Στην Κωνσταντινούπολη συνεδρίασε σήμερα, 24 Μαΐου, το Συμβούλιο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς με οικοδεσπότη το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης της Τουρκίας.
Στη συνάντηση παρέστησαν 89 κόμματα μέλη της Σοσιαλιστικής Διεθνούς από 81 χώρες. Το παρών στη συνεδρίαση έδωσε ο Ισπανός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Πέδρο Σάντσεθ, ενώ πριν από την έναρξη των εργασιών διαβάστηκε μήνυμα του φυλακισμένου δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, και στη συνέχεια οι συμμετέχοντες ύψωσαν πλακάτ που έγραφε «Λευτεριά στον Ιμάμογλου» (“Free Imamoglu”). Το ίδιο μήνυμα κρατούσαν οι συμμετέχοντες και στην οικογενειακή φωτογραφία που έβγαλαν στο τέλος της συνεδρίασης.
Ο πρόεδρος του CHP και αντιπρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς, Οζγκιούρ Οζέλ, αναφέρθηκε στην εναρκτήρια ομιλία του στις διώξεις κατά του Ιμάμογλου: «Θα ήθελα να δηλώσω ότι λυπούμαστε που υπάρχουν αδελφοί μας που προτιμούν να σιωπούν σε αυτή την κακή περίοδο που διανύουμε. Αυτό που θα θυμόμαστε όταν όλα τελειώσουν θα είναι η σιωπή των φίλων μας παρά τα σκληρά λόγια των εχθρών μας. Θα ήθελα να το εκφράσω αυτό για άλλη μια φορά στους φίλους, σε αυτούς που γνωρίζουμε ως φίλους».
Είπε επίσης ότι «η Τουρκία είναι μια μεγάλη χώρα. Και αυτή η χώρα δεν αποτελείται από την κυβέρνηση Ερντογάν. Ως Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε τη δικαιοσύνη στο εισόδημα, τη δικαιοσύνη στα δικαστήρια και την κοινωνική δικαιοσύνη στη χώρα μας. Στόχος μας είναι να επικρατήσει πλήρως η δημοκρατία».
«Στόχος μας είναι να οικοδομήσουμε μια Τουρκία όπου το κουρδικό ζήτημα θα έχει επιλυθεί πλήρως και δεν θα υπάρχει τρομοκρατία και βία. Στόχος μας είναι να μην γίνει η Τουρκία αποθήκη προσφύγων και να λύσουμε το μεταναστευτικό ζήτημα σε συνεργασία με την Ευρώπη. Και στόχος μας είναι να καταστήσουμε τη χώρα μας πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεχίζουμε αυτόν τον αγώνα με αποφασιστικότητα» συμπλήρωσε ο πρόεδρος του CHP.
Σε μια από τις μεγαλύτερες κινήσεις από την έναρξη του πολέμου, Ρωσία και Ουκρανία προχώρησαν το Σάββατο 24 Μαΐου σε νέα ανταλλαγή 307 αιχμαλώτων πολέμου. Η ανταλλαγή αυτή εντάσσεται σε μια πολυήμερη διαδικασία αποφυλάκισης συνολικά 1.000 αιχμαλώτων από κάθε χώρα — εξέλιξη που επισφραγίστηκε σε πρόσφατη απευθείας συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών στην Τουρκία.
Ήδη μία μέρα πριν, οι δύο πλευρές είχαν ανταλλάξει άλλους 390 κρατουμένους. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ανέφερε: «Σήμερα είναι η δεύτερη μέρα της ανταλλαγής 1.000 προς 1.000 που καταφέραμε να διαπραγματευτούμε στην Τουρκία. Μέσα σε δύο μέρες, 697 άνθρωποι επέστρεψαν στα σπίτια τους. Περιμένουμε η διαδικασία να συνεχιστεί και αύριο», ενώ δημοσίευσε και φωτογραφίες από τον επαναπατρισμό Ουκρανών στρατιωτών.
Σε παράλληλη ανακοίνωση, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας γνωστοποίησε ότι οι Ρώσοι αιχμάλωτοι που αφέθηκαν ελεύθεροι μεταφέρθηκαν στη Λευκορωσία, όπου υποβάλλονται σε ιατρικό και ψυχολογικό έλεγχο προτού επιστρέψουν στη Ρωσία για περαιτέρω φροντίδα και αποκατάσταση. «Η ευρείας κλίμακας ανταλλαγή που ξεκίνησε η ρωσική πλευρά θα συνεχιστεί», υπογράμμισε το υπουργείο.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανταλλαγή αιχμαλώτων από το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022 και αποτελεί αποτέλεσμα της πρώτης δια ζώσης διαπραγμάτευσης μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών από τον Μάρτιο του 2022.
Η συμφωνία αυτή θεωρείται σημαντικό βήμα προόδου στην προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός και δρομολόγηση ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης, σε μια περίοδο όπου όλα παραμένουν ρευστά και εύθραυστα.
Μετά τις διαβουλεύσεις στην Τουρκία, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να προετοιμάσουν προτάσεις για το ενδεχόμενο εκεχειρίας. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε, μέσω του ρωσικού πρακτορείου TASS, ότι η Μόσχα θα ολοκληρώσει πρώτα την ανταλλαγή αιχμαλώτων προτού παρουσιάσει τη δική της πρόταση για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. «Μόλις ολοκληρωθεί η ανταλλαγή των αιχμαλώτων, θα είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε στους Ουκρανούς ένα σχέδιο για αυτό το έγγραφο, το οποίο τώρα οριστικοποιεί η ρωσική πλευρά», ανέφερε ο Λαβρόφ.
Παρά την αμοιβαία διάθεση για αναζήτηση κοινού εδάφους όσον αφορά την εκεχειρία, δεν έχει βρεθεί ακόμη σύγκλιση όσον αφορά τον χρόνο έναρξης ή τη διάρκειά της.
Στο περιθώριο των συζητήσεων στην Κωνσταντινούπολη, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, είχε εκτιμήσει πως δεν θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος αν δεν συνομιλήσουν απευθείας ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ, σύμφωνα με πληροφορίες, επικοινώνησε τηλεφωνικά τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι στις 19 Μαΐου, κι αργότερα δήλωσε πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν να επανεκκινήσουν άμεσα τις συζητήσεις για την εκεχειρία.
Παράλληλα, λίγο πριν την ανταλλαγή του Σαββάτου, οι ουκρανικές αρχές ανέφεραν σφοδρή ρωσική επίθεση με drones και βαλλιστικούς πυραύλους στη διάρκεια της νύχτας. Ο πρόεδρος Ζελένσκι, σε νέα ανάρτηση, έκανε λόγο για 250 επιθετικά drones και 14 πυραύλους που έπληξαν περιοχές, μεταξύ άλλων, στην Οδησσό, Βίννιτσα, Σούμι, Χάρκοβο, Ντονέτσκ, Κίεβο και Δνίπρο.
«Με κάθε τέτοια επίθεση, ο κόσμος πείθεται ακόμη περισσότερο πως η αιτία που εμποδίζει τον τερματισμό του πολέμου βρίσκεται στη Μόσχα. Η Ουκρανία έχει καταθέσει επανειλημμένα προτάσεις για κατάπαυση — τόσο γενική όσο και για εκεχειρία στον αέρα — αλλά όλες απορρίφθηκαν», σημείωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Τέλος, ο Ζελένσκι τόνισε πως αναμένει νέα δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τους υπόλοιπους διεθνείς συμμάχους του Κιέβου.
Η Γερμανία είναι πιθανόν να εξετάσει το ενδεχόμενο επαναφοράς της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας μέχρι και το επόμενο έτος, εάν δεν προσελκύσει ικανό αριθμό εθελοντών στις ένοπλες δυνάμεις της, δήλωσε ο υπουργός Αμυνας Μπόρις Πιστόριους στην Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung.
Μέλος της συμμαχίας του ΝΑΤΟ, η Γερμανία επιδιώκει την ενίσχυση της στρατιωτικής της ισχύος έπειτα από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, αλλά φαίνεται ότι δεν καταφέρνει να προσελκύσει αρκετούς στρατιώτες στις τάξεις του στρατού της. Σύμφωνα με τις γερμανικές ένοπλες δυνάμεις, τα επόμενα χρόνια θα χρειασθούν επιπλέον 100.000 στρατιώτες για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις της Γερμανίας απέναντι στο ΝΑΤΟ.
Οι Χριστιανοδημοκράτες που ηγούνται του κυβερνητικού συνασπισμού στον οποίο οι Σοσιαλδημοκράτες του Μπόρις Πιστόριους είναι ελάσσονες εταίροι, προωθούν την αύξηση των αμυντικών δαπανών και δηλώνουν ανοικτοί στην υποχρεωτική θητεία, που εγκαταλείφθηκε το 2011.
«Το μοντέλο μας βασίζεται κατ΄αρχάς στην εθελοντική συμμετοχή», δηλώνει ο Πιστόριους στην συνέντευξή του στην γερμανική κυριακάτικη εφημερίδα που κυκλοφορεί από σήμερα.
