Μέση Ανατολή

Ο Αβινατάν Ορ προσπάθησε να αποδράσει, ο Εϊτάν Μορ μίλησε με ηγέτη της Χαμάς και ο Γιόσεφ Χαΐμ Οχάνα άκουσε τη φωνή του πατέρα του στο ραδιόφωνο μέσα από τις σήραγγες. Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, οικογένειες Ισραηλινών που απελευθερώθηκαν από την αιχμαλωσία της Χαμάς αρχίζουν να μοιράζονται τις πρώτες περιγραφές για τη σωματική και ψυχική τους κατάσταση — και για όσα υπέστησαν τα τελευταία δύο χρόνια στη Γάζα.

Η απελευθέρωση του Αβινατάν Ορ

Την Τετάρτη κυκλοφόρησε ένα συγκινητικό βίντεο που έδειχνε τον 32χρονο Αβινατάν Ορ από το Τελ Αβίβ – ο οποίος είχε απαχθεί από το μουσικό φεστιβάλ Nova μαζί με τη σύντροφό του, Νοά Αργκαμάνι – να χαιρετά τους φίλους του μετά την απελευθέρωσή του. Στο βίντεο, εμφανώς αδύναμος αλλά χαμογελαστός, αστειευόταν λέγοντας πως δεν ήξερε καν αν το βίντεο κατέγραφε, επειδή είχε μείνει αποκομμένος για δύο χρόνια. Ευχαρίστησε τους φίλους του και εξέφρασε τη χαρά του που τους ξαναέβλεπε, σημειώνοντας πως ήταν εξαντλημένος αλλά ανυπομονούσε να τους συναντήσει.

Ο πατέρας του, Γιαρόν Ορ, δήλωσε στο ραδιόφωνο Kan Reshet Bet ότι οι συνθήκες της αιχμαλωσίας ήταν «πέρα από κάθε αντοχή». Είπε ότι, όταν έμαθε τις λεπτομέρειες, κατάλαβε πως το γεγονός ότι ο γιος του επέστρεψε ζωντανός ήταν καθαρό θαύμα. Αποκάλυψε επίσης ότι ο Αβινατάν είχε προσπαθήσει να αποδράσει, αλλά συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε και η κατάστασή του επιδεινώθηκε. Για δύο χρόνια βρισκόταν ολομόναχος μέσα σε σήραγγες, στερημένος κάθε απασχόλησης· κάποια στιγμή τού έδωσαν έναν κύβο του Ρούμπικ, που έγινε ολόκληρος ο κόσμος του. Ο πατέρας του είπε πως δεν ξέρει πώς κατάφερε να διατηρήσει τα λογικά του και επανέλαβε ότι πρόκειται για θαύμα.

Ο Γιαρόν Ορ πρόσθεσε ότι ο γιος του γνώριζε ελάχιστα για όσα συνέβαιναν στο Ισραήλ, καθώς οι απαγωγείς του τον παραπλανούσαν. Του είχαν πει ότι η Νοά Αργκαμάνι είχε ήδη απελευθερωθεί, παρότι παρέμενε αιχμάλωτη. Ήξερε ότι γινόταν πόλεμος, αλλά όχι την έκτασή του· πίστευε μάλιστα πως ο πόλεμος έπρεπε να τελειώσει ακόμη και με τίμημα τη ζωή των ομήρων. Όπως είπε ο πατέρας του, ο Αβινατάν ανέφερε στον πρωθυπουργό και στην οικογένειά του ότι θεωρούσε πως θα έμενε εκεί για χρόνια, έως ότου τελειώσει ο πόλεμος, κι ότι αυτό του φαινόταν σωστό.

 

Η μητέρα του, Ντίτσα Ορ, περιέγραψε στην εφημερίδα Israel Hayom τη συνάντησή τους ως κάτι «πέρα από κάθε φαντασία». Είπε ότι ήταν χίλιες φορές πιο έντονο από ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, πως όλα καιγόντουσαν και άνοιγαν, και ότι δεν είχε ξαναζήσει ποτέ κάτι παρόμοιο. Αποκάλυψε επίσης λεπτομέρειες για την απόπειρα διαφυγής του γιου της: περίπου πριν από έναν χρόνο και λίγους μήνες, στη διάρκεια μαχών στην περιοχή, μια βομβιστική επίθεση προκάλεσε κατάρρευση μέρους της σήραγγας, δημιουργώντας χάος· τότε, εκείνος προσπάθησε να ξεφύγει, αλλά τον τράβηξαν πίσω όταν ήδη είχε βγάλει το κεφάλι του έξω από το έδαφος. Σύμφωνα με την ίδια, ο πρωθυπουργός τού είπε αργότερα ότι ήταν τυχερός που δεν τα κατάφερε, καθώς υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε, ήταν σχεδόν αδύνατο να φτάσει στα ισραηλινά στρατεύματα.

Η Ντίτσα Ορ είπε πως ο γιος της δεν άκουσε ούτε μία λέξη στα εβραϊκά αυτά τα δύο χρόνια. Είχε αρχίσει να σκέφτεται στα αραβικά και να μεταφράζει στο μυαλό του στα εβραϊκά· μερικές φορές, όπως είπε, του ξέφευγαν αραβικές λέξεις. Εξήγησε πως του απαγορευόταν να μιλά με οποιονδήποτε· μόνο περιστασιακά κάποιος του ψιθύριζε δυο λόγια.

Η Νοά Αργκαμάνι, σύντροφός του, έγραψε σε μια συγκινητική ανάρτηση στην πλατφόρμα X ότι εκείνη κρατήθηκε αιχμάλωτη με παιδιά, γυναίκες και ηλικιωμένους, ενώ ο Αβινατάν ήταν εντελώς μόνος. Εκείνη βρισκόταν κυρίως σε σπίτια, ενώ εκείνος μόνο σε σήραγγες. Η Χαμάς είχε δημοσιεύσει βίντεο και αποδείξεις ότι εκείνη βρισκόταν εν ζωή, αλλά για τον Αβινατάν δεν υπήρχε καμία πληροφορία. Όπως ανέφερε, η ίδια έμεινε αιχμάλωτη για 246 ημέρες, ενώ ο Αβινατάν για 738. Εκείνη απελευθερώθηκε έπειτα από επιχείρηση διάσωσης, ενώ εκείνος μέσω συμφωνίας ανταλλαγής.

Τόνισε όμως πως, παρά τις διαφορετικές συνθήκες, και οι δύο επέστρεψαν στην πατρίδα τους, όσο απίθανο κι αν έμοιαζε αυτό. Περιέγραψε ότι όταν τον είδε ξανά ύστερα από δύο χρόνια, ένιωσε ανείπωτη συγκίνηση, και πρόσθεσε ότι και οι δύο είχαν αντιμετωπίσει τον θάνατο αμέτρητες φορές. Τώρα, μετά από δύο χρόνια χωρισμού, όπως έγραψε, μπορούν επιτέλους να κάνουν μαζί τα πρώτα βήματα της επανόδου τους στο Ισραήλ και να αρχίσουν από κοινού τη μακρά διαδικασία ανάρρωσης. Κατέληξε λέγοντας πως κέρδισαν τον προσωπικό τους πόλεμο και πως έφτασε η ώρα να ξεκινήσουν το κοινό τους ταξίδι.

«Ο ηγέτης της Χαμάς μού είπε ότι θα απελευθερωθώ πρώτος»

Ο Εϊτάν Μορ, που εργαζόταν ως φρουρός ασφαλείας στο φεστιβάλ Nova κοντά στο κιμπούτς Ρεΐμ, ήταν μεταξύ όσων απελευθερώθηκαν ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια αιχμαλωσίας. Οι γονείς του, που τηρούσαν την αργία του Σαββάτου και δεν χρησιμοποιούσαν τα κινητά τους, δεν γνώριζαν καν ότι βρισκόταν στο φεστιβάλ εκείνο το σαββατοκύριακο.

