Τρίτη, 01 Ιούλ, 2025

Ελλιπής η έρευνα για τη σχέση αυτισμού και εμβολίων

Όπως πολλοί γιατροί, έτσι κι εγώ έμαθα νωρίς ότι οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού έχει πλήρως διαψευστεί — ότι «η επιστήμη έχει αποφανθεί» και ότι το θέμα δεν επιδέχεται συζήτηση — και αυτό επαναλάμβανα με σιγουριά επί χρόνια. Όταν, όμως, ξεκίνησα την έρευνα για το βιβλίο μου «Between a Shot and a Hard Place», άφησα στην άκρη τις υποθέσεις και εξέτασα τα δεδομένα με ανοιχτό μυαλό.

Αυτά που ανακάλυψα δεν ήταν διόλου καθησυχαστικά. Δεν υπήρχε ένα στιβαρό σώμα αποδείξεων που να κλείνει το θέμα οριστικά. Αντιθέτως, βρήκα μια εκπληκτικά περιορισμένη συλλογή μελετών με στενά ερευνητικά σχέδια και σοβαρά κενά. Ως πιστοποιημένος παιδίατρος, εκπαιδευμένος σε κορυφαία ιδρύματα, περίμενα βεβαιότητα. Αντί για αυτό, βρήκα ένα πεδίο ερευνών ανολοκλήρωτο και αμφιλεγόμενο — που κανονικά απαιτεί όχι δογματισμό, αλλά επιστημονική διερεύνηση και λεπτότητα.

Να ξεκαθαρίσω ότι δεν ισχυρίζομαι ότι τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό. Αυτό που λέω — με ταπεινότητα αλλά και με αίσθηση του επείγοντος — είναι ότι δεν γνωρίζουμε. Και η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ότι γνωρίζουμε.

Το μέγεθος του προβλήματος

Η διαταραχή του αυτιστικού φάσματος (ASD) είναι μια πολύπλοκη νευροαναπτυξιακή κατάσταση. Μερικά παιδιά επηρεάζονται ήπια, ενώ άλλα έχουν σοβαρές δυσκολίες στην ομιλία, στις κινητικές δεξιότητες και στην καθημερινή λειτουργία. Το φάσμα είναι ευρύ — και επεκτείνεται.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία των CDC, 1 στα 31 παιδιά στις ΗΠΑ διαγιγνώσκεται με αυτισμό. Στην Καλιφόρνια, τα νούμερα είναι ακόμη υψηλότερα: 1 στα 12,5 αγόρια. Αν και οι αλλαγές στα διαγνωστικά κριτήρια και η αυξημένη ευαισθητοποίηση έχουν συμβάλει στην αύξηση, δεν εξηγούν την άνοδο των σοβαρών περιπτώσεων.

Σχεδόν τα δύο τρίτα των παιδιών με αυτισμό σήμερα έχουν οριακή ή βαθιά νοητική αναπηρία — ποσοστό υψηλότερο από παλιότερες δεκαετίες. Αυτό αποτελεί κρίση δημόσιας υγείας. Μια κρίση που δεν μπορούμε να επιλύσουμε αν αρνούμαστε να θέσουμε δύσκολες ερωτήσεις.

Η ψευδαίσθηση της βεβαιότητας

Έχει ειπωθεί επανειλημμένα ότι η ερώτηση έχει απαντηθεί. Ότι η συζήτηση τελείωσε. Ότι έχει «μελετηθεί πλήρως».

Όταν ξεκίνησα την έρευνά μου, περίμενα να βρω βιβλιοθήκες με τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες που να συγκρίνουν εμβολιασμένα με μη εμβολιασμένα παιδιά, ισχυρά επιδημιολογικά δεδομένα για τις νευρολογικές επιπτώσεις του προγράμματος εμβολιασμών των CDC και μελέτες για τη χρονική σειρά, τα έκδοχα και τους βιολογικά πιθανούς μηχανισμούς.

Αντί γι’ αυτό, βρήκα μια μικρή ομάδα επαναλαμβανόμενων μελετών, σχεδόν όλες επικεντρωμένες στο MMR (ιλαρά, παρωτίτιδα, ερυθρά) ή στη θιμεροσάλη — τον υδράργυρο που αφαιρέθηκε από τα περισσότερα εμβόλια πριν 20 χρόνια. Οι πιο συχνά αναφερόμενες μελέτες δεν συγκρίνουν εμβολιασμένα με μη εμβολιασμένα παιδιά, αλλά ομάδες που έλαβαν διαφορετικούς τύπους εμβολίων.

Είναι σαν να εξετάζεται αν το κάπνισμα προκαλεί καρκίνο, συγκρίνοντας τσιγάρα με φίλτρα και τσιγάρα άφιλτρα  — χωρίς ποτέ να περιλαμβάνεται ομάδα μη καπνιστών στην έρευνα.

Η απουσία επιστημονικής αυστηρότητας δεν είναι λεπτομέρεια. Είναι θεμελιώδης.

Τι δεν έχει μελετηθεί

Οι ισχυρισμοί ότι «η επιστήμη είναι οριστική» ή ότι «η σχέση έχει καταρριφθεί» δεν υποστηρίζονται από ανεξάρτητη, ολοκληρωμένη έρευνα. Αντίθετα, αυτά που (δεν) ανακάλυψα ήταν τα εξής:

  • Καμία μεγάλη, μακροχρόνια τυχαιοποιημένη μελέτη που να συγκρίνει πλήρως εμβολιασμένα με πλήρως μη εμβολιασμένα παιδιά
  • Καμία ουσιαστική μελέτη για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις τού να γίνονται πολλαπλά εμβόλια ταυτόχρονα (σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική)
  • Ελάχιστη έρευνα για τα αλουμινιούχα έκδοχα, παρότι έχουν αποδεδειγμένα νευροφλεγμονώδεις επιπτώσεις σε ζώα και κύτταρα
  • Καμία μελέτη για την πραγματική εφαρμογή του προγράμματος εμβολιασμών των CDC — με τις σημερινές δόσεις, χρόνους και συνδυασμούς
  • Ελάχιστα ή καθόλου μακροχρόνια δεδομένα για τα περισσότερα παιδικά εμβόλια πλην του MMR (όπως για ηπατίτιδα Β, ηπατίτιδα Α, ροταϊό, πνευμονιόκοκκο, ανεμοβλογιά, DTaP, πολιομυελίτιδα)
  • Καμία μακροχρόνια έρευνα για τα πιο πρόσφατα εμβόλια, όπως COVID-19, RSV ή νέους συνδυασμούς — που κυκλοφόρησαν χωρίς μακροχρόνια επιτήρηση.

Το 2013, το Ινστιτούτο Ιατρικής των ΗΠΑ παραδέχθηκε ότι δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα για να αποφανθούν αν το πλήρες πρόγραμμα εμβολιασμού σχετίζεται με την εμφάνιση διαταραχών του εγκεφάλου ή του ανοσοποιητικού όπως ο αυτισμός.

Αποσιώπηση στοιχείων και ευρημάτων

Μελέτη του 2010 των Γκάλαχερ και Γκούντμαν βρήκε τριπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού σε αγόρια που έλαβαν το εμβόλιο ηπατίτιδας Β τον πρώτο μήνα της ζωής τους, σε σύγκριση με αυτά που το έλαβαν αργότερα ή καθόλου. Αυτή η μελέτη παραγκωνίστηκε.

Το 2014, ο Δρ Ουίλλιαμ Τόμσον, επιστήμονας των CDC, αποκάλυψε ότι σημαντικά δεδομένα που έδειχναν αυξημένο κίνδυνο αυτισμού σε αγόρια αφροαμερικανικής καταγωγής που εμβολιάστηκαν πριν τους 36 μήνες, αφαιρέθηκαν από μελέτη των CDC που συνυπέγραψε. Είπε: «Μετανιώνω που παραλείψαμε στατιστικά σημαντικά στοιχεία». Δεν έγινε ποτέ δημόσια έρευνα.

Τι χρειάζεται η επιστήμη

Η επιστήμη δεν είναι ποτέ οριστική. Εξελίσσεται. Αμφισβητεί. Αναθεωρεί. Αν θέλουμε την αλήθεια, πρέπει να:

  • Διεξάγουμε ανεξάρτητες, μακροχρόνιες μελέτες που συγκρίνουν εμβολιασμένα με μη εμβολιασμένα παιδιά
  • Μελετήσουμε τον χρονισμό, τη συχνότητα και τον συνδυασμό των εμβολίων
  • Εξετάσουμε τις επιδράσεις των εκδόχων και συντηρητικών (π.χ. αλουμίνιο) στη νευροανάπτυξη
  • Λάβουμε υπ’ όψιν γενετικές ευπάθειες και παθήσεις (αυτοάνοσες, μιτοχονδριακές κ.ά.)
  • Ακούσουμε τους γονείς — ως παρατηρητικά δεδομένα, όχι ως ‘αντι-επιστήμη’
  • Απομακρύνουμε τις οικονομικές συγκρούσεις συμφερόντων από την έρευνα
  • Διασφαλίσουμε πλήρη διαφάνεια δεδομένων

Έκκληση για εντιμότητα

Δεν είμαι κατά των εμβολίων. Τα προσφέρω στο ιατρείο μου. Πιστεύω στην πρόληψη ασθενειών. Αλλά δεν μπορώ να υποστηρίξω ένα αφήγημα που αρνείται να παραδεχθεί τι δεν έχει μελετήσει.

Δεν χρειαζόμαστε λογοκρισία. Χρειαζόμαστε διάλογο, διαφάνεια και ακεραιότητα.

Το οφείλουμε στα παιδιά μας. Γιατί όταν διακυβεύεται η υγεία εκατομμυρίων, δεν έχουμε το περιθώριο να κάνουμε λάθος.

Όχι — η επιστήμη δεν είναι οριστική.

Νέα πολιτική Τραμπ: Τα κρυπτονομίσματα αναγνωρίζονται στα στεγαστικά δάνεια

Μια νέα οδηγία διατάσσει τις εταιρείες Fannie Mae και Freddie Mac να καταρτίσουν σχέδια για να αντιμετωπίζουν τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία ως αποθεματικά κατά τις αξιολογήσεις κινδύνου στεγαστικών δανείων.

Ο διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Χρηματοδότησης Κατοικίας (FHFA), Μπιλ Παλτ, έδωσε εντολή στις Fannie Mae και Freddie Mac να αναπτύξουν προτάσεις για την ένταξη των κρυπτονομισμάτων στις αξιολογήσεις κινδύνου στεγαστικών δανείων, στοχεύοντας στη διεύρυνση της πρόσβασης στην ιδιοκτησία κατοικίας και ευθυγραμμιζόμενος με την φιλο-κρυπτονομισματική ατζέντα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

«Μετά από εκτενή μελέτη και σύμφωνα με το όραμα του προέδρου Τραμπ να καταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες  πρωτεύουσα των κρυπτονομισμάτων παγκοσμίως, σήμερα διέταξα τις μεγάλες Fannie Mae και Freddie Mac να προετοιμάσουν τις επιχειρήσεις τους ώστε να λογίζουν τα κρυπτονομίσματα ως περιουσιακό στοιχείο για στεγαστικό δάνειο», έγραψε ο Παλτ σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 25 Ιουνίου, δημοσιεύοντας την υπογεγραμμένη οδηγία.

