Μέση Ανατολή

Η Ουγγρική Βουλή ενέκρινε, τη Δευτέρα 20 Μαΐου, το νομοσχέδιο που θέτει σε κίνηση τη διαδικασία αποχώρησης της χώρας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), μια απόφαση που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα ενός έτους.

Η κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν ανακοίνωσε την πρόθεσή της για αποχώρηση τον Απρίλιο, αμέσως μετά την παρουσία του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στη Βουδαπέστη — μια επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε παρά το ένταλμα σύλληψης που είχε εκδώσει το ΔΠΔ σε βάρος του Ισραηλινού ηγέτη.

Ο Όρμπαν δεν έκρυψε την δυσφορία του για την απόφαση του ΔΠΔ, χαρακτηρίζοντάς το ως «όχι πια ένα αμερόληπτο δικαστήριο του κράτους δικαίου, αλλά ένα πολιτικό δικαστήριο». Ούτως ή άλλως, αρνήθηκε τη σύλληψη Νετανιάχου, καταγγέλλοντας την απόφαση του ΔΠΔ ως «προκλητική, κυνική και παντελώς απαράδεκτη».

Στην ψηφοφορία της Τρίτης, 134 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από το ΔΠΔ και 37 κατά. Το σχετικό νομοσχέδιο τονίζει: «Η Ουγγαρία απορρίπτει κατηγορηματικά τη χρήση διεθνών οργανισμών — και ειδικά ποινικών δικαστηρίων — ως εργαλεία πολιτικής πίεσης».

Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου χαιρέτισε την ουγγρική απόφαση, κάνοντάς λόγο για «μία γενναία και αρχών επιλογή».

Το σημείο τριβής δημιουργήθηκε μετά το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε το ΔΠΔ τον Νοέμβριο του 2024 σε βάρος του Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, Γιοάβ Γκαλάντ, κατηγορώντας τους για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα κατά της Χαμάς. Η Χάγη κατηγορεί το Ισραήλ, μεταξύ άλλων, για «χρήση λιμού ως όπλο πολέμου» μέσω του περιορισμού ανθρωπιστικής βοήθειας και για εσκεμμένες επιθέσεις κατά αμάχων. Το Τελ Αβίβ απορρίπτει τις κατηγορίες ως αβάσιμες.

Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι το ΔΠΔ έχασε την αξιοπιστία του προχωρώντας σε διώξεις εναντίον δημοκρατικά εκλεγμένων ηγετών που ασκούν το δικαίωμα άμυνας, επιμένοντας ότι οι διώξεις έχουν πολιτικά κίνητρα και εδράζονται σε αντισημιτισμό.

Σημειώνεται ότι τυπικά η αποχώρηση μιας χώρας από το ΔΠΔ ολοκληρώνεται ένα χρόνο μετά τη γραπτή γνωστοποίηση στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.

Το ΔΠΔ ιδρύθηκε το 1998 με το Καταστατικό της Ρώμης, ως δικαστήριο που θα παρείχε λύση όταν δεν υπήρχαν άλλες δυνατότητες απονομής δικαιοσύνης για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίες. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 2002 και η Ουγγαρία υπήρξε ιδρυτικό μέλος του.

Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ — συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας — είναι μέλη του ΔΠΔ, κάτι που σημαίνει πως έχουν υποχρέωση εκτέλεσης των ενταλμάτων καθώς δεσμεύονται από το Καταστατικό της Ρώμης. Ανάμεσα στα μέλη συγκαταλέγεται και η – αμφιλεγόμενη διεθνώς – «Παλαιστινιακή Αρχή».

Αντίθετα, μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, το Ισραήλ, η Ινδία, το Πακιστάν, η Τουρκία και το Ιράν δεν έχουν προσχωρήσει στο Δικαστήριο.

