ΚΟΣΜΟΣ

Ανάλυση ειδήσεων

Σε τηλεοπτική ομιλία του στις 5 Μαρτίου, ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν είπε ότι η Γαλλία είναι πρόθυμη να εξετάσει το ενδεχόμενο να μοιραστεί την προστασία των πυρηνικών της όπλων με άλλα ευρωπαϊκά έθνη που αντιμετωπίζουν απειλή από τη Μόσχα.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες και τις ικανότητές τους, καθώς παίρνουν πιο σοβαρά την πιθανότητα μίας Ευρώπης χωρίς την αμέριστη υποστήριξη των ΗΠΑ — ίσως ακόμη και χωρίς την προστασία των χιλιάδων πυρηνικών κεφαλών της.

Παρά τα φαινόμενα, ωστόσο, μπορεί να μην είναι η Γαλλία η χώρα που αλλάζει πραγματικά τη στρατηγική της. Η Γερμανία, η Πολωνία και άλλα έθνη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης αρχίζουν να σκέφτονται σοβαρά ποιανού πυρηνική ομπρέλα μπορούν να χρησιμοποιήσουν — και θυμούνται μία παλιά γαλλική προσφορά.

Με τη Ρωσία να έχει σχεδόν 20 φορές περισσότερες πυρηνικές κεφαλές από τη Γαλλία, μπορεί το Παρίσι να προσφέρει ουσιαστική αποτροπή; Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει στην πράξη; Θα μπορούσε η απάντηση να είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τις δικές της κεφαλές;

«Μια πλήρης αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών θα σήμαινε το τέλος του ΝΑΤΟ και δεν νομίζω ότι είμαστε ακόμη εκεί», δήλωσε στην Epoch Times ο Αττίλα Ντέμκο, ειδικός σε θέματα ασφάλειας από την Ουγγαρία.

Σύμφωνα με τον Ντέμκο, η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών που ζήτησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από τα ευρωπαϊκά κράτη, σε συνδυασμό με τη γενικότερη αλλαγή της στάσης των Ηνωμένων Πολιτειών απέναντι στον ρώσο-ουκρανικό πόλεμο, έχει σπείρει τον πανικό σε ορισμένους από τους ηγέτες, με αποτέλεσμα να αντιδρούν σπασμωδικά.

Ο Εμμανουέλ Ντυπουί, πρόεδρος του Institute for European Perspective and Security Studies, μίας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Παρίσι, είπε ότι η Γαλλία έχει προσφέρει την πυρηνική της ομπρέλα στην υπόλοιπη Ευρώπη ήδη από τη δεκαετία του 1960.

«Δεν υπάρχει τίποτα καινούριο σε αυτό. Το καινούριο είναι ότι ορισμένες χώρες, που ήταν απρόθυμες να δεχτούν παλαιότερα, τώρα διάκεινται ευνοϊκότερα», δήλωσε ο Ντυπουί στην Epoch Times. «Η Γαλλία δεν έχει αλλάξει τη στρατηγική της για την πυρηνική αποτροπή». Χώρες όπως η Γερμανία και η Πολωνία είναι πλέον πιο ανοιχτές στην ιδέα της γαλλικής πυρηνικής ομπρέλας, ως αποτέλεσμα της αλλαγής θέσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εξήγησε περαιτέρω ο κος Ντυπουΐ.

Η Γαλλία είναι η μόνη πυρηνική δύναμη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από το μπλοκ το 2021. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, διατηρεί το τέταρτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, με περίπου 290 αναπτυγμένες πυρηνικές κεφαλές (πίσω από τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα).

Στις 5 Μαρτίου, ο Μακρόν είπε ότι αποφάσισε «να ανοίξει τη στρατηγική συζήτηση για την προστασία των συμμάχων μας στην ευρωπαϊκή ήπειρο με την [πυρηνική] αποτροπή μας.»

«Η πυρηνική μας αποτρεπτική δύναμη προστατεύει εμάς. Είναι πλήρης, κυρίαρχη, γαλλική εξ ολοκλήρου. Όμως, ανταποκρινόμενος στο ιστορικό κάλεσμα του μελλοντικού καγκελαρίου της Γερμανίας, αποφάσισα να ανοίξω τη στρατηγική συζήτηση για την προστασία των συμμάχων μας στην ευρωπαϊκή ήπειρο μέσω της δική μας αποτροπής», πρόσθεσε.

Τον περασμένο μήνα, ο νικητής των εκλογών της Γερμανίας και πιθανός μελλοντικός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς ζήτησε μια συζήτηση για «πυρηνικό διάλογο» με τη Γαλλία, ενώ η Πολωνία και δύο από τα κράτη της Βαλτικής χαιρέτισαν την ομιλία του Μακρόν.

Στις 7 Μαρτίου, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ είπε ότι η Πολωνία «συζητά σοβαρά με τους Γάλλους για την ιδέα τους για μια πυρηνική ομπρέλα πάνω από την Ευρώπη».

Από την πλευρά τους, οι Ρώσοι χαρακτήρισαν απειλητική για τους ίδιους τη γαλλική πρόταση, σύμφωνα με δήλωση του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα στις 6 Μαρτίου. Ο δε εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, είπε ότι η ομιλία του Μακρόν ήταν «εξαιρετικά επιθετική».

Αντιπολίτευση στην κοινή χρήση πυρηνικών

Ορισμένοι πολιτικοί της αντιπολίτευσης στη Γαλλία έχουν αντιταχθεί στη θέση του Μακρόν.

Η πρώην υποψήφια για την προεδρία, Μαρίν Λεπέν, μιλώντας σε γεωργική έκθεση στο Παρίσι την 1 Μαρτίου, είπε: «Η γαλλική άμυνα πρέπει να παραμείνει γαλλική άμυνα. Το γαλλικό πυρηνικό αποτρεπτικό [μέσο] πρέπει να παραμείνει γαλλικό πυρηνικό αποτρεπτικό. Δεν πρέπει να μοιράζεται, πόσο μάλλον να μεταβιβάζεται», σύμφωνα με το ΜΜΕ France 24.

Στις 10 Μαρτίου, ο Τζόρνταν Μπαρντέλα, ο ηγέτης του δεξιού Εθνικού Ράλι, έγραψε στην πλατφόρμα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης X: «Είμαι αντίθετος στο να μοιράζεται η Γαλλία το πυρηνικό κουμπί, όπως και στο να αποφασίσει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μια μέρα να στείλει Γάλλους στρατιώτες να πεθάνουν σε εξωτερικά πεδία μάχης».

 

Η Γαλλία είχε μια μακρά και περίπλοκη σχέση με τα πυρηνικά όπλα.

Η χώρα διεξήγαγε την πρώτη δοκιμή ατομικής βόμβας, που ονομάστηκε Blue Gerbil, τον Φεβρουάριο του 1960, βαθιά στην έρημο Σαχάρα, εκεί που τότε ήταν η γαλλική αποικία της Αλγερίας.

Τον επόμενο χρόνο, ο πρόεδρος της Γαλλίας, Σαρλ ντε Γκωλ, φιλοξένησε τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζον Φ. Κένεντι, στο Παρίσι.

