Παρασκευή, 18 Ιούλ, 2025

Η Τούλσι Γκάμπαρντ αποχαρακτηρίζει τη στρατηγική του Μπάιντεν για την «εγχώρια τρομοκρατία»

Η διευθύντρια της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ, Τούλσι Γκάμπαρντ, εκπλήρωσε στις 16 Απριλίου την υπόσχεσή της να αποχαρακτηρίσει πληροφορίες που σχετίζονται με την εσωτερική αντιτρομοκρατική στρατηγική του προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Με το όνομα «Σχέδιο Στρατηγικής Εφαρμογής» (SIP), το 15σέλιδο έγγραφο περιγράφει λεπτομερώς τα ευρήματα και το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης Μπάιντεν για την αντιμετώπιση της υποτιθέμενης αύξησης της εγχώριας τρομοκρατίας.

Η Γκάμπαρντ δημοσίευσε τα έγγραφα ως απάντηση σε προτροπή συντηρητικών ομάδων όπως η America First Legal, οι οποίες εξέφρασαν ανησυχίες για τη φερόμενη «λογοκρισία μη επιθυμητών εκφράσεων στο διαδίκτυο από την κυβέρνηση Μπάιντεν, χαρακτηρίζοντας τέτοιες ομιλίες ‘παραπληροφόρηση’, ‘ρητορική μίσους’, ‘εγχώρια τρομοκρατία’».

Μετά την παραβίαση του Καπιτωλίου στις 6 Ιανουαρίου, μετά την οποία η κυβέρνηση Μπάιντεν ισχυρίστηκε ότι η εγχώρια τρομοκρατία ήταν η μεγαλύτερη τρομοκρατική απειλή που αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, το SIP αντιπροσωπεύει την αντιτρομοκρατική στρατηγική σε όλη την κυβέρνηση.

Σχέδιο τεσσάρων πυλώνων

Το σχέδιο στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: «Κατανόηση και κοινή χρήση πληροφοριών που σχετίζονται με την εγχώρια τρομοκρατία», «Αποτροπή στρατολόγησης και κινητοποίησης εγχώριας τρομοκρατίας για βία», «Διακοπή και αποτροπή της εγχώριας τρομοκρατικής δραστηριότητας» και «Αντιμετώπιση μακροπρόθεσμων συντελεστών εγχώριας τρομοκρατίας».

Οι γενικοί στόχοι που έθεσε το σχέδιο περιελάμβαναν τον εντοπισμό και την παρέμβαση σε «δυνητικά επικίνδυνα άτομα», «την ενίσχυση των κανόνων μη βίαιης πολιτικής έκφρασης και την απόρριψη του ρατσισμού και του φανατισμού» και την αύξηση της «πίστης των Αμερικανών στη δημοκρατία και την κυβέρνηση».

Το σχέδιο απαιτούσε αφοσιωμένη έρευνα και ανάλυση της εγχώριας τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πιθανών δεσμών με διεθνείς οργανισμούς ή κυβερνήσεις. Για τον ίδιο σκοπό, ζήτησε αυξημένη ανταλλαγή πληροφοριών εντός των ομοσπονδιακών αρχών επιβολής του νόμου σχετικά με την εγχώρια τρομοκρατία.

Επιπλέον, αυτός ο πυλώνας πρότεινε στην κυβέρνηση να «διερευνήσει» τρόπους εντοπισμού της εγχώριας τρομοκρατίας μέσω οικονομικής δραστηριότητας, μεταξύ άλλων μέσω μεγάλης εμπλοκής με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ελέγχου των οικονομικών αρχείων των πολιτών.

Κάλεσε επίσης την κυβέρνηση «να ενισχύσει την κατανόησή της για το πώς οι ξένες κρατικές και μη κρατικές επιχειρήσεις πληροφόρησης, ιδιαίτερα η παραπληροφόρηση, σχετίζονται με την εγχώρια τρομοκρατική απειλή».

Αυτός είναι ουσιαστικά ο τρόπος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για πει: ανάλυση του αντίκτυπου ξένων παραγόντων στο διαδίκτυο. Η κυβέρνηση Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί ισχυρίστηκαν επανειλημμένα ότι ρωσικά «τρολ» ήταν υπεύθυνα για τη διάδοση παραπληροφόρησης στο Διαδίκτυο.

Σχετικά, το SIP αποκαλύπτει ένα σχέδιο για την «εφαρμογή προγραμματισμού ψηφιακού γραμματισμού βασισμένου σε στοιχεία για την καταπολέμηση της διαδικτυακής παραπληροφόρησης, της στρατολόγησης, και των αφηγήσεων ΕΤ».

Το σχέδιο καλεί επίσης το FBI και το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, μεταξύ άλλων, «να μοιραστούν με τις σχετικές εταιρείες τεχνολογίας και άλλες ιδιωτικές εταιρείες, όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και σε συνεπή βάση, σχετικές πληροφορίες σχετικά με το διακρατικό διαδικτυακό περιεχόμενο που σχετίζεται με την [εγχώρια τρομοκρατία]».

Ζήτησε προστατευτικά κιγκλιδώματα σχετικά με την ανταλλαγή πληροφοριών με εταιρείες τεχνολογίας, συνυπολογίζοντας την «νομική, την ιδιωτική ζωή, τα πολιτικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες».

Πολλοί συντηρητικοί επικρίνουν εδώ και καιρό την υποτιθέμενη συμπαιγνία μεταξύ ομοσπονδιακών υπηρεσιών και τεχνολογικών πλατφορμών, με πολλούς να λένε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν προσπάθησε να λογοκρίνει και να εκτοπίσει τις συντηρητικές απόψεις κατά παράβαση της Πρώτης Τροποποίησης.

Κοινωνικές προτάσεις

Ο τελευταίος πυλώνας του σχεδίου, που καλεί για «αντιμετώπιση μακροπρόθεσμων συντελεστών της εγχώριας τρομοκρατίας», είναι φορτωμένος με δυνητικά αμφιλεγόμενες κοινωνικές προτάσεις.

Αυτή η ενότητα προσδιορίζει τα «όπλα-φαντάσματα» —μη καταχωρημένα όπλα χωρίς σειριακό αριθμό, που δημιουργούνται συχνά μέσω 3D εκτυπωτή— ως έναν τέτοιο συντελεστή, και καλεί για «περιορισμό του πολλαπλασιασμού» τέτοιων όπλων, «ενθάρρυνση της υιοθέτησης εντολών προστασίας από ακραίο κίνδυνο και άλλες εκτελεστικές και νομοθετικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των επιθετικών όπλων και των μεγάλων γεμιστήρων».

Ζήτησε επίσης «προώθηση της ένταξης» ως μέρος της απάντησης στην πανδημία του COVID-19 για «μετριασμό της ξενοφοβίας και της μεροληψίας».

Αυτό θα ήταν προκειμένου να «αντιμετωπιστούν τα εμπόδια αναφοράς εγκλημάτων μίσους που αντιμετωπίζουν οι μειονεκτούσες κοινότητες, προωθώντας την εκπαίδευση των αρχών επιβολής του νόμου και τους πόρους για την πρόληψη και την αντιμετώπιση εγκλημάτων που έχουν κίνητρα μεροληψίας», σύμφωνα με το SIP.

Επιπλέον, το σχέδιο ενθάρρυνε τη «διδασκαλία και εκμάθηση της αγωγής του πολίτη που παρέχει στους μαθητές την ικανότητα να συμμετέχουν πλήρως στη ζωή του πολίτη» και προωθεί την «εκπαίδευση του γραμματισμού τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες μαθητές και τις υπάρχουσες αποδεδειγμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας στην παραπληροφόρηση».

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ αλλάζει την ιστοσελίδα της, δηλώνοντας ότι ο COVID-19 ξεκίνησε από κινεζικό εργαστήριο

Η κυβέρνηση Τραμπ άλλαξε χθες, Μ. Παρασκευή, την ιστοσελίδα του Λευκού Οίκου, στην οποία τώρα δηλώνεται ρητά η κυβερνητική θέση για την προέλευση του COVID-19 και επιρρίπτονται ευθύνες σε σειρά οντοτήτων και ατόμων για τις αντιδράσεις τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Την ίδια μέρα, η Άννα Κέλλυ, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου,  επιβεβαίωσε την αλλαγή στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X δημοσιεύοντας έναν σύνδεσμο προς τη σελίδα covid.gov, η οποία, επί κυβέρνησης Μπάιντεν, περιελάμβανε πληροφορίες για τον τρόπο παραγγελίας εξετάσεων COVID-19, εμβολίων και θεραπείας, καθώς και πληροφορίες για τον χρόνιο COVID, τα συμπτώματα και άλλες λεπτομέρειες. Τώρα, στη σελίδα αναγράφεται με μεγάλα γράμματα η φράση «Διαρροή Εργαστηρίου» στη μέση της οποίας υπάρχει μία ολόσωμη εικόνα του Αμερικανού προέδρου. Χαμηλότερα στη σελίδα διαβάζουμε τη φράση: «Η πραγματική προέλευση του COVID-19».

Αναφέρεται επίσης το όνομα του Δρος Άντονυ Φαούτσι, πρώην συμβούλου του Λευκού Οίκου για τον ιό COVID-19, ο οποίος αποχώρησε από την κυβέρνηση το 2022, ως υπεύθυνου για την προώθηση της μελέτης που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό Nature με τίτλο «The Proximal Origin of SARS-CoV-2», η οποία απαξίωνε τη θεωρία της διαρροής του ιού από το κινεζικό εργαστήριο.

