Τρίτη, 08 Ιούλ, 2025

Πολιτική θύελλα στην Τουρκία: Σύλληψη Ιμάμογλου και φίμωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

Η πολιτική σκηνή της Τουρκίας συγκλονίζεται από μια σειρά δραματικών εξελίξεων που κορυφώθηκαν την Τετάρτη 19 Μαρτίου 2025 με τη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και την ταυτόχρονη επιβολή εκτεταμένων περιορισμών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για μια κίνηση που, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, αντικατοπτρίζει την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ του προέδρου Ερντογάν και του ανερχόμενου πολιτικού του αντιπάλου.

Η επιχείρηση-σκούπα και οι κατηγορίες

Σε μια εντυπωσιακή επίδειξη ισχύος, περισσότεροι από 3.000 αστυνομικοί κινητοποιήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη για τη σύλληψη του Ιμάμογλου και περίπου 100 συνεργατών του. Η επιχείρηση έγινε στο όνομα της καταπολέμησης της διαφθοράς, με τις αρχές να προσάπτουν στον δήμαρχο κατηγορίες για οικονομικές ατασθαλίες στη διοίκηση του δήμου Κωνσταντινούπολης.

Ιδιαίτερη βαρύτητα προσδίδεται στις κατηγορίες περί πιθανών διασυνδέσεων με το απαγορευμένο Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK), μία κατηγορία που στο τουρκικό πολιτικό σύστημα συχνά χρησιμοποιείται για την εξουδετέρωση πολιτικών αντιπάλων. Στο στόχαστρο βρέθηκε επίσης ο Μουράτ Ονγκούν, σύμβουλος του Ιμάμογλου στον τομέα του Τύπου, για τον οποίο εκδόθηκε ξεχωριστό ένταλμα σύλληψης.

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας πολιτικής κρίσης

Η σύλληψη του Ιμάμογλου δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Μόλις μία ημέρα νωρίτερα, την Τρίτη 18 Μαρτίου, είχε προηγηθεί η ανάκληση του πτυχίου του, γεγονός καθοριστικής σημασίας καθώς το πτυχίο αποτελεί προϋπόθεση για την υποψηφιότητα στο προεδρικό αξίωμα. Η εξέλιξη αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία υπό το πρίσμα των προθέσεων του Ιμάμογλου να διεκδικήσει την προεδρία στις επόμενες εκλογές, θέτοντας άμεση πρόκληση στην εξουσία του Ερντογάν.

Λίγο πριν τη σύλληψή του, ο Ιμάμογλου πρόλαβε να αναρτήσει βίντεο από την οικία του, όπου εμφανίζεται αποφασισμένος και ψύχραιμος: «Το λέω με μεγάλη λύπη, πως μια χούφτα ανθρώπων επιχειρούν να καταπατήσουν τη λαϊκή βούληση. Σε αυτή την κακία τους εμπλέκουν και τους αγαπημένους μου αστυνομικούς και τις δυνάμεις ασφαλείας. Είμαστε αντιμέτωποι με μία μεγάλη τυραννία. Να ξέρετε πως δεν θα υποκύψω».

Ψηφιακή φίμωση και έλεγχος της πληροφορίας

Παράλληλα με τη σύλληψη του Ιμάμογλου, οι τουρκικές αρχές προχώρησαν σε ευρεία φίμωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με το παρατηρητήριο διαδικτύου Netblocks, επιβλήθηκαν σημαντικοί περιορισμοί στην πρόσβαση σε πλατφόρμες όπως το X (πρώην Twitter), το YouTube, το Instagram και το TikTok. Αναφορές Τούρκων πολιτών κάνουν λόγο για παρόμοιους περιορισμούς και σε εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των WhatsApp, Signal και Telegram.

Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο της τουρκικής κυβέρνησης, η οποία συχνά περιορίζει την πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε περιόδους πολιτικής έντασης, επιδιώκοντας να ελέγξει τη ροή των πληροφοριών και να αποτρέψει την οργάνωση διαδηλώσεων διαμαρτυρίας.

Πολιτικές προεκτάσεις και το μέλλον της Κωνσταντινούπολης

Η σύλληψη του Ιμάμογλου δημιουργεί ένα πολιτικό κενό στη διοίκηση της μεγαλύτερης πόλης της Τουρκίας. Με βάση προηγούμενα περιστατικά, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ο δήμαρχος να αντικατασταθεί από διοικητή προσκείμενο στην κυβέρνηση, καθώς οι τουρκικές αρχές συχνά απομακρύνουν τοπικούς άρχοντες που βρίσκονται υπό έρευνα για τρομοκρατία.

Η αντιπολίτευση έχει χαρακτηρίσει τις εξελίξεις ως «πραξικόπημα», κατηγορώντας την κυβέρνηση Ερντογάν για πολιτική δίωξη του κυριότερου αντιπάλου της. Το γεγονός ότι ο Ιμάμογλου είχε αναδειχθεί ως ο ισχυρότερος υποψήφιος για να αντιμετωπίσει τον Ερντογάν στις προσεχείς προεδρικές εκλογές προσδίδει στη σύλληψή του ξεκάθαρες πολιτικές διαστάσεις.

Η επόμενη ημέρα

Οι περιορισμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναμένεται να δυσχεράνουν την ικανότητα της αντιπολίτευσης να κινητοποιήσει τους υποστηρικτές της και να οργανώσει διαμαρτυρίες. Ωστόσο, η ιστορία έχει δείξει ότι τέτοιες ενέργειες μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτης για την ενίσχυση της αντίστασης και να συσπειρώσουν περαιτέρω την αντιπολίτευση.

Η πολιτική κρίση στην Τουρκία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με τις επόμενες ημέρες να κρίνονται καθοριστικές τόσο για το πολιτικό μέλλον του Ιμάμογλου όσο και για την πορεία της δημοκρατίας στη γειτονική χώρα. Οι διεθνείς παρατηρητές παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις, καθώς η σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο στη διαρκή μάχη μεταξύ του καθεστώτος Ερντογάν και των πολιτικών του αντιπάλων.

Μόσχα: Προσεγγίσεις προς τις αμερικανικές επιχειρήσεις πριν από την επικοινωνία Πούτιν-Τραμπ

Ο απεσταλμένος της Μόσχας για τη διεθνή οικονομική συνεργασία έκανε κινήσεις προσέγγισης προς τις αμερικανικές επιχειρήσεις ενόψει της τηλεφωνικής επικοινωνίας του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Ωστόσο, η διάθεση συνεργασίας συνοδεύτηκε από προειδοποίηση του Πούτιν ότι το Κρεμλίνο δεν πρόκειται να επιτρέψει στις επιχειρήσεις που αποχώρησαν από τη Ρωσία μετά την έναρξη του πολέμου να επιστρέψουν χωρίς συνέπειες.

Ο Κιρίλ Ντμίτριεφ, διευθύνων σύμβουλος του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων (Russian Direct Investment Fund-RDIF), έθεσε το ενδεχόμενο οικονομικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ για την από κοινού εκμετάλλευση των μεγάλων ρωσικών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών. Παράλληλα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με την SpaceX του Έλον Μασκ για την ενίσχυση του ρωσικού διαστημικού προγράμματος.

Οι σπάνιες γαίες και άλλα μέταλλα, κρίσιμα για τον τεχνολογικό τομέα, έχουν προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον από την έναρξη της προεδρίας Τραμπ, ο οποίος επιχείρησε να περιορίσει την κυριαρχία της Κίνας στον τομέα. Το κρατικό RDIF ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη ρωσικών κοιτασμάτων σπάνιων γαιών και επιδιώκει συνεργασία με αμερικανικές επιχειρήσεις, δήλωσε ο Ντμίτριεφ.

