Μήνας: Ιούλιος 2025

Ανάλυση ειδήσεων

Για πολλούς Αμερικανούς, η συζήτηση για καταστολή στην Ευρώπη της «ρητορικής μίσους» και της «παραπληροφόρησης» μπορεί να φαίνεται μακρινό ζήτημα, αλλά νομικοί ειδικοί λένε ότι οι νόμοι περί διαδικτυακής λογοκρισίας της Ευρώπης θα μπορούσαν να επηρεάσουν και τους Αμερικανούς.

Από την 1η Ιουλίου, οι εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης και οι πάροχοι υπηρεσιών διαδικτύου που λειτουργούν εντός της ΕΕ και δεν συμμορφώνονται με τους νόμους που απαγορεύουν περιεχόμενο που θεωρείται παράνομο εκεί θα μπορούσαν να υποστούν πρόστιμο έως και 6% των συνολικών εσόδων τους, σύμφωνα με τον Νόμο περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) της ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει ότι ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA), ο οποίος ψηφίστηκε αρχικά το 2022, «προστατεύει τους καταναλωτές και τα θεμελιώδη δικαιώματά τους στο διαδίκτυο, ορίζοντας σαφείς και αναλογικούς κανόνες». Την 1η Ιουλίου, ο DSA ενσωμάτωσε τον Κώδικα Δεοντολογίας του στον νόμο, απαιτώντας από τις διαδικτυακές πλατφόρμες και τις μηχανές αναζήτησης να συμμορφώνονται με τους νόμους περί λογοκρισίας όλων των κρατών μελών, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν τιμωρητικά πρόστιμα.

Οι υποστηρικτές του DSA δηλώνουν ότι ο νόμος ψηφίστηκε ως απάντηση στα κλιμακούμενα κρούσματα αντισημιτισμού και αντιμουσουλμανικών δηλώσεων στην Ευρώπη.

Εν τω μεταξύ, οι επικριτές, όπως η Βιρτζινί Ζορόν, Γαλλίδα βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τον έχουν χαρακτηρίσει «Δούρειο Ίππο για επιτήρηση και έλεγχο».

«Αυτό που πωλούνταν ως Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως Νόμος περί Ψηφιακής Επιτήρησης», δήλωσε η Ζορόν στους συμμετέχοντες σε συνέδριο του Μαΐου που διοργάνωσε η Alliance Defending Freedom.

Η Ζορόν κατηγόρησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ορισμένους βουλευτές ότι «εκμεταλλεύτηκαν τον Νόμο περί Ψηφιακών Υπηρεσιών ως πολιτικό εργαλείο για τον έλεγχο του λόγου, στοχεύοντας ιδιαίτερα σε πλατφόρμες όπως το X, το Facebook και το Telegram».

Η ανησυχία μεταξύ των ειδικών πολιτικής είναι ότι οι νόμοι περί λόγου της Ευρώπης θα μπορούσαν να αναγκάσουν τις διαδικτυακές πλατφόρμες να θεσπίσουν περιοριστικές πολιτικές παγκοσμίως, προκειμένου να συμμορφωθούν.

«Ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών γενικά δεν μπορεί να υποχρεώσει άμεσα τις εταιρείες τεχνολογίας να λογοκρίνουν τον αμερικανικό λόγο, αλλά δημιουργεί ένα κίνητρο για να το πράξουν», δήλωσε στην Epoch Times ο Νταβίντ Ινσέρρα, ερευνητής για την ελεύθερη έκφραση και την τεχνολογία στο Ινστιτούτο Cato.

«Κάποια στιγμή, οι εταιρείες μπορεί να βρουν ευκολότερο απλώς να αλλάξουν τις πολιτικές τους για να ευθυγραμμιστούν με πιο περιοριστικούς νόμους, ρυθμίζοντας έτσι τον αμερικανικό λόγο αποτελεσματικά από τις Βρυξέλλες — εξ ου και το όνομα «φαινόμενο των Βρυξελλών».»

Αόριστοι νόμοι δίνουν στις ρυθμιστικές αρχές ευρεία διακριτική ευχέρεια

Νομικοί αναλυτές λένε ότι ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών είναι ανοιχτός σε πολιτική χειραγώγηση λόγω της ανακριβούς γλώσσας του σχετικά με το τι είναι παράνομο να λένε οι άνθρωποι, καθώς και μιας πολύπλοκης και συνεχώς μεταβαλλόμενης σειράς απαγορεύσεων του διαδικτυακού λόγου.

«Μέσω πολύ αόριστων και χαλαρών ορισμών του παράνομου περιεχομένου και του «ρητορικού μίσους» και της «παραπληροφόρησης», αυτό γίνεται ένα σχέδιο για τον περιορισμό του λόγου στο διαδίκτυο», δήλωσε η Αντίνα Πορτάρου, ανώτερη σύμβουλος της ADF International, στην εφημερίδα Epoch Times.

«Αν πάρετε τον στενό ορισμό του «ρητορικού μίσους — υποκίνηση για μίσος — τότε συνειδητοποιείτε ότι, για άλλη μια φορά, όποιος έχει την εξουσία να ορίσει το ‘μίσος’ είναι αυτός που ορίζει αν παραβιάζετε τον νόμο ή όχι».

Σύμφωνα με μια ανάλυση του Σεπτεμβρίου 2024 από την Τερέζ Έναρσσον, Ευρωπαία δικηγόρο, «ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών παρέχει έναν πολύ ευρύ νομικό ορισμό για το παράνομο περιεχόμενο», το οποίο [παράνομο περιεχόμενο] ορίζει ως λόγο που δεν συμμορφώνεται με τους νόμους της ΕΕ ή οποιουδήποτε κράτους μέλους.

«Ομοίως με το παράνομο περιεχόμενο, ο Νόμος περί Ψηφιακών Υπηρεσιών δεν επιχειρεί να ορίσει τι συνιστά ρητορική μίσους», δηλώνει η Έναρσσον. «Αυτό είναι ατυχές, δεδομένου ότι οι πλατφόρμες πρέπει να προσαρμόσουν τα συστήματά τους για την καταπολέμηση αυτού του είδους του λόγου».

Αυτό σημαίνει ότι το περιεχόμενο που δημοσιεύεται από κάποιον στη Ρουμανία θα πρέπει να αφαιρεθεί εάν έρχεται σε αντίθεση με τους νόμους περί λόγου και έκφρασης στη Γαλλία, δημιουργώντας ένα κατώτατο όριο κοινού παρονομαστή για την καταστολή περιεχομένου.

Ο DSA δηλώνει επίσης ότι «αναγνωρίζει συγκεκριμένα τον ρόλο των αξιόπιστων επισημάνσεων για τον εντοπισμό και την επισήμανση του λόγου μίσους στο διαδίκτυο και για την επιβολή μέτρων εναντίον του» — ένας ρόλος που είναι ανάλογος με τη συνεργασία μεταξύ των «ελεγκτών γεγονότων» και των εταιρειών κοινωνικής δικτύωσης στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αστυνόμευση του λόγου στο διαδίκτυο.

«Μιλάμε για την Ευρώπη, αλλά φυσικά μπορούμε επίσης να μιλήσουμε για καταστάσεις όπου ένας Αμερικανός πολίτης δημοσιεύει κάτι εδώ στις ΗΠΑ και με το διαδίκτυο να είναι ένα διαδικτυακό περιβάλλον παγκοσμίως, κάποιος μπορεί να το επισημάνει στην Ευρώπη, και σύμφωνα με τον DSA, αυτή η ομιλία θα αφαιρεθεί από ολόκληρη την πλατφόρμα», δήλωσε η Πορτάρου.