«Δεν υπάρχει εθνική άμυνα στην Ευρώπη σήμερα, αλλά μόνο ολοκληρωμένη άμυνα υπό τη διοίκηση των ΗΠΑ. Αυτό δεν είναι αποδεκτό από τη Γαλλία», είχε πει ο Ντε Γκωλ, πρώην στρατηγός που ηγήθηκε των Ελεύθερων Γαλλικών δυνάμεων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τη διάρκεια της συνάντησης, σύμφωνα με τα αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τα πρακτικά του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Ντε Γκωλ δεν είχε «την εντύπωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα χρησιμοποιούσαν ποτέ πυρηνικά όπλα, αλλά μόνο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα χρησιμοποιούσαν πυρηνικά όπλα στη μοναδική περίπτωση που ένιωθαν ότι το έδαφός τους απειλείται άμεσα.»

«Το ίδιο κατά τη γνώμη του ισχύει για τους Σοβιετικούς και για τη Γαλλία όταν η Γαλλία έχει πυρηνικά όπλα».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Γαλλία είχε αναπτύξει ένα ανεξάρτητο πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο και από τότε το διατηρεί.

Στις 5 Μαρτίου, ο Μακρόν είπε: «Η πυρηνική μας αποτροπή προστατεύει εμάς. Είναι γαλλικό από το Α έως το Ω. Υπάρχει από το 1964 και έπαιζε πάντα ουσιαστικό ρόλο στη διασφάλιση της ειρήνης και της ασφάλειας στην Ευρώπη».

Ο Μακρόν είπε ότι οποιαδήποτε απόφαση για χρήση των πυρηνικών όπλων της Γαλλίας θα παραμείνει μόνο στα χέρια του Γάλλου προέδρου.

Το 1966, ο Ντε Γκωλ απέσυρε τη Γαλλία από τη στρατιωτική δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ και η χώρα εντάχθηκε ξανά το 2009.

Τον Απρίλιο του 2024, ο Ανατόλ Λίβεν, διευθυντής του Προγράμματος Eurasia στο Quincy Institute for Responsible Statecraft, έγραψε σε ένα άρθρο: «Ο πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν επιδιώκει ένα παλιό γκωλιστικό όνειρο: μια στρατιωτικά και γεωπολιτικά αυτόνομη Ευρώπη υπό την ηγεσία της Γαλλίας».

Ο Ντουπουί είπε ότι ο Μακρόν έκανε μια ομιλία τον Νοέμβριο του 2022 στην οποία είπε ότι η γαλλική πυρηνική αποτροπή δεν έχει αλλάξει από τότε που άρχισε.

«Το μόνο πράγμα που αλλάζει είναι το γεγονός ότι το γαλλικό στρατηγικό συμφέρον και το ευρωπαϊκό στρατηγικό συμφέρον μπορεί [τώρα] να είναι το ίδιο», πρόσθεσε ο Ντουπουί.

Ο Ντέμκο είπε ότι ορισμένες από τις ευρωπαϊκές απαντήσεις στις δηλώσεις του Τραμπ ήταν «παράξενες» και είπε ότι δεν υπάρχει περίπτωση η Γαλλία, ακόμη και με την υποστήριξη της Βρετανίας, να αντικαταστήσει την πυρηνική ομπρέλα των ΗΠΑ.

Η Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων εκτιμά ότι η Ρωσία τοποθέτησε 1.710 πυρηνικές κεφαλές. Συμπεριλαμβανομένων αποσυρμένων και αποθηκευμένων κεφαλών, έχει συνολικά 5.449 πυρηνικές κεφαλές και ο Ντέμκο είπε ότι μερικές από αυτές ήταν σε υποβρύχια, άλλες σε αεροπλάνα, και άλλες σε σιλό εδάφους.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν περίπου 5.277, εκ των οποίων οι 1.670 είναι τοποθετημένες πυρηνικές κεφαλές.

Συγκριτικά, η Γαλλία έχει 290 και η Βρετανία 225 τοποθετημένες πυρηνικές κεφαλές.

«Η Ρωσία θα μπορούσε να καταστρέψει πλήρως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, ενώ η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι σε θέση να καταστρέψουν πλήρως τη Ρωσία», είπε ο Ντέμκο.

«Φυσικά, θα μπορούσε να έχει πολύ μεγάλο αντίκτυπο στη Ρωσία, αλλά δεν ισχύει ότι … οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία είναι ισοδύναμες σε μια αμοιβαία εξασφαλισμένη καταστροφή».

Ωστόσο, ο Ντουπουί είπε ότι δεν έχει σημασία που η Γαλλία δεν έχει ισοδυναμία με τη Ρωσία στις πυρηνικές κεφαλές.

Είπε ότι η στρατηγική της Γαλλίας και της Βρετανίας, όπως της Ινδίας, Πακιστάν, ακόμη και Κίνας, δεν ήταν η ισοδυναμία, αλλά να έχουν αρκετές κεφαλές για να κάνουν τους αντιπάλους να σταματήσουν και να σκεφτούν τον κίνδυνο πριν χτυπήσουν.

Το ερώτημα Νάρβα

Από τότε που η Εσθονία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 2004, οι ειδικοί αμυντικής στρατηγικής έθεσαν το ερώτημα εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πήγαιναν σε πόλεμο ή θα εκτόξευαν πυρηνικούς πυραύλους για να υπερασπιστούν την πόλη Νάρβα, η οποία έχει μια μεγάλη ρωσική κοινότητα.

«Αλλά μπορούμε να κάνουμε το ίδιο ερώτημα, θα κινδύνευαν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία με πυρηνικό πόλεμο για τη Νάρβα; Αυτό είναι το ζήτημα με πολύ μικρότερες πυρηνικές δυνάμεις», είπε ο Ντέμκο.

Ο Ντέμκο είπε ότι οι Γάλλοι προσπαθούσαν να παίξουν ,αυτό το παιχνίδι επιρροής.»

«Ειλικρινά, ποιος πιστεύει σοβαρά ότι η Γαλλία θα ανταλλάξει το Παρίσι με τη Νάρβα. Όχι, δεν το πιστεύω», είπε.

«Βρισκόμαστε σε έναν επικίνδυνο κόσμο. Αλλά το ερώτημα είναι, εάν δεν εμπιστεύεστε τον κ. Τραμπ να τα προσφέρει, μπορούμε εμείς στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη να εμπιστευτούμε πλήρως το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία, με πολύ μικρότερες δυνάμεις και πολύ περισσότερα να διακινδυνεύσουν;».

Ο Ντέμκο είπε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά αναπάντητα ερωτήματα.

«Ποιος παίρνει την απόφαση να τοποθετήσει [όπλα] εάν υπάρξει ρωσική επιθετικότητα, ποιος αποφασίζει να απαντήσει με πυρηνική δύναμη; Η Γαλλία; Ποια είναι η αλυσίδα εντολών; Ποιος είναι αυτός που παίρνει την τελική απόφαση;»

Είπε ότι μια πιθανή εναλλακτική θα ήταν να έχει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα δικά της πυρηνικά όπλα, αλλά είπε, «Αυτό είναι ένα μακροπρόθεσμο έργο. Δεν γίνεται σε ένα έτος, ούτε σε δύο έτη, ούτε σε πέντε έτη, αλλά θα μπορούσε να είναι μια λύση».

