Ευρώπη

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, χαρακτήρισε «λυπηρή» τη συνάντηση που είχε την περασμένη εβδομάδα με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τον αντιπρόεδρο, Τζ. Ντ. Βανς, στον Λευκό Οίκο, ενώ εξέφρασε την πρόθεσή του να υπογράψει συμφωνία για σπάνια ορυκτά και να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες.

Σε δήλωσή του, την πρώτη μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης Τραμπ για «πάγωμα» της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, ο Ζελένσκι τόνισε ότι η χώρα του δεν επιδιώκει «έναν ατελείωτο πόλεμο» και ότι «κανείς δεν θέλει την ειρήνη περισσότερο από τους Ουκρανούς».

«Εκτιμούμε πραγματικά όσα έχει κάνει η Αμερική για να βοηθήσει την Ουκρανία να διατηρήσει την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της», ανέφερε ο Ουκρανός πρόεδρος σε δήλωσή του που δημοσιεύθηκε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ. «Θυμόμαστε τη στιγμή που τα δεδομένα άλλαξαν, όταν ο πρόεδρος Τραμπ παρείχε στην Ουκρανία τα αντιαρματικά Javelin. Είμαστε ευγνώμονες γι’ αυτό».

Κατά τη συνάντηση με τον Τραμπ και τον Βανς, ο Αμερικανός πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος επέκριναν τον Ζελένσκι για δηλώσεις του και τη στάση του απέναντι στις προσπάθειές τους να τερματίσουν τον πόλεμο. Ο Τραμπ δήλωσε αργότερα ότι θα συνεχίσει να διαπραγματεύεται με τον Ζελένσκι, εφόσον ο Ουκρανός ηγέτης εκφράσει την επιθυμία του να τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία.

«Η συνάντησή μας στην Ουάσινγκτον, στον Λευκό Οίκο, την Παρασκευή, δεν εξελίχθηκε όπως έπρεπε. Είναι λυπηρό που συνέβη έτσι. Ήρθε η ώρα να διορθωθούν τα πράγματα. Επιθυμούμε η μελλοντική συνεργασία και επικοινωνία να είναι εποικοδομητική», ανέφερε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι θέλει να υπογράψει συμφωνία για σπάνια ορυκτά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία.

Η δήλωση του Ζελένσκι ήρθε λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ διέταξε την αναστολή της αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία.

Η Ουκρανία βασίζεται στη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ και της Ευρώπης για να αντισταθεί στη μεγαλύτερη και καλύτερα εξοπλισμένη ρωσική στρατιωτική δύναμη. Ο πόλεμος, που διαρκεί ήδη τρία χρόνια, έχει προκαλέσει εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες και έχει ισοπεδώσει ουκρανικές πόλεις.

Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει δηλώσει ότι επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που έχει επισήμως ανακοινωθεί. Πριν από τις εκλογές, είχε υποστηρίξει ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες, ωστόσο, η κυβέρνησή του έχει αφήσει να εννοηθεί ότι η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει μήνες.

Μετά την απόφαση των ΗΠΑ να παγώσουν τη στρατιωτική βοήθεια, οι ευρωπαϊκές χώρες επιταχύνουν τις δικές τους αμυντικές δαπάνες. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παρουσίασε την Τρίτη προτάσεις για την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ, που θα μπορούσαν να κινητοποιήσουν έως και 800 δισεκατομμύρια ευρώ. Την Πέμπτη αναμένεται να πραγματοποιηθεί έκτακτη σύνοδος κορυφής της ΕΕ.

Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, πριν από τρία χρόνια, το Κογκρέσο των ΗΠΑ έχει εγκρίνει συνολικά 175 δισεκατομμύρια δολάρια σε βοήθεια προς την Ουκρανία, σύμφωνα με την Επιτροπή Υπεύθυνου Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού.