Στη συνέχεια, παρατίθενται σημεία του ιστορικού της πανδημίας όπως το ότι «στη Γούχαν βρίσκεται το σημαντικότερο ερευνητικό εργαστήριο SARS (σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο) της Κίνας, το οποίο έχει ιστορικό διεξαγωγής ερευνών GoF (έρευνες με τροποποιημένα γονίδια και υπερφόρτωση οργανισμών), με ανεπαρκή επίπεδα βιοασφάλειας».

Επίσης, το ότι οι ερευνητές του εργαστηρίου της Γούχαν ήταν άρρωστοι με συμπτώματα που έμοιαζαν με αυτά του COVID-19 στα τέλη του 2019 ή και μήνες πριν την επίσημη εμφάνιση του COVID-19 σε μια κοντινή υπαίθρια αγορά της Γούχαν. Το εργαστήριο είχε επίσης ιστορικό μη ασφαλών πρακτικών και εκτέλεσης αμφιλεγόμενων ερευνών, σύμφωνα με την ιστοσελίδα.

«Σύμφωνα με όλα σχεδόν τα μέτρα της επιστήμης, αν υπήρχαν ενδείξεις φυσικής προέλευσης, θα είχαν ήδη αναδυθεί. Αλλά κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί», λέει η διοίκηση για το COVID-19.

Η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί ακόμη τη ΜΚΟ EcoHealth Alliance ότι χρησιμοποιούσε τις κρατικές επιχορηγήσεις για να συμμετάσχει σε έρευνες gain-of-function (GoFR) στο εργαστήριο της Γούχαν, κατά τις οποίες οι ερευνητές τροποποιούν γενετικά έναν οργανισμό για να ενισχύσουν τις βιολογικές του λειτουργίες. Το υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών απαγόρευσε αργότερα τη χρηματοδότηση της EcoHealth.

Πολλοί από τους ισχυρισμούς που ο Λευκός Οίκος κοινοποίησε τη Μ. Παρασκευή στην ιστοσελίδα είχαν ήδη δημοσιοποιηθεί από τους Ρεπουμπλικανούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων στα τέλη του 2024. Η αναφορά τους κατέληγε στο συμπέρασμα ότι ο ιός προήλθε από ένα εργαστήριο της Γούχαν και κατηγορούσε την EcoHealth για τη διεξαγωγή έρευνας GoF.  Σύνδεσμος για την εν λόγω αναφορά περιλαμβάνεται στη νέα σελίδα του Λευκού Οίκου.

Η Epoch Times επικοινώνησε χθες τόσο με την EcoHealth όσο και με τον Φάουτσι, ο οποίος δεν έχει εκδώσει δήλωση, για σχόλια.

H EcoHealth έχει ήδη αρνηθεί ότι συμμετείχε με τη χρηματοδότηση που λάμβανε σε έρευνες GoF στη Γούχαν και έχει δηλώσει ότι πιστεύει ότι ο COVID-19 έχει φυσική προέλευση και όχι εργαστηριακή.

«Η έρευνα για τον κορονοϊό της νυχτερίδας που διεξήχθη από την EcoHealth Alliance και το Ινστιτούτο Ιολογίας της Wuhan δεν θα μπορούσε να έχει εκκινήσει την πανδημία», ανέφερε η εταιρεία σε δήλωση του Ιουνίου 2024. Αργότερα, επέκρινε την αναφορά των Ρεπουμπλικανών στη Βουλής των Αντιπροσώπων σχετικά με την προέλευση του COVID-19, χαρακτηρίζοντας τους ισχυρισμούς τους ως πολιτικά υποκινούμενους.

Τον Ιούνιο του 2024, ο Φάουτσι δήλωσε σε επιτροπή της Βουλής των Αντιπροσώπων ότι ποτέ δεν κατέστειλε τη θεωρία ότι ο ιός προέκυψε από το κινεζικό εργαστήριο ούτε επηρέασε την έρευνα σχετικά με την προέλευσή του.

«Ήμουν πάρα πολύ ξεκάθαρος, και το είπα πολλές φορές, ότι δεν νομίζω ότι η ιδέα μιας εργαστηριακής [διαρροής] είναι εγγενώς μια θεωρία συνωμοσίας», είπε στο πάνελ. «Αυτό που είναι συνωμοσία είναι το είδος των διαστρεβλώσεων του συγκεκριμένου θέματος, σαν να επρόκειτο για διαρροή από εργαστήριο και να με πέταξαν […] στη CIA για να τους πω ότι δεν θα έπρεπε να μιλούν για διαρροή από εργαστήριο.»

Ο Λευκός Οίκος επικρίνει επίσης τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) για «παταγώδη αποτυχία», όπως λέει, στην αντιμετώπιση του COVID-19, επειδή ο οργανισμός υγείας που υποστηρίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη «υπέκυψε στις πιέσεις του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας και έθεσε τα πολιτικά συμφέροντα της Κίνας πάνω από τα διεθνή του καθήκοντα». Στην αρχή του έτους, ο Τραμπ υπέγραψε διαταγή για την απομάκρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών από τον ΠΟΥ και τερμάτισε τις συζητήσεις με τον οργανισμό για τη σύνταξη μιας συνθήκης για την πανδημία.

Το 2021, ο ΠΟΥ είχε δηλώσει ότι είναι «εξαιρετικά απίθανο» ο ιός να μεταδόθηκε από το εργαστήριο στους πολίτες της Γούχαν πυροδοτώντας την πανδημία. Ο υγειονομικός οργανισμός του ΟΗΕ δημοσίευσε έκθεση ένα χρόνο αργότερα, σημειώνοντας ότι υπάρχει έρεισμα για βαθύτερη διερεύνηση της θεωρίας.

Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΠΟΥ ανέφερε σε έκθεση του Ιουνίου του 2022 ότι εξακολουθούν να λείπουν «βασικά στοιχεία» για να εξηγηθεί πώς ξεκίνησε η πανδημία και ότι η ομάδα «θα παραμείνει ανοικτή σε όλα τα επιστημονικά στοιχεία που θα γίνουν διαθέσιμα στο μέλλον, ώστε να καταστεί δυνατή η ολοκληρωμένη εξέταση όλων των λογικών υποθέσεων».

Οι αξιωματούχοι των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών δημοσίευσαν πολλαπλές εκτιμήσεις κατά τη διάρκεια των ετών λέγοντας ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες κατασκοπείας παραμένουν διχασμένες σχετικά με το πώς ξεκίνησε η πανδημία, συμπεριλαμβανομένου του κατά πόσον προήλθε από εργαστήριο ή προέκυψε με φυσικό τρόπο. Στις 26 Ιανουαρίου, η CIA  δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι μια πρόσφατη ανασκόπηση σχετικά με την προέλευση του COVID-19 δείχνει ότι η θεωρία της διαρροής από το εργαστήριο είναι «πιο πιθανή από τη φυσική προέλευση», αν και δήλωσε ότι έχει «λίγη εμπιστοσύνη» σε αυτή την εκτίμηση.

Οι μέθοδοι που επιστρατεύθηκαν παγκοσμίως για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως η διατήρηση απόστασης δύο μέτρων μεταξύ των ανθρώπων, η απαγόρευση κυκλοφορίας και η υποχρεωτική χρήση μάσκας, επικρίνονται επίσης από την κυβέρνηση Τραμπ, η οποία σημειώνει ότι το μέτρο της απόστασης των δύο μέτρων ήταν «αυθαίρετο» και επικαλείται δηλώσεις του Φάουτσι ότι η οδηγία «κατά κάποιο τρόπο απλά εμφανίστηκε».

«Δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία ότι οι μάσκες προστάτευαν αποτελεσματικά [τον κόσμο] από τον COVID-19. Οι αξιωματούχοι της δημόσιας υγείας έλεγαν μία το ένα και μία το άλλο, χωρίς να παρέχουν στους Αμερικανούς επιστημονικά δεδομένα – προκαλώντας μια μαζική αύξηση της δυσπιστίας του κοινού», αναφέρει ο Λευκός Οίκος στην ιστοσελίδα του.

Όσον αφορά την απαγόρευση κυκλοφορίας και τα ‘λουκέτα’ που ξεκίνησαν το 2020, προκάλεσαν σημαντική ζημιά στην αμερικανική οικονομία και στην υγεία των Αμερικανών, ιδίως των παιδιών, επισημαίνει ο Λευκός Οίκος.

Με πληροφορίες από το Associated Press 

Συνάντηση Γουίτκοφ–Αραγτσί στη Ρώμη για τον δεύτερο γύρο συνομιλιών για τα πυρηνικά

Ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, έφθασε στη Ρώμη για τον δεύτερο γύρο συνομιλιών με τον Ιρανό Υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκει μια νέα συμφωνία για τον περιορισμό των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν.

Κατά την πρώτη του θητεία, ο Τραμπ απέσυρε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη συμφωνία του 2015 για τον περιορισμό της πυρηνικής δραστηριότητας της Τεχεράνης, επανέφερε τις κυρώσεις και ζήτησε ένα νέο πλαίσιο ώστε να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικού όπλου από το Ιράν. Σε απάντηση, η Τεχεράνη απομακρύνθηκε από τις δεσμεύσεις της βάσει της συμφωνίας, η οποία προέβλεπε περιορισμό των αποθεμάτων ουρανίου και εμπλουτισμό έως 3,67%.

Σε έκθεσή του τον Φεβρουάριο, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency-IAEA) των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε ότι το Ιράν διαθέτει περίπου 274 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%. Για την παραγωγή πυρηνικού όπλου, απαιτείται εμπλουτισμός σε ποσοστό 90%.

