Η μυστηριώδης εξαφάνιση του επικεφαλής της κινεζικής άμυνας λίγους μήνες μετά την ανάληψη της θέσης του τροφοδοτεί ερωτήματα σχετικά με την τύχη του και τη σταθερότητα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Ο Λι Σανγκφού, ο οποίος επιλέχθηκε από τον Κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ για τον ρόλο αυτό τον Μάρτιο, δεν έχει εμφανιστεί δημοσίως για περισσότερες από δύο εβδομάδες – η τελευταία του εμφάνιση ήταν στις 29 Αυγούστου, όταν εκφώνησε κεντρική ομιλία σε Αφρικανούς αξιωματούχους άμυνας σε φόρουμ για την ασφάλεια στο Πεκίνο.
Μια σειρά από δημοσιεύματα, που επικαλούνται πηγές στην Κίνα και Αμερικανούς αξιωματούχους, υποδηλώνουν ότι ο κος Λι έχει αποπεμφθεί από τα καθήκοντά του και πιθανώς βρίσκεται υπό έρευνα για διαφθορά, γεγονός που θα τον καθιστούσε τον τέταρτο υψηλόβαθμο Κινέζο αξιωματούχο που πέφτει σε δυσμένεια σε λιγότερο από ένα χρόνο από την έναρξη της τρίτης θητείας του κου Σι.
Η ανεξήγητη απουσία, μετά την απροσδόκητη αποχώρηση του κου Λι από συνάντηση με Βιετναμέζους ομολόγους του, τις τελευταίες εβδομάδες, ακολουθεί ένα μοτίβο εν μέσω ενός καλοκαιριού απότομων ανακατατάξεων που συγκλόνισαν τα ανώτατα κλιμάκια της κινεζικής κομμουνιστικής ηγεσίας, μεταξύ των οποίων και η αιφνιδιαστική απομάκρυνση του πρώην υπουργού Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ.
Επίσης προστατευόμενος του Σι, ο κος Τσιν εξαφανίστηκε από τα φώτα της δημοσιότητας για ένα μήνα, αφού κατείχε τη θέση αυτή για επτά μήνες. Χωρίς καμία εξήγηση, ο προκάτοχός του, Γουάνγκ Γι, ανέλαβε το υπουργείο τον Ιούλιο, ενώ τα αρχεία του κου Τσιν εξαφανίστηκαν για λίγο από την ιστοσελίδα του υπουργείου Εξωτερικών.
Με παρόμοιο τρόπο, τον περασμένο μήνα ο κος Σι απέλυσε επίσης δύο στρατηγούς που ελέγχουν τις Πυραυλικές Δυνάμεις (Rocket Force, το πυρηνικό οπλοστάσιο και τη δύναμη συμβατικών πυραύλων της χώρας). Ο στρατηγός Λι Γιουτσάο, πρώην επικεφαλής των Πυραυλικών Δυνάμεων, έχασε επίσης την τελετή προαγωγής της στρατιωτικής μονάδας στα τέλη Ιουνίου. Η απομάκρυνση δύο τόσο υψηλόβαθμων αξιωματούχων και η επιλογή των αντικαταστατών τους, που προέρχονται από άτομα εκτός του εν λόγω κλάδου, εντυπωσιάζουν μακροχρόνιους παρατηρητές της Κίνας, όπως ο Γκόρντον Τσανγκ, ως πρωτοφανείς.
«Κάτι συμβαίνει», δήλωσε ο κος Τσανγκ, συγγραφέας του βιβλίου «Η επερχόμενη κατάρρευση της Κίνας» και συνεργάτης των Epoch Times, σημειώνοντας ότι το βλέπει ως ένδειξη «αναταραχής στο εσωτερικό του κινεζικού καθεστώτος».
Μπορεί ο κος Σι, είπε, «απλώς να άλλαξε γνώμη ή μπορεί οι εχθροί του Σι Τζινπίνγκ να κατάφεραν να απαλλαγούν από έναν δικό του διορισμένο».
«Στην πολιτική του κομμουνιστικού κόμματος, κυνηγάς πρώτα τους υφισταμένους σου, ανεβαίνεις στην αλυσίδα και τελικά η θέση του στόχου σου γίνεται μη βιώσιμη», δήλωσε ο κος Τσανγκ στους Epoch Times.