Την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ότι η απόφαση των ΗΠΑ να σταματήσουν τη βοήθεια προς την Ουκρανία «θα μπορούσε να ενθαρρύνει» το Κίεβο να «στραφεί προς αναζήτηση ειρηνικής λύσης».

Ο Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επιτευχθεί συμφωνία για την εκμετάλλευση ουκρανικών ορυκτών από αμερικανικές εταιρείες. Η συμφωνία επρόκειτο να υπογραφεί στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή, πριν ο Ζελένσκι αποχωρήσει πρόωρα από τον Λευκό Οίκο λόγω της εμπλοκής στις συνομιλίες.

«Όσον αφορά τη συμφωνία για τα ορυκτά και την ασφάλεια, η Ουκρανία είναι έτοιμη να την υπογράψει οποιαδήποτε στιγμή και με οποιονδήποτε τρόπο κριθεί κατάλληλος», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Βλέπουμε αυτή τη συμφωνία ως ένα βήμα προς τη μεγαλύτερη ασφάλεια και σταθερές εγγυήσεις ασφαλείας, και ελπίζω πραγματικά ότι θα λειτουργήσει αποτελεσματικά».

Σε συνέντευξή του στο Fox News, ο Βανς κάλεσε τον Ζελένσκι να αποδεχθεί τη συμφωνία.

«Αν θέλετε πραγματικές εγγυήσεις ασφαλείας, αν θέλετε να διασφαλίσετε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα εισβάλει ξανά στην Ουκρανία, η καλύτερη εγγύηση ασφαλείας είναι να δοθεί στους Αμερικανούς οικονομικό συμφέρον στο μέλλον της Ουκρανίας», ανέφερε ο Βανς.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, περιέγραψε ένα σχέδιο πέντε σημείων που ονομάζεται ReArm Europe, το οποίο είπε ότι θα μπορούσε να ενισχύσει τις αμυντικές δαπάνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά 800 δισεκατομμύρια ευρώ.

Μιλώντας την Τρίτη, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να «αρθεί» στο ύψος της πρόκλησης που αντιμετωπίζει.

Η ανακοίνωσή της — η οποία θα συζητηθεί από τους ηγέτες της ΕΕ σε ειδική σύνοδο κορυφής την Πέμπτη — ήρθε λίγες μόνο ώρες αφότου η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών διέκοψε κάθε στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία.

Από τότε που ξέσπασαν οι συγκρούσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας το 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν στείλει τουλάχιστον 175 δισ. δολάρια σε βοήθεια, συμπεριλαμβανομένων μετρητών και στρατιωτικού εξοπλισμού, για να στηρίξουν τις αμυντικές προσπάθειες της Ουκρανίας.

Ωστόσο, με την επανεκλογή του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε σαφές ότι η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες για να επωμιστεί το βάρος της υπεράσπισης της ηπείρου, μετά από δεκαετίες στήριξης και προστασίας από την Ουάσιγκτον.

Η φον ντερ Λάιεν είπε: «Το πραγματικό ερώτημα που έχουμε μπροστά μας είναι εάν η Ευρώπη είναι έτοιμη να ενεργήσει τόσο αποφασιστικά όσο υπαγορεύει η κατάσταση και εάν η Ευρώπη είναι έτοιμη και ικανή να δράσει με ταχύτητα και με τη φιλοδοξία που χρειάζεται».

«Στις διάφορες συναντήσεις των τελευταίων εβδομάδων, με πιο πρόσφατη τη σύνοδο προχθές στο Λονδίνο, η απάντηση από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήταν τόσο ηχηρή όσο είναι ξεκάθαρη», πρόσθεσε.