Πυρηνική αποτροπή της ΕΕ

Είπε ότι ένα πυρηνικό αποτρεπτικό μέσο της ΕΕ θα δυσκόλευε τη Μόσχα να συγκεντρώσει πολιτική ή οικονομική πίεση.

«Θα πρέπει να υπάρχει μια αβεβαιότητα στο μυαλό των Ρώσων, χωρίς να γνωρίζουν ποιος παίρνει την τελική απόφαση, γιατί αν ξέρουν ότι είναι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, τότε διευκολύνεται η ζωή τους», είπε ο Ντέμκο.

«Αν θέλετε να είστε σοβαροί με αυτό, να έχετε μια πραγματική αποτρεπτική δύναμη κατά της Ρωσίας, πρέπει να έχουμε πολύ μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη από ό,τι έχουν οι δύο ευρωπαϊκές δυνάμεις».

Ο Ντέμκο είπε ότι οι Γάλλοι δεν έχουν πολλή δύναμη.

«Δεν πιστεύω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποδεσμευτούν πλήρως από την Ευρώπη. Είναι ένα σενάριο πολύ χαμηλής πιθανότητας, αλλά θα ήταν ένα σενάριο πολύ μεγάλου αντίκτυπου», είπε.

«Η Ευρώπη πρέπει να ξυπνήσει όσον αφορά τις στρατιωτικές δαπάνες. Επομένως, νομίζω ότι το μήνυμα είναι σωστό από την κυβέρνηση Τραμπ ότι πρέπει να δαπανήσουμε περισσότερα στην Ευρώπη και πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα για την ασφάλειά μας και να μην θεωρούμε δεδομένο τους φορολογούμενους των ΗΠΑ.»

Του Chris Summers

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την περασμένη νύκτα ότι θα μιλήσει αύριο, Τρίτη, με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν στο πλαίσιο της αμερικανορωσικής προσέγγισης για να μπει ένα τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ έκανε λόγο για «μοιρασιά» ανάμεσα στη Μόσχα και το Κίεβο.

«Θα μιλήσω στον πρόεδρο Πούτιν την Τρίτη», δήλωσε στους δημοσιογράφους επί του προεδρικού αεροπλάνου, διευκρινίζοντας ότι «πολλά πράγματα έχουν ήδη συζητηθεί με τα δύο μέρη, την Ουκρανία και τη Ρωσία».

Κάνοντας λόγο για «γη» και για «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας», ο Τραμπ υπογράμμισε: «Μιλάμε γι’ αυτό, για μοιρασιά ορισμένων περιουσιακών στοιχείων».

Ο Αμερικανός ειδικός απεσταλμένος Στιβ Γουίτκοφ, η χώρα του οποίου ασκεί πίεση στη Ρωσία για να δεχθεί μια κατάπαυση του πυρός με την Ουκρανία, είχε δηλώσει χθες, Κυριακή, ότι οι Τραμπ και Πούτιν θα έχουν «μια αληθινά καλή και θετική συζήτηση αυτή την εβδομάδα».

Η Μόσχα, το Κίεβο και η Ουάσιγκτον «θέλουν να τελειώσει όλο αυτό», διαβεβαίωσε ο διπλωμάτης μιλώντας στο CNN.

Το Κρεμλίνο είχε δηλώσει την Παρασκευή ότι ο Πούτιν επέδωσε στον Αμερικανό απεσταλμένο ένα μήνυμα προς τον Τραμπ σχετικά με την πρότασή του για εκεχειρία 30 ημερών.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν θέτει μέχρι τώρα μαξιμαλιστικούς όρους για τον τερματισμό της σύγκρουσης, όπως την παραχώρηση από την Ουκρανία πέντε περιφερειών που έχουν προσαρτηθεί από τη Μόσχα, την εγκατάλειψη των φιλοδοξιών της χώρας αυτής να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και τη διάλυση της σημερινής ουκρανικής εξουσίας.

Το Σάββατο, σε εικονική σύνοδο κορυφής που οργανώθηκε από το Λονδίνο, μια τριανταριά κρατικοί ηγέτες και οργανισμοί, που υποστηρίζουν την Ουκρανία, αποφάσισαν στο πλαίσιο αυτό να ασκήσουν «συλλογική πίεση» επί της Ρωσίας, την οποία υποψιάζονται ότι θέλει να συνεχίσει τον πόλεμο, για να την ωθήσουν να εγκρίνει μια διακοπή των εχθροπραξιών.

«Η μπάλα είναι στο γήπεδο της Ρωσίας», η οποία «θα πρέπει αργά ή γρήγορα (…) να δεσμευθεί σε σοβαρές συνομιλίες», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, σύμφωνα με τον οποίο ο Πούτιν «είναι αυτός που θέλει να καθυστερήσει» τα πράγματα.

Εδώ και δύο εβδομάδες, ο Στάρμερ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα «συνασπισμό πρόθυμων χωρών» που θα στείλουν στρατιωτικά αποσπάσματα στο ουκρανικό έδαφος σε περίπτωση που σταματήσουν οι μάχες, ώστε να αποτρέψουν τη Ρωσία να περάσει και πάλι αργότερα στην επίθεση. Πρόκειται για μια ανάπτυξη την οποία δε θέλει η Μόσχα.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαβεβαίωσε από την πλευρά του χθες, Κυριακή, τον Ντόναλντ Τραμπ για την «υποστήριξή» του στις «άμεσες και αποφασιστικές» αμερικανικές προσπάθειες με στόχο νά μπει τέλος στον πόλεμο.

Για τον αρχηγό του ουκρανικού κράτους Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος όρισε μια ομάδα διαπραγματευτών εν όψει ενδεχόμενων ειρηνευτικών συνομιλιών, η Ρωσία επιδιώκει κυρίως προς το παρόν να έχει μια «πιο σταθερή θέση» στο πεδίο της μάχης.

«Ο Πούτιν ψεύδεται επίσης λέγοντας ότι μια κατάπαυση του πυρός υποτίθεται πως είναι υπερβολικά περίπλοκη. Στην πραγματικότητα, όλα μπορούν να ελεγχθούν και το συζητήσαμε με τους Αμερικανούς», δήλωσε ακόμα.

Την ώρα που ο ουκρανικός στρατός αντιμετωπίζει δυσχέρειες στο μέτωπο, ο νυν αρχηγός του γενικού επιτελείου του, ο Ανατόλι Μπαργκούιλεβιτς, παύθηκε και στη θέση του μπήκε ο στρατηγός Αντρίι Γκνάτοφ, σύμφωνα με διάταγμα του Ζελένσκι που δόθηκε στη δημοσιότητα χθες, Κυριακή.

Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη για τους Ουκρανούς στρατιώτες στη ρωσική περιφέρεια του Κουρσκ, την οποία ελέγχουν εν μέρει από τον Αύγουστο και όπου οι ρωσικές μονάδες προωθούνται αυτή τη στιγμή.

Το σαββατοκύριακο, το γενικό επιτελείο των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων δημοσιοποίησε χάρτες που δείχνουν ότι η πόλη Σούτζα σ’ αυτόν τον συνοριακό τομέα δεν βρίσκεται πια στα χέρια τους.