Επιπλέον, αυτή η διαδικασία επισήμανσης και ελέγχου συχνά περιλαμβάνει μια αριστερή προκατάληψη, δείχνουν μελέτες. Μια έρευνα του 2023 σε 150 «ειδικούς σε θέματα παραπληροφόρησης» που δημοσιεύτηκε στο Harvard Kennedy School Misinformation Review διαπίστωσε ότι σχεδόν το 85% των ερωτηθέντων ήταν στην πολιτική αριστερά.

Η Γερμανία πρωτοστατεί, ακολουθούν άλλα έθνη της ΕΕ

Εντός της Ευρώπης, λένε οι αναλυτές, η Γερμανία ηγείται στην πρωτοβουλία κατά των διαδικτυακών εγκλημάτων «ρητορικής μίσους».

Τον Ιούνιο, Γερμανοί αστυνομικοί πραγματοποίησαν επιδρομές νωρίς το πρωί σε 140 κατοίκους σε όλη τη χώρα που ερευνήθηκαν για τέτοιες δραστηριότητες. Η δράση ήταν μέρος της 12ης ετήσιας «ημέρας δράσης κατά των αναρτήσεων μίσους» της Γερμανίας.

Ο αριθμός των διώξεων για ρητορική μίσους στη Γερμανία αυξήθηκε από 2.411 το 2021 σε 10.732 το 2024, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Εγκληματολογικής Αστυνομίας (BKA) της Γερμανίας, η οποία συντόνισε την «ημέρα δράσης».

Το Ινστιτούτο Brownstone, ένα συντηρητικό think tank, ανέφερε τον Οκτώβριο του 2024 ότι «η Γερμανία υπέβαλε μακράν τις περισσότερες αναφορές για περιεχόμενο που συνεπάγεται ‘αρνητικές επιπτώσεις στον δημόσιο διάλογο ή τις εκλογές’, μια ακόμη κατηγορία λόγου που σαφώς δεν είναι παράνομη αυτή καθαυτή, αλλά θεωρείται αρκετά ‘επιβλαβής’ βάσει του καθεστώτος DSA ώστε να απαιτείται καταστολή». Η αξιολόγηση βασίστηκε σε ανάλυση περιοδικών αναφορών καταστολής περιεχομένου που απαιτείται να υποβάλλονται βάσει του νόμου.

Ο Ινσέρρα δήλωσε σε έκθεση του Cato στις 3 Ιουλίου ότι ένα τέτοιο περιβάλλον έχει οδηγήσει τους Γερμανούς να αισθάνονται ολοένα και περισσότερο «ανίκανοι να εκφράσουν τις απόψεις τους, με πολλαπλές δημοσκοπήσεις να διαπιστώνουν ότι περίπου το 44% των Γερμανών εκφράζουν τέτοιες ανησυχίες, από 16% το 1990».

Άλλες χώρες στην Ευρώπη έχουν ακολουθήσει το παράδειγμα της Γερμανίας. Περιοδικές αστυνομικές επιχειρήσεις παρόμοιες με την «ημέρα δράσης» της Γερμανίας έχουν πραγματοποιηθεί σε τουλάχιστον δώδεκα άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την Europol, την υπηρεσία επιβολής του νόμου της ΕΕ.

Και σε μια υπόθεση υψηλού προφίλ στη Φινλανδία, η Päivi Räsänen, μέλος του κοινοβουλίου, κατηγορήθηκε για εγκλήματα μίσους επειδή δημοσίευσε στο διαδίκτυο στίχους της Βίβλου σχετικά με την ανθρώπινη σεξουαλικότητα. Η Räsänen κατηγορήθηκε για πρώτη φορά το 2021. Η υπόθεση βρίσκεται τώρα ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Φινλανδίας.

Μιλώντας σε Ευρωπαίους ηγέτες τον Φεβρουάριο, ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέιμς Βανς δήλωσε: «Η απειλή για την οποία ανησυχώ περισσότερο έναντι της Ευρώπης δεν είναι η Ρωσία, δεν είναι η Κίνα, δεν είναι κανένας άλλος εξωτερικός παράγοντας. Αυτό που ανησυχώ είναι η απειλή από το εσωτερικό, η υποχώρηση της Ευρώπης από ορισμένες από τις πιο θεμελιώδεις αξίες της, αξίες που μοιράζεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής».

Λογοκρισία Αμερικανών

Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι οι νόμοι περί λόγου της Ευρώπης θα μπορούσαν να καταλήξουν να ελέγχουν τους Αμερικανούς και όχι μόνο.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρησιμοποιήσει τον Νόμο περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA) για να περιορίσει την ομιλία όχι μόνο των Ευρωπαίων αλλά ιδιαίτερα των Αμερικανών και άλλων αγγλόφωνων», έγραψε σε άρθρο γνώμης νωρίτερα φέτος ο Τζον Ρόζενταλ, αναλυτής ευρωπαϊκής πολιτικής.

Τον Αύγουστο του 2024, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Τιερύ Μπρετόν απείλησε τον Ίλον Μασκ, ιδιοκτήτη της X, με αντίποινα για την πρόθεση του Μασκ να μεταδώσει μια συνέντευξη με τον τότε υποψήφιο για την προεδρία Ντόναλντ Τραμπ, η οποία, όπως δήλωσε ο Μπρετόν, ενείχε «κίνδυνο ενίσχυσης δυνητικά επιβλαβούς περιεχομένου», κατά παράβαση του Νόμου περί Ψηφιακών Υπηρεσιών.

Αυτό ακολούθησε την έναρξη «επίσημων διαδικασιών» από την ΕΕ κατά της X τον Δεκέμβριο του 2023, στις οποίες οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι κατηγόρησαν την αμερικανική εταιρεία ότι δεν είχε καταπολεμήσει επαρκώς το «παράνομο περιεχόμενο» και τη «χειραγώγηση πληροφοριών».

Τον Ιανουάριο, ο γαλλόφωνος ραδιοτηλεοπτικός φορέας RTBF του Βελγίου επέλεξε να καθυστερήσει την ζωντανή μετάδοση της εναρκτήριας ομιλίας του Προέδρου Τραμπ κατά αρκετά λεπτά για να δώσει στους κριτικούς χρόνο να μπλοκάρουν τυχόν δηλώσεις που θεωρούν «ρατσιστικές, ξενοφοβικές ή μισαλλόδοξες».

«Ο διαδικτυακός λόγος είναι παγκόσμιος και αν οι διαδικτυακές πλατφόρμες περιορίζουν τον λόγο των Αμερικανών για να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις μιας ξένης κυβέρνησης, κάτι που ακριβώς συμβαίνει στο πλαίσιο του Νόμου περί Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA), τότε η Πρώτη Τροπολογία είναι νεκρό γράμμα», δήλωσε ο Ρόζενταλ στην εφημερίδα Epoch Times. «Η κυβέρνηση των ΗΠΑ πρέπει να λάβει συγκεκριμένα μέτρα κατά του DSA — για να τον καταργήσει ή να διασφαλίσει ότι οι αμερικανικές εταιρείες δεν συμμορφώνονται με αυτόν. Διαφορετικά, η ελευθερία του λόγου είναι νεκρή».

Ο Ινσέρρα συμφωνεί.

«Τουλάχιστον, οι Αμερικανοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να καταδικάσουν τέτοια λογοκρισία για αυτό που είναι», είπε. «Θα πρέπει να υποστηρίξουν τις αμερικανικές εταιρείες που αντιμετωπίζουν αυξανόμενες ρυθμιστικές και λογοκριτικές πιέσεις».

