Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, χαρακτήρισε πράξη δολιοφθοράς την έκρηξη στη σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Βαρσοβία με τη νοτιοανατολική Πολωνία. Το περιστατικό σημειώθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, με τον πρωθυπουργό να προβαίνει στη σχετική ανακοίνωση στις 17 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων της Πολωνίας, μηχανοδηγός αμαξοστοιχίας εντόπισε ανωμαλίες στις ράγες κοντά στο χωριό Μίκα, περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Βαρσοβίας, στις 07:39 το πρωί της 16ης Νοεμβρίου. Κλιμάκιο έκτακτης ανάγκης έσπευσε στο σημείο και διαπίστωσε ότι δύο ράγες είχαν υποστεί ζημιές.
Ευτυχώς, παρότι στην πρωινή αμαξοστοιχία επέβαιναν δύο επιβάτες και αρκετά μέλη πληρώματος, δεν υπήρξαν τραυματισμοί. Η συγκεκριμένη σιδηροδρομική γραμμή θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς συνδέει την πολωνική πρωτεύουσα με τα σύνορα της Ουκρανίας.
Ο Ντόναλντ Τουσκ τόνισε στην πλατφόρμα Χ τη σημασία της γραμμής, δηλώνοντας αποφασισμένος να αποδώσει ευθύνες: «Η ανατίναξη της σιδηροδρομικής γραμμής Βαρσοβίας-Λούμπλιν είναι μια πρωτοφανής πράξη δολιοφθοράς, που στοχεύει άμεσα κατά της ασφάλειας του πολωνικού κράτους και των πολιτών του. Η γραμμή αυτή έχει επίσης καθοριστική σημασία για τη διανομή βοήθειας στην Ουκρανία. Οι δράστες θα εντοπιστούν, όποιοι κι αν είναι».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η Κυβερνητική Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας θα συνέλθει εκτάκτως το πρωί της 18ης Νοεμβρίου, με συμμετοχή στρατιωτικών διοικητών, επικεφαλής υπηρεσιών ασφαλείας και εκπροσώπου της Προεδρίας.
Ο Τόμας Σιμονιάκ, συντονιστής ειδικών υπηρεσιών της Πολωνίας, επανέλαβε μέσω Χ: «Όποιος απειλεί την ασφάλεια της Δημοκρατίας και των πολιτών της θα λογοδοτήσει με όλη την αυστηρότητα του νόμου και τα μέσα που διαθέτει το πολωνικό κράτος. Οι υπηρεσίες ήδη ενεργούν και θα συνεχίσουν να δρουν με αποτελεσματικότητα».
Ο Πολωνός υφυπουργός Εσωτερικών Ματσιέι Ντούσικ συνέστησε αυτοσυγκράτηση όσον αφορά την απόδοση ευθυνών στη Ρωσία για το συμβάν, αν και παραδέχθηκε ότι αυτό το ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Polsat στις 16 Νοεμβρίου, παρατήρησε: «Η Ρωσία δεν είναι τόσο ισχυρή ώστε κάθε πυρκαγιά ή ανάλογο περιστατικό να προκαλείται απαραιτήτως από τη Ρωσία».
Πέρα από την πολωνική υπόθεση, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχολίασε τις απειλές που βάλλουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια σε ανάρτησή της στο Χ, τονίζοντας: «Η ευρωπαϊκή ασφάλεια όντως απειλείται και μάλιστα όλο και περισσότερο – η ήπειρος πρέπει επειγόντως να ενισχύσει την προστασία του εναέριου χώρου και των υποδομών της».
Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ (δεύτερος από δεξιά) επισκέπτεται το σημείο της σιδηροδρομικής γραμμής Mika που υπέστη ζημιές από σαμποτάζ. Πολωνία, 17 Νοεμβρίου 2025. (KPRM/AP Photo)
Η δήλωση της κας φον ντερ Λάιεν έγινε με αφορμή τις πολλαπλές αναφορές για πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από την Ευρώπη, που παραβίασαν αρχικά τον εναέριο χώρο της Πολωνίας τον Σεπτέμβριο, και αργότερα της Ρουμανίας, του Βελγίου, της Σουηδίας και της Δανίας.
Παρά τις κατηγορίες Ευρωπαίων αξιωματούχων για ενδεχόμενη ρωσική εμπλοκή σε αυτά τα περιστατικά, η Μόσχα αρνείται κάθε ανάμειξη. Τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τις χώρες-μέλη να ενισχύσουν την ετοιμότητά τους για νέες μορφές πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της δολιοφθοράς σε υποθαλάσσια καλώδια, τις κυβερνοεπιθέσεις και τις εισβολές μη επανδρωμένων.
Την αισιοδοξία της Μόσχας για την πορεία των συνομιλιών μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν μετέφερε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε δήλωσή του στις 17 Νοεμβρίου, εκφράζοντας την ελπίδα για την ταχεία πραγματοποίηση μίας δεύτερης συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών.
«Δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε πότε θα προκύψουν αυτές οι συνθήκες, αν και φυσικά όλοι ενδιαφερόμαστε να υπάρξουν το συντομότερο δυνατό». Τόνισε δε την ανάγκη κατάλληλης προετοιμασίας για την επόμενη συνάντηση, υπογραμμίζοντας πως «μόλις ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και υπάρξουν οι απαιτούμενες συνθήκες για τη διεξαγωγή της συνόδου κορυφής, ελπίζουμε ότι θα πραγματοποιηθεί».
Η πρώτη συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν με θέμα τη διαπραγμάτευση μίας ειρηνευτικής συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στην Αλάσκα τον Αύγουστο, ωστόσο δεν έδωσε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αργότερα, προγραμματίστηκε συνάντηση στη Βουδαπέστη, την οποία ανακοίνωσε ο Τραμπ στις 13 Οκτωβρίου, αλλά ματαιώθηκε τελικά στις 21 Οκτωβρίου.
Σε δήλωσή της, στις 23 Οκτωβρίου, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, διαβεβαίωσε πως εξακολουθεί να υπάρχει ενδεχόμενο συνάντησης των δύο ηγετών: «Οι γραμμές επικοινωνίας ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Μόσχα παραμένουν ανοιχτές».
Στις 9 Νοεμβρίου, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, επιβεβαίωσε πως διατηρεί τηλεφωνική επαφή με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, εκφράζοντας τη βούληση υπέρ ενδεχόμενης δια ζώσης συνάντησης εφόσον χρειαστεί.
Ο Ρούμπιο υπογράμμισε την ανάγκη απτών αποτελεσμάτων στις μελλοντικές συνομιλίες, δηλώνοντας: «[Θα έλεγα] ότι και οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι η επόμενη συνάντηση των προέδρων πρέπει να δώσει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Πρέπει να γνωρίζουμε από πριν ότι υπάρχει προοπτική για κάτι θετικό […] Θα θέλαμε πολύ να τελειώσει αυτός ο πόλεμος, αλλά δεν γίνεται να κάνουμε συναντήσεις απλώς και μόνο για τη διαδικασία».
Με συγκρατημένη αισιοδοξία, ο Ρούμπιο σημείωσε ακόμη: «Οι συνομιλίες μου με τον Λαβρόφ είναι πάντα επαγγελματικές και παραγωγικές, αλλά προφανώς επιδιώκουμε αποτελέσματα».
Ο Τραμπ αιτιολόγησε την ακύρωση της συνόδου στη Βουδαπέστη υποστηρίζοντας ότι οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις είχαν βαλτώσει: «Απλώς δεν μου φάνηκε σωστό. Δεν ένιωσα ότι θα φτάναμε εκεί που έπρεπε. Γι’ αυτό και την ακύρωσα, αλλά στο μέλλον θα το κάνουμε. […] Το μόνο που μπορώ να πω με ειλικρίνεια είναι ότι ενώ κάθε φορά η συνομιλία μου με τον Βλαντίμιρ είναι καλή, μετά δεν πάει πουθενά. Απλώς δεν καταλήγει πουθενά».
Το Κρεμλίνο αναγνώρισε ότι οι επαφές ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες συνεχίζονται, με τον σύμβουλο Γιούρι Ουσάκοφ να δηλώνει: «Βρισκόμαστε σε ενεργό διάλογο για την επίλυση του ουκρανικού. Μου φαίνεται πως αν υπάρξει καταρχήν συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για τη συνάντηση των ηγετών σε συγκεκριμένο τόπο, τότε πολλές τεχνικές και πολιτικές δυσκολίες θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα».
Ο Τραμπ επιβεβαίωσε τη στήριξή του σε πρωτοβουλίες για την επιβολή κυρώσεων σε χώρες που συναλλάσσονται με τη Ρωσία, απαντώντας καταφατικά σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων: «Άκουσα ότι το κάνουν κι αυτό με βρίσκει σύμφωνο. Οι Ρεπουμπλικανοί προωθούν σχετική νομοθεσία. Πολύ σκληρή. Επιβάλλει κυρώσεις».
Απαντώντας, ο Πεσκόφ δήλωσε στις 17 Νοεμβρίου ότι τέτοιες κυρώσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη Μόσχα: «Θα παρακολουθήσουμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η πρόταση και ποιες είναι οι λεπτομέρειες. Προφανώς, θα έχουμε πολύ αρνητική στάση».
Με τη συμβολή του Jacob Burg και πληροφορίες από το Reuters
ΜΟΝΑΟΥΪ, Νεμπράσκα — Σε ηλικία 91 ετών, η Έλσι Άιλερ ξέρει, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, πώς ένας άνθρωπος μπορεί να κρατήσει ζωντανή μια πόλη.
Καλώς ήρθατε στο Μονάουι της Νεμπράσκα, όπου η Άιλερ είναι δήμαρχος, γραμματέας, βιβλιοθηκάριος και εστιάτορας της μοναδικής πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών με έναν μόνο κάτοικο — την ίδια. Το μπλουζάκι της τα λέει όλα: «Μονάουι; Ναι, γιατί το λέει η Έλσι». Η Άιλερ είναι κυριολεκτικά η καρδιά και η ψυχή της πόλης, εδώ και 21 χρόνια.
Ο σύζυγός της πέθανε το 2004· τα επόμενα χρόνια, η Άιλερ ως μοναδική πλέον κάτοικος της πόλης εξελίχθηκε σε διεθνή διασημότητα. Υπερήφανη για την ανεξαρτησία της και δουλεύοντας σκληρά για να κρατήσει ζωντανή την πόλη της, ακόμα δεν έχει συνηθίσει την προσοχή του κόσμου και τους επισκέπτες από όλον τον κόσμο που πηγαίνουν στο Monowi Tavern, τη μοναδική επιχείρηση της πόλης, για να τη γνωρίσουν.
Η δημοτικότητά της της εξασφάλισε ακόμη και ρόλους σε τηλεοπτικές διαφημίσεις για μάρκες όπως η Arby’s και η Coca-Cola, και προσέλκυσε ένα κύμα προσοχής από τα μέσα ενημέρωσης που δεν είχε ποτέ φανταστεί.
«Αυτό με εκνευρίζει αφάνταστα. Οι άνθρωποι έρχονται και λένε: ‘Ω, έπρεπε να έρθουμε, είστε μια πραγματική διασημότητα’», αφηγείται η Άιλερ, πίνοντας τον καφέ της στην ταβέρνα όπου εργάζεται έξι ημέρες την εβδομάδα. «Τους απαντώ: ‘Προσέξατε ποιος μαγείρεψε τα μπιφτέκια και έφερε τις μπύρες σας; Αυτά κάνουν οι διασημότητες;»
Στον τοίχο κρέμεται μια κόκκινη κορδέλα με τη λέξη «Δήμαρχος». Δύο επισκέπτες από το Τέξας της την έδωσαν ως φόρο τιμής.
Για να φτάσουν στην πόλη, οι επισκέπτες περνούν από απέραντες καλλιεργημένες εκτάσεις, στις εθνικές οδούς 281 και 12, πριν δουν την πράσινη πινακίδα για το Μονάουι [Monowi] . Η πόλη καλύπτει ένα μικρό κομμάτι γης της κομητείας Μπόυντ, ακριβώς στα σύνορα με τη Νότια Ντακότα, μεταξύ των ποταμών Νιομπράρα και Μισσούρι.
Η πλησιέστερη πόλη είναι η Λυντς, στη Νεμπράσκα, με πληθυσμό 194 κατοίκους. Ακολουθεί η Γκρος, που έχει μόλις δύο κατοίκους, τη Μαίρη και τον Μάικ Φίννεγκαν, και ένα σημείο συνάντησης για τα σαββατοκύριακα, το Nebrask Inn (λογοπαίγνιο με τη λέξη Nebraskan).
Το Μονάουι, στη Νεμπράσκα, είναι η μικρότερη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών, με μόνο έναν κάτοικο. Η πλησιέστερη πόλη, η Λυντς, έχει 194 κατοίκους, ενώ το Γκρος, λίγο παραπέρα, έχει μόνο δύο κατοίκους. (Εικονογράφηση: The Epoch Times, Public Domain)
Η κομητεία Μπόυντ είναι ένα υπέροχο μέρος, σύμφωνα με τον Κεν Χάιζερ, 76 ετών, από τη Λυντς, ο οποίος είναι ο πρώτος πελάτης της ταβέρνας της Άιλερ εκείνη την ημέρα. «Όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Εγώ καλλιεργώ τη γη λίγα χιλιόμετρα από εδώ».
Το Μονάουι ξεχωρίζει επειδή η Άιλερ είναι η μόνη που κρατά ζωντανή αυτή την πόλη των 0,2 τετραγωνικών μιλίων, παρατήρησε ο Χάιζερ, η οποία περιλαμβάνει την ταβέρνα, τη βιβλιοθήκη, το σπίτι της Άιλερ και δύο άλλα κτίρια που βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Το να ζεις στο Μονάουι σημαίνει να απολαμβάνεις ήσυχες μέρες και να χαιρετάς τους περιστασιακούς ταξιδιώτες που σταματούν εκεί. Μερικές φορές, βέβαια, καταφθάνουν ορδές επισκεπτών για να δουν την Άιλερ και να φάνε στην ταβέρνα της.
Η Άιλερ έχει παρατηρήσει ότι οι πόλεις βιώνουν τις δικές τους περιόδους αλλαγής και ανάπτυξης, όπως τα χωράφια της Νεμπράσκα με το γλυκό καλαμπόκι, το σιτάρι, το σανό και τη σόγια, που μεγαλώνουν την άνοιξη και μαραίνονται μετά τη φθινοπωρινή συγκομιδή. Η γεωργία είναι η κύρια απασχόληση στην κομητεία Μπόυντ, συν μερικές μικρές επιχειρήσεις, όπως η ταβέρνα της, σημειώνει η Άιλερ. «Είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις από μια φάρμα πια», είπε η Άιλερ. «Στη χώρα είναι διάχυτη μια λανθασμένη αντίληψη. Νομίζουν ότι όλοι οι αγρότες είναι πλούσιοι».
Το Μονάουι ιδρύθηκε το 1902 από την Pioneer Townsite Co. κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής Φρέμοντ, Έλκχορν και Μισσούρι Βάλλεϋ. Για πολλά χρόνια, άνθησε ως αγροτική πόλη και είχε ακόμη και ταχυδρομείο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Στην ακμή του, κατά τη δεκαετία του 1930 και τη Μεγάλη Ύφεση, το Μονάουι είχε περισσότερους από 120 κατοίκους.