«Αν έρθει η ώρα που θα έχουμε περισσότερο διαθέσιμο δυναμικό από τις εθελοντικές κατατάξεις, τότε πιθανόν να αποφασίσουμε να κάνουμε την θητεία υποχρεωτική», προσθέτει διευκρινίζοντας ότι νέο νομοσχέδιο προς αυτήν τη κατεύθυνση θα μπορούσε να κατατεθεί έως και την 1η Ιανουαρίου 2026.
Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (ΓΕΑ) αντιπτέραρχος (Ι) Δημοσθένης Γρηγοριάδης, πραγματοποίησε από 19 έως 23 Μαΐου, επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Όπως ανακοινώθηκε από το ΓΕΑ, η επίσκεψη ξεκίνησε με συνάντηση στην πρεσβεία της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, όπου ο αρχηγός ΓΕΑ είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με την πρέσβη Αικατερίνη Νάσικα καθώς και με τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων που υπηρετούν στη στρατιωτική αντιπροσωπεία.
Στο πλαίσιο της παραμονής του, πραγματοποίησε συναντήσεις με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του American Hellenic Institute Νίκο Λαριγκάκη, καθώς και με τους κύριους Μάικ & Άντριου Μανάτο, με τους οποίους συζήτησε θέματα της ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας και την περαιτέρω ενίσχυση των δεσμών της Ομογένειας με τις Ένοπλες Δυνάμεις.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας μετέβη στο Πεντάγωνο των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου συναντήθηκε με τον αρχηγό του Επιτελείου της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ στρατηγό Ντέιβιντ ‘Αλβιν.
Στο πλαίσιο της συνάντησης, συζητήθηκαν ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, με ιδιαίτερη έμφαση στην περαιτέρω ενίσχυση και αναβάθμιση της διμερούς αμυντικής συνεργασίας, κυρίως στους τομείς των επιχειρησιακών δυνατοτήτων και της εκπαίδευσης.
Ο Αμερικανός αρχηγός εξέφρασε την εκτίμησή του για τη συνδρομή της ελληνικής πλευράς στην αεροπορική βάση της Λάρισας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας αυτής για τη διασφάλιση της περιφερειακής ασφάλειας.
Επιπρόσθετα, εκφράστηκε πρόθεση για περαιτέρω διεύρυνση της συνεργασίας, μέσω της παροχής εκπαίδευσης από την αμερικανική πλευρά προς τα στελέχη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας καθώς και της ενδυνάμωσης της τεχνικής και επιχειρησιακής υποστήριξης.
Στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του, ο αρχηγός επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της εταιρείας Lockheed Martin Aeronautics, στο Fort Worth του Τέξας, όπου ενημερώθηκε λεπτομερώς για την πορεία του προγράμματος F-35 και ξεναγήθηκε στις γραμμές παραγωγής του μαχητικού αεροσκάφους.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, στην παρουσίαση του συνολικού πλαισίου υποστήριξης του προγράμματος, με έμφαση στα συστήματα εκπαίδευσης και την προετοιμασία των εμπλεκόμενων στελεχών.
Επιπλέον, έλαβε εκτενή ενημέρωση σχετικά με τις διαδικασίες εκπαίδευσης που αφορούν τόσο τους ιπταμένους όσο και το τεχνικό προσωπικό που θα υποστηρίξει τη λειτουργία και τη συντήρηση του F-35, με στόχο τη διασφάλιση υψηλού επιπέδου επιχειρησιακής διαθεσιμότητας.
Επίσης, είχε διαδοχικές συναντήσεις με εκπροσώπους των αρμόδιων αμερικανικών αρχών, της διοίκησης του προγράμματος F-35 και της Lockheed Martin.
Ακολούθως, ο αρχηγός ΓΕΑ μετέβη στην 188th Wing της Air National Guard στο Fort Smith, Arkansas, όπου ενημερώθηκε διεξοδικά για την αποστολή και τις δραστηριότητες της μονάδας.
Στο Fort Smith έχει προγραμματιστεί η εκπαίδευση των Ελλήνων στελεχών στα F-35. Στη συνέχεια, είχε συναντήσεις με υψηλόβαθμους αξιωματούχους της αρμόδιας διοίκησης Αεροπορικής Εκπαίδευσης καθώς και με τη διοίκηση της μονάδας και των Μοιρών, από όπου έλαβε ενημέρωση για τα προγράμματα εκπαίδευσης.
Επιπλέον, είχε συνάντηση με τον δήμαρχο της περιοχής και τις τοπικές αρχές, οι οποίες παρέχουν θερμή υποστήριξη και φιλόξενη υποδοχή στους ξένους στρατιωτικούς που υπηρετούν στην κοινότητά τους.
Επίσκεψη Αρχηγού ΓΕΑ στις ΗΠΑ με επίκεντρο το πρόγραμμα των F-35
Επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ πραγματοποίησε ο Αρχηγός ΓΕΑ, αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης. Η περιοδεία του Αρχηγού ΓΕΑ ξεκίνησε από το Τέξας και το ‘Αρκανσο, όπου είχε την ευκαιρία να ξεναγηθεί στα slots παραγωγής των ελληνικών F-35 και να συζητήσει λεπτομέρειες σχετικά με το πρόγραμμα της εκπαίδευσης των πιλότων και των τεχνικών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Αρχηγός ΓΕΑ διαπίστωσε ότι όλα κινούνται βάσει του αρχικού χρονοδιαγράμματος για το πρόγραμμα των F-35, το οποίο προβλέπει ότι τα πρώτα τέσσερα μαχητικά θα περάσουν στην κυριότητα της Ελλάδας το 2028 και τα επόμενα τέσσερα εντός του 2029. Τα συγκεκριμένα οχτώ αεροσκάφη θα έρθουν στην Ελλάδα το 2030. Στο διάστημα που θα προηγηθεί, θα μεσολαβήσει η εκπαίδευση των περίπου 70 Ελλήνων πιλότων και τεχνικών που θα μετακομίσουν στην πολιτεία ‘Αρκανσο για σχεδόν ένα χρόνο.
Ο Αρχηγός ΓΕΑ υπογράμμισε ότι η χώρα μας επωφελείται από το γεγονός ότι θα παραλάβει τα μαχητικά στις εν λόγω ημερομηνίες, καθώς θα έχουν επιλυθεί όλα τα θέματα που είχαν κατά καιρούς προκύψει στις προηγούμενες εκδοχές του μαχητικού.
Συνάντηση με τον Αμερικανό Αρχηγό ΓΕΑ
Στο σκέλος της περιοδείας που αφορούσε την Ουάσιγκτον, ο κ. Γρηγοριάδης είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογο του Ντέιβιντ ‘Αλβιν, καθώς και με τον υπηρεσιακό γραμματέα Διεθνών Υποθέσεων της Πολεμικής Αεροπορίας (SAF/IA) και τον εκπρόσωπο του γραφείου Κοινού Προγράμματος (JPO) των F-35.
Η συνάντηση με τον Ντέιβιντ ‘Αλβιν πραγματοποιήθηκε σε θερμό κλίμα, με τον Αρχηγό ΓΕΑ να παρουσιάζει τις δυνατότητες που θα έχει ο ελληνικός στόλος το 2030, δράττοντας την ευκαιρία να υπενθυμίσει εκ του σύνεγγυς, την αποδέσμευση κάποιων σύγχρονων όπλων που έχει αιτηθεί η Ελλάδα.
Από την πλευρά του, ο Αρχηγός της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, ευχαρίστησε για την φιλοξενία και τη στήριξη που παρέχει η Ελλάδα στην αμερικανική UAV βάση στη Λάρισα. Σε αυτό το σημείο, εξέφρασε τη πρόθεση των ΗΠΑ για περαιτέρω διεύρυνση της συνεργασίας με την Ελλάδα. μέσω της παροχής εκπαίδευσης προς τα στελέχη της πολεμικής αεροπορίας και την ενίσχυση της τεχνικής και επιχειρησιακής υποστήριξης που λαμβάνει η χώρα μας.
Επίσης, ο Ντέιβιντ ‘Αλβιν φάνηκε να είναι ενήμερος για τις καλές σχέσεις που διατηρεί η Ελλάδα με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, και τις αραβικές χώρες, καθώς και για την περιπολία του εναέριου χώρου της Αλβανίας, του Μαυροβούνιου και της Βόρειας Μακεδονίας που έχει επωμιστεί η χώρα μας.
Όσον αφορά την Τουρκία, ο Αρχηγός ΓΕΑ αναφέρθηκε στην συνέχιση του casus belli, το οποίο δημιουργεί την ανάγκη για μια δύναμη αποτροπής. Υπό αυτό το πρίσμα, επισήμανε ότι η Ελλάδα δεν είναι μια επιθετική δύναμη αλλά ένας πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας για την περιοχή.
«Η υπογραφή της σύμβασης για το Σύστημα Παροχής Υπηρεσιών Ζεύξης Δεδομένων Αεροναυτιλίας (DLS-Data Link Services) αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της δέσμευσης της Ελληνικής Κυβέρνησης για την αναβάθμιση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τον στρατηγικό εκσυγχρονισμό των συστημάτων αεροναυτιλίας της χώρας μας» δήλωσε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρίστος Δήμας με αφορμή της υπογραφή της εν λόγω σύμβασης.
