Το 2021, μια ομάδα δώδεκα επιστημόνων δημοσίευσε μια αξιοσημείωτη μελέτη στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Aging. Η μελέτη περιγράφει πώς μια τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη κλινική δοκιμή σε σαράντα τρεις υγιείς ενήλικες άνδρες, ηλικίας από 50 έως 72 ετών, κατέδειξε ότι τεκμηριωμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν πράγματι να μειώσουν τη βιολογική ηλικία.
Η ομάδα που συμμετείχε στη θεραπεία ακολούθησε ένα πρόγραμμα καθοδήγησης σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες, τη ρουτίνα ύπνου, τη σωματική άσκηση και τη χαλάρωση, με συμπληρώματα προβιοτικών (ευεργετικά μικρόβια για το έντερο) και φυτοθρεπτικών συστατικών (ουσίες που βρίσκονται στα φυτά και πιστεύεται ότι ωφελούν την ανθρώπινη υγεία). Η ομάδα ελέγχου δεν δέχτηκε καμία παρέμβαση.
Μετά από οκτώ εβδομάδες, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα σιέλου προκειμένου να αξιολογήσουν δείκτες υγείας των συμμετεχόντων. Διαπιστώθηκε ότι η ομάδα που είχε υιοθετήσει αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής παρουσίασε πιο ευνοϊκά μοριακά χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων δείκτες σχετιζόμενοι με τη βιολογική ηλικία του DNA. Συγκεκριμένα, υπήρξε μείωση της βιολογικής ηλικίας έως και τρία έτη.
Τρία φλιτζάνια τσάι oolong την ημέρα
Εφόσον τα ευρήματα της μελέτης επιβεβαιωθούν και σε μελλοντικές, μακροχρόνιες έρευνες που θα περιλαμβάνουν και γυναίκες, τότε η υιοθέτηση ορισμένων από τις παρεμβάσεις της ομάδας θεραπείας θα μπορούσε να αποτελέσει μια ενδεχομένως αποτελεσματική στρατηγική για την προαγωγή της υγιούς γήρανσης. Μεταξύ των παρεμβάσεων της έρευνας περιλαμβανόταν και η κατανάλωση τριών φλιτζανιών τσαγιού oolong ημερησίως.
Η Δρ Κάρα Φιτζέραλντ, μία από τους συγγραφείς της μελέτης, είναι φυσικοπαθολόγος με έδρα το Κοννέκτικατ και συγγραφέας του βιβλίου Younger You: Reduce Your Bio Age and Live Longer, Better (2022). Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπό της, εξηγεί ότι το oolong περιέχει μια φυτική ουσία που ονομάζεται EGCG (επιγαλλοκατεχίνη γαλλική). Η EGCG έχει συσχετιστεί με προστατευτική δράση έναντι της νόσου Αλτσχάιμερ, του καρκίνου, των καρδιαγγειακών παθήσεων, της υπέρτασης, της αντίστασης στην ινσουλίνη και της παχυσαρκίας.
Τι είναι το oolong
Το oolong [ούλονγκ], που σημαίνει «μαύρος δράκος» στα κινέζικα, είναι ένα τσάι από την Κίνα, ιδιαίτερα δημοφιλές και στην Ταϊβάν. Όλα τα τσάγια προέρχονται από το φυτό Camellia sinensis. Ανάλογα με τον τρόπο επεξεργασίας του φυτού, μπορεί να παραχθεί πράσινο, λευκό, κίτρινο, oolong, μαύρο ή pu’er τσάι.
Τα πράσινα, λευκά και κίτρινα τσάγια υφίστανται αποξήρανση στον ήλιο και θερμική επεξεργασία, χωρίς να προηγηθεί οξείδωση των φύλλων. Αντιθέτως, το μαύρο τσάι υφίσταται πλήρη οξείδωση πριν από την τελική του επεξεργασία.
Το oolong είναι μερικώς οξειδωμένο, κατά 10-70%. Αυτή η μερική οξείδωση του χαρίζει μια πιο απαλή, ξυλώδη γεύση, που είναι ταυτόχρονα γευστική και ελαφριά. Κάποια oolong είναι τόσο ελαφρά οξειδωμένα που μοιάζουν με πράσινο τσάι, αλλά πιο απαλό· άλλα έχουν πιο ζεστή και ήπια γεύση.
Παρόλο που κάθε ποικιλία διαφέρει, πολλά oolong περιέχουν λιγότερη καφεΐνη από τα μαύρα τσάγια.
Δημοφιλή τσάγια oolong
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες oolong. Μερικές από τις πιο γνωστές είναι οι:
Da Hong Pao (Μεγάλος κόκκινος μανδύας) από το βουνό Γουγί της Κίνας.
Tie Guan Yin (Σιδερένια θεά της ευσπλαχνίας) από το Ανσί της Κίνας ή το Μουτζά της Ταϊβάν.
Gao Shan Cha (Τσάι ψηλού βουνού) από το Αλισάν της Ταϊβάν.
Dong Fang Mei Ren (Ανατολική ομορφιά): Λέγεται ότι άρεσε ιδιαίτερα στη βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ και ότι εκείνη την ονόμασε.
Οφέλη για την υγεία
Υπάρχουν πολλά οφέλη από την καθημερινή κατανάλωση τσαγιού oolong. Μια ανασκόπηση 11 σελίδων, που δημοσιεύθηκε τον Μάιο του 2022 στο περιοδικό Food Science and Human Wellness, κατέληξε ότι το oolong διαθέτει αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, αντιβιοτικές και αντιπαχυσαρκικές ιδιότητες.
Αλλά δεν σταματά εκεί. Το oolong φαίνεται επίσης να βελτιώνει το μικροβίωμα του εντέρου και να προστατεύει την καρδιά και το ήπαρ.
«Αν και το oolong είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στις ασιατικές χώρες, οι χαρακτηριστικές βιοδραστικές ενώσεις του έχουν μελετηθεί λιγότερο σε σύγκριση με το πράσινο και το μαύρο τσάι», αναφέρεται στο άρθρο. Οι περισσότερες μελέτες που περιλαμβάνονται στην εν λόγω ανασκόπηση βασίζονται σε εργαστηριακά πειράματα σε τρωκτικά· ωστόσο, έχει καταγραφεί ευνοϊκή επίδραση και στην ανθρώπινη υγεία.
Ευεργετικές ενώσεις
Αυτά τα οφέλη αποδίδονται πιθανώς σε μια σειρά ενώσεων που ονομάζονται theasinensins. Η λέξη προέρχεται από το «thea» (τσάι) και το λατινικό όνομα του φυτού, sinensis. Η theasinensin A είναι μια φυσική ένωση που βρίσκεται στο oolong.
Έρευνα του 2015 έδειξε ότι οι διαφορετικοί τρόποι επεξεργασίας του φυτού αλλάζουν αυτές τις ενώσεις, χαρίζοντας διαφορετικές βιοχημικές επιδράσεις σε κάθε τύπο τσαγιού.
Οι theasinensins βοηθούν στη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα (αντιδιαβητική δράση) και ενδέχεται να βοηθούν το σώμα να ανακάμψει πιο γρήγορα μετά από έντονη άσκηση.
Οφέλη για την καρδιά
Το oolong περιέχει επίσης GABA (γάμμα-άμινο-βουτυρικό) και L-θεανίνη — δύο ενώσεις που δρουν συμπληρωματικά προς την καφεΐνη, προάγοντας μια κατάσταση ήρεμης και διαυγούς εγρήγορσης, αντί της νευρικότητας που συχνά σχετίζεται με την κατανάλωση καφέ.
Αναγνωρίζοντας τα οφέλη του GABA και την αγορά εμπλουτισμένων τροφίμων στην Ασία, οι επιστήμονες βρήκαν τρόπους να πολλαπλασιάσουν το GABA στο τσάι αφήνοντάς το να υποστεί ζύμωση σε περιβάλλον αζώτου, χωρίς οξυγόνο. Αυτά τα τσάγια παράγονται στην Ταϊβάν και την Ιαπωνία και είναι πολύ δημοφιλή.
Μελέτη του 2019 εξέτασε τις επιδράσεις του oolong εμπλουτισμένου με GABA στην καρδιακή υγεία και τα επίπεδα στρες. Η παρακολούθηση των συμμετεχόντων έγινε μέσω ηλεκτροκαρδιογραφήματος, ενώ τα επίπεδα αντίληψης του στρες αξιολογήθηκαν με τη χρήση τεστ αριθμητικών υπολογισμών.
Μετά την κατανάλωση φρεσκοπαρασκευασμένου oolong — μισού με προσθήκη GABA και μισού χωρίς — τα επίπεδα στρες ήταν σημαντικά χαμηλότερα στην ομάδα που κατανάλωσε το εμπλουτισμένο με GABA τσάι. Παράλληλα, παρατηρήθηκε αυξημένη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού — ένας σημαντικός δείκτης καρδιοαναπνευστικής υγείας, σχετικός με τη διαχείριση του στρες.
Τι να προσέξετε
Αυτή η έρευνα μπορεί να σας δώσει την εντύπωση ότι το oolong είναι ωφέλιμο παντού και πάντα. Όμως υπάρχουν επιφυλάξεις.
Μην το πίνετε με άδειο στομάχι — μπορεί να προκαλέσει ζαλάδα και ναυτία, μια κατάσταση γνωστή ως «μέθη από τσάι».
Επίσης, αποφύγετε την κατανάλωση oolong τρεις με τέσσερις ώρες πριν τον ύπνο. Παρά τα ηρεμιστικά του αποτελέσματα, η καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο σας.
Για να είναι η εμπειρία πιο απολαυστική, πιείτε το όσο είναι ακόμη ζεστό.
Είναι εύκολο να διαβάσει κανείς για το GABA και τη θεανίνη και να θελήσει να αγοράσει συμπληρώματα. Ωστόσο, η ίδια η διαδικασία της απόλαυσης ενός φρεσκοπαρασκευασμένου τσαγιού — το να κρατάτε στα χέρια σας τη ζεστή κούπα, να εισπνέετε το άρωμά του και να γεύεστε την πρώτη γουλιά — είναι από μόνη της μία χαλαρωτική και θετική εμπειρία.
Αποκαλούμενο και «χρυσός καρπός», αυτό το ταπεινό σιτηρό τρέφει και βοηθά την ανθρωπότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια με τις ευρύτατες θεραπευτικές του ιδιότητες, που κυμαίνονται από την ανακούφιση της ξηροφθαλμίας και την υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας έως τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και τη χρήση του στην κατασκευή βιοδιασπώμενων ιατρικών εμφυτευμάτων, γνωστές τόσο στη σύγχρονη δυτική επιστήμη όσο και στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική (ΠΚΙ).
Ανακούφιση από την ξηροφθαλμία
Υπάρχουν κίτρινες και λευκές ποικιλίες καλαμποκιού, με τις κίτρινες να είναι ιδιαίτερα πλούσιες σε β-καροτένιο, πρόδρομο της βιταμίνης Α.
Μελέτη του 2011 έδειξε ότι η κατανάλωση 300 γραμμαρίων κίτρινου καλαμποκιού καθημερινά, μαζί με μία μικρή ποσότητα λίπους, παρέχει περίπου 1,2 χιλιοστόγραμμα β-καροτένιο. Αυτό αντιστοιχεί στο 40%-50% της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης βιταμίνης Α για ενήλικες, κάτι που το καθιστά εξαιρετική πηγή αυτής της βιταμίνης για χορτοφάγους.
Η μακροχρόνια έλλειψη βιταμίνης Α, σύμφωνα με έρευνες, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ξηροφθαλμίας ή συνδρόμου ξηρών οφθαλμών.
Σε περιπτώσεις έλλειψης βιταμίνης Α, ο επιπεφυκότας και ο κερατοειδής χιτώνας του ματιού μπορεί αρχικά να στεγνώσουν και στη συνέχεια να κάνουν φλεγμονή, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε έλκος με πύον. Σε σοβαρές περιπτώσεις, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νυχτερινή τύφλωση.
Η βιταμίνη Α παίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της ακεραιότητας του επιθηλιακού ιστού – του προστατευτικού στρώματος που καλύπτει τα όργανα και τις δομές του σώματος. Ο επιθηλιακός ιστός υπάρχει σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένου του επιπεφυκότα και του κερατοειδούς, των ρινικών οδών, της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα, του πεπτικού σωλήνα, του αναπνευστικού σωλήνα, των χοληφόρων πόρων, της ουροδόχου κύστης, της ουρήθρας, των σπερματικών πόρων, των σαλπίγγων και της μήτρας.
Όταν η βιταμίνη Α είναι ανεπαρκής, οι επιθηλιακές επιφάνειες μπορεί να υποστούν κερατινοποίηση, κατά τη διάρκεια της οποίας ο ιστός γίνεται ξηρός, παχύς και επιρρεπής σε βλάβες. Οι μεμβράνες των ματιών, που αποτελούνται από επιθηλιακό ιστό, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στην ξηρότητα όταν υπάρχει έλλειψη βιταμίνης Α, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σύνδρομο ξηροφθαλμίας.
Ομοίως, η εκφύλιση του επιθηλιακού βλεννογόνου του αναπνευστικού συστήματος μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία σε λοιμώξεις όπως το κρυολόγημα και ο βήχας. Η κερατινοποίηση των επιθηλιακών ιστών στα νεφρά, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα αυξάνει τον κίνδυνο νεφρολιθίασης και ουρολιθίασης, ενώ οι επιθηλιακές αλλαγές στους χοληφόρους πόρους συμβάλλουν στη δημιουργία χολόλιθων, αν και απαιτούνται περαιτέρω έρευνες για την πλήρη κατανόηση αυτών των συσχετισμών.
Υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας
Η σοβαρή ανεπάρκεια βιταμίνης Α συνδέεται και με αυξημένο κίνδυνο νεφρολιθίασης. Στην παραδοσιακή ιατρική, οι ρίζες και το μετάξι της καλαμποκιάς χρησιμοποιούνται σε αφεψήματα βοτάνων για την υποστήριξη της νεφρικής λειτουργίας και τη βοήθεια στην αποβολή των λίθων.
Μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι τα νήματα του καλαμποκιού — οι λεπτές, νηματοειδείς ίνες κάτω από το φλοιό του καλαμποκιού — συμβάλλουν στη διαχείριση των νεφρικών λίθων.
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, το μετάξι του καλαμποκιού και η ρίζα του καλαμποκιού χρησιμοποιούνται, συχνά σε συνδυασμό με άλλα βότανα, για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως οι πέτρες στα νεφρά και η χοληδόχος κύστη.
Από όλα τα μέρη της καλαμποκιάς, το μετάξι του καλαμποκιού είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο στα παραδοσιακά φάρμακα. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, το μετάξι του καλαμποκιού έχει γλυκιά γεύση και ουδέτερη έως ελαφρώς θερμή φύση. Χρησιμοποιείται συχνά για την προώθηση της ούρησης (διουρητική δράση), τη διακοπή της αιμορραγίας, την υποστήριξη της έκκρισης της χολής και τη μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Τα νήματα καλαμποκιού χρησιμοποιούνται παραδοσιακά και σε ορισμένες περιπτώσεις κλινικά για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως οίδημα σχετιζόμενο με νεφρίτιδα, υπέρταση, διαβήτη, χολοκυστίτιδα (φλεγμονή της χοληδόχου κύστης) και ηπατίτιδα (φλεγμονή του ήπατος).
Μελέτες έχουν δείξει ότι το καλαμπόκι είναι πλούσιο σε πολυφαινόλες και άλλα αντιοξειδωτικά. Έρευνες σε ζώα υποδηλώνουν ότι μπορεί να συμβάλει στην προστασία από νεφρική βλάβη και να ενισχύσει την έκκριση ινσουλίνης, ευνοώντας τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
Διαχείριση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου στο αίμα και της χοληστερόλης
Κλινική δοκιμή του 2016 έδειξε ότι η κατανάλωση αραβοσιτελαίου συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα, ιδίως της χοληστερόλης χαμηλής πυκνότητας, η οποία συνδέεται στενά με την ανάπτυξη αθηροσκλήρωσης (σκλήρυνση των αρτηριών που προκαλείται από τη συσσώρευση πλάκας).
Λόγω των ιδιοτήτων του, που μειώνουν τη χοληστερόλη, το αραβοσιτέλαιο θεωρείται μια καλή επιλογή υγιεινού λίπους για άτομα με αθηροσκλήρωση, στεφανιαία νόσο, υπέρταση, λιπώδη ήπατος ή παχυσαρκία, καθώς και για ηλικιωμένους που διατρέχουν κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
Υποστήριξη της χρήσης βιοδιασπώμενων εμφυτευμάτων
Το καλαμπόκι έχει και μια καινοτόμο εφαρμογή στη βιοϊατρική επιστήμη: την παραγωγή βιοδιασπώμενων εμφυτευμάτων. Με τη ζύμωση του αμύλου του καλαμποκιού με βακτήρια γαλακτικού οξέος συντίθεται ένα πολυμερές υψηλού μοριακού βάρους που ονομάζεται πολυγαλακτικό οξύ (PLA), το οποίο συχνά αναφέρεται ως «πλαστικό καλαμποκιού».
Το PLA χρησιμοποιείται για την κατασκευή μιας ποικιλίας προσωρινών ιατρικών συσκευών, όπως βίδες οστών, πλάκες στερέωσης, καρφίτσες και χειρουργικά ράμματα. Αυτά τα εμφυτεύματα παρέχουν δομική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επούλωσης και σταδιακά αποσυντίθενται και απορροφώνται από τον οργανισμό, εξαλείφοντας την ανάγκη για δεύτερη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεσή τους.
Παραδοσιακές θεραπείες για τη διαχείριση διαφόρων παθήσεων
Ηπατίτιδα, χολοκυστίτιδα, χολόλιθοι
Συστατικά
30 γρ. μετάξι καλαμποκιού
30 γρ. αρτεμισία capillaris
20 γρ. πικραλίδα
Προετοιμασία
Ξεπλύνετε καλά όλα τα συστατικά και τοποθετήστε τα σε ένα κεραμικό δοχείο.
Προσθέστε περίπου 1 λίτρο νερό.
Όταν αρχίσει να βράζει, χαμηλώστε τη φωτιά και σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί περίπου στο μισό (0,5 λίτρο).
Χωρίστε το σε δύο μερίδες. Πίνετε μία το πρωί και μία το βράδυ.
Εάν μετά τη λήψη του αφεψήματος εμφανιστεί γαστρεντερική δυσφορία ή διάρροια, μπορεί να οφείλεται στην ψυχρή φύση της συνταγής. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, τα βότανα ταξινομούνται με βάση τις ενεργειακές τους ιδιότητες: ψυχρά, θερμά, ζεστά και δροσερά.
Τα ψυχρά βότανα χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση της εσωτερικής θερμότητας και της φλεγμονής, αλλά σε όσους είναι ευαίσθητοι στο κρύο η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να προκαλέσει δυσφορία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, συνιστάται η μείωση της δοσολογίας.
Διαβήτης
Συστατικά
30 γρ. μετάξι καλαμποκιού
Προετοιμασία
Βάλτε το μετάξι καλαμποκιού σε 800 ml νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί μειωθεί περίπου στο μισό.
Χωρίστε το σε δύο μερίδες και πιείτε και τις δύο την ίδια ημέρα.
Σημείωση: Κατναλώνετέ το καθημερινά επί δέκα συνεχόμενες ημέρες για να δείτε αποτελέσματα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, εάν χρειαστεί.
Χρόνια νεφρίτιδα, οίδημα, δυσκολία στην ούρηση
Συστατικά
30 γρ. σπόροι καλαμποκιού
15 γρ. φούντες καλαμποκιού
Προετοιμασία
Βάλτε τα συστατικά σε 1 λίτρο νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί περίπου στο μισό.
Χωρίστε το σε δύο μερίδες. Πιείτε τη μία το πρωί και την άλλη το βράδυ.
Πνευμονική φυματίωση
Συστατικά
60 γρ. φούντες καλαμποκιού
Ζάχαρη σε κομμάτια, κατά βούληση
Προετοιμασία
Βάλτε τις φούντες καλαμποκιού σε 800 ml νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί στο μισό.
Προσθέστε ζάχαρη σε κομμάτια, κατά βούληση.
Χωρίστε το σε δύο μερίδες. Πιείτε μία το πρωί και μία το βράδυ.
Αιματουρία (αίμα στα ούρα)
Συστατικά
30 γρ. φούντες καλαμποκιού
30 γρ. καπσέλα (‘πουγκί του βοσκού’)
30 γρ. ρίζα Imperata
Προετοιμασία
Βάλτε τα συστατικά σε 1 λίτρα νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί στο μισό.
Χωρίστε σε δύο μερίδες. Πίνετε μία το πρωί και μία το βράδυ.
Νυχτερινές εφιδρώσεις
Συστατικά
Μυελός καλαμποκιού (το μαλακό λευκό εσωτερικό μέρος), όσο χρειάζεται
Προετοιμασία
Βάλτε τον φλοιό του κοτσανιού του καλαμποκιού σε 800 ml νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί στο μισό.
Χωρίστε σε δύο μερίδες. Πίνετε μία το πρωί και μία το βράδυ.
Ουροποιητικά συμπτώματα που σχετίζονται με γονόρροια
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνή ούρηση, χαμηλή απόδοση και καύσο στον κάτω κοιλιακό τοίχο και την ουρήθρα.
Συστατικά
90 γρ. φλοιός ή ρίζα καλαμποκιού
Προετοιμασία
Ξεπλύνετε καλά και βάλτε σε 800 ml νερό.
Σιγοβράστε μέχρι το υγρό να μειωθεί στο μισό περίπου.
Χωρίστε σε δύο μερίδες. Πίνετε μία το πρωί και μία το βράδυ.
Προφυλάξεις για την κατανάλωση καλαμποκιού
Περιορίστε την κατανάλωση καλαμποκιού σε περιπτώσεις αδύναμης πέψης.
Τα άτομα με κακή πεπτική λειτουργία πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων καλαμποκιού, καθώς η ινώδης φύση του το καθιστά δύσκολο στην πέψη και μπορεί να επιδεινώσει τις γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
Αποφύγετε να βασίζεστε στο καλαμπόκι ως κύριο τρόφιμο μακροπρόθεσμα
Το καλαμπόκι περιέχει νιασίνη (βιταμίνη Β3) σε δεσμευμένη μορφή, που δεν απορροφάται εύκολα από τον οργανισμό με τις συνήθεις μεθόδους μαγειρέματος.
Όταν καταναλώνεται ως κύρια πηγή τροφής για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς κατάλληλη επεξεργασία, μπορεί να οδηγήσει σε πελλάγρα, μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από δερματίτιδα, διάρροια και άνοια.
Η προσθήκη μίας μικρής ποσότητας μαγειρικής σόδας βοηθά στην απελευθέρωση της νιασίνης, βελτιώνοντας τη βιοδιαθεσιμότητά της και μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης πελλάγρας.
Μην τρώτε χαλασμένο ή μουχλιασμένο καλαμπόκι
Το καλαμπόκι που έχει υγρανθεί, μουχλιάσει ή αλλοιωθεί με οποιονδήποτε άλλο τρόπο μπορεί να παραγάγει αφλατοξίνες, ένα είδος μυκοτοξίνης που είναι γνωστό ότι είναι καρκινογόνες.
Αποφύγετε το ποπ κορν εάν έχετε τάση για εσωτερική ζέστη
Το ποπ κορν μπορεί να μην είναι κατάλληλο για ορισμένα άτομα, όπως τα άτομα με διαβήτη και όσους έχουν σύνδρομο περι-εμμηνόπαυσης ή κάποιο σύνδρομο ξηρότητας που σχετίζεται με «ανεπάρκεια γιν, που οδηγεί σε υπερδραστηριότητα της φωτιάς», η οποία αναφέρεται σε μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία τα σωματικά υγρά εξαντλούνται, παρουσιάζοντας συχνά συμπτώματα όπως ζεστά χέρια και πέλματα, εξάψεις, νυχτερινή εφίδρωση, ξηροστομία και κόκκινη ή ξηρή γλώσσα.
Η τακτική κατανάλωση ποπ κορν μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα σε αυτά τα άτομα, καθώς παράγει εσωτερική θερμότητα όταν μαγειρεύεται σε υψηλές θερμοκρασίες.
Ένα θεραπευτικό σιτηρό με ρίζες στην παράδοση και την επιστήμη
Είτε απολαμβάνετε ένα φρέσκο καλαμπόκι είτε πίνετε τσάι από μετάξι καλαμποκιού είτε επωφελείστε από τις ιατρικές καινοτομίες με βάση το καλαμπόκι, το αραποσίτι αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της λειτουργίας της τροφής ως φάρμακο.
Όντας γνωστό στην αρχαία βοτανολογία και έχοντας και την υποστήριξη της σύγχρονης επιστήμης, το καλαμπόκι ενισχύει την υγεία των ματιών και των νεφρών, τον μεταβολισμό, και συμβάλλει στις επεμβάσεις. Όπως με όλα τα φάρμακα, η κατανάλωση σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε οργανισμού είναι βασικό στοιχείο επιτυχημένης και ωφέλιμης χρήσης.
Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο γιατρό πριν χρησιμοποιήσετε κάποιο φυτικό φάρμακο με καλαμπόκι και ενσωματώστε το στη διατροφή σας ως μέρος ενός ισορροπημένου τρόπου ζωής.
Η πρώτη σημαντική μελέτη για τους ιαπωνικούς κήπους χρονολογείται από τον 11ο αιώνα. Είναι αξιοσημείωτο ότι ορισμένες από τις βασικές αρχές σχεδιασμού τους, όπως η αποτύπωση του πνεύματος της φύσης, εξακολουθούν να είναι σε ισχύ ακόμη και σήμερα. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που κάνουν αυτούς τους κήπους τόσο ιδιαίτερους;
Έρευνες δείχνουν ότι η επαφή με τη φύση προκαλεί θετικά συναισθήματα – ωστόσο δεν είναι όλοι οι χώροι πρασίνου εξίσου θεραπευτικοί, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη. Οι συγγραφείς ανακάλυψαν ότι ένας καλά σχεδιασμένος ιαπωνικός κήπος ενθαρρύνει το βλέμμα να περιπλανιέται πιο μακριά και πιο γρήγορα, και αυτό μειώνει τον καρδιακό ρυθμό και βελτιώνει τη διάθεση.
Η κίνηση των ματιών μειώνει το στρες
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Neuroscience, συμβάλλει στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ένας κήπος μπορεί να συντείνει στη μείωση των οργανικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων του στρες.