«Εποχή επανεξοπλισμού»

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Βρισκόμαστε σε μια εποχή επανεξοπλισμού και η Ευρώπη είναι έτοιμη να αυξήσει μαζικά τις δαπάνες της, τόσο για να ανταποκριθεί στη βραχυπρόθεσμη επείγουσα ανάγκη να δράσει και να υποστηρίξει την Ουκρανία, αλλά και να επενδύσει μακροπρόθεσμα, για να αναλάβει την ευθύνη για τη δική μας, ευρωπαϊκή ασφάλεια».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 27 χώρες-μέλη και δεν περιλαμβάνει τη Βρετανία, τη Νορβηγία, την Τουρκία και την Ισλανδία, ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ.

Στις 25 Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ ανακοίνωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα δεσμεύσει το 2,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) σε αμυντικές δαπάνες έως το 2027 και θα στοχεύσει το 3% του ΑΕΠ για την άμυνα εντός της δεκαετίας.

Την Τρίτη, η φον ντερ Λάιεν παρουσίασε το σχέδιο δράσης πέντε σημείων, ReArm Europe, το οποίο θα περιλαμβάνει την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης της ΕΕ, ενός ασαφούς χρηματοοικονομικού μηχανισμού που εμποδίζει τα κράτη-μέλη να δανείζονται υπερβολικά.

Η φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι αυτό θα επιτρέψει σε κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ να αυξήσει τις αμυντικές του δαπάνες κατά 1,5% του ΑΕΠ, συγκεντρώνοντας 650 δισεκατομμύρια ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια.

Το σχέδιο περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός νέου χρηματοδοτικού μέσου που θα επιτρέπει στα μέλη της ΕΕ να δανείζονται 150 δισεκατομμύρια ευρώ για αμυντικές επενδύσεις.

«Το τρίτο σημείο είναι η χρήση της δύναμης του προϋπολογισμού της ΕΕ… για να κατευθύνει περισσότερα κεφάλαια προς επενδύσεις που σχετίζονται με την άμυνα», πρόσθεσε η φον ντερ Λάιεν.

Είπε ότι οι δύο τελευταίοι τομείς του σχεδίου των πέντε σημείων στοχεύουν στην κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, επιταχύνοντας την αποταμίευση και τις επενδύσεις.

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Η Ευρώπη είναι έτοιμη να επωμιστεί τις ευθύνες της. Θα κινητοποιήσουμε 800 δισ. ευρώ αμυντικών δαπανών για μια ασφαλή και ανθεκτική Ευρώπη. Φυσικά, θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τους εταίρους μας στο ΝΑΤΟ».

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι θα αποδεχτεί τη σύσταση της Πολωνία και θα χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς κανόνες για να επιτρέψει περισσότερες αμυντικές δαπάνες.

Στις 15 Φεβρουαρίου, η φον ντερ Λάιεν είπε ότι τα έθνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δαπανούν κατά μέσο όρο περίπου το 2% του ΑΕΠ τους, αλλά είπε ότι έπρεπε να το αυξήσουν σε πάνω από 3%.

Στόχοι του ΝΑΤΟ

Αυτό θα εξακολουθούσε να είναι πολύ χαμηλότερο από το 5% που ζήτησε ο Τραμπ από τις χώρες του ΝΑΤΟ.

Ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτς δήλωσε έξω από τον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα: «Καλωσορίζουμε τους Ευρωπαίους».

Είπε επίσης ότι αυτή η αλλαγή απαιτεί από τα ευρωπαϊκά έθνη να επενδύσουν περισσότερο στις αμυντικές τους ικανότητες.

 

Την Κυριακή, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν είπε στη Le Figaro ότι η χώρα του και άλλα ευρωπαϊκά έθνη πρέπει να ξοδέψουν περισσότερα για την άμυνα, επισημαίνοντας ότι αυτό μπορεί να σημαίνει το 3-3,5% του ΑΕΠ.

Ο Μακρόν είπε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να είναι πιο καινοτόμος όσον αφορά τις αμυντικές δαπάνες: «Πιθανώς, χρειαζόμαστε – αρχικά – 200 δισεκατομμύρια ευρώ για να μπορέσουμε να επενδύσουμε».

