Κυριακή, 14 Σεπ, 2025

Γκάνα: Συντριβή στρατιωτικού ελικοπτέρου με οκτώ νεκρούς, ανάμεσά τους δύο υπουργοί

Οκτώ άνθρωποι, μεταξύ των οποίων ο υπουργός Άμυνας της Γκάνας Έντουαρντ Ομάνε Μπόαμα και ο υπουργός Περιβάλλοντος Ιμπραχίμ Μουρτάλα Μουχάμεντ, σκοτώθηκαν την Τετάρτη όταν στρατιωτικό ελικόπτερο συνετρίβη σε δασώδη περιοχή στο κεντρικό τμήμα της χώρας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της κυβέρνησης, όλοι οι επιβαίνοντες στο ελικόπτερο έχασαν τη ζωή τους, ενώ το περιστατικό χαρακτηρίστηκε «εθνική τραγωδία». Η πτήση είχε ξεκινήσει το πρωί από την πρωτεύουσα Άκκρα με προορισμό την πόλη Ομπουάσι, κέντρο της μεταλλευτικής δραστηριότητας στην περιφέρεια Ασάντι, όταν το σκάφος χάθηκε από τα ραντάρ.

Το στρατιωτικό επιτελείο της Γκάνας ανέφερε ότι τα συντρίμμια εντοπίστηκαν τελικά στην περιοχή Αντάνσι της ίδιας περιφέρειας. Τα αίτια της συντριβής δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί και οι αρχές έχουν ξεκινήσει έρευνα για το περιστατικό.

Μεταξύ των θυμάτων βρίσκονται επίσης ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος National Democratic Congress (NDC), ένας ανώτατος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, καθώς και μέλη του πληρώματος.

Κρατικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι το ελικόπτερο ήταν τύπου Z-9, μοντέλο που χρησιμοποιείται συχνά για μεταφορές προσωπικού και ιατρικές αποστολές.

Βίντεο που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο φαίνεται να δείχνει το σημείο της συντριβής, με συντρίμμια να καίγονται μέσα σε δασική έκταση και πολίτες να έχουν πλησιάσει για να προσφέρουν βοήθεια.

Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στην οικία του υπουργού Μπόαμα, καθώς και στα κεντρικά γραφεία του NDC, όπου επικρατούσε βαρύ πένθος.

Το δυστύχημα συγκαταλέγεται στα σοβαρότερα αεροπορικά περιστατικά των τελευταίων ετών στη Γκάνα. Το 2014, ελικόπτερο υπηρεσίας είχε συντριβεί στα ανοικτά των ακτών, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον τρία άτομα. Το 2012, εμπορευματικό αεροσκάφος είχε ξεφύγει από τον διάδρομο προσγείωσης στην Άκκρα, προσκρούοντας σε λεωφορείο και προκαλώντας τον θάνατο τουλάχιστον δέκα ανθρώπων.

Του Ope Adetayo

Σε ισχύ οι νέοι δασμοί των ΗΠΑ

Σε ισχύ τέθηκαν από τα μεσάνυχτα της 7ης Αυγούστου οι νέοι δασμοί που αποφάσισε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ εις βάρος δεκάδων χωρών, στο πλαίσιο του αναθεωρημένου εμπορικού του δόγματος. Η εφαρμογή του μέτρου είχε αρχικά οριστεί για την 1η Αυγούστου, ωστόσο αναβλήθηκε κατά μία εβδομάδα, προκειμένου να οριστικοποιηθεί το σχετικό ρυθμιστικό πλαίσιο.

Βάσει της σχετικής προεδρικής εντολής, σχεδόν 70 εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ θα αντιμετωπίζουν δασμούς που θα κυμαίνονται από 10% έως 41%. Εξαίρεση αποτελούν προϊόντα που είχαν ήδη αποσταλεί προς αμερικανικά λιμάνια πριν από την ημερομηνία εφαρμογής και θα εισέλθουν στη χώρα για κατανάλωση έως τις 5 Οκτωβρίου.

Ιδιαίτερη πρόβλεψη υπάρχει για τα προϊόντα διαμετακόμισης, δηλαδή αγαθά που παράγονται σε μία χώρα και επαναδρομολογούνται μέσω τρίτης χώρας για να αποφύγουν δασμούς. Για αυτά προβλέπεται επιβάρυνση εισαγωγής 40% καθώς και επιπλέον πρόστιμα, σύμφωνα με το διάταγμα.

Η εντολή του Τραμπ καθιερώνει και επισήμως τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς δασμούς», που είχε εξαγγείλει τέσσερις μήνες νωρίτερα, αλλά ήταν σε αναστολή 90 ημερών για την προώθηση διαπραγματεύσεων. Σε αυτό το διάστημα, ο Λευκός Οίκος απέστειλε επιστολές σε πολλούς ξένους ηγέτες – οι οποίες δημοσιεύθηκαν και στην πλατφόρμα Truth Social – ενώ έχει συνάψει νέες εμπορικές συμφωνίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.

Αναφερόμενος στις ανησυχίες για τις επιπτώσεις στην επιχειρηματική δραστηριότητα και τις παγκόσμιες εμπορικές ροές, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, υποστήριξε σε συνέντευξή του στο CNBC στις 29 Ιουλίου ότι δεν πρόκειται για «το τέλος του κόσμου». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι προσωρινοί αυτοί δασμοί θα μπορούσαν να διατηρηθούν για «λίγες ημέρες ή εβδομάδες», εφόσον οι εμπλεκόμενες χώρες διαπραγματεύονται καλή τη πίστει.

Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ, Τζέημσον Γκρηρ, δήλωσε στις 3 Αυγούστου στο δίκτυο CBS ότι οι τρέχοντες δασμοί «είναι σε μεγάλο βαθμό οριστικοί» και δεν αναμένεται να μειωθούν σύντομα. Ωστόσο, ανέφερε ότι οι ξένες κυβερνήσεις μπορούν ακόμη να επικοινωνήσουν με την Ουάσιγκτον και να επιδιώξουν καλύτερες συμφωνίες. Κατά την άποψή του, «ο κόσμος βλέπει πλέον καθαρά τα βασικά χαρακτηριστικά της δασμολογικής πολιτικής του προέδρου».

Σύμφωνα με στοιχεία του Yale Budget Lab, ο μέσος αποτελεσματικός δασμός στις ΗΠΑ ανέρχεται πλέον στο 18,3% – το υψηλότερο ποσοστό από το 1934.

Προαναγγελία επιπλέον μέτρων

Ο πρόεδρος Τραμπ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για περαιτέρω επιβολή δασμών. Όπως δήλωσε στις 6 Αυγούστου, οι δασμοί που αφορούν ημιαγωγούς και υπολογιστικά μικροκυκλώματα θα φτάσουν «περίπου το 100%». Διευκρίνισε, πάντως, ότι επιχειρήσεις που κατασκευάζουν εντός των ΗΠΑ δεν θα υπόκεινται σε επιβαρύνσεις, ακόμα κι αν η παραγωγή τους δεν έχει ακόμα ξεκινήσει. Δεν διευκρινίστηκε πότε θα τεθούν σε ισχύ οι συγκεκριμένοι δασμοί.

Παράλληλα, ο πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι θα επιβληθούν δασμοί και σε φαρμακευτικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον ίδιο, στην αρχική φάση θα εφαρμόζεται ένας «μικρός δασμός», ενώ μετά από ένα έτος και πλέον, προβλέπεται «ανώτατος» δασμός που μπορεί να φτάσει έως και το 250%. Όπως ανέφερε, στόχος είναι η επανεγκατάσταση της φαρμακευτικής παραγωγής εντός των ΗΠΑ.

Φάρμακα σε φαρμακείο στο Λος Άντζελες. Καλιφόρνια, ΗΠΑ, 12 Μαΐου 2025. (Eric Thayer/Getty Images)

 

Λίγες ώρες πριν από την έναρξη ισχύος των μέτρων, ο Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα με το οποίο επιβάλλεται επιπλέον δασμός 25% σε προϊόντα από την Ινδία, ανεβάζοντας τη συνολική επιβάρυνση στο 50% – το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών που πλήττονται από τα νέα μέτρα.

Στην αιτιολόγηση του διατάγματος, αναφέρεται ότι η ινδική κυβέρνηση «εισάγει άμεσα ή έμμεσα πετρέλαιο από τη Ρωσική Ομοσπονδία». Η Ουάσιγκτον έχει εντείνει τις πιέσεις προς τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ ο Τραμπ – παρότι χαρακτήρισε τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι «φίλο» – ζήτησε από το Νέο Δελχί να περιορίσει τις εισαγωγές ρωσικής ενέργειας.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι ινδικές εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου ανήλθαν σχεδόν στα 53 δισεκατομμύρια δολάρια το 2024, έναντι μόλις 1 δισεκατομμυρίου πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Ινδία είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος πελάτης ρωσικού πετρελαίου, απορροφώντας πάνω από το ένα τρίτο των εξαγωγών αργού της Μόσχας.

