Ευρώπη

Η Ρωσία εξαπέλυσε τη νύχτα τη μεγαλύτερη επίθεση αυτού του πολέμου, με 35 πυραύλους και 60 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κατά εγκαταστάσεων παραγωγής φυσικού αερίου στην Ουκρανία, ανακοίνωσε σήμερα η κρατική εταιρεία ενέργειας Naftogaz.

Ο ρωσικός στρατός επιτίθεται συστηματικά στις ουκρανικές εγκαταστάσεις ενέργειας – κυρίως ηλεκτρικής ενέργειας – ήδη από τις αρχές της εισβολής το 2022, αλλά τον περασμένο χειμώνα άρχισε να στοχοποιεί ειδικά τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου.

«Ο εχθρός διεξήγαγε τη μεγαλύτερη μαζική επίθεση κατά της υποδομής εξόρυξης φυσικού αερίου από την έναρξη του πολέμου», δήλωσε η Naftogaz σε ανακοίνωση.

Η Ουκρανή πρωθυπουργός Γιούλια Σβιριντένκο κατηγόρησε τη Ρωσία ότι «τρομοκρατεί τον άμαχο πληθυσμό» και ότι προσπαθεί να διαταράξει «την περίοδο θέρμανσης», σε ανάρτησή της στο Telegram.

Σύμφωνα με τη Naftogaz και την DTEK, μεγάλο ιδιώτη παραγωγό ενέργειας, η ρωσική επίθεση έπληξε εγκαταστάσεις φυσικού αερίου στις περιοχές του Χαρκόβου (βορειοανατολική Ουκρανία) και στην Πολτάβα (κεντρική Ουκρανία).

«Ένα μεγάλο μέρος των εγκαταστάσεών μας υπέστη ζημιές, με ορισμένες να είναι πολύ σοβαρές», δήλωσε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Naftogaz Σέρχι Κορέτσκι μέσω Facebook, καταγγέλλοντας «τη σκόπιμη τρομοκρατία» της Μόσχας κατά των μη στρατιωτικών εγκαταστάσεων.

Οι επιθέσεις αυτές «δεν έχουν κανένα νόημα από στρατιωτική άποψη» και «στοχεύουν μόνο να μας στερήσουν τη δυνατότητα να θερμάνουμε τα σπίτια των Ουκρανών τον χειμώνα», κατηγόρησε.

Συνολικά, η Ρωσία εξαπέλυσε 381 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 35 πυραύλους κατά της γειτονικής της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της νύχτας, στοχοποιώντας υποδομές ενέργειας, ανακοίνωσε το πρωί η ουκρανική πολεμική αεροπορία.

Δεκαοχτώ πύραυλοι και 78 μη επανδρωμένα αεροσκάφη έπληξαν στόχους, σύμφωνα με την ίδια πηγή, η οποία βεβαιώνει ότι αναχαίτισε τους υπολοίπους.

Ο ρωσικός στρατός δήλωσε, από την πλευρά του, ότι επέφερε «μαζικά πλήγματα με όπλα υψηλής ακριβείας» εναντίον στρατιωτικοβιομηχανικών εταιρειών στην Ουκρανία και «υποδομών φυσικού αερίου και ενέργειας που υποστηρίζουν τη λειτουργία τους».

Τα πρώτα συστηματικά ρωσικά πλήγματα κατά του ουκρανικού δικτύου ενέργειας άρχισαν το φθινόπωρο του 2022, προκαλώντας κατά διαστήματα εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και βυθίζοντας εκατομμύρια ανθρώπους στο σκοτάδι και το κρύο. Μέχρι τον περσινό χειμώνα, οι ρωσικοί βομβαρδισμοί είχαν ήδη μειώσει στο μισό την εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου στην Ουκρανία, ανακοίνωσε η κυβέρνηση τον Απρίλιο.

Το 2024, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά του πρώην υπουργού Άμυνας και του αρχηγού του στρατού της Ρωσίας για τα πλήγματα στο ενεργειακό δίκτυο της Ουκρανίας, τα οποία χαρακτήρισε έγκλημα πολέμου.

Από την πλευρά του, το Κίεβο διεξάγει όλο και πιο συχνά πλήγματα σε διυλιστήρια της Ρωσίας, επιδιώκοντας να μειώσει τα έσοδα που παράγει ο τομέας, τα οποία τροφοδοτούν την πολεμική δραστηριότητα της Μόσχας.

Πηγή της ουκρανικής υπηρεσίας ασφαλείας (SBU) δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι μια ουκρανική επίθεση έπληξε διυλιστήριο που απέχει 1.400 χιλιόμετρα από την Ουκρανία, στη ρωσική περιφέρεια του Όρενμπουργκ, κοντά στο Καζακστάν.