Και πρόσθεσε «Με την παροχή σύγχρονων ψηφιακών υπηρεσιών ενισχύουμε περαιτέρω την ασφάλεια των πτήσεων, δημιουργώντας ένα τεχνολογικά προηγμένο υπόβαθρο υπηρεσιών επικοινωνίας στον εθνικό εναέριο χώρο, προς όφελος της αεροπορικής κοινότητας και του επιβατικού κοινού.
Παράλληλα, παραμένουμε προσηλωμένοι στην εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα και το κανονιστικό πλαίσιο του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού. Υπενθυμίζεται ότι, ταυτόχρονα, προχωράει η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών βρίσκεται σε άμεση συνεργασία με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και την Αρχή Πολιτική Αεροπορίας (Α.Π.Α.) με στόχο τη διαρκή αναβάθμιση των αεροπορικών υπηρεσιών και τη διαρκή ενίσχυση της θέσης της χώρας μας στη διεθνή αεροπορική κοινότητα».
Το έργο είναι συνολικού προϋπολογισμού 5.124.151 ευρώ και χρηματοδοτείται από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΑΠΔΕ) 2025, ενώ προβλέπεται να ολοκληρωθεί εντός οκτώ μηνών από την υπογραφή της σύμβασης.
Σημειώνεται πως το εν λόγω σύστημα θα συμβάλλει στον ψηφιακό μετασχηματισμό των υπηρεσιών αεροναυτιλίας στη χώρα μας, στην καλύτερη διαχείριση της εσωτερικής κυκλοφορίας και στην εξυπηρέτηση των αεροναυτιλωμένων, σε συνδυασμό με τη διασύνδεσή του και με άλλα συστήματα.
Η αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Παρασκευή τη μερική άρση των κυρώσεων σε βάρος της Συρίας, με στόχο να δοθεί ώθηση στην οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας, μετά την ανατροπή του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ πέρυσι. Στο ίδιο πνεύμα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ως το πρώτο βήμα υλοποίησης του οράματος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μια «νέα σχέση» μεταξύ Ουάσιγκτον και Δαμασκού.
Η σχετική απόφαση ακολουθεί τις πρόσφατες δηλώσεις-έκπληξη του Αμερικανού προέδρου κατά την περιοδεία του στη Μέση Ανατολή, όπου έκανε σαφή την πρόθεσή του να προχωρήσει στην άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Συρίας.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του αμερικανικού Υπουργείου Οικονομικών, εκδόθηκε γενική άδεια (GL25), η οποία, στην πράξη, επιτρέπει τις περισσότερες οικονομικές συναλλαγές με τη νέα συριακή κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού τομέα και των υπηρεσιών πετρελαίου. Επιπλέον, η άδεια καλύπτει και ορισμένα πρόσωπα που βρίσκονταν μέχρι πρότινος υπό καθεστώς κυρώσεων, όπως ο προσωρινός πρόεδρος της Συρίας, Άχμεντ αλ-Σαράα, γνωστός έως πρόσφατα ως Αμπού Μουχάμαντ αλ-Τζολάνι.
Η Ουάσιγκτον εκτιμά πως η απόφαση αυτή θα διευκολύνει την επιστροφή επενδύσεων και επιχειρηματικής δραστηριότητας στον συριακό ιδιωτικό τομέα, επισημαίνοντας ότι συμβαδίζει με τη στρατηγική «Πρώτα η Αμερική» που προωθεί ο Λευκός Οίκος.
«Αυτή είναι μόνο μία πτυχή μιας ευρύτερης κυβερνητικής προσπάθειας για την πλήρη άρση των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στη Συρία λόγω των βιαιοτήτων του καθεστώτος Άσαντ», ανέφερε το Υπουργείο Οικονομικών.
Παράλληλα, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ χορήγησε εξάμηνη εξαίρεση από τον Νόμο «Καισάρ» (Caesar Act), ώστε οι αμερικανικοί εταίροι της Ουάσιγκτον να μπορούν να επενδύουν και να συμμετέχουν στην ανοικοδόμηση της Συρίας, χωρίς να παρεμποδίζονται από τις κυρώσεις. Ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, δήλωσε πως το μέτρο αυτό θα ενισχύσει την αποκατάσταση βασικών υποδομών στη Συρία, όπως το ρεύμα, η ενέργεια, το νερό και η υγιεινή, και θα διευκολύνει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας σε μια χώρα που ταλανίζεται ακόμα από τις πληγές του πολέμου.
«Οι σημερινές ενέργειες αποτελούν το πρώτο βήμα για να πάρει σάρκα και οστά το όραμα του προέδρου για μια νέα εποχή στις σχέσεις Συρίας-ΗΠΑ», ανέφερε ο Ρούμπιο.
Άμεσα αντέδρασε με ανακοίνωσή του και το Υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας, χαιρετίζοντας την απόφαση της αμερικανικής κυβέρνησης να άρει τις κυρώσεις. Η εξέλιξη αυτή έρχεται αμέσως μετά τη συνάντηση του προέδρου Τραμπ με τον αλ-Σαράα στη Σαουδική Αραβία, στις 14 Μαΐου. Σύμφωνα με τον Ρούμπιο, η Ουάσιγκτον έχει καταστήσει σαφές στη Δαμασκό ότι η άρση των κυρώσεων θα πρέπει να ακολουθηθεί άμεσα από «συγκεκριμένα μέτρα σε κρίσιμους τομείς πολιτικής».
«Ο πρόεδρος Τραμπ δίνει έτσι στη συριακή ηγεσία την ευκαιρία να διασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα, όχι μόνο εντός της χώρας, αλλά και στις σχέσεις της με όλη την περιοχή», δήλωσε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
Υπενθυμίζεται πως, πριν από αυτή τη συνάντηση, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει ότι η κυβέρνησή του κινείται προς την επανασύσταση διπλωματικών σχέσεων με τη Συρία. «Δίνω εντολή για τον τερματισμό των κυρώσεων ώστε να δοθεί στη Συρία μια πραγματική ευκαιρία να κάνει ένα νέο ξεκίνημα», είχε πει χαρακτηριστικά στο Επενδυτικό Φόρουμ ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας στο Ριάντ, στις 13 Μαΐου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χαρακτηρίσει τη Συρία «κρατικό χορηγό της τρομοκρατίας» ήδη από το 1979, ενώ το 2011 επέβαλαν αυστηρότερες κυρώσεις με αφορμή την αιματηρή καταστολή διαδηλωτών από το καθεστώς Άσαντ. Αυτή η σκληρή πολιτική αποτέλεσε το έναυσμα για έναν εμφύλιο που κράτησε 13 χρόνια μέχρι την τελική ανατροπή του καθεστώτος από αντικαθεστωτικές δυνάμεις υπό την ηγεσία του Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ – οργάνωση που, πάντως, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν ως τρομοκρατική.
Την άρση των οικονομικών κυρώσεων ανακοίνωσε και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20 Μαΐου, υπό το σκεπτικό να υποστηριχθεί η «αναδόμηση μιας νέας, δημοκρατικής και πολυφωνικής Συρίας, απαλλαγμένης από καταστροφικές ξένες παρεμβάσεις».
Συνεχίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες οι προσπάθειες απομάκρυνσης κινεζικού τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού, ωστόσο οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) παραμένουν έντονοι, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Επικοινωνιών (FCC), Μπρένταν Καρ.
Καταθέτοντας στις 21 Μαΐου σε υποεπιτροπή της Βουλής για τα δημόσια οικονομικά, ο κ. Καρ τόνισε πως, παρά τις εν εξελίξει ενέργειες για την απομάκρυνση του κινεζικού εξοπλισμού από τα αμερικανικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, ο δρόμος μέχρι την οριστική θωράκιση απέχει πολύ ακόμη.
Ο επικεφαλής της FCC αναφέρθηκε ειδικότερα στην πορεία υλοποίησης του προγράμματος «Rip and Replace», δηλαδή την απόσυρση και αντικατάσταση εξοπλισμού κινεζικών εταιρειών όπως οι Huawei και ZTE από κρίσιμες αμερικανικές υποδομές. Παρά τις χρηματοδοτικές δυσκολίες που επέφεραν καθυστερήσεις, ο Καρ εκτίμησε ότι το έργο ενδέχεται να ολοκληρωθεί εντός του έτους.
Rip and Replace: Η μεγάλη «εκκαθάριση»
Με την έναρξη του προγράμματος το 2021, διατέθηκαν 1,9 δισ. δολάρια για να αποζημιωθούν αμερικανικές τηλεπικοινωνιακές εταιρείες που θα απομάκρυναν και θα αντικαθιστούσαν κινεζικό εξοπλισμό δικτύων.
Ήδη από τότε, τόσο η Huawei όσο και η ZTE χαρακτηρίστηκαν απειλές για την εθνική ασφάλεια και απαγορεύτηκε η χρήση κρατικών πόρων για αγορά εξοπλισμού των συγκεκριμένων εταιρειών.