Προειδοποιητικά σημάδια
Συνδυάζοντας τα γεγονότα, ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο (R-Fla.) θεωρεί ότι οι εξελίξεις στην Κίνα αποτελούν μέρος της προσπάθειας του κου Σι να εδραιώσει τον έλεγχο.
«Η απροσδόκητη εξαφάνιση του πρώην υπουργού Άμυνας του Σι Τζινπίνγκ, η ξαφνική αντικατάσταση της ηγεσίας των Πυραυλικών Δυνάμεων, οι μυστηριώδεις εξαφανίσεις Κινέζων επιστημόνων εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού και η εξαφάνιση του υπουργού Εξωτερικών φέτος, αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια για το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει για να διατηρήσει την απολυταρχική του εξουσία», δήλωσε στους Epoch Times. «Οι εκκαθαρίσεις του Σι θα συνεχιστούν εναντίον οποιουδήποτε βλέπει ως πιθανή απειλή.»
Το καθεστώς τηρεί σιγή ιχθύος σχετικά με την παρατεταμένη απουσία του κου Λι.
Η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου σε δημοσιογράφο που ρώτησε για την κατάσταση του κου Λι και για το αν βρίσκεται υπό έρευνα ότι δεν γνωρίζει «την κατάσταση στην οποία αναφέρεστε».
Η κα Μάο θα μπορούσε να είχε απαντήσει αρνητικά αν δεν είχε συμβεί τίποτα, σημείωσε ο ανεξάρτητος πολιτικός σχολιαστής Κάι Σενκούν.
«Αυτό δεν θα σταματούσε τις φήμες μια και καλή; Από τον τρόπο που αντέδρασε, κάτι πρέπει να συνέβη. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό», δήλωσε στους Epoch Times.
Η ανταλλαγή απόψεων διαγράφηκε από την απομαγνητοφώνηση που δημοσιεύθηκε αργότερα στον ιστότοπο του υπουργείου. Ανάλογη διαγραφή σημειώθηκε στα τέλη του περασμένου έτους εν μέσω πανεθνικών διαδηλώσεων και εκκλήσεων για αλλαγή καθεστώτος κατά τη διάρκεια των σκληρών περιορισμών για τον COVID-19 στο Πεκίνο. Ο Τζάο Λιτζιάν, εκπρόσωπος του υπουργείου εκείνη την εποχή, φάνηκε να έρχεται σε αμηχανία όταν, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Τύπου, ρωτήθηκε αν οι αρχές θα άρουν τα μέτρα ελέγχου.
Μετά από μια μακρά παύση, ζήτησε να επαναληφθεί η ερώτηση και διαβεβαίωσε ότι η ερώτηση «δεν αντικατοπτρίζει αυτό που πραγματικά συνέβη». Η συζήτηση αυτή δεν δημοσιεύθηκε ποτέ, αν και διέρρευσαν βίντεο. Αυτή αποτέλεσε μία από τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του πριν από την επανατοποθέτησή του σε παρασκηνιακό ρόλο τον Ιανουάριο.
Η μυστικότητα γύρω από τις αλλαγές στην ηγεσία δεν εκπλήσσει τη γερουσιαστή Μάρσα Μπλάκμπερν (R-Tenn.).
«Αυταρχικά καθεστώτα όπως η Κομμουνιστική Κίνα διατηρούν πλήρη και ολοκληρωτικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και συγκαλύπτουν την αλήθεια για να ελέγχουν τον δημόσιο διάλογο», δήλωσε στους Epoch Times. «Αν και οι συνθήκες είναι ασαφείς, γνωρίζουμε ότι το παιχνίδι της Κίνας είναι να εξαφανίζει κορυφαίους ηγέτες και ότι ο Σι βρίσκεται υπό τεράστια πίεση, δεδομένης της κατάστασης της οικονομίας της Κίνας.»