Επεσήμανε ότι τα ρωσικά αποθέματα σπάνιων γαιών είναι πολλαπλάσια σε σχέση με εκείνα της Ουκρανίας και ότι υπάρχουν αρκετά κοιτάσματα υπό εξέταση. Σύμφωνα με στοιχεία της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ (U.S. Geological Survey-USGS), η Ρωσία διαθέτει τα πέμπτα μεγαλύτερα αποθέματα παγκοσμίως, με 3,8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους.

Όσον αφορά τη διαστημική συνεργασία, ο Ντμίτριεφ ανέφερε ότι η Ρωσία βλέπει προοπτικές συνεργασίας με τις ΗΠΑ και αναμένει συνομιλίες με τον Μασκ για πτήσεις προς τον Άρη. Τόνισε ότι η Μόσχα επιθυμεί να συνεργαστεί μαζί του στο πλαίσιο των προσπαθειών ενίσχυσης της Roscosmos και της κρατικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας Rosatom. Όπως δήλωσε στο επιχειρηματικό φόρουμ της Μόσχας, οι συνομιλίες με τον Μασκ αναμένονται σύντομα, χαρακτηρίζοντάς τον «μοναδικό ηγέτη» με όραμα για το μέλλον της ανθρωπότητας.

Ο Ντμίτριεφ ανέφερε ότι βρίσκεται σε επαφή με τη Roscosmos, ρωσικές επιχειρήσεις και το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στη Ρωσία. Ο ίδιος, απόφοιτος του Χάρβαρντ, είχε επίσης συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις με Αμερικανούς αξιωματούχους στη Σαουδική Αραβία τον Φεβρουάριο, εστιάζοντας σε οικονομικά ζητήματα.

Προειδοποίηση Πούτιν προς τις δυτικές επιχειρήσεις

Παρά τις πρωτοβουλίες οικονομικής συνεργασίας, ο Πούτιν προειδοποίησε την Τρίτη τις δυτικές εταιρείες που, όπως είπε, αποχώρησαν «με προκλητικό τρόπο» από τη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Διευκρίνισε ότι δεν θα τους επιτραπεί να επαναγοράσουν τις δραστηριότητές τους σε χαμηλές τιμές ή να ανακτήσουν τις θέσεις που έχουν ήδη καταλάβει ρωσικές επιχειρήσεις.

Εκατοντάδες δυτικές εταιρείες εγκατέλειψαν τη ρωσική αγορά μετά την εισβολή, ακολουθώντας διαφορετικές στρατηγικές. Ορισμένες πούλησαν τις δραστηριότητές τους, άλλες ανέθεσαν τη διοίκηση σε τοπικά στελέχη, ενώ κάποιες εγκατέλειψαν εντελώς τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ορισμένες, όπως η Renault, τα McDonald’s και η Henkel, είχαν προβλέψει δυνατότητα επαναγοράς, αν και οι ακριβείς όροι των συμφωνιών παραμένουν άγνωστοι.

Μιλώντας σε επιχειρηματικό φόρουμ στη Μόσχα, ο Πούτιν ανέφερε ότι έχει ζητήσει από την κυβέρνησή του να παρακολουθεί τις δυτικές επιχειρήσεις με συμφωνίες επαναγοράς, ώστε κάθε περίπτωση να εξετάζεται προσεκτικά αναφέρει το Tass. Υπογράμμισε ότι η Ρωσία δεν απέβαλε καμία εταιρεία, αλλά εκείνες που αποχώρησαν το έκαναν αυτοβούλως, ανεξάρτητα από το αν υπέστησαν πιέσεις από τις κυβερνήσεις τους. Τόνισε ότι οι επιχειρηματίες που πήραν αυτές τις αποφάσεις ήταν έμπειροι και γνώριζαν τους κινδύνους.

Επανέλαβε ότι αν οι θέσεις των δυτικών εταιρειών έχουν ήδη καλυφθεί από ρωσικές, τότε «το τρένο έχει φύγει» και δεν θα υπάρξουν προνόμια για όσους επιθυμούν να επιστρέψουν. Πρόσθεσε ότι όσοι πούλησαν τις επιχειρήσεις τους στη Ρωσία σε χαμηλές τιμές, ουσιαστικά εγκαταλείποντάς τες, δεν θα πρέπει να περιμένουν να τις επαναγοράσουν σε εξευτελιστικά ποσά.

Μετά την πολύωρη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ Τραμπ και Πούτιν, ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος θα αποδεχθεί μερική κατάπαυση του πυρός που αφορά ενεργειακές και υποδομικές εγκαταστάσεις στην Ουκρανία.

Του Guy Birchall

Με πληροφορίες του Reuters

Πολωνία και Βαλτικές χώρες αποχωρούν από τη συνθήκη κατά των ναρκών λόγω ρωσικής απειλής

Σε μία κίνηση που αναμένεται να προκαλέσει συζητήσεις και έντονο προβληματισμό, οι κυβερνήσεις της Πολωνίας, της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από τη διεθνή Σύμβαση της Οττάβα, η οποία απαγορεύει την παραγωγή, αποθήκευση και χρήση ναρκών κατά προσωπικού. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, το οποίο σηματοδοτεί τη ριζική αναθεώρηση της αμυντικής τους πολιτικής εν μέσω της αυξανόμενης απειλής από τη Ρωσία.

Η απειλή στα ανατολικά σύνορα έχει πολλαπλασιαστεί

Με κοινή τους δήλωση, οι υπουργοί Άμυνας των τεσσάρων αυτών χωρών του ΝΑΤΟ τονίζουν ότι η κατάσταση ασφαλείας έχει επιδεινωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, «οι στρατιωτικές απειλές απέναντι στα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ που συνορεύουν με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία έχουν αυξηθεί σημαντικά» και συνεπώς «είναι αναγκαίο να επανεκτιμηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα για την ενίσχυση της αποτρεπτικής και αμυντικής μας ικανότητας».

Οι υπουργοί υπογραμμίζουν ότι η απόφαση αυτή δίνει μεγαλύτερη ευελιξία στις στρατιωτικές δυνάμεις τους, επιτρέποντάς τους «να επιλέξουν και να εφαρμόσουν νέες στρατηγικές και οπλικά συστήματα». Πιο συγκεκριμένα, η απόφαση σχετίζεται άμεσα με την ανάγκη ενίσχυσης της άμυνας των συνόρων τους και την αποτελεσματική αντιμετώπιση ενδεχόμενης επιθετικότητας από τη Ρωσία.

Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχία για τους αμάχους

Η σύμβαση της Οττάβα, που υπογράφηκε το 1997 και τέθηκε σε ισχύ το 1999, έχει επικυρωθεί από 164 κράτη, αποτελώντας ένα από τα πλέον σημαντικά διεθνή κείμενα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο. Ωστόσο, σημαντικά κράτη όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα δεν έχουν ενταχθεί σε αυτή τη σύμβαση.

Η ανακοίνωση της αποχώρησης προκάλεσε έντονη κριτική από διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η International Campaign to Ban Landmines δήλωσε ότι η απόφαση των τεσσάρων κρατών αποτελεί «καταστροφική είδηση», κατηγορώντας τις κυβερνήσεις ότι έτσι «διακινδυνεύουν τη ζωή αμάχων».

Από την πλευρά τους, η Πολωνία και οι Βαλτικές χώρες ξεκαθάρισαν ότι εξακολουθούν να τηρούν το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο και δεσμεύονται για την προστασία των αμάχων σε περίπτωση πολεμικής σύγκρουσης.