Το πρωί της επίθεσης κατάφερε να επικοινωνήσει για λίγο με τον θείο του· σύμφωνα με μαρτυρίες επιζώντων, εθεάθη για τελευταία φορά να μεταφέρει τα σώματα δύο νεαρών γυναικών σε ασφαλές σημείο, πριν απαχθεί. Όταν συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, μετά την επιστροφή του, τού μετέφερε συγκλονιστικές λεπτομέρειες από την αιχμαλωσία του.

 

Μία από αυτές ήταν και η συνάντησή του με τον Ιζ αλ Ντιν αλ Χαντάντ, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, ο οποίος του είχε πει ότι αν επρόκειτο κάποιος να απελευθερωθεί πρώτος, αυτός θα ήταν εκείνος, επειδή ο πατέρας του δεν συμμετείχε σε διαδηλώσεις, οπότε θα τον έστελναν πίσω πρώτον.

Σε ένα από τα πρώτα βίντεο μετά την επιστροφή του, ο Μορ ανέφερε ότι πάντοτε ένιωθε περήφανος για τους γονείς του και τις αξίες που του μετέδωσαν, προσθέτοντας πως πολλές φορές χρειάστηκε να είναι έξυπνος και όχι απλώς «σωστός».

«Άκουσα τη φωνή του πατέρα μου στο ραδιόφωνο μέσα από τη σήραγγα»

Ο 25χρονος Γιόσεφ Χαΐμ Οχάνα από την Κιριάτ Μαλάχι είχε επίσης απαχθεί από το φεστιβάλ Nova, αφού πρώτα είχε βοηθήσει στη μεταφορά τραυματιών. Μόνο μετά την επιστροφή του αποκαλύφθηκε ότι υπηρετούσε τότε ως στρατιώτης στην Ταξιαρχία Γκιβάτι.

Ο πατέρας του, Αβί Οχάνα, δήλωσε στον ραδιοσταθμό Kan Moreshet ότι για δύο χρόνια δεν μπορούσε να κοιμηθεί από τον πόνο, και τώρα δεν μπορεί να κοιμηθεί από τη χαρά. Χαρακτήρισε το γεγονός «θαύμα πέρα από τη φύση» και επικαλέστηκε τον στίχο «κι αν πορευθώ στη σκιά του θανάτου, δεν θα φοβηθώ κακό, γιατί Εσύ είσαι μαζί μου».

Περιέγραψε τις σκληρές συνθήκες που βίωσε ο γιος του, λέγοντας πως μετά τη συμφωνία για την απελευθέρωση, ο Γιόσεφ και άλλοι επτά όμηροι μεταφέρθηκαν σε έναν βαθύ, στενό λάκκο, όπου δεν μπορούσαν να καθίσουν, παρά μόνο να στέκονται ακουμπώντας στον τοίχο. Δεν υπήρχε οξυγόνο και κινδύνευαν να πεθάνουν από ασφυξία. Όπως είπε, «ήταν κυριολεκτικά σαν τον Ιωσήφ στον λάκκο».

 

Αφηγήθηκε ακόμη πως ο γιος του, μια μέρα, κατάφερε να ακούσει τη φωνή του: η Χαμάς τους είχε δώσει ένα μικρό ραδιόφωνο για να ακούν την προσευχή του μουεζίνη, αλλά εκείνοι παρατήρησαν καλώδια ρεύματος που έφταναν μέχρι την επιφάνεια. Πειραματίστηκαν και τελικά συντονίστηκαν στο ραδιόφωνο Galatz, όπου άκουσαν τον ίδιο τον Αβί Οχάνα να δίνει συνέντευξη. Όπως του είπε ο γιος του, αυτό του έδωσε τεράστια δύναμη για να αντέξει.

Ο πατέρας του κατέληξε συγκινημένος λέγοντας ότι πρόκειται για θαύμα για ολόκληρο τον λαό του Ισραήλ· κάθε προσευχή και κάθε δάκρυ που χύθηκε ήταν, όπως είπε, μέρος αυτής της λύτρωσης. Δήλωσε ότι έμαθε πως ακόμη κι όταν όλα μοιάζουν χαμένα, τίποτα δεν χάνεται πραγματικά, διότι «ο Θεός δεν ξεχνά κανέναν». Αν ο Γιόσεφ γύρισε ζωντανός από τον λάκκο, συνέχισε, τότε και ο λαός του Ισραήλ θα σωθεί· «όλοι θα λυτρωθούμε, Θεού θέλοντος».

Ο Ελκάνα Μποχμπότ επανενώνεται με την οικογένειά του

Ο 36χρονος Ελκάνα Μποχμπότ από τη Μεβασέρετ Σιόν είχε επίσης απαχθεί από το φεστιβάλ Nova, όπου εργαζόταν στην ομάδα παραγωγής. Κατά την επίθεση, βοηθούσε στη φροντίδα και απομάκρυνση τραυματιών προτού συλληφθεί και μεταφερθεί στη Γάζα.

Η οικογένειά του δήλωσε στο Channel 12 ότι πέρασε όλη την περίοδο αιχμάλωτος υπόγεια, δεμένος στις σήραγγες, κάτι που αλλοίωσε την αίσθηση του χρόνου. Παρ’ όλα αυτά θυμόταν την επέτειο του γάμου του και ζήτησε από έναν φρουρό την άδεια να κάνει μπάνιο προς τιμήν της ημέρας. Αρχικά, ο απαγωγέας τού είπε να καθίσει σιωπηλός, αλλά μετά από επίμονη παράκληση, υπέκυψε και του επέτρεψε να λουστεί.

 

Ιατρικά, ο Μποχμπότ υποφέρει τώρα από στομαχικούς πόνους λόγω υπερφαγίας πριν από την απελευθέρωση, καθώς και από πόνους στη μέση και τα πόδια ύστερα από μήνες ακινησίας. Η μητέρα του, Ρουχάμα, είπε ότι τον κοιτά συνεχώς για να βεβαιωθεί πως είναι πραγματικά καλά. Από το Ιατρικό Κέντρο Sheba, η σύζυγός του, Ρίβκα, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς τον Θεό που τους κράτησε ζωντανούς και τους έφερε ως εδώ, λέγοντας πως περίμενε δύο χρόνια για να προφέρει αυτά τα λόγια και ακόμη δεν μπορεί να πιστέψει ότι ο άντρας της επέστρεψε.

Αποκάλυψε επίσης ότι τους τελευταίους μήνες της αιχμαλωσίας ο σύζυγός της υπέστη βαριά κακομεταχείριση και πείνα, αλλά λίγο πριν από την απελευθέρωσή του οι απαγωγείς άρχισαν να τον ταΐζουν περισσότερο «ώστε να φαίνεται καλύτερα στα μάτια του κόσμου». Η σύζυγος ανέφερε πως «σήμερα υποφέρει ακόμη, αλλά με την ιατρική φροντίδα και τη δική του δύναμη θα αναρρώσει – αργά αλλά σταθερά».

Μιλώντας για την επανένωση με τον γιο τους Ραάμ, είπε ότι ήταν «η πιο συγκινητική ημέρα της ζωής μου – περισσότερο κι από τον γάμο μας. Τους είδα και τους δύο να ξαναγεννιούνται μπροστά στα μάτια μου».

Του Oren Shalom

Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται οι προετοιμασίες για το άνοιγμα του μεθοριακού περάσματος της Ράφα προς την Αίγυπτο, σύμφωνα με τον Συντονιστή Κυβερνητικών Δραστηριοτήτων στα Εδάφη (COGAT), που υλοποιεί τις πολιτικές της ισραηλινής κυβέρνησης στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας.

Όπως αναφέρει ο COGAT σε δήλωσή της στην Epoch Times, «οι προετοιμασίες για το άνοιγμα του περάσματος Ράφα για τη διέλευση προσώπων βρίσκονται σε πλήρη συντονισμό μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου, σύμφωνα με τη συμφωνία που έχει υπογραφεί».

