Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποχώρησε από τον Λευκό Οίκο την Παρασκευή, αφότου η συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Βανς εξελίχθηκε σε έντονη αντιπαράθεση.
Οι δύο χώρες είχαν κανονίσει τη συνάντηση ως ευκαιρία για τον Ουκρανό ηγέτη να συναντηθεί με τον Τραμπ και να οριστικοποιήσει μια συμφωνία συνεργασίας που θα έδινε στις Ηνωμένες Πολιτείες πρόσβαση στον πλούτο των φυσικών πόρων της Ουκρανίας.
Ο Τραμπ έχει επιδιώξει να διαπραγματευτεί μια γρήγορη λήξη του συνεχιζόμενου πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας. Έχει επίσης προωθήσει τη συμφωνία για πρόσβαση στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας ως τρόπο ανάκτησης μέρους των κεφαλαίων που έχουν ήδη συνεισφέρει οι Ηνωμένες Πολιτείες στην πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας.
Ακόμα και πριν από τη συνάντηση, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι είχαν συγκρουστεί για τους στόχους της συμφωνίας φυσικών πόρων και τις ευρύτερες προσπάθειες του Τραμπ να προάγει τη διαπραγμάτευση μιας ειρηνικής διευθέτησης της σύγκρουσης. Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι δικτάτορα, ενώ ο Ζελένσκι επέκρινε τις προσπάθειες του Τραμπ να εμπλέξει τη Μόσχα σε ειρηνευτικές συνομιλίες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο κύριος υποστηρικτής του Κιέβου από τότε που οι ρωσικές δυνάμεις εισέβαλαν στην Ουκρανία το 2022, και έχουν διαθέσει περισσότερα από 174 δισεκατομμύρια δολάρια για την Ουκρανία. Ο Ζελένσκι, εν τω μεταξύ, έχει επιμείνει ότι μια συμφωνία για τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας θα πρέπει να περιλαμβάνει νέες εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ για την Ουκρανία.
Τα αντικρουόμενα οράματα του Τραμπ και του Ζελένσκι έγιναν εμφανή καθώς συζητήθηκαν μπροστά σε δημοσιογράφους, σε συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο. Τελικά, ο Ζελένσκι αποχώρησε νωρίς από τον Λευκό Οίκο, και ο Τραμπ δήλωσε στην πλατφόρμα Truth Social ότι ο Ουκρανός ηγέτης «δεν είναι έτοιμος για Ειρήνη αν εμπλέκεται η Αμερική, επειδή αισθάνεται ότι η συμμετοχή μας του δίνει μεγάλο πλεονέκτημα στις διαπραγματεύσεις».
«Δεν θέλω πλεονέκτημα, θέλω ειρήνη. Ασέβησε προς τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στο πολύτιμο Οβάλ Γραφείο. Μπορεί να επιστρέψει όταν είναι έτοιμος για Ειρήνη», έγραψε ο Τραμπ.
Ο Ζελένσκι πιέζει για όπλα και εγγυήσεις ασφαλείας
Καθώς άνοιγε τη συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ αναγνώρισε κάποιες από τις παλαιότερες εντάσεις που είχε με τον Ζελένσκι, δηλώνοντας: «Είχαμε μια μικρή διαφωνία στις διαπραγματεύσεις, αλλά αυτό λύθηκε τέλεια».
Στη συνέχεια, στράφηκε στη συμφωνία για τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, λέγοντας ότι θα συνεπαγόταν μια «μεγάλη δέσμευση από τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Η συζήτηση εξελίχθηκε καθώς οι δύο ηγέτες απαντούσαν σε ερωτήσεις του Τύπου στο Οβάλ Γραφείο. Ο Τραμπ πίεσε για την οριστικοποίηση της συμφωνίας για τα ορυκτά πριν από περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι, με τη σειρά του, ζητούσε επανειλημμένα πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη για την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών συστημάτων αεράμυνας. Ο Ουκρανός ηγέτης έθεσε την πιθανότητα η Ουκρανία να μοιραστεί τις άδειες παραγωγής των drone της σε αντάλλαγμα για άδειες παραγωγής αμερικανικών συστημάτων αεράμυνας.
«Ακόμη και μετά τον πόλεμο, χρειαζόμαστε το έθνος μας να είναι ήρεμο… γι’ αυτό χρειαζόμαστε αυτή την αεροπορική ασπίδα», είπε ο Ζελένσκι, επισημαίνοντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες είναι μεν πρόθυμες να παράσχουν τις δικές τους εγγυήσεις ασφαλείας, αλλά χωρίς περαιτέρω εγγυήσεις από τις ΗΠΑ, οι ευρωπαϊκές δεσμεύσεις δεν θα είναι «τόσο ισχυρές όσο χρειάζεται».