Το παράδειγμα της Φινλανδίας και η εμπειρία της Ουκρανίας

Η Φινλανδία, η οποία επίσης συνορεύει με τη Ρωσία, εξέφρασε τον Δεκέμβριο παρόμοιες σκέψεις, δηλώνοντας ότι θα αξιολογήσει έως τις αρχές του 2025 τη θέση της στη Σύμβαση της Οττάβα, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες προκλήσεις ασφαλείας αλλά και την εμπειρία του πολέμου στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, η Ουκρανία αναδεικνύεται αυτή τη στιγμή στην πλέον ναρκοθετημένη χώρα στον κόσμο, με το 23% των εδαφών της να είναι πιθανώς επηρεασμένο από νάρκες και εκρηκτικά υπολείμματα πολέμου. Το κόστος για την εκκαθάριση από τις νάρκες υπολογίζεται στα 34,6 δισεκατομμύρια δολάρια, γεγονός που αναδεικνύει την τεράστια πρόκληση και το βάρος που αποτελούν αυτά τα όπλα.

Οι τελευταίες εξελίξεις καταδεικνύουν ότι η αστάθεια στην Ανατολική Ευρώπη επηρεάζει βαθιά την αμυντική στρατηγική των κρατών της περιοχής, καθιστώντας αβέβαιο το μέλλον των ανθρωπιστικών συμβάσεων που ισχύουν εδώ και δεκαετίες. Οι τέσσερις αυτές χώρες, καθώς και πιθανώς και άλλοι γείτονες της Ρωσίας, φαίνεται να προσανατολίζονται όλο και περισσότερο προς αυστηρότερα μέτρα άμυνας, αντανακλώντας μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα στην καρδιά της Ευρώπης.

Κίνα, Ρωσία και Ιράν ζητούν άρση κυρώσεων και επανέναρξη συνομιλιών για το πυρηνικό πρόγραμμα

Ανώτατοι διπλωμάτες από την Κίνα, το Ιράν και τη Ρωσία συναντήθηκαν στο Πεκίνο στις 14 Μαρτίου για να συζητήσουν την ανάπτυξη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, ζητώντας από τη Δύση να άρει όλες τις κυρώσεις κατά του Ιράν. Σύμφωνα με αναλυτές, οι συνομιλίες αυτές αποτελούν μια στρατηγική κίνηση των τριών χωρών για να αμφισβητήσουν και να ασκήσουν πίεση στον δυτικό δημοκρατικό κόσμο υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στη συνάντηση, την οποία φιλοξένησε ο Μα Ζαοσού, εκτελεστικός υφυπουργός Εξωτερικών της Κίνας, συμμετείχαν ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Ριαμπκόφ Σεργκέι Αλεξέεβιτς, καθώς και ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Καζέμ Γκαριμπαμπαντί. Σε κοινή ανακοίνωση μετά τη συνάντηση, οι τρεις χώρες ζήτησαν «την άρση όλων των παράνομων μονομερών κυρώσεων» κατά του Ιράν και την επανέναρξη των πολυμερών συνομιλιών για το ιρανικό πυρηνικό ζήτημα.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι τρεις χώρες επανέλαβαν ότι «η πολιτική και διπλωματική προσέγγιση και ο διάλογος, στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού, παραμένουν η μόνη βιώσιμη και ρεαλιστική επιλογή». Ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι, που συμμετείχε επίσης στη συνάντηση, κάλεσε τις εμπλεκόμενες πλευρές να επιδείξουν «πολιτική ειλικρίνεια» και να επιστρέψουν στις διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό, χωρίς να κατονομάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πυρηνική απειλή και διεθνείς αντιδράσεις

Η ταχεία ανάπτυξη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος έχει προκαλέσει ανησυχία σε Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες, που ενδέχεται να επιδεινώσει τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή και να απειλήσει την περιφερειακή σταθερότητα.

Τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε νέες κυρώσεις στο Ιράν, στο πλαίσιο της πολιτικής «μέγιστης πίεσης» που στόχευε στην αποτροπή της ανάπτυξης ιρανικών πυρηνικών όπλων και στον περιορισμό της επιρροής του Ιράν στο εξωτερικό. Ο Τραμπ δήλωσε ότι εξακολουθεί να πιστεύει πως μπορεί να επιτευχθεί μία νέα συμφωνία.

Ο Σαν Κουοσιάνγκ, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Νανχούα της Ταϊβάν, δήλωσε στην Epoch Times ότι η κοινή ανακοίνωση Κίνας, Ρωσίας και Ιράν δείχνει πως το Πεκίνο δεν τηρεί πλέον διακριτική στάση, αλλά αμφισβητεί ανοιχτά την επιρροή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή και την παγκόσμια τάξη. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συνάντηση στο Πεκίνο αποτελεί μια στρατηγική κίνηση πίεσης προς την Ουάσιγκτον.

Ο καθηγητής πρόσθεσε ότι η διεξαγωγή των συνομιλιών στην Κίνα αποδεικνύει πως οι τρεις χώρες επιδιώκουν από κοινού να αμφισβητήσουν τη διεθνή τάξη που βασίζεται σε κανόνες και ηγείται από τις ΗΠΑ. «Η Κίνα επιδιώκει ηγεμονία και λόγο στις διεθνείς υποθέσεις», ανέφερε. «Αυτό αναδεικνύει τη διαμόρφωση μιας πολυπολικής διεθνούς δομής και αυξάνει τη διπλωματική και στρατηγική πίεση στις Ηνωμένες Πολιτείες.»

Το ζήτημα των πυρηνικών συνομιλιών

Σύμφωνα με τον Σεν Μινγκσί, διευθυντή του Ερευνητικού Ινστιτούτου Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της Ταϊβάν, το βασικό ερώτημα των συνομιλιών είναι εάν το Ιράν θα συνεχίσει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.

«Το Ιράν κοντεύει να φτάσει το 90% εμπλουτισμού του ουρανίου, γεγονός που σημαίνει ότι σύντομα θα είναι σε θέση να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα», δήλωσε ο Σεν. «Αυτό είναι απευκταίο τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για το Ισραήλ.»

Ο ίδιος τόνισε ότι το βασικό ζήτημα δεν είναι αν οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες, αλλά αν το Ιράν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα αναπτύξει πυρηνικά όπλα ή αν θα επιτρέψει στην ΙΑΕΑ και σε διεθνείς φορείς να επιθεωρήσουν τις εγκαταστάσεις του.

Η χειρότερη εξέλιξη για τις ΗΠΑ και το Ισραήλ θα ήταν η «μυστική ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στο Ιράν», υπογράμμισε ο Σεν. «Αυτό θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην ασφάλεια ολόκληρης της Μέσης Ανατολής», πρόσθεσε, παρατηρώντας ότι, μετά τη σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς, αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα σταθερότητας για την περιοχή.

Η ιρανική σημαία και το σύμβολο του ατόμου. (Reuters/Dado Ruvic/Illustration/File Photo)

Η πιθανότητα να άρουν οι ΗΠΑ τις κυρώσεις στο άμεσο μέλλον είναι «εξαιρετικά μικρή», σύμφωνα με τον Σαν, αφού «η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι το Ιράν δεν έχει δείξει αρκετή ειλικρίνεια για την επανέναρξη της πυρηνικής συμφωνίας».

Αν και οι διαπραγματεύσεις ενδέχεται να επαναληφθούν, η κατάσταση είναι περίπλοκη και δεν εμπνέει αισιοδοξία, πρόσθεσε. Ακόμη και αν η Κίνα εμπλακεί ενεργά στις συνομιλίες, η απουσία των ΗΠΑ από τη διαδικασία καθιστά δύσκολη την επίτευξη ουσιαστικών αποτελεσμάτων, σημείωσε ο ίδιος.