Περίπου την ίδια περίοδο με τον ανασχηματισμό των Πυραυλικών Δυνάμεων, τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν ότι δύο υψηλόβαθμοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι, οι υποστράτηγοι Γου Γκουοχά και Γουάνγκ Σαοτζούν, ο πρώην αναπληρωτής διοικητής των Πυραυλικών Δυνάμεων και ο κορυφαίος σωματοφύλακας των κορυφαίων ηγετών του καθεστώτος αντίστοιχα, είχαν πεθάνει από απροσδιόριστες ασθένειες. Η πολύμηνη καθυστέρηση της ανακοίνωσης στην περίπτωση του κου Γου και η έλλειψη σαφήνειας γύρω και από τους δύο, πυροδότησαν εικασίες ότι οι δύο αυτοκτόνησαν.
Για τον κο Τσανγκ, τα παραπάνω δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά.
«Είναι όλα μέρος μιας συνεχιζόμενης εκκαθάρισης, καθώς το κινεζικό καθεστώς τρώει τον εαυτό του», είπε.
Εχθροί παντού
Είναι πιθανόν οι ανησυχίες για την πολιτική αναταραχή να έκαναν τον κο Σι να παραλείψει τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί, δήλωσε ο κος Τσανγκ, και όχι η πρόθεση να σνομπάρει τη διοργανώτρια χώρα ή να αποφύγει τη συνάντηση με τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, όπως πρότειναν ορισμένοι αναλυτές.
«Νομίζω ότι είναι πιο πιθανό να αισθάνθηκε ότι η κατάσταση στο Πεκίνο ήταν πολύ ασταθής και ότι ήταν επικίνδυνο να φύγει», είπε. «Οι Κινέζοι ηγέτες ανησυχούν πολύ για τις δολοφονίες – πάντα ανησυχούσαν και νομίζω ότι ο Σι Τζινπίνγκ ανησυχεί ακόμα περισσότερο.»
Αυτό που εντυπωσιάζει τον κο Τσανγκ είναι ότι όλα αυτά τα σημάδια πολιτικής αστάθειας συμβαίνουν στην αρχή της τρίτης θητείας του Σι Τζινπίνγκ, μια θητεία που «πολλοί άνθρωποι στο Πεκίνο πίστευαν ότι δεν θα έπρεπε να έχει».
Επαναλαμβάνοντας τις απόψεις του κου Τσανγκ, ο κος Κάι ανέφερε την εξέγερση της Βάγκνερ στη Ρωσία, η οποία πιστεύει ότι έχει θέσει τον κο Σι σε μεγαλύτερη επιφυλακή. Διασφαλίζοντας τη νομή του στην εξουσία, είπε, ο Κινέζος ηγέτης έχει κάνει σημαίνοντες εχθρούς στον στρατό και στον κύκλο της ανώτερης ηγεσίας.
«Έχει εχθρούς παντού», είπε ο κος Κάι.
Σε αυτή την κατάσταση ανασφάλειας, ένα μικρό περιστατικό θα ήταν αρκετό για να παρακινήσει τον κο Σι να ξεκινήσει έρευνα για όποιον υποψιάζεται για έλλειψη πίστης, είπε.
Ενώ τα μέσα ενημέρωσης επικαλούνται ανώνυμους Αμερικανούς αξιωματούχους, που ισχυρίζονται ότι ο Κινέζος υπουργός Άμυνας βρίσκεται υπό έρευνα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει αρνηθεί ότι γνωρίζει την κατάσταση του κου Λι.
«Αυτά είναι θέματα που αφορούν την κινεζική κυβέρνηση», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος τον Ιούνιο έγινε ο πιο υψηλόβαθμος Αμερικανός αξιωματούχος που επισκέφθηκε την Κίνα υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μαζί με τη Γερμανίδα ομόλογό του Ανναλένα Μπέρμποκ, στις 15 Σεπτεμβρίου.
«Παραμένουμε πλήρως προετοιμασμένοι, όπως ήμασταν και πριν, να συνεργαστούμε με την κινεζική κυβέρνηση, όποιος κι αν τυχαίνει να κατέχει τις θέσεις ευθύνης, ανά πάσα στιγμή, όπως έκανα και εγώ όταν πήγα στο Πεκίνο νωρίτερα αυτό το καλοκαίρι. Και αναμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί ανεξάρτητα από το ποιος κατέχει ποιο χαρτοφυλάκιο.»
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν δήλωσε στις 15 Σεπτεμβρίου: «Δεν έχω τίποτα για εσάς σήμερα σχετικά με αυτό».