Την ίδια στιγμή, οι διαπραγματεύσεις με τον Καναδά και το Μεξικό δεν έχουν ακόμη αποδώσει καρπούς. Ο Τραμπ συμφώνησε πρόσφατα σε παράταση 90 ημερών για να μην αυξηθούν οι δασμοί στο Μεξικό, διατηρώντας ωστόσο τους ισχύοντες: 50% σε χάλυβα, αλουμίνιο και χαλκό, και 25% σε αυτοκίνητα.

Την 1η Αυγούστου, οι ΗΠΑ αύξησαν τους δασμούς στα μη συμμορφούμενα προς τη συμφωνία USMCA καναδικά προϊόντα από 25% σε 35%, ενώ επιβλήθηκε και επιπλέον δασμός 40% για προϊόντα διαμετακόμισης από τον Καναδά.

Ανάμεικτες αντιδράσεις στις αγορές

Παρά την ένταση γύρω από τη δασμολογική πολιτική, οι αμερικανικές χρηματιστηριακές αγορές κατέγραψαν άνοδο στις 6 Αυγούστου, λίγο πριν την εφαρμογή των νέων μέτρων.

Ο δείκτης Nasdaq ενισχύθηκε κατά 1,2% (253 μονάδες) και έκλεισε στις 21.169 μονάδες, ενώ ο Dow Jones σημείωσε μικρή άνοδο 0,18% (81 μονάδες), φτάνοντας στις 44.193. Ο ευρύτερος δείκτης S&P 500 κινήθηκε επίσης ανοδικά κατά 0,73% (46 μονάδες), στις 6.345 μονάδες.

Αναλυτές επισημαίνουν ότι ενώ οι αρχικές εξαγγελίες των δασμών είχαν προκαλέσει πτώση στις αγορές, πλέον υπάρχει μεγαλύτερη αισιοδοξία για την κατεύθυνση των εμπορικών σχέσεων. Ο Ντέηβιντ Μίλλερ, επικεφαλής επενδύσεων στην Catalyst Funds, εκτίμησε – σε σχόλιό του προς την εφημερίδα The Epoch Times – ότι η τρέχουσα δασμολογική στρατηγική ενδέχεται να λειτουργήσει «καθαρά θετικά» για την οικονομία και τις αγορές. Κατά τον ίδιο, η στροφή αυτή συνοδεύεται από ισχυρές εμπορικές συμφωνίες, περισσότερη αμοιβαιότητα και δεσμεύσεις επενδύσεων ύψους τρισεκατομμυρίων δολαρίων εντός των ΗΠΑ.

Την ίδια ώρα, το δολάριο δεν κατάφερε να διατηρήσει την ορμή που είχε πριν από την έναρξη του Αυγούστου. Ο δείκτης δολαρίου (DXY), που το συγκρίνει με άλλα βασικά νομίσματα όπως το γεν και η στερλίνα, υποχώρησε κατά 0,6% – με συνολική πτώση 9,5% από την αρχή του έτους.

Συνάντηση κορυφής διαβλέπει ο Τραμπ για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

Μεγάλες πιθανότητες για λήξη του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας διαβλέπει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ μετά τη συνάντηση του ειδικού απεσταλμένου Στηβ Γουίτκοφ με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν χθες Τετάρτη.

Η συνάντηση έλαβε χώρα δύο ημέρες πριν λήξει η προθεσμία που είχε θέσει ο Αμερικανός πρόεδρος για την επιβολή νέων οικονομικών κυρώσεων και δασμών σε περίπτωση που δεν κάνει η Ρωσία ουσιαστικά βήματα προς μία συμφωνία κατάπαυσης πυρός.

Σε αυτό το φόντο, η συνάντηση χαρακτηρίστηκε «ιδιαιτέρως παραγωγική» από τον Ντ. Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social, όπου ανέφερε ότι υπήρξε σημαντική πρόοδος, για την οποία θα ενημερώσει τους Ευρωπαίους συμμάχους, και ότι υπάρχει γενικευμένη επιθυμία να τερματιστεί ο ρωσο-ουκρανικός πόλεμος.

Ωστόσο, η ανάρτησή του δεν περιελάμβανε κάποια ανακοίνωση για κατάπαυση πυρός πριν από την προθεσμία της 8ης Αυγούστου. Οι δασμοί και οι δευτερογενείς κυρώσεις που είχε αναγγείλει αναμένεται να εφαρμοστούν όπως προβλέπεται μέχρι τώρα, σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου, ο οποίος όμως δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες.

Ερωτηθείς για το αν επίκειται συνάντηση με τον Ρώσο πρόεδρο, ο Ντ. Τραμπ δήλωσε ότι «η συζήτηση με τον πρόεδρο Πούτιν εξελίχθηκε πολύ καλά και είναι πολύ πιθανό να πλησιάζουμε στο τέλος [του πολέμου]», προσθέτοντας ότι παρά τις δυσκολίες της μακράς πορείας προς την ειρήνη, μία τέτοια συνάντηση ίσως γίνει σύντομα δυνατή.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, ανέφερε επίσης ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι διατεθειμένος να συναντήσει τον Ρώσο και τον Ουκρανό ομόλογό του, ενώ επιθυμία για συνάντηση Πούτιν-Τραμπ εξέφρασαν και Ρώσοι αξιωματούχοι κατά της διάρκεια της συνάντησης Πούτιν-Γουίτκοφ, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Από τη ρωσική πλευρά, ο Γιούρι Ουσάκοφ, σύμβουλος εξωτερικών υποθέσεων του προέδρου Πούτιν, σχολίασε ότι η συζήτηση Πούτιν-Γουίτκοφ ήταν «χρήσιμη και παραγωγική», παρόλο που δεν έχει υπάρξει ακόμη κάποια αναγγελία από το Κρεμλίνο σχετικά με την αναμενόμενη κατάπαυση πυρός.

Δηλώσεις για αυξημένο ενδιαφέρον των Ρώσων για εκεχειρία έκανε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις 6 Αυγούστου, ο οποίος πιστεύει ότι οι οικονομική πίεση που τους ασκείται έχει αποτέλεσμα. Οι κυρώσεις αφορούν και χώρες που προσφέρουν οικονομική στήριξη στη Ρωσία, αγοράζοντας ρωσικά αγαθά.

Πρώτη στο στόχαστρο των ΗΠΑ είναι η Ινδία, η οποία συνεχίζει να προμηθεύεται μεγάλες ποσότητες ρωσικού πετρελαίου παρά τις αμερικανικές προειδοποιήσεις, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει την απειλή δασμολόγησης των εξαγωγών της προς τις ΗΠΑ με συντελεστή 50%.

Αν και η Κίνα αποτελεί εξίσου σημαντικό προμηθευτή ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, ακόμη δεν έχουν ανακοινωθεί μέτρα εναντίον της. Εν τούτοις, την περασμένη εβδομάδα, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, προειδοποίησε Κινέζους αξιωματούχους ότι και το Πεκίνο ενδέχεται να αντιμετωπίσει οικονομικές κυρώσεις εξαιτίας των εμπορικών του συναλλαγών με τη Μόσχα, κάνοντας λόγο για δασμούς μέχρι και 500% για κάθε χώρα που συνεχίζει να αγοράζει ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα.

Με τη συμβολή του Joseph Lord και πληροφορίες από το Reuters

Ζελένσκι: «Όλοι χρειαζόμαστε μια διαρκή και αξιόπιστη ειρήνη»

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι ενημερώθηκε από τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την επίσκεψη του Στηβ Γουίτκοφ στη Μόσχα, κατά την οποία ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Μίλησα με τον πρόεδρο Τραμπ. Αυτή η συζήτηση έγινε μετά την επίσκεψη στη Μόσχα του εκπροσώπου του προέδρου Τραμπ, του Στηβ Γουίτκοφ», ανέφερε ο Ζελένσκι σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, συμπληρώνοντας πως στη συζήτηση συμμετείχαν και ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, χωρίς όμως να διευκρινίσει ποιοι.

«Η Ουκρανία θα υπερασπιστεί σίγουρα την ανεξαρτησία της. Όλοι χρειαζόμαστε μια διαρκή και αξιόπιστη ειρήνη. Η Ρωσία πρέπει να τερματίσει τον πόλεμο που η ίδια ξεκίνησε», υπογράμμισε ο Ζελένσκι.

Ακολούθως, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του που δόθηκε απόψε στη δημοσιότητα ο Ζελένσκι εκτίμησε πως μετά το ταξίδι του Γουίτκοφ στη Μόσχα, «η Ρωσία φαίνεται πλέον να κλίνει περισσότερο προς μια κατάπαυση του πυρός. Η άσκηση πίεσης σε αυτούς (σ.σ. τους Ρώσους) αποδίδει. Αλλά το σημαντικότερο είναι να μην μας παραπλανούν στις λεπτομέρειες – ούτε εμάς ούτε τις ΗΠΑ».