Οι ευρωπαϊκές χώρες που δεν είναι ούτε στο ΝΑΤΟ ούτε στην ΕΕ είναι ελάχιστες: η Σερβία, η Λευκορωσία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και η Ουκρανία.

Από αυτές, η Λευκορωσία είναι σταθερός σύμμαχος της Μόσχας, ενώ η Σερβία είναι παραδοσιακά κοντά στη Μόσχα, αν και επιθυμεί να ενταχθεί στην ΕΕ.

Του Κρις Σάμμερς

Οι μετοχές των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών σημείωσαν σημαντική άνοδο λόγω των αυξημένων προοπτικών στρατιωτικών δαπανών από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η αγορά αντέδρασε στη σύνοδο κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, όπου συζητήθηκε η ενίσχυση των αμυντικών δαπανών προς στήριξη της Ουκρανίας, οδηγώντας σε ράλι μετοχών για ορισμένες από τις μεγαλύτερες αμυντικές εταιρείες της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα, στις 3 Μαρτίου, οι μετοχές της Rheinmetall, της μεγαλύτερης γερμανικής αμυντικής εταιρείας, σημείωσαν άνοδο 13,7%, ενώ της Leonardo στο Μιλάνο αυξήθηκαν κατά 16%. Η γαλλική Thales ενισχύθηκε κατά 16%, ενώ η βρετανική BAE Systems κατέγραψε άνοδο 14,5%.

Η άνοδος αυτή ώθησε τον δείκτη STOXX Aerospace and Defence, ο οποίος περιλαμβάνει ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της άμυνας, σε αύξηση 1,1%, αγγίζοντας ιστορικό υψηλό. Παράλληλα, ο γερμανικός δείκτης DAX σημείωσε τη μεγαλύτερη ημερήσια άνοδο από τον Νοέμβριο του 2022, κλείνοντας σε επίπεδο ρεκόρ, όπως και ο βρετανικός FTSE.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι η άνοδος της αγοράς οφείλεται στην αισιοδοξία για την αύξηση των αμυντικών δαπανών, αλλά και στη δυνατότητα επίτευξης ενός ειρηνευτικού σχεδίου, το οποίο όχι μόνο ενισχύει τις αμυντικές μετοχές αλλά και δημιουργεί ευρύτερη θετική δυναμική.

Η σύνοδος κορυφής της 2ας Μαρτίου στο Λονδίνο πραγματοποιήθηκε λίγο μετά τη συνάντηση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου, η οποία κατέληξε σε έντονη συζήτηση. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, φέρεται να είπε στους Ευρωπαίους ηγέτες ότι πρέπει να ενισχύσουν τη στρατιωτική υποστήριξή τους προς την Ουκρανία εν όψει μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με τη Ρωσία.

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν επιταχύνει δραστικά την κατεύθυνση της ΕΕ προς αυξημένες αμυντικές δαπάνες. Αναφορά της JPMorgan τον Μάρτιο του περασμένου έτους εκτιμούσε ότι ο κύκλος επανεξοπλισμού της Ευρώπης θα διαρκέσει τουλάχιστον μία δεκαετία, ενώ τη Δευτέρα οι αναλυτές της τράπεζας τόνισαν ότι τα γεγονότα των τελευταίων δύο εβδομάδων έχουν ενισχύσει ακόμη περισσότερο αυτή την πρόβλεψη. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι 30 ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ αναμένεται σύντομα να δεσμευθούν σε πολύ υψηλότερες αμυντικές δαπάνες.

Ο Πίτερ Σάφρικ, στρατηγικός αναλυτής της RBC Capital Markets Global Macro, σημείωσε ότι πρόκειται για σημείο καμπής, καθώς η Ευρώπη αντιλαμβάνεται πως πρέπει να ρίξει μεγαλύτερο βάρος στην άμυνα και την ασφάλεια. Παράλληλα, επεσήμανε ότι οι γερμανικές εκλογές άνοιξαν τον δρόμο για αυξημένες δαπάνες και ότι η ένταση μεταξύ Ζελένσκι και Τραμπ επιτάχυνε τις εξελίξεις.

