Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, δήλωσε στις 19 Μαΐου ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φαίνεται να μην διαθέτει σαφή στρατηγική για τη λήξη του πολέμου στην Ουκρανία.
Οι δηλώσεις του έγιναν λίγες ώρες πριν από μια κρίσιμη τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Πούτιν, με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός στη μακροχρόνια σύρραξη.
Ο Βανς ανέφερε σε συνομιλία του με δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια της πτήσης του με το Air Force Two από τη Ρώμη, ότι δεν είναι βέβαιος αν ο Πούτιν έχει κάποιο σχέδιο για την αποκλιμάκωση του πολέμου.
Λίγο μετά από ιδιωτική ακρόαση με τον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ και συναντήσεις υψηλού επιπέδου στο Βατικανό, ο Βανς σημείωσε πως η ειρηνευτική διαδικασία βρίσκεται σε αδιέξοδο. Σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός αυτό οδήγησε τον Τραμπ να προχωρήσει στην τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ηγέτη, καθώς εκτιμά ότι ο Πούτιν δεν γνωρίζει πώς να απεμπλακεί από τη σύγκρουση.
Η δήλωσή του έγινε λίγες ώρες πριν από την έναρξη της δίωρης συνομιλίας Τραμπ–Πούτιν, η οποία, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, ξεκίνησε στις 10 το πρωί της 19ης Μαΐου. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανέφερε στη συνέχεια, μέσω της πλατφόρμας Truth Social, ότι η επικοινωνία ήταν πολύ θετική.
Όπως υποστήριξε, Ρωσία και Ουκρανία συμφώνησαν να ξεκινήσουν άμεσα διαπραγματεύσεις για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός και –και κυρίως– για τη συνολική λήξη του πολέμου. Τόνισε ότι οι όροι θα καθοριστούν αποκλειστικά από τις δύο πλευρές, καθώς μόνο εκείνες γνωρίζουν λεπτομέρειες που είναι ουσιώδεις για την επίτευξη συμφωνίας.
Μερικά 24ωρα νωρίτερα, ο Τραμπ ανακοίνωσε πως σκόπευε να συνομιλήσει τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι, σε διαδοχικές κλήσεις, σε μια προσπάθεια να τερματίσει αυτό που χαρακτήρισε ως «αιματοχυσία» που στοιχίζει τη ζωή σε πάνω από 5.000 στρατιώτες την εβδομάδα.
Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του για ειρήνευση, η σύγκρουση Ρωσίας–Ουκρανίας δεν έχει έως τώρα παρουσιάσει ενδείξεις αποκλιμάκωσης. Ο Τραμπ έχει εκφράσει αμφιβολίες ως προς την ειλικρίνεια της ρωσικής πλευράς και εκτιμά πως η τελευταία επικοινωνία του με τον Πούτιν έδωσε κάποιες απαντήσεις.
Ο ίδιος έκανε λόγο για «άριστο τόνο και πνεύμα» κατά τη διάρκεια της συνομιλίας και πρόσθεσε ότι, εάν δεν ήταν έτσι, δεν θα δίσταζε να το δηλώσει δημοσίως. Επισήμανε, επίσης, ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται για ευρείας κλίμακας εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν λήξει η «καταστροφική αυτή αιματοχυσία», κάτι με το οποίο –όπως είπε– συμφωνεί.
Αναφερόμενος στη συνέχεια, ο Τραμπ δήλωσε ότι είχε και μια σύντομη επικοινωνία με τον Ζελένσκι, μετά τη συνομιλία του με τον Πούτιν, και εκτίμησε ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Μόσχας και Κιέβου θα ξεκινήσουν άμεσα, με το Βατικανό να θεωρείται πιθανός τόπος διεξαγωγής των συνομιλιών.
Ο Βανς, από την πλευρά του, υποστήριξε ότι ένα από τα βασικά εμπόδια για την επίτευξη ειρήνης είναι η «βαθιά δυσπιστία» μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας – μια κληρονομιά, όπως τη χαρακτήρισε, των προηγούμενων κυβερνήσεων, την οποία ο Τραμπ επιδιώκει να διορθώσει.
Παρατήρησε, ωστόσο, ότι η προσπάθεια αυτή απαιτεί συνεργασία και από τις δύο πλευρές, λέγοντας ότι, εάν η Ρωσία δεν δείξει διάθεση καλής πίστης, τότε οι ΗΠΑ ενδέχεται να αποσυρθούν από τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Χαρακτηριστικά φέρεται να είπε ότι, αν η Μόσχα δεν είναι πρόθυμη να συνεργαστεί, «θα πρέπει κάποια στιγμή να πούμε: ‘Δεν είναι δικός μας πόλεμος’». Ο Βανς έχει ήδη δηλώσει ότι η Ουάσιγκτον θα αποχωρήσει από τις συνομιλίες εφόσον δεν σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε σε ενημέρωση Τύπου πριν την τηλεφωνική επικοινωνία ότι ο πρόεδρος έχει εκφράσει «κόπωση και απογοήτευση» για τη στάση και των δύο πλευρών και ότι επιθυμεί την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός το συντομότερο δυνατόν.
Η κλήση Τραμπ–Πούτιν ακολούθησε τη σύνοδο της 16ης Μαΐου στην Κωνσταντινούπολη, που αποτέλεσε την πρώτη απευθείας ειρηνευτική συνάντηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας από την έναρξη του πολέμου το 2022. Η συνάντηση οδήγησε σε συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων, χωρίς ωστόσο να υπάρξει συμφωνία για κατάπαυση του πυρός. Ο Πούτιν δεν συμμετείχε και ο Ζελένσκι, του οποίου το αίτημα για προσωπική συνάντηση απορρίφθηκε, εκπροσωπήθηκε από αντιπροσωπεία χαμηλότερου επιπέδου.
Την πρόθεσή του να ενώσει την Καθολική Εκκλησία διατηρώντας ταυτόχρονα την ιστορική της κληρονομιά διατύπωσε ο Πάπας Λέων ΙΔ΄, κατά την πρώτη ημέρα της παποσύνης του, στις 18 Μαΐου. Στο κήρυγμά του, το οποίο αναγνώστηκε στα ιταλικά, τόνισε ότι σκοπεύει να συνεχίσει το έργο του προκατόχου του, δίνοντας έμφαση στην καταπολέμηση της φτώχειας και την προστασία του περιβάλλοντος.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία τον ενθρόνισε επίσημα ως τον 267ο Ποντίφικα και κυρίαρχο μονάρχη του Κράτους του Βατικανού, κατά τη διάρκεια υπαίθριας Θείας Λειτουργίας στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, παρουσία δεκάδων χιλιάδων πιστών και μετά την πρώτη του διαδρομή με το γνωστό αυτοκίνητο.
Απευθυνόμενος στους πιστούς, ο νέος Πάπας φέρεται να εξέφρασε την επιθυμία του να αποτελέσει η Εκκλησία σημείο ενότητας και κοινωνίας, το οποίο θα λειτουργεί ως καταλύτης συμφιλίωσης για τον κόσμο. Παράλληλα, υποσχέθηκε ότι θα ηγηθεί της Καθολικής Εκκλησίας των 1,4 δισεκατομμυρίων πιστών με αίσθημα δέους και ευθύνης απέναντι στις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής.