Συνάντηση Γ. Γεραπετρίτη-Μπ. Αμπντελάτι: «Πυλώνες σταθερότητας Ελλάδα-Αίγυπτος»

«Τη διαβεβαίωση ότι δεν θα διαταραχθεί η συνέχεια και ο λατρευτικός ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της μονής, χαρακτηριστικό της θρησκευτικής ανοχής, αλλά και του σεβασμού στα θρησκευτικά δικαιώματα που ανέκαθεν επιδεικνύει η Αίγυπτος», υπογράμμισε πως έλαβε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και σήμερα από τον Αιγύπτιο ομόλογό του Μπαντρ Αμπντελάτι, που πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα.

Ο κος Γεραπετρίτης επεσήμανε πως κατανοεί και εκτιμά «την ευαισθησία που επιδεικνύει ο πρόεδρος Σίσι, και τις προσπάθειες» τόσο του προέδρου όσο και του υπουργού σχετικά με τη Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά.

«Για την Ελλάδα και τους απανταχού Ορθοδόξους, η Μονή δεν αποτελεί μόνο τον μακροβιότερο εν λειτουργία λατρευτικό χώρο, αλλά και ένα μοναδικό σύμβολο οικουμενικού πολιτισμού», ανέφερε, υπενθυμίζοντας πως «ήταν ο ίδιος ο πρόεδρος Σίσι που αναφέρθηκε με θερμά λόγια στη συνέχεια του λατρευτικού χώρου όταν επισκέφθηκε την Αθήνα στο πλαίσιο του ΑΣΣ».

Σημείωσε δε πως η συζήτηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του ήταν παραγωγική σχετικά με τη νομική κατάσταση της Μονής, αλλά και την ανάδειξή της ως παγκόσμιου λατρευτικού κέντρου.

«Η κοινή μας πρόθεση είναι να συνεχίσει η Μονή την αδιατάρακτη πορεία της, με το διαμορφωμένο επί 15 αιώνες status quo. Είμαι πεπεισμένος ότι η Αίγυπτος θα τιμήσει την παράδοση σεβασμού όλων των θρησκειών και δογμάτων, που η ίδια διαμόρφωσε μέσα στον χρόνο», υπογράμμισε.

Ανέφερε πως με την Κοινή Διακήρυξη που υπεγράφη το Μάιο του 2025 καθιερώνεται η Στρατηγική Εταιρική Σχέση των δύο γειτονικών χωρών, «μια σχέση η οποία αποτυπώνει τους στενούς ιστορικούς δεσμούς των λαών μας και τη διαχρονική πορεία των αρχαίων πολιτισμών μας. Εκφράζει, όμως, με τον πιο ανάγλυφο τρόπο και το επίπεδο της συνεργασίας μας σήμερα, που έχει φτάσει στο υψηλότερο σημείο της, εδραζόμενη στο Διεθνές Δίκαιο και στην αμοιβαία κατανόηση για πολλά και σύνθετα γεωπολιτικά ζητήματα».

«Ελλάδα και Αίγυπτος παραμένουν πυλώνες σταθερότητας, έχοντας αναπτύξει μια υποδειγματική και πολύπλευρη σχέση, σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον και σε μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, όπως αυτή της Ανατολικής Μεσογείου, με εντεινόμενες κρίσεις και περίπλοκες προκλήσεις», τόνισε χαρακτηριστικά, ενώ πρόσθεσε πως πέντε χρόνια ακριβώς μετά την υπογραφή της η συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ παραμένει υποδειγματική.

Για την κρίση στη Γάζα, σημείωσε πως απόλυτη προτεραιότητα είναι η επίτευξη εκεχειρίας, η μαζική ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στους αμάχους και η άνευ όρων απελευθέρωση των ομήρων, και τόνισε πως η Ελλάδα σε συνεργασία με την Αίγυπτο θα συνεχίσει να αναλαμβάνει ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες στην περιοχή.

«Η Ελλάδα παραμένει σταθερά υπέρ της επανεκκίνησης της πολιτικής διαδικασίας με στόχο τη λύση των δύο κρατών, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, ως τη μόνη απάντηση στο διαχρονικό αίτημα των Παλαιστινίων για ανεξάρτητο κράτος και του Ισραήλ για ασφάλεια στην περιοχή», επεσήμανε και σημείωσε πως στο πλαίσιο αυτό, στηρίζει το αραβικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Γάζας, στο οποίο η Αίγυπτος έχει πρωτοστατήσει.

Ως προς τη Συρία, Ελλάδα και Αίγυπτος τάσσονται υπέρ της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας ενός ενιαίου κράτους, με τη συμμετοχή όλων των Σύρων, με καθολικό σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου.

Η Ελλάδα καταδικάζει τις πρόσφατες επιθέσεις κατά αμάχων και θρησκευτικών χώρων στη νότια Συρία και καλεί τη μεταβατική ηγεσία της χώρας να αναλάβει όλα τα αναγκαία, προληπτικά και κατασταλτικά, μέτρα για την ασφάλεια όλων των πληθυσμών, κατεξοχήν των χριστιανών και όλων των θρησκευτικών και εθνοτικών κοινοτήτων.

Ως προς τη Λιβύη, κοινή γειτονιά των δύο χωρών, ο κος Γεραπετρίτης  ενημέρωσε τον Αιγύπτιο υπουργό για τις πρόσφατες επισκέψεις του σε Βεγγάζη και Τρίπολη.

«Συμφωνούμε στην ανάγκη να αναβιώσει η πολιτική διαδικασία. Συμφωνούμε επίσης ότι ο λιβυκός λαός θα πρέπει να αποφασίσει για το μέλλον του με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές, χωρίς εξωτερικές παρεμβάσεις, για την ανάδειξη αντιπροσωπευτικής κυβέρνησης. Μια σταθερή και ενωμένη Λιβύη είναι προς το συμφέρον της ίδιας της χώρας, αλλά και της περιφερειακής ειρήνης και ευημερίας», τόνισε.

Με την Αίγυπτο, σημείωσε, η Ελλάδα έχει κοινή θέση στα δύο μείζονα θέματα που αφορούν και τη Λιβύη, την παράτυπη μετανάστευση και την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Δήλωσε δε πως Αίγυπτος έχει επιδείξει ιδιαίτερη αποτελεσματικότητα στην προστασία των θαλάσσιων συνόρων της και συμφωνήθηκε να υπάρχει ενίσχυση του συντονισμού στον τομέα των παράτυπων μεταναστευτικών ροών.

Σχετικά με την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, υπενθύμισε πως η Ελλάδα έχει ήδη προχωρήσει σε μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και προτίθεται να εκκινήσει συνομιλίες σε τεχνικό επίπεδο με τη Λιβύη.

«Ελλάδα, Αίγυπτος και Λιβύη είναι γνήσια γειτονικές χώρες και έχουν κάθε συμφέρον να προχωρήσουν στις εναπομείνασες οριοθετήσεις με γνώμονα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Συμφωνίες που δεν ερείδονται στο Διεθνές Δίκαιο είναι αυτονόητο ότι δεν παράγουν κανένα έννομο αποτέλεσμα, προκαλούν δε ένταση σε μια ήδη βεβαρημένη περιοχή», υπογράμμισε.

Ακόμη πρόσθεσε πως η Ελλάδα στηρίζει το δικαίωμα της Αιγύπτου στους φυσικούς της πόρους και την προστασία του φυσικού της περιβάλλοντος.

Εξήρε ακόμη τον ενεργό διαμεσολαβητικό ρόλο της Αιγύπτου «προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας, σε εξαιρετικά χαλεπούς καιρούς, στη σύνθετη κατάσταση στη Λιβύη, στη μείζονα κρίση στη Μέση Ανατολής, στο ζήτημα του Ιράν, στις συρράξεις και τους ανθρωπιστικούς κινδύνους στην υποσαχάρια Αφρική».

«Στην περιοχή αυτή η Αίγυπτος αποτελεί τη φυσική ηγέτιδα δύναμη, έχοντας τη δυνατότητα όχι μόνο να διασφαλίζει συνθήκες ομαλότητας, αλλά και να ανακόψει κάθε αθέμιτη και αποσταθεροποιητική επιρροή που επιχειρείται να ασκηθεί από άλλες χώρες στην ευρύτερη αυτή περιοχή», ανέφερε.

Διμερώς, όπως τόνισε, Ελλάδα και Αίγυπτος εργάζονται συστηματικά για την περαιτέρω ανάπτυξη του διμερούς εμπορίου για την ενεργειακή συνδεσιμότητα, ιδίως μέσω του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης GREGY Interconnector, καθώς και για τη διαρκή αναβάθμιση της νόμιμης οδού μετανάστευσης από την Αίγυπτο προς την Ελλάδα, που αποτελεί μια σημαντική και εξαιρετικά ωφέλιμη προοπτική για την ελληνική οικονομία.

«Θα συνεχίσουμε την προσπάθειά μας έτσι ώστε να αρθούν τα οποία γραφειοκρατικά εμπόδια σε σχέση με τη συμφωνία μας για τη νόμιμη μετανάστευση», σημείωσε.

«Η Ελλάδα παραμένει σταθερός υποστηρικτής της Αιγύπτου εντός της ΕΕ. Πρωτοστάτησε προκειμένου να υπογραφεί η Συμφωνία Συνολικής Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης ΕΕ-Αιγύπτου και συνεχίζει να πρωταγωνιστεί υπέρ των μέτρων υλοποίησης της σχέσης αυτής», επεσήμανε.

