kosmos-featured

Αυξάνεται «το χάσμα» της Τουρκίας από τις αξίες και τα συμφέροντα της ΕΕ, τονίζει η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), που εγκρίθηκε σήμερα με 367 ψήφους υπέρ, 74 κατά και 188 αποχές.

Η έκθεση που συντάχθηκε από τον Ισπανό ευρωβουλευτή των σοσιαλιστών, Νάτσο Σάντσες Αμόρ, και εγκρίθηκε από το ΕΚ, επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν «βαλτώσει από το 2018» , λόγω της επιδείνωσης του κράτους δικαίου και υπό τις παρούσες συνθήκες, η διαδικασία προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να επανεκκινήσει. Το ΕΚ καλεί την τουρκική κυβέρνηση, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη-μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν να εργάζονται προς μια στενότερη, πιο δυναμική και στρατηγική εταιρική σχέση, με ιδιαίτερη έμφαση στη δράση για το κλίμα, την ενεργειακή ασφάλεια, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την περιφερειακή σταθερότητα.

Ειδικότερα, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει λόγο για «δεινή κατάσταση» και για «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» στην Τουρκία τον τελευταίο χρόνο. Εκφράζει, επίσης, τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι, παρά τη στρατηγική της δικαστικής μεταρρύθμισης, «η κατάσταση ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία παραμένει άθλια», μετά από συστηματική κυβερνητική παρέμβαση και «πολιτική εργαλειοποίηση του δικαστικού συστήματος».

Το ΕΚ προτρέπει τις τουρκικές αρχές να βάλουν τέλος στους τρέχοντες σοβαρούς περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες, ιδίως της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, και στις συνεχείς επιθέσεις κατά των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μελών της αντιπολίτευσης, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων, των συνδικαλιστών, των μελών των μειονοτήτων, των δημοσιογράφων, των ακαδημαϊκών, των καλλιτεχνών και των ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων.

Το ΕΚ αποδοκιμάζει τη συνεχιζόμενη δίωξη, λογοκρισία και παρενόχληση δημοσιογράφων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για την ισχύουσα νομοθεσία που εμποδίζει ένα ανοιχτό και δωρεάν διαδίκτυο, με μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης που επιβάλλονται για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεκάδες αποκλεισμούς πρόσβασης και εντολές αφαίρεσης περιεχομένου, καθώς και για τη συνεχιζόμενη χρήση του Ανώτατου Συμβουλίου Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK) για την καταστολή της κριτικής των μέσων ενημέρωσης.

Το ΕΚ εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πρόσφατη σύλληψη και απομάκρυνση από το αξίωμα του δημάρχου του CHP της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, για κατηγορίες που φέρονται να σχετίζονται με διαφθορά και τρομοκρατία, στις οποίες εμπλέκονται συνολικά 106 υπόπτοι. Το ΕΚ εκφράζει την αποτροπιασμό του για την απόφαση προσωρινής απαγόρευσης όλων των διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες επαρχίες σε όλη τη χώρα και την καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών. Το ΕΚ θεωρεί ότι πρόκειται για μια «πολιτικά υποκινούμενη κίνηση που αποσκοπεί στην αποτροπή ενός νόμιμου αντιπάλου από το να θέσει υποψηφιότητα στις επερχόμενες εκλογές και ότι με αυτές τις ενέργειες οι σημερινές τουρκικές αρχές ωθούν περαιτέρω τη χώρα προς ένα πλήρως αυταρχικό μοντέλο».

Στα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, η έκθεση του ΕΚ χαιρετίζει τον «αυξημένο διάλογο» με τις χριστιανικές μειονότητες, αλλά τονίζει ότι «δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, ιδίως όσον αφορά τη νομική τους προσωπικότητα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού της Ίμβρου και της Τενέδου». Καλεί την Τουρκία να εφαρμόσει τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας και όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ σχετικά με αυτό. Το ΕΚ επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Τουρκία να σεβαστεί τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να αναγνωρίσει τη νομική του προσωπικότητα και τη δημόσια χρήση του εκκλησιαστικού τίτλου του Οικουμενικού Πατριάρχη. Καλεί, επίσης, την Τουρκία «να σεβαστεί και να προστατεύσει πλήρως την εξαιρετική παγκόσμια αξία της Αγίας Σοφίας και του μουσείου της Χώρας», τα οποία είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Περιφερειακή συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας

Το ΕΚ επαναλαμβάνει «το έντονο ενδιαφέρον του για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο», χαιρετίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση και τη θετική δυναμική στην περιοχή και το πρόσφατο κλίμα επανασύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, σημειώνοντας ωστόσο ότι «τα ανεπίλυτα ζητήματα εξακολουθούν να επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις». Το ΕΚ αποδοκιμάζει το ότι η Τουρκία συνεχίζει να παραβιάζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας και υπογραμμίζει ότι αν και οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου έχουν μειωθεί δραστικά, οι παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με το 2023 και έχουν διεξαχθεί συστηματικές παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες από τουρκικά σκάφη εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το ΕΚ εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει επίσημη απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας (casus belli) στα 12 ναυτικά μίλια και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου τους, καθώς και τα άλλα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εξερεύνησης και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία αποτελεί μέρος του κεκτημένου της ΕΕ. Το ΕΚ επαναλαμβάνει ότι το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει καμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.

Για το Κυπριακό, το ΕΚ επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με όλες τις μονομερείς ενέργειες που στοχεύουν στην εδραίωση επί τόπου της μόνιμης διαίρεσης της Κύπρου αντί της επανένωσής της και καταδικάζει, σε αυτό το πλαίσιο, την πρόσφατη παράνομη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στα κατεχόμενα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τις προκλητικές του δηλώσεις, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες του ΟΗΕ, της ΕΕ, της διεθνούς κοινότητας γενικότερα και άλλων εμπλεκόμενων μερών για την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο συμφωνημένο πλαίσιο.

Το ΕΚ χαιρετίζει την επανέναρξη των άτυπων συνομιλιών υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στις 18 και 19 Μαρτίου 2025, «σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα», όπου και οι δύο πλευρές έδειξαν σαφή δέσμευση για την επίτευξη προόδου και τη συνέχιση του διαλόγου. Χαιρετίζει τη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών για το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, την αποναρκοθέτηση, τη σύσταση επιτροπής για θέματα νεολαίας και την έναρξη περιβαλλοντικών και ηλιακών έργων ενέργειας, στο πλαίσιο μιας νέας δέσμης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενθαρρύνει όλες τις πλευρές να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική για να προχωρήσουν προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Το ΕΚ επισημαίνει ότι «η μόνη λύση στο κυπριακό πρόβλημα είναι μια δίκαιη, συνολική, βιώσιμη και δημοκρατική διευθέτηση», συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών του πτυχών, εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ, βάσει μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία, ενιαία ιθαγένεια και πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ζητεί επειγόντως, την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του ΟΗΕ το συντομότερο δυνατό, από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν στο Κραν-Μοντάνα το 2017 και καλεί την Τουρκία να εγκαταλείψει την «απαράδεκτη πρόταση» για λύση δύο κρατών στην Κύπρο και να επιστρέψει στη συμφωνημένη βάση για μια λύση και στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

Στο θέμα της Συρίας, το ΕΚ εκφράζει τη δέσμευσή του για εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, την προώθηση μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης και την καταπολέμηση του DAESH, δεδομένου ότι «η Τουρκία διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή». Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Συρίας και να σταματήσει αμέσως όλες τις επιθέσεις και εισβολές και την κατοχή του συριακού εδάφους, σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο. Καταδικάζει, επίσης, τις επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, εκμεταλλευόμενες την κατάρρευση του καθεστώτος ‘Ασαντ, από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία εναντίον συριακών κουρδικών δυνάμεων στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να υποστηρίξει τη διαδικασία εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ της συριακής μεταβατικής κυβέρνησης και των κουρδικών SDF και να απόσχει από οποιαδήποτε παρέμβαση στις εσωτερικές διαδικασίες της Συρίας.

Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας έχει αυξηθεί απότομα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας. Το ΕΚ επισημαίνει ότι η Τουρκία δεν έχει ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και ότι η Τουρκία δεν έχει αποτρέψει τη χρήση του εδάφους της για την παράκαμψη των κυρώσεων.

Το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το πολύ χαμηλό ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας (5%) με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων και της καταπολέμησης της καταστρατήγησης των κυρώσεων.

Μεταναστευτικό

Το ΕΚ επαινεί την Τουρκία για τη φιλοξενία περίπου 3,1 εκατομμυρίων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων 2,9 εκατομμυρίων Σύρων και επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεργασίας της Τουρκίας για την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, επισημαίνοντας ότι από το 2011 η ΕΕ έχει συνεισφέρει σχεδόν 10 δισεκ. ευρώ για να βοηθήσει την Τουρκία στη φιλοξενία προσφύγων και αποφασίστηκε να διατεθεί επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024 για την περαιτέρω υποστήριξη των προσφύγων στην Τουρκία μετά την πτώση του καθεστώτος ‘Ασαντ.

Το ΕΚ υπενθυμίζει την υποχρέωση της Τουρκίας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει τις υφιστάμενες παράνομες μεταναστευτικές οδούς και να αποτρέψει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών για παράνομη μετανάστευση προς την ΕΕ, ιδίως προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Επισημαίνει τους κινδύνους που σχετίζονται με τυχόν εργαλειοποίηση των μεταναστών από την τουρκική κυβέρνηση και υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών όλων των προσφύγων και μεταναστών. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας έναντι όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τέλος, το ΕΚ εκφράζει με επιφύλαξη, την ελπίδα ότι οι εξελίξεις στη Συρία θα επιτρέψουν σταδιακά σε έναν αυξανόμενο αριθμό προσφύγων να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και τονίζει ότι οι επιστροφές θα πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε εθελοντική βάση και υπό συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας.

Η σορός του πάπα Φραγκίσκου μεταφέρθηκε σήμερα στη βασιλική εκκλησία του Αγίου Πέτρου.

Το λαϊκό προσκύνημα θα διαρκέσει μέχρι και την Παρασκευή. Όπως ανακοίνωσε το Βατικανό, η κηδεία του ποντίφικα θα τελεσθεί το Σάββατο, στις 10 το πρωί ώρα Ιταλίας.

Πενθήμερο πένθος στην Ιταλία

Η ιταλική κυβέρνηση αποφάσισε την κήρυξη πενθήμερου πένθους για τον θάνατο του πάπα Φραγκίσκου. Οι εκδηλώσεις, παράλληλα, για την επέτειο της απελευθέρωσης της χώρας από τον φασισμό και τον ναζισμό θα πραγματοποιηθούν φέτος στις 25 Απριλίου, πολύ περιορισμένες σε σχέση με το παρελθόν.

Η κυβέρνηση Μελόνι διέθεσε 5 εκατομμύρια ευρώ για την υποδοχή των προσκυνητών και τα έκτακτα μέτρα ασφαλείας, εν όψει της κηδείας του εκλιπόντα ποντίφικα, η οποία θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο, στις 10 το πρωί, τοπική ώρα.

Εκείνη την ημέρα, δεν πρόκειται να διεξαχθούν οι αγώνες ποδοσφαίρου του ιταλικού πρωταθλήματος.

Για την παροχή βοήθειας στους προσκυνητές και την εγγύηση της ασφάλειας των πιστών και των επισήμων που θα συρρεύσουν στην Αιώνια Πόλη, εκτός από την αστυνομία και τους καραμπινιέρους, έχουν κινητοποιηθεί ο στρατός και η Πολιτική Προστασία. Ειδικά εκπαιδευμένοι δύτες άρχισαν ήδη να ελέγχουν την περιοχή του Τίβερη, η οποία βρίσκεται κοντά στο Βατικανό.

200.000 πιστοί

Για την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, το Σάββατο στο Βατικανό, αναμένονται περίπου 200.000 πιστοί. Σύμφωνα με τον Ιταλό υπουργό Εσωτερικών, Ματέο Πιαντεντόζι, η πρόβλεψη της ιταλικής κυβέρνησης είναι ότι πρόκειται να φτάσουν στην Αιώνια Πόλη περίπου 170 ξένες αντιπροσωπείες, συμπεριλαμβανομένων πολλών αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αφιχθεί στην ιταλική πρωτεύουσα την Παρασκευή, ενώ οι περισσότεροι ξένοι ηγέτες θα ταξιδέψουν στη Ρώμη αυθημερόν.