Το Μονάουι ιδρύθηκε το 1902 και για πολλά χρόνια άνθησε ως αγροτική πόλη. (Allan Stein/The Epoch Times)
Αργότερα, η Chicago and North Western Railroad ανέλαβε τη σιδηροδρομική γραμμή, της οποίας η λειτουργία τερματίστηκε το 1978, όταν απέμειναν μόνο είκοσι κάτοικοι. «Είτε πέθαναν είτε μετακόμισαν», αναζητώντας ευκαιρίες στις πόλεις και αλλού, είπε η Άιλερ στην Epoch Times. «Ήταν διαφορετικά όταν υπήρχαν είκοσι άνθρωποι εδώ. Εγώ είμαι ακόμα η ίδια και κάνω ακόμα αυτό που θέλω να κάνω».
Το Μονάουι είναι ένα καλό παράδειγμα αγροτικής πόλης που δείχνει το πνεύμα των πρώτων πρωτοπόρων, συνεχίζει η Άιλερ. Είναι ανθεκτική, αυτάρκης και πάντα πρόθυμη να βοηθήσει ή να δεχτεί βοήθεια όταν οι καιροί γίνονται δύσκολοι: «Σε αυτή την περιοχή, όλοι είμαστε λίγο πολύ μια μεγάλη οικογένεια σε ακτίνα 50 μιλίων. Όλοι φροντίζουν και βοηθούν ο ένας τον άλλον». Η Άιλερ έχει δει πολλές φορές την κοινότητά της να ενώνεται για τη μικρή της πόλη, είτε κατά τη διάρκεια εορτασμών είτε σε περιόδους απώλειας είτε στις δύσκολες μέρες της πανδημίας COVID-19.
Έχει επίσης υποδεχτεί πολλούς ταξιδιώτες που ήθελαν να δουν πώς είναι η ζωή σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο. «Η Ευρώπη ξέρει περισσότερα για μένα από ό,τι εγώ», είπε η Άιλερ χαμογελώντας. «Έχω φιλοξενήσει ανθρώπους από όλα τα κράτη της ΕΕ και έχω δέκα βιβλία γεμάτα με ονόματα επισκεπτών από όλες τις χώρες. Δεν ξέρω τον ακριβή αριθμό, αλλά έχουν έρθει εδώ άνθρωποι από 80 με 90 χώρες».
Η Έλσι Άιλερ, η μοναδική κάτοικος του χωριού, συντηρεί την ταβέρνα Monowi Tavern, όπου την επισκέπτονται άνθρωποι από Αμερική και Ευρώπη. Μονάουι, Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Το Μονάουι βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των μικρότερων πόλεων της Αμερικής, όλες με λιγότερους από είκοσι κατοίκους, σύμφωνα με την Υπηρεσία Απογραφής.
Άλλες πόλεις αυτής της κατηγορίας είναι οι Ruso στη Βόρεια Ντακότα (5), Lotsee στην Οκλαχόμα (6), Brewster στη Νεμπράσκα (12), New Amsterdam στην Ιντιάνα (12), Bonanza στο Κολοράντο (17), Oak Hill στην Αλαμπάμα (14), Beaconsfield στην Αϊόβα (15), Weeki Wachee στη Φλόριντα (16), Ismay στη Μοντάνα (17) και Marvin στη Νότια Ντακότα (19).
«Μην ανησυχείτε για το Μονόουι – εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση» ως η μικρότερη ενσωματωμένη πόλη της Αμερικής, δήλωσε η Κάρι Κίπφερ, διοικήτρια της κομητείας Λίνκολν, στο Μέιν. Αν και μόνο ένα άτομο ζει και στο Hibbert’s Gore, στην κομητεία Λίνκολν του Μέιν, είναι μια μη ενσωματωμένη περιοχή και δεν έχει δημοτική δομή, εξήγησε. «Από όσο γνωρίζω, ένας κάτοικος ζει ακόμα εκεί», είπε η Κίπφερ στην Epoch Times.
Ένας χωματόδρομος οδηγεί στη Λυντς. Νεμπράσκα, 4 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Γεννημένη στις 11 Οκτωβρίου 1934, η Άιλερ έχει ζήσει στο Μονάουι σχεδόν όλη της τη ζωή. Μετακόμισε εκεί όταν ήταν μικρή, όταν η πόλη ήταν πολύ διαφορετική.
Αυτή και ο σύζυγός της, Ρούντυ, μεγάλωσαν την κόρη τους στην πόλη. Εκείνη ζει τώρα στο Τούσον και έχει χαρίσει στην Άιλερ τρεις εγγονές και έναν εγγονό. Υπάρχουν επίσης δύο δισέγγονα και δύο δισέγγονες. Η Άιλερ έχει δει γενιές να έρχονται και να φεύγουν, αλλά η αγάπη της για την πόλη παραμένει βαθιά ριζωμένη.
Θυμάται πόσο πολύ αγαπούσε ο σύζυγός της τα μυθιστορήματα για την Άγρια Δύση, ειδικά αυτά του Λουί Λ’ Αμούρ [Louis L’Amour]. Με τα χρόνια, συγκέντρωσε 5.000 τόμους και δημιούργησε τη «Βιβλιοθήκη του Ρούντυ» δίπλα στην ταβέρνα, όπου τους φυλάει όλους. Η βιβλιοθήκη άνοιξε λίγο μετά τον θάνατο του Ρούντυ, που έφυγε από καρκίνο σε ηλικία 71 ετών, στις 18 Ιανουαρίου 2004.
Οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται για να δανειστούν βιβλία από καιρό σε καιρό, και δεν χρειάζονται κάρτα βιβλιοθήκης ούτε υπάρχουν τέλη καθυστέρησης, λέει η Άιλερ. Το σύστημα λειτουργεί με βάση το αίσθημα τιμής.
Η «Βιβλιοθήκη του Ρούντυ», στο Μονάουι. Ο Ρούντυ, ο αποθανών σύζυγος της Άιλερ, συγκέντρωσε 5.000 βιβλία και δημιούργησε τη βιβιλιοθήκη, η οποία άνοιξε λίγο μετά το θάνατό του το 2004. Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Η Άιλερ ‘διορίστηκε’ δήμαρχος εκ των πραγμάτων. «Όταν ψηφίζω, πηγαίνω και ψηφίζω μαζί με όλους τους άλλους. Αλλά το όνομά μου δεν υπάρχει σε κανένα ψηφοδέλτιο», αναφέρει.
Εξακολουθεί να εργάζεται και ως γραμματέας της πόλης, χειριζόμενη τις φορολογικές δηλώσεις και τα απαραίτητα έγγραφα για την εξασφάλιση κρατικής και ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για τους δρόμους της πόλης. Δεν υπάρχουν μεγάλα κατασκευαστικά έργα, δημοτικοί προϋπολογισμοί ή οι συνήθεις κανονισμοί και γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες που μπορεί να υπάρχουν σε μεγαλύτερες πόλεις.
Το Μονάουι είναι ένα από τα ασφαλέστερα μέρη της χώρας, σύμφωνα με την Άιλερ. Δεν υπάρχει καθόλου εγκληματικότητα. Ο σερίφης της κομητείας χειρίζεται όλα τα ζητήματα, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη για τοπική αστυνομική δύναμη.
Όπως λέει και το μπλουζάκι της, η Μονόουι είναι μια γνήσια πόλη, αρκεί η Άιλερ να θέλει να την κάνει έτσι και να μείνει εκεί, επεσήμανε η γραμματέας της κομητείας Μπόιντ, Τρέισι Ράιζερ. «Όταν είσαι ενσωματωμένος, είσαι ουσιαστικά μια πόλη», είπε στην Epoch Times.
«Έχουμε λάβει μερικά τηλεφωνήματα τα τελευταία χρόνια από άτομα που ενδιαφέρονται να μετακομίσουν στο Μονάουι. Νομίζουν ότι είναι μια έρημη πόλη, με ένα σωρό διαθέσιμα σπίτια». Ωστόσο, όλα τα σπίτια και τα οικόπεδα ανήκουν σε εξωτερικά συμφέροντα. Ακόμα κι έτσι, δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση ώθηση για να μετακομίσουν άνθρωποι στην πόλη.
Αν η Άιλερ μετακομίσει ή πεθάνει, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί στην πόλη, καθώς αυτή η κατάσταση δεν έχει προκύψει ποτέ στο παρελθόν, σημειώνει η Ράιζερ. «Υπάρχουν πάρα πολλά χιλιόμετρα μεταξύ των [άλλων πόλεων] για να ενταχθεί σε κάποια από αυτές το Μονάουι. Νομίζω ότι για να γίνει κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να βρίσκεται ακριβώς δίπλα».
Η Έλσι Άιλερ μπροστά από την ταβέρνα Monowi Tavern, στο Μονάουι, όπου ως μοναδική κάτοικος απολαμβάνει την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία της. Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Προς το παρόν, η υγεία της Άιλερ είναι πολύ καλή. Έχει βέβαια σκεφτεί να μετακομίσει κοντά στην κόρη της, αν και λέει ότι οι γείτονές της στενοχωριούνται κάθε φορά που αναφέρει ότι θα φύγει.
«Αυτό που με κρατάει είναι ότι έχω μια καλή επιχείρηση, ακόμα και χωρίς όλους αυτούς τους ξένους που περνούν από την πόλη», είπε η Άιλερ. «Είναι μια καλή επιχείρηση, ειδικά τα βράδια, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας».
«Πολλοί νέοι αγρότες έρχονται για μεσημεριανό. Βασίζονται σε μένα για να βρουν ό,τι χρειάζονται — σάντουιτς ή κάτι για να πάρουν στο σπίτι για να φάνε τα παιδιά για βραδινό».
Η Άιλερ δεν θέλει να φύγει, αλλά ξέρει ότι κάποια μέρα ίσως χρειαστεί να το κάνει. Προς το παρόν, δεν θα αντάλλαζε την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία της με τίποτα. Είναι, από κάθε άποψη, η τελευταία γυναίκα που μένει σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο, ζώντας με τους δικούς της κανόνες.
«Αυτό είναι που δεν μπορούν να καταλάβουν οι άνθρωποι», είπε η Άιλερ. «Μένω εδώ επειδή θέλω να μείνω εδώ. Αυτό είναι το μέρος όπου θέλω να βρίσκομαι».
Πινακίδα που σηματοδοτεί την είσοδο στην Πολιτεία της Νεμπράσκα, στον αυτοκινητόδρομο I-80. Νεμπράσκα, 30 Ιουνίου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Έως και το μισό των νοσηλευόμενων ασθενών με Covid-19 παρουσιάζουν ανωμαλίες στους πνεύμονες σε αξονικές τομογραφίες θώρακα, ακόμα και πολύ καιρό μετά την οξεία λοίμωξη. Πολλοί φοβούνται ότι αυτές οι αλλαγές σημαίνουν μόνιμη βλάβη ή επιδείνωση της πνευμονικής νόσου.
Ωστόσο, νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία του χρόνιου Covid επιβεβαιώνουν ότι οι ανωμαλίες στους πνεύμονες συνήθως σταθεροποιούνται ή βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου.
«Οι πνεύμονες είναι ένα όργανο, όπως το δέρμα, που βρίσκεται σε συνεχή επαφή με το περιβάλλον. Έτσι, διαθέτουν σημαντική ποσότητα βλαστικών κυττάρων σε εφεδρεία, καθώς και κύτταρα επούλωσης», δήλωσε ο Δρ Παναγής Γαλιατσάτος, πνευμονολόγος και ιατρός εντατικής θεραπείας και αναπληρωτής καθηγητής στο Johns Hopkins Medicine, στην εφημερίδα The Epoch Times.
Η ανάρρωση απαιτεί χρόνο
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σε ασθενείς με βλάβη στους πνεύμονες μετά από λοίμωξη Covid-19, περίπου το 90% που συνέχιζαν να παρουσιάζουν ανωμαλίες στους πνεύμονες κατά την έξοδο από το νοσοκομείο άρχισαν να παρουσιάζουν βελτίωση ένα έως τρία χρόνια μετά τη λοίμωξη.
Μετά από λοίμωξη Covid-19, εκτιμάται ότι περίπου έξι στους εκατό ανθρώπους αναπτύσσουν επίμονα συμπτώματα που μπορεί να διαρκέσουν από μήνες έως χρόνια — μια κατάσταση γνωστή ως χρόνιος Covid. Μεταξύ των συνηθισμένων συμπτωμάτων συμπεριλαμβάνονται η κόπωση, πόνοι στις αρθρώσεις και τους μυς, δύσπνοια, πονοκεφάλους και δυσκολία συγκέντρωσης.. Τα συμπτώματα συνήθως βελτιώνονται με την πάροδο του χρόνου, περίπου μέσα σε τέσσερις έως εννέα μήνες.
Η ανάρρωση των πνευμόνων τείνει να ακολουθεί παρόμοια πορεία. Μετά τη λοίμωξη, οι πνεύμονες μπορεί να παρουσιάσουν αλλαγές που μοιάζουν με ουλές — όπως φλεγμονή, κατάρρευση των αερόσακων ή προσωρινή πάχυνση του πνευμονικού ιστού — αλλά αυτές συχνά θεραπεύονται από μόνες τους, δήλωσε στην Epoch Times και ο Δρ Τζόζεφ Βάρον, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Independent Medical Alliance, ο οποίος δεν είναι ένας από τους συντάκτες των κατευθυντήριων γραμμών για τη θεραπεία.
Σύμφωνα με την κλινική εμπειρία του Δρος Βάρον, οι περισσότεροι ασθενείς με ήπια έως μέτρια πνευμονικά προβλήματα που σχετίζονται με τον Covid παρουσιάζουν βελτίωση στις εξετάσεις και στα συμπτώματα εντός τριών έως έξι μηνών. Ωστόσο, ο γιατρός σημείωσε ότι ορισμένα άτομα, ειδικά οι ηλικιωμένοι ή εκείνοι που νόσησαν βαριά, μπορεί να παρουσιάσουν παρατεταμένες πνευμονικές αλλοιώσεις ή συμπτώματα για ένα έτος ή και περισσότερο.
Στην Covid-19, η πρώιμη βλάβη των πνευμόνων οφείλεται κυρίως σε φλεγμονή και όχι σε μόνιμη καταστροφή, είπε. Μόλις η λοίμωξη υποχωρήσει και η φλεγμονή μειωθεί, οι πνεύμονες αρχίζουν να επουλώνονται, απορροφώντας υγρά και επιδιορθώνοντας ιστούς· η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες.
«Το σώμα έχει την ικανότητα να επουλώνεται», υπερθεμάτισε ο Δρ Πιερ Κορύ, ιδρυτής της Leading Edge Clinic, που θεραπεύει ασθενείς με χρόνιο Covid, στην Epoch Times. Ο Covid είναι συνήθως μια οξεία ασθένεια που θεραπεύεται με την πάροδο του χρόνου και όχι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση — αν και σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξει παρατεταμένη φλεγμονή ή ίνωση των πνευμόνων, ανέφερε.