«Την ίδια συναντίληψη απολαύουμε και στο πλαίσιο του ΟΗΕ, όπου η Ελλάδα, εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, εκφράζει τη θέση και της φίλης Αιγύπτου. Ιδιαιτέρως, ενώνουμε τις φωνές μας σε όλα τα διεθνή φόρουμ σχετικά με την ανάγκη ουσιαστικής διασφάλισης της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, ιδιαίτερα στην Ερυθρά Θάλασσα», κατέληξε.

ΥΠΕΞ Αιγύπτου, Μπ. Αμπντελάτι: «Σύντομα θα γιορτάσουμε μια συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Μονής Αγ. Αικατερίνης του Σινά με την παρουσία της Ελλάδας»

Την πρόθεση της Αιγύπτου να μην παρεκκλίνει από τις δεσμεύσεις που ανέλαβε έναντι της Ιεράς Μονής της Αγίας Αικατερίνης εξέφρασε ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελάτι κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη μετά την συνάντησή τους στο υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ αποκάλυψε ότι «σύντομα θα γιορτάσουμε μια συμφωνία μεταξύ Αιγύπτου και Μονής με την παρουσία της Ελλάδας» και εξέφρασε την εκτίμηση ότι «υπάρχει απόλυτη κατανόηση για τις εξελίξεις στο θέμα». Τόνισε ότι οι εντολές του Αιγύπτιου προέδρου Άμπντελ Σίσι είναι να δοθεί περαιτέρω ώθηση στις σχέσεις Αιγύπτου και Ελλάδας, και σημείωσε ότι «με αυτή την ιστορική και θρησκευτική βαρύτητα που έχει η Μονή δεν μπορεί παρά να είναι γέφυρα κατανόησης μεταξύ των δυο χωρών». Επανέλαβε τη θέση του Σίσι ότι η θέση της μονής είναι ιερή και δεν μπορεί κανείς να την αγγίξει, και «απορούμε για τις κακόβουλες φήμες που κυκλοφορούν».

«Θέλω να διαβεβαιώσω ότι είναι ανυπόστατες και αβάσιμες. Κανείς δεν μπορεί να αγγίξει αυτό το μοναστήρι που χαίρει ιδιαίτερου πνευματικού βάρους για την ιστορία. Απορρίπτουμε πλήρως οποιαδήποτε πράξη θίγει τη Μονή». Υποσχέθηκε ότι «η Μονή θα συνεχίσει να διαδραματίζει τον ιστορικό της ρόλο ως γέφυρα μεταξύ των δυο χωρών, λέγοντας ότι οι ιστορικές δεσμεύσεις της Αιγύπτου είναι απαρέγκλιτες για τους θρησκευτικούς χώρους», που είναι «μια κληρονομιά η οποία χαιρόμαστε που βρίσκεται στο έδαφός μας». Ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ εξέφρασε ακόμη την ευγνωμοσύνη του για τη θερμή υποδοχή και τη φιλοξενία, και αναφέρθηκε στην 5η επέτειο της υπογραφής για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας, που, όπως είπε, αποδεικνύει πως, όταν υπάρχει η πολιτική βούληση, τότε [σ.σ. οι συμφωνίες] είναι προς όφελος της διαβούλευσης και της εύρεσης συμβιβαστικών λύσεων που λαμβάνουν υπ’ όψιν τα συμφέροντα όλων των πλευρών, με βάση τις διεθνείς συνθήκες.

Μίλησε για τις πολύ καλές διμερείς σχέσεις και στις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί το προηγούμενο διάστημα, έκανε λόγο για ταύτιση απόψεων μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου στα περιφερειακά θέματα και σημείωσε ότι συζητήθηκε και το θέμα της παράνομης μετανάστευσης. Προσέθεσε ότι «πρέπει να συνεργαστούμε στο θέμα της νόμιμης μετανάστευσης – που έχουμε δυνατότητες να αξιοποιήσουμε στην Αίγυπτο με ανθρώπινο δυναμικό – που θα καλύψει τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς και θα εξασφαλίσει αξιοπρεπείς εργασίες σε χιλιάδες Αιγυπτίους».

Ανέφερε ακόμη το σχέδιο για μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Αίγυπτο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδας όπου θα μεταφέρονται 3.000 μεγαβατώρες και είπε ότι ανυπομονεί να ξεκινήσει το έργο.

Όσον αφορά την κατάσταση στη Γάζα, σημείωσε ότι πρέπει να παρέμβει η διεθνής κοινότητα για να «σταματήσει το αιματοκύλισμα» και να ανοίξουν οι δίοδοι ώστε να μεταφερθεί με ασφάλεια η ανθρωπιστική βοήθεια.

Τέλος, τόνισε ότι «η Αίγυπτος απορρίπτει καθέτως την απομάκρυνση του πληθυσμού από τη Γάζα» και καταδίκασε «τις επιθέσεις του Ισραήλ κατά της Συρίας».

Του Κ. Δ. Μελισσόπουλου

Ο Τραμπ εστιάζει στη στήριξη της Γάζας και αφήνει τον στρατιωτικό ρόλο στο Ισραήλ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τρίτη πως η βασική του προτεραιότητα στη Γάζα είναι η διανομή επισιτιστικής βοήθειας στους αμάχους, και τόνισε πως οι αποφάσεις σχετικά με τον ενδεχόμενο στρατιωτικό έλεγχο του παλαιστινιακού θύλακα ανήκουν στην κυβέρνηση του Ισραήλ.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου στον Λευκό Οίκο για το αν θα υποστήριζε μία ισραηλινή κατοχή της Γάζας, ο Τραμπ δήλωσε: «Δεν γνωρίζω τι ακριβώς προτείνεται. Ξέρω όμως ότι αυτή τη στιγμή είμαστε εκεί και προσπαθούμε να ταΐσουμε κόσμο», ανέφερε.  

«Όπως γνωρίζετε, προσφάτως οι ΗΠΑ προσέφεραν 60 εκατομμύρια δολάρια, ποσό που προορίζεται για τροφοδοσία, για μία μεγάλη ποσότητα τροφίμων για τη Γάζα, όπου προφανώς οι κάτοικοι έχουν πολύ σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης. Ξέρω επίσης ότι το Ισραήλ θα συμβάλει μαζί μας στη διανομή και στη χρηματοδότηση», πρόσθεσε.

Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε πως και αραβικά κράτη αναμένεται να στηρίξουν οικονομικά, και ενδεχομένως να βοηθήσουν και στη διανομή: «Αυτό με απασχολεί πρωτίστως. Για τα υπόλοιπα, δεν μπορώ να πω κάτι. Αυτά επαφίενται κυρίως στο Ισραήλ».

Τη Δευτέρα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι εντός της εβδομάδας θα συγκαλέσει το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας ώστε να χαράξει τις στρατιωτικές ενέργειες που θα οδηγήσουν στην επίτευξη τριών στόχων: την ήττα του εχθρού, την απελευθέρωση των ομήρων και τη διασφάλιση ότι η Γάζα δεν θα αποτελέσει ξανά απειλή για το Ισραήλ.

Μιλώντας σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ την Τρίτη, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας Μίροσλαβ Τζένκα χαρακτήρισε «βαθιά ανησυχητικές» τις αναφορές περί πιθανής κλιμάκωσης των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα.  

«Μια τέτοια εξέλιξη θα είχε καταστροφικές συνέπειες για εκατομμύρια Παλαιστινίους και θα έθετε περαιτέρω σε κίνδυνο τη ζωή των λοιπών ομήρων στη Γάζα», σχολίασε.

Σχέδιο βοήθειας – Προτεραιότητα στους ομήρους

Οι δηλώσεις του Τραμπ γίνονται σε μια περίοδο διεθνών εκκλήσεων για αποστολή επισιτιστικής βοήθειας στη Γάζα, με τη σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς να έχει εκτοπίσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, αφήνοντας πολλούς χωρίς τα βασικά είδη διαβίωσης. Για ορισμένες χώρες, μεταξύ αυτών οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η ΕΕ, θεωρούν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση, ενώ για άλλες όπως η Αυστραλία και το Ηνωμένο Βασίλειο μόνο το στρατιωτικό της σκέλος περιλαμβάνεται στις τρομοκρατικές οργανώσεις.

Στις 28 Ιουλίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε αμερικανική πρωτοβουλία για τη δημιουργία ανοιχτών κέντρων διανομής τροφίμων σε όλη τη Γάζα, χωρίς περιφράξεις, βασισμένη στη διεθνή συνεργασία.  

«Θέλουμε να βοηθήσουμε. Η κατάσταση είναι τραγική», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος, επισημαίνοντας τη σημασία το βοήθημα να φτάσει στους αμάχους και να μην καταλήξει στα χέρια της Χαμάς.