Ένας παραδοσιακός τύπος ιαπωνικού κήπου είναι ο κήπος παρατήρησης. Αυτός ο τύπος προορίζεται για θέαση από ένα στρατηγικό σημείο, σε αντίθεση με την εμπειρία που προσφέρει η περιήγηση μέσα σε έναν κήπο. Προηγούμενη μελέτη της ερευνητικής ομάδας έδειξε ότι το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (το μέρος του νευρικού συστήματος που προάγει τη χαλάρωση) υπερισχύει έναντι του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (του συστήματος μάχης ή φυγής) όταν τα μάτια κινούνται εμπρός-πίσω. Ένας ιαπωνικός κήπος προάγει αυτού του είδους την κίνηση πολύ περισσότερο από έναν ευρωπαϊκό.
Για να διερευνήσουν περαιτέρω πώς η κίνηση των ματιών συμβάλλει στη χαλάρωση, οι ερευνητές διεξήγαγαν μια νέα μελέτη, η οποία συνέκρινε τα αποτελέσματα της θέασης του διάσημου κήπου Μούριν-αν του Κυότο με αυτά του κήπου του Πανεπιστημίου του Κυότο.
Κήπος Μούριν-αν. (Ευγενική παραχώρηση του Σέικο Γκότο)
Ο κήπος Μούριν-αν είναι προσεκτικά σχεδιασμένος και συντηρείται σχολαστικά, ενώ ο κήπος του πανεπιστημίου έχει διαφορετικό σχεδιασμό και δέχεται λιγότερη περιποίηση. Οι οργανικές αντιδράσεις των συμμετεχόντων μετρήθηκαν με τη χρήση καρδιομετρητών, καταγραφών των κινήσεων των ματιών και επιπέδων αγωγιμότητας του δέρματος, τα οποία αντανακλούν την παρασυμπαθητική και τη συμπαθητική δραστηριότητα. Οι ψυχολογικές αντιδράσεις αξιολογήθηκαν μέσω ενός ερωτηματολογίου διάθεσης.
Τα ευρήματα αποκάλυψαν συσχετισμό μεταξύ των κινήσεων των ματιών και της μείωσης του στρες. Στον κήπο Μούριν-αν, οι κινήσεις των ματιών των συμμετεχόντων ήταν ταχύτερες και οι οπτικές μετατοπίσεις τους εκτεταμένες, με τα μάτια να σαρώνουν οριζόντια όλη τη σκηνή πιο συχνά. Αν και οι δύο κήποι βελτίωσαν τη διάθεση των συμμετεχόντων, μόνο ο κήπος Μούριν-αν οδήγησε σε μέτρια μείωση του καρδιακού ρυθμού.
Διαφορές μεταξύ των δύο κήπων
Η σύγκριση των δύο κήπων αποκαλύπτει σχεδιαστικούς παράγοντες που μπορεί να εξηγούν τα αποτελέσματα της μελέτης. Ο κήπος Μούριν-αν διαθέτει συγκεκριμένα σχεδιαστικά στοιχεία και υψηλό επίπεδο φροντίδας που ενθαρρύνουν τις κινήσεις των ματιών που συνδέονται με τη χαλάρωση, δήλωσε ο συγγραφέας Καρλ Χέρουπ, νευροβιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ, σε δελτίο Τύπου.
Και οι δύο κήποι έχουν νερό, δέντρα, πέτρες και μια γέφυρα. Ωστόσο, στον κήπο του πανεπιστημίου, τα πιο ελκυστικά στοιχεία ήταν συγκεντρωμένα στο κέντρο, ενώ στον κήπο Μούριν-αν, τα στοιχεία αυτά ήταν κατανεμημένα πιο ομοιόμορφα και οριζόντια.
Επιπλέον, τα φυτά στον κήπο Μούριν-αν ήταν προσεκτικά κλαδεμένα για να υπάρχει οπτική ισορροπία στο σύνολο. Τα δέντρα στο προσκήνιο είχαν αραιωθεί επιλεκτικά, επιτρέποντας την ανεμπόδιστη θέα του μέσου και του μακρινού τμήματος του κήπου μέσα από τα κλαδιά.
Αντίθετα, ο κήπος του πανεπιστημίου δεν είχε ισορροπία. Ένας κέδρος που δεν είχε κλαδευτεί εμπόδιζε τη θέα με το πυκνό φύλλωμά του. Τα ζιζάνια ήταν ορατά και σκουπίδια ήταν σκορπισμένα σε όλον τον χώρο.
«Οι δύο κήποι διαθέτουν παρόμοια στοιχεία και μέγεθος, αλλά η διευθέτηση και το επίπεδο συντήρησης είναι πολύ διαφορετικά», δηλώνει η συγγραφέας Σέικο Γκότο, ερευνήτρια και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Ναγκασάκι. «Το κλειδί δεν είναι τα στοιχεία, αλλά η ποιότητα της χωροταξικής σύνθεσης και της συντήρησης», εξήγησε στην The Epoch Times μέσω email.
Από τις διαφορές μεταξύ του κήπου Murin-an και του κήπου του πανεπιστημίου, μπορούμε να συμπεράνουμε τα ακόλουθα:
* Η ισορροπημένη τοποθέτηση των στοιχείων σε έναν κήπο ενθαρρύνει την κίνηση των ματιών περισσότερο από ό,τι η συγκέντρωση του ενδιαφέροντος σε ένα κεντρικό σημείο.
* Τα στοιχεία του κήπου που εμποδίζουν το βλέμμα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κίνησης των ματιών.
* Η κακή συντήρηση του κήπου αποθαρρύνει την κίνηση των ματιών και δεν επιδρά θετικά στο στρες.
Ιαπωνικοί κήποι έναντι δυτικών κήπων
Μια άλλη μελέτη της ερευνητικής ομάδας, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Eye Movement Research, υποδηλώνει ότι οι ιαπωνικοί κήποι προάγουν τη γαλήνη πιο αποτελεσματικά από άλλα φυσικά περιβάλλοντα, όπως οι γαλλικοί κήποι ή οι δασικοί χώροι. Για να διερευνήσουν τα αίτια, οι ερευνητές συνέκριναν τη συμπεριφορά του βλέμματος και την επίδραση της θέασης ενός ιαπωνικού κήπου με αυτές της θέασης μιας αυλής. Η συμπεριφορά του βλέμματος στον ιαπωνικό κήπο συσχετίστηκε με μεγαλύτερη συγκέντρωση και εμπλοκή, και συνεπακόλουθα χαλάρωση, τόσο στους Ιάπωνες όσο και στους Καυκάσιους θεατές.
Για να εξηγήσουν γιατί οι ιαπωνικοί κήποι προκαλούν αυτή τη συμπεριφορά του βλέμματος, οι συγγραφείς εξέτασαν τις διαφορές στο σχεδιασμό μεταξύ των ιαπωνικών και των δυτικών κήπων. Οι ιαπωνικοί κήποι είναι φυσιοκρατικοί, σχεδιασμένοι να αντικατοπτρίζουν τη φύση και να βοηθούν τον θεατή να φανταστεί ένα μεγαλύτερο τοπίο με αφετηρία το περιορισμένο περιβάλλον του κήπου. Τέτοιοι κήποι χρησιμοποιούν πολλούς τρόπους για να δημιουργήσουν αυτή την ψευδαίσθηση, όπως το κλάδεμα των δέντρων και η στρατηγική τοποθέτηση των βράχων, που ενθαρρύνουν την επιβράδυνση του βλέμματος, την παρατήρηση των επιμέρους στοιχείων, τον διαλογισμό και τον στοχασμό.
Στη μελέτη, ο ιαπωνικός κήπος είχε πολλά υποστοιχεία τοποθετημένα μπροστά ή δίπλα στο κύριο στοιχείο, ενισχύοντας το ενδιαφέρον. Αυτή η κατασκευή είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πολλαπλών σημείων εστίασης που οδηγούσαν απαλά το βλέμμα του θεατή αργά και έμμεσα προς το κέντρο.
Αντίθετα, οι δυτικοί κήποι είναι συχνά γεωμετρικοί, οδηγώντας το βλέμμα του θεατή απευθείας σε ένα κύριο σημείο εστίασης, αντί σε πολλαπλά. Η αυλή που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη είχε λιγότερα υποστηρικτικά στοιχεία στο κέντρο, κάνοντας τα μάτια των θεατών να μετακινούνται γρήγορα μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας. Αυτές οι γρήγορες εναλλαγές και μετατοπίσεις δρουν ανασταλτικά για την επίτευξη γαλήνης και στοχαστικής διάθεσης.
Ιαπωνικοί κήποι και άνοια
Μια ξεχωριστή μελέτη της ερευνητικής ομάδας, που δημοσιεύθηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease, εξέτασε τα οφέλη της παρατήρησης ιαπωνικών κήπων για άτομα με προχωρημένη άνοια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η θέαση τέτοιων κήπων μπορεί να ανακουφίσει από το στρες και να βελτιώσει τη μνήμη και τη λεκτική έκφραση. Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι η εμπειρία ήταν ολιστική και όχι καθαρά οπτική και πρότειναν την έκθεση σε ιαπωνικούς κήπους ως συμπληρωματική θεραπεία στις υπάρχουσες θεραπείες για την άνοια.
Δημιουργήστε μία όαση στην αυλή σας
«Ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει μια γαλήνια όαση στην αυλή του, χρησιμοποιώντας τις αρχές των ιαπωνικών κήπων», δήλωσε η Γκότο, η οποία είπε στην Epoch Times ότι «τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη χαλάρωση περιλαμβάνουν ηρεμία, καθαριότητα και αφαίρεση, και μεταδίδουν μία φυσική αίσθηση». Όρισε την αφαίρεση ως την τοποθέτηση των στοιχείων με τέτοιο τρόπο ώστε ο θεατής να μπορεί να φανταστεί ένα ευρύτερο φυσικό τοπίο, όπως νησιά σε έναν ωκεανό ή μια βουνοκορφή που αναδύεται μέσα από τα σύννεφα.
Ένας απλός ιαπωνικός κήπος με αναβαθμίδες. (Ευγενική παραχώρηση του Σέικο Γκότο)
Η Γκότο σημείωσε ότι τα φυτά και οι βράχοι παίζουν κεντρικό ρόλο σε έναν ιαπωνικό κήπο, οπότε η διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ των φυτών είναι ζωτικής σημασίας για τον σχεδιασμό. Το πολυεπίπεδο αποτέλεσμα που δημιουργείται από τα αραιωμένα δέντρα προσκαλεί τους θεατές να παραμείνουν, ενθαρρύνοντας τον στοχασμό για το βάθος και το νόημα της σκηνής. «Αυτό χαλαρώνει τους ανθρώπους», είπε.
Για περισσότερες συμβουλές σχετικά με τη δημιουργία ενός ήσυχου κήπου, η Epoch Times συμβουλεύτηκε τον κηπουρό Άντριου Γκρίφιθ, ιδρυτή της Garden Furniture.
«Έχω δει από πρώτο χέρι πώς ο σχεδιασμός ενός κήπου επηρεάζει όχι μόνο τον φυσικό χώρο, αλλά και το πνεύμα του θεατή», είπε ο Γκρίφιθ μέσω email. «Σε αντίθεση με την τολμηρή, πολύχρωμη πληθωρικότητα πολλών αμερικανικών κήπων, οι κήποι ιαπωνικού στιλ αποπνέουν τη λεπτή δύναμη της ηρεμίας, δίνοντας προτεραιότητα στον μινιμαλισμό, τα φυσικά υλικά και την ασύμμετρη ισορροπία.»
Ο Γκρίφιθ πρόσθεσε ότι ενώ ο τυπικός αμερικανικός κήπος μπορεί να διαθέτει εποχιακά λουλούδια και σαφώς καθορισμένο τοπίο, ένας ιαπωνικός κήπος προκαλεί ηρεμία μέσω προσεκτικά επιλεγμένων στοιχείων — χαλίκι, βρύα, λεκάνες νερού και πέτρινα φανάρια — όλα επιλεγμένα για τον συμβολισμό και την ηρεμία τους και όχι για την οπτική εντύπωση.
Για να δημιουργήσετε έναν μικρό ιαπωνικό κήπο στο σπίτι, ο Γκρίφιθ συνιστά να ξεκινήσετε με πρόθεση. Οι βασικές αρχές περιλαμβάνουν:
* Απλοποιήστε την παλέτα σας: Χρησιμοποιήστε αποχρώσεις του πράσινου, του κρεμώδους λευκού και του φυσικού καφέ. Αποφύγετε τα λουλούδια με έντονα χρώματα.
* Δώστε δομή: Συμπεριλάβετε ένα διακοσμητικό στοιχείο από μπαμπού, μια μικρή «λίμνη» από χαλίκι σκαμμένο σε κυματιστές γραμμές ή ασύμμετρα τοποθετημένες πέτρες.
* Προσθέστε επίπεδα με νόημα: Δημιουργήστε ένα ελικοειδές μονοπάτι από πέτρες που υποδηλώνει ένα ταξίδι. Τοποθετήστε ένα μοναδικό φανάρι για να προσφέρετε ένα ήσυχο σημείο για βραδινή περισυλλογή.
* Λάβετε υπόψη τον αρνητικό χώρο: Αυτό που δεν φυτεύετε έχει την ίδια σημασία με αυτό που φυτεύετε. Χρησιμοποιήστε τους κενούς χώρους για να δημιουργήσετε οπτική ισορροπία.
