Δευτέρα, 21 Ιούλ, 2025

Η Northvolt κηρύσσει πτώχευση

Η σουηδική κατασκευάστρια μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων (EV) Northvolt κατέθεσε αίτηση πτώχευσης στη Σουηδία. Η εταιρεία ανακοίνωσε στις 12 Μαρτίου ότι έπειτα από «εξαντλητικές προσπάθειες διερεύνησης όλων των διαθέσιμων μέσων για την εξασφάλιση ενός βιώσιμου οικονομικά και λειτουργικά μέλλοντος», προχώρησε στην κατάθεση αίτησης πτώχευσης.

Η Northvolt θεωρείτο βασικός παράγοντας στα σχέδια της Ευρώπης για την επίτευξη των στόχων της καθαρής ενέργειας. Σύμφωνα με έγγραφα, το χρέος της εταιρείας στα τέλη Ιανουαρίου ξεπερνούσε τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την πτώχευση μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία των σουηδικών επιχειρήσεων.

Η εταιρεία, που ιδρύθηκε από πρώην στελέχη της Tesla, είχε εξασφαλίσει περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχικό κεφάλαιο και δάνεια από την ίδρυσή της το 2016. Η Northvolt στόχευε να αποτελέσει ένα «βιώσιμο πρότυπο για την κατασκευή μπαταριών», με το εργοστάσιό της στο Σκελέφτεο στη βόρεια Σουηδία να μειώνει την εξάρτηση των δυτικών αυτοκινητοβιομηχανιών από τις κινεζικές εταιρείες.

Η εταιρεία είχε λάβει παραγγελίες αξίας 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων από σημαντικούς πελάτες, όπως οι BMW, Fluence, Scania, Volvo Cars και Volkswagen Group. Ωστόσο, στην ανακοίνωση πτώχευσης ανέφερε ότι είχε αντιμετωπίσει «συσσωρευμένες προκλήσεις τους τελευταίους μήνες που επιδείνωσαν τη χρηματοοικονομική της θέση, μεταξύ των οποίων η αύξηση του κόστους κεφαλαίου, η γεωπολιτική αστάθεια, οι συνεπαγόμενες διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι μεταβολές στη ζήτηση της αγοράς». Διευκρινίστηκε επίσης ότι οι θυγατρικές Northvolt Germany και Northvolt North America δεν έχουν καταθέσει αίτηση πτώχευσης στις αντίστοιχες χώρες τους.

Οι επιπτώσεις στα σχέδια της ΕΕ

Η πτώχευση της Northvolt αποτελεί σημαντικό πλήγμα για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί αυτάρκης στην παραγωγή μπαταριών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, από το 2035 όλα τα νέα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην αγορά δεν θα επιτρέπεται να εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, καθιστώντας παράνομη την πώληση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Ενώ η ΕΕ ήλπιζε ότι η Northvolt θα υποστήριζε την εγχώρια παραγωγή μπαταριών, οι ευρωπαϊκές πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων καταγράφουν σημαντική πτώση, με τις εταιρείες να αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από τους Κινέζους κατασκευαστές. Η Northvolt είχε ήδη καταθέσει αίτηση προστασίας από τους πιστωτές στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, δηλώνοντας ότι «η ρευστότητα της εταιρείας είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο».

Κρατικές ενισχύσεις δισεκατομμυρίων

Το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εγκρίνει τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ύψους 902 εκατομμυρίων ευρώ από τη Γερμανία για την κατασκευή εργοστασίου της Northvolt στο Χάιντε, στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν, στη βόρεια Γερμανία. Η ενίσχυση αυτή είχε στόχο να αποτρέψει την επένδυση από το να μεταφερθεί εκτός Ευρώπης, καθώς η Northvolt εξέταζε το ενδεχόμενο να δημιουργήσει το εργοστάσιο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το ίδιο έτος, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ανακοίνωσε ότι χρηματοδοτούσε την επέκταση του εργοστασίου της Northvolt με περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια, στο πλαίσιο συνολικής χρηματοδότησης ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η τράπεζα δεν απάντησε σε ερώτημα της Epoch Times σχετικά με το συνολικό ποσό που είχε δοθεί μέχρι σήμερα στην Northvolt.

Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι εξακολουθούν να γίνονται διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση νέων επενδυτών για το εργοστάσιο της Northvolt, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι υπάρχει δυνατότητα να βρεθεί λύση.

Η Porsche, η οποία είχε συμβόλαιο προμήθειας μπαταριών με τη Northvolt, ανακοίνωσε ότι έχει ήδη αρχίσει να αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Ο διευθύνων σύμβουλος της Porsche και της Volkswagen, Όλιβερ Μπλούμε, τόνισε ότι παραμένει πεπεισμένος πως η Ευρώπη χρειάζεται ικανούς κατασκευαστές μπαταριών. Τον Ιούνιο του 2023, η BMW είχε ακυρώσει παραγγελία αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς η Northvolt δεν κατάφερε να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για μακροπρόθεσμη προμήθεια μπαταριών.

Τεράστιο λάθος

Αντιδρώντας στην είδηση της χρεοκοπίας της Northvolt, ο ερευνητής Μπεν Πάιλ, ο οποίος διευθύνει την εκστρατεία Climate Debate UK, δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times ότι οι υπεύθυνοι χάραξης «πράσινης» πολιτικής αρνούνται να ακούσουν οποιαδήποτε κριτική στις πολιτικές τους, παρά το γεγονός ότι η αποβιομηχάνιση και η αποτυχία ανάπτυξης εγχώριων πράσινων βιομηχανιών ήταν μια πολύ προφανής συνέπεια των φιλοδοξιών τους εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια.

Ο Πάιλ επεσήμανε ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είχαν επί μακρόν υποσχεθεί πως η αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία θα δημιουργούσε κίνητρα για την εγχώρια παραγωγή στον τομέα της «πράσινης» τεχνολογίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, τόσο στη Βρετανία όσο και στην Ευρώπη, οι κατασκευαστές «πράσινης» τεχνολογίας εξακολουθούν να εξαρτώνται από χώρες όπως η Κίνα για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις βιομηχανίες της Ανατολής, όπου δεν υφίστανται παρόμοιοι κανονισμοί. Επιπλέον, επεσήμανε ότι η παραγωγή πρώτων υλών και η βιομηχανική κατασκευή στις χώρες αυτές επωφελούνται από χαμηλότερες τιμές ενέργειας, χάρη στη φθηνότερη ενέργεια και σε άλλους παράγοντες που μειώνουν το κόστος. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τίποτα δεν φαίνεται ικανό να τους πείσει πως έχουν διαπράξει ένα τεράστιο λάθος.

Από την πλευρά της, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times ότι η Επιτροπή ήταν ενήμερη για την ανακοίνωση της Northvolt. Τόνισε ότι δεν εναπόκειται στην Επιτροπή να σχολιάσει αποφάσεις που λαμβάνουν ιδιωτικές εταιρείες για εμπορικούς λόγους, προσθέτοντας πως η Επιτροπή παραμένει πλήρως προσηλωμένη στις φιλοδοξίες της για την ευρωπαϊκή βιομηχανία μπαταριών και συνεχίζει να υποστηρίζει τον συγκεκριμένο τομέα, ο οποίος βρίσκεται στον πυρήνα του στόχου της για απαλλαγή από τον άνθρακα.