Αφότου επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ επανεκκίνησε τις προσπάθειες για νέα συμφωνία, προειδοποιώντας πρόσφατα ότι θα καταφύγει σε στρατιωτική δράση εάν η Τεχεράνη δεν αποδεχτεί νέους όρους.

Ο Γουίτκοφ είχε πραγματοποιήσει έμμεσες συνομιλίες με τον Αραγτσί στις 12 Απριλίου στο Ομάν. Κατά την πρώτη εκείνη συνάντηση στη Μουσκάτ, ο Ομανός διπλωμάτης Μπάντρ αλ-Μπουσαΐντι μετέφερε μηνύματα ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι το Ιράν δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να αποκτήσει πυρηνικό όπλο. Ωστόσο, Ουάσιγκτον και Τεχεράνη φαίνεται να διαφωνούν ως προς το ποιες άλλες πυρηνικές δραστηριότητες μπορεί να συνεχίσει το Ιράν.

Σε δήλωσή του στις 15 Απριλίου, ο Γουίτκοφ ανέφερε: «Το Ιράν πρέπει να σταματήσει και να εξαλείψει πλήρως το πρόγραμμα εμπλουτισμού και εξοπλισμού του με πυρηνικά».

Ο Αραγτσί, απαντώντας την επόμενη ημέρα, στις 16 Απριλίου, υποστήριξε ότι η Ουάσιγκτον δίνει αντιφατικά μηνύματα σχετικά με τους όρους των διαπραγματεύσεων. Δήλωσε χαρακτηριστικά ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου. «Είμαστε έτοιμοι να χτίσουμε εμπιστοσύνη σε σχέση με τις πιθανές ανησυχίες, αλλά το ζήτημα του εμπλουτισμού δεν είναι διαπραγματεύσιμο.» Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών ανέφερε επίσης ότι αναμένει από τον Γουίτκοφ να αποσαφηνίσει τους όρους της Ουάσιγκτον κατά τη συνάντηση της 19ης Απριλίου στη Ρώμη.

Σε άλλη τοποθέτησή του, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα την Παρασκευή, ο Αραγτσί τόνισε ότι μια νέα συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ είναι δυνατή «εφόσον δείξουν σοβαρότητα και δεν προβάλλουν μη ρεαλιστικές απαιτήσεις».

Ο Ιρανός ΥΠΕΞ επισκέφθηκε τη Ρωσία μετά τις συνομιλίες στο Ομάν. Το ιρανικό Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η Τεχεράνη σκοπεύει να διαβουλευτεί με όλα τα εναπομείναντα μέρη της συμφωνίας του 2015 — Κίνα, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία και Ηνωμένο Βασίλειο — στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ.

Ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να διευκολύνει τις συνομιλίες μεταξύ Ουάσινγκτον και Τεχεράνης. «Είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε, να μεσολαβήσουμε, να παίξουμε οποιονδήποτε ρόλο θεωρήσει χρήσιμο το Ιράν και αποδεκτό η Ουάσιγκτον», ανέφερε ο Λαβρόφ την Παρασκευή, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS.

Στεκόμενος δίπλα στον Αραγτσί, στη συνέντευξη Τύπου, ο Λαβρόφ προσέθεσε ότι και η Ρωσία αναμένει περισσότερες λεπτομέρειες από την κυβέρνηση Τραμπ για τις απαιτήσεις που θα τεθούν στις συνομιλίες της Ρώμης.
«Αν δεν διατυπωθούν μη ρεαλιστικές και αδύνατες απαιτήσεις, είναι πιθανό να επιτευχθεί συμφωνία», δήλωσε ο Ρώσος ΥΠΕΞ.

Ο Τραμπ προσπαθεί ταυτόχρονα να διαπραγματευτεί νέα συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα και να μεσολαβήσει σε μια ειρηνευτική διευθέτηση για τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας. Η επίτευξη λύσης για την Ουκρανία παραμένει άπιαστος στόχος, με τον Αμερικανό πρόεδρο να προειδοποιεί την Παρασκευή ότι ενδέχεται να αποσυρθεί από την προσπάθεια, εάν δεν διαπιστώσει πρόοδο στις συνομιλίες μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.

Η Μόσχα έχει ενισχύσει τις διπλωματικές της σχέσεις με την Τεχεράνη από το 2022, καθώς αντιμετωπίζει διεθνείς κυρώσεις και διπλωματική απομόνωση λόγω της εισβολής στην Ουκρανία.

ΗΠΑ: Αν δεν υπάρξει πρόοδος, σταματάμε την ειρηνευτική πρωτοβουλία για Ουκρανία–Ρωσία

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι θα εγκαταλείψει την προσπάθεια σύναψης ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, εφόσον δεν υπάρξουν ξεκάθαρα σημάδια προόδου.

«Δεν πρόκειται να συνεχίσουμε αυτή την προσπάθεια επί εβδομάδες ή μήνες χωρίς αποτέλεσμα», ανέφερε ο γερουσιαστής Μάρκο Ρούμπιο σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους στο Παρίσι, την Παρασκευή, μετά από συναντήσεις με Ευρωπαίους και Ουκρανούς ηγέτες. «Πρέπει να διαπιστώσουμε πολύ σύντομα —και μιλώ για ζήτημα ημερών— αν αυτό είναι εφικτό μέσα στις επόμενες εβδομάδες», πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις του Ρούμπιο αντανακλούν την αυξανόμενη δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον για την απουσία προόδου ως προς την επίτευξη συμφωνίας ειρήνης — μια δέσμευση που είχε αναλάβει ο Τραμπ λίγο μετά την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, τον Ιανουάριο. «Αν δεν είναι εφικτό —αν οι θέσεις είναι τόσο αποκλίνουσες που δεν μπορεί να υπάρξει σύγκλιση— τότε νομίζω πως ο πρόεδρος βρίσκεται στο σημείο που θα πει: ‘Ως εδώ ήταν’», τόνισε ο Ρούμπιο.

Ο Τραμπ επανέλαβε το κάλεσμα του Ρούμπιο για πρόοδο στις διαπραγματεύσεις αργότερα την ίδια ημέρα, κατά την τελετή ορκωμοσίας του Δρ Μεχμέτ Οζ ως νέου επικεφαλής των Κέντρων Medicare και Medicaid. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απέφυγε να προσδιορίσει ακριβές χρονοδιάγραμμα για την επίτευξη συμφωνίας, αλλά ξεκαθάρισε ότι θέλει να ληφθεί απόφαση «γρήγορα». «Αν, για κάποιο λόγο, μία από τις δύο πλευρές δυσκολεύει υπερβολικά τη διαδικασία, τότε θα πούμε απλά: ‘Είστε ανόητοι, είστε απαράδεκτοι’ και θα αποχωρήσουμε», δήλωσε ο Τραμπ. «Ας ελπίσουμε ότι δεν θα χρειαστεί να φτάσουμε εκεί».

Στο πλαίσιο της πίεσης για να καθίσουν και οι δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ο Τραμπ έχει απειλήσει με αυστηρότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, αλλά και με τερματισμό της αμερικανικής στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Παρασκευή ότι οι διπλωματικές επαφές είναι «αρκετά περίπλοκες, καθώς το θέμα είναι, φυσικά, δύσκολο».«Η Ρωσία παραμένει δεσμευμένη στην επίλυση της σύγκρουσης, στην προάσπιση των συμφερόντων της, και είναι ανοιχτή στον διάλογο», πρόσθεσε. «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση».

Παρά τη διπλωματική κινητικότητα των τελευταίων ημερών, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι «δεν είναι εύκολο να υπάρξει συμφωνία» ως προς τα «βασικά σημεία» μιας πιθανής ειρηνευτικής διευθέτησης. Μιλώντας στον ρωσικό Τύπο στις 14 Απριλίου, ο Λαβρόφ επιβεβαίωσε ότι Μόσχα και Ουάσινγκτον δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει ούτε στα βασικά πλαίσια μιας κατάπαυσης του πυρός. Ωστόσο, πρόσθεσε: «Βρίσκονται υπό συζήτηση».

Οι όροι της Μόσχας για τον τερματισμό του τριετούς πολέμου περιλαμβάνουν την αναγνώριση της κυριαρχίας της επί τεσσάρων ουκρανικών περιφερειών που εισέβαλε το 2022 και πλέον θεωρεί ρωσικό έδαφος. Η Ρωσία απαιτεί επίσης την απόσυρση όλων των ουκρανικών δυνάμεων από τις περιοχές αυτές, καθώς και δεσμεύσεις με ισχυρές εγγυήσεις ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.

Ωστόσο, το Κίεβο, αρκετές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και ορισμένοι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ χαρακτηρίζουν απαράδεκτες τις ρωσικές απαιτήσεις, λέγοντας ότι θα ισοδυναμούσαν με de facto παράδοση της Ουκρανίας.

Στις 18 Απριλίου, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, εξέφρασε αισιοδοξία πως, παρά τις δυσκολίες, θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. «Ακόμα και τις τελευταίες 24 ώρες, πιστεύουμε ότι έχουμε κάποια ενδιαφέροντα δεδομένα», δήλωσε ο Βανς σε δημοσιογράφους στη Ρώμη, στο περιθώριο συνάντησης με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. «Αφού βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις, δεν θα τις προκαταλάβω. Αλλά είμαστε αισιόδοξοι ότι μπορούμε, ελπίζουμε, να φέρουμε αυτόν τον πόλεμο στο τέλος του».