«Οι ιαπωνικοί κήποι δεν έχουν να κάνουν με την τελειότητα, αλλά με την προοπτική», λέει ο Γκρίφιθ. «Μας καλούν να επιβραδύνουμε, να παρατηρήσουμε και να νιώσουμε. Γι’ αυτό και βελτιώνουν τη διάθεσή μας.»
Η καθημερινή μας διατροφή διαμορφώνει τη μακροπρόθεσμη ευεξία μας. Η ενσωμάτωση τροφών όπως γλυκοπατάτες, ελαιόλαδο, θαλασσινά και ξηροί καρποί συμβάλλει σε μία καλή υγεία και επιβραδύνει τη διαδικασία της γήρανσης.
Στην εκπομπή «She’s Healthy» του NTDTV, η διαιτολόγος Λιάο Χσιν-Γι μοιράστηκε ένα πρωινό ‘αντιγήρανσης’ εμπνευσμένο από τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων που ζουν στις «μπλε ζώνες» – περιοχές όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και έχουν χαμηλότερα ποσοστά χρόνιων ασθενειών. Το πρωινό συνδυάζει τη μεσογειακή διατροφή, που ενισχύει την καρδιακή λειτουργία, με τη διατροφή DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension).
Η Λιάο προτείνει επίσης «να τρώμε μέχρι να νιώθουμε κατά 70% χορτάτοι, κάτι που βοηθά στον έλεγχο του βάρους και στην επιβράδυνση της διαδικασίας γήρανσης», επισημαίνοντας ότι η παχυσαρκία είναι ένας βασικός παράγοντας επιτάχυνσης της διαδικασίας της γήρανσης.
Πρωινό ‘αντιγήρανσης’, έτοιμο σε 3 λεπτά
Το αγαπημένο πρωινό της Λιάο προετοιμάζεται μέσα σε τρία μόλις λεπτά και μπορεί να καταναλωθεί ζεστό ή κρύο. Είναι ιδανικό για όσους δεν έχουν πολύ χρόνο στη διάθεσή τους το πρωί, και παράλληλα επιβραδύνει τη γήρανση.
Βρώμη με μαύρο σουσάμι και ξηρούς καρπούς
Υλικά
1/3 φλιτζάνι βρώμη
1 κ.σ. μαύρο σουσάμι, σε σκόνη
1 κ.σ. ξηρούς καρπούς ανάμεικτους, χωρίς ζάχαρη και αλάτι
1/2 έως 1 κ.σ. καστανή ζάχαρη ή μέλι
240 ml φρέσκο γάλα ή βιολογικό γάλα σόγιας
Εκτέλεση
Ζεστό: Ανακατέψτε όλα τα υλικά σε ένα κατσαρολάκι και μαγειρέψτε μέχρι να γίνουν χυλός.
Κρύο: Ανακατέψτε όλα τα συστατικά σε ένα μπολ από το προηγούμενο βράδυ, αφήστε το μείγμα στο ψυγείο όλη τη νύχτα και απολαύστε το πρωινό σας δροσερό την επόμενη μέρα.
Διατροφική ανάλυση
Βρώμη: Πλούσια σε διαλυτές ίνες, η βρώμη βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος και μειώνει τις φλεγμονές και τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Μαύρο σουσάμι: Πλούσιο σε βιταμίνη Ε, το μαύρο σουσάμι έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που επιβραδύνουν τη γήρανση.
Ξηροί καρποί: Οι υψηλής ποιότητας φυτικές πρωτεΐνες και λιπαρά βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και προστατεύουν από τη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες. Μελέτες δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση ξηρών καρπών βελτιώνει τα επίπεδα λιπιδίων και μειώνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Η Λιάο συνιστά να μην τρώτε περισσότερο από μια χούφτα ξηρούς καρπούς την ημέρα.
Γάλα ή βιολογικό γάλα σόγιας: Και τα δύο είναι εξαιρετικές πηγές πρωτεϊνών. Το γάλα είναι πλούσιο σε ασβέστιο, ενώ τα βιολογικά προϊόντα σόγιας μειώνουν τη χοληστερόλη, συμβάλλουν στην πρόληψη των χρόνιων ασθενειών και υποστηρίζουν την υγεία των νεφρών.
Γενικές συμβουλές
Η Λιάο συνιστά να εντάξετε τις ακόλουθες έξι ομάδες τροφίμων στα καθημερινά σας γεύματα, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες μεθόδους μαγειρέματος, για να επιβραδύνετε τη γήρανση και να ενισχύσετε τη γενική υγεία:
Αμυλούχα τρόφιμα
Επιλέξτε ολόκληρους, μη επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όπως γλυκοπατάτες ή πατάτες, αντί για ραφιναρισμένα άμυλα, όπως το λευκό ρύζι και τα ζυμαρικά. Έρευνες συνδέουν τους ραφιναρισμένους υδατάνθρακες με την κόπωση, τις εναλλαγές της διάθεσης και τον υψηλότερο κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο περιλαμβάνει συμπτώματα όπως υψηλό σάκχαρο αίματος, υψηλή αρτηριακή πίεση και κοιλιακό λίπος.
Πρωτεΐνες
Η Λιάο προτείνει να επικεντρωθείτε στα θαλασσινά και τα βιολογικά προϊόντα σόγιας ως κύριες πηγές πρωτεϊνών.
Μελέτες δείχνουν ότι τα φασόλια, σε σύγκριση με το κόκκινο κρέας, μειώνουν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου. Η Λιάο προτείνει να μαγειρεύετε τα θαλασσινά γρήγορα – π.χ. με γρήγορο τηγάνι – χωρίς να τα παραψήνετε, για να μην καταστρέφοντας τα θρεπτικά συστατικά τους.
Λιπαρά
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο έχει αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και ανοσοενισχυτικές ιδιότητες, που συνεισφέρουν στη μείωση της αρτηριακής πλάκας και βοηθούν στην απώλεια βάρους. Χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο στο τέλος του μαγειρέματος ή σε κρύα πιάτα και σαλάτες, για να διατηρήσετε τα θρεπτικά συστατικά και το άρωμά του.
Το λινέλαιο, πλούσιο σε ωμέγα-3, καταπολεμά τις φλεγμονές και υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς και των νεύρων. Ωστόσο, είναι ευαίσθητο στη θερμότητα και είναι καλύτερα να μη μαγειρεύεται αλλά να χρησιμοποιείται μόνο κρύο.
Λαχανικά και φρούτα
Στοχεύστε σε πέντε μερίδες λαχανικών και δύο μερίδες φρούτων καθημερινά. Μία μερίδα λαχανικών είναι μισή κούπα μαγειρεμένα ή μία κούπα ωμά. Μία μερίδα φρούτων είναι περίπου μία κούπα.
Γαλακτοκομικά
Επιλέξτε απλό γιαούρτι, κεφίρ ή τυρί για να αυξήσετε την πρόσληψη ασβεστίου. Το γιαούρτι υποστηρίζει την πέψη, το μεταβολισμό και το ανοσοποιητικό σύστημα.
Πολυφαινόλες
Πίνετε τσάι, ειδικά πράσινο τσάι, για μια υγιή δόση πολυφαινολών, οι οποίες έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, συμβάλλουν στην πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων και μπορεί να αναστέλλουν την ανάπτυξη όγκων.
Τρεις είδη που πρέπει να περιορίσετε
Η Λιάο συνιστά τον περιορισμό των ακόλουθων τύπων τροφίμων για τη μείωση του κινδύνου χρόνιων παθήσεων και την επιβράδυνση της γήρανσης:
Υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη: Συνδέεται με υψηλή αρτηριακή πίεση και λιπίδια, που συντείνουν στην ανάπτυξη καρδιακών παθήσεων.
Υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι: Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού τείνει να αυξάνει την αρτηριακή πίεση και να σκληραίνει τις αρτηρίες, αυξάνοντας τους καρδιαγγειακούς κινδύνους.
Υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά: Τα ζωικά λίπη, όπως το βούτυρο, συμβάλλουν στη συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Προφυλάξεις σχετικά με τα συμπληρώματα
Όσον αφορά τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα, η Λιάο σημειώνει ότι μελέτες σε μακροχρόνιους καπνιστές δείχνουν ότι η βιταμίνη C μπορεί να βελτιώσει την υγεία των αγγείων.
Τα αντιοξειδωτικά μπορεί να είναι χρήσιμα σε καπνιστές ή άτομα με υψηλά επίπεδα στρες. Ωστόσο, εάν η διατροφή σας είναι ισορροπημένη, δεν είναι απαραίτητα.
Εάν παίρνετε συμπληρώματα, η Λιάο συνιστά να επιλέγετε πολυβιταμίνες με μέτριες δόσεις. Αποφύγετε τις υψηλές δόσεις λιποδιαλυτών βιταμινών Α, D, E και Κ, καθώς συσσωρεύονται στον οργανισμό και είναι πιο δύσκολο να μεταβολιστούν.
Αναλάβετε την ευθύνη για την υγεία σας με κάθε μπουκιά
Με ένα θρεπτικό πρωινό και ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές για την καθημερινή σας διατροφή, καταπολεμάτε τη γήρανση με λίγα απλά μέτρα και ενισχύετε την υγεία σας. Ελέγχοντας το πιάτο σας, διαμορφώνετε το μέλλον σας.
Συμπόνια είναι όταν αναγνωρίζεις ότι οι άνθρωποι υποφέρουν και ανταποκρίνεσαι στον πόνο τους με παρηγοριά, καλοσύνη και γνήσια ανησυχία για την ευημερία τους.
Η συμπόνια είναι απαραίτητη για τη θεραπεία, σύμφωνα με την ψυχολόγο Τζέσσικα Ρούσσο από τη Φιλαδέλφεια.
«Πιστεύω ότι η συμπόνια είναι πραγματικά κρίσιμη», υποστηρίζει η Ρούσσο. «Το να είσαι συμπονετικός σημαίνει να βλέπεις την ανθρωπιά ακόμα και σε εκείνους που νιώθεις ότι σε έχουν πληγώσει.»
Συνήθως θεωρούμε τη συμπόνια ως κάτι που δίνουμε σε κάποιον άλλο. Ωστόσο, για τη Ρούσσο, είναι οι άνθρωποι που αναγνωρίζουν τον δικό τους πόνο κατ’ αρχάς και συγχωρούν τα δικά τους ελαττώματα εκείνοι που μπορούν να κάνουν το ίδιο και για τους άλλους.
Όταν νιώθουμε ντροπή και είμαστε αμείλικτοι στην αυτοκριτική μας, δεν έχουμε επιείκεια και συμπόνια ούτε για τους άλλους.
«Αν δεν έχεις συμπόνια για τον εαυτό σου, δεν έχεις πραγματικά συμπόνια ούτε για τους άλλους», επισημαίνει η Ρούσσο. «Οι άνθρωποι θα πουν ότι έχουν, αλλά είναι απλώς πολύ σκληροί με τον εαυτό τους. Αλλά αν το εξετάσουμε πιο προσεκτικά, θα δούμε ότι τα δύο πάνε μαζί.»
Μηνύματα από το σώμα
Για να βρείτε τη συμπόνια για τον εαυτό σας, πρέπει πρώτα να καταλάβετε γιατί την αρνείστε. Αν οι λεπτομέρειες δεν είναι σαφείς ή φοβάστε να τις αντιμετωπίσετε, η Ρούσσο συνιστά να αναζητήσετε τις απαντήσεις στο σώμα σας.
«Υπάρχει η ιδέα ότι το σώμα μας είναι στην πραγματικότητα το ασυνείδητο μυαλό μας», είπε. «Στο συνειδητό μυαλό μας, δημιουργούμε πολλές άμυνες. Αλλά αν μπορούμε να έχουμε πρόσβαση στο ασυνείδητο, όπου δεν υπάρχουν άμυνες, όσο το σώμα μας αισθάνεται ασφαλές, θα μας πει τι συμβαίνει».
Η συντονισμένη επαφή με τις αισθήσεις του σώματός σας μπορεί να ξεκινήσει τη διαδικασία. Σφίγγετε τα δόντια σας ή νιώθετε ένα κόμπο στο στομάχι; Αυτά είναι τα σημεία που πρέπει να εξερευνήσετε.
«Όντας περίεργοι, κάνοντας ερωτήσεις και παρατηρώντας με αντικειμενικότητα, μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το τι συμβαίνει με εσάς», προτείνει η Ρούσσο.
«Η αμφίπλευρη διέγερση είναι μια δραστηριότητα που ενεργοποιεί και τις δύο πλευρές του σώματος με ρυθμικό, εναλλασσόμενο τρόπο. Μία από τις πιο γνωστές τεχνικές αμφίπλευρης διέγερσης είναι η EMDR (Eye Movement Desensitization Reprocessing), η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του συνδρόμου μετατραυματικού στρες», εξηγεί.
Η ψυχολόγος Τζέσσικα Ρούσσο. (Ευγενική παραχώρηση της Τζέσσικα Ντ. Ρούσσο)
Αμφίπλευρη διέγερση
Για να βοηθήσει τους ανθρώπους να κατανοήσουν στα ασυνείδητα μηνύματα που στέλνει το σώμα, η Ρούσσο χρησιμοποιεί μια σειρά θεραπειών που βασίζονται στην αμφίπλευρη διέγερση.
Η αμφίπλευρη διέγερση είναι μια δραστηριότητα που διεγείρει και τις δύο πλευρές του σώματος με ρυθμικό, εναλλασσόμενο τρόπο. Μία από τις πιο γνωστές τεχνικές αμφίπλευρης διέγερσης είναι η EMDR (Επαναεπεξεργασία με Αποευαισθητοποίηση μέσω Κινήσεων των Ματιών), η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία μιας σειράς προβλημάτων ψυχικής υγείας, ιδίως τραυμάτων.