Η ακριβής ημερομηνία για το άνοιγμα της διόδου θα ανακοινωθεί αργότερα, καθώς Ισραήλ και Αίγυπτος συνεχίζουν τις απαραίτητες διαδικασίες. Ο COGAT τόνισε ακόμη: «Ανθρωπιστική βοήθεια δεν θα διακινείται μέσω του περάσματος Ράφα.

Μόνο η διέλευση προσώπων θα επιτρέπεται, αφού ποτέ δεν συμφωνήθηκε να περάσει βοήθεια από αυτό το σημείο». Ωστόσο, επισημάνθηκε ότι η διεθνής ανθρωπιστική βοήθεια προς τη Γάζα εξακολουθεί να εισέρχεται μέσω του περάσματος Καρίμ Σαλόμ με το Ισραήλ, καθώς και από άλλα συνοριακά σημεία.

Οι εξελίξεις αυτές έρχονται εν μέσω αυξημένης ανησυχίας στο Ισραήλ για τη βραδεία επιστροφή των σορών ομήρων από τη Χαμάς. Σε απάντηση, ο ισραηλινός στρατός προανήγγειλε περικοπή στις παραδόσεις βοήθειας προς τη Λωρίδα της Γάζας.

Ο Χάζεμ Κάθεμ, εκπρόσωπος της Χαμάς, ανέφερε στις 15 Οκτωβρίου μέσω της πλατφόρμας Telegram ότι η οργάνωση εργάζεται για την επιστροφή των σορών των ομήρων, στο πλαίσιο της εφαρμογής της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Σε ό,τι αφορά τους εναπομείναντες ομήρους, ο Λευκός Οίκος δήλωσε πως δεν έχει πεισθεί ότι η Χαμάς παραβίασε τη συμφωνία, υπογραμμίζοντας ότι προτεραιότητα παραμένει η απελευθέρωση όλων των εν ζωή ομήρων.

Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου: «Η κατανόηση που είχαμε με αυτούς ήταν ότι θα λάβουμε όλους τους ζωντανούς ομήρους, κάτι που το σεβάστηκαν. Αυτή τη στιγμή έχουμε θέσει σε εφαρμογή έναν μηχανισμό συνεργασίας με διαμεσολαβητές και με τη Χαμάς, ώστε να εντοπίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες σορούς. Συνεχίζουμε να παραδίδουμε τις πληροφορίες που έχουμε από το Ισραήλ και θα συνεχίσουμε τις προσπάθειες καλόπιστα μέχρι να εξαντλήσουμε κάθε περιθώριο».

Αξιωματούχοι διαβεβαίωσαν ότι κανείς δεν θα εγκαταλειφθεί και καταβάλλονται προσπάθειες για την επιστροφή όλων των σορών των ομήρων στις οικογένειές τους, ενδεχομένως με τη συνδρομή της Τουρκίας και άλλων κυβερνήσεων.

«Συλλέγουμε πολλές πληροφορίες, πιθανότατα θα δημιουργήσουμε ένα πρόγραμμα στο οποίο θα ζητήσουμε από τον κόσμο βοήθεια στον εντοπισμό σορών και θα δώσουμε ανταμοιβές για τέτοιες ενέργειες», ανέφερε ο αξιωματούχος.

Ο Ντόναλντ Τραμπ τοποθετήθηκε επίσης στο ζήτημα, σημειώνοντας ότι συνεχίζονται οι προσπάθειες για την ανάκτηση όλων των σορών, χαρακτηρίζοντας ωστόσο τη διαδικασία «μακάβρια, αφού απαιτεί εκταφές και διαχωρισμούς των σορών».

Σε διαφορετικό τόνο, ο πρόεδρος του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξέφρασε στις 16 Οκτωβρίου την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης και του κρατικού μηχανισμού να επιστρέψουν όλα τα θύματα της αιχμαλωσίας για ταφή στη χώρα.

«Η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς οφείλει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της προς τους διαμεσολαβητές και να επιστρέψει τις σορούς στο πλαίσιο της συμφωνίας. Δεν θα συμβιβαστούμε και δεν θα σταματήσουμε, μέχρι να επιστρέψουν όλοι οι νεκροί όμηροι – μα όλοι», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας ξέσπασε στις 7 Οκτωβρίου 2023, όταν ένοπλοι της Χαμάς επιτέθηκαν στο Ισραήλ, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους – κυρίως αμάχους – και κρατώντας περισσότερους από 250 ομήρους. Έκτοτε, οι εχθροπραξίες έχουν προκαλέσει σοβαρές απώλειες.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Χαμάς στη Γάζα, πάνω από 67.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Λωρίδα της Γάζας τα τελευταία δύο χρόνια, αν και ο αριθμός αυτός δεν διαχωρίζει μαχητές από αμάχους και περιλαμβάνει ορισμένους θανάτους από φυσικά αίτια.

Η Epoch Times διευκρινίζει ότι δεν είναι σε θέση να επαληθεύσει τα σχετικά στοιχεία.

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους ότι η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς θα αφοπλιστεί, τονίζοντας πως, αν η ίδια δεν το πράξει, «θα την αφοπλίσει η Αμερική». Οι δηλώσεις του έγιναν στις 14 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια συνάντησής του με τον πρόεδρο της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι στον Λευκό Οίκο. Στη συνάντηση συζητήθηκαν διάφορα θέματα, μεταξύ αυτών και το αμερικανικό πακέτο διάσωσης της Αργεντινής.

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το πώς σκοπεύει να «εγγυηθεί» τον αφοπλισμό της Χαμάς μετά το πρόσφατο ταξίδι του στη Μέση Ανατολή, ο Τραμπ απάντησε ότι η Ουάσιγκτον θα φροντίσει να επιβληθεί ο αφοπλισμός, προσθέτοντας πως η οργάνωση «γνωρίζει ότι δεν αστειεύεται». Εξήγησε ακόμη ότι είχε συνομιλήσει με εκπροσώπους της Χαμάς, οι οποίοι τον διαβεβαίωσαν ότι θα προχωρήσουν στον αφοπλισμό στο πλαίσιο της εκεχειρίας η οποία συνήφθη μεταξύ της τρομοκρατικής οργάνωσης και του Ισραήλ με τη διαμεσολάβησή του.

Ο πρόεδρος επανέλαβε πως, σε περίπτωση που η Χαμάς αρνηθεί να τηρήσει τη συμφωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες «θα την αφοπλίσουν», διευκρινίζοντας ότι αυτό θα συμβεί «γρήγορα και ενδεχομένως με βίαιο τρόπο».

Επιστροφή ομήρων και εκκρεμότητα με τους νεκρούς

Στις 13 Οκτωβρίου, η Χαμάς απελευθέρωσε τους είκοσι Ισραηλινούς ομήρους που είχαν επιβιώσει και κρατούνταν στη Γάζα για περισσότερα από δύο χρόνια. Παρότι είχε δεσμευθεί να επιστρέψει και τα σώματα είκοσι οκτώ ακόμη ομήρων, μέχρι στιγμής οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF) έχουν ανακοινώσει ότι έχουν παραλάβει μόνο τέσσερα.

Λίγες ώρες πριν από τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Αργεντινής, ο Τραμπ είχε αναρτήσει στην πλατφόρμα Truth Social για την απελευθέρωση των ομήρων, δηλώνοντας ότι «και οι είκοσι όμηροι είναι πίσω και αισθάνονται όσο το δυνατόν καλύτερα». Ωστόσο, σημείωσε ότι, παρότι ένα μεγάλο βάρος είχε φύγει από τς οικογένειες, «η αποστολή δεν έχει ολοκληρωθεί, καθώς οι σοροί των νεκρών δεν έχουν επιστραφεί», όπως είχε υποσχεθεί.