Μία ημέρα νωρίτερα, το Κίεβο ανακοίνωσε ότι υπέγραψε μνημόνιο με την Ουάσιγκτον ως βήμα προς την επίτευξη συμφωνίας για την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της Ουκρανίας. Η πιθανή συμφωνία έχει προβληθεί από τον Τραμπ ως μέσο ενίσχυσης της ειρήνης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, δίνοντας στις ΗΠΑ οικονομικό συμφέρον στο μέλλον της χώρας. «Ακόμα εργαζόμαστε πάνω στις λεπτομέρειες», δήλωσε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ.

Ζήτημα ημερών

Τον περασμένο μήνα στη Σαουδική Αραβία, Αμερικανοί αξιωματούχοι πραγματοποίησαν χωριστές συνομιλίες με Ρώσους και Ουκρανούς ομολόγους τους, οι οποίοι συμφώνησαν σε προσωρινή εκεχειρία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Μαύρη Θάλασσα. Ωστόσο, το Κρεμλίνο προσέθεσε στη συνέχεια νέους όρους στην υπό διαμόρφωση εκεχειρία, τους οποίους, σύμφωνα με τον Ρούμπιο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι «θα αξιολογήσουν». Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης παραμένουν ασαφή.

Κατά τις διαπραγματεύσεις στη Σαουδική Αραβία, Μόσχα και Κίεβο δεσμεύθηκαν επίσης να τηρήσουν 30ήμερη κατάπαυση πυρός στις επιθέσεις κατά ενεργειακών υποδομών, με αμερικανική διαμεσολάβηση. Έκτοτε, όμως, αλληλοκατηγορούνται για παραβίαση της συμφωνίας, θέτοντας εν αμφιβόλω την αποτελεσματικότητα των προσπαθειών ειρήνευσης των ΗΠΑ.

Μετά από «εποικοδομητικές» συνομιλίες στο Παρίσι με Ευρωπαίους και Ουκρανούς ηγέτες, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι μίλησε με τον Λαβρόφ και τον ενημέρωσε για «στοιχεία» του αμερικανικού πλαισίου ειρήνης. Ο ίδιος τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο σε οποιαδήποτε συμφωνία, καθώς οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας —τις οποίες η Ουάσιγκτον δεν ελέγχει— πιθανότατα θα πρέπει να αρθούν για να επιτευχθεί συμφωνία.

«Κανείς δεν λέει ότι μπορεί να γίνει μέσα σε 12 ώρες», υπογράμμισε ο Ρούμπιο. «Πρέπει να διαπιστώσουμε εδώ και τώρα —σε ζήτημα ημερών— αν αυτό είναι εφικτό βραχυπρόθεσμα. Διότι αν δεν είναι, τότε απλώς θα προχωρήσουμε παρακάτω».

Το Κρεμλίνο δεν έχει σχολιάσει ακόμη αυτές τις δηλώσεις.

Με τη συμβολή των Ryan Morgan και Reuters

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κατηγορεί κινεζική δορυφορική εταιρεία για υποστήριξη των Χούθι

Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών απέρριψε τον αυτοχαρακτηρισμό της Κίνας ως «παγκόσμιου ειρηνοποιού», κατηγορώντας μία κινεζική δορυφορική εταιρεία, που υποστηρίζεται από το Πεκίνο, ότι προσφέρει άμεση υποστήριξη στις επιθέσεις της τρομοκρατικής οργάνωσης Χούθι, η οποία στηρίζεται από το Ιράν, εναντίον αμερικανικών συμφερόντων.

Κατά την καθιερωμένη ενημέρωση της 17ης Απριλίου, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τάμι Μπρους επιβεβαίωσε ότι: «Η εταιρεία Chang Guang Satellite Technology παρέχει άμεση υποστήριξη στους Χούθι. Αυτή η ενέργεια είναι απαράδεκτη».

Η ίδια τόνισε: «Η Κίνα προσπαθεί σταθερά να προβάλει τον εαυτό της ως παγκόσμιο ειρηνευτή. Ωστόσο, είναι προφανές ότι το Πεκίνο και κινεζικές εταιρείες παρέχουν ουσιώδη οικονομική και τεχνική υποστήριξη σε καθεστώτα όπως η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα και το Ιράν, καθώς και στους proxy συμμάχους τους. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας συνεχίζει να ενισχύει αυτά τα καθεστώτα, είτε μέσω της παροχής διπλής χρήσης τεχνολογίας στη Ρωσία για τη διατήρηση του πολέμου στην Ουκρανία, είτε μέσω της ανάπτυξης βαλλιστικών πυραύλων στη Βόρεια Κορέα, είτε μέσω της στήριξης της τρομοκρατίας από το Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή».

Η Μπρους υπογράμμισε ότι η αμερικανική κυβέρνηση είχε πραγματοποιήσει ιδιωτικές επαφές με το Πεκίνο για το ζήτημα, αλλά η υποστήριξη της κινεζικής εταιρείας προς τους Χούθι συνεχίστηκε. «Οι πράξεις τους, όπως και η υποστήριξη του Πεκίνου προς την εν λόγω εταιρεία, αποτελούν ακόμη ένα παράδειγμα των κενών ισχυρισμών της Κίνας περί ειρήνης», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Καλούμε τους εταίρους μας να κρίνουν το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας και τις κινεζικές εταιρείες βάσει των πράξεών τους και όχι των κούφιων λόγων τους».

Παράλληλα, επισήμανε ότι προτεραιότητα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είναι η αποκατάσταση της ελευθερίας ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να ανεχθούν καμία υποστήριξη προς ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις», δήλωσε.

Από τις 15 Μαρτίου, ο αμερικανικός στρατός πραγματοποιεί επιθέσεις κατά στόχων των Χούθι στην Υεμένη, κατ’ εντολή του προέδρου Τραμπ, ο οποίος έχει δεσμευθεί για χρήση «συντριπτικής φονικής δύναμης» προκειμένου να αποκατασταθεί η ελευθερία της ναυσιπλοΐας στην περιοχή.

Στις 17 Απριλίου, η Κεντρική Διοίκηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι κατέστρεψε το λιμάνι καυσίμων Ρας Ίσα στην Υεμένη, αναφέροντας πως χρησιμοποιούνταν από τους Χούθι ως πηγή χρηματοδότησης και ανεφοδιασμού. Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, η διοίκηση προειδοποίησε: «Οι Χούθι, τα ιρανικά αφεντικά τους και όσοι εν γνώσει τους διευκολύνουν τις τρομοκρατικές τους ενέργειες πρέπει να καταλάβουν ότι ο κόσμος δεν πρόκειται να αποδεχθεί το λαθρεμπόριο καυσίμων και πολεμικού υλικού προς τρομοκρατικές οργανώσεις».

Ο βουλευτής Τζο Γουίλσον (R-S.C.), μέλος των Επιτροπών Ενόπλων Δυνάμεων και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, αντέδρασε μέσω της ίδιας πλατφόρμας, γράφοντας: «Συνδέστε τις τελείες: ο εγκληματίας πολέμου Πούτιν, το ΚΚΚ και το τρομοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης συνεργάζονται για να στηρίξουν τους τρομοκράτες Χούθι κατά του λαού και της κυβέρνησης της Υεμένης. Κανόνας της βίας αντί του κράτους δικαίου».

Στενοί δεσμοί με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας

Σύμφωνα με έκθεση του 2024 από το China Aerospace Studies Institute, think tank της Αεροπορίας των ΗΠΑ, η εταιρεία Chang Guang Satellite Technology (CGST) «διατηρεί στενές σχέσεις με την κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας και τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (PLA)».

Η έκθεση παρουσιάζει αποδείξεις για τις στρατιωτικές διασυνδέσεις της εταιρείας. Αναφέρεται ότι η ανάπτυξη των δορυφόρων παρατήρησης «Jilin» βασίστηκε στη στρατηγική «στρατιωτικής-πολιτικής σύντηξης» (Military-Civil Fusion-MCF) του Πεκίνου, όπως αυτή διατυπώθηκε από τις αρχές της επαρχίας Jilin και το Τμήμα Ανάπτυξης Εξοπλισμών της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής της Κίνας.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ αναφέρεται ότι η Κίνα χρησιμοποιεί τη στρατηγική MCF για να μετατρέψει τον PLA σε «στρατό παγκόσμιας κλάσης» μέχρι το 2049. Η στρατηγική περιλαμβάνει την απόκτηση τεχνογνωσίας, ερευνητικών αποτελεσμάτων και τεχνολογίας από στόχους ανά τον κόσμο με «μυστικό και αδιαφανή τρόπο».

Η ίδια έκθεση καταγράφει επίσης συνεργασία της CGST με τη Δύναμη Στρατηγικής Υποστήριξης (PLA Strategic Support Force-PLASSF) του PLA σε τουλάχιστον ένα μεγάλο έργο πολιτικού μηχανικού. Η PLASSF καταργήθηκε το 2024 στο πλαίσιο αναδιοργάνωσης και αντικαταστάθηκε από τρεις νέους φορείς: τη Διαστημική Δύναμη, τη Δύναμη Κυβερνοχώρου και τη Δύναμη Πληροφοριακής Υποστήριξης του PLA. Η CGST εποπτεύεται από κομματική επιτροπή του ΚΚΚ με επικεφαλής τον γραμματέα Τζια Χονγκουάνγκ, κάτι που, σύμφωνα με την έκθεση, επιβεβαιώνει τους δεσμούς της εταιρείας με το Κόμμα.