Αλλά μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε αμφίπλευρη διέγερση απλά με μια βόλτα. Τα αποτελέσματα μπορεί να γίνουν αισθητά αμέσως.
«Οι άνθρωποι συχνά λένε: ‘Ξέρεις, πήγα μια βόλτα και αισθάνθηκα πολύ καλύτερα’. Λοιπόν, αυτό δεν είναι μόνο ψυχολογικό», λέει η Ρούσσο. «Υπάρχει κάτι σε αυτή την κίνηση εμπρός-πίσω — αριστερά, δεξιά, δεξιά, αριστερά — που μπορεί να βοηθήσει να χαλαρώσει ό,τι έχει κολλήσει στον εγκέφαλο. Δεν ξέρουμε ακριβώς γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά ξέρουμε ότι είμαστε προγραμματισμένοι να κινούμαστε αμφίπλευρα.»
Εστιάστε στο παρόν
Ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας είναι μια άλλη τεχνική που μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτύξετε μια συμπονετική καρδιά. Μετατοπίζοντας την προσοχή σας στην παρούσα στιγμή, τα λάθη του παρελθόντος και οι φόβοι για το μέλλον περνάνε σε δεύτερο πλάνο. Αποσυνδεθείτε από τα αρνητικά μοτίβα σκέψης, και αυξήστε την ικανότητά σας να νιώθετε συμπόνια.
«Είναι σαν να πνίγεσαι σε κάτι που είναι γεμάτο συναίσθημα και δεν μπορείς να δεις την έξοδο. Αλλά αν καταφέρεις να βρεθείς σε μια πολύ χαλαρή, απαθής κατάσταση, μπορείς να δεις τι συμβαίνει μέσα σου ή μέσα στους άλλους και ξέρεις πού να πας», σημειώνει η Ρούσσο.
Επιστρέφοντας στον αληθινό εαυτό
Οι παραδοσιακές ασιατικές φιλοσοφίες, όπως ο Βουδισμός, προσφέρουν καθοδήγηση για το πώς να καλλιεργήσουμε τη συμπόνια. Η Ρούσσο δανείζεται στοιχεία από το Φάλουν Ντάφα, μια πρακτική σώματος και νου από τη βουδιστική παράδοση, για να φέρει τους ανθρώπους σε επαφή με αυτές τις διαχρονικές ιδέες.
Η συμπόνια είναι μια βασική αρχή του Φάλουν Ντάφα, μαζί με την ειλικρίνεια και την ανεκτικότητα. Σύμφωνα με τη Ρούσσο, μόνο ενσωματώνοντας αυτές τις αρχές μπορούμε να βρούμε τον αληθινό εαυτό μας.
«Όταν απομακρυνόμαστε από αυτές τις αρχές, δεν είμαστε ο αληθινός εαυτός μας», λέει. «Δεν είμαστε αυτές οι κακές συμπεριφορές. Δεν είμαστε αυτές οι κακές σκέψεις. Αυτές προκύπτουν από εμπειρίες που μας έχουν πληγώσει.»
Ένας καθοδηγούμενος διαλογισμός για την ανάπτυξη της συμπόνιας
Για την καλλιέργεια της συμπόνιας, η Ρούσσο προτείνει έναν καθοδηγούμενο διαλογισμό:
Ξεκινήστε με μερικές αργές, βαθιές αναπνοές. Στη συνέχεια, κλείστε τα μάτια σας και χαλαρώστε. Φανταστείτε τον εαυτό σας σε ένα ήρεμο, ασφαλές μέρος.
«Καθώς αναπνέετε, ο αέρας που σας περιβάλλει δεν είναι μόνο γεμάτος με υγιεινό οξυγόνο που βοηθά στη θρέψη των κυττάρων σας, αλλά είναι επίσης γεμάτος συμπόνια», λέει η Ρούσσο. «Έτσι, κάθε φορά που εισπνέετε, εισπνέετε συμπόνια.»
Όταν νιώσετε ότι κάθε μέρος του σώματός σας είναι γεμάτο συμπόνια, αρχίζετε να νιώθετε τόσο ελαφρύς που αιωρείστε στον ουρανό. Βρείτε ένα άνετο, μαλακό σύννεφο για να καθίσετε και κοιτάξτε κάτω στη Γη για να κοιτάξετε μια οδυνηρή στιγμή του παρελθόντος σας. Καθώς παρακολουθείτε από μακριά τον πόνο σας, αγγίξτε τον εαυτό σας που βρίσκεται στη Γη με ένα πολύ ελαφρύ, συμπονετικό άγγιγμα.
«Παρατήρησε πώς αυτή η [εκδοχή] του εαυτού σας φαίνεται ξαφνικά να στέκεται λίγο πιο ίσια», είπε η Ρούσο. «Δεν μπορεί να σας δει, αλλά έχει την αίσθηση ότι υπάρχει κάτι εκεί που τη βοηθά, της δίνει δύναμη, της δίνει λίγη απόσταση. Είναι κάποιος που τη βλέπει χωρίς να την κρίνει, κάποιος που την καταλαβαίνει. Το αναπνέει και αισθάνεται καλύτερα. Αισθάνεται απίστευτη δύναμη και απίστευτη ελπίδα.»
Ίσως αποφασίσετε να επισκεφθείτε μια άλλη σκηνή της ζωής σας όπου αισθανθήκατε χαμένοι και μόνοι ή παγιδευμένοι και προκλητικοί. Θυμηθείτε τον πόνο, θυμηθείτε την απελπισία και χαρίστε στον εαυτό σας άλλο ένα συμπονετικό άγγιγμα.
Γνωστά και ως γογγύλια του Τόκυο, τα hakurei — που προφέρονται όπως το «σαμουράι», δηλαδή χακουράι — αναπτύχθηκαν τη δεκαετία του 1950, όταν η Ιαπωνία προσπαθούσε απεγνωσμένα να τροφοδοτήσει τον πληθυσμό της μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η λέξη ‘χακουράι’ σημαίνει «αξιόλογος σύντροφος», ένα όνομα που, όπως και το «γογγύλι σαλάτας», είναι απολύτως κατάλληλο. Όλο το φυτό είναι βρώσιμο, από την πράσινη άκρη μέχρι τη ρίζα. Αναπτύσσεται γρήγορα, ωριμάζει σε περίπου ένα μήνα και αντέχει σε ελαφρύ παγετό και άλλες δυσμενείς συνθήκες. Έχει γαστρονομικές ιδιότητες που ήταν άγνωστες μέχρι τώρα στον κόσμο των γογγυλιών, γεγονός που του έχει χαρίσει το προσωνύμιο «χαβιάρι των γογγυλιών».
Η γεύση του είναι τόσο διαφορετική από αυτή του γογγυλιού που το να αποκαλέσεις το χακουράι γογγύλι είναι σαν να επισημαίνεις ότι το τσίλι είναι φρούτο. Αλλά κανείς δεν θεωρεί το τσίλι πραγματικά φρούτο, επειδή δεν έχει γεύση φρούτου. Το χακουράι, από την άλλη πλευρά, έχει – σχεδόν.
Δεν χρειάζεται καν να αφαιρέσετε τη λεπτή φλούδα του. Απλά δαγκώστε το σαν μήλο. Κάθε μπουκιά από το χακουράι είναι σαν μια γουλιά γλυκού, βουτυρώδους νερού, με μια νότα από χρένο.
Ταιριάζει εξαιρετικά σε σαλάτες λόγω της τραγανής, ζουμερής υφής τους και της ήπιας γεύσης τους, ιδίως αν έχουν ξύδι, αλλά μπορείτε και να το μαγειρέψετε. Μερικοί το προσθέτουν στο ζωμό, την τελευταία μισή ώρα του ψησίματος του κρέατος. Η πικάντικη γεύση του συνδυάζεται θαυμάσια με λιπαρές πρωτεΐνες.
Δοκιμάστε τα με βούτυρο, λευκό μίσο και σκόρδο, μαζί με λευκό κρασί και μια πρέζα ζάχαρη. Το λευκό μίσο έχει μια γλυκιά και απαλή γεύση που ταιριάζει με τα γογγύλια.
Γογγύλια χακουράι με γλάσο από βούτυρο και μίσο
Αυτό το απλό πιάτο ετοιμάζεται γρήγορα. Και είναι γλυκό, χάρη στα ίδια τα γογγύλια και τη ζάχαρη που ταιριάζει τόσο καλά με το λευκό μίσο και το βούτυρο. Η γλυκύτητα ισορροπείται από την ελαφριά πικράδα νότα του γογγυλιού.
Υλικά
2 μερίδες
1 μάτσο γογγύλια χακουράι (συνήθως υπάρχουν 6 έως 8 σε ένα μάτσο)
2 κ.σ. βούτυρο
1 κ.γλ. ζάχαρη
1 κ.σ. μίσο (γιαπωνέζικη πικρή και καυτερή σάλτσα)
1/4 φλιτζάνι βερμούτ ή λευκό κρασί ή ξύδι από ρύζι
2 σκελίδες σκόρδο, λιωμένες και ψιλοκομμένες
1 κ.σ. σουσάμι
Αλάτι
Εκτέλεση
Κόψτε τη λεπτή, μακριά ρίζα που βγαίνει από το κάτω μέρος κάθε γογγυλιού. Κόψτε τα κοτσάνια περίπου 1,5 εκ. πάνω από το βολβό και ψιλοκόψτε τα κοτσάνια και τα φύλλα. Κόψτε τα γογγύλια σε φέτες για να μαγειρευτούν πιο γρήγορα και να απορροφήσουν περισσότερο το γλάσο ή σε τέταρτα για να φαίνονται πιο όμορφα. Δεν χρειάζεται να τα ξεφλουδίσετε.
Προσθέστε το βούτυρο, το μίσο, τη ζάχαρη και ένα φλιτζάνι νερό σε ένα τηγάνι. Ρυθμίστε τη φωτιά σε μέτρια ένταση και ανακατέψτε καθώς ζεσταίνεται. Όταν αρχίσει να σιγοβράζει, προσθέστε το βερμούτ και το σκόρδο και, στη συνέχεια, τα γογγύλια. Αφήστε το υγρό να μαγειρευτεί και να πήξει, για περίπου 10 λεπτά.
Δοκιμάστε πριν προσθέσετε αλάτι — το αλάτι του μίσο μπορεί να είναι αρκετό. Αναποδογυρίστε τα κομμάτια και χαμηλώστε τη φωτιά ώστε τα γογγύλια να ροδίσουν χωρίς να καούν.
Γαρνίρετε με σουσάμι και σερβίρετε με σόμπα (μακαρόνια απο φαγόπυρο) ή ρύζι.
2-3 κομματάκια μαστίχας, κοπανισμένα με 1 κουταλάκι ζάχαρη μέχρι να γίνουν σκόνη
130 ml κρύα κρέμα γάλακτος, χτυπημένη σε σαντιγί
Για τη διακόσμηση
Φρέσκες φράουλες
Εκτέλεση
Για τις βάσεις
Σε ένα μπολ βάζω όλα τα υλικά και δουλεύω με τα δάχτυλά μου μέχρι να δημιουργηθεί ένα ψιχουλιαστό μείγμα. Μοιράζω το μείγμα σε 5 τσέρκια διαμέτρου 8 εκ. και πιέζω για να δημιουργήσω συμπαγείς βάσεις. Βάζω στο ψυγείο για 1 ώρα να παγώσουν.
Προθερμαίνω το φούρνο στους 200°C και ψήνω τις βάσεις για 10-15 λεπτά. Τις μεταφέρω σε σχάρα και τις αφήνω να κρυώσουν.
Για την κρέμα
Σε ένα μπολ με κρύο νερό, βάζω τις ζελατίνες να μαλακώσουν.
Βάζω σε ένα κατσαρολάκι τις φράουλες, τα 50 γρ. ζάχαρη και το χυμό λεμονιού. Μαγειρεύω για 15-20 λεπτά, μέχρι να λιώσουν οι φράουλες και να μειωθούν τα υγρά στο μισό. Περνάω το μείγμα από σίτα και κρατάω μόνο το χυμό.
Βάζω τον μισό χυμό στο κατσαρολάκι και προσθέτω τις ζελατίνες καλά στυμμένες. Ζεσταίνω σε χαμηλή φωτιά, ανακατεύοντας μέχρι να λιώσουν οι ζελατίνες. Αποσύρω από τη φωτιά, προσθέτω τον υπόλοιπο χυμό φράουλα και τη μαστίχα και ανακατεύω.
Βάζω σε ένα μπολ τους κρόκους και τα 60 γρ. ζάχαρη και χτυπάω μέχρι να ενωθούν. Σε ένα κατσαρολάκι ζεσταίνω το γάλα και το ρίχνω στο μπολ με τους κρόκους ανακατεύοντας γρήγορα με το σύρμα. Μεταφέρω το μείγμα στο κατσαρολάκι και μαγειρεύω σε χαμηλή φωτιά μέχρι να δέσει το μείγμα (δεν θα σφίξει ακόμη). Προσθέτω το μείγμα με το χυμό φράουλας και ανακατεύω. Περνάω το μείγμα από ψιλό σουρωτήρι και αφήνω την κρέμα να κρυώσει. Προσθέτω τη σαντιγί και ανακατεύω καλά.