Όπως είχε δηλώσει ο πρώην πρόεδρος της FCC, «και οι δύο εταιρείες διατηρούν στενούς δεσμούς με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας και το στρατιωτικό κατεστημένο της χώρας, ενώ υπόκεινται στη νομοθεσία που τις υποχρεώνει να συνεργάζονται με τις κινεζικές υπηρεσίες πληροφοριών. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την εκμετάλλευση τρωτών σημείων των δικτύων μας και την υπονόμευση κρίσιμων επικοινωνιακών υποδομών από το ΚΚΚ».
Το ίδιο έτος, η FCC αποφάσισε ομόφωνα να απαγορεύσει την αδειοδότηση εξοπλισμού των κινεζικών εταιρειών που θεωρούνται απειλές για την εθνική ασφάλεια, όπως οι Huawei και ZTE.
Λίγους μήνες αργότερα, η Επιτροπή αφαίρεσε επίσης την άδεια λειτουργίας της China Telecom Americas, θυγατρικής της China Telecom, στερώντας της το δικαίωμα παροχής τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στις ΗΠΑ.
Όπως υπογράμμιζε τότε η ρυθμιστική αρχή, η εταιρεία «υπόκειται σε επιρροή και έλεγχο από την κινεζική κυβέρνηση και είναι εξαιρετικά πιθανό να υπακούσει σε εντολές από το Πεκίνο».
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης επεσήμανε στις τότε έρευνές του ότι η China Telecom παραπλάνησε τις αρχές σχετικά με το πού τηρούσε αρχεία Αμερικανών χρηστών, εγείροντας ανησυχίες σχετικά με την πρόσβαση στα δεδομένα. Παράλληλα, διαπιστώθηκαν ανακριβείς δηλώσεις για τις πρακτικές κυβερνοασφάλειας της εταιρείας, φέρνοντας στο προσκήνιο το ζήτημα συμμόρφωσης με τους αμερικανικούς νόμους προστασίας δεδομένων και ασφάλειας.
Νομοθετικές παρεμβάσεις
Το 2021, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπέγραψε τον νόμο «Secure Equipment Act», ενισχύοντας το πλέγμα προστασίας των αμερικανικών τηλεπικοινωνιών. Πρόκειται για νομοθέτημα που απαγορεύει τη χορήγηση νέων αδειών εισαγωγής εξοπλισμού σε εταιρείες χωρών που θεωρούνται εχθρικές.
Στα τέλη της θητείας της, η τότε πρόεδρος της FCC, Τζέσικα Ρόζενγουορσελ, υπογράμμισε τη σημασία της απρόσκοπτης χρηματοδότησης του «Rip and Replace», καθώς πάνω από 100 πάροχοι εργάζονταν για την εκκαθάριση του δικτύου τους από εξοπλισμό κινεζικών εταιρειών.
Προς τα τέλη του προηγούμενου έτους, τα αμερικανικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα βρέθηκαν ξανά στο προσκήνιο, όταν αποκαλύφθηκε η δραστηριοποίηση Κινέζων κρατικά ελεγχόμενων χάκερ σε δίκτυα αμερικανικών εταιρειών.
Σύμφωνα με την αρμόδια αναπληρώτρια σύμβουλο εθνικής ασφάλειας, Άνι Νιούμπεργκερ, η ομάδα «Salt Typhoon», με διασυνδέσεις στο κινεζικό κράτος, είχε καταφέρει να διεισδύσει σε τουλάχιστον οκτώ αμερικανικές τηλεπικοινωνιακές επιχειρήσεις.
Οι προκλήσεις δεν περιορίζονται στον εξοπλισμό
Ο Μπρένταν Καρ επισήμανε στο Κογκρέσο πως οι απειλές του ΚΚΚ παραμένουν πολυεπίπεδες και δεν περιορίζονται μόνο στον φυσικό εξοπλισμό. «Δεν επιδιώκουν την πρόσβαση μόνο μέσω μίας τεχνολογικής οδού», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο πρόεδρος της FCC υπενθύμισε πως πέρα από τον αποκλεισμό εταιρειών όπως η China Mobile και η China Telecom, η απειλή που συνιστά το κινεζικό κυβερνοέγκλημα —με χαρακτηριστικό παράδειγμα την ομάδα “Volt Typhoon”— παραμένει υπαρκτή και απαιτεί αυξημένη εγρήγορση σε όλα τα επίπεδα.
Εκτός από το «Rip and Replace», η FCC λαμβάνει επιπρόσθετα μέτρα για την αποτροπή νέων απειλών από ανταγωνίστριες χώρες. Ενδεικτικά, ο Καρ ανέφερε τη μεταρρύθμιση του προγράμματος αδειοδότησης εξοπλισμού, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι νεοεισερχόμενες τεχνολογίες στις ΗΠΑ πληρούν αυστηρότατα πρότυπα σε θέματα φάσματος και ενεργειακής συμβατότητας.
Δίνοντας έμφαση στη διαφάνεια, ο πρόεδρος της FCC ξεκαθάρισε ότι οι εργαστηριακοί έλεγχοι στις συσκευές που εισάγονται πλέον απαιτούν και πιστοποίηση ως προς την αξιοπιστία των ίδιων των εργαστηρίων, ώστε να αποκλείεται οποιαδήποτε εξάρτησή τους από ξένες δυνάμεις.
«Υιοθετούμε ένα νέο, ακόμα πιο αυστηρό πρωτόκολλο, για να διασφαλίσουμε ότι τα εργαστήρια που διενεργούν τους ελέγχους για αμερικανικές συσκευές είναι απολύτως ανεξάρτητα από κάθε είδους ξένη επιρροή», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ο υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, Πιτ Χέγκσεθ, προχώρησε στην επιβολή νέων αυστηρών περιορισμών όσον αφορά τη δημοσιογραφική πρόσβαση στο Πεντάγωνο, με στόχο την καλύτερη προστασία ευαίσθητων πληροφοριών, σύμφωνα με σχετική εγκύκλιο του υπουργείου Άμυνας που εκδόθηκε στις 23 Μαΐου.
Όπως τονίζεται στο έγγραφο, πρώτη προτεραιότητα του αμερικανικού Πενταγώνου παραμένει η εθνική ασφάλεια, η διασφάλιση διαβαθμισμένων πληροφοριών αλλά και η προστασία ευαίσθητων, μη διαβαθμισμένων στοιχείων που κρίνονται κρίσιμα για την επιχειρησιακή ασφάλεια.
«Παρότι το Υπουργείο παραμένει προσηλωμένο στη διαφάνεια, έχει ταυτόχρονα την υποχρέωση να προστατεύει διαβαθμισμένες και ευαίσθητες πληροφορίες — των οποίων η μη εξουσιοδοτημένη διαρροή θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο ζωές Αμερικανών στρατιωτικών», σημειώνεται στην εγκύκλιο.
Με βάση τα νέα μέτρα, ο υπουργός Άμυνας καθιερώνει πρόσθετα επίπεδα ελέγχου για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ που διαθέτουν ειδική κάρτα πρόσβασης στις εγκαταστάσεις του Πενταγώνου. Οι κανονισμοί αυτοί τίθενται σε ισχύ άμεσα.
Συγκεκριμένα, στους δημοσιογράφους απαγορεύεται πλέον η είσοδος σε γραφεία του υπουργού Άμυνας και του Κοινού Επιτελείου, χωρίς προηγούμενη έγκριση και επίσημη συνοδεία αρμόδιου προσωπικού. Επιπλέον, δεν τους επιτρέπεται η πρόσβαση στο Αθλητικό Κέντρο του Πενταγώνου.
Ανεξέλεγκτη, μη συνοδευόμενη πρόσβαση θα διατηρείται μόνο σε ορισμένους προκαθορισμένους χώρους.
Σε περιπτώσεις όπου δημοσιογράφος χρειάζεται να μεταβεί σε άλλα γραφεία ή περιοχές εντός του Πενταγώνου για συνεντεύξεις ή άλλες επαγγελματικές υποχρεώσεις, απαιτείται πλέον η υποχρεωτική συνοδεία από αρμόδιο υπάλληλο του Υπουργείου Άμυνας.
Επιπλέον, όλοι οι διαπιστευμένοι δημοσιογράφοι θα υποχρεώνονται να ολοκληρώσουν επικαιροποιημένο ενημερωτικό πρόγραμμα τις επόμενες εβδομάδες, σχετικά με τις ευθύνες τους όσον αφορά την προστασία ευαίσθητων και διαβαθμισμένων πληροφοριών.
Προβλέπεται επίσης η χορήγηση ανανεωμένης κάρτας πρόσβασης τύπου PFAC με εμφανέστερη σήμανση «PRESS», ενώ παράλληλα αυστηροποιούνται οι διαδικασίες έκδοσης και ελέγχου των διαπιστεύσεων.
Σε περίπτωση παράβασης των νέων κανονισμών, η εγκύκλιος προειδοποιεί για αυστηρότερα περιοριστικά μέτρα και ενδεχόμενη ανάκληση της διαπίστευσης.
Η Ένωση Ανταποκριτών του Πενταγώνου, που εκπροσωπεί τους διαπιστευμένους δημοσιογράφους στον χώρο της αμερικανικής άμυνας, έκανε λόγο για «ευθεία επίθεση κατά της ελευθεροτυπίας».