Οι IDF δημοσιοποίησαν φωτογραφίες και βίντεο από τις συγκινητικές στιγμές της συνάντησης των απελευθερωμένων ομήρων με τις οικογένειές τους, σηματοδοτώντας την έναρξη της πρώτης φάσης της εκεχειρίας ανάμεσα στη Χαμάς και το Ισραήλ. Παράλληλα, ο ισραηλινός στρατός συνόδευσε σορούς ομήρων από τη Γάζα προς το Ισραήλ.

Σε ανάρτησή τους στην πλατφόρμα X, οι IDF ανέφεραν ότι «τέσσερα φέρετρα με νεκρούς ομήρους συνοδεύονται αυτή τη στιγμή από δυνάμεις του στρατού και της Ισραηλινής Υπηρεσίας Ασφαλείας (ISA) με προορισμό το Ισραήλ, όπου θα μεταφερθούν στο Εθνικό Κέντρο Ιατροδικαστικής για διαδικασίες ταυτοποίησης». Προστέθηκε επίσης ότι «πριν διασχίσουν τα ισραηλινά σύνορα, θα πραγματοποιηθεί στη Γάζα στρατιωτική τελετή στη μνήμη τους».

Η εκεχειρία και το «όραμα ειρήνης» 

Η συμφωνία εκεχειρίας στη Γάζα, την οποία υπέγραψε ο Τραμπ μαζί με τους εταίρους από την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τουρκία, επιβεβαιώνει τη δέσμευση των συμμετεχόντων «στην επιδίωξη ενός συνολικού οράματος ειρήνης, ασφάλειας και κοινής ευημερίας στην περιοχή, βασισμένο στις αρχές του αμοιβαίου σεβασμού και του κοινού πεπρωμένου».

Η συμφωνία υπογράφηκε στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ Σέιχ και περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων.

 

Κατά την ομιλία του στην Αίγυπτο, ο Αμερικανός πρόεδρος κήρυξε επίσημα το τέλος του πολέμου στη Γάζα μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Τόνισε ότι, «μετά από χρόνια οδύνης και αιματοχυσίας, ο πόλεμος στη Γάζα τελείωσε». Ανέφερε επίσης ότι η ανθρωπιστική βοήθεια έχει αρχίσει να εισρέει μαζικά, με εκατοντάδες φορτηγά που μεταφέρουν τρόφιμα, ιατρικό εξοπλισμό και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι άμαχοι επιστρέφουν στα σπίτια τους και οι οικογένειες των ομήρων ξανασμίγουν.

Κατά τη διάρκεια του ίδιου ταξιδιού στη Μέση Ανατολή, ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ ελ Σίσι απένειμε στον Τραμπ την ύψιστη τιμητική διάκριση του αιγυπτιακού κράτους, το παράσημο Τάγμα του Νείλου.

Οι ένοπλες ομάδες και φατρίες που αμφισβητούν τη Χαμάς στη Γάζα

Κατά τη διάρκεια του διετούς πολέμου στη Γάζα, η Χαμάς, που έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα, έχει έρθει αντιμέτωπη με σειρά παλαιών αντιπάλων, πολλοί από τους οποίους ανήκουν σε ισχυρές τοπικές φατρίες και ένοπλες ομάδες. Μετά την έναρξη της εκεχειρίας ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς στις 10 Οκτωβρίου, η τρομοκρατική οργάνωση προσπάθησε να επιβεβαιώσει τον έλεγχό της στη Λωρίδα της Γάζας, εξαπολύοντας βίαιες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον αντιπάλων της.

Στις ενέργειες αυτές προέβη έπειτα από αυτό που φάνηκε ως αμερικανική έγκριση για να ενεργήσει προσωρινά ως δύναμη αστυνόμευσης στον κατεστραμμένο από τον πόλεμο θύλακα.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης του προς τη Μέση Ανατολή με το Air Force One, στις 13 Οκτωβρίου, ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν δώσει στη Χαμάς την έγκριση να αστυνομεύει τη Λωρίδα της Γάζας «για ένα χρονικό διάστημα». Όπως εξήγησε, ο ρόλος της Χαμάς θα είναι να αποτρέψει την εγκληματικότητα και τις κοινωνικές αναταραχές που ενδέχεται να προκύψουν «όταν περιοχές σαν κι αυτή έχουν κυριολεκτικά ισοπεδωθεί».

Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι επιστρέφουν σε κατεστραμμένα κτήρια, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις, και τόνισε ότι στόχος των Ηνωμένων Πολιτειών είναι η ασφάλεια. Εξέφρασε την πεποίθηση ότι «όλα θα πάνε καλά».

Ακολουθούν μερικές από τις βασικές φατρίες και αντίπαλες ομάδες που συγκρούστηκαν με τη Χαμάς από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα.

Η φατρία Αμπού Σαμπάμπ

Με έδρα την περιοχή της Ράφα στη Γάζα, ο Γιασέρ Αμπού Σαμπάμπ θεωρείται ο πιο γνωστός ηγέτης φατρίας που αντιτίθεται στη Χαμάς. Οι δυνάμεις του δραστηριοποιούνται σε τμήμα της νότιας Γάζας που εξακολουθεί να τελεί υπό ισραηλινή στρατιωτική κατοχή.

Σύμφωνα με άτομα του περιβάλλοντός του, η ομάδα του έχει προσελκύσει εκατοντάδες μαχητές, προσφέροντας υψηλές αμοιβές. Η Χαμάς τον έχει κατηγορήσει για συνεργασία με το Ισραήλ, κάτι που εκείνος αρνείται. Η φατρία του Αμπού Σαμπάμπ είναι βεδουίνικη και ελέγχει κυρίως το ανατολικό τμήμα της Ράφα. Η προσωπική του δύναμη εκτιμάται ότι αριθμεί περίπου 400 μαχητές, αν και παραμένει ασαφές αν ολόκληρη η φατρία του υποστηρίζει τις ενέργειές του.

Η φατρία Νταγκμούς 

Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες φατρίες στη Λωρίδα της Γάζας. Παραδοσιακά είναι καλά οπλισμένη, καθώς οι ηγέτες της θεωρούν τα όπλα πολιτισμική αναγκαιότητα για την υπεράσπιση των εδαφών τους.

Μέλη της φατρίας αυτής έχουν συνδεθεί με διάφορες παλαιστινιακές ένοπλες και τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Φατάχ. Ένας από τους βασικούς της ηγέτες, ο Μουμτάζ Νταγκμούς, υπήρξε στο παρελθόν επικεφαλής της ένοπλης πτέρυγας των «Επιτροπών Λαϊκής Αντίστασης» στη Γάζα. Αργότερα ίδρυσε τον «Στρατό του Ισλάμ», ο οποίος συντάχθηκε με το Ισλαμικό Κράτος (ISIS).

Το 2006, ο Στρατός του Ισλάμ ήταν ανάμεσα στις οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένης της Χαμάς, που συμμετείχαν στην επίθεση πέρα από τα σύνορα η οποία οδήγησε στην απαγωγή του Ισραηλινού στρατιώτη Γκιλάντ Σαλίτ, ο οποίος αργότερα αφέθηκε ελεύθερος στο πλαίσιο ανταλλαγής κρατουμένων.

Από την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, στις 7 Οκτωβρίου 2023, η τοποθεσία του Μουμτάζ Νταγκμούς παραμένει άγνωστη. Η φατρία έχει συγκρουστεί στο παρελθόν με τη Χαμάς επειδή αρνήθηκε να αφοπλιστεί, αλλά και μετά την απαγωγή ενός Βρετανού δημοσιογράφου από τον Στρατό του Ισλάμ.

Τις τελευταίες ημέρες, παρά την ισχύουσα εκεχειρία, σημειώθηκαν νέες συγκρούσεις ανάμεσα σε μέλη της Χαμάς και της φατρίας Νταγκμούς την Κυριακή και τη Δευτέρα, που προκάλεσαν θύματα και από τις δύο πλευρές. Δεν υπάρχουν, ωστόσο, ενδείξεις ότι ο Μουμτάζ Νταγκμούς συμμετείχε, καθώς δεν έχει εμφανιστεί δημόσια ούτε έχει ακουστεί εδώ και χρόνια.