Ο 68χρονος Λέων, γεννημένος στο Σικάγο, είχε εργαστεί ως ιεραπόστολος στο Περού, όπου και απέκτησε την υπηκοότητα. Πολλοί από τους συγκεντρωμένους κρατούσαν σημαίες των Ηνωμένων Πολιτειών και του Περού, με πιστούς από τις δύο χώρες να τον θεωρούν ως τον πρώτο Πάπα από την πατρίδα τους.
Το πλήθος φώναζε συνθήματα όπως «Viva il Papa» («Ζήτω ο Πάπας») και «Papa Leone», το ιταλικό του όνομα, καθώς ο αυτοκίνητό του διέσχιζε την πλατεία.
Ο νέος Πάπας, το κοσμικό όνομα του οποίου είναι Ρόμπερτ Πρέβοστ, ήταν σχετικά άγνωστος πριν από την εκλογή του στις 8 Μαΐου, έπειτα από κονκλάβιο που διήρκεσε λιγότερο από 24 ώρες. Είχε λάβει τον τίτλο του καρδιναλίου μόλις πριν από δύο χρόνια.
Ο προκάτοχός του, Φραγκίσκος, από την Αργεντινή, απεβίωσε στις 21 Απριλίου, έχοντας ηγηθεί της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας για 12 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της παποσύνης του, ο Φραγκίσκος είχε ταχθεί υπέρ των φτωχών και των περιθωριοποιημένων, ενώ συχνά δεχόταν επικρίσεις από συντηρητικούς και παραδοσιακούς κύκλους.
Η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ στην τελετή ενθρόνισης ηγείτο από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς, και τον υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, αμφότερους Καθολικούς. Κατά την έναρξη της τελετής, ο Βανς αντάλλαξε χειραψία με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, λίγους μήνες μετά τη δημόσια αντιπαράθεσή τους σε συνάντηση στον Λευκό Οίκο.
Κάλεσμα για ενότητα
Ο Λέων ΙΔ΄φέρεται να δήλωσε ότι οι καρδινάλιοι επέλεξαν έναν Πάπα που θα μπορέσει να διαφυλάξει την πλούσια κληρονομιά της χριστιανικής πίστης, ενώ ταυτόχρονα θα ανταποκρίνεται στα ερωτήματα και τις προκλήσεις της εποχής.
Ο νέος Ποντίφικας αναλαμβάνει την ηγεσία μιας Εκκλησίας που παραμένει διχασμένη, καθώς ορισμένοι κατηγορούσαν τον Φραγκίσκο ότι προκαλούσε σύγχυση με δηλώσεις που κρίνονταν υπερβολικά πολιτικές, όπως εκείνες για τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις.
Στο κήρυγμά του, ο Λέων ΙΔ΄φέρεται να χρησιμοποίησε τέσσερις φορές τη λέξη «αρμονία» και επτά φορές τις λέξεις «ενότητα» ή «ενωμένοι», επισημαίνοντας ότι θα επιδιώξει την αποστολή του «με φόβο και τρόμο» — μια αναφορά στο ομώνυμο έργο του Δανού χριστιανού υπαρξιστή φιλοσόφου Σόρεν Κίρκεγκορ.
«Δεν πρόκειται ποτέ για την κατάκτηση των άλλων με τη βία, τη θρησκευτική προπαγάνδα ή τα μέσα εξουσίας. Αντίθετα, είναι πάντα και μόνο ζήτημα αγάπης, όπως έκανε ο Ιησούς», είπε.
Απευθυνόμενος στον Απόστολο Πέτρο, από τον οποίο οι Πάπες αντλούν την πνευματική τους εξουσία, ο Λέων φέρεται να τόνισε ότι ο Πέτρος καλείται να καθοδηγεί το ποίμνιο χωρίς να ενδίδει στον πειρασμό του αυταρχισμού, αλλά να υπηρετεί την πίστη των αδελφών του και να συμπορεύεται μαζί τους.
Στην τελετή παρέστησαν αρκετοί ηγέτες κρατών, μεταξύ των οποίων οι πρόεδροι του Περού, του Ισραήλ και της Νιγηρίας, οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας, του Καναδά και της Αυστραλίας, ο καγκελάριος της Γερμανίας και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο δήμαρχος του Βουκουρεστίου, Νίκουσορ Νταν, επικράτησε στις προεδρικές εκλογές της Ρουμανίας στις 18 Μαΐου, σε μια αναμέτρηση που συγκέντρωσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε όλη την Ευρώπη, καθώς αντιπαρατέθηκαν υποψήφιοι με εθνικιστικό και φιλοευρωπαϊκό προσανατολισμό.
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα από σχεδόν όλα τα εκλογικά τμήματα, ο Νταν έλαβε περίπου το 54% των ψήφων, έναντι 46% του εθνικιστή Γκεόργκε Σιμιόν. Η Ρουμανία, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, έχει πληθυσμό περίπου 19 εκατομμύρια κατοίκους.
Η νίκη του Νταν ήρθε έπειτα από εβδομάδες στις οποίες υπολειπόταν του Σιμιόν στις δημοσκοπήσεις. Ο Σιμιόν, υποστηρικτής των πολιτικών του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και ευρωσκεπτικιστής, έχει εκφραστεί κατά της παροχής στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία.
Αντιθέτως, ο Νταν προέβαλε ως βασικές του προτεραιότητες την καταπολέμηση της διαφθοράς και τη διατήρηση των δεσμών της Ρουμανίας με τους ευρωπαίους εταίρους της.
Ο νέος πρόεδρος θα κληθεί να ορίσει πρωθυπουργό που θα μπορέσει να διαπραγματευθεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία — μια διαδικασία κρίσιμη για τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος της χώρας, το οποίο είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε.
Παράλληλα, θα πρέπει να καθησυχάσει τους επενδυτές και να αποτρέψει πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ρουμανίας.
Απευθυνόμενος στους υποστηρικτές του μετά τη δημοσιοποίηση των μεταδημοσκοπήσεων, ο Νταν ανέφερε πως επίκειται μια δύσκολη περίοδος, αναγκαία για την οικονομική εξισορρόπηση και τη θεμελίωση μιας υγιούς κοινωνίας, καλώντας τους πολίτες να διατηρήσουν την ελπίδα και την υπομονή τους.
Η προεδρία της Ρουμανίας περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την προεδρία του συμβουλίου άμυνας της χώρας — αρμόδιου για θέματα στρατιωτικής βοήθειας — καθώς και την εποπτεία της εξωτερικής πολιτικής. Ο πρόεδρος έχει επίσης δικαίωμα βέτο σε ευρωπαϊκές αποφάσεις που απαιτούν ομοφωνία.
Οι εκλογές στη Ρουμανία διεξήχθησαν την ίδια μέρα με τον πρώτο γύρο των πολωνικών εκλογών. Σε αυτή την αναμέτρηση, ο φιλελεύθερος προπορευόμενος Ράφαλ Τσασκόφσκι αντιμετωπίζει δύο συντηρητικούς υποστηρικτές του Τραμπ, τον Κάρολ Ναβρότσκι και τον Σλάβομιρ Μέντζεν.
Λίγο μετά το κλείσιμο της κάλπης, ο Σιμιόν έγραψε στο Facebook ότι είναι ο νέος πρόεδρος της Ρουμανίας και ότι «επιστρέφει την εξουσία στους Ρουμάνους». Ωστόσο, αργότερα το ίδιο βράδυ παραδέχθηκε την ήττα του.