Ο Τραμπ έδειξε ότι θα ήταν πρόθυμος να υποστηρίξει περισσότερες αποστολές όπλων στην Ουκρανία και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι περισσότερες από αυτές τις αποστολές δεν θα χρειαστούν αν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία με τη Μόσχα.
«Ελπίζω να μην χρειαστεί να στείλω πολλά γιατί, ελπίζω, θα το έχουμε τελειώσει», είπε ο Τραμπ.
Ο Ζελένσκι λέει «όχι στους συμβιβασμούς», αρνείται την κατάπαυση πυρός με τους όρους του Τραμπ
Καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης στο Οβάλ Γραφείο, ο Ζελένσκι έδειξε απροθυμία να συμβιβαστεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν για να επιτύχει κατάπαυση πυρός με τη Ρωσία. Ο Ουκρανός ηγέτης αναφέρθηκε στον Πούτιν ως «δολοφόνο και τρομοκράτη».
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Τραμπ δήλωσε ότι ο Ζελένσκι πιθανότατα θα πρέπει να κάνει συμβιβασμούς για να επιτύχει ειρήνη με τη Ρωσία. Απαντώντας στις δηλώσεις του Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ επανέλαβε: «Νομίζω ότι θα πρέπει πάντα να κάνετε συμβιβασμούς. Δεν γίνονται συμφωνίες χωρίς συμβιβασμούς, οπότε σίγουρα θα πρέπει να κάνετε κάποιους συμβιβασμούς, αλλά ελπίζουμε ότι δεν θα είναι τόσο μεγάλοι όσο νομίζουν ορισμένοι», είπε ο Τραμπ.
Ο Ζελένσκι αντέδρασε, λέγοντας ότι η Μόσχα είχε παραβιάσει 25 προηγούμενες προσπάθειες διαπραγμάτευσης μιας διευθέτησης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας πριν από την εισβολή του 2022.
«Δεν μπορούμε απλώς να μιλάμε για κατάπαυση του πυρός και να μιλάμε και να μιλάμε. Δεν θα λειτουργήσει», είπε ο Ουκρανός ηγέτης.
Ο Ζελένσκι είπε ότι ο Πούτιν ξεκίνησε τον πόλεμο, και μια ειρηνική διευθέτηση θα πρέπει να ακολουθεί την αρχή ότι αυτός που άρχισε τον πόλεμο πρέπει να πληρώσει για τις ζημιές.
Καθώς οι συζητήσεις συνεχίζονταν, ο Τραμπ αντιμετώπισε ερωτήσεις σχετικά με το αν ευθυγραμμιζόταν με τον Πούτιν μέσω της διαπραγματευτικής του στάσης. Ο Τραμπ είπε ότι δεν προσπαθεί να ευθυγραμμιστεί με κανέναν από τους δύο ηγέτες και ότι δεν γίνεται να καταδικάσει τις ενέργειες του Πούτιν και ταυτόχρονα να έχει παραγωγικές ειρηνευτικές συνομιλίες με τον Ρώσο ηγέτη.
«Θέλετε να πω τρομερά πράγματα για τον Πούτιν και μετά να πω ‘Γεια σου Βλαντίμιρ, πώς πάμε με τη συμφωνία;’ Αυτό δεν λειτουργεί», είπε ο Τραμπ.
Ξεσπά διαφωνία καθώς ο Ζελένσκι αντιπαρατίθεται με τον Βανς και αμφισβητεί την αμερικανική διπλωματία
Καθώς η συζήτηση συνεχιζόταν, ο Βανς υπερασπίστηκε τις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ να διαπραγματευτεί μια ειρηνική διευθέτηση. Ο Ζελένσκι απάντησε επισημαίνοντας παλαιότερες ανεπιτυχείς προσπάθειες διπλωματίας, αναφέροντας μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής αιχμαλώτων του 2019 μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι είπε ότι η Ρωσία δεν τήρησε ποτέ τους όρους αυτής της συμφωνίας.
«Για τι είδους διπλωματία μιλάτε, Τζ.Ντ.;» ρώτησε ο Ζελένσκι.