Σύμφωνα με την εντολή του Παλτ, οι δύο κρατικά υποστηριζόμενοι οργανισμοί (GSEs) οφείλουν να διερευνήσουν τρόπους αντιμετώπισης των κρυπτονομισμάτων ως αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία σε αιτήσεις για μονοκατοικίες — χωρίς να απαιτείται από τους δανειολήπτες να μετατρέπουν τις συμμετοχές τους σε δολάρια ΗΠΑ πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Ο στόχος, σύμφωνα με την οδηγία, είναι να παρέχεται στους δανειστές μια πιο πλήρης εικόνα της οικονομικής κατάστασης του δανειολήπτη και να ενισχυθεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της ιδιοκατοίκησης. Μόνο ορισμένα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία θα πληρούν τις προϋποθέσεις της νέας πολιτικής.

Η οδηγία περιορίζει την επιλεξιμότητα σε κρυπτονομίσματα που είναι επαληθεύσιμα και τηρούνται σε ρυθμιζόμενα από τις ΗΠΑ κεντρικά ανταλλακτήρια. Επίσης απαιτεί από τις Fannie και Freddie να ενσωματώσουν στρατηγικές μετριασμού κινδύνου προσαρμοσμένες στα δικά τους πλαίσια — όπως προσαρμογές για τη μεταβλητότητα της αγοράς ή περιορισμούς στο ποσοστό των αποθεμάτων που μπορούν να τηρούνται σε κρυπτονομίσματα. Κάθε οργανισμός πρέπει να λάβει έγκριση από το διοικητικό του συμβούλιο και να υποβάλει τελικά σχέδια υλοποίησης στην FHFA.

Η οδηγία του Παλτ αποτελεί σημαντική μετατόπιση στον τρόπο αξιολόγησης του κινδύνου στεγαστικών δανείων και υπογραμμίζει την ευρύτερη προσπάθεια της διοίκησης Τραμπ να ενσωματώσει τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία στο χρηματοπιστωτικό σύστημα των ΗΠΑ. Από την επιστροφή του στο αξίωμα, ο Τραμπ υλοποίησε τις προεκλογικές του υποσχέσεις για προώθηση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, υπογράφοντας εκτελεστικό διάταγμα για την ενίσχυση της αμερικανικής ηγεσίας στις χρηματοοικονομικές τεχνολογίες (FinTech), αναιρώντας περιορισμούς της εποχής Μπάιντεν για τα κρυπτονομίσματα στον τραπεζικό και συνταξιοδοτικό τομέα και υποστηρίζοντας νομοθεσία για τη ρύθμιση των stablecoins μέσω της προτεινόμενης Πράξης GENIUS.

Τα stablecoin — ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία συνδεδεμένα με παραδοσιακά μέσα όπως το δολάριο ΗΠΑ — έχουν αποκτήσει δημοτικότητα για τη χρήση τους σε πληρωμές και ως αντιστάθμιση της μεταβλητότητας της αγοράς. Στο πλαίσιο μιας περαιτέρω ώθησης για την ενίσχυση του ρόλου της Αμερικής στον τομέα των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, ο Τραμπ υπέγραψε επίσης εκτελεστικό διάταγμα για τη δημιουργία ενός εθνικού αποθεματικού bitcoin. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέχει σήμερα περίπου 200.000 bitcoin — αξίας περίπου 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων — που αποκτήθηκαν μέσω κατασχέσεων από εγκληματικές δραστηριότητες και θα αποτελέσουν τη βάση του νέου αποθεματικού.

«Το υπουργείο Οικονομικών και το υπουργείο Εμπορίου θα διερευνήσουν επίσης νέους τρόπους για την απόκτηση επιπλέον αποθεμάτων bitcoin, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα γίνεται χωρίς κόστος για τους φορολογούμενους», δήλωσε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια Συνόδου Κορυφής για τα κρυπτονομίσματα στον Λευκό Οίκο, τον Μάρτιο.

Η φιλο-κρυπτονομισματική στάση του Τραμπ σηματοδοτεί σαφή απομάκρυνση από την προσέγγιση του προκατόχου του, πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν, της οποίας η διοίκηση αντιμετώπιζε τα αποκεντρωμένα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία περισσότερο ως ρυθμιστικό κίνδυνο, προωθώντας αυστηρότερη εποπτεία στη διαπραγμάτευση κρυπτονομισμάτων, τη φορολογία και την έκθεση των θεσμικών επενδυτών.

Οι αμερικανικές επιδρομές στο Ιράν έστειλαν αυστηρό μήνυμα στο Πεκίνο

Η σύντομη πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν ανέδειξε τις στενές σχέσεις της Τεχεράνης με άλλους αντιπάλους των Ηνωμένων Πολιτειών, κυρίως τη Ρωσία και την Κίνα.

Παρότι δεν υφίσταται επίσημη συμμαχία μεταξύ Ιράν, Κίνας, Ρωσίας και άλλων κρατών που έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τη Δύση, οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις τους θεωρούνται από πολλούς ως μια άτυπη συμμαχία εναντίον του δυτικού κόσμου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) καταδίκασε δημοσίως τις ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις κατά ιρανικών στρατιωτικών και πυρηνικών εγκαταστάσεων, κάνοντας λόγο για παραβίαση της κυριαρχίας του Ιράν.

Ο απόστρατος πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Στιου Κβερκ, υποστήριξε σε άρθρο του ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κίνας υπέστησαν ζημία από τη σύγκρουση. Όπως σημείωσε, το Πεκίνο είχε επενδύσει σημαντικά στο Ιράν, από την παροχή τεχνογνωσίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα μέχρι και την αγορά μεγάλων ποσοτήτων ιρανικού πετρελαίου.

Ο Κάι Σενκούν, ανεξάρτητος Κινέζος σχολιαστής που ζει στο εξωτερικό, δήλωσε στην Epoch Times ότι η απόφαση του προέδρου Τραμπ να διατάξει στοχευμένα πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν δεν είχε μόνο στόχο να καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αλλά και να στείλει προειδοποιητικό μήνυμα σε άλλα καθεστώτα με αντιαμερικανική στάση.

Όπως επεσήμανε, μέχρι πρότινος ο Τραμπ είχε αποκτήσει τη φήμη επιχειρηματία που αποφεύγει την εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολεμικές συγκρούσεις. Ωστόσο, θεωρεί ότι πλέον έχει καταστεί σαφές πως οι αυταρχικοί ηγέτες δεν μπορούν να προβλέψουν τις κινήσεις του, γεγονός που – κατά την άποψή του – προκαλεί πραγματικό φόβο.

Ο ίδιος εκτίμησε ότι η ετοιμότητα του Τραμπ να υποστηρίξει στρατιωτικά το Ισραήλ εγείρει το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να μην παραμείνει αδρανής σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρήσει να καταλάβει την Ταϊβάν με τη βία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, είπε, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Ταϊβάν όπλα ακριβείας για «πλήγματα εξουδετέρωσης ηγεσίας», τα οποία – όπως υποστήριξε – αποτελούν τον μεγαλύτερο φόβο της κινεζικής ηγεσίας.

Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν άμεσα στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν στις 21 και 22 Ιουνίου, περίπου μία εβδομάδα μετά τα πρώτα ισραηλινά πλήγματα. Κατά την επέμβαση αυτή, ο Τραμπ διέταξε επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας με βομβαρδιστικά αεροσκάφη στελθ, τα οποία έριξαν διατρητικές βόμβες κατά τριών μεγάλων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, θαμμένων σε βάθος εκατοντάδων μέτρων.

Σύμφωνα με εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), οι Ιρανοί είχαν εμπλουτίσει εκατοντάδες κιλά ουρανίου σε επίπεδο 60%. Κατά τις αμερικανικές εκτιμήσεις, εάν αυτό το υλικό εμπλουτιζόταν μέχρι το 90%, θα επαρκούσε για την κατασκευή περίπου δέκα πυρηνικών όπλων.

Παρότι η τύχη του εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου παραμένει άγνωστη, η κλίμακα των ισραηλινών και αμερικανικών επιθέσεων, αλλά και η έκταση των επιχειρήσεων «εξουδετέρωσης ηγεσίας» εκ μέρους του Ισραήλ, ανέδειξαν τις σοβαρές αδυναμίες του ιρανικού καθεστώτος.

Ο εκπρόσωπος της Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας του Ιράν Μπεχρούζ Καμαλβάντι (δ) και ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Καζέμ Γκαριμπαμπάντι (α) ποζάρουν για μια φωτογραφία με τον επικεφαλής της Διεθνούς Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) Ραφαέλ Γκρόσι (2ος από αριστερά), μπροστά από την πύλη του εργοστασίου εμπλουτισμού ουρανίου στο Νατάνζ. Ιράν, 15 Νοεμβρίου 2024. (Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του Ιράν/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο Γου Τζιαλόνγκ, Κινέζος αναλυτής που ειδικεύεται στα οικονομικά και τις διεθνείς σχέσεις, εκτίμησε ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ σε συνδυασμό με τη χρήση διατρητικών βομβών από τις ΗΠΑ κατά υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, σε βάθος 80 μέτρων, λειτουργούν ως έμμεση προειδοποίηση προς το Πεκίνο.

Υπενθύμισε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) διοικεί τη χώρα από το Tzονγκνανχάι, κτίριο εντός της Απαγορευμένης Πόλης, ενώ ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας διατηρεί υπόγειο καταφύγιο στο όρος Σιγιάν, σε βάθος 60 μέτρων. Υποστήριξε ότι η απόφαση του Τραμπ να πλήξει τις υπόγειες εγκαταστάσεις στο Ιράν στέλνει σαφές μήνυμα ότι ακόμα και τέτοια καταφύγια δεν είναι απρόσβλητα για τις αμερικανικές δυνάμεις.

Προσωπικό ασφαλείας φρουρεί το Τζονγκνανχάι κοντά στην πλατεία Τιενανμέν πριν από το 20ό Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας. Πεκίνο, 13 Οκτωβρίου 2022. (Noel Celis/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο Σενκούν πρόσθεσε ότι η έκταση της ταπείνωσης του Ιράν από το μικρότερο – στρατιωτικά – Ισραήλ αποτελεί σημαντικό δίδαγμα για την κινεζική ηγεσία, ειδικά για όσους τάσσονται υπέρ μιας εισβολής στην Ταϊβάν.

Όπως είπε, το Ισραήλ διέσπασε τις αποκαλούμενες «γραμμές άμυνας» του Ιράν και διέλυσε το προστατευτικό πλέγμα που είχε οικοδομήσει γύρω του το Πεκίνο – εξέλιξη που, σύμφωνα με την άποψή του, δεν προμηνύει θετικά αποτελέσματα για τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις.

Συνεργασία και εξάρτηση

Από την ισλαμική επανάσταση του 1979 και την ανατροπή του φιλοδυτικού σάχη Παχλαβί, το Ιράν διατηρεί εχθρικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Η ρητορική των Ιρανών ηγετών, που αποκαλούν τις ΗΠΑ «Μεγάλο Σατανά», έχει παραμείνει αμετάβλητη επί δεκαετίες.

