Κάθε δεκαετία έχει έναν νέο διατροφικό εχθρό. Πρώτα, ήταν το λίπος. Μετά, η ζάχαρη. Τώρα, τα σπορέλαια δέχονται πυρ — ενοχοποιούνται για την πρόκληση παχυσαρκίας και χρόνιων ασθενειών.
Είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθούν. Τα σπορέλαια υπάρχουν σε όλα — από σάλτσες για σαλάτες και γρήγορο φαγητό μέχρι μπάρες πρωτεΐνης ακόμη και βρεφικές φόρμουλες. Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι είναι επιβλαβή, ενώ οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι είναι ασφαλή, οικονομικά προσιτά, και ακόμη και καλά για εσάς.
Ωστόσο, η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Η συζήτηση συχνά υπεραπλουστεύεται. Ακόμη και ο όρος «σπορέλαιο» είναι παραπλανητικός, συνδυάζοντας έλαια που αποτελούν μέρος της παραδοσιακής δίαιτας για αιώνες με αυτά που δημιουργήθηκαν για μεγάλης κλίμακας παραγωγή τροφίμων.
Στον πυρήνα της, η διαμάχη δεν αφορά μόνο το αν τα σπορέλαια είναι εγγενώς καλά ή κακά — αφορά τον τρόπο επεξεργασίας και κατανάλωσης τους.
Τι είναι πραγματικά τα σπορέλαια;
Εάν ακολουθείτε τις τάσεις για την υγεία, πιθανότατα έχετε ακούσει ισχυρισμούς ότι τα σπορέλαια είναι τοξικά και πρέπει να αποφεύγονται. Τι ακριβώς είναι τα σπορέλαια και γιατί κάποιοι τα θεωρούν επιβλαβή;
Τα σπορέλαια εξάγονται από σπόρους. Αυτό μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο—εξάλλου, το ελαιόλαδο προέρχεται από τις ελιές και το λάδι καρύδας από τις καρύδες.
Αλλά δεν είναι όλα τα σπορέλαια ίδια. Μερικά, όπως το σησάμι και ο λιναρόσπορος, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής δίαιτας για αιώνες και εξάγονται με φυσικές μεθόδους ψυχρής έκθλιψης που διατηρούν τα θρεπτικά συστατικά και τα αντιοξειδωτικά τους.
Άλλα, ωστόσο, είναι εξαιρετικά πολύ επεξεργασμένα. Τα βιομηχανικά σπορέλαια —όπως η σόγια, το καλαμπόκι, η κανόλα, ο ηλίανθος, ο κάρθαμος, ο βαμβακόσπορος, ο σταφυλόσπορος και το πίτουρο ρυζιού— παράγονται μαζικά μέσω έκθλιψης υψηλής θερμότητας και χημικής επεξεργασίας.
Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν συχνά διαλύτες όπως το εξάνιο για την εξαγωγή της μέγιστης ποσότητας λαδιού. Αυτά τα έλαια είναι επεξεργασμένα, λευκασμένα, και αποσμημένα (εξουδετέρωση οσμών), δίνοντάς τους την ετικέτα έλαια «RBD». Αυτή η διαδικασία τα καθιστά ουδέτερα στη γεύση και πιο σταθερά στο ράφι, αλλά αφαιρεί επίσης ευεργετικές ενώσεις όπως η βιταμίνη Ε και τα αντιοξειδωτικά.
Πολλά βιομηχανικά σπορέλαια δεν προορίζονταν ποτέ για ανθρώπινη κατανάλωση. Το λάδι Canola ξεκίνησε ως κραμβέλαιο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως λιπαντικό μηχανών μέχρι που Καναδοί επιστήμονες το τροποποίησαν τη δεκαετία του 1970 για να αφαιρέσουν τοξικές ενώσεις. Το ίδιο το όνομα —ένα μείγμα «Καναδά» και «ελαίου»— ήταν μια εφεύρεση μάρκετινγκ. Το «φυτικό λάδι» (vegetable oil) είναι ένας άλλος παραπλανητικός όρος — είναι συχνά ένα μείγμα από βιομηχανικά σπορέλαια που κυκλοφορούν στο εμπόριο και το ονόμασαν έτσι για να ακούγεται υγιεινότερο από ό,τι είναι.
Η Κέιτ Σάναχαν, γιατρός και επιστήμονας που έχει εκπαιδευτεί στο Κορνέλ και ειδικεύεται στα διαιτητικά λίπη, εξηγεί ότι τα βιομηχανικά σπορέλαια δεν αναπτύχθηκαν με γνώμονα τη διατροφή.