Ο Φρανσουά Σαβαρί, επικεφαλής επενδύσεων στη Genvil Wealth Management, τόνισε ότι η Ευρώπη βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο και ότι οι πιέσεις προς τους ηγέτες της να δράσουν αυξάνονται.

Η νέα κυβέρνηση της Γερμανίας, υπό την ηγεσία του Φρίντριχ Μερτς, καλείται να αναθεωρήσει το αποκαλούμενο «φρένο χρέους», ώστε να αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες και να επιτρέψει μια άνευ προηγουμένου μεταπολεμική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών. Ωστόσο, μια τέτοια μεταρρύθμιση απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων στο γερμανικό κοινοβούλιο.

Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Deutsche Bank, Ρόμπιν Βίνκλερ, δήλωσε ότι στη Γερμανία συντελείται μια «μεταβολή προτύπου». Η ΕΕ εκτιμά ότι απαιτούνται επενδύσεις ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ την επόμενη δεκαετία, με μεγάλες δανειοληψίες να αναμένονται για τη χρηματοδότηση αυτών των δαπανών.

Σύμφωνα με τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, τα κράτη-μέλη οφείλουν να διατηρούν το δημόσιο έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ. Ωστόσο, οκτώ από τα 27 κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένων της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας, βρίσκονται ήδη υπό επίσημη επίπληξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παραβίαση του ορίου του 3%.

Στις 14 Φεβρουαρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, συμφώνησε να χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς κανόνες προκειμένου να επιτραπούν επιπλέον αμυντικές δαπάνες. Κατά τη διάρκεια ομιλίας της στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, τόνισε ότι η Ευρώπη πρέπει να δραστηριοποιηθεί πιο έντονα όσον αφορά την ασφάλειά της και να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες.

Του Owen Evans

Με τη συμβολή των Chris Summers, Guy Birchall και Reuters

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε στις 2 Μαρτίου ότι η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να παρέχει χρηματοδότηση στην Ουκρανία για να διατηρήσει τη θέση της κατά τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση εξαγωγών σχεδόν 2 δισεκατομμυρίων ευρώ για την προμήθεια της Ουκρανίας με 5.000 πυραύλους αεράμυνας.

Ο Στάρμερ φιλοξένησε μια σύνοδο κορυφής για την ασφάλεια στο Λονδίνο στις 2 Μαρτίου στην οποία συμμετείχαν Ευρωπαίοι και παγκόσμιοι ηγέτες, για τον σχεδιασμό μίας πρότασης για κατάπαυση του πυρός που θα παρουσιαστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο της προσπάθειας για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.

Ο Στάρμερ τόνισε ότι παρά τη διακοπή των συνομιλιών στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ένας σημαντικός σύμμαχος της Βρετανίας.

«Οι ΗΠΑ είναι ένας αξιόπιστος σύμμαχος του Ηνωμένου Βασιλείου για πολλές δεκαετίες και συνεχίζουν να είναι», είπε ο Στάρμερ. «Δεν υπάρχουν δύο χώρες τόσο στενά ευθυγραμμισμένες όσο οι δύο χώρες μας», πρόσθεσε, δηλώνοντας ότι επεξεργάζεται ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Ουκρανία με σκοπό να λάβει την υποστήριξη των ΗΠΑ και προειδοποίησε ότι η Ευρώπη θα πρέπει να αναλάβει την υπεράσπισή της.

Η σύνοδος των ηγετών του Στάρμερ στις 2 Μαρτίου έρχεται σε αντίθεση με τη συνάντηση του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο στις 28 Φεβρουαρίου, κατά την οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ τον επέπληξε λέγοντας ότι δεν είναι έτοιμος για ειρήνη και ότι δεν είναι ευγνώμων για την υποστήριξη της Αμερικής στην άμυνα του έθνους του ενάντια στην τριετή σύγκρουση με τη Ρωσία.