Μεταξύ άλλων, έχει ανακοινωθεί η παρουσία του βασιλικού ζεύγους της Ισπανίας, του Βρετανού πρίγκιπα Ουίλλιαμ, του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, του προέδρου της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και του Γερμανού προέδρου Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάιερ, όπως και του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς. Ξεχωριστή θέση μεταξύ των θρησκευτικών ταγών θα έχει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.

Αναφερόμενος στην υποδοχή θρησκευτικών και πολιτικών ηγετών, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι έγραψε στο διαδίκτυο ότι για τη χώρα του «θα αποτελέσει τεράστια ευθύνη, στα πλαίσια ενός διεθνούς γεγονότος.»

Ανάλυση ειδήσεων

Ανησυχίες για ρωσική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή του Ειρηνικού διατυπώνουν αναλυτές άμυνας στην Αυστραλία, τονίζοντας ότι οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δεν θα πρέπει να υποτιμούν σχετικές αναφορές.

Στα μέσα Απριλίου, το εξειδικευμένο περιοδικό άμυνας και πληροφοριών Janes δημοσίευσε ότι η Ρωσία φέρεται να ζήτησε από την Ινδονησία την άδεια να σταθμεύσει αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας στη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας Manuhua, περίπου 1.300 χιλιόμετρα βόρεια του Ντάργουιν της Αυστραλίας.

Η σχετική είδηση οδήγησε την κυβέρνηση των Εργατικών να ζητήσει διευκρινίσεις από την Τζακάρτα, εξαιτίας της γεωγραφικής εγγύτητας της βάσης στην αυστραλιανή επικράτεια.

Στις 15 Απριλίου, ο αντιπρόεδρος και υπουργός Άμυνας της Αυστραλίας, Ρίτσαρντ Μαρλς, δήλωσε ότι επικοινώνησε με τον Ινδονήσιο ομόλογό του, Σιαφρί Σιαμσοεντίν, ο οποίος αρνήθηκε την ύπαρξη της ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Σύμφωνα με τον Αυστραλό υπουργό, ο Σιαμσοεντίν φέρεται να του ξεκαθάρισε ότι τα δημοσιεύματα περί ρωσικών αεροσκαφών στην Ινδονησία δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Ωστόσο, ο Μαρλς δεν σχολίασε αν η Μόσχα είχε πράγματι απευθύνει σχετικό αίτημα.

Την αντίθεσή του σε οποιαδήποτε ρωσική στρατιωτική παρουσία στην περιοχή διατύπωσε και ο πρωθυπουργός Άντονυ Αλμπανέζε, ο οποίος υπενθύμισε ότι η Αυστραλία στηρίζει την Ουκρανία και θεωρεί τον Βλαντίμιρ Πούτιν αυταρχικό ηγέτη που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και την κυριαρχία μιας ανεξάρτητης χώρας. Ο ίδιος επεσήμανε ότι οι σχέσεις με την Ινδονησία βρίσκονται «στο καλύτερο δυνατό σημείο».

Από την πλευρά του, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Πήτερ Ντάττον — ο οποίος ανέδειξε το θέμα δημοσίως — δήλωσε επίσης ότι η ρωσική παρουσία δεν είναι επιθυμητή στην περιοχή, καλώντας την κυβέρνηση να δώσει περισσότερες εξηγήσεις.

Εστιάζουν σε λάθος μέρος

Ο Μάικλ Σούμπριτζ, ιδρυτής και διευθυντής του ανεξάρτητου κέντρου Strategic Analysis Australia, σχολίασε ότι η δημόσια συζήτηση γύρω από το ενδεχόμενο δημιουργίας ρωσικής βάσης στην Ινδονησία αποσπά την προσοχή από το ουσιαστικότερο ζήτημα — την ενίσχυση των δεσμών μεταξύ Τζακάρτας και Μόσχας.