Κοινή πίεση προς τις ΗΠΑ

Την ημέρα που το Πεκίνο ανακοίνωσε τις τριμερείς συνομιλίες, η Κίνα, το Ιράν και η Ρωσία πραγματοποίησαν κοινές ναυτικές ασκήσεις στη Μέση Ανατολή.

Το αντιτορπιλικό κατευθυνόμενων πυραύλων Baotou (133) του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας κατά τη διάρκεια κοινών στρατιωτικών ασκήσεων μεταξύ του Ιράν, της Ρωσίας και της Κίνας στον Κόλπο του Ομάν, στις 11 Μαρτίου 2025. (Γραφείο ιρανικού στρατού / AFP μέσω Getty Images)

 

Η Κίνα συνεχίζει να αγοράζει ιρανικό πετρέλαιο παρά τις δυτικές κυρώσεις, ενώ η Ρωσία εξαρτάται από το Ιράν για την προμήθεια drone και άλλων όπλων στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Ο Σεν εκτίμησε ότι η πυρηνική συνάντηση στο Πεκίνο ήταν ένας τρόπος για τις τρεις χώρες να πιέσουν τις ΗΠΑ:

«Το κινεζικό καθεστώς και η Ρωσία είναι πολύ απρόθυμοι να αντιμετωπίσουν μεμονωμένα τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τώρα, όσον αφορά το πρόβλημα [της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από το Ιράν] που απασχολεί τις Ηνωμένες Πολιτείες, υιοθετούν κοινή στάση για να ασκήσουν πίεση στις Ηνωμένες Πολιτείες. […] Το να είσαι αντιαμερικανός ή να βάζεις τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μπελάδες είναι προς το κοινό συμφέρον της Κίνας και της Ρωσίας, γι’ αυτό και οι Ηνωμένες Πολιτείες θέλουν να διχάσουν την Κίνα και τη Ρωσία.»

Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Τραμπ προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την προσέγγιση της Ρωσίας και της Κίνας.

Με τη συμβολή του Luo Ya

Παραίτηση του Αρίστου Δοξιάδη από τη θέση του υφυπουργού Ανάπτυξης

Ο Αρίστος Δοξιάδης ανακοίνωσε την παραίτησή του από τη θέση του υφυπουργού Ανάπτυξης, μια απόφαση που έγινε δεκτή από τον πρωθυπουργό. Ο αντικαταστάτης του αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες.

Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κος Δοξιάδης ανέφερε ότι οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση εξαιτίας των έντονων επιθέσεων που, όπως υποστήριξε, δέχθηκε από την αντιπολίτευση. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κατηγορίες που διατυπώθηκαν εναντίον του συνδέονται με την υπόθεση της εταιρείας «Απόλλων», για την οποία έχει ήδη δικαστεί και αθωωθεί από ποινικό δικαστήριο το 2013. Ο κος Δοξιάδης τόνισε ότι έκτοτε δεν υπήρξε καμία νομική ή θεσμική ενόχληση για το θέμα αυτό, παρά τις αλλαγές κυβερνήσεων.

Ο ίδιος χαρακτήρισε την πολιτική αντιπαράθεση ως «ανήθικο πόλεμο» και έκανε λόγο για «πολιτική τοξικότητα» που αποτρέπει τους πολίτες από την ενεργή συμμετοχή τους στη διακυβέρνηση. Τόνισε επίσης ότι παραιτείται τόσο για προσωπικούς λόγους όσο και για την προστασία του κυβερνητικού έργου από μια διαμάχη που, όπως ανέφερε, δεν επιθυμεί να συνεχιστεί.

Ο πρωθυπουργός δεν έχει προχωρήσει σε δημόσια τοποθέτηση για το θέμα, ενώ η αντιπολίτευση δεν έχει εκδώσει ακόμη επίσημη ανακοίνωση σχετικά με την παραίτηση. Αναμένονται οι επόμενες κυβερνητικές κινήσεις για την πλήρωση της θέσης.

Η παραίτηση του Αρίστου Δοξιάδη από τη θέση του υφυπουργού Ανάπτυξης και Έρευνας έρχεται σε μια περίοδο όπου η πολιτική ατμόσφαιρα γύρω από την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι τεταμένη. Ο κος Δοξιάδης ανακοίνωσε την αποχώρησή του μέσω ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα, εξηγώντας ότι η απόφασή του ήρθε μετά από συνεχείς επιθέσεις από την αντιπολίτευση, οι οποίες, όπως ανέφερε, βασίζονταν σε ανυπόστατες κατηγορίες. Ο ίδιος τόνισε ότι είχε αθωωθεί το 2013 από το ποινικό δικαστήριο για την υπόθεση της εταιρείας ΑΠΟΛΛΩΝ και πως, από τότε, δεν είχε καμία απολύτως εμπλοκή με τις αρχές.

Ο κος Δοξιάδης υποστήριξε ότι η απόφασή του να παραιτηθεί είχε να κάνει με την ανάγκη του να προστατέψει την προσωπική του ηρεμία, αλλά και να διαφυλάξει την κυβέρνηση και το χαρτοφυλάκιό του από τις επιθέσεις που δέχτηκε. Παράλληλα, ευχαρίστησε τον πρωθυπουργό για την εμπιστοσύνη που του είχε δείξει κατά την ανάληψη του υπουργικού αξιώματος.

Αντιδρώντας στην παραίτηση, τα κόμματα της αντιπολίτευσης έκαναν λόγο για την αδυναμία της κυβέρνησης να διαχειριστεί τις εσωτερικές της αντιφάσεις. Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ, Γιώργος Καραμέρος, χαρακτήρισε την παραίτηση «αυτονόητη» και επεσήμανε ότι η κυβέρνηση είναι «βαριά εκτεθειμένη» μετά από αυτή την εξέλιξη, αναφέροντας ότι ο κος Μητσοτάκης φέρει την ευθύνη για την πολιτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Η αναφορά του ΣΥΡΙΖΑ στις υποθέσεις των Τεμπών και των υποκλοπών υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη κριτική που ασκείται στην κυβέρνηση για διάφορες πτυχές της διακυβέρνησής της.

Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, από την πλευρά του, τόνισε ότι η παραίτηση του κου Δοξιάδη καταδεικνύει τις αδυναμίες του κυβερνητικού σχήματος και την έλλειψη ενός σαφούς πολιτικού σχεδίου. Σε ανακοίνωσή του, το κόμμα ανέφερε ότι η νέα σύνθεση του υπουργικού συμβουλίου είχε περιορισμένα όρια, καθώς επικεντρώθηκε σε εσωκομματικές διευθετήσεις και ανακύκλωση προσώπων που δεν είχαν επιδείξει αποτελεσματικότητα στο παρελθόν.

Η παραίτηση του Αρίστου Δοξιάδη, στον απόηχο των εντάσεων γύρω από την κυβέρνηση, έρχεται να ενισχύσει την κριτική για την πολιτική σταθερότητα και τη διακυβερνητική αξιοπιστία. Η αντίδραση της αντιπολίτευσης και τα σχόλια των πολιτικών παρατάξεων δείχνουν ότι η κυβέρνηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει πιέσεις, ενώ το πολιτικό τοπίο παραμένει ασταθές.

Ανασχηματισμός κυβέρνησης: Επιστροφές, αλλαγές και η κριτική της αντιπολίτευσης

Πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί στις 11:00 στο Μέγαρο Μαξίμου η τελετή ορκωμοσίας των νέων μελών της κυβέρνησης, μία ημέρα μετά την ανακοίνωση του ανασχηματισμού από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Ο ανασχηματισμός της 14ης Μαρτίου 2025 χαρακτηρίζεται τόσο από την είσοδο νέων προσώπων στο κυβερνητικό σχήμα όσο και από την επιστροφή πρώην υπουργών σε νέες θέσεις, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να θέτει ως στόχο την «ανανέωση και τη δράση για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών».