Η εκλογική διαδικασία της 18ης Μαΐου πραγματοποιήθηκε περίπου έξι μήνες μετά την ακύρωση της αρχικής ψηφοφορίας λόγω καταγγελιών για ρωσική παρέμβαση — κατηγορίες που η Μόσχα αρνείται. Τότε, είχε επικρατήσει ο συντηρητικός και ευρωσκεπτικιστής Καλίν Γκεοργκέσκου, ο οποίος αποκλείστηκε από τη συμμετοχή στις νέες εκλογές.
Σε μια αμφίρροπη πολωνική προεδρική εκλογή στις 18 Μαΐου, ο Ραφάλ Τρζασκόφσκι του κυβερνώντος Πολιτικού Συνασπισμού (KO) προηγήθηκε οριακά στον πρώτο γύρο, σύμφωνα με δημοσκόπηση εξόδου της Ipsos.
Ο Τρζασκόφσκι, δήμαρχος της Βαρσοβίας και μέλος του φιλοευρωπαϊκού, φιλελεύθερου-κεντρώου συνασπισμού KO του πρωθυπουργού Ντόναλντ Τουσκ, εξασφάλισε το 30,8% των ψήφων, με μικρή διαφορά από τον συντηρητικό ιστορικό Κάρολ Ναβρότσκι με 29,1%, ο οποίος υποστηρίζεται από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS).
Ο Τρζασκόφσκι, ένας έμπειρος πολιτικός με φιλελεύθερη, αστική βάση, έρχεται σε αντίθεση με τον Ναβρότσκι, έναν νεοφερμένο που δεν έχει εκλογική εμπειρία, αλλά υποστηρίζεται από τους συντηρητικούς, αγροτικούς και εθνικιστές ψηφοφόρους του PiS.
Οι κάλπες άνοιξαν στις 7 π.μ. τοπική ώρα και έκλεισαν στις 9 μ.μ., με περίπου 29 εκατομμύρια επιλέξιμους ψηφοφόρους να συμμετέχουν.
Ένα σταυροδρόμι για το έθνος
Η προεδρική κούρσα της Πολωνίας φέρνει αντιμέτωπους δύο υποψηφίους με εντελώς διαφορετικά οράματα και θα αποφασίσει εάν η Βαρσοβία θα εμβαθύνει την φιλοευρωπαϊκή της πορεία υπό τον πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ ή θα ακολουθήσει μια εθνικιστική πορεία. Στην Πολωνία, ο πρόεδρος έχει την εξουσία να ασκήσει βέτο σε νομοθεσία και θα επιτρέψει στον νέο πρόεδρο είτε να υποστηρίξει είτε να εμποδίσει τις μεταρρυθμίσεις και την ατζέντα της κυβέρνησης του Τουσκ.
Ο Τρζασκόφσκι υποστηρίζει την βαθιά ενσωμάτωση της Πολωνίας στην ΕΕ, πιέζοντας για έναν κεντρικό ρόλο στη χάραξη ευρωπαϊκής πολιτικής. Υποστηρίζει τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία και πρόσφατα εξέφρασε την υποστήριξή του για μια πιο σκληρή στάση κατά της επιπλέον μετανάστευσης.
Ο Ναβρότσκι, ένας σκεπτικιστής προς την ΕΕ, υποστηρίζει την πολωνική κυριαρχία και μια ισχυρή συμμαχία ΗΠΑ-Πολωνίας. Λέει ότι εμπνέεται από το όραμα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ «Να κάνουμε την Αμερική ξανά μεγάλη» και αντιτίθεται σε οποιαδήποτε περαιτέρω απελευθέρωση των αμβλώσεων και των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+, με πολιτικές που ευθυγραμμίζονται με τις παραδοσιακές, καθολικές αρχές του PiS.
Κάποιοι ψηφοφόροι αναμένουν ότι αυτές οι εκλογές θα σπάσουν το πολιτικό αδιέξοδο.
«Νομίζω ότι για πολλούς Πολωνούς, αυτές είναι πολύ σημαντικές εκλογές, μια συνάντηση διαφορετικών οραμάτων για τη χώρα», δήλωσε στο NTD ένας Πολωνός, ο οποίος θέλησε να παραμείνει ανώνυμος, καθώς τα συναισθήματα ήταν έντονα κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας.
«Ελπίζω ότι, παρά όλες τις διαφορές που υπάρχουν τώρα στην Πολωνία, ο νέος πρόεδρος θα καταφέρει να συμβάλει στη μείωση των κοινωνικών διαιρέσεων στη χώρα, με μεγαλύτερη συμφωνία, αρμονία στην κοινωνική ζωή».
Επαναληπτικές εκλογές την 1η Ιουνίου
Εάν κανένας υποψήφιος δεν κερδίσει πάνω από το 50% των ψήφων, είναι πιθανό ο Τρζασκόφσκι και ο Ναβρότσκι να αναμετρηθούν πρόσωπο με πρόσωπο σε έναν επαναληπτικό γύρο εκλογών που θα διεξαχθεί την 1η Ιουνίου.
«Πάμε για τη νίκη. Είπα ότι θα είναι κοντά και είναι κοντά», δήλωσε ο Τρζασκόφσκι στους υποστηρικτές του. «Υπάρχει πολλή, πολλή δουλειά μπροστά μας και χρειαζόμαστε αποφασιστικότητα».
Ο Ναβρότσκι είπε επίσης στους υποστηρικτές του ότι ήταν σίγουρος για τη νίκη στον δεύτερο γύρο.
Στο ψηφοδέλτιο περιλαμβάνονται 13 υποψήφιοι για την προεδρία, συμπεριλαμβανομένου του δεξιού υποψηφίου Σλάβομιρ Μέντσεν από το κόμμα της Συνομοσπονδίας, του προέδρου του Κοινοβουλίου Σιμόν Χολόβνια από το κεντροδεξιό κόμμα Πολωνία 2050 και της Μαγκνταλένα Μπιεζάτ από την Αριστερά.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν παράγοντες που παίζουν ρόλο για τον πιθανό επαναληπτικό γύρο, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει τον Μέντσεν, ο οποίος είναι δημοφιλής σε διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το TikTok με πολλούς νεαρούς υποστηρικτές, στον δεύτερο γύρο ψηφοφορίας ως σκοτεινό άλογο.
Ο Κριστόφ Ολεσίνσκι, Πολωνός σχεδιαστής, δήλωσε στο NTD ότι ο Μέντσεν είναι ένας από τους τρεις υποψηφίους που υποστηρίζει.
«Εύχομαι η μελλοντική κυβέρνηση της Πολωνίας να συνεργαστεί με την τρέχουσα κυβέρνηση Τραμπ, επειδή όλα έχουν να κάνουν με την πραγματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση φαίνεται να έχει κάποιες φιλοδοξίες να ελέγξει τις ζωές των ανθρώπων, και αυτό είναι κάτι που δεν υποστηρίζω.
«Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν μια πραγματική δημοκρατία και όχι ψυχολογικό πόλεμο», είπε.
Επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή και παγκόσμια πολιτική
Αυτές οι πολωνικές εκλογές έρχονται σε μια πολιτική συγκυρία για την ΕΕ, που χαρακτηρίζεται από τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, την αύξηση της υποστήριξης για συντηρητικές αξίες μετά από δεκαετίες αριστερισμού και τις στενότερες σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ.
Από την έναρξη του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ως το πέμπτο πιο πυκνοκατοικημένο μέλος της ΕΕ και η έκτη μεγαλύτερη οικονομία, η Πολωνία έχει αποκτήσει νέο κύρος στην ευρωπαϊκή σκηνή.