Πολλές από τις αλλοιώσεις που προκαλούνται μετά από Covid-19 στους πνεύμονες, όπως παρατηρούνται στις εξετάσεις, δεν αποτελούν σημάδια μόνιμης βλάβης. Πολλές φορές αντανακλούν τη φυσική διαδικασία επούλωσης των πνευμόνων μετά τη φλεγμονή, παρόμοια με αυτή που παρατηρείται σε άλλες ιογενείς πνευμονίες ή στην ανάρρωση από το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι ανωμαλίες συχνά εξαφανίζονται, καθώς ο ιστός επιδιορθώνεται.
Σε αντίθεση με τις χρόνιες παθήσεις, όπως η διάμεση πνευμονική νόσος, που περιλαμβάνουν διαρκείς παράγοντες και προοδευτική ουλώδη ίνωση, οι αλλαγές που παρατηρούνται μετά τον Covid δεν είναι συνήθως προοδευτικές.
Ωστόσο, οι ηλικιωμένοι ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε μηχανική αναπνοή ή είχαν σοβαρή ή κρίσιμη αρχική λοίμωξη είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν παρατεταμένες αλλαγές στους πνεύμονες, πιθανώς λόγω της έκτασης της αρχικής πνευμονικής βλάβης.
Υπολειπόμενα σημάδια έναντι μόνιμης βλάβης
Οι αξονικές τομογραφίες θώρακα συχνά αποκαλύπτουν αλλοιώσεις στους πνεύμονες ακόμα και πολύ καιρό μετά τη λοίμωξη από Covid, οι οποίες μπορεί να φαίνονται σοβαρές στις απεικονίσεις. Αυτές περιλαμβάνουν αδιαφανείς περιοχές που υποδηλώνουν φλεγμονή ή ινώδεις ίνες (λεπτές λωρίδες ιστού που απομένουν από την επούλωση). Ωστόσο, υποστηρίζεται ότι πολλά από αυτά τα ευρήματα είναι υπολειπόμενα αποτελέσματα της λοίμωξης και όχι σημάδια μη αναστρέψιμης βλάβης.
«Τα ακτινολογικά ευρήματα συχνά υστερούν σε σχέση με την κλινική ανάρρωση και πρέπει να ερμηνεύονται υπό ένα ευρύτερο κλινικό πλαίσιο», δήλωσε ο Δρ Βάρον. «Έχω δει ασθενείς που έχουν ‘λευκούς πνεύμονες’ για μήνες και είναι καλά».
Η ασυμφωνία μεταξύ της απεικόνισης και της πραγματικής κατάστασης του ασθενούς μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση, περιττή παρακολούθηση ή ακόμη και θεραπεία υπέρ του δέοντος κατά του χρόνιου Covid. «Μερικοί ασθενείς αναφέρουν επίμονα συμπτώματα παρά τη σχεδόν φυσιολογική απεικόνιση», προσέθεσε ο Δρ Βάρον, πιθανώς λόγω παρατεταμένων επιδράσεων του ιού ή προβλημάτων του νευρικού συστήματος και όχι λόγω πραγματικής βλάβης των πνευμόνων.
«Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι τόσο η βλάβη των πνευμόνων όσο και τα συμπτώματα συχνά βελτιώνονται, αλλά όχι πάντα συγχρονισμένα και όχι πάντα πλήρως», δήλωσε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια εξατομικευμένη παρακολούθηση με βάση τα συμπτώματα παραμένει απαραίτητη για τους ασθενείς με χρόνιο Covid.
Προσοχή στην ερμηνεία των ευρημάτων και των συμπτωμάτων
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα την τάση να ερμηνεύονται μη ειδικά ευρήματα ως σημάδια προοδευτικής πνευμονικής νόσου.
Η εσφαλμένη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει σε δαπανηρές θεραπείες, επαναλαμβανόμενες απεικονίσεις και ακόμη και να επηρεάσει τα ασφάλιστρα ζωής ή αναπηρίας. «Αυτά τα φάρμακα κοστίζουν έως και 60.000 δολάρια ετησίως, ενώ οι ασθενείς μπορεί να μην τα χρειάζονται πραγματικά», δήλωσε ο Δρ Βάρον.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές προτείνουν στους γιατρούς να ζητούν παρακολούθηση με αξονική τομογραφία θώρακα μόνο από ασθενείς των οποίων τα αναπνευστικά συμπτώματα επιμένουν ή επιδεινώνονται τρεις μήνες μετά τη λοίμωξη, και να διαρκούν τουλάχιστον δύο μήνες και χωρίς άλλη αναγνωρίσιμη αιτία. Συνιστούν επίσης πρωτόκολλα χαμηλής δόσης για την παρακολούθηση με απεικονιστικές εξετάσεις, προκειμένου να μειωθεί η έκθεση στην ακτινοβολία.
Η αξονική τομογραφία ήταν ανεκτίμητη στην αρχή της πανδημίας, ειδικά όταν οι δοκιμές RT-PCR δεν ήταν αξιόπιστες, ανέφερε ο Δρ Βάρον, αλλά η παρατεταμένη χρήση της σε ασυμπτωματικούς ή ελαφρώς συμπτωματικούς ασθενείς με χρόνιο Covid είναι κατά κανόνα περιττή.
Οι κατευθυντήριες γραμμές προτρέπουν επίσης τους ακτινολόγους να αποφεύγουν τη χρήση όρων όπως «ίνωση» ή «διάμεση πνευμονική νόσος», οι οποίοι συχνά υποδηλώνουν προοδευτική ή μόνιμη ουλώδη ίνωση, όταν περιγράφουν μη ειδικά υπολειπόμενα ευρήματα.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, σύμφωνα με τον Δρα Κόρυ, είναι η τάση να χαρακτηρίζονται υπερβολικά τα μη ειδικά ευρήματα, όπως οι αδιαφανείς περιοχές ή οι ήπιες ινωτικές αλλοιώσεις, ως οριστικά σημάδια ινωτικής διάμεσης πνευμονικής νόσου. «Το βλέπω αυτό στην πρακτική μου κάθε μέρα», είπε. «Αυτές οι ερμηνείες μπορεί να προκαλέσουν άσκοπη ανησυχία, ακατάλληλες παραπομπές και λανθασμένη θεραπεία».
Ο Δρ Κόρυ ακολουθεί μια προσέγγιση επικεντρωμένη στα συμπτώματα, παρακολουθώντας κλινικά τους ασθενείς και επαναλαμβάνοντας τις απεικονιστικές εξετάσεις μόνον εφόσον η κατάσταση επιδεινωθεί. «Γενικά, η εμπειρία δείχνει ότι τα περισσότερα πράγματα στην ιατρική χρησιμοποιούνται καθ’ υπερβολήν, συμπεριλαμβανομένων των απεικονιστικών εξετάσεων», είπε.
Καθώς η κοινωνική αποδοχή για τη φιλοξενία νέων μεταναστών μειώνεται σε πολλές περιοχές, οι βρετανικές αρχές στρέφονται πλέον σε εγκαταλελειμμένους στρατώνες ως εναλλακτική λύση στα ακριβά δωμάτια ξενοδοχείων.
Η χρήση δύο τέτοιων τοποθεσιών ανακοινώθηκε στις 28 Οκτωβρίου, ενώ ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Λουκ Πόλλαρντ δήλωσε στην εκπομπή Good Morning Britain ότι η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους ώστε παρόμοιοι χώροι να μπορούν «να λειτουργήσουν σύντομα», στο πλαίσιο, όπως είπε, μιας «συλλογικής κυβερνητικής προσπάθειας» για τον τερματισμό των λεγόμενων «ξενοδοχείων ασύλου».
Η κυβέρνηση των Εργατικών βρίσκεται υπό πίεση λόγω του μεγάλου αριθμού μεταναστών που συσσωρεύονται στο σημείο συμφόρησης του Καλαί, όπου χιλιάδες περιμένουν να περάσουν παράνομα τη Μάγχη. Η νέα συμφωνία «ένας μέσα, ένας έξω» με τη Γαλλία έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να απομακρύνει έναν πολύ μικρό αριθμό ανθρώπων.
Στις 31 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση επιβεβαίωσε ότι αιτούντες άσυλο θα στεγαστούν στους στρατώνες Κάμερον στο Ίνβερνες και στο στρατόπεδο εκπαίδευσης Κρόουμπρο στο Ανατολικό Σάσεξ.
Το υπουργείο Άμυνας εξετάζει «το κατά πόσο στρατιωτικές εγκαταστάσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά» για τη στέγαση αιτούντων άσυλο, σύμφωνα με τον Πόλλαρντ. Επεσήμανε ότι οι βάσεις που αναφέρονται στα μέσα ενημέρωσης θεωρούνται χώροι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την υποστήριξη των στόχων του υπουργείου Εσωτερικών και πρόσθεσε ότι, εφόσον το σχέδιο αυτό λειτουργήσει, το υπουργείο Άμυνας μπορεί να εξετάσει την ενεργοποίηση και άλλων χώρων.
«Δεν μπορούμε να τους στείλουμε πίσω»
Από το 2018 έως το 2024, πολίτες έξι χωρών—Ιράν, Αφγανιστάν, Ιράκ, Αλβανία, Συρία και Ερυθραία—αποτελούσαν το 70% όσων περνούσαν τη Μάγχη με μικρές βάρκες, σύμφωνα με έκθεση του Ιουλίου από το Migration Observatory (Παρατηρητήριο Μετανάστευσης) του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Με βάση τα στοιχεία ασύλου του Σεπτεμβρίου, μέχρι το τέλος Ιουνίου είχαν φτάσει στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου 168.000 άνθρωποι μέσω μικρών σκαφών από το 2018 και μετά — μια διαδρομή που πριν από εκείνο το έτος σχεδόν δεν χρησιμοποιούνταν.
Ο Τόνυ Σμιθ, πρώην γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας Συνοριακού Ελέγχου, ανέφερε ότι η κυβέρνηση δεν έχει πού να τοποθετήσει όσους φτάνουν με μικρές βάρκες.
Υπογράμμισε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι «ελάχιστοι κρατούνται στο Μάνστον επειδή δεν μπορούν να σταλούν πίσω στη Γαλλία». Το Κέντρο Μετανάστευσης Μάνστον στο Κεντ είναι κέντρο επεξεργασίας του υπουργείου Εσωτερικών.
Διαδηλωτές έξω από το ξενοδοχείο Britannia στο Λονδίνο, στις 8 Αυγούστου 2025. (Evgenia Filimianova/The Epoch Times)
Ο Σμιθ ανέφερε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει περίπου 2.300 κλίνες κράτησης μεταναστών, οι οποίες καλύπτουν τόσο παράνομους εισερχόμενους όσο και αλλοδαπούς δράστες εγκλημάτων που δεν έχουν αποδειχθεί Βρετανοί υπήκοοι.
Ως αποτέλεσμα, «η συντριπτική πλειονότητα» των αφίξεων με βάρκες αφήνονται ελεύθεροι με «μεταναστευτική εγγύηση». Αυτό συνεπάγεται ότι ζητείται από κάθε νέο αφιχθέντα να δηλώσει αν έχει συγγενείς ή φίλους που μπορούν να τον φιλοξενήσουν, οπότε λαμβάνει προσωρινή άδεια παραμονής και υποχρέωση να παρουσιαστεί αργότερα για συνέντευξη. Αν δηλώσει ότι είναι άστεγος ή αδυνατεί να αυτοσυντηρηθεί, το κράτος καθίσταται νομικά υπεύθυνο να του παράσχει στέγη.
Ο Σμιθ, ο οποίος εργάστηκε επί 40 χρόνια στο υπουργείο Εσωτερικών αντιμετωπίζοντας το οργανωμένο μεταναστευτικό έγκλημα και τη διακίνηση ανθρώπων, θεωρεί ότι η αποτροπή λειτουργεί μόνο όταν αυτοί που εισέρχονται παράνομα κρατούνται και επιστρέφονται.
Ξενοδοχεία αιτούντων άσυλο
Η χρήση ξενοδοχείων προοριζόταν αρχικά για προσωρινή λύση, όμως έχει εκτοξευθεί. Μέχρι το τέλος Ιουνίου, πάνω από 30.000 μετανάστες στεγάζονταν σε ξενοδοχεία, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία. Ο Σμιθ εξήγησε ότι «εξαντλήθηκαν οι διαθέσιμες δομές ασύλου σε όλη τη χώρα» και έτσι ξεκίνησε η μαζική χρήση ξενοδοχείων.
Η Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων ανέφερε πρόσφατα ότι η χρήση ξενοδοχείων ξεκίνησε ως βραχυπρόθεσμη απάντηση στις «πιέσεις της πανδημίας», αλλά έχει εξελιχθεί σε μόνιμο τμήμα του συστήματος στέγασης, καθώς η ζήτηση συνεχίζει να ξεπερνά την προσφορά.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να μειώσει το κόστος του συστήματος ασύλου και να τερματίσει τη χρήση ξενοδοχείων έως το 2029. Για την περίοδο 2024–2025, το υπουργείο Εσωτερικών δαπάνησε 2,1 δισ. λίρες (περίπου 2,38 δισ. ευρώ) για ξενοδοχεία, ενώ αναμένεται να δαπανήσει 15,3 δισ. λίρες (17,33 δισ. ευρώ) στη δεκαετία. Στο απόγειο του προγράμματος το 2023, χρησιμοποιούνταν πάνω από 400 ξενοδοχεία.
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον Σμιθ, είναι η τοπική αντίσταση. Τόνισε ότι κάθε φορά που προτείνεται μια τέτοια λύση, «οι τοπικοί βουλευτές και τα δημοτικά συμβούλια αντιδρούν», εκφράζοντας στάση «not in my backyard – NIMBY» — «όχι στην αυλή μου».
Μια ομάδα μεταναστών επιβιβάζεται σε φουσκωτή βάρκα κοντά στην παραλία στο Γκραβελέν της Γαλλίας, στις 17 Ιουνίου 2025. (Gareth Fuller/PA Wire)
Για παράδειγμα, η αναπληρώτρια ηγέτις των Πρασίνων, Ρέιτσελ Μίλγουορντ, ηγείται της αντίστασης στη φιλοξενία 600 αιτούντων άσυλο στην περιοχή της στο Ανατολικό Σάσεξ, αναφέροντας ότι τα δημόσια συστήματα ήδη λειτουργούν υπό πίεση.
Το κόμμα των Πρασίνων υποστηρίζει πολιτική ίσης μεταχείρισης όλων των μεταναστών και προβάλλει το σύνθημα «οι πρόσφυγες είναι ευπρόσδεκτοι εδώ».
Ο Σμιθ διευκρίνισε ότι οι δομές για αιτούντες άσυλο δεν αποτελούν χώρους κράτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο: «Δεν μπορείτε να τους κλειδώσετε ούτε να τους εμποδίσετε να περπατήσουν μέχρι το κοντινό χωριό». Μόλις εγκριθεί το άσυλο, η στέγασή τους περνά στην αρμοδιότητα της τοπικής αρχής της περιοχής όπου έχουν τοποθετηθεί — κάτι που αποτελεί σημαντικό βάρος για οικονομικά πιεσμένους δήμους, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν ήδη κηρύξει πτώχευση.