Η πρωτοβουλία, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Global Humanitarian Fund, ακολούθησε επίσκεψη του ειδικού απεσταλμένου Στήβεν Γουίτκοφ και του πρέσβη Μάικ Χακάμπι στη Γάζα, όπου αξιολόγησαν την κατάσταση και ενημέρωσαν τον σχεδιασμό των μελλοντικών αμερικανικών ανθρωπιστικών ενεργειών.

Η G-Chef, κοινή ισραηλινο-αμερικανική πρωτοβουλία, διανέμει βοήθεια στη Γάζα από τον Μάιο, ανακοινώνοντας πρόσφατα μέσω Χ ότι ξεπέρασε το ορόσημο των 100 εκατομμυρίων γευμάτων.

Σύμφωνα με την εκπρόσωπο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμμυ Μπρους, η αμερικανική ομάδα παρέμεινε στη Γάζα πάνω από πέντε ώρες το περασμένο σαββατοκύριακο για να αξιολογήσει τον καλύτερο τρόπο διανομής τροφίμων και ιατρικής υποστήριξης.

Σε ερώτηση αν η Ουάσιγκτον στηρίζει τα υπό συζήτηση στρατιωτικά σχέδια του Ισραήλ για τη Γάζα, η Μπρους απέφυγε να απαντήσει ευθέως, δηλώνοντας πως αυτό είναι ζήτημα της ισραηλινής κυβέρνησης.  

«Παραμένουμε επικεντρωμένοι στην απελευθέρωση των ομήρων – συμπεριλαμβανομένων των σορών δύο Αμερικανών – και στο να διασφαλίσουμε ότι η Χαμάς δεν θα κυριαρχήσει ποτέ ξανά στη Γάζα», επανέλαβε, σημειώνοντας πως η ανθρωπιστική βοήθεια αποτελεί βασικό άξονα της δράσης των ΗΠΑ, στη Γάζα και παγκοσμίως.

Διεθνείς οργανισμοί, μεταξύ των οποίων και υπηρεσίες του ΟΗΕ, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία του Global Humanitarian Fund, εκφράζοντας ανησυχία για την ασφάλεια των αμάχων αλλά και για τους δεσμούς του φορέα με τον στρατό.

Στη Γάζα παραμένουν αιχμάλωτοι πενήντα Ισραηλινοί, μετά την επίθεση της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, η οποία σύμφωνα με το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών στοίχισε τη ζωή σε 1.200 ανθρώπους και οδήγησε στην απαγωγή 251.

Ένας εκ των ομήρων κρατείται από το 2014. Από πλευράς του, το υπουργείο Υγείας της Γάζας, που τελεί υπό τον έλεγχο της Χαμάς, κάνει λόγο για πάνω από 60.000 νεκρούς Παλαιστίνιους στη σύγκρουση, χωρίς να κάνει διαχωρισμό μεταξύ αμάχων και μαχητών.

Τα στοιχεία αυτά δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθούν ανεξάρτητα από την Epoch Times.

Η κινεζική κυριαρχία στις εφοδιαστικές αλυσίδες ανησυχεί την ΕΚΤ

Την αυξανόμενη ευαλωτότητα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών λόγω της εξάρτησής τους από την Κίνα για βασικά αγαθά επισημαίνει σε πρόσφατη προειδοποίησή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), αναφέροντας ότι αμφότερες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο διαταραχών στην αλυσίδα εφοδιασμού, ιδίως σε τομείς όπως η ενέργεια, η υγεία και οι ψηφιακές τεχνολογίες.

Σε περίληψη δελτίου που δημοσιεύθηκε στις 5 Αυγούστου, οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ υπογράμμισαν πως ακόμη και ήπιες διαταραχές σε αυτές τις κρίσιμες εξαρτήσεις μπορούν να έχουν σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις.

«Παρότι οι κρίσιμες εξαρτήσεις αποτελούν μικρό τμήμα του συνολικού εμπορίου και των εισροών στην παραγωγή, κάθε διαταραχή στον εφοδιασμό τους συνεπάγεται δυσανάλογα υψηλό οικονομικό κόστος λόγω της χαμηλής δυνατότητας υποκατάστασής τους», σημείωσαν χαρακτηριστικά.

Η ανάλυση της ΕΚΤ επισημαίνει πως η απελευθέρωση του παγκόσμιου εμπορίου από τη δεκαετία του 1990, παρότι τόνωσε την αποδοτικότητα, επέτρεψε και σε χώρες όπως η Κίνα να κυριαρχήσουν σε σημαντικά ορυκτά.

Ως συνέπεια αυτού, Ευρώπη και ΗΠΑ έχουν καταστεί σε υψηλό βαθμό εξαρτημένες από εισαγόμενες πρώτες ύλες, κάτι που οδηγεί σε στρατηγικές αδυναμίες.

«Αυτές οι εξαρτήσεις εγκυμονούν στρατηγικές ευπάθειες, καθώς ενδεχόμενη διατάραξή τους από γεωπολιτικούς αντιπάλους μπορεί να επιφέρει σημαντικά οικονομικά πλήγματα», αναφέρουν οι οικονομολόγοι.

Το δελτίο αναφέρει πως περίπου το 30% των κρίσιμων εισαγωγών της Ευρώπης από την Κίνα – συμπεριλαμβανομένων των σπανίων γαιών, των αντιβιοτικών και των ηλεκτρονικών ειδών ευρείας κατανάλωσης – ανήκει στην κατηγορία των «μοναδικών σημείων αποτυχίας», δηλαδή προϊόντων για τα οποία υπάρχουν ελάχιστοι ή καθόλου εναλλακτικοί προμηθευτές. Η εξάρτηση είναι ακόμη μεγαλύτερη στις ΗΠΑ, όπου περίπου το 40% των κρίσιμων εισροών προέρχεται από την Κίνα.

Σε αντιδιαστολή με τη Δύση, η Κίνα έχει μειώσει δραστικά τη δική της εξάρτηση από εισαγόμενα δυτικά προϊόντα, μέσω σειράς βιομηχανικών πολιτικών, μεταξύ των οποίων και η πρωτοβουλία «Made in China 2025». Παράλληλα, υλοποιεί στρατηγική «οικονομικού οχυρού» για να αντέξει τυχόν εξωτερικούς κραδασμούς.

Η κυριαρχία της Κίνας εντοπίζεται κυρίως στις στρατηγικές πρώτες ύλες, αφού ραφινάρει περίπου το 73% του παγκόσμιου κοβαλτίου και το 40% του λιθίου, ενώ ελέγχει πάνω από το 95% της παγκόσμιας παραγωγής σπανίων γαιών – υλικά ζωτικά για τα ηλεκτρικά οχήματα, τα συστήματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τις τεχνολογίες άμυνας αιχμής.

Η ΕΚΤ εκφράζει έντονη ανησυχία για το πλήγμα που θα μπορούσε να προκαλέσει οποιοσδήποτε «σοκ» στον εφοδιασμό, παρά το ότι τα αντίστοιχα αγαθά αντιπροσωπεύουν μικρό μόνο μέρος του συνολικού εμπορίου.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της, οι απώλειες τελικής ζήτησης στη ζώνη του ευρώ έχουν δεκαπλασιαστεί από το 1995, φθάνοντας σήμερα το 0,41%, ενώ αντίστοιχα στις ΗΠΑ ανέρχονται σε 0,32%.

Όπως διευκρινίζουν οι συντάκτες, «απώλειες τελικής ζήτησης σημαίνουν αρνητικές επιπτώσεις στη συνολική δαπάνη νοικοκυριών, επιχειρήσεων και Δημοσίου, με την πτώση να αποτυπώνει συνολικό πλήγμα στην παραγωγή και την κατανάλωση».

Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα μεταξύ ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων και διατήρησης των πλεονεκτημάτων του οικονομικού ανοίγματος.

Η έκθεση εισηγείται στοχευμένες και συντονισμένες στρατηγικές «μείωσης κινδύνου» (de-risking) αντί για οριζόντιο προστατευτισμό, ώστε να αντιμετωπίζονται συγκεκριμένες ευπάθειες χωρίς να θυσιάζονται τα οφέλη της διεθνούς ολοκλήρωσης.

Απαντώντας στις προκλήσεις αυτές, οι ΗΠΑ έχουν ήδη ξεκινήσει να λαμβάνουν μέτρα για τη μείωση της εξάρτησής τους από κινεζικές εφοδιαστικές αλυσίδες, σε μια διαδικασία που ξεκίνησε επί της πρώτης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ.

Ένας φορτωτής μεταφέρει χώμα που περιέχει ορυκτά σπάνιων γαιών σε λιμάνι στο Λιανγιουνγκάνγκ, στην επαρχία Τζιανγκσού. Κίνα, 5 Σεπτεμβρίου 2010. (AFP μέσω Getty Images)

 

Τον Σεπτέμβριο του 2020, ο Τραμπ υπέγραψε προεδρική εντολή με την οποία κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την εθνική εξάρτηση από κρίσιμα ορυκτά, περιλαμβανομένων των σπανίων γαιών, του γαλλίου και του γραφίτη, εγκαινιάζοντας ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης, ενδεχόμενη επιβολή δασμών ή ποσοστώσεων, αλλά και ενίσχυση των εγχώριων δυνατοτήτων εξόρυξης και επεξεργασίας.

