αντίσταση των ομοφυλόφιλων» στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα το 2023. Αυτοαποκαλείται «επαναστατική ΛΟΑΤ οργάνωση» που υπερασπίζεται τα «καταπιεσμένα άτομα» και καθοδηγείται από την Ερμίγια Φαναϊάν (Ermiya Fanaeian), διεμφυλική ακτιβίστρια ιρανικής καταγωγής, η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως «διεμφυλική γυναίκα έγχρωμης ταυτότητας».

Αστυνομικοί της Νέας Υόρκης συλλαμβάνουν έναν διαδηλωτή κατά τη διάρκεια διαδήλωσης υπέρ των διεμφυλικών στη Νέα Υόρκη, στις 3 Φεβρουαρίου 2025. (Charly Triballeau/AFP μέσω Getty Images)

 

Η βουλευτής Άννα Πολίνα Λούνα (R-Fla.) ανέφερε σε ανάρτησή της στο X ότι η σοσιαλιστική αυτή οργάνωση βρίσκεται πλέον υπό έρευνα του FBI σε σχέση με τη δολοφονία του Κερκ, προσθέτοντας πως υπάρχουν υποτιθέμενοι χρηματοδοτικοί δεσμοί ανάμεσα στην ομάδα και το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ).

Η ομάδα Trans Army, η οποία παρέχει «οδηγούς, εργαλειοθήκες και στρατηγικές αντεξέγερσης για την επιβίωση και την αντίσταση», αρνήθηκε ότι έχει οποιονδήποτε βίαιο χαρακτήρα. Η διάψευση ήρθε μετά την ανάρτηση του δημοσιογράφου Άντι Νγκό στο X, όπου ανέφερε ότι η οργάνωση εκπαιδεύεται για «παραστρατιωτική εξέγερση κατά της κυβέρνησης των ΗΠΑ».

Σε διαδικτυακή ανακοίνωσή της, η οργάνωση δήλωσε ότι η πρόσφατη απεικόνιση της Trans Army ως βίαιης επαναστατικής δύναμης αποτελεί «θεμελιώδη παρερμηνεία των προθέσεων, του σκοπού και της δράσης της».

Στις 22 Σεπτεμβρίου, ο πρόεδρος Τραμπ ανακήρυξε την Αντίφα ως εγχώρια τρομοκρατική οργάνωση και, στις 25 Σεπτεμβρίου, υπέγραψε προεδρικό υπόμνημα με στόχο την αποδόμηση των αριστερών τρομοκρατικών δικτύων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπογράφει εκτελεστικό διάταγμα στο Οβάλ Γραφείο στις 25 Σεπτεμβρίου 2025. (Andrew Harnik/Getty Images)

 

Στο υπόμνημα αναφερόταν ότι η πρόσφατη πολιτική βία, περιλαμβανομένων των δολοφονικών επιθέσεων κατά πρακτόρων της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE), δεν δεν ήταν αυθόρμητη.

Ο πρόεδρος Τραμπ τόνισε ότι τα περιστατικά αυτά αποτελούν «αποτέλεσμα εξελιγμένων, οργανωμένων εκστρατειών στοχευμένης εκφοβιστικής δράσης, ριζοσπαστικοποίησης, απειλών και βίας, που αποσκοπούν στο να φιμώσουν την αντίθετη άποψη, να περιορίσουν την πολιτική δραστηριότητα, να αλλοιώσουν ή να κατευθύνουν πολιτικές αποφάσεις και να παρεμποδίσουν τη λειτουργία μιας δημοκρατικής κοινωνίας».

Το υπόμνημα έδωσε εντολή στην National Joint Terrorism Task Force (Εθνική Επιχειρησιακή Ομάδα κατά της Τρομοκρατίας) να διερευνήσει, να διώξει και να εξαρθρώσει οργανώσεις και άτομα που εμπλέκονται σε πολιτική βία και εκφοβισμό, με στόχο την καταστολή νόμιμης πολιτικής δραστηριότητας ή την παρακώλυση της εφαρμογής του νόμου.

Ορμόνες και ψυχική υγεία

Η ψυχίατρος από την Οκλαχόμα, Δρ Λόρεν Σουόρτς (Dr. Lauren Schwartz), προειδοποίησε ότι δεν θα πρέπει να γίνεται το λάθος να θεωρείται πως τα διεμφυλικά άτομα είναι εκ φύσεως βίαια. Όπως δήλωσε στην Epoch Times, θα έπρεπε να υπάρχει μεγάλη προσοχή πριν συνδεθεί απευθείας η ταυτότητα φύλου με πράξεις βίας, όπως δολοφονίες.