«Μιλάω για το είδος της διπλωματίας που θα τερματίσει την καταστροφή της χώρας σας», απάντησε ο Βανς. «Κύριε πρόεδρε, με όλο το σεβασμό, νομίζω ότι είναι ασεβές να έρχεστε στο Οβάλ Γραφείο και να προσπαθείτε να επιχειρηματολογείτε γι’ αυτό μπροστά στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης».
Μετά από κάποια αντιπαράθεση μεταξύ του Ζελένσκι και του Βανς σχετικά με την καταλληλότητα της προσέγγισης του Ζελένσκι στο να ζητά περισσότερη βοήθεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Ουκρανός πρόεδρος υπονόησε ότι, αν και η σύγκρουση μπορεί να μην αποτελεί άμεσο πρόβλημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες, «θα το αισθανθείτε στο μέλλον».
Ο Τραμπ, που φάνηκε να προσβάλλεται από αυτή τη διατύπωση, παρενέβη:
«Δεν το ξέρετε αυτό», είπε. «Μην μας λέτε τι θα αισθανθούμε. Επειδή δεν είστε σε θέση να το υπαγορεύσετε αυτό».
Ο Τραμπ και ο Βανς λένε ότι ο Ζελένσκι στερείται διαπραγματευτικής ισχύος
Καθώς ο Ζελένσκι εξέφραζε τις αμφιβολίες του για την αποτελεσματικότητα της διπλωματίας, ο Τραμπ προειδοποίησε ξανά ότι ο Ζελένσκι στερείται διαπραγματευτικής ισχύος για να προωθήσει μια πιο σκληρή διαπραγματευτική στάση.
«Δεν έχετε τα χαρτιά αυτή τη στιγμή. Με εμάς, αρχίζετε να έχετε χαρτιά», είπε ο Τραμπ, με διακοπές από τον Ζελένσκι.
«Δεν παίζω χαρτιά. Είμαι πολύ σοβαρός», παρενέβη ο Ουκρανός ηγέτης.
«Παίζετε τζόγο με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Παίζετε τζόγο με τον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο», συνέχισε ο Τραμπ. «Και αυτό που κάνετε είναι πολύ ασεβές προς τη χώρα — αυτή τη χώρα — που σας υποστήριξε πολύ περισσότερο από ό,τι πολλοί είπαν ότι θα έπρεπε.»
Ο Τραμπ επαίνεσε τις ουκρανικές δυνάμεις που συνεχίζουν να πολεμούν σε έναν δύσκολο πόλεμο και απέδωσε μεγάλο μέρος αυτής της επιτυχίας στην αμερικανική υποστήριξη.
«Αν δεν είχατε τον στρατιωτικό μας εξοπλισμό, αυτός ο πόλεμος θα είχε τελειώσει σε δύο εβδομάδες», είπε ο Τραμπ.
Ο Τραμπ απειλεί να αποσύρει την αμερικανική υποστήριξη αν ο Ζελένσκι δεν κάνει συμφωνία
Καθώς οι συζητήσεις παρέμεναν τεταμένες, ο Βανς πρότεινε οι συνομιλίες να συνεχιστούν κεκλεισμένων των θυρών, αντί μπροστά στον Τύπο. «Ας πάμε να συζητήσουμε αυτές τις διαφωνίες, αντί να προσπαθούμε να τις λύσουμε μπροστά στα αμερικανικά μέσα, ενώ κάνετε λάθος», είπε ο Βανς στον Ζελένσκι.
Ο Τραμπ είπε ότι ένας από τους λόγους που επέτρεψε την εξέλιξη της διαφωνίας μπροστά στα μέσα ενημέρωσης για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν ότι θεωρούσε πως ήταν καλό για το κοινό να δει πώς κατέρρεαν οι συνομιλίες.
Σε ένα από τα τελευταία του σχόλια προτού το προσωπικό του Λευκού Οίκου οδηγήσει τους δημοσιογράφους έξω από το Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ είπε στον Ζελένσκι: «Ο λαός σας είναι πολύ γενναίος, αλλά είτε θα κάνετε μια συμφωνία είτε αποχωρούμε».
«Αν αποχωρήσουμε, θα πολεμήσετε μόνοι σας», συνέχισε ο Τραμπ. «Δεν νομίζω ότι θα είναι πολύ ωραία, αλλά θα πολεμήσετε.»
Μετά το δημόσιο τμήμα της συνάντησης, ο Ζελένσκι κλήθηκε να αποχωρήσει νωρίς από τον Λευκό Οίκο χωρίς να υπογράψει τη συμφωνία οικονομικής συνεργασίας.