Του Owen Evans
Με πληροφορίες από το Reuters

Ο γερμανικός στρατός συρρικνώνεται και γερνά, σύμφωνα με αναφορά

Ο στρατός της Γερμανίας γερνά και συρρικνώνεται, προειδοποίησε η Γερμανίδα κοινοβουλευτική επίτροπος για τις Ένοπλες Δυνάμεις Έβα Χεγκλ, καθώς η χώρα συζητά μια προσπάθεια μαζικής αύξησης των αμυντικών δαπανών στον απόηχο των πρόσφατων εκλογών.

Σε μια ετήσια έκθεση που κυκλοφόρησε στις 11 Μαρτίου, η Χεγκλ έγραψε ότι παρά την κίνηση στρατολόγησης που πυροδότησε η εμφάνιση του πολέμου στην Ουκρανία, το προσωπικό του γερμανικού στρατού (Bundeswehr) αριθμούσε 181.200 άτομα το 2024 — από 181.540 το 2023.

«Ταυτόχρονα, ο Bundeswehr ‘γερνάει’», έγραψε η Χεγκλ. «Ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 32,4 έτη στο τέλος του 2019, αυξήθηκε στα 34 έτη στο τέλος του 2024.

«Πρέπει να σταματήσουμε επειγόντως και να αντιστρέψουμε αυτή την τάση».

Σύμφωνα με τη Χεγκλ, η οποία ενεργεί ως συνήγορος του υπηρεσιακού προσωπικού και ασκεί κοινοβουλευτική εποπτεία, ο εξοπλισμός, τα όπλα και η υποδομή του γερμανικού στρατού είναι επίσης σε κακή κατάσταση.

«Ορισμένοι από τους στρατώνες και τα κτίσματα παραμένουν σε κακή κατάσταση», αναφέρει η έκθεση της Χεγκλ.

Παρά το ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που διοχετεύθηκε στο Κοινοβούλιο από τον απερχόμενο Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία το 2022, ο γερμανικός στρατός εξακολουθεί να μην έχει ό,τι χρειάζεται για να πολεμήσει σε μια σύγχρονη σύγκρουση, σύμφωνα με την έκθεση.

Χρειάζεται να ανανεώσει τα μαχητικά οχήματα πεζικού, τα ναυτικά μαχητικά πλοία και την πυραυλική άμυνα, καθώς και να προσθέσει περισσότερα μαχητικά μη επανδρωμένα οχήματα, οπλικά συστήματα και πυρομαχικά, αναφέρει η έκθεση.

«Ο γερμανικός στρατός έχει ακόμη πολύ λίγα από όλα», είπε η Χεγκλ σε συνέντευξη Τύπου.

Σύμφωνα με την έκθεση, αν και το ειδικό ταμείο που δημιουργήθηκε είχε βοηθήσει στη βελτίωση της στρατολόγησης, στην ανάπτυξη υποδομών και στην επιτάχυνση της προμήθειας νέων όπλων, τα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις «δεν είναι ακόμη ορατά, αισθητά ή μετρήσιμα» και περίπου το 82 τοις εκατό των χρημάτων έχει πλέον εξαντληθεί.

«Για να ολοκληρωθούν ή να συνεχιστούν τα σημαντικά έργα που ξεκίνησαν μέσω του ειδικού ταμείου, είναι απαραίτητη η αύξηση του τακτικού αμυντικού προϋπολογισμού», αναφέρει η έκθεση.

Οι αποκαλύψεις της έκθεσης μπορεί να έκαναν ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο της Γερμανίας να αυξήσει το στρατιωτικό προσωπικό σε περισσότερους από 200.000, στόχος που είχε μετατεθεί από το 2025 στο 2031 πριν από δύο χρόνια.

Η αυξημένη χρηματοδότηση επέτρεψε στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, να επιτύχει τον στόχο των  αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) το 2024 για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά η διατήρηση και η αύξηση αυτών των δαπανών θα απαιτήσει άλλη νομοθεσία.

Η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση του προσδοκώμενου Καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να σχηματίσουν συνασπισμό μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Τα κόμματα επιδιώκουν να αναθεωρήσουν τους κανόνες δανεισμού της χώρας, για να χρηματοδοτήσουν μια αύξηση 500 δισεκατομμυρίων ευρώ στον κρατικό δανεισμό για την άμυνα και τις υποδομές.

Συμφώνησαν να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από το αυστηρό συνταγματικό όριο δανεισμού της Γερμανίας, γνωστό ως ‘φρένο χρέους’.

Το φρένο χρέους περιορίζει το διαρθρωτικό καθαρό δανεισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35% του ΑΕΠ, προσαρμοσμένο για τον οικονομικό κύκλο.

Αντιμετωπίζουν όμως αντίσταση στο Κοινοβούλιο, όπου η αλλαγή στο σύνταγμα απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων.

Στις 10 Μαρτίου, οι Πράσινοι, οι οποίοι κατέχουν 85 από τις 630 έδρες του γερμανικού Κοινοβουλίου (Bundestag), ορκίστηκαν να σταματήσουν τα σχέδια.

«Δεν θα επιτρέψουμε να εκβιαζόμαστε ούτε θα επιτρέψουμε στον Φρίντριχ Μερτς και τον [συναρχηγό του SPD] Λαρς Κλίνγκμπαϊλ να καταχραστούν μια δύσκολη κατάσταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας», δήλωσε η συναρχηγός των Πρασίνων Φραντσέσκα Μπράντνερ.

«Αυτό είναι κάτι που δεν εξυπηρετεί ούτε τη χώρα ούτε τα συμφέροντά μας στην Ευρώπη.»

Τα σχέδια της Γερμανίας έρχονται εν μέσω μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής προσπάθειας για ενίσχυση των δαπανών μετά από δηλώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ότι σκοπεύουν να περιορίσουν την εμπλοκή τους στην προστασία της Ευρώπης από τη Ρωσία.

Σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες στις 6 Μαρτίου, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τάχθηκαν υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών και της περαιτέρω υποστήριξης της Ουκρανίας, εγκρίνοντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο σχέδιο δανείου ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και για την αγορά συστημάτων αεράμυνας, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και «στρατηγικών μέσων» όπως οι αεροπορικές μεταφορές.

Στις 11 Μαρτίου ήρθε περαιτέρω σαφήνεια σχετικά με αυτά τα σχέδια. Η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι τα χρήματα από αυτά τα δάνεια πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων ευρωπαϊκής κατασκευής.

«Αυτά τα δάνεια πρέπει να δοθούν σε αγορές από Ευρωπαίους παραγωγούς, για να βοηθήσουν στην ενίσχυση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σημειώνοντας πως «τα συμβόλαια πρέπει να είναι πολυετή, για να δώσουν στην βιομηχανία την προβλεψιμότητα» που χρειάζεται, και πως οι χώρες θα πρέπει να αγοράσουν εξοπλισμό μαζί σε ομάδες επειδή είδαν «πόσο ισχυρό μπορεί να είναι αυτό».