Επιστροφές στελεχών

Μεταξύ των προσώπων που επιστρέφουν στο κυβερνητικό σχήμα είναι ο Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος αναλαμβάνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ο κος Παπασταύρου είχε διατελέσει υπουργός Επικρατείας από τις εκλογές του 2023 μέχρι το 2024, οπότε και υπέβαλε την παραίτησή του.

Επίσης, στην κυβέρνηση επιστρέφει η Δόμνα Μιχαηλίδου, η οποία αναλαμβάνει το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Η κυρία Μιχαηλίδου έχει υπηρετήσει σε διάφορες θέσεις στο παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της θέσης της υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κατά την πρώτη κυβέρνηση Μητσοτάκη, καθώς και ως υφυπουργός Παιδείας και αργότερα ως υπουργός Εργασίας μέχρι το 2024.

Άλλες αλλαγές περιλαμβάνουν την τοποθέτηση του Κωστή Χατζηδάκη στη θέση του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, του Άκη Σκέρτσου ως υπουργού Επικρατείας, και την ανάληψη του υπουργείου Οικονομίας από τον Κυριάκο Πιερακάκη.

Προτεραιότητες και νέα μεθοδολογία

Στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου που ακολούθησε την τελετή ορκωμοσίας, ο πρωθυπουργός έθεσε τρεις βασικούς τομείς προτεραιότητας: την Οικονομία, τις Υποδομές & Συγκοινωνίες, τη Μεταναστευτική Πολιτική & Ναυτιλία.

Για την Οικονομία, ο κος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην αναβάθμιση της Ελλάδας από τον οίκο Moody’s, τονίζοντας ότι η βελτίωση της οικονομίας «θα πρέπει να γίνει άμεσα και χειροπιαστά αισθητή στο πορτοφόλι κάθε πολίτη».

Στον τομέα της Μεταναστευτικής Πολιτικής, η προτεραιότητα δίνεται στις επιστροφές των παράνομων μεταναστών που δεν διαθέτουν άσυλο και στην ελεγχόμενη μετανάστευση για την κάλυψη αναγκών στην αγορά εργασίας.

Επιπλέον, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε αλλαγές στον τρόπο εργασίας της κυβέρνησης, με τον ίδιο να αναλαμβάνει την προσωπική επίβλεψη συγκεκριμένων προτεραιοτήτων και να ζητά «χειροπιαστά αποτελέσματα ανά τομέα». Τόνισε επίσης την ανάγκη για προσοχή στο ύφος και τη δημόσια συμπεριφορά των κυβερνητικών στελεχών, προφανώς αναφερόμενος στο πρόσφατο περιστατικό στην Εθνική Πινακοθήκη.

Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Ο ανασχηματισμός έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με το ΠΑΣΟΚ να ασκεί δριμεία κριτική, κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για «ανακύκλωση αποτυχημένων υπουργών σε διαφορετικούς ρόλους». Στην ανακοίνωσή του, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αναφέρει ότι ο κος Μητσοτάκης «παραμένει εμμονικός στην ίδια αποτυχημένη και καταδικασμένη στη συνείδηση των πολιτών συγκεντρωτική συνταγή διακυβέρνησης».

Το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει επίσης ότι ο ανασχηματισμός «υπογραμμίζει πόσο ξέπνοη μεταρρυθμιστικά είναι η κυβέρνηση» και ότι «σηματοδοτεί την αρχή του τέλους του συστήματος εξουσίας Μητσοτάκη».

Ιδιαίτερα καυστικός εμφανίστηκε και ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος, ο οποίος χαρακτήρισε τον ανασχηματισμό ως ‘παρωδία’ και ‘άνθρακα’. Σε δηλώσεις του ανέφερε χαρακτηριστικά: «Ο ανασχηματισμός αποδείχθηκε ότι ήταν ανασχηματισμός από έναν πρωθυπουργό υπό ομηρία. Το μόνο που ξεκαθάρισε στη ΝΔ, είναι ότι το δαχτυλίδι δόθηκε στον κο Χατζηδάκη, για την επόμενη μέρα, αφήνοντας τους δελφίνους στη γωνία».

Ο κος Βελόπουλος έθιξε επίσης το ζήτημα του δυστυχήματος των Τεμπών, υποστηρίζοντας ότι ο πρωθυπουργός «δεν τόλμησε να μετακινήσει τους αρχιτέκτονες της συγκάλυψης» και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «υπουργοποίησε όποιον τον έβριζε και τον εκβίαζε», κάνοντας λόγο για επιβράβευση των «υβριστών των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών».

Από την πλευρά του, ο ΣΥΡΙΖΑ εκτιμά ότι «οι άνθρωποι του Μαξίμου και τα κομβικά πρόσωπα παραμένουν στη θέση τους», αμφισβητώντας την ουσία του ανασχηματισμού. Το κόμμα τονίζει ότι «δεν μιλάμε καν για ανακύκλωση προσώπων, πολλώ δε μάλλον για αλλαγή πολιτικής» και θεωρεί ότι η μόνη έγνοια του πρωθυπουργού είναι «η διευθέτηση εσωκομματικών ισορροπιών και τίποτα άλλο».

Αποτίμηση και προοπτικές

Ο ανασχηματισμός έρχεται σε μια περίοδο που η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις. Η επιλογή του πρωθυπουργού να επαναφέρει στελέχη σε νέες θέσεις, αλλά και να εισαγάγει νέα πρόσωπα στο κυβερνητικό σχήμα, μπορεί να ερμηνευθεί με διαφορετικούς τρόπους.

Ενώ η κυβέρνηση επιχειρεί να προβάλει τις αλλαγές ως ενίσχυση του κυβερνητικού έργου με έμπειρα και ικανά στελέχη, η αντιπολίτευση βλέπει μια απλή ανακατανομή θέσεων χωρίς ουσιαστική αλλαγή πολιτικής.

Η νέα σύνθεση της κυβέρνησης

Τη νέα σύνθεση της κυβέρνησης ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, επισημαίνοντας πως αύριο στις 11.00 θα πραγματοποιηθεί η ορκωμοσία των νέων μελών της κυβέρνησης στο Προεδρικό Μέγαρο παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τασούλα, και αμέσως μετά θα συνεδριάσει το υπουργικό συμβούλιο στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό.