Οι προσπάθειες αυτές συνεχίστηκαν και επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν, ο οποίος το 2022 υπέγραψε τον νόμο Chips and Science Act, σηματοδοτώντας σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας ημιαγωγών, μέσω χορήγησης 52 δισ. δολαρίων σε επιδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα για τη στήριξη της εγχώριας παραγωγής και έρευνας, με απώτερο στόχο τη μείωση της εξάρτησης από ξένους κατασκευαστές, κυρίως στην Κίνα και την Ταϊβάν.

Περαιτέρω πρωτοβουλίες ελήφθησαν και με νέα προεδρική εντολή, τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, που ενεργοποίησε τον Νόμο για την Αμυντική Παραγωγή (Defense Production Act), προσφέροντας ώθηση στην εγχώρια παραγωγή λιθίου, κοβαλτίου και άλλων κρίσιμων μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούνται σε μπαταρίες και προηγμένα οπλικά συστήματα.

Το Πεντάγωνο. Βιρτζίνια, ΗΠΑ, 2 Απριλίου 2025. (Madalina Vasiliu/The Epoch Times)

 

Το Πεντάγωνο έχει επίσης δρομολογήσει νέες χρηματοδοτήσεις και σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την ανάπτυξη εγκαταστάσεων παραγωγής μαγνητών σπανίων γαιών και τη διεύρυνση εναλλακτικών προμηθευτών για εξαρτήματα πυραύλων και αεροναυπηγικής.

Παρ’ όλες τις ενισχυμένες προσπάθειες για την επανατοποθέτηση των αμυντικών αλυσίδων εφοδιασμού εκτός Κίνας, αναλυτές προειδοποιούν ότι ο ευρύς έλεγχος που ασκεί το Πεκίνο στη διύλιση και επεξεργασία κρίσιμων υλικών εξακολουθεί να συνιστά σοβαρή πρόκληση.

Διχασμός στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μετά την απομάκρυνση του Ντόντικ από την ηγεσία

Από το αξίωμά του απομακρύνθηκε ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, Μιλόραντ Ντόντικ, με απόφαση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, έπειτα από την άρνησή του να συμμορφωθεί με εντολή, την 1η Αυγούστου, που τον καλούσε να εκτίσει ποινή φυλάκισης ενός έτους και να αποκλειστεί από την πολιτική για έξι χρόνια.

Όπως δήλωσε το μέλος της Επιτροπής, Σουάαντ Αρνατόβιτς, «η απόφαση κατά του Ντόντικ θα τεθεί σε ισχύ αφότου λήξει η περίοδος προσφυγής και, εντός 90 ημερών από αυτήν, θα προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές στη Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας».

Ο Ντόντικ έχει επανειλημμένα ταχθεί υπέρ της απόσχισης της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, που αποτελεί το σερβοκρατούμενο τμήμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, με σκοπό την ένωσή της με τη γειτονική Σερβία. Τον Φεβρουάριο, του επιβλήθηκε η ποινή επειδή αγνόησε αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Ύπατου Εκπροσώπου της χώρας, Κρίστιαν Σμιτ.

Τον Νοέμβριο του 1995, υπογράφηκε στη Ντέιτον του Οχάιο η ομώνυμη συμφωνία, που έδωσε τέλος σε τρεισήμισι και πλέον χρόνια εμφύλιου πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη με 100.000 νεκρούς, θεσπίζοντας ένα ομοσπονδιακό κράτος με μια μουσουλμανoκροατική ομοσπονδία και μια σερβική δημοκρατία.

Παρά ταύτα, στις 1 Αυγούστου, ο Ντόντικ απέρριψε την απόφαση του δικαστηρίου και ανάρτησε στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter): «Πρόκειται για πολιτική απόφαση, ενορχηστρωμένη από τη μουσουλμανική —ή βοσνιακή— κοινότητα της χώρας σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Στις 6 Αυγούστου επανήλθε γράφοντας: «Παράδοση και εγκατάλειψη δεν υφίστανται. Η παράδοση δεν αποτελεί επιλογή. Ορκίζομαι να ασκώ τα καθήκοντά μου με συνείδηση και υπευθυνότητα, να προστατεύω τα κρατικά μυστικά, να υπερασπίζομαι και να εκπροσωπώ τα συμφέροντα του λαού και των πολιτών της Σερβικής Δημοκρατίας, καθώς και να τηρώ με τιμή το σύνταγμα και τους νόμους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Σερβικής Δημοκρατίας».

Η Ρωσία, που τα τελευταία χρόνια αποτελεί στενό σύμμαχο της Σερβίας και των Σερβοβοσνίων, απέρριψε επίσης την απόφαση του δικαστηρίου.

Επικρίσεις Όρμπαν περί «πολιτικών διώξεων»

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, έγραψε στην πλατφόρμα Χ την 1η Αυγούστου: «Ήρθε η ώρα όλοι να σεβαστούν την απόφαση του λαού της Σερβικής Δημοκρατίας, που εξέλεξε τον Μιλόραντ Ντόντικ πρόεδρό του. Δεν υπάρχει χώρος για νομικές “μαγείες” σε μια δημοκρατία».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω ανακοίνωσης την ίδια ημέρα, κάλεσε σε σεβασμό της δικαστικής απόφασης. Ο δικηγόρος του Ντόντικ, Γκόραν Μπούμπικ, δήλωσε ότι η υπερασπιστική ομάδα θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης με αίτημα την αναστολή εκτέλεσης της ποινής κάθειρξης και του αποκλεισμού από τα δημόσια αξιώματα, μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης επί της έφεσης.

Βάσει της Συμφωνίας του Ντέιτον, στη Σερβική Δημοκρατία και τη Μουσουλμανoκροατική Ομοσπονδία παραχωρήθηκε ευρεία αυτονομία. Ωστόσο, η χώρα διαθέτει έναν ενιαίο στρατό, ενιαία δικαιοσύνη και φορολογική διοίκηση, ενώ η προεδρία μοιράζεται εκ περιτροπής μεταξύ Βόσνιων, Βοσνιοκροατών και Σερβοβοσνίων.

Μέσω της ίδιας συμφωνίας, θεσπίστηκε το αξίωμα του Ύπατου Εκπροσώπου με ευρύτατες εξουσίες επίβλεψης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος επιβολής νόμων και αποπομπής αξιωματούχων. Ο σημερινός Ύπατος Εκπρόσωπος, Κρίστιαν Σμιτ, πρώην υπουργός της κυβέρνησης της Γερμανίας, βρίσκεται συχνά σε σύγκρουση με τον Ντόντικ και έχει κηρύξει ορισμένες από τις αποφάσεις του στη Σερβική Δημοκρατία ως παράνομες.

Ο Ντόντικ διέταξε το κοινοβούλιο της Σερβικής Δημοκρατίας να απαγορεύσει τη λειτουργία της ομοσπονδιακής εισαγγελίας, του ομοσπονδιακού δικαστηρίου και της υπηρεσίας πληροφοριών. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας ανέστειλε προσωρινά τη σχετική νομοθεσία του τοπικού κοινοβουλίου, κρίνοντάς την επικίνδυνη για τη συνταγματική και νομική τάξη και την κυριαρχία της χώρας.

Από το 1945 έως το 1992, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη ανήκε στη Γιουγκοσλαβία, όμως μετά την απόσχιση της Σλοβενίας και της Κροατίας ακολούθησε το δικό της δρόμο προς την ανεξαρτησία, γεγονός που οδήγησε στον εμφύλιο πόλεμο, με την υποστήριξη των Σερβοβοσνίων από τον γιουγκοσλαβικό στρατό ελεγχόμενο από τους Σέρβους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι Σερβοβόσνιοι κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση κατά των Κροατών και των μουσουλμάνων, με αποκορύφωμα τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα τον Ιούλιο του 1995, της οποίας τα τριάντα χρόνια συμπληρώθηκαν τον προηγούμενο μήνα.

Με την συμβολή του Reuters

Το γνωσιακό τίμημα που πληρώνουμε κάθε φορά που χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη

Κάθε ερώτηση που κάνουμε στην τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κοστίζει σε γνωσιακή αποδοτικότητα και δημιουργικότητα. Όταν ερευνητές του MIT ζήτησαν από φοιτητές να γράψουν εκθέσεις με και χωρίς το ChatGPT, τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά: το 83% αυτών που χρησιμοποίησαν την ΤΝ για να συντάξουν το κείμενό τους δεν μπορούσαν να θυμηθούν ούτε μία πρόταση, παρόλο που την είχαν γράψει μόλις λίγα λεπτά πριν.

Αυτή η αμνησία που προκαλεί η ΤΝ είναι κάτι παραπάνω από μια απλή παρενέργεια. Το ChatGPT και άλλα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιούνται καθημερινά για τα πάντα — από email μέχρι εκθέσεις. Ωστόσο, όπως δείχνει η νέα μελέτη, ίσως θυσιάζουμε γνωσιακή ικανότητα και δημιουργικότητα για χάρη μίας βραχυπρόθεσμης ευκολίας.