Του Γκι Μπιρτσάλ

Με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press

Παγκόσμιο εμπόριο: Αναμένεται ανάπτυξη παρά τους δασμούς των ΗΠΑ

Παρά τις αλλαγές στην εμπορική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών, το παγκόσμιο εμπόριο προβλέπεται να αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό 3,1% τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με την έκθεση DHL Trade Atlas 2025, που δημοσιεύθηκε στις 12 Μαρτίου σε συνεργασία με το Stern School of Business του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.

Οι παγκόσμιοι όγκοι εμπορίου, οι οποίοι μετρούν τις πραγματικές ποσότητες αγαθών που διακινούνται διατηρώντας τις τιμές σταθερές, αναμένεται να αυξηθούν με σύνθετο ετήσιο ρυθμό 3,1% την περίοδο 2024-2029. Η έκθεση επισημαίνει ότι, παρά τις αβεβαιότητες που σχετίζονται με τις αλλαγές στην εμπορική πολιτική των ΗΠΑ, αυτή η αύξηση συνιστά μια ήπια επιτάχυνση σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία. Ακόμη και στην περίπτωση πλήρους εφαρμογής των προτεινόμενων δασμών από τη κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, καθώς και των αντίμετρων που έχουν ανακοινώσει άλλες χώρες, η ανάπτυξη του εμπορικού όγκου θα συνεχιστεί, αν και με βραδύτερο ρυθμό.

Ο διευθύνων σύμβουλος της DHL Express Τζον Πίρσον δήλωσε ότι η έκθεση παρέχει ιδιαίτερα ενθαρρυντικά στοιχεία, καθώς εξακολουθεί να υπάρχει σημαντικό περιθώριο ανάπτυξης του εμπορίου τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες.

Η έκθεση διαπιστώνει επίσης ότι το παγκόσμιο εμπόριο έχει ξεπεράσει μεγάλες προκλήσεις, όπως η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, η πανδημία COVID-19 και οι γεωπολιτικές εντάσεις, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα.

Αύξηση της αξίας του εμπορίου στις ΗΠΑ

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αξία του εμπορίου, που αναφέρεται στη χρηματική αξία των διακινούμενων αγαθών χωρίς προσαρμογή για τον πληθωρισμό, προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια από το 2024 έως το 2029, φτάνοντας συνολικά τα 6,6 τρισεκατομμύρια δολάρια. Οι εισαγωγές των ΗΠΑ, αξίας 3,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων το 2024, αναμένεται να αυξηθούν κατά 654,98 δισεκατομμύρια δολάρια, φτάνοντας περίπου τα 3,96 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2029. Αντίστοιχα, οι εξαγωγές, που ανέρχονται σε 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 515,68 δισεκατομμύρια δολάρια, διαμορφώνοντας το συνολικό ποσό στα 2,62 τρισεκατομμύρια δολάρια για την ίδια περίοδο.

Η έκθεση επισημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να εξαρτώνται σημαντικά από αγαθά που παράγονται στην Κίνα, παρά τις προσπάθειες επέκτασης των προμηθευτικών πηγών λόγω των συνεχιζόμενων εμπορικών συγκρούσεων. Το ποσοστό των άμεσων εισαγωγών των ΗΠΑ από την Κίνα μειώθηκε στο 2,6% του παγκόσμιου εμπορίου στις αρχές του 2024, από 3,5% το 2016, ωστόσο το έμμεσο εμπόριο –δηλαδή προϊόντα που προέρχονται από την Κίνα και εισέρχονται στις ΗΠΑ μέσω τρίτων χωρών – δεν παρουσιάζει σημαντική μείωση, δείχνοντας ότι η εξάρτηση από την κινεζική παραγωγή παραμένει υψηλή.

Ο Στίβεν Α. Όλτμαν, ανώτερος ερευνητής στο NYU Stern, τόνισε ότι, παρά τις απειλές για το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, το διεθνές εμπόριο έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα ανθεκτικό, καθώς προσφέρει σημαντικά οφέλη στις οικονομίες και τις κοινωνίες.

Περιφερειακές τάσεις και αύξηση εμπορικών αποστάσεων

Σε περιφερειακό επίπεδο, οι ταχύτερα αναπτυσσόμενες εμπορικές αξίες για την περίοδο 2024-2029 προβλέπονται για τη Νότια και Κεντρική Ασία, την Υποσαχάρια Αφρική και τη Νοτιοανατολική Ασία, με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ 5% και 6%. Η Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, αναμένεται να σημειώσει μέτρια ετήσια ανάπτυξη του εμπορικού όγκου, περίπου 2,7%, ελαφρώς χαμηλότερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

Η Ινδία, το Βιετνάμ, η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες αναδεικνύονται ως οι χώρες με τη μεγαλύτερη αναμενόμενη εμπορική ανάπτυξη, τόσο σε ταχύτητα όσο και σε απόλυτο μέγεθος. Ειδικότερα, η Ινδία προβλέπεται να έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη απόλυτη αύξηση στους παγκόσμιους εμπορικούς όγκους, μετά την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τέλος, η έκθεση επισημαίνει ότι παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον για εγγύτητα με τις χώρες παραγωγής, οι πραγματικές αποστάσεις του διεθνούς εμπορίου συνεχίζουν να αυξάνονται. Η μέση απόσταση για τα διακινούμενα αγαθά έφτασε σε νέο ρεκόρ 5.000 χιλιομέτρων τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, γεγονός που υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη οικονομική παγκοσμιοποίηση παρά τις προκλήσεις.

Του Chase Smith

Εμπορική ένταση μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ: Η Γερμανία προειδοποιεί για ‘κατάλληλη’ απάντηση στους νέους δασμούς

Σε τροχιά κλιμάκωσης κινείται η εμπορική διαμάχη μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών, μετά την πρόσφατη απόφαση της Ουάσιγκτον να επιβάλει νέους δασμούς στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την Ευρώπη. Η κίνηση αυτή προκάλεσε την άμεση και έντονη αντίδραση του Γερμανού καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, ο οποίος χαρακτήρισε «λανθασμένες» τις αμερικανικές αποφάσεις και προειδοποίησε για «γρήγορη και κατάλληλη» απάντηση από ευρωπαϊκής πλευράς.

«Στο εμπόριο χρειαζόμαστε λιγότερα και όχι περισσότερα εμπόδια και για αυτό θεωρώ λανθασμένες τις αποφάσεις των ΗΠΑ σχετικά με την τελωνειακή πολιτική», δήλωσε χαρακτηριστικά ο καγκελάριος κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα στο Βερολίνο. Ο Σολτς παραδέχθηκε επίσης ότι οι νέοι δασμοί θα πλήξουν ιδιαίτερα τη Γερμανία, η οποία αποτελεί μία από τις ισχυρότερες εξαγωγικές οικονομίες της Ευρώπης.

Η ευρωπαϊκή θέση: Διάλογος αλλά και αντίμετρα

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα υπογράμμισε την ανάγκη αποφυγής περαιτέρω κλιμάκωσης και τη διάθεση της ΕΕ για διάλογο. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι η Ευρώπη είναι έτοιμη να απαντήσει με «ανάλογα και επαρκή» μέτρα.