Οι ουρές που διαρκούν εδώ και μήνες λόγω των αυξανόμενων ελλείψεων σε πετρέλαιο και βενζίνη έχουν φτάσει σε κρίσιμο σημείο, αφήνοντας πολλούς Βολιβιανούς χωρίς καύσιμα για τα οχήματά τους και περιορισμένη πρόσβαση στις δημόσιες συγκοινωνίες.

Ορισμένοι πολίτες διανυκτερεύουν μέσα στα οχήματά τους, περιμένοντας την επόμενη μέρα με την ελπίδα ότι θα φτάσουν νέες προμήθειες καυσίμων. Η κατάσταση επιδεινώθηκε κατά τη διάρκεια του εορτασμού του καρναβαλιού στη Βολιβία, που διαρκεί περίπου δέκα ημέρες, από τα τέλη Φεβρουαρίου έως την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η βασική αιτία της κρίσης είναι η συνεχιζόμενη έλλειψη ξένου συναλλάγματος για την αγορά καυσίμων από το εξωτερικό. Η διοίκηση του προέδρου Λουίς Άρσε έχει παραδεχτεί ότι δεν διαθέτει επαρκή συναλλαγματικά αποθέματα για να αγοράσει περισσότερα καύσιμα, ενώ η εγχώρια παραγωγή δεν αρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού.

Ο πρόεδρος της κρατικής εταιρείας φυσικών πόρων YPFB, Άρμιν Ντοργκάθεν, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ότι η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους τροφοδοσίας, καθώς οι παραδόσεις κυμαίνονται μόλις στο 40-50% των αναγκών, γεγονός που δεν επαρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις του παραγωγικού τομέα.

Κλιμακούμενες αντιδράσεις και πολιτική κρίση

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αυξάνονται οι φωνές που ζητούν την άμεση απομάκρυνση του προέδρου Άρσε και της κυβέρνησής του, ενώ ακόμα και μέλη της κυβέρνησης έχουν προτρέψει τον πρόεδρο να παραιτηθεί. Ο βουλευτής Πάμπλο Αριζάγκα Ρουίς δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Brujula ότι αν ο Άρσε δεν μπορεί να διαχειριστεί την κρίση, θα πρέπει να παραιτηθεί.

Ωστόσο, ο Άρσε, σε συνέντευξη Τύπου στις 12 Μαρτίου, απέρριψε τις εκκλήσεις για παραίτηση, κατηγορώντας ορισμένους πολιτικούς για προσπάθειες αποσταθεροποίησης και διασπορά ψευδών ισχυρισμών περί χρεοκοπίας της χώρας. Υποστήριξε ότι η οικονομία της Βολιβίας εξακολουθεί να παράγει δημόσιες επενδύσεις και να αναδιανέμει εισοδήματα στους πολίτες.

Ο πρόεδρος τόνισε, επίσης, την ανάγκη το κοινοβούλιο να εγκρίνει εξωτερικά δάνεια για την αγορά καυσίμων, ενώ απέκλεισε το ενδεχόμενο συνεργασίας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Την ίδια ώρα, διαδηλωτές σε πολλές πόλεις απαιτούν μόνιμη λύση στο πρόβλημα, ενώ ο Άρσε προετοιμάζεται για την υποψηφιότητά του στις γενικές εκλογές του Αυγούστου.

Ζωή σε αναμονή

Στη Σάντα Κρους, τα αυτοκίνητα σχηματίζουν ατελείωτες ουρές κάτω από έναν γκρίζο ουρανό. Ο Πέδρο Φλόρες, ένας οδηγός ταξί, κάθεται στο γρασίδι δίπλα στο σταθμευμένο του όχημα, περιμένοντας εδώ και 24 ώρες. Ο ίδιος εξηγεί ότι είναι η δεύτερη φορά αυτή την εβδομάδα που προσπαθεί να βρει καύσιμα, αλλά πλέον δεν έχει ούτε αρκετή βενζίνη για να επιστρέψει στο σπίτι του. Με δύο μικρά παιδιά και μια σύζυγο να συντηρεί, ο Φλόρες δεν μπορεί να μείνει χωρίς δουλειά. Οι ελλείψεις καυσίμων έχουν πλήξει ιδιαίτερα τους εργαζόμενους στον τομέα των μεταφορών, αφήνοντάς τους σε μια διαρκή αναμονή.

Πολλοί οδηγοί, όπως ο Φλόρες, έχουν οργανωθεί σε ομάδες στο WhatsApp για να κρατούν τη θέση τους στην ουρά, επιτρέποντας στα μέλη να απομακρυνθούν για λίγο ώστε να φάνε ή να χρησιμοποιήσουν τουαλέτα. Όταν η ουρά αρχίζει να κινείται, ειδοποιούν τους υπόλοιπους ώστε να επιστρέψουν πριν χάσουν τη θέση τους.

Ο Φλόρες δηλώνει ότι σκοπεύει να κοιμηθεί στο αυτοκίνητό του για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες, καθώς, όπως λέει, αν κάποιος δεν είναι διατεθειμένος να περάσει τη νύχτα περιμένοντας, δεν έχει νόημα να επιχειρήσει να βρει καύσιμα την επόμενη ημέρα. «Ακόμα και τα μεγαλύτερα πρατήρια εξαντλούν τα αποθέματά τους πριν φτάσει η σειρά σου», αναφέρει.

Ο Μιγκέλ Μαρτίν, που επίσης περιμένει σε ουρά για καύσιμα, δεν εργάζεται στον τομέα των μεταφορών, αλλά χρειάζεται το όχημά του για να μετακινείται από το προάστιο Ουρούμπο, όπου ζει, μέχρι τη Σάντα Κρους. Ο ίδιος σημειώνει ότι η δημόσια συγκοινωνία είναι ανεπαρκής στην περιοχή, γεγονός που καθιστά αναγκαία τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων. Σε ορισμένα προάστια της Σάντα Κρουζ, τα λεωφορεία είναι περιορισμένα ακόμη και σε κανονικές συνθήκες, ενώ οι βασικές υπηρεσίες, όπως τα σούπερ μάρκετ, οι γιατροί και τα σχολεία, απέχουν αρκετά χιλιόμετρα.

Ο Μαρτίν εκφράζει την οργή του απέναντι στην κυβέρνηση του Άρσε, κατηγορώντας την ότι διατηρεί αυστηρό έλεγχο στους πόρους της χώρας και αρνείται να άρει τις επιδοτήσεις στα καύσιμα, οι οποίες έχουν κρατήσει τις τιμές χαμηλές. Η Βολιβία δαπάνησε 2 δισεκατομμύρια δολάρια σε επιδοτήσεις καυσίμων το 2024, ένα μέτρο που έχει διχάσει τους πολίτες. Πολλοί, όπως ο Μαρτίν, δηλώνουν πρόθυμοι να πληρώσουν υψηλότερες τιμές αν αυτό σημαίνει ότι η αγορά θα σταθεροποιηθεί. «Αν καταργήσουν τις επιδοτήσεις και ανοίξουν την αγορά σε περισσότερες διεθνείς εταιρείες, έτσι θα εξασφαλιστεί η σταθερή προμήθεια καυσίμων», υποστηρίζει.