«Επικαλούνται θέματα επιχειρησιακής ασφάλειας, όμως η παρουσία δημοσιογράφων σε μη διαβαθμισμένους χώρους του Πενταγώνου αποτελεί παράδοση δεκαετιών, ανεξαρτήτως κυβέρνησης, ακόμη και μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, χωρίς να τεθεί ποτέ θέμα κινδύνου για την ασφάλεια από το Υπουργείο», υπογραμμίζει σε σχετική ανακοίνωση η Ένωση.
Ο κύριος εκπρόσωπος του Πενταγώνου, Σον Παρνέλ, επικρότησε τα νέα μέτρα με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα. «Έως τώρα, οι δημοσιογράφοι μπορούσαν να κινούνται ανεξέλεγκτα σε όλο το Πεντάγωνο», ανέφερε. Οι αλλαγές ήταν «αναγκαίες και πρακτικές για να διασφαλιστεί η επιχειρησιακή ασφάλεια και να υπάρξει εναρμόνιση με τα υπόλοιπα κυβερνητικά κτίρια.»
Σε αντίστοιχες κινήσεις είχε προχωρήσει και ο Λευκός Οίκος ήδη από τον Φεβρουάριο, περιορίζοντας την πρόσβαση του Associated Press στο Οβάλ Γραφείο και το Air Force One, επικαλούμενος διαφωνίες για τον τρόπο αναφοράς του ειδησεογραφικού οργανισμού στην ονομασία του Κόλπου του Μεξικού, ο οποίος έχει επισήμως μετονομαστεί σε Κόλπο της Αμερικής.
«Το Associated Press συνεχίζει να αγνοεί τη νόμιμη μετονομασία του Κόλπου της Αμερικής», δήλωσε τότε ο αναπληρωτής επιτελάρχης του Λευκού Οίκου, Τέιλορ Μπουντόβιτς, μέσω ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η προστασία των κυβερνητικών πληροφοριών
Τα νέα περιοριστικά μέτρα στο Πεντάγωνο αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής της κυβέρνησης Τραμπ για την ενίσχυση της ασφάλειας κρατικών μυστικών και την αποτροπή διαρροών.
Ήδη από τις 25 Απριλίου, η υπουργός Δικαιοσύνης, Πάμ Μπόντι, εξέδωσε εγκύκλιο που διευκολύνει την απόκτηση πληροφοριών από δημοσιογραφικούς οργανισμούς σε περιπτώσεις διαρροής κρατικών εγγράφων.
«Η διασφάλιση διαβαθμισμένων και ευαίσθητων πληροφοριών είναι ουσιώδης για τη λειτουργία της κυβέρνησης και την επιβολή του νόμου», τόνιζε η εγκύκλιος. «Οι συνειδητές διαρροές κυβερνητικών δεδομένων στους δημοσιογράφους υπονομεύουν την αποστολή του Υπουργείου Δικαιοσύνης και θέτουν σε αμφισβήτηση το κράτος δικαίου, τα πολιτικά δικαιώματα και την ασφάλεια της χώρας. Η πρακτική αυτή είναι παράνομη και απαράδεκτη και πρέπει να λήξει.»
Στο πλαίσιο αυτό, ακυρώθηκαν σχετικές πολιτικές του πρώην υπουργού Μέρικ Γκάρλαντ που απαγόρευαν στο Υπουργείο να ζητεί ή να απαιτεί καταθέσεις και στοιχεία από δημοσιογράφους κατά τη διερεύνηση παράνομων διαρροών.
Πλέον, οι δημοσιογραφικές οργανώσεις είναι υποχρεωμένες να συμμορφώνονται με κλητεύσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο μπορεί να προσφεύγει στα δικαστήρια ζητώντας κατάθεση ή παράδοση στοιχείων και μαρτυριών.
Παράλληλα, στέλεχος του Υπουργείου Άμυνας αποκάλυψε στις 18 Απριλίου ότι τρεις αξιωματούχοι του Πενταγώνου έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα, στο πλαίσιο έρευνας για διαρροή πληροφοριών – μεταξύ αυτών, σύμβουλος του υπουργού Άμυνας.
Βόμβες, νάρκες και άλλοι εκρηκτικοί μηχανισμοί στην Ουκρανία καταστρέφουν μερικά από τα πολυτιμότερα εδάφη του πλανήτη, δημιουργώντας κινδύνους και προκαλώντας υψηλά επίπεδα επικίνδυνης και εκτεταμένης ρύπανσης. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η ζημιά στην περιοχή ενδέχεται να είναι μόνιμη.
«Το κύριο πρόβλημα σήμερα είναι η μόλυνση και οι νάρκες. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα απέραντο ναρκοπέδιο», δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times η Ολένα Λένον, επίκουρη καθηγήτρια και ερευνήτρια στο Τμήμα Εθνικής Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του Νιου Χέιβεν. «Το επείγον ερώτημα είναι ποιος θα χρηματοδοτήσει και θα διαχειριστεί τις προσπάθειες αποναρκοθέτησης στην περιοχή».
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, θα χρειαστούν πάνω από 750 χρόνια για την απομάκρυνση των εκρηκτικών με συμβατικές μεθόδους. Η καθηγήτρια επισήμανε ότι ερευνητές αναπτύσσουν εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό μη εκραγέντων πυρομαχικών και την επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης.
Μια έκθεση του Mine Action Review για το 2024 αναβάθμισε την κατάταξη του προβλήματος των ναρκών στην Ουκρανία από σοβαρό σε «μαζικό».
Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία ευθύνονται για τη ναρκοθέτηση ολόκληρης της περιοχής με εκρηκτικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών διασποράς και ναρκών κατά προσωπικού, τις οποίες ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν απέστειλε στην Ουκρανία πέρυσι.
Πέραν του κινδύνου από τα μη εκραγέντα πυρομαχικά, σοβαρή ανησυχία προκαλεί και η μόλυνση του εδάφους, καθώς μελέτες αποδεικνύουν τις αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην ποιότητα του εδάφους, ακόμη και μετά το τέλος των εχθροπραξιών.
Εκατομμύρια μικροκαλλιεργητές πλήττονται από τις σφοδρές συγκρούσεις στα ανατολικά σύνορα της Ουκρανίας, με ορισμένους να περιγράφουν τις συνέπειες της σύρραξης ως ολοκληρωτική καταστροφή για τον αγροτικό τομέα της χώρας. Πάνω από το 20% της καλλιεργήσιμης γης της Ουκρανίας έχει επηρεαστεί άμεσα.
Η γεωργική γη της Ουκρανίας φιλοξενεί περίπου το 30% της παγκόσμιας μαύρης γης – του πλούσιου σε θρεπτικά συστατικά επιφανειακού εδάφους με εξαιρετική σύσταση που επιτρέπει υψηλή συγκράτηση νερού. Η γονιμότητα αυτή είναι ο λόγος που η χώρα αποκαλείται «ο σιτοβολώνας της Ευρώπης».
«Πρόκειται για εξαιρετικά ελκυστική γη, από τις πιο γόνιμες», δήλωσε στην The Epoch Times ο Φρεντερίκ Μουσό, διευθυντής πολιτικής στο Ινστιτούτο Όκλαντ – μια δεξαμενή σκέψης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής πολιτικής. «Αυτό καθιστά την Ουκρανία ιδιαίτερα ελκυστική επένδυση για όσους επιθυμούν να παράγουν και να εξάγουν αγροτικά προϊόντα».
Φημισμένη για το εξαιρετικά παραγωγικό της έδαφος – γνωστό στους ντόπιους ως τσερνοζιόμ – η Ουκρανία διαθέτει μεταξύ 62 και 74 εκατομμυρίων στρεμμάτων υψηλής ποιότητας καλλιεργήσιμης γης, που αντιστοιχεί περίπου στο ένα τρίτο του συνόλου τέτοιων εκτάσεων στην Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Διαμορφωμένο εδώ και χιλιετίες, το πολύτιμο έδαφος της Ουκρανίας περιλαμβάνει ένα λεπτά ισορροπημένο μικροβίωμα και θρεπτικό προφίλ που τώρα απειλείται από τον πόλεμο.
Το μεγαλύτερο μέρος της μαύρης γης βρίσκεται στην Ανατολική Ουκρανία, περιοχή που πλήττεται σφοδρά από τον πόλεμο με τη Ρωσία, με τους χάρτες να αποκαλύπτουν πλήθος ναρκών διάσπαρτων στην περιοχή.
Σύμφωνα με έρευνες του Ινστιτούτου Εδαφολογίας και Αγροχημικής Έρευνας της Ουκρανίας, οι βομβαρδισμοί και οι επιπτώσεις από οβίδες πυροβολικού διαταράσσουν το γόνιμο επιφανειακό έδαφος, μετατοπίζοντας τα εδαφικά στρώματα και επιταχύνοντας τη διάβρωση.