«Πρέπει να αποφευχθεί η κλιμάκωση», ανέφερε ο Κόστα, προσθέτοντας ότι «η ΕΕ προτείνει μια ανάλογη και επαρκή απάντηση στην τρέχουσα κατάσταση, η οποία απαιτεί διάλογο και διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ». Υπογράμμισε επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «είναι ανοιχτή σε συνομιλίες με την Ουάσιγκτον για τυχόν εμπορικές ανισορροπίες».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή της να απαντήσει στους αμερικανικούς δασμούς, με τον εκπρόσωπο του γερμανικού υπουργείου Οικονομίας, Στέφαν Γκάμπριελ Χάουφε, να σημειώνει ότι η χώρα του υποστηρίζει την απόφαση των Βρυξελλών για περαιτέρω διαπραγματεύσεις και διάλογο με τις ΗΠΑ, καθώς «δεν ενδιαφερόμαστε για μια σύγκρουση δασμών».

Η αμερικανική οπτική: Η προστασία της εγχώριας βιομηχανίας

Η αμερικανική πλευρά φαίνεται αποφασισμένη να προστατεύσει τις εγχώριες βιομηχανίες χάλυβα και αλουμινίου, θεωρώντας την επιβολή δασμών αναγκαίο μέτρο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους έναντι των εισαγωγών.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα για την προστασία των αμερικανικών επιχειρήσεων από αθέμιτες πρακτικές ανταγωνισμού, με ιδιαίτερη έμφαση στην υπερπαραγωγή που προέρχεται κυρίως από την Κίνα. Παράλληλα, η Ουάσιγκτον θεωρεί πρωταρχικής σημασίας τη διασφάλιση της εθνικής οικονομικής ασφάλειας.

Παρά την αποφασιστικότητα της αμερικανικής κυβέρνησης, παρατηρητές επισημαίνουν ότι υπάρχει επιφυλακτικότητα σχετικά με μια ενδεχόμενη κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου με την Ευρώπη, δεδομένων των στενών πολιτικών και οικονομικών δεσμών μεταξύ των δύο πλευρών.

Το ευρύτερο πλαίσιο: Ανταγωνιστικότητα και άμυνα

Η συζήτηση για τους δασμούς και τις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Ο Αντόνιο Κόστα επεσήμανε ότι η επικείμενη σύνοδος κορυφής της ΕΕ θα επικεντρωθεί στην ανταγωνιστικότητα, η οποία συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση της ευρωπαϊκής αμυντικής ικανότητας.

«Η επένδυση στην ευρωπαϊκή άμυνα σημαίνει επίσης επένδυση στις βιομηχανίες μας, στην τεχνολογία μας, σε θέσεις εργασίας για τους πολίτες μας», τόνισε ο Κόστα, προσθέτοντας ότι «η Ευρώπη χρειάζεται μια ισχυρή, ανταγωνιστική οικονομία για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο προκλήσεων. Η ευημερία και η ασφάλεια είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος».

Ο Σολτς, από την πλευρά του, υπογράμμισε την ανάγκη όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ «να κάνουν περισσότερα για την άμυνα», χαρακτηρίζοντάς το «ένα από τα βασικά καθήκοντα σε εθνικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τα επόμενα χρόνια και δεκαετίες».

Προοπτικές και συμπεράσματα

Η τρέχουσα εμπορική διαμάχη μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ αναδεικνύει τις προκλήσεις ενός παγκόσμιου εμπορικού συστήματος όπου οι μεγάλες οικονομικές δυνάμεις επιδιώκουν να ισχυροποιήσουν τη θέση τους, ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζουν την ανάγκη για συνεργασία.

Αν και οι θέσεις των δύο πλευρών συγκλίνουν στον στόχο αποφυγής μιας ευρείας εμπορικής σύγκρουσης, παραμένουν σημαντικές διαφωνίες ως προς την εφαρμογή συγκεκριμένων πολιτικών. Η ΕΕ τάσσεται υπέρ του διαλόγου και των διαπραγματεύσεων, διατηρώντας ωστόσο το δικαίωμα να λάβει αντίμετρα, ενώ οι ΗΠΑ εμφανίζονται αποφασισμένες να υπερασπιστούν τις πολιτικές τους για λόγους εθνικής οικονομικής ασφάλειας.

Η Ρωσία εντείνει την αντεπίθεσή της στο Κουρσκ – Προτάσεις για εκεχειρία

Οι μάχες στην περιφέρεια Κουρσκ, στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας, συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, καθώς η Μόσχα εντείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της. Ρωσικές δυνάμεις έχουν ανακαταλάβει σημαντικά εδάφη που είχαν περιέλθει στον έλεγχο της Ουκρανίας από τον Αύγουστο του 2023, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις δέχονται αυξανόμενη πίεση. Παράλληλα, βρίσκεται στο τραπέζι πρόταση για προσωρινή εκεχειρία 30 ημερών, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από την Ουκρανία, με την αντίδραση της Ρωσίας να εκκρεμεί.

Προέλαση των ρωσικών δυνάμεων

Από τις 8 Μαρτίου, οι ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν μια νέα φάση επιθέσεων στην περιοχή του Κουρσκ, με την ανακατάληψη τουλάχιστον 12 οικισμών και συνολικής έκτασης περίπου 40 τετραγωνικών μιλίων, όπως αναφέρουν. Η ρωσική κρατική υπηρεσία ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι η επιχείρηση διεξήχθη από την ειδική μονάδα Akhmat και το 30ό μηχανοκίνητο σύνταγμα τυφεκιοφόρων. Οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται πως χρησιμοποίησαν εναλλακτικές τακτικές διείσδυσης, συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησης στρατευμάτων μέσω εγκαταλελειμμένων αγωγών φυσικού αερίου.

Ο Ρώσος στρατηγός Άπτι Αλαουντίνοφ δήλωσε πως η επιχείρηση προκάλεσε αποδιοργάνωση στις ουκρανικές γραμμές, ενώ η Ουκρανία υποστήριξε ότι αντελήφθη άμεσα τη ρωσική διείσδυση και αντέδρασε με βολές πυροβολικού, ρουκετών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Στις 12 Μαρτίου, η Μόσχα ανακοίνωσε πως έχει πλέον υπό τον έλεγχό της σχεδόν το σύνολο της περιοχής γύρω από την πόλη Σούτζα, με τον Πούτιν να επισκέπτεται την περιοχή και να δηλώνει ότι στόχος είναι η πλήρης εκκαθάριση των ουκρανικών δυνάμεων.

Η αντίδραση της Ουκρανίας

Το Κίεβο επιβεβαίωσε τις σφοδρές μάχες, επισημαίνοντας πως οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί βαριές απώλειες, με περισσότερους από 54.000 στρατιώτες να έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στις συγκρούσεις από τον Αύγουστο. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν έχουν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες πηγές.

Παρά τις ρωσικές προελάσεις, η ουκρανική ηγεσία δήλωσε πως συνεχίζει να διατηρεί έλεγχο σε κάποιες θέσεις στην περιοχή, αν και στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η παρουσία των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ πλησιάζει στο τέλος της.

Ορισμένοι Ουκρανοί αξιωματούχοι είχαν υπονοήσει πως η διατήρηση ελέγχου στο Κουρσκ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως διαπραγματευτικό όπλο έναντι των ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων στην ανατολική Ουκρανία. Με τις πρόσφατες εξελίξεις, ωστόσο, αυτή η στρατηγική τίθεται εν αμφιβόλω.