Όσο για το αν θα περάσει τη νύχτα περιμένοντας στην ουρά, απαντά ότι πιθανότατα ναι, καθώς υπάρχει η φήμη ότι ένα βυτιοφόρο θα φτάσει στις 4 τα ξημερώματα, και αν είναι αρκετά κοντά, ίσως καταφέρει να γεμίσει το ρεζερβουάρ του. Όσοι βρίσκονται πιο πίσω, πιθανώς θα χρειαστεί να περιμένουν δύο ή τρεις ακόμη παραδόσεις καυσίμων για να έχουν ελπίδα να εξυπηρετηθούν.

Δύσκολες επιλογές

Οι ελλείψεις καυσίμων έχουν καταστήσει την καθημερινή ζωή δύσκολη στη Βολιβία, όχι μόνο για όσους περνούν ώρες σε ουρές αναμονής. Στις μεγάλες πόλεις της χώρας, λιγότερα λεωφορεία και κοινόχρηστα μίνι βαν, γνωστά ως micros, εκτελούν δρομολόγια. Σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, η πόλη Ελ Άλτο ανακοίνωσε ότι από τις 17 Μαρτίου θα αναστείλει την αστική της συγκοινωνία μέχρι να σταθεροποιηθεί ο εφοδιασμός της χώρας με καύσιμα.

Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις αστικές μετακινήσεις. Τα δρομολόγια των υπεραστικών λεωφορείων έχουν επίσης επηρεαστεί, με τις εταιρείες μεταφορών στη Σάντα Κρους να αποσύρουν το 30% του στόλου τους λόγω έλλειψης ντίζελ. Στην ίδια πόλη, η κατάσταση της αστικής συγκοινωνίας επιδεινώνεται, καθώς μόνο το 25% των βολιβιανών οικογενειών διαθέτει ιδιωτικό όχημα, καθιστώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς απαραίτητο μέσο για τις μετακινήσεις από και προς την εργασία.

Η Μιράντα Παρέδες, εργαζόμενη σε καφετέρια, δήλωσε στην Epoch Times ότι αναγκάζεται να φεύγει από το σπίτι το αργότερο στις 5:30 το πρωί για να βρει λεωφορείο, παρόλο που η εργασία της ξεκινά στις 8:00. Τόνισε ότι τα λεωφορεία όχι μόνο αργούν να φτάσουν, αλλά συχνά είναι ήδη γεμάτα. Σύμφωνα με την ίδια, πολλές φορές δεν υπάρχει ούτε χώρος για να καθίσει, ενώ το όχημα είναι τόσο γεμάτο που οι πόρτες κλείνουν με δυσκολία.

Ορισμένοι συνάδελφοί της, όπως ανέφερε, επιλέγουν να διανυκτερεύουν στους χώρους εργασίας τους και να χρησιμοποιούν γυμναστήρια για να κάνουν μπάνιο, προκειμένου να αποφύγουν την καθημερινή ταλαιπωρία των μετακινήσεων. Εξέφρασε την ανησυχία της ότι μπορεί σύντομα να βρεθεί και η ίδια στην ίδια θέση, προσθέτοντας ότι είναι αδιανόητο το γεγονός πως οι άνθρωποι αναγκάζονται να επιλέξουν μεταξύ της οικογένειάς τους και της εργασίας τους.

Στις 14 Μαρτίου, ο δήμαρχος της Σάντα Κρους, Τζόννυ Φερνάντες, κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω των ελλείψεων καυσίμων, οι οποίες έχουν πλήξει σοβαρά τον αγροτικό και εξαγωγικό τομέα της περιοχής. Λίγες ώρες νωρίτερα, αντίστοιχη απόφαση είχε λάβει και ο δήμαρχος της πόλης Πορόνγκο, Νεπτάλυ Μεντόζα.

Ο Φερνάντες τόνισε ότι η συχνότητα αποκομιδής απορριμμάτων και η προμήθεια αγαθών έχουν μειωθεί κατά 30%. Δήλωσε ότι αυτή η κατάσταση επιβάλλει την κήρυξη έκτακτης ανάγκης και κάλεσε όλους τους φορείς να συνεργαστούν για να ξεπεραστεί η κρίση.

Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο πολιτικό προσκήνιο των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ήδη αρχίσει να αναδιαμορφώνει το παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό. Με μια προσέγγιση που χαρακτηρίζεται από σκληρές διαπραγματεύσεις, οικονομικό ρεαλισμό και σαφείς προτεραιότητες, ο Αμερικανός πρόεδρος φέρνει αλλαγές που επηρεάζουν την Ευρώπη, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.

Ουκρανία: Προς συμφωνία ή εγκατάλειψη;

Η Ουκρανία αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες της νέας εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ. Σε αντίθεση με την προηγούμενη αμερικανική διοίκηση, που διατηρούσε ανοιχτή τη ροή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο, ο Τραμπ δείχνει διάθεση να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική της Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο διακοπής της αδιάλειπτης υποστήριξης προς την Ουκρανία, θέτοντας το Κίεβο μπροστά σε ένα σκληρό δίλημμα: ή θα βρεθεί μια πολιτική λύση ή ο πόλεμος θα εξελιχθεί σε μια καταστροφική ήττα.

Η διαχείριση του Ζελένσκι από τον Τραμπ είναι ξεκάθαρη: ζητά λογοδοσία για τα τεράστια ποσά που έχουν δαπανηθεί και απαιτεί ανταλλάγματα, όπως η παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης σπάνιων γαιών προς όφελος των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι συζητήσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας φαίνεται να εντατικοποιούνται, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας που θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική της σύγκρουσης.

Η Μέση Ανατολή και το παλαιστινιακό ζήτημα

Στον πυρήνα της νέας στρατηγικής του Τραμπ βρίσκεται η ανάγκη για σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, όχι όμως με όρους παραδοσιακής διπλωματίας, αλλά με την επιβολή σκληρών επιλογών στους εμπλεκόμενους. Η προσέγγισή του στην κρίση της Γάζας είναι ξεκάθαρη: η Χαμάς πρέπει να εκλείψει από το πολιτικό σκηνικό, ενώ η λύση των δύο κρατών θα μπορούσε να εξεταστεί μόνο αν η παλαιστινιακή ηγεσία απομακρύνει τα ριζοσπαστικά στοιχεία από τις περιοχές της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας.

Ένα από τα πλέον ριζοσπαστικά σενάρια που φέρεται να εξετάζεται είναι η μετακίνηση πληθυσμών με τη συνεργασία της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια στην περιοχή. Παράλληλα, η οικονομική διπλωματία των ΗΠΑ θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για να πιεστούν τα αραβικά κράτη να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην εξεύρεση λύσης.

Η σχέση με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ

Η νέα πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Ευρώπη απομακρύνεται από τις παλαιότερες στρατηγικές που στηρίζονταν στην αμερικανική προστασία και οικονομική στήριξη. Ο Τραμπ θέτει αυστηρούς όρους και απαιτεί από τους Ευρωπαίους εταίρους να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο στις αμυντικές δαπάνες, ανεβάζοντας τη συμβολή τους στο ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ.