«Το ακατέργαστο λάδι από αυτούς τους σπόρους είναι μη βρώσιμο», είπε στην Epoch Times. «Η σόγια και η ελαιοκράμβη δεν καλλιεργήθηκαν για διατροφή – καλλιεργήθηκαν για υψηλές αποδόσεις και βιομηχανική ανθεκτικότητα».
Η περισσότερη σόγια που καλλιεργείται στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν προορίζεται καθόλου για ανθρώπινη κατανάλωση. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών, περισσότερο από το 70% των σπόρων σόγιας των ΗΠΑ χρησιμοποιείται για ζωοτροφές, ενώ ένα άλλο 5% μεταποιείται σε βιοντίζελ. Αυτό που απομένει επεξεργάζεται και γίνεται κυρίως σογιέλαιο — ένα προϊόν από το οποίο έχει αφαιρεθεί μεγάλο μέρος της αρχικής θρεπτικής αξίας του φυτού σόγιας.
Επιπλέον, περισσότερο από 90% της αμερικανικής σόγιας είναι γενετικά τροποποιημένη για να αντέχει σε ζιζανιοκτόνα όπως η γλυφοσάτη, επιτρέποντας στους αγρότες να ψεκάζουν ολόκληρα χωράφια χωρίς να βλάπτουν τις καλλιέργειες. Αυτή η καλλιέργεια υψηλής έντασης, σε συνδυασμό με τη βαριά βιομηχανική επεξεργασία, έχει ως αποτέλεσμα το λάδι να απέχει πολύ από την αρχική του μορφή.
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά έλαια όπως το ελαιόλαδο ή το σησαμέλαιο, τα οποία διατηρούν τα φυσικά τους αντιοξειδωτικά, τα βιομηχανικά σπορέλαια απαιτούν εκτεταμένη επεξεργασία για να έχουν χρόνο ζωής στο ράφι. Η Σάναχαν υποστηρίζει ότι αυτή η διαδικασία αφαιρεί τις ευεργετικές ενώσεις, καθιστώντας τα πιο επιρρεπή στην οξείδωση και την αποσύνθεση.
«Αυτό που λειτουργεί για τις μηχανές δεν λειτουργεί πάντα για τους ανθρώπους», είπε η Σάναχαν.
Είναι τα σπορέλαια καλά ή κακά για την υγεία σας;
Οι επιπτώσεις των σπορελαίων στην υγεία συζητούνται έντονα. Μερικοί ειδικοί λένε ότι είναι μια υγιής για την καρδιά εναλλακτική λύση στο βούτυρο και άλλα ζωικά λίπη, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι μπορεί να συμβάλλουν σε φλεγμονές και ασθένειες.
Η υπόθεση ότι τα σπορέλαια είναι εναλλακτική λύση για την υγεία της καρδιάς
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν συζητήσει τον ρόλο των διαφορετικών λιπών στην υγεία της καρδιάς. Η έρευνα θεωρεί ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών —που βρίσκονται στο βούτυρο και το κόκκινο κρέας— με πολυακόρεστα λίπη (PUFAs) από σπορέλαια μπορεί να προσφέρει καρδιαγγειακά οφέλη.
Οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι η επιστήμη είναι καλά εδραιωμένη.
«Η έρευνα για τα σπορέλαια είναι σταθερά θετική», δήλωσε στην Epoch Times ο Μάθιου Νάγκρα, φυσικός γιατρός. «Πολλές μετα-αναλύσεις τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων ερευνών έχουν δείξει ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με σπορέλαια πλούσια σε πολυακόρεστα λίπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, τον κορυφαίο δολοφόνο της Αμερικής, χωρίς καμία σαφή βλάβη».
Μελέτες μεγάλης κλίμακας υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό. Μια μελέτη του 2021 σε περισσότερους από 500.000 ανθρώπους διαπίστωσε ότι όσοι αντικατέστησαν τα κορεσμένα λίπη με έλαια όπως canola, καλαμπόκι και ελαιόλαδο είχαν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου.
«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τη μετατόπιση της πρόσληψης από στερεά λίπη σε μη υδρογονωμένα φυτικά έλαια για καρδιομεταβολική υγεία και μακροζωία», έγραψαν οι συγγραφείς. Παραδείγματα στερεών λιπών περιλαμβάνουν το βούτυρο και το λαρδί.