Ο Πόλλαρντ ανέφερε στο Good Morning Britain ότι ο πρωθυπουργός έχει καταστήσει σαφές πως επιθυμεί το κλείσιμο «κάθε ξενοδοχείου ασύλου».
Έππινγκ
Σε πολλές πόλεις του Ηνωμένου Βασιλείου όπου λειτουργούν ξενοδοχεία αιτούντων άσυλο έχουν σημειωθεί εντάσεις — ιδιαίτερα όπου έχουν συμβεί σοβαρά εγκλήματα.
Στο Έππινγκ, η οργή κορυφώθηκε το καλοκαίρι όταν ο Χάντους Κεμπατού, ο οποίος φιλοξενούνταν στο ξενοδοχείο The Bell, κατηγορήθηκε και στη συνέχεια καταδικάστηκε για τη σεξουαλική επίθεση σε 14χρονη. Αξιωματούχοι τον απελευθέρωσαν κατά λάθος από τη φυλακή στις 24 Οκτωβρίου. Εντοπίστηκε και απελάθηκε στην Αιθιοπία μετά από τριήμερη αναζήτηση.
Τον Απρίλιο, το υπουργείο Εσωτερικών είχε ανακοινώσει ότι εργάζεται για τη δημοσίευση πιο λεπτομερών στοιχείων σχετικά με αλλοδαπούς δράστες μέσα στο έτος.
Αιτήματα Ελεύθερης Πρόσβασης στην Πληροφόρηση (Freedom of Information – FOI) για εγκλήματα ειδικά από αιτούντες άσυλο ή ανά τύπο αδικήματος απορρίπτονται συχνά, ενώ στοιχεία για αιτούντες άσυλο κατηγορούμενους ή υπό δίωξη για βιασμό ή βίαιες/σεξουαλικές επιθέσεις από το 2010 έως το 2024 δεν τηρούνται από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ONS).
Στρατόπεδο Νουκ
Το υπουργείο Εσωτερικών δήλωσε στην τοπική εφημερίδα Wiltshire Times ότι, παρότι οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις εξετάζονται ως επιλογή, «δεν υπάρχουν τρέχοντα σχέδια» για το στρατόπεδο Νουκ — όμως κάτοικοι και άλλοι εκφράζουν αμφιβολίες.
Κάτοικοι του χωριού Νουκ στο Γουίλτσιρ, που αναφέρεται ακόμη και στο Domesday Book («Βιβλίο της Ημέρας της Κρίσεως») και είναι διάσπαρτο με παραδοσιακά σπίτια και μια εκκλησία του 11ου αιώνα, δήλωσαν στην Epoch Times ότι έχουν ακούσει φήμες πως η κοντινή στρατιωτική βάση θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη στέγαση παράνομων μεταναστών. Το στρατόπεδο Νουκ δημιουργήθηκε ως πυροβολαρχείο στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και χρησιμοποιήθηκε για προετοιμασία της απόβασης στη Νορμανδία.
Η Τζέιν και ο Πολ, κάτοικοι του χωριού εδώ και δύο δεκαετίες, οι οποίοι δεν θέλησαν να αποκαλύψουν το επώνυμό τους, ανέφεραν ότι το στρατόπεδο «δεν έχει δει καθόλου στρατιωτικό προσωπικό, αλλά πολλή δραστηριότητα» τους τελευταίους μήνες.
Η Τζέιν συμπλήρωσε ότι άκουσε «κουτσομπολιά» πως ο χώρος «δεν ήταν κατάλληλος». Είπε ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες και των δύο πλευρών της συζήτησης αλλά εξέφρασε απογοήτευση για την αδράνεια που θεωρεί ότι επιδεικνύει η Γαλλία, λέγοντας ότι «δεν κάνει αρκετά».
Ο Σταν Ρόμπινσον, συνιδρυτής του εναλλακτικού μέσου Voice of Wales και συνταξιούχος διαχειριστής ακινήτων και εγκαταστάσεων του υπουργείου Άμυνας, δήλωσε στην Epoch Times ότι παραμένει δύσπιστος απέναντι στις επίσημες διαβεβαιώσεις.
Τόνισε ότι όταν το υπουργείο Εσωτερικών δήλωσε στην εφημερίδα Pembrokeshire Herald πως «δεν υπάρχουν σχέδια», αυτό σημαίνει, όπως είπε χαρακτηριστικά, «ότι δεν υπάρχουν σχέδια — μέχρι να υπάρξουν».
Πρόσθεσε ότι οι ιδιοκτησίες του υπουργείου Άμυνας περιλαμβάνουν μια ιεραρχία χώρων που θα μπορούσαν να αναδιαμορφωθούν γρήγορα, εφόσον οι υπουργοί το αποφασίσουν.
Το υπουργείο Εσωτερικών δεν απάντησε στα αιτήματα της εφημερίδας TheEpoch Times για σχόλιο.
Η μεγαλύτερη αναδιάρθρωση ασύλου των τελευταίων ετών
Η Βρετανία δήλωσε στις 15 Νοεμβρίου ότι προχωρά σε αλλαγή του καθεστώτος των προσφύγων, μετατρέποντάς το σε προσωρινό και τετραπλασιάζοντας τον χρόνο αναμονής για μόνιμη εγκατάσταση στις 20 χρόνια, στο πλαίσιο της σημαντικότερης μεταρρύθμισης πολιτικής ασύλου των τελευταίων δεκαετιών.
Σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις αυξανόμενες επικρίσεις από το κόμμα Reform UK, το οποίο υποστηρίζει μια αυστηρότερη μεταναστευτική ατζέντα, η κυβέρνηση των Εργατικών έχει σκληρύνει τη στάση της, ιδιαίτερα απέναντι στις παράνομες διελεύσεις με μικρές βάρκες από τη Γαλλία.
Η βρετανική κυβέρνηση ανέφερε ότι θα ακολουθήσει το μοντέλο της Δανίας, μιας χώρας με από τις αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές στην Ευρώπη, όπου πολλές χώρες έχουν τον τελευταίο καιρό ενισχύσει τον έλεγχο των συνόρων τους.
Το υπουργείο Εσωτερικών ανακοίνωσε αργά το βράδυ του Σαββάτου ότι η νομική υποχρέωση παροχής υποστήριξης —όπως στέγασης και εβδομαδιαίων επιδομάτων— σε ορισμένους αιτούντες άσυλο θα καταργηθεί με τις νέες ρυθμίσεις.
Με επικεφαλής τη Σαμπάνα Μαχμούντ, το υπουργείο δήλωσε ότι οι αλλαγές θα αφορούν όσους αιτούντες είναι ικανοί να εργαστούν αλλά επιλέγουν να μην το κάνουν, καθώς και όσους παραβιάζουν τον νόμο. Προτεραιότητα στη χρηματοδοτούμενη από τους φορολογούμενους υποστήριξη θα δίνεται πλέον σε άτομα που συμβάλλουν στην οικονομία και στις τοπικές κοινότητες.
Το υπουργείο πρόσθεσε ότι η προστασία για τους πρόσφυγες «θα είναι πλέον προσωρινή, θα επανεξετάζεται τακτικά και θα ανακαλείται» εάν η πατρίδα τους κριθεί ασφαλής.
Η Μαχμούντ δήλωσε στο Sky News την Κυριακή ότι το βρετανικό σύστημα είναι «ιδιαίτερα γενναιόδωρο» σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου μετά από πέντε χρόνια «ουσιαστικά εγκαθίστανται μόνιμα» οι πρόσφυγες. Επισήμανε ότι αυτό «θα αλλάξει».
Οι νέες ρυθμίσεις θα απαιτούν η προσφυγική ιδιότητα να επανεξετάζεται κάθε δυόμισι χρόνια, σε μια «πολύ μεγαλύτερη πορεία προς τη μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα, διάρκειας 20 ετών».
Η Μαχμούντ πρόσθεσε ότι περισσότερες λεπτομέρειες θα δοθούν στις 17 Νοεμβρίου, περιλαμβανομένων ανακοινώσεων για το Άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που αφορά το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή.
Η κυβέρνηση έχει εκφράσει την πρόθεση να παραμείνει στη σύμβαση αλλά να αλλάξει τον τρόπο ερμηνείας του άρθρου, το οποίο, όπως υποστήριξε η Μαχμούντ, «εφαρμόζεται με τρόπο που παρεμποδίζει την απομάκρυνση όσων, βάσει των μεταναστευτικών κανόνων, δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Αντιδράσεις ΜΚΟ και κοινωνικές εντάσεις
Περισσότερες από 100 βρετανικές φιλανθρωπικές οργανώσεις έστειλαν επιστολή στη Μαχμούντ, επικρίνοντας τη σκληρότερη κυβερνητική στάση στο μεταναστευτικό. Την κάλεσαν να «τερματίσει τη στοχοποίηση των μεταναστών και τις επιτελεστικές πολιτικές που προκαλούν μόνο βλάβη», κατηγορώντας παράλληλα τις πολιτικές αυτές ότι τροφοδοτούν βία και ρατσισμό.
Η μετανάστευση έχει ξεπεράσει την οικονομία ως κορυφαία ανησυχία των Βρετανών ψηφοφόρων, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Σε δημοσκόπηση της Ipsos τον Οκτώβριο, το 47% των ψηφοφόρων ανέφερε τη μετανάστευση ως το σημαντικότερο ζήτημα, έναντι 33% που επέλεξε την οικονομία.
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις έξω από ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν αιτούντες άσυλο με δημόσια χρηματοδότηση.
Διαδηλωτές που ζητούν το κλείσιμο του ξενοδοχείου The Bell, το οποίο πιστεύεται ότι φιλοξενεί αιτούντες άσυλο, συγκεντρώνονται στην Έππινγκ της Αγγλίας, στις 8 Αυγούστου 2025. (Henry Nicholls/AFP μέσω Getty Images)
Σύμφωνα με τα στοιχεία, 109.343 άτομα ζήτησαν άσυλο στο Ηνωμένο Βασίλειο κατά το δωδεκάμηνο που έληξε τον Μάρτιο του 2025 — μια αύξηση 17% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 6% υψηλότερα από το προηγούμενο ρεκόρ των 103.081 αιτήσεων το 2002.
Η Μαχμούντ σημείωσε ότι η κυβέρνηση εξετάζει τη δημιουργία περισσότερων «ασφαλών και νόμιμων» οδών για τους αιτούντες άσυλο, υπογραμμίζοντας ότι η Βρετανία πρέπει να συμβάλλει στη στήριξη εκείνων που διαφεύγουν κινδύνου.
Το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι οι μεταρρυθμίσεις επιδιώκουν να «εναρμονιστούν και σε ορισμένες περιοχές να υπερβούν» εκείνες της Δανίας και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου το καθεστώς προσφύγων είναι προσωρινό, η υποστήριξη είναι υπό προϋποθέσεις και αναμένεται κοινωνική ενσωμάτωση.
Η Δανία χορηγεί προσωρινές άδειες παραμονής σε αιτούντες άσυλο, συνήθως διάρκειας δύο ετών, μετά το πέρας των οποίων πρέπει να επανυποβάλουν αίτηση. Αν η πατρίδα τους κριθεί ασφαλής, μπορεί να απελαθούν και η διαδρομή προς την ιθαγένεια μπορεί επίσης να παραταθεί.
Το κινεζικό καθεστώς προειδοποίησε τους πολίτες του να αποφεύγουν να ταξιδεύουν — για σπουδές ή τουρισμό — στην Ιαπωνία, ενώ έχει αποστείλει πλοία της ακτοφυλακής στα ύδατα γύρω από τα νησιά Σενκάκου, τα οποία διοικεί η Ιαπωνία, καθώς η αντιπαράθεση των δύο ασιατικών χωρών για το ζήτημα της Ταϊβάν κλιμακώνεται.
Η κινεζική Ακτοφυλακή δήλωσε στις 15 Νοεμβρίου ότι η περιπολία γύρω από τα «Ντιαογιού» — όπως αποκαλεί το Πεκίνο τα ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες στην Ανατολική Σινική Θάλασσα — αποσκοπεί στη διασφάλιση των «δικαιωμάτων και συμφερόντων» της Κίνας.
Παρότι η Ιαπωνία διοικεί τα νησιά Σενκάκου, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) ισχυρίζεται ότι έχει κυριαρχικά δικαιώματα σε αυτά και πραγματοποιεί συχνά αυτό που αποκαλεί «περιπολίες επιβολής δικαιωμάτων» στα γύρω ύδατα.
Η τελευταία περιπολία συνέπεσε με αυξανόμενη ένταση ανάμεσα στο Πεκίνο και το Τόκυο. Το ΚΚΚ αύξησε την πίεση προς την πρωθυπουργό Σανάε Τακαΐτσι, απαιτώντας να ανακαλέσει τη δήλωσή της σύμφωνα με την οποία ενδεχόμενη κινεζική στρατιωτική ενέργεια κατά της Ταϊβάν θα μπορούσε να εκληφθεί ως υπαρξιακή απειλή από το Τόκυο. Η εν λόγω δήλωση προκάλεσε βίαιες απειλές εις βάρος της εκ μέρους ανώτερου Κινέζου απεσταλμένου, γεγονός που οδήγησε την ιαπωνική κυβέρνηση να ζητήσει επίσημα από το Πεκίνο να λάβει μέτρα.
Το υπουργείο Παιδείας του κινεζικού καθεστώτος, σε ανακοίνωσή του στις 16 Νοεμβρίου, κάλεσε τους Κινέζους πολίτες να «σχεδιάσουν με προσοχή τις σπουδές τους στην Ιαπωνία», επικαλούμενο κίνδυνο για την ασφάλεια Κινέζων πολιτών. Το υπουργείο προέτρεψε τους φοιτητές που βρίσκονται ήδη στην Ιαπωνία, καθώς και όσους επιθυμούν να μεταβούν εκεί, να παρακολουθούν στενά την κατάσταση και να παραμένουν σε επιφυλακή.
Αλλά και στις 14 Νοεμβρίου το κινεζικό ΥΠΕΞ είχε προειδοποιήσει τους πολίτες του να επανεξετάσουν σχέδια ταξιδιών στην Ιαπωνία, σύμφωνα με ανακοίνωση του κινεζικού ΥΠΕΞ στις 14 Νοεμβρίου. Μετά την προειδοποίηση, τουλάχιστον δέκα κινεζικές αεροπορικές εταιρείες προσέφεραν πλήρη επιστροφή χρημάτων για πτήσεις προς Ιαπωνία μέχρι το τέλος του έτους, όπως μετέδωσαν κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ο κορυφαίος εκπρόσωπος της ιαπωνικής κυβέρνησης κάλεσε το Πεκίνο να επιδείξει ψυχραιμία. Ο γενικός γραμματέας του Υπουργικού Συμβουλίου, Μινόρου Κιχάρα, δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 15 Νοεμβρίου ότι η Ιαπωνία υπέβαλε έντονη διαμαρτυρία στο Πεκίνο για την ταξιδιωτική προειδοποίηση και «ζήτησε με έμφαση να λάβει τα κατάλληλα μέτρα», σύμφωνα με το πρακτορείο Kyodo. Πρόσθεσε ότι η κινεζική άποψη διαφέρει από την ιαπωνική και ότι είναι ζωτικής σημασίας οι δύο χώρες να διατηρούν ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας.