Η αμνησία που προκαλεί η τεχνητή νοημοσύνη

Η μελέτη του MIT περιλάμβανε 54 συμμετέχοντες από την περιοχή της Βοστώνης. Οι φοιτητές έγραψαν εκθέσεις υπό τρεις συνθήκες: χρησιμοποιώντας το ChatGPT, χρησιμοποιώντας το Google για έρευνα ή βασιζόμενοι αποκλειστικά στις γνώσεις και τη σκέψη τους. Οι ερευνητές τους αξιολόγησαν με βάση τη μνήμη, την ενεργοποίηση του εγκεφάλου και το πόσο ένιωθαν ότι το έργο ήταν δικό τους.

Το έλλειμμα μνήμης ήταν μόνο μία όψη ενός ευρύτερου φαινομένου. Όταν οι ερευνητές παρακολούθησαν τη δραστηριότητα του εγκεφάλου, διαπίστωσαν ότι οι χρήστες της ΤΝ εμφάνιζαν σημαντικά μειωμένη νευρωνική εμπλοκή. Οι συγγραφείς που χρησιμοποίησαν μόνο το μυαλό τους παρήγαγαν σχεδόν διπλάσιες συνδέσεις στη συχνότητα άλφα, η οποία σχετίζεται με την εστιασμένη προσοχή και τη δημιουργικότητα, σε σύγκριση με τους χρήστες του ChatGPT.

Η ζώνη Θήτα, η οποία συνδέεται με μνήμη και βαθιά σκέψη, εμφάνισε ακόμη μεγαλύτερη απόκλιση: 62 συνδέσεις ενεργοποιήθηκαν στους συγγραφείς που βασίστηκαν στον μυαλό τους, έναντι 29 σε εκείνους που χρησιμοποίησαν ΤΝ. Όπως τα συστήματα GPS που σταδιακά διαβρώνουν την ικανότητά μας στην πλοήγηση, τα εργαλεία συγγραφής με ΤΝ εκμεταλλεύονται την τάση του εγκεφάλου να εξοικονομεί ενέργεια, αποσυρόμενος όταν μια εξωτερική μονάδα αναλαμβάνει το γνωσιακό έργο. Από μόνο του αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό. Άλλωστε, κατασκευάζουμε εργαλεία και τεχνολογίες ώστε να αναθέτουμε διαδικασίες και να μειώνουμε την απαιτούμενη προσπάθεια. Ωστόσο, όπως τονίζει ο Στήβεν Γκράχαμ, καθηγητής στο Κολέγιο Εκπαίδευσης του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, τα ευρήματα του MIT είναι ανησυχητικά.

Οι φοιτητές υποτίθεται ότι χρησιμοποιούν τη συγγραφή ως εργαλείο μάθησης, λέει ο Γκράχαμ.

«Αν δεν μπορείς να ανακαλέσεις ούτε τις βασικές πληροφορίες από το κείμενό σου, τίθεται το ερώτημα: ‘Τι έμαθες τελικά;»

Όσοι χρησιμοποιούν συστηματικά το ChatGPT, ακόμα και για γνωσιακά καθήκοντα ρουτίνας, στερούν από τη μνήμη τους το απαραίτητο ερέθισμα που χρειάζεται για να παραμείνει ενεργή, σύμφωνα με τον Μοχάμεντ Ελμάσρι, ομότιμο καθηγητή μηχανικής υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο του Waterloo, ο οποίος γράφει για τη χρήση της ΤΝ και την ανθρώπινη νοημοσύνη.

«Ναι, ακόμα κι αν ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα όργανο χωρίς κινούμενα μέρη, χρειάζεται εξάσκηση!», τονίζει, εκφράζοντας τον φόβο ότι η εξάρτηση από την ΤΝ μπορεί να οδηγήσει σε πιο ανησυχητικές μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις

Τέσσερις μήνες μετά την πρώτη έκθεση, ζητήθηκε από τους ίδιους συμμετέχοντες της ομάδας που είχε χρησιμοποιήσει ΤΝ να γράψουν μια τελική έκθεση, αυτή τη φορά χρησιμοποιώντας μόνο το μυαλό τους. Όμως, ακόμα και όταν τους ζητήθηκε να σκεφτούν αυτόνομα, οι απεικονίσεις EEG έδειξαν πως τα νευρωνικά τους δίκτυα ήταν λιγότερο ενεργοποιημένα από εκείνα των συμμετεχόντων που είχαν εξ αρχής γράψει ανεξάρτητα.

Οι ερευνητές ονόμασαν αυτό το φαινόμενο «γνωσιακό χρέος» — όπως το οικονομικό χρέος, η υποστήριξη από την ΤΝ προσφέρει άμεσα οφέλη αλλά ενδέχεται να συνεπάγεται μακροπρόθεσμο κόστος.

Η συγγραφή είναι δύσκολη εργασία, λέει ο Γκράχαμ.

«Ορισμένες ιδέες είναι περίπλοκες και απαιτούν εμπλοκή σε πολλά επίπεδα· αν μια μηχανή κάνει αυτή τη δουλειά για εμάς, τότε δεν θα αποκομίσουμε τα οφέλη που θα είχαμε από τη δική μας προσπάθεια.»

Η συγγραφή σε ωθεί να επιλέξεις ποιες πληροφορίες είναι σημαντικές — σε υποχρεώνει να πάρεις αποφάσεις. Πρέπει να οργανώσεις τις πληροφορίες με συνοχή, να τις εκφράσεις με δικά σου λόγια, να τις «επεξεργαστείς» εσωτερικά. Ο αλγόριθμος ίσως αποδυναμώνει — ή τουλάχιστον μεταβάλλει — τις νευρωνικές οδούς που υποστηρίζουν την ανεξάρτητη σκέψη, τη δημιουργική σύνθεση και την αυθεντική έκφραση.

«Παίρνοντας τον πιο εύκολο και γρήγορο δρόμο στις καθημερινές νοητικές μας λειτουργίες μέσω εργαλείων όπως το ChatGPT, διαβρώνουμε σταδιακά τις έξυπνες λειτουργίες μνήμης του εγκεφάλου μας», λέει ο Ελμάσρι.

Η μη επαρκής χρήση των γνωσιακών ικανοτήτων μας ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες.

«Όταν η ανθρώπινη μνήμη ατροφεί λόγω έλλειψης ερεθισμάτων και προκλήσεων, καθώς γερνάμε γινόμαστε πιο ευάλωτοι σε πρόωρη και πιο σοβαρή άνοια ή άλλες μορφές γνωσιακής εξασθένησης.»

Αν και δεν υπάρχει άμεση απόδειξη σύνδεσης της ΤΝ με την άνοια, υπάρχει ο φόβος ότι αν ο εγκέφαλος προσαρμοστεί σε λιγότερες νοητικές προκλήσεις, ίσως μειωθεί η δύναμή του μακροπρόθεσμα.

Η μελέτη αποκάλυψε και μία πιο λεπτή, αλλά εξίσου ανησυχητική συνέπεια των εκθέσεων που δημιουργούνται με ΤΝ: την απώλεια της ατομικότητας και της δημιουργικότητας.

Οι φοιτητές έλαβαν ερωτήματα με σαφή ανθρώπινη διάσταση, όπως:

«Απαιτεί η αληθινή αφοσίωση άνευ όρων υποστήριξη;» ή «Έχουν οι πιο προνομιούχοι άνθρωποι ηθική υποχρέωση να βοηθούν τους λιγότερο τυχερούς;»

Αυτά τα ερωτήματα θα έπρεπε να προκαλέσουν προσωπικές και συλλογιστικές απαντήσεις. Αντ’ αυτού, οι εκθέσεις που γράφτηκαν με ΤΝ εμφάνιζαν αλγοριθμική ομογενοποίηση. Οι φοιτητές, άθελά τους, υιοθετούσαν παρόμοιες φράσεις, δομές προτάσεων και οπτικές — η προσωπική άποψη και οπτική «χανόταν» μέσα σε ένα προβλέψιμο καλούπι.

«Αυτό δεν προκαλεί έκπληξη», λέει ο Γκράχαμ, «καθώς αυτά τα μοντέλα αναπαράγουν ό,τι βλέπουν στη βάση δεδομένων όπου έχουν εκπαιδευτεί. Είναι φορμαλιστικά — επαναλαμβάνουν τις ίδιες λέξεις ξανά και ξανά».

Καθηγητές αγγλικών που αξιολόγησαν τις εκθέσεις χωρίς να γνωρίζουν ποιες είχαν δημιουργηθεί με ΤΝ, περιέγραψαν τα κείμενα του ChatGPT ως «σχεδόν άψογα γλωσσικά και δομικά, αλλά χωρίς προσωπική εμβάθυνση ή ξεκάθαρες δηλώσεις». Τις χαρακτήρισαν «χωρίς ψυχή», γιατί «πολλές προτάσεις ήταν κενές από ουσία και από τα κείμενα έλειπε ο προσωπικός τόνος».