Στις 7 Μαΐου, μόλις μία ημέρα μετά την ορκωμοσία του Γερμανού καγκελάριου Φρήντριχ Μερτς, ο τελευταίος επισκέφθηκε τη Βαρσοβία για να συναντήσει τον Τουσκ, μετά από συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι.
Δύο ημέρες αργότερα, στις 9 Μαΐου για την «Ημέρα της Ευρώπης», ο Τουσκ ταξίδεψε στο Νανσί της Γαλλίας, για να υπογράψει μια νέα γαλλο-πολωνική συνθήκη φιλίας με τον Μακρόν, δηλώνοντας μια «μη αναστρέψιμη ενότητα» μεταξύ των δύο εθνών.
Την επόμενη μέρα, ο Τουσκ συνάντησε τον Μακρόν, τον Μερτς και τον πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Κηρ Στάρμερ στο Κίεβο, ζητώντας συλλογικά άμεση, άνευ όρων κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Γεωγραφικά, η Πολωνία χρησιμεύει ως ανάχωμα μεταξύ του ΝΑΤΟ και της ρωσικής επιρροής, συνορεύοντας με τη Λευκορωσία στα ανατολικά και την Ουκρανία στα νότια, καθιστώντας την κρίσιμο πυλώνα της περιφερειακής ασφάλειας.
Η Πολωνία έχει πιέσει για ισχυρές αμυντικές πολιτικές του ΝΑΤΟ και, μετά την ολοκληρωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η Πολωνία εξέφρασε γρήγορα την υποστήριξή της στο Κίεβο και ανέλαβε δράση για να γίνει μια από τις μεγαλύτερες πηγές στρατιωτικής βοήθειας της Ουκρανίας και καταφύγιο για τους Ουκρανούς που εγκατέλειπαν τη βία.
Το 2025, οι περισσότεροι άνθρωποι είναι αχώριστοι από τους φορητούς υπολογιστές και τα smartphone τους. Με αυτή την εξοικείωση έχει έρθει και μια επιφυλακτικότητα για τους κινδύνους του κλικ σε ανεπιθύμητα email, SMS ή μηνύματα WhatsApp.
Υπάρχει όμως μια νέα απειλή, που ονομάζεται επιθέσεις μηδενικού κλικ, οι οποίες προηγουμένως στόχευαν μόνο VIP ή τους πολύ πλούσιους λόγω του κόστους και της πολυπλοκότητάς τους.
Μια επίθεση μηδενικού κλικ είναι μια κυβερνοεπίθεση που χακάρει μια συσκευή χωρίς ο χρήστης να κάνει κλικ σε τίποτα. Μπορεί να συμβεί απλώς λαμβάνοντας ένα μήνυμα, μια κλήση ή ένα αρχείο. Ο εισβολέας χρησιμοποιεί κρυφά ελαττώματα σε εφαρμογές ή συστήματα για να αναλάβει τον έλεγχο της συσκευής, χωρίς να απαιτείται καμία ενέργεια από τον χρήστη και ο χρήστης παραμένει ανυποψίαστος για την επίθεση.
«Παρόλο που η ευαισθητοποίηση του κοινού έχει αυξηθεί πρόσφατα, αυτές οι επιθέσεις έχουν εξελιχθεί σταθερά με την πάροδο των ετών, και γίνονται πιο συχνές καθώς τα smartphone και οι συνδεδεμένες συσκευές πολλαπλασιάζονται», δήλωσε στην Epoch Times ο Νέιθαν Χάους, διευθύνων σύμβουλος της StationX, μιας πλατφόρμας εκπαίδευσης στον κυβερνοχώρο με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο.
«Το βασικό τρωτό σημείο βρίσκεται στο λογισμικό και όχι στον τύπο της συσκευής, πράγμα που σημαίνει ότι οποιαδήποτε συνδεδεμένη συσκευή με εκμεταλλεύσιμες αδυναμίες θα μπορούσε ενδεχομένως να στοχοποιηθεί», είπε.
Ο Άρας Ναζαρόβας, ερευνητής ασφάλειας πληροφοριών στην Cybernews, δήλωσε στην Epoch Times γιατί οι επιθέσεις μηδενικού κλικ στοχεύουν περισσότερο VIP παρά απλούς ανθρώπους.
«Δεδομένου ότι η εύρεση προγραμμάτων εκμετάλλευσης ευπάθειας μηδενικού κλικ είναι δύσκολη και δαπανηρή, τις περισσότερες φορές χρησιμοποιούνται για την απόκτηση πρόσβασης σε πληροφορίες σε σημαίνοντα πρόσωπα, όπως πολιτικούς ή δημοσιογράφους σε αυταρχικά καθεστώτα», είπε.
«Χρησιμοποιούνται συχνά σε στοχευμένες καμπάνιες. Η χρήση αυτών των προγραμμάτων για την κλοπή χρημάτων είναι σπάνια.»
Τον Ιούνιο του 2024, το BBC ανέφερε ότι η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok είχε παραδεχτεί ότι ένας «πολύ περιορισμένος» αριθμός λογαριασμών, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του μέσου ενημέρωσης CNN, είχε παραβιαστεί.
Ενώ η ByteDance, ιδιοκτήτρια του TikTok, δεν επιβεβαίωσε τη φύση της παραβίασης, εταιρείες κυβερνοασφάλειας όπως η Kaspersky και η Assured Intelligence υπέδειξαν ότι προήλθε από ένα πρόγραμμα εκμετάλλευσης ευπάθειας μηδενικού κλικ.
«Το κομμάτι που απαιτεί υψηλά επίπεδα πολυπλοκότητας είναι η εύρεση σφαλμάτων που επιτρέπουν τέτοιες επιθέσεις και η εγγραφή (κώδικα) exploit για αυτά τα σφάλματα», δήλωσε ο Ναζαρόβας.
«Είναι μια αγορά δισεκατομμυρίων δολαρίων εδώ και χρόνια, που πωλεί προγράμματα και αλυσίδες προγραμμάτων εκμετάλλευσης ευπάθειας μηδενικού κλικ. Ορισμένοι μεσίτες τέτοιων προγραμμάτων της γκρίζας/σκοτεινής αγοράς συχνά προσφέρουν 500.000 έως 1 εκατομμύριο δολάρια για την αγορά αλυσίδων τους για δημοφιλείς συσκευές και εφαρμογές.»
Ένας συμμετέχων επιθεωρεί το νέο iPhone 16 Pro Max κατά τη διάρκεια εκδήλωσης στα κεντρικά γραφεία της Apple στο Cupertino της Καλιφόρνια, στις 9 Σεπτεμβρίου 2024. Οι ειδικοί προειδοποιούν για αύξηση των επιθέσεων μηδενικού κλικ: κυβερνοεπιθέσεων που θέτουν σε κίνδυνο συσκευές χωρίς καμία αλληλεπίδραση χρήστη. (Justin Sullivan/Getty Images)
Ο Ναζαρόβας πρόσθεσε ότι ενώ οι απλοί χρήστες έχουν πληγεί στο παρελθόν από επιθέσεις «drive-by» με μηδενικό κλικ, αυτές είναι επιθέσεις που εμφανίζονται μετά την ακούσια εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού σε μια συσκευή, συχνά χωρίς καν να το συνειδητοποιεί ο χρήστης. Έχουν γίνει πιο σπάνιες με την αυξανόμενη γκρίζα αγορά για προγράμματα εκμετάλλευσης ευπάθειας.