Βίντεο, η γνησιότητα των οποίων δεν έχει επαληθευτεί, που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν μη επανδρωμένο αεροσκάφος να συντρίβεται πάνω σε δομή που μοιάζει με  διυλιστήριο, και να αναδύεται γκρίζος καπνός στον ουρανό.

Ο Ρώσος κυβερνήτης της περιφέρειας έκανε λόγο για πλήγμα με μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε βιομηχανική εγκατάσταση, χωρίς να δώσει περισσότερα στοιχεία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε ότι η ενδεχόμενη αποστολή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Tomahawk από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ουκρανία θα συνιστούσε σοβαρή κλιμάκωση της πολεμικής σύγκρουσης.

Μιλώντας στις 2 Οκτωβρίου στο φόρουμ Valdai στο Σότσι, ο Πούτιν τόνισε: «Οποιαδήποτε απόφαση των ΗΠΑ να προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους Tomahawk μακράς εμβέλειας θα σημάνει επικίνδυνη κλιμάκωση της σύγκρουσης και θα προκαλέσει μακρόχρονες βλάβες στις σχέσεις Μόσχας-Ουάσιγκτον».

Υπογράμμισε μάλιστα: «Αυτό θα ήταν ένα εντελώς νέο, ποιοτικά νέο στάδιο κλιμάκωσης, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών», αναφερόμενος στην εμβέλεια των πυραύλων που φθάνει τα 2.500 χιλιόμετρα και θα μπορούσαν να πλήξουν ακόμη και τη Μόσχα σε περίπτωση εκτόξευσης από το ουκρανικό έδαφος.

Αναγνωρίζοντας τον κίνδυνο που συνιστούν οι Tomahawk, ο Πούτιν διαβεβαίωσε ότι η ρωσική αεράμυνα θα προσαρμοστεί γρήγορα, προσθέτοντας: «Αυτό σίγουρα δεν θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στο πεδίο της μάχης» και υπογραμμίζοντας πως οι ρωσικές δυνάμεις εξακολουθούν να σημειώνουν πρόοδο στην Ουκρανία.

Σε απάντηση στο ουκρανικό αίτημα για Tomahawk, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς επιβεβαίωσε ότι η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει το σχετικό αίτημα, συμπληρώνοντας: «Εξετάζουμε πολλά αιτήματα από Ευρωπαίους συμμάχους», ενώ σημείωσε ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα αποφασίσει με γνώμονα το συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Πούτιν απάντησε και στην πρόσφατη κριτική του προέδρου Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε τη Ρωσία «χάρτινη τίγρη» λόγω της αδυναμίας της να νικήσει την Ουκρανία ύστερα από χρόνια πολέμου. «Αντιμετωπίζουμε ολόκληρο το μπλοκ του ΝΑΤΟ και προχωρούμε, σημειώνουμε επιτυχίες και νιώθουμε αυτοπεποίθηση. Αν η Ρωσία είναι μια χάρτινη τίγρη, τότε τι είναι το ΝΑΤΟ; Επίσης χάρτινη τίγρη; Ασχοληθείτε λοιπόν με αυτήν τη χάρτινη τίγρη», σχολίασε ο Ρώσος πρόεδρος.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και αξιωματούχοι του Κρεμλίνου. Ο εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ, σχολιάζοντας το ενδεχόμενο μεταφοράς Tomahawk, δήλωσε: «Οποιαδήποτε μεταφορά Tomahawk αποτελεί επικίνδυνη ενέργεια που δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη».

Ο Πεσκόφ σημείωσε ακόμη ότι η αμερικανική ηγεσία έχει αναφερθεί σε πιθανά πλήγματα βαθιά μέσα στο ρωσικό έδαφος, προσθέτοντας: «Πρόκειται σαφώς για ανησυχητική εξέλιξη την οποία η Μόσχα δεν μπορεί να αγνοήσει».

Επιπλέον, κατηγόρησε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους πως επιτρέπουν στην Ουκρανία να πλήττει ρωσικούς στόχους, επισημαίνοντας ότι το ΝΑΤΟ και οι ΗΠΑ ήδη παρέχουν πληροφορίες στο πεδίο της μάχης. «Η αξιοποίηση και παροχή ολόκληρης της υποδομής του ΝΑΤΟ και των Ηνωμένων Πολιτειών για τη συλλογή και μεταβίβαση πληροφοριών στους Ουκρανούς είναι προφανής», υπογράμμισε ο Πεσκόφ.