Μια έρευνα της JAMA Internal Medicine του 2025 ενίσχυσε αυτά τα ευρήματα, δείχνοντας ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν περισσότερα φυτικά έλαια —όπως η ελιά, η σόγια και η canola— ζούσαν περισσότερο και είχαν χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων και καρκίνου. Εν τω μεταξύ, όσοι έτρωγαν περισσότερο βούτυρο είχαν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η εναλλαγή βουτύρου με φυτικά έλαια θα μπορούσε να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο θνησιμότητας κατά 17%, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 17% των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο.
Λόγω αυτών των αυξανόμενων στοιχείων, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) συνεχίζει να συνιστά σπορέλαια ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής για την καρδιά.
Η υπόθεση κατά των σπορέλαιων: Οξείδωση και φλεγμονή
Δεν συμφωνούν όλοι με την έγκριση της AHA για τα σπορέλαια και ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν την έρευνα πίσω από αυτό.
«Αυτή η έρευνα είναι χαμηλής ποιότητας», είπε ο Βίνεϋ Πράσαντ, ιατρός αιματολόγος-ογκολόγος και καθηγητής επιδημιολογίας και βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, σε ένα email στην Epoch Times. «Βάζει μαζί το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με την σόγια και το έλαιο καρθάμου, κάτι που είναι γελοίο». Επέκρινε επίσης τη μεθοδολογία της έρευνας, υποστηρίζοντας ότι αποτυγχάνει να μετρήσει με ακρίβεια την κατανάλωση βουτύρου και αντ’ αυτού βασίζεται σε μια ανακριβή μέθοδο εκτίμησης. «Αυτό το είδος διατροφικής επιδημιολογίας τροφοδοτεί το δόγμα αντί να παρέχει σαφήνεια», είπε.
Πέρα από τις ανησυχίες για τις μεθόδους έρευνας, οι κριτικοί υποστηρίζουν ότι το πραγματικό πρόβλημα με το σπορέλαιο είναι η οξείδωση.
Η επεξεργασία κάνει τα σπορέλαια πιο ανθεκτικά στην αλλοίωση, ώστε να διαρκέσουν περισσότερο στα ράφια των καταστημάτων. Ωστόσο, μόλις εκτεθούν σε θερμότητα, αέρα ή φως —ειδικά κατά το μαγείρεμα— η χημική τους δομή αρχίζει να καταρρέει.
Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά έλαια όπως το ελαιόλαδο ή το σησαμέλαιο, τα οποία περιέχουν φυσικά αντιοξειδωτικά που βοηθούν στην πρόληψη του εκφυλισμού, τα βιομηχανικά σπορέλαια χάνουν αυτές τις σταθεροποιητικές ενώσεις κατά την επεξεργασία. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο ευάλωτα στην οξείδωση, μια διαδικασία που δημιουργεί υποπροϊόντα όπως αλδεΰδες και ελεύθερες ρίζες. Αυτές οι ενώσεις μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα, να προκαλέσουν φλεγμονή και να συμβάλουν σε χρόνιες ασθένειες.
Η θερμότητα επιταχύνει αυτήν τη διαδικασία. Έρευνες δείχνουν ότι η επανειλημμένη θέρμανση φυτικών ελαίων — όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στις φριτέζες εστιατορίων — μπορεί να δημιουργήσει οξειδωτικά υποπροϊόντα που συνδέονται με βλάβη των ιστών και αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σε πειραματόζωα. Ορισμένες έρευνες έχουν επίσης βρει οξειδωμένο λινολεϊκό οξύ, μια υποβαθμισμένη μορφή ωμέγα-6 λιπαρών, που συσσωρεύεται στον ανθρώπινο λιπώδη ιστό και στις πλάκες των αρτηριών, εγείροντας ανησυχίες για μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.
Δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί ότι η οξείδωση είναι μια σημαντική απειλή.
«Αυτές οι διαδικασίες έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα», λέει ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, καθηγητής διατροφής στο Στάνφορντ. «Βοηθούν στην πρόληψη της διάσπασης των ελαίων, αλλά και στην απομάκρυνση ορισμένων ευεργετικών συστατικών».
Μια ανασκόπηση στο Scientific World Journal διαπίστωσε ότι ενώ η επεξεργασία αφαιρεί αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε και οι πολυφαινόλες (ενώσεις που βοηθούν στην προστασία των κυττάρων), εξαλείφει επίσης τις ακαθαρσίες, καθιστώντας τα έλαια πιο σταθερά και λιγότερο πιθανό να αλλοιωθούν.