Η ομοιομορφία στην έκφραση εγείρει σοβαρά ερωτήματα και για την ατομική σκέψη. Όταν εκχωρούμε την αναζήτηση των δικών μας λέξεων, μήπως εκχωρούμε και τη διαδικασία διαμόρφωσης της δικής μας σκέψης;

Η διάβρωση της αυτονομίας

Η σκέψη κοστίζει. Η γνωσιακή εργασία καταναλώνει σημαντική νευρωνική ενέργεια και ο εγκέφαλος από τη φύση του προσπαθεί να εξοικονομεί πόρους όταν υπάρχει διαθέσιμη εναλλακτική.

Όμως, όταν μπορούμε άμεσα να επικαλεστούμε την ΤΝ για να επιλύσει τις πνευματικές μας εργασίες, ο εγκέφαλός μας ενδέχεται να προσαρμόζεται σε μια παθητική κατανάλωση των ίδιων μας των σκέψεων.

Για αιώνες, η ικανότητά μας για ανεξάρτητη σκέψη θεωρούνταν θεμέλιο της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Πολλοί υποστήριξαν ότι η αυτονομία απαιτεί την ικανότητα να συλλογιζόμαστε μόνοι μας. Μερικοί συμμετέχοντες της μελέτης είπαν ότι ένιωσαν «ενοχή» όταν χρησιμοποίησαν την ΤΝ, ακόμη κι αν πέτυχαν καλύτερα άμεσα αποτελέσματα. Αυτή η ενοχή ίσως αποτελεί σημαντικό σημάδι: μια διαισθητική κατανόηση ότι κάτι πολύτιμο χάνεται στη διαδικασία.

Όπως το έθεσε ένας συμμετέχων:

«Μοιάζει με αντιγραφή.»

Τι συμβαίνει με την αυτονομία όταν η σκέψη γίνεται μια υπηρεσία που αγοράζουμε από αλγορίθμους; Η μελέτη του MIT υποδηλώνει ότι κάθε εντολή που μας προσφέρει ευκολία μειώνει τη φλόγα της ανθρώπινης δημιουργικότητας — και πιθανώς της λογικής.

Η χρήση της ΤΝ είναι αναπόφευκτη.

«Το τρένο έχει φύγει από το σταθμό», είπε ο Γκράχαμ. «Αλλά πρέπει να αποφασίσουμε πώς θα το αφήσουμε να κυλήσει.»

Ίσως υπάρχει ο κατάλληλος χρόνος, τόπος και τρόπος για να χρησιμοποιούμε ΤΝ στη συγγραφή, πρόσθεσε. Με προσεκτική, στοχευμένη χρήση, η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει την παραγωγικότητα, ακόμα και τη δημιουργικότητα. Το κλειδί είναι η εγρήγορση και η πρόθεση: να ενθαρρύνουμε φοιτητές και χρήστες να είναι κριτικοί στοχαστές που ενεργοποιούν πρώτα το μυαλό τους — και ύστερα χρησιμοποιούν την ΤΝ ως εργαλείο, όχι ως δεκανίκι.

Δίωξη σε δύο Κινέζους υπηκόους για παράνομη εξαγωγή ημιαγωγών στην Κίνα

Οι αμερικανικές αρχές ανακοίνωσαν τη δίωξη δύο υπηκόων της Κίνας για παράνομη εξαγωγή ημιαγωγών υψηλής τεχνολογίας στην Κίνα, κατά παράβαση των εξαγωγικών περιορισμών για ευαίσθητες τεχνολογίες. Σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, οι δύο κατηγορούμενοι φέρονται να διοχέτευσαν ημιαγωγούς αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων στην κινεζική αγορά, χρησιμοποιώντας ενδιάμεσες χώρες για να αποκρύψουν τον τελικό αποδέκτη.

Το υπουργείο ανακοίνωσε στις 5 Αυγούστου ότι οι Γκενγκ Τσουάν, 28 ετών, κάτοικος Πασαντίνα, και Γιανγκ Σιγουέι, 28 ετών, κάτοικος Ελ Μόντε, κατηγορούνται για παραβίαση του Νόμου Μεταρρύθμισης Ελέγχου Εξαγωγών (Export Control Reform Act), αδίκημα που επισύρει ποινή φυλάκισης έως και 20 ετών. Ο Γκενγκ παραδόθηκε οικειοθελώς στις αρχές στις 2 Αυγούστου, ενώ η Γιανγκ συνελήφθη την ίδια ημέρα.

Οι συνήγοροι των κατηγορουμένων δεν ήταν διαθέσιμοι για σχόλια.

Κατά τις δικαστικές αρχές, από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Ιούλιο του 2025, οι δύο κατηγορούμενοι φέρονται να χρησιμοποίησαν την έδρα της εταιρείας τους, ALX Solutions Inc., στην Καλιφόρνια, για να εξάγουν προηγμένες μονάδες επεξεργασίας γραφικών (GPUs) προς τη Σιγκαπούρη και τη Μαλαισία — χώρες που χρησιμοποιούνται συχνά ως ενδιάμεσοι σταθμοί για την απόκρυψη της Κίνας ως τελικού προορισμού.

Οι εισαγγελικές αρχές ανέφεραν ότι η ALX Solutions δεν έλαβε πληρωμές από τους φερόμενους αποδέκτες στη Νοτιοανατολική Ασία, αλλά αντ’ αυτού πληρώθηκε από εταιρείες με έδρα το Χονγκ Κονγκ και την ηπειρωτική Κίνα, μεταξύ αυτών και συναλλαγή ύψους 1 εκατομμυρίου δολαρίων από κινεζική εταιρεία τον Ιανουάριο του 2024.

Χωρίς να κατονομάζεται η μάρκα ή το μοντέλο των ημιαγωγών, το υπουργείο Δικαιοσύνης τους περιέγραψε ως «τους ισχυρότερους GPU της αγοράς», σχεδιασμένους για χρήση σε αυτόνομα οχήματα, ιατρικά διαγνωστικά συστήματα και άλλες εφαρμογές που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη. Η εξαγωγή τέτοιων ημιαγωγών προς την Κίνα απαιτεί ειδική άδεια από το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ — άδεια που, σύμφωνα με τις αρχές, η ALX Solutions ουδέποτε αιτήθηκε ή εξασφάλισε.

Οι ερευνητές επισήμαναν ότι βρέθηκαν ενδείξεις που υποδεικνύουν προσπάθεια των κατηγορουμένων να παρακάμψουν τους ελέγχους εξαγωγών.

Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο ανέφερε ότι σε έρευνα στα γραφεία της ALX Solutions κατασχέθηκαν τα τηλέφωνα των δύο κατηγορουμένων, όπου εντοπίστηκαν μηνύματα που, σύμφωνα με τις αρχές, τεκμηριώνουν επικοινωνίες για την αποστολή ελεγχόμενων ημιαγωγών στην Κίνα μέσω Μαλαισίας, με στόχο την αποφυγή των αμερικανικών κανονισμών.

Ο Γκενγκ, κάτοχος άδειας μόνιμης διαμονής στις ΗΠΑ, αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση 250.000 δολαρίων. Η Γιανγκ, η οποία φέρεται να έχει υπερβεί τη διάρκεια ισχύος της θεώρησής της, παραμένει υπό κράτηση, με προγραμματισμένη ακρόαση για τις 12 Αυγούστου.

Η επίσημη απαγγελία κατηγοριών έχει οριστεί για τις 11 Σεπτεμβρίου.

Η υπόθεση εντάσσεται στο πλαίσιο των περιορισμών εξαγωγών που επέβαλε η κυβέρνηση Μπάιντεν τον Οκτώβριο του 2022, με στόχο τον περιορισμό της πρόσβασης της Κίνας σε προηγμένους ημιαγωγούς και τεχνολογικό εξοπλισμό παραγωγής τους, προκειμένου να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στον κινεζικό στρατό και να διατηρηθεί η αμερικανική υπεροχή στον τομέα.

Σε απάντηση, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας ξεκίνησε εκστρατεία επιτάχυνσης της εγχώριας καινοτομίας και παράκαμψης των ελέγχων. Το 2023, η Huawei παρουσίασε το Mate 60 Pro, ένα smartphone με κινεζικής κατασκευής επεξεργαστή 7 νανομέτρων — μια τεχνολογική εξέλιξη που χαιρετίστηκε από το Πεκίνο ως ένδειξη ανθεκτικότητας απέναντι στις κυρώσεις. Το γεγονός οδήγησε σε επανεξέταση της αποτελεσματικότητας των μέτρων από την κυβέρνηση Μπάιντεν.

Η κυβέρνηση Τραμπ, αν και διατηρεί αυστηρούς ελέγχους στις εξαγωγές των πιο προηγμένων ημιαγωγών, υποστηρίζει τη στρατηγική πώλησης ημιαγωγών χαμηλότερης ισχύος, με σκοπό να διατηρηθεί η εξάρτηση της κινεζικής βιομηχανίας από το αμερικανικό υλικό και να αποθαρρυνθεί η ανάπτυξη εναλλακτικών εγχώριων λύσεων.

Του Bill Pan