Πρωθυπουργός: Κυριάκος Μητσοτάκης

Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης: Κωστής Χατζηδάκης

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Υπουργός: Κυριάκος Πιερρακάκης

Αναπληρωτής Υπουργός: Νίκος Παπαθανάσης

Υφυπουργός: Γιώργος Κώτσηρας

Υφυπουργός: Θάνος Πετραλιάς

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ

Υπουργός: Γιώργος Γεραπετρίτης

Υφυπουργός: Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου

Υφυπουργός: Τάσος Χατζηβασιλείου

Υφυπουργός αρμόδιος για τον απόδημο Ελληνισμό: Γιάννης Λοβέρδος

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ

Υπουργός: Νίκος Δένδιας

Υφυπουργός: Θανάσης Δαβάκης

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

Υπουργός: Θοδωρής Λιβάνιος

Υφυπουργός: Βασίλης Σπανάκης

Υφυπουργός για θέματα Μακεδονίας Θράκης: Κώστας Γκιουλέκας

Υφυπουργός: Βιβή Χαραλαμπογιάννη

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Υπουργός: Σοφία Ζαχαράκη

Αναπληρωτής Υπουργός με αρμοδιότητα τον Αθλητισμό: Γιάννης Βρούτσης

Υφυπουργός αρμόδιος για την τριτοβάθμια εκπαίδευση: Νίκος Παπαϊωάννου

Υφυπουργός: Κώστας Βλάσης

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ

Υπουργός: Άδωνις Γεωργιάδης

Αναπληρώτρια: Υπουργός Ειρήνη Αγαπηδάκη

Υφυπουργός: Δημήτρης Βαρτζόπουλος

Υφυπουργός: Μάριος Θεμιστοκλέους

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

Υπουργός: Χρίστος Δήμας

Αναπληρωτής Υπουργός αρμόδιος για τις μεταφορές: Κωνσταντίνος Κυρανάκης

Υφυπουργός: Νίκος Ταχιάος

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Υπουργός: Σταύρος Παπασταύρου

Υφυπουργός: Νίκος Ταγαράς

Υφυπουργός αρμόδιος για θέματα ενέργειας: Νίκος Τσάφος

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Υπουργός: Τάκης Θεοδωρικάκος

Υφυπουργός αρμόδιος για θέματα έρευνας και καινοτομίας: Αρίστος Δοξιάδης

Υφυπουργός: Λάζαρος Τσαβδαρίδης

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ

Υπουργός: Νίκη Κεραμέως

Υφυπουργός: Κώστας Καραγκούνης

Υφυπουργός: Άννα Ευθυμίου

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Υπουργός: Μιχάλης Χρυσοχοΐδης

Υφυπουργός: Γιάννης Λαμπρόπουλος

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ

Υπουργός: Γιώργος Φλωρίδης

Υφυπουργός: Γιάννης Μπούγας

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Υπουργός: Λίνα Μενδώνη

Υφυπουργός: Ιάσονας Φωτήλας

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΣΥΛΟΥ

Υπουργός: Μάκης Βορίδης

Υφυπουργός: Σέβη Βολουδάκη

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ

Υπουργός: Δόμνα Μιχαηλίδου

Υφυπουργός: Έλενα Ράπτη

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

Υπουργός: Κώστας Τσιάρας

Υφυπουργός: Διονύσης Σταμενίτης

Υφυπουργός: Χρήστος Κέλλας

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

Υπουργός: Βασίλης Κικίλιας

Υφυπουργός: Στέφανος Γκίκας

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Υπουργός: Όλγα Κεφαλογιάννη

Υφυπουργός: Άννα Καραμανλή

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Υπουργός: Δημήτρης  Παπαστεργίου

Υφυπουργός: Χρήστος Μπουκώρος

 

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Υπουργός: Γιάννης Κεφαλογιάννης

Υφυπουργός: Κώστας Κατσαφάδος

Υφυπουργός: Ευάγγελος Τουρνάς

 

Υπουργός Επικρατείας: Άκης Σκέρτσος

Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ: Θανάσης Κοντογεώργης

Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και Κυβερνητικός Εκπρόσωπος: Παύλος Μαρινάκης

Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ: Γιώργος Μυλωνάκης

Να αποκλειστούν οι Κινέζοι ερευνητές από τα αμερικανικά εργαστήρια, ζητούν νομοθέτες των ΗΠΑ

Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες παρουσίασαν πρόταση νόμου που θα απαγορεύει σε πολίτες αντίπαλων κρατών, και κυρίως της Κίνας, να εργάζονται ή να επισκέπτονται τα εθνικά εργαστήρια των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε στις 11 Μαρτίου από τον γερουσιαστή Τομ Κότον (R-Ark.) εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών της Ουάσιγκτον για την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας και τις κατασκοπευτικές δραστηριότητες που υποστηρίζονται από το Πεκίνο. Ο Κότον, ο οποίος είναι πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας, δήλωσε ότι η παρουσία ξένων υπηκόων στα πιο ευαίσθητα εργαστήρια της χώρας αποτελεί ξεκάθαρη απειλή για την εθνική ασφάλεια και πρέπει να σταματήσει άμεσα.

Ο γερουσιαστής Μάικ Λι (R-Utah), συνυποστηρικτής του νομοσχεδίου, υποστήριξε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) και άλλα εχθρικά καθεστώτα έχουν συστηματικά στοχοποιήσει τα αμερικανικά εργαστήρια, προσελκύοντας κορυφαίους επιστήμονες και χρησιμοποιώντας την αμερικανική έρευνα για να ενισχύσουν τις στρατιωτικές τους φιλοδοξίες.

Το νομοσχέδιο, με τίτλο «Νόμος για την Προστασία της Αμερικανικής Τεχνολογίας από Εκμετάλλευση», αποσκοπεί στην απαγόρευση εισόδου ή εργασίας σε ερευνητές από την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και την Κούβα στα εθνικά εργαστήρια του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ. Η απαγόρευση δεν θα επηρεάζει Αμερικανούς πολίτες ή κατόχους άδειας μόνιμης διαμονής, ενώ θα υπάρχει πρόβλεψη για εξαιρέσεις. Σύμφωνα με το κείμενο του νομοσχεδίου, ο υπουργός Ενέργειας θα μπορεί να χορηγεί ειδικές εξαιρέσεις για ακαδημαϊκούς επισκέπτες από τις πέντε αυτές χώρες, εφόσον αποδεικνύεται ότι η παρουσία τους αποφέρει περισσότερα οφέλη απ’ ό,τι εθνικούς και οικονομικούς κινδύνους για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Έλλειψη αμοιβαιότητας

Σήμερα, στις 17 εθνικές ερευνητικές εγκαταστάσεις που υπάγονται στο υπουργείο Ενέργειας πραγματοποιείται επιστημονική έρευνα σε τομείς που εκτείνονται από τις ενεργειακές τεχνολογίες έως την πυρηνική αποτροπή.

Σύμφωνα με το γραφείο του Κότον, το οικονομικό έτος 2023, περίπου 40.000 ξένοι επιστήμονες είχαν πρόσβαση σε αυτά τα εργαστήρια, εκ των οποίων σχεδόν 8.000 προέρχονταν από την Κίνα και τη Ρωσία. Αυτό σημαίνει ότι ένας στους πέντε ξένους επιστήμονες που εισέρχονται στα κορυφαία εργαστήρια των ΗΠΑ προέρχεται από τα πιο επικίνδυνα αντίπαλα κράτη, επισημαίνει το γραφείο του γερουσιαστή.

Κατά τη διάρκεια ακρόασης που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο από την Επιτροπή Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Γερουσίας, ο Κότον έθεσε στους νομοθέτες και τους ερευνητές το ερώτημα εάν πιστεύουν ότι σε αντίστοιχα κινεζικά ή ρωσικά εργαστήρια ένας στους πέντε ξένους επιστήμονες είναι Αμερικανός. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει καμία αμοιβαιότητα σε αυτό το ζήτημα.

Ο γερουσιαστής Τζέιμς Ρις (R-Idaho), πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, συμμερίστηκε τις ανησυχίες σχετικά με την παρουσία Κινέζων ερευνητών στα εργαστήρια. Τόνισε ότι ένας μηχανικός που φτάνει στις ΗΠΑ για να εργαστεί σε ένα ερευνητικό εργαστήριο μπορεί να μην έχει αρχικά καμία κακή πρόθεση. Ωστόσο, όπως υποστήριξε, όποιος ζει σε ένα κομμουνιστικό, αυταρχικό καθεστώς δεν έχει τίποτα που να του ανήκει πραγματικά. Σύμφωνα με τον Ρις, η ιδιοκτησία, η σκέψη και οι γνώσεις ενός Κινέζου ανήκουν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας.