Ωστόσο, η οξείδωση συμβαίνει πιο γρήγορα στα σπορέλαια από ότι σε άλλα λίπη. Η έρευνα δείχνει ότι τα PUFA (πολυακόρεστα λίπη) αποικοδομούνται πιο γρήγορα όταν εκτίθενται στη θερμότητα, το φως και τον αέρα, ενώ τα μονοακόρεστα λίπη (που βρίσκονται στο ελαιόλαδο) και τα κορεσμένα λίπη (που βρίσκονται στο βούτυρο και το βοδινό λίπος) παραμένουν πιο σταθερά.
Η σύνδεση με τα επεξεργασμένα τρόφιμα
Αν σε ένα πράγμα συμφωνούν τόσο οι επικριτές όσο και οι υπερασπιστές των σπορελαίων, είναι ότι βρίσκονται παντού. Και αυτό δεν είναι τυχαίο.
Τα φθηνά, άφθονα και πλουσίως επιδοτούμενα σπορέλαια αποτελούν πυλώνα της σύγχρονης βιομηχανίας τροφίμων. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ρίχνει δισεκατομμύρια σε υποστηρικτικές καλλιέργειες όπως η σόγια, το καλαμπόκι και ο βαμβακόσπορος, καθιστώντας τα έλαιά τους πολύ πιο προσιτά από εναλλακτικές λύσεις όπως η ελιά ή το αβοκάντο.
Η σόγια κυριαρχεί στην αγορά, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 90% της παραγωγής ελαιούχων σπόρων στις ΗΠΑ. Το 2016, μόνο η βιομηχανία σόγιας έλαβε επιδοτήσεις 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων – βοηθώντας στη διατήρηση της παραγωγής σε υψηλά επίπεδα και στο χαμηλό κόστος.
Η κρατική υποστήριξη δεν κάνει απλώς τα σπορέλαια φθηνά για τους οικιακούς μάγειρες — τα καθιστά τη ραχοκοκαλιά των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPF, ΥΕΤ), τα οποία αποτελούν πλέον σχεδόν το 60% της αμερικανικής διατροφής. Μαζί με τα επεξεργασμένα δημητριακά και τα πρόσθετα σάκχαρα, τα σπορέλαια αποτελούν τη βάση των σύγχρονων επεξεργασμένων τροφίμων, που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της υφής, την παράταση της διάρκειας ζωής και την ενίσχυση της γεύσης με χαμηλό κόστος. Αυτά τα συστατικά εμφανίζονται σε όλα, από δημητριακά πρωινού μέχρι κατεψυγμένα δείπνα, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο να τα αποφύγετε σε ένα τυπικό σούπερ μάρκετ.
Ένα μπουκάλι λάδι κάνολα 1 λίτρου κοστίζει περίπου $5,79, ενώ η ίδια ποσότητα εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου μπορεί να κοστίσει $14 ή περισσότερο. Για τους κατασκευαστές τροφίμων που προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλά το κόστος, η επιλογή είναι προφανής. Επειδή είναι φθηνά, ουδέτερης γεύσης και σχετικά σταθερά στο ράφι, τα σπορέλαια είναι το όνειρο ενός κατασκευαστή τροφίμων — επιτρέπουν στα επεξεργασμένα τρόφιμα να διαρκούν περισσότερο, να έχουν καλύτερη γεύση και να παραμείνουν κερδοφόρα.
Η Σάναχαν εκτιμά ότι τα σπορέλαια αντιπροσωπεύουν το 20-30% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων του μέσου Αμερικανού. Αυτός ο αριθμός δεν ήταν εύκολο να υπολογιστεί, καθώς τα σπορέλαια δεν παρακολουθούνται ως κατηγορία. Η Σάναχαν ανέλυσε δεδομένα παραγωγής δεκαετιών από καλλιέργειες όπως η σόγια και το κάνολα, χρησιμοποιώντας κυβερνητικές και βιομηχανικές αναφορές για να αποκαλύψει την έκταση της παρουσίας των σπορέλαιων στις σύγχρονες δίαιτες.
«Οι άνθρωποι δεν έχουν καταναλώσει ποτέ πολυακόρεστα σε αυτό το επίπεδο πριν», προειδοποιεί. «Ιστορικά, οι δίαιτες βασίζονταν κυρίως σε ζωικά λίπη, όχι σε έλαια πλούσια σε πολυακόρεστα. Εάν δεν ξέρετε να τα αποφύγετε, τρώτε τεράστιες ποσότητες.»