Ουσιαστικά, ο Αμερικανός πρόεδρος μεταφέρει το βάρος της ευρωπαϊκής ασφάλειας στους ίδιους τους Ευρωπαίους, κάνοντας σαφές ότι η εποχή της αμερικανικής επιδότησης της άμυνας της Ευρώπης έχει τελειώσει. Παράλληλα, οι σχέσεις με την Κίνα μπαίνουν στο επίκεντρο, με την Ουάσινγκτον να πιέζει τους Ευρωπαίους να περιορίσουν τις οικονομικές τους συναλλαγές με το Πεκίνο, κάτι που αποτελεί σημείο τριβής για πολλές χώρες της ΕΕ.

Το μεγάλο γεωπολιτικό παζλ

Το συνολικό σχέδιο του Τραμπ μοιάζει να επιδιώκει μια συνολική αναδιάρθρωση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Από τη μια, στοχεύει στην επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης με τη Ρωσία, προκειμένου να βρεθεί λύση στην Ουκρανία, ενώ από την άλλη επιδιώκει να περιορίσει την επιρροή της Κίνας μέσω της σύναψης ισχυρότερων δεσμών με συμμάχους της Δύσης.

Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες θα καθορίσουν το μέλλον όχι μόνο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της παγκόσμιας γεωπολιτικής σταθερότητας. Ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα φάση, όπου οι παλιές συμμαχίες και ισορροπίες αναθεωρούνται και νέες στρατηγικές αναδύονται. Το μόνο βέβαιο είναι πως η προσέγγιση του Τραμπ διαφέρει ριζικά από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.

Η Τουρκία αναμένεται να απαιτήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση την άρση των κυρώσεων σε βάρος της Συρίας «άνευ όρων» και «επ’ αόριστον» κατά τη διάρκεια της ετήσιας συνόδου των διεθνών δωρητών, η οποία ξεκινά σήμερα. Την ανακοίνωση αυτή έκανε το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών την Κυριακή, επισημαίνοντας τη σημασία της οικονομικής σταθερότητας της Συρίας για τη γενικότερη ασφάλεια της περιοχής.

Η Άγκυρα, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με τις νέες συριακές αρχές που ανέλαβαν την εξουσία στις 8 Δεκεμβρίου, θεωρεί ότι η άρση των κυρώσεων είναι απαραίτητη προκειμένου να υποστηριχθεί μια «συνολική και ειρηνική μετάβαση» στη χώρα. Στην ανακοίνωσή του, το τουρκικό ΥΠΕΞ υπογραμμίζει ότι «η οικονομική ασφάλεια της Συρίας είναι ουσιώδους σημασίας για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας».

Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε επίσης την ανάγκη δημιουργίας «οικονομικών ευκαιριών και θέσεων απασχόλησης», επισημαίνοντας ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να αρθούν «χωρίς όρους και για απεριόριστη διάρκεια». Επιπλέον, η Τουρκία, που φιλοξενεί περίπου τρία εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες, υποστηρίζει την «ολοκληρωμένη ανοικοδόμηση» της Συρίας, προκειμένου να διευκολυνθούν οι επιστροφές των εκτοπισμένων.

Στη σύνοδο θα εκπροσωπήσει την Τουρκία ο υφυπουργός Εξωτερικών Νου Γιλμάζ.

Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τις μεταβατικές συριακές αρχές και την υιοθέτηση συνταγματικής διακήρυξης που εκχωρεί πλήρεις εξουσίες στον προσωρινό πρόεδρο Άχμαντ αλ Σάρα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέστειλε τις κυρώσεις που αφορούσαν κρίσιμους τομείς της συριακής οικονομίας. Ωστόσο, η ΕΕ έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να επανεξετάσει την επιβολή κυρώσεων εάν η νέα κυβέρνηση δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις της για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και την αποφυγή αποκλεισμών.

Την τελευταία περίοδο, η κατάσταση στη Συρία έχει επιδεινωθεί, ιδιαίτερα στη βορειοδυτική επαρχία Λαττάκεια, όπου καταγράφηκαν μαζικές εκτελέσεις αμάχων, κυρίως αλαουιτών. Οι βιαιότητες ξέσπασαν μετά από επιθέσεις υποστηρικτών του ανατραπέντος προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ εναντίον των δυνάμεων ασφαλείας των νέων αρχών. Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μη κυβερνητική οργάνωση με έδρα τη Βρετανία, οι συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 1.200 ανθρώπων μέσα σε λίγες ημέρες.

Η πρόεδρος του Μεξικού Κλαούντια Σέινμπαουμ επανέλαβε χθες Παρασκευή ότι είναι κατηγορηματικά αντίθετη σε οποιαδήποτε αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση σε μεξικανικό έδαφος για την καταπολέμηση των καρτέλ ναρκωτικών, ενδεχόμενο στο οποίο είχε αναφερθεί ο Ρόναλντ Τζόνσον, υποψήφιος πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Μεξικό, κατά τη διάρκεια ακρόασης την Πέμπτη ενώπιον επιτροπής της αμερικανικής Γερουσίας.

«Δεν συμφωνούμε», τόνισε κατηγορηματικά η Μεξικανή πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου. «Είπε πως ‘όλα είναι στο τραπέζι’, αλλά όχι. Δεν είναι στο τραπέζι, ούτε στην καρέκλα, ούτε στο πάτωμα, ούτε πουθενά.»

Το Μεξικό δεν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε αμερικανική «εισβολή» στην επικράτειά του με πρόσχημα τον αγώνα εναντίον των καρτέλ ναρκωτικών, προειδοποίησε η πρόεδρος Σέινμπαουμ.

Ο Τζόνσον εξέφρασε την πιθανότητα στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ στο Μεξικό, όταν ρωτήθηκε σχετικά με την αντιμετώπιση των καρτέλ ναρκωτικών που δρουν στο μεξικανικό έδαφος: «Εάν προκύψει μια κατάσταση όπου διακυβεύονται οι ζωές Αμερικανών πολιτών, πιστεύω ότι όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι», απάντησε ο Ρόναλντ Τζόνσον. Συμπλήρωσε, ωστόσο, πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ήθελε να ενεργήσει «σε συνεργασία με τους μεξικανούς εταίρους μας», όχι χωρίς ενημέρωση της μεξικανικής κυβέρνησης.

Ο αγώνας κατά των καρτέλ ναρκωτικών αποτελεί μία από τις κύριες πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ, τόσο στο νότο, στα σύνορα με το Μεξικό, όσο και στον βορρά, στα καναδικά σύνορα, αφού αποτελούν τις κύριες εισόδους φαιντανύλης στις ΗΠΑ. Μέρος αυτής της πολιτικής αποτελεί και η απειλή επιβολής δασμών, προκειμένου οι δύο όμορες χώρες να περιφρουρήσουν αποτελεσματικότερα τα σύνορά τους.