Η μόλυνση από εκραγέντα και μη εκραγέντα πυρομαχικά περιλαμβάνει τοξικά βαρέα μέταλλα όπως κάδμιο, μόλυβδο και υδράργυρο, μεταξύ άλλων. Όλα αυτά δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και περιορίζουν δραστικά τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
«Η υγεία του εδάφους αντικατοπτρίζεται άμεσα στην ευημερία των ανθρώπων», τόνισε η Λένον.
Η μακρόχρονη σύγκρουση με τη Ρωσία απειλεί τη γονιμότητα της περιοχής, και πολλοί εκφράζουν φόβους ότι η καταστροφή είναι τόσο εκτεταμένη, ώστε η αποκατάσταση θα είναι εξαιρετικά δύσκολη και χρονοβόρα. Επιπλέον, η επιστροφή των εκτοπισμένων αγροτών διαγράφεται ως ιδιαίτερα αβέβαιη.
«Με τις εκτεταμένες ζημιές που προκάλεσε ο πόλεμος… τα επίπεδα μόλυνσης είναι κατά κάποιο τρόπο μη αναστρέψιμα», επισήμανε η Λένον. «Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς ακόμη κι αν οι αγρότες επιθυμούν να επιστρέψουν, δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν όπως στο παρελθόν».
Η εύρεση λύσης για την αποκατάσταση της περιοχής στην προπολεμική της κατάσταση είναι εξαιρετικά δυσχερής, σύμφωνα με την καθηγήτρια.
«Όποιος κι αν καταφέρει να ελέγξει την περιοχή, το πρόβλημα παραμένει το ίδιο, καθώς δεν μπορεί να επιλυθεί απλώς με οικονομικούς πόρους. Απαιτούνται πολιτικές λύσεις υψηλού επιπέδου που δεν έχουν ακόμη δρομολογηθεί, και ακόμη και μια ειρηνευτική συμφωνία δεν θα επέλυε το ζήτημα», τόνισε η Λένον. «Ακόμη και με μια ενδεχόμενη εκεχειρία, αυτά τα εδάφη δεν θα γίνονταν αυτομάτως προσβάσιμα, παραγωγικά ή αποδοτικά, λόγω του βαθμού μόλυνσής τους».
Πριν από την έναρξη του πολέμου το 2022, οι Ουκρανοί αγρότες παρήγαγαν περίπου 80 εκατομμύρια μετρικούς τόνους σιτηρών ετησίως. Τα τελευταία χρόνια, η παραγωγή έχει μειωθεί κατά περίπου 17%, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ.
Περίπου το 18% του ουκρανικού εδάφους, που αντιστοιχεί σε περίπου 120.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και περιλαμβάνει γύρω στα 90 εκατομμύρια στρέμματα γεωργικής γης, βρίσκεται πλέον υπό ρωσικό έλεγχο, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ινστιτούτου για τη Μελέτη του Πολέμου, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα την Ουάσινγκτον.
Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία θεωρούν τη γεωργία ζωτικής σημασίας για την εθνική τους ασφάλεια, με τον έλεγχο της μαύρης γης να αποτελεί πολύτιμο γεωπολιτικό πλεονέκτημα.
Η Ρωσία επεκτείνει την παραγωγή και το εμπόριο σιταριού της, έχοντας πρόσφατα ξεπεράσει τις ΗΠΑ και τον Καναδά ως ο κορυφαίος εξαγωγέας παγκοσμίως – με την Ουκρανία να καταλαμβάνει την έκτη θέση – σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ.
Το Shen Yun Performing Arts είναι ένας παγκόσμιας κλάσης θίασος παραστατικών τεχνών. Με έδρα στη Νέα Υόρκη, παρουσιάζει κάθε χρόνο μία νέα παράσταση εμπνευσμένη από τη μακραίωνη παράδοση της Κίνας. Οκτώ διαφορετικές ομάδες χορευτών κλασικού κινεζικού χορού περιοδεύουν σε όλον τον κόσμο, κάθε μία με τη δική της συμφωνική ορχήστρα.
Σε κάθε χώρα, η παράσταση συνοδεύεται από δύο παρουσιαστές, έναν για την κινεζική γλώσσα και έναν για τη γλώσσα της εκάστοτε χώρας, οι οποίοι μεταφέρουν συνοπτικά τις ιστορίες που αφηγούνται οι χορογραφίες, ώστε να είναι πιο εύκολα κατανοητές από το κοινό. Με αυτόν τον τρόπο, ο κόσμος εισάγεται ομαλά στο πνεύμα των ιστοριών και των μύθων και τις απολαμβάνει πιο ολοκληρωμένα.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2006 και πολύ γρήγορα κατέκτησε υψηλότατο επίπεδο καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας, τόσο στο χορευτικό επίπεδο όσο και στο μουσικό. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των παραστάσεων είναι η μουσική του Shen Yun, που παντρεύει τον δυτικό τρόπο σύνθεσης και αρμονίας με τον κινεζικό. Για την ερμηνεία των ιδιαίτερων αυτών συνθέσεων, η ορχήστρα του Shen Yun περιλαμβάνει εκτός από τα κλασικά δυτικά μουσικά όργανα και παραδοσιακά κινεζικά, όπως η πίπα, το έρχου κ.ά.
Σύμφωνα με ειδικούς, ο συγκερασμός αυτών των δύο μουσικών συστημάτων γίνεται με εξαιρετική επιτυχία από τους συντελεστές του Shen Yun, κάτι που αποτελεί μοναδικό επίτευγμα του θιάσου.
Κάθε χρόνο, η ομάδα του Shen Yun προετοιμάζει και παρουσιάζει ένα νέο πρόγραμμα, με νέες συνθέσεις, χορογραφίες, κοστούμια και σκηνικά.
Ευγενική παραχώρηση από το Shen Yun
Το 2020, το Shen Yun Performing Arts προσκάλεσε τη Νέλη Σφιγγοπούλου, αρπίστρια, με σπουδές στο Conservatorio di Como, να συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή περιοδεία του. Η Epoch Times ζήτησε από την κυρία Σφιγγοπούλου να μοιραστεί με τους αναγνώστες της μερικά από τα στοιχεία που έκαναν τη συμμετοχή της στο Shen Yun ξεχωριστή και να αποκαλύψει πού κατά τη γνώμη της οφείλεται η παγκόσμια επιτυχία του θιάσου.
Ομαδική φωτογραφία μελών του Shen Yun, από την ευρωπαϊκή περιοδεία του 2020. (Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον σας για την άρπα; Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό το τόσο ιδιαίτερο όργανο. Ποια στοιχεία αγαπάτε περισσότερο και ποια θεωρείτε πιο απαιτητικά;
Το ενδιαφέρον μου για την άρπα αναδύθηκε μία περίοδο μεγάλων εσωτερικών αναζητήσεων αλλά και πίεσης, κατά την οποία είχα την ανάγκη να ακούω πολλή ορχηστρική μουσική: κλασική, κέλτικη κ.ά. Συγκεκριμένα, στην άρπα στράφηκα στα 17. Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε και μόλις τώρα αρχίζω να αποκωδικοποιώ τις διεργασίες που με οδήγησαν σε αυτήν.
Για εμένα, η άρπα είναι ένα ευγενικό και ταυτόχρονα δυναμικό θεραπευτικό όργανο. Χάρις στην ελεύθερη ταλάντωση των χορδών, οι ήχοι της διεισδύουν βαθιά στην ύπαρξη, μέχρι τα κύτταρά μας. Όταν παίζω άρπα, νιώθω αμέσως να γλυκαίνω και να έρχομαι στο κέντρο μου. Ο νους μου αδειάζει και έρχομαι σε επαφή με το πιο αγνό κομμάτι του εαυτού μου. Το σχήμα της μού θυμίζει καρδιά, αλλά και την τέλεια αρμονία, που συμβολίζεται από το τρίγωνο. Και όντως έτσι είναι. Η άρπα είναι ένα απόλυτα αρμονικό όργανο που μιλά στις καρδιές των ανθρώπων.
Από επιστημονική άποψη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο ήχος της άρπας ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό σύστημα, κάποια εγκεφαλικά κύματα που βοηθούν στη χαλάρωση, καθώς και ορισμένες εκλεπτυσμένες λειτουργίες του εγκεφάλου.
Απαιτητικές είναι οι κλασικές σπουδές της άρπας, για τις οποίες χρειάζονται πολλές ώρες μελέτης, συνέπεια και επιμέλεια. Αλλά εάν υπάρχει αγάπη και ενδιαφέρον, οι ώρες αυτές είναι ώρες χαράς και ανάπτυξης. Η μουσική πρόοδος, πέρα από την ανάπτυξη της τεχνικής δεξιότητας, είναι και εσωτερική πρόοδος και εκλέπτυνση του εαυτού.
Ο οικονομικός προγραμματισμός είναι επίσης σημαντικός, όπως και η τύχη να βρεις τους κατάλληλους ανθρώπους να σε καθοδηγήσουν σε αυτό το μονοπάτι.