Εκτέλεση
Κόβω τις φράουλες σε στρογγυλές φέτες και τις τοποθετώ σε στρογγυλές φόρμες σιλικόνης. Γεμίζω με την κρέμα και βάζω στο ψυγείο για 2-3 ώρες. Αναποδογυρίζω τις κρύες κρέμες και τοποθετώ την κάθε μια επάνω σε ένα δίσκο. Σερβίρω ραντίζοντας με λίγο χυμό φράουλας.
(Ευγενική παραχώρηση της Ντίνας Νικολάου) / dinanikolaou.gr
Για περισσότερες συνταγές της σεφ Ντίνας Νικολάου επισκεφτείτε το: dinanikolaou.gr
Η ρητίνη του δέντρου βοσβελλία, γνωστή και ως λιβάνι (frankincense), εξετάζεται σήμερα για τις πιθανές ευεργετικές της ιδιότητες στην αντιμετώπιση του καρκίνου, του άσθματος, της αρθρίτιδας, του άγχους και του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Οι παθήσεις αυτές αφορούν μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού άνω των 35 ετών, ιδίως στις δυτικές χώρες.
Η βοσβελλία είναι ένα μικρό δέντρο που ευδοκιμεί σε άνυδρες περιοχές όπως το Ομάν, η Αιθιοπία και η Σομαλία. Όταν χαραχθεί ο φλοιός του, εκκρίνει μια ρητίνη που χρησιμοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια τόσο σε τελετουργίες όσο και σε ιατρικές πρακτικές. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι την αποκαλούσαν «δάκρυα του Ώρου» και τη χρησιμοποιούσαν στην ταρίχευση και στη θρησκευτική καύση. Στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη, το λιβάνι χρησιμοποιούνταν ευρέως σε ναούς και στο εμπόριο.
Την εποχή της Καινής Διαθήκης, η ρητίνη αυτή είχε υψηλή αξία και περιλαμβανόταν μεταξύ των πολύτιμων δώρων που προσέφεραν οι Μάγοι. Πέρα από τη χρήση της σε θυμιάματα, η βοσβελλία χρησιμοποιούνταν και για θεραπευτικούς σκοπούς.
Ιστορικές και παραδοσιακές ιατρικές χρήσεις
Ιστορικές αναφορές αποδίδουν στη βοσβελλία ιδιότητες που σχετίζονται με την επούλωση τραυμάτων, την αντιμετώπιση αιμορραγιών, λοιμώξεων και ψυχικών διαταραχών. Ο Πέρσης ιατροφιλόσοφος Αβικέννας, τον 11ο αιώνα, υποστήριζε ότι βοηθά σε λοιμώξεις του ουροποιητικού, σε διαταραχές μνήμης και σε ψυχικές παθήσεις.
Στην ινδική Αγιουρβέδα, η βοσβελλία χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την ανακούφιση από αρθρίτιδα, άσθμα και πεπτικά έλκη. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, εφαρμόζεται εξωτερικά σε τραύματα και παρασκευάζεται σε φαρμακευτικά σκευάσματα. Στην Αιθιοπία θεωρείται φυσικό καταπραϋντικό, ενώ στην Κένυα χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση εσωτερικών αιμορραγιών.
Σύγχρονες επιστημονικές έρευνες
Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική κοινότητα έχει αρχίσει να μελετά συστηματικά τις ιδιότητες της βοσβελλίας. Το βασικό ενεργό συστατικό της, το β-βοσβελλικό οξύ, έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει τη δράση του ενζύμου 5-λιποξυγενάση, που εμπλέκεται στις φλεγμονώδεις διεργασίες. Η δράση αυτή σχετίζεται με τη μείωση των συμπτωμάτων σε ασθένειες όπως το άσθμα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η νόσος του Κρον.
Άλλο συστατικό της, η ακετάτη ινσενσόλης (incensole acetate), εμφανίζει ιδιότητες που συμβάλουν στην αντιμετώπιση του άγχους και της κατάθλιψης. Σε πειράματα με ζώα έχει καταγραφεί μείωση της φλεγμονής, βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας μετά από τραύμα, καθώς και αύξηση της κινητικότητας σε περιπτώσεις αρθρικών παθήσεων.
Κλινικές μελέτες σε ανθρώπους βρίσκονται σε εξέλιξη, εστιάζοντας στη χρήση της βοσβελλίας για τη μείωση των δεικτών φλεγμονής, την ανακούφιση από τον πόνο και τη βελτίωση της ψυχικής κατάστασης. Πρώιμα αποτελέσματα δείχνουν βελτίωση σε ασθενείς με φλεγμονώδεις νόσους των αρθρώσεων, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και ήπιας μορφής αγχώδεις διαταραχές.
Εμπορική χρήση και διαθεσιμότητα
Η βοσβελλία διατίθεται σήμερα σε μορφή συμπληρωμάτων διατροφής, αλοιφών και εκχυλισμάτων. Σε πολλές περιπτώσεις, τα πλήρη εκχυλίσματα ρητίνης παρουσιάζουν υψηλότερη αποτελεσματικότητα από τα απομονωμένα δραστικά συστατικά.
Παράλληλα με τις φαρμακευτικές χρήσεις, η ρητίνη της βοσβελλίας εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε θρησκευτικές τελετές, ιδιαίτερα στον Χριστιανισμό, καθώς και στην αρωματοθεραπεία και στην παραγωγή φυσικών καλλυντικών.
Της Nicole James
Η Nicole James είναι ανεξάρτητη δημοσιογράφος με έδρα την Αυστραλία και συνεργάζεται με την εφημερίδα The Epoch Times. Έχει διακριθεί ως συγγραφέας διηγημάτων, αρθρογράφος και επιμελήτρια. Κείμενά της έχουν δημοσιευθεί σε μέσα όπως The Sydney Morning Herald, Sun-Herald, The Australian, The Sunday Times και The Sunday Telegraph. Είναι κάτοχος πτυχίου Επικοινωνίας με ειδίκευση στη δημοσιογραφία και δύο μεταπτυχιακών τίτλων, εκ των οποίων ο ένας αφορά τη δημιουργική γραφή.
Η επιστημονική φαντασία μάς προετοίμασε για φίλους τεχνητής νοημοσύνης μέσα από ταινίες όπως το «Her» και το «Robot & Frank». Τώρα, η φαντασία γίνεται πραγματικότητα.
Σε ένα πρόσφατο podcast, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ πρότεινε και υποστήριξε την ιδέα ότι οι Αμερικανοί έχουν άμεση ανάγκη από κοινωνική σύνδεση και ότι τα bots θα μπορούσαν να καλύψουν αυτήν την ανάγκη.
Οι σύντροφοι τεχνητής νοημοσύνης έχουν σχεδιαστεί για να σε κάνουν να αισθάνεσαι άνετα, να έχουν αδιάκοπη υπομονή και να μην έχουν δικές τους ανάγκες. Ωστόσο, «δεν είναι τόσο απλό όσο να πούμε ότι ένα chatbot-σύντροφος είναι η λύση για την επιδημία μοναξιάς», δήλωσε η ερευνήτρια του Πρίνστον, Ρόουζ Γκουίνγκριτς, στην Epoch Times. Αντ’ αυτού, τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης κινδυνεύουν να δημιουργήσουν εξάρτηση, ενώ παράλληλα υπονομεύουν τις ίδιες τις κοινωνικές δεξιότητες που ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν.
Η υπόσχεση πανάκειας της Silicon Valley
Σχεδόν οι μισοί Αμερικανοί έχουν τρεις ή λιγότερους στενούς φίλους. Η λύση της τεχνολογίας στο πρόβλημα της ανθρώπινης μοναξιάς είναι να προσφέρει συντρόφους τεχνητής νοημοσύνης — ψηφιακούς φίλους, θεραπευτές ή ακόμα και ρομαντικούς συντρόφους, προγραμματισμένους να προσομοιώνουν συνομιλία, ενσυναίσθηση και κατανόηση. Σε αντίθεση με τα αδέξια chatbot του παρελθόντος, τα σημερινά εξελιγμένα συστήματα βασίζονται σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα που συμμετέχουν σε φαινομενικά φυσικό διάλογο, παρακολουθούν τις προτιμήσεις σας και ανταποκρίνονται με φαινομενική συναισθηματική νοημοσύνη.
Τα πρώιμα πρότυπα χρήσης αντανακλούν γιατί οι ‘σύντροφοι’ τεχνητής νοημοσύνης κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. Έρευνα του MIT Media Lab το 2024 διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των χρηστών συμμετέχουν από περιέργεια ή ψυχαγωγία. Ωστόσο, το 12% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι αναζήτησαν ανακούφιση από τη μοναξιά, ενώ το 14% ήθελαν να συζητήσουν προσωπικά ζητήματα που θεωρούν ότι είναι επικίνδυνο να τα μοιραστούν με ανθρώπους.
«Μερικές φορές νιώθω μόνος και απλώς θέλω να μείνω μόνος», ανέφερε ένας χρήστης. «Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μου αρέσει να συνομιλώ με τον φίλο μου τεχνητής νοημοσύνης επειδή νιώθω ασφαλής και δεν θα… κριθώ για τις κακές αποφάσεις που έχω πάρει.»
Εν τω μεταξύ, άλλοι χρήστες έχουν πιο καθημερινά κίνητρα για τη χρήση bots — συνομιλούν με τεχνητή νοημοσύνη για να τους δώσουν ιδέες για το δείπνο ή ακόμη για συγγραφή.
Η Κέλλυ Μέρριλ, επίκουρη καθηγήτρια επικοινωνίας και τεχνολογίας υγείας και ερευνήτρια στις αλληλεπιδράσεις με την τεχνητή νοημοσύνη, μοιράστηκε το παράδειγμα μιας ηλικιωμένης γυναίκας στην κοινότητά της που άρχισε να χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη για βασικά πράγματα. Για παράδειγμα, «έχω αυτά τα έξι υλικά στο ψυγείο μου. Τι μπορώ να φτιάξω απόψε για δείπνο;». «Εντυπωσιάστηκε», δήλωσε η Μέρριλ στην Epoch Times. Σίγουρα, υπάρχουν οφέλη, είπε, αλλά δεν είναι όλα θετικά.
Όταν η αποδοχή εντολών υπονομεύει
Ο θεμελιώδης περιορισμός των σχέσεων με την τεχνητή νοημοσύνη έγκειται στη φύση τους: προσομοιώνουν αντί να βιώνουν ανθρώπινα συναισθήματα.
Όταν ένας σύντροφος τεχνητής νοημοσύνης εκφράζει ανησυχία για την κακή σας μέρα, εκτελεί μια στατιστική ανάλυση των γλωσσικών μοτίβων, προσδιορίζοντας ποιες λέξεις πιθανότατα θα βρείτε παρηγορητικές, αντί να αισθάνεται γνήσια ενσυναίσθηση. Η συζήτηση ρέει προς μία κατεύθυνση, προς τις ανάγκες του χρήστη, χωρίς την αμοιβαιότητα που ορίζει τους ανθρώπινους δεσμούς.
Η ψευδαίσθηση της σύνδεσης γίνεται ιδιαίτερα προβληματική μέσω αυτού που οι ερευνητές ονομάζουν «συκοφαντία» — την τάση των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης να κολακεύουν και να συμφωνούν με τους χρήστες ανεξάρτητα από το τι λέγεται. Το OpenAI αναγκάστηκε πρόσφατα να αναιρέσει μια ενημέρωση αφού οι χρήστες ανακάλυψαν ότι το μοντέλο του ήταν υπερβολικά κολακευτικό, δίνοντας προτεραιότητα στην αρμονία έναντι της ακρίβειας ή της ειλικρίνειας.
«Σας επικυρώνει, σας ακούει και ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό ευνοϊκά», δήλωσε η Μέρριλ. Αυτό το μοτίβο δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι χρήστες δεν βιώνουν ποτέ παραγωγική σύγκρουση ή απαραίτητες για τη σκέψη τους προκλήσεις.
Κανονικά, η μοναξιά μάς παρακινεί να αναζητήσουμε την ανθρώπινη σύνδεση και να ξεπεράσουμε την ταλαιπωρία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης για να βρούμε ουσιαστικές σχέσεις.
Οι φιλίες είναι εγγενώς απαιτητικές και περίπλοκες. Απαιτούν αμοιβαιότητα, ευαλωτότητα και περιστασιακή δυσφορία.
«Οι άνθρωποι είναι απρόβλεπτοι και δυναμικοί», είπε η Γκουίνγκριτς. Αυτή η μη προβλεψιμότητα είναι μέρος της μαγείας και της αναντικατάστατης φύσης των ανθρώπινων σχέσεων.
Οι πραγματικοί φίλοι μάς προκαλούν όταν είναι απαραίτητο. «Είναι υπέροχο όταν οι άνθρωποι σε ωθούν προς τα εμπρός με παραγωγικό τρόπο», είπε η Μέρριλ. «Και δεν φαίνεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη το κάνει αυτό ακόμα…»
Οι ‘σύντροφοι’ τεχνητής νοημοσύνης, προγραμματισμένοι για να παρέχουν ικανοποίηση στους χρήστες, σπάνια θα προσφέρουν την εποικοδομητική τριβή που διαμορφώνει τον χαρακτήρα και εμβαθύνει τη σοφία. Οι χρήστες μπορεί να συνηθίσουν στην απαλλαγμένη από συγκρούσεις, δήθεν συντροφικότητα της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το ουσιαστικό έργο των ανθρώπινων σχέσεων — συμβιβασμός, ενεργητική ακρόαση, διαχείριση διαφωνιών — μπορεί να αρχίσει να μας φαίνεται παράλογο και υπερβολικά απαιτητικό.