Η φατρία Αλ Ματζάιντα

Η φατρία αυτή εδρεύει στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, στην πόλη Χαν Γιουνίς, και τα μέλη της έχουν συγκρουστεί με τη Χαμάς τους τελευταίους μήνες.

Στις αρχές Οκτωβρίου, η Χαμάς εισέβαλε στην περιοχή της φατρίας για να συλλάβει άνδρες που, όπως ισχυρίστηκε, ήταν υπεύθυνοι για τη δολοφονία μελών της. Η επιχείρηση οδήγησε σε ανταλλαγή πυρών, από την οποία σκοτώθηκαν αρκετοί άνδρες και από τις δύο πλευρές, σύμφωνα τόσο με τη Χαμάς όσο και με μέλη της φατρίας.

Η Αλ Ματζάιντα έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς ότι τα μέλη της συνεργάζονται με τον Αμπού Σαμπάμπ και, αντιθέτως, κατηγόρησε τη Χαμάς ότι χρησιμοποίησε την επιδρομή ως πρόσχημα για στοχευμένες δολοφονίες. Η φατρία ισχυρίστηκε ότι ανέκτησε έγγραφο από τα πτώματα μελών της Χαμάς που σκοτώθηκαν στη σύγκρουση, το οποίο επιβεβαίωνε τον ισχυρισμό της.

Ωστόσο, τη Δευτέρα, ο ηγέτης της φατρίας ανάρτησε μήνυμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας δημόσια στήριξη προς την εκστρατεία ασφαλείας της Χαμάς για τη διατήρηση της τάξης στη Γάζα και καλώντας τα μέλη του να συνεργαστούν. Πολλοί από αυτούς έχουν διαφορετικές πολιτικές ταυτότητες, με ορισμένους να συνδέονται με τη Φατάχ και άλλους με τη Χαμάς.

Η φατρία Ράμι Χέλις

Η φατρία Χέλις είναι μια μεγάλη ομάδα με έδρα τη Γάζα, που δραστηριοποιείται κυρίως στην περιοχή Σεϊτζάγια. Πριν από μερικούς μήνες, ο Ράμι Χέλις, εξέχον μέλος της φατρίας, μαζί με τον Άχμεντ Τζουντέγια —μέλος άλλης φατρίας με βάση επίσης τη Σεϊτζάγια— δημιούργησαν μια ένοπλη ομάδα που αντιτάσσεται στη Χαμάς μέσα σε τμήματα της Σεϊτζάγια που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ισραηλινών δυνάμεων.

Των Savannah Hulsey Pointer και Jacob Burg

Με τη συμβολή των Andrew Thornebrooke, Jackson Richman, Guy Birchall και πληροφορίες από το Reuters

Ο Σύρος πρόεδρος Αχμέντ αλ Σαρά θα επισκεφθεί αύριο Τετάρτη τη Μόσχα, μετέδωσε το φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό κανάλι Syria TV, μολονότι αναβλήθηκε η σύνοδος κορυφής των αραβικών χωρών που θα διεξαγόταν στη Ρωσία και στην οποία σκόπευε να παραστεί.

Ο αλ Σαρά αναμένεται ότι θα έχει συνομιλίες σχετικά με την παρουσία της ρωσικής ναυτικής βάσης στην Ταρτούς και την αεροπορική βάση του Χμεϊμίμ, σύμφωνα με Σύρο αξιωματούχο. Πρόκειται επίσης να ζητήσει επισήμως από τη Ρωσία να παραδώσει στη Δαμασκό τον πρώην πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, στενό σύμμαχο της Μόσχας, ώστε να δικαστεί για εγκλήματα κατά του συριακού λαού, προσέθεσε η ίδια πηγή.

Ο αλ Σαρά, που κάποτε ήταν επικεφαλής του τμήματος της Αλ Κάιντα στη Συρία, οδήγησε τους αντάρτες του στη Δαμασκό τον περασμένο Δεκέμβριο και σχημάτισε νέα κυβέρνηση. Ο Άσαντ εγκατέλειψε τη χώρα και του δόθηκε άσυλο στη Ρωσία.

Η Μόσχα προσπαθεί να διατηρήσει σχέσεις με τις νέες συριακές αρχές και πρότεινε στη Δαμασκό τη διπλωματική στήριξή της με αφορμή τα ισραηλινά πλήγματα σε συριακό έδαφος. Τον Ιούλιο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ συναντήθηκαν με τον υπουργό Εξωτερικών της Συρίας Ασάαντ αλ Σιμπάνι στη Μόσχα. Η επίσκεψη του Σιμπάνι ήταν η πρώτη μετά την ανατροπή του Άσαντ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η Αίγυπτος σχεδιάζει να φιλοξενήσει μια διεθνή Σύνοδο για τη Γάζα, μετά την εφαρμογή της εκεχειρίας μεταξύ του Ισραήλ και της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, βάσει ενός αμερικανικού ειρηνευτικού σχεδίου.

Της Συνόδου, που θα διεξαχθεί στο αιγυπτιακό θέρετρο στην Ερυθρά Θάλασσα, Σαρμ ελ Σέιχ, θα συμπροεδρεύσουν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο πρόεδρος της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι, ανακοίνωσε σήμερα το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.

Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντέλ-Άτι και ο Αμερικανός ομόλογός του Μάρκο Ρούμπιο συζήτησαν σε μια τηλεφωνική συνδιάλεξη τα σχέδια για τη Σύνοδο και τη συμμετοχή άλλων χωρών, πρόσθεσε το υπουργείο στην ανακοίνωση. Δεν δόθηκαν καμία συγκεκριμένη ημερομηνία της συνάντησης ή επιπλέον λεπτομέρειες σχετικά με αυτήν.

Ευρωπαίοι και Άραβες ηγέτες αναμένεται να παραστούν στη Σύνοδο, σύμφωνα με δημοσιεύματα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο αφοπλισμός της Χαμάς, που προβλέπεται στο πλαίσιο του σχεδίου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με στόχο το τέλος του πολέμου στη Γάζα, είναι «εκτός συζήτησης», δήλωσε σήμερα στο Γαλλικό Πρακτορείο ηγετικό στέλεχος του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος.

«Η προτεινόμενη παράδοση των όπλων είναι εκτός συζήτησης και δεν είναι διαπραγματεύσιμη», δήλωσε το ηγετικό στέλεχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί.

Το Ισραήλ και η Χαμάς σύναψαν την Πέμπτη στην Αίγυπτο συμφωνία εκεχειρίας, η οποία τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή και προβλέπει την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Γάζα εντός των επόμενων 72 ωρών με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ.

Η συμφωνία βασίζεται σε σχέδιο που ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου ο Ντόναλντ Τραμπ για να τεθεί τέλος σε δύο χρόνια καταστροφικού πολέμου στον παλαιστινιακό θύλακα.

Η δεύτερη φάση αυτού του σχεδίου των είκοσι σημείων, στο επίκεντρο διαφωνιών μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, αφορά τον αφοπλισμό του ισλαμιστικού κινήματος, την εξορία των μαχητών του και τη συνέχιση της σταδιακής αποχώρησης του Ισραήλ από τη Γάζα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Παλαιστίνιοι άρχισαν να επιστρέφουν στα σπίτια τους στις 11 Οκτωβρίου, καθώς τέθηκε σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και της οργάνωσης Χαμάς.

Ύστερα από περισσότερα από δύο χρόνια πολέμου, διέσχισαν τους δρόμους που καλύπτονταν από σκόνη, περιβαλλόμενοι από τα ερείπια που άφησε πίσω της η στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ με στόχο την εξάλειψη των μαχητών της Χαμάς από τη Λωρίδα της Γάζας.