Πρόταση για εκεχειρία

Σε διπλωματικό επίπεδο, οι Ουκρανοί εκπρόσωποι έχουν εκφράσει τη στήριξή τους σε πρόταση εκεχειρίας 30 ημερών, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για περαιτέρω ειρηνευτικές συνομιλίες. Η Μόσχα, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανταποκριθεί επίσημα στην πρόταση, ενώ συνεχίζει τις επιχειρήσεις της.

Η κατάσταση στο Κουρσκ ενδέχεται να διαμορφώσει τις ευρύτερες διαπραγματεύσεις για την εξέλιξη του πολέμου, με τις επόμενες ημέρες να κρίνονται καθοριστικές για το μέλλον των συγκρούσεων στην περιοχή.

Το Ισραήλ στο πλευρό των Δρούζων της Συρίας εν μέσω πολιτικών αναταράξεων

Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα υπερασπιστεί τη μειονότητα των Δρούζων στη νότια Συρία, εν μέσω των εξελίξεων που αφορούν τη νέα κυβέρνηση της χώρας. Η απόφαση αυτή ελήφθη ως αντίδραση στη μεταχείριση που επιφυλάσσει το νέο συριακό καθεστώς στην αλαουιτική μειονότητα.

Εκπρόσωπος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου χαρακτήρισε τις πρόσφατες επιθέσεις κατά των Αλαουιτών στις παράκτιες περιοχές της Συρίας ως «σφαγή αμάχων». Σε ενημέρωση Τύπου στις 10 Μαρτίου, ο εκπρόσωπος Νταβίντ Μένσερ δήλωσε ότι το Ισραήλ είναι έτοιμο, αν χρειαστεί, να υπερασπιστεί τον πληθυσμό των Δρούζων στη Συρία από τις δυνάμεις του νέου καθεστώτος, τονίζοντας πως δεν θα επιτρέψει να βλαφθεί η κοινότητα.

Οι Δρούζοι, οι οποίοι ακολουθούν μια θρησκεία που προέρχεται από το Ισλάμ, έχουν κοινότητες και στο Ισραήλ και στον Λίβανο. Ο πληθυσμός των Δρούζων στο Ισραήλ περιλαμβάνει 24.000 άτομα που ζουν στα Υψίπεδα του Γκολάν, περιοχή που το Ισραήλ κατέλαβε κατά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967 και αργότερα προσάρτησε. Η προσάρτηση αυτή αναγνωρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες αλλά όχι από τη διεθνή κοινότητα.

Το Ισραήλ διατηρεί καλές σχέσεις με τη δική του δρουζική κοινότητα, πολλά μέλη της οποίας υπηρετούν στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις.

Οι Δρούζοι είχαν ευθυγραμμιστεί με το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ κατά τη διάρκεια της πεντηκονταετούς διακυβέρνησής του και παραμένουν αβέβαιοι για τις συνέπειες της αλλαγής εξουσίας. Ο ανατραπείς πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ, ανήκει στους Αλαουίτες, οι οποίοι ακολουθούν ένα παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ με στοιχεία γνωστικισμού, χριστιανισμού και εσωτερισμού.

Η ανακοίνωση του ισραηλινού πρωθυπουργικού γραφείου ήρθε σε μια περίοδο κατά την οποία το νέο συριακό καθεστώς προσπαθεί να επιβάλει την εξουσία του σε περιοχές της χώρας όπου κυριαρχούν διάφορες εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες.

Παραμένει ασαφές το πώς θα επηρεαστούν οι Δρούζοι της Συρίας από τη συμφωνία που υπέγραψε στις 10 Μαρτίου η νέα κυβέρνηση με τις κουρδικές Δημοκρατικές Δυνάμεις της Συρίας (SDF), που μέχρι πρότινος ήλεγχαν τις πετρελαιοφόρες περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας.

Σύμφωνα με αυτήν τη συμφωνία, όλοι οι πολιτικοί και στρατιωτικοί θεσμοί στη βορειοανατολική Συρία, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών περασμάτων, των αεροδρομίων και των πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, θα ενσωματωθούν στη διοίκηση του συριακού κράτους. Παράλληλα, ανεπιβεβαίωτες αναφορές έκαναν λόγο για αντίστοιχη συμφωνία στην επαρχία Σουγουέιντα, όπου πλειοψηφούν οι Δρούζοι, σύμφωνα με δημοσίευμα της Times of Israel, στις 11 Μαρτίου.

Με βάση αυτήν τη συμφωνία, οι δυνάμεις ασφαλείας των Δρούζων θα υπάγονται στο συριακό Υπουργείο Εσωτερικών, η αστυνομία θα προέρχεται από την τοπική κοινότητα, αλλά ο κυβερνήτης της επαρχίας και ο αρχηγός της αστυνομίας δεν θα είναι Δρούζοι. Οι Δρούζοι θα μπορούν να υπηρετούν στη δημόσια διοίκηση.

Η επαρχία Σουγουέιντα συνορεύει με την Ιορδανία, αλλά όχι με το Ισραήλ.

Η νέα κυβέρνηση της Συρίας σχηματίστηκε από μέλη της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), μιας σουνιτικής ισλαμιστικής οργάνωσης που οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηρίσει ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση. Η HTS είχε συνδεθεί με την αλ Κάιντα και για ένα διάστημα με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS), πριν αποσχιστεί και από τις δύο ομάδες.

Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων μαχών για τον έλεγχο των παράκτιων περιοχών όπου ζουν οι Αλαουίτες, η νέα κυβέρνηση της Συρίας φέρεται να σκότωσε 973 αμάχους και 250 Αλαουίτες μαχητές, ενώ περισσότεροι από 230 κυβερνητικοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πολλοί θεωρούν τις επιθέσεις αυτές ως πράξεις αντεκδίκησης.

Βίντεο που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρονται να δείχνουν κυβερνητικούς στρατιώτες να φορτώνουν Αλαουίτες σε φορτηγά και να τους ποδοπατούν, ενώ άλλα καταγράφουν εκτελέσεις Αλαουιτών στους δρόμους.

Μέλη των συριακών δυνάμεων επιβαίνουν σε ένα όχημα στη Λαττάκεια της Συρίας, στις 7 Μαρτίου 2025. (Karam al-Masri/Reuters)

 

Η συριακή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα διεξάγει έρευνα για τα γεγονότα.

Ο Ισραηλινός εκπρόσωπος Νταβίντ Μένσερ υπενθύμισε ότι το Ισραήλ είχε προειδοποιήσει τη διεθνή κοινότητα να κρίνει τη νέα κυβέρνηση της Συρίας από τις πράξεις της και όχι από τα λόγια της. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατάσταση επιβεβαιώνει τη βαρβαρότητα της τζιχαντιστικής διακυβέρνησης και της τρομοκρατίας.

Το Ισραήλ δεν θα ανεχθεί την παρουσία τρομοκρατικών στοιχείων και ένοπλων δυνάμεων που αποτελούν απειλή για τους πολίτες του στα νότια σύνορα της Συρίας, ενώ οι προσπάθειες του νέου καθεστώτος και των τρομοκρατικών οργανώσεων να εδραιωθούν στην περιοχή θα αποτραπούν.