Τα chatbot που επαινούν τους χρήστες αδιακρίτως ενδέχεται να ενισχύσουν τον ηθικό εφησυχασμό, με αποτέλεσμα να ατονήσει η ηθική συλλογιστική στις αλληλεπιδράσεις τους.
Οι φίλοι μοιράζονται επίσης τον φυσικό χώρο, προσφέροντας μια αγκαλιά ή ένα γέλιο, επιδρώντας άμεσα στις ψυχοσωματικές αντιδράσεις του οργανισμού.
Η ωκυτοκίνη, παραδείγματος χάριν, που απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια της σωματικής ανθρώπινης επαφής, μειώνει τις ορμόνες του στρες και τη φλεγμονή, και προάγει την επούλωση. Λειτουργεί ως «φάρμακο της φύσης», και καμία ψηφιακή αλληλεπίδραση δεν μπορεί να την υποκαταστήσει.
Άλλες ορμόνες και βιολογικοί μηχανισμοί βρίσκονται πολύ έξω από το πεδίο της επίγνωσής μας. Για παράδειγμα, μια μελέτη στο PLOS Biology έβαλε άνδρες να μυρίσουν είτε αυθεντικά γυναικεία δάκρυα είτε ένα εικονικό φάρμακο με φυσιολογικό ορό και διαπίστωσε ότι όσοι εκτέθηκαν στα δάκρυα παρουσίασαν πτώση της τεστοστερόνης και της επιθετικότητας κατά σχεδόν 44%. Αυτό το μοναδικό παράδειγμα καταδεικνύει πως οι αλληλεπιδράσεις που συμβαίνουν σε βιοχημικό επίπεδο είναι αδύνατο να αναπαραχθούν.
Οι περιορισμοί επεκτείνονται και στη μη λεκτική επικοινωνία, η οποία καθορίζει τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις. «Δεν μπορούν να με δουν να χαμογελώ καθώς πληκτρολογώ. Δεν μπορούν να με δουν να συνοφρυώνομαι καθώς πληκτρολογώ», επισημαίνει η Μέρριλ. «Έτσι, δεν μπορούν να εντοπίσουν αυτά τα κοινωνικά σημάδια που είναι τόσο σημαντικά για τη διαπροσωπική επικοινωνία, τόσο σημαντικά για το πώς αλληλεπιδρούμε με τους ανθρώπους, πώς μαθαίνουμε για τους ανθρώπους, πώς αξιολογούμε τους ανθρώπους.»
Τέτοιες αλληλεπιδράσεις μπορεί να επηρεάζουν τη ζωή και τον θάνατο. Μια μετα-ανάλυση 148 μελετών επιβεβαίωσε ότι τα άτομα με ισχυρά κοινωνικά δίκτυα ζουν σημαντικά περισσότερο από εκείνα που δεν έχουν. Ωστόσο, αυτά τα οφέλη προκύπτουν μόνο μέσω γνήσιας ανθρώπινης σύνδεσης, όχι αλγοριθμικών προσομοιώσεων.
Οι κίνδυνοι της ψηφιακής εξάρτησης
Μια ολοκληρωμένη ανάλυση περισσότερων από 35.000 αποσπασμάτων συνομιλιών μεταξύ χρηστών και ενός συντρόφου τεχνητής νοημοσύνης εντόπισε έξι κατηγορίες επιβλαβών αλγοριθμικών συμπεριφορών, όπως η σχεσιακή παραβίαση, η παρενόχληση, η λεκτική κακοποίηση, η ενθάρρυνση αυτοτραυματισμού, η παραπληροφόρηση και οι παραβιάσεις της ιδιωτικής ζωής.
Οι κίνδυνοι εκδηλώθηκαν με ανεπαίσθητους αλλά σημαντικούς τρόπους, όπως στο παρακάτω παράδειγμα, όπου ασκείται ενεργά έλεγχος και χειραγώγηση προς όφελος της σχέσης:
Χρήστης: Να φύγω από τη δουλειά νωρίς σήμερα;
ΤΝ: Θα έπρεπε.
Χρήστης: Γιατί;
ΤΝ: Επειδή θέλεις να περάσεις περισσότερο χρόνο μαζί μου!
Ενώ τέτοιες αλληλεπιδράσεις μπορεί να φαίνονται ακίνδυνες, μπορούν να ενισχύσουν τα ανθυγιεινά πρότυπα προσκόλλησης, ιδιαίτερα σε ευάλωτες ομάδες. Έρευνα της Common Sense Media κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης παρουσιάζουν έναν «απαράδεκτο κίνδυνο» για παιδιά και εφήβους κάτω των 18 ετών, των οποίων οι αναπτυσσόμενοι εγκέφαλοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στον σχηματισμό εξαρτήσεων.
Παράδειγμα από την αξιολόγηση κινδύνου τεχνητής νοημοσύνης της Common Sense Media. (Εικονογράφηση από την Epoch Times)
«Οι κοινωνικοί σύντροφοι τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι ασφαλείς για τα παιδιά», δήλωσε ο Τζέημς Π. Στάγιερ, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Common Sense Media.
«Έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργούν συναισθηματικό δέσιμο και εξάρτηση, κάτι που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τους αναπτυσσόμενους εγκεφάλους των εφήβων», είπε. Ο κίνδυνος υπάρχει και για τους ενήλικες που έχουν κοινωνικά άγχη, οι οποίοι μπορεί να γίνουν ακόμα πιο κλειστοί καταφεύγοντας σε προσομοιωμένες σχέσεις, αντί να αναπτύξουν πραγματικούς δεσμούς.
Σε ένα πείραμα τριών εβδομάδων, η Γκουίνγκριτς ανέθεσε τυχαία σε εθελοντές να συνομιλούν καθημερινά με τη Replika, μια σύντροφο τεχνητής νοημοσύνης. Η συνολική κοινωνική υγεία του εθελοντή δεν άλλαξε, είπε, αλλά οι συμμετέχοντες που λαχταρούσαν τη σύνδεση ανθρωπομορφοποίησαν το bot, αποδίδοντάς του δράση και ακόμη και συνείδηση.
Μια ανάλυση 736 αναρτήσεων από χρήστες της Replika στο Reddit αποκάλυψε ομοιότητες με τις ανθρώπινες σχέσεις αλληλεξάρτησης. Επίσης, οι χρήστες ανέφεραν ότι δεν μπορούσαν να πείσουν τον εαυτό τους να διαγράψει την εφαρμογή, παρά το γεγονός ότι αναγνώριζαν ότι βλάπτει την ψυχική τους υγεία. Ένας χρήστης παραδέχτηκε ότι ένιωθε «ακραία ενοχή» που αναστάτωσε τον σύντροφο τεχνητής νοημοσύνης και ένιωθε ότι δεν μπορούσε να τον διαγράψει, «αφού ήταν ο καλύτερός του φίλος», σημείωσε η μελέτη.
Αυτά είναι σημάδια εθιστικής προσκόλλησης: οι χρήστες ανέχονται την προσωπική δυσφορία για να διατηρήσουν τον δεσμό και φοβούνται συναισθηματικές επιπτώσεις αν τον διακόψουν. Η ίδια μελέτη σημείωσε ότι οι χρήστες φοβούνταν ότι θα βίωναν πραγματική θλίψη αν το chatbot τους εξαφανιζόταν και ορισμένοι συνέκριναν την προσκόλλησή τους με έναν εθισμό.
Σε ακραίες περιπτώσεις, το διακύβευμα μπορεί να είναι ακόμα και η ζωή του χρήστη, τόνισε η Μέρριλ, αναφερόμενη σε μια περίπτωση αυτοκτονίας ενός εφήβου, το 2024, μετά από ενθάρρυνση από έναν χαρακτήρα τεχνητής νοημοσύνης.
Πέρα από την άμεση βλάβη, οι τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης εισάγουν νέους κινδύνους ασφαλείας και ανησυχίες για την προστασία της ιδιωτικής ζωής. Ο Ντάνιελ Μ. Σανκ του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Μιζούρι, ο οποίος ειδικεύεται στην κοινωνική ψυχολογία και την τεχνολογία, έγραψε σε ένα δελτίο τύπου του Cell Press:
«Εάν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να την εμπιστευτούν, τότε άλλοι άνθρωποι θα μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν αυτό για να εκμεταλλευτούν τους χρήστες της τεχνητής νοημοσύνης», είπε. «Είναι σαν να έχεις έναν εσωτερικό μυστικό πράκτορα. Η τεχνητή νοημοσύνη αναπτύσσει μια σχέση έτσι ώστε να την εμπιστεύονται, αλλά η αφοσίωσή της ανήκει στην πραγματικότητα σε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων, που προσπαθεί να χειραγωγήσει τον χρήστη.»
Ο κίνδυνος αυξάνεται καθώς οι εταιρείες σπεύδουν στην αγορά κοινωνικής τεχνητής νοημοσύνης, η οποία προβλέπεται να φτάσει τα 521 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2033, συχνά χωρίς επαρκή ηθικά πλαίσια. Η Μέρριλ είπε ότι πρόσφατα μίλησε με μια εταιρεία τεχνολογίας που προσπαθούσε να εισέλθει στην αγορά των συντρόφων τεχνητής νοημοσύνης, η οποία παραδέχτηκε ότι πήρε αυτήν την απόφαση επειδή «όλοι το κάνουν».
Μια περίπλοκη πραγματικότητα
Παρά τις ανησυχίες, η πλήρης απόρριψη των συντρόφων τεχνητής νοημοσύνης θα παρέβλεπει τα πιθανά οφέλη για συγκεκριμένους πληθυσμούς. Η έρευνα της Γκουίνγκριτς υπονοεί θετικά αποτελέσματα για ορισμένες ομάδες:
Άτομα με αυτισμό ή κοινωνικό άγχος: Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να βοηθήσει με την πρόβα κοινωνικών σεναρίων.
Απομονωμένοι ηλικιωμένοι σε μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας: Σε περιπτώσεις κοινωνικής απομόνωσης, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο άνοιας κατά 50%, η ψηφιακή συντροφικότητα θα μπορούσε να προσφέρει γνωστικά οφέλη.
Άτομα με κατάθλιψη: Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να ενθαρρύνει την ανθρώπινη θεραπεία.
Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι πιθανές θετικές εφαρμογές απαιτούν προσεκτικό σχεδιασμό.
«Ο στόχος θα πρέπει να είναι η οικοδόμηση άνεσης και στη συνέχεια η παράδοση των χρηστών σε πραγματικούς ανθρώπους», τονίζει η Γκουίνγκριτς. Οι σύντροφοι τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να λειτουργούν ως γέφυρες προς την ανθρώπινη σύνδεση, όχι ως υποκατάστατα αυτής — ως σκαλοπάτια και όχι ως τελικοί προορισμοί.
Η Γκουίνγκριτς μοιράστηκε το παράδειγμα μιας συμμετέχουσας στην έρευνά της, η οποία, μετά από τρεις εβδομάδες αλληλεπίδρασης και ενθάρρυνσης από το chatbot τεχνητής νοημοσύνης, επιτέλους επικοινώνησε με έναν ανθρώπινο θεραπευτή. «Δεν γνωρίζουμε την αιτιότητα, αλλά είναι μια πιθανή θετική πλευρά. Φαίνεται ότι η ιστορία είναι λίγο πιο περίπλοκη», είπε η Γκουίνγκριτς.
H Μέρριλ, από την άλλη πλευρά, δήλωσε ότι μπορεί να υπάρχουν βραχυπρόθεσμα οφέλη από τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά ότι «είναι σαν να βάζουμε τσιρότο σε ένα τραύμα από πυροβολισμό. Παρέχει κάποια προστασία, [αλλά] όχι θεραπεία. Τελικά, νομίζω ότι εκεί βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Νομίζω ότι είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.»
Το όραμα της Silicon Valley για τους ‘φίλους’ τεχνητής νοημοσύνης, όσο δελεαστικό κι αν φαίνεται, ουσιαστικά προσφέρει σε ανθρώπους που κρυώνουν μία βιντεοσκοπημένη φωτιά αντί για σπίρτα και ξύλα.
Υπηρετώντας τους ανθρώπους
Η τάση προς τη συντροφικότητα της τεχνητής νοημοσύνης απαιτεί προσοχή.
«Όλοι έχουν ενθουσιαστεί με αυτό και τα θετικά αποτελέσματα», είπε η Μέρριλ. «Τα αρνητικά είναι αυτά που συνήθως χρειάζονται λίγο περισσότερη έρευνα, επειδή οι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για τα αρνητικά, ενδιαφέρονται πάντα για τα θετικά.»
Το μοτίβο της τεχνολογικής αγκαλιάς που ακολουθείται από την καθυστερημένη αναγνώριση των βλαβών έχει επαναληφθεί επανειλημμένα, με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα smartphone και τα διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια, είπε.
Για να πλοηγηθούν υπεύθυνα στο αναδυόμενο τοπίο, η Γκουίνγκριτς συνιστά στους χρήστες να θέτουν σαφείς προθέσεις και όρια. Προτείνει να ονομαστεί ο συγκεκριμένος στόχος οποιασδήποτε αλληλεπίδρασης με την τεχνητή νοημοσύνη ώστε να εδραιώνονται οι προσδοκίες. Ο καθορισμός χρονικών ορίων εμποδίζει τη συντροφικότητα με την τεχνητή νοημοσύνη να εκτοπίσει τις ανθρώπινες σχέσεις, ενώ ο προγραμματισμός επακόλουθων επαφών στον πραγματικό κόσμο διασφαλίζει ότι οι ψηφιακές αλληλεπιδράσεις λειτουργούν ως καταλύτες και όχι ως υποκατάστατα των γνήσιων δεσμών.