Ο Στάρμερ είπε ότι εργάζεται για την αποκατάσταση των συζητήσεων για την ειρήνη και ότι χρησιμοποιεί την κατάρρευση της 28ης Φεβρουαρίου ως μία ευκαιρία για να επανασυνδεθεί με τον Τραμπ, τον Ζελένσκι και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν αντί να «εντείνει τη ρητορική».

«Συμφωνήσαμε τώρα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και πιθανώς έναν ή δύο άλλοι, θα εκπονήσουμε μαζί με την Ουκρανία ένα σχέδιο κατάπαυσης πυρός, το οποίο θα συζητήσουμε ύστερα με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο Στάρμερ στο BBC, προσθέτοντας ότι ο ίδιος και ο Μακρόν έχουν μιλήσει με τον Τραμπ μετά από τη συνάντηση του τελευταίου με τον Ζελένσκι.

Στη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζήτησαν για τη στήριξη της άμυνας της ηπείρου όσον αφορά την υπεράσπιση της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των συζητήσεων για τη δημιουργία ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης που θα σταλεί στη σπαρασσόμενη από τον πόλεμο χώρα για να βοηθήσει στην κατάπαυση πυρός. Ο Στάρμερ πρότεινε ότι η στρατιωτική δύναμη θα περιλαμβάνει έναν «συνασπισμό προθύμων».

Αν και δεν εμπιστεύεται τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο Στάρμερ είπε ότι εμπιστεύεται τον Τραμπ: «Αν πιστεύω τον Ντόναλντ Τραμπ όταν λέει ότι θέλει διαρκή ειρήνη; Η απάντηση σε αυτό είναι ναι».

Ο Βρετανός πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι «οι έντονες συζητήσεις» για την απόκτηση εγγύησης ασφάλειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ένα από τα τρία συστατικά της διαρκούς ειρήνης.

«Εάν πρόκειται να υπάρξει συμφωνία, εάν πρόκειται να υπάρξει τερματισμός του πολέμου, τότε αυτή τη συμφωνία πρέπει να την υπερασπιστούμε, γιατί το χειρότερο από όλα θα είναι να υπάρξει μια προσωρινή παύση και μετά να έρθει ξανά ο Πούτιν», επεσήμανε ο Στάρμερ. «Αυτό έχει συμβεί στο παρελθόν. Νομίζω ότι είναι ένας πραγματικός κίνδυνος και γι’ αυτό πρέπει να διασφαλίσουμε ότι εάν υπάρξει συμφωνία, θα είναι μια διαρκής συμφωνία, όχι μια προσωρινή παύση».

Στη σύνοδο κορυφής, που πραγματοποιήθηκε στο Lancaster House — μια έπαυλη 200 ετών κοντά στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ — συμμετείχαν ηγέτες από τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Δανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Νορβηγία, την Πολωνία, την Ισπανία, τον Καναδά, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, την Τσεχία και τη Ρουμανία.

Άλλοι παρευρισκόμενοι ήταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ,και οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Πρόκειται και για μία κίνηση υποστήριξης των Ευρωπαίων προς τον Ζελένσκι, μετά από την επίμαχη συνάντησή του με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στην οποία οι δύο ηγέτες ήρθαν σε ρήξη, χωρίς να υπογράψουν τη συμφωνία για τις σπάνιες γαίες, που προωθούσε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Μετά την άφιξη του Ουκρανού προέδρου στη Βρετανία την 1η Μαρτίου, ο Στάρμερ τον αγκάλιασε.

«Όπως ακούσατε από τις επευφημίες στον δρόμο έξω, έχετε την πλήρη υποστήριξη του Ηνωμένου Βασιλείου», είπε ο Στάρμερ. «Στεκόμαστε στο πλευρό σας, στο πλευρό της Ουκρανίας, για όσο διάστημα χρειαστεί.»