Η ουγγρική αποχώρηση δεν είναι το μόνο μέτωπο κατά του ΔΠΔ το τελευταίο διάστημα. Τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα για επιβολή περιορισμών εισόδου και οικονομικών κυρώσεων σε όσους βοηθούν το ΔΠΔ να ερευνήσει τον ρόλο των ΗΠΑ ή συμμάχων τους.

Όπως αναφέρεται στη σχετική διάταξη: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν απτές και σημαντικές κυρώσεις σε όσους ευθύνονται για τις παραβιάσεις του ΔΠΔ, που μπορεί να περιλαμβάνουν και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, αλλά και απαγόρευση εισόδου στη χώρα τόσο για τα στελέχη και συνεργάτες του ΔΠΔ όσο και για τις οικογένειές τους, καθώς η παραμονή τους στις ΗΠΑ θα μπορούσε να θίξει τα συμφέροντά μας».

Σύμφωνα με την αμερικανική Προεδρία, οι ΗΠΑ «παραμένουν προσηλωμένες στη λογοδοσία και στην ειρηνική διευθέτηση των διεθνών υποθέσεων, αλλά το ΔΠΔ και τα μέρη της Ρώμης οφείλουν να σεβαστούν την απόφαση των ΗΠΑ και άλλων κρατών να μην υπαχθούν στη δικαιοδοσία του ΔΠΔ, όπως αρμόζει στα κυριαρχικά τους δικαιώματα».

Μεταξύ όσων στοχοποιήθηκαν από τις αμερικανικές κυρώσεις ήταν και ο τότε επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ, Καρίμ Καν.

Τον Μάιο του 2024, ο Καρίμ Καν εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά των ηγετών της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, Μοχάμεντ Ντέιφ και Ισμαήλ Χανίγια, για εγκλήματα πολέμου όπως η ομηρεία, αλλά και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών. Και οι τρεις επικεφαλής της Χαμάς είναι πλέον νεκροί.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ ζήτησε σήμερα να ασκηθεί «πίεση στο Ισραήλ για να σταματήσει τη σφαγή στη Γάζα», αναφέροντας πως η Ισπανία θα προτείνει το Διεθνές Δικαστήριο «να αποφανθεί» για την πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα.

«Η πολύ σοβαρή ανθρωπιστική κρίση που εκτυλίσσεται στη Γάζα από τον Οκτώβριο του 2023 προκάλεσε περισσότερους από 50.000 θανάτους, 100.000 τραυματίες και δύο εκατομμύρια εκτοπισμένους», υπενθύμισε ο επικεφαλής της ισπανικής κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια ομιλίας που εκφώνησε του σε μια Σύνοδο του Αραβικού Συνδέσμου στη Βαγδάτη.

Μπροστά σε αυτά τα «απαράδεκτα» στοιχεία που αψηφούν την «αρχή της ανθρωπιάς», πρέπει να «εντείνουμε την πίεσή μας στο Ισραήλ για να σταματήσει τη σφαγή στη Γάζα, ιδίως μέσω των οδών που μας προσφέρει το διεθνές δίκαιο», συνέχισε ο Σοσιαλιστής ηγέτης.

Για αυτό, η Ισπανία θα «καταθέσει ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών μια πρόταση που θα στοχεύει να ζητήσει από το Διεθνές Δικαστήριο να αποφανθεί για τον σεβασμό, από το Ισραήλ, των διεθνών υποχρεώσεών του στην πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα», συνέχισε ο ίδιος.

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο Σάντσεθ διευκρίνισε επίσης ότι η Ισπανία θα καταθέσει ένα άλλο σχέδιο ψηφίσματος που θα ζητάει το Ισραήλ να «τερματίσει τον ανθρωπιστικό αποκλεισμό που έχει επιβάλει στη Γάζα» και να εγγυηθεί «μια πλήρη και απρόσκοπτη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας» στον παλαιστινιακό θύλακα.

Κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας ενώπιον του ισπανικού κοινοβουλίου την 7η Μαΐου, ο Ισπανός πρωθυπουργός είχε ήδη ανακοινώσει πως η Ισπανία θα παρουσίαζε ένα σχέδιο ψηφίσματος με «έκτακτα μέτρα για να σταματήσει η σφαγή αμάχων» και εγγυήσεις για την είσοδο «ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Γάζα.

Εκτός από αυτές τις διαφορετικές πρωτοβουλίες, προτεραιότητα είναι «να υπάρξει πρόοδος σε μια πολιτική λύση» στην περιοχή, επέμεινε σήμερα ο Σάντσεθ, εκτιμώντας πως «η μοναδική οδός προς την ειρήνη στην περιοχή» είναι «η εφαρμογή της λύσης των δύο Κρατών».

Για αυτό, «θα ήθελα εκ νέου να παροτρύνω άλλα κράτη να αναγνωρίσουν το Κράτος της Παλαιστίνης», υπογράμμισε, επισημαίνοντας πως υπολογίζει πολύ στη διεθνή σύνοδο του Ιουνίου στη Σαουδική Αραβία προκειμένου να υπάρξει μια ειρηνική επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύρραξης.

Αυτή η σύνοδος αντιπροσωπεύει μια «ιστορική ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί, όμως θα στεφθεί με επιτυχία μονάχα εάν υπάρξει μια ευρεία αραβική και ευρωπαϊκή συναίνεση που θα οδηγήσει σε μια αποφασιστική δράση εκ μέρους του συνόλου της διεθνούς κοινότητας», τόνισε ο ίδιος.

Η Ισπανία, η οποία αναγνώρισε το Κράτος της Παλαιστίνης την 28η Μαΐου του 2024 ταυτόχρονα με την Ιρλανδία και τη Νορβηγία, έχει αναδειχθεί τους τελευταίους μήνες σε μία από τις πλέον επικριτικές φωνές στους κόλπους της ΕΕ προς την κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Α.Σ

Η Qatar Airways υπέγραψε στις 14 Μαΐου μια μεγαλεπήβολη συμφωνία με την αμερικανική Boeing για την απόκτηση 160 επιβατικών αεροσκαφών, σε μια κίνηση που καταγράφεται ως η μεγαλύτερη παραγγελία στα χρονικά της αμερικανικής εταιρείας αεροναυπηγικής.

Η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε στην πολυτελή βασιλική κατοικία στη Ντόχα, παρουσία του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, του διευθύνοντος συμβούλου της Boeing, Κέλι Όρτμπεργκ, και του Εμίρη του Κατάρ, Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ-Θάνι.

«Βγάλτε τα αεροπλάνα στους αιθέρες. Βγάλτε τα τώρα», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Τραμπ, αμέσως μετά την υπογραφή της συμφωνίας από τον CEO της Boeing, δίνοντας το δικό του στίγμα στη νέα αυτή στρατηγική συνεργασία.

Κατά τη διάρκεια της επίσημης εκδήλωσης ο Αμερικανός πρόεδρος υπέγραψε επίσης συμφωνία αμυντικής συνεργασίας καθώς και μία ευρύτερη κοινή διακήρυξη με τον Εμίρη του Κατάρ, με τον Ταμίμ να κάνει λόγο για μια νέα εποχή στις διμερείς σχέσεις.

«Πιστεύω ότι μετά τη σημερινή υπογραφή περνάμε σε ένα νέο επίπεδο στη σχέση Κατάρ-ΗΠΑ», ανέφερε ο ηγέτης του Κατάρ, απευθυνόμενος προς τον Τραμπ. «Θέλω να σας ευχαριστήσω, κύριε πρόεδρε, για αυτή την ιστορική επίσκεψη».

Η είδηση βρίσκεται σε εξέλιξη και θα υπάρξουν νεότερες ενημερώσεις.