Ο Χάους δήλωσε ότι αυτά τα προγράμματα συχνά αναζητούν ευπάθειες σε λογισμικό και εφαρμογές των οποίων η ανακάλυψη κοστίζει, πράγμα που σημαίνει ότι οι δράστες είναι συνήθως «εθνικοί φορείς ή ομάδες με υψηλή χρηματοδότηση».
Διευρυμένες αγορές κατασκοπευτικού λογισμικού
Παρόλο που έχουν υπάρξει πρόσφατες καινοτομίες στην Τεχνητή Νοημοσύνη που έχουν κάνει ορισμένα κυβερνοεγκλήματα όπως η κλωνοποίηση φωνής ή το vishing πιο διαδεδομένα, ο Ναζαρόβας λέει ότι δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία ότι αυτό έχει αυξήσει τον κίνδυνο από επιθέσεις μηδενικού κλικ.
Ο Χάους δήλωσε ότι οι άνθρωποι θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την Τεχνητή Νοημοσύνη για να «γράψουν αλυσίδες εκμετάλλευσης μηδενικού κλικ για άτομα που διαφορετικά δεν θα είχαν τον χρόνο, την εμπειρία ή τις γνώσεις για να μπορέσουν να ανακαλύψουν και να γράψουν προγράμματα εκμετάλλευσης ευπάθειας μηδενικού κλικ».
Ωστόσο, είπε, η αύξηση των επιθέσεων μηδενικού κλικ τα τελευταία χρόνια «πηγάζει κυρίως από τις διευρυμένες αγορές κατασκοπευτικού λογισμικού και τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα εξελιγμένων προγραμμάτων εκμετάλλευσης ευπάθειας παρά από τεχνικές που βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη».
Είπε ότι οι επιθέσεις μηδενικού κλικ υπάρχουν εδώ και πάνω από μια δεκαετία, με πιο διαβόητη την υπόθεση spyware (κακόβουλου λογισμικού) Pegasus.
Τον Ιούλιο του 2021, η εφημερίδα Guardian και 16 άλλα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν μια σειρά άρθρων, ισχυριζόμενα ότι ξένες κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν το λογισμικό Pegasus του ισραηλινού ομίλου NSO για να παρακολουθήσουν τουλάχιστον 180 δημοσιογράφους και πολλούς άλλους στόχους ανά τον κόσμο.
Φερόμενοι στόχοι της παρακολούθησης της Pegasus ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν, ο ηγέτης της ινδικής αντιπολίτευσης Ραχούλ Γκάντι και ο αρθρογράφος της Washington Post Τζαμάλ Κασόγκι, ο οποίος δολοφονήθηκε στην Κωνσταντινούπολη στις 2 Οκτωβρίου 2018.
Η ιστοσελίδα του ισραηλινού spyware Pegasus, 2021. Το Pegasus έχει συνδεθεί με αρκετές διεθνείς επιθέσεις μηδενικού κλικ υψηλού προφίλ τα τελευταία χρόνια. (Mario Goldman/AFP μέσω Getty Images)
Σε μια δήλωση εκείνη την εποχή, ο Όμιλος NSO ανέφερε: «Όπως έχει δηλώσει προηγουμένως η NSO, η τεχνολογία μας δεν είχε καμία σχέση με την αποτρόπαια δολοφονία του Τζαμάλ Κασόγκι».
Στις 6 Μαΐου, ένα δικαστήριο της Καλιφόρνια έδωσε στην μητρική εταιρεία του WhatsApp, Meta, 444.719 δολάρια σε αποζημιώσεις και 167,3 εκατομμύρια δολάρια σε τιμωρητικές αποζημιώσεις, σε μια υπόθεση παραβίασης απορρήτου εναντίον του Ομίλου NSO.
Η καταγγελία για το WhatsApp επικεντρώθηκε στο spyware Pegasus, το οποίο, σύμφωνα με την αγωγή, αναπτύχθηκε «για να εγκαθίσταται εξ αποστάσεως και να επιτρέπει την απομακρυσμένη πρόσβαση και τον έλεγχο πληροφοριών — συμπεριλαμβανομένων κλήσεων, μηνυμάτων και τοποθεσίας — σε κινητές συσκευές που χρησιμοποιούν τα λειτουργικά συστήματα Android, iOS και BlackBerry».
«Παράλληλοι στόχοι»
«Ενώ οι απλοί χρήστες μπορούν περιστασιακά να γίνουν παράπλευροι στόχοι, οι εισβολείς γενικά κρατούν αυτά τα δαπανηρά προγράμματα για άτομα των οποίων οι πληροφορίες είναι ιδιαίτερα πολύτιμες ή ευαίσθητες», δήλωσε ο Ναζαρόβας.
Σύμφωνα με τον Ναζαρόβας, οι εταιρείες προσφέρουν στους χάκερ «βραβεία για ιούς» για να τους παρακινήσουν να βρουν αυτά τα προγράμματα και να τα αναφέρουν στην εταιρεία, αντί να τα πουλήσουν σε έναν μεσίτη που στη συνέχεια τα πουλάει σε μέρη που τα χρησιμοποιούν παράνομα.
Ο Χάους δήλωσε ότι η άμυνα κατά των επιθέσεων μηδενικού κλικ είναι «δύσκολη», αλλά ορισμένα απλά βήματα κυβερνοασφάλειας μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο.
«Οι χρήστες θα πρέπει πάντα να διατηρούν το λογισμικό και τα λειτουργικά συστήματα ενημερωμένα, να επανεκκινούν τακτικά τις συσκευές τους και να χρησιμοποιούν ενισχυμένες λειτουργίες ασφαλείας όπως η λειτουργία lockdown της Apple, ειδικά αν πιστεύουν ότι είναι στόχοι υψηλού κινδύνου», είπε.
Ο Χάους δήλωσε ότι όποιες προφυλάξεις και αν ληφθούν, είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε ότι «οι εξαιρετικά εξελιγμένες επιθέσεις — όπως αυτές από προηγμένους αντιπάλους εθνών-κρατών — μπορούν να παρακάμψουν ακόμη και τις πιο ισχυρές άμυνες».
(Anna Varavva/The Epoch Times)
Ο Ναζαρόβας είπε ότι πολλοί μεγάλοι τεχνολογικοί παίκτες, όπως η Apple, η Google και η Microsoft, συλλέγουν εκτεταμένα δεδομένα τηλεμετρίας από δισεκατομμύρια συσκευές και χρησιμοποιούν τα δεδομένα για την ανίχνευση εκμεταλλεύσεων μηδενικού κλικ και άλλων εξελιγμένων επιθέσεων. Τα δεδομένα τηλεμετρίας είναι πληροφορίες που συλλέγονται εξ αποστάσεως από συσκευές όπως τηλέφωνα και υπολογιστές. Αυτά τα δεδομένα, ειδικά σχετικά με τη χρήση και τη συμπεριφορά των εφαρμογών, αποστέλλονται σε ένα κεντρικό σύστημα για να βοηθήσουν στη βελτίωση της απόδοσης, την επίλυση προβλημάτων ή την παρακολούθηση της δραστηριότητας.
«Όταν εντοπίζονται ευπάθειες που επιτρέπουν τέτοιες επιθέσεις, μπορούν να διορθωθούν γρήγορα και να διατεθούν σχεδόν αμέσως σε δισεκατομμύρια ανθρώπους, χάρη στις αυτόματες ενημερώσεις», δήλωσε ο Ναζαρόβας.