Η εξαιρετικά εκτεταμένη εξάπλωση φαιντανύλης στις ΗΠΑ και η καταστροφική επίδραση που έχει στον πληθυσμό της χώρας, οδήγησε την αμερικανική κυβέρνηση να χαρακτηρίσει «τρομοκρατικές» οκτώ εγκληματικές οργανώσεις της Λατινικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων έξι μεξικανικών, που εμπλέκονται στην εισαγωγή του ναρκωτικού στις Ηνωμένες Πολιτείες

Την προηγούμενη εβδομάδα, στη διάρκεια της ομιλίας του στο Κογκρέσο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τόνισε πως είχε έρθει η ώρα οι ΗΠΑ να κηρύξουν τον πόλεμο στα καρτέλ ναρκωτικών, κατηγορώντας τη μεξικανική κυβέρνηση ότι έχει συμμαχήσει με εγκληματικές οργανώσεις.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ ΜΠΕ

Οι διπλωμάτες των Ηνωμένων Πολιτειών έφθασαν στη Μόσχα την Πέμπτη, καθώς ένας από τους κορυφαίους βοηθούς του Ρώσου προέδρου Βλαντόμιρ Πούτιν επέκρινε την προτεινόμενη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Ο Γιούρι Ουσάκοφ, πρώην Ρώσος πρέσβης, επιβεβαίωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη ότι μίλησε με τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Μάικ Γουόλτς και εξέθεσε την άποψη της Ρωσίας για την πρόταση κατάπαυσης του πυρός για 30 ημέρες.

«Έχω δηλώσει τη θέση μας ότι αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσωρινή ανάπαυλα για τον ουκρανικό στρατό, τίποτα άλλο», είπε ο Ουσάκοφ στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, προσθέτοντας ότι η Ρωσία επιδιώκει μια μακροπρόθεσμη διευθέτηση που λαμβάνει υπόψη τα συμφέροντα και τις ανησυχίες της.

«Προσωρινή κατάπαυση του πυρός 30 ημερών. Λοιπόν, τι μας δίνει; Δεν μας δίνει τίποτα. Δίνει μόνο την ευκαιρία στους Ουκρανούς να ανασυνταχθούν, να αποκτήσουν δύναμη και να συνεχίσουν το ίδιο πράγμα.»

Ερωτηθείς εάν αυτό σημαίνει ότι η Μόσχα απέρριψε την πρόταση, ο Ουσάκοφ είπε ότι ο πρόεδρος πιθανότατα θα μιλήσει στα μέσα ενημέρωσης αργότερα την Πέμπτη και θα περιγράψει τη θέση της Ρωσίας με περισσότερες λεπτομέρειες.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ο οποίος επιβεβαίωσε ότι οι διπλωμάτες της Ουάσιγκτον ήταν καθ’ οδόν, δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με το ποιος ερχόταν από την πλευρά των ΗΠΑ. Το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι ένα αεροπλάνο που χρησιμοποιούσε ο Στιβ Γουίτκοφ, ο ειδικός απεσταλμένος του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αναχώρησε από το Κατάρ και προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Βνούκοβο της Μόσχας το πρωί της Πέμπτης, επικαλούμενο στοιχεία από την υπηρεσία παρακολούθησης πτήσεων Flightradar.

«Νωρίτερα την Πέμπτη, το αεροσκάφος Gulfstream G650 απογειώθηκε από το διεθνές αεροδρόμιο Χαμάντ της Ντόχα. Γύρω στις 11:40 ώρα Μόσχας, το αεροπλάνο εισήλθε στον ρωσικό εναέριο χώρο από την κατεύθυνση της Λετονίας», μετέδωσε το TASS.

Ο Γουίτκοφ βρισκόταν στο Κατάρ για διαπραγματεύσεις για την παράταση της εκεχειρίας στη Γάζα.

Ο Πεσκόφ είπε επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν ορισμένες πληροφορίες στη Ρωσία σχετικά με μία πρόταση για κατάπαυση του πυρός για την Ουκρανία, κάτι που θα συνεχιστεί στις συναντήσεις των επόμενων ημερών.

Ξεχωριστά, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να συνομιλήσει με την Ουάσιγκτον για μια ειρηνευτική πρωτοβουλία που θα συζητηθεί μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας, και ότι οι επαφές θα ξεκινήσουν άμεσα.

«Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε τις πρωτοβουλίες που αναφέρονται εκεί σε μελλοντικές επαφές με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τέτοιες επαφές είναι δυνατές ήδη από σήμερα», είπε η Ζαχάροβα.

Μετά από συνομιλίες με κορυφαίους Αμερικανούς διπλωμάτες στη Σαουδική Αραβία την Τρίτη, το Κίεβο δήλωσε ότι είναι έτοιμο να δεχτεί μια εκεχειρία 30 ημερών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είπαν ότι υποβάλλουν την πρόταση στη Μόσχα.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, επιβεβαίωσε σε δημοσιογράφους την Τετάρτη ότι ο Γουίτκοφ είχε σχέδια να επισκεφθεί τη Ρωσία τις επόμενες ημέρες για να συζητήσει μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την Ουκρανία.

«Προτρέπουμε τους Ρώσους να υπογράψουν αυτό το σχέδιο», είπε η Λέβιτ. «Αυτό είναι το πιο κοντινό σημείο στην ειρήνη σε αυτόν τον πόλεμο.»

Την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Taoiseach (Ιρλανδό πρωθυπουργό) Μάικλ Μάρτιν, ο Τραμπ δήλωσε ότι μέλη της κυβέρνησής του ήταν καθ’ οδόν προς τη Ρωσία.

Επίσης, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέιμς Βανς είπε κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης στο Οβάλ Γραφείο ότι προγραμματίζεται μια σειρά τηλεφωνικών κλήσεων και κατ’ ιδίαν συναντήσεων μεταξύ Αμερικανών και Ρώσων αξιωματούχων.

Ο Γουίτκοφ είναι παλιός φίλος του Τραμπ, από τα χρόνια του στον κλάδο των ακινήτων. Διαχειρίζεται ακόμη μια εταιρεία εμπορικών ακινήτων στη Νέα Υόρκη και δεν έχει υπόβαθρο εξωτερικής πολιτικής, αλλά έχει ήδη συμβάλει καθοριστικά στη διαμεσολάβηση κατάπαυσης του πυρός στη Μέση Ανατολή μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο αρνήθηκε να δώσει λεπτομέρειες σχετικά με το χρονοδιάγραμμα του ταξιδιού του Γουίτκοφ μιλώντας σε δημοσιογράφους στις 12 Μαρτίου.

«Αρκεί να πούμε ότι θα υπάρξουν πολλά σημεία επαφής με τους Ρώσους ώστε να καταλάβουμε αν είναι πρόθυμοι να το κάνουν αυτό ή όχι», είπε ο Ρούμπιο.

Πρότεινε ότι ορισμένες λεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων παραμένουν ιδιωτικές για να διευκολυνθεί η σύναψη συμφωνιών.

Οι Ουκρανοί απαιτούν την επιστροφή όλων των αιχμαλώτων πολέμου, μεταξύ άλλων αιτημάτων ανθρωπιστικής βοήθειας, σύμφωνα με τον Ρούμπιο.

«Υπάρχουν περιοχές της Ουκρανίας που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές που απαιτούν άμεση βοήθεια», είπε. «Αυτά είναι τα πράγματα τα οποία αποκαλέσαμε ‘περιεχόμενα’ στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων».