Ο Γκάρντνερ συμφωνεί — αλλά λέει ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο τα σπορέλαια. Η αύξηση της κατανάλωσης σπορέλαιου δεν οφείλεται στο ότι περισσότεροι άνθρωποι φτιάχνουν σπιτικές σάλτσες για σαλάτες, είπε. Είναι επειδή τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα — όπου αυτά τα έλαια χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό — κυριαρχούν πλέον στην αμερικανική διατροφή.
Ο Γκάρντνερ υποστηρίζει ότι ακόμα κι αν τα σπορέλαια αφαιρούνταν από την παροχή τροφίμων αύριο, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα δεν θα εξαφανίζονταν — απλώς θα αναμορφώνονταν.
«Αν τα ίδια ΥΕΤ παρασκευάζονταν με άλλο λάδι όπως βούτυρο, βοδινό λίπος, λαρδί ή λάδι καρύδας, αυτά τα τρόφιμα δεν θα γίνονταν ξαφνικά υγιεινά τρόφιμα».
Στον πυρήνα της, η συζήτηση για τα σπορέλαια είναι κάτι περισσότερο από τα ίδια τα έλαια. Αφορά τις επεξεργασμένες τροφές στις οποίες υπάρχουν — και αν θα έπρεπε να τρώμε τόσες πολλές από αυτές.
Λοιπόν, με τι λάδι να μαγειρεύετε;
Αντί να επιδιώκουμε να εξαλείψουμε εντελώς τα σπορέλαια, οι ειδικοί λένε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μείωση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και η επιλογή υψηλής ποιότητας, σταθερών λιπαρών για το μαγείρεμα στο σπίτι.
«Εάν θέλετε να βελτιώσετε την υγεία σας μειώνοντας τα σπορέλαια, ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι τρώγοντας λιγότερα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα», συμβουλεύει ο Γκάρντνερ. «Αυτό θα ήταν μια νίκη με πολλούς τρόπους — λιγότερη ζάχαρη, λιγότερα επεξεργασμένα άλευρα, και λιγότερο νάτριο.»
Για όσους θέλουν να κάνουν καλύτερες επιλογές στις κουζίνες τους, οι ειδικοί συνιστούν τη χρήση σταθερών, ελάχιστα επεξεργασμένων ελαίων που είναι λιγότερο επιρρεπή στην οξείδωση:
Καλύτερες επιλογές για μαγείρεμα
Αβοκάντο: Υψηλό σε μονοακόρεστα λιπαρά, σταθερό σε υψηλή θερμοκρασία.
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο: Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ιδανικό ωμό ή για ελαφρύ μαγείρεμα.
Βούτυρο και λαρδί: Φυσικά σταθερά για μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία.
Καρύδα: Υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά, καθιστώντας την ανθεκτική στην οξείδωση.
Έλαια καλύτερα χρησιμοποιούμενα κρύα
Λιναρόσπορος: Υψηλής περιεκτικότητας σε ωμέγα-3, καλύτερα για ντρέσινγκ.
Καρύδι: πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, γευστικό στις σαλάτες.
Σουσάμι: Αρωματικό και μέτρια σταθερό στη θερμότητα.
Βιομηχανικά επεξεργασμένα έλαια
Σόγια
Καλαμπόκι
Κάνολα
Βαμβακόσπορος
Ηλιοτρόπιο
Κάρθαμος
Σπόροι σταφυλιού
Πίτουρο ρυζιού
Ενώ ορισμένες ειδικές εκδόσεις υπάρχουν σε μορφές ψυχρής έκθλιψης, είναι πολύ λιγότερο κοινές από τις αντίστοιχες μαζικής παραγωγής, υψηλής επεξεργασίας.
Η κατώτατη γραμμή
Η συζήτηση για τα σπορέλαια απέχει πολύ από το να τελειώσει, αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Ο τρόπος που τα καταναλώνετε έχει σημασία.
Μερικές σταγόνες λάδι κανόλας σε μια σπιτική σαλάτα δεν είναι το ίδιο με το να τρως τηγανητές πατάτες τηγανισμένες σε παλυχρησιμοποιημένο λάδι εστιατορίου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στο να βασίζεσαι σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα γεμάτα με φθηνά έλαια, ζάχαρη και πρόσθετα.
Για τους περισσότερους ανθρώπους, ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσουν τη διατροφή τους δεν είναι να ανησυχούν για κάθε σταγόνα σπορέλαιου — είναι να τρώνε περισσότερα φρέσκα, μη επεξεργασμένα τρόφιμα, λέει ο Γκάρντνερ.
«Φαίνεται παράξενο να κατηγορούμε τα φυτικά έλαια και όχι τις τροφές που τα περιέχουν».
Της Σέραμυ Τσάι