Ο Στάρμερ δεσμεύτηκε επίσης να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες στο 2,5% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) έως το 2027. Ενδέχεται να ακολουθήσουν το παράδειγμά του και άλλα ευρωπαϊκά έθνη.

Την 1η Μαρτίου, ο Τσέχος πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα είπε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να αυξήσουν τις στρατιωτικές δαπάνες τουλάχιστον στο 3% του ΑΕΠ, καθώς η ήπειρος αντιμετωπίζει μια ιστορική δοκιμασία άμυνας.

«Αν δεν εντείνουμε την προσπάθειά μας αρκετά γρήγορα και αφήσουμε τον επιτιθέμενο να υπαγορεύσει τους όρους του, δεν θα έχουμε καλή κατάληξη», δήλωσε.

Κάνοντας έκκληση για ενότητα μεταξύ των Ευρωπαίων γειτόνων του, ο Μακρόν ενέκρινε περισσότερες αμυντικές δαπάνες, αφού είπε ότι ήταν θεμιτό για τις Ηνωμένες Πολιτείες να μετατοπίσουν το στρατιωτικό τους επίκεντρο στην Κίνα και την Ασία.

«Θα έπρεπε να είχαμε ξυπνήσει νωρίτερα», είπε ο Μακρόν. «Έχω πει εδώ και χρόνια ότι χρειαζόμαστε μια περισσότερο κυρίαρχη, περισσότερο ενωμένη, περισσότερο ανεξάρτητη Ευρώπη.»

Του Τζέικομπ Μπεργκ

Με πληροφορίες από το Associated Press

Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Oρμπάν προέτρεψε την ΕΕ να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, απειλώντας να μπλοκάρει τη σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία την Πέμπτη 6 Μαρτίου, σε επιστολή που εστάλη σήμερα στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα. Το Γαλλικό Πρακτορείο έλαβε γνώση της επιστολής αυτής και επαλήθευσε την αυθεντικότητά της μιλώντας με Ευρωπαίους διπλωμάτες.

«Είμαι πεπεισμένος ότι η ΕΕ, όπως και οι ΗΠΑ, πρέπει να ξεκινήσουν απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία για κατάπαυση πυρός και διαρκή ειρήνη στην Ουκρανία», γράφει στην επιστολή του ο Oρμπάν.

Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών-μελών της ΕΕ θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες την Πέμπτη για να συζητήσουν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας και να προσπαθήσουν να επιτύχουν μια συμφωνία για ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας για το Κίεβο.

Μετά την μετωπική αντιπαράθεσή με τον προέδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσιγκτον, χθες Παρασκευή, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι καλείται να διαπραγματευτεί «εγγυήσεις ασφαλείας».

Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας έχει προτείνει οι 27 να δεσμευτούν σε νέες χορηγήσεις όπλων το συντομότερο δυνατό στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων, συστημάτων αεράμυνας και βλημάτων πυροβολικού.

Η εναντίωση του Oρμπάν στην αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία καθιστούν δύσκολες τις διαπραγματεύσεις εντός της ΕΕ για οποιαδήποτε νέα στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο, ιδίως μετά την έναρξη απευθείας συνομιλιών Μόσχας και Ουάσιγκτον για την Ουκρανία.

«Προτείνω να μην επιχειρήσουμε να εγκρίνουμε γραπτά συμπεράσματα για την Ουκρανία στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» προκειμένου να αποφευχθούν ‘διαιρέσεις’», έγραψε ο Oρμπάν.

Οι Ευρωπαίοι έχουν ήδη παράσχει περίπου 134 δισ. ευρώ βοήθεια στην Ουκρανία, εκ των οποίων λίγο λιγότερο από 50 δισ. ευρώ είναι σε στρατιωτική υποστήριξη.