Καμία ανάγκη ανάκλησης των δηλώσεων της πρωθυπουργού της Ιαπωνίας
Η Τακαΐτσι είχε αναφέρει σε κοινοβουλευτική επιτροπή, στις 8 Νοεμβρίου, ότι εάν οι κινεζικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούσαν βία κατά της Ταϊβάν, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί «κατάσταση απειλής για την επιβίωση» της Ιαπωνίας. Βάσει νομοθεσίας που θεσπίστηκε το 2015, η Ιαπωνία μπορεί να ασκήσει δικαίωμα αυτοάμυνας εάν επίθεση σε φιλικό κράτος απειλεί τη δική της επιβίωση. Το ΚΚΚ θεωρεί την Ταϊβάν κινεζική επαρχία που έχει αποσχιστεί και δεν έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο χρήσης βίας για να την προσαρτήσει, ενώ ασκεί διαρκή στρατιωτική πίεση στο νησί.
Σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν, τριάντα αεροσκάφη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού και επτά κινεζικά πολεμικά πλοία εντοπίστηκαν γύρω από την Ταϊβάν μέσα σε 24 ώρες έως τις 16 Νοεμβρίου. Από αυτά, δεκαεπτά πέρασαν τη μέση γραμμή του Στενού της Ταϊβάν — μια άτυπη γραμμή που χάραξαν οι ΗΠΑ για να διαχωρίζει τις δύο πλευρές. Σε ξεχωριστή ανακοίνωση στις 16 Νοεμβρίου, το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανέφερε ότι ο κινεζικός στρατός διεξήγαγε «κοινή περιπολία ετοιμότητας μάχης» με σκοπό να παρενοχλήσει την Ταϊβάν. Η Ταϊβάν, σε απάντηση, ανέπτυξε αεροσκάφη και πλοία, ενεργοποίησε χερσαία συστήματα πυραύλων και παρακολούθησε στενά την κατάσταση.
Αν και η Τακαΐτσι δεν είπε ρητά τι θα έκανε η Ιαπωνία σε περίπτωση κινεζικής εισβολής, η τοποθέτησή της σηματοδοτεί απομάκρυνση από τη στρατηγική «δημιουργικής ασάφειας» που ακολουθούσαν παραδοσιακά οι Ιάπωνες ηγέτες σχετικά με ενδεχόμενη κρίση στην Ταϊβάν.
Αργότερα, η πρωθυπουργός σημείωσε ότι οι δηλώσεις της «δεν αποκλίνουν» από την παραδοσιακή θέση της χώρας. Η ιαπωνική κυβέρνηση επανέλαβε αρκετές φορές την προηγούμενη εβδομάδα ότι δεν έχει υπάρξει αλλαγή στην πολιτική του Τόκυο έναντι της Ταϊβάν.
Το κινεζικό καθεστώς κάλεσε τον Ιάπωνα πρέσβη στις 13 Νοεμβρίου για να υποβάλει επίσημη διαμαρτυρία και απαίτησε ανάκληση της δήλωσης της Τακαΐτσι. Το υπουργείο Άμυνας του καθεστώτος προειδοποίησε στις 14 Νοεμβρίου ότι εάν το Τόκυο προσπαθούσε να παρέμβει στρατιωτικά στα ζητήματα της Ταϊβάν, θα αντιμετώπιζε «συντριπτική ήττα» και «βαρύ τίμημα».
Η Ιαπωνία, της οποίας το δυτικότερο νησί Γιοναγκούνι απέχει μόλις 68 μίλια από την Ταϊβάν, ανησυχεί ότι οποιαδήποτε σύγκρουση στο Στενό της Ταϊβάν θα μπορούσε να επεκταθεί και στο δικό της έδαφος. Η χώρα φιλοξενεί περισσότερους από 50.000 Αμερικανούς στρατιώτες, καθώς και προηγμένα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας, Τοσιμίτσου Μοτέγκι, δήλωσε στις 14 Νοεμβρίου ότι η ειρήνη και η σταθερότητα στο Στενό της Ταϊβάν είναι κρίσιμες όχι μόνο για την ασφάλεια της Ιαπωνίας, αλλά και για τη σταθερότητα της διεθνούς κοινότητας. Σε συνέντευξη Τύπου στο Τόκυο, σημείωσε ότι «η Ιαπωνία ελπίζει πραγματικά πως τα ζητήματα σχετικά με την Ταϊβάν θα επιλυθούν ειρηνικά μέσω διαλόγου» και ότι αυτή είναι «η σταθερή και αμετάβλητη θέση της ιαπωνικής κυβέρνησης».
Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν η πρωθυπουργός θα ανακαλέσει τις δηλώσεις της για την Ταϊβάν, ο Μοτέγκι απάντησε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη αποσαφηνίσει τη θέση της βάσει της νομοθεσίας του 2015 και της έννοιας της «κατάστασης απειλής για την επιβίωση». Τόνισε ότι η θέση της Ιαπωνίας «δεν αντιβαίνει στο Διεθνές Δίκαιο» και, κατά συνέπεια, «δεν υπάρχει καμία ανάγκη ανάκλησης» της δήλωσης της πρωθυπουργού.
Το κεφίρ είναι ένα από τα παλαιότερα λειτουργικά ροφήματα/ποτά στον κόσμο. Προέρχεται από τα βουνά του Βόρειου Καυκάσου και για αιώνες αποτελούσε βασικό διατροφικό στοιχείο. Η λέξη «κεφίρ» προέρχεται από τον τουρκικό όρο keyif, που σημαίνει «καλή αίσθηση», αντανακλώντας τη χαρά που έχουν βρει γενιές ανθρώπων σε αυτό το παραδοσιακό ποτό.
Στα βουνά του Καυκάσου, το παραδοσιακό κεφίρ παρασκευαζόταν σε σακούλες από δέρμα κατσίκας και οι περαστικοί χτυπούσαν ελαφρά τη σακούλα για να διατηρείται ενεργή η ζύμωση. Καθώς το κεφίρ καταναλωνόταν καθημερινά, προστίθετο φρέσκο γάλα, δημιουργώντας έναν συνεχή κύκλο ζύμωσης.
Στις αρχές του 1900, το κεφίρ χρησιμοποιούνταν στα ρωσικά νοσοκομεία για τη θεραπεία μιας ευρείας γκάμας παθήσεων, όπως πεπτικές διαταραχές, αθηροσκλήρωση, φυματίωση και καρκίνος. Ακόμα και σήμερα, το κεφίρ χρησιμοποιείται ακόμα στα νοσοκομεία της Ανατολικής Ευρώπης για ασθενείς, βρέφη και ανάπηρους.
Σύγχρονες έρευνες έχουν αποκαλύψει συγκεκριμένα τους τρόπους με τους οποίους το κεφίρ μάς ωφελεί. Το πεπτικό σύστημα, οι γνωστικές λειτουργίες, τα οστά και το δέρμα είναι μερικά από τα συστήματα του οργανισμού μας που ευνοούνται από την κατανάλωση κεφίρ, ενώ έχει διαπιστωθεί ότι είναι εξαιρετικά ωφέλιμο και για τα παιδιά, καθώς τους παρέχει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζονται για την ανάπτυξή τους, όπως ασβέστιο και βιταμίνη D για δυνατά οστά και δόντια, καθώς και υγιή λίπη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος.
(Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
Βασικά θρεπτικά συστατικά
Το κεφίρ είναι ένα ζυμωμένο γαλακτοκομικό ποτό που περιέχει μεγαλύτερη ποικιλία και πυκνότητα προβιοτικών από το γιαούρτι. Η Εθνική Ένωση Κεφίρ ορίζει το κεφίρ ως ένα ποτό που περιέχει:
Γαλακτοκομική βάση
Τουλάχιστον 7 δισεκατομμύρια ενεργές μονάδες ανά φλιτζάνι
Μίγμα προβιοτικών καλλιεργειών, συμπεριλαμβανομένων των Lactobacillus lactis, L. rhamnosus, L. plantarum, L. casei, L. acidophilus, Streptococcus diacetylactis, Saccharomyces florentinus, Leuconostoc cremoris, Bifidobacterium longum και B. breve
Αυτοί οι ευεργετικοί μικροοργανισμοί συμβάλλουν στην υγεία του εντέρου με διάφορους τρόπους, όπως η προώθηση ενός ισορροπημένου μικροβιώματος, η ενίσχυση της πέψης και της ανοσολογικής λειτουργίας, και η παραγωγή βιοδραστικών ενώσεων που υποστηρίζουν τη γενική υγεία.
Μερικά από τα βασικά θρεπτικά συστατικά του κεφίρ είναι τα εξής:
Πρωτεΐνη: Μια μερίδα κεφίρ ενός φλιτζανιού περιέχει 9,21 γραμμάρια πρωτεΐνης. Οι ενήλικες χρειάζονται τουλάχιστον 0,36 γραμμάρια πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους καθημερινά.
Προβιοτικά: Το κεφίρ είναι γνωστό για την ποικιλία των προβιοτικών που περιέχει — ζωντανών μικροοργανισμών που, σε επαρκείς ποσότητες, ωφελούν την υγεία μας. Τα προβιοτικά στο κεφίρ προέρχονται από πολλαπλά στελέχη βακτηρίων και ζυμών.
Ασβέστιο: Ένα φλιτζάνι κεφίρ προσφέρει το 36% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας ασβεστίου για ενήλικες (316 χιλιοστόγραμμα).
Βιταμίνες: Ένα φλιτζάνι κεφίρ παρέχει το 25% της ημερήσιας συνιστώμενης ποσότητας βιταμινών Β12 και Β2 που χρειάζονται οι ενήλικες.
Οφέλη για την υγεία
«Τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση ωφελούν την υγεία όσων τα καταναλώνουν τακτικά», έγραψαν οι συγγραφείς μιας μελέτης του 2016, που διερεύνησε τις ευεργετικές ιδιότητες του κεφίρ.
Βελτιώνει την υγεία του εντέρου
«Το κεφίρ είναι ένα ζυμωμένο τρόφιμο που περιέχει δισεκατομμύρια βακτήρια και βιοδραστικές ενώσεις που βοηθούν στη βελτίωση της ποικιλομορφίας του μικροβιώματος του εντέρου μας», δήλωσε η Ρέιτσελ Γκαργκάνο, διαιτολόγος, στην Epoch Times. «Ένα ποικιλόμορφο μικροβίωμα συμβάλλει τόσο στην υγεία του εντέρου όσο και στη γενική υγεία».
(Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
Οι ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ) έχουν συχνά μια ανισορροπία εντερικών βακτηρίων, που αυξάνει τις πιθανότητες να προσβληθούν από κάποια νοσοκομειακή λοίμωξη.
Οι συγγραφείς μιας πιλοτικής μελέτης του 2024 σημείωσαν ότι προηγούμενες έρευνες διαπίστωσαν ότι τα προβιοτικά συμπληρώματα από μόνα τους δεν βελτιώνουν σημαντικά την ποικιλομορφία των εντερικών βακτηρίων. Ωστόσο, τα ζυμωμένα τρόφιμα, όπως το κεφίρ, είναι πιο αποτελεσματικά, παρατήρησαν.
Στη μελέτη, 54 ασθενείς σε κρίσιμη κατάσταση έλαβαν κεφίρ σε αυξανόμενες δόσεις από 60 χιλιοστόλιτρα έως 240 χιλιοστόλιτρα την ημέρα. Τα δείγματα κοπράνων έδειξαν σημαντική αύξηση του Δείκτη Ευεξίας του Μικροβιώματος του Εντέρου — ενός δείκτη της συνολικής υγείας του εντέρου — ειδικά 72 ώρες μετά τη λήψη κεφίρ. Επιπλέον, τα συγκεκριμένα μικροβιακά στελέχη στο κεφίρ που χορηγήθηκε στους ασθενείς βρέθηκαν σε διαφορετικά επίπεδα στο έντερό τους.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κανένας ασθενής δεν ανέπτυξε λοιμώξεις σχετικές με το κεφίρ και δεν υπήρξαν παρενέργειες όπως έμετος ή φούσκωμα. Με βάση τα αποτελέσματα, οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το κεφίρ ήταν ασφαλές για τους ασθενείς της ΜΕΘ, ιδίως λόγω της έλλειψης μικροβιακής ποικιλομορφίας κατά την εισαγωγή τους στη ΜΕΘ.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Microbiology εξέτασε τις επιδράσεις του κεφίρ στη μικροβιακή ποικιλομορφία του εντέρου. Είκοσι οκτώ υγιείς νεαροί ενήλικες χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες. Η μία έλαβε κεφίρ, η δεύτερη γιαούρτι και η τρίτη απλό γάλα. Κάθε ομάδα λάμβανε τα προϊόντα καθημερινά για δύο εβδομάδες. Η ομάδα που λάμβανε κεφίρ παρουσίασε αύξηση των ευεργετικών βακτηρίων που παράγουν γαλακτικό οξύ και λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, ενώσεις που είναι γνωστό ότι υποστηρίζουν την πέψη, ενισχύουν το εντερικό φράγμα και μειώνουν τη φλεγμονή.
Μειώνει τη φλεγμονή
Σε μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή που δημοσιεύθηκε στο Cell το 2021, μια ομάδα υγιών ενηλίκων ακολούθησε μία από τις δύο δίαιτες —μία πλούσια σε φυτικές ίνες και η άλλη πλούσια σε ζυμωμένα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένου του κεφίρ— για 17 εβδομάδες. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και τις ανοσολογικές αντιδράσεις τους.
Όσοι ακολούθησαν διατροφή πλούσια σε ζυμωμένα τρόφιμα, όπως γιαούρτι, κεφίρ και λάχανο τουρσί, παρουσίασαν αύξηση της ποικιλομορφίας των μικροβίων του εντέρου τους με την πάροδο του χρόνου και χαμηλότερους δείκτες φλεγμονής, υποδηλώνοντας μειωμένη φλεγμονή στο σώμα.
(Εικονογράφηση: The Epoch Times)
Και άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι το κεφίρ μείωσε τη φλεγμονή, με τον τύπο του κεφίρ να έχει σημασία. Οι συγγραφείς της τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης δοκιμής του 2023 δοκίμασαν δύο τύπους κεφίρ: ένα παρασκευασμένο με το παραδοσιακό μείγμα βακτηρίων και ζυμών που βρίσκονται στους αυθεντικούς κόκκους κεφίρ και ένα εμπορικό κεφίρ, παρασκευασμένο χωρίς τα παραδοσιακά μικρόβια.
Είκοσι ένας άνδρες με υψηλή LDL χοληστερόλη έλαβαν δύο μερίδες κεφίρ καθημερινά για τέσσερις εβδομάδες, εναλλάσσοντας τους δύο τύπους μετά από ένα διάλειμμα τεσσάρων εβδομάδων. Οι ερευνητές μέτρησαν τους δείκτες υγείας τους πριν και μετά από κάθε περίοδο.
Το παραδοσιακό κεφίρ μείωσε τη χοληστερόλη LDL και τους δείκτες που σχετίζονται με φλεγμονή και κακή λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων. Ωστόσο, το εμπορικό κεφίρ προκάλεσε αύξηση ενός δείκτη φλεγμονής, του παράγοντα νέκρωσης όγκων άλφα, μιας πρωτεΐνης που βοηθά στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος και της φλεγμονής.
Αυξάνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη
Μελέτες υποδηλώνουν ότι τα άφθονα προβιοτικά του κεφίρ ωφελούν και τη μεταβολική υγεία, βοηθώντας τον οργανισμό να μετατρέψει τα τρόφιμα σε ενέργεια και να διατηρήσει ισορροπημένα τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases, περιελάμβανε 24 μελέτες που συνέκριναν άτομα που έπιναν κεφίρ με άτομα που δεν έπιναν. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι καταναλωτές κεφίρ είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα σακχάρου στο αίμα νηστείας — περίπου 8 χιλιοστόγραμμα ανά δεκατόλιτρο. Το κεφίρ βελτίωσε επίσης την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Όταν ο οργανισμός μας χρησιμοποιεί την ινσουλίνη πιο αποτελεσματικά, τα κύτταρά μας λαμβάνουν την ενέργεια που χρειάζονται για να λειτουργήσουν σωστά.
(Esin Deniz/Shutterstock)
Πρόσθετα οφέλη
Μελέτες έχουν δείξει ότι το κεφίρ επηρεάζει τον εγκέφαλό μας και τη διάθεσή μας. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το κεφίρ, που περιέχει δύο τύπους βακτηρίων — Lactobacillus helveticus και Bifidobacterium longum — περιόρισε την κατάθλιψη ηλικιωμένων ασθενών με υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία.
Μια συστηματική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι το κεφίρ επέφερε βελτίωση στη μνήμη και στη γνωστική λειτουργία.
Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι το κεφίρ μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση ισχυρών οστών. Σε μια μελέτη του 2015, 40 ασθενείς με οστεοπόρωση έλαβαν είτε γάλα που είχε υποστεί ζύμωση με κεφίρ και ασβέστιο καθημερινά για έξι μήνες είτε μόνο συμπληρώματα ασβεστίου. Το κεφίρ με ασβέστιο επιβράδυνε την απώλεια οστικής μάζας, αύξησε τον σχηματισμό οστών και αύξησε ελαφρώς την οστική πυκνότητα, συγκρινόμενο με την ομάδα που έλαβε μόνο ασβέστιο.
Αρκετές μελέτες υποδηλώνουν επίσης ότι το κεφίρ επιδρά θετικά και στη υγεία του δέρματός μας. Μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι το σπιτικό κεφίρ βελτίωσε την επιδερμίδα υγιών εθελοντών, ενώ άτομα με ατοπική δερματίτιδα παρουσίασαν βελτίωση στα συμπτώματά τους, ιδιαίτερα στη λειτουργία του δερματικού φραγμού και στην ικανότητα του δέρματος να διατηρεί την υγρασία.
Πώς να αυξήσετε την απορρόφηση
«Τα περισσότερα ζυμωμένα τρόφιμα περιέχουν μικροθρεπτικά συστατικά που είναι φυσικά πιο βιοδιαθέσιμα», είπε η Γκαργκάνο. Ορισμένες εργαστηριακές μελέτες υποδηλώνουν ότι τα μικροθρεπτικά συστατικά του κεφίρ μπορεί να απορροφηθούν πιο αποτελεσματικά όταν συνδυάζονται με μικροφύκη όπως η σπιρουλίνα ή η χλωρέλλα, πράσινα φύκια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, πρωτεΐνες, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά. Ωστόσο, αυτά τα αποτελέσματα δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί σε μελέτες σε ανθρώπους, παρατήρησε.
Πέρα από τις διαφορές στα βακτηριακά και ζυμομυκητιακά στελέχη του κεφίρ, ποικίλοι παράγοντες επηρεάζουν τα ευεργετικά του αποτελέσματα, όπως ο τύπος του ζωικού γάλακτος που χρησιμοποιείται — αγελάδας, αίγας, προβάτου, καμήλας ή βουβαλου — η παστερίωση, η θερμοκρασία και οι συνθήκες αποθήκευσης, οι οποίες επηρεάζουν τις βιοδραστικές ενώσεις και την περιεκτικότητα σε προβιοτικά του τελικού προϊόντος.
Βέλτιστη αποθήκευση
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τη σταθερότητα αποθήκευσης του κεφίρ, όπως η θερμοκρασία, τα συστατικά και η διαδικασία παραγωγής. Ωστόσο, η Γκαργκάνο προτείνει να το αποθηκεύετε στο ψυγείο. «Επειδή περιέχει ζωντανά βακτήρια, είναι καλύτερο να έχετε υπ’ όψιν την ημερομηνία λήξης που αναγράφεται στη συσκευασία και, μόλις το ανοίξετε, να το καταναλώσετε μέσα σε μια εβδομάδα».
(Εικονογράφηση: The Epoch Times, Shutterstock)
Συμβουλές από επαγγελματίες
Ακόμα κι αν έχετε δυσανεξία στη λακτόζη μπορείτε να καταναλώσετε το κεφίρ χωρίς προβλήματα, καθώς η διαδικασία ζύμωσης διασπά τη λακτόζη στο γάλα, καθιστώντας το πολύ χαμηλό σε γλυκόζη γάλακτος, η οποία προκαλεί πεπτικές διαταραχές σε περίπου 68% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αν δεν σας αρέσει η ξινή, πικάντικη γεύση του, η Γκαργκάνο προτείνει να το ανακατέψετε με φρέσκα ή κατεψυγμένα μούρα και βούτυρο από ξηρούς καρπούς. «Ή μπορείτε να το ανακατέψετε με γιαούρτι ή/και με δημητριακά».
Τα προβιοτικά είναι ευαίσθητα στη θερμότητα, γι’ αυτό αφήστε τα δημητριακά σας να κρυώσουν πριν προσθέσετε το κεφίρ. Εναλλακτικά, μπορείτε να αποφύγετε εντελώς τη θερμότητα και να μουλιάσετε τα δημητριακά στο κεφίρ όλη τη νύχτα.
Όταν αγοράζετε κεφίρ, αναζητήστε όρους όπως «ζωντανές και ενεργές καλλιέργειες» στη φιάλη και λίστες συγκεκριμένων προβιοτικών, συνιστά η Γκαργκάνο.
Προφυλάξεις
Τα ζυμωμένα τρόφιμα είναι ασφαλή για τους περισσότερους ανθρώπους, αν και η λήψη προβιοτικών μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα σε ορισμένους. Η σταδιακή εισαγωγή τους στη διατροφή σας βοηθά τον οργανισμό να προσαρμοστεί πιο εύκολα.
Όσοι λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά φάρμακα πρέπει να είναι προσεκτικοί, καθώς το κεφίρ περιέχει πολλά στελέχη βακτηρίων και ζυμομυκήτων, τα οποία μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ασθένειας. Όσοι έχουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε χειρουργική επέμβαση πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους πριν καταναλώσουν κεφίρ, είπε η Γκαργκάνο.
Συνταγές
Το κεφίρ παρασκευάζεται παραδοσιακά με ζωικό γάλα, όπως αγελαδινό, πρόβειο ή κατσικίσιο. Ωστόσο, μπορείτε επίσης να το παρασκευάσετε και με φυτικό γάλα, νερό καρύδας ή απλό νερό. Για τη δημιουργία του κεφίρ, το γάλα ή το αρωματισμένο νερό ζυμώνεται με κόκκους κεφίρ, οι οποίοι είναι συστάδες βακτηρίων και ζυμομυκήτων που ζουν μαζί σε μια συμβιωτική κοινότητα. Το αποτέλεσμα είναι ένα πικάντικο, ελαφρώς αναβράζον ρόφημα.
(showcake/iStock)
Πικάντικο ποτό με κεφίρ
Αυτή η συνταγή είναι ευγενική προσφορά της Σέρινταν Τζένριχ [Sheridan Genrich], κλινικής διατροφολόγου, φυσιοπαθητικού και συγγραφέα για θέματα υγείας στην Epoch Times.
Υλικά
1/4 φλιτζανιού πλήρες γάλα
3/4 φλιτζανιού απλό κεφίρ γάλακτος χωρίς ζάχαρη σε θερμοκρασία δωματίου
1 κ.γλ. σιρόπι σφενδάμου ή 3 σταγόνες στέβια
⅛ κ.γλ. μοσχοκάρυδο ή κανέλα (ή και τα δύο)
Μια πρέζα κάρδαμο για επιπλέον ζεστασιά (προαιρετικά)
Παρασκευή
Ζεστάνετε το γάλα σε μέτρια φωτιά μέχρι τους ~40° C , χωρίς να το αφήσετε να κάψει, για να διατηρήσετε τα βακτήρια του κεφίρ.
Προσθέστε το σιρόπι σφενδάμου ή τη στέβια και ανακατέψτε μέχρι να διαλυθούν πλήρως.
Προσθέστε τα μπαχαρικά και ανακατέψτε μέχρι να γίνει ομοιογενές.
Ρίξτε το σε κεφίρ θερμοκρασίας δωματίου, ανακατεύοντας συνεχώς μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα.
Εάν θέλετε, πασπαλίστε με περισσότερη κανέλα, μοσχοκάρυδο ή κάρδαμο πριν το σερβίρετε.
Σμούθι με φρούτα και κεφίρ
Συνδυάστε το κεφίρ με φρούτα όπως μύρτιλα, σμέουρα ή φράουλες, προσθέστε μια μπανάνα και ανακατέψτε για ένα νόστιμο και θρεπτικό πρωινό.
(Happy Foods Tube/Shutterstock)
Γρανίτα κεφίρ και φρούτων
Ανακατέψτε το κεφίρ με φρούτα της επιλογής σας και καταψύξτε σε καλούπια γρανίτας για ένα παγωμένο γλύκισμα.
Παγωμένο κεφίρ και φρούτα
Γλυκάνετε 2 φλιτζάνια κεφίρ με μέλι και βανίλια και απλώστε το ομοιόμορφα σε ένα ταψί με λαδόκολλα. Πασπαλίστε το κεφίρ με τα αγαπημένα σας φρούτα, όπως φράουλες, μύρτιλα και βατόμουρα, ανάλογα την εποχή. Μπορείτε να γίνετε δημιουργικοί και να προσθέσετε ακόμη και ινδική καρύδα, ξηρούς καρπούς ή σταφίδες. Βάλτε το στην κατάψυξη για τουλάχιστον δύο ώρες. Ύστερα, σπάστε το σε κομμάτια και απολαύστε το!
Η άρπα έχει λαμπρή και μακραίωνη ιστορία. Από την αρχαία αιγυπτιακή άρπα με τόξο (που ονομάζεται «benet») έως τις άρπες της Μεσοποταμίας, η εικόνα των ασημένιων χορδών, τεντωμένων σε ένα γυαλισμένο, καμπύλο ξύλινο πλαίσιο έχει γίνει συνώνυμη με την κομψότητα και την ομορφιά.
Η σύγχρονη άρπα αποτελεί βασικό στοιχείο της συμφωνικής ορχήστρας, και η θέση της είναι πλέον εδραιωμένη, με πολλές κλασικές συνθέσεις για σόλο άρπα. Ωστόσο, η εξέλιξή της σε όργανο δεξιοτεχνίας δεν ήταν ομαλή, καθώς για ένα διάστημα είχε περιοριστεί στον ρόλο του συνοδευτικού οργάνου. Ωστόσο, ο Φελίξ Γκοντεφρουά και οι συνθέσεις του για άρπα με πεντάλ το άλλαξαν αυτό.
Ο Φελίξ Γκοντεφρουά (1818-1897) είναι ίσως ο πιο σημαντικός αρπιστής του 19ου αιώνα. Ο συνθέτης Εκτόρ Μπερλιόζ είχε πει : «Ο κύριος Γκοντεφρουά, απόλυτα κυρίαρχος του οργάνου του, έχει τέτοια δύναμη που δεν χρειάζεται να φοβάται κανέναν ανταγωνισμό».
Οι ικανότητές του στη σύνθεση ήταν ανάλογου επιπέδου. Ο Βέλγος βιρτουόζος έγραψε πολλά αριστουργήματα για σόλο άρπα, συμπεριλαμβανομένων των δημοφιλών «La danse des Sylphes» και «La harpe éolienne». Αυτά τα έργα ώθησαν τις τεχνικές δυνατότητες του οργάνου με νέους και πρωτόγνωρους τρόπους.
Ο Γκοντεφρουά εμφανίστηκε μια κρίσιμη εποχή, όταν η άρπα ως σόλο όργανο είχε υποβαθμιστεί επικίνδυνα. Οι Φραντς Λιστ και Φρεντερίκ Σοπέν είχαν προωθήσει το πιάνο στη θέση του πρωταγωνιστή, και η άρπα — ένα πολύ διαφορετικό όργανο — υπέφερε από τη σύγκριση. Ο δάσκαλος του Γκοντεφρουά, ο Τεοντόρ Λαμπάρ, συνέθεσε έργα που «αποκάλυπταν μια προφανή τάση να θέλει να συγκρίνει την άρπα με το πιάνο», σύμφωνα με τον μαθητή του Γκοντεφρουά, Αλφόνς Χασσελμάνς.
Αντίθετα, οι συνθέσεις του Γκοντεφρουά τόνιζαν τις εγγενείς ιδιότητες της άρπας και αναδείκνυαν την ικανότητα του εκτελεστή με έναν φυσικό τρόπο. Αυτό ήταν δυνατόν χάρη στην άρπα με πεντάλ (ή άρπα ορχήστρας), ενός νέου τύπου άρπας που επέτρεπε στον εκτελεστή να αλλάζει την τονικότητα των χορδών έως και έναν ολόκληρο τόνο, με αποτέλεσμα χρωματισμούς ανάλογους του πιάνου. Χρησιμοποιώντας το νέο όργανο, έγραψε επαναλαμβανόμενα μοτίβα, νότες και τρίλλιες, που προηγουμένως ήταν αδύνατο να εκτελεστούν. Πλέον, η άρπα με πεντάλ κατέχει βασική θέση στη συμφωνική ορχήστρα.
Η άρπα ορχήστρας διαθέτει πεντάλ, τα οποία επιτρέπουν το δεξιοτεχνικό παίξιμο που αρμόζει σε ένα όργανο ορχήστρας. Κρατικό Ινστιτούτο Μουσικής Έρευνας, Βερολίνο. (Μουσείο Μουσικών Οργάνων/Knud Petersen/CC BY-SA 4.0)
Étude de Concert
Στο Étude de Concert Op. 193 του Γκοντεφρουά, οι αρχικές συγχορδίες είναι μελαγχολικές και ευγενείς, δημιουργώντας την ατμόσφαιρα της Μι ύφεσης ελάσσονος. Μετά από μια διακοσμητική φράση στο υψηλό ηχόχρωμα, στο 0:50, η μουσική εντείνεται. Ενώ το δεξί χέρι εκτελεί μια σύνθετη χορογραφική ρουτίνα, το αριστερό συνεχίζει να υφαίνει τη μελωδική γραμμή ατάραχο. Οι περίφημες επαναλαμβανόμενες νότες είναι σχεδόν συνεχείς σε όλο το κομμάτι, παρέχοντας αντίστιξη στην απαλή μελωδία.