Μια εκτεταμένη εκστρατεία

Αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν εδώ και καιρό ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διεξάγει μια εκτεταμένη εκστρατεία κατασκοπείας με στόχο την αμερικανική πνευματική ιδιοκτησία. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το Πεκίνο χρησιμοποιεί μεθοδικά την κλοπή, την υποχρεωτική μεταφορά τεχνογνωσίας, τις κυβερνοεπιθέσεις και άλλες μεθόδους, προκειμένου να ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του.

Το 2021, ο τότε διευθυντής του FBI Κρίστοφερ Ρέι είχε δηλώσει σε νομοθέτες ότι η υπηρεσία του ξεκινούσε έρευνες αντικατασκοπείας σχετικές με την Κίνα «κάθε 12 ώρες».

Παράλληλα, το Πεκίνο έχει δρομολογήσει προγράμματα προσέλκυσης ταλέντων, όπως το Πρόγραμμα των Χιλίων Ταλέντων, με στόχο να δελεάσει ξένους ειδικούς, μεταξύ αυτών και Κινέζους της διασποράς, ώστε να εργαστούν στην Κίνα.

Ο γερουσιαστής Μάικ Λι, πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Γερουσίας, τόνισε κατά τη διάρκεια ακρόασης ότι το ΚΚΚ στρατολογεί συστηματικά κορυφαίους επιστήμονες, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στη Δύση, εργάστηκαν σε αμερικανικά εργαστήρια και χρηματοδοτήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την ανάπτυξη τεχνολογιών, επισημαίνοντας ότι το κινεζικό καθεστώς στη συνέχεια τούς προσελκύει στην Κίνα, με σκοπό την αξιοποίηση της αμερικανικής τεχνογνωσίας προς όφελος του κινεζικού στρατού.

Ο γερουσιαστής Μάικ Λι (R-Utah) κατά τη διάρκεια ακρόασης της Γερουσίας για τις εξωτερικές σχέσεις στην Ουάσιγκτον στις 15 Ιανουαρίου 2025. (Kevin Dietsch/Getty Images)

 

Ο Λι επεσήμανε ότι οι συνέπειες αυτής της στρατηγικής έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές, καθώς πρώην ερευνητές [του υπουργείου Ενέργειας] των ΗΠΑ βοηθούν την Κίνα στην ανάπτυξη υπερηχητικών πυραύλων, διατρητικών πυρηνικών κεφαλών και προηγμένων υποβρυχίων. Αυτά τα όπλα, όπως σημείωσε, έχουν σχεδιαστεί για να ξεπεράσουν και να αποτρέψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ίδιος προειδοποίησε ότι το Πεκίνο εκμεταλλεύεται ενεργά τα ανεπαρκή πρωτόκολλα ασφαλείας.

Έκθεση της ιδιωτικής εταιρείας πληροφοριών Strider Technologies από το 2021 αποκάλυψε ότι τουλάχιστον 162 επιστήμονες που είχαν εργαστεί στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος – όπου αναπτύχθηκε η πρώτη ατομική βόμβα – είχαν στρατολογηθεί από το Πεκίνο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για να συμμετάσχουν σε στρατιωτικά προγράμματα της Κίνας.

Ένας πρώην επιστήμονας του εργαστηρίου αυτού καταδικάστηκε το 2020 σε πενταετή αναστολή, αφού παραδέχτηκε την ενοχή του για ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τη συμμετοχή του στο κρατικά χρηματοδοτούμενο κινεζικό Πρόγραμμα των Χιλίων Ταλέντων.

Ανταποκρινόμενος στις αυξανόμενες ανησυχίες, ο Νόμος Εθνικής Άμυνας του 2025, που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2024 από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, περιλαμβάνει διάταξη που περιορίζει την πρόσβαση πολιτών ή «εκπροσώπων» από τέσσερεις αντίπαλες χώρες, μεταξύ αυτών και της Κίνας, σε μη δημόσιες εγκαταστάσεις των εθνικών εργαστηρίων ασφαλείας και παραγωγής πυρηνικών όπλων του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ.

Ο περιορισμός, ο οποίος τίθεται σε ισχύ τον Απρίλιο του 2025, καλύπτει μόνο τα εθνικά εργαστήρια Λος Άλαμος, Λόρενς Λίβερμορ και Σάντια.

Κατά τη διάρκεια ακρόασης τον Φεβρουάριο, ο Πολ Ντάμπαρ, πρώην υφυπουργός Επιστήμης του Υπουργείου Ενέργειας κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, υπογράμμισε ότι βάσει του κινεζικού νόμου εθνικής ασφάλειας, οι Κινέζοι υπήκοοι υποχρεούνται να παραδώσουν οποιαδήποτε πληροφορία απαιτήσει το κομμουνιστικό καθεστώς.

Ο Ντάμπαρ, ο οποίος αναλαμβάνει τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Εμπορίου, πρότεινε την επέκταση της απαγόρευσης σε όλα τα εθνικά εργαστήρια, εκτός αν χορηγείται ειδική εξαίρεση. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Κίνα υποκλέπτει αμερικανικές τεχνολογίες εδώ και μια ολόκληρη γενιά.

Της Dorothy Li

ΗΠΑ: Κυρώσεις στον Ιρανό υπουργό Πετρελαίου

Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανακοίνωσαν στις 13 Μαρτίου την επιβολή κυρώσεων στον Ιρανό υπουργό Πετρελαίου Μοχσέν Πακνετζάντ. Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ, υπό την ηγεσία του, η Τεχεράνη έχει διαθέσει δισεκατομμύρια δολάρια σε ιρανικό πετρέλαιο προς τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας, όπως τους «Φρουρούς της Επανάστασης» και τις «Δυνάμεις Επιβολής του Νόμου», που χαρακτηρίζονται ως βασικά εργαλεία καταστολής του ιρανικού καθεστώτος.

Το υπουργείο Οικονομικών ανέφερε ότι οι ιρανικές ένοπλες δυνάμεις λαμβάνουν περίπου 200.000 βαρέλια ιρανικού αργού πετρελαίου ημερησίως και ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν αποκομίσει πάνω από το ήμισυ των εσόδων από το ιρανικό πετρέλαιο. Το πετρέλαιο αποτελεί κρίσιμη πηγή εσόδων για το Ιράν.

Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ ανακοίνωσε, επίσης, κυρώσεις σε τρεις εταιρείες που, όπως υποστηρίζει, μετέφεραν ιρανικό πετρέλαιο προς την Ασία. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες Shipload Maritime, με έδρα τη Σιγκαπούρη, καθώς και οι Gianira και Bintang, που εδρεύουν στην Ινδονησία, κατηγορούνται για συναλλαγές σχετικές με το ιρανικό πετρέλαιο. Σύμφωνα με την αμερικανική κυβέρνηση, η Shipload Maritime διαθέτει το πλοίο Malili, ενώ οι Bintang και Gianira ελέγχουν τα πλοία Celebes και Marina Vision, αντίστοιχα. Οι εν λόγω πλοιοκτήτες φέρονται να διευκόλυναν τη μεταφορά ιρανικού πετρελαίου μέσω δεξαμενόπλοιων που έχουν ήδη χαρακτηριστεί από τις ΗΠΑ εμπλεκόμενα στη διακίνηση ιρανικού πετρελαίου.

Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε κυρώσεις στις εταιρείες Hong Kong Heshun Transportation Trading, Seasky Marine και Sun Science International, με έδρα το Χονγκ Κονγκ, κατηγορώντας τις ότι χρησιμοποιούν πλοία-βιτρίνα για να αποκρύψουν τη μεταφορά ιρανικών πετρελαϊκών προϊόντων στην Κίνα. Αναφέρεται ότι η Hong Kong Heshun Transportation Trading διαχειρίζεται το πλοίο Peace Hill, η Seasky Marine το Seasky και η Sun Science International το Corona Fun.