Η έκθεση εξέτασε επίσης τις «κατευθυντήριες γραμμές του ΚΚΚ» που έχει αναρτήσει η εταιρεία στον ιστότοπό της, στις οποίες αναφέρεται ότι το κομματικό της τμήμα πρέπει να «υπηρετεί την κεντρική αποστολή του Κόμματος». «Λαμβάνοντας υπόψη την έμφαση που δίνεται στο ΚΚΚ και τον κεντρικό ρόλο της Κομματικής Επιτροπής στον κινεζικό ιστότοπο της εταιρείας, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν γίνεται καμία αναφορά στο ΚΚΚ στην αγγλόφωνη έκδοση του ιστότοπου», τονίζει η έκθεση.

Το 2023, η CGST υποδέχθηκε τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ, ο οποίος κάλεσε την εταιρεία να «υλοποιήσει τις οδηγίες» του ηγέτη του ΚΚΚ Σι Τζινπίνγκ. «Η εταιρεία είχε ισχυρή στήριξη από τον PLA στα πρώτα της χρόνια και οι δορυφόροι της έχουν σαφείς εφαρμογές στην ανίχνευση εχθρικών πλοίων στη θάλασσα», σημειώνεται.

Η CGST, σύμφωνα με το Ινστιτούτο, αποτελεί παράδειγμα των συνεχώς αυξανόμενων δυνατοτήτων της Κίνας στο διάστημα και της μείωσης του τεχνολογικού χάσματος με τις Ηνωμένες Πολιτείες — μια εξέλιξη που θα πρέπει να ανησυχεί τους Αμερικανούς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Η Χαμάς απορρίπτει την τελευταία πρόταση του Ισραήλ για εκεχειρία

Η Χαμάς απέρριψε την πιο πρόσφατη πρόταση του Ισραήλ για προσωρινή εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας, δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να δεχθεί άλλες επιμέρους συμφωνίες και απαιτώντας μια συνολική λύση για τον τερματισμό του πολέμου και την ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας της Χαμάς, Χαλίλ Αλ-Χάγια, δήλωσε σε τηλεοπτικό διάγγελμα την Πέμπτη ότι η οργάνωση δεν θα αποδεχθεί άλλες επιμέρους συμφωνίες με το Ισραήλ, απαιτώντας αντ’ αυτών μια συνολική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου και την ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων με Παλαιστίνιους κρατουμένους.

Σύμφωνα με την εφημερίδα The Times of Israel, η πρόταση του Ισραήλ περιλάμβανε 45ήμερη εκεχειρία, την απελευθέρωση 10 ζωντανών Ισραηλινών ομήρων, την αποφυλάκιση 1.231 Παλαιστινίων κρατουμένων για λόγους ασφαλείας, καθώς και την επανεκκίνηση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.

Η Χαμάς εξακολουθεί να κρατά 59 Ισραηλινούς, εκ των οποίων μέχρι και 24 θεωρείται πως είναι εν ζωή. Το Ισραήλ απαιτεί επίσης την επιστροφή των σορών των νεκρών ομήρων.

Ένας από τους βασικούς όρους που έχει απορρίψει η Χαμάς είναι ο αφοπλισμός της. Ο Αλ-Χάγια χαρακτήρισε την ισραηλινή αντιπρόταση «ανεφάρμοστη» και με «αδύνατους όρους».

Η οργάνωση είχε απελευθερώσει 38 ομήρους στο πλαίσιο εκεχειρίας που τέθηκε σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου. Τον Μάρτιο, οι ισραηλινές δυνάμεις επανεκκίνησαν τις χερσαίες και αεροπορικές επιχειρήσεις στη Γάζα, αφού η Χαμάς απέρριψε την παράταση της εκεχειρίας χωρίς συνολική συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών.

Αξιωματούχοι του Ισραήλ δηλώνουν πως η στρατιωτική επιχείρηση θα συνεχιστεί έως ότου απελευθερωθούν όλοι οι όμηροι και η Γάζα αποστρατιωτικοποιηθεί. Από την πλευρά της, η Χαμάς επιμένει πως θα προχωρήσει σε απελευθέρωση ομήρων μόνο στο πλαίσιο συνολικής συμφωνίας και απορρίπτει κατηγορηματικά την απαίτηση για αφοπλισμό.

Σε δήλωσή του, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζέιμς Χιούιτ, ανέφερε: «Οι δηλώσεις της Χαμάς αποδεικνύουν ότι δεν επιδιώκουν την ειρήνη αλλά τη διαιώνιση της βίας. Οι όροι που έχει θέσει η κυβέρνηση Τραμπ παραμένουν αμετάβλητοι: απελευθερώστε τους ομήρους ή αντιμετωπίστε την κόλαση».

Παράλληλα, Αιγύπτιοι μεσολαβητές προσπαθούν να επαναφέρουν τη συμφωνία εκεχειρίας του Ιανουαρίου, η οποία έληξε τον Μάρτιο χωρίς να υπάρξει συμφωνία για τη δεύτερη φάση. Κατά τη διάρκεια της δίμηνης κατάπαυσης του πυρός, επιστράφηκαν στο Ισραήλ 25 ζωντανοί όμηροι και 8 νεκρά σώματα, σε αντάλλαγμα για σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιους κρατουμένους, ανάμεσά τους και άτομα που εξέτιαν ποινές ισόβιας κάθειρξης.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει ότι η χώρα του δεν πρόκειται να δεχθεί ξανά τη Χαμάς ως στρατιωτική ή διοικητική δύναμη στα σύνορά της. Η συνέχιση των επιχειρήσεων έχει τη στήριξη της σκληροπυρηνικής κυβερνητικής συμμαχίας του Νετανιάχου, ορισμένα μέλη της οποίας έχουν απειλήσει με κατάρρευση της κυβέρνησης σε περίπτωση που τερματιστεί ο πόλεμος.

Ωστόσο, η ισραηλινή κοινωνία εμφανίζεται όλο και πιο διχασμένη. Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που επικαλείται η The Times of Israel, η πλειοψηφία των Ισραηλινών υποστηρίζει τον τερματισμό του πολέμου, εφόσον εξασφαλιστεί η απελευθέρωση όλων των ομήρων.

Συγκέντρωση διαδηλωτών, κυρίως υποστηρικτών των Χούτι, κατά τη διάρκεια συλλαλητηρίου για την υποστήριξη της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, στη Σαναά της Υεμένης, 18 Οκτωβρίου 2024. (Khaled Abdullah/Reuters)

Ο πόλεμος ξεκίνησε με την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι—στην πλειοψηφία τους Ισραηλινοί πολίτες—τραυματίστηκαν χιλιάδες και 251 άτομα απήχθησαν. Το Ισραήλ απάντησε με ευρεία στρατιωτική επιχείρηση στη Γάζα.

Κατά τη διάρκεια των 15 μηνών πολέμου—με εξαίρεση μια οκταήμερη εκεχειρία τον Νοέμβριο του 2023—η Γάζα έχει δεχθεί εκτεταμένες καταστροφές. Υπολογίζεται ότι περίπου 50.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, με το Ισραήλ να εκτιμά ότι σχεδόν οι μισοί ήταν μαχητές της Χαμάς.

Η συντριπτική πλειονότητα των κτιρίων έχει υποστεί σοβαρές ζημιές, ενώ οι περίπου 2 εκατομμύρια κάτοικοι έχουν εκτοπιστεί επανειλημμένα, είτε προσπαθώντας να αποφύγουν τις συγκρούσεις είτε ανταποκρινόμενοι σε προειδοποιήσεις του Ισραήλ για επικείμενες επιχειρήσεις.

Στις 18–19 Μαρτίου, το Ισραήλ ξεκίνησε νέες αεροπορικές επιδρομές, στοχεύοντας τα εναπομείναντα ηγετικά στελέχη της Χαμάς. Παράλληλα, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν επανακαταλάβει στρατηγικά σημεία, όπως τους διαδρόμους που χωρίζουν τη Γάζα από την Αίγυπτο και τις πόλεις μεταξύ τους.

Όπως ανακοίνωσε ο στρατός, αυτή τη φορά προτίθεται να διατηρήσει την παρουσία του στις περιοχές αυτές, προκειμένου να αποτρέψει τη μετακίνηση όπλων και μαχητών της Χαμάς—σε αντίθεση με την προηγούμενη φάση του πολέμου.

Του Dan M. Berger

Με τη συμβολή του Reuters

Κίνα και Ιαπωνία αύξησαν τις αγορές ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου τον Φεβρουάριο

Κίνα και Ιαπωνία, οι δύο μεγαλύτεροι κάτοχοι αμερικανικού χρέους παγκοσμίως, αύξησαν τις τοποθετήσεις τους σε ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με νέα κυβερνητικά στοιχεία.

Όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση του Συστήματος Διεθνών Κεφαλαίων του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, που δημοσιεύθηκε στις 16 Απριλίου, οι ξένες τοποθετήσεις σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα αυξήθηκαν κατά 3,4%, φτάνοντας σε ιστορικό υψηλό ύψους 8,817 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον Φεβρουάριο. Η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε ετήσια άνοδο 10,2% ή 818 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η Ιαπωνία, που παραμένει ο μεγαλύτερος κάτοχος, αύξησε τις τοποθετήσεις της κατά περισσότερο από 4%, φτάνοντας τα 1,125 τρισεκατομμύρια δολάρια — το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δέκα μηνών.