Σε συγκρατημένο τόνο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχολίασε στις 6 Μαΐου την όξυνση της έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, έπειτα από τα αεροπορικά πλήγματα που εξαπέλυσε η Ινδία. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, διαβεβαίωσε πως η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τις δύο πλευρές.

Η κυβέρνηση του Πακιστάν απάντησε στρατιωτικά στα πλήγματα της Ινδίας, τα οποία ακολούθησαν μετά από τρομοκρατική επίθεση με 26 θύματα στις 22 Απριλίου, στην ινδικές περιοχή του Κασμίρ – ένα αμφισβητούμενο ορεινό τμήμα μεταξύ Πακιστάν, Ινδίας και Κίνας. Και τα τρία κράτη ελέγχουν τμήματα της στρατηγικής αυτής περιοχής, με Ινδία και Πακιστάν να διεκδικούν την πλήρη κυριαρχία.

Μιλώντας με δημοσιογράφους το βράδυ της Τρίτης στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ χαρακτήρισε «ντροπή» το τελευταίο επεισόδιο μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων: «Μόλις το πληροφορηθήκαμε», ανέφερε. «Φαντάζομαι ότι πολλοί υποψιάζονταν ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε, με βάση το παρελθόν – αυτοί οι λαοί πολεμούν εδώ και πολύ καιρό. Ελπίζω μόνο να τελειώσει πολύ γρήγορα».

Ο Ρούμπιο από την πλευρά του, έγραψε στην πλατφόρμα X ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και ότι η Ουάσιγκτον παραμένει σε διάλογο με Νέο Δελχί και Ισλαμαμπάντ, επιδιώκοντας διπλωματική αποκλιμάκωση.

Σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν ήδη έρθει σε επαφή με ανώτατους αξιωματούχους και των δύο χωρών. Ο Ρούμπιο μίλησε στο ίδιο πνεύμα με τον Τραμπ, εκφράζοντας την ελπίδα για άμεση ειρήνευση και καλώντας Ινδία και Πακιστάν να διατηρήσουν ανοιχτά δίαυλους επικοινωνίας για αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.

Η ινδική κυβέρνηση, με επίσημη ανακοίνωσή της μέσω διαδικτύου, υποστήριξε πως οι αεροπορικές επιχειρήσεις της στόχευσαν αποκλειστικά υποδομές εντός Πακιστάν που συνδέονται με τις ένοπλες οργανώσεις που οργάνωσαν την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση. Τόνισε μάλιστα πως επέδειξε αυτοσυγκράτηση τόσο στην επιλογή των στόχων όσο και στην εκτέλεση της επιχείρησης, προσθέτοντας ότι δεν επλήγησαν πακιστανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.

Από την πλευρά του Πακιστάν, ο υπουργός Άμυνας Χουαγιάτζα Μουχάμαντ Άσιφ δήλωσε στο πρακτορείο Bloomberg ότι η πολεμική αεροπορία της χώρας κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη. Παράλληλα, αστυνομικές και ιατρικές πηγές της Ινδίας ανέφεραν ότι τουλάχιστον επτά άμαχοι σκοτώθηκαν στην περιοχή από πακιστανικά πυρά.

Σε παρέμβασή του στο κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σαμπάζ Σαρίφ, επεσήμανε πως η αεροπορία της χώρας βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους επιφυλακής, κατηγορώντας την Ινδία ότι επιχειρεί ψευδώς να εμπλέξει το Πακιστάν στην επίθεση της 22ης Απριλίου κατά τουριστών. Επίσης ανέφερε ότι πρότεινε τη διενέργεια διεθνούς έρευνας, χωρίς ωστόσο ο Νέο Δελχί να ανταποκριθεί.