Ο Ρόζενταλ υποστηρίζει ότι ο έλεγχος του πολιτικού λόγου ήταν ένα από τα βασικά κίνητρα για την ψήφιση του Νόμου περί Ψηφιακών Υπηρεσιών.

«Η αρχική ώθηση προήλθε από δύο σοκ το 2016: πρώτον, την ψήφο υπέρ του Brexit στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη συνέχεια, τέσσερις μήνες αργότερα, την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ», δήλωσε ο Ρόζενταλ. «Οι ελίτ της ΕΕ δεν μπορούσαν να δεχτούν ότι οποιοδήποτε από τα δύο αποτελέσματα ήταν προϊόν ορθολογικών επιλογών εκ μέρους των ψηφοφόρων. Αντίθετα, κατά την άποψή τους, έπρεπε να είναι προϊόν ‘παραπληροφόρησης’ των ψηφοφόρων».

«Σε αυτό το σημείο άρχισαν να παρουσιάζουν την ‘παραπληροφόρηση’ στο διαδίκτυο ως ένα πρόβλημα που οι διαδικτυακές πλατφόρμες θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν», είπε.

Μόλις ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέδωσε εκτελεστικό διάταγμα που απαγόρευε στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να περιορίζει τον διαδικτυακό λόγο, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε «καταπατήσει τα δικαιώματα ελευθερίας του λόγου» πιέζοντας τις εταιρείες τεχνολογίας να καταστείλουν τον διαδικτυακό λόγο που η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν ενέκρινε.

«Υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της ‘παραπληροφόρησης’ και της ‘κακοπληροφορίας’, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση παραβίασε τα συνταγματικά προστατευόμενα δικαιώματα λόγου των Αμερικανών πολιτών σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες με τρόπο που προώθησε την προτιμώμενη αφήγηση της κυβέρνησης σχετικά με σημαντικά θέματα δημόσιας συζήτησης», δήλωσε ο Τραμπ.

Τον Μάιο, ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν απαγορεύσεις βίζας σε αλλοδαπούς υπηκόους που θεωρούσαν ότι λογοκρίνουν Αμερικανούς.

«Μίσος» έναντι «επιβλαβούς» λόγου

Ο Κώδικας Δεοντολογίας στον Νόμο περί Ψηφιακών Υπηρεσιών απαγορεύει τόσο το «μίσος» όσο και τον «επιβλαβή» λόγο.

Για την τελευταία κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει τον λόγο που οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θεωρούν «παραπληροφόρηση» ή «κακή πληροφόρηση», ο Νόμος περί Ψηφιακής Ασφάλειας (DSA) επιτρέπει στους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών να περιορίζουν την ορατότητα των αναρτήσεων αντί να τις διαγράφουν ή να αναστέλλουν τους χρήστες.

«Σε αυτό αναφέρεται ο Ίλον Μασκ όταν λέει ‘η ελευθερία του λόγου δεν είναι ελευθερία εμβέλειας’ — δηλαδή επιτρέπεται να το λέτε, αλλά ο αλγόριθμος θα εμποδίσει το ευρύτερο κοινό να ακούσει τι λέτε», είπε ο Ρόζενταλ.

Ο Μασκ δημοσίευσε τον Νοέμβριο του 2022 στο Twitter, το οποίο έγινε X το 2023, ότι «η νέα πολιτική του Twitter είναι η ελευθερία του λόγου, αλλά όχι η ελευθερία εμβέλειας».

«Τα αρνητικά/μίσους tweets θα αποενισχυθούν και θα απονομισματοποιηθούν στο μέγιστο, επομένως δεν θα υπάρχουν διαφημίσεις ή άλλα έσοδα για το Twitter».

Στις περισσότερες περιπτώσεις όπου οι αρχές της ΕΕ έχουν επισημάνει αναρτήσεις στο X ως απαράδεκτες, το X έχει απαντήσει περιορίζοντας την ορατότητα, αντί να τις διαγράφει, είπε ο Ρόζενταλ, βασιζόμενος στην ανάλυσή του για τις «εκθέσεις διαφάνειας» που δημοσιεύουν περιοδικά οι αξιωματούχοι της ΕΕ.

Η απαγόρευση του «επιβλαβούς» λόγου έχει περιορίσει τις πληροφορίες που μπορούσε να δει το κοινό στο διαδίκτυο σχετικά με θέματα όπως η πανδημία COVID-19. Σύμφωνα με τις εκθέσεις απόδοσης που απαιτείται να παρέχονται στις ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ, το X ανέστειλε 11.230 λογαριασμούς στο πλαίσιο της Πολιτικής Παραπλανητικών Πληροφοριών COVID-19 της εταιρείας μεταξύ 2020 και 2022, ανέφερε το Ινστιτούτο Brownstone. Αυτή η πολιτική διακόπηκε τον Νοέμβριο του 2022, λίγο μετά την αγορά της εταιρείας από τον Μασκ.

Ένα πρόβλημα με αυτήν την προσέγγιση είναι ότι ενώ οι χρήστες γενικά γνωρίζουν όταν το περιεχόμενό τους έχει αφαιρεθεί, μπορεί να μην γνωρίζουν απαραίτητα ότι οι αλγόριθμοι των τεχνολογικών εταιρειών απλώς εμποδίζουν άλλους να το δουν.

Σύμφωνα με την Ευρώπη, ο Καναδάς, ένας άλλος στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, έχει επίσης λάβει πρόσφατα μέτρα για τον περιορισμό της ρητορικής μίσους όπως το μίσος ορίζεται από τους ελεγκτές.

Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα παρέχουν ανακούφιση από τον πόνο, καταπολεμούν τις λοιμώξεις, σταθεροποιούν τη διάθεση, μειώνουν τη φλεγμονή, καταπολεμούν τρομερές ασθένειες και παρατείνουν τη ζωή.

Αυτά τα φάρμακα έχουν γίνει δεδομένα για πολλούς — ίσως τους περισσότερους — Αμερικανούς. Κατά μέσο όρο, οι μισοί από αυτούς έπαιρναν τουλάχιστον ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο σε έναν δεδομένο μήνα, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του CDC. Περισσότερο από το 13% έπαιρνε πέντε ή περισσότερα.

Και το ποσοστό αυξάνεται.

Το 2020 οι Αμερικανοί εξέδωσαν 6,4 δισεκατομμύρια συνταγές, περίπου 19 ανά άτομο.

Μέχρι το 2023, οι Αμερικανοί κατανάλωναν περισσότερες από 210 δισεκατομμύρια ημερήσιες δόσεις φαρμάκων ετησίως. Αυτό αντιστοιχεί σε περισσότερα από 600 χάπια, ενέσεις, σταγόνες, ενδοφλέβιες ενέσεις, κρέμες, σπρέι ή υπόθετα για κάθε άτομο στη χώρα.

Ένα παιδί που γεννήθηκε το 2019 στις Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να περιμένει να περάσει περίπου το ήμισυ της ζωής του λαμβάνοντας συνταγογραφούμενα φάρμακα, σύμφωνα με την Τζέσικα Χο, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες καταναλώνουν περισσότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα από οποιαδήποτε χώρα στον κόσμο και ξοδεύουν σχεδόν διπλάσια για αυτά από όλα τα άλλα έθνη μαζί.

Μεγάλες δουλειές

Οι παγκόσμιες πωλήσεις φαρμακευτικών προϊόντων εκτιμήθηκαν σε 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2023, σύμφωνα με την Statista. Αυτό είναι περίπου ίσο με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ισπανίας και σχεδόν διπλάσιο από αυτό της Ελβετίας.