Μέχρι στιγμής, ο Λευκός Οίκος δεν έχει σχολιάσει τις δηλώσεις Πεσκόφ ούτε έχει επιβεβαιώσει αν εξετάζει την παροχή πληροφοριών για πλήγματα βαθιά στο ρωσικό έδαφος.

Στις 2 Οκτωβρίου, η συναγωγή Heaton Park Hebrew Congregation στο Μάντσεστερ, στη βόρεια Αγγλία, έγινε στόχος τρομοκρατικής επίθεσης που στοίχισε τη ζωή σε δύο ανθρώπους, ενώ αρκετοί ακόμη τραυματίστηκαν.

Η βρετανική αστυνομία αντιμετώπισης της τρομοκρατίας έχει επισήμως χαρακτηρίσει το περιστατικό ως τρομοκρατική ενέργεια.

Τα γεγονότα της επίθεσης

Η επίθεση πραγματοποιήθηκε με εμβολισμό από αυτοκίνητο και στη συνέχεια με επίθεση με μαχαίρι. Όπως δήλωσε ο επικεφαλής της αστυνομίας καταπολέμησης της τρομοκρατίας, Λόρενς Τέιλορ, «πιστεύουμε πως γνωρίζουμε την ταυτότητα των δραστών, αλλά για λόγους ασφαλείας στον χώρο του συμβάντος, δεν είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε σε ανακοινώσεις σε αυτό το στάδιο. Τρία ακόμη άτομα από το κοινό νοσηλεύονται σε σοβαρή κατάσταση».

Όπως προσέθεσε ο Τέιλορ, «βάσει όσων γνωρίζουμε μέχρι στιγμής, η υπηρεσία αντιμετώπισης της τρομοκρατίας έχει αναγνωρίσει το περιστατικό ως τρομοκρατική ενέργεια».  

Το περιστατικό εκτυλίχθηκε ανήμερα του Γιομ Κιπούρ, της ιερότερης ημέρας για τον εβραϊκό λαό, όταν οι πιστοί συνήθως τηρούν νηστεία και προσευχή.

Σύμφωνα με την τοπική αστυνομία, τη στιγμή της επίθεσης στη συναγωγή βρίσκονταν πάρα πολλοί πιστοί.

Μετά την επίθεση, οι αστυνομικοί εκκένωσαν άμεσα τη συναγωγή, διασφαλίζοντας την ασφάλεια στον περιβάλλοντα χώρο.

Ο κ. Τέιλορ επισήμανε ότι η αστυνομία αυξάνει άμεσα τις περιπολίες γύρω από τις συναγωγές και συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφαλείας για τη συλλογή πληροφοριών, καλώντας παράλληλα το κοινό να επιδεικνύει αυξημένη επαγρύπνηση.

Η αντίδραση της αστυνομίας

Η αστυνομία του ευρύτερου Μάντσεστερ έλαβε κλήση στις 9:31 π.μ. για περιστατικό εμβολισμού με αυτοκίνητο και επίθεση με μαχαίρι σε πολίτες έξω από τη συναγωγή.

Αστυνομικοί οπλισμένοι με πυροβόλα αφίχθησαν έξι λεπτά αργότερα, ενώ ενεργοποιήθηκε σε εθνικό επίπεδο το πρωτόκολλο «Plato» για το συντονισμό όλων των δυνάμεων αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης. Στις 9:41 π.μ. κατέφθασααν ασθενοφόρα για την παροχή πρώτων βοηθειών στα θύματα.

Αντιδράσεις πολιτικών ηγετών

Την οργή και τη θλίψη τους για την επίθεση εξέφρασαν πολιτικοί ηγέτες από όλο το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ ανέφερε: «Είμαι συγκλονισμένος από την επίθεση στη συναγωγή του Κράμσολ. Το γεγονός ότι συνέβη ανήμερα του Γιομ Κιπούρ, της ιερότερης ημέρας του εβραϊκού ημερολογίου, την καθιστά ακόμη πιο φρικτή. Οι σκέψεις μου είναι με τις οικογένειες όλων όσοι επλήγησαν και ευχαριστώ τις υπηρεσίες άμεσης ανταπόκρισης και όλους τους διασώστες».

Προανήγγειλε επίσης ότι θα διακόψει την ευρωπαϊκή του περιοδεία για να προεδρεύσει σε έκτακτη σύσκεψη στο Λονδίνο και πως ενισχύονται άμεσα οι αστυνομικές δυνάμεις φύλαξης των συναγωγών σε όλη τη χώρα.