«Η Γάζα είναι εντελώς κατεστραμμένη. Δεν έχω ιδέα πού θα πρέπει να ζήσουμε ή πού να πάμε», ανέφερε ο Μαχμούντ αλ-Σιντάγλι περπατώντας στην Πόλη της Γάζας.

Το ακριβές μέγεθος της καταστροφής παραμένει άγνωστο, ωστόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανέφερε τον Σεπτέμβριο ότι σχεδόν τρία στα τέσσερα κτήρια είχαν καταστραφεί και ο συνολικός όγκος των ερειπίων αντιστοιχούσε σε 25 Πύργους του Άιφελ. Τα περισσότερα από αυτά τα ερείπια εκτιμάται πως είναι τοξικά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισαν τον Φεβρουάριο ότι η ζημιά στη Γάζα άγγιξε τα 49 δισ. δολάρια, εκ των οποίων τα 16 δισ. αφορούν αποκλειστικά κατοικίες.

Παρά την έκταση της καταστροφής, η άμεση επιστροφή των κατοίκων της Γάζας στα σπίτια τους φάνηκε να αποτελεί βασικό όρο της συμφωνίας για κατάπαυση πυρός.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, επανέλαβε επανειλημμένα ότι όχι μόνο οι κάτοικοι θα μπορέσουν να επιστρέψουν και να παραμείνουν εκεί, αλλά και ότι η περιοχή θα ανοικοδομηθεί με τη συνδρομή άλλων κρατών.

«Θα δημιουργήσουμε κάτι όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να ζουν», δήλωσε ο Τραμπ στη διάρκεια συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου στις 9 Οκτωβρίου. «Αυτή τη στιγμή, δεν μπορείς να ζήσεις στη Γάζα, ξέρετε, η κατάσταση είναι φρικτή. Κανείς δεν έχει ξαναδεί τέτοιο πράγμα. Επομένως, ναι, θα δημιουργήσουμε καλύτερες συνθήκες για τους ανθρώπους».

Πρώτα, ωστόσο, οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έπρεπε να πραγματοποιήσουν μερική απόσυρση πίσω από γραμμή που είχε συμφωνηθεί, αφήνοντας πάντως το μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας υπό ισραηλινό έλεγχο.

Η διαδικασία αυτή ολοκληρώθηκε στις 10 Οκτωβρίου. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ανήρτησε στον λογαριασμό του στο X ότι επισκέφθηκε τραυματίες στρατιώτες που επέστρεφαν στα σπίτια τους, στο πλαίσιο της επιχείρησης επιστροφής στα σύνορα.

«Τους είπα: “Σώσατε το κράτος του Ισραήλ και υψώσατε το ανάστημά μας. Εντυπωσιάζομαι από τη δύναμη ψυχής που επιδεικνύετε, τόσο για την προσωπική σας ανάρρωση όσο και για την εθνική ανάταση. Όταν σας βλέπω, γεμίζω δύναμη και απεριόριστο θαυμασμό”», δήλωσε.

«Το κράτος του Ισραήλ είναι έτοιμο να υποδεχθεί τα αγαπημένα μας πρόσωπα με ανοιχτές αγκάλες. Όλος ο λαός του Ισραήλ στέκεται ενωμένος στο πλευρό τους. Φέρνουμε όλους πίσω στα σπίτια τους».

Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει ανταλλαγή κρατουμένων και ομήρων ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς, στο πλαίσιο της οποίας όλοι οι όμηροι που είχαν απαχθεί κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ θα απελευθερωθούν με αντάλλαγμα περισσότερους από 2.000 Παλαιστίνιους κρατουμένους. Εκτιμάται ότι ζωντανοί παραμένουν μόνον 20 από τους ομήρους.

Στο μεταξύ, περίπου 200 Αμερικανοί στρατιώτες έφθασαν στο Ισραήλ προκειμένου να εποπτεύσουν την κατάπαυση πυρός, να συστήσουν κέντρο συντονισμού για την ροή ανθρωπιστικής βοήθειας και να προσφέρουν υλικοτεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη.

Κανείς από αυτούς δεν προορίζεται να εισέλθει στη Γάζα, σύμφωνα με αξιωματούχο της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ. «Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί το Κοινό Κέντρο Ελέγχου, να ενταχθούν επιτόπου οι υπόλοιπες δυνάμεις ασφαλείας για αποφυγή συγκρούσεων, και να οικοδομηθεί μια κατάλληλα δομημένη δύναμη, ικανή να αναλάβει τις καθορισμένες αποστολές», διευκρίνισε ο ίδιος.

Η Υπηρεσία Συντονισμού Κυβερνητικών Δραστηριοτήτων στα Εδάφη, η οποία έχει αναλάβει τη διαχείριση της ανθρωπιστικής βοήθειας, ανακοίνωσε σε ανάρτηση στο X ότι πάνω από 500 φορτηγά εισήλθαν στη Γάζα στις 10 Οκτωβρίου. Περίπου 170.000 μετρικοί τόνοι επισιτιστικής βοήθειας βρίσκονται σε γειτονικές χώρες, αναμένοντας την άδεια του Ισραήλ για να εισέλθουν στην περιοχή.

Με την συμβολή των Τζάκσον Ρίτσμοντ, Τζέικομπ Μπεργκ και Associated Press

Το Ισραήλ ολοκλήρωσε την πρώτη φάση της αποχώρησής του από τη Λωρίδα της Γάζας, καθώς τέθηκε σε ισχύ η εκεχειρία που σκοπό έχει να τερματίσει τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς.

Η έναρξη της κατάπαυσης του πυρός σηματοδοτεί την αντίστροφη μέτρηση των 72 ωρών για την απελευθέρωση όλων των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, περιλαμβανομένων των σωμάτων των νεκρών. «Αυτή είναι μια συγκινητική στιγμή για τον λαό του Ισραήλ και για τους στρατιώτες που επί δύο χρόνια πολέμησαν και έδρασαν με θάρρος, γενναιότητα και αφοσίωση», δήλωσε ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Δυνάμεων, υποστράτηγος Έφι Ντ. Φριν, σε ανάρτηση στην πλατφόρμα X.

Από τις 12 το μεσημέρι, οι δυνάμεις των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων τοποθετήθηκαν κατά μήκος των νέων γραμμών ανάπτυξης, στη γραμμή που είχε συμφωνηθεί μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς στη συμφωνία που υπεγράφη στο αιγυπτιακό θέρετρο Σαρμ ελ-Σέιχ. Η ζώνη αυτή περιλαμβάνει και την πόλη Ράφα της Γάζας, σημείο έντονης αντιπαράθεσης κατά τη διάρκεια του πολέμου. Με τη μερική αυτή αποχώρηση, το Ισραήλ ελέγχει πλέον το 53% της Λωρίδας της Γάζας, σύμφωνα με εκπρόσωπο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Οι δυνάμεις της Νότιας Διοίκησης των Ισραηλινών Δυνάμεων έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή και θα εξακολουθήσουν να εξουδετερώνουν κάθε επείγουσα απειλή», ανέφερε η ανακοίνωση.

Την Πέμπτη, το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ ενέκρινε την πρώτη φάση της κατάπαυσης του πυρός. «Βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη εξέλιξη. Πολεμήσαμε τα τελευταία δύο χρόνια για να πετύχουμε τους στρατηγικούς μας στόχους, εκ των οποίων ο σημαντικότερος ήταν η επιστροφή όλων των ομήρων, ζωντανών και νεκρών. Και τώρα είμαστε κοντά σε αυτή την επίτευξη», δήλωσε ο Νετανιάχου κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου.

«Δεν θα τα είχαμε καταφέρει χωρίς τη σημαντική συνδρομή του προέδρου Τραμπ και της ομάδας του, του Στηβ Γουίτκοφ και του Τζάρεντ Κούσνερ». Ο Νετανιάχου επαίνεσε τα ισραηλινά στρατεύματα για τις επιχειρήσεις τους στη Γάζα και απέδωσε σε διπλωματικές και στρατιωτικές πιέσεις την απομόνωση της Χαμάς.

Ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των ομήρων από τη Χαμάς, το Ισραήλ θα απελευθερώσει περισσότερους από 2.000 κρατουμένους, μεταξύ των οποίων 250 που εκτίουν ποινές ισόβιας κάθειρξης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε στις 8 Οκτωβρίου ότι Ισραήλ και Χαμάς συμφώνησαν στην κατάπαυση του πυρός. «Είμαι πολύ περήφανος που ανακοινώνω ότι Ισραήλ και Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη φάση του ειρηνευτικού μας σχεδίου», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social. «Αυτό σημαίνει ότι όλοι οι όμηροι θα απελευθερωθούν άμεσα, και τα ισραηλινά στρατεύματα θα αποσυρθούν σε μια προσυμφωνημένη γραμμή, κάνοντας το πρώτο βήμα για μια ισχυρή, διαρκή και μόνιμη ειρήνη».

Ο Τραμπ δήλωσε στις 9 Οκτωβρίου ότι θα επισκεφθεί τη Μέση Ανατολή την Κυριακή. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αποδεχθεί πρόσκληση να μιλήσει στην Κνεσέτ, το ισραηλινό κοινοβούλιο. Θα είναι ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που θα απευθυνθεί στην Κνεσέτ μετά τον Τζορτζ Μπους.

Ορόσημο θεωρείτα από παρατηρητές η εξέλιξη της συμφωνίας των είκοσι σημείων που πρότεινε ο πρόεδρος. των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την κατάπαυση πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, καθώς έχουν αρχίσει να φαίνονται τα πρώτα σημάδια προόδου.

Ύστερα από πολυήμερες διαπραγματεύσεις στην αιγυπτιακή πόλη Σαρμ Ελ Σέιχ, η Χαμάς υπέγραψε στις 9 Οκτωβρίου συμφωνία για την απελευθέρωση και των είκοσι περίπου ομήρων που κρατούνται ακόμη στη Γάζα και την επιστροφή των σωμάτων των νεκρών – περί τους σαράντα οκτώ στο σύνολο, πλέον.

Απαχθέντες κατά την πολλαπλή επίθεση που εξαπέλυσε κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, αποτελούσαν διαπραγματευτικό χαρτί για τη Χαμάς, η οποία σε προηγούμενες συνομιλίες αποδεχόταν την απελευθέρωση ορισμένου αριθμού μόνο. Η σημερινή απόφαση για την παράδοση του συνόλου των ομήρων θεωρείται καθοριστικό βήμα προόδου, που επιτρέπει ελπίδες για ειρήνη με διάρκεια στην περιοχή.

Σε συνεδρίαση του υπουργικού του συμβουλίου στις 9 Οκτωβρίου, ο Ντ. Τραμπ παρατήρησε ότι, αν και φάνταζε αδιανόητη μέχρι πρότινος, «η ειρήνη στη Μέση Ανατολή βρίσκεται πλέον προ των πυλών».

Ανακοίνωσε δε πως οι όμηροι θα απελευθερωθούν στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, πιθανότατα στις 13 ή στις 14 Οκτωβρίου, υπογραμμίζοντας ότι αυτή «θα είναι μια μέρα χαράς», και γνωστοποίησε την πρόθεσή του να ταξιδέψει στην Αίγυπτο για να παραστεί στην επίσημη τελετή υπογραφής της συμφωνίας.

Η συμφωνία προκάλεσε πλήθος επιδοκιμαστικών δηλώσεων από ηγέτες ανά τον κόσμο, με ορισμένους να εξαίρουν τον ρόλο του Τραμπ.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κηρ Στάρμερ ανέφερε ότι η συμφωνία «δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την ηγεσία του Αμερικανού προέδρου», ενώ ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, δήλωσε ότι το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο και για την επίλυση άλλων συγκρούσεων. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι «αξίζουν εύσημα στον Αμερικανό πρόεδρο για τη μεσολάβηση στη Μέση Ανατολή» και ότι η ίδια προσέγγιση θα μπορούσε να αξιοποιηθεί «για τη δημιουργία μιας ειρηνευτικής διαδικασίας στην Ουκρανία».

Η διπλωματία της εμπιστοσύνης στη Μέση Ανατολή

Σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ο Τραμπ αξιοποίησε το χαρακτηριστικό του ύφος στις διαπραγματεύσεις για να επιτύχει μια συμφωνία που είχε προετοιμαστεί επί μήνες. Το πρώτο βήμα ήταν η επίσκεψη που έκανε τον Μάιο σε χώρες του Κόλπου, όπου εστίασε στη δημιουργία προσωπικών δεσμών με τους ηγέτες της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.

 

Κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις 9 Οκτωβρίου, ο Ρούμπιο αναφέρθηκε στις ισχυρές σχέσεις του Τραμπ με τους ηγέτες της περιοχής, επισημαίνοντας ότι η επίσκεψη του Μαΐου «έθεσε τα θεμέλια» για την επιτυχία του ειρηνευτικού σχεδίου. Υπενθύμισε ότι «μόλις έναν μήνα πριν, κάτι τέτοιο δεν θεωρούνταν εφικτό», ενώ ανέφερε πως το σημείο καμπής σημειώθηκε στα Ηνωμένα Έθνη, όταν ο Τραμπ συγκάλεσε «ιστορική συνάντηση» με ηγέτες αραβικών και μουσουλμανικών χωρών, προκειμένου να τους συσπειρώσει γύρω από το σχέδιό του.

Σε μια πρωτοφανή κίνηση, στις 29 Σεπτεμβρίου, ο Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα για την προστασία του Κατάρ, μετά την ισραηλινή στρατιωτική επιδρομή της 9ης Σεπτεμβρίου με στόχο ηγετικά στελέχη της Χαμάς, επίθεση που προκάλεσε μεγάλη ένταση. Το διάταγμα ανέφερε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα θεωρούν κάθε ένοπλη επίθεση εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας, της κυριαρχίας ή κρίσιμων υποδομών του Κατάρ ως απειλή για την ειρήνη και την ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών».

Η κίνηση αυτή ερμηνεύθηκε ως σαφές μήνυμα για την αποφασιστικότητα του Τραμπ να ενισχύσει τις σχέσεις με το Κατάρ και με χώρες που διαδραμάτισαν κρίσιμο ρόλο στο να υπάρξει διέξοδος στις διαπραγματεύσεις με τη Χαμάς.

Η στήριξη του Νετανιάχου

Η υποστήριξη των αραβικών και μουσουλμανικών κρατών ήταν ζωτικής σημασίας, όπως καθοριστική ήταν και η έγκριση του ειρηνευτικού σχεδίου από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, κατά την επίσκεψη του στον Λευκό Οίκο, στις 29 Σεπτεμβρίου.

Η συμφωνία προβλέπει ότι το Ισραήλ δεν θα προχωρήσει σε προσάρτηση της Γάζας και αναγνωρίζει την προοπτική παλαιστινιακού κράτους ως «επιδίωξη του παλαιστινιακού λαού», με την προϋπόθεση ότι θα πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια.

Μόλις μια εβδομάδα νωρίτερα, ο Νετανιάχου είχε επικρίνει δριμύτατα τις δυτικές χώρες – μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, ο Καναδάς και η Αυστραλία – για την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους, χαρακτηρίζοντας την ιδέα «παράλογη» και συγκρίνοντάς τη με το ενδεχόμενο «να δινόταν κράτος στην Αλ Κάιντα ένα μίλι από τη Νέα Υόρκη μετά την 11η Σεπτεμβρίου».

 

Ο αναλυτής Ααρών Ντέιβιντ Μίλλερ (Aaron David Miller), ανώτερος ερευνητής στο Carnegie Endowment for International Peace, ο οποίος έχει ασκήσει στο παρελθόν έντονη κριτική στον Τραμπ, αναγνώρισε την πρόοδο που έχει συντελεστεί στη Μέση Ανατολή, επισημαίνοντας ότι ο πρόεδρος Τραμπ επέδειξε «βαθμό αποφασιστικότητας χωρίς προηγούμενο».