Ποια ήταν η πρώτη σας εμπειρία ως επαγγελματίας μουσικός; Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το Shen Yun;
Λίγο πριν τελειώσω τις σπουδές μου στην Ιταλία, με κάλεσαν ως δεύτερη άρπα να ταξιδέψω μαζί με τη Φιλαρμονική Αθηνών (Φ.Α.) στην Αμερική, όπου παίξαμε στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης τη Δεύτερη Συμφωνία του Μάλερ. Προηγουμένως, είχα παίξει με την ορχήστρα της σχολής στο Teatro Sociale του Κόμο την Arlésienne του Μπιζέ.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Όσον αφορά το Shen Yun, από την αρχή των σπουδών μου ήθελα να μπω στη συμφωνική ορχήστρα του. Όταν διάβασα στις ανακοινώσεις τους, μετά την παράσταση του 2016, ότι υπήρχαν θέσεις για αρπιστές, έστειλα βίντεο, και το 2019 με κάλεσαν για την περιοδεία του 2020. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό.
Τι ήταν αυτό που σας προσέλκυσε στην ορχήστρα του Shen Yun;
Κυρίως, η διαφορετικότητα της ορχήστρας που συνδυάζει την παραδοσιακή κινεζική μουσική με τη δυτική. Φέρουν μέσα τους δύο διαφορετικές φιλοσοφίες και μνήμες αιώνων και αυτό εμένα μού ξυπνά πολύ βαθιές αισθήσεις. Κάθε μουσικό σύστημα από μόνο του είναι θεραπευτικό. Όμως η πρωτοπορία του συνδυασμού τους είναι διπλά θεραπευτική και αυτό εμένα με ενθουσίασε. Η μουσική του Shen Yun βάζει σε πράξη την κινεζική παραδοσιακή θεραπευτική μουσική που βασίζεται στα πέντε στοιχεία.
Το πάντρεμα των δύο μουσικών παραδόσεων έχει ως αποτέλεσμα μία μεγάλη δυναμική, ικανή να περιγράψει καταστάσεις που κυμαίνονται από την αιθέρια γαλήνη μέχρι σύγχρονους προβληματισμούς. Το αμάλγαμα των ήχων είναι αρμονικό και μεταφέρει ιερότητα, βάθος, πίστη, δυναμισμό, ηρωισμό, ευγένεια, πραότητα, ταπεινότητα, μυστικισμό ή χιούμορ, πάντα ανάλογα με την ιστορία που αφηγούνται οι καλλιτέχνες με τον χορό τους. Μου αρέσουν οι εναλλαγές αυτές, όπως και ο τρόπος με τον οποίο η ορχήστρα του Shen Yun μεταφέρει στο παρόν τη σοφία του παρελθόντος.
Για πόσο διάστημα συμμετείχατε στο Shen Yun;
Τέσσερις μήνες. Δυστυχώς μόνο τόσο κράτησε η περιοδεία, γιατί μετά άρχισαν να κλείνουν τα θέατρα λόγω κορωνοϊού και έπρεπε να ακυρωθούν οι παραστάσεις. Παρόλα αυτά, η εμπειρία ήταν μοναδική και δεν πιστεύω ότι θα ζήσω ξανά κάτι παρόμοιο. Αυτοί οι τέσσερις μήνες ήταν για εμένα τέσσερα χρόνια μουσικής εμπειρίας με ορχήστρα, αλλά και ομαδικής μουσικής επικοινωνίας. Γιατί δεν φτάνει να είσαι μουσικός. Χρειάζεται να μπαίνεις και μέσα στην ιστορία αυτού που παίζεις, μαζί με τους άλλους, για να απηχήσουν οι ήχοι σωστά τη φιλοσοφία του κάθε έργου. Όλα αυτά τα είδα στην πράξη.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της ορχήστρας του Shen Yun και ποιες των παραστάσεών του;
Η ιδιαιτερότητα του Shen Yun είναι η φιλοσοφία του. Shen Yun σημαίνει «θεία όντα που χορεύουν». Το Shen Yun πραγματεύεται τη σχέση του ανθρώπου με το σύμπαν και το θείο, αυτό ήταν η καρδιά της φιλοσοφίας του κινέζικου παραδοσιακού πολιτισμού, όπως έχει αποτυπωθεί στους μύθους και την ιστορία της μακραίωνης κινεζικής παράδοσης, και αυτό είναι και ο στόχος του θιάσου: η αναβίωση του βάθους αυτού του πολιτισμού στην καθημερινότητα του κάθε μέλους του Shen Yun ξεχωριστά, αλλά και η παρουσίαση της ομορφιάς και των αξιών του στον σύγχρονο άνθρωπο.
Διαπραγματεύεται τις γνώσεις των αρχαίων χρόνων με τρόπο απλό και εύληπτο. Είναι μια μουσικοχορευτική και θεατρική εμπειρία. Όπως ακριβώς το περιγράφει το όνομα performing arts (παραστατικές τέχνες): ένας συνδυασμός τεχνών, υψίστης δεξιοτεχνίας η καθεμία, απόλυτα εναρμονισμένες μεταξύ τους.
Από θεραπευτικής άποψης, το Shen Yun συνδυάζει την επιστήμη της κινεζικής μουσικοθεραπείας και ιατρικής, όπου κάθε νότα αντηχεί σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος. Επίσης, συνδυάζει μαζί και άλλες θεραπευτικές επιστήμες. Η δύναμη της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, των χρωμάτων, της αρμονίας, της φιλοσοφίας, της καλλιέργειας του εαυτού – το κάθε ένα ξεχωριστά και ο τρόπος που όλα αυτά εναρμονίζονται σοφά είναι κάτι ολότελα πρωτόγνωρο, πολύ δυνατό ενεργειακά και θεραπευτικά. Είναι κάτι που ο κόσμος χρειάζεται σήμερα. Αυτή την αρμονία μόνο άνθρωποι που καλλιεργούν το πνεύμα τους μπορούν να την αποδώσουν στην σκηνή, αλλά και ενεργειακά, με ένα μόνο χαμόγελο.
Στις παραστάσεις του Shen Yun μοναδική είναι και η ανάμιξη της παράδοσης με την τεχνολογική πρόοδο, καθώς ο θίασος χρησιμοποιεί μία ψηφιακή οθόνη δικής του επινόησης, που συνδέει τον φανταστικό κόσμο με την πραγματικότητα των χορευτών επί σκηνής.
Το πιο συγκινητικό για εμένα, όμως, είναι ότι το Shen Yun δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα. Έχει φτιαχτεί καθαρά για την ευεξία και την ψυχική ανάταση των ανθρώπων. Όσοι παρακολουθούν μία παράσταση το νιώθουν αυτό, όπως επίσης μια κάθαρση και μια ελπίδα. Αυτό που ενώνει τους καλλιτέχνες είναι το Φάλουν Γκονγκ, μια παραδοσιακή βουδιστική φιλοσοφία που βασίζεται στις οικουμενικές αρχές της αλήθειας, της καλοσύνης και της ανεκτικότητας, την οποία ακολουθούν στην καθημερινότητα τους.
Το Φάλουν Γκονγκ διώκεται βάναυσα στη σημερινή Κίνα από το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς, όπως διώκονται και οι Θιβετιανοί, οι χριστιανοί και οι Ουιγούροι. Τα μέλη του Shen Yun ελπίζουν, εύχονται και προετοιμάζονται για την ημέρα που αυτή η δίωξη θα αρθεί και μέχρι τότε θα συνεχίσουν να διαδίδουν αυτή την όμορφη παράδοσή τους έξω από την Κίνα. Αυτό ταυτόχρονα το κάνει και λίγο επικίνδυνο για τους συντελεστές, γιατί το κινεζικό καθεστώς προσπαθεί να το σταματήσει με πολλούς τρόπους κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους – συνήθως με απειλές και εκφοβισμό. Η μεγαλύτερη του ιδιαιτερότητα λοιπόν, για εμένα, είναι ότι είναι και το πιο θαρραλέο σύνολο, γιατί έχει να αντιμετωπίσει και αυτές τις δυσκολίες! Όποιος λοιπόν δουλεύει για το Shen Yun πρέπει να έχει πνευματικότητα και θάρρος για να υπερνικά οτιδήποτε κακόηθες θέλει να το σταματήσει να προσφέρει όλη αυτή την θετική ενέργεια στον κόσμο.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε παίζοντας άρπα για την ορχήστρα του Shen Yun; Πώς καταφέρατε να τις ξεπεράσετε;
Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι η ορχήστρα ακολουθά τους χορευτές, κάτι πρωτόγνωρο για εμένα. Ο μαέστρος παρακολουθεί τους χορευτές. Αυτό σημαίνει ότι τα μάτια μου έπρεπε να είναι συνεχώς στον μαέστρο, διότι εάν οι χορευτές άλλαζαν απρόοπτα τον ρυθμό τους, θα έπρεπε αμέσως να αλλάξει και ο ρυθμός της ορχήστρας. Έπρεπε λοιπόν να είμαστε σε απόλυτη εγρήγορση!