Το υπουργείο Εξωτερικών του Πακιστάν χαρακτήρισε τα ινδικά πλήγματα «πράξη πολέμου» και «κατάφωρη επιθετικότητα». Με ανακοίνωσή του τόνισε πως «η κατάσταση παραμένει ρευστή» και ότι «το Πακιστάν επιφυλάσσεται του δικαιώματός του να απαντήσει κατάλληλα, σε χρόνο και τόπο της επιλογής του», επικαλούμενο το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.

Η ένταση μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών – με ιστορικό πυρηνικών εξοπλισμών – κορυφώθηκε με τη νέα τρομοκρατική επίθεση του Απριλίου, την ευθύνη για την οποία η Ινδία επέρριψε στο Πακιστάν, κάτι που η Ισλαμαμπάντ απορρίπτει κατηγορηματικά. Η Ινδία παραμένει στρατηγικός εταίρος της Ουάσιγκτον, ενώ το Πακιστάν, αν και λιγότερο κρίσιμο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν το 2021, εξακολουθεί να καταγράφεται ως σύμμαχος των ΗΠΑ.

Με πληροφορίες από το Associated Press

Tην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Ευρώπη έκανε ο ηγέτης της Συρίας Αχμέτ αλ Σαράα, έπειτα από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ μετά την επιτυχή επίθεση ανταρτών στα τέλη της περασμένης χρονιάς.

Ο αλ Σαράα έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι. Στο επίκεντρο των συνομιλιών τους αναμένεται να βρεθεί το μέλλον της ταλαιπωρημένης από τον πόλεμο Συρίας, η ασφάλεια και κυριαρχία της χώρας, καθώς και η προστασία των μειονοτήτων που έχουν βρεθεί τελευταία στο στόχαστρο ένοπλων επιθέσεων.

Επιπλέον, οι δύο ηγέτες αναμένεται να εξετάσουν τη συνεργασία ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS), όπως και τη δυτική οικονομική στήριξη προς το νέο καθεστώς μετά τον Άσαντ.

Υπενθυμίζεται ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ ανετράπη τον περασμένο Δεκέμβριο από αντάρτικη επίθεση με τη στήριξη της Τουρκίας, υπό την καθοδήγηση της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), οργάνωσης που ξεπήδησε από το δίκτυο της αλ Κάιντα.

Η HTS, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση διεθνώς, ηγείται πλέον της προσωρινής κυβέρνησης της Συρίας. Ο επικεφαλής της, αλ Σαράα, διατελεί μεταβατικός ηγέτης της χώρας.

Παρά το παρελθόν του με την αλ Κάιντα, ο αλ Σαράα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων, όμως για τις ανάγκες της επίσκεψής του στο Παρίσι εξασφάλισε εξαίρεση από τα Ηνωμένα Έθνη.

Η επίσκεψη θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς η προσωρινή κυβέρνηση του αλ Σαράα αναζητά διεθνή κύρος. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Ουάσιγκτον δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση της νέας ηγεσίας στη Δαμασκό.

Οι ΗΠΑ, επιπλέον, διατηρούν σε ισχύ τις κυρώσεις που είχαν επιβάλει από την εποχή Άσαντ, χωρίς μέχρι τώρα να δείχνουν διάθεση άρσης τους.

Λίγο πριν την άφιξη του αλ Σαράα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Νοέλ Μπαρό, ξεκαθάρισε πως το Παρίσι θα κρίνει τη νέα κυβέρνηση της Συρίας από τις πράξεις της. «Δεν δίνουμε λευκή επιταγή», τόνισε χαρακτηριστικά σε τηλεοπτική του τοποθέτηση, θέτοντας ως βασικές προϋποθέσεις την προστασία των μειονοτήτων και την ενεργή συμπόρευση στον αγώνα κατά του ISIS. «Αν η Συρία κατέρρεε σήμερα, θα στρώναμε ουσιαστικά το κόκκινο χαλί στο Ισλαμικό Κράτος», υπογράμμισε ο Μπαρό.