Τη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, το 2022, εξαπέλυσε η Μόσχα στις 18 Μαΐου, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, με αποτέλεσμα την καταστροφή κατοικιών και τον θάνατο τουλάχιστον μίας γυναίκας.
Η επίθεση καταγράφηκε μόλις μία ημέρα πριν από την κρίσιμη τηλεφωνική επικοινωνία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, με αντικείμενο την πιθανότητα κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου.
Η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών ανέφερε ότι υπάρχουν ενδείξεις πως η Ρωσία σχεδίαζε να εκτοξεύσει την ίδια ημέρα ένα διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο ως ένδειξη ισχύος προς τη Δύση, εν όψει των πιθανών ειρηνευτικών συνομιλιών. Από ρωσικής πλευράς δεν υπήρξε άμεση τοποθέτηση επί του ζητήματος.
Σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης των εντάσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έπειτα από την επεισοδιακή συνάντηση του Φεβρουαρίου στον Λευκό Οίκο, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συναντήθηκε στις 18 Μαΐου, στο Βατικανό, με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, στην τελετή ενθρόνισης του νέου Πάπα, Λέοντα ΙΔ΄.
Ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε εποικοδομητική τη συνάντηση με τους Αμερικανούς αξιωματούχους, δημοσιεύοντας και σχετικές φωτογραφίες όπου εμφανίζονται να συνομιλούν σε εξωτερικό χώρο. Σύμφωνα με ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, η συζήτηση διήρκεσε 40 λεπτά.
Ο Ζελένσκι φέρεται να επανέλαβε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε ουσιαστική διπλωματική διαδικασία και τόνισε την ανάγκη για πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση πυρός το συντομότερο δυνατό.
Μετά τη λειτουργία ενθρόνισης στο Βατικανό, ο Ζελένσκι συναντήθηκε και με τον νέο προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Στις 16 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη δια ζώσης συνάντηση εκπροσώπων Ουκρανίας και Ρωσίας έπειτα από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου, υπό την πίεση του Αμερικανού προέδρου για σύναψη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει την πρόθεσή του να δώσει τέλος στον πόλεμο το ταχύτερο δυνατό.
Οι δύο πλευρές φέρεται να συμφώνησαν επί της αρχής στην ανταλλαγή 1.000 αιχμαλώτων, χωρίς ωστόσο να καταλήξουν σε τελική συμφωνία, καθώς – σύμφωνα με μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας – η Μόσχα έθεσε όρους που κρίθηκαν απαράδεκτοι.
Μιλώντας στο Συνέδριο Ασφαλείας του Μονάχου στην Ουάσιγκτον, στις 7 Μαΐου, ο Τζ. Ντ. Βανς ανέφερε ότι η ρωσική ηγεσία απαιτεί υπερβολικές παραχωρήσεις στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου. Όπως είπε, η πρώτη πρόταση της Ρωσίας χαρακτηρίστηκε από τις ΗΠΑ ως μη ρεαλιστική, ωστόσο σημείωσε ότι έτσι εξελίσσονται συχνά οι διαπραγματεύσεις.
Σε συνέντευξή του στο Fox News, στις 9 Μαΐου, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος δήλωσε ότι ο Πούτιν απαίτησε την παράδοση εδαφών από πλευράς Ουκρανίας, τα οποία η Ρωσία ούτε έχει καταλάβει ούτε έχει κατακτήσει.
Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνομιλήσουν με τον Τραμπ πριν την κλήση Πούτιν
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς δήλωσε στις 18 Μαΐου ότι ο ίδιος και οι ηγέτες του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Πολωνίας προγραμματίζουν τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ πριν από την επικείμενη κλήση του Αμερικανού προέδρου προς τον Πούτιν, η οποία έχει οριστεί για τις 19 Μαΐου.
Την προηγούμενη εβδομάδα, οι τέσσερις Ευρωπαίοι ηγέτες επισκέφθηκαν το Κίεβο και ζήτησαν την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, σε περίπτωση που ο Πούτιν δεν αποδεχθεί κατάπαυση του πυρός. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες τον πλαισίωσαν και στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Τραμπ στις 16 Μαΐου, αμέσως μετά τη λήξη των ρωσο-ουκρανικών διαπραγματεύσεων.
Ο Πούτιν δεν συμμετείχε αυτοπροσώπως στις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Τουρκία, που διεξήχθησαν στις 16 Μαΐου, με επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας τον προεδρικό σύμβουλο Βλαντιμίρ Μεντίνσκι.
Στις 17 Μαΐου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Πούτιν στις 19 Μαΐου, στις 10 το πρωί. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε ότι τα θέματα της συζήτησης θα είναι η «αιματοχυσία» που στοιχίζει τη ζωή σε περισσότερους από 5.000 Ρώσους και Ουκρανούς στρατιώτες εβδομαδιαίως, καθώς και οι εμπορικές σχέσεις.
Η συμμαχία της δεξιάς που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και έναν χρόνο στην Πορτογαλία επικράτησε στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την Κυριακή, ενώ το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατέγραψε απώλειες και το κόμμα Chega ενισχύθηκε σημαντικά, σύμφωνα με τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα.
Χωρίς να περιλαμβάνονται ακόμη τα αποτελέσματα της ψήφου των Πορτογάλων του εξωτερικού, τα οποία αναμένονται τις επόμενες ημέρες, η συμμαχία του πρωθυπουργού Λουίς Μοντενέγκρου έλαβε 32,7%, το Σοσιαλιστικό Κόμμα 23,4%, ενώ το Chega ακολούθησε με 22,6%.
Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Πέντρο Νούνες Σάντος, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το αποτέλεσμα. Όπως δήλωσε, θα ζητήσει τη διεξαγωγή εσωκομματικών εκλογών, στις οποίες δεν θα είναι υποψήφιος.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που είχε κυβερνήσει τη χώρα επί οκτώ συναπτά έτη μέχρι το 2023, καταγράφει σημαντική πτώση σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις.
Χωρίς απόλυτη πλειοψηφία η νίκη της Δεξιάς
Ο Λουίς Μοντενέγκρου εξασφάλισε τη νίκη της συμμαχίας του, όμως η Δεξιά δεν διαθέτει τον απαιτούμενο αριθμό εδρών για τον σχηματισμό κυβέρνησης πλειοψηφίας. Οι επόμενες ημέρες αναμένεται να είναι κρίσιμες για τη διερεύνηση ενδεχόμενων συνεργασιών ή συμφωνιών ανοχής με μικρότερα κόμματα του κεντρώου χώρου.
Στο παρόν στάδιο, δεν υπάρχουν ενδείξεις πρόθεσης συνεργασίας με το Chega από την πλευρά του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι η Δημοκρατική Συμμαχία στοχεύει σε κυβερνητική σταθερότητα χωρίς να προχωρήσει σε συγκλίσεις πέραν συγκεκριμένων ιδεολογικών γραμμών.
Η πρόωρη εκλογική αναμέτρηση προκηρύχθηκε μετά την παραίτηση του πρώην πρωθυπουργού Αντόνιο Κόστα, τον Νοέμβριο του 2023, έπειτα από δικαστική έρευνα που αφορούσε κυβερνητικά στελέχη και συνεργάτες του. Αν και ο ίδιος δεν βαρύνθηκε τελικά με επίσημες κατηγορίες, η πολιτική πίεση οδήγησε στην αποχώρησή του και στην προκήρυξη εκλογών από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Μαρσέλο Ρεμπέλο ντε Σόουζα.