Όπως ανέφερε, οι κατηγορηματικές διαβεβαιώσεις του υπουργού Άμυνας δεν απαντούν στις ευρύτερες εξελίξεις, επισημαίνοντας ότι η επικοινωνία με την Ινδονησία πραγματοποιήθηκε βιαστικά, αφού πρώτα είχε γίνει γνωστό το θέμα μέσω των μέσων ενημέρωσης.

Ο Σούμπριτζ υποστήριξε επίσης ότι οι πληροφορίες του Janes είναι αξιόπιστες και ότι, αν και είναι απίθανο η Ινδονησία να επιτρέψει την εγκατάσταση ρωσικής βάσης, είναι πολύ πιθανό να παραχωρήσει διευκολύνσεις σε ρωσικά αεροσκάφη, ιδίως εφόσον προκύπτει όφελος για την ίδια μέσα από κοινές ασκήσεις.

 

Ο ίδιος υπενθύμισε ότι ο ινδονησιακός στρατός διαθέτει ήδη ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου Sukhoi και εκτίμησε ότι ο νέος πρόεδρος της χώρας, Πραμπόβο Σουμπιάντο, προσεγγίζει θετικά τέτοιου είδους συνεργασίες, λόγω και της στρατιωτικής του καριέρας.

Ο Σούμπριτζ υπογράμμισε πως δεν θα πρέπει να δίνεται τόση έμφαση στον όρο «βάση», φέρνοντας ως παράδειγμα την περιστροφική παρουσία 2.500 Αμερικανών πεζοναυτών στο Ντάργουιν, η οποία πραγματοποιείται χωρίς τη δημιουργία μόνιμης βάσης — όπως και η χρήση αυστραλιανών αεροπορικών υποδομών από αμερικανικά μαχητικά και βομβαρδιστικά.

Η συνεργασία Ινδονησίας–Ρωσίας ενισχύεται

Μετά την εκλογή του το 2024, ο πρόεδρος Πραμπόβο έχει κινηθεί ταχέως για την ενίσχυση της συνεργασίας της χώρας του με τη Ρωσία. Τον Ιούλιο του 2024, ως εκλεγμένος πρόεδρος ακόμη, επισκέφθηκε τη Μόσχα και συναντήθηκε με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τον οποίο χαρακτήρισε «μεγάλο φίλο» της Ινδονησίας. Δήλωσε μάλιστα ότι επιδιώκει διεύρυνση της συνεργασίας στους τομείς της άμυνας, της ενέργειας και της εκπαίδευσης.

Λίγους μήνες νωρίτερα είχε πραγματοποιήσει αντίστοιχη επίσκεψη στην Κίνα, προκειμένου να επιβεβαιώσει τις «φιλικές σχέσεις» μεταξύ των δύο χωρών.

 

Μετά την ανάληψη των καθηκόντων, τον Οκτώβριο του 2024, η Ινδονησία προχώρησε στην πρώτη κοινή ναυτική άσκηση με τη Ρωσία στη Θάλασσα της Ιάβας, ενώ τον Φεβρουάριο του 2025 ο επικεφαλής του ρωσικού Συμβουλίου Ασφαλείας, στρατηγός Σεργκέι Σοϊγκού, επισκέφθηκε την Ινδονησία για συνομιλίες ασφαλείας με τον Πραμπόβο και τον Ινδονήσιο υπουργό Άμυνας.

Σύμφωνα με τον Σούμπριτζ, το μοτίβο είναι σαφές: ο νέος Ινδονήσιος πρόεδρος εργάζεται εντατικά για την εμβάθυνση της στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία, ενώ ο Πούτιν φαίνεται να ανταποκρίνεται θετικά, παρά το βάρος του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο αναλυτής σημείωσε ακόμη ότι, παρότι ο Μαρλς είχε χαρακτηρίσει ιστορική τη συμφωνία ασφαλείας που υπέγραψε με τον Πραμπόβο τον Αύγουστο του 2024, στην πράξη η Ρωσία και η Ινδονησία έρχονται ολοένα και πιο κοντά — χωρίς η Τζακάρτα να θεωρεί ότι οφείλει να ενημερώσει ή να διαβουλευτεί με την Καμπέρα.