Κυρώσεις, ανοίγματα και η στάση των ΗΠΑ

Η Γαλλία είχε καλωσορίσει την ανατροπή Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο και από τότε επιχειρεί να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με τη νέα, μεταβατική κυβέρνηση. Τον προηγούμενο μήνα, μάλιστα, το Παρίσι διόρισε επιτετραμμένο και μικρή διπλωματική ομάδα στη Δαμασκό, σε μια κίνηση που σηματοδοτεί ένα πρώτο βήμα για πιθανό άνοιγμα της πρεσβείας.

Το 2012, έπειτα από την κλιμάκωση της βίας στη Συρία, το Παρίσι και άλλες δυτικές πρωτεύουσες είχαν διακόψει τις σχέσεις με τη Δαμασκό, καθώς αρκετές αντάρτικες ομάδες τότε λάμβαναν διεθνή υποστήριξη.

Στα επόμενα χρόνια, η Συρία βυθίστηκε στη δίνη του εμφυλίου και των ξένων επεμβάσεων, με την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο να επιβάλουν σκληρές οικονομικές κυρώσεις κατά του καθεστώτος.

Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Άσαντ και του στρατού πριν από έξι μήνες, η ΕΕ έχει ήδη άρει μέρος αυτών των κυρώσεων — ενώ άλλες αναμένεται να λήξουν την 1η Ιουνίου.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά το κόστος της ανοικοδόμησης της Συρίας να ξεπεράσει τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την άρση των κυρώσεων ζήτημα ζωτικής σημασίας για το νέο καθεστώς.

Ωστόσο, η μετα-Άσαντ Συρία είναι αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις: οι διαρκείς εδαφικές πιέσεις από το Ισραήλ και οι επαναλαμβανόμενοι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε θέσεις της παλιάς στρατιωτικής δομής, δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας και στρατηγικής αβεβαιότητας.

Παράλληλα, εκατοντάδες Αμερικανοί στρατιώτες παραμένουν ανεπτυγμένοι στη βορειοανατολική Συρία, συνεργαζόμενοι με κουρδικές δυνάμεις ως μέρος της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Πρόσφατες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων άφησαν να εννοηθεί πως η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο μερικής αποχώρησης αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία μέσα στους επόμενους μήνες. «Ακολουθούμε μια προσεκτική, σταδιακή διαδικασία προσαρμογής, που θα μειώσει τον αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών στη Συρία σε κάτω από χίλιους τους επόμενους μήνες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του στις 18 Απριλίου ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ.

Με πληροφορίες από το Reuters

Με αεροπορικά πλήγματα που πραγματοποιήθηκαν σε μικρή απόσταση από το προεδρικό μέγαρο της Δαμασκού, το Ισραήλ προχώρησε αυτή την εβδομάδα σε μία σαφή επίδειξη ισχύος με την αιτιολογία της προστασίας της θρησκευτικής μειονότητας των Δρούζων. Η επιδρομή πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου, με τις ισραηλινές Αρχές να διευκρινίζουν ότι στόχος ήταν η αποτροπή περαιτέρω επιθέσεων εναντίον των Δρούζων από τη νέα συριακή ηγεσία.

Η Δαμασκός χαρακτήρισε τον βομβαρδισμό «επικίνδυνη κλιμάκωση», σε μια ατμόσφαιρα όπου οι εντάσεις μεταξύ Συρίας και Ισραήλ βρίσκονται σε διαρκή άνοδο. Από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο από δυνάμεις ανταρτών, το Ισραήλ έχει εντείνει τη στρατιωτική του δράση επί συριακού εδάφους, χτυπώντας στόχους σε πολλά σημεία της χώρας και στέλνοντας στρατό για να διασφαλίσει βάσεις κοντά στα σύνορα, αποτρέποντας έτσι την κατάληψή τους από εχθρικές παρατάξεις.