Η υπουργός Εσωτερικών, Σαμπάνα Μαχμούντ, δήλωσε: «Οι πρώτες μου σκέψεις είναι με τα θύματα, την αστυνομία και τα πληρώματα άμεσης δράσης. Ενημερώνομαι διαρκώς από την αστυνομία του Μάντσεστερ. Καλώ τους πολίτες να ακολουθούν τις οδηγίες των αρμόδιων υπηρεσιών».

Η επικεφαλής των Συντηρητικών, Κέμι Μπάντεναχ, και ο σκιώδης υπουργός Εσωτερικών, Κρις Φιλπ, καταδίκασαν επίσης τη βία, με την κ. Μπάντεναχ να τονίζει: «Την πιο ιερή μέρα του εβραϊκού έτους, οικογένειες που είχαν συγκεντρωθεί για προσευχή έγιναν στόχος βίας».

Δηλώσεις συμπαράστασης προς την εβραϊκή κοινότητα εξέδωσαν και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες και το Reform UK, ενώ ο πρωθυπουργός της Σκοτίας, Τζον Σουίνι, υπογράμμισε: «Ο αντισημιτισμός είναι κακό που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε και να αντιταχθούμε με αποφασιστικότητα».

Περιστατικά αντισημιτικής βίας

Μετά την επίθεση, ο πρωθυπουργός Στάρμερ συζήτησε με τον Μαρκ Γκάρντνερ, διευθύνοντα σύμβουλο της Community Security Trust – οργανισμού που καταγράφει αντισημιτικά περιστατικά στη Βρετανία.

Ο οργανισμός ανέφερε 1.521 περιστατικά το πρώτο εξάμηνο του 2025, αριθμός που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, παρά τη μείωση σε σχέση με τα περσινά στοιχεία.

Σημειώνεται ότι οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να λειτουργούν ως υπόβαθρο για την αύξηση τέτοιων επεισοδίων.

Η πρεσβεία του Ισραήλ στο Ηνωμένο Βασίλειο καταδίκασε την επίθεση, σημειώνοντας ότι βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την εβραϊκή κοινότητα του Μάντσεστερ και τις αρμόδιες βρετανικές αρχές.

Ταυτόχρονα, το British Muslim Trust χαρακτήρισε την ενέργεια «ειδεχθή και δειλή», εκφράζοντας την αλληλεγγύη του προς την εβραϊκή κοινότητα και υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επαγρύπνηση και αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των κοινοτήτων απέναντι σε τέτοιου είδους βία.

Οι γαλλικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη του πλοιάρχου και του πρώτου μηχανικού του δεξαμενόπλοιου Boracay, το οποίο ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, υποστηρίζει ότι ανήκει στον αποκαλούμενο «στόλο φάντασμα» της Ρωσίας και συνδέεται με περιστατικά εμφάνισης drones στη Δανία και τη Νορβηγία.

Όπως ανακοίνωσε ο εισαγγελέας της Βρέστης στη δυτική Γαλλία, Στεφάν Κελενμπερζέ, οι δύο αξιωματικοί τελούν υπό κράτηση από την 1η Οκτωβρίου τουλάχιστον.

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η προκαταρκτική έρευνα ξεκίνησε λόγω της άρνησης του πληρώματος να συνεργαστεί και της αδυναμίας του να δικαιολογήσει την εθνικότητα του πλοίου, έπειτα από σχετική ειδοποίηση της Ατλαντικής Ναυτικής Διοίκησης προς τις δικαστικές αρχές».

Ο πρόεδρος Μακρόν, σε δηλώσεις του την 1η Οκτωβρίου, τόνισε πως «το πλήρωμα του Boracay προέβη σε ιδιαίτερα σοβαρά παραπτώματα», αφού το δεξαμενόπλοιο συνδέθηκε με πτήσεις drones πάνω από τη Δανία.

Αναφέρθηκε ειδικότερα στα περιστατικά της 22ας Σεπτεμβρίου, όταν τα αεροδρόμια της Κοπεγχάγης και του Όσλο έκλεισαν προσωρινά λόγω εμφάνισης drones.

Μετά από νέα περιστατικά στις 25 Σεπτεμβρίου, η Δανία δήλωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του Άρθρου 4 της συνθήκης του ΝΑΤΟ.

Ο Γάλλος υπουργός Άμυνας, Σεμπαστιέν Λεκονιού, ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ στις 2 Οκτωβρίου: «Συγχαρητήρια στις ειδικές δυνάμεις και τα πληρώματα του Πολεμικού Ναυτικού που επενέβησαν το περασμένο Σαββατοκύριακο σε δεξαμενόπλοιο του ρωσικού στόλου-φαντάσματος, το οποίο βρίσκεται αγκυροβολημένο ανοιχτά της Σεν-Ναζέρ, στο πλαίσιο κρατικής έρευνας».

Σύμφωνα με στοιχεία θαλάσσιας κυκλοφορίας, το Boracay είχε προορισμό το διυλιστήριο Vadner στην Ινδία, το οποίο βρέθηκε στη «μαύρη λίστα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούλιο επειδή αγόραζε ρωσικό πετρέλαιο.

Το πλοίο, γνωστό και με το όνομα Pushpa, έπλεε υπό σημαία Μπενίν. Τα δεδομένα δείχνουν πως το Boracay απέπλευσε από το ρωσικό λιμάνι Πριμόρσκ, κοντά στην Αγία Πετρούπολη, στις 20 Σεπτεμβρίου, διέσχισε τη Βαλτική, πέρασε περιμετρικά της Δανίας και σήμερα παραμένει αγκυροβολημένο έξω από το λιμάνι της Σεν-Ναζέρ στη δυτική Γαλλία.

Στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δανία, ο Λεκονιού χαιρέτισε την παρέμβαση των γαλλικών αρχών, δηλώνοντας: «Είναι θετικό που ολοκληρώθηκε αυτή η ενέργεια και κατορθώσαμε να τη σταματήσουμε. Υπήρξαν πολύ σοβαρά παραπτώματα από το πλήρωμα, εξ ου και η εξέλιξη της υπόθεσης στη δικαιοσύνη».

Ο πρόεδρος Μακρόν υπογράμμισε ότι το περιστατικό είναι ενδεικτικό «του φαινομένου που εδώ και καιρό διαπιστώνουμε και καταγγέλλουμε», αναφερόμενος στον διαβόητο «στόλο φάντασμα».

Υπολόγισε πως από 600 έως 1.000 πλοία αυτής της κατηγορίας μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο παρακάμπτοντας τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, το Φεβρουάριο του 2022—μια βιομηχανία με εκτιμώμενο ετήσιο τζίρο δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι ανησυχίες για τη διόγκωση του ρωσικού στόλου-«φαντάσματος» εντάθηκαν πέρυσι, ιδίως αφότου συνδέθηκαν πλοία του με περιστατικά υποθαλάσσιων υποδομών.

Ο Νιρ Αϊαλάν, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της ισραηλινής εταιρείας θαλάσσιας κυβερνοασφάλειας Sidome, δήλωσε τον περασμένο μήνα: «Οι χειριστές πλοίων, ακόμη και αυτών του στόλου-φαντάσματος, συχνά χρησιμοποιούν παραπλάνηση GPS για να αποκρύπτουν την τοποθεσία ή την ταυτότητά τους. Σε περίπου 1.000 πλοία αυτού του τύπου, τα δεδομένα τους αλλοιώνονται εμφανώς· γνωρίζουμε ότι δεν είναι έγκυρα ή παραμένουν αδήλωτα».

Τον Δεκέμβριο του 2024, Γερμανία, Δανία, Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες εννέα ευρωπαϊκές χώρες συμφώνησαν σε μέτρα για να διαταράξουν και να αποθαρρύνουν τη δράση του ρωσικού στόλου-«φαντάσματος».

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την 1η Οκτωβρίου πως δεν είχε ενημέρωση για το πλοίο, προσθέτοντας όμως ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις ορισμένες φορές χρειάζεται να παρέμβουν για να αποκαταστήσουν την τάξη, όταν τρίτες χώρες προβαίνουν σε «προκλητικές ενέργειες», κατά τον ίδιο.

Τα ρωσικά πλοία που αναχωρούν από λιμάνια της Βαλτικής, όπως το Πριμόρσκ, αποκτούν πρόσβαση στη θάλασσα μόνο μέσω των στενών ανάμεσα σε Δανία και Σουηδία, γνωστών ως Καττεγκάτ.

Σύμφωνα με τη συνθήκη της Κοπεγχάγης του 1857, το διεθνές δίκαιο απαγορεύει τη διακοπή πλεύσης κάθε πλοίου που διασχίζει τα στενά—διάταξη που τηρήθηκε απαρέγκλιτα ακόμη και στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν σοβιετικά υποβρύχια και πολεμικά πλοία χρησιμοποιούσαν τα περάσματα προς ανοιχτές θάλασσες.