Η Σουόρτς τόνισε ότι τα άτομα που βιώνουν σύγχυση φύλου είναι ήδη ευάλωτα και ότι η επιβεβαίωση των πεποιθήσεών τους δεν φαίνεται να βελτιώνει την κατάστασή τους· αντιθέτως, σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί.

Η ίδια εξήγησε ότι τα στεροειδή, και ειδικότερα η τεστοστερόνη, μπορούν να τοποθετήσουν τα παιδιά και τους νέους σε «τρομερά επισφαλείς ιατρικές συνθήκες», ακόμη κι αν αυτό δεν σχετίζεται με πρόθεση πρόκλησης βλάβης σε άλλους.

Παρότι ο αριθμός των μαζικών δολοφονιών που σχετίζονται με διεμφυλικά άτομα είναι μικρός, ορισμένοι ειδικοί θεωρούν ότι το ποσοστό συμμετοχής τους είναι δυσανάλογα υψηλό.

Αμπούλα τεστοστερόνης εκτίθεται σε νοσοκομείο στο Σαντιάγο της Χιλής, στις 8 Ιανουαρίου 2020. (Claudio Reyes/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο πρόεδρος του Crime Prevention Research Center (Κέντρου Έρευνας για την Πρόληψη του Εγκλήματος), Τζον Λοτ (John Lott), ανέφερε ότι από το 2018 περίπου το 5% των δραστών ένοπλων επιθέσεων ήταν διεμφυλικά άτομα, παρότι η αναλογία τους στον πληθυσμό είναι μόλις 0,7% — γεγονός που δείχνει, όπως είπε, σαφή υπεραντιπροσώπευση.

Έκθεση του 2022 από το Ινστιτούτο Γουίλιαμς του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας έδειξε ότι περίπου 1,6 εκατομμύριο άτομα ηλικίας 13 ετών και άνω —ή 0,6% του πληθυσμού— αυτοπροσδιορίζονται ως διεμφυλικά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Διαδικτυακή επιρροή και φαινόμενα μαζικής υστερίας

Ο Χόουπγουελ επισήμανε ότι τα άτομα με δυσφορία φύλου μπορεί να παρασυρθούν από διαδικτυακή υστερία και να επηρεαστούν εύκολα από τις κοινωνικές πλατφόρμες που επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις τους.

Σύγκρινε την απότομη αύξηση των περιπτώσεων δυσφορίας φύλου, η οποία συζητείται εντατικά σε διαδικτυακές κοινότητες, με ιστορικά φαινόμενα μαζικής υστερίας όπως οι δίκες μαγισσών του Σάλεμ.

Σε πρόσφατη επιστημονική εργασία του που βρίσκεται υπό αξιολόγηση για δημοσίευση, ο Χόουπγουελ ανέφερε ότι υπάρχουν «λατρευτικού τύπου» επιρροές που ωθούν ορισμένα παιδιά να πιστεύουν πως γεννήθηκαν με λάθος φύλο.

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα παιδιά που δηλώνουν ότι ταυτίζονται με το αντίθετο φύλο συχνά δέχονται επευφημίες και «καταιγισμό αγάπης» από φιλοδιεμφυλικές ομάδες, ενώ εκείνα που αποφασίζουν να επανέλθουν στο βιολογικό τους φύλο γίνονται συχνά στόχος κακομεταχείρισης και κοινωνικού αποκλεισμού.

Όπως έγραψε, «σε πολλές περιπτώσεις ολόκληρες ‘παρέες’ μαθητών αποφασίζουν ξαφνικά ότι ‘είναι του αντίθετου φύλου’ και το ανακοινώνουν σχεδόν ταυτόχρονα. Στην πραγματικότητα, αυτό δεν διαφέρει από τα περιστατικά υστερίας που κατά καιρούς πλήττουν οικοτροφεία».

Ο Χόουπγουελ έχει αναφέρει και στο παρελθόν ότι οι διεμφυλικοί ασθενείς συχνά πάσχουν από ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη και άγχος.

Το Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών) είχε στο παρελθόν ταξινομήσει τη λεγόμενη δυσφορία φύλου ως ψυχική διαταραχή. Ωστόσο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας το 2019 την αφαίρεσε από αυτή την κατηγορία και την επαναταξινόμησε ως ζήτημα σεξουαλικής υγείας.

«Συντελείται μια επανάσταση»

Ο συγγραφέας και ερευνητής Τρέβορ Λάουντον, γνωστός από το βιβλίο του The Enemies Within: Communists, Socialists and Progressives in the U.S. Congress («Οι Εχθροί Εντός: Κομμουνιστές, Σοσιαλιστές και Προοδευτικοί στο Κογκρέσο των ΗΠΑ»), δήλωσε στην Epoch Times ότι πολλές ακροαριστερές οργανώσεις στρατολογούν ενεργά διεμφυλικά άτομα.