Μαχητές της νέας συριακής κυβέρνησης γεμίζουν έναν εκτοξευτή πυραύλων στη Μπανίγια. Συρία, 7 Μαρτίου 2025. (Ali Haj Suleiman/Getty Images)

 

Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) κινήθηκαν γρήγορα προς τη βόρεια Συρία, καταλαμβάνοντας στρατιωτικές βάσεις κοντά στα σύνορα και εξουδετερώνοντας εγκαταστάσεις του πρώην καθεστώτος για να αποτρέψουν την κατάληψή τους από εχθρικές δυνάμεις.

Η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε επίσης πενταετές σχέδιο ύψους 1,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη των Δρούζων και των Τσερκέζων στο βόρειο Ισραήλ, ενώ ανακοίνωσε πρωτοβουλία για την απασχόληση των Σύρων Δρούζων σε ισραηλινές πόλεις στα Υψίπεδα του Γκολάν.

Του Dan M. Berger

Με πληροφορίες από το Associated Press και το Reuters

Ημέρα Φροντιστή ατόμων με άνοια στο Μέγαρο Μουσικής

Την Πέμπτη 20 Μαρτίου, με αφορμή την Ημέρα Φροντιστή ατόμων με άνοια, η Εταιρεία Alzheimer Αθηνών και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών συμπράττουν, για μια ακόμα χρονιά, σε μια ημερίδα ενημέρωσης και υποστήριξης για την κοινότητα των φροντιστών. Η εκδήλωση φιλοξενείται στην αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος» του Μεγάρου Μουσικής ως μια ανοιχτή πρόσκληση σε οικογενειακούς φροντιστές ατόμων με άνοια. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η ίδρυση, η λειτουργία και το έργο της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών ταυτίζεται με την έγνοια για τον φροντιστή/την φροντίστρια του ατόμου με άνοια. Η θέσπιση της Ημέρας Φροντιστή αντανακλά την ανάγκη υπενθύμισης πως και οι φροντιστές χρήζουν μέριμνας.

Η πρόεδρος της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών και πρόεδρος του Εθνικού Παρατηρητηρίου για την ‘Ανοια και τη νόσο Alzheimer Δρ Παρασκευή Σακκά θα μιλήσει για την άνοια στην Ελλάδα σήμερα, τα νέα φάρμακα, εγκεκριμένα πλέον και στην Ευρώπη, με μονοκλωνικά αντισώματα που σηματοδοτούν μια νέα εποχή θεραπείας της νόσου και για τις τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις στον χώρο της άνοιας. Στο βήμα θα βρεθούν και οι ‘πρωταγωνιστές’ της ημέρας: οι φροντιστές ατόμων με άνοια, ανοιχτοί να μιλήσουν για τις προκλήσεις και τις θετικές στιγμές της καθημερινότητας τους αλλά και τις διαθέσιμες πηγές βοήθειας, ενισχύοντας την ορατότητα και τον ρόλο τους μέσα στην κοινωνία.

Το κοινό θα έχει τη δυνατότητα συμμετοχής σε διάλογο, υποβάλλοντας ερωτήματα, θέτοντας τους προβληματισμούς του μέσα από το λυτρωτικό μοίρασμα κοινών εμπειριών. Ας μην ξεχνάμε πως σήμερα στην Ελλάδα ζουν 250.000 άτομα με άνοια και 350.000 άτομα με Ήπια Νοητική Διαταραχή (προστάδιο της άνοιας). Συναθροίζοντας τα πρόσωπα του οικείου περιβάλλοντος που μεριμνούν για την ποιοτική τους διαβίωση, η άνοια αφορά σε 1,5 εκατομμύριο Έλληνες πολίτες.

Η ημερίδα θα κλείσει μουσικά, με ένα πρόγραμμα σε επιμέλεια του Χρήστου Ζερμπίνου και της Ηλιάνας Ρούσου, οι οποίοι συμμετέχουν αφιλοκερδώς. Η συμμετοχή στην εκδήλωση είναι δωρεάν με απαραίτητη τη δήλωση συμμετοχής στο 2107013271 ή ηλεκτρονικά.

Περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.alzheimerathens.gr ή στο 2107013271.

Ο Δ. Παπαστεργίου καλεί τους Ευρωπαίους να συνεργαστούν για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά

Στις Βρυξέλλες, σήμερα, παρουσίασε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου την Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο, στη μόνιμη αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η εκδήλωση προσέλκυσε την πλειοψηφία των εκπροσώπων των κρατών-μελών όπως και της πολωνικής προεδρίας, στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών όπως η υπεύθυνη κυβερνητικών σχέσεων της Meta στις Βρυξέλλες και η υπεύθυνη δημόσιας πολιτικής και ευρωπαϊκών θεσμών της Google, καθώς και εκπρόσωποι από το Digital Europe, τη Microsoft, και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.

«Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο τον εθισμό των ανηλίκων στο διαδίκτυο, καθώς και να ενισχύσουμε την προστασία τους. Να δούμε το διαδίκτυο ως μέρος του πραγματικού κόσμου. Ακριβώς όπως δεν θα αφήναμε ένα 12χρονο παιδί να περπατήσει μόνο του εδώ στις Βρυξέλλες χωρίς να γνωρίζει την πόλη και τους δρόμους, πρέπει να αισθανόμαστε την ίδια ευθύνη όταν του επιτρέπουμε να περιηγηθεί στο διαδίκτυο, όταν δεν ξέρουμε τι παρακολουθεί, πόσες ώρες περνάει ή με ποιον επικοινωνεί στο διαδίκτυο», τόνισε ο κος Παπαστεργίου, κατά την παρουσίαση.

Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από το υπουργείο, ο κος Παπαστεργίου τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προχωρήσει σε πνεύμα συνεργασίας και όλοι μαζί να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε εμπόδια. Είναι αισιόδοξο ότι δημιουργείται μια κοινή αντίληψη για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που έχει ανακύψει – όχι μόνο στην Ελλάδα ή την Ευρώπη, αλλά παγκοσμίως: τον εθισμό στο διαδίκτυο». Συνεχίζοντας, υπογράμμισε πως «είναι απαραίτητο να αναλάβουμε δράση. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και περισσότερα παιδιά πέφτουν όλο και πιο βαθιά στον ψηφιακό εθισμό. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοούμε. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Στην Ελλάδα έχουμε αναπτύξει μια Εθνική Στρατηγική και τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να μας βοηθήσουν. Είναι προτεραιότητα για τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ενθαρρύνει και στηρίζει όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες.»

Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αναφέρθηκε στο Gov.gr Wallet, στο οποίο ήδη 5,2 εκατ. πολίτες αποθηκεύουν ψηφιακά έγγραφα, όπως η ταυτότητα και το ψηφιακό εισιτήριο με το οποίο εισέρχονται στα γήπεδα. «Αποφασίσαμε να επεκτείνουμε το ψηφιακό πορτοφόλι για την ταυτοποίηση των παιδιών μας στο διαδίκτυο. Φυσικά, πάνω από όλα πρέπει να μιλήσουμε στα παιδιά μας και να τους εξηγήσουμε ότι η πραγματική ζωή δεν είναι στο διαδίκτυο, αλλά εκεί έξω. Προφανώς δεν θα ήταν λογικό να τους απαγορεύσουμε να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία στη χρήση του κινητού τηλεφώνου. Σε αυτό το σημείο έρχονται τα προγράμματα γονικού ελέγχου. Τέτοια εργαλεία υπάρχουν, ακόμη και δωρεάν, αλλά έχουμε συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι πάντα αποτελεσματικά. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να δώσουμε συνέχεια στο Gov.gr Wallet με το λανσάρισμα του πορτοφολιού Kids Wallet, με στόχο να δημιουργήσουμε ένα σύστημα γονικού ελέγχου πολύ απλό στη χρήση, αλλά και να αντιμετωπίσουμε αυτό που κάποιοι αποκαλούν ως τον ‘ελέφαντα στο δωμάτιο’, δηλαδή την επαλήθευση της ηλικίας», ανέφερε ο υπουργός.

«Καθώς ολοένα και περισσότερες διαδικτυακές πλατφόρμες στην Ελλάδα και παγκοσμίως αναζητούν αξιόπιστες μεθόδους επαλήθευσης της ηλικίας των χρηστών, το Kids Wallet μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την επαλήθευση. Εκτός από την ψηφιακή χρήση, μπορεί να αξιοποιηθεί και στις συναλλαγές με φυσική παρουσία.»

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης στην ανάγκη συλλογικής δράσης:

«Αντιλαμβανόμαστε ότι οι πλατφόρμες δεν μπορούν να δημιουργήσουν ξεχωριστή εφαρμογή για κάθε χώρα. Γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε συλλογικά και γρήγορα, ώστε να καταστήσουμε την επαλήθευση της ηλικίας διαθέσιμη στις πλατφόρμες. Πιστεύουμε ότι οι πλατφόρμες λειτουργούν καλόπιστα και μόλις μπορέσουν να επαληθεύσουν με ακρίβεια την ηλικία ενός χρήστη, θα παρέχουν περιεχόμενο κατάλληλο για παιδιά. Βέβαια, δεν αρκεί να ζητάμε από τις πλατφόρμες να είναι υπεύθυνες. Πρέπει κι εμείς να επιδείξουμε υπευθυνότητα. Μπορούμε να παρέχουμε άμεσα επαλήθευση της ηλικίας και όλοι – κυβερνήσεις και πλατφόρμες – να δεσμευτούμε από κοινού για την προστασία των παιδιών. Φυσικά, οι γονείς πρέπει επίσης να ενεργούν υπεύθυνα», τόνισε.

Κλείνοντας, ο κος Παπαστεργίου επεσήμανε: «Η καταπολέμηση του ψηφιακού εθισμού απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, τους οργανισμούς και τους ηγέτες του κλάδου. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να υλοποιήσει οποιαδήποτε πρωτοβουλία προετοιμάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιστεύουμε σε έναν κόσμο όπου τα παιδιά μας θα είναι ασφαλή και είμαστε σίγουροι ότι θα τα καταφέρουμε μαζί. Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια και χρειαζόμαστε τη συμμετοχή και τη δέσμευση όλων μας για να την κάνουμε πραγματικότητα.»

Από την πλευρά του, ο Βασίλης Κουτσούμπας, σύμβουλος ψηφιακής πολιτικής και εφαρμογών AI του πρωθυπουργού, αναφέρθηκε στην ανάγκη στοχευμένων ρυθμιστικών παρεμβάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίες θα καλύψουν ελλείψεις του ήδη υπάρχοντος πλαισίου.

«Τα υποχρεωτικά τεχνικά πρότυπα με σκοπό τη φιλική και μη εθιστική αρχιτεκτονική των πλατφορμών από τον σχεδιασμό τους, όπως και η θέσπιση μιας πανευρωπαϊκής ηλικίας ψηφιακής ενηλικίωσης στα 15 με στόχο την υπεύθυνη χρήση, είναι αναγκαία. Απαιτείται μια ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση, η οποία θα παράσχει ξεκάθαρες οδηγίες και στις πλατφόρμες, ώστε οι προτάσεις αυτές να είναι εφαρμόσιμες.»

Του Γιάννη Χατζηδοπαυλάκη

Η κυβέρνηση Τραμπ αναιρεί σειρά μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος

Η κυβέρνηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την Τετάρτη την κατάργηση μιας σειράς περιβαλλοντικών κανονισμών που είχαν υιοθετηθεί κατά την προηγούμενη κυβερνητική θητεία με στόχο τη μείωση των εκπομπών ρύπων από αυτοκίνητα και εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που χρησιμοποιούν άνθρακα.

Ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) Λι Ζέλντιν χαρακτήρισε την απόφαση ως ένα σημαντικό βήμα προς την απορρύθμιση, τονίζοντας ότι θα συμβάλει στην ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα και της αυτοκινητοβιομηχανίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μεταξύ των μέτρων που ανακοινώθηκαν, περιλαμβάνεται η ακύρωση ενός κανονισμού του 2024 που απαιτούσε από τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αξιοποιώντας τεχνολογίες δέσμευσης και αποθήκευσης του CO2. Ο κανονισμός αυτός αποτελούσε μέρος της περιβαλλοντικής πολιτικής της προηγούμενης κυβέρνησης και είχε σχεδιαστεί να τεθεί σε εφαρμογή από το 2032.

Σύμφωνα με υπολογισμούς της προηγούμενης κυβέρνησης, το μέτρο αυτό θα μπορούσε να είχε μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 1,4 δισεκατομμύρια τόνους έως το 2047, ποσό που ισοδυναμεί με τις ετήσιες εκπομπές εκατοντάδων εκατομμυρίων αυτοκινήτων.

Από την πλευρά τους, περιβαλλοντικές οργανώσεις εξέφρασαν ανησυχίες για τις επιπτώσεις της απόφασης, υποστηρίζοντας ότι η κατάργηση αυτών των κανονισμών μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Ορισμένες οργανώσεις τόνισαν επίσης ότι οι αλλαγές επηρεάζουν και τη νομοθεσία για την ποιότητα των υδάτων, περιορίζοντας τους κανονισμούς που απαγορεύουν την απόρριψη αποβλήτων σε ορισμένες υδάτινες μάζες των ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση ανέφερε ότι οι τροποποιήσεις αυτές συνάδουν με παλαιότερη απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, η οποία όριζε πως η περιβαλλοντική προστασία θα πρέπει να εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες υδάτων, όπως ποτάμια, λίμνες και ωκεανούς.

Παράλληλα, ανακοινώθηκε η αναθεώρηση των κανόνων για τις εκπομπές ρύπων από τα αυτοκίνητα, οι οποίοι επρόκειτο να τεθούν σε ισχύ το 2027. Η κυβέρνηση υποστήριξε ότι οι αλλαγές αποσκοπούν στη μείωση των ρυθμιστικών περιορισμών για τις βιομηχανίες, προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη.

Η απόφαση προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις, με τους υποστηρικτές της να κάνουν λόγο για ώθηση της οικονομίας και μείωση του ρυθμιστικού βάρους, ενώ οι επικριτές εξέφρασαν ανησυχίες για πιθανές περιβαλλοντικές συνέπειες.

Η σκιώδης «ανάπτυξη» της κρουαζιέρας στον Πειραιά

Οι καταγγελίες, που προήλθαν από το Παρατηρητήριο Πειραϊκής, ανέδειξαν την έλλειψη κρατικού ελέγχου στις κατασκευές, τη θαλάσσια ρύπανση από τις κατεστραμμένες προβλήτες και τη γενικότερη υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των περιοίκων.