Με την συμβολή των Associated Press και Reuters

Τα τελευταία χρόνια, η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια ανησυχητική ακολουθία περιστατικών σαμποτάζ στο σιδηροδρομικό της δίκτυο, γεγονός που εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια κρίσιμων υποδομών και τις πιθανές γεωπολιτικές προεκτάσεις. Η κορύφωση αυτών των ενεργειών καταγράφηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2025, όταν άγνωστοι δράστες παραβίασαν υπόγειο άξονα καλωδίων στη γραμμή Κολωνίας-Ντύσσελντορφ, κόβοντας συστηματικά τα καλώδια με δισκοπρίονο. Το αποτέλεσμα ήταν η παράλυση του σηματοδοτικού κέντρου στο Λεβερκούζεν και σοβαρές διαταραχές σε μία από τις σημαντικότερες σιδηροδρομικές αρτηρίες της χώρας κατά μήκος του Ρήνου. Η αστυνομία της Κολωνίας διερευνά το ενδεχόμενο πολιτικού κινήτρου, υπογραμμίζοντας τον επαγγελματισμό της επίθεσης.

Το 2025 έχει σημαδευτεί από κλιμάκωση τέτοιων περιστατικών. Στα τέλη Ιουλίου σημειώθηκε πυρκαγιά σε σήραγγα καλωδίων μεταξύ Ντύσσελντορφ και Ντούισμπουργκ, ακολουθούμενη την 1η Αυγούστου από δεύτερη εμπρηστική ενέργεια στην ίδια γραμμή, την οποία ανέλαβε ομάδα με την ονομασία «Angry Birds Commando». Στις 22 Αυγούστου, νέα πυρκαγιά έπληξε γραμμές στο Βούπερταλ, με καλώδια κομμένα και πυρπολημένα. Όλες αυτές οι επιθέσεις στόχευσαν κρίσιμα συστήματα ελέγχου αλλαγών και σημάτων, προκαλώντας σοβαρές καθυστερήσεις σε τοπικές και υπεραστικές υπηρεσίες.

Οι γερμανικές αρχές συνδέουν αρκετά από τα περιστατικά με ρωσική δραστηριότητα. Τον Δεκέμβριο του 2024, τρεις Γερμανορώσοι υπήκοοι κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία και σαμποτάζ, με τον κύριο ύποπτο να φέρεται ότι είχε μακρά εμπλοκή με ένοπλες φιλορωσικές ομάδες στην ανατολική Ουκρανία και να συνεργάζεται με τη ρωσική μυστική υπηρεσία για επιθέσεις σε στρατιωτικές και βιομηχανικές υποδομές. Τον Μάιο του 2025 συνελήφθησαν τρεις Ουκρανοί υπήκοοι στη Γερμανία και την Ελβετία, οι οποίοι, σύμφωνα με τις κατηγορίες, σχεδίαζαν αποστολή δεμάτων με εκρηκτικούς μηχανισμούς για λογαριασμό των ρωσικών αρχών.

Το ιστορικό παρόμοιων ενεργειών είναι πλούσιο. Στις 8 Οκτωβρίου 2022, κομβικό περιστατικό σαμποτάζ παρέλυσε το σιδηροδρομικό δίκτυο της βόρειας Γερμανίας για περίπου τρεις ώρες, μετά την κοπή δύο ζωτικών καλωδίων οπτικών ινών σε σημεία που απείχαν εκατοντάδες χιλιόμετρα. Η ακρίβεια και ο συντονισμός της επίθεσης οδήγησαν Γερμανούς αξιωματούχους να μιλήσουν για ενέργεια που θύμιζε τη δολιοφθορά των αγωγών Nord Stream.

Ευρωπαϊκές υπηρεσίες ασφαλείας αποδίδουν τη συνεχιζόμενη εκστρατεία σαμποτάζ κυρίως στη ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών GRU, συγκεκριμένα στη Μονάδα 29155, με στόχο να καλλιεργηθεί αίσθημα ανασφάλειας στους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς, να επιβαρυνθούν οι κυβερνήσεις με διαρκή μέτρα αντιμετώπισης και να σταλεί μήνυμα αποτρεπτικού χαρακτήρα σε χώρες που υποστηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία. Το ΝΑΤΟ, ήδη από το 2025, έχει περιγράψει το επίπεδο της απειλής ως «εξαιρετικά υψηλό», προειδοποιώντας ότι η ρωσική στρατηγική υπονόμευσης αποτελεί σοβαρή πρόκληση για την ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου.

Ο Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε σήμερα ότι θα εκφωνήσει «στις αρχές του 2026» ομιλία «σχετικά με το πυρηνικό δόγμα» της Γαλλίας που «επικαιροποιείται», σε συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung.

«Εργάζομαι αυτή τη στιγμή για την επικαιροποίηση του δόγματός μας και επιθυμώ να συνεχίσω την εμβάθυνση του στρατηγικού διαλόγου μας με τους Ευρωπαίους που το επιθυμούν. Υπάρχει σε κάθε περίπτωση μια ευρωπαϊκή διάσταση από το 1962», είπε ο Γάλλος πρόεδρος η χώρα του οποίου είναι η μοναδική στην Ευρώπη, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο, που διαθέτει πυρηνική βόμβα.