Το Chega, που κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό από την ίδρυσή του, καθίσταται πλέον η τρίτη πολιτική δύναμη στη νέα Βουλή. Η αύξηση της εκλογικής του επιρροής επηρεάζει τους συσχετισμούς εντός του κοινοβουλίου, δημιουργώντας νέα δεδομένα ως προς τη διαμόρφωση κυβερνητικών πλειοψηφιών και κοινοβουλευτικών ισορροπιών.
Παράλληλα, μικρότερα κόμματα όπως το Φιλελεύθερο Κόμμα (Iniciativa Liberal – IL), το PAN και το Bloco de Esquerda (Αριστερό Μπλοκ) διατηρούν περιορισμένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, αλλά ενδέχεται να διαδραματίσουν ρόλο στις διαβουλεύσεις που θα ακολουθήσουν για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσουν επίσημα οι διερευνητικές εντολές από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο Λουίς Μοντενέγκρου καλείται είτε να επιτύχει συνεννόηση για στήριξη είτε να διαχειριστεί την πιθανότητα κυβέρνησης μειοψηφίας, εφόσον δεν καταστεί εφικτός ευρύτερος συνασπισμός.
Η πολιτική σταθερότητα θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των πολιτικών δυνάμεων να διαμορφώσουν λειτουργικό κοινοβουλευτικό σχήμα, καθώς το αποτέλεσμα αποτυπώνει μια ισχυρή πολυφωνία και την ανάγκη για διακομματικό διάλογο.
«Η σημερινή μας συνομιλία αποτελεί την πιο αποτελεσματική διάψευση της φημολογούμενης έλλειψης ενδιαφέροντος της νέας γερμανικής κυβέρνησης για τη χώρα μας», δήλωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι μετά την ολοκλήρωση της σημερινής της συνάντησης με τον Γερμανό καγκελάριο Φρήντριχ Μερτς στο κυβερνητικό μέγαρο της Ρώμης, Παλάτσο Κίτζι.
«Οι χώρες μας διαθέτουν τις ισχυρότερες μεταποιητικές βιομηχανίες στην Ευρώπη, το μέλλον τους είναι στενά συνδεδεμένο και οι εμπορικές συναλλαγές μας πέρυσι άγγιξαν τα 150 δισεκατομμύρια ευρώ», πρόσθεσε η Μελόνι.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι στόχος και των δυο χωρών είναι η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων στην Ευρώπη, «διορθώνοντας και τις ζημιές μιας οικολογικής μετάβασης η οποία ήταν υπερβολικά ιδεολογική».
«Δεν μπορεί να υπάρξει βιομηχανική ερημοποίηση, διότι στην έρημο δεν φυτρώνει τίποτα» είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η ιταλογερμανική συνεργασία θα επικεντρωθεί και στη στήριξη της αυτοκινητοβιομηχανίας.
«Με τον καγκελάριο είμαστε σύμφωνοι ότι δεν πρέπει να ρυθμίζεται υπερβολικά το κάθε τί, θεωρώ ότι μια λύση θα ήταν πιθανόν η επιστροφή στην αρχή της επικουρικότητας. Για τον λόγο αυτό, πρέπει να απαλείψουμε τους εσωτερικούς δασμούς, τους οποίους κινδυνεύουμε να επιβάλουμε στους εαυτούς μας», τόνισε η Τζόρτζια Μελόνι.
Σε ό,τι αφορά τον τομέα της άμυνας, συμπλήρωσε ότι η συνεργασία των δυο χωρών θα ενισχυθεί και ότι η κοινοπραξία των ομίλων Leonardo και Rheinmetall, αξίας περίπου 25 δισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί μια πρώτη ένδειξη ευρωπαϊκής άμυνας.
«Ιταλία και Γερμανία μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην κοινή προσπάθεια για να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ευθύνες που, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, η Ευρώπη καλείται να αναλάβει. Θεωρώ ότι η προσπάθειά μας πρέπει να στοχεύει στην οικοδόμηση ενός σταθερού ευρωπαϊκού στυλοβάτη της Ατλαντικής Συμμαχίας, για να πλαισιώσουμε τον αμερικανικό, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής αλληλοσυμπλήρωσης», είπε η επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης.
Για την Ουκρανία, η Μελόνι τόνισε ότι παρά το γεγονός ότι στην Κωνσταντινούπολη οι Ζελένσκι και Πούτιν δεν συναντήθηκαν, θεωρεί σημαντικό ότι οι αντιπροσωπείες συνομίλησαν και ευχήθηκε να είναι αυτό ένα πρώτο βήμα για μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη, με τις αναγκαίες εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα που δέχθηκε την επίθεση.
«Είμαστε και οι δυο φίλοι του Ισραήλ, αλλά ακριβώς γι΄αυτό, δεν μπορούμε να μείνουμε αδιάφοροι μπροστά στα όσα συμβαίνουν στην Γάζα, όπου η κατάσταση είναι όλο και δυσκολότερη και δραματική. Καταβάλλουμε προσπάθειες υπέρ μιας μόνιμης κατάπαυσης των εχθροπραξιών και δεν μπορούν να υπάρξουν αμφισημίες όταν ζητάμε την απελευθέρωση όλων των ομήρων από τη Χαμάς, όπως και για το ότι δεν υπάρχει μέλλον για την παρουσία της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας ή σε μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος», τόνισε επίσης η Ιταλίδα πρωθυπουργός.
Με αναφορά στο μεταναστευτικό, η Μελόνι δήλωσε ότι υπάρχει μεγάλη σύμπτωση απόψεων με τον νέο Γερμανό καγκελάριο και επέμεινε στην ανάγκη να αποτελούν προτεραιότητες η καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων, η προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης, ο σεβασμός της νομιμότητας, η ενίσχυση των επαναπατρισμών και ένα νέο, ισότιμο μοντέλο συνεργασίας με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης των μεταναστών.
«Με χαροποιεί το γεγονός ότι ο καγκελάριος εξέφρασε ενδιαφέρον για ό,τι αφορά τη συμμετοχή στην ομάδα χωρών που συναντιούνται πριν από τις συνόδους κορυφής με αντικείμενο συζήτησης το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί το μεγάλο θέμα της μετανάστευσης και με καινοτόμες λύσεις όπως ήταν, για παράδειγμα, το πρωτόκολλο συνεργασίας μας με την Αλβανία. Θεωρώ ότι υπάρχουν περιθώρια για να συνεργαστούμε πολύ καλά», υπογράμμισε η Μελόνι.
Μιλώντας για το ενεργειακό, δήλωσε ότι η Ιταλία μπορεί να παίξει ρόλο-κλειδί ως κέντρο προμήθειας φυσικού αερίου, ηλεκτρισμού, και πράσινου υδρογόνου, τόσο για το εσωτερικό της ΕΕ όσο και για τις διασυνδέσεις με την Αφρική και τη Μεσόγειο. Όπως ανακοινώθηκε επίσης, η νέα ιταλογερμανική διακυβερνητική διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί στις αρχές του επόμενου έτους στην Ιταλία.