Οι δέκα μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συνολική αξία άνω των 2,1 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Η πρόσφατη ανάπτυξη στον κλάδο οφείλεται στη δημιουργία νέων τύπων φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των βιολογικών φαρμάκων και των πεπτιδίων. Αυτά τα φάρμακα μπορούν να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά αλλά και πολύ ακριβά.

Τα βιολογικά φάρμακα είναι φάρμακα που προέρχονται από ζωντανές πηγές και όχι από χημικές ουσίες. Το Medicare πλήρωσε σχεδόν 66.000 δολάρια ανά ασθενή για συνταγές Humira το 2023. Πρόκειται για ένα βιολογικό φάρμακο για τη θεραπεία της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, της ψωρίασης κατά πλάκας και άλλων ασθενειών.

Η ανάπτυξη βιολογικών φαρμάκων έχει υπερτριπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε 17 βιολογικά φάρμακα το 2023, από έναν μέσο όρο 4 ετησίως μεταξύ 1999 και 2013.

Οι Αμερικανοί κατανάλωσαν το 72% των 50 κορυφαίων βιολογικών φαρμάκων που πωλήθηκαν στον κόσμο το 2022, σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών.

Τα πεπτίδια είναι φάρμακα που μιμούνται τη λειτουργία ορισμένων ουσιών μέσα στο ανθρώπινο σώμα.

Ένας συγκεκριμένος τύπος πεπτιδίου που ονομάζεται GLP-1 βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και της όρεξης. Τα Ozempic, Weygovy και Trulicity είναι φάρμακα GLP-1.

Μόνο το Medicare Part D πλήρωσε περισσότερα από 22 δισεκατομμύρια δολάρια για την παροχή φαρμάκων GLP-1 το 2023, σημειώνοντας αύξηση σχεδόν 130% σε δύο χρόνια.

Επί του παρόντος, η αγορά GLP-1 κυριαρχείται από τις Novo Nordisk, Eli Lilly, AstraZeneca και Sanofi, αν και άλλοι εργάζονται για την ανάπτυξη παρόμοιων φαρμάκων.

Οι τιμές των φαρμάκων στις ΗΠΑ ήταν υπερδιπλάσιες από αυτές σε άλλες χώρες από το 2022 και υπερτετραπλάσιες για τα επώνυμα φάρμακα, σύμφωνα με την παγκόσμια εταιρεία συμβούλων RAND.

Πολιτικές δαπάνες

Οι φαρμακευτικές εταιρείες κάνουν σημαντικές συναλλαγές με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, αποκομίζοντας 387 δισεκατομμύρια δολάρια σε πληρωμές από το Medicare Part D και το Medicaid μόνο το 2023.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες και περίπου 100 συμμαχικές επιτροπές πολιτικής δράσης δαπάνησαν περισσότερα από 15 εκατομμύρια δολάρια σε συνεισφορές για προεκλογικές εκστρατείες κατά τη διάρκεια καθεμίας από τις δύο τελευταίες προεδρικές εκλογές και σχεδόν το ίδιο ποσό κατά τη διάρκεια των ενδιάμεσων εκλογών.

Αυτά τα ποσά επισκιάζονται από τις ετήσιες δαπάνες της φαρμακευτικής βιομηχανίας για λόμπινγκ. Η βιομηχανία δαπάνησε περισσότερα από 150 εκατομμύρια δολάρια για να επηρεάσει τα ομοσπονδιακά και πολιτειακά νομοθετικά σώματα το 2024. Από τους περισσότερους από 700 λομπίστες της, σχεδόν τα δύο τρίτα ήταν πρώην κυβερνητικοί υπάλληλοι.

Το φαρμακευτικό λόμπι δαπάνησε περισσότερα χρήματα το τελευταίο τέταρτο του αιώνα από ό,τι οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας, οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα νοσοκομεία και τα γηροκομεία — περισσότερα από ό,τι οι αυτοκινητοβιομηχανίες και οι αμυντικές αεροδιαστημικές βιομηχανίες μαζί.

Έρευνα

Η ανάπτυξη νέων φαρμάκων είναι ακριβή. Το μέσο κόστος για την σύσταση μιας νέας αγοράς φαρμάκων μπορεί να φτάσει τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου.

Το Κογκρέσο βοήθησε εταιρείες που επενδύουν στην έρευνα μέσω του νόμου One Big Beautiful Bill Act, ο οποίος περιλαμβάνει μια διάταξη για τους κατασκευαστές φαρμάκων που θεραπεύουν σπάνιες ασθένειες. Ο νόμος διευρύνει τον ορισμό ενός φαρμάκου για σπάνιες ασθένειες και καθυστερεί περαιτέρω τις διαπραγματεύσεις τιμών του Medicare για φάρμακα που τις θεραπεύουν.

Αυτό επιτρέπει στους κατασκευαστές αυτών των φαρμάκων να συνεχίσουν να χρεώνουν το Medicare στην πλήρη τιμή για τα φάρμακα, προκειμένου να χρηματοδοτήσουν μελλοντική έρευνα.

Κανονικά, ένα φάρμακο που κυκλοφορεί στην αγορά για τουλάχιστον 9 χρόνια και λαμβάνει 200 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε πληρωμές Medicare θα ήταν επιλέξιμο για διαπραγμάτευση τιμών.

Λίγα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία σπάνιων ασθενειών φτάνουν αυτό το όριο εσόδων, σύμφωνα με την ομάδα υπεράσπισης Patients for Affordable Drugs.

Ωστόσο, οκτώ από αυτά τα φάρμακα προβλέπεται να δημιουργήσουν συνολικά έσοδα κατά μέσο όρο 21,9 δισεκατομμύρια δολάρια το καθένα μέχρι τη στιγμή που θα ήταν επιλέξιμα για διαπραγμάτευση τιμών. Αυτό σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε στο JAMA Internal Medicine.

Η φαρμακευτική βιομηχανία δαπάνησε 83 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα και ανάπτυξη το 2019 και σχεδόν διπλασίασε αυτό το ποσό μέχρι το 2023.

Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, που χρηματοδοτούνται από τους φορολογούμενους, δαπάνησαν επίσης περισσότερα από 360 δισεκατομμύρια δολάρια για έρευνα ασθενειών από το 2014 έως το 2023.

Εμβόλια

Τα εμβόλια αποτελούν μια παγκόσμια επιχείρηση, με περισσότερες από 7 δισεκατομμύρια δόσεις να έχουν παραδοθεί το 2023, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Η αξία αυτής της αγοράς ήταν περίπου 77 δισεκατομμύρια δολάρια.

Την δεκαετία του 1980, τα παιδιά στις ΗΠΑ εμβολιάζονταν συστηματικά κατά επτά ασθενειών, ένα σχήμα εμβολιασμού που περιελάμβανε δύο δόσεις και μία από του στόματος χορήγηση.

Προς το παρόν, το CDC συνιστά ανοσοποίηση κατά 17 ασθενειών, η οποία χορηγείται σε έως και 13 εμβόλια. Από τη γέννηση έως την ηλικία των 18 ετών, ένα υγιές παιδί θα μπορούσε να λάβει έως και 49 δόσεις εμβολίου.

Αυτό θα μπορούσε να κοστίσει μόλις 3.500 δολάρια σε τιμές που διαπραγματεύεται η ομοσπονδιακή κυβέρνηση για τα προγράμματα υγείας της. Για τους εμπορικούς ασφαλιστές υγείας και τους ιδιώτες ασφαλιστές, το κόστος θα μπορούσε να είναι 5.000 δολάρια ή περισσότερο, σύμφωνα με στοιχεία του CDC.