Ο καθηγητής θαλάσσιου περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πειραιά και εκπρόσωπος του Παρατηρητηρίου Πειραϊκής Βασίλης Τσελέντης παρουσίασε στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η επέκταση της κρουαζιέρας στον Πειραιά δεν φέρνει την ανάπτυξη που επικαλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά αντιθέτως (φέρνει)  κοινωνική και περιβαλλοντική υποβάθμιση. Όπως επεσήμανε ο καθηγητής , η χώρα καταδικάστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από δύο χρόνια για υπέρβαση των ορίων ατμοσφαιρικής ρύπανσης, χωρίς να έχει ληφθεί κανένα διορθωτικό μέτρο από τότε.

Η αντίδραση της Κομισιόν και η πολιτική στήριξη

Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που εγκρίνει τις χρηματοδοτήσεις απάντησε ότι η ευθύνη για τον έλεγχο και τη διαχείριση του έργου ανήκει στην ελληνική κυβέρνηση. Υποστήριξε μάλιστα ότι η επέκταση της κρουαζιέρας συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη, επιχείρημα που καταρρίφθηκε πλήρως από την ανάλυση του Βασίλη Τσελέντη.

Η πρόεδρος της Επιτροπής  Αναφορών, μετά την απογοητευτική στάση της Κομισιόν, έκλεισε τη συνεδρίαση με την ξεκάθαρη απαίτηση: «Δεν πήραμε καμία ουσιαστική απάντηση από την Κομισιόν. Ζητούμε γραπτές εξηγήσεις.»

Cosco: «Ανάπτυξη» χωρίς διαφάνεια

Ένα από τα πιο σκοτεινά σημεία στη διαχείριση του λιμανιού του Πειραιά είναι ο ρόλος της Cosco σε θέματα ψηφιοποίησης του λιμανιού, κάτι που αποτελεί κεντρικό άξονα των προσπαθειών της για εκσυγχρονισμό. Η ανάπτυξη της ψηφιακής πλαρφόρμας HPCS (Ηλεκτρονικό Σύστημα Εξυπηρέτησης Πελατών) τέθηκε σε λειτουργία το 2020 από το Σταθμό Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά Α.Ε., θυγατρική της Cosco. Παρότι η εταιρεία παρουσιάζει την ψηφιοποίηση του λιμανιού ως βήμα προς μια «έξυπνη διαχείριση», στην πραγματικότητα η ψηφιοποίηση αυτή ενισχύει την κυριαρχία της Cosco, μετατρέποντας το λιμάνι σε ένα κλειστό οικονομικό σύστημα, όπου οι αποφάσεις λαμβάνονται με γνώμονα την κερδοφορία της εταιρείας χωρίς κανέναν σεβασμό προς τις κοινωνικές ανάγκες και το περιβάλλον.

Τα ερωτήματα που εγείρονται σχετικά με τον τρόπο που διαχειρίζεται και συλλέγει δεδομένα, ποιος έχει πρόσβαση σε αυτά και με ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται είναι σοβαρά. Παράλληλα, η τεχνολογική της «επένδυση» δεν έχει λύσει κανένα από τα βασικά προβλήματα που ταλανίζουν την περιοχή.

Χαρακτηριστικά της λειτουργίας της είναι:

Η έλλειψη διαφάνειας ως προς το πώς η εταιρεία αξιοποιεί τις πληροφορίες και τις τεχνολογικές της υποδομές στο λιμάνι.

Η έλλειψη δέσμευσης για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, με τις ενέργειες της εταιρείας να αφορούν αποκλειστικά στην αύξηση της αποδοτικότητας  και των εσόδων του λιμανιού.

Η αδιαφορία για την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς η χρήση των τεχνολογικών της λύσεων δεν συνοδεύεται από μέτρα μετριασμού της ρύπανσης ή περιορισμού των επιπτώσεων από τις κρουαζιέρες.

Τουριστικοποίηση και τσιμεντοποίηση

Η επέκταση του λιμανιού κρουαζιέρας στον Πειραιά προωθείται ως εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, οι  κάτοικοι της περιοχής βιώνουν την πραγματικότητα διαφορετικά. Η έλλειψη σχεδιασμού και ελέγχου των έργων οδηγεί σε έντονη κυκλοφοριακή συμφόρηση, ρύπανση, τσιμεντοποίηση και σταδιακή εξαφάνιση των ελεύθερων χώρων. Η διοίκηση του λιμανιού αποφασίζει για τις αναπλάσεις των γειτονιών όχι με γνώμονα τις ανάγκες των κατοίκων, αλλά με αποκλειστικό στόχο την εξυπηρέτηση των τουριστικών επιχειρήσεων και την ενίσχυση των συνεργαζόμενων εταιρειών, όπως η Cosco.

H στεγαστική κρίση που μαστίζει τον Πειραιά επιδεινώνεται από την τουριστικοποίηση και τις fast-track πολεοδομικές ρυθμίσεις που επιτρέπουν την ανέγερση πανύψηλων ξενοδοχείων. Το αποτέλεσμα είναι η εκτόξευση των ενοικίων, που  αναγκάζει πολλούς κατοίκους να εγκαταλείψουν την περιοχή ή ακόμα και να βρεθούν στον δρόμο.

«Σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Συνδιάσκεψης της Στοκχόλμης του 1972, η οποία σηματοδότησε την αρχή της νομικής αναγνώρισης της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιβάλλοντος, τονίστηκε ότι η πλήρης απόλαυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απαιτεί την προστασία και τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος», τόνισε ο κύριος Τσελέντης στη δευτερολογία του ενώπιον της επιτροπής αναφορών της Ευρωβουλής. Η δευτερολογία του καθηγητή ήταν αποκαλυπτική για το είδος της ανάπτυξης που έχει συμβεί στον Πειραιά, όπου η δημόσια υγεία και η ποιότητα ζωής των κατοίκων θυσιάζονται στον βωμό της τουριστικής ανάπτυξης.

«Οι αναπλάσεις της γειτονιάς αποφασίζονται από τη διοίκηση του λιμανιού σύμφωνα με το συμφέρον των τουριστικών επιχειρήσεων. Η έλλειψη ελεύθερων χώρων και πρασίνου, η αρπαγή της γης από το λιμάνι και η στεγαστική κρίση που έχει ξεσπάσει κάνουν τους ανθρώπους να μην μπορούν να αντιμετωπίσουν το υψηλό ενοίκιο και να ζουν στο δρόμο», είπε χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

Η πραγματική ανάπτυξη δεν μπορεί να βασίζεται στην καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Η υπόθεση του λιμανιού της Πειραϊκής δεν είναι απλώς ένα περιβαλλοντικό ή πολεοδομικό ζήτημα. Είναι μια μάχη για το δικαίωμα των κατοίκων να ζουν σε μια πόλη που μεριμνά και για την ποιότητα ζωής τους.

Ζητούμενο από την Cosco, η οποία διαχειρίζεται τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), και τις υπόλοιπες πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στον Πειραιά (εταιρείες κρουαζιέρας, ναυτιλιακές κ.ά.) είναι η στροφή προς ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης που να σέβεται τόσο το περιβάλλον όσο και τους κατοίκους, μέσα από τις αρχές της φερεγγυότητας και της διαφάνειας.