Η πιθανότητα να επωφεληθούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τη γαλλική πυρηνική αποτροπή τίθεται επίμονα τους τελευταίους μήνες απέναντι στους φόβους τους ότι δεν μπορούν πλέον να υπολογίζουν, στο μέλλον, στην αμερικανική ομπρέλα. Ο Φρίντριχ Μερτς, κυρίως, έχει ζητήσει να συζητηθεί μια τέτοια εξέλιξη.

Ο Εμανουέλ Μακρόν αναμένεται να μεταβεί μεθαύριο, Παρασκευή, στη Γερμανία, στο Σααρμπρίκεν, για την Ημέρα της Γερμανικής Ενότητας, 35 χρόνια μετά την Επανένωση, με πρόσκληση του ομολόγου του Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάϊερ παρουσία επίσης του καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς.

Με την ευκαιρία αυτή, αναφέρεται γι΄άλλη μια φορά, στη συνέντευξη αυτή, στη σημασία του γαλλογερμανικού ζευγαριού και στην κοινή αντίληψη με τον επικεφαλής της συντηρητικής κυβέρνησης.

Απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο να καταρριφθεί ένα ρωσικό μαχητικό αεροσκάφος που θα εισέδυε χωρίς άδεια στον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, ο Εμανουέλ Μακρόν επικαλείται «το δόγμα στρατηγικής ασάφειας».

«Μπορώ να σας πω πως τίποτα δεν αποκλείεται», επειδή «πρέπει να διατηρήσουμε τον (Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ) Πούτιν μέσα στην αβεβαιότητα», είπε.

Την περασμένη εβδομάδα ο ίδιος είχε πει πως το ΝΑΤΟ πρέπει «να ανέβει ένα βήμα» σε περίπτωση «νέων ρωσικών προκλήσεων» προσθέτοντας: «δεν πρόκειται να ανοίξουμε πυρ».

Αυτή τη φορά, φαίνεται να ανακτά την ψυχραιμία του για να εξηγήσει πως οι Δυτικοί «επανέλαβαν σε πολλές περιπτώσεις στη Μόσχα» ότι δεν θα δείξουν «αδυναμία».

Ο Γάλλος πρόεδρος εμφανίζεται πολύ επιθετικός απέναντι στη Ρωσία, που κατηγορείται για παρεμβάσεις.

«Θα είμαστε αφελείς αν δεν αναγνωρίσουμε πως ο ρωσικός μυστικός στρατός εξαπλώνεται στις δημοκρατίες μας. Αποτελείται από αυτούς τους μικρούς ανώνυμους πολεμιστές που αποκαλούνται ψηφιακά μποτ. Χειραγωγούν τη δημοκρατία στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ευρώπη», προειδοποίησε.

Οι ηγέτες της ΕΕ συνεδριάζουν την 1η Οκτωβρίου στην Κοπεγχάγη, με ατζέντα τη στήριξη της Ουκρανίας και ευρύτερα θέματα άμυνας.

Η σύνοδος, η πρώτη από δύο που έχουν προγραμματιστεί στη δανική πρωτεύουσα, θα αποτελέσει επίσης βήμα για συζήτηση της πρότασης της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχετικά με τη χρήση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση δανείου προς την Ουκρανία.

Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή πρότεινε να χρησιμοποιηθούν κεφάλαια που έχουν παγώσει λόγω κυρώσεων, για να χρηματοδοτηθεί ένα δάνειο αποκατάστασης που στοχεύει στην ενίσχυση των ουκρανικών προσπαθειών στον πόλεμο.

«Βρισκόμαστε σε σημείο όπου μια αποφασιστική ενέργεια από μέρους μας μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα αυτής της σύγκρουσης», τόνισε η φον ντερ Λάιεν.

Επεσήμανε πως μέρος του δανείου θα διατεθεί στην Ουκρανίας με σκοπό αγορές από ευρωπαϊκές αμυντικές βιομηχανίες, δίνοντας ώθηση στον τομέα της ευρωπαϊκής άμυνας.

Σύμφωνα με το σχέδιο, η Ουκρανία θα αποπληρώσει το δάνειο μόνο εφόσον η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις –ωστόσο το σχέδιο εγείρει πλήθος νομικών και τεχνικών ερωτημάτων που παραμένουν άλυτα.

Η αντίδραση του Βελγίου, που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των εν λόγω περιουσιακών στοιχείων μέσω του συστήματος Euroclear, ήταν έντονη.