Ο Μίλλερ, που υπηρέτησε στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ από το 1978 έως το 2003 και συμμετείχε σε αραβοϊσραηλινές διαπραγματεύσεις, τόνισε ότι ο Τραμπ «άσκησε πίεση σε Ισραηλινό πρωθυπουργό με τρόπο που κανείς από τους προκατόχους του δεν είχε τολμήσει».

Παρόμοια άποψη εξέφρασε και ο Βρετανός στρατιωτικός ιστορικός Λώρενς Φρήντμαν (Lawrence Freedman), σημειώνοντας ότι «σε αντίθεση με τον Μπάιντεν, ο Τραμπ κατόρθωσε να αποσπάσει σημαντικές παραχωρήσεις από το Ισραήλ».

Οι προκλήσεις της επόμενης φάσης

Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, σύμφωνα με αναλυτές, προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία για τον τερματισμό της πολυετούς σύγκρουσης. Ωστόσο, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί από τη διαχείριση της δύσκολης επόμενης φάσης, η οποία περιλαμβάνει την ανοικοδόμηση της Γάζας, τον αφοπλισμό της Χαμάς και τη χάραξη πορείας προς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους.

Ο απόστρατος αξιωματικός του αμερικανικού στρατού και ανώτερος συνεργάτης του οργανισμού Defense Priorities, Ντάνιελ Λ. Ντέιβις (Daniel L. Davis), εξέφρασε την ελπίδα ότι η συμφωνία θα οδηγήσει στον τερματισμό των θανάτων αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας. Παράλληλα, ωστόσο, δήλωσε επιφυλακτικός σχετικά με το πώς οι εμπλεκόμενες πλευρές θα διαχειριστούν τα «ακανθώδη» ζητήματα που απομένουν, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες «η διαδικασία να εκτροχιαστεί». Παρ’ όλα αυτά, όπως είπε, αισθάνεται ικανοποίηση που «τουλάχιστον για την ώρα, οι εχθροπραξίες φαίνεται να έχουν σταματήσει».

Η Χαμάς είχε ήδη απελευθερώσει έναν προκαθορισμένο αριθμό ομήρων στο πλαίσιο της πρώτης φάσης της συμφωνίας, τους πρώτους μήνες του έτους, ωστόσο το πλαίσιο κατέρρευσε λόγω διαφωνιών σχετικά με το πώς θα προχωρούσε η επόμενη φάση. Η οργάνωση επεδίωξε να ξεκινήσει η δεύτερη φάση, ενώ το Ισραήλ προτίμησε την πρόταση του ειδικού προεδρικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στηβ Γουίτκοφ, να παραταθούν οι όροι της πρώτης φάσης προκειμένου να δοθεί χρόνος για περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Μέχρι τον Μάρτιο, η εκεχειρία είχε καταρρεύσει και οι ισραηλινές δυνάμεις επανέλαβαν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη Γάζα.

 

Σε ανακοίνωσή του στις 9 Οκτωβρίου, ο Νιχάντ Αουάντ, εκτελεστικός διευθυντής του Council on American–Islamic Relations, τόνισε ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να διασφαλίσει πως τα επόμενα στάδια της συμφωνίας θα οδηγήσουν στην ανοικοδόμηση της Γάζας χωρίς ισραηλινή κατοχή ή δυτική επιτήρηση, καθώς και σε έναν σαφή οδικό χάρτη για τον τερματισμό της ευρύτερης κατοχής και καταπίεσης του παλαιστινιακού λαού, «ώστε να επιτευχθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη».

Τις επόμενες ημέρες, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις θα είναι ο εντοπισμός και η ταυτοποίηση των νεκρών ομήρων στη Γάζα. Το ειρηνευτικό σχέδιο προβλέπει ότι «όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί», θα πρέπει να επιστραφούν εντός 72 ωρών από τη δημόσια αποδοχή της συμφωνίας από το Ισραήλ.

Σύμφωνα με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, έχει ήδη συσταθεί κοινή ομάδα δράσης Ισραήλ, Ηνωμένων Πολιτειών, Αιγύπτου, Κατάρ και Τουρκίας, η οποία θα διαθέσει βαρύ εξοπλισμό εάν χρειαστεί να πραγματοποιηθούν εκσκαφές ή κατεδαφίσεις κτηρίων για την ανεύρεση των νεκρών.

 

Ο Ντάνιελ Φλες (Daniel Flesch), ανώτερος αναλυτής πολιτικής για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Heritage Foundation, δήλωσε ότι η πρώτη του αντίδραση ήταν «χαρά και ανακούφιση» για την ευκαιρία να επιστραφούν οι όμηροι από τη Γάζα. Παρότι αναγνώρισε ότι υπάρχουν ακόμη πολλά εμπόδια στη μακροπρόθεσμη ειρηνευτική διαδικασία, υπογράμμισε ότι το Ισραήλ θα έχει μεγαλύτερη ελευθερία στη λήψη αποφάσεων «όταν η Χαμάς δεν θα κρατά πια πολίτες του». Όπως είπε, η επιστροφή των ομήρων θα απαλλάξει την ισραηλινή κυβέρνηση και την κοινωνία «από τεράστια ψυχολογική πίεση».

Η Αιγύπτια ερευνήτρια Ντάλια Ζιάντα (Dalia Ziada), συνεργάτις του Institute for the Study of Global Antisemitism and Policy και ανώτερη εταίρος στο Jerusalem Center for Security and Foreign Affairs, χαρακτήρισε την επόμενη φάση της διαδικασίας «εύθραυστη», εκφράζοντας ανησυχία για το πώς θα εφαρμοστεί το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ. Όπως ανέφερε, πρόκειται για ένα σχέδιο «πολύ καλά δομημένο και συνολικό», το οποίο, αν και σύντομο, «καλύπτει όλα τα κρίσιμα ζητήματα». Παρ’ όλα αυτά, υπογράμμισε ότι «όλα θα κριθούν στις λεπτομέρειες».

Παρόμοια άποψη εξέφρασε και ο Ίλαν Μπέρμαν (Ilan Berman), αντιπρόεδρος του American Foreign Policy Council, ο οποίος επεσήμανε ότι η επιτυχία της συμφωνίας θα εξαρτηθεί από «τη συνεχή διεθνή στήριξη και επένδυση, τη διαμόρφωση πλαισίου ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων στην Παλαιστινιακή Αρχή και την αποτροπή του Ιράν από το να λειτουργήσει ως παράγοντας αποσταθεροποίησης». Όπως σημείωσε, «κανένα από αυτά τα στοιχεία δεν είναι εγγυημένο».

Των Emel Akan και  Ryan Morgan

Με τη συμβολή του Jackson Richman

Το Ιράν χαιρέτισε τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, καλώντας ταυτόχρονα τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει το Ισραήλ να αθετήσει τις υποχρεώσεις του, ανακοίνωσε το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας.

Η Τεχεράνη στηρίζει κάθε προσπάθεια που βάζει τέλος στη «γενοκτονία» και τον πόλεμο στη Γάζα, αναφέρεται στην ανακοίνωση που εκδόθηκε αφού το Ισραήλ και η Χαμάς υπέγραψαν συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στον παλαιστινιακό θύλακα:

«Το Ιράν ανέκαθεν στήριζε κάθε ενέργεια ή πρωτοβουλία που είχε ως στόχο να μπει τέλος στον γενοκτόνο πόλεμο, να αποσυρθούν οι κατοχικές δυνάμεις, να παραδοθεί ανθρωπιστική βοήθεια, να απελευθερωθούν οι Παλαιστίνιοι κρατούμενοι και να γίνουν σεβαστά τα θεμελιώδη δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού.»

Φ.Γ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