Το CDC ανέφερε ότι εμβολίασε περίπου 117 εκατομμύρια παιδιά χαμηλού εισοδήματος μεταξύ 1993 και 2023. Ο οργανισμός εκτιμά ότι οι τακτικοί παιδικοί εμβολιασμοί απέτρεψαν περίπου 508 εκατομμύρια ασθένειες, 32 εκατομμύρια νοσηλείες και περισσότερους από 1 εκατομμύριο θανάτους, εξοικονομώντας περισσότερα από 3,2 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Μέχρι το τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης λόγω COVID-19 την άνοιξη του 2023, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε αγοράσει συνολικά 1,2 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίων COVID-19 από την Pfizer και την Moderna με κόστος 25,3 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με το ερευνητικό κέντρο πολιτικής υγείας KFF. Η μέση τιμή ανά δόση ήταν σχεδόν 21 δολάρια.

Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τίτλο «Αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων – Σύσταση Ταμείου Ακινήτων Εθνικής Άμυνας και Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων – Σχέδιο δράσεων για τη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων», κατατέθηκε στη Βουλή, το βράδυ της Παρασκευής 18 Ιουλίου 2025.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΘΑ «σκοπός του σχεδίου νόμου, όπως περιγράφεται στο Άρθρο 1, είναι η αποτελεσματική προστασία, η ορθολογική διαχείριση και η βέλτιστη αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, για την ενίσχυση της αμυντικής οχύρωσης της χώρας και τη χρηματοδότηση σκοπών εθνικής άμυνας, καθώς και η αποτελεσματική αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων».

Παράλληλα, αντικείμενο του σχεδίου νόμου, σύμφωνα με το Άρθρο 2, είναι, όπως αναφέρει το ΥΠΕΘΑ: «Α) Η συγχώνευση του Ταμείου Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ), του Ταμείου Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) και του Ταμείου Αεροπορικής Άμυνας (ΤΑΑ) σε ένα ενιαίο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (Τ.Α.Εθ.Α.), για τη διαχείριση της περιουσίας του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, Β) Η σύσταση νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Φορέας Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (Φ.Α.Α.Ε.Δ.), για την αξιοποίηση των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και ακινήτων τρίτων φορέων και Γ) Η υλοποίηση δράσεων για την κάλυψη των στεγατικών αναγκών του στρατιωτικού προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων».

Ορθολογική και με πλήρη διαφάνεια διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των ΕΔ

Ειδικότερα, στόχος του σχεδίου νόμου, όπως αναφέρεται, είναι η ορθολογική και με πλήρη διαφάνεια διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Πυρήνας της νέας στρατηγικής αντίληψης είναι η διαπίστωση ότι η ακίνητη περιουσία των Ενόπλων Δυνάμεων μπορεί να αποτελέσει πηγή σημαντικών εσόδων και να αξιοποιηθεί με ιδιαίτερα επωφελή τρόπο, τόσο για την ενίσχυση της αμυντικής οχύρωσης της πατρίδας μας όσο για την εξυπηρέτηση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών τους.

Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που έρχεται να επιλύσει όσον αφορά τη διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ο κατακερματισμός. Ο συνολικός αριθμός των ακινήτων ανέρχεται στα 2.529 ακίνητα, εκ των οποίων τα 2.060 ακίνητα διαχειρίζονται 3 Ταμεία: Το Ταμείο Εθνικής Άμυνας (ΤΕΘΑ), το Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) και το Ταμείο Αεροπορικής Άμυνας (ΤΑΑ).

Επίσης, το σχέδιο νόμου, όπως σημειώνεται, φιλοδοξεί να βάλει τέλος σε αυτόν τον κατακερματισμό, όπως επίσης στην αδράνεια και την πολυνομία, την κατακερματισμένη διοίκηση, την επικάλυψη αρμοδιοτήτων και τις αναχρονιστικές διατάξεις που διέπουν τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων. Ενδεικτικό είναι ότι ο ιδρυτικός Νόμος που διέπει τη λειτουργία του ΤΕΣ είναι του 1931. (Ν.4944/1931). Σημαντικά προβλήματα είναι επίσης η έλλειψη συγκροτημένου μηχανισμού αξιοποίησης των μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων και η ανορθολογική στελέχωση, που την διακρίνει η έλλειψη τεχνογνωσίας και εξειδικευμένου προσωπικού.

Οι δύο βασικοί πυλώνες της νέας στρατηγικής

Η νέα αυτή στρατηγική του ΥΠΕΘΑ ως προς την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του έχει δύο βασικά σκέλη τις διαρθρωτικές αλλαγές στις διοικητικές δομές και την υλοποίηση ολοκληρωμένων σχεδίων για την υλοποίηση της στεγαστικής του πολιτικής.

1. Συστήνεται ενιαίο Ταμείο Ακινήτων Εθνικής Άμυνας (ΤΑΕΘΑ), που θα προκύψει από τη συγχώνευση των υφιστάμενων Ταμείων Εθνικής Άμυνας, Εθνικού Στόλου και Αεροπορικής Άμυνας.

Συστήνεται ως νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.

Αναλαμβάνει τα έργα, τα προγράμματα, την περιουσία, τους πόρους και τις χρηματοδοτήσεις των συγχωνευόμενων ταμείων και υπεισέρχεται στη θέση τους ως καθολικός τους διάδοχος, ώστε η διαχείριση των υποθέσεών του να εξακολουθήσει να λειτουργεί απρόσκοπτα, χωρίς επιπλέον διοικητικό φόρτο και γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Διοικείται από τριμελή επιτροπή και συγκεκριμένα από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας, τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.

Η επιλογή του σχήματος αυτού έγινε με γνώμονα τον εθνικό χαρακτήρα της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, τον σεβασμό στην ιστορική παρακαταθήκη των συγχωνευόμενων ταμείων ως προς την υποστήριξη της εθνικής άμυνας της χώρας, αλλά και τη διατήρηση της δυνατότητας άμεσης εφαρμογής της κυβερνητικής πολιτικής και του ελέγχου στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών.

Οι δομές του θα στελεχώνονται από έμπειρο στρατιωτικό και πολιτικό προσωπικό, το οποίο ήδη υπηρετεί στα συγχωνευόμενα ταμεία, και ο σκοπός του θα είναι διττός:

Α) Η ενίσχυση της αμυντικής οχύρωσης της χώρας και η χρηματοδότηση σκοπών εθνικής άμυνας και

Β) Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και στέγασης των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων.

Επισημαίνεται ότι το ΤΑΕΘΑ διατηρεί το δικαίωμα να προβαίνει σε ανταλλαγή ή παραχώρηση χρήσης με αντάλλαγμα μη επιχειρησιακά αναγκαίων ακινήτων του προς φορείς του δημόσιου ή ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας και των θυγατρικών της. Η παραχώρηση χωρίς αντάλλαγμα σε περίπτωση που εξυπηρετούνται αποκλειστικά φιλανθρωπικοί, πολιτιστικοί, κοινωφελείς και εκπαιδευτικοί σκοποί, και μόνο εφόσον συντρέχουν λόγοι προφανούς δημοσίου συμφέροντος, συνιστά δυνητική επιλογή, αλλά η συνδρομή των συγκεκριμένων λόγων δεν σημαίνει ότι γεννά υποχρέωση προς το ΤΑΕΘΑ για άνευ ανταλλάγματος παραχώρηση.