Το υπουργείο Οικονομικών έθεσε υπό κυρώσεις και άλλες οντότητες που φέρονται να εμπλέκονται στην ιρανική πετρελαϊκή βιομηχανία.

Το ιρανικό καθεστώς συνεχίζει να τροφοδοτεί συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, να προωθεί το πυρηνικό του πρόγραμμα και να υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις, σύμφωνα με δήλωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τάμι Μπρους. Η ίδια ανέφερε ότι το παράνομο εμπόριο πετρελαίου του Ιράν χρηματοδοτεί αυτές τις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες.

Σύμφωνα με την κα Μπρους οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν διευκολύνονται από ένα δίκτυο διακινητών ναυτιλιακών υπηρεσιών σε πολλές δικαιοδοσίες, οι οποίοι, μέσω παραπλάνησης και απόκρυψης, φορτώνουν και μεταφέρουν ιρανικό πετρέλαιο για πώληση σε αγοραστές στην Ασία.

Οι κυρώσεις αυτές εντάσσονται στην πολιτική της «μέγιστης πίεσης» του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατά του Ιράν, με στόχο την αντιμετώπιση των επιβλαβών δραστηριοτήτων του, περιλαμβανομένης της υποστήριξης που παρέχει σε τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ. Ο Τραμπ είχε υπογράψει εκτελεστικό διάταγμα τον προηγούμενο μήνα, σηματοδοτώντας την επιστροφή των ΗΠΑ στη αυστηρή πολιτική απέναντι στο Ιράν.

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δήλωσε ότι το ιρανικό καθεστώς συνεχίζει να χρησιμοποιεί τα έσοδα από τους τεράστιους πετρελαϊκούς του πόρους για να προωθεί τα «στενά και ανησυχητικά» του συμφέροντα, εις βάρος του ιρανικού λαού. Τόνισε δε ότι το υπουργείο θα καταπολεμήσει και θα διακόψει κάθε προσπάθεια του καθεστώτος να χρηματοδοτήσει τις αποσταθεροποιητικές του δραστηριότητες και να προωθήσει την επικίνδυνη ατζέντα του.

Του Jackson Richman

Ν. Δένδιας: Στρατηγικός ο ρόλος της Κρήτης στον άξονα βορρά-νότου και δύσης-ανατολής

Στον στρατηγικό ρόλο της Κρήτης και τοn ρόλο της στις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, αναφέρθηκε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας, κατά την ομιλία του στην Αναπτυξιακή Διάσκεψη για την Επιτροπή Κρήτης του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, στο Ηράκλειο.

«Η Κρήτη είναι ακριβώς πάνω στο σημείο τομής του άξονα βορρά – νότου και ανατολής – δύσης, του γεωπολιτικού άξονα, του γεωγραφικού άξονα και του ενεργειακού άξονα» επισήμανε ο κ. Δένδιας.

Ο Νίκος Δένδιας κατά την ομιλία του, αναφέρθηκε στη Συρία, τονίζοντας ότι μετά το καθεστώς Άσαντ, το ερώτημα που τίθεται είναι αν μπορεί το υπάρχον καθεστώς να συμπεριλάβει τα υπόλοιπα στοιχεία που αποτελούν το μωσαϊκό της σημερινής Συρίας, ή θα επιδιώξει μόνο να κυριαρχήσει στη χώρα.

«Η Συρία παραμένει ένα ερώτημα. Απέναντι σε αυτό το ερώτημα η Ελλάδα οφείλει να έχει σαφή θέση που αφορά στο γεωπολιτικό ρόλο και την επιρροή της Συρίας στο μέλλον. Αλλά η Ελλάδα πρέπει να έχει και έχει μία σαφέστατη θέση, η οποία εκφράστηκε και με σειρά ανακοινώσεων του υπουργείου Εξωτερικών, υπέρ της προστασίας των χριστιανικών πληθυσμών στη Συρία».

Σε ό,τι αφορά τη Λιβύη ο κος Δένδιας τόνισε ότι παραμένει διχασμένη (δυτική και ανατολική), επισημαίνοντας ότι για τη χώρα μας, η ανατολική Λιβύη έχει τεράστια σημασία. Αναφερόμενος στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το χαρακτήρισε «παντελώς ανύπαρκτο», αναφέροντας ότι πρόκειται για νομική κατασκευή.

Στον αντίποδα, αναφέρθηκε στην ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία που ο ίδιος υπέγραψε εξ ονόματος της κυβέρνησης Μητσοτάκη, για την οποία τόνισε ότι «είναι έγκυρη σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, απολύτως βασισμένη στις ισχύουσες διατάξεις της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας και του Εθιμικού Δικαίου για το Δίκαιο της Θάλασσας», διευκρινίζοντας ότι το κύριο «εργαλείο» που επέτρεψε την υπογραφή της συμφωνίας αυτής, είναι η Κρήτη.

«Με την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, η Ελλάδα καθορίζει Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο μ’ έναν τρόπο απόλυτα σοβαρό, απόλυτα συμβατό με το Διεθνές Δίκαιο» τόνισε, ενώ πρόσθεσε ότι «αυτή η συμφωνία αποδεικνύει την τεράστια σημασία που έχει η ύπαρξη της Κρήτης για τη χώρα».

Επιπρόσθετα, αναφέρθηκε στον ρόλο που έχει το νησί για το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. κάνοντας αναφορά και στις εγκαταστάσεις της Σούδας, αλλά και σε δευτερεύουσες που «είναι απαραίτητες για την άμυνα της χώρας, για την εποπτεία του Αιγαίου, για την εποπτεία της Ανατολικής Μεσογείου».

Σε ό,τι αφορά το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα που θα παρουσιάσει στη Βουλή σε λίγες ημέρες ο πρωθυπουργός, όπως εξήγησε, περιλαμβάνει μια τελείως διαφορετική αντιμετώπιση από αυτή που υπήρχε έως σήμερα, επισημαίνοντας ότι αλλάζει και το πώς εξοπλίζονται οι Ένοπλες Δυνάμεις.

Όπως σημείωσε μάλιστα χαρακτηριστικά: «Έχουμε αλλάξει τη δομή δυνάμεων και πώς είναι αυτές διατεταγμένες στον ελλαδικό χώρο. Εκτός από αυτό, έχουμε ανοίξει και ένα ορθάνοιχτο παράθυρο στην καινοτομία», ενώ εξήγησε ότι το μεγάλο ανθρώπινο κεφάλαιο της Ελλάδας, είτε εντός της χώρας είτε και στο εξωτερικό, όπως και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα, μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο.

«Αυτό το ανθρώπινο κεφάλαιο, μπορεί να προσφέρει σε αυτό το οποίο έχουμε εκκινήσει να κάνουμε. Να προσφέρει καινοτόμες απαντήσεις στις ερωτήσεις, αλλά και στις απαιτήσεις των Γενικών μας Επιτελείων, για μόχλευση αυτού του οικοσυστήματος» είπε ο κ. Δένδιας, αναφερόμενος και στο Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας.

Καταλήγοντας, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας επανέλαβε ότι η Κρήτη είναι «ευλογημένος τόπος», καλώντας τους Κρητικούς να συνεισφέρουν «στην προσπάθεια να κάνουμε την πατρίδα μας ισχυρότερη, πιο ευρωπαϊκή και ιδίως πιο φιλική και πιο χρήσιμη για τη νέα γενιά των Ελλήνων».