Το νέο συριακό καθεστώς συγκροτείται από μέλη της Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ-Σαμ (HTS), μια σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική στη Δύση. Από τότε που ανέλαβαν την εξουσία, πασχίζουν να εμφανιστούν ως ενωτικοί έναντι των εθνοθρησκευτικών μειονοτήτων, την ώρα που επιδιώκουν μεγαλύτερο έλεγχο σε όλα τα εδάφη της χώρας.

Στο στόχαστρο βρίσκεται ιδιαίτερα η κοινότητα των Δρούζων, που ακολουθεί δική της θρησκευτική παράδοση με ρίζες στον ισλαμικό κόσμο, αν και οι πιστοί της δεν αυτοπροσδιορίζονται ως μουσουλμάνοι. Η νέα ηγεσία στη Συρία επιχειρεί να ενισχύσει τον έλεγχό της επί των Δρούζων, εντάσσοντας τις δικές τους δυνάμεις ασφάλειας υπό άμεση κρατική εποπτεία και τοποθετώντας μη-Δρούζους αξιωματούχους στην περιοχή τους, νότια της Δαμασκού.

Τις τελευταίες εβδομάδες, βίντεο που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταγράφουν επιθέσεις των συριακών δυνάμεων ασφαλείας εναντίον μελών της μειονότητας των Αλαουιτών, με την οποία οι Δρούζοι διατηρούσαν χαλαρές συμμαχίες επί εποχής Άσαντ. Τα επεισόδια αυτά έχουν οδηγήσει σε εκατοντάδες νεκρούς και έχουν εντείνει τους φόβους ότι οι κυρίαρχες ισλαμιστικές δυνάμεις θα επιχειρήσουν να καταστείλουν τις μειονότητές τους.

Ανησυχία προκάλεσε και το πρόσφατο αιματηρό επεισόδιο στην επαρχία Σουέιντα, περιοχή όπου ζει η πλειονότητα των Δρούζων της Συρίας, με τις συγκρούσεις να αφήνουν πίσω τους αρκετούς νεκρούς. Το γραφείο του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, είχε ήδη από τον Μάρτιο επισημάνει πως το Ισραήλ θα πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τους Δρούζους από διώξεις, ενώ έχει ήδη πραγματοποιήσει επιχειρήσεις και αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας προς αυτή την κατεύθυνση.

Μετά τα χτυπήματα της Παρασκευής, ο Νετανιάχου μαζί με τον υπουργό Άμυνας, Ισραέλ Κατζ, δήλωσαν ότι η ενέργεια αυτή «στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς το συριακό καθεστώς: Δεν θα επιτρέψουμε την ανάπτυξη συριακών δυνάμεων νότια της Δαμασκού, ούτε να απειληθεί η κοινότητα των Δρούζων». Από την πλευρά της αντιπολίτευσης, ο ηγέτης Γιαΐρ Λαπίντ υπογράμμισε ότι το Ισραήλ δεν μπορεί να εγκαταλείψει τους Δρούζους, τους οποίους θεωρεί συμμάχους.

Παράλληλα, μέλη της δρουζικής κοινότητας στο Ισραήλ που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις εξέφρασαν την επιθυμία τους να συνδράμουν ενεργά τους ομοθρήσκους τους στη νότια Συρία, δηλώνοντας έτοιμοι να λάβουν μέρος σε αποστολές προστασίας. Ωστόσο, παραμένει ασαφές πώς αντιλαμβάνεται η ίδια η δρουζική μειονότητα τις ισραηλινές παρεμβάσεις. Ο γνωστός δρουζικός ηγέτης, Λαΐθ αλ-Μπαλούους, δήλωσε στην κρατική συριακή τηλεόραση: «Η Συρία είναι η μητέρα πατρίδα μας, δεν έχουμε εναλλακτική χώρα», απορρίπτοντας εμμέσως την ιδέα ότι η κοινότητά του χρειάζεται προστασία από εξωτερικές δυνάμεις.

Με πληροφορίες από το Reuters