Κατά τον Σούμπριτζ, αυτή η πραγματικότητα δημιουργεί εύλογη ανησυχία για την Αυστραλία, καθώς — όπως υποστηρίζουν κυβέρνηση και αντιπολίτευση — «η Ρωσία δεν είναι ευπρόσδεκτη στη δική μας περιοχή, όμως φαίνεται πως είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη στην Ινδονησία».

Τέλος, υπενθύμισε ότι η Μόσχα και το Πεκίνο διατηρούν μια «χωρίς όρια» στρατηγική συνεργασία, που στηρίζει τις στρατιωτικές φιλοδοξίες και των δύο πλευρών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η απόφαση της Ουκρανίας να επιβάλει κυρώσεις σε τρεις κινεζικές εταιρείες για παροχή όπλων στη Ρωσία — γεγονός που, όπως σημείωσε, εντάσσεται στο πλαίσιο της σκιώδους στήριξης που παρέχει το Πεκίνο στη Μόσχα μέσω εμπορίου και ανεφοδιασμού.

Η αντίδραση της Ρωσίας

Στη δημόσια συζήτηση παρενέβη και ο πρέσβης της Ρωσίας στην Ινδονησία, Σεργκέι Τολτσένοφ, μέσω επιστολής του προς τον αρχισυντάκτη της εφημερίδας Jakarta Post. Αν και απέφυγε να επιβεβαιώσει αν η Μόσχα έχει ζητήσει τη φιλοξενία ρωσικών αεροσκαφών στην ινδονησιακή επικράτεια, υποστήριξε ότι όσα συμβαίνουν στη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας Manuhua «δεν έχουν καμία σχέση με την Αυστραλία».

Ο Τολτσένοφ φέρεται να διερωτήθηκε γιατί να ανησυχούν οι απλοί Αυστραλοί πολίτες για ζητήματα που λαμβάνουν χώρα 1.300 χιλιόμετρα μακριά, τονίζοντας ότι πρόκειται για διμερείς σχέσεις κυρίαρχων κρατών που δεν άπτονται της Αυστραλίας.

 

Ο πρέσβης άσκησε κριτική και στη στρατιωτική συνεργασία Αυστραλίας–ΗΠΑ, αφήνοντας αιχμές για την παρουσία «μεγάλων εξωπεριφερειακών δυνάμεων» στο αυστραλιανό έδαφος, οι οποίες —όπως ισχυρίστηκε— ενδέχεται να προκαλούν μεγαλύτερη αστάθεια στην περιοχή του Ειρηνικού. Ιδιαίτερα ανησυχητικά χαρακτήρισε τα σχέδια εγκατάστασης αμερικανικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Αυστραλία, καθώς και την απόκτηση πυρηνοκίνητων υποβρυχίων από το Πολεμικό Ναυτικό της χώρας στο πλαίσιο της τριμερούς συμμαχίας AUKUS.

Ο Τολτσένοφ πρόσθεσε ότι η στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας–Ινδονησίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διμερούς σχέσης, επισημαίνοντας ότι αποσκοπεί στην ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας και των δύο χωρών, δεν στρέφεται κατά τρίτων και δεν συνιστά απειλή για την ασφάλεια της περιοχής Ασίας–Ειρηνικού. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα εθνικά συμφέροντα της Καμπέρα δεν μπορούν να επεκτείνονται στο έδαφος γειτονικών κυρίαρχων κρατών που ακολουθούν αυτόνομες και ενεργητικές πολιτικές.

Ομοιότητες με τη συμφωνία Κίνας–Νήσων Σολομώντα

Ωστόσο, ο Μάικλ Σούμπριτζ επανήλθε, εκφράζοντας έντονη ανησυχία και παραλληλίζοντας την υπόθεση Ρωσίας–Ινδονησίας με τη συμφωνία ασφαλείας μεταξύ Κίνας και Νήσων Σολομώντα, η οποία είχε αιφνιδιάσει την Αυστραλία το 2022.