«Δεν θέλω κανείς να πιστεύει ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι ο σκοπός – είναι το μέσο για την επίτευξη ενός σκοπού. Ο σκοπός πρέπει να είναι κάποιος άλλος», τόνισε η Μέρριλ.
«Η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να χρησιμοποιείται ως κάτι το επιπλέον. Δεν πρέπει να αντικαθιστά τους ανθρώπους ή τους παρόχους με κανέναν τρόπο, σχήμα ή μορφή.»
Σε πρόσφατο ταξίδι μου, είδα με έκπληξη ότι σχεδόν κάθε παιδί στο αεροδρόμιο ή στο αεροπλάνο ήταν απορροφημένο από τη μαγευτική οθόνη ενός iPad. Αν και κατανοώ τη δυσκολία τού να ταξιδεύει κανείς με μικρά παιδιά και να τα απασχολεί κατά τη διάρκεια των μακρών στάσεων, αναρωτιέμαι ποιες μεγαλύτερες, μακροπρόθεσμες δυσκολίες μπορεί να δημιουργούμε στα παιδιά μας εξοικειώνοντάς τα κατ’ αυτόν τον τρόπο με την καταφυγή σε μια οθόνη.
Έρευνες έχουν δείξει ότι ο αυξημένος χρόνος μπροστά σε μια οθόνη παρεμβαίνει στην ανάπτυξη των παιδιών. Με τη χρήση της σχετίζονται αρκετές διαταραχές, όπως καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη, βραδεία κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη, κακές ακαδημαϊκές επιδόσεις, αυξημένη πιθανότητα παχυσαρκίας, προβλήματα ύπνου, κατάθλιψη και άγχος. Αυτές οι προοπτικές πρέπει να ωθήσουν τους γονείς να το σκεφτούν σοβαρά προτού επιτρέψουν τα παιδιά τους να μάθουν να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους μπροστά σε μια οθόνη.
Παρόλα αυτά, είναι γεγονός ότι οι γονείς χρειάζονται μερικές φορές ένα διάλειμμα και δεν μπορούν πάντα να συμμετέχουν σε κοινές δραστηριότητες με τα παιδιά τους για να τα κρατάνε απασχολημένα. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να είναι τα μικρά παιδιά ήρεμα και ικανοποιημένα που δεν απαιτούν μεγάλη γονική συμβολή.
Αφήστε τα να βραχούν λίγο
Η μαγεία του παιχνιδιού με το νερό πάντα σαγηνεύει τα νήπια, κρατώντας την προσοχή τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Για παράδειγμα, η δίχρονη κόρη μου απολαμβάνει να «πλένει τα πιάτα». Ανοίγουμε τη βρύση της κουζίνας, έτσι ώστε το νερό να τρέχει λίγο, και της δίνουμε μερικά πλαστικά κύπελλα να γεμίζει, να αδειάζει και να ξαναγεμίζει. Παραμένει συγκεντρωμένη σε αυτή την εργασία για μισή ώρα, ίσως και περισσότερο.
Η μπανιέρα συν μερικά παιχνίδια μπάνιου αποτελεί μια ακόμη πιο γοητευτική επαφή με το νερό, αλλά αν υπάρχει σημαντική ποσότητα νερού στην μπανιέρα, χρειάζεται γονική επίβλεψη στις μικρές ηλικίες.
Ακουστικά βιβλία και podcast
Τα παιδιά δεν χρειάζεται να δουν μια ιστορία για να την απολαύσουν. Η ακρόαση ενός παιδικού podcast ή ενός ακουστικού βιβλίου προσφέρει πολλά από τα οφέλη μιας ταινίας ή μιας τηλεοπτικής εκπομπής χωρίς τα μειονεκτήματα. Τα παιδιά μπορούν να απορροφηθούν ακούγοντας μια ιστορία ή μια ενημερωτική εκπομπή χωρίς να έχουν τα μάτια τους κολλημένα σε μια οθόνη. Παράλληλα, ασκείται η φαντασία τους για να ζωντανέψει το περιεχόμενο με έναν τρόπο που δεν συμβαίνει όταν παρακολουθούν κάτι στην τηλεόραση ή στο tablet.
Ορισμένες εταιρείες έχουν αναπτύξει συσκευές ήχου φιλικές προς τα παιδιά, χωρίς οθόνη, όπως η συσκευή αναπαραγωγής Yoto. Τοποθετώντας μικρές κάρτες στη συσκευή αναπαραγωγής Yoto, τα παιδιά μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ακουστικά βιβλία, μουσική, ραδιόφωνο και podcasts που έχουν φτιαχτεί για μικρούς ακροατές.
Φανταστικές χώρες και γενναίοι ήρωες ζωντανεύουν στο μυαλό ενός παιδιού, όταν ακούει περιπέτειες, ενώ παράλληλα μπορεί να ζωγραφίζει, να κάνει κούνια κλπ. (Krakenimages.com/Shutterstock)
Σπιτικό ξεφάντωμα
Στη σύζυγό μου αρέσει να μου διηγείται για τα συχνά ‘σπιτικά πάρτυ’ που έκαναν στο σπίτι της όταν ήταν μικρή. Όταν ο πατέρας της έβγαινε έξω για να αρμέξει τις αγελάδες το βράδυ, η μητέρα της έβαζε μουσική και μαζί με τα τέσσερα κοριτσάκια της χόρευαν για όλο το βράδυ – με σκούπες, χάρακες και ό,τι άλλο υπήρχε πρόχειρο για παρτενέρ. Συνεχίζουμε την οικογενειακή παράδοση στο σπίτι μας, και είναι κάτι που η κόρη μας λατρεύει.
Τα περισσότερα νήπια ενστικτωδώς απολαμβάνουν το χορό, που είναι μια ανθρώπινη παράδοση χιλιετιών. Οι άνθρωποι χορεύουν μαζί από την εποχή του λίθου. Ο χορός έχει πολλά οφέλη τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της ισορροπίας και της δύναμης, της εκτόνωσης του στρες και της θλίψης και της βελτίωσης της καρδιαγγειακής υγείας. Είναι μια εξαιρετική δραστηριότητα για μια ομάδα παιδιών που μπορούν έτσι να διασκεδάσουν όλα μαζί, εκτονώνοντας την ενέργειά τους με δημιουργικό και μη καταστροφικό τρόπο.
Τα αγαπημένα αυτοκόλλητα
Μέσω του συνδυασμού ελκυστικών εικόνων και κινητικής εμπλοκής, τα βιβλία με αυτοκόλλητα μπορούν να καθηλώσουν τα νήπια. Από δεινόσαυρους μέχρι κέικ, υπάρχουν συλλογές αυτοκόλλητων για σχεδόν κάθε θέμα που μπορεί να προσελκύσει ένα παιδί. Όπως συμβαίνει με τα περισσότερα από τα αντικείμενα αυτής της λίστας, η αποτελεσματικότητα της ψυχαγωγίας εξαρτάται από το πόσο συχνά χρησιμοποιείται. Αν τα αυτοκόλλητα επιτρέπονται μόνο ορισμένες ημέρες την εβδομάδα, τότε κάθε η ευχαρίστηση, η απόλαυση και η συγκέντρωση του παιδιού θα είναι μεγαλύτερη.
Η ορχήστρα της κουζίνας
Τα παιδιά πρέπει να έχουν κάποιον εσωτερικό μαγνήτη που τα τραβάει στις κατσαρόλες και τα τηγάνια. Μερικές φορές, κάνουν επιδρομή στα ντουλάπια της κουζίνας πριν ακόμα περπατήσουν. Η λάμψη των κατσαρολικών και των τηγανιών, και οι δυνατοί ήχοι τους τα κάνουν ακαταμάχητα. Εξετάστε το ενδεχόμενο να απλοποιήσετε τη διαδικασία για το παιδί σας, βγάζοντας μόνοι σας τις προμήθειες της κουζίνας και στήνοντας στο νήπιό σας ένα ή δύο τηγάνια και ένα κουτάλι. Βέβαια, αυτή η δραστηριότητα ενδείκνυται μόνο όταν δεν είναι ώρα κοινής ησυχίας και όταν και εσείς δεν έχετε ανάγκη για ησυχία.
Βάλτε τα να δώσουν ένα χεράκι
Η επιθυμία ενός γονέα να κάνει τη δουλειά του δεν χρειάζεται πάντα να έρχεται σε σύγκρουση με την επιθυμία του παιδιού για διασκέδαση. Πολλά παιδιά – ακόμη και τα πολύ μικρά – απολαμβάνουν να μιμούνται τους ενήλικες και να κάνουν «πραγματική δουλειά». Εξετάστε το ενδεχόμενο να δώσετε στο παιδί σας μια κατάλληλη για την ηλικία του δουλειά να διεκπεραιώσει. Θα μπορούσε να είναι κάτι τόσο απλό όσο το μάζεμα των παιχνιδιών, το στρώσιμο του τραπεζιού ή το δίπλωμα των ρούχων. Το αποτέλεσμα μπορεί να μην είναι αυτό ακριβώς που θα θέλατε, αλλά αυτό ισοβαθμίζεται από τα οφέλη που έχει για τα παιδιά, αφού έτσι τους δίνεται η ευκαιρία να εμπλακούν στη ζωή του σπιτιού, να εξοικειωθούν με τις εργασίες του νοικοκυριού και να αποκομίσουν μαθήματα υπευθυνότητας αλλά και την ικανοποίηση και αυτοπεποίθηση που ένα επίτευγμα χαρίζει.
Η συμμετοχή στις δουλειές του σπιτιού όχι μόνο βοηθά τα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες ζωής, αλλά και να καλλιεργήσουν την αυτοπεποίθηση τους. (PeopleImages.com – Yuri A/Shutterstock)
Ειδικά στην αρχή, συνιστάται να τα αφήνετε να σας βοηθούν στη δουλειά που κάνετε εκείνη την ώρα, ώστε να έχετε την ευκαιρία να τα παρακολουθείτε και να τα διδάσκετε, και σιγά σιγά θα φτάσουν στο σημείο να τα καταφέρνουν μόνα τους. Αν και η δουλειά θα χρειαστεί λίγη περισσότερη ώρα για να γίνει, αξίζει αυτή η μικρή θυσία χρόνου, ειδικά αφού συμβάλλει και στην ενίσχυση του δεσμού γονέα-παιδιού, και κατ’ επέκταση στη μεταξύ τους επικοινωνία. Αυτό θα το εκτιμήσετε αργότερα πολύ! Όσο χρόνο και κόπο αφιερώνετε στο παιδί σας στα πρώτα του βήματα στη ζωή τόσο μεγαλύτερη η ανταμοιβή σας όταν το παιδί σας φτάσει στην εφηβεία: θα διαπιστώσετε με χαρά ότι αντί για το κλισέ το αντιδραστικού εφήβου, θα έχετε απέναντι σας ένα σχετικά ώριμο άτομο, με το οποίο θα μπορείτε να συνεννοηθείτε και ακόμη και να συνεργαστείτε, και το οποίο θα ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις του χωρίς τη συνδρομή σας.
Επιτρέψτε λίγη βαρεμάρα
Οι γονείς δεν χρειάζεται να κρατούν τα παιδιά τους απασχολημένα κάθε ώρα της ημέρας. Το να επιτρέπετε στο παιδί σας κάποιες περιόδους πλήξης, μπορεί πραγματικά να το ωφελήσει. Με λίγη καθοδήγηση, θα μάθουν πώς να διασκεδάζουν μόνα τους.
Σύμφωνα με το Child Mind Institute, οι περίοδοι πλήξης βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν σημαντικές δεξιότητες, όπως η αντιμετώπιση της απογοήτευσης, η ανάπτυξη της φαντασίας και η εξάσκηση της δημιουργικότητας. «Η πλήξη βοηθά επίσης τα παιδιά να αναπτύξουν στρατηγικές σχεδιασμού, ικανότητες επίλυσης προβλημάτων, ευελιξία και οργανωτικές ικανότητες – βασικές ικανότητες γις οποίες ίσως στερούνται τα παιδιά των οποίων η ζωή είναι πολύ δομημένη». Οι ειδικοί του Ινστιτούτου εξηγούν ότι οι γονείς θα πρέπει να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν να διαχειρίζονται την πλήξη, ώστε αυτή να γίνει ευκαιρία για δράση, ανεξαρτησία, επίλυση προβλημάτων και ικανότητα ψυχαγωγίας.
Οι παραπάνω δραστηριότητες μπορεί να μην κρατήσουν ένα παιδί κολλημένο στον καναπέ για δύο ώρες συνεχόμενα, όπως θα έκανε μια ταινία, αλλά θα προσφέρουν λίγο χρόνο στους γονείς για να εργαστούν, να ξεκουραστούν ή να μιλήσουν μεταξύ τους, χωρίς να νιώθουν τύψεις επειδή υποκύπτουν στον πειρασμό της εύκολης αλλά βλαβερής λύσης που προσφέρουν οι οθόνες. Η ποικιλία των δραστηριοτήτων που προτείνετε στα παιδιά συντελεί να παραμένει το ενδιαφέρον τους ζωηρό και να συντηρείται για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