Ο Εμμανουέλ Σεϋσσόν ερμηνεύει το Étude de Concert Op. 193, σε αυτή την υπέροχη εκτέλεση.
Ο Λευκός Οίκος δημοσίευσε στις 13 Νοεμβρίου δήλωση με τις λεπτομέρειες της συμφωνίας που συνήψαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Νότιος Κορέα στις συνόδους κορυφής του Αυγούστου και του Οκτωβρίου, σχετικά με τη συνεργασία τους στην κατασκευή εμπορικών και πολεμικών πλοίων, συμπεριλαμβανομένων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων — ένα θέμα για το οποίο η Κίνα εξέφρασε ανησυχία.
Στο κοινό ενημερωτικό σημείωμα που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος αναφέρεται πως οι Ηνωμένες Πολιτείες υποδέχθηκαν θετικά τη δέσμευση της Δημοκρατίας της Κορέας (ROK — η επίσημη ονομασία της Νότιας Κορέας) να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό και τη διεύρυνση της δυναμικότητας της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας, μεταξύ άλλων μέσω επενδύσεων σε αμερικανικά ναυπηγεία και στο αμερικανικό εργατικό δυναμικό.
Το έγγραφο συνέχιζε ότι οι δύο χώρες θα προχωρήσουν «σε περαιτέρω συνεργασία μέσω μιας ομάδας εργασίας για τη ναυπηγική βιομηχανία» και θα επιδιώξουν «την αύξηση του αριθμού των αμερικανικών εμπορικών πλοίων και των στρατιωτικών πλοίων σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα το συντομότερο δυνατό, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής ναυπήγησης αμερικανικών πλοίων στη Νότια Κορέα».
Αναφέρεται επιπλέον επίσης ότι οι ΗΠΑ «έχουν δώσει έγκριση στη Δημοκρατία της Κορέας να κατασκευάσει πυρηνοκίνητα υποβρύχια κρούσης» και ότι θα συνεργαστούν στενά με τη Σεούλ για τις απαιτήσεις του προγράμματος ναυπήγησης, «συμπεριλαμβανομένων των επιλογών προμήθειας καυσίμων».
Κατά τη δεύτερη σύνοδο κορυφής τους, που πραγματοποιήθηκε στις 29 Οκτωβρίου στην πόλη Γκιονγκτζού, ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος Λι Τζε-μγιονγκ ζήτησε από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ τη συνδρομή των ΗΠΑ για να ναυπηγήσουν οι νοτιοκορεατικές δυνάμεις πυρηνοκίνητα υποβρύχια, τα οποία όπως υπογράμμισε θα βοηθήσουν τη Νότιο Κορέα να «παρακολουθεί κινεζικά και βορειοκορεατικά υποβρύχια» και ταυτόχρονα θα ενισχύσουν την αμερικανική παρουσία στην περιοχή. Την επομένη της συνόδου, ο Τραμπ ανακοίνωσε μέσω της πλατφόρμας Truth Social ότι ενέκρινε τη ναυπήγηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στη Φιλαδέλφεια.
Η νοτιοκορεατική ναυπηγική εταιρεία Hanwha Ocean είχε αγοράσει το Philly Shipyard το 2024 και, τον Αύγουστο, ο όμιλος Hanwha ανακοίνωσε επένδυση ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αναβάθμιση των υποδομών του ναυπηγείου, με στόχο την αύξηση της παραγωγικής ικανότητάς του. Η ανακοίνωση έγινε την περίοδο που ο Λι επισκεπτόταν το ναυπηγείο, μετά από την πρώτη σύνοδο κορυφής με τον Τραμπ στην Ουάσιγκτον.
Το κοινό σημείωμα επιβεβαίωνε επίσης ότι ο Τραμπ και ο Λι ανανέωσαν μια δέσμευση της Νότιας Κορέας, η οποία είχε διατυπωθεί τον Ιούλιο, για επένδυση 150 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία — μια πρωτοβουλία που η Σεούλ χαρακτηρίζει «Make American Shipbuilding Great Again» (MASGA) («Να ξανακάνουμε τη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ μεγάλη»).
Ποιον στοχεύουν τα υποβρύχια
Ο Μπρους Κλίνγκνερ (Bruce Klinger), ανώτερος συνεργάτης του Mansfield Foundation, εξήγησε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια της Νότιας Κορέας θα παρακολουθούν πρωτίστως την Κίνα και όχι τη Βόρεια Κορέα.
Σύμφωνα με την ανάλυσή του, η Νότιος Κορέα «δεν χρειάζεται πυρηνοκίνητα υποβρύχια» για να αντιμετωπίσει τις ναυτικές ή υποβρύχιες δυνατότητες της Βορείου Κορέας. Αντίθετα, τόνισε ότι το πλεονέκτημά τους έγκειται στις αποστολές μεγάλης εμβέλειας, «μακριά από την Κορεατική Χερσόνησο», γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμα για «περιφερειακά ενδεχόμενα, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης κινεζικών υποβρυχίων».
Ο Κλίνγκνερ αξιολόγησε επίσης ότι η απόφαση του Τραμπ ήταν «απρόσμενη», καθώς αντιστρέφει χρόνια αμερικανικής διστακτικότητας σχετικά με την έγκριση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων στη Νότια Κορέα και την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας για την ειρηνική χρήση της πυρηνικής ενέργειας. Υπέθεσε ότι η απόφαση ενδέχεται να οφείλεται στο ότι ο Τραμπ φαίνεται να έχει αναπτύξει θετικό κλίμα με τον Λι κατά τις δύο συναντήσεις τους, με αποτέλεσμα να αποδεχθεί το αίτημα του Λι.
Το κοινό ενημερωτικό σημείωμα ανέφερε ότι, «σε συνάρτηση με τη διμερή συμφωνία 123 και υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρηθούν οι νομικές απαιτήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ουάσιγκτον στηρίζει τη διαδικασία που θα οδηγήσει τη Δημοκρατία της Κορέας στον πολιτικό εμπλουτισμό ουρανίου και την επανεπεξεργασία χρησιμοποιημένου καυσίμου για ειρηνικές χρήσεις».
Οι Συμφωνίες Ειρηνικής Πυρηνικής Συνεργασίας, γνωστές ως «συμφωνία 123», οι οποίες προβλέπονται από το Άρθρο 123 του Νόμου περί Ατομικής Ενέργειας του 1954, καθιέρωσαν ένα πλαίσιο που επιτρέπει την ειρηνική πυρηνική συνεργασία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών.
Τα πυρηνοκίνητα υποβρύχια χρησιμοποιούν ως καύσιμο εμπλουτισμένο ουράνιο, γεγονός που τους επιτρέπει να επιχειρούν έως και 30 χρόνια χωρίς ανεφοδιασμό.
Ανησυχίες για τη διαρροή τεχνολογίας
Ο Γκόρντον Τσανγκ (Gordon Chang), ανώτερος συνεργάτης του Gatestone Institute, δήλωσε στην Epoch Times ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι προσεκτικές στη διαμοίραση τόσο ευαίσθητης τεχνολογίας με την κυβέρνηση του Λι.
Ο Τσανγκ υποστήριξε ότι ο Λι διατηρεί «φιλοκινεζική, φιλοβορειοκορεατική και αντιαμερικανική» στάση και προειδοποίησε ότι η Ουάσιγκτον «δεν πρέπει να μοιραστεί τίποτα ευαίσθητο μαζί του», καθώς «οτιδήποτε έχει θα μπορούσε να μεταφερθεί στους εχθρούς των ΗΠΑ».
Οι πολιτικοί αντίπαλοι του Λι τον είχαν επικρίνει όταν, τον Μάρτιο του 2024, πριν εκλεγεί πρόεδρος, εμφανίστηκε με αυτό που οι επικριτές του χαρακτήρισαν «δουλοπρεπή στάση» προς την Κίνα κατά τη συνάντησή του με τον τότε Κινέζο πρέσβη στη Σεούλ, Σινγκ Χάιμινγκ. Επικρίθηκε εκ νέου τον Μάιο, όταν υποβάθμισε το ζήτημα της Ταϊβάν, λέγοντας πως «δεν υπάρχει λόγος να αναμιγνύεται κανείς στα θέματα της Κίνας» και πως θα αρκούσε να πει κανείς ένα «xiexie» —δηλαδή «ευχαριστώ» στα κινεζικά— τόσο στην Κίνα όσο και στην Ταϊβάν.
Σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στην κινεζική πρεσβεία στη Σεούλ, ο Κινέζος πρέσβης Ντάι Μπινγκ εξέφρασε ανησυχία για το σχέδιο ΗΠΑ-Νότιας Κορέας.
Τόνισε ότι το Πεκίνο ελπίζει πως η Νότιος Κορέα «θα χειριστεί το ζήτημα με προσοχή, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες πολλών χωρών». Υπογράμμισε επίσης πως η συνεργασία για πυρηνοκίνητα υποβρύχια «υπερβαίνει τις εμπορικές διαστάσεις και συνδέεται άμεσα με το διεθνές καθεστώς ‘μη διάδοσης’ και την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα».
Η αυξανόμενη ναυτική ισχύς της Κίνας
Οι συζητήσεις Ουάσιγκτον-Σεούλ έγιναν εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τον ραγδαία ενισχυμένο κινεζικό στόλο.
Η ετήσια έκθεση του Πενταγώνου για τον κινεζικό στρατό το 2024 ανέφερε ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας διαθέτει «τον μεγαλύτερο ναυτικό στόλο στον κόσμο», με πάνω από 370 πλοία και υποβρύχια, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 140 μεγάλων πολεμικών σκαφών. Η έκθεση προβλέπει ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί σε 395 το 2025 και 435 το 2030.
Η Κίνα έχει επικρίνει ανοιχτά τη συνεργασία μεταξύ ΗΠΑ και Νότιας Κορέας. Τον Ιούλιο, η κρατική εφημερίδα Global Times δημοσίευσε άρθρο όπου προειδοποιούσε ότι η συνεργασία με τις ΗΠΑ θα μπορούσε να οδηγήσει σε «επισφαλή κατάσταση» και να καταστήσει τη Νότια Κορέα «όλο και πιο εξαρτημένη ή ακόμη και υποδεέστερη των αμερικανικών συμφερόντων». Τον Αύγουστο, νέο άρθρο της ίδιας εφημερίδας υποστήριζε ότι οι επενδύσεις στη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ «ενδέχεται να μην αποδειχθούν προσοδοφόρες» για τη Σεούλ.
Τον Οκτώβριο, η Κίνα επέβαλε κυρώσεις σε πέντε αμερικανικές θυγατρικές της Hanwha Ocean, απαγορεύοντας σε κινεζικές οντότητες και ιδιώτες να συναλλάσσονται με αυτές. Τη Δευτέρα, το Πεκίνο ανέστειλε τις κυρώσεις για έναν χρόνο, με το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου να εξηγεί ότι η άρση έγινε ως απάντηση στην αμερικανική απόφαση για αναστολή των λιμενικών τελών που επιβάλλονταν σε κινεζικά πλοία.
Η ανακοίνωση αυτή ήρθε μετά τη συνάντηση του Τραμπ με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στις 30 Οκτωβρίου στην πόλη Μπουσάν της Νότιας Κορέας, όπου συμφώνησαν να αναστείλουν για έναν χρόνο τα αμοιβαία τιμωρητικά εμπορικά μέτρα.
Σύμφωνα με το κοινό σημείωμα, ο Τραμπ και ο Λι επιβεβαίωσαν επίσης τις προσπάθειές τους «για τη διασφάλιση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας και των πτήσεων καθώς και άλλων νόμιμων χρήσεων της θάλασσας» στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού.
Τόνισαν «τη σημασία της διατήρησης της ειρήνης και της σταθερότητας στα στενά της Ταϊβάν» και ενθάρρυναν «την ειρηνική επίλυση των ζητημάτων μεταξύ των δύο πλευρών» και «την αντίθεση σε μονομερείς αλλαγές του status quo».
Ο Ντάι δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου ότι το Πεκίνο ελπίζει πως «η συμμαχία ΗΠΑ-Νοτίου Κορέας δεν θα προκαλέσει ανάφλεξη στο ζήτημα της Ταϊβάν».
Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται αυτόν τον μήνα από τη Συμφωνία του Ντέιτον, η οποία έθεσε τέλος σε έναν εμφύλιο πόλεμο διάρκειας άνω των τριών ετών στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, με 100.000 νεκρούς.
Η συμφωνία διατήρησε το ενιαίο κράτος της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, αλλά το διαίρεσε στη σερβική Δημοκρατία Σέρπσκα και στην Ομοσπονδία Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, όπου κατοικούν κυρίως Βόσνιοι Μουσουλμάνοι και Κροάτες.
Η Δημοκρατία Σέρπσκα πρόκειται να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές στις 23 Νοεμβρίου, για την αντικατάσταση του Μίλοραντ Ντόντικ—στενού συμμάχου του Κρεμλίνου—ο οποίος απομακρύνθηκε από το αξίωμα μετά από παρέμβαση του Ύπατου Εκπροσώπου (OHR), θεσμού που διορίζεται από διεθνή όργανα υπό την επιρροή του ΟΗΕ, της ΕΕ και μελών του ΝΑΤΟ.
Τα Δυτικά Βαλκάνια έχουν αποκτήσει καίρια σημασία, καθώς η Κροατία —μέλος της ΕΕ— συνορεύει με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Σερβία, σύνορα τα οποία αξιοποιούν δίκτυα παράνομης διακίνησης προς την ΕΕ.
Στις 22 Οκτωβρίου, η βρετανική κυβέρνηση επέβαλε κυρώσεις σε δύο κυκλώματα διακινητών με έδρα το Κόσοβο και την Κροατία. Σε ανακοίνωσή του, το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι το δεύτερο κύκλωμα, υπό τον Νουσρέτ Σεφερόβιτς, είχε «προμηθεύσει πλαστά κροατικά διαβατήρια σε βαλκανικές συμμορίες για να διευκολύνει την είσοδό τους σε ευρωπαϊκές χώρες».
Το υπουργείο πρόσθεσε ότι ο Σεφερόβιτς είχε εξασφαλίσει τα πλαστά διαβατήρια, τα οποία πωλήθηκαν σε οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα, μεταξύ των οποίων οι συμμορίες Σκάλιαρι και Καβάλτς του Μαυροβουνίου.
Τον Οκτώβριο, η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Υβέτ Κούπερ υπογράμμισε ότι «η ασφάλεια στα Δυτικά Βαλκάνια επηρεάζει συνολικά την ασφάλεια της Ευρώπης».
Τα παράπονα των Σέρβων της Βοσνίας
Ο Κρίστιαν Σμιτ (Christian Schmidt), Ύπατος Εκπρόσωπος για τη Βοσνία–Ερζεγοβίνη και πρώην Γερμανός υπουργός, διορίστηκε από την ΕΕ το 2021, αλλά συγκρούστηκε επανειλημμένα με τον Ντόντικ, ο οποίος επιδιώκει την απόσχιση της Δημοκρατίας Σέρπσκα και την ένταξή της στη Σερβία.