Υπενθύμισε ότι και τότε η ύπαρξη της συμφωνίας είχε αποκαλυφθεί πρώτα από τα μέσα ενημέρωσης και όχι μέσω διπλωματικών διαύλων. Αρχικά, είχε επικρατήσει η συζήτηση για το αν η συμφωνία περιελάμβανε κινεζική στρατιωτική βάση — όμως, όπως είπε, αυτό αποδείχθηκε δευτερεύον.

Το ουσιώδες, σύμφωνα με τον Σούμπριτζ, ήταν πως η συμφωνία υπεγράφη τελικά, και η εμβάθυνση της συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Νήσων Σολομώντα συνεχίζεται, ανοίγοντας το δρόμο για μελλοντικές στρατιωτικές επισκέψεις και κοινές επιχειρήσεις.

Με αυτή τη σύγκριση, ο Αυστραλός αναλυτής άφησε να εννοηθεί ότι και στην περίπτωση της Ινδονησίας, το ζήτημα δεν είναι αν θα υπάρξει άμεσα ρωσική βάση, αλλά το ότι έχει ήδη ξεκινήσει μια διαδικασία στενότερης συνεργασίας που μπορεί να οδηγήσει σε σταθερή ρωσική παρουσία στην περιοχή.

Του Alfred Bui

Η ΕΕ, «έτοιμη για εμπορικό πόλεμο» με τις ΗΠΑ, προβλέπει να «να πλήξει τις ψηφιακές υπηρεσίες» όταν απαντήσει στους δασμούς που ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, επεσήμανε σήμερα η Σοφί Πριμά, εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Γαλλίας.

«Είμαστε σχεδόν σίγουροι ότι θα παρατηρηθεί πράγματι ύφεση στην παραγωγή», πρόσθεσε η Πριμά μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό RTL, ενώ εξέφρασε την ανησυχία της για τις επιπτώσεις που θα έχουν οι αμερικανικοί δασμοί κυρίως στα γαλλικά κρασιά και οινοπνευματώδη.

Ο Τραμπ υπέγραψε χθες Τετάρτη διάταγμα για την επιβολή δασμών 20% στα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ.

Μετά την αμερικανική απόφαση η ΕΕ προετοιμάζει την απάντησή της, η οποία θα έρθει σε δύο φάσεις: «η πρώτη απάντηση θα έρθει περίπου στα μέσα Απριλίου και θα αφορά την πρώτη επίθεση (του Αμερικανού προέδρου) στο αλουμίνιο και τον χάλυβα», επεσήμανε η εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης.

«Και στη συνέχεια θα υπάρξει μια δεύτερη απάντηση, η οποία θα είναι πιθανόν έτοιμη στα τέλη του Απριλίου και θα αφορά το σύνολο των προϊόντων και των υπηρεσιών», πρόσθεσε η Πριμά.

Προς το παρόν «οι χώρες μέλη της ΕΕ διαπραγματεύονται» για αυτή τη δεύτερη φάση της αντίδρασής τους, εξήγησε.

«Αλλά θα πλήξουμε και τις υπηρεσίες, για παράδειγμα τις ψηφιακές υπηρεσίες οι οποίες σήμερα δεν φορολογούνται και θα μπορούσαν να φορολογηθούν», πρόσθεσε.

«Αυτή τη στιγμή διαθέτουμε ένα εύρος εργαλείων και είμαστε έτοιμοι για αυτόν τον εμπορικό πόλεμο», υπογράμμισε η Πριμά.

Στο μεταξύ ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα συναντηθεί σήμερα το απόγευμα με εκπροσώπους των επιχειρηματικών κλάδων που πλήττονται από τους αμερικανικούς δασμούς.

«Το πρώτο μέλημα είναι να κάνουμε έναν απολογισμό και προβλέψεις για το ποιες θα είναι οι επιθέσεις και οι επιπτώσεις τους στο σύνολο των κλάδων. Στη συνέχεια θα δούμε πώς μπορούμε να στηρίξουμε τις βιομηχανίες παραγωγής», δήλωσε η Πριμά.

«Βλέπουμε ξεκάθαρα ότι οι εξαγωγικές αγορές, κυρίως για τα κρασιά και τα οινοπνευματώδη, κλείνουν. Θα πρέπει κατά συνέπεια να υποστηρίξουμε την ευρωπαϊκή παραγωγή μας», εκτίμησε.