Το Πεντάγωνο δήλωσε στους Epoch Times ότι «το [Υπουργείο Άμυνας] εξακολουθεί να πιστεύει στη σημασία της διατήρησης ανοικτών γραμμών στρατιωτικής επικοινωνίας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΛΔΚ σε πολλαπλά επίπεδα, περιλαμβανομένων των ανώτερων επιπέδων».
Ο πιο ειλικρινής αξιωματούχος για το θέμα μέχρι στιγμής ήταν ο Ραμ Εμάνουελ, πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία.
«Η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου του προέδρου Σι μοιάζει πλέον με το μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι “Και μετά δεν υπήρχε κανείς”», έγραψε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X στις 7 Σεπτεμβρίου. «Πρώτα εξαφανίζεται ο υπουργός Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ, μετά εξαφανίζονται οι διοικητές των πυραυλικών δυνάμεων και τώρα ο υπουργός Άμυνας Λι Σανγκφού δεν έχει εμφανιστεί δημόσια εδώ και δύο εβδομάδες. Ποιος θα κερδίσει αυτή την κούρσα ανεργίας; Η νεολαία της Κίνας ή το υπουργικό συμβούλιο του Σι;»
Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Τζον Κίρμπυ απάντησε ότι «θα αφήσει τον πρέσβη να μιλήσει στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», όταν ρωτήθηκε αν ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει το μήνυμα του κου Εμάνουελ.
«Είμαστε εδώ και καιρό ξεκάθαροι όσον αφορά τις ανησυχίες μας σχετικά με ένα πλήρες φάσμα προβληματικών δραστηριοτήτων [της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας] στην περιοχή εκείνη. Και νομίζω ότι θα περιοριστώ σε αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Η απουσία του κου Λι δεν είναι η μόνη που σημειώθηκε αυτό τον μήνα.
Ο Γουάνγκ Γι, ο πιο υψηλόβαθμος Κινέζος διπλωμάτης που επέστρεψε ως υπουργός Εξωτερικών, επίσης δεν εμφανίστηκε στην G20. Στις 15 Σεπτεμβρίου, το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, χωρίς να αναφέρει τον κο Γουάνγκ, δήλωσε ότι ο αντιπρόεδρος Χαν Τζενγκ θα εκπροσωπήσει το Πεκίνο στην ετήσια συζήτηση υψηλού επιπέδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ρόλο που είχε αναλάβει πέρυσι ο κος Γουάνγκ.
Ο κομμουνιστής ηγέτης εισήλθε στον χώρο της διάσκεψης των BRICS στη Νότια Αφρική, ενώ ο βοηθός του, που πιστεύεται ότι ήταν μεταφραστής, αποκλείστηκε από τους φρουρούς ασφαλείας.
Τέτοια ατυχήματα έχουν πιθανότατα προκαλέσει την οργή του κου Σι προς τον υπουργό Εξωτερικών, ο οποίος θα είχε την εποπτεία του δρομολογίου του, σύμφωνα με τον εξόριστο Κινέζο ακαδημαϊκό Γιουάν Χονγκμπίνγκ. Επικαλούμενος εσωτερικές πηγές, είπε ότι ο κος Γουάνγκ δέχθηκε επίπληξη μετά από το ταξίδι του κου Σι στη Νότια Αφρική.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στις 15 Σεπτεμβρίου, η κα Μάο δεν επιβεβαίωσε ούτε διέψευσε το αναφερόμενο σχέδιο του κου Γουάνγκ να ταξιδέψει στη Μόσχα, λέγοντας μόνο ότι «η Κίνα και η Ρωσία βρίσκονται σε στενή επικοινωνία».
Δεν είναι σαφές πού θα καταλήξουν αυτές οι ανεξήγητες κινήσεις, «αλλά το καθεστώς σίγουρα θα αποδυναμωθεί», επεσήμανε ο κος Τσανγκ.
«Θα μπορούσε μάλιστα να οδηγήσει ακόμη και στην κατάρρευση του καθεστώτος», είπε. «Σε αυτό το σημείο, κάτι τέτοιο είναι απίθανο, ωστόσο παραμένει ένα ρεαλιστικό ενδεχόμενο.»
Της Eva Fu, με τη συμβολή της Luo Ya
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