Ο Ντόντικ, που εξελέγη πρόεδρος της Δημοκρατίας Σέρπσκα τον Νοέμβριο 2022, συναντήθηκε πολλές φορές φέτος με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ η Μόσχα έχει στηρίξει συστηματικά τον Βόσνιο Σέρβο ηγέτη στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Τον Φεβρουάριο, ο Ντόντικ καταδικάστηκε σε έναν χρόνο φυλάκιση και αποκλείστηκε από την πολιτική για έξι χρόνια, μετά από απόφαση του Δικαστηρίου της Βοσνίας–Ερζεγοβίνης ότι αγνόησε τις εντολές του Ύπατου Εκπροσώπου.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, καταδίκασε την απόφαση, αναφέροντας ότι θα μπορούσε να έχει «πολύ αρνητικές συνέπειες» για τα Βαλκάνια. Επισήμανε επίσης ότι η δίωξη ήταν «απολύτως πολιτική» και στρεφόταν όχι μόνο κατά του Ντόντικ, αλλά και «όλων των πατριωτικών σερβικών δυνάμεων», κάτι που χαρακτήρισε «απαράδεκτο».
Στις 6 Αυγούστου, ο Ντόντικ απομακρύνθηκε από το αξίωμα, αφού αρνήθηκε να συμμορφωθεί με απόφαση του Εφετείου που επικύρωνε την ποινή. Αργότερα η ποινή μετατράπηκε σε χρηματικό πρόστιμο, το οποίο κατέβαλε.
Ο ιδρυτής και εκδότης του περιοδικού Indikt, Αλεξάνταρ Γκρμπιτς, δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι η απομάκρυνση του Ντόντικ ήταν «αντιδημοκρατική». Υποστήριξε ότι καμία απόφαση Ύπατου Εκπροσώπου δεν μπορεί να θεωρηθεί δημοκρατική, «καθώς το ίδιο το αξίωμα στερείται δημοκρατικής νομιμοποίησης». Κατηγόρησε επίσης την ΕΕ και το ΝΑΤΟ ότι έχουν επιδείξει μεροληψία εις βάρος των Σέρβων τις τελευταίες δεκαετίες και ότι οι αποφάσεις του OHR «έχουν σταθερά λειτουργήσει εις βάρος των Σέρβων».
Σε συνέντευξή του που δημοσιεύτηκε στις 25 Οκτωβρίου, ο Σμιτ τόνισε ότι η αποστολή του είναι «να υπερασπιστεί το Ντέιτον». Παράλληλα, κατηγόρησε τον Ντόντικ ότι χρησιμοποιείται «ως πιόνι» από τον Πούτιν.
Ο ρόλος της Ρωσίας
Η θρησκευτική αντιπαλότητα βρίσκεται στη ρίζα της σύγκρουσης. Οι Σέρβοι της Βοσνίας είναι κυρίως χριστιανοί ορθόδοξοι, οι Κροάτες καθολικοί και οι Βόσνιοι μουσουλμάνοι.
Η Ρωσία, ως ορθόδοξη χριστιανική υπερδύναμη, θεωρεί εδώ και δεκαετίες ότι αποτελεί προστάτιδα των Σέρβων, μια αντίληψη που ανάγεται σε εποχές πριν από το 1914, όταν ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ξέσπασε μετά τη δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστροουγγαρίας, Φραγκίσκου Φερδινάνδου, στο Σαράγεβο από τον Γαβρίλο Πρίντσιπ, Σερβοβόσνιο.
Ο Ντένις Τζίντιτς (Denis Dzidic), εκτελεστικός διευθυντής του Balkan Investigative Reporting Network, το οποίο χρηματοδοτείται από κυβερνήσεις κρατών-μελών της ΕΕ, δήλωσε στην Epoch Times ότι ο Σμιτ «απέδωσε απολύτως σωστά» τον ρόλο του Ντόντικ. Εξήγησε ότι ο τελευταίος «επηρεάζεται άμεσα από το Κρεμλίνο» και ότι πολλές αποσταθεροποιητικές κινήσεις του γίνονται «με τη βεβαιότητα ότι θα έχει τη ρωσική στήριξη».
Στις 8 Ιανουαρίου 2025, ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα για την ανάσχεση προσπαθειών που «αμφισβητούν την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα κρατών των Δυτικών Βαλκανίων». Εννέα ημέρες αργότερα, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις σε συνεργάτες του Ντόντικ.
Στις 17 Οκτωβρίου, η κυβέρνηση Τραμπ ήρε τις κυρώσεις σε τέσσερα από αυτά τα πρόσωπα —Ντανιέλ Ντραγκίσεβιτς, Γιέλενα Πάγιτς Μπαστινάτς, Ντιάνα Μιλάνκοβιτς και Γκόραν Ράκοβιτς— και στις 29 Οκτωβρίου ήρε τις κυρώσεις και από τον ίδιο τον Ντόντικ, χωρίς εξήγηση.
Σε συνάντηση στο Κρεμλίνο στις 2 Οκτωβρίου, ο Πούτιν σημείωσε ότι ο Ντόντικ είχε «συμβάλει προσωπικά» στη βελτίωση των σχέσεων με τη Ρωσία.
Στις 18 Οκτωβρίου, το κοινοβούλιο των Σέρβων της Βοσνίας όρισε την Άνα Τρίσιτς Μπάμπιτς ως προσωρινή πρόεδρο έως τις νέες εκλογές. Το κόμμα του Ντόντικ, SNSD, υποστήριξε τον Σίνισα Κάραν για διάδοχο, ενώ η αντιπολίτευση προωθεί τον Μπράνκο Μπλάνουσα.
Οι ηγέτες των κρατών της περιοχής —Σερβίας, Κροατίας, Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, Μαυροβουνίου, Κοσόβου και Βόρειας Μακεδονίας— συμμετείχαν στη σύνοδο κορυφής του Berlin Process στις 22 Οκτωβρίου, που στοχεύει στην «προώθηση περιφερειακής συνεργασίας και ασφάλειας».
Χάρτης που δείχνει τα όρια του ομοσπονδιακού κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και των γειτονικών του χωρών. (Google Maps/Screenshot μέσω The Epoch Times)
Η «Διαδικασία του Βερολίνου» πραγματοποιείται τριάντα χρόνια μετά τη Συμφωνία του Ντέιτον, η οποία επιτεύχθηκε στη Βάση της Πολεμικής Αεροπορίας Wright–Patterson, κοντά στο Ντέιτον του Οχάιο, τον Νοέμβριο του 1995, και υπεγράφη επισήμως τον επόμενο μήνα στο Παρίσι.
Ο καθηγητής νομικής Ρον Σλάι (Ron Slye), από το Πανεπιστήμιο του Σιάτλ, ανέφερε στην Epoch Times ότι ο Πούτιν επιδιώκει στρατηγικά συμφέροντα στην περιοχή, θέλοντας «να αποδυναμώσει και να αποσταθεροποιήσει τη Δύση ή την Ευρώπη» και ότι η πρώην Γιουγκοσλαβία αποτελεί μέρος αυτής της επιδίωξης.
Ανέφερε ότι παγκοσμίως επικρατεί ένταση μεταξύ της ιδέας ενός «πιο καθαρού εθνικού κράτους» και ενός «πολυπολιτισμικού μοντέλου πλούσιου σε μετανάστες», κάτι που αναπόφευκτα αντανακλάται και στους Σέρβους της Βοσνίας.
Ο Τζίντιτς πρόσθεσε ότι η Μόσχα αντιμετωπίζει τα Δυτικά Βαλκάνια ως «παιχνιδότοπο αποσταθεροποίησης», επιδιώκοντας όχι απαραίτητα πόλεμο, αλλά αναταραχή.
Ο Γκρμπιτς, από την πλευρά του, απέδωσε την τρέχουσα ένταση στις αποφάσεις του Σμιτ.
Η Συμφωνία του Ντέιτον
Η συμφωνία αρχικά ξεκίνησε στις 21 Νοεμβρίου 1995 και υπογράφηκε επισήμως στις 14 Δεκεμβρίου 1995 από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία και τη Γιουγκοσλαβία, η οποία υπέγραψε «εκ μέρους της Δημοκρατίας Σέρπσκα». Είχε προηγηθεί η σφαγή της Σρεμπρένιτσα, όπου έως και 8.000 Βόσνιοι μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν από σερβικές δυνάμεις.
Οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ρωσία ήταν μάρτυρες της συμφωνίας, χωρίς ωστόσο να την εγγυώνται.
Δύο χρόνια αργότερα, ο Ύπατος Εκπρόσωπος απέκτησε τις λεγόμενες «Εξουσίες της Βόννης», που του επιτρέπουν να παύει εκλεγμένους αξιωματούχους, να επιβάλλει νομοθεσία, να προχωρά σε δικαστικές μεταρρυθμίσεις και ακόμη και να ακυρώνει αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Ο Γκρμπιτς ανέφερε ότι ο Σμιτ άρχισε να ασκεί πιο ενεργά τις λεγόμενες «Εξουσίες της Βόννης», γεγονός που, όπως είπε, ενέτεινε τη σύγκρουση που υπήρχε ήδη ανάμεσα στον ίδιο και τον Μίλοραντ Ντόντικ. Πρόσθεσε ότι, υπό πολιτική πίεση και με το ενδεχόμενο δίωξης να βρίσκεται ανοιχτό, ο Ντόντικ είχε ανακοινώσει πως θα απαντούσε αναλόγως.
Το Μνημείο Ποτοτσάρι, κοντά στη Σρεμπρένιτσα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στις 20 Μαρτίου 2016. (Amel Emric/AP Photo)
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, επισκεπτόμενος το Σαράγεβο τον Μάρτιο, διαβεβαίωσε ότι το ΝΑΤΟ «παραμένει σταθερά προσηλωμένο στη σταθερότητα της περιοχής». Παρότι ο Ρούτε δεν κατονόμασε τη Ρωσία, σημείωσε ότι ολόκληρη η περιοχή θα ωφεληθεί από μια πραγματική δέσμευση στη συμφιλίωση και στη διαρκή ειρήνη, υπογραμμίζοντας πως μεταφέρει το ίδιο μήνυμα σε όλους τους παράγοντες της περιοχής.
Η ΕΕ προχωρεί σε ενταξιακές διαπραγματεύσεις με Αλβανία, Μαυροβούνιο και Σερβία, ενώ τον Δεκέμβριο 2023 αποφάσισε να ανοίξει διαπραγματεύσεις και με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, «όταν επιτευχθεί ο αναγκαίος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης».
Ο Τζίντιτς σχολίασε ότι «η Ρωσία έχει δηλώσει ξεκάθαρα» πως αντιμετωπίζει πλέον την ΕΕ όπως και το ΝΑΤΟ· ως αντίπαλο. Θεωρεί ότι η Μόσχα επιθυμεί τα Δυτικά Βαλκάνια «κατακερματισμένα, αποσταθεροποιημένα και φορτισμένα εθνοτικά», ώστε να λειτουργήσουν ως «ωρολογιακή βόμβα εντός της ΕΕ».
Η Γιουγκοσλαβία διασπάστηκε σε Σερβία και Μαυροβούνιο το 2003, δύο χρόνια μετά τη σύλληψη και έκδοση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στη Χάγη. Η Συμφωνία του Ντέιτον προέβλεπε ότι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη θα αποτελείται από δύο οντότητες· την Ομοσπονδία Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και τη Δημοκρατία Σέρπσκα, χωρίς σύνορα μεταξύ τους, με πρωτεύουσα το Σαράγεβο.
Ο Γκρμπιτς σχολίασε ότι, για τους Σέρβους, η Συμφωνία του Ντέιτον αρχικά αντιμετωπίστηκε με έντονη κριτική αλλά τελικά έγινε αποδεκτή ως μόνιμο πλαίσιο συνύπαρξης των τριών εθνοτήτων.
Θεσμοθετημένος διαχωρισμός
Ο Γκρμπιτς παρατήρησε ότι τα προβλήματα προέκυψαν αργότερα, καθώς δύο θεσμοί που δημιουργήθηκαν από τη συμφωνία —το Συνταγματικό Δικαστήριο και το Γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου— και οι οποίοι, όπως είπε, επηρεάζονται έντονα από δυτικές πολιτικές ελίτ, αναδιαμόρφωσαν ουσιαστικά τις πρόνοιές της, σε βαθμό που η αρχική της μορφή έγινε σχεδόν αγνώριστη.
Ο Σλάι, ο οποίος το 1996 είχε συγγράψει ακαδημαϊκό άρθρο για τη συνταγματική δομή του νέου τότε κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ανέφερε ότι το σύστημα του είχε φανεί «παράξενο». Εξήγησε ότι η ψηφοφορία εξαρτιόταν από το αν κάποιος ανήκε σε συγκεκριμένη εθνότητα και κατοικούσε σε συγκεκριμένη περιοχή.
Επεσήμανε ότι το πλαίσιο «έμοιαζε να θεσμοθετεί τον διαχωρισμό» μεταξύ των εθνοτικών ομάδων, αντί να ενθαρρύνει την ανάμειξή τους, και πρόσθεσε ότι, όπως είχε κατανοήσει συνομιλώντας με άτομα που συμμετείχαν στις τότε διαπραγματεύσεις, αυτή η επιλογή θεωρήθηκε «πραγματιστική και ρεαλιστική».
Τόνισε επίσης ότι οι διαπραγματευτές του Ντέιτον πίστευαν πως δεν θα κατέληγαν σε συμφωνία εάν δεν υπήρχε κάποιος βαθμός προστασίας για τις ομάδες που επιθυμούσαν μια μορφή «διαχωρισμού».
Ο Γκρμπιτς σημείωσε ότι οι Σέρβοι δεν επιδιώκουν «ανατροπή της Συμφωνίας του Ντέιτον», αλλά ότι η δυσαρέσκειά τους προέρχεται από τις παρεμβάσεις του Ύπατου Εκπροσώπου και του Συνταγματικού Δικαστηρίου —με ξένους δικαστές— οι οποίες έχουν, όπως είπε, μεταβάλει επανειλημμένα την αρχική συμφωνία και έχουν αφαιρέσει αρμοδιότητες από τη Δημοκρατία Σέρπσκα.
Ο Τζίντιτς σχολίασε ότι, ως ειρηνευτικό πλαίσιο, η Συμφωνία του Ντέιτον υπήρξε εντυπωσιακά επιτυχημένη, αλλά ως δομή διακυβέρνησης δημιούργησε «ένα εξαιρετικά δυσλειτουργικό σύστημα» για τη λειτουργία ενός δημοκρατικού κράτους.
Ο Γκρμπιτς πρόσθεσε ότι ο Ντόντικ και ο Πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, φαίνεται να διατηρούν στενή σχέση και ότι είναι «απολύτως φυσικό» το Βελιγράδι να στηρίζει τους Σέρβους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, τονίζοντας πως «στο κάτω κάτω, αποτελούν τον ίδιο λαό». Ωστόσο, υπογράμμισε ότι δεν θα υπερέβαλλε όσον αφορά την πιθανότητα σύγκρουσης στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, καθώς του φαίνεται «ιδιαίτερα απίθανη» στο παρόν στάδιο.
Η Epoch Times έχει επικοινωνήσει με το γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου στο Σαράγεβο και το γραφείο του πρώην Προέδρου Ντόντικ, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει λάβει απάντηση.