Ακόμη, με το σχέδιο θεσπίζεται ακόμη η δημιουργία πληροφοριακού συστήματος για την απογραφή, επικαιροποίηση και παρακολούθηση των ακινήτων του ΤΑΕΘΑ καθώς και των υπόλοιπων ακινήτων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος νόμου, μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η πληρέστερη καταγραφή κάθε πληροφορίας σχετικής με τα ακίνητα των Ενόπλων Δυνάμεων και η εξασφάλιση της βέλτιστης διαχείρισης και αποτελεσματικότερης προστασίας τους.

Σημειώνεται, ότι ένα από τα μεγάλα προβλήματα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων είναι η απουσία μητρώου ακίνητης περιουσίας και η αδυναμία εποπτείας. Ενδεικτικό είναι ότι μεγάλος αριθμός ακινήτων παραμένει αναξιοποίητος εξαιτίας του αμφισβητούμενου ιδιοκτησιακού καθεστώτος και των δικαστικών διεκδικήσεων άλλων φορέων του Δημοσίου, επί σειρά ετών, για την κυριότητά τους. Με το νομοσχέδιο κάθε δίκη καταργείται και τα ακίνητα αυτά περιέρχονται στο ΤΑΕΘΑ.

2. Η δεύτερη διαθρωτική τομή είναι η ίδρυση του Φορέα Αξιοποίησης Ακινήτων Ενόπλων Δυνάμεων (Φ.Α.Α.Ε.Δ.) ως Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου.

Ο Φορέας αυτός θα αναλάβει το έργο που από το 2016 έχει ανατεθεί σε υπηρεσία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, η οποία όμως σήμερα λειτουργεί χωρίς τα αναγκαία επιχειρηματικά και χρηματοδοτικά εργαλεία και χωρίς τη θεσμική δυνατότητα να αξιοποιεί τις ευκαιρίες και τις συγκυρίες της αγοράς για την εκμετάλλευση των ακινήτων.

Ο Φορέας θα είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Φορέων της γενικής κυβέρνησης, θα εποπτεύεται από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας μέσω του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, θα έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια και θα εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον.

Θα αποτελέσει το κύριο όχημα αξιοποίησης όλων των ακινήτων των Ενόπλων Δυνάμεων που, κατόπιν αποφάσεων των Γενικών Επιτελείων, δεν θα είναι αναγκαία για σκοπούς εθνικής άμυνας.

Οι αρμοδιότητές του θα είναι διευρυμένες και θα περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη συμμετοχή σε εταιρίες ειδικού σκοπού, αλλά και τη σύναψη προγραμματικών συμφωνιών με τρίτους φορείς, ακόμα και εκτός Ενόπλων Δυνάμεων, για την αξιοποίηση των ακινήτων τους, έναντι διαχειριστικής αμοιβής, με τα πλέον επωφελή οικονομικά αποτελέσματα.

Τη διοίκησή του θα αναλάβει πρόσωπο εγνωσμένου κύρους, με αξιοπιστία και αποδεδειγμένη εμπειρία σε θέματα διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, ενώ στο διοικητικό του συμβούλιο θα συμμετέχει ανώτατος ή ανώτερος αξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων, ο οποίος θα επιλέγεται απευθείας από τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, ο Διευθυντής του Τ.Α.Εθ.Α. και άλλα πρόσωπα με αυξημένα τυπικά προσόντα.

Οι συμβάσεις που θα αναθέτει θα ακολουθούν την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, η πρόσληψη προσωπικού θα γίνεται μέσω του Α.Σ.Ε.Π., ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα να υπηρετούν εκεί τη στρατιωτική τους θητεία οπλίτες απόφοιτοι τμημάτων πολυτεχνικών σχολών, νομικής, οικονομικού πεδίου και επιστήμης ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Όσον αφορά στον εσωτερικό έλεγχο τόσο του Τ.Α.Εθ.Α, όσο και του Φ.Α.Α.Ε.Δ, θα εμπίπτει στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ενώ για την οικονομική τους επιθεώρηση αρμόδια θα είναι η Διεύθυνση Οικονομικής Επιθεώρησης του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας.

Ειδικά ο Φ.Α.Α.Ε.Δ. θα υποβάλλει σε τακτική ετήσια βάση αναλυτική έκθεση αποτύπωσης της κατάστασης και των προγραμμάτων του, για την οποία μάλιστα θα ενημερώνεται η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, ενώ θα υπόκειται και σε έλεγχο από εξειδικευμένες ελεγκτικές εταιρείες και ορκωτούς ελεγκτές.

Ολοκληρωμένα σχέδια Δράσης με έμφαση στο Στρατηγικό Σχέδιο Αξιοποίησης Ακινήτων (πενταετίας) και στο Σχέδιο Στέγασης Προσωπικού (δεκαετές)

Εκτός από τις προαναφερθείσες διαρθρωτικές αλλαγές, η στρατηγική του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την αξιοποίηση των ακινήτων του συμπεριλαμβάνει την κατάρτιση και την υλοποίηση των αναγκαίων σχεδίων δράσης.

Το πρώτο είναι το Στρατηγικό Σχέδιο Αξιοποίησης Ακινήτων, το οποίο θα είναι 5ετές, θα τεκμηριώνεται με τεχνική, νομική και χρηματοοικονομική μελέτη, θα περιλαμβάνει ενέργειες προσέλκυσης επενδύσεων και, ειδικά για τις περιπτώσεις με οικονομικό αντικείμενο άνω των 10.000.000 ευρώ, θα ενημερώνεται το Υπουργικό Συμβούλιο.

Το δεύτερο θα είναι 10ετές και θα αφορά στη διαχείριση των στεγαστικών αναγκών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα είναι προσαρμοσμένο στις ανάγκες κάθε περιοχής ξεχωριστά και θα περιλαμβάνει τη δυνατότητα κάλυψης αναγκών στέγασης προσωπικού και άλλων υπουργείων μέσω προγραμματικών συμβάσεων.

Για αμφότερα τα Σχέδια αυτά θα ενημερώνεται και η Διαρκής Επιτροπής Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής.

Το υπό κατάθεση νομοσχέδιο του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας συνιστά σημαντική εκσυγχρονιστική τομή στο υφιστάμενο διοικητικό πλαίσιο και επιδιώκει να ενισχύσει αφενός την ευελιξία και την προσαρμοστικότητα στις δυνατότητες και τις ευκαιρίες της αγοράς και αφετέρου τη λογοδοσία και την αυστηρή και αποτελεσματική εποπτεία της διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας.

Το Οικιστικό Πρόγραμμα 

Όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, για το ζήτημα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων, «ο Φορέας αυτός δεν θα λειτουργεί ως κερδοσκοπικός μηχανισμός “Real Estate”, αλλά ως επιχειρησιακός βραχίονας για την παραγωγική αξιοποίηση της περιουσίας υπέρ του προσωπικού όλων των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων, χρηματοδοτώντας το Οικιστικό Πρόγραμμα».

Για το ίδιο ζήτημα ο κ. Δένδιας έχει τονίσει: «Η αξιοποίηση της περιουσίας δεν είναι σκοπός. Είναι μέσο. Σκοπός παραμένει η υποστήριξη της αποστολής των Ενόπλων Δυνάμεων, η αναβάθμιση των συνθηκών διαβίωσης του προσωπικού και η ενίσχυση της διαρκούς διασύνδεσης μεταξύ της ελληνικής κοινωνίας και των Ενόπλων Δυνάμεων, που αποτελούν τμήμα της αλλά και αρωγό της».

Υπογραμμίζεται ότι στο νομοσχέδιο προβλέπεται ακόμη η εφαρμογή οικιστικού προγράμματος από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμένα ακίνητα που δεν ανατίθενται στον ΦΑΑΕΔ προς αξιοποίηση, αλλά προορίζονται για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών του στρατιωτικού προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων.