Ο Λάουντον, που έχει μελετήσει εκτενώς μαρξιστικά και κομμουνιστικά κινήματα, ανέφερε ότι οργανώσεις όπως το Αντίφα, οι Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής και η Freedom Road Socialist Organization αποτελούν παραδείγματα αριστερών ομάδων που έχουν εντάξει στους κόλπους τους διεμφυλικά μέλη — άτομα που σε μεγάλο ποσοστό βλέπουν τον εαυτό τους ως θύματα.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η «σκληρή, βίαιη αριστερά» φαίνεται να προσελκύει, να στρατολογεί συνειδητά και να προβάλλει αυτά τα άτομα, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης ιδεολογικής στρατηγικής.

Χρήση της ταυτότητας ως εργαλείο διχασμού

Ο Λάουντον υποστήριξε ότι οι οργανώσεις που βασίζονται σε κομμουνιστική ή μαρξιστική ιδεολογία έχουν επικεντρωθεί στη χρήση ομάδων ταυτότητας για να δημιουργήσουν ρήγματα μέσα στην αμερικανική κοινωνία.

Όπως εξήγησε, οι παραδοσιακές μαρξιστικές ιδέες περί ταξικής πάλης, που επικεντρώνονταν στη σύγκρουση μεταξύ εργαζομένων και κεφαλαίου, δεν ρίζωσαν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως, τη δεκαετία του 1960, εμφανίστηκαν ομάδες όπως το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων, μια κομμουνιστική οργάνωση που εστίαζε σε φυλετικά ζητήματα.

Ακτιβιστές της Αντίφα συγκεντρώνονται στο Σακραμέντο της Καλιφόρνια, στις 10 Μαρτίου 2023.  (John Fredricks/The Epoch Times)

 

Στις σύγχρονες εποχές, σύμφωνα με τον Λάουντον, οι ίδιες αυτές ιδεολογικές τάσεις προσπαθούν να καλλιεργήσουν διχόνοια μέσα από ζητήματα φυλής, φεμινισμού και σεξουαλικού προσανατολισμού, παρουσιάζοντας διάφορες κοινωνικές ομάδες ως θύματα και την Αμερική ως καταπιεστή.

Ο ερευνητής ανέφερε ότι ο στόχος αυτών των κινημάτων είναι να διχάσουν την κοινωνία σε επίπεδο φυλής, φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας — «άνδρας εναντίον γυναίκας» και «ετερόφυλοι εναντίον ομοφυλόφιλων». Όπως είπε, «το ζήτημα του φύλου και του διεμφυλισμού είναι απλώς το επόμενο βήμα» αυτής της στρατηγικής.

Ιδεολογική κατήχηση στα σχολεία

Ο Λάουντον αποκάλυψε ότι πρόσφατα μίλησε με γονείς στο Κολοράντο, οι οποίοι του ανέφεραν πως ορισμένοι εκπαιδευτικοί στρατολογούν σκόπιμα ευάλωτους εφήβους και τους καθοδηγούν στην διεμφυλική ιδεολογία.

Η ένταση μέσα στην οικογένεια, είπε, μπορεί να αφήσει ανοιχτό το πεδίο ώστε σύμβουλοι και δάσκαλοι να χρησιμοποιήσουν την επιρροή τους για να δημιουργήσουν «μια μικρή τάξη εντεταγμένων επαναστατών που απεχθάνονται την κοινωνία τους και θέλουν εκδίκηση».

Κατέληξε ότι αυτό το μοτίβο είναι πλέον ευδιάκριτο και ότι, όπως το έθεσε χαρακτηριστικά, «συντελείται μια επανάσταση».

Της Darlene McCormick Sanchez

ΣτΕ: Εκδικάστηκαν οι προσφυγές κατά του master plan της Cosco

Την Τετάρτη 1η Οκτωβρίου εκδικάστηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας οι δέκα προσφυγές που έχουν κατατεθεί ενάντια στο Προεδρικό Διάταγμα που ενέκρινε το master plan της Cosco για το λιμάνι του Πειραιά. Το διάταγμα είχε συνυπογραφεί το Ιανουάριο του 2023 από τους υπουργούς Πολιτισμού, Ναυτιλίας και Περιβάλλοντος.