Ενώ οι σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία βελτιώθηκαν μόνο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης — με τις ισλαμικές αρχές να αποκαλούν τους σοβιετικούς κομμουνιστές «Μικρό Σατανά» — η Τεχεράνη διατηρεί από καιρό φιλικές σχέσεις και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με το ΚΚΚ.

Από την επανάσταση του 1979, η Κίνα έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια στο Ιράν, ιδίως στην υποδομή πετρελαίου, και από το 2009 είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν. Το 2021, η Κίνα και το Ιράν υπέγραψαν το 25ετές Πρόγραμμα Συνεργασίας Ιράν-Κίνας, μια συνεργασία που, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ενισχύει την οικονομική εξάρτηση του Ιράν από το Πεκίνο.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμεντ Τζαβάντ Ζαρίφ και ο Κινέζος ομόλογός του Γουάνγκ Γι υπογράφουν συμφωνία στην Τεχεράνη. Ιράν, 27 Μαρτίου 2021. (AFP μέσω Getty Images)

 

Η Κίνα εισάγει το 90% του πετρελαίου του Ιράν, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης Kpler. Το πετρέλαιο είναι ένας κρίσιμος πόρος για το Πεκίνο, δεδομένου ότι τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κίνας δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της τεράστιας βιομηχανικής βάσης και του πληθυσμού της.

Ρήγματα στη συνεργασία

Ισραηλινές δυνάμεις κατάφεραν να εξουδετερώσουν ολόκληρο το ιρανικό σύστημα αεράμυνας, συνδυάζοντας αεροπορική ισχύ με επιτόπιες επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών. Ιδιαίτερα σημαντική φέρεται να ήταν η συμβολή της ισραηλινής κατασκοπείας στον εντοπισμό στρατιωτικών ηγετών που αποτέλεσαν στόχο επιθέσεων, μεταξύ των οποίων και ο Χοσεΐν Σαλαμί, επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης.

Το Πεκίνο στήριζε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα από τη δεκαετία του 1980, ενώ είχε υπογράψει μυστική συμφωνία με την Τεχεράνη το 1990 για παροχή τεχνογνωσίας. Επιπλέον, μεγάλο μέρος του ιρανικού οπλισμού προέρχεται από την Κίνα – κάτι που αποδείχθηκε καθοριστικό στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ (1980-1988).

Ωστόσο, η πρόσφατη σύγκρουση γεννά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των κινεζικών εξοπλισμών στο πεδίο της μάχης. Όπως αναφέρθηκε σε φόρουμ στην Ταϊβάν από τον Κούο Γιουτζέν, αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτικής Έρευνας, η κακή απόδοση της ιρανικής αεράμυνας αποτελεί πλήγμα για την εικόνα τόσο της Κίνας όσο και της Ρωσίας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα κινεζικού μέσου, που επικαλείται το Jane’s Defence Weekly του 2017, το ιρανικό σύστημα διοίκησης αεράμυνας Negah βασίζεται στο κινεζικό JY-10. Η πληροφορία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα από την Epoch Times.

Επιπλέον, το Ιράν φέρεται να είχε αναπτύξει κινεζικής κατασκευής συστήματα λέιζερ αεράμυνας Shennong 3000/5000 στα τέλη του 2024, τα οποία – όπως και τα ραντάρ Negah – απέτυχαν να αποτρέψουν τις ισραηλινές επιθέσεις. Άλλα συστήματα προέρχονται από τη Ρωσία.

Ένας στόλος μη επανδρωμένων αεροσκαφών του ιρανικού στρατού εκτίθεται σε παρέλαση για την Εθνική Ημέρα του Στρατού στην Τεχεράνη. Ιράν, 18 Απριλίου 2025. (Majid Saeedi/Getty Images)

 

Τέλος, το Ιράν συνεχίζει να προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Ρωσία, τα οποία χρησιμοποιούνται στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Του Leo Timm

Στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρίσκεται στις Βρυξέλλες από το απόγευμα της Τετάρτης, προκειμένου να λάβει μέρος σήμερα στη συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αφού προηγουμένως συμμετείχε στη Σύνοδο των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συναντώνται στις 26-27 Ιουνίου με μια ιδιαίτερα σημαντική ατζέντα, που περιλαμβάνει τις τελευταίες εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, καθώς και ζητήματα ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας. Στο τραπέζι βρίσκονται επίσης το θέμα της μετανάστευσης και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε ένα αβέβαιο παγκόσμιο περιβάλλον, η κατάσταση στη Μολδαβία και στα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και θέματα εσωτερικής ασφάλειας και ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων.

Βασικά θέματα στην ατζέντα

Μεταξύ των κύριων θεμάτων που θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής είναι:

  • Η συνεχιζόμενη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η ευρωπαϊκή στήριξη προς το Κίεβο

  • Η κρίσιμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με έμφαση στη Λωρίδα της Γάζας

  • Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας των κρατών-μελών

  • Το ζήτημα της μετανάστευσης και η προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ

  • Η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας στο ασταθές διεθνές περιβάλλον

  • Οι εξελίξεις στη Μολδαβία και στα Δυτικά Βαλκάνια και η ευρωπαϊκή τους προοπτική

  • Η εσωτερική ασφάλεια της Ένωσης και η ετοιμότητα απέναντι σε κρίσεις και υβριδικές απειλές

Προσφυγικές ροές από τη Λιβύη στο επίκεντρο

Το μεταναστευτικό ζήτημα αποτελεί κεντρικό θέμα της συνόδου, με την ελληνική πλευρά να δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις αυξημένες ροές μεταναστών από τη Λιβύη προς την Ευρώπη. Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναμένεται μάλιστα ειδική αναφορά στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τη Λιβύη, δηλαδή στην εκμετάλλευση των ροών ως μοχλού πολιτικής πίεσης. Ο κος Μητσοτάκης είχε ήδη θέσει το ζήτημα των αυξημένων αφίξεων από τη Λιβύη στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προαναγγέλλοντας ότι θα το εγείρει εκ νέου και στην ευρωπαϊκή σύνοδο . Μάλιστα, ο πρωθυπουργός επικοινώνησε προσωπικά με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πριν λίγες ημέρες για το θέμα, και την επόμενη κιόλας ημέρα η τελευταία απέστειλε επιστολή προς τους ηγέτες της ΕΕ σχετικά με το μεταναστευτικό, όπου έκανε ειδική μνεία στα προβλήματα που έχουν προκύψει στη Λιβύη.

Η Ελλάδα δηλώνει ότι επιδιώκει συνεργασία με τις λιβυκές αρχές προκειμένου να περιοριστούν οι αναχωρήσεις μεταναστών από τα παράλια της χώρας. Παράλληλα, όμως, διαμηνύει ότι θα χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της για να καταστήσει «εξαιρετικά δύσκολη τη ζωή» των κυκλωμάτων διακινητών . Στο πλαίσιο αυτό, ελληνικά πλοία του Πολεμικού Ναυτικού έχουν ήδη αναπτυχθεί σε διεθνή ύδατα, μόλις έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης, ώστε να σταλεί ένα σαφές και αυστηρό μήνυμα προς τους διακινητές. Ο κος Μητσοτάκης τόνισε ότι η χώρα δεν είναι «ξέφραγο αμπέλι» για τα κυκλώματα παράνομης διακίνησης ανθρώπων, προειδοποιώντας πως η Ελλάδα δεν θα επιτρέψει να εκμεταλλευτούν οι διακινητές τα νότια σύνορά της.

Το «τουρκολιβυκό μνημόνιο» και η στάση της Ευρώπης

Η διαμάχη γύρω από το λεγόμενο τουρκολιβυκό μνημόνιο – τη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών που υπέγραψαν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης το 2019 – αναζωπυρώνεται στη σκιά νέων εξελίξεων. Στις 25 Ιουνίου, η Εθνική Πετρελαϊκή Εταιρεία της Λιβύης (NOC) ανακοίνωσε την υπογραφή μνημονίου συνεργασίας με την τουρκική κρατική εταιρεία TPAO, για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών ερευνών σε τέσσερις υπεράκτιες περιοχές στη λιβυκή ΑΟΖ . Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονο προβληματισμό στην Αθήνα, καθώς σηματοδοτεί συνέχιση και εμβάθυνση της τουρκικής εμπλοκής στη λιβυκή υφαλοκρηπίδα. Σύμφωνα με ελληνικές διπλωματικές πηγές, ο χάρτης που δημοσίευσε η λιβυκή πλευρά με τα σημεία των σχεδιαζόμενων ερευνών δείχνει ότι οι περιοχές αυτές βρίσκονται νοτίως της μέσης γραμμής μεταξύ Λιβύης και Κρήτης – ένδειξη πως, επί του παρόντος, δεν εισέρχονται σε θαλάσσια ζώνη που διεκδικεί η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να δεχτεί καμία παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στην περιοχή. Αξίζει να σημειωθεί ότι καταγράφεται μεταβολή στάσης ακόμη και από την πλευρά του ισχυρού άνδρα της ανατολικής Λιβύης, στρατάρχη Χαφτάρ – γεγονός που, κατά την Αθήνα, συνδέεται με τις γενικότερες προκλήσεις ασφάλειας στην περιοχή και την ταυτόχρονη εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών ροών.

Ο κος Μητσοτάκης έχει καταστήσει σαφές ότι θα θέσει το ζήτημα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου ενώπιον των Ευρωπαίων εταίρων, ζητώντας να υπάρξει εκ νέου η ρητή καταδίκη του σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα επιδιώκει να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα της συνόδου ακριβώς οι ίδιες διατυπώσεις που είχαν συμφωνηθεί τον Δεκέμβριο του 2019, δηλαδή ότι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης είναι παράνομο, δεν αναγνωρίζεται από την ΕΕ και «δεν μπορεί να παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα» για τρίτα κράτη. «Θεωρώ σημαντικό αυτή η επανάληψη να γίνει με τρόπο απολύτως σαφή προς τη Λιβύη, σε αυτή τη χρονική συγκυρία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, εξηγώντας γιατί επιδιώκει μια ξεκάθαρη ευρωπαϊκή τοποθέτηση απέναντι στη νέα λιβυκή ηγεσία. Πράγματι, στα αναμενόμενα συμπεράσματα της συνόδου αναφέρεται εκ νέου ότι το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει καμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη», επαναλαμβάνοντας ουσιαστικά την ομόφωνη ευρωπαϊκή αποδοκιμασία αυτής της συμφωνίας.

Στήριξη στην Ουκρανία και εξελίξεις στη Μέση Ανατολή

Η Σύνοδος Κορυφής θα επανεξετάσει τις νεότερες εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας και τις συλλογικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου. Οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν τρόπους περαιτέρω υποστήριξης των διεθνών πρωτοβουλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη – μεταξύ άλλων μέσω αυξημένης πίεσης προς τη Ρωσία να αποδεχθεί μια ουσιαστική εκεχειρία – καθώς και την πορεία της ίδιας της Ουκρανίας προς την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να επαναβεβαιώσει ότι θα σταθεί σταθερά στο πλευρό της Ουκρανίας, έχοντας ήδη διαθέσει συνολικά σχεδόν 150 δισ. ευρώ σε βοήθεια προς το Κίεβο από το 2022 έως σήμερα (εκ των οποίων περίπου 50,8 δισ. ευρώ σε στρατιωτική υποστήριξη). Μάλιστα, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα απευθυνθεί στους Ευρωπαίους ηγέτες μέσω τηλεδιάσκεψης κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ενημερώνοντάς τους απευθείας για την κατάσταση και τις ανάγκες της χώρας του .

Σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ασχοληθούν με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, ιδίως στο Παλαιστινιακό και στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς και με τον κίνδυνο μιας γενικευμένης κλιμάκωσης που απειλεί να αποσταθεροποιήσει την ευρύτερη περιοχή.

Ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας

Ένα άλλο βασικό θέμα της συνόδου είναι η άμυνα και η ασφάλεια της Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να δώσει ώθηση στις προσπάθειες θωράκισης της Ένωσης απέναντι σε στρατιωτικές απειλές, επιταχύνοντας την ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας των ευρωπαϊκών κρατών με ορίζοντα το 2030. Οι ηγέτες θα εξετάσουν την πρόοδο στην ανάπτυξη των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων και στη στήριξη της αμυντικής βιομηχανίας, καθώς και τη συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο. Κοινός στόχος είναι μια πιο συλλογική και αποδοτική προσέγγιση στην άμυνα, ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν άμεσα και μελλοντικά κινδύνους .

Παράλληλα, στη σύνοδο θα τεθούν επί τάπητος μέτρα για την ενίσχυση της εσωτερικής ασφάλειας της Ένωσης και την βελτίωση της ετοιμότητάς της απέναντι σε κρίσεις και λεγόμενες υβριδικές απειλές (όπως οι κυβερνοεπιθέσεις και η διασπορά ψευδών πληροφοριών). Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να εντείνουν τις κοινές δράσεις για την αντιμετώπιση του διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας, καθώς και να ενισχύσουν τους μηχανισμούς πολιτικής προστασίας και διαχείρισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.

Διεύρυνση: Μολδαβία και Δυτικά Βαλκάνια

Τέλος, η Σύνοδος Κορυφής θα συζητήσει ζητήματα διεύρυνσης της ΕΕ προς τις γειτονικές της χώρες. Στην περίπτωση της Μολδαβίας, που έχει πλέον το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη χώρας, οι ηγέτες θα αξιολογήσουν την πρόοδο της ενταξιακής της διαδικασίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένεται να επιβεβαιώσει τη σταθερή στήριξη της ΕΕ προς τη Μολδαβία, όσον αφορά την κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητά της, την οικονομική της ανάπτυξη και την ανθεκτικότητά της έναντι εξωτερικών πιέσεων. Η συζήτηση αυτή πραγματοποιείται μάλιστα λίγες ημέρες πριν από την πρώτη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ–Μολδαβίας, η οποία είναι προγραμματισμένη να λάβει χώρα στο Κισινάου στις 4 Ιουλίου.

Όσον αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ανταλλάξουν απόψεις για την πολιτική κατάσταση στην περιοχή και θα εξετάσουν την πρόοδο των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στις μεταρρυθμίσεις και στην ευρωπαϊκή τους πορεία. Ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία των Δυτικών Βαλκανίων για την ΕΕ – μάλιστα πραγματοποίησε επίσκεψη στις χώρες της περιοχής στα μέσα Μαΐου, όπου επανέλαβε τη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην ευρωπαϊκή προοπτική τους. Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να επιβεβαιώσουν ότι η διεύρυνση παραμένει στρατηγικός στόχος, υπό την προϋπόθεση ότι οι υποψήφιες χώρες θα υλοποιήσουν τις απαιτούμενες δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Σημείωση: Οι εργασίες της Συνόδου Κορυφής θα διαρκέσουν δύο ημέρες, 26 και 27 Ιουνίου. Μετά τις συζητήσεις της Πέμπτης (που περιλαμβάνουν και δείπνο εργασίας) η σύνοδος θα συνεχιστεί την Παρασκευή, οπότε αναμένεται να υιοθετηθούν τα τελικά συμπεράσματα και να ακολουθήσουν οι συνεντεύξεις Τύπου των ηγετών .

Ο Τραμπ κατηγορεί την Ισπανία ότι εκμεταλλεύεται το ΝΑΤΟ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κατηγόρησε την Ισπανία ότι επιδιώκει να έχει «δωρεάν οφέλη» από τη Συμμαχία, επειδή αρνείται να συμφωνήσει με τον στόχο δαπανών για την άμυνα στο 5% του ΑΕΠ, όπως αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ την Τετάρτη, ενώ απείλησε να επιβάλει μέτρα κατά της Μαδρίτης στον τομέα του εμπορίου.

Κατά τη διάρκεια συνεδρίας ερωταποκρίσεων μετά την ομιλία του στη Χάγη, ο Τραμπ ρωτήθηκε από Ισπανό δημοσιογράφο αν είναι ικανοποιημένος από τη συμβολή της Ισπανίας στο ΝΑΤΟ. Ο ίδιος απάντησε: «Είναι απαράδεκτο αυτό που κάνουν. Είναι η μόνη χώρα που δεν πληρώνει το πλήρες ποσό. Θέλουν να μείνουν στο 2%. Το θεωρώ τραγικό.»

Στις 22 Ιουνίου, ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε πως έχει υπάρξει συμφωνία με το ΝΑΤΟ: «Η Ισπανία, επομένως, δεν θα δαπανήσει το 5% του ΑΕΠ της για την άμυνα, αλλά η συμμετοχή, το βάρος και η νομιμότητά της στο ΝΑΤΟ παραμένουν ακέραια», δήλωσε.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΝΑΤΟ, η Ισπανία δαπάνησε το 2024 μόλις το 1,28% του ΑΕΠ της για στρατιωτικές δαπάνες – το χαμηλότερο ποσοστό μεταξύ των μελών της Συμμαχίας. Ο Σάντσεθ πάντως δήλωσε ότι το ποσοστό θα αυξηθεί στο 2,1%.

Ο Τραμπ επεσήμανε ότι η ισπανική οικονομία τα πηγαίνει «πολύ καλά», αλλά θα μπορούσε να «καταρρεύσει» αν αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις. Απευθυνόμενος στον Ισπανό δημοσιογράφο, υπογράμμισε: «Ξέρετε τι θα κάνουμε; Διαπραγματευόμαστε μια εμπορική συμφωνία με την Ισπανία. Θα τους κάνουμε να πληρώσουν τα διπλάσια. Το εννοώ.»

Ο Τραμπ δήλωσε πως τρέφει εκτίμηση για την Ισπανία και τον ισπανικό λαό, αλλά θεωρεί ότι η κυβέρνηση του Σάντσεθ δεν συμπεριφέρεται ορθά: «Η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που αρνείται να πληρώσει. Θέλουν να είναι ‘τζάμπα’, αλλά θα πληρώσουν αναγκαστικά μέσω του εμπορίου μας, γιατί εγώ δεν θα το επιτρέψω αυτό. Είναι άδικο.»

Στη συνέχεια, Ισπανίδα δημοσιογράφος ρώτησε αν σκοπεύει να διαπραγματευτεί απευθείας με την Ισπανία, με τον Τραμπ να απαντά: «Θα διαπραγματευτώ ο ίδιος απευθείας με την Ισπανία. Έτσι θα πληρώσουν, και θα πληρώσουν περισσότερα.»

Ο Τραμπ κάλεσε τη δημοσιογράφο «να επιστρέψει στην Ισπανία και να πει στους ηγέτες της χώρας» ότι πρέπει να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ που αποδέχθηκαν τον στόχο του 5% του ΑΕΠ.  

«Η Ισπανία θα είναι σχεδόν η μόνη που δεν το κάνει. Ήταν η πιο εχθρική απέναντι στη συμφωνία. Δεν το καταλαβαίνω», είπε χαρακτηριστικά.

Τον Απρίλιο του 2025, η κυβέρνηση του Τραμπ επέβαλε αμοιβαίους δασμούς 20% στις εισαγωγές από την Ισπανία και όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ποσοστό μειώθηκε αργότερα σε 10%, εν αναμονή διαπραγματεύσεων.

Η Ισπανία έχει υπογράψει τη Διακήρυξη της Συνόδου της Χάγης, η οποία δεσμεύει όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ σε βασικές αμυντικές ανάγκες και σχετικές δαπάνες για άμυνα και ασφάλεια έως το 2035.

Ωστόσο, ο Ισπανός υπουργός Οικονομίας Κάρλος Κουέρπο, μιλώντας στην τηλεόραση Bloomberg την Τετάρτη, υποστήριξε ότι η Ισπανία μπορεί να επιτύχει τους στόχους του ΝΑΤΟ δαπανώντας μόλις το 2,1% του ΑΕΠ της.  

«Είναι απλώς μια διαφορετική εκτίμηση για το πόσο θα κοστίσει στην Ισπανία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της σχετικά με την άμυνα του ΝΑΤΟ», εξήγησε ο Κουέρπο.

Στις 12 Ιουνίου, ο Σάντσεθ διαβεβαίωσε ότι δεν θα προκηρύξει πρόωρες εκλογές, παρά τα σκάνδαλα διαφθοράς που πλήττουν την κυβέρνησή του το ένα μετά το άλλο.  

«Είμαι αποφασισμένος να διεκδικήσω ξανά την πρωθυπουργία στις επόμενες εθνικές εκλογές το 2027», δήλωσε την Τετάρτη.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος είναι επίσης ηγέτης του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE), παραχωρεί συνέντευξη Τύπου μετά από συνάντηση στα κεντρικά γραφεία του κόμματος στη Μαδρίτη. Ισπανία, 16 Ιουνίου 2025. (Nacho Doce/Reuters)

 

Την Παρασκευή, η ισπανική αστυνομία πραγματοποίησε έρευνα στα κεντρικά γραφεία του Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Μαδρίτη, προκειμένου να αντιγράψει τα ηλεκτρονικά μηνύματα του Σάντος Θερδάν, πρώην συνεργάτη του Σάντσεθ, ο οποίος είχε παραιτηθεί μία εβδομάδα νωρίτερα μετά από αστυνομική αναφορά για φερόμενη διαφθορά. Η υπόθεση συνδέεται με σκάνδαλο που αφορά την πώληση μασκών για τον κορωνοϊό κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Στις 16 Ιουνίου, το Σοσιαλιστικό Κόμμα ανέστειλε την κομματική ιδιότητα του πρώην υπουργού Χοσέ Λουίς Άμπαλος, καθώς ένας από τους συμβούλους του φέρεται να εμπλέκεται σε υπόθεση παράνομου κέρδους από μάσκες. Η σύζυγος του Σάντσεθ, Μπεγόνια Γκόμεθ, έχει επίσης αποτελέσει αντικείμενο δικαστικής έρευνας για διαπλοκή, κατηγορία που αρνείται.

Με πληροφορίες από το Reuters

Ο Ζελένσκι χαιρετίζει τον στόχο του 5% του ΝΑΤΟ, λέει ότι ο Πούτιν δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο

Ο Ζελένσκι έγινε θερμά δεκτός από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατά την εναρκτήρια του Φόρουμ Αμυντικής Βιομηχανίας.

Κάνοντας αναφορά στην πρόσφατη συμμετοχή του στη Σύνοδο της G7 στον Καναδά, σημείωσε: «Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Πούτιν θέλει να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο. Η Ρωσία απορρίπτει όλες τις ειρηνευτικές προτάσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.  

Ο Πούτιν σκέφτεται μόνο τον πόλεμο. Αυτό είναι γεγονός. Ίσως να συνδέει την πολιτική του επιβίωση με τη δυνατότητά του να συνεχίζει να σκοτώνει. Άρα, όσο σκοτώνει, ζει». Ο Ουκρανός πρόεδρος επέμεινε στην ανάγκη ανάσχεσης των επεκτατικών φιλοδοξιών του Πούτιν, δηλώνοντας: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να σταματήσουμε τον Πούτιν τώρα, στην Ουκρανία, αλλά πρέπει να κατανοήσουμε πως οι στόχοι του ξεπερνούν τα ουκρανικά σύνορα».

Η σύνοδος αναμένεται να καταλήξει σε συμφωνία για νέο στόχο αμυντικών δαπανών στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, στο 5% του ΑΕΠ, σημαντικά υψηλότερα από το 2% που είχε καθοριστεί το 2014 στη Σύνοδο της Ουαλίας.

Από αυτό, το 3,5% θα αφορά αποκλειστικά σε στρατιωτικές δαπάνες και το 1,5% σε υποδομές ασφαλείας. Ο Ζελένσκι εξέφρασε την υποστήριξή του στην αύξηση του στόχου, δηλώνοντας: «Μια ενωμένη Ευρώπη μπορεί να οικοδομήσει μια αμυντική ικανότητα που θα καταστρέψει την αυταπάτη της Ρωσίας ότι ο πόλεμος με την Ευρώπη μπορεί να της αποφέρει οφέλη».

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Μαρκ Ρούτε συζήτησαν τη σημασία της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας προκειμένου να ανταγωνιστεί τη Ρωσία και άλλους αντιπάλους όπως η Κίνα και το Ιράν.

Η φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε στο σχέδιο «Εξοπλισμός της Ευρώπης» (Rearm Europe), που αποσκοπεί στην αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ κατά 800 δισ. ευρώ. Όπως επισήμανε, «τους τελευταίους μήνες υπήρξε μια τεκτονική μεταβολή -μοναδική για μία γενιά- στις αμυντικές δαπάνες στην Ευρώπη», αναδεικνύοντας την ανάγκη προσαρμογής της αμυντικής βιομηχανίας στα διδάγματα του πολέμου.

Παράλληλα, σημείωσε πως από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, οι νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της αμυντικής τεχνολογίας αυξήθηκαν κατά 500%, επισημαίνοντας τη σημασία να ενισχυθούν για να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους. «Η ήπειρός μας διαθέτει καινοτόμους και πρωτοπόρους. Οφείλουμε να τους παρέχουμε τα εφόδια για να αναπτυχθούν εδώ, στην Ευρώπη», τόνισε.

Αντίστοιχο τόνο υιοθέτησε και ο Ρούτε, δηλώνοντας: «Είναι αδιανόητο μια χώρα όπως η Ρωσία, της οποίας η οικονομία είναι 25 φορές μικρότερη από αυτή του ΝΑΤΟ, να μπορεί να μας ξεπερνά σε παραγωγή και οπλισμό». Προέτρεψε για αύξηση της παραγωγής οπλισμού, τονίζοντας πως απαιτείται «άλμα κβαντικού μεγέθους» και σημειώνοντας ότι οι επερχόμενοι στόχοι δαπανών 5% θα φέρουν σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες. «Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να κάνουν ένα ιστορικό βήμα, προσφέροντας του πόρους για ισχυρή άμυνα· πλέον η μπάλα βρίσκεται στη βιομηχανία: να παραδώσει, να παραδώσει και, ναι, να παραδώσει», κατέληξε.

Περιπολίες ασφαλείας περιμετρικά του χώρου διεξαγωγής της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, στις 23 Ιουνίου 2025. Patrick Post/AP

 

Σε ξεχωριστή παρέμβαση, ο υπουργός Δικαιοσύνης Ντέιβιντ Βαν Βιλ, μιλώντας στο Δημόσιο Φόρουμ του ΝΑΤΟ, αποκάλυψε ότι η φωτιά που κατέστρεψε 30 σιδηροδρομικά καλώδια ενδέχεται να οφείλεται σε δολιοφθορά, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα: «Θα μπορούσε να είναι ομάδα ακτιβιστών, θα μπορούσε να είναι άλλο κράτος, θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε», ανέφερε.

Την ίδια στιγμή, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απέρριψε ως αβάσιμες τις κατηγορίες ότι η Ρωσία σχεδιάζει επίθεση κατά του ΝΑΤΟ, επικρίνοντας τη Συμμαχία ως μια δομή που έχει συγκροτηθεί για αντιπαράθεση. «Δεν αποτελεί εργαλείο ειρήνης και σταθερότητας.

Προχωρά με αυτοπεποίθηση προς τη γενικευμένη στρατιωτικοποίηση», σχολίασε. Πρόσθεσε χαρακτηριστικά: «Για να δικαιολογηθεί η αύξηση δαπανών, πρέπει να παρουσιαστεί μια εικόνα δαίμονα, ενός τέρατος. Και από τη σκοπιά αυτών των αξιωματούχων του ΝΑΤΟ, η χώρα μας είναι η ενδεδειγμένη να παίξει αυτόν τον ρόλο».

Με την συμβολή του Associated Press

Τα μέλη του ΝΑΤΟ ενέκριναν στόχο για αμυντικές δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035

Την τελευταία ημέρα της συνόδου στη Χάγη, τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να θέσουν ως νέο στόχο την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος τους έως το 2035.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, προβλέπεται ότι το 3,5% του ΑΕΠ κάθε μέλους θα διατίθεται για την «καρδιά» της άμυνας—δηλαδή ένοπλες δυνάμεις, οπλικά συστήματα και εξοπλισμό—ενώ επιπλέον 1,5% θα διατίθεται σε υποδομές σχετικές με την άμυνα και την ασφάλεια.

Αυτό περιλαμβάνει την αναβάθμιση δρόμων, γεφυρών και λιμανιών για στρατιωτική χρήση, την προστασία κυβερνοχώρου, καθώς και την θωράκιση ενεργειακών αγωγών και υποθαλάσσιων καλωδίων.

«Ο νέος στόχος θα πυροδοτήσει άλμα στην συλλογική μας άμυνα», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε. «Συμφωνήσαμε να ενισχύσουμε τη αμυντική βιομηχανία μας, κάτι που θα αυξήσει και την ασφάλειά μας και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Παράλληλα, επαναβεβαιώσαμε την αταλάντευτη στήριξή μας προς την Ουκρανία. Όλα αυτά είναι ζωτικής σημασίας».

Η συμφωνία της αύξησης των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ έρχεται ως αποκορύφωμα πεντάμηνης εκστρατείας του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για να πείσει τις ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά να αναλάβουν μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την ασφάλεια της Ευρώπης.

Σε συνεδρίαση του Βορειοατλαντικού Συμβουλίου, ο Ρούτε αναγνώρισε τον ρόλο του Τραμπ, λέγοντας: «Η ηγεσία σας έκανε δυνατή αυτή τη συμφωνία».

Σε συνέντευξη Τύπου, ο Τραμπ χαρακτήρισε τη σύνοδο «εξαιρετικά παραγωγική» και μίλησε για ένα «μνημειώδες επίτευγμα για τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Έκανε έκκληση το επιπλέον κονδύλι να διατεθεί αποκλειστικά για στρατιωτικό εξοπλισμό και όχι για διόγκωση γραφειοκρατίας, προσθέτοντας: «Ελπίζω αυτός ο εξοπλισμός να παραγγελθεί από την Αμερική γιατί διαθέτουμε τα καλύτερα οπλικά συστήματα».

Νωρίτερα, ο Ρούτε σημείωσε: «Για πολύ καιρό, ένας μόνο σύμμαχος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, επωμίστηκαν δυσανάλογο βάρος. Αυτό αλλάζει σήμερα».

Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, τόνισε ότι οι αποφάσεις δεν ελήφθησαν για να ικανοποιήσουν άλλους, αλλά ως αναγνώριση πως «η απειλή έχει μεταβληθεί και προέρχεται πρωτίστως από τη Ρωσία».

Στη διακήρυξη της συνόδου της Χάγης, που υπεγράφη από τους 32 συμμάχους του ΝΑΤΟ, τονίζεται το ενιαίο μέτωπο απέναντι σε σημαντικές απειλές κατά της ασφάλειας, με ιδιαίτερη μνεία στη Ρωσία και στη διαρκή απειλή της τρομοκρατίας.

«Οι σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ σε βασικές αμυντικές απαιτήσεις, καθώς και σε δαπάνες που άπτονται της άμυνας και ασφάλειας, έως το 2035», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Ο Ρούτε και άλλοι ηγέτες χαρακτήρισαν τη συμφωνία ιστορική. Το ανακοινωθέν υπογραμμίζει τη δέσμευση να διατίθεται 1,5% του ΑΕΠ κατ’ έτος για «την προστασία των κρίσιμων υποδομών μας, την άμυνα των δικτύων μας, την ενίσχυση της πολιτικής ετοιμότητας και ανθεκτικότητας, την ενίσχυση της καινοτομίας, καθώς και τη στήριξη της αμυντικής μας βιομηχανίας».

Παρά τους ισχυρισμούς της Ισπανίας περί εξαίρεσης, ο Ρούτε κατέστησε σαφές πως δεν θα υπάρξουν εξαιρέσεις. Απαντώντας σε ερώτηση Φινλανδού δημοσιογράφου, σχολίασε: «Δείτε τι κατάφερε ο Πούτιν. Ήθελε να διχάσει τη Δύση, κι όμως η Φινλανδία και η Σουηδία εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ. Ήθελε να αψηφήσει τη Δύση, κι εμείς δεσμευτήκαμε σε στόχο δαπανών 5%. Δύσκολα μπορεί να είναι ευτυχής, ούτε θα έπρεπε να είναι».

Τον Ιούνιο, ο Τραμπ είχε επισημάνει προβλήματα με τη στάση της Ισπανίας λέγοντας: «Υπάρχει πρόβλημα με την Ισπανία. Η Ισπανία δεν συμφωνεί, κάτι που είναι άδικο για τους υπόλοιπους».

Ο υπουργός Οικονομίας της Ισπανίας, Κάρλος Κουέρπο, σχολίασε: «Δεν πρέπει να υπάρξουν επιπτώσεις, εφόσον τηρούμε τις δεσμεύσεις μας ως αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ, συμβάλλοντας στις ικανότητες για τις οποίες έχουμε δεσμευτεί και που είναι απαραίτητες για την άμυνα της Συμμαχίας απέναντι στις απειλές που έχουν ταυτοποιηθεί από τους ειδικούς».

Κεντρικό ζήτημα στη σύνοδο αποτέλεσε η Ουκρανία. Στην προηγούμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ, στην Ουάσιγκτον (Ιούλιος 2024), οι ηγέτες είχαν επαναλάβει ότι «το μέλλον της Ουκρανίας είναι στο ΝΑΤΟ».

Ωστόσο, η φετινή τελική διακήρυξη παρέλειψε την εν λόγω υπόσχεση, αναφέροντας: «Οι σύμμαχοι επαναβεβαιώνουν τις μακροχρόνιες κυρίαρχες δεσμεύσεις τους για στήριξη της Ουκρανίας, η ασφάλεια της οποίας συμβάλλει και στη δική μας». Ο Τραμπ δήλωσε ότι στο περιθώριο της συνόδου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για να συζητήσουν «τα προφανή, τις δυσκολίες του».

Ο Ζελένσκι σχολίασε: «Χωρίς αμφιβολία, πρέπει να σταματήσουμε τον Πούτιν τώρα στην Ουκρανία, αλλά πρέπει να κατανοήσουμε ότι οι φιλοδοξίες του ξεπερνούν τα όρια της χώρας μας».

Την Τρίτη, ο Ρούτε αναφέρθηκε και στις απειλές από τη Ρωσία: «Υπάρχουν άμεσες και μακροπρόθεσμες απειλές. Ταυτόχρονα, βλέπουμε την Κίνα να ανασυγκροτείται. Παρατηρούμε επίσης τι πράττουν Κίνα, Βόρεια Κορέα και Ιράν στην ενίσχυση της πολεμικής προσπάθειας της Ρωσίας, στον απρόκλητο πόλεμο κατά της Ουκρανίας».

Αντίθετη άποψη διατύπωσε ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, λέγοντας: «Η Ρωσία δεν είναι αρκετά ισχυρή ώστε να αποτελεί πραγματική απειλή για εμάς. Είμαστε κατά πολύ ισχυρότεροι».

Το ΝΑΤΟ δημιουργήθηκε το 1949 ως απάντηση στον σοβιετικό αποκλεισμό του Βερολίνου, με 12 ιδρυτικά μέλη ανάμεσά τους τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και την Ολλανδία.

Μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ, 14 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης εντάχθηκαν στη Συμμαχία, ενώ η Φινλανδία και η Σουηδία αποτέλεσαν τα δύο νεότερα μέλη (2023 και 2024), υπό το βάρος των ανησυχιών για ρωσική επιθετικότητα μετά την εισβολή στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022.

Την Τρίτη, μιλώντας σε φόρουμ της αμυντικής βιομηχανίας, ο Ρούτε επικαλέστηκε αρχαία ρωμαϊκή ρήση: «Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο». Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απάντησε: «Είναι μια συμμαχία που δημιουργήθηκε για την αντιπαράθεση. Δεν είναι εργαλείο ειρήνης και σταθερότητας—κινείται σταθερά προς την ανεξέλεγκτη στρατιωτικοποίηση». Προσέθεσε ότι για να δικαιολογήσει τις επιπλέον δαπάνες του, το ΝΑΤΟ παρουσιάζει τη Ρωσία ως «το τέρας».

Με την συμβολή των Associated Press και το Reuters

Δροσερά, καλοκαιρινά, σπιτικά ποτά

Ένα καλό αντίδοτο στην καλοκαιρινή κάψα είναι τα δροσερά ροφήματα, σε ψηλά ποτήρια γεμάτα πάγο!

Πριν κάνουν την εμφάνιση τους τα ‘ενεργειακά’ ποτά, τα αναψυκτικά με το ανθρακικό και τα εμφιαλωμένα τσάγια, οι άνθρωποι κατέφευγαν σε απλούστερους τρόπους ενυδάτωσης, φτιάχνοντας ποτά με φρούτα, βότανα, ξύδι και λίγη ζάχαρη ή μέλι.

Από την κλασική λεμονάδα μέχρι τα παγωμένα τσάγια και τα γλυκόξινα σιρόπια , αυτά τα σπιτικά ποτά όχι μόνο σας δροσίζουν, αλλά παρέχουν και θρεπτικά συστατικά, χρήσιμα και ωφέλιμα για τον οργανισμό σας.

Μερικά παραδοσιακά σπιτικά ποτά που μπορείτε να φτιάξετε μόνοι σας εύκολα είναι η λεμονάδα, το παγωμένο τσάι, τα λικέρ και τα σιρόπια.

Λεμονάδα

Λίγα ποτά ταυτίζονται τόσο με το καλοκαίρι όσο η σπιτική λεμονάδα. Η παρασκευή της είναι πολύ εύκολη και η γεύση της ξεπερνά κατά πολύ αυτήν της συσκευασμένης.

(Kseniya Ovchinnikova/Getty Images)

 

Η λεμονάδα πιθανότατα προέρχεται από την αρχαία Αίγυπτο, όπου παρασκευαζόταν από χυμό λεμονιού, χουρμάδες και νερό για να καταπολεμούν οι άνθρωποι με τη δροσιά της τη ζέστη της ερήμου. Στην Ευρώπη του 17ου αιώνα, πλανόδιοι πωλητές πουλούσαν λεμονάδα με μέλι, ενώ μέχρι τον 19ο αιώνα είχε μεταφερθεί και στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου καθιερώθηκε ως το απόλυτο καλοκαιρινό αναψυκτικό.

Για να φτιάξετε τη δική σας σπιτική λεμονάδα, ξεκινήστε ετοιμάζοντας ένα απλό σιρόπι. Ανακατέψτε ίση ποσότητα νερού με  το γλυκαντικό της επιλογής σας και ζεστάνετέ τα απαλά μέχρι το γλυκαντικό να διαλυθεί πλήρως στο νερό. Αφήστε το σιρόπι να κρυώσει εντελώς και ύστερα ανακατέψτε το με φρεσκοστιμμένο χυμό λεμονιού. Μπορείτε να το φυλάξετε ως έχει σε ένα αποστειρωμένο μπουκάλι στο ψυγείο, αραιώνοντας λίγο (δύο δάχτυλα περίπου) σε ένα ποτήρι με νερό και πάγο κάθε φορά που θέλετε να πιείτε, και ανακατεύοντας πολύ καλά.

Αν θέλετε να παραλλάξετε τη βασική συνταγή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε πολτοποιημένα φρέσκα φρούτα αντί για χυμό λεμονιού ή να προσθέστε βότανα όπως βασιλικό ή μελισσόχορτο για να ζωντανέψετε τη γεύση.

(ArtMarie/Getty Images)

 

Παγωμένο τσάι

Το έτοιμο παγωμένο τσάι σε κουτάκια ή μπουκάλια συχνά περιέχει σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης και συντηρητικά. Για να αποφύγετε αυτά τα πρόσθετα, μπορείτε να φτιάξετε τη δική σας σπιτική εκδοχή, προσαρμόζοντας τη γεύση ανάλογα με τις προτιμήσεις σας. Επιλέξτε το αγαπημένο σας τσάι, προσθέστε ένα φυσικό γλυκαντικό (αν θέλετε) και φρέσκα βότανα ή μια σταγόνα εσπεριδοειδών. Τα σπιτικά παγωμένα τσάγια έχουν λιγότερη ζάχαρη από τα αντίστοιχα συσκευασμένα.

(Shining symbols/Shutterstock)

 

Ξεκινήστε φτιάχνοντας το τσάι σας λίγο πιο δυνατό από το συνηθισμένο, καθώς θα αραιωθεί με πάγο. Το μαύρο τσάι είναι η πρώτη επιλογή για το παραδοσιακό γλυκό τσάι, αλλά και το πράσινο τσάι και τα μείγματα από βότανα είναι επίσης καλά. Αφήστε το να μουλιάσει και να κρυώσει σε θερμοκρασία δωματίου πριν το μεταφέρετε στο ψυγείο. Αν σας αρέσει γλυκό, ανακατέψτε το με μέλι ή ζάχαρη όσο είναι ακόμα ζεστό, ώστε το γλυκαντικό να διαλυθεί εντελώς.

Μόλις κρυώσει, ζωντανέψτε το με φρέσκα βότανα όπως μέντα ή λουίζα, με φέτες εσπεριδοειδών ή με μερικά πολτοποιημένα μούρα. Βάλτε το σε μία κανάτα με πάγο και σερβίρετε.

Λικέρ και σιρόπια

Το λικέρ είναι ένα είδος συμπυκνωμένου σιροπιού από φρούτα, ζάχαρη και μερικές φορές βότανα ή μπαχαρικά, αναμεμειγμένων με αλκοόλ. Τον 15ο αιώνα που πρωτοεμφανίστηκε λειτουργούσε και ως φαρμακευτικό τονωτικό. Οι γιατροί της Αναγέννησης συνταγογραφούσαν λικέρ για να ανεβάσουν το ηθικό, να αναζωογονήσουν το σώμα, ακόμη και ως αφροδισιακό.

(zi3000/Shutterstock)

 

Με τον καιρό, τα λικέρ εξελίχθηκαν από φαρμακευτικά τονωτικά σε γλυκά σιρόπια με έγχυση βοτάνων και φρούτων. Ιδανικά για τη διατήρηση των καλοκαιρινών φρούτων και βοτάνων, παρασκευάζονταν συνήθως στο σπίτι σε μικρές παρτίδες. Το άνθος κουφοξυλιάς είναι ένα από τα κλασικά, με τα λεπτά του άνθη να μουλιάζουν μαζί με λεμόνι. Τα πυρηνόκαρπα φρούτα και τα μούρα φτιάχνουν επίσης υπέροχα λικέρ. Η διαδικασία είναι απλή: φρούτα, ζάχαρη, νερό (ή αλκοόλ), λίγα βότανα και υπομονή. Το βύσσινο είναι επίσης ένα κλασικό λικέρ και σιρόπι, αφού είναι πολύ πικρό για να καταναλωθεί φρέσκο.

Τα λικέρ και τα σιρόπια είναι ουσιαστικά υπερ-συμπυκνωμένο, πηχτό σιρόπι, οπότε πρέπει να τα αραιώσετε πριν τα σερβίρετε. Ανακατέψτε μια κουταλιά της σούπας ή δύο σιρόπι με 180 έως 240 ml απλού ή ανθρακούχου νερού. Συγκεκριμένα τα λικέρ, συνήθως σερβίρονται χωρίς να αραιωθούν σε πολύ μικρό ποτήρι και πίνονται πολύ αργά, με μικρές γουλιές.

Σιρόπια φρούτων με ξύδι (shrubs) 

Τα σιρόπια με ξύδι είναι σιρόπια φρούτων και ξυδιού που σχετίζονται με τα φαρμακευτικά λικέρ και τονωτικά. Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, η χρήση τους είχε ξεπεράσει το φαρμακευτικό πεδίο και είχαν εξελιχθεί σε δημοφιλή αναψυκτικά. Ήταν ένας καλός τρόπος να διατηρηθούν τα φρούτα, αφού το ξύδι λειτουργούσε ως φυσικό συντηρητικό, ενώ η ζάχαρη μαλάκωνε την οξύτητά του.

Για να φτιάξετε σιρόπι με ξύδι, πολτοποιήστε πρώτα τα φρούτα και τα βότανα μαζί με ζάχαρη μέχρι να μαλακώσουν και να γίνουν σιροπιαστά. Κατόπιν, ανακατέψτε τα με ξύδι και μεταφέρετε το μείγμα σε ένα καθαρό βάζο. Το μηλόξυδο είναι η πιο κοινή επιλογή, αλλά και άλλα μαγειρικά ξύδια ταιριάζουν. Αφήστε το βάζο σε ένα δροσερό, σκοτεινό ντουλάπι για μία ή δύο εβδομάδες, ανακινώντας το απαλά κάθε μέρα. Αυτό βοηθά τις γεύσεις να ενωθούν και εμποδίζει το ωμό ξύδι να σχηματίσει ζελατινώδη μεμβράνη.

(Chinara Guliyeva/Shutterstock)

 

Μετά από περίπου μία ή δύο εβδομάδες, το εμποτισμένο ξύδι θα είναι έτοιμο. Η γεύση του θα πρέπει να είναι ξινή, αλλά και ζωντανή με φρούτα και βότανα. Σουρώστε και προσθέστε ένα γλυκαντικό όπως μέλι ή ζάχαρη. Τέλος, εμφιαλώστε το σιρόπι που προκύπτει και αποθηκεύστε το στο ντουλάπι, μακριά από άμεσο φως και θερμότητα. Για να σερβίρετε, ανακατέψτε μια κουταλιά με απλό ή ανθρακούχο νερό.

Δημοφιλείς συνδυασμοί είναι τα ροδάκινα με ξύδι λευκού κρασιού, δαμάσκηνα με μηλόξυδο ή βατόμουρα με ξύδι κόκκινου κρασιού. Προσθέστε βότανα όπως βασιλικό, τζίντζερ, μέντα ή ακόμα και χαμομήλι για πιο έντονη γεύση.

 

Ζελένσκι προς ΝΑΤΟ: Κινεζικές εταιρείες στο δίκτυο ανεφοδιασμού της Ρωσίας

Κινεζικές εταιρείες συμμετέχουν σε ένα διεθνές δίκτυο προμηθευτών που συμβάλλει στη διατήρηση της ρωσικής πολεμικής μηχανής, υποστήριξε ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απευθύνοντας έκκληση προς τις χώρες του ΝΑΤΟ να σταματήσουν κάθε συνεργασία με φορείς που υποστηρίζουν τη Μόσχα.

Μιλώντας την Τρίτη στο Φόρουμ Αμυντικής Βιομηχανίας του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Ζελένσκι ζήτησε από τους συμμάχους της Συμμαχίας να διασφαλίσουν πως οι επιχειρήσεις τους δεν συμβάλλουν — άμεσα ή έμμεσα — στην ενίσχυση της Ρωσίας ή των συμμάχων της. Όπως ανέφερε, δεν υπάρχει σήμερα σημαντικό ρωσικό οπλικό σύστημα που να κατασκευάζεται χωρίς εξαρτήματα, εξοπλισμό ή υλικά προερχόμενα από άλλες χώρες.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι η Ρωσία είναι σε θέση να συνεχίζει τον πόλεμο χάρη σε ένα «δίκτυο κρατικών και μη κρατικών φορέων», το οποίο περιλαμβάνει, όπως είπε, τη Βόρεια Κορέα, το παρόν καθεστώς του Ιράν, κινεζικές εταιρείες, καθώς και «πλήθος άλλων μηχανισμών από όλο τον κόσμο» που συνδράμουν στην παραγωγή όπλων και στη διεξαγωγή επιχειρήσεων κατά της Ουκρανίας και της Ευρώπης συνολικά.

Ο Ζελένσκι κάλεσε τους συμμετέχοντες να συνεργαστούν για να διακοπεί κάθε κρίκος που συνδέει τη Ρωσία με τους συνεργούς της. Επεσήμανε ότι σε κάθε ρωσικό πύραυλο, σε μεγάλο μέρος των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και στα στρατιωτικά οχήματα της χώρας του Βλαντίμιρ Πούτιν εντοπίζονται ξένα εξαρτήματα. Όπως είπε, αυτά δεν προέρχονται μόνο από την Κίνα, αλλά και από την Ταϊβάν, από ευρωπαϊκές χώρες, ακόμα και από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οποιοδήποτε εξάρτημα ή μηχάνημα που καταλήγει στον ρωσικό αμυντικό τομέα, σημείωσε, παρατείνει τη διάρκεια του πολέμου και συνιστά «έγκλημα κατά της ειρήνης».

Το Κίεβο έχει επανειλημμένως κατηγορήσει την Κίνα για ενίσχυση του ρωσικού στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος. Τον Μάιο, ο αρχηγός των υπηρεσιών πληροφοριών του Στρατού της Ουκρανίας, Όλεχ Ιβατσένκο, δήλωσε ότι υπήρχαν επιβεβαιωμένα στοιχεία πως το Πεκίνο παρείχε εργαλειομηχανές, ειδικά χημικά, πυρίτιδα και άλλα εξαρτήματα σε είκοσι ρωσικά εργοστάσια όπλων.

Σύμφωνα με τον Ιβατσένκο, έως τις αρχές του 2025 περίπου το 80% των κρίσιμων ηλεκτρονικών εξαρτημάτων που εντοπίζονται σε ρωσικούς δρόνους που προέρχονταν από την Κίνα. Τον Απρίλιο, η Ουκρανία επέβαλε κυρώσεις σε τρεις κινεζικές εταιρείες που φέρονται να συμμετείχαν στην παραγωγή ρωσικών πυραύλων Iskander, οι οποίοι διαθέτουν δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών και χρησιμοποιούνται ευρέως στον πόλεμο. Το Πεκίνο έχει αρνηθεί οποιαδήποτε εμπλοκή και στις δύο περιπτώσεις.

Από την έναρξη της ευρείας κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, οι δυτικές κυβερνήσεις έχουν επιβάλει εκτεταμένες κυρώσεις προκειμένου να περιορίσουν την πρόσβαση της Μόσχας σε υλικά ζωτικής σημασίας για την παραγωγή όπλων, όπως πυραύλων κρουζ και δρόνων. Ωστόσο, η Ρωσία φαίνεται να παρακάμπτει εν μέρει αυτούς τους περιορισμούς μέσω σύνθετων παράνομων δικτύων.

Παρότι η Κίνα αρνείται ότι προσφέρει άμεση στρατιωτική στήριξη στη Ρωσία, είναι ευρέως τεκμηριωμένο ότι τα κινεζικά διυλιστήρια αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο σε μειωμένες τιμές, εκμεταλλευόμενα τις δυτικές κυρώσεις. Ανάλυση του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας αναφέρει πως οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από την Κίνα αυξήθηκαν για τρίτη συνεχή χρονιά το 2024, φθάνοντας τα 2,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως — σχεδόν το ένα πέμπτο των συνολικών κινεζικών εισαγωγών.

Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου επιτρέπουν στη Ρωσία να χρηματοδοτεί τον πόλεμο και να αποκτά υλικά από τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και από «διεφθαρμένα δίκτυα» σε άλλες χώρες.

Καταλήγοντας, τόνισε ότι η ενότητα των συμμάχων αποτελεί την καλύτερη απάντηση στο πολεμικό δίκτυο της Ρωσίας και εξέφρασε τη διάθεση της Ουκρανίας για κάθε είδους συνεργασία στον αμυντικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής τεχνογνωσίας με όσους προσφέρουν ουσιαστική υποστήριξη.

Του Bill Pan

«Follow the Silenced»: COVID-19 και ένας πολιτισμός ψεύδους

Το ντοκιμαντέρ «Follow the Silenced», δηλαδή «Ακολουθήστε τους Αποσιωπημένους», αποτυπώνει τις ιστορίες ανθρώπων που ασθένησαν μετά το εμβόλιο COVID-19 και τον αγώνα τους να ακουστούν. Η πρώτη από αυτές αναφέρεται στη συνεργασία της μεγάλης φαρμακοβιομηχανίας με τη διοίκηση Μπάιντεν-Χάρρις για την αποσιώπηση των καταγγελιών των ασθενών.

Το ντοκιμαντέρ δείχνει τη δασκάλα προσχολικής αγωγής Μπρίεν Ντρέσεν, η οποία είχε συμμετάσχει εθελοντικά σε κλινικές δοκιμές για το κοινό καλό. Σύντομα, είδε τα πρώτα συμπτώματα μετά τον εμβολιασμό: υπερευαισθησία σε ήχο και φως, θολωμένη όραση, εμβολές και απώλεια βραχυπρόθεσμης μνήμης.

Παρομοίως, οι γονείς της μαθήτριας Λυκείου Μάντι ντε Γκαρέ αντιλήφθηκαν τα παγωμένα, πρησμένα δάχτυλα της, τους μη ελεγχόμενους σπασμούς και τις λιποθυμίες. Άλλοι αναφέρουν τσιμπήματα στο πρόσωπο χωρίς λόγο, πονοκεφάλους, καρδιακά επεισόδια, δυσλειτουργία μνήμης, δυσλειτουργία ουροδόχου κύστης-εντέρου, πόνο σε αρθρώσεις, θρομβώσεις αίματος, αρρυθμία και μερική παράλυση.

Ξαφνικά, δεν είναι ικανοί να συνεχίσουν τη ζωή τους. Δεν μπορούν να συνεχίσουν το σχολείο, το πανεπιστήμιο, τη δουλειά, την καθημερινότητά τους. Όσοι τους φροντίζουν επίσης επηρεάζονται. Οι επισκέψεις τους σε εντατικές και κέντρα εμβολιασμού αντιμετωπίζονται με παγερή αδιαφορία.

Ανίκανοι να δώσουν μία ακριβή διάγνωση, οι γιατροί τούς λένε ότι μάλλον έχουν παραισθήσεις ή ότι έχουν φτάσει στα όρια λόγω ψυχικής επιβάρυνσης, τους δίνουν αντικαταθλιπτικά και τους στέλνουν σε ψυχιάτρους ή νευρολόγους. Άλλοι επιμένουν ότι αυτά τα νέα συμπτώματα προκύπτουν από αιτίες που προϋπήρχαν.

Το ντοκιμαντέρ δείχνει πραγματικούς ανθρώπους, όχι ηθοποιούς, με το πραγματικό τους όνομα, με οικογένεια και επάαγγελμα, που παλεύουν με μια οργουελιανή πολιορκία εγκλεισμών στο σπίτι, μασκών, αντιμικροβιακών, κοινωνικής απόστασης και νοσοκομείων που μετατραπεί ολόκληρα σε μονάδες εντατικής.

Στο ντοκιμαντέρ αναφέρεται ότι τα εμβόλια χρειάζονται συνήθως δέκα έως δεκαπέντε χρόνια για να βγουν στην αγορά. Εδώ, φτάνουν σε κλινικές δοκιμές και στην αγορά μέσα σε λίγους μήνες. Μέσω πλάνων από ειδήσεις, ερευνητικές εργασίες, και έγγραφα κλινικών, το ντοκιμαντέρ παρουσιάζει πώς αυτή η βιασύνη οδήγησε σε θανάτους και αυτοάνοσα προβλήματα.

Κουτιά με εμβόλια COVID-19 των Pfizer-BioNTech και Moderna, στο κέντρο υγείας Borinquen. Μαϊάμι, 29 Μαΐου 2025. (Joe Raedle/Getty Images)

 

ΠΟΥ είναι ο κακοποιός;

Στις 15 Μαΐου 2025, δύο ανεξάρτητα μεταξύ τους γεγονότα που το καθένα επιβεβαιώνε την ύπαρξη των κινδύνων των βιαστικών εμβολιασμών, το κάθε ένα με τον τρόπο του. Πρώτον, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε στατιστικά που έμμεσα αναγνωρίζουν τις ασθένειες που προέκυψαν λόγω εμβολιασμού, αποκαλύπτοντας τη «βαθύτερη επίδραση στην υγεία σε απώλεια ζωής, μακροζωία και γενική υγεία» της COVID-19. Δεύτερον, οι παραγωγοί του ντοκιμαντέρ Texans for Vaccine Choice έκαναν την πρώτη προβολή τους στο Ώστιν.