Το σχέδιο νόμου για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί κρίσιμο πυλώνα της στεγαστικής πολιτικής του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας και συνδέεται άμεσα με την υλοποίηση του ευρύτερου οικιστικού προγράμματος που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. Το τρέχον πρόγραμμα προβλέπει την κατασκευή και παράδοση 1.000 νέων κατοικιών έως το 2026, στις γυναίκες και στους άνδρες που υπηρετούν σε ακριτικές περιοχές και νησιά με υψηλό κόστος ενοικίων και περιορισμένη διαθεσιμότητα οικιών. Ποσοστό 15% των οικιών θα διατεθεί σε εκπαιδευτικές δημοσίων σχολείων και προσωπικό του ΕΣΥ στις συγκεκριμένες περιοχές. Σε περίπτωση που στο πλαίσιο του σχεδίου στεγαστικών δράσεων χορηγηθεί χρηματοδότηση αποκλειστικά από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων ή το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης για την ανέγερση στρατιωτικών οικημάτων, προβλέπεται η εκμίσθωση ποσοστού 15% έως 30% εκ των οικημάτων αυτών, σε υπαλλήλους του δημοσίου τομέα.

Τέλος, σημειώνεται ότι οι επιπρόσθετοι πόροι, που θα προκύψουν από την αξιοποίηση της στρατιωτικής περιουσίας, θα επιτρέψουν τη δημιουργία ενός σταθερού μηχανισμού χρηματοδότησης, ικανού να εγγυηθεί την κατασκευή επιπλέον κατοικιών μέχρι το 2030 για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.

Η Meta δεν πρόκειται να υπογράψει τον νέο εθελοντικό Κώδικα Πρακτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την γενικής χρήσης τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με ανακοίνωση του επικεφαλής παγκόσμιων υποθέσεων της εταιρείας, Τζόελ Κάπλαν.

Όπως ανέφερε σε ανάρτησή του στο LinkedIn, ο Κώδικας Πρακτικής για τη Γενική Χρήση ΑΙ (General-Purpose AI – GPAI) — ένα μη δεσμευτικό πλαίσιο που αφορά θέματα διαφάνειας, πνευματικής ιδιοκτησίας και ασφάλειας — περιλαμβάνει απαιτήσεις που, κατά την άποψή του, υπερβαίνουν το πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού για την ΑΙ (AI Act).

Ο Κάπλαν εξέφρασε την άποψη ότι η Ευρώπη ακολουθεί λανθασμένη πορεία στο ζήτημα της ΑΙ και υποστήριξε πως η Meta εξέτασε προσεκτικά τον Κώδικα, αλλά δεν πρόκειται να τον συνυπογράψει, επικαλούμενος τόσο νομικές ασάφειες για τους δημιουργούς μοντέλων όσο και υπερβολικά περιοριστικά μέτρα.

Ο Κώδικας απευθύνεται σε εταιρείες που αναπτύσσουν γενικής χρήσης μοντέλα ΑΙ και αποσκοπεί στην προετοιμασία τους για την εφαρμογή του Κανονισμού AI, η οποία ξεκινά σταδιακά από τις 2 Αυγούστου. Ο Κανονισμός κατατάσσει τα συστήματα ΑΙ σε τέσσερις κατηγορίες κινδύνου —απαράδεκτος, υψηλός, περιορισμένος και ελάχιστος— και προβλέπει αυστηρές απαιτήσεις για τα υψηλού κινδύνου, όπως εκείνα που χρησιμοποιούνται σε κρίσιμες υποδομές ή διαδικασίες προσλήψεων, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων ασφαλείας και τεκμηρίωσης.

Οι ρυθμίσεις αφορούν και τα λεγόμενα θεμελιώδη ή μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όπως το Llama της Meta, το GPT-4 της OpenAI, το Gemini της Google DeepMind και το Claude της Anthropic. Οι εταιρείες που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του Κανονισμού ενδέχεται να αντιμετωπίσουν πρόστιμα από 7,5 εκατομμύρια ευρώ ή το 1,5% του κύκλου εργασιών, έως και 35 εκατομμύρια ευρώ ή το 7% του παγκόσμιου τζίρου.

Απαντώντας στις δηλώσεις Κάπλαν, ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων και εισηγητής του AI Act, Σέργκεϊ Λαγκοντίνσκι, δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι το τελικό κείμενο του Κώδικα είχε συνταχθεί με βάση τις ανάγκες των παρόχων, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της Meta πως το περιεχόμενό του υπερβαίνει τον Κανονισμό.

Οι επιχειρήσεις εκφράζουν ανησυχίες

Η παρουσίαση του Κώδικα είχε καθυστερήσει αρκετές φορές προτού η Κομισιόν δώσει στη δημοσιότητα την τελική του μορφή στις 10 Ιουλίου. Σύμφωνα με την ΕΕ, οι εταιρείες που θα τον υπογράψουν θα επωφελούνται από μειωμένο διοικητικό βάρος και μεγαλύτερη νομική βεβαιότητα, συγκριτικά με την απόδειξη συμμόρφωσης μέσω εναλλακτικών διαδρομών. Την προηγούμενη εβδομάδα, η OpenAI — δημιουργός του ChatGPT — ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προσχωρήσει στον Κώδικα.

Ο Κάπλαν επανέλαβε ευρύτερες ανησυχίες του κλάδου σχετικά με την ευρωπαϊκή ρύθμιση της ΑΙ, παραπέμποντας σε ανοικτή επιστολή που υπέγραψαν 44 από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, ανάμεσά τους οι Bosch, Siemens, SAP, Lufthansa, Airbus και BNP. Στην επιστολή, οι επιχειρήσεις ζητούν διετή αναβολή στην εφαρμογή κρίσιμων σημείων του AI Act, προειδοποιώντας ότι οι παρούσες διατάξεις είναι υπερβολικά πολύπλοκες και απειλούν να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης στον τομέα της ΑΙ.

Ο ίδιος σημείωσε πως η Meta συμμερίζεται τις ανησυχίες των επιχειρήσεων αυτών, οι οποίες θεωρούν ότι η υπέρμετρη ρύθμιση θα εμποδίσει την ανάπτυξη προηγμένων μοντέλων ΑΙ στην Ευρώπη και θα αποτρέψει τις ευρωπαϊκές εταιρείες από το να χτίσουν υπηρεσίες πάνω σε τέτοιες τεχνολογίες.

Νέες κατευθυντήριες γραμμές

Η ανακοίνωση της Meta συνέπεσε με τη δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή νέων οδηγιών σχετικά με τον τρόπο συμμόρφωσης των παρόχων γενικής χρήσης ΑΙ προς τον Κανονισμό.

Οι οδηγίες περιλαμβάνουν απαιτήσεις όπως η κατάρτιση τεχνικής τεκμηρίωσης, η εξήγηση των δεδομένων που χρησιμοποιήθηκαν για την εκπαίδευση των μοντέλων, η χάραξη πολιτικής για τα πνευματικά δικαιώματα, καθώς και η προστασία των συστημάτων από κατάχρηση ή επιθέσεις.

Για τα πιο προηγμένα μοντέλα, που ενδέχεται να ενέχουν κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα ή την κοινωνία, οι εταιρείες θα πρέπει να διεξάγουν ελέγχους ασφαλείας, να περιορίζουν τις πιθανές βλάβες και να αναφέρουν σοβαρά περιστατικά στις ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ.

Η αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την τεχνολογική κυριαρχία, την ασφάλεια και τη δημοκρατία, Χέννα Βίρκκουνεν, ανέφερε πως οι νέες οδηγίες προσφέρουν νομική βεβαιότητα ως προς το πεδίο εφαρμογής των υποχρεώσεων για τους παρόχους γενικής χρήσης ΑΙ, διευκολύνοντας την καινοτομία σε μικρές και μεγάλες εταιρείες, με τρόπο ασφαλή, διαφανή και σύμφωνο με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της καινοτομίας, η Επιτροπή σημείωσε ότι οι εταιρείες που προχωρούν σε ουσιαστικές τροποποιήσεις υπαρχόντων μοντέλων θα υποχρεούνται μόνο να τεκμηριώνουν τις αλλαγές και τα νέα δεδομένα εκπαίδευσης, χωρίς να απαιτείται πλήρης επανέλεγχος του αρχικού μοντέλου.

Σύμφωνα με τις αρχές, αυτή η προσέγγιση αποσκοπεί στο να επιτρέψει σε περισσότερους παρόχους να βασιστούν σε υφιστάμενα μοντέλα, χωρίς να αντιμετωπίζουν υπέρμετρο ρυθμιστικό βάρος.

Της Evgenia Filimianova

Το Πεκίνο απέρριψε αναφορές ότι ασκεί πιέσεις προκειμένου να μπλοκάρει συμφωνία παραχώρησης διεθνών λιμένων, μεταξύ των οποίων και δύο στους αντίποδες της Διώρυγας του Παναμά, εκτός εάν κρατική κινεζική εταιρεία αποκτήσει μερίδιο στο σχήμα.

Σε τακτική συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Λιν Τζιάν ρωτήθηκε για ένα δημοσίευμα της εφημερίδας The Wall Street Journal (WSJ), το οποίο επικαλείται ανώνυμες πηγές που ισχυρίζονται ότι το Πεκίνο ασκεί πιέσεις στα μέρη που εμπλέκονται σε μια πώληση διεθνών λιμένων αξίας 22,8 δισ. δολαρίων, προκειμένου να συμπεριλάβουν την COSCO, την κρατική ναυτιλιακή εταιρεία της Κίνας, ως μέτοχο.

Η εταιρεία CK Hutchison συμφώνησε τον Μάρτιο σε πώληση του μεριδίου 80% της σε 43 λιμένες σε 23 χώρες, μεταξύ των οποίων δύο λιμένες στον Παναμά. Η συμφωνία έχει γίνει με κοινοπραξία υπό την ηγεσία της αμερικανικής εταιρείας διαχείρισης κεφαλαίων BlackRock και της Mediterranean Shipping Company (MSC), η οποία εδρεύει στην Ελβετία και ελέγχεται από την οικογένεια του Ιταλού δισεκατομμυριούχου Τζιανλουίτζι Απόντε. Η συμφωνία τελεί ακόμη υπό την έγκριση των κινεζικών αρχών.

Το ίδιο ρεπορτάζ ανέφερε ότι Κινέζοι αξιωματούχοι προειδοποίησαν άμεσα την CK Hutchison, τη BlackRock και τη MSC πως το Πεκίνο θα απορρίψει τη συμφωνία, εάν δεν συμπεριληφθεί η COSCO, η κρατική κινεζική ναυτιλιακή εταιρεία, με ιδιαίτερη έμφαση στους δύο παναμαϊκούς λιμένες. Επιπλέον, οι ίδιες πηγές φέρεται να δήλωσαν πως το Πεκίνο έδωσε εντολή σε κρατικές επιχειρήσεις να αναστείλουν κάθε νέα επιχειρηματική δραστηριότητα με την CK Hutchison ή με εταιρείες συνδεδεμένες με τον ιδρυτή της, Λι Κα-σινγκ, εφόσον η COSCO αποκλειστεί από το σχήμα.

Ερωτηθείς σχετικά σε τακτική ενημέρωση του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο εκπρόσωπος Λιν Τζιάν απάντησε ότι δεν έχει γνώση των ισχυρισμών του δημοσιεύματος. Πρόσθεσε ότι, σύμφωνα με τη Διοίκηση Κρατικής Ρύθμισης της Αγοράς της Κίνας, η διαδικασία επανεξέτασης της συμφωνίας θα γίνει βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, προκειμένου να διασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός και το δημόσιο συμφέρον.

Η υπό συζήτηση συμφωνία έρχεται σε συνέχεια παλαιότερων τοποθετήσεων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε ζητήσει την «επιστροφή» του ελέγχου της Διώρυγας του Παναμά στις Ηνωμένες Πολιτείες, επικαλούμενος τις υπερχρεώσεις στα αμερικανικά πλοία και την αυξανόμενη κινεζική επιρροή στο στρατηγικό πέρασμα. Κατά τη δεύτερη ομιλία του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, είχε υποστηρίξει πως «η Κίνα είναι αυτή που λειτουργεί τη Διώρυγα του Παναμά» και ότι «οι ΗΠΑ δεν την έδωσαν στην Κίνα, αλλά στον Παναμά», προσθέτοντας πως η Ουάσιγκτον «θα την ανακτήσει».

Σε αντίστοιχο τόνο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο χαρακτήρισε «απαράδεκτο» το γεγονός ότι μία εταιρεία με έδρα το Χονγκ Κονγκ διαχειρίζεται τις στρατηγικά κρίσιμες εισόδους και εξόδους της Διώρυγας, με δεδομένο ότι το Πεκίνο πλέον ασκεί πλήρη έλεγχο στο Χονγκ Κονγκ. Σύμφωνα με τον ίδιο, σε περίπτωση σύγκρουσης, αν το Πεκίνο δώσει εντολή να εμποδιστεί η διέλευση, είτε για να πληγεί το εμπόριο και οι ναυτικές δυνάμεις των ΗΠΑ στην Ινδο–Ειρηνική, η εντολή αυτή πιθανότατα θα εκτελεστεί, προκαλώντας «μεγάλο πρόβλημα» για την Ουάσιγκτον.

Παράλληλα, κινεζικά μέσα που ευθυγραμμίζονται με την κυβερνητική γραμμή έχουν εξαπολύσει εκστρατεία εναντίον της CK Hutchison και του ιδρυτή της. Η εφημερίδα Ta Kung Pao, όργανο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας στο Χονγκ Κονγκ, δημοσίευσε σειρά επιθετικών άρθρων κατά του 96χρονου Λι Κα-σινγκ, κατηγορώντας τον για «προδοσία απέναντι σε όλους τους Κινέζους» και καλώντας τον να επανεξετάσει τη στάση του. Τα άρθρα αυτά αναρτήθηκαν και στον επίσημο ιστότοπο του Γραφείου Υποθέσεων Χονγκ Κονγκ και Μακάο του ΚΚΚ τον περασμένο Μάρτιο.

Οι τελικοί όροι της συμφωνίας παραμένουν υπό διαπραγμάτευση, ενώ οι εμπλεκόμενες εταιρείες έχουν προθεσμία έως τις 27 Ιουλίου για αποκλειστικές συνομιλίες. Τόσο η BlackRock όσο και η CK Hutchison διατηρούν σημαντικές δραστηριότητες στην Κίνα, ενώ η MSC είναι μεταξύ των μεγαλύτερων μεταφορέων κινεζικών εξαγωγών, γεγονός που τις καθιστά δυνητικά ευάλωτες στις πιέσεις του Πεκίνου.

Καμία από τις εμπλεκόμενες εταιρείες δεν απάντησε σε αιτήματα για σχόλιο μέχρι την ώρα δημοσίευσης του ρεπορτάζ.

Του Bill Pan