Ο πρωθυπουργός Μπαρτ ντε Βέβερ προειδοποίησε ότι «αν οι χώρες διαπιστώσουν πως τα χρήματα των κεντρικών τραπεζών μπορούν να εξαφανιστούν αν το αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί, ίσως επιλέξουν να αποσύρουν τα αποθεματικά τους από τη ζώνη του ευρώ».

Η πρόταση κέρδισε έδαφος όταν την υποστήριξε ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρήντριχ Μερτς.

Παράλληλα, στη σύνοδο συζητείται και το λεγόμενο «τείχος μη επανδρωμένων αεροσκαφών», μέτρο προστασίας της Ευρώπης μετά από επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών, που οδήγησαν σε προσωρινό κλείσιμο δανέζικων αεροδρομίων, μεταξύ αυτών και του αεροδρομίου της Κοπεγχάγης.

Το υπουργείο Άμυνας της Δανίας έχει εγκαταστήσει σύστημα ραντάρ ακριβείας στο αεροδρόμιο της Κοπεγχάγης για την παρακολούθηση των εξελίξεων, ενώ Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο έχουν συνεισφέρει με αεροσκάφη, πλοία και αντιαεροπορικά συστήματα εν όψει των συνόδων.

Από την πλευρά των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, αποστολή αναχώρησε για κοινές ασκήσεις και ανταλλαγή τεχνογνωσίας στην αντιμετώπιση ρωσικών μη επανδρωμένων.

Στις 25 Σεπτεμβρίου, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέττε Φρέντρικσεν, δήλωσε: «Παρότι οι αρχές δεν μπορούν να προσδιορίσουν ποιος βρίσκεται πίσω από τις υβριδικές επιθέσεις, μπορούμε να πούμε το εξής: κατά κύριο λόγο, μία χώρα απειλεί την ασφάλεια της Ευρώπης, και αυτή είναι η Ρωσία».

Η Ρωσία, από την πλευρά της, αρνήθηκε οποιαδήποτε εμπλοκή. Η πρεσβεία της Ρωσίας στη Δανία ανέφερε το ίδιο απόγευμα σε ανάρτησή της στα κοινωνικά δίκτυα: «Είναι προφανές ότι τα περιστατικά με τα φερόμενα επεισόδια στα δανέζικα αεροδρόμια αποτελούν στημένη πρόκληση. Αναμφίβολα, θα αξιοποιηθούν ως πρόσχημα για περαιτέρω όξυνση της έντασης από δυνάμεις που επιδιώκουν με κάθε τρόπο να παρατείνουν τη σύγκρουση στην Ουκρανία και να τη μεταφέρουν και σε άλλες χώρες. Η ρωσική πλευρά απορρίπτει κατηγορηματικά τις παράλογες εικασίες περί εμπλοκής της στα συμβάντα».

Η Δανία δεν ήταν το μοναδικό κράτος που αντιμετώπισε ασυνήθιστη δραστηριότητα μη επανδρωμένων αεροσκαφών· στις 10 Σεπτεμβρίου, αρκετά ύποπτα ρωσικά μη επανδρωμένα παραβίασαν τον εναέριο χώρο της Πολωνίας, με αεροσκάφη του ΝΑΤΟ να τα αναχαιτίζουν και να καταρρίπτουν ορισμένα.

Επρόκειτο για την πρώτη άμεση αντιπαράθεση μεταξύ ΝΑΤΟ και Μόσχας από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία το 2022.

Ακολούθως, μαχητικά του ΝΑΤΟ συνόδευσαν τρία ρωσικά μαχητικά εκτός του εναέριου χώρου της Εσθονίας, γεγονός που ενέτεινε την ανησυχία των Ευρωπαίων ηγετών για το επίπεδο ετοιμότητας της Συμμαχίας έναντι της Ρωσίας.

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, υποστήριξε το σχέδιο για το «τείχος μη επανδρωμένων αεροσκαφών» την Τρίτη, χαρακτηρίζοντάς το επίκαιρο και απαραίτητο.

Την Τετάρτη, αναμένεται να απευθυνθεί στους ηγέτες της ΕΕ μέσω τηλεδιάσκεψης ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Αργότερα την ίδια ημέρα, περισσότεροι από δώδεκα ακόμη ηγέτες θα παραστούν στη δεξίωση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας στην Κοπεγχάγη.

Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας θα συνεδριάσουν και την επόμενη ημέρα, με αντικείμενο την ασφάλεια, το λαθρεμπόριο και τη μετανάστευση, στο πλαίσιο της έβδομης συνάντησής τους. Ο θεσμός καθιερώθηκε το 2022, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.