Οι προσφυγές προέρχονται από ένα ευρύ φάσμα φορέων και συλλογικοτήτων: το Παρατηρητήριο Πειραϊκής, τον Δικηγορικό Σύλλογο Πειραιά, το Εργατικό Κέντρο Πειραιά, τη ΣΕΝΑΒΙ, τον Δήμο Κερατσινίου-Δραπετσώνας, τον Σύλλογο Έκτακτων Αρχαιολόγων, τον Τερψιχώρο, περιφερειακούς και δημοτικούς αιρετούς, κατοίκους, την ευρωβουλευτή της Πλεύσης Ελευθερίας, καθώς και άλλες συλλογικότητες. Οι ενστάσεις τους αφορούν όχι μόνο την επέκταση της κρουαζιέρας, αλλά και τις επιπτώσεις του σχεδίου σε όλους τους παραλιμένιους δήμους: Πειραιά, Κερατσίνι-Δραπετσώνα, Πέραμα και Σαλαμίνα.

Τα σημεία αιχμής

Στα κείμενα των προσφυγών αναδεικνύονται σοβαρές παραλείψεις και κίνδυνοι που θέτουν σε δοκιμασία την ασφάλεια, την υγεία και την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής:

* Έλλειψη ακτομηχανικής μελέτης για την προστασία του Ταφικού Μνημείου του Θεμιστοκλή.

* Κυκλοφοριακή υπερφόρτωση στον Πειραιά, λόγω της νέας λιμενικής εγκατάστασης στην Πειραϊκή, χωρίς μελέτες φέρουσα ικανότητας.

* Ατμοσφαιρική ρύπανση από τα πλοία κρουαζιέρας και τις μεταφορικές υπηρεσίες που τα συνοδεύουν, με σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία.

* Επικινδυνότητα της σχεδιαζόμενης εγκατάστασης LNG σε άμεση γειτνίαση με τον αστικό ιστό.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, το ζήτημα των ατμοσφαιρικών ρύπων και των επιπτώσεών τους στη δημόσια υγεία αναδείχθηκε ως κυρίαρχο επιχείρημα από όλες τις πλευρές των προσφευγόντων. Σύμφωνα με την τοποθέτηση της Προέδρου του επταμελούς τμήματος, το Δικαστήριο αναμένεται να δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στο συγκεκριμένο ζήτημα.

Κερδοφορία και δημόσιο συμφέρον

Ποιο είναι το πλαίσιο της επένδυσης; Πώς λειτουργεί η Cosco; Και γιατί οι τοπικές κοινωνίες αντιδρούν;

Η Cosco, ως ένας από τους μεγαλύτερους λιμενικούς και ναυτιλιακούς κολοσσούς παγκοσμίως, αντιμετωπίζει το λιμάνι του Πειραιά πρωτίστως ως κόμβο εμπορικής και τουριστικής κερδοφορίας. Το master plan της, που παρουσιάζεται ως στρατηγική επένδυση για την «ανάπτυξη», στην πραγματικότητα στοχεύει στη μέγιστη εκμετάλλευση των θαλάσσιων και χερσαίων υποδομών χωρίς να υπολογίζει τις συνέπειες και τις τοπικές κοινωνίες.

Η επέκταση της κρουαζιέρας, οι νέες εγκαταστάσεις LNG και η εντατικοποίηση των εμπορευματικών ροών φέρνουν τεράστια κέρδη στην εταιρεία, όμως οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις – επιβάρυνση της ατμόσφαιρας, κυκλοφοριακό χάος, απειλές για την πολιτιστική κληρονομιά και καθημερινή πίεση στην ποιότητα ζωής – μετακυλίονται στους κατοίκους.

Η λογική του master plan στηρίζεται στη μονοδιάστατη αντίληψη της ανάπτυξης. Επενδύσεις που μεγιστοποιούν τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας, ενώ οι ευαίσθητες πτυχές της δημόσιας υγείας, της περιβαλλοντικής προστασίας και της κοινωνικής ισορροπίας μπαίνουν στο περιθώριο. Στην ουσία, πρόκειται για ένα μοντέλο «κερδών για λίγους, κόστους για πολλούς».

Έτσι, τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας διογκώνονται, αλλά η Πειραϊκή και οι γύρω δήμοι καλούνται να πληρώσουν το τίμημα.

Οι προσφεύγοντες τονίζουν ότι η δικαστική μάχη στο ΣτΕ αποτελεί καθοριστικό βήμα για την προστασία της ποιότητας ζωής όχι μόνο στον Πειραιά αλλά και στο σύνολο του λεκανοπεδίου. Όπως υπογραμμίζουν, το διακύβευμα δεν περιορίζεται σε ζητήματα τοπικού ενδιαφέροντος αλλά αφορά τη θεμελιώδη ανάγκη για πόλεις βιώσιμες, με καθαρό αέρα, ασφαλές περιβάλλον και σεβασμό στην ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά.