Το κυβερνών κομμουνιστικό καθεστώς της Κίνας έχει επανειλημμένα αρνηθεί ότι συμμετέχει σε εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε εξέλιξη.
Η επιμονή του Πεκίνου για μη ύπαρξη συζήτησης έχει πυροδοτήσει εικασίες σχετικά με το τι μπορεί να εκτυλίσσεται στο παρασκήνιο.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει σηματοδοτήσει την υπό προϋποθέσεις προθυμία της για αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα, και στις 16 Απριλίου, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι εξαρτάται από την Κίνα να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Στις 17 Απριλίου, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας απάντησε καλώντας την Ουάσιγκτον να χαλαρώσει τις πιέσεις. Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου πρόσθεσε ότι διατηρούν τακτική «επικοινωνία σε επίπεδο εργασίας» με τον Αμερικανό ομόλογό τους, αν και οι λεπτομέρειες αυτών των συζητήσεων δεν αποκαλύφθηκαν.
Ώρες αργότερα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι ανώτεροι αξιωματούχοι από το Πεκίνο είχαν επικοινωνήσει «πολύ» μετά την αύξηση των αμερικανικών δασμών στις εισαγωγές κινεζικής προέλευσης στο 145%. Ο Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία για την επίτευξη συμφωνίας με το Πεκίνο, λέγοντας ότι ο δασμολογικός πόλεμος θα μπορούσε να ολοκληρωθεί «μέσα στις επόμενες τρεις ή τέσσερις εβδομάδες».
Στις 24 Απριλίου, το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας έδειξε μικρό ενδιαφέρον για αλλαγή πορείας όταν ρωτήθηκε αν το Πεκίνο επιδιώκει εμπορικές συνομιλίες με την Ουάσιγκτον.
«Προς το παρόν, δεν υπάρχουν οικονομικές και εμπορικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών», δήλωσε ο Χε Γιαντόνγκ, εκπρόσωπος του υπουργείου, σε ενημέρωση στο Πεκίνο. Πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ θα πρέπει να «καταργήσει πλήρως όλα τα μονομερή δασμολογικά μέτρα κατά της Κίνας» εάν ελπίζει να επιλύσει τις εμπορικές διαφορές των δύο εθνών.
Το υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε επίσης ότι η κινεζική πλευρά «δεν έχει πραγματοποιήσει διαβουλεύσεις ή διαπραγματεύσεις για το ζήτημα των δασμών» κατά τη διάρκεια ξεχωριστής ενημέρωσης στο Πεκίνο.
Ερωτηθείς για τη δήλωση της Κίνας αργότερα στην Ουάσιγκτον, ο Τραμπ είπε: «Είχαν μια συνάντηση σήμερα το πρωί».
«Δεν έχει σημασία ποιοι είναι ‘αυτοί’. Μπορεί να το αποκαλύψουμε αργότερα, αλλά είχαν συναντήσεις σήμερα το πρωί και εμείς συναντιόμαστε με την Κίνα», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους.
Στις 25 Απριλίου, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας επανέλαβε την προηγούμενη απάντησή του όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια της κυβέρνησης Τραμπ, λέγοντας ότι δεν βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις με την αμερικανική πλευρά σχετικά με ζητήματα δασμών.
Στις 27 Απριλίου, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσσεντ επιβεβαίωσε ότι είχε επαφές με τον Κινέζο ομόλογό του κατά τη διάρκεια των συναντήσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσιγκτον την περασμένη εβδομάδα. «Αλλά επρόκειτο περισσότερο για παραδοσιακά πράγματα όπως η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, οι έγκαιρες προειδοποιήσεις για την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε ο Μπέσσεντ στο This Week του ABC News.
Όταν ρωτήθηκε γιατί το Πεκίνο αρνήθηκε τυχόν συνεχιζόμενες εμπορικές διαπραγματεύσεις, ο Μπέσεντ είπε ότι πιστεύει ότι «απευθύνονται σε διαφορετικό κοινό», αναφερόμενος στο εγχώριο κοινό της Κίνας.
Στις 28 Απριλίου, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε για άλλη μια φορά ότι δεν συμμετέχει σε διαπραγματεύσεις για τους δασμούς με την κυβέρνηση Τραμπ.
Το δίλημμα του ΚΚΚ
Για τους αναλυτές που παρακολουθούν εδώ και καιρό το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) — του οποίου η δήλωση να πολεμήσει τον πόλεμο των δασμών «μέχρι το τέλος» έχει πνίξει την κινητήρια δύναμη των εξαγωγών της Κίνας και έχει πλήξει τις οικονομικές προοπτικές εκατομμυρίων Κινέζων — η προσέλκυση κλαδιού ελαίας για την έναρξη διαπραγματεύσεων θα μπορούσε να σημαίνει μια επίδειξη αδυναμίας που θα μπορούσε να υπονομεύσει τη νομιμότητά του.
«Έχει η Κίνα εμπλακεί σε εμπορικές συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες; Η απάντηση θα πρέπει να είναι ‘Ναι’», δήλωσε ο Γιε Γιάο-Γιουάν, καθηγητής διεθνών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Αγίου Θωμά στο Χιούστον, στην εφημερίδα Epoch Times στις 25 Απριλίου.
Ωστόσο, μόλις αναγνωριστεί ότι αυτές οι συζητήσεις πραγματοποιούνται, προκύπτει ένα άλλο ερώτημα: τι κέρδισε η Κίνα από αυτές; Αυτή η απάντηση, σύμφωνα με τον Γιε, θα μπορούσε ενδεχομένως να φέρει το Πεκίνο σε δύσκολη θέση περισσότερο από το να πιαστεί σε ψέματα.
«Από την οπτική γωνία των ΗΠΑ, η είσοδος σε εμπορικές συνομιλίες απαιτεί από την Κίνα να κάνει παραχωρήσεις σε ορισμένους τομείς, είτε πρόκειται για αύξηση των αγορών αμερικανικών αγαθών είτε για σημαντική μείωση των δασμών», είπε ο Γιε. «Αλλά πώς μπορεί η Κίνα να πει στον λαό της ότι κάνει παραχωρήσεις;»
«Είναι ακόμα θέμα προσώπου και ορθολογικότητας.»
Αντιμέτωπο με τις εμπορικές πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ, το ΚΚΚ προσπαθεί να διατηρήσει μια σκληρή γραμμή. Το καθεστώς έχει αντιδράσει στους αμερικανικούς δασμούς αυξάνοντας τους δικούς του δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα στο εντυπωσιακό 125% και έχει αυστηροποιήσει τους ελέγχους εξαγωγών σε διάφορους τύπους σπάνιων γαιών, οι οποίες είναι κρίσιμες για την άμυνα και ένα ευρύ φάσμα καταναλωτικών προϊόντων.
Αξιωματούχοι του ΚΚΚ έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι το καθεστώς δεν θα υποχωρήσει. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ένας ανώτερος διπλωμάτης κοινοποίησε ένα βίντεο κλιπ του Μάο Τσε Τουνγκ, του πρώτου επικεφαλής της κομμουνιστικής Κίνας, να διακηρύσσει κατά τη διάρκεια του Κορεατικού Πολέμου: «Όσο κι αν διαρκέσει αυτός ο πόλεμος, δεν θα υποχωρήσουμε ποτέ». Τέτοια μηνύματα, ενισχυμένα από τον προπαγανδιστικό μηχανισμό τους, έχουν κυκλοφορήσει ευρέως πίσω από το Μεγάλο Τείχος Προστασίας της Κίνας που φιλτράρει το Διαδίκτυο, πυροδοτώντας εθνικιστικό ζήλο μεταξύ των πολιτών.
Το ΚΚΚ φαίνεται να έχει στριμωχτεί στη γωνία, λένε εξωτερικοί παρατηρητές.
«Νομίζω ότι [το Πεκίνο] είναι λίγο μπερδεμένο για το τι να κάνει στη συνέχεια», είπε ο Γιε. «Δεν θέλουν να χάσουν το κύρος τους, αλλά η άμεση αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται απίθανη.
«Έτσι, βρίσκονται παγιδευμένοι σε ένα δίλημμα.»
Ανεπίσημες συνομιλίες σε εξέλιξη;
Ενώ οι επικεφαλής του ΚΚΚ έχουν προσπαθήσει να υποβαθμίσουν τον αντίκτυπο των αμερικανικών δασμών, οικονομολόγοι και καθηγητές έχουν προειδοποιήσει ότι μια δύσκολη περίοδος περιμένει την οικονομία της, η οποία βασίζεται στις εξαγωγές.
Οι τριψήφιοι δασμοί των ΗΠΑ έχουν πλήξει πολλούς μικρούς και μεσαίους κατασκευαστές στην Κίνα, αναγκάζοντάς τους είτε να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους είτε να στραφούν στον ανταγωνισμό στην εγχώρια αγορά. Αυτό έρχεται να προστεθεί σε ορισμένα προβλήματα που μαστίζουν την κεντρική οικονομία της Κίνας εδώ και χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της κρίσης ακινήτων, των ρεκόρ υψηλών ποσοστών ανεργίας των νέων, και της απροθυμίας των καταναλωτών να ξοδέψουν.
Οι παγκόσμιες επενδυτικές τράπεζες έχουν αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προβλέψεις τους για την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας φέτος. Η Goldman Sachs, για παράδειγμα, υποβάθμισε πρόσφατα την πρόβλεψή της από 4,5% σε 4%, επικαλούμενη τον αντίκτυπο της σημαντικής αύξησης των δασμών των ΗΠΑ. Η Κίνα έχει θέσει στόχο οικονομικής ανάπτυξης περίπου 5% για το 2025.
«Ο [εμπορικός] πόλεμος είναι τόσο βάναυσος», δήλωσε ο ειδικός σε θέματα Κίνας Γουάνγκ Χε στην Epoch Times στις 25 Απριλίου. «Το ΚΚΚ θα έπρεπε να είχε συνεχίσει να στέλνει άτομα που επιδιώκουν να επικοινωνήσουν με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι πολύ πιθανό, και κατ’ ιδίαν», είπε ο Γουάνγκ.
«Αλλά για να σώσει την υπόληψή του, το ΚΚΚ θα εμμείνει στην σκληρή ρητορική του και θα αρνηθεί να μαλακώσει τη στάση του. Γι’ αυτό επέμεινε σε καμία διαπραγμάτευση με τις Ηνωμένες Πολιτείες».
Το Πεκίνο μερικές φορές επιλέγει να στέλνει αξιωματούχους για συζητήσεις χωρίς να τους χορηγεί επίσημους τίτλους ή επίσημη εξουσιοδότηση, είπε ο Γουάνγκ. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στην Κίνα να αξιολογεί τις θέσεις άλλων χωρών πριν από οποιαδήποτε επίσημη εμπλοκή, μια πρακτική που ο Γουάνγκ περιέγραψε ως «συνήθη πρακτική» από το Πεκίνο.
Επιπλέον, ο Γουάνγκ είπε ότι η επικοινωνία σε επίπεδο εργασίας που αναγνωρίζεται από το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας με τους ομολόγους τους των ΗΠΑ «σίγουρα θα θίξει ζητήματα δασμών».
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ορισμό του καθεστώτος, τέτοιες αλληλεπιδράσεις δεν ισοδυναμούν με διαπραγματεύσεις, είπε ο Γουάνγκ. «Μόνο με ένα ορισμένο επίπεδο εξουσιοδότησης […] μπορούν να συμμετάσχουν σε ‘διαπραγματεύσεις’», είπε ο Γουάνγκ.
«Έτσι, ακόμη και αν το Πεκίνο επικοινωνούσε με [την πλευρά των ΗΠΑ], χωρίς επίσημο τίτλο, μπορούν να αρνηθούν οποιαδήποτε προσέγγιση», είπε ο Γουάνγκ.
«Είναι απλώς λεκτικά ταχυδακτυλουργικά.»
Αποφάσισε ο Σι την απάντηση του Πεκίνου;
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time στις 22 Απριλίου, ο Τραμπ είπε ότι ο Κινέζος επικεφαλής Σι Τζινπίνγκ τον είχε καλέσει, χωρίς να διευκρινίσει πότε έγιναν τέτοιες συνομιλίες.
«Και δεν νομίζω ότι αυτό είναι ένδειξη αδυναμίας εκ μέρους του», είπε ο Τραμπ.
Στις 28 Απριλίου, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας αρνήθηκε την ύπαρξη μιας τέτοιας συνομιλίας.
«Από όσο γνωρίζω, δεν έχουν υπάρξει πρόσφατα τηλεφωνικές κλήσεις μεταξύ των δύο αρχηγών κρατών», δήλωσε ο Γκουό Τζιακούν, εκπρόσωπος, σε τακτική ενημέρωση στο Πεκίνο.
Ο Γιε είπε ότι δεν θα τον εξέπληττε αν το ΚΚΚ έλεγε ψέματα για τις εμπορικές συνομιλίες.
Ο Γουάνγκ χαρακτήρισε περίεργη την επίμονη άρνηση του Πεκίνου για διαλόγους με την Ουάσινγκτον.
Σε αντίθεση με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, ο Σι και η ελίτ του ΚΚΚ σπάνια μιλούν απευθείας σε δημοσιογράφους. Αντίθετα, τα μηνύματά τους μεταδίδονται μόνο μέσω του υπουργείου Εξωτερικών ή επιλεγμένων υπηρεσιών, οι οποίες τείνουν να είναι σιωπηλές, σημείωσε ο Γουάνγκ.
Σημείωσε ότι αυτές οι εξελίξεις εκτυλίσσονται σε ένα φόντο εντατικών εικασιών σχετικά με τις διαμάχες για εξουσία εντός των ανώτερων κλιμακίων του ΚΚΚ, μετά την πτώση περισσότερων από δώδεκα ανώτερων στρατιωτικών διοικητών και αξιωματούχων του καθεστώτος τα τελευταία δύο χρόνια. Στους στόχους περιλαμβάνονται στενοί σύμμαχοι του Σι, όπως ένας ναύαρχος που επιβλέπει τις ένοπλες δυνάμεις.
«Πολλά παράξενα πράγματα συμβαίνουν στην ηγεσία του ΚΚΚ», είπε ο Γουάνγκ.
«Κυκλοφορούν εδώ και καιρό εικασίες ότι η εξουσία του Σι Τζινπίνγκ έχει μειωθεί, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη σταθερότητα της θέσης του».
Υπό το πρίσμα αυτής της κατάστασης, ο Γουάνγκ έθεσε τα ακόλουθα ερωτήματα: «Ποια προβλήματα αντιμετωπίζει επί του παρόντος η ηγεσία του ΚΚΚ; Πώς θα εξελιχθεί η εσωτερική πολιτική; Ποιος έχει πραγματικά τον έλεγχο;»
«Αυτά είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα», είπε, «για την Κίνα.»