Η Κίνα αύξησε το χαρτοφυλάκιό της κατά περίπου 24 δισεκατομμύρια δολάρια, ή άνω του 3%, αγγίζοντας τα 784,3 δισεκατομμύρια — το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2024. Πρόκειται για τον δεύτερο συνεχόμενο μήνα που το Πεκίνο ενισχύει τις τοποθετήσεις του, μια συγκρατημένη αντιστροφή της μακροχρόνιας στρατηγικής του για διαφοροποίηση εκτός δολαρίου.

Άλλες αγορές που αύξησαν την έκθεσή τους σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα περιλαμβάνουν τον Καναδά (55 δισ. δολάρια), το Βέλγιο (20 δισ.), το Ηνωμένο Βασίλειο (10 δισ.) και το Χονγκ Κονγκ (17 δισ.).

Αντίθετα, μόλις τέσσερις από τους είκοσι μεγαλύτερους ξένους κατόχους μείωσαν τις τοποθετήσεις τους: η Γερμανία (2 δισ. δολάρια), η Νορβηγία (11 δισ.), η Σαουδική Αραβία (500 εκατ.) και η Ελβετία (11 δισ.).

Αν και τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών είναι ελαφρώς καθυστερημένα, καταδεικνύουν ότι οι χώρες αύξησαν τις τοποθετήσεις τους πριν από την ανακοίνωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα δασμών.

Νέος κύκλος για τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία

Η αγορά ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου αποτελεί τα τελευταία χρόνια πηγή απρόβλεπτης μεταβλητότητας. Παρά τις αναταράξεις στη Wall Street, οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων αυξήθηκαν μετά την εκδήλωση της 2ας Απριλίου με τίτλο «Make America Wealthy Again» («Κάντε την Αμερική πλούσια ξανά»). Συνήθως, οι αποδόσεις πιέζονται όταν οι επενδυτές στρέφονται σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, ωστόσο, μετά τη δραματική πτώση στη Wall Street, οι αποδόσεις αυξήθηκαν και παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα.

Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου αναφοράς διαμορφώνεται περίπου στο 4,3%, έχοντας αυξηθεί από το 3,86% της συνεδρίασης της 4ης Απριλίου. Παρότι έχει υποχωρήσει από το υψηλό του 4,5% στις 11 Απριλίου, παραμένει στο ίδιο επίπεδο με πριν την ανακοίνωση των δασμών από τον πρόεδρο Τραμπ.

Οι επενδυτές εμφανίζονται προβληματισμένοι από την κίνηση αυτή, εικάζοντας ότι Κίνα και Ιαπωνία ίσως αποεπενδύσουν από τα αμερικανικά ομόλογα ως απάντηση στους ανταποδοτικούς δασμούς του Τραμπ.

Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τι ακριβώς συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο. «Έχω εμπειρία από σημαντικές κινήσεις, για παράδειγμα, στην αγορά ομολόγων, όπου υπάρχει ένα κυρίαρχο αφήγημα, και μετά από δύο μήνες αντιλαμβάνεσαι ότι ήταν εντελώς εσφαλμένο», είπε κατά την ομιλία του στις 16 Απριλίου στην Οικονομική Λέσχη του Σικάγου. «Νομίζω ότι είναι πολύ πρόωρο να πούμε με βεβαιότητα τι ακριβώς συμβαίνει.»

Παρόλο που μπορεί να σημειωθεί μερική απομόχλευση από υπερβολικά μοχλευμένα αντισταθμιστικά κεφάλαια, ο επικεφαλής της Fed υπογράμμισε ότι οι αγορές λειτουργούν «όπως θα περίμενε κανείς σε μια περίοδο υψηλής αβεβαιότητας».

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί εκφράζουν ανησυχίες ότι οι παγκόσμιοι επενδυτές απομακρύνονται από την ισχυρότερη οικονομία του κόσμου.

Οι στρατηγικοί αναλυτές της JPMorgan Chase ανέφεραν ότι οι ξένοι επενδυτές πωλούν μαζικά αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία —μετοχές και ομόλογα— «με τρόπο μη συνηθισμένο».

Πινακίδα της Wall Street στη Νέα Υόρκη, στις 4 Απριλίου 2025. (Samira Bouaou/The Epoch Times)

Ο Στιβ Ίνγκλαντερ, επικεφαλής έρευνας και στρατηγικής μακροοικονομικών θεμάτων Βόρειας Αμερικής της Standard Chartered Bank, επισήμανε ότι το μείζον ερώτημα από εδώ και πέρα είναι κατά πόσο οι δημόσιοι και ιδιωτικοί επενδυτές έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στις ΗΠΑ μετά από δεκαετίες εμπορικών σχέσεων και διαπραγματεύσεων. «Αν η εμπορική πολιτική μπορεί να καθορίζεται μονομερώς και να επιβάλλεται με οικονομικές απειλές, τι εμποδίζει την εφαρμογή αντίστοιχων πολιτικών σε σχέση με τα ομόλογα και άλλα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν μη Αμερικανοί επενδυτές;», διερωτήθηκε σε σημείωμά του.

Σε συνέντευξή του στη δημοσιογράφο του CBS News, Μάργκαρετ Μπρέναν, ο πρόεδρος της Fed της Μινεάπολης, Νιλ Κασκάρι, παρατήρησε ότι η υποχώρηση του δολαρίου και η άνοδος των αποδόσεων μπορεί να υποδηλώνουν πως οι ξένοι επενδυτές κατευθύνουν τα κεφάλαιά τους αλλού. «Ίσως οι επενδυτές λένε: ‘Υπάρχουν κι άλλες αγορές στις οποίες θέλουμε να επενδύσουμε’. Ότι δεν είναι αυτονόητο πως όλοι θέλουν να επενδύουν αποκλειστικά στις ΗΠΑ», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο U.S. Dollar Index, δείκτης που αποτυπώνει την αξία του αμερικανικού νομίσματος έναντι ενός σταθμισμένου καλαθιού νομισμάτων —μεταξύ των οποίων το γιεν και η στερλίνα— έχει υποχωρήσει περισσότερο από 8% από την αρχή του έτους.

Του Andrew Moran

Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν πως μειώνουν τα στρατεύματά τους στη Συρία κατά το ήμισυ

Το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε χθες Μ. Παρασκευή την προσεχή απόσυρση περίπου χιλίων στρατιωτών ανεπτυγμένων στη Συρία, από το σύνολο των 2.000 που δρουν στη χώρα, στο πλαίσιο του αγώνα εναντίον των τζιχαντιστών.

Οι ΗΠΑ διατηρούν στρατιωτική παρουσία στη συριακή επικράτεια για χρόνια, στο πλαίσιο διεθνούς συνασπισμού που συγκρότησαν εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ). Η οργάνωση αυτή συνετρίβη το 2019, όμως πυρήνες της παραμένουν ενεργοί.

Οι ΗΠΑ πρόκειται να μειώσουν «την αμερικανική παρουσία στη Συρία σε λιγότερους από χίλιους στρατιώτες τους επόμενους μήνες», ανέφερε ο Σον Παρνέλ, εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, στην ανακοίνωση που δημοσιοποίησε.

Αυτή η αναδιάταξη δυνάμεων «αντανακλά τα σημαντικά βήματα που κάναμε για να φθείρουμε τις επιχειρησιακές δυνατότητες» του ΙΚ «στην περιφέρεια και παγκοσμίως», συνέχισε, αναφερόμενος ευρύτερα στην «επιτυχία των ΗΠΑ» στη μάχη εναντίον της οργάνωσης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που επέστρεψε στην προεδρία των ΗΠΑ την 20ή Ιανουαρίου, αντιμετώπιζε για καιρό με σκεπτικισμό την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Συρία και η πτώση τον Δεκέμβριο του Μπασάρ αλ Άσαντ, που αντικαταστάθηκε από συμμαχία ισλαμιστών, δεν άλλαξε τα δεδομένα γι’ αυτόν.

«Σε κάθε περίπτωση, στη Συρία γίνεται χαμός, αλλά δεν είναι φίλη μας […] δεν είναι δική μας μάχη», παρατήρησε μέσω Truth Social τον Δεκέμβριο ο Αμερικανός πρόεδρος, ενώ βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη η επίθεση που έβαλε τέλος σε πενήντα χρόνια κυριαρχίας της οικογένειας Άσαντ στην εξουσία στη Δαμασκό.

Η κατάληψη πελώριων τομέων της επικράτειας της Συρίας και του Ιράκ από το 2014 από το ΙΚ οδήγησε σε επέμβαση διεθνούς συνασπισμού υπό τις ΗΠΑ, με σκοπό να υποστηριχθούν, κυρίως από αέρος, μονάδες του ιρακινού στρατού και οι Κούρδοι που μάχονταν εναντίον του ΙΚ επί του πεδίου.

Η Ουάσιγκτον ανέπτυξε παράλληλα μερικές χιλιάδες στρατιωτικούς των ειδικών δυνάμεων για να υποστηρίξουν τοπικές δυνάμεις και για να διεξάγονται χωριστές αμερικανικές επιχειρήσεις.

Μετά την ανακήρυξη της νίκης επί του ΙΚ, το 2017 στο Ιράκ και το 2019 στη Συρία, παρέμειναν στοιχεία του αμερικανικού στρατού επιτόπου, κυρίως σε βορειοανατολικούς τομείς, για την αντιμετώπιση πυρήνων των τζιχαντιστών που απέμεναν.

 

«The King of Kings»: Η ζωή του Χριστού μέσα από τα μάτια του Ντίκενς και του γιου του

Αν αναλογιστεί κανείς τον όγκο του υλικού που έχουν παράγει η δυτική λογοτεχνία, ο κινηματογράφος και η τηλεόραση για τη ζωή του Χριστού, φαντάζει δύσκολο να υποθέσουμε ότι υπάρχει κάτι που δεν έχει ειπωθεί.