Αν και ο ΠΟΥ δεν κατονομάζεται άμεσα στο ντοκιμαντέρ, είναι γνωστό ότι ήταν αυτός που ενέκρινε παγκοσμίως τα εμβόλια που αναφέρονται στην ταινία: Pfizer, AstraZeneca, Moderna, και Johnson & Johnson. Χάρη στον ΠΟΥ μπόρεσε η μεγάλη φαρμακοβιομηχανία να είναι οδηγός στις παγκόσμιες αντιδράσεις για την επιδημία, διαβρώνοντας τις αμερικανικές υπηρεσίες υγείας CDC, NIH και FDA ώστε να υπακούν χωρίς ερωτήσεις.

Ήδη από τον Νοέμβριο του 2021, ο ΠΟΥ αναγνώρισε «σπάνια» βαρύτατα συμβάντα στην Αμερική αλλά δεν απαίτησε από τη μεγάλη φαρμακοβιομηχανία και από εθνικούς διαχειριστές να τα αντιμετωπίσουν. Αν το είχαν κάνει, θα παραδέχονταν ότι δεν ήταν τόσο «σπάνια» και θα απαντούσαν κατάλληλα.

Το ντοκιμαντέρ εξηγεί ακόμη πώς χρησιμοποιήθηκαν οι στατιστικές για να μη θεωρείται κάποιος εμβολιασμένος έχοντας λάβει μόνο μία δόση. Οι παρενέργειες μετά από την πρώτη δόση δεν αποδίδονταν στα εμβόλια επειδή τα άτομα δεν ήταν «πλήρως» εμβολιασμένα. «Αιτία θανάτου» κατέληξε να καταγράφεται οτιδήποτε άλλο εκτός από το ίδιο το εμβόλιο, επειδή δεν είχε δημιουργηθεί κωδικός διάγνωσης που θα κατέγραφε ως ένοχο το εμβόλιο. Λόγω αυτού, η κλίμακα των ασθενειών και των θανάτων που προκλήθηκαν από τα εμβόλια (και όχι από την COVID-19) παρέμεινε άγνωστη.

Αυτοάνοσες ασθένειες

Η Τζέσικα Ρόουζ, ειδική υπολογιστικής-μοριακής βιολογίας και ανοσολογίας, είπε ότι το πρότυπο mRNA SARS2 που χρησιμοποίησαν οι κατασκευαστές εμβολίων είχε στόχο να φτιάξει μία πρωτεΐνη ακίδα, που σε κάποιες στιγμές μεταφέρεται στην μεμβράνη του ίδιου του κυττάρου. Το σώμα μετά θεωρεί την πρωτεΐνη ως ξένη και θέλει να εξαλείψει αυτά τα κύτταρα όπου κι αν βρεθούν, δημιουργώντας «ανοσολογική απώλεια ελέγχου».

Η μυελίνη βοηθά στη μόνωση των νευρώνων με τον τρόπο που η συνθετική μόνωση μονώνει τα ηλεκτρικά καλώδια. Η ιδρύτρια του Ινστιτούτου Νευρολογίας του Σαν Αντόνιο Σουζάν Γκάζντα λέει: «Το ανοσοποιητικό σύστημα δημιουργεί αντισώματα κατά της μυελίνης». Παραδέχεται ότι είδε μια απότομη αύξηση των σκληρώσεων και άλλων ασθενειών που αφαιρούν την μυελίνη. Ο ορθοπεδικός χειρουργός και θύμα του εμβολίου Τζολ Γουόλσκογκ, που αντιμετωπίζει εκτεταμένη μυελίτιδα, εξηγεί ότι η πλατφόρμα mRNA προκαλεί μοριακή παντομίμα. Το σώμα επιτίθεται στους ιστούς του και στα νεύρα του πιστεύοντας ότι είναι μολυσμένα με COVID-19.

Αυτό προκαλεί διάφορα, ουκ ολίγα συμπτώματα και διαχέεται σε ολόκληρα συστήματα: νευρολογικό, λυμφατικό, οπτικό, ηπατολογικό, αναπνευστικό, πεπτικό, κυκλοφορικό, και μυοσκελετικό. Κάποιες φορές εκδηλώνεται ως το βαρύτατο Σύνδρομο Φλεγμονής Πολλαπλών Συστημάτων.

Εγκαταλελειμμένοι από τα συστημικά οικοδομήματα υγείας και ΜΜΕ, όλο και περισσότερα θύματα των εμβολίων COVID συναντώνταν σε κοινωνικά μέσα για να βοηθήσουν τον εαυτό τους και να γνωστοποιήσουν την κατάσταση. Αλλά η διοίκηση Μπάιντεν-Χάρρις τους κατέστειλε και αποσιώπησε τις εκκλήσεις τους στο αμερικανικό κοινό μέσω των παλιών ΜΜΕ και κοινωνικών μέσων.

Η ομάδα παραγωγής του ντοκιμαντέρ «Follow the Silenced.» (Follow the Silenced)

 

 

Το τίμημα της λογοκρισίας

Η διοίκηση Μπάιντεν έβαλε πίεση σε όλο το γήπεδο. Σε μια συνέντευξη, ο Μπάιντεν λέει: «Δεν πρόκειται να κολλήσετε COVID αν έχετε αυτούς τους εμβολιασμούς.» Με στόχο τα θύματα εμβολίων, ο γενικός χειρουργός των ΗΠΑ Βιβέκ Μούρθυ είπε: «Στην παραπληροφόρηση, αν δεν το μοιράζεσαι τότε νοιάζεσαι, είναι διαφορετικό από αυτό που μας είπαν πολλές από τις μαμάδες μας.»

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Σάκι προειδοποίησε ότι έχει ζητηθεί από τις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων να δρουν ενάντια σε αφηγήσεις «επικίνδυνες προς την δημόσια υγεία.»

Ο σύμβουλος του Μπάιντεν Ρομπ Φλάχερτυ έστειλε πιεστικά μηνύματα στις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων που τις έκαναν να κλείνουν ομάδες υποστήριξης θυμάτων εμβολιασμών, αντιστεκόμενες σε αυτό που το κράτος ονόμασε ψεύδος, μεγεθύνοντας αυτό που το κράτος αποκάλεσε αλήθεια. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ του Φέισμπουκ παραδέχεται ότι η κυβέρνηση είπε σε πλατφόρμες να αφαιρέσουν οτιδήποτε συνδέεται με παρενέργειες εμβολίων. Το Φέισμπουκ αφαίρεσε όχι λιγότερα από 18 εκατομμύρια «ψεύδη» για την COVID-19.

Ο Ρόμπερτ Φρενκ, ιατρός, κύριος ερευνητής στον έλεγχο του εμβολίου COVID της Pfizer για παιδιά, επέβλεπε την εγγραφή παιδιών εθελοντών σε κλινικές δοκιμές. Ένας δικηγόρος εδώ αφήνει να εννοηθεί, ότι είναι λόγω του Φρενκ που έχει «πληρωθεί από την Pfizer» που επέμενε ότι οι παρενέργειες δεν σχετίζονταν με το εμβόλιο.

Ενώ επέβαλλαν μάσκες και εμβόλια, ούτε ο ΠΟΥ ούτε εθνικές υπηρεσίες επέβαλλαν την χρήση, ακόμα λιγότερο την σωστή χρήση, του Συστήματος Αναφοράς Παρενεργειών Εμβολίων (VAERS, ΣΑΠΕ). Εδώ επαγγελματίες υγείας λένε πως κανένας δεν εκπαιδεύτηκε στο ΣΑΠΕ, αν και πολλοί το έμαθαν μόνοι τους μέσω δοκιμών και λαθών.

Σε άλλους ζητήθηκε να αναφέρουν μόνο σε χορηγούς εμβολίων (Pfizer και άλλους) που με την σειρά τους αναφέρουν στο FDA, και όχι μέσω ΣΑΠΕ. Ο Πήτερ Μαρκς του FDA επιμένει πως μια αναφορά στο ΣΑΠΕ δεν σημαίνει ότι το εμβόλιο προκάλεσε την παρενέργεια.

Φυσικά, τα εμβόλια ίσως έσωσαν αρκετές ζωές. Αλλά αντί να είναι ανοιχτή και ειλικρινής για την κλίμακα και βαρύτητα των παρενεργειών εμβολίων, η κυβέρνηση κατέστειλε την άρνηση και έλλειψη απόδοσης ευθυνών. Η Μπριέν λέει, ανακατεύθυναν «τον θυμό και ενόχλησή τους στην μικρή, μη εμβολιασμένη μειονότητα», παρουσιάζοντάς την ως κίνδυνο στην δημόσια υγεία.Το ντοκιμαντέρ δείχνει τον Μπάιντεν και την ομάδα του να φτιάχνουν δυνατές εκστρατείες εμβολιασμού από πόρτα σε πόρτα ως λύσεις στην «πανδημία των ανεμβολίαστων.»

Σε συνεντεύξεις, ο παραγωγός-σκηνοθέτης-κινηματογραφιστής Μάθιου Λυν Γκάτρι εξηγεί πως η δημοσιογραφία δεν υπηρέτησε τους ανθρώπους. Όταν ορδές των παλιών μέσων παπαγαλίζουν το συστημικό αφήγημα, αυτό θα πρέπει να είναι το «βαρόμετρο του ψέματος.» Προσθέτει, οι Αμερικανοί είναι ιδιαιτέρως ευάλωτοι σε κακή συμπεριφορά της φαρμακοβιομηχανίας επειδή, εκτός από την Νέα Ζηλανδία, οι Ηνωμένςε Πολιτείες είναι η μόνη χώρα υψηλού εισοδήματος που επιτρέπει διαφήμιση των φαρμακοβιομηχανιών κατευθείαν στον καταναλωτή.

Ο Γκάτρι είναι ευγνώμων για την φροντίδα που ιατροί και νοσοκόμες του έδωσαν ως παιδί με χρόνια πάθηση. Ωστόσο, έχασε την μικρή αδελφή του λόγω κακής διάγνωσης, αμέλειας, και κακής άσκησης.

Αντιμέτωπος με την απόγνωση των θυμάτων των εμβολίων, μιλά για τις καλές και κακές εμπειρίες του με το σύστημα υγείας. Τονίζει αυτήν την συνωμοσία των ειδικών, αλλά συνεχίζει για να επιδοκιμάσει τον θρίαμβο της ανθρώπινης ψυχής. Τα θύματα εμβολίων αφήνονται να αγωνιστούν για τον εαυτό τους. Η Μπριέν λέει με αγωνία: «Το γιατί είναι ευθύνη των ασθενών να το κάνουν αυτό, δεν μπορώ να το καταλάβω.»

«Follow the Silenced.» (Follow the Silenced)

 

Το δεύτερο μέρος της κριτικής ακολουθεί τους αποσιωπημένους καθώς ανοίγονται και μιλάνε.

Μπορείτε να παρακολουθήστε το Follow the Silenced στην ιστοσελίδα του, και στα PrimeVideo, και YouTube.

‘Follow the Silenced’

Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθέτης: Matthew Lynn Guthrie
Διάρκεια: 1 ώρα, 33 λεπτά
Ημερομηνία έκδοσης: 15 Μαΐου, 2025
Αξιολόγηση: 4 αστέρια από 5