Σε σχετική ερώτηση, η Ιταλίδα πρωθυπουργός απάντησε ότι δεν θεωρεί ότι πρέπει να δώσει συμβουλές στον Γερμανό καγκελάριο σε ό,τι αφορά το ταξίδι που θα πραγματοποιήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες και πρόσθεσε ότι «ο Αμερικανός πρόεδρος εργάζεται με στόχο να υπερασπίσει το συμφέρον της χώρας του και σέβεται τους ηγέτες που κάνουν το ίδιο πράγμα». «Είμαι βέβαιη ότι ο κος Μερτς θα κάνει ακριβώς αυτό», είπε η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης.
Αναφερόμενη στο λεγόμενο «Σχήμα της Βαϊμάρης», το οποίο απαρτίζεται από τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία, αποσαφήνισε ότι η χώρα της είναι διαθέσιμη να πάρει μέρος σε σχήματα που μπορούν να βελτιώσουν το μέλλον της Ευρώπης διότι «στην περίοδο αυτή, όλες οι βεβαιότητες που είχαμε τίθενται υπό αμφισβήτηση και πρέπει να ξανακερδίσουμε και να προστατέψουμε τη θέση μας στον κόσμο».
Απαντώντας σε ερώτηση, τέλος, του ιταλικού πρακτορείου ειδήσεων Ansa, η Τζόρτζια Μελόνι τόνισε:
«Υπάρχει μια ιταλική πρωτοβουλία η οποία δεν σχετίζεται με επιστολή προς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αλλά προς τους εταίρους μας, για να αναρωτηθούμε σχετικά με τις ευρωπαϊκές συμβάσεις και εάν είναι σε θέση, κάποιες δεκαετίες μετά τη συγγραφή τους, να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που μας απασχολούν.»
Όσο για τη χθεσινή δήλωση του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν ότι δεν βρίσκεται επί τάπητος ενδεχόμενη αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία, υπογράμμισε:
«Δεν μπορώ παρά να διαπιστώσω ότι, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η αποστολή στρατευμάτων δεν αποτελεί πλέον θέμα συζήτησης. Ως γνωστόν, εξέφρασα επανειλημμένα τις επιφυλάξεις μου σχετικά με μια πρωτοβουλία αυτού του είδους, ιδίως σε μια στιγμή κατά την οποία όλοι εργαζόμαστε για την προτεραιότητα της άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός, η οποία θα πρέπει να συνοδεύεται από την ανάγκη να συνεχιστεί η στήριξη της Ουκρανίας σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα άμυνάς της και από εγγυήσεις ασφαλείας για τη χώρα που ήταν θύμα επίθεσης. Συνεχίζουμε να είμαστε διαθέσιμοι, όπως πάντα, να συμμετάσχουμε σε κάθε σχήμα, με τους Ευρωπαίους και δυτικούς εταίρους μας, για να επιτευχθεί ο στόχος μιας διαρκούς και δίκαιης ειρήνης. Το να κρατηθεί ενωμένη η Δύση, χωρίς να αποκλειστεί κανείς και με το δικαίωμα να μπορούν όλοι να εκφράζουν την άποψή τους, ήταν για την Ιταλία ανέκαθεν μια προτεραιότητα. Ίσως, σε μια τόσο κρίσιμη φάση σαν και αυτή, είναι αναγκαίο να εγκαταλειφθούν – κάπως – οι υπερβολικά πρωταγωνιστικές τάσεις, οι οποίες κινδυνεύουν να ζημιώσουν την ενότητα της Δύσης, που ήταν και παραμένει βασικής σημασίας για την επίλυση του ουκρανικού.»
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προσκάλεσε όλους τους ηγέτες και τον γενικό γραμματέα του Αραβικού Συνδέσμου για την πρώτη ρωσοαραβική σύνοδο κορυφής στις 15 Οκτωβρίου, όπως μετέδωσαν σήμερα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων, επικαλούμενα ανακοίνωση του Κρεμλίνου.
«Είμαι πεπεισμένος ότι αυτή η συνάντηση θα συνεισφέρει στην περαιτέρω ενίσχυση της αμοιβαία επωφελούς, πολύπλευρης συνεργασίας μεταξύ των χωρών μας και θα βοηθήσει στην εξεύρεση τρόπων για τη διασφάλιση της ειρήνης, της ασφάλειας και της σταθερότητας στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική», δήλωσε ο Πούτιν στην ανακοίνωση, σύμφωνα με το πρακτορείο Interfax.
Ο Αραβικός Σύνδεσμος, ένας περιφερειακός οργανισμός αραβικών κρατών στη Μέση Ανατολή και σε περιοχές της Αφρικής, έχει 22 χώρες-μέλη που έχουν δεσμευθεί, μεταξύ άλλων, να συνεργάζονται σε πολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά ζητήματα στην περιοχή.
Οι αναφορές αυτές έρχονται ύστερα από την τετραήμερη περιοδεία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην περιοχή του Κόλπου αυτή την εβδομάδα, κατά την οποία η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε αρκετές συμφωνίες, μεταξύ των οποίων τη δέσμευση ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τη Σαουδική Αραβία για επενδύσεις στις ΗΠΑ, την πώληση εξοπλιστικού πακέτου αξίας σχεδόν 142 δισεκ. δολαρίων στο βασίλειο και τη σύμπραξη στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε σήμερα ότι ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν θα μπορούσε να συναντηθεί με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υπό την προϋπόθεση, όμως, ότι έχουν επιτευχθεί ορισμένες συμφωνίες. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ δεν διευκρίνισε ποιες συμφωνίες θα απαιτούνταν από την πλευρά της Ρωσίας. Ο Πούτιν και ο Ζελένσκι δεν έχουν συναντηθεί από τον Δεκέμβριο του 2019.
Ο πρόεδρος Ζελένσκι είχε προκαλέσει τον ηγέτη του Κρεμλίνου να συναντηθούν στην Τουρκία αυτήν την εβδομάδα, όμως αντ’ αυτού ο Πούτιν έστειλε μια ομάδα βοηθών και αξιωματούχων για να συναντήσουν Ουκρανούς διαπραγματευτές την Παρασκευή στο πλαίσιο των πρώτων διμερών, απευθείας συνομιλιών από τον Μάρτιο του 2022.
Η Ουκρανία είπε ότι έθεσε το θέμα μιας συνάντησης Πούτιν-Ζελένσκι κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου ανέφερε πως η Ρωσία θεωρεί πως μια συνάντηση είναι πιθανή, όμως μονάχα ως αποτέλεσμα της εργασίας μεταξύ των δύο πλευρών να «επιτύχουν συγκεκριμένα αποτελέσματα υπό τη μορφή συμφωνιών».
Ο ίδιος πρόσθεσε: «Την ίδια ώρα, όταν υπογράφονται έγγραφα στα οποία οι αντιπροσωπείες έχουν συμφωνήσει, το βασικό και θεμελιώδες πράγμα για εμάς παραμένει ποιος ακριβώς θα υπογράφει αυτά τα έγγραφα εκ μέρους της ουκρανικής πλευράς».
Ο Πεσκόφ δεν επεκτάθηκε περαιτέρω σε αυτό το σχόλιο. Ο Πόυτιν έχει κατά το παρελθόν αμφισβητήσει τη νομιμότητα του Ζελένσκι ως προέδρου, διότι η θητεία του στη θέση αυτή έληξε πέρυσι.
Η Ουκρανία, που τελεί υπό στρατιωτικό νόμο καθώς υπερασπίζεται τον εαυτό της έναντι της Ρωσίας, δεν έχει ορίσει μια ημερομηνία για νέες εκλογές.