Ειδικά όσον αφορά τις ταινίες και τις σειρές, οι περισσότερες επικεντρώνονται στα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του Χριστού και σχετικά λίγες περιγράφουν τα χρόνια από τη γέννηση μέχρι τη Σταύρωση. Και από αυτές, μόνο λίγες είναι κατάλληλες για όλη την οικογένεια, είτε λόγω ποιότητας είτε λόγω βίαιου περιεχομένου.

Ωστόσο, η ταινία κινουμένων σχεδίων των Angel Studios «The King of Kings» («Ο Βασιλιάς των βασιλιάδων») δίνει τη μεγαλύτερη ιστορία που ειπώθηκε ποτέ από μια εντελώς νέα και ευπρόσδεκτη οπτική.

Σε σενάριο, σκηνοθεσία, μοντάζ και συμπαραγωγή του Νοτιοκορεάτη σκηνοθέτη Σέονγκ-χο Τζανγκ (στο ντεμπούτο του σε ταινία μεγάλου μήκους) και με διάρκεια 103 λεπτών, η ταινία περιλαμβάνει τις διδασκαλίες του Χριστού και σχεδόν κάθε σημαντικό γεγονός στη ζωή του, χωρίς να βιάζεται ή να τα συμπιέζει. Δεν υπάρχει κάτι που να μην έχει παρουσιαστεί στο παρελθόν σε άλλα έργα – αυτό που κάνει την ταινία ξεχωριστή είναι η εντελώς πρωτότυπη προσέγγιση της ιστορίας.

Η ποίηση των ‘καρτούν’ 

Οι περισσότεροι ενήλικες (δηλαδή το 50% συν ένα) δεν ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν καμία ταινία κινουμένων σχεδίων, ανεξαρτήτως περιεχομένου. Γι’ αυτούς, πρόκειται απλώς για ‘καρτούν’. Αυτό έχει μία βάση, δεδομένου ότι πολύ λίγες ταινίες κινουμένων σχεδίων απευθύνονται και σε ενήλικο κοινό. Αλλά θυμηθείτε την ποιητική «Κόκκινη χελώνα» του Μάικλ Ντούντοκ ντε Βιτ και το πρόσφατα πολυβραβευμένο αριστούργημα «Flow» του Γκιντ Ζιλμπαλόντις.

Ο «Βασιλιάς των βασιλιάδων» θα αγγίξει ολόκληρη την οικογένεια – όχι τόσο για το πλούσιο και συγκινητικό βιβλικό περιεχόμενο, όσο λόγω της «φιλικής» προς τα παιδιά και τους ενηλίκους παρουσίασής του.

Ο Ντίκενς για τους Ντίκενς

Γραμμένο περίπου την ίδια εποχή με το «Ντέηβιντ Κόπερφηλντ» (1846-1849), η «Ζωή του Κυρίου μας» (The Life of Our Lord) δεν εκδόθηκε μέχρι το 1934, ένα χρόνο μετά τον θάνατο του τελευταίου επιζώντος παιδιού του Ντίκενς – ένας όρος που περιλαμβανόταν ρητά στη διαθήκη του συγγραφέα. Ο Ντίκενς το ζήτησε αυτό επειδή έγραψε το βιβλίο όχι για να βγάλει κέρδος, αλλά για να το διαβάζει κάθε Χριστούγεννα στα δέκα παιδιά του.

Για τη δημιουργία της ταινίας του, ο Σέονγκ-χο συνδύασε στοιχεία της Βίβλου με το έργο του Ντίκενς, με εκπληκτικό αποτέλεσμα. Η ταινία ξεκινά με τον Ντίκενς (με τη φωνή του Κέννεθ Μπράνα) να διαβάζει τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία». Όταν τον διακόπτει ο δεύτερος γιος του, ο Γουόλτερ, που παίζει με τη γάτα του, Γουίλα, τον «Βασιλιά Αρθούρο και τους ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης», ο Ντίκενς θυμώνει και τον στέλνει στο δωμάτιό του.

Charles Dickens (Kenneth Branagh) introduces the life of Jesus to his son Walter (Roman Griffin Davis), in the animated feature "King of Kings." (Angel Studios)
Στιγμιότυπο από την ταινία «Ο βασιλιάς των βασιλιάδων». (Angel Studios)

 

Αργότερα, με την προτροπή της συζύγου του, Κάθριν (Ούμα Θέρμαν), ο Ντίκενς προσπαθεί να επανορθώσει, πηγαίνοντας διαβάζοντας για πρώτη φορά τη «Ζωή του Κυρίου μας» στον Γουόλτερ. Ακόμα αναστατωμένος, ο Γουόλτερ δεν ενδιαφέρεται για την ιστορία στην αρχή. Αλλάζει όμως στάση όταν ο πατέρας του τον πληροφορεί ότι ο «Βασιλιάς Αρθούρος» βασίζεται στη ζωή του μεγαλύτερου βασιλιά όλων των εποχών, του Ιησού Χριστού.

Μέσα σε λίγα λεπτά, ο Γουόλτερ γοητεύεται από την ιστορία και παρακολουθεί ασκαρδαμυκτί, και σταδιακά βυθίζεται σε αυτήν. Αν και στην αρχή τη βλέπει σαν μία περιπέτεια, η αντίληψή του αλλάζει καθώς τού γίνεται σαφές ότι ο Χριστός ήταν ο γιος του Θεού.

Μάρτυρες από πρώτο χέρι

Σταδιακά, αυτό που θα μπορούσε να είναι απλώς ένα μυθιστόρημα και ένα αρκετά καλό μάθημα στο κατηχητικό σχολείο μετατρέπεται σε κάτι συναρπαστικό, καθώς ο σκηνοθέτης βάζει τον Γουόλτερ και τη Γουίλα (και μερικές φορές και τον Ντίκενς) στο ίδιο πλάνο με τον Χριστό, να  παρακολουθούν από πρώτο χέρι τις εξαιρετικές πράξεις και τα έργα του.

Κάποια στιγμή, όταν ο Χριστός διώχνει τους εμπόρους από τον ναό, ο Γουόλτερ εμφανίζεται να αλληλεπιδρά με τον Χριστό. Όμως, μέσω κάποιων ‘ταχυδακτυλουργικών’, αποδεικνύεται ότι πρόκειται για κάτι άλλο, και η σκηνή αποφεύγει να ξαναγράψει ή να μυθοποιήσει την ιστορία.

Charles Dickens (Kenneth Branagh) helps his son Walter (Roman Griffin Davis) see Jesus in a whole new light, in "The King of Kings." (Angel Studios)
Στιγμιότυπο από την ταινία «Ο βασιλιάς των βασιλιάδων». (Angel Studios)

 

Ο μεγαλύτερος φόβος μου μπαίνοντας στην τρίτη πράξη ήταν το πώς θα παρουσίαζε τα Πάθη και τη Σταύρωση. Ευτυχώς, το μεγαλύτερο μέρος υπονοείται και αντιμετωπίζεται εκτός οθόνης. Το επιθυμητό αποτέλεσμα προκύπτει χωρίς η ταινία να γίνεται δύσκολη για τις πιο τρυφερές ηλικίες.

Αλλά ο μεγαλύτερος θρίαμβος του Σέονγκ-χο είναι ότι δεν έκανε τον «Βασιλιά των βασιλιάδων» μια αυστηρά θρησκευτική ταινία. Αντιθέτως, είναι μια ταινία που έχει τις ρίζες της στην ηθική, τα θαύματα, τα μαθήματα ζωής και το να κάνεις πάντα το σωστό. Μία ταινία που οδηγεί με το παράδειγμα, όχι με το δόγμα.

The King of Kings
Σκηνοθέτης: Σέονγκ-χο Τζανγκ
Πρωταγωνιστές: Κέννεθ Μπράνα, Ούμα Θέρμαν, Ρόμαν Γκρίφφιν Ντέηβις
MPAA Rating: MPAA Rating: MPAA Rating: MPAA Rating: MPAA Rating: PG
Διάρκεια: 1 ώρα και 43 λεπτά
Ημερομηνία κυκλοφορίας: 11 Απριλίου 2025
Βαθμολογία: 4,5 αστέρια στα 5

Το πάθος και η ομορφιά της μουσικής του Πάσχα

Η μουσική έχει τη δύναμη να εισέρχεται μέχρι τα βάθη της ψυχής μας και να δονεί ακόμη και τα κύτταρά μας, μεταδίδοντας συγκινήσεις και νοήματα που ο λόγος δυσκολεύεται να περιγράψει. Με αυτήν της την ιδιότητα είναι το ιδανικό μέσο να βοηθήσει τους ανθρώπους κάθε εποχής να συναισθανθούν τη σημασία της Μεγάλης Εβδομάδας, των Αγίων Παθών και της Ανάστασης και να έρθουν σε μέθεξη με το θείο.

Στη Δύση, η θρησκευτική μουσική αναπτύχθηκε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι στην ανατολική παράδοση, με αποτέλεσμα να μην περιορίζεται πια εντός των εκκλησιών, αλλά να αφορά μεγάλα σύνολα και χώρους, χωρίς αυτό να μειώνει το βάθος του θρησκευτικού αισθήματος που μπορεί να μεταφέρει, ακόμα και χωρίς την υποστήριξη του κατανυκτικού περιβάλλοντος μίας εκκλησίας.