Η Μόσχα έχει προχωρήσει στο πεδίο της μάχης και δήλωσε την Πέμπτη ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα στρατεύματά της σύντομα θα εκκαθαρίσουν πλήρως τις ουκρανικές δυνάμεις από τη ρωσική περιοχή Κουρσκ, της οποίας οι Ουκρανοί κατείχαν εδάφη για περισσότερους από επτά μήνες.

Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δήλωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις σφυροκοπούν τις υπόλοιπες ουκρανικές θέσεις αφού κατέλαβαν τρεις ακόμη οικισμούς, συμπεριλαμβανομένης της πόλης Σούτζα, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία και βρίσκεται σε δρόμο που είχε χρησιμοποιήσει το Κίεβο για τον ανεφοδιασμό των δυνάμεών του, ανέφερε το TASS.

Του Guy Birchall

Με τη συμβολή του Travis Gilmore και πληροφορίες από το Reuters

Ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα προέτρεψε τις Ηνωμένες Πολιτείες να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα που βρίσκονται τώρα στην δυτική Ευρώπη σε Πολωνικό έδαφος για να αποτρέψουν πιθανή επιθετικότητα από την Ρωσία.

Ο Ντούντα είπε ότι είχε συζητήσει την ιδέα πρόσφατα με τον αντιστράτηγο Κηθ Κέλλογκ, τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ για την Ουκρανία και Ρωσία.

«Τα σύνορα του ΝΑΤΟ μετακινήθηκαν ανατολικά το 1999, έτσι 26 χρόνια αργότερα θα πρέπει επίσης να υπάρχει μεταφορά στην δομή του ΝΑΤΟ ανατολικά,» είπε ο Ντούντα σε συνέντευξη στην Financial Times, που δημοσιεύτηκε στις 13 Μαρτίου. «Για εμένα αυτό είναι προφανές. Πιστεύω δεν είναι μόνο ότι έχει έρθει ο χρόνος, αλλά ότι θα ήταν ασφαλέστερο αν αυτά τα όπλα ήταν ήδη εδώ.»

Ο Ντούντα είπε ότι ήταν «προφανές» πως ο Τραμπ θα μπορούσε να επανατοποθετήσει πυρηνικές κεφαλές στην Πολωνία.

Τα σχόλιά του έρχονται καθώς ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, Στηβ Γουίτκοφ, πηγαίνει στην Ρωσία για να συζητήσει μια προσωρινή εκεχειρία που πρότεινε η Ουκρανία στο Κρεμλίνο. «Προτρέπουμε τους Ρώσους να υπογράψουν σε αυτό το σχέδιο,» είπε η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, στις 12 Μαρτίου. «Αυτό είναι το κοντινότερο στην ειρήνη από την αρχή του πολέμου. Είμαστε στην γραμμή τερματισμού, και ο πρόεδρος αναμένει ότι οι Ρώσοι θα μας βοηθήσουν να τρέξουμε ως την ζώνη τερματισμού.»

Η Ρωσία ‘δεν ζήτησε άδεια’

Η Πολωνία συνορεύει με την Ουκρανία και την Λευκορωσία, στενό σύμμαχο της Μόσχας. Τον Ιούνιο του 2023, 16 μήνες μετά την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν τοποθέτησε πυρηνικά όπλα στην Λευκορωσία. Είπε ότι θα δράσουν ως «στοιχείο αποτροπής» προς όλες τις δυνάμεις που «σκέφτοναι για την πραγματοποίηση μιας στρατηγικής ήττας.»

Ο Ντούντα είπε στην Financial Times: «Η Ρωσία δεν δίστασε καν όταν μετέφεραν τα πυρηνικά τους όπλα στην Λευκορωσία. Δεν ζήτησαν την άδεια κανενός».

Η Πολωνία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1999 και τα κράτη της Βαλτικής—Λιθουανία, Λετονία και Εσθονία— εντάχθηκαν το 2004. Τα τελευταία χρόνια, αυτές οι τέσσερις χώρες είχαν από τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες στην συμμαχία.

Η ρήτρα συλλογικής άμυνας του ΝΑΤΟ, η οποία απαιτεί από όλα τα μέλη να υπερασπίζονται οποιονδήποτε σύμμαχο που δέχεται επίθεση, έχει επικαλεστεί μόνο μία φορά: μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.

Το μη κερδοσκοπικό Κέντρο Ελέγχου Όπλων και Μη Διάδοσης Όπλων αναφέρει στον ιστότοπό του ότι τα πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ εδρεύουν στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Τουρκία και την Ολλανδία.

Ο Ντούντα είναι πρόεδρος της Πολωνίας —ένας σε μεγάλο βαθμό εθιμοτυπικός ρόλος σε αυτή τη χώρα— από το 2015. Η θέση είναι περιορισμένης θητείας και πρόκειται να παραιτηθεί τον Αύγουστο, μετά τις νέες εκλογές του Μαΐου.

Το 2022, συζήτησε την ιδέα της φιλοξενίας πυρηνικών κεφαλών με την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ο Ντούντα, υποψήφιος του συντηρητικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη, βρίσκεται σε διαμάχη με τον κεντροαριστερό συνασπισμό του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ από τότε που αυτός ο συνασπισμός σχημάτισε κυβέρνηση μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές το 2023.

Ο Τουσκ χαιρέτισε την περασμένη εβδομάδα τα σχόλια του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν που φαινόταν να προσφέρει την πυρηνική ομπρέλα της Γαλλίας στους συμμάχους στην Ανατολική Ευρώπη.

Ο Τουσκ είπε ότι η Πολωνία «μιλούσε σοβαρά με τους Γάλλους για την ιδέα τους για μια πυρηνική ομπρέλα πάνω από την Ευρώπη».

Ο Ντούντα αποκλείει τα πολωνικά πυρηνικά όπλα

Στη συνέντευξη, ο Ντούντα απέρριψε οποιαδήποτε πρόταση ότι η Πολωνία θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα πυρηνικό οπλοστάσιο.

«Για να έχουμε τη δική μας πυρηνική ικανότητα, νομίζω ότι θα χρειαστούν δεκαετίες», είπε. «Οι ανησυχίες σχετικά με την αποχώρηση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας από την Πολωνία δεν είναι δικαιολογημένες. Είμαστε ένας αξιόπιστος σύμμαχος για τις ΗΠΑ και έχουν επίσης τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα εδώ».

Υποστήριξε επίσης τη θέση του Τραμπ για τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας.

«Αυτό δεν είναι λεπτή διπλωματία, αυτό είναι ένα σκληρό παιχνίδι, αλλά κατά τη γνώμη μου δεν είναι ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι μόνο καλός και ευγενικός με τη Ρωσία», είπε ο Ντούντα. «Νομίζω ότι εφαρμόζει εργαλεία εναντίον της Ρωσίας, παρόλο που ίσως δεν είναι τόσο δυνατά και ορατά όσο αυτά που χρησιμοποιεί εναντίον της Ουκρανίας. Κανείς δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να σταματήσει αυτόν τον πόλεμο, οπότε ας δώσουμε στον πρόεδρο Τραμπ μια ευκαιρία».

Του Chris Summers

Με πληροφορίες από το Associated Press