Ποια ήταν η σχέση σας με τους άλλους μουσικούς της ορχήστρας; Είστε η μοναδική Ελληνίδα που έχει παίξει με την ορχήστρα ή έχει συμμετάσχει στις παραστάσεις του θιάσου γενικότερα;
Όλα τα παιδιά ήταν καλά και ευγενικά και είχαν βάθος και ποιότητα, αγνότητα και απλότητα στη σκέψη, και ένα αίσθημα νοήματος, ευθύνης και επιμέλειας στη ζωή τους, που δεν το συναντάς πολύ εύκολα σε νέους της εποχής. Ήμουν τυχερή που ήμουν στην ομάδα με πολλούς ταλαντούχους νέους με τους οποίους ‘έδεσα’, γιατί και εγώ ήμουν στο ξεκίνημα μου ως μουσικός…
Δεν γνωρίζω εάν έχει παίξει κάποιος άλλος Έλληνας με την ορχήστρα του Shen Yun.
Η Νέλη Σφιγγοπούλου (κέντρο μπροστά) με άλλα μέλη του Shen Yun στη Βενετία, στην περιοδεία του 2020. (Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Ποια ήταν η διαδικασία προετοιμασίας για μια συναυλία;
Έκανα πρόβες με την ορχήστρα ένα μήνα πριν αρχίσει η περιοδεία. Όλα τα μέλη του θιάσου με τα οποία συνεργάστηκα – χορευτές, μουσικοί, άνθρωποι στα παρασκήνια – ήταν εγκάρδιοι και πρόθυμοι να με βοηθήσουν να καταλάβω τη δυναμική και το νόημα που χρειαζόταν να αποδώσω μουσικά σε κάθε κομμάτι, γιατί η άρπα γενικά συμμετέχει πολύ σε κάθε κομμάτι. Έγιναν αρκετές πρόβες μόνο με την ορχήστρα, αλλά και αρκετές όλη η ορχήστρα μαζί με τους χορευτές.
Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι που σας έχει μείνει αξέχαστο από τη θητεία σας στο Shen Yun;
Το Chinese Classical Dance, όπου η άρπα έπαιζε αρκετά – σχεδόν σόλο – σε όλο το κομμάτι και είχε ωραία ντουέτα με το έρχου και την πίπα, διότι ήταν κυρίως γυναικείος χορός. Μου έχει μείνει αξέχαστο και ένα κομμάτι για τον γνωστό Κινέζο ποιητή, Λι Μπάι, στο οποίο η μουσική ήταν αιθέρια.
Μου άρεσαν και κάποια δυναμικά και ηρωικά σόλα των τσέλων. Τα κρουστά επίσης ήταν καταπληκτικά και πολυδιάστατα. Ήταν πολύ πλούσια η μουσική, τι να πρωτοθυμηθώ…
Μου άρεσαν επίσης τα ευαίσθητα κομμάτια, που μιλούσαν για την ιστορία του Φάλουν Γκονγκ και τη βάναυση δίωξη των πιστών του στην Κίνα, και το πώς αντιμετωπίζουν τόσο δύσκολες καταστάσεις, δυνατοί, με καλοσύνη και πίστη στο θείο. Αυτά τα κομμάτια ήταν πολύ ντελικάτα στη μουσική τους και με συγκινούσαν όσες φορές κι αν τα έπαιζα, η ενέργεια ήταν πολύ δυνατή. Είχαν επίσης στο τέλος τους ένα ωραίο υπερβατικό αίσθημα συμπαντικής δικαιοσύνης, όπου η άρπα έκανε sostenuto (σ.σ. παίξιμο με συγκρατημένη ταχύτητα). Αυτό το sostenuto θα το θυμάμαι για πάντα! Ήταν τόσο βαθύ, που απαιτούσε από εμένα μεγάλη σταθερότητα και αγνότητα καρδιάς για να το στηρίξω. Ίσως ακούγεται απλό, αλλά ήταν δύσκολο στην αρχή – η κατανόηση της έννοιας του σύμπαντος και της δημιουργίας και η απόδοσή τους… Ήταν για εμένα μία βαθιά, εσωτερική διαδικασία.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Τι σας δίδαξε η εμπειρία σας για την προσωπική και την επαγγελματική σας ζωή;
Η αρχαία κινεζική παράδοση εμπεριέχει μια βαθιά αναζήτηση της ύπαρξης του ανθρώπου και της σύνδεσης του με το σύμπαν και με το γύρω περιβάλλον του, όπως και η ελληνική φιλοσοφία. Για να μπορέσει κανείς να συντονιστεί με αυτό το πνευματικό βάθος και την πνευματική αναζήτηση, πρέπει να βρίσκεται και εκείνος σε μία αντίστοιχη κατάσταση, οπότε είναι σημαντικό κάποιος καθημερινά να τείνει προς την πνευματικότητα και την αυτοβελτίωση και να γίνεται καλύτερος από χτες.
Το Shen Yun εφαρμόζει στην πράξη αυτές τις ιδέες και μου θυμίζει τον αγαπημένο μου Πυθαγόρα, που για τη μουσική και όχι μόνο έχει ανακαλύψει πολλά. Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, η κάθε μία από τις επτά νότες που γνωρίζουμε αντιστοιχεί σε έναν ήχο και σε έναν πλανήτη, και ο κάθε πλανήτης αντιστοιχεί σε μία θεότητα. Με την κίνηση του κάθε πλανήτη παράγεται ήχος και οι κινήσεις των πλανητών συνηχούν, παράγοντας μία μελωδία, μία συμφωνία – αυτό είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο. Κάθε ύπαρξη έχει μία δόνηση. Από το μόριο που δεν βλέπουμε, το κύτταρο μας, μέχρι ένα ποτήρι, ένα ζώο, έναν άνθρωπο, έναν πλανήτη. Η θεωρία της μουσικής των σφαιρών, λοιπόν, μοιάζει ακριβώς με το ‘θεία όντα που χορεύουν’ (τη σημασία του ονόματος του Shen Yun). Ενωμένα αυτά τα όντα, όποια είναι αυτά, σφαίρες, άνθρωποι, πλανήτες, παράγουν μια αρμονία. Οπότε, θέλει ένωση και θέληση για ένωση με ανώτερες αρχές.
Η βαθιά μελέτη όλων αυτών των εννοιών και η υλοποίησή τους ήταν για εμένα τεράστια πηγή γνώσης. Δεν πίστευα ότι κάποιος κάποτε θα το έκανε – υπάρχουν κάποιοι που έχουν πλησιάσει, σε πολύ μικρή κλίμακα – αλλά μόνο το Shen Yun έχει αποδώσει όλο αυτό το βάθος. Για εμένα ήταν απίστευτη έμπνευση και σπόρος, που δεν καταλάβαινα τότε αλλά προετοίμαζε το πεδίο, ώστε τώρα να ασχοληθώ με τη θεραπευτική άρπα και την ηχοθεραπεία.
Τι συμβουλή θα δίνατε στους νέους που θα ήθελαν να ακολουθήσουν μία καριέρα ως μέλη της ορχήστρας του Shen Yun;
Ό, τι κάνει κάποιος, να το κάνει με όλη του την καρδιά.
Το έλεγαν οι Έλληνες φιλόσοφοι, το έλεγαν οι Κινέζοι φιλόσοφοι και οι Ρωμαίοι επίσης, και σίγουρα και πολλοί άλλοι σε διάφορους πολιτισμούς που μπορεί να μην τους γνωρίζω.
Πώς βλέπετε το μέλλον της κλασικής μουσικής και την εξέλιξη της ορχήστρας στη σύγχρονη εποχή;
Για εμένα, το μέλλον της μουσικής είναι η αναγνώρισή της ως θεραπευτικό μέσο, κάτι που θα γίνει μέσω της νευροεπιστήμης. Στην πραγματικότητα, έχει ήδη ξεκινήσει να γίνεται… Η κλασική μουσική ξεπερνά όλες τις εποχές και πάντα θα είναι σημαντική και θεραπευτική. Είναι αναμφισβήτητη η αξία της, τόσο από άποψη αισθητικής όσο και από θεραπευτική, όπως αναλύει ο Ντον Κάμπελ [Don Cambell] στο βιβλίο του «The Mozart effect».
Όσον αφορά την εξέλιξη της ορχήστρας, πιστεύω ότι όπως όλα πράγματα γίνεται και αυτή φυσικά και αβίαστα. Κοιτάζοντας το παράδειγμα του Shen Yun, η συμφωνική ορχήστρα του, η οποία είναι η μόνη που συνδυάζει συστηματικά και με επιτυχία τα μουσικά συστήματα της Ανατολής και της Δύσης, μέσα σε λίγα χρόνια εξελίχθηκε σε οκτώ υποσύνολα που παίζουν σε όλον τον κόσμο. Εν τω μεταξύ, ιδρύθηκε και μία σχολή όπου μπορούν να σπουδάζουν οι νέοι αυτό το είδος ορχηστρικής μουσικής.
Ποιος ξέρει τι άλλο θα φέρει το μέλλον στη μουσική; Πάντως, βρίσκω ελπιδοφόρο αυτό που συμβαίνει.
Η Νέλη Σφιγγοπούλου σπούδασε νοσηλευτική στο ΤΕΙ Αθήνας και έκανε μουσικές σπουδές στο Conservatorio di Como στην Ιταλία, με ειδίκευση στην άρπα. Τώρα κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη θεραπευτική άρπας και στην ηχοθεραπεία. Το 2020, συμμετείχε στην ευρωπαϊκή περιοδεία τoυ Shen Yun Performing Arts ως αρπίστρια.