Εκκινώντας από τις δυνατότητες της φωνής, όπως και οι ψαλμοί της Ορθοδοξίας, προσέθεσε αρχικά το εκκλησιαστικό όργανο και αργότερα πλήθος μουσικών οργάνων που αύξησαν στο μέγιστο τις εκφραστικές της δυνατότητες, με έναν τρόπο πολύ διαφορετικό από τη βαθιά εσωτερική απεύθυνση των Ορθοδόξων.

Η ευσέβεια και η δεξιοτεχνία Καθολικών και Προτεσταντών συνθετών της μπαρόκ και κλασικής περιόδου μάς κληροδότησαν μερικά από τα πιο όμορφα και συγκινητικά κομμάτια για τα Άγια Πάθη και την Ανάσταση, που ξεπερνώντας τα σύνορα του δόγματος μπορούν να αγγίξουν κάθε δεκτικό στο μυστήριο ακροατή.

Ένας συνθέτης αφιερωμένος στον Θεό

Για πολλούς, ο Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ είναι ο κορυφαίος συνθέτης χορωδιακής μουσικής. Ιδίως οι δύο μελοποιήσεις του για τα Άγια Παθη – όπως τα αφηγούνται ο Άγιος Ματθαίος και ο Άγιος Ιωάννης – αποτελούν μνημειακά έργα του πασχαλινού ρεπερτορίου. Ευσεβής Λουθηρανός, ο Μπαχ αφιέρωσε σχεδόν ολόκληρη την καριέρα του στην υπηρεσία της Εκκλησίας.

Μία από τις πολλές υποχρεώσεις του όταν ήταν Kapellmeister (αρχιμουσικός) στη Λειψία ήταν να συνθέτει μια εβδομαδιαία καντάτα, που θα εκτελούνταν στην εκκλησία. Τη Μεγάλη Παρασκευή, αυτή η καντάτα έγινε μια μελοποίηση της πασχαλινής ιστορίας που διαρκεί περίπου 2 1/2 ώρες. Μπορεί κανείς να φανταστεί πόσο μεγάλη ήταν η πραγματική λειτουργία, που περιείχε αυτό το αριστούργημα, δεδομένου ότι υπήρχε και ένα κήρυγμα μεταξύ των δύο μερών. Σύμφωνα με τα ιδεώδη του Λουθηρανισμού, τα λιμπρέτα των μελοποιήσεων είναι γραμμένα στη γλώσσα του λαού (στη συγκεκριμένη περίπτωση στα γερμανικά) με απλό, εύληπτο τρόπο και όχι με επιτηδευμένες και απρόσιτες φράσεις. Ο Μπαχ εξασφάλιζε ότι ακόμη και ένας αμόρφωτος άνθρωπος θα μπορούσε να κατανοήσει και να βιώσει πλήρως αυτή την πιο δραματική ιστορία. Τα «Κατά  Ματθαίον Πάθη» έχουν έναν στοχαστικό, μεγαλοπρεπή χαρακτήρα, ενώ τα «Κατά Ιωάννη Πάθη» έχουν μεγαλύτερη δραματική ένταση.

Ο «Μεσσίας» 

Η προσφορά του Γκέοργκ Φρήντριχ Χαίντελ στην περίοδο του Πάσχα συνίσταται κυρίως στο δεύτερο και τρίτο μέρος του «Μεσσία», του φημισμένου ορατορίου του που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1742. Παραδόξως, ο «Μεσσίας» ακούγεται σήμερα πιο συχνά εν όψει των Χριστουγέννων, παρά το γεγονός ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος του αφορά τα γεγονότα των Παθών του Σωτήρος και της Ανάστασης.

“The Transfiguration,” 1520, by Raphael, in the Pinacoteca Vaticana. (CC BY-SA 4.0)
Ραφαήλ, «Η μεταμόρφωση του Σωτήρος», 1520. Πινακοθήκη του Βατικανού. (CC BY-SA 4.0)

 

Μέχρι τη δεκαετία του 1740, η λαμπρή καριέρα του Χαίντελ ως συνθέτη όπερας είχε αρχίσει να κάμπτεται, με το κοινό να απομακρύνεται από αυτά τα πανάκριβα θεάματα. Ο Χαίντελ ακολούθησε τα σημεία των καιρών και άρχισε να γράφει ορατόρια.

Ο «Μεσσίας» σημείωσε τεράστια επιτυχία ήδη από όταν πρωτοπαρουσιάστηκε στο Δουβλίνο, στις 13 Απριλίου 1742. Για την ημέρα της πρεμιέρας, μάλιστα, η προσέλευση αναμενόταν τόσο μεγάλη ώστε ζητήθηκε από το ανδρικό κοινό να παρευρεθεί χωρίς σπαθιά και από το γυναικείο χωρίς κρινολίνο. Αυτό επέτρεψε σε 100 επιπλέον ακροατές να στριμωχτούν στην αίθουσα.

Η χρυσή εποχή

Για τη χρυσή εποχή της θρησκευτικής σύνθεσης στην Αγγλία, πρέπει να γυρίσουμε πίσω στην ταραχώδη ελισαβετιανή περίοδο, όταν η θρησκευτική ένταξη έγινε κυριολεκτικά ζήτημα ζωής και θανάτου. Ο Τόμας Τάλλις, συνθέτης του περίφημου 40μερούς μοτέτου «Spem in Alium», έγραψε τους «Θρήνους του Ιερεμία» όχι για δημόσια περίλαμπρη εκτέλεση, αλλά για τις ιδιωτικές λατρευτικές ακολουθίες των καθολικών της προτεσταντικής Αγγλίας της περιόδου. Αυτό προσδίδει στην πλούσια πολυφωνία, με τις αναστολές και τις παραφωνίες της, ένα συναισθηματικό βάθος και μια σημασία ακόμη και πέρα από αυτή που παρέχει η λειτουργική περίοδος.

Δίπλα στον Ιησού, πάσχει και η Μαρία. Η αγωνία της μητέρας που εκφράζεται στα λόγια του «Stabat Mater» του 13ου αιώνα έχει εμπνεύσει πολλούς συνθέτες. Ο Βιβάλντι παρουσιάζει μια λιτή μελοποίηση για σόλο άλτο και έγχορδα, ενώ ο Πολωνός συνθέτης Κάρολ Σιμανόφσκι, μας δίνει ένα έργο έξι κινήσεων, μισής ώρας, για σολίστες, χορωδία και πλήρη ορχήστρα, γεμάτο με γήινο χρώμα.

Οι καρποί της ενοχής

Εκτός από τα μεγάλα, λαμπρά αριστουργήματα, υπάρχουν και μερικά έργα λιγότερο γνωστά μεν αλλά εξίσου συγκινητικά.

Αν και το όνομα του Κάρλο Γκεζουάλντο δεν φτάνει στο ευρύ κοινό, η μουσική του τείνει να μένει στον ακροατή μόλις την ανακαλύψει. Η παράξενη γραφή των μερών και οι βασανισμένες διφωνίες μπορεί να οδηγήσουν κάποιον ανυποψίαστο να πιστέψει ότι ακούει ατονική μουσική του 20ού αιώνα. Ωστόσο, ο Γκεζουάλντο ήταν στην πραγματικότητα ένας πρίγκιπας που έζησε από το 1566 έως το 1613. Πηγή των πρωτοποριακών συνθετικών του στιγμών ήταν, όπως λέγεται, η δια βίου αίσθηση ενοχής του για τη βάναυση δολοφονία της συζύγου του και του εραστή της, όταν τους έπιασε επ’ αυτοφώρω να μοιχεύουν.

Όντας πρίγκιπας, κατάφερε να αποφύγει τη δικαιοσύνη για το έγκλημά του, αλλά οι Ερινύες δεν έπαψαν να τον κατατρύχουν, προκαλώντας τις εκπληκτικές αρμονικές ανατροπές και τα άλματα στη μουσική του. Το «Tristis est Anima Mea» είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του βασανισμένου ύφους του, που ταιριάζει απόλυτα με τις σκοτεινές διαθέσεις της Μεγάλης Εβδομάδας.

Το παιδί-θαύμα και η Miserere

Η μελοποίηση του Ψαλμού 51 από τον Γκρεγκόριο Αλλέγκρι, το «Miserere Mei Deus», είναι άμεσα αναγνωρίσιμη στους περισσότερους ακροατές, με τη σοπράνο σολίστ να ανεβαίνει επανειλημμένα σε μία σπονδυλωτή κορύφωση του Ντο, η οποία αντηχεί απολύτως αιθέρια όταν ακούγεται στην Καπέλα Σιξτίνα – τον χώρο για τον οποίο το έργο γράφτηκε αρχικά, ίσως το 1638.

Όπως αρμόζει σε ένα έργο που γράφτηκε για έναν τόσο συγκεκριμένο και ιδιαίτερο χώρο, περιβάλλεται από πολλά μυστήρια και θρύλους, όπως την ιστορία ότι η διάδοσή του πέρα από το Βατικανό είχε απαγορευτεί με την απειλή αφορισμού. Το ‘εμπάργκο’ έσπασε τελικά – όπως λέγεται – χάρη στον 14χρονο Μότσαρτ, ο οποίος, όταν άκουσε το έργο να εκτελείται, βγήκε από την εκκλησία και το έγραψε αμέσως από μνήμης. Γεγονός είναι ότι το κομμάτι αποτελείται από μια σειρά επαναλήψεων των ίδιων μουσικών στοιχείων, αλλά αυτό δεν μειώνει την αξία του κατορθώματος του νεαρού μουσικού.

Του Thomas Breeze, με τη συμβολή της